PAU

XUO 2012
Cdigo: 27

QUMICA

Cualificacin: O alumno elixir UNHA das das opcins. Cada pregunta cualificarase con 2 puntos
OPCIN A
1. Cos seguintes datos E(Fe
2+
/Fe)= -0,44 V y E(Ag
+
/Ag)= +0,80 V, indique razoadamente:
1.1. As reaccins que se producen nos elctrodos indicando o nodo e o ctodo.
1.2. A reaccin global e o potencial estndar da pila formada con estes elctrodos.
2. Ordene de menor a maior e de xeito razoado os seguintes elementos: sodio, aluminio, silicio, fsforo e
cloro; segundo:
2.1. O primeiro potencial de ionizacin.
2.2. O raio atmico.
3. 3.1. A partir dos datos das entalpas de formacin calcule a entalpa estndar de combustin do
metano.
3.2. Sabendo que a combustin de 1,0 g de TNT libera 4600 kJ calcule o volume de metano, medido a
25 C e 1 atm (101,3 kPa) de presin, que necesario queimar para producir a mesma enerxa que
1,0 g de TNT.
Datos: H
f
(CH
4(g)
)= -75kJmol
-1
; H
f
(CO
2(g)
)= -394 kJmol
-1
; H
f
(H
2
O
(g)
)= -242 kJmol
-1

R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1

4. O CO
2
reacciona co H
2
S a altas temperaturas segundo: CO
2(g)
+ H
2
S
(g)
COS
(g)
+ H
2
O
(g)
.
Introdcense 4,4 g de CO
2
nun recipiente de 2,55 L a 337C e unha cantidade suficiente de H
2
S para
que, una vez alcanzado o equilibrio, a presin total sexa de 10 atm (1013,1 kPa). Se na mestura en
equilibrio hai 0,01 moles de auga, calcule:
4.1. O nmero de moles de cada unha das especies no equilibrio.

4.2. O valor de K
c
y K
p
a esa temperatura.
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1

5. 5.1. Realice os clculos necesarios para preparar un litro dunha disolucin acuosa 1,0 M de cido
clorhdrico a partir de cido clorhdrico comercial de densidade 1,18 gmL
-1
e riqueza do 36% en
masa.
5.2. Indique o procedemento e o material empregado para a sa preparacin no laboratorio.
OPCIN B
1. Indique, de forma razoada, o tipo de enlace que presentan e das propiedades para cada unha das
substancias seguintes:
1.1. Limaduras de magnesio.
1.2. Cloruro de sodio.
2. Razoe se as seguintes afirmacins, referidas a unha disolucin 0,1 M dun cido dbil HA, son
correctas.
2.1. As concentracins no equilibrio das especies A
-
e H
3
O
+
son iguais.
2.2. O pH da disolucin 1.
3. O sulfato de estroncio un sal moi pouco soluble en auga. A cantidade mxima deste sal que se pode
disolver en 250 mL de auga a 25 C de 26,0 mg.
3.1. Calcule o valor da constante do produto de solubilidade do sal a 25C.
3.2. Indique se se formar un precipitado de sulfato de estroncio ao mesturar volumes iguais de
disolucins de Na
2
SO
4
0,02 M e de SrCl
2
0,01 M, considerando que ambos os sales estn totalmente
disociados. Supoa os volumes aditivos.
4. O estao metlico reacciona co cido ntrico concentrado e forma xido de estao(IV), dixido de
nitrxeno e auga.
4.1. Axuste a reaccin que ten lugar polo mtodo do in-electrn.
4.2. Calcule o volume dunha disolucin de cido ntrico do 16,0% en masa e densidade 1,09 gmL
-1
,
que reaccionar con 2,00 g de estao.
5. Dispoemos no laboratorio de 500 mL de hidrxido de sodio 0,25 M a partir do cal se deben preparar
100 mL dunha disolucin de hidrxido de sodio 0,025 M.
5.1. Indique o volume que debemos tomar da primeira disolucin.
5.2. Describa o procedemento indicando o material necesario para a preparacin da disolucin.

PAU
SETEMBRO 2012
Cdigo: 27

QUMICA

Cualificacin: O alumno elixir UNHA das das opcins. Cada pregunta cualificarase con 2 puntos
OPCIN A
1. Os elementos A, B, C y D teen nmeros atmicos 10, 15, 17 e 20, respectivamente. Indique:
1.1. Cal ten maior potencial de ionizacin e cal maior raio atmico?
1.2. A configuracin electrnica de A, B, C
-
e D
2+
.
Razoe as respostas.
2. Aplicando a teora da repulsin dos pares electrnicos da capa de valencia, indique razoadamente, a
xeometra das molculas seguintes:
2.1. NF
3

2.2. BF
3

3. Nun matraz de 5 L introdcese unha mestura de 0,92 moles de N
2
e 0,51 moles de O
2
e quntase ata
2200 K, establecndose o equilibrio N
2(g)
+ O
2(g)
2NO
(g)
. Tendo en conta que nestas condicins
reacciona o 1,09 % do nitrxeno inicial:
3.1. Calcule a concentracin molar de todos os gases no equilibrio a 2200 K.
3.2. Calcule o valor das constantes Kc e Kp a esa temperatura.
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1

