Professional Documents
Culture Documents
, 5
'+
. i))
L
PASTORAL
Dom Manuel ~gostiohoBarretn, por Mercê de Deus e da
Santa Sè Apostolica, Bispo do Funchal, (Ilha da Ma-
deira e Porto Santo), Prelado domestico de Sua San-
tidade, do Conselho de Sua Magestade Fidelissima. &.
Aos nossos amados diocesanos, saude, p a z e graça,
em J e s u s Christo, nssso divino Salvador.
1 Joan, XYII, 21
". Cor, X , It-;
3 A C ~ . ,IV, 32.
çal-a, inas é certo que todos se resumem ria santifica-
cão, que ('! o fim prgosiilio indisperisavel, para a1c;iri~ar
o firn remoto, Por isso a focui~ciidaclecla vida cliristã
se manifesta por toda a parte c coiistariteriiciitt~, pois
que a vida pert!iiric ii'osta riiiidacltl. Não só iio tron-
co d'esta arvore graiitliosri. c fcciincla sr! conliccc a ~ i -
Lqlidacle e a foiBc.a,iiias rios iaairios, 118sflores, 110s fsii-
ctos se cxpaiitie esta scbivrt copiosa, qiie l)roh tlo cora-
~ ã eo attingc as estigeiriicladcis. .As obras dc ft;, os es-
tudos dos doi1torwcs,as wii tc_linpluqòes dos sari tos, a
actividade dos iiiissioriaimios,a coragein dos confesso-
res, a coristancia dos iiinrtyres, os iriysticos arroiiba-
rncritos das virgcris, n dilntilc5o do csl~isitoliun~ano,
ii'estc oceario du vesd;ltlc e tlo arriei*, vão alargando
sempre, coin ajiicla (le J)ciis, o tt~inljlo siiblime t? ina-
gestoso cla uriidade: Ei ipse tlctli/ quostla)ri quitlern Apos-
tolos, quosda~kbazlfenz PropI~eta.9,«lios uero E~rn)~!jelistas,
ctlios azcleliz pastores, ad C O I L S ~ O Hittc~iiotieni.sa)zr*lortorl, i ) l
opus mit2 isteraii, i)$a e d i f i c u l i o ~ i oco~p«r.is
~ '
(:li r i s t i .
Estc corpo unico,' pois, lorigc\ tltl schi ~tcliilns, conio
o nosso, painaa dissolii(.:iio, vac? caadrt clia aiigiiichritnriclc,
de vigor r de vida, adqiiirirido iiovas foscas, I)or' t l r i v
se inc:oi*ljóra riovas aliiins, riovos Apostolos, riovos cloii-
torcs, IWVOS ~ilartyres,riovos poiitifices, IioIas vir-geris,
liovos santos, seiri perder os ai: tinos, c~or~scrvarido as-
siin uma vida scinpi*e aiitiga e serlipre nova. ,~c~iielles
que j& sahisain d'este i~iurido,alii vivelri airicia ci.111 siias
obras e palavras: Defu~ciuscldhuc loquitz(r, "senclo-nos
exemplo, dando-nos liccões, forças e coragem; e l i da
Egreja tritiitiyfiante, eiii que habitam, nos enviairi alen-
tos para o combate, arinas da iilellior tempera, para
vencer os inimigos, qile são e'ractainerite os iilesiilos
que clles cotnbateraiu e dos cluaes triuinpl~arani.
