AILIM TRKE RETM SET

Hazrlayanlar Tuncay ZTRK Sezgin AKAY Salih GN Ercan TADEMR Mertkan MURT Mrsel ELEB hsan ZULA Erdoan KARAKOYUN Ouzhan ARAS Mihriye EKREN Blent KOYT Akademik Danmanlar Prof. Dr. Murat ZBAY
Gazi niversitesi Gazi Eitim Fakltesi Trke Eitimi Blm Bakan

Do. Dr. Hseyin ZCAN

Fatih niversitesi Trk Dili Blm Bakan Trke retimi Uygulama ve Aratrma Merkezi Mdr

Deerlendirme Kurulu Davut BOZKURT Bilal KKYILMAZ Hayrettin DOAN Agil ERF

Bu kitabn tamamnn ya da bir ksmnn, kitab yaynlayan irketin nceden izni olmakszn elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayt sistemi ile oaltlmas, yaymlanmas ve depolanmas yasaktr. Bu kitabn tm haklar, Copyright Srat Basm Reklamclk ve Eitim Aralar Sanayi Ticaret A.. ye aittir. All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the written permission of the Publisher.

Kapak ve Sayfa Tasarm Ayhan KARAKU Murat ALTINDA Turgay ABLAK

Yayna Hazrlk Dilset Dizgi ve Grafik

Bu kitabn hazrlanmasnda Trk Dil Kurumunun mla Klavuzu (2009) esas alnmtr.

Film k S.G.S.M. ISBN: 978-9944-450-73-7 Basm Yeri ve Yl Elma Basm Halkal Cad. Nu: 164 B4 Blok Sefaky-K.ekmece-STANBUL Tel: +90 (212) 697 30 30 Austos 2011

Cumhuriyet Mah. Libadiye Cad. Haminne emesi Sok. Baran Merkezi Nu. 13 34696 SKDAR-STANBUL ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Telefon : +90 (216) 522 09 00 (Pbx) Faks : +90 (216) 443 98 39

KTAP HAKKINDA
Alm Trke retim Seti 3 aadaki kitaplardan ve yardmc dokmanlardan olumaktadr: 1. Alm Trke Ders Kitab 3 2. Alm Trke alma Kitab 3 3. Alm Trke retmen Kitab 3 4. Alm Trke Kelime retim Kartlar 5. Alm Trke Seslendirme CDsi 3 6. Alm Trke Etkileimli CDsi 3 7. Alm Trke Poster CDsi 3 Alm Trke Ders Kitabnn dil seviyesi belirlenirken ve konu tasarmlar yaplrken 12-16 ya grubundaki yabanc rencilerin renme durumlar esas alnmtr. Bu set, kur sistemine gre dzenlenmitir. Alm Trke Ders Kitab 3, A2 seviyesinin 3. kur kitabdr. Bu kitap; ana dili ngilizce olan veya ngilizcenin ikinci dil olarak kullanld lkelere hitap etmektedir. lk defa Trkeyle karlacak olan rencilerin kolay motive olmalar iin ynergelerin ngilizce karlklar bilinli olarak sadece A1 seviyesinde verilmitir. Alm Trke Ders Kitab 3te letiimsel Dil retimi Yaklam esas alnmtr. Alm Trke Ders Kitab 3, sekiz niteden olumaktadr. Her nite; 3.A Kelimeler, 3.B Okuma-Anlama, 3.C DinlemeAnlama, 3. Konuma, 3.D Yazma, 3.E Dil Bilgisi, 3.F Deerlendirme olmak zere yedi blmden olumaktadr. Ayrca her nitenin sonunda Trk kltrn anlatan Kltr Kesi blm bulunmaktadr. Kelimeler blmndeki her kelime, rencinin anlamasn kolaylatracak ekilde resimlendirilip seslendirilmitir. rnekleme sorular, rencilerin konuyu daha iyi kavrayp pratik yapabilmeleri iin nite iinde farkl yerlere datlmtr. Okuma-Anlama blmlerindeki metin veya diyaloglar rencilerin anlamasn kolaylatracak ekilde blmlere ayrlmtr. Konuyla ilgili nemli ayrntlar Dikkat kesinde verilmitir. Dinleme-Anlama blmlerinde konuyla ilgili farkl etkinlikler verilmitir. Konuma blmlerinde, rencilerin rnekteki gibi benzer diyaloglar kurabilmeleri iin etkinlikler, farkl ortamlar ve farkl karakterlerle resmedilmitir. Yazma blmlerinde, rencilerin yazma becerisini gelitirebilecekleri etkinlikler verilmitir. Dil bilgisi blmlerinde, konuyla ilgili, rencinin anlayabilecei kadar anlatm yaplm, ayrntlar (ngilizce aklamal) retmen kitabndaki ilgili blmlere konulmutur. Deerlendirme blmlerinde nitenin geneliyle ilgili sorular verilmitir. alma kitabnda, ders kitabndaki niteler ve nitelerin blmleriyle ilgili etkinlikler verilmitir. rencilerin daha fazla dinleme etkinlii yapabilmeleri iin alma kitabna ek dinleme etkinlikleri konulmutur. alma kitabndaki nitelerin sonuna, o niteyle ilgili 10 soruluk tarama testi konulmutur. Dilset Yaynlar

NDEKLER
Kitap Hakknda Neden Trke? 3 6

3.

nite

letiim

35

1.

nite

Sebzeler-Meyveler 11

Sebzeler, Meyveler Sebzeler ve Meyvelerle lgili Fiiller Sebzeler ve Meyvelerle lgili Sfatlar Belirtme Hli Belirtili sim Tamlamas

letiim Aralar letiimle lgili Fiiller Ek-Fiilin Grlen Gemi Zaman Belirtisiz sim Tamlamas Sfat Tamlamas

2.

nite

nl Kiiler

23

4.

nite

Eylemler

47

nl Kiilerin Hayat Hikyeleri sim-Fiil -ma, -mak Ynelme Hli Bulunma Hli kma Hli

Gnlk Hayatta Kullanlan Fiiller Gelecek Zaman (Olumlu) y Balayc nsz

5.

nite

Planlar

59

8.

nite

Spor

95

Gelecekle lgili Planlar Gelecek Zaman (Olumsuzluk) Yardmc Fiiller Etmek, Olmak

Spor Dallar lke, Milliyet, Dil Adlar Sfatlarda Derecelendirme En simden sim Treten Ekler -ca, -ce

6.

nite

Rezervasyonlar

71

Rezervasyon Yaptrma Rezervasyon Erteleme Gelecek Zaman (Soru) -mak istemek

Alfabe Sfatlar

107 108 110

7.

nite

Salk

83

Salkl Hayat in neriler Gereklilik Kipi (Olumlu) Gereklilik Kipi (Olumsuzluk) Edat -dan nce, -dan sonra