4. O produto de solubilidade do cloruro de chumbo(II) 1,6.10
-5
a 298 K.
4.1. Determine a solubilidade do cloruro de chumbo(II), expresada en molL
-1
.
4.2. Mestranse 200 mL dunha disolucin 1,0.10
-3
M de Pb(NO
3
)
2
e 200 mL dunha disolucin de HCl
de pH=3. Supoendo que os volumes son aditivos indique se precipitar cloruro de chumbo(II).
5. Constrese unha pila coas seguintes semicelas: Cu
2+
/Cu e Zn
2+
/Zn cuios potenciais estndar de
reducin son +0,34 V e -0,76 V, respectivamente.
5.1. Escribir as reaccins que acontecen en cada elctrodo e a reaccin global da pila.
5.2. Faga un esquema da pila indicando todos os elementos necesarios para o seu funcionamento e
o sentido no que circulan os electrns.
OPCIN B
1. Poa un exemplo, razoando as respostas, dunha molcula que contea:
1.1. Un carbono con hibridacin sp.
1.2. Un nitrxeno con hibridacin sp
3
.
2. Para unha disolucin acuosa dun cido HA de K
a
= 1.10
-5
, xustifique se son verdadeiras ou falsas as
seguintes afirmacins:
2.1. A constante de acidez de HA menor c constante de basicidade da sa base conxugada.
2.2. Se se dile a disolucin do cido, o seu grao de disociacin permanece constante.
3. Unha mostra comercial e impura de 0,712 g de carburo de calcio (CaC
2
) reacciona con exceso de
auga producindo etino e hidrxido de calcio. Se o volume de etino (C
2
H
2
) recollido a 25C e 0,98 atm
(99,3 kPa) foi de 0,25 L:
3.1. Determine a masa en gramos de hidrxido de calcio formado.
3.2. Calcule a porcentaxe de pureza da mostra comercial.
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1

4. Para o proceso Fe
2
O
3(s)
+ 2Al
(s)
Al
2
O
3(s)
+ 2Fe
(s)
, calcule
4.1. A entalpa da reaccin en condicins estndar e a calor desprendida ao reaccionar 16,0 g de
Fe
2
O
3
coa cantidade suficiente de Al.
4.2. A masa de xido de aluminio que se obtn no apartado anterior.
Datos: H
f
(2Al
(s)
+ 3/2O
2(g)
Al
2
O
3(s)
)=-1662 kJmol
-1
; H
f
(2Fe
(s)
+3/2O
2(g)
Fe
2
O
3(s)
)= -836 kJmol
-1

5. 5.1. Que volume de disolucin de NaOH 0,1 M se necesita para neutralizar 10 mL de disolucin de
HCl 0,2 M? Xustifique cal ser o pH no punto de equivalencia.
5.2. Describa o procedemento experimental e nomee o material necesario para levar a cabo a
valoracin.


CRITERIOS XERAIS DE AVALIACIN
- As respostas deben axustarse ao enunciado da pregunta.
- Terase en conta a claridade da exposicin dos conceptos, procesos, os pasos seguidos, as hipteses, a orde lxica e
a utilizacin adecuada da linguaxe qumica.
- Os erros graves de concepto levarn a anular o apartado correspondente.
- Os pargrafos/apartados que esixen a solucin dun apartado anterior cualificaranse independentemente do
resultado do devandito apartado.
- Cando a resposta deba ser razoada ou xustificada, non facelo supoer unha puntuacin de cero no apartado
correspondente. Un resultado errneo pero cun razoamento correcto valorarase.
- Unha formulacin incorrecta ou a igualacin incorrecta dunha ecuacin qumica puntuar como mximo o 25% da
nota do apartado.
- Nun problema numrico a resposta correcta, sen razoamento ou xustificacin, pode ser valorada cun 0 se o
corrector/a non capaz de ver de onde sau o devandito resultado.
- Os erros nas unidades ou non poelas descontar un 25% da nota do apartado.
- Un erro no clculo considerarase leve e descontarase o 25% da nota do apartado, ags que os resultados carezan de
lxica e o alumnado non faga unha discusin acerca da falsidade do devandito resultado.

CONVOCATORIA DE XUO

OPCIN 1
2. Cos seguintes datos E(Fe
2+
/Fe)= -0,44 V y E(Ag
+
/Ag)= +0,80 V, indique razoadamente:
1.1. As reaccins que se producen nos electrodos indicando o nodo e o ctodo.
1.2. A reaccin global e o potencial estndar da pila formada con estes electrodos.