Se este corpo, ~ i r ~ i dassi111
o enlrc si e com o scii
clivi~ioFundador., resiste. á prova do tei~ipocoiiio tain-
heiri á versatilidade das opiniões, conservando scinprc
iiltncto o deposito da f6, 6 porque no seu 01-gniiisino
prevalece o principio nuctoritario c, por isso inesriio, in-
tolerante. Ora 6 precisainerite sol) este cluplo ponto clc
vista que al3gscja 4 inais vivainenlc atacada. Os Iioiiieris
sào facilmeiitc fascinados pela iiii~*ageiiida liberdade,
tjt(lt~s,( a ~ ) i!<
~ i ~I I ( ~ V O S ( * i t I i ~ i ; I S .ir : N O1 )OIO (h i10 O ( ~ I I ; I -
CIOI., 1101'1~01t:it'-~;('
1 ('0111 ( i i~' c B l ) t i ~\ ' ( B ~ ~ ~o~; i~ r l io~ l~ t t ~il .i ;;b -
~ io
~ s , I ~ O I ~ I ~ ~ I:tiii(li~
~ ~ o z t(*o111 IS tiiais fibimoz(ls. 1 i ; ~ v ( > r ~ i)im:tgtli~l
i
11it i11 111it (10s ~ I O I I I Iliii'll ('~IS :l1'1'O~;t111' 1)t'l'ipO~/;\osb!( )I1 ! Sr>
I I ; \~I ~ I I O Ii -~ i i i )(i n (10 so1)1*;1 piw:~Y O : I ~ i i ~ I l ~ ( b p i ( l t oh : i l ( ~ g ~ ao ~t>
(-oiiio b ; t b lijrit 11111 fibstil
.;i~c.t.itic*io, ! I()lt loi . ( * o l m -
ti, ~ t t t i~ i o i \ ~ ; ~
wi :IS I - I I (;I (~\ ~j101)11Ios:i( 6 ; ( l ; ~ ( loo~ ,k ( f ( > ( l o s I ~ ~ ~ i ~ l ;IS ii*:i~t~
inag1lific8(l~1(-i:1s (I ~ ( ~ í I i i ( . ( : 6t l(t i~ .t(. ;){lOS 0s g0zOs; olli;icB
])ai-n i i i i i i i : o ( ; o ol(Bg:ii~tt~ (111o 1)o1. ;tili ])iiss(bi:~;(:st;i
t ~ ai(l:~(I(lf101.(>s(~~11t,o (1;) ~ ~ i ( l i so~iIi:i
~. (*o111
i r foli(-i(l;i(i(b,
caoiii;t gloi.i:i, ~irc*~iitoc~t;tti(lc~ 11ii11)I;iiiost l t h vcLritiiiln.N'riiii
i11or11(~11to, ~ O I * ( \ I I I , I I I ( ~ ;t(*o( 1 1 1 :i() ospi~*i t,o ( [ I I Olií, i n i ~ i t oa o
Ioiigtb, ibiii ~';~i;st>s iiiIios/)itos. t i o o1it~1.oIicB~iiii;l)li~~i~io1 vi-
V ( ~ I HI tiiIli<)(ls (10 s o ~ * I I I I(I I~I : I ~
I I ~ S ( l i i o (iiii(1;i i150 ( * O I I I I ~ Y Y B I Ii
a cIotltri11:i (10 (:li~~isto, { I ~ I O( 111;tsi1150 S:II)OIII q t i c h siio
( + I - ~ Y ~t~ l tI~IJI)-O ;~ I IsS ( I I,I ( B s5!)lj;'tric~s, ~ l ~ ~ s 1 t ~ ~ i m(10~ 1 (~* tthti1 ;o s
O, t ~ i i ~ i i ( I( lo( i ~ ' I I I I [ ~ : L (+oiii~)aixi7o ~ ) O I *OSSits I ) O ! ) I ' ~ \ S : ~ I I I I ~ s ,
I I I0 O i O C it 1 - ; \ ' O tl't.1-
Ias. I Ta (I(>, 1)ars;iisso, t l ~ s)i.c>n l tl(b;s-~(> d()i; Jit.n!:os all*oc* t rio-
scis dc iirriii t c ~ ta f iniio, fiir*tnib-scLaos c:c)riscLliiospi.iitithii-
tibs iirn 1)nc ~riic~*aritlo, a(1 niilploso de ~ ~ a r ' ( ~ i i(?t t l s
aiiiigos, cteisaim ncjii~lln.tt>r~;z c lric'iBitln. tln pntria, ;i(liiel I ( &
(*tsii fori~iosoc l i ~ iiinis
~ 1150 \rcbr3<r;iiias Iritlo tlcisct, t,iid(1
Y : P coi*rrilnxiis I )iBesscii.uso
C ~ ~ ~ I I ~ para a() ~;;i(~i.ifici( ). (Jiici t i
i i : s ( ~ o i i ( ~ i i i s i : iíibii;ls
s I ")ia 11 111 ~)otIci'iioro, ~ ~ * i \ ~ i l d o
i o * I s I I I I I I I ~ ~ S, I I I I ~ Sstiiii, t\~l)aclil,
o I 1 1 i i i i 1 o1 s s i t i tis froii tci-
~ )lllillliiS. i 1 1 ~ I i lIIi i I I ( I (
17LS ( ~ X Si l ~ l 1 i : l I'( (liii )(li1 i1 lX11't~'
t b f ~ ~ ~ C ~i)l'O[)il#ili(Iil
ll(10 SllilS ( i ( ) l i ! i . i l l : l ~ , SIlii l l l O l ' ~ ~ ~ ,
0 (I(' SlliI ~ ~ b l ' : l ~ s ( ~ ~ l i i t .