Kelime Dizini

NEDEN TRKE?
TRK DL: DNYA DL Prof. Dr. kr Halk Akaln Trk Dil Kurumu Bakan Bugn yaklak 220 milyon konuuru bulunan Trk dili, Mool ve Manu-Tunguz dillerinin de yer ald Altay dil ailesinin en fazla konuura sahip koludur. Trk Dilinin Ksa Tarihi Trk yaz dilinin tarihi VII. ve VIII. yzyllarda Orhon vadisinde dikilmi olan yaztlarla balar. Gerek Orhon Yaztlarnda kullanlm olan gelimi ve ilek dil gerekse komu lke kaynaklarnda yer alan bilgiler, Trk yaz dilinin balangcnn ok daha eskiye gittiini gsterir. Yakn dnemde bulunan yeni yaztlarn okunmas Trk yaz dilinin tarihini daha da gerilere gtrmemizi salayacaktr. Ayrca karlatrmal ses ve biim bilimi almalar ve dier dillerdeki alnt szlerden Trkenin yann ortaya konulmas yolunda nemli veriler elde edilmitir. Trkeden Smerceye gemi olduu kantlanan 168 Trke kkenli szck, Smerce ile Trkenin yat olduu grnn gelitirilmesini salamtr. Esik kurgan buluntular arasnda yer alan ve M 4nc yzyla ait olduu saptanan bir anaktaki Orhon yazsna benzer harflerle yazlan iki satrlk yaznn en eski Trke metin olduu bilinmektedir. in yllklarndaki bir Hun atna ait iki dize ile birka szck MS 4nc yzyl Trkesi hakknda fikir vermektedir. Ancak, edeb metin niteliindeki ilk byk metinler Tonyukuk (725), Bilge Kaan (731) ve Kl Tigin (732) adna dikilmi olan Gktrk Yaztlardr. Trk dilinin ilk szl ve dil bilgisi kitab Divan Lugatit-Trk ise 1072 ylnda Kgarl Mahmud tarafndan yazlmtr. Yaklak 9 bin sz ieren eser, yalnzca bir szlk, yalnzca bir dil bilgisi kitab deil, ayn zamanda Trk yaz dilinin ve azlarnn ele alnd, kltr deerlerinin kayda geirildii antsal bir kaynaktr. Kgarl Mahmud; Karahanl, Uygur, Ouz, Kpak, Krgz ve dier akraba topluluklarnn sz varln bir araya getirerek hazrlad eserine Divan Lugatit-Trk, yani Trk Leheleri Szl adn vermitir. Kgarl Mahmudun yirmiyi akn yaz dilini ve azn Trk ad altnda toplamas, bilimsel bir gereklii ortaya koymaktadr. Byk lde ortak dil gelerine dayanan bu yaz dilleri ve azlar, zaman ierisinde kendi i gelimelerini srdrerek bugn yaz dilleri ve resm diller hline gelmilerdir. Trk Dilinin Corafyas Yaylma alan Kuzey Buz Denizinden balayp Hindistann kuzeyine, in Halk Cumhuriyetinin ilerinden Avrupann en u noktasna kadar uzanan yaklak 12 milyon kilometrekarelik bu corafyada en geerli dil, Altay dil ailesinin en byk kolu olan Trk dilidir. 19uncu yzylda nl Trkolog . H. Vmbry, Trk dilinin yaylma alannn geniliini yapt gezi srasnda grm ve Balkanlardan Manuryaya kadar yolculuk yapacak bir kiinin Trk dilini bilmesi durumunda bu yolculuunu en kolay bir biimde yapabileceini, nk bu corafyada en geerli dilin Trk dili olduunu sylemiti. Bugn bu alan daha da genilemitir. zellikle 1960l yllardan itibaren almak ve okumak bata olmak zere eitli nedenlerle endstrilemi Avrupa lkelerine Trklerin gmesi sonucunda Trk dilinin yaylma alan Balkanlar da aarak Atlas Okyanusu kylarna ulamtr. Trk dili, younluu Orta Asya ve Orta Douda bulunan ve en azndan son bin yldr yerleik halklar hlinde olan; Trkiye Cumhuriyeti, Eski Sovyetler Birliinden bamszlam Azerbaycan, Trkmenistan, zbekistan, Kazakistan, Krgzistan gibi Trk Cumhuriyetleri, Balkan lkeleri, Rusya Federasyonu, ran, Irak, Afganistan, in Halk Cumhuriyeti gibi devletler iinde konuma dili veya yaz dili olarak yaayan yirmi yaz dili koluna ayrlmaktadr. te yandan byk ounluu Trkiye Cumhuriyeti vatanda olan ve Avrupa Birlii lkelerine yerleen yaklak 6 milyon Trk bulunmaktadr. Avrupa Birlii yesi olmayan baz Avrupa lkelerinde de nemli lde Trk nfusu bulunmaktadr. Bu nfusun nemli bir blm, yaad lkenin vatandadr. Ayrca Avrupa Birliinin yeni yelerinden Romanyada, zellikle de Bulgaristanda bu lkelerin vatanda olarak ok sayda Trk yaamaktadr. Makedonya, Kosova gibi dier lkelerdeki yerleik Trklerle birlikte btn Avrupa ktasndaki Trk nfusun 7 milyonu at dnlmektedir. Avrupadaki bu nfusun tamamnn dili Trkiye Trkesidir. Bu lkelerde Trkler tarafndan yaymlanan gazeteler, dergiler, kitle iletiim aralar Trkiye Trkesini kullanmaktadr. eitli dnemlerde Arabistan yarmadasndaki ve Kuzey Afrikadaki lkelere; Gney ve Kuzey Amerika ktasnda bata ABD olmak zere eitli lkelere ve Avustralyaya yerleen konuurlar sayesinde, bugn Trk dili dnyann drt bir kesinde yaayan, konuulan, kullanlan dil konumuna ulamtr. Uydudan yaplan radyo ve televizyon yaynlar, a ortamnda yaynclk, yurt dnda da yaymlanan gazetelerimiz ve dergilerimiz, retim kurumlar ve kurslar araclyla bugn Trk dili yeryznde etkin bir biimde ilevini srdren dil konumuna ulamtr. Ana Dili Konuurlarna Gre Diller ve Trk Dili Dillerin nfus sralamas ana dili (birinci dil), ikinci dil, yabanc dil konuurlar bakmndan birka lt gz nnde bulundurularak yaplmaktadr. Ana dili, birinci dil, ikinci dil ve yabanc dil olarak konuurlar bakmndan ngilizcenin 2 milyara yaklaan bir konuuru olduu kestiriminde bulunulmaktadr. Ana dili konuurlar bakmndan yaplan sralamalarda ise ince farkl leheleri olmasna karn birinci dil olma zelliine sahiptir. Birbirinden ses, biim ve sz varl zellikleri bakmndan ayrlan sekiz ayr lehesiyle incenin, pek ok lehesinin yan sra Urduca ile birlikte Hintenin tek dil kabul edildii ve buna gre dnyada en fazla konuuru bulunan diller sralamasnda incenin birinci, Hintenin drdnc

dil kabul edilmesi karsnda Trk dili de 220 milyona ulaan konuuruyla sralamada tek bir dil olarak kabul edilmelidir. Bu ltlerle Trk dili dnyada en fazla konuuru bulunan diller arasnda beinci srada yer almaktadr. ince ngilizce spanyolca Hinte Trk dili Arapa Portekizce Bengalce Rusa Japonca Almanca Franszca 1.300.000.000 427.000.000 266.000.000 260.000.000 220.000.000 181.000.000 165.000.000 162.000.000 158.000.000 124.000.000 121.000.000 116.000.000 Sekiz lehesiyle birlikte

Btn leheleriyle ve Urduca ile birlikte Btn leheleriyle birlikte Btn leheleriyle birlikte

Dnyada Trk Dilinin retimi Ana dili konuurlar dnda Trk dili lehelerinin birinci dil, ikinci dil veya yabanc dil konuurlar da bulunmaktadr. zellikle Trkiye Trkesinin pek ok lkede konuuru olduu saptanmtr. Ethnologue verilerine gre Trkiye Cumhuriyeti dnda 34 lkede Trkiye Trkesi konuuru bulunmaktadr. Konuur nfusunun yan sra Sovyetler Birliinin dalmas, Krfez Sava gibi yakn tarihte yaadmz olaylar, Trkiye Cumhuriyetinin blgesinde ve dnyadaki nemini artrm, Trkiye ekim merkezi hline gelmitir. Bu gelimeler, Trkiye Trkesinin Trk cumhuriyetlerinde ve dier lkelerde retimi konusunda eitli aamalardaki yeni retim kurumlarnn, niversitelerde yeni blmlerin kurulmasn ve zel dershanelerde kurslarn almasn salamtr. lkelerdeki Trk nfusun younluuna ve isteme gre ortaretim kurumlarnda Trkenin retildii seksen yedi lke bulunmaktadr. En az bir ortaretim kurumunda Trkenin retildii bu lkeler unlardr: ABD, Afganistan, Almanya, Angola, Arjantin, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Banglade, Belika, Benin, Bosna-Hersek, Brezilya, Bulgaristan, Burkina-Faso, Burma, ad, ek Cumhuriyeti, Danimarka, Ekvator Ginesi, Endonezya, Etyopya, Fas, Fildii Sahilleri, Filipinler, Fransa, Gabon, Gana, Gine, Gney Afrika Cumhuriyeti, Gney Kore, Grcistan, Hindistan, Hollanda, Irak, ngiltere, Japonya, Kamboya, Kamerun, Kanada, Kazakistan, Kenya, Krgzistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kosova, Laos, Letonya, Liberya, Litvanya, Macaristan, Madagaskar, Makedonya, Malavi, Maldiv Adalar, Malezya, Mali, Meksika, Moolistan, Moldova, Moritanya, Mozambik, Nepal, Nijer, Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Pakistan, Papua Yeni Gine, Polonya, Romanya, Rusya, Senegal, Srbistan, Sri Lanka, Sudan, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tanzanya, Tayland, Tayvan, Togo, Trkmenistan, Uganda, Ukrayna, rdn, Vietnam, Yemen. Baz lkelerde ortaretim kurumlarnda Trkenin retilmesinin yan sra zel kurslarda da talebe gre Trke retilmektedir. Kurslarnda Trkenin retildii krk alt lke saptanmtr. Bu lkeler unlardr: ABD, Almanya, Belika, Beyaz Rusya, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Cezayir, in, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Grcistan, Hollanda, Irak, ngiltere, rlanda, spanya, sve, svire, talya, zlanda, Japonya, Krgzistan, Kolombiya, Letonya, Litvanya, Lbnan, Lksemburg, Makedonya, Malta, Meksika, Msr, Moolistan, Norve, Peru, Polonya, Portekiz, Rusya, Singapur, Slovakya, Slovenya, ili, Trkmenistan, Vietnam, Yunanistan. Dokuz lkede Trke retiminin yapld niversite bulunmaktadr. Bu lkeler unlardr: Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Grcistan, Irak, Kazakistan, Krgzistan, Romanya, Trkmenistan. Bnyesinde Trke retilen, Trk dili ve edebiyat aratrmalarnn yapld, Trkoloji blmlerinin bulunduu yirmi sekiz lke vardr. Bu lkeler unladr: Almanya, Avustralya, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Endonezya, Fildii Sahilleri, Grcistan, Irak, ran, sve, Japonya, Kamerun, Kazakistan, Krgzistan, Kolombiya, Kosova, Litvanya, Macaristan, Msr, Moldova, Romanya, Rusya, Trkmenistan, Ukrayna, Venezuela, Yemen. Sonu Bugn Trk dili, yaklak 12 milyon kilometre karelik bir alanda 220 milyon nfusun konutuu, yze yakn lkede retiminin yapld, kkleri tarihin en eski dnemlerine kadar uzanan, 600 bini akn sz varlna sahip bir dnya dilidir. Gemii boyunca inceden Farsaya, Arapadan Macarcaya kadar pek ok dille etkileim ierisine girmi olan Trk dilinin bir kolu olarak yalnzca Trkiye Trkesinin dnya dillerine verdii szcklerin says 11 binin zerindedir. Genel Trk dili olarak dier dillere verdiimiz szck says ise 20 binin zerindedir. zellikle giyim, yiyecek, askerlik bata olmak zere hemen her alanda ok sayda Trk dili kkenli szck ile tarihte ve bugn Trk soylu halklarn yaad corafyalardaki Trk dili kkenli ok sayda yer ad dnya dillerinde varln bugn de srdrmektedir. Dnyann hemen her blgesinde retimi yaplan, bilimsel aratrmalara konu olan, dnya dillerine katkda bulunan Trk dili, en yaygn ve en kkl dnya dillerinden biridir.

