STANBUL YABANCILAR N TRKE ALIMA KTABI B1 GENEL YAYIN YNETMEN Mehmet Yaln YILMAZ EDTR Yrd. Do. Dr.

Ferhat ASLAN EDTR YARDIMCISI Funda KESKN HAZIRLAYANLAR Enver GEDK Gken GEN Gl GNLTA Funda KESKN Fazilet ZEN Hande TOKGZ Gizem NSAL Serra YAVUZ REDAKSYON TASHH Hande TOKGZ EVR Dr. Ouz CNCOLU TASARIM eref KOCAMAN Bask 2012 Kltr Sanat Basmevi www.kulturbasim.com
Bu kitabn btn haklar KLTR SANAT BASIMEVNE aittir.

N SZ
Gnmzde hayatmzn her alann bilimsel, teknolojik, kltrel ve sosyal gelimeler ynlendirirken, bu gelimeler yabanc dil bilmeyi de farkl lkelerle bilimsel, siyasal ve ekonomik alanlarda gr alveriinde bulunmak, i ve kltrel ilikileri gelitirmek ve yabanc dilin konuulduu ortamlarda gnlk iletiime katlabilmek iin bir ihtiya haline getirmitir. Bu durum iletiim ortamlarn ve iletiimin ileyi biimlerini etkileyerek insanlar arasndaki iletiimin temel arac olan dilin retim srecinin, gnmzn artlar ve ihtiyalar dorultusunda yeniden dzenlenmesini ve yabanc dil renen bireyleri yeterli dilsel ve dnsel donanma ulatrmay gerekli klmtr. Bu dorultuda temeli yzyllar ncesine dayanan ve dnyada en ok konuulan diller arasnda ilk sralarda yer alan Trkenin yabanc dil olarak retimi daha fazla nem kazanmaya balamtr. zellikle Sovyetler Birliinin dalmasyla Trk Cumhuriyetlerinin bamszlk kazanmas ve bunun sonucunda da kendi dillerine ynelme eilimleri; dnyadaki sosyal ve ekonomik gelimelere paralel olarak Trkiyenin derin tarihi ve kltrel kklerinden edindii mirasla bir kat daha nem kazanmas; Avrupa Birlii srecinde Avrupa lkeleri ve Trkiye arasndaki ikili ilikilerin gelimesi; Trkiyenin uluslar aras renci deiim programlarna etkin olarak katlmas ve Trkiyedeki eitim olanaklarnn iyi olmas Trkeye olan bu ilgiyi arttrmtr. ok dillilik ve ok kltrlln giderek nem kazand 21. yzylda yabanc dil retimi artk sadece dil becerisinin kazandrlmasndan ok o dilin iinde gelitii kltrn de retilmesini amalamaktadr. Bu sebeple renciye hedef dili kullananlarn sosyal, kltrel yapsn, deer yarglarn, dnya grn belirli llerde tanyabilmesine yardmc olacak biimde eitim vermek gerekmektedir. Bu balamda stanbul Yabanclar in Trke retim seti yabanc dil olarak Trkenin retiminin, dou kltryle bat kltr arasnda kpr durumunda olan lkemiz kltrn, dnce tarzn aktaracak, gnmz artlarna uygun, en gncel dil yntemleri ile hazrlanm kapsaml bir settir. Bu set, 1933 ylndan beri yabanclara Trke eitimi veren stanbul niversitesi Dil Merkezinin deneyim ve birikimlerinden olumutur. stanbul Yabanclar in Trke retim setinin deimez ilkesi Trkiyenin resmi dili olan stanbul Trkesini, Trke eitim alan rencilerimize en ada teknik, metot ve yaklamlarla renme frsat sunmaktr. Yrd. Do. Dr. Ferhat ASLAN 24.08.2012 / Beikta

NDEKLER

NDEKLER NDEKLER N
NTE ADI KONU A. Tanma B. Hava bedava su bedava C. Yeni bir ehirde hayat OKUMA A. Nasl bir ev aryorsunuz? B. Nereye gideceiz? C. imdeki Trkiyem

1. NTE
sayfa 7-22

YEN BR HAYAT

2. NTE
sayfa 23-38

DNYASI

A. hayat B. Baar ykleri C. Meslekler

A. hayatndaki roller B. Yourdun Steve Jobsu C. Meslek seimi

3. NTE
sayfa 39-52

HER EYN BAI SALIK

A. Can boazdan gelir B. Uzun ve salkl yaa C. Alternatif salk

A. Saln anahtar B. Yz yanda hl din C. Kristal tedavileri

4. NTE
sayfa 53-66

ETM HAYATI

A. renme tarzlar B. Eitim haberleri C. Her yata eitim

A. Herkes ayn ekilde mi renir? B. Trke alglamada beyni zorluyor C. Vazgemek iin ok erken

5. NTE
sayfa 67-82

HAYALLERMZ

A. nsan hayalleriyle yaar B. Son pimanlk fayda etmez C. Eer

A. Mesela oynayalm m? B. Pimanlklarnzdan kurtulun C. Murphy kanunlar

6. NTE
4
sayfa 83-99

NSANLAR KONUA KONUA

A. Arkadalk B. Aile ilikileri C. Komuluk

A. renci evi B. Trk aile yaps C. Komuluk lyor

NDEKLER NDEKLER NDEKLER NDEKLER

DL BLGS A. Zarf-fiiller (-(y)ArAk, -(y)A -(y)A) B. imdiki zamann hikyesi C. Zarf-fiiller (-(y)ken) DNLEME A. Tanma tela B. Acil numaralar C. Trkler nasl insanlar? YAZMA A. Haylimizdeki ev B. blm C. Gemiimiz KONUMA A. Pazarlk yapma B. Ev problemleri C. stanbuldaki ilk gnmz