( l t b S(btl ( ' 1 1 ~( b~iit('
' I cor., s, 4.
JIiitli., SYI, I 8 e 19.
3 llelll~..1111. S.
seiB& o clci*radeiroaiiiiel d'esta cadeia iiiiiiit~iis:~(111~~ :il.)i.aii-
ge todos os secrilos è cliie, ctoi~ieqaiiclot l i i i Jt.siis, ii8t'i li-
rialisai- iio niesbiio Clir8isto, cliitl (' o ])i8iticbij~io ( ' o li111 t l c l
I)('cltiatifo, ~ ~ o i icic~isiiiiic~s
;, tlicnlo, tiiiinflos tlioc*cbsii-
iios, ri'c~stnitt~ssaí :(irta, t;il~c*s:j(1 r i i i i [,c )iic0citls tciisa 1)ni';l
a vossa puc:icbric*in, iiias ciri \ror.tl;itlo i i i i i i 10 rt>siiinitln1)ai;z
a. iiii[~or~tnririn ~ ~ ;issiiiiil>lo;dt' tiitlo. 1-e-
t i n i i s c : r i i t l t ~ i ~ tt 10
~wt,iiiios,1)o'iclis i ~ o r ~ c * l i i i r,]li + (4 ii;ío i*t'sl)c?itavtbl,liella c
stiblitiie C a 12sj)osa clc. Jvsiis (:li~*i>;to, colloi*a(lapor elle
I I ' C S ~ ~111~1i1(1o
J j~iiríisri8o it~st~~tiri~oi~to cSli~'lt%, p~i1iítrie11-
te c v i ~ ~d(b o siin tli\7iiiii o1 ira r.c>tirbiiil~(:àoc salvaq5o.
d ' c l l a i150 .;.o t1csccihi.c~iii;t(.iilil noin i=iiga.ritni algiiin
o r i tro tfefc.ito sc~rncbiii:iiit~, pois ( 1 1 i ( ~ foi c-rc'adn snrita c
i I , ria 1iiigii;igc~rrit lt. S. I'aiil:); l,ois tliit1 V paina
)
I(Iel il)i(i.
v .Cor., IV, 1.
alnni.. .\ s ti*c~sasc1:i j$rloi.:i~i(*i:~ f( ~ l ' i t i ~ (Iissipa(1iis i p@ki
Itiz
ll](?S]]]$l tia \,o17 iíl(i(b
(*(~l(\stP ( i l l t b o S ~ ~ i l ~~ l O ~ lr ~~ ~ l : i l l l o l ~ .
- i I ( o (i I I i I \ i10 g1'chllIiO
(];i Eg~*(bj;iI * I ~ ( < ) I . I I J : ~ Y R ~ 1 1 1 1 s (.os1111110-., l i1111it iia dtliitla
( ~ 0 l ~ s i ( 1 ~ ~ 1 * io ~ ( S~(~~ fI 1I ~( I, I .)s
( i 1110. i ~ i t ~ ~ i ~ o s s i1 ~ ) t \b I~o si fi - s
~~ ~ ~ o s
i b i~~ft*lixtis; OlI~ii\.~\ it( JS 1 ) ~)imth~, t :i( 1s l ) ~ v ~ ~ ~ ( b i ~ i r OS i o s . t1S(*i*i1-
VOS ( * O I I ~ O I I I ~ ~ I I I ~ ) I *(I(& O S . I ( b (:Iiiuisto. ~ ~ ~ ~ O I I i t t ( ; COIIIO S ~ I ~ L
j~(~si~ i l]~;~[i i g t ~(i)s j ] .1 )i30j )lbi:)s 1 )i1;;1o5 1150 ] ) O ( litllli (10i~:ll'
(*011111~(~(~~ ~1st;i( * t i o l ' l l l f b ( I i f l i * i ' ( ~ i l c : i tt 1 c ~ s ( I~I I~i< V()-
~ ? \ : «~ I I I :
( l t ~t*OIllO t ~ l l (sta ~ s: l l ~ l í l i l l!