WHY TURKISH?
TURKIC LANGUAGE: WORLD LANGUAGE Prof. kr Halk Akaln The President of the Turkish Language Institution i

Today the Turkic language is spoken by almost 220 million people and with the greatest number of speakers, forms the largest branch of the Altaic language family. Brief History of Turkish Language The history of the written Turkic language begins with the Orhon inscriptions which were discovered in the Orhon Valley in the 7th and 8th Centuries. With the development and use of the language found in the Orhon inscriptions and the information from various sources in neighboring countries, the beginnings of the written Turkic language goes even further back in history. Findings from the recent discovery, translation and reading of these Orhon inscriptions further support this fact. Moreover, through comparative phonetics and morphology studies and the Turkic loanwords found in other languages, important data have been acquired showing just how old Turkic is. The 168 words of Turkic origin in the Sumerian language have proved to be Turkic, thus supporting the idea that Sumerian and Turkic are the same age. The oldest known Turkic text was discovered in a 4th Century bowl BC found among Esik cairn findings and showed two lines of writing similar to the Orhon writings. Some words and two lines belonging to one Hun dirge in Chinese annuals indicate it may be about 4th Century AD Turkic. However, the first major literary texts are Gktrk inscriptions erected in honor of Tonyukukuk (725), Bilge Khan (731), Kl Tigin (732). Divan Lugatit Trk, which is the first dictionary and grammar book of Turkic language, was written by Mahmud Kashgari in 1072. This work includes nine thousand words and is not only a dictionary and grammar book, but also a monumental source book with information about Turkic written language, regional accents and cultural values. Mahmud Kashgari named his work Divan Lugatit Trk meaning The Dictionary of Turkic Dialects by bringing together the vocabulary of Karakhanid, Uighur, Oghuz, Kipchak, Kyrgyz and other relative societies. This provides us with scientific evidence that Mahmud Kashgari identified more than twenty written languages and dialects as Turkic. With the passage of time these written languages and dialects continued to develop in their written form and into use as national languages, and today they share many common language elements. Geography of the Turkic Language Within an approximately 12 million square kilometer region starting from the North Polar Sea up to India, from inside the Peoples Republic of China through to the end point of Europe, the most widespread and useful language is the Turkic language, which forms the largest branch of the Altaic language family. During his travels in the 19th Century the famous Turkologist, A. H. Vambery, noted that Turkic was the most widespread language in this region. He realized that if one knew Turkic, he could make this trip easily from the Balkans through Manchuria. Today this region is even larger than before. During the 1960s many Turkic people emigrated to the industrialized European countries primarily for the purposes of studying and working. For this reason, the areas in which the Turkic language was spoken became even more widespread. It reached even further from the Balkans to the coasts of the Atlantic Ocean. The Turkic language consists of twenty living written language branches which have been spoken and written for at least the last one thousand years in the settled communities of Central Asia and the Middle East, as well as other areas. These countries are Turkish Republic, the Turkic Republics of Azerbaijan, Turkmenistan, Uzbekistan, Kazakhstan, and Kyrgyzstan (which became independent from the old Union of Soviet Socialist Republics), Balkan countries, Russian Federation, Iran, Iraq, Afghanistan, and the Peoples Republic of China. Although the majority of them are citizens of the Turkish Republic, there are approximately six million Turkic people living in the European countries. There are also many Turkic people living in the other non-member states of the European Union, however, these Turkic people are mostly the citizens of the country they live. For example, there are many Turks living as citizens in Bulgaria and

also in Romania, a new member of the European Union. If we include the Turkic people living in other countries such as Macedonia and Kosovo there are more than seven million Turkic on the European continent. The language of the whole Turkic population in Europe is Turkey Turkish. The newspapers, journals, and mass media published and broadcasted by Turkic people in these countries use Turkish. Today, the Turkic language is living, spoken and used all over the world. It was brought by Turkic settlers to countries in the Arabian peninsula and North Africa and to various countries in North and South America, mainly the USA and Australia. Today the language is widely spoken and used in the world through various media to include satellite TV and radio broadcasting, internet, newspapers and journals published in foreign countries, and educational institutions and courses. Languages and Turkic Language According to the Native Speakers The speaker population order of the languages is made by using criteria such as native language, second language and foreign language. It is estimated that English has 2 billion speakers in terms of the native language, first language, second language and foreign language speakers. Chinese comes first when the order is made in terms of the native speakers. Though Chinese has eight different dialects, all with varied phoneme, morphological and vocabulary features, it is still considered as a single language. The same holds true for Hindi language with its many dialects as well as Urdu language. For languages which have the most speakers, Chinese comes first with Hindi in fourth place as the most spoken languages. Therefore, Turkic has to be accepted as one single language with its 220 million speakers. Using this criteria, the Turkic language is the fifth most widely spoken language.

Chinese English Spanish Hindi Turkic Arabic Portuguese Bengali Russian Japanese German French

1.300.000.000 427.000.000 266.000.000 260.000.000 220.000.000 181.000.000 165.000.000 162.000.000 158.000.000 124.000.000 121.000.000 116.000.000

With all its dialects

With all its dialects With all its dialects With all its dialects

Teaching Turkish Language In the World Other than native speakers, there are also first language, second language and foreign language speakers of the Turkic language dialects. It has been determined that Turkish has speakers in many countries all over the world. According to the Ethnologue Survey, there are 34 countries other than the Turkish Republic where Turkish speakers live. The recent collapse of the former Soviet Union and the Gulf War have brought a heightened focus to the importance of the Turkish Republic and to speakers of Turkic languages. These developments led to the establishment of new educational institutions for the purpose of teaching Turkish. New departments at the universities were also established, and courses at private teaching institutions were opened in the Turkic Republics and other countries.

At the present time, there are 87 countries where Turkish is taught in secondary schools. These courses were developed according to the Turkic population and the demand for Turkish language courses. The countries where Turkish is taught in at least one secondary school are: USA, Afghanistan, Germany, Angola, Argentina, Albania, Australia, Austria, Azerbaijan, Bangladesh, Belgium, Benin, Bosnia Herzogevina, Brazil, Bulgaria, Burkina-Faso, Myanmar, Chad, Czech Republic, Denmark, Equatorial Guinea, Indonesia, Morocco, Ivory Coast, Philippines, France, Gabon, Ghana, Guinea, The Republic of South Africa, South Korea, Georgia, India, the Netherlands, Iraq, the Great Britain, Japan, Cambodia, Cameroon, Canada, Kazakstan, Kenya, Kyrgyzstan, The Democratic Republic of the Congo, Kosovo, Laos, Latvia, Liberia, Lithuania, Hungary, Madagascar, Macedonia, Malawi, the Maldives, Malaysia, Malian, Mexico, Mongolia, Moldova, Mauritania, Mozambique, Nepal, Niger, Nigeria, the Central African Republic, Pakistan, Papua, New Guinea, Poland, Romania, Russia, Senegal, Serbia, Sri Lanka, Sudan, Saudi Arabia, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Taiwan, Togo, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, Jordan, Vietnam and Yemen. In some countries Turkish is taught at private educational institutions as well as at secondary schools. There are 46 countries where Turkish is taught at private educational institutions. The countries are: USA, Germany, Belgium, Belarus, Bosnia Herzogevina, Bulgaria, Algeria, China, Denmark, Estonia, Finland, France, Georgia, the Netherlands, Iraq, the Great Britain, Ireland, Spain, Sweden, Switzerland, Italy, Iceland, Japan, Kyrgyzstan, Colombia, Latvia, Lithuania, Lebanon, Luxembourg, Macedonia, Malta, Mexico, Egypt, Mongolia, Norway, Peru, Poland, Portugal, Russia, Singapore, Slovakia, Slovenia, Chile, Turkmenistan, Vietnam and Greece. Educational courses are conducted in the Turkish language at universities in nine countries. These countries are: Albania, Azerbaijan, Bosnia Herzogevina, Georgia, Iraq, Kazakstan, Kyrgyzstan, Romania, and Turkmenistan. There are Turkology departments in 28 countries where Turkish is taught and Turkish language and literature studies are conducted. These countries are: Germany, Australia, Azerbaijan, Belarus, Bosnia Herzogevina, Bulgaria, Indonesia, Ivory Coast, Georgia, Iraq, Iran, Sweden, Japan, Cameroon, Kazakstan, Kyrgyzstan, Colombia, Kosovo, Lithuania, Hungary, Egypt, Moldova, Romania, Russia, Turkmenistan, Ukraine, Venezuela, and Yemen. Conclusion Today the Turkic language is a world language spoken within a 12 million square kilometer area by 220 million people. The origins of the language, which has 600,000 words in its vocabulary, date back to the oldest periods of history, and now it is studied and taught in almost one hundred countries. Turkish, a branch of the Turkic language, has been influenced by many languages including Chinese, Persian, Arabic and Hungarian, and more than 11,000 loanwords have been borrowed only from Turkish. More than 20,000 loanwords have been brought in and adapted from the Turkic languages to the other languages. Many Turkic words of origin have been taken from categories of clothing, food, and the military. In addition, many Turkic origin place names, where Turkic origin people lived throughout history, are still used today in world languages. Turkic language is one of the most widespread and deep-rooted languages in the world and has made many significant contributions to world languages. Furthermore, as an important world language, Turkic is taught in many parts of the world and is also a subject of great interest and academic research. Translated by Glzemin ZRENK AYDIN

10

1.A KELMELER
1. Aadaki kelimeleri dinleyiniz ve tekrar ediniz. MEYVELER 1. 3. 5. 7. 9. Elma Kiraz eftali Portakal Muz 2. 4. 6. 8. 10. ilek Armut Karpuz Kivi zm

SEBZELER 1. 3. 5. 7. 9. Domates Biber Patates Marul Ispanak 2. 4. 6. 8. 10. Salatalk Patlcan Soan Havu Fasulye

MEYVELER

2. Resimlere bakarak tekrar dinleyiniz. 3. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun resmin altna yaznz.

SOR VE CEVAPLA
1 2 Elma meyve mi? Domates meyve mi? Evet, elma meyve. Hayr, meyve deil. Sebze.

SEBZELER
4. Aadaki kelimeleri dinleyiniz ve tekrar ediniz. 1. 3. 5. 7. 9. Kesmek Dilimlemek Eklemek Rendelemek Skmak (Limon) 2. 4. 6. 8. Soymak Blmek Dkmek Doramak 1 Kesmek 2

Soymak

Dilimlemek

12

10

10

Blmek

Eklemek

Dkmek

7 Rendelemek

Doramak

Skmak

13

1.B OKUMA - ANLAMA

A
Oktay Ustann mensnde; sebze yemei, bahe salatas ve meyve salatas vard. O, bu hafta da salkl ve dk kalorili yiyecekler hazrlad.