1.1. Ten lugar unha reaccin redox, onde o in Ag
+
redcese e o ferro oxidase para que E >0 dado
que AG=n.F.E AG<0 .
Oxidacin Fe Fe
2+
+ 2e
-
; E= +0,44 V nodo
Reduccin Ag
+
+

1 e
-
Ag; E= +0,80 V Ctodo

1.2. Fe + 2Ag
+
Fe
+2
+ 2Ag; E= +1,24V.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. Ordene de menor a maior e de xeito razoado os seguintes elementos: sodio, aluminio, silicio,
fsforo e cloro segundo:
2.1. O primeiro potencial de ionizacin.
2.2. O raio atmico.

Os elementos sodio, aluminio, silicio, fsforo e cloro pertencen o terceiro perodo
2.1. O potencial de ionizacin pdese definir coma a mnima enerxa necesaria para que un tomo
neutro dun elemento X, en estado gasoso e en estado fundamental, ceda un electrn do seu nivel
externo e convrtase nun in X
+
, tamn en estado gasoso e fundamental: X
(g)
+ PIX
+
+ 1e
-

Dada a posicin na tboa dos elementos, nun perodo ao aumentar ao nmero atmico faise maior o
potencial de ionizacin, x que se incrementa a atraccin nuclear sobre o electrn mais externo, x
que dimine o raio atmico e aumenta a carga nuclear sobre l. A orde sera Na<Al<Si<P<Cl
2.2. Pdese definir o raio coma a metade da distancia entre dous ncleos de dous tomos iguais
enlazados entre si. Nun perodo o aumentar o nmero atmico dimine o raio atmico, x que se
incrementa a carga nuclear sobre o electrn mais externo e o nmero de nveis ocupados non vara.
Coma tdolos elementos estn no terceiro perodo, a orde de menor a maior raio sera o seguinte:
Cl<P<Si<Al<Na
1 punto por apartado. Total 2 puntos.
3. 3.1. A partires dos datos das entalpas de formacin calcule a entalpa estndar de combustin
do metano.
3.2. Sabendo que a combustin de 1,0 g de TNT libera 4600 kJ calcule o volume de metano,
medido a 25 C e 1 atm (101,3 kPa) de presin, que necesario queimar para producir a mesma
enerxa que 1,0 g de TNT.
Datos: H
f
(CH
4(g)
)= -75kJmol
-1
; H
f
(CO
2(g)
)= -394 kJmol
-1
; H
f
(H
2
O
(g)
)= -242 kJmol
-1

R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1



3.1. Reaccin de combustin: CH
4(g)
+ 2O
2(g)


CO
2(g)
+ 2H
2
O
(g)


H
c
=EAH
f productos
EAH
f reactivos
= [1.( 394)+2.( 242)] [1.( 75)+0] = 803 kJmol
-1


3.2. Os moles de metano necesarios para producir a enerxa que 1,0 g de TNT son:
4
4
73 , 5
803
1
4600 CH de moles
kJ
CH mol
kJ =

; e a pola ecuacin dos gases ideais, PV=nRT,

calclase o volume
( ) L V que polo K mol K L atm moles V atm 140 ; 25 273 / 082 , 0 73 , 5 1 = + =


1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. O CO
2
reacciona co H
2
S a altas temperaturas segundo: CO
2(g)
+ H
2
S
(g)
COS
(g)
+ H
2
O
(g)
. Se
introducen 4,4 g de CO
2
nun recipiente de 2,55 L a 337C, e una cantidade suficiente de H
2
S
para que, una vez alcanzado o equilibrio, a presin total sexa de 10 atm (1013,1 kPa). Se na
mestura en equilibrio hai 0,01 moles de agua, calcule:
4.1. O nmero de moles de cada unha das especies no equilibrio.

4.2. O valor de K
c
y K
p
a esa temperatura.
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1


4.1 Dada a reaccin CO
2(g)
+ H
2
S
(g)
COS
(g)
+ H
2
O
(g)
Os moles inicias de dixido de carbono
calclanse tendo en conta o peso molecular, e as
2
2
2
1 , 0
/ 44
4 , 4
CO de moles
mol g
CO g
CO de moles = =

CO
2(g)
+ H
2
S
(g)
COS
(g)
+ H
2
O
(g)

n moles iniciais 0,1 x
n moles que reaccionan 0,01 0,01 0,01 0,01
n moles no equilibrio 0,10,01 x0,01 0,01 0,01

A presin total e a suma das presin parciais das sustancias gasosas, e tendo en conta a ecuacin dos
gases ideais, podemos plantexar a seguinte ecuacin:
O H COS S H CO T
P P P P atm P
2 2 2
10 + + + = =
V
RT
V
RT
V
RT
x
V
RT
atm P
T
01 , 0 01 , 0 ) 01 , 0 ( 09 , 0 10 + + + = = , substitundo R, V e T polos seus
valores, se despexa x, resulta, x=0,41 moles.
Polo tanto, no equilibrio hai 0,09 moles de CO
2
, 0,40 moles de H
2
S e 0,01 de COS e 0,01 mol de H
2
O.
4.2. O valor de Kc=
| || |
| || |
3
2
2 2
2
10 . 77 , 2
40 , 0 09 , 0
01 , 0

=
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|
=
V V
V
S H CO
O H COS
;
O valor de Kp=
3
2 2
2
10 . 77 , 2
846 , 7 765 , 1
196 , 0 196 , 0

=

O H CO
O H
S
CO
P P
P P
;

Ou tamn a partir de K
p
=K
c
(RT)
An



1 punto por apartado. Total 2 puntos.