No tl(lc*iirio(10s s ~ ( 10s ~ i i1)osti1i'iorcssfoi 1>1*ogrc~~liitclo
t a s t t b síiliil;iiwii\fl~iso t l ; i I<g?;ts(~.i;k, (i, ;í i,i1or)oi*(.:5o( l \ l t b SP i : ~
i~sl)alli;iiitlo 1 ~ * 1 0 ~iiiiiitlo,i i i i i i s \-ii-;ioi;.i ;i liiz i ~ i i ( ' (l't!ll:t
st! irirrtli:iv:i, t l c l s t * o l ~ it i~( ilo I'iilgiii1iiiit(1s iisii'os caoiiiosatcl-
tittas (10 Sol s r b i i i iiin~ic+liat l i r c \ ])ri1ltii\.;i scbinpr*ci10 s t b i i
cpiitro, ,Jos~is, ( 1 1 1 t ~(; o p i - i t l ( * i l ) i o ( l t b to(1:t :I ~ i ( l i i q t i t b
s S I O illllI!O, i \ i i0 i i . ()llt' l l l t l l ~ i -
íI60 ~ I I ~ ~ I I I I ~ P ~ ~ : (I(* I S ~ ~~ Ik t ~ i l IiI %) O~ ( * ~ i ~ l , i tlCgr(l,jit.IIOS S C ~ I S
nnriíicls! SRo toclos o i70flt~so t l ' , i t l i i t b l l ( i c l i i t b C S ( \ santific0ti
a si l)~*i)j)i*i[.~ para C I ~ I O 10~10ss~ sari Ii f i ( * i t s s ( b i ~ na ~ \.o~*íl;i-
clc.-ù 1'' o ~>i-iii~oir.o ( 1 nossos ~ clti\pc)incs t l v i=cbspcito cb tltb
u i i ~ o r;i ~ s t i s;ir~t:t
i 3Ifi~.~ I I Vi 6 0 ( ~ I I ~s~11iio T aq11iIlo ( 1 1 1 ~ ~
tlthscjjii s t b i i c1 ivirlo f'sjloso.
(:riirl,ziS,poi' tiirit (1, clcl I iossa slii~ ti ficcr(1fio 15 o cjtit? tlch
111ais~ I ~ I I I O I ~ ~110s I ~ I( ~* IPI I H I ~ ~ -liizt)ip;
{~ o i 1 1 1 t ~ ik~ais 1~')tIv
:tg~*itd:lr;i d t l s i r s coi~soliir;i s n i i ta l<picbja. S. P:tttlo dizia:
n a i i i i i i l i ~ ivida I' .lCsrisCiii*isto;fi loclos ti(')<;tlib~e~hios (li-
zei' o iiirsliic ), ii(30itiliii~il~iIi i(fo (:oiii olirrrs ccirrcspciiitlcii-
tcs a nossa 11al:t~ra.
E:ii C;'io clcve~uoscAilrvariiosso cspir'ito para cr6r em
ttirlo r~tj:\irto ( i Scitlior clissc? ii sita Epr'ejtz rios c ensina;
sufitnt~ttt~r irtteirdiiicrite n ~tossaitorltade a seus inanda-
inmt t.os; abrir todr) o ilosso coral50 para sentir colii~:,
dI:i stbntc; cliomr lias suas tristezas e alegrar-se nas
suas rbciirsolac_.òc~siios s ~ u striuinplios.
Ouando \ros l-,iltltrirliai. ([iialrfuer cltivida ácGrca das
i ~ ~ s , n pilcliia luz ao diyirio Espirito
t l i ~ i i i n si t ~ \ ~ c ~ l n ( : ic:ori*c.i
q i i t ! nlii cskí schiiil,rc? pirseiile e sciiipre proinpto a cs-
~ ital'-110s
i o :i:*iiclii.-rros. a l ) o i s i1110 ili11da iiipsiilo quan-
i io I
ti0 1ià0 s ; i ~ > t ~ i ]~) ~i *oi s cboiivcriii.iite ppdir, tlllp
0~(bsl)i[*ito
11t')st 8 o i t ~g(11i1i(10s i t ~ ( ~ s ~ ) l i ( * a ~ c l i s . ~ ~1 1~~ -