A. sim-fiil ekleri (-mAK / -mA) B. sim-fiil ekleri (-(y)I) C. Emir kipinde dolayl anlatm

A. alma koullar B. Senden bir ey olmaz C. ten ok skldm

A. ilan B. Baarlarmz C. Hayalimizdeki meslek

A. alma hayatmz B. Hayatmzdaki kk baarlar C. Meslekler

A. Gereklilik kipi B. Gereklilik kullanmlar (gerek / lazm / zorunda / mecbur) C. Gereklilik kipinin hikyesi

A. Salk iin egzersiz B. Dnyann en yal insan C. ifal bitkiler

A. Diyetisyende B. Gnlk tutma C. zntlerimiz

A. Sporcu ile rportaj B. Dnyann en yal insan ile rportaj C. Hastaym

A. Zarf-fiiller (-mAk iin / -mAsI iin / -mAk zere) B. Zarf-fiiller (-mAktAnsA / -mAsInA ramen) C. Zarf-fiiller (-A ramen / -sA bile) A. Dilek-art kipi B. Dilek kipinin hikyesi C. Dilek-art kipinin birleik kullanmlar

A. Fin eitim sistemi B. Eitim haberleri C. Okumann ya yok

A. Zek alanlarmz B. ocuk eitimi C. Mektup yazma

A. Zek alann bulma B. Yabanc dil eitimi C. zntlerimiz

A. Keke B. ans m? ansszlk m? C. Batl inanlar

A. Hayalleriniz B. Pimanlklarmz C. Seim vaatleri

A. Varsayalm B. Hayatmzn dnm noktalar C. Ne zaman yaparsnz?

A. te atl fiiller B. Zarf-fiiller (-DkA / -DIIndA / -DII srece) C. Zarf-filler (-DIIndAn beri -(y)AlI, -DI -(y)AlI)

A. Trkiyedeki arkadalarm B. Aile yemei C. Komularmz

A. En yakn arkadamz B. Mektup C. lkeler aras komuluk

A. Arkadalk yollar B. Aile ve akrabalk ilikileri C. Komuluk ilikilerimiz

1A NTE 1
BECERLER
Deneyimleri

anlatma Gnlk konumalar takip etme

DL BLGS
Zarf-fiiler

(-(y)Arak, -(y)A -(y)A) imdiki zamann hikyesi Zarf-fiiller (-(y)ken)

KELMELER
Tanma Ev Ulam Faturalar

YEN BR HAYAT

NTE YEN BR HAYAT

A. TAINMA
-Buradan yryerek evine gidebilirsin. -Arkadamla yolda konua konua okula geldik. -Spor yapmaya yapmaya kilo aldm. -Dersine almayarak snavdan kt not ald.

yryerek, konua konua, yapmaya yapmaya, almayarak

HAZIRLIK ALIMASI
1 Daha nce hi tandnz m? Aadaki nedenlerin tanmak iin bir etkisi oldu mu? Evlilik Aile Eitim 2 Tanrken ne tr problemler ile karlaabilirsiniz? 3 Aadaki ilanlara bakalm. Hangi ev sizin iin uygun? Konualm.

N KRALIK SAHBNDE ulam Cihangir de 10 dakika. aralarna TL. Kira 2.000

RE KRALIK DA en a sahibind skdar d . azarlk yok 1.000 TL. P

IK ACL SATIL acil satlk, Kadkyde Fiyat sfr daire. iz. grebilir

NE YAKIN EMNN n deniz 3 oda 1 salo ev. manzaral bekra renciye, 1250 TL. verilir. Kira

DEMEL K AY PEN nde 2500 Beylikdz asrafsz TL kira ile m r. lks dairele

EYE YAKIN NVERST , elektrik, su renciye hil eyal doalgaz d lar. kiralk oda L. Fiyat 500 T

2+1 KRALIK aileye Taksimde iz kiralk, tem 750 TL. daire. Kira

I EV ARKADA li eve, dzen 2+1 eyal da bir ev arka . Kira 900 TL aryorum.

4 Aadaki kelimelerin anlamlarn renelim ve kelimeleri cmlelerdeki boluklara yerletirelim. kira depozito tanmak metrekare nezih merkez sistem muhit manzara kira szlemesi kombi

1. Maamn ounu her ay . iin ayryorum. 2. Ailem ok . bir semtte oturuyor. 3. Ev sahibi fazla . istiyor. 4. Sence snmak iin .. mi yoksa . mi kullanmalym?

5. Tanmak iin gzel bir . aryorum. 6. Ka . bir ev istiyorsun? 7. yerimden gzel bir . grnyor. 8. Yarn .. iin emlak ile buluacaz. 9. Bir an nce . iin acele ediyoruz.