5. 5.1. Realice os clculos necesarios para preparar un litro dunha disolucin acuosa 1,0 M de
cido clorhdrico a partir de cido clorhdrico comercial de densidade 1,18 gmL
-1
e riqueza do
36% en masa.
5.2. Indique o procedemento e o material empregado para a sa preparacin no laboratorio.


5.1. Clculo: O volume a tomar da disolucin de cido clorhdrico comercial :
mL
disoluc g
disoluc mL
HCl g
disoluc g
HCl mol
mol g
HCl mol HCl de mL V 86
. 18 , 1
. 1
.
36
. 100
.
/ 5 , 36
.. 1 ) ( = =


5.2.
Material: probeta, funil, matraz aforado, frasco lavador, contagotas, frasco de vidro
Procedemento:.
Nun matraz aforado de 1 L engadir un pouco de auga coa axuda do frasco lavador.
Nunha vitrina de gases e cunha probeta de 100 mL medir 86 mL do HCl comercial. Coa axuda dun
funil vertelo no matraz aforado anterior.
Engadir auga destilada ata cerca do aforo, enrasar coa axuda dun contagotas ou pipeta e
homoxenizar.
Coa axuda dun funil pasa a disolucin preparada frasco de vidro adecuado para o seu etiquetado e
almacenado.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

OPCIN 2
1. Indique, de forma razoada, o tipo de enlace que presentan e das propiedades para cada unha
das substancias seguintes:
1.1. Limaduras de magnesio.
1.2. Cloruro de sodio.

1.1. Limaduras de magnesio. Enlace metlico a forza de unin existente entre os tomos dos
metais, ao que deben a sa estabilidade e propiedades as redes cristalinas metlicas (xustificar o
porqu). Algunhas propiedades son: puntos de fusin e de ebulicin elevados, alta conductividade
elctrica en estado slido, alta conductividade trmica, boas propiedades mecnicas como
ductilidad, maleabilidade, densidade elevada en xeral.
1.2. Cloruro de sodio. Enlace inico (xustificar o porqu). Algunhas propiedades son puntos de fusin
e de ebulicin elevados, a maiora son solubles en auga e en disolventes polares, en estado slido
non conducen a electricidade pero s o fan cando estn disoltos ou fundidos.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. Razoe se as seguintes afirmacins, referidas a unha disolucin 0,1 M dun cido dbil HA, son
correctas.
2.1. As concentracins no equilibrio das especies A
-
H
3
O
+
son iguais.
2.2. O pH da disolucin 1.

2.1. S, a disociacin que se produce a seguinte:
HA
(ac)
+ H
2
O
(l)
A
-
(ac)
+ H
3
O
+
(ac)

n moles iniciais 0,1
n moles que reaccionan -x x x
n moles no equilibrio 0,1x x x

2.2. Non, se o pH=1, quere decir que a [H
3
O
+
]=0,1M o que significara que o cido est totalmente
ionizado, decir, sera un cido forte.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.


3. O sulfato de estroncio unha sal moi pouco soluble en auga. A cantidade mxima deste sal
que se pode disolver en 250 mL de agua a 25 C de 26,0 mg.
3.1. Calcule o valor da constante do produto de solubilidade do sal a 25C.
3.2. Indique se se formar un precipitado de sulfato de estroncio ao mesturar volumes iguais
de disolucins de Na
2
SO
4
0,02 M e de SrCl
2
0,01 M, considerando que ambos sales estn
totalmente disociados. Supoa os volumes aditivos.


3.1. Tendo en conta a reaccin que ten lugar e a expresin da Ks, resulta:
SrSO
4(s)
Sr
2+
(aq)
+ SO
4
2-
aq)

s s
e a solubilidade M
L
mol g g
s
4
10 . 66 , 5
25 , 0
/ 6 , 183 / 026 , 0

= = . O P
s
= [Sr
2+
]. [SO
4
2-
] e polo tanto
7 2 4
10 . 21 , 3 ) 10 . 66 , 5 (
2
.

= = = = s s s s Ks .
3.2. Tendo en conta as reaccins que teen lugar resulta:
Na
2
SO
4(s)
2Na
+
+ SO
4
2-

| | M
M
SO 01 , 0
2
02 , 0
2
4
= =

2
02 , 0
. 2
M

2
02 , 0 M

SrCl
2(s)
Sr
2+
+ 2Cl
-

| | M
M
Sr 005 , 0
2
01 , 0
2
= =
+

2
01 , 0 M

2
01 , 0
. 2
M

Aplicando [Sr
2+
].[SO
4
2-
]= 1,0.10
-2
. 5.10
-3
= 5.10
-5
> K
Ps(SrSO4)
formarase precipitado.
0,75 puntos o apartado 3.1. e 1,25 puntos o apartado 3.2. Total 2 puntos.