1. Aadaki metinleri okuyunuz.

OKTAY USTA LE YEL ELMA PROGRAMI B Frnda Kark Sebze Yemei

1 soan 3 kabak 2 havu 2 biber

3 patlcan 2 patates 1 domates

Hazrlan: Oktay Usta nce sebzeleri ykad. Soan, patlcan, kaba ve patatesi soydu. Soan ince ince dilimledi. Patlcanlar, kabaklar, patatesleri ve havular byk byk dorad. Domatesi drde bld. Biberleri de ikiye bld. Tepsiye biraz zeytinya dkt. nce soanlar, stne de sebzeleri yerletirdi. En ste domatesleri ve biberleri koydu. stne biraz tuz ve baharat ekledi. Tepsiyi frna yerletirdi.

Bahe Salatas

1 domates 1 salatalk 1 marul 1 limon

1 biber 1 soan 1 havu

Hazrlan: Oktay Usta sebzeleri tek tek ykad. nce salatal ve soan soydu. Sonra salatal, soan ve domatesi ince ince dilimledi. Marulu ve biberi dorad. Malzemeleri tabaa yerletirdi. stne biraz havu rendeledi. Biraz limon skt. Biraz da zeytinya dkt.

14

Meyve Salatas

1 eftali 1 kivi 1 muz 5 ilek

1 kavun 1 elma 5 kiraz nce ince Byk byk Tek tek

to Afiye

lsun!

Hazrlan: Oktay Usta kavunu ikiye bld. Kavunun kenarlarn ssledi. eftaliyi, kiviyi, elmay ve muzu soydu. Meyveleri dilimledi. Tek tek kavunun iine yerletirdi. stne birka tane ilek ve kiraz koydu. Servis tabana yerletirdi.

2. Okuduunuz metinlere gre doru ise D yanl ise Y yaznz. D Y 1. 2. 3. 4. 5. 6. Oktay Usta nce sebzeleri dorad. Tepsiye biraz zeytinya dkt. Marulu ve biberi dorad. Biraz havu dilimledi. Meyveleri tek tek kavunun iine yerletirdi. Oktay Usta bu hafta sadece meyve salatas hazrlad.

SOR VE CEVAPLA
1 2
En sevdiiniz meyve hangisidir? Genellikle hangi sebzeleri yiyorsun? En sevdiim meyve elmadr. Ispanak, patlcan ve patates. Patates, soan, biber, domates ve patlcan.

3. Aadaki sorular metinlere gre cevaplaynz. 1. Oktay Ustann mensnde neler vard? ............................................................................................ 2. Oktay Usta bu hafta nasl yiyecekler hazrlad? ............................................................................................ 3. Oktay Usta sebze yemeinde ka eit sebze kulland? ............................................................................................ 4. O, bahe salatasnda hangi sebzeleri dilimledi? ............................................................................................ 5. Oktay Usta meyve salatasnda hangi meyveleri kulland? ............................................................................................ 6. Oktay Usta sras ile hangi yiyecekleri hazrlad? ............................................................................................

Sebze yemeinde hangi 3 malzemeleri kullandn? Meyveleriniz ve 4 sebzeleriniz organik mi?

Evet, organik.

15

1.C DNLEME - ANLAMA

1. Dinleyiniz ve doru resmi iaretleyiniz. ( )

2. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeleri uygun balklarn altna yaznz.

MEYVELER ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ...............................................................

SEBZELER ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ...............................................................

3. Dinleyiniz ve boluklar doldurunuz. Elif Hanm spermarketten neler ald? Neler almad? Niin?

16

1. KONUMA
1. Aadaki diyaloglar okuyunuz.

Elmann kilosu ne kadar? Mteri : Meyveleriniz taze mi? Satc : Elbette. Hepsi bu sabah geldi. Mteri : Elmann kilosu ne kadar? Satc : 3 lira. Mteri : 1 kilo elma ltfen! Satc : Buyrun. Mteri : Hayrl iler. Satc : Gle gle hanmefendi. 2. rneklerdeki gibi benzer diyaloglar kurunuz. 1 1

Bir kilo patlcan ka para? Mteri : Patlcan var m? Satc : Evet, var efendim. Mteri : Ka para? Satc : 4 lira. Mteri : ki kilo patlcan ltfen! Satc : Buyrun. ...

Portakal / 2 lira / 2 kilo 2 2

Salatalk / 3 lira / 1 kilo

ilek / 4 lira / 1 kilo

Havu / 1 lira / 3 kilo

17

1.D YAZMA
1. Resimdeki meyve ve sebzelerin adlarn yaznz.

2. Yukardaki resimlere bakarak rnekteki gibi cmleler yaznz. rnek: 1 kilo salatalk 1 lira = Salataln kilosu 1 lira 1. 2. 3. 4. ............................... ............................... ............................... ............................... = = = = .............................. .............................. .............................. .............................. 5. 6. 7. 8. ............................... ............................... ............................... ............................... = = = = .............................. .............................. .............................. ..............................

3. Aadaki meyve ve sebzelerin altna uygun sfatlar yaznz. Tatl / Eki / Ac / rk / Taze

1. ........................

2. ........................

3. ........................

4. ........................

5. ........................

18

1.E DL BLGS
1. BELRTME HL
simlere ve isim soylu kelimelere getirilen belirtme hli eki, isimleri geili fiillere balayarak onlarn tad kavram belirtir. rnek: Elmay soydum. Domatesi doradm. Kavunu dilimledim. Dikkat! Kimi? Ben Sen O Biz Siz Onlar Beni Seni Onu Bizi Sizi Onlar elmay muzu biberi Neyi?

2. BELRTL SM TAMLAMASI
Tamlayan ismin sonuna ilgi hli eki, tamlanan ismin sonuna da nc ahs iyelik eki getirilerek yaplan tamlama trdr. Yapl: sim + lgi Hli Eki Tamlayan Elma + nn sim + nc ahs yelik Eki Tamlanan kilo + su

sim 1 Elma-nn a, : -nn e, i : -nin

sim 2 kilo-su a, : -s e, i : -si

1 kilo

3 TL

sim 1 Patates-in a, : -n e, i : -in o, u : -un

sim 2 fiyat- a, : - e, i : -i o, u : -u , : -

o, u : -nun o, u : -su
Elma-nn kilo-su

, : -nn , : -s

Patates-in fiyat

, : -n

rnek: Fasulye-nin taze-si eftali-nin koku-su

rnek: Soan-n kabu(k)-u zm-n tad(t)-

19

1.F DEERLENDRME
1. Meyvelerin bana M; sebzelerin bana S yaznz. eftali biber kavun salatalk ilek patlcan elma zm havu patates soan fasulye spanak limon marul 4. Aadaki kelimelerden belirtili isim tamlamalar yapnz. rnek: Elma / kilo : Elmann kilosu 1. Domates / renk : ......................................... 2. Limon / tat : ......................................... 3. Oktay Usta / men : ......................................... 4. Ispanak / fayda : ......................................... 5. Karpuz / byk : ......................................... 5. Aadaki boluklar belirtme hli eki (-, -i, -u, -) ile doldurunuz. 1. Soan...... ince ince dilimledi. 2. Havular...... byk byk dorad. 3. Elma...... ve muz...... soydu. 4. Malzemeler...... tabaa yerletirdi. 1. ............................... 2. ............................... 5. Sebzeler...... tek tek ykad. 6. Aadaki sorular cevaplaynz. 1. Genellikle hangi meyveleri yiyorsun? .......................................................................... 2. Genellikle hangi sebzeleri yiyorsun? .......................................................................... 3. ............................... 4. ............................... 7. Aadaki cmlelerle anlaml bir diyalog yaznz. Buyrun / Meyveler taze mi? / 5 lira / 3 kilo portakal ltfen / Evet beyefendi hepsi taze / Portakaln kilosu ne kadar? / Hayrl iler. Mteri : ................................................................ Satc : ................................................................

2. Resimlere ilgili cmleler yaznz.

3. Aadaki cevaplara uygun sorular yaznz. 1. ........................................................................? Evet, ayva ok pahal. 2. ........................................................................? ilein kilosu 1 lira. 3. ........................................................................? Portakal ve vine aldm. 4. ........................................................................? ki kilo spanak almak istiyorum. 5. ........................................................................? Hayr, sebzeler taze deil.

Mteri : ................................................................ Satc : ................................................................

Mteri : ................................................................ Satc : ................................................................

Mteri : ................................................................

20

Kltr Kesi TRKYENN MEYVELER LE MEHUR LLER

Diyarbakr Karpuzu Diyarbakr karpuzu dnyaca nl tarm rnlerimizden biridir. Dicle nehri kenarnda akll, kumlu arazilerde yreye zg yntemlerle yetitirilir. Diyarbakr karpuzu irilii ve tadyla mehurdur. Watermelon of Diyarbakir The worldknown watermelon of Diyarbakir is a rarely grown agricultural product. It is grown on land, rich in sandy soil and pebbles along the banks of the Tigris River. It is unique for its flavor and size.

Bursa eftalisi Bursa eftalisi kendiliinden ikiye yarlan bol sulu ve tatl bir meyvedir. Ilman iklimi sever. Aac genellikle 30 yl yaar. Bursann verimli ovalar eftali yetitirmek iin idealdir.

Peach of Bursa Peach of Bursa is quite a juicy and sweet fruit. It likes the mild climate. The peach tree lasts for 30 years. It is mostly grown in the Bursa and Mediterranean regions of Turkey. The fertile valleys of Bursa are perfect for peach growing.