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

1A
OKUMA
NASIL BR EV ARIYORSUNUZ? Gamze: Merhaba, ben Gamze. Dkknnzn camndaki ev ilanlarn grp geldim. Mehmet Ali: Merhaba Gamze Hanm, Yeni Bir Hayat emlak ofisine ho geldiniz. Ben Mehmet Ali, size nasl yardmc olabilirim? Gamze: stanbulda almaya baladm ve acil olarak i yerime yakn bir ev aryorum. Gnlerdir yeni bir ev araya araya yoruldum. Mehmet Ali: Nasl bir ev aryorsunuz, kiralk m satlk m? Gamze: Kiralk. Mehmet Ali: zel bir mevki dnyor musunuz, hangi semtlerde ev aryorsunuz? Gamze: Leventte alyorum. Bu nedenle bu evrede oturmak istiyorum. Mehmet Ali: Peki, ka odal bir ev dnyorsunuz? Gamze: Bir oda bir salon ya da iki oda bir salon benim iin uygun olabilir. Mehmet Ali: Gamze Hanm, yalnz m yoksa ailenizle ya da bir arkadanzla m yaayacaksnz? Bu soruyu soruyorum nk biliyorsunuz ki baz ev sahipleri bekra ev vermemeyi tercih ediyorlar. Gamze: Evet, biliyorum ama ben evli deilim ve henz stanbulda kimseyi tanmyorum bu yzden ilk zamanlar yalnz yaayacam. Buna uygun evlere bakabiliriz. Mehmet Ali: yleyse sizin iin Levent ve evresinde, yalnz yaamaya uygun, gvenlikli, 1+1 ya da 2+1, doalgazl evlere bakabiliriz. Peki, ev iin ne kadar kira dnyorsunuz? Gamze: Hmm, i yerime ve ehir merkezine yakn bir ev iin 1000-1500 TL civarnda bir kira deyebilirim. Mehmet Ali: Evet. u anda size uygun olarak elimde iki ev var. nce bilgisayardan bunlar size gstereyim. Sonra evlere bakarz. Bu evlerden birinin kiras 1000 lira, dierinin kiras 1250 lira. 1000 liralk evin metrekaresi daha byk. 1250 liralk ev ise deniz manzaraldr ve metro, tramvay, otobs gibi ulam aralarna daha yakndr. Bu evden yryerek ulam aralarna gidebilirsiniz. Gamze: Evin ulam aralarna yaknl benim iin ok nemli. Bu yzden bu evle ilgili konualm. Mehmet Ali: sterseniz ben size daireyi gezdireyim bylece daha kolay karar verebilirsiniz. Gamze: Peki, hemen gidelim. 5 Aadaki sorular metne gre cevaplayalm. 1. Gamze Hanm nasl bir ev aryor? 2. Emlak hangi evleri neriyor? Evler arasndaki farklar neler? 3. Gamze Hanm hangi evi grmek istiyor? Neden? 4. Sizce Gamze Hanm evi beenecek mi?

YA SZ?
1. Nasl bir evde oturuyorsunuz? 2. Yeni bir eve tanrken nelere dikkat ediyorsunuz? S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

DL BLGS
Zarf-Fiiller fiil + (y)ArAk Bu zarf-fiil, durum zarf fiilidir ve fiilin nasl yapldn anlatr. This gerund is a stuation gerund and tells how the action is done. rnek: Annesinin yanna koarak gitti. Her sabah okula yryerek gidiyorum. Mzik dinleyerek ders alyorum. Trkeyi, Trk filmlerini seyrederek rendim. Benimle konumayarak kalbimi kryorsun.

NOT: Olmak ve gitmek szcklerinden sonra (y)ArAk zarffiili geldiinde, bu kelimeler baka bir anlam ifade eder. When ArAk (equivalence for gerund/infinitive mode) follows the verbs to be and to go, these words have other meaning. rnek: Babam mhendis olarak alyor. Hasta giderek iyileiyor.

6 Aadaki boluklar rneklerdeki gibi dolduralm. 1. Annem, yemei ve temizlii ark syle... yapyor. 2. Doum gnme gel.. beni ok zdn. fiil + (y)A fiil + (y)A Bu zarf-fiil, fiilin nasl yapldn anlatr. Bu zarf fiilde yaplan iin tekrar sz konusudur. Kimi zamanlarda bu iki zarf-fiilin cmleye katt anlam, birbirine ok yakndr. Bu nedenle ou zaman birbirlerinin yerine kullanlabilirler. It describes how an act is performed. There is a repetition of the act to be done. Sometimes the meaning that these add to the sentence is very close to each other. For that reason, they can be used interchangeably. rnek: Bilgisayarn karsnda ala ala gzlerim ard. Konua konua Trkemi ilerlettim. 7 Aadaki boluklar rneklerdeki gibi dolduralm. 1. Spor yap.. yap.. salkl bir insan oldum. 2. Taksime git git. yollarn unuttum. 3. Adem utan skl. patronundan zam istedi. 4. Aye doum gnn anlat.. anlat. bitiremedi. 5. O adam her zaman dn. dn.. konuur. 9 Aadaki cmleleri tamamlayalm. 1. bir ayda 3 kilo verdim. 2. ... snavdan getim. 3. Trke rendim. 4. ... eve gittim. 5. yeni bir ev kiraladm. 6. dinlendim. 7. ....... yemek yaptm. 8. .. rezervasyon yaptrdm. 9. . televizyon izledim. 10. . internete girdim. Birbirimizi grmeye grmeye unuttuk. Piknikte gle oynaya elendik. 8 Aadaki cmleleri eletirelim. 1. Mzik dinleyerek 2. ark syleyerek 3. Patlam msr yiyerek 4. stemeyerek 5. Yryerek a. yemek yaparm. b. ders alrm. c. okula gideriz. . sinema seyrettik. d. seni zdm. 3. Beni bu irkete mdr ol.. gnderdiler. 4. Bo zamanlarm kitap oku. deerlendiriyorum. 5. lkemiz git zenginleiyor.