4. O estao metlico reacciona co cido ntrico concentrado e forma xido de estao(IV), dixido
de nitrxeno e auga.
4.1. Axuste a reaccin que ten lugar polo mtodo do in-electrn.
4.2. Calcule o volume dunha disolucin de cido ntrico do 16,0% en masa e densidade 1,09
gmL
-1
, que reaccionar con 2,00 g de estao.

4.1. Semirreacin reduccin: (NO
3
-
+ 2H
+
+ e
-
NO
2
+ H
2
O) x 4
Semirreaccin oxidacin: Sn + 2H
2
O SnO
2
+ 4 H
+
+ 4e
-


Ecuacin inica: 4NO
3
-
+ 8H
+
+ Sn + 2H
2
O SnO
2

+ 4H
+
+ 4 NO
2
+

4H
2
O
Ecuacin global: 4HNO
3

+ Sn SnO
2

+ 4 NO
2
+

2H
2
O


4.2. Segn a estequiometra 4 mol de 4HNO
3

oxidan 1 mol de Sn.

mL
disoluc g
disoluc mL
HNO g
disoluc g
HNO mol
mol g
Sn mol
HNO moles
Sn g
Sn mol
Sn g HNO de mL V 3 , 24
. 09 , 1
. 1
.
16
. 100
.
/ 63
.
1
4
.
7 , 118
1
. 00 , 2 ) (
3 3
3
3
= =

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

5. Dispoemos no laboratorio de 500 mL de hidrxido de sodio 0,25 M a partires do cal dbense
preparar 100 mL dunha disolucin de hidrxido de sodio 0,025 M.
5.1. Indique o volume que debemos tomar da primeira disolucin.

5.2. Describa o procedemento indicando o material necesario para a preparacin da
disolucin.

5.1. Clculo: O volume de cido que debemos tomar da primeira disolucin calclase da seguinte
maneria:
mL L
mol
L
L mol L mL V 10 01 , 0
25 , 0
1
. / 025 , 0 . 1 , 0 ) ( = = =
5.2 Material: pipeta, funil, matraz aforado, contagotas, frasco lavador, frasco de vidro.
Procedemento:
Medir 10 mL de disolucin de NaOH 0,25 M coa axuda dunha pipeta de 10 mL.
Verter o contido nun matraz aforado de 100 mL.
Engadir auga destilada ata cerca do aforo, enrasar coa axuda dun contagotas ou pipeta e
homoxenizar.
Coa axuda dun funil pasa a disolucin preparada frasco adecuado para o seu etiquetado e
almacenado.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.


CONVOCATORIA DE SETEMBRO

OPCIN 1
1. Os elementos A, B, C e D teen nmeros atmicos 10, 15, 17 e 20, respectivamente. Indique:
1.1. Cal ten maior potencial de ionizacin e cal maior raio atmico?
1.2. A configuracin electrnica de A, B, C
-
e D
2+
.
Razoe as respostas.

1.3. Segundo o seu nmero atmico correspndense cos elementos Ne, P, Cl e Ca,
respectivamente.
O que ten maior potencial de ionizacin o A (Z=10). O potencial de ionizacin pdese definir
como a mnima enerxa necesaria para que un tomo neutro dun elemento X, en estado
gasoso e en estado fundamental, ceda un electrn do seu nivel externo e se converta nun in
X
+
, tamn en estado gasoso e fundamental: X
(g)
+ PIX
+
+ 1e
-
. Dada a posicin na tboa dos
elementos, nun perodo ao aumentar ao nmero atmico faise maior o potencial de ionizacin,
xa que se incrementa a atraccin nuclear sobre o electrn mis externo ao diminur o raio
atmico e aumenta a carga nuclear sobre el. O Ne ten a estrutura de gas nobre.
O maior raio atmico teno o D (Z=20). O raio atmico pdese definir como a metade da
distancia entre os ncleos de dous tomos iguais enlazados entre si. Na tboa peridica
aumenta no grupo (incremntase o nmero de niveis ocupados) e dimine no perodo
(incremntase a forza atractiva sobre o electrn mis externo ao incrementarse a carga nuclear
e ser o nmero de niveis ocupados o mesmo).
1.4. A configuracin electrnica a distribucin dos electrns dun tomo en orbitais. Os elementos A
e B son tomos neutros, C
-
un anin e ten un electrn mis c tomo neutro e D
2+
, un catin
que ten dous electrns menos c tomo neutro.
A: 1s
2
2s
2
2p
6
;

B: 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
3
;

C
-
: 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
6
; D
2+
: 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
6


1 punto por apartado. Total 2 puntos.