Malatya Kayss Malatya, kays diyar olarak bilinir. lde yetien kayslar, dnya genelinde nldr. Dnya ya kays retiminde Trkiye birinci sradadr. 17. yzylda Fransa ve Amerikaya gtrlmtr. A, B, C ve P vitamini asndan zengin bir meyve olan kays ayn zamanda bol miktarda demir ierir. Kays besleyici ve itah acdr. Kanszla iyi gelir. Bata akcier ve cilt kanseri olmak zere kansere kar koruyucudur. Bedensel ve zihinsel yorgunluu giderir. Ayrca cildi besler, nemlendirir ve yumuatr. zellikle gelime andaki ocuklara faydaldr. Kays kuru ya da taze olarak yenebilecei gibi reeli ve kompostosu da yaplabilir. Aydn nciri Trkiyede incir iin en elverili blgeler Aydn ilindeki Byk Menderes ve Kk Menderes havzalardr. Dnya incir retiminde Trkiye birinci sradadr. ok lifli bir meyve olan incir A, C ve B vitaminleri asndan olduka zengindir. erdii yksek lif oran sayesinde sindirimi hzlandrr ve kolaylatrr. ncir, kandaki kolesterol orann drerek kalp ve damar hastalklarna kar vcudu korur. Kansere kar da koruyucudur. ncirin meyvesi ya ve kuru yenebilir. Reeli ve kompostosu da yaplr.

Apricot of Malatya Malatya is known to be the land of apricots. The apricots grown in the province are world famous. Turkey produces more apricots than any other country in the world. Apricots were introduced to France and the US in the 17th century. The apricot, which is rich in A, B,C and P vitamins, also contains a lot of iron minerals. The apricot is nutritious and appetizing. It is good for anemia and protects against cancer, especially lung cancer and skin cancer. It eliminates fatique and mental distress. It also refreshes, moisturizes, and softens the skin. It is especially good for childrens growth. People consume appricots fresh or dried and jam or drinks can be made from it. Fig of Aydin The most fertile lands to grow figs are in the valleys of Buyuk Menderes and Kucuk Menderes in Aydin province. Turkey ranks first in fig producton in the world. The fig is a fibrous fruit rich in A, B and C vitaminsThe fiber in it helps with digestion. The fig protects against heart and vascular diseases and it decreases the level of cholesterol. It also protects against cancer. You can eat figs fresh or dried, or you can make fig jam.

21

Giresun Fnd Fndk besleyici bir yemitir. Bileiminde ya, karbonhidrat, azot, madensel maddeler, B ve C vitaminleri vardr. Kalp hastalna iyi gelir. i ve kavrulmu olarak yenildii gibi pastaclkta ve ikolata yapmnda da kullanlr. Balca trleri; tombul fndk, sivri fndk ve kara fndktr. En ok tercih edilen tombul (yal) fndk Giresunda yetiir. Dnya piyasalarnda Giresun kalitesi zellikle aranr.

Hazelnut of Giresun Hazelnut is a nutritious fruit. It contains oil, carbohydrate, azote, minerals, and B and C vitamins. It prevents heart diseases. It can be consumed roasted or unroasted. It is used as an ingredient for cakes and chocolates. There are tomato shaped, almond shaped and black hazelnuts. The most preferred one, tomato shape is grown in Giresun. The hazelnuts of Giresun are sought after for the quality at the world markets.

Amasya Elmas Amasya adyla btnleen elma, zelliini Amasyann corafi yapsndan alr. Amasya elma aacnn en nemli zellii 8-10 yandan sonra meyve vermeye balamasdr. Ayrca, Amasya elmas bir yl meyve verir dier yl meyve vermez. Bir yz krmz, dier yz ise sar ila yeilimsi bir renk tar. nce kabuklu, ho kokuludur. Sert ve dayankl olduundan uzun sre saklanmaya elverilidir. Amasya elmasnn iki tr vardr. Kk ve tatl olanna misket, iri olanna ise kabak elmas ad verilir.

Apple of Amasya The apple from the Amasya province takes its features from Amasyas geographical features. The trees of Amasya apple start yielding apples in 8-10 years and yield fruit biennially. Half of the apples skin is red, while the rest is covered with a yellow or greenish color. It releases a nice smell and its skin is thin. You can keep it for a long time because takes a long time to get rotten. There are two different types; The small and tasty one is called misket (marble) because of its marble like shape and the large one is called kabak (pumpkin) because it is shaped like a pumpkin.

Krkaa Kavunu Birok aratrmac tarafndan kavunun anavatan Kk Asya (Anadolu) olarak belirtilmektedir. Anadolunun batsnda yer alan Manisa ilinin Krkaa ilesi kavun yetitirmek iin ideal iklime sahiptir. Krkaa kavunu genellikle yuvarlak, kabuklar ilemeli, yeil zemin stnde sarmtrak lekelidir. Krkaa kavunu vcudu serinletir, bbrekleri temizler. Yattrc etkisi ile rahatlk verir ve uykusuzlua iyi gelir. Cildin taze grnmesini salar. Ayrca, kabuklar ve ekirdekleri de baz hastalklarn tedavisinde kullanlr.

Melon of Kirgagac, Manisa Asia minor (Anatolia) is said to be the motherland of melon by many researchers. Kirkagac town in Manisa province, which is in the west of Anatolia, has a perfect climate to grow melons. Melons of Kirkagac are generally round shaped with green skin and yellow spots. The melon of Kirkagac helps the body feel cool and it cleans the kidneys. It is good for insomnia with its tranquilizing effect and it helps human skin stay fresh. The rinds and seeds of this melon are used to make drugs to treat some illnesses.

22

2.A KELMELER
1. Aadaki kelimeleri dinleyiniz ve tekrar ediniz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Domak lgi duymak Mezun olmak Anlamak Transfer olmak Tanmak Geri dnmek Evlenmek Boanmak Brakmak lmek 1

2. Resimlere bakarak tekrar dinleyiniz. 3. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun resmin altna yaznz.

SOR VE CEVAPLA
Ne zaman 1 mezun oldunuz? 2 Hangi tarihte mezun oldunuz? yl nce mezun oldum. 24 Temmuz 2009da mezun oldum.

24

10

11

25

2.B OKUMA - ANLAMA

1.1 Aadaki metni okuyunuz.

KOBE BRYANT
ocukluu ve Genlii Kobe Bryant, 23 Austos 1978de Philadelphiada dodu. Babas iyi bir basketbolcuydu. Babas Philadelphia 76ERSten talyaya transfer oldu. Kobe,1984te ailesi ile talyaya yerleti. 7 yl talyada kaldlar. Kobe, bu srede talyanca ve spanyolca rendi. talyada AC Milan takmna ilgi duydu. Bu yzden futbol oynamaya balad. Babas onun basketbolcu olmasn istedi. Kobe ve ailesi, 1991de Philadelphiaya geri dndler. Kobe futbol oynamay brakt. Philadelphiada, Lower Merion Lisesine gitti. Burada basketbol oynamaya balad. Basketbolda ok baarl oldu. 1996da liseden mezun oldu. SATtan 1080 puan ald. Ama niversiteye gitmedi. Ayn yl Charlotte Hornetste basketbol oynamaya balad. Baarlar Kobe, 18 yanda NBAin en gen oyuncusu oldu. Daha sonra Los Angeles Lakers ile anlat. Kobe, bu takmda 5 ampiyonluk grd. NBA, Kobeyi 3 defa en deerli oyuncu seti. Kobe 25 bin say att. zel Hayat Kobe 18 Nisan 2001de evlendi. lk ocuu 2003te, ikinci ocuu 2006da dodu. O, u an basketbolcu. Basketbol oynamaya devam ediyor. 1.2 Aadaki boluklar metne gre doldurunuz. 1. Kobe Bryant 1984te .................... ................... talyaya yerleti. 2. Kobe ve ailesi, 1991de ................... geri dnd. 3. Kobe .................... yanda .................... en gen oyuncusu oldu. 4. Kobe ................................. evlendi. 5. Kobenin ikinci ocuu .................... dodu. 1.3 Aadaki sorular metne gre cevaplaynz. 1. Kobe nerede ve ne zaman dodu? .......................................................................... 2. Kobe niin talyaya gitti? .......................................................................... 3. Kobe talyada hangi dilleri rendi? .......................................................................... 4. Kobe nerede ve ne zaman basketbol oynamaya balad? .......................................................................... 5. Kobe u an ne yapyor? ..........................................................................

Burada Orada

26

2.1 Aadaki metni okuyunuz.

HAKAN KR
ocukluu ve Genlii Hakan kr, 1 Eyll 1971de Sakaryada dodu. lkokulun basketbol takmnda oynad. Babas onun futbolcu olmasn istedi. Hakan, 10 yanda Sakaryasporda futbol oynamaya balad. 6 yl amatr, 3 yl da profesyonel futbol oynad. 1990da Bursaspora transfer oldu. Baarlar 1992de Galatasaraya transfer oldu. Burada st ste 3 yl gol kral oldu. 1998de FIFA, Hakan Dnyann En yi Golcs seti. 2002 Dnya Kupasnda en erken gol atma rekoru krd. (9. saniyede) 1995te talyann Torino takmnda oynad. 2000-2001de talyann Inter Milan takmna transfer oldu. 2001-2002de talyann Parma takmna geti. 2002-2003te ngilterenin Blackburn Rovers takmna transfer oldu. zel Hayat Hakan 1999 ylnda evlendi. lk ocuu 2000de, ikinci ocuu 2002de, nc ocuu 2006da dodu. 2008de futbolu brakt. O, u an milletvekili. 2.2 Aadaki boluklar metne gre doldurunuz. 1. 2. 3. 4. 5. Hakan ilkokulun .................... takmnda oynad. Babas onun .................... olmasn istedi. Hakan kr 10 yanda ................. futbol oynamaya balad. Galatasarayda 3 yl st ste .................... oldu. 2002 Dnya Kupasnda en erken gol atma ................ krd.

SOR VE CEVAPLA
1 Ne zaman / nerede dodunuz? ocukluunuz nerede geti? Okumay ne zaman rendiniz? 1985te / Nevadada dodum. Ankarada geti. 5 yamda rendim. 2010da mezun oldum.

2.3 Aadaki sorular metne gre cevaplaynz. 1. Hakan kr niin basketbolcu olmad? ......................................................................................... 2. Bursaspora ne zaman transfer oldu? ......................................................................................... 3. Hakan kr en erken gol atma rekorunu ne zaman krd? ......................................................................................... 4. Hakan kr ka takmda futbol oynad? ......................................................................................... 5. Hakan u an ne yapyor? .........................................................................................

lkokuldan ne 4 zaman mezun oldunuz?