10

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

1A
10 Aadaki sorular cevaplayalm. 1. Nasl gzel gitar alabiliriz? . 2. Nasl doktor olabiliriz? . 3. Nasl kltrl olabiliriz? . 4. Nasl yabanc bir lkeye gidebiliriz? . 5. Nasl yemek yapabiliriz? . 6. Nasl Taksime gidebiliriz? . 7. Nasl salmz koruyabiliriz? . 8. Bo zamanlarmz nasl geirebiliriz? . 9. Nasl yabanc bir dil renebiliriz? . 10. Nasl yeni kelimeler ezberleyebiliriz? .

DNLEME
TAINMA TELAI 11 Aadaki kelimelerin anlamlarn szlkten bulalm. atmak toplamak tutmak p doldurmak ekmece boaltmak dolap kurtulmak ymak eya

12 Metni dinleyelim. Aadaki tavsiyeleri sraya koyalm. 1. Baz eyalarnz ekmeceye koyun. 2. Eyalarnz toplayn ve rahata tann. 3. Gereksiz eyalarnz odadan karn. 4. Kendinize iki saat zaman ayrn. 5. Eyalarnz e ayrn. 6. Btn eyalarnz bir alana yn. ( ( ( ( ( ( ) ) ) ) ) )

13 Aadaki cmleler doru ise D yanl ise Y yazalm. 1. Her oday toplamak iin kendinize bir saat sre verin. 2. Eyalarnz e ayrn. 3. Evinizdeki btn gereksiz eyalar atarak onlardan kurtulun. 4. Yeni evinize benzer eyalardan almayn. 5. Eski ve yeni eyalar beraber kullann. ( ( ( ( ( ) ) ) ) )

YAZMA
14 Hayalinizdeki ev nasl? Aadaki konulardan yararlanarak bir metin yazalm. Konum ve byklk (yer, metrekare) /d zellikler (stma, deme, gvenlik, bahe vb.) Ulam (metroya, otobse yaknlk) Ev tipi (daire, mstakil ev, teras vb.) Merkeze yaknlk (ar, alveri merkezi, hastane vb.) Evin ya ve durumu

KONUMA
15 Sizin evinizde aadakiler gibi gereksiz eyalar var m? Bir liste yapalm. CD / bilgisayar oyunlar / spor eyalar / DVD / kyafetler kitaplar / mobilya / oyuncaklar / dergiler 14. Gereksiz eyalarmz arkadalarmza pazarlk yaparak satmaya alalm. Kim en yksek fiyata eyasn satacak? Arkadamzla konualm. rnek: A: Olga benim bir bisikletim var. Almak ister misin? B: Belki, 50 lira veririm.

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

11

NTE YEN BR HAYAT

B. HAVA BEDAVA SU BEDAVA

-Eskiden ailemle yayordum ama imdi yalnz yayorum. -nceden ie gitmek iin ulam arac kullanmyordum, yryordum. -renciyken faturalar dyor muydun? -Sen ders almyor muydun?

yayordum, kullanmyordum dyor muydun, bilmiyor muydun

HAZIRLIK ALIMASI
1 Aadaki ifadeler hangi faturalara ait olabilir? Tahmin edelim ve iaretleyelim.
Elektrik Faturas Su Bedeli: 20.60 TL Gaznz kesilecektir. KDV Sayn abonemiz, 1 adet denmemi fatura borcunuz bulunmaktadr. Elektrik Tketim Vergisi Aylk Tarife creti: 16.46 TL Son deme Tarihi: 19.03.2012 Suyunu boa harcama. Hattnz aramalara kapatlacaktr. Kullanmyorsan sndr. Su Faturas Doalgaz Faturas Telefon Faturas

