Stopa kosko-szpotawa

Jest to najczstsza wada stopy. Znieksztacone s stawy: skokowy grny, skokowy dolny i stawy rdstopno - stpowe. Wyrniamy dwie postacie tego znieksztacenia: - posta poraenn, - posta wrodzon. Posta poraenn spotyka si rzadko, a znieksztacenie stopy podobne jest do deformacji spostrzeganej w postaci wrodzonej. Oprcz tego wystpuj charakterystyczne zmiany w miniach, skrze, paznokciach itp. Posta wrodzona czy w sobie koskie ustawienie, jak i szpotawe ustawienie oraz wydrenie stopy. W przypadkach cikich dochodzi rwnie do deformacji staww stpu, skokowo-stpowych i rdstopno-paliczkowych. Wszystko to sprawia, e: - wewntrzny brzeg stopy jest uniesiony i skrcony, a jej naturalne wysklepienie zwikszone, - uk poduny jest wikszy, - zewntrzny brzeg stopy staje si wypuky i jeli dziecko chodzi, to na tej czci stopy spoczywa ciar ciaa, - skra w okolicy zewntrznego brzegu stopy grubieje i dochodzi do wyksztacenia si nieprawidowych torebek stawowych, - pita jest maa i nie rozwija si w miar wzrostu dziecka, w przypadku znieksztacenia obustronnego chd jest niezgrabny i kaczkowaty, - nastpuje znaczne ograniczenie ruchw stopy. Zmiany patologiczne dotycz koci, wizade i mini. W obrbie koci dochodzi do przemieszczenia koci skokowej ku przodowi tak, e zostaje zwichnita ze swojego pooenia. Gwka i szyjka koci skokowej kieruj si ku doowi i do przodu. Dodatkowo szyjka wydua si. Przd jej ulega poszerzeniu. W tej sytuacji nastawienie koci skokowej sprawia trudnoci, gdy jest ona za szeroka, aby mona j byo wstawi w wideki stawu skokowego. Ko pitowa jest uniesiona, przechylona do wewntrz i skrcona dorodkowo wzdu pionowej osi. Koci stpu s przesunite ku grze i do rodka. W niektrych przypadkach stwierdza si brak koci dkowatej. Ko piszczelowa moe by skrcona do rodka tak, e kostka boczna przesuwa si do przodu. W obrbie wizade przykurczone s: - powi podeszwowa oraz wizada podeszwy stopy, - wizada strony wewntrznej, szczeglnie "resorowe", - tylne i wewntrzne wizada stawu skokowego. Rozcigniciu ulegaj wizada grzbietowej i bocznej powierzchni stopy. W obrbie mini przykurczone s: - cigno Achillesa, - minie przedniej grupy piszczeli, - misie piszczelowy tylny. -- rozcignite s mm. strzakowe, minie ydki ulegaj zanikowi.

Stosowane zabiegi Stosowane zabiegi maj na celu skorygowanie znieksztacenia, jednak schemat postpowania uzaleniony jest od wieku dziecka, a tym samym od okresu nie leczonej deformacji. Pacjentw dzieli si na trzy grupy wiekowe: - grupa pierwsza - niemowlta i dzieci do 2 m-ca ycia, - grupa druga - dzieci w wieku od 2 m-cy do 2 lat, - grupa trzecia - dzieci w wieku powyej 2 lat. U niemowlt moliwa jest korekcja rczna bez znieczulenia. Moe by ona wykonywana zarwno w trakcie masau, jak i w trakcie wicze. Ze wzgldu na ma stop u niemowlt mona prowadzi jednoczenie korekcj wszystkich deformacji. W praktyce jedni wol korygowa kad deformacj osobno, inni natomiast pozostawiaj znieksztacenie zgicia podeszwowego, dopki nie usun szpotawoci i wydrenia. Po wykonaniu rkoczynw stop unieruchamia si w ustawieniu korekcyjnym za pomoc przylepca- polega to na zaoeniu dwch pasw. Jeden pas przylepca prowadzi si od wewntrznego kykcia koci piszczelowej pod pit i do gry po zewntrznej powierzchni podudzia celem ustawienia pity w pozycji kolawej. Drugi pas przylepca prowadzimy od miejsca poniej kostki zewntrznej w poprzek grzbietu stopy i pod duy palec, ustawiajc stop w pozycji kolawej. Jeeli ten sposb unieruchomienia nie przynosi rezultatu w cigu 2 m-cy, naley zmieni rodzaj usztywnienia. Gdy dziecko ukoczyo drugi miesic ycia, a nie przekroczyo drugiego roku, konieczne jest wykonanie rkoczynw siowych w znieczuleniu. Po tym zabiegu stop unieruchamia si w szynie lub w opatrunku gipsowym (zmienia co 2 - 3 tygodnie). U dzieci powyej 2 r. . jedynym sposobem usunicia znieksztacenia jest zabieg chirurgiczny czyli przecicie elementw przykurczonych stopy i ewentualnie osteotomia na kociach stpu, (jeeli dziecko przekroczyo 8. rok ycia). Fizykoterapia Jeeli lekarz prowadzcy zadecyduje, mona stosowa: promieniowanie podczerwone, masae wirowe i kpiele solankowe, elektrostymulacj prdem Traberta, helioterapi i parafinoterapi. Masa Masa dla pierwszej grupy skada si z czterech faz. W fazie pierwszej stosujemy agodny masa stopy, stawu skokowego i podudzia. W fazie drugiej wykonujemy gaskania i powolne, lecz gbokie rozcierania podeszwowej strony stopy, wewntrznej strony stopy, mini przedniej grupy piszczeli, minia piszczelowego tylnego i cigna Achillesa. W fazie trzeciej wykonujemy korekcj znieksztacenia. W fazie czwartej wykonujemy gaskania, energiczne rozcierania i ugniatanie poprzeczne grzbietowej i bocznej powierzchni stopy, mini strzakowych i mini ydki. U dzieci, ktre ukoczyy 2 miesice, a nie przekroczyy dwch lat ycia, w czasie zaoonego usztywnienia postpujemy jak w analogicznym okresie kadego innego znieksztacenia stopy.