27

2.C DNLEME - ANLAMA

1. Dinleyiniz ve doru olan iaretleyiniz. ( ) 1. 2. 3. 4. 5. Mehmet Alpay Sevgi Eren Bekir Kaya Elif Gln Ali Akkaya 1965 ylnda 1978 ylnda 1994 ylnda 2005 ylnda 2009 ylnda 1975 ylnda 1988 ylnda 1984 ylnda 2007 ylnda 2010 ylnda 1985 ylnda 1998 ylnda 2004 ylnda 2008 ylnda 2011 ylnda dodu. niversiteden mezun oldu. evlendi. ilk ocuu dodu. emekli oldu.

2. Dinleyiniz ve boluklar doldurunuz. Adnan Sami 15 Eyll 1963 1 Eyll 1970 8 Haziran 1983 4 Ekim 1988 28 Kasm 1989 11 Aralk 2009 ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................

3. Dinleyiniz ve boluklar doldurunuz. Kim? : Dedem Ne zaman? : 1935te Nerede? : Alaska Ne oldu? : Dodu. 1 2 Kim? : ........................ Ne zaman? : ........................ Nerede? : ........................ Ne oldu? : ........................ 4 Kim? : ........................ Ne zaman? : ........................ Nerede? : ........................ Ne yapt? : ........................ 6 Kim? : ........................ Ne zaman? : ........................ Nerede? : ........................ Ne yapt? : ........................

3 Kim? : ........................ Ne zaman? : ........................ Nerede? : ........................ Ne yapt? : ........................ 5 Kim? : ........................ Ne zaman? : ........................ Nerede? : ........................ Ne yapt? : ........................

28

2. KONUMA
1. Aadaki diyaloglar okuyunuz. A: Ne zaman dodunuz? B: 1998de dodum. A: Nerede dodunuz? B: zmirde dodum. A: lkokula ne zaman baladnz? B: 2004te baladm. A: Hangi okuldan mezun oldunuz? B: Anafen lkokulundan mezun oldum. 2. rneklerdeki gibi benzer diyaloglar kurunuz. 1 1 Turgut zal 13 Ekim 1927 1952 17 Nisan 1993 Politikac A: B: A: B: A: B: A: B: Edison hangi tarihte dodu? O, 11 ubat 1847de dodu. O, hangi tarihte evlendi? 1871de evlendi. O, hangi tarihte ld? 18 Ekim 1931de. Onun meslei neydi? O, bilim adamyd.

1996 Yeni Delhi 2002 Bar lkokulu

2 Salvador Dali 11 Mays 1904 1934 23 Ocak 1989 Ressam

1995 Sidney 2001 Krfez lkokulu

3 2000 Londra 2006 Yeil Park lkokulu

3 Leo Tolstoy 9 Eyll 1825 1862 20 Kasm 1910 Yazar

29

2.D YAZMA
1. Resimlere baknz ve Sedatn hayat hikyesini yaznz.

1980 Domak ........................................

1981 Yrmeye balamak ........................................

1982 Konumaya balamak ........................................

1985 Piyano almay renmek ........................................

1986 lkokula balamak ........................................

1987 Okumay renmek ........................................

1988 Okul korosuna katlmak ........................................

1991 lkokulu bitirmek ........................................

1995 ark yarmasnda birinci olmak ........................................

1998 Ankaradan stanbula tanmak ........................................

2002 niversiteden mezun olmak ........................................

2003 e balamak ........................................

2. Hayat hikyenizi yaznz.

30

2.E DL BLGS
1. SM-FL (-ma / -mak)
sim-fiiller, fiil kk ve gvdelerinin karladklar olu, kl ve durumlar; ahs ve zamana bal olmadan gsteren fiil adlardr. 1. -makl sim-Fiil -mak isim-fiilinin asl grevi, fiilleri adlandrmaktr. anla-mak do-mak oyna-mak rnek: NBAda basketbol oynamak ok zordur. Futbolcu olmak onun en byk hayaliydi. 2. -mal sim-Fiil sim ve sfat tamlamalar kurar. Hl, iyelik ve okluk ekleri ile geniletilebilir. rnek: Okumay ok zor rendi. Kobenin spanyolca renmesi kolay oldu.

3. BULUNMA HL -da / -de; -ta / -te

smin, kendisinde bulunma ifade eden, fiillerle ilgisini gsteren hlidir. Nerede? a, , o, u -da e, i, , -de ..f, ..s, ..t, ..k, .., .., ..h, ..p rnek: Hakan kr Sakaryada dodu.

-ta / -te

4. IKMA HL -dan / -den; -tan / -ten 2. YNELME HL -(y)a / -(y)e; -(n)a / -(n)e
smi fiile balar, fiilin ynn ve nereye yneldiini gsterir. Nereye? a, , o, u -(y)a e, i, , rnek: Hakan kr niversiteye gitmedi. -(y)e smin, kendisinden kma (ayrlma) ifade eden, fiillerle ilgisini gsteren hlidir. Nereden? a, , o, u -dan e, i, , -den ..f, ..s, ..t, ..k, .., .., ..h, ..p -tan / -ten rnek: Kobe Amerikadan talyaya gitti.

* sim tamlamalarndan sonra araya n balayc nsz girer. a, , o, u -(n)a e, i, , -(n)e rnek: Hakan kr, nter Milan takm-n-a transfer oldu. Dikkat!
Kime? Ben Sen O Biz Siz Onlar Bana Sana Ona Bize Size Onlara Neye? mzie futbola politikaya

31

2.F DEERLENDRME
Yzmeyi renmek Selma Arif Osman Emre Bey Elif Hanm Ersin Bey 1. Tabloya gre doru ise D yanl ise Y yaznz. D 1. 2. 3. 4. 5. Emre Bey 2006 ylnda dnya turuna kt. Selma 2008 ylnda ngilizce rendi. Osman 2010 ylnda altn madalya ald. Arif 2005 ylnda yzmeyi rendi. Elif Hanm ve Ersin Bey 2009 ylnda emekli oldu. 2009 4. Mehmet Terimle ilgili cmleler yaznz. 2005 2010 2006 I-Sweep Proje Olimpiyat Altn Madalya ngilizce renmek 2008 Dnya turuna kmak Emekli olmak

2. Aadaki cmleleri sralaynz. 15 Haziran 2005 ylnda evlendim. niversiteden 2000 ylnda mezun oldum. 1 25 Eyll 1980 ylnda dodum. niversiten sonra Kanadaya tandm. lk ocuum 2009 ylnda dodu. 1986 ylnda ilkokula baladm. 3. Aadaki boluklar verilen fiillerle doldurunuz. (Grlen gemi zaman, olumlu) 1. Elif 23 Nisan 1991de ...................... (domak) 2. Aye 2002de ilkokulu ..................... (bitirmek) 3. Esra ve Mehmet be yl nce ............................ (evlenmek) 4. Sedat geen yl stanbuldan zmire ................. .................. (tanmak) 5. Mustafa 18 yanda liseden .............................. (mezun olmak) Ad Doum Tarihi Doum Yeri Mezuniyet : Mehmet Terim : 13 Eyll 1980 : Antalya : stanbul niversitesi Tp Fakltesi / 2004 alt ehir : zmir alt Kurum : zmir Devlet Hastanesi e Balama Tarihi : 1 Eyll 2006 Evlenme Tarihi : 4 Austos 2009 .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. ..............................................................................

32

Kltr Kesi NBADEK NL TRK BASKETBOLCULARI

Hidayet Trkolu 1979da stanbulda dodu. Trkiyede Hido ve ABde Hedo (He do) lakabyla arlan Hidayet Trkolu, 2000de Efes Pilsenden Sacramento Kingse transfer oldu. San Antonio Spursde bir yl forma giydi. 2004 ylndan 2009 ylna kadar Orlando Magicte oynad. 2008de 19,5 say, 5,7 ribaund ve 5 asist ortalamasyla en ok gelime kaydeden oyuncu (MIP) dlne layk grld. 2009 ylnda, takmyla NBA finalinde Los Angeles Lakerse kar oynad. 2009 yl yaznda Toronto Raptors takmyla 5 yllna bir kontrat imzalad. Gnmzde Orlando Magicte oynamaktadr. 2,08 metre boyunda olan oyuncu forvet (3 numaral mevki) olarak grev almaktadr. Ayrca, 1-2-4 numarada da oynayabilmektedir. 1998 ylndan bu zamana kadar Trkiye Mill Basketbol Takmnn formasn 269 kez giydi. Trkiye, 2001 Avrupa Basketbol ampiyonasnda ve 2010 FIBA Dnya Basketbol ampiyonasnda ikinci oldu ve Hidayet her iki ampiyonada da mill takmda yer ald. Hidayet Trkoglu Hidayet Turkoglu was born in Istanbul in 1979. Hidayet Turkoglu, nicknamed Hido in Turkey and Hedo (He do) in the US, was transferred to the Sacramento Kings from the Efes Pilsen in 2000. He played for the San Antonio Spurs for one year. He played at the Orlando Magic between 2004 and 2009. He received the MIP (Most Improved Player) award as he made an average of 19,5 points, 5,7 rebounds, and 5 assists in 2008. He played during the NBA finals series against the Los Angeles Lakers in 2009. On the summer of 2009, he signed a contract with the Toronto Raptors. Today, he is playing at the Orlanda Magic. Hedo is 2.08 meters tall, and wears number 15. He plays small forward but he can also play as power forward, shooting guard, and point guard. He played 269 times for the Turkish national basketball team since 1998. Turkish national basketball team was the runner-up in both 2001 European Basketball Championship and 2010 FIBA World Basketball Championship, and Hidayet was in the national basketball team in both championships.