OKUMA
NEREYE GDECEZ? Demet: Kendini nasl hissediyorsun Nadia? Yorgun musun? Nadia: Yorgunum. Ancak bu tatl bir yorgunluk. Nihayet gzel bir ev bulduk. Ev arkada oluyoruz. Ne gzel deil mi? Demet: Evet ama ok iimiz var. nce elektrie, suya, doalgaza, telefona ve internete abone olacaz. Nadia: Haklsn ancak bunlarn hepsi bir gnde olmaz. Bence i blm yapalm. Demet: Bence de. O zaman ben elektrik ve suya abone olaym. Sen doalgaz, telefon ve internete abone ol. Nadia: Olur. Peki, elektrik ve suya nasl abone olacaksn? Memleketindeyken yeni bir ev iin abonelik ilemlerini yaptn m? Demet: Evet yaptm. stanbulda ise elektrik iin TEDAa, su iin SKye gideceim. Nadia: Nasl gideceksin? Biliyor musun? Demet: Evet, nce otobs sonra tramvay kullanacam. Peki, sen bu ilemleri nasl yapacaksn? Nadia: Ben daha nce bilmiyordum ama arkadalarma sorup rendim. Doalgaz iin GDAa, telefon ve internet abonelii iin Trk Telekoma gideceim. Demet: Evet, doru renmisin. Peki, nasl gideceksin? Biliyor musun? Nadia: Otobs kullanacam ama daha nce burada hi otobse binmedim. Demet: Otobs iin akll bilet yani AKBL kullanabilirsin. AKBL vapur, tramvay, metro ve otobs gibi ulam aralarnn yaknndaki sat yerlerinde var ve btn ulam aralar iin geerli. Nadia: yle mi? Benim akll biletim var zaten. O zaman yarn ev iin gerekli yerlere gidebilirim. Demet: Ben de yarn gidebilirim ve sonra da tanabiliriz. Peki, sonra faturalar nereye deyeceiz? Biliyor musun? Nadia: Hmm. Bilmiyorum. Ailemin yannda faturalar ben demiyordum. Sen biliyor musun? Daha nce faturalar dyor muydun? Demet: Evet, dyordum. stanbulda faturalar, fatura deme merkezlerine ya da bankalara denebiliyor. Nadia: Ne gzel, sen her eyi biliyorsun. Yarn buluuyor muyuz? Demet: Evet, buluuyoruz. Yarn grmek zere. Nadia: Grmek zere.

12

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

1B
2 Aadaki sorular metne gre cevaplayalm. 1. Bir eve tanmak iin nce neler gerekiyor? 2. Sizce Nadia neden her eyi Demete soruyor? 3. Demet ve Nadia daha nce abonelik ve fatura deme ilemlerini yapyorlar myd? 4. AKBL nedir ve nerede kullanlr? 5. stanbuldaki bir kii faturalarn nereye deyebilir? 3 Metne gre hangi ii yapmak iin nereye gitmek gerek? Eletirelim. 1. Elektrik abonelii a. GDA 2. Su abonelii b. Trk Telekom 3. Doal gaz abonelii c. TEDA 4. Telefon abonelii . SK

YA SZ?
1. Evinize hangi faturalar geliyor? En yksek fiyatl fatura hangisi? 2. Aadaki ulam aralarndan en fazla hangisini kullanyorsunuz? Neden?

DL BLGS
imdiki Zamann Hikyesi (Imperfect Tense) imdiki zamann hikyesi, gemite olan ve bir sre devam eden olaylar anlatmak iin kullanlr. Ayrca gemite gereklemesi ok yakn olup gereklemeyen olaylarn anlatmnda kullanlr. The imperfect tense is used to describe the events / actions which happened and continued for some time in the past. Also, it is used in description of events did not happen but very close to the realization in the past. Ben Sen O Biz Siz Olumlu okuyordum okuyordun okuyordu okuyorduk okuyordunuz Olumsuz okumuyordum okumuyordun okumuyordu okumuyorduk okumuyordunuz okumuyorlard Olumlu Soru okuyor muydum okuyor muydun okuyor muydu okuyor muyduk okuyor muydunuz okuyorlar myd Olumsuz Soru okumuyor muydum okumuyor muydun okumuyor muydu okumuyor muyduk okumuyor muydunuz okumuyorlar myd

Onlar okuyorlard

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

13

rnek: Eskiden bayramlarda aile ziyaretlerine gidiyorduk. imdi tatile gidiyoruz. Babam memurdu ve bu yzden renciyken her sene ayn ehirde oturmuyorduk. Seni hi hatrlamyorum. Bu kursa geliyor muydun? Onunla ayn irkette almyor muydun? nne bak! Az kalsn dyordun. Snfa girdim, retmen ders anlatyordu. 4 Aadaki boluklar rneklerdeki gibi dolduralm. 1. ocukken evimizin bahesinde oyna . 2. nceden gk grltsnden ok kork . 3. Kkken et ye ama imdi eti ok seviyorum. 4. Onu ilk defa gryorum. Sen daha nce onu tan? 5. renciyken ok kitap oku ama imdi zaman bulamyorum. 6. Pnarlar tanyor. Daha nce bil? 7. Bir zamanlar annemi anla . Bugnlerde ok iyi anlyorum. 8. Bu ehirde mi yayorsunuz? Siz daha nce Ankarada otur? 9. Grdn m? Araba neredeyse adama arp. . 10. Eve girdim, annem mutfakta yemek yap. . 5 Aadaki boluklar -DI, -(I)yor ve -(I)yordu ile dolduralm. Bugn 65. doum gnm kutla . Yanmda eim, ocuklarm ve torunlarm var. Genken bu doum gnm hi hayal et. . Ben hep gen kalacam. san . Doum gnm, sadece arkadalarmla kutlamak iste nk ailemden skl . Eskiden pastamn zerinde yam kadar mum ol . Mumlar sevinle sndr . Mumlardan sonra pastann yarsn ye . Daha sonra hediyelerimi kabul et . Arkadalarm bana ok hediye ver .Ama artk yalan.. . imdi yam kadar mum pastaya s bu yzden pastamda 1 tane mum var. Doum gnlerimde sadece 1 dilim pasta ye nk hastaym. Artk daha az hediye al ama zl . Ailemin deerini bil ve doum gnlerimi her zaman onlarla kutlamak iste . imdi torunlarmla elen . Pastann gzel tadn ocuklarmda bul . En gzel doum gn hediyem eim. ok mutluyum. Eskiden hayatn tadn hi bil. . imdi ok iyi anla .