2. Aplicando a teora da repulsin dos pares electrnicos da capa de valencia, indique
razoadamente a xeometra das molculas seguintes:
2.1. NF
3

2.2. BF
3


De forma resumida, a teora da RPECV indica que a xeometra dunha especie qumica ser aquela
que permita minimizar as repulsins dos pares de electrns (enlazantes e non enlazantes) da capa de
valencia do tomo central. Orintanse no espazo de tal xeito que a separacin sexa mxima e polo
tanto a repulsin, mnima.

2.1. As estruturas electrnicas son: N: 1s
2
2s
2
2p
3
; F: 1s
2
2s
2
2p
5

Un tomo de nitrxeno compartir un par de electrns con cada un dos tres
tomos de flor. Na molcula hai tres pares de electrns enlazantes e un non
enlazante; segundo isto a disposicin sera tetradrica, pero como o par de
electrns non enlazantes est mis cerca do ncleo do tomo de nitrxeno
que os outros tres pares enlazantes a repulsin entre o par non enlazante
e os enlazantes maior que entre os mesmos pares enlazantes. Este efecto
de repulsin d lugar a unha pequena aproximacin dos tres pares
enlazantes, e polo tanto o ngulo de enlace 107,3 e a sa xeometra,
piramidal triangular.



2.2. As estruturas electrnicas son: B: 1s
2
2s
2
2p
1
; F: 1s
2
2s
2
2p
5

Un tomo de boro compartir un par de electrns con cada un dos tres
tomos de flor. Os tres pares de electrns da capa de valencia do tomo
central orientaranse no espazo de tal xeito que a separacin sexa mxima.
Isto posible se forman un ngulo de 120 e a sa xeometra trigonal plana.





1 punto por apartado. Total 2 puntos.

3. Nun matraz de 5 L introdcese unha mestura de 0,92 moles de N
2
e 0,51 moles de O
2
e
quntase ata 2200K, establecndose o equilibrio N
2(g)
+ O
2(g)
2NO
(g)
. Tendo en conta que
nestas condicins reacciona o 1,09 % do nitrxeno inicial:
3.1. Calcule a concentracin molar de todos os gases no equilibrio a 2200K.
3.2. Calcule o valor das constantes Kc e Kp a esa temperatura.
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1

3.1 Unha vez alcanzado o equilibrio N
2(g)
+ O
2(g)
2NO
(g),
reaccionou o 1,09% do nitrxeno total
(o=0,0109), polo tanto:
N
2(g)
+ O
2(g)
2NO
(g)

n moles iniciais 0,92 0,51
n moles que reaccionan 0,92 x 0,0109 = 0,01 0,92 x 0,0109 = 0,01
n moles no equilibrio 0,92 0,01 = 0,91 0,510,01= 0,50 0,02
As concentracins molares dos gases no equilibrio son:
| | M N 182 , 0
5
91 , 0
2
= = | | M O 100 , 0
5
50 , 0
2
= = | | M NO
3
10 00 , 4
5
02 , 0

= =
.3.2. O valor de Kc=
| |
| || |
( )
( ) ( )
4
2
3
2 2
2
10 79 , 8
10 , 0 182 , 0
10 00 , 4

=
O N
NO

Dado que K
p
=K
c
(RT)
An
e o incremento de nmero de moles

gasosos 0 Kp=Kc=
4
10 79 , 8


1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. O produto de solubilidade do cloruro de chumbo(II) 1,6.10
-5
a 298 K.
4.1. Determine a solubilidade do cloruro de chumbo(II), expresada en molL
-1
.
4.2. Mestranse 200 mL dunha disolucin 1,0.10
-3
M de Pb(NO
3
)
2
e 200 mL dunha disolucin de
HCl de pH=3. Supoendo que os volumes son aditivos, indique se precipitar cloruro de
chumbo(II).

4.1. Tendo en conta a reaccin que ten lugar e a expresin da Ks, resulta:

PbCl
2(s)
Pb
2+
(aq)
+ 2Cl
-
(aq)

s 2s
O K
s
= [Pb
2+
]. [Cl
-
]
2
e polo tanto M s s s s Ks
2
3
5
2
10 59 , 1
4
10 6 , 1
3
4 ) 2 (

= = =
4.2. Tendo en conta as reaccins que teen lugar, e considerando que se mesturan volumes iguais e que
son aditivos resulta:
Pb(NO
3
)
2(s)
Pb
2+
+ 2NO
3
-

| | M Pb
3
3
2
10 5 , 0
2
10 1

+
=

=

2
10 1
3

2
10 0 , 1
2
3

Se a disolucin inicial do HCl de pH=3 -log[H
+
]=3 [H
+
]= 1
.
10
-3
M
HCl
(ac)
H
+
+ Cl
-

| | M Cl
3
3
10 5 , 0
2
10 1

=

2
10 1
3

2
10 1
3

Aplicando [Pb
2+
]
.
[Cl
-
]
2
= 0,5
.
10
-3 .
(

0,5
.
10
-3
)
2
= 1,25
.
10
-10
< K
Ps(PbCl2)
non precipita
0,75 puntos o apartado 3.1. e 1,25 puntos o apartado 3.2. Total 2 puntos.
5. Constrese unha pila coas seguintes semicelas: Cu
2+
/Cu e Zn
2+
/Zn cuxos potenciais estndar
de reducin son +0,34 V e -0,76 V, respectivamente.
5.1. Escribir as reaccins que acontecen en cada elctrodo e a reaccin global da pila.
5.2. Faga un esquema da pila indicando todos os elementos necesarios para o seu
funcionamento e o sentido no que circulan os electrns.