Semih Erden Semih Erden 1986da stanbulda dodu. Forvet ve pivot pozisyonlarnda oynayan Trk basketbolcu. NBA takm Cleveland Cavaliers formas giymektedir. 2004-2005 sezonu banda ilk nce Fransa kulb Asvel ile anlat. Ancak ksa bir sre sonra sezon iinde Srbistan takm Partizana transfer oldu. Semih Erden, 2005-2006 sezonunda Fenerbahede gsterdii performans ile Mill Takma kadar ykseldi ve 2006 Dnya Basketbol ampiyonas kadrosuna girdi. 2007 sezonunda ise Fenerbahe ile ampiyonlua ulat. 2008 NBA Draftna katlan gen oyuncu sezonu ampiyon bitiren Boston Celtics tarafndan 60. sradan seilmitir.

Semih Erden Semih Erden was born in Istanbul in 1986. He plays as a power forward or point guard. Today he is playing at the Cleveland Cavaliers. At the beginning of the 2004-05 season he signed a contract with the French team Asvel. However, soon he was transfered to the Serbian team Partizan during the same season. Because of the his great performance with Fenerbahce during the 2005-06 season, he was selected for the Turkish national team participating in the 2006 World Basketball Championship. Next year, he won the league title with his team, Fenerbahce. In 2008, he was drafted by the NBA at the 60th place by the Boston Celtics, who won the NBA Championship.

33

Mehmet Okur 1979da dodu. Mehmet, ocukluk yllarnda uzun sre kaleci olarak futbol oynad. Basketbol yetenei, basketbola balamak iin ok ge bir ya olan 14 yanda kefedildi. Basketbola bu yata balam olmasna ramen mthi yetenei sayesinde ksa srede kendini gsterdi. 2002 ylnda Detroit Pistons ile szleme imzalayan Mehmet bylece NBA kariyerine balad. lk sezonunda Ben Wallace, Elden Campbell gibi tecrbeli uzmanlarn arkasnda grev yapan Mehmet Okur 72 mata grev yapt. Ma bana 19 dakika oynad, 9 maa ilk bete balad. Ma bana 6,9 say -4,7 ribaund -1,0 asist retti. Detroit Pistons ile NBAyi ampiyon olarak tamamlad ve bylece dnyann en nemli basketbol liginde ampiyonluk unvanna ulaan ilk Trk oyuncu oldu. ampiyonluun ardndan Mehmet, Utah Jazz ile 50 milyon USD bedelle 6 yllk szleme imzalad. Mehmet Okur, NBA tarihinde All-Star seilen ilk Trk, 10. Utah Jazzl oyuncudur.

Mehmet Okur Mehmet Okur was born in 1979. Mehmet Okur played soccer as a goalkeeper for a long time during his childhood and early teenage years. His talent for basketball was discovered at the age of 14, which is considered very late to start playing basketball. However, Mehmet was able to overcome this handicap within a short time due to his talent and physical attiributes. His career in NBA started when he signed a contract with the Detroit Pistons in 2002. During his first season, he played in 72 games with great NBA stars like Ben Wallace, Elden Campbell. He started in the first 5 in 9 games. He had an average of 19 minutes playing time, 6,9 points, 4,7 rebounds, 1,0 assists for each game. The Detroit Pistons became the NBA champions in the same season, and he was the first Turkish basketball player to win an NBA championship title. For the next season, he signed a contract with the Utah Jazz for 6 years for $50 million. Mehmet Okur is the first Turkish player and the tenth Utah Jazz player to be selected for All-Star in NBA history.

Ersan lyasova 1987de dodu. Trk Mill Basketbol Takm ve NBA takmlarndan Milwaukee Bucks oyuncusudur. Gen yata yetenei kefedildi. lkerspor altyapsnda yetiti. 2004-2005 sezonunda ksa sre de olsa lkersporda forma giyme ans buldu. 2005 NBA Semelerinde Milwaukee Bucks tarafndan 36. sradan seildi. 23 Austos 2005 gn Milwaukee Bucks ile iki yllk kontrat imzalad. Ancak sezon balamadan, tecrbe kazanmas amacyla, NBA takmlarnn daha ok gen oyuncularn yetitirmek iin kulland NBA Development League takm Tulsa 66ersa gnderildi. Bu takmda bir sezonda oynad 46 mata 12,5 say ve 7,0 ribaund ortalamayla oynad. 2007 yaznda spanyann FC Barcelona takmna transfer oldu. Burada ok baarl bir performans sergileyerek tekrar NBA takmlarnn dikkatini ekti. Milwaukee Bucks onu geri ard. Hlen Milwaukee formasyla NBAde kariyerine devam etmektedir.

Ersan Ilyasova Ersan Ilyasova was born in 1987. He is the player of the Turkish National Basketball team and the Milwaukee Bucks in the NBA league. His talent was discovered when he was very young, and he was trained by the Ulkerspor Basketball Amature Club. He also played for a short period of time with the Ulkerspor during the 2004-05 season. In 2005, he was drafted by the NBA at the 36th position by the Milwaukee Bucks. He signed a two year contract with the Milwaukee Bucks on August, 2005 but he was sent to play for the Tulsa 66 Team in the NBA Development League. NBA D-L eague is used by the NBA teams so that their players could gain more experience. He played in 46 games with an avarage of 12,5 and 7,5 rebounds. In the summer of 2007, he was transferred to the Spanish FC Barcelona, and he was the first Turkish player to play in this team. He performed very well there, and the NBA teams started showing interest for him again. Later the Milwaukee Bucks called him back, and he is still playing for them today.

34

3.A KELMELER
1. Aadaki kelimeleri dinleyiniz ve tekrar ediniz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Mektup Telefon / Cep telefonu Radyo Faks Dergi Gazete nternet Televizyon E-posta (Mail) Video Konferans Sistemi 1 2. Resimlere bakarak tekrar dinleyiniz. 3. Dinleyiniz ve duyduunuz kelimeyi uygun resmin altna yaznz. 2

SOR VE CEVAPLA
Sence en yaygn Bence en yaygn iletiim arac iletiim arac televizyondur. hangisidir? 6 7

4. Aadaki kelimeleri dinleyiniz ve tekrar ediniz. 1. 2. 3. 4. Telefon etmek E-posta almak Faks gndermek Mesaj atmak

36

10

37

3.B OKUMA - ANLAMA

1. Aadaki metinleri okuyunuz.

A
Adm Hasan Tekin. Ben halkla ilikiler uzmanym. Uluslararas bir irkette alyorum. Geen hafta video konferans sistemiyle toplant yaptk.

Semih Mehmet Semih Mehmet Semih Mehmet Semih Mehmet Semih Mehmet Semih Mehmet Semih

: Selam Mehmet. : Selam Semih. : Hafta sonu ne yaptn? : Hobby Centera gittim. Ersin, beni 5. Trke Olimpiyatlar Programna davet etti. Ersini hatrladn m? : Haa! Hatrladm. Ersin Houstonda retmendi... Program nasld? : ok harikayd. Beni ok etkiledi. : Gerekten mi? : Hobby Center, Houstonun en byk ve en gzel salonu. Salon ok kalabalkt. Farkl eyaletlerden toplam 720 renci vard. : Ooo! : Amerikal renciler 8 kategoride yart. ok gzel iirler okudular. arklar sylediler. Folklor oynadlar. Trkiyeden de misafirler vard. : Oooo! ok gzel. Program merak ettim. : http://www.turkisholympiad.com adresinde btn detaylar var. : Teekkr ederim. Ersine selam syle.

Mehmet : Grmek zere.

38

DNYA KUPASI AMPYONU SPANYA

Hollanda 0-1 spanya spanya ve Hollanda Dnya Kupas final man Gney Afrikada oynad. 116. dakikada Iniesta harika bir gol att. spanya ilk defa dnya futbol ampiyonu oldu. spanyollar, Madridde btn gece ampiyonluu kutladlar. 2. Aadaki cmleler kimlere aittir? aretleyiniz. ( ) 1 Telefonun kapalyd. 2 Geen hafta toplantmz vard. 3 Hafta sonu ne yaptn? spanyollar Madridde btn gece 4 ampiyonluu kutladlar. 5 Salon ok kalabalkt. 6 Mesajn yeni grdm. Hollandal i adamlaryla video kon7 ferans sistemiyle toplant yaptk. Hatrladm. Ersin Houstonda 8 retmendi. 9 116. dakikada Iniesta harika bir gol att. Farkl eyaletlerden toplam 720 10 renci vard. 3. Aadaki sorular okuduunuz metinlere gre cevaplaynz. 1. Hasan Tekin geen hafta irkette nasl toplant yapt? .......................................................................... 2. Mehmet, Semihle ne hakknda konuuyor? .......................................................................... 3. Mehmet nerede yayor? .......................................................................... 4. Futbol man kimler, nerede oynad? .......................................................................... 5. Dn akam Elif, Aye ile niin konumad? ..........................................................................

D
Dn akam seni aradm. Telefonun kapalyd. Spiker Semih Hasan Aye
Elif (0500011258)

Mehmet

arjm bitti. Mesajn yeni grdm.

Aye (0506541778)

Elif

Bence = Bana gre Sence = Sana gre

SOR VE CEVAPLA
1 2 3 En etkili iletiim arac hangisidir? E-posta adresin var m? Genellikle hangi iletiim aralarn kullanyorsunuz? Hi faks gnderdiniz mi? En etkili iletiim arac internettir. Evet, var. nternet ve telefon.

Hayr. Gndermedim.

39

3.C DNLEME - ANLAMA

1. Dinleyiniz ve resimleri sralaynz.

2. Dinleyiniz ve eletiriniz. (Kim, ne hakknda konuuyor?) 1. 2. 3. 4. Efe Tekin Mehmet Sedat a. b. c. d. Kitaplar hakknda konuuyor. Yeni adres hakknda konuuyor. Yeni alveri merkezi hakknda konuuyor. Brorler hakknda konuuyor.

3. Dinleyiniz ve boluklar doldurunuz. 1 Kim arad? ............................................ Mesaj ne? ............................................ ............................................ ............................................ 2 Kim arad? ............................................ Mesaj ne? ............................................ ............................................ ............................................

Kim arad? ............................................ Mesaj ne? ............................................ ............................................ ............................................

Kim arad? ............................................ Mesaj ne? ............................................ ............................................ ............................................