14

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

1B
DNLEME
ACL NUMARALAR 6 Demet ve Nadia evde bir oyun oynuyorlar. Onlar dinleyelim. Aadaki servisleri telefon numaralaryla eletirelim.
110 Yangn Hatt Elektrik Arza Polis mdat Gaz Arza Acil Servis Jandarma 112 155 156 186 187

YAZMA
7 Aadaki konularla ilgili bir arkadamzla i blm diyalou yazalm. temizlik yemek bulak fatura deme alveri

KONUMA
8 Aadaki problemlerin hangisini evinizde yaadnz? Musluk su aktyor. Pencerenin kolu koptu. Bulak makinesi bozuldu. Gaz sznts var. Lavabo tkand. Su borusu szdryor. Kap skt. Banyoyu su bast. Sigorta att. Evi su bast. Vana patlad. Pil bitti. Elektrikler kesildi. ofbende arza var.

9 Sizce bu problemlerden hangisi daha nemli? 10 Hangi problemleri kendi banza zebilirsiniz? 11 Hangi durumlarda yardma ihtiya duyarsnz? Kimi arrsnz? tesisat elektriki mhendis arkada herhangi biri S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

15

NTE YEN BR HAYAT

C. YEN BR EHRDE HAYAT

-Okula gelirken arkadam grdm. -Kahvaltm evdeyken yaptm. -Kantine gitmiken bana bir ay al. -Mdr Bey konuuyorken sekreter ieri girdi. -Tam evden kacakken telefonum ald. -Ayla Hanm genken ok gzelmi. -Biz ocukken her gn parkta oynuyorduk.

gelirken, evdeyken, gitmiken, konuuyorken, kacakken, genken, ocukken

HAZIRLIK ALIMASI
1 Trkiyedeki ilk gnlerinizde size neler deiik geldi? 2 Aadaki cmlelerden hangisi Trkiyedeki ilk gnnze ait dnceleri yanstyor? rnekteki gibi nedenleriyle yazalm. Heyecanlydm. nk ilk defa yeni bir lkeye geliyordum. Korkuyordum. nk .. . Mutluydum. nk ..... . Sinirliydim. nk ....... . Endieliydim. nk ....... . Rahattm. nk ......... .

OKUMA
MDEK TRKYEM Uak, stanbula yaklayor. Tarih: 4 Aralk 1990. Delhiden sonra karmza bambaka bir ehir kt. Temiz sokaklar, muhteem deniz havas, tarih binalar ve modern binalar... stanbul Buras benim yeni yuvam. stanbuldaki ilk gnmde, binalarn birbirine yapk hli dikkatimi ekti. Farkl tarzlardaki tarih ve modern binalar i ieydi ve renk uyumundan uzakt. Bunu ok yadrgadm. Ezan sesini, hayatmda ilk kez Trkiyede duydum. eriini, anlamn ve fonksiyonunu bilmiyordum ama o ses byleyiciydi. Dinlerken ok heyecanlandm. Trkiyede pazar ilk kez Beyolu civarnda grdm. ok byk, kalabalk ve grltlyd. Bu kalabal grp Buradaki halk ok zengin. diye dndm. ok sonra anladm ki buradaki pazar yerleri, ucuzluu iin tercih ediliyordu. Tm ailemle birlikte ilk akam yemeinde, Belki bir kelime anlayabilirim. diye dikkatle bekliyordum. Nihayet o kelimeyi buldum! Ben kelimesini ok sk kullanyorlard. Bu kelime, zbeke men kelimesine benziyordu. Fakat garip bir durum vard, ailedeki herkes men yerine ben diyordu. Ben de kendi kendime Zavalllarn hepsi grip olmu! Hibiri men diyemiyor. diye dndm. te Trke ve Trkiye servenim ben kelimesiyle balad. Gnlk Trkeyi yava yava reniyordum. Renk ve say isimleri bir dilin en temel kelimeleriydi. Baka bir dilde, ilgin sebze adlarn tanyordum. Yer elmas ve prasann tadn hi sevmedim. Yemek adnn ve yemek fiilinin anlamlarn rendim. kisi de ayn ekilde syleniyordu. Bylece yemek yemek gibi garip bir ifadeyle tantm. Bunlar reniyordum ama uzun zaman hi konuamadm, sustum. Sonralar ise konumak iin ok uratm. Bugn, bu satrlar Trke ile ve sevgiyle yazabiliyorum. Trkiyeyi ok seviyorum ve artk 4 Aralk benim bayrammdr. S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

16

1C
3 Aadaki sorular metne gre cevaplayalm. 1. stanbulda ilk olarak neler yazarn dikkatini ekiyor? 2. Yazar neden Buradaki halk ok zengin. diye dnyor? 3. Yazar Trkede ilk hangi kelimeyi reniyor? 4. Yazar Trke ile ilgili neler dnyor? 5. Sizce, Artk 4 Aralk benim bayrammdr. cmlesiyle yazar ne anlatmak istiyor?