5.1. As reaccins que teen lugar son:
Reducin Cu
2+
+

2 e
-
Cu; E= +0,34 V Ctodo
Oxidacin Zn Zn
2+
+ 2e
-
; E= +0,76 V nodo

Reaccin global Zn + Cu
2+
Zn
2+
+ Cu E= +1,10V

5.2. O esquema da pila coecida como Pila Daniell:
nodo Ctodo
Cu
2+
+ 2e
-
Cu Zn Zn
2+
+ 2e
-
Zn
2+
Cu
2+
Sentido da corrente
Movemento dos electrns
Elctrolito
inerte
Lmina de Zn
Galvanmetro
Lmina de Cu
Ponte salino
nodo Ctodo
Cu
2+
+ 2e
-
Cu Zn Zn
2+
+ 2e
-
Zn
2+
Cu
2+
Sentido da corrente
Movemento dos electrns
Elctrolito
inerte
Lmina de Zn
Galvanmetro
nodo Ctodo
Cu
2+
+ 2e
-
Cu Zn Zn
2+
+ 2e
-
Zn
2+
Cu
2+
Sentido da corrente
Movemento dos electrns
Elctrolito
inerte
Lmina de Zn
Galvanmetro
Lmina de Cu
Ponte salino

No nodo os electrns flen cara ao circuto
externo e o ctodo capta os electrns para
depositarse Cu metlico. Elctrodo de Zn
introducido nunha disolucin acuosa 1 M dun sal
de cinc (Zn
2+
), separado por un tabique poroso ou
unha ponte salina doutro elctrodo de Cu
introducido nunha disolucin 1 M dun sal de cobre
(Cu
2+
). Dous vasos de precipitados, probeta, fos
condutores, tubo en U, pinzas de crocodilo,
galvanmetro, disolucins 1 M dos sales de prata
e cinc e lminas dos mesmos elementos
1 punto por apartado. Total 2 puntos.


OPCIN 2
1. Poa un exemplo, razoando as respostas, dunha molcula que contea:
1.1. Un carbono con hibridacin sp.
1.2. Un nitrxeno con hibridacin sp
3
.

Mediante o proceso de hibridacin, algns orbitais atmicos dan lugar a novos orbitais hbridos
equivalentes s primeiros en enerxa e forma.

1.1. Molcula de etino C
2
H
2
(HCCH). A configuracin electrnica do carbono a seguinte:
1s
2
2s
2
2p
2
1s
2
2s
2
2p
2
A molcula lineal, o que se explica por
una hibridacin sp dos orbitais dos dous
tomos de carbono. Unha vez que salta
un electrn do orbital 2s ao 2p, ten lugar
a hibridacin sp e quedan dous orbitais
p sen hibridar.
1s
2
2s
1
2p
3
1s
2
2s
1
2p
3

Os dous orbitais hbridos sp estn aliados formando un ngulo de 180. Frmanse dous enlaces
sigma (o), un cun tomo de hidrxeno e o outro co tomo de carbono contiguo. Isto explica que a
molcula sexa lineal. Os orbitais p que quedan sen hibridar superpense dando lugar a dous
enlaces pi (H). As se explicara o triple enlace da molcula.

1.2. Molcula de amonaco NH
3
. A configuracin electrnica do nitrxeno a seguinte:
1s
2
2s
2
2p
3
1s
2
2s
2
2p
3

A molcula do amonaco piramidal, polo que ten lugar unha hibridacion sp
3

(disposicin tetradrica). A hibridacin dun orbital s e 3 orbitais p d lugar a
catro orbitais hbridos sp
3
. Cada un dos tres orbitais semiocupados hibridados
solpase cun orbital s do hidrxeno para formar tres enlaces sigma (o)
equivalentes. Os dous electrns restantes ocupan o cuarto orbital hbridado,
que non participa nos enlaces.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. Para unha disolucin acuosa dun cido HA de K
a
= 1.10
-5
, xustifique se son verdadeiras ou
falsas as seguintes afirmacins:
2.1. A constante de acidez de HA menor c constante de basicidade da sa base conxugada.
2.2. Se se dile a disolucin do cido, o seu grao de disociacin permanece constante.

2.1. Falso.
HA
(aq)
+ H
2
O
(l)
A
-
(aq)
+ H
3
O
+
(aq)


Co (1- o) Co o Co o
| || |
| | AH
O H A
Ka
+
=
3

| |
| || |
+
=
O H A
AH
Kb
3
Kw
y
14
10 0 , 1 25 , .