Po zdjciu opatrunku usztywniajcego kilka pierwszych zabiegw powicimy na odywienie, natuszczenie i uelastycznienie skry. W kolejnych zabiegach postpujemy podobne jak w masau u dzieci do 2 m-ca ycia. Pomijamy jednak faz trzeci (korekcja znieksztacenia). U dzieci, ktre ukoczyy dwa lata, po zdjciu opatrunku gipsowego postpujemy podobnie jak po zamaniach, uwzgldniajc w zalenoci od potrzeb: - odywienie i uelastycznienie skry (mona stosowa rodki natuszczajce i odywcze), - zmikczenie blizny i zlikwidowanie zrostw, - uelastycznienie torebek stawowych, - "rozruszanie staww", - zwikszenie masy i siy mm (g. mini ydki). Kinezyterapia U pacjentw we wczesnym okresie choroby kinezyterapia polega na wykonywaniu kilka razy dziennie opisanej redresji biernej (korekcji), po ktrej zakada si usztywnienie (specjalne bandaowanie, przylepce, szyna) w celu utrzymania efektw korekcji. U pacjentw w unieruchomieniu po zabiegach chirurgicznych - wiczenia oddechowe, - wiczenia czynne z oporem zdrowej koczyny dolnej, - obcianie stopy (za zgod chirurga, nie wczeniej ni 4 tyg. po zabiegu), - wiczenia oglnie usprawniajce koczyny dolnej. stosuje si:

Po zdjciu unieruchomienia wykonujemy: - wiczenia bierne i czynne stopy, - wiczenia czynne wolne z dawkowanym oporem ruchw odwodzenia i nawracania stopy (pita stabilizowana), - nauk chodzenia w obuwiu ortopedycznym. Uwaga! Po wiczeniach naley zakada usk stabilizujc. Istnieje konieczno prowadzenia wicze usprawniajcych przez kilka m-cy.

Stopa wydrona
W tym znieksztaceniu dochodzi do pogbienia si uku podunego. Zazwyczaj znieksztaceniu towarzysz szponowate palce. W wikszoci przypadkw jest to znieksztacenie nabyte. Moe wystpowa pojedynczo lub te czy si z innymi postaciami, przewanie ze stop kosko - szpotaw oraz stop pitow. Do gwnych przyczyn postaci nabytej tego znieksztacenia zaliczamy: - poraenie lub osabienie mini midzykostnych i glistowatych (idiopatyczna stopa szponowata), - poraenie minia zginacza dugiego palcw powodujce silne zgicie grzbietowe stopy (gowa koci pitowej kieruje si ku grze, przez co koci stpu ulegaj ktowemu ustawieniu), - zbyt ciasne buty czy skarpetki, - wspistnienie innego znieksztacenia. W zalenoci od przyczyny przebieg i kolejno zmian jest inna, jednak w konsekwencji dochodzi do przykurczenia rozcigna podeszwowego. W przypadkach lejszych stosuje si 3

masa i korekcj ustawienia, zarwno za pomoc odpowiednich rkoczynw, jak rwnie wkadek ortopedycznych i specjalnego obuwia. Przypadki cisze wymagaj leczenia operacyjnego. Stosowane zabiegi Celem zabiegw stosowanych we wczesnym stadium jest korekcja znieksztacenia, stymulacja za pomoc prdw faradycznych i reedukacja wewntrznych mini stopy. W leczeniu pooperacyjnym stosuje si rozciganie, ruchy czynne i nauk chodzenia. Fizykoterapia We wczesnym stadium mona stosowa zabiegi rozgrzewajce (uatwiajce rczn korekcj), rozluniajce oraz prdy faradyczne.

Masa Postpowanie we wczesnym stadium obejmuje trzy fazy. W fazie pierwszej wykonujemy oglny masa stopy (ze szczeglnym uwzgldnieniem opracowania palcw), stawu skokowego i podudzia z zastosowaniem gaska i rozciera. W fazie drugiej koncentrujemy si na maksymalnym rozlunieniu rozcigna podeszwowego, stosujc rne sposoby rozcierania. W fazie trzeciej wykonujemy rozciganie przykurczonych elementw stopy i palcw. Jedna rka stabilizuje stop, a druga wykonuje korekcj deformacji w trakcji. W przypadkach po operacji, w okresie unieruchomienia stosujemy masa koczyny zdrowej (wpyw konsensualny) oraz odsonitych czci koczyny unieruchomionej w celu poprawy krenia i odywienia tkanek. Po zdjciu opatrunku gipsowego masa wykonujemy w celu: - odywienia i uelastycznienia skry (mona stosowa rodki natuszczajce i odywcze), - zmikczenia blizny i likwidowania zrostw, - "rozruszania" staww. Jeeli zachodzi konieczno, stosujemy rozciganie stopy. Kinezyterapia W kinezyterapii stosuje si: - wiczenia reedukacyjne wew. mini stopy, - wiczenia oglnie usprawniajce koczyn, - nauk chodzenia w obuwiu ortopedycznym, - wiczenia rozcigajce stop.