YA SZ?
Trkede ilk hangi kelimeleri rendiniz?

DL BLGS
Zarf-Fiiller Bu zarf-fiil, sonuna geldii kelimeye durum ve zaman anlam katar. Cmlenin anlamna gre gemi zaman, imdiki zaman, gelecek zaman veya geni zamanla kullanlr. This gerund has the same meaning with when and while. It can be used in past, present continuous, future simple present tenses. fiil + zaman eki + (y)ken isim + DA + (y)ken sfat + (y)ken rnek: Yemek yaparken telefon ald. Otobse yetimek iin koarken ayak bileimi burktum. Hazr elin demiken benim tabam da gtrr msn? Tam evden kacakken yamur balad. Babam ocukken ok yaramazm. Decekken ablam kolumdan tuttu. Tam evden kacakken kar komum misafirlie geldi. Tatl tatl sohbet ediyorken birdenbire tartmaya baladlar. Hastayken bana en ok Bahar yardm etti. stanbuldayken her hafta balk tutmak iin Galata Kprsne gidiyorduk. S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

17

4 Aadaki boluklar rneklerdeki gibi dolduralm. 1. Ders al. mzik dinlemekten holanmyorum. 2. Film izle.. bir eyler attrmak houma gidiyor. 3. Eskiden ie git.. otobse biniyordum, artk ie metroyla gidiyorum. 4. Trkiye. ok gzel yemekler yedim, hepsinin tad damamda. 5. Alveri yap. pazarlk edebiliyor musun? 6. Geen gn salata yap. parmam kestim. 7. Ben evde yok. postac gelmi. 8. Hasta. yemek yiyemiyor musun? 9. Annem ocuk. ok yaramazm. 10. Tophaneden ge .. Dil Merkezine urayp beni de alr msn? 11. Tam evden k. telefon ald. 12. Markete git. bana da bir gazete alr msn? 13. stanbul her hafta sonu Taksime gidiyordum. 14. Televizyon izle elektrikler kesildi. 15. Darya k.. alveri de yaptm. 5 Aadaki cmleleri -(y)ken zarf-fiil ekini kullanarak yeniden yazalm. 1. Babam gazete okuyarak kahvalt etmeyi seviyor. ............................................................ . 2. ocuklar oyun oynuyorlard, birden kavga etmeye baladlar. ............................................................ . 3. Dn yolda yryordum, yerde bir czdan buldum ve bu czdan polise teslim ettim. ............................................................ . 4. Araba kullanmak ve ayn anda cep telefonuyla konumak ok tehlikelidir. ............................................................ . 5. stanbulda renciydim. Her gn Trke kursuna gidiyordum. ............................................................ . 6. ocukluumda resim yapmay ok seviyordum. ............................................................ . 7. Kendi lkemde Trke renmeye baladm. ............................................................ . 8. Televizyon izliyordum, uyumuum. ............................................................ . 9. Anneannemin genliinde ok hayran varm. ............................................................ . 10. Tatilde her sabah erken kalkp kou yapyorum ama ok yoruluyorum. ............................................................ .

18

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

1C
DNLEME
TRKLER NASIL NSANLAR?

6 Metni dinleyelim. Aadaki tavsiyeler Trklerin ise T yabanclarn ise Y yazalm. 1. Trk evlerinde, ieriye girerken kapda ayakkab karmak gerekir. 2. Trk erkekleri selamlarken birbirini per. Frsat olursa sizi de per. Sakn armayn. 3. Kokore, hamsi veya dner gibi yerel tatlar mutlaka deneyin. 4. Politik konular hakknda konuurken dikkatli olun, hatta konumayn. 5. Trafie hazrlkl olun. Araba kullanrken saatlerce trafikte kalabilirsiniz. 6. Trkler ok merakl insanlardr. Tanrken bile size Evli misiniz, ocuunuz var m, hatta ne kadar maa alyorsunuz? diye sorarlar. 7. Trkler futbol konusunda ok fanatiklerdir. Futbolu ok severler. 8. Size bir hediye verirlerse, paketi an ve ok beendim. deyin. 9. Alveri merkezine, bankaya ve baz irketlere girerken gvenlik kontrolleri ok fazla. 10. Trkler konumay ok sever. Sizin dilinizi bilmese bile size yardmc olmak isterler. armayn. ( ( ( ( ( ) ) ) ) ) ( ( ( ( ( ) ) ) ) )

YAZMA
7 On yl nce hayatmz nasld? Neler yapyorduk? imdiki hayatmzla karlatrarak yazalm.

KONUMA
8 Siz stanbuldaki ilk gnnz nasl geirdiniz? Yazalm. 9 stanbuldaki ilk gnlerinizde ilgin bir olay yaadnz m? Anlatalm. Bu olayla ilgili bir piyes hazrlayalm, arkadalarmzla canlandralm.