= vale C a que Kw Kb Ka
9
5
14
10 1
10 1
10 1

= Kb Ka > Kb

2.2. Falso: canto maior sexa a dilucin, maior ser a porcentaxe de ionizacin do cido para manter
constante o valor de Ka. Dado que
o
o

=
1
2
Co
Ka si vara, Co deber variar o para que Ka permaneza
constante.

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

3. Unha mostra comercial e impura de 0,712 g de carburo de calcio (CaC
2
) reacciona con
exceso de auga producindo etino e hidrxido de calcio. Se o volume de etino (C
2
H
2
) recollido a
25C e 0,98 atm (99,3 kPa) foi de 0,25 L:
3.1. Determine a masa en gramos de hidrxido de calcio formado.
3.2. Calcule a porcentaxe de pureza da mostra comercial.
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1


A reaccin que ten lugar a seguinte: CaC
2
+ H
2
O C
2
H
2
+Ca(OH)
2

3.1. A partir da ecuacin dos gases ideais: ) 25 273 ( 082 , 0 25 , 0 98 , 0 + = = = n nRT PV , e polo
tanto os moles de etino: moles n
H C
010 , 0
)
2 2
(
=
Os gramos de hidrxido de calcio:
2
2
2
2 2
2
2 2
) ( 741 , 0
) (
) ( 09 , 74 ) ( 1
010 , 0 OH Ca g
OH Ca mol
OH Ca g
H C mol
OH Ca mol
H C moles =

3.2. Os gramos de carburo de calcio puro:
2
2
2
2 2
2
2 2
641 , 0
10 , 64 1
010 , 0 CaC g
CaC mol
CaC g
H C mol
CaC mol
H C moles =

% 0 , 90 100
712 , 0
641 , 0
% = =
impuros g
puros g
riqueza

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. Para o proceso Fe
2
O
3(s)
+ 2Al
(s)
Al
2
O
3(s)
+ 2Fe
(s)
, calcule:
4.1. A entalpa da reaccin en condicins estndar e a calor desprendida ao reaccionar 16,0 g
de Fe
2
O
3
coa cantidade suficiente de Al.
4.2. A masa de xido de aluminio que se obtn no apartado anterior.
Datos: H
f
(2Al
(s)
+ 3/2O
2(g)
Al
2
O
3(s )
)= -1662 KJ mol
-1
; H
f
(2Fe
(s)
+3/2O
2(g)
Fe
2
O
3(s)
)= -836 kJmol
-1



4.1. 2Al
(s)
+ 3/2O
2 (g)
Al
2
O
3(s)
H=-1662 kJmol
-1


Fe
2
O
3(s)
+ 2Fe
(s)
+ 3/2O
2 (g)
H=+836 kJmol
-1


Fe
2
O
3(s)
+ 2Al
(s)
Al
2
O
3(s)
+ 2Fe
(s)
H= -826 kJmol
-1


A calor desprendida ao reaccionar 16,0 g de Fe
2
O
3
coa cantidade suficiente de Al ser:
kJ
O Fe mol
kJ
O Fe g
O Fe mol
O Fe g 6 , 82
1
826
7 , 159
1
0 , 16
3 2 3 2
3 2
3 2
=

4.2. A masa de Al
2
O
3
obtido:
3 2
3 2
3 2
3 2
3 2
3 2
3 2
3 2
2 , 10
02 1
1
1
7 , 159
1
0 , 16 O Al g
O Al mol
O Al g
O Fe mol
O Al mol
O Fe g
O Fe mol
O Fe g =


1 punto por apartado. Total 2 puntos.


5. 5.1. Que volume de disolucin de NaOH 0,1 M se necesita para neutralizar 10 mL de
disolucin de HCl 0,2 M? Xustifique cal ser o pH no punto de equivalencia.
5.2. Describa o procedemento experimental e nomee o material necesario para levar a cabo a
valoracin.

5.1. Clculo: o volume de NaOH calclase a continuacin:
HCl HCl NaOH NaOH
M V M V . . =
mL L
M
M L
mL V
NaOH
20 02 , 0
1 , 0
2 , 0 . 01 , 0
) ( = = =

Ao tratarse dunha base e dun cido fortes o pH no punto de equivalencia sera de 7.

5.2 Procedemento e material: medir cunha pipeta os 10 mL da disolucin de HCl e vertelos nun
matraz Erlenmeyer de 50 mL. Engadir unhas pingas de indicador (fenolftalena). Nunha bureta, que
estar suxeita no soporte por unhas pinzas, e coa axuda dun funil, pomo-la base de concentracin
coecida. Engadimos lentamente a disolucin de NaOH sobre o cido ata que o indicador cambie de
cor. Anotmo-lo volume gastado.
Repetimos tres ou catro veces a experiencia e tomamos como volume gastado a media aritmtica dos
tres ou catro valores obtidos.
1 punto por apartado. Total 2 puntos.