40

3. KONUMA
1. Aadaki diyaloglar okuyunuz. A: En ok hangi iletiim aracn kullanyorsun? B: En ok interneti kullanyorum. A: Niin interneti kullanyorsun? B: Bilgi almak iin kullanyorum. 2. rneklerdeki gibi benzer diyaloglar kurunuz. 1 1 A: En ok ne ile haberleiyorsunuz? B: En ok e-posta ile haberleiyorum.

Televizyon / Elenmek iin 2 2

Telefon

Radyo / Mzik dinlemek iin 3 3

Mektup

Gazete / Haber okumak iin

nternet

41

3.D YAZMA
Kii 25 20 15 10 5 Telefon E-posta Mektup nternet 0 En ok ne ile haberleiyorsunuz? Kii 25 20 15 10 5 Radyo Televizyon nternet Dergi 0 En etkili iletiim arac hangisidir? Kii E-posta adresiniz var m? 50 40 30 20 10 Hayr, yok. Evet, var. 0

1. Yukardaki anket sonularna baknz ve uygun cevab iaretleyiniz. ( ) 1. nsanlar en ok ne ile haberleiyorlar? Telefon nternet

2. Aadaki sorular anket sonularna gre cevaplaynz. 1. Ankete katlanlardan ka kii internet ile haberleiyor? ......................................................................... 2. En etkili iletiim arac hangisidir? ......................................................................... 3. Ka kii e-posta adresi kullanyor? ......................................................................... 4. En az kullanlan iletiim arac hangisidir? ......................................................................... 5. Ankete toplam ka kii katlmtr? .........................................................................

2. En az kullanlan haberleme arac hangisidir? E-posta Mektup

3. En etkili iletiim arac televizyon mu internet mi? Televizyon nternet

4. Radyo mu, dergi mi daha etkili? Radyo 5. E-posta adresi yaygn m? Evet, yaygn. Hayr, yaygn deil. Dergi

3. Resimlerle ilgili cmleler yaznz.

1. Ebru .........................

2. Ali ............................

3. Sinem ......................

4. Mustafa ....................

42

3.E DL BLGS
1. EK-FLN GRLEN GEM ZAMANI (Olumlu)
i- ek-fiilinin grlen gemi zaman kipi, fiile, ahs ekleriyle geniletilmi -d (-di, -du, -d); -ti (-ti, -tu, -t) gemi zaman ekinin eklenmesi ile oluturulur. Not: i- yardmc fiili, isimlerle ekime girdii zaman genellikle kullanlmamaktadr. Ek-fiil sonu sessiz ile biten isimlere u ekilde gelir: Ersin Houstonda retmendi. ahs Zamiri Ben sim retmen Grlen Gemi Zaman Eki di ahs Eki m Ben Ek-fiil sonu sesli ile biten isimlere u ekilde gelir: Program harika-y-d. ahs Zamiri Grlen y Bulunma Gemi ahs sim Balayc Hli Eki Zaman Eki nsz Eki ev de y di m

2. BELRTSZ SM TAMLAMASI
Tamlayan ismin ek almad, tamlanan ismin nc ahs iyelik eki ald tamlamadr. Yapl: sim Tamlayan nternet

sim + nc ahs yelik Eki Tamlanan gazete + si

sim 1 E-posta

sim 2 adresi a, : -s e, i : -si o, u : -su

sim 1 Cep

sim 2 telefon-u a, : - e, i : -i o, u : -u

nternet gazete-si

, : -s

Cep telefon-u

, : -

3. SIFAT TAMLAMASI
Sfatlarn kendilerinden sonra gelen bir ad niteleyerek veya belirterek kurduu tamlamadr. rnek: Gzel program (Nasl program?) Sfat Hzl internet (Nasl internet?) Sfat Etkili iletiim arac (Nasl iletiim arac?) Sfat

43

3.F DEERLENDRME
1. Resimlere baknz ve bulmaca karelerini doldurunuz.
Yzdelik dilimi 45 40 35 30 25

4 3 2 1

20 15 10 5 0 2000 2005 2011 Yl

nternet Tv Gazete Radyo

2. Aadaki cmleleri okuyunuz ve uygun kelimeyi iaretleyiniz. ( ) 1. Spor haberlerini okumak istiyorum. Gazete Radyo 2. Film seyretmek istiyorum. E-posta Televizyon 3. Anneme mesaj atmak istiyorum. Cep telefonu Mektup 4. devimi aratrmak istiyorum. nternet Faks 5. Elif ile piknik hakknda konumak istiyorum. Telefon Dergi 3. Resimlerle ilgili uygun cmleler yaznz.

4. Tabloya gre doru ise D yanl ise Y yaznz. D 1. Radyo genellikle en etkili iletiim aracdr. 2. Televizyon her zaman yaygn bir iletiim aracdr. 3. nternet yava yava etkili olmaya balamtr. 4. 2011 ylnda en etkisiz iletiim arac gazetedir. 5. Gazete 2005 ylnda % 20 etkilidir.

5. Aadaki sorular kendinize gre cevaplaynz. 1. Sence en etkili iletiim arac hangisidir? ......................................................................... 2. Genellikle hangi iletiim aralarn kullanyorsun? ......................................................................... 3. E-Posta adresin var m? .........................................................................

Mehmet 1. 2. 3. 4. Mehmet Hasan Ekrem Aye

Hasan

Ekrem

Aye

: .......................................................... : .......................................................... : .......................................................... : ..........................................................

4. lkenizde en ok okunan gazeteler hangileridir? ......................................................................... 5. lkenizde en yaygn hangi iletiim arac kullanlyor? .........................................................................

44

Kltr Kesi TRKYEYE ZG HAYVANLAR

Van Kedisi Van kedisi, ismini Trkiyenin dousunda bulunan Van ehrinden alr. Bu kediler en ok gzleriyle kendilerinden sz ettirir. Van kedisinin gz rengi gruba ayrlr: Her iki gz mavi, her iki gz kehribar ve bir gz mavi dier gz kehribar renkte olanlar. Bununla birlikte, mavi gzl Van kedileri de kendi arasnda mavi gzl ksa, kadife krkl ve mavi gzl-uzun ipek krkl kediler diye ikiye ayrlr. Yzmeyi seven tek kedi trdr. Cat of Van Van cat gets its name from Van, the city situated in the east of Turkey. The cat is unique because of its eye colors. We can group the eye colors into three groups. Group 1: both eyes are blue (always turqouise blue). Group 2: both eyes are amber (or yellow and its tints, or very rarely brown). Group 3: dischromatopsic - one eye is blue, and the other eye is amber. Also, Van cats with blue eyes are grouped into two as the ones with short velvet fur, and the ones with long silk fur. It is the only cat specie that likes swimming.

Sivas Kangal Kpei Adn Trkiyenin dousundaki Sivasn Kangal ilesinden alr. Kangal kpei genellikle oban kpei olarak nitelendirilir ancak beki kpei tanmna daha ok uyar. Kangal kpeinin en belirgin zellii sahibine duyduu ar sadakattir. Buna bal olarak sahibine ait olduunu dnd eyleri korumaya ynelik kuvvetli bir igdye sahiptir. Bu nedenle ok iyi bir dvdr. Kurt, akal gibi yabani hayvanlara kar ok etkin bir muhafz olmakla beraber aile fertlerine ve zellikle de ocuklara kar hibir tehlike oluturmaz.

Dog of Sivas Kangal The dog takes its name from Kangal, the town which is in Sivas province in the east of Turkey. It is commonly known as shephard dog, however it is bred as a watch dog. The dog is unique for its deep loyalty to its owner and its strong instinct to protect the things which it thinks belong to its owner. For this reason, it is a good fighter against the wild animals like wolves and jackals; on the other hand, it is completely harmless to its owners family members and especially to the kids.

45

Kelaynak Kuu Bu kuun yaam alan Trkiyenin gney dousunda yer alan Urfann Birecik ilesidir. ri, parlak, siyah kulardr. Tysz krmz bir kafa ile uzun kvrk krmz bir gagaya sahiptir. Banda ty olmamas nedeniyle Kelaynak adn almtr. lk yumurtadan ktnda yavrunun kafas ve boaz tyldr. Ya ilerledike bu tyler yok olur. Siyah tyleri gne nn farkl alarnda parlak yeil, kavunii ve mor rengini alr. Uuu insan hayrete drecek kadar gzel ve zariftir. Kelaynak kuu ok hareketlidir. Bu kular sabahn erken saatlerinde 10-15 km uzaklktaki beslenme alanlarna guruplar hlinde giderler. Uzun ve kvrk gagalaryla yiyeceklerini (bcekler) ararlar. Tek eli yaamalar nedeniyle remeleri ok yava olur.

Bald Ibis This birds habitat is restricted to a small area close to the town of Birecik, Urfa in the south-east of Turkey. It is a large bird with bright black feathers. It has a red featherless head and long red curved beak. Since it does not have any feathers on the head it is called the bald ibis in Turkish. When the chicks if Ibis hatch the egg their heads and necks are hairy, but the hairs disappear as the chicks grow. The black feathers of an adult ibis turn into bright green or orange or purple color depending on the falling angle of the sunlight. People admire the way it flies and soars so elegantly in the sky. It lives a social life. It flies a distance of 6-10 miles in a group for food early in the morning. It searches for its food (insects) with its long curved beak. It has only one mate and it does not reproduce in large numbers.

Denizli Horozu Denizli horozunun gzleri siyah, bacaklar koyu gri veya mor, ibii balta eklindedir. Tyleri siyah ve kirli beyaz karm rengindedir. Bazen kanat tyleri zerinde kahverengi renkler bulunur. Al horozlarda ise kanatlar siyah-krmz karmdr. Arl ortalama 3-3,5 kg civarndadr. Denizli horozunun ilk yldaki t sresi 20-25 saniye olmaktadr.

Rooster of Denizli The rooster has dark eyes and dark gray or purple legs. Its red crest is in the shape of an axe. The feathers are a mixture of black and white colors. The feathers covering the wings may be brown. The red feathered roosters wings are black and red. It weighs 6-7 pounds on avarage. The roosters singing lasts 20-25 seconds in its first year of age.

46