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

19

KLTRDEN KLTRE
DLLERDEK LGN KELME BENZERLKLER Trke ve Rusada, telaffuzu ayn veya ok benzer fakat anlamlar farkl birok kelime var. Kendi notlarmdan baz rnekleri sizinle paylamak istedim:

Rusa hata kravat halat kanat koza mama

Trke ev yatak sabahlk halat kei anne

Rusa ham kulak saray kaban para vali

Trke terbiyesiz yumruk ahr yaban domuzu ift git buradan

Bunlarn yannda anlamlar ve sesleri tamamen ayn olan kelimeler de var: Du, apka, ay, kapon, bror, gaz, araba (eski Rusada arba olarak kullanlyordu), kuluka (kluka, ayn zamanda tavuk demek), sandk (Rusa sunduk). Trkede, sizin dilinizdeki kelimelerle ayn veya ok benzer ekilde sylenen kelimeler var m?

ELENELM RENELM
Bir kda aadaki gibi bir tablo izelim. Bir arkadamz, aklndan alfabeyi saysn ve biz bir sre sonra ona Dur diyelim. O bize hangi harfte kaldn sylesin ve hepimiz o harf ile balayan isim, ehir, lke, hayvan, bitki ve eya isimleri yazalm. Puan blmne birbirinden farkl her kelime iin 10 puan, ayn kelimeler iin 5 puan yazalm. Oyun sonunda en ok puan toplayan arkadamz kazansn. SM EHR LKE HAYVAN BTK EYA PUAN

20

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

NELER RENDK?
1. Aadaki fiilleri kullanarak boluklar -(y)ArAk ve -(y)A -(y)A ile dolduralm. yenmek etmek grmek vermek konumak bakmak zr dilemek etmek dinlemek almak silmek 1. retmen yeni konuyu tekrar .............. anlatt. 2. Yemek kitabna .............. lezzetli yemekler yapyorum. 3. Gzel gnleri hayal ....... uyudu. 4. Arkadalarn .............. unuttu. 5. Arkadalarna bor .............. parasz kald. 6. Mzik .............. spor yapt. 7. Adam bir hata yapt ve .............. oradan ayrld. 8. .............. Trkeyi unuttu. 9. Toz ve camlar yeni evini prl prl yapt. 10. Fenerbahe, kar takm ampiyon oldu. 2. Aadaki cmleleri -(y)ken zarf-fiilini kullanarak yeniden yazalm. 1. Burcunun sa kahverengiydi ve o zamanlar daha gzeldi. ...................................................... . 2. Ahmet zayft ve daha salklyd, kilo aldktan sonra pek ok salk problemi oldu. ...................................................... . 3. Ben dutaydm, o zaman telefon ald. ...................................................... . 4. Ben tatildeydim, o zaman eve hrsz girmi. ...................................................... . 5. Torunlarmla birlikteyim ve o zamanlar gzm hibir ey grmyor. ...................................................... . 3. Aadaki boluklar -DI ve -(I)yordu ile dolduralm. Dn gece uyu... . Bir su sesi ile uyan... . Yataktan kalkp sesi takip et.... . Ses banyodan gel... Banyonun kapsn a... . Ne var? diye admm at.., ayam srlsklam oldu. Eyvah, banyoyu su bast! ofbenin vanas patlam, vanadan su fkr... . Tuvalet ktlar, deterjanlar, kirli amarlar, btn eyalar slakt. Hemen dar k... . Evin vanasn kapatp evdeki btn suyu kes... . Maalesef hibir tesisat numaras bil... . Bu yzden btn gece banyoyu temizle.. ve banyodaki suyu boalttm. Sabah ie gidemedim. Hemen bir tesisat ara.. ve vanay tamir ettirdim. yi ki o akam evdeydim. Neredeyse btn evi su bas... . S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1

Z DEERLENDRME
Bunlar Trkede yapabilir misiniz? Her cmle iin kendinize bir puan veriniz. 1: Yapamam, 2: Biraz yapabilirim, 3: Yapabilirim, 4: yi yapabilirim, 5: ok iyi yapabilirim.

1. Gnlk konumalar takip edebilirim. 2. Deneyimlerim hakknda bilgi verebilirim.

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

21

KELME LSTES
SMLER
abone acil adm ara arza bedel bilek bor boru byklk byleyici civar p dahil davran deneyim depozito doalgaz deme durum eitim emlak endieli etki evlilik fatura fiyat fonksiyon garip gnlk gvenlik halat ham stma slak ierik ihtiya ilan imdat i blm ilem jandarma kaban kanat kiralk kombi konum koza lavabo lks manzara masrafsz mevki muhit mstakil nezih deme mr zellik pazarlk pil sahip satr sat sznt sigorta szleme ofben tarife tanma temel tesisat tuhaf tketim ulam uygun uyum vali vana vergi yaknlk yapk yuva zam

FLLER
acele etmek aktmak attrmak ayrmak basmak benzemek boaltmak bozulmak burkmak deerlendirmek dikkat ekmek doldurmak emek fkrmak harcamak snmak ilerletmek karlamak kopmak kurtulmak nermek patlamak smak skmak szdrmak sndrmek takip etmek tartmak telalanmak tercih etmek teslim etmek tkanmak uramak yadrgamak yanstmak yardmc olmak ymak zenginlemek

KALIP FADELER
bann etini yemek kalbini fethetmek

22

S TA N B U L YABANCILAR N TRKE RETM SET B1