You are on page 1of 151

ـــــ ي اـــ‬
‫  اق ‬

‫ا‪ $%‬ا‪#‬و!‬
‫‪2008‬م‬
‫‪1429‬هـ ‪2008 -‬‬
‫‪1429‬‬
‫ر*) ا(' اع‪2007/25107 :‬‬
‫ا* ) ا و‪I-S–B-N :‬‬
‫‪977-441-046-7‬‬

‫ آ ام 
 ‬
‫ا‬
‫ ا ‬
‫‪0106962647‬‬

‫ ‪/0‬ـ ا*ـــــأ‬
‫‪ 2‬واز' وا ‬
‫‪ 10‬ش أ‪4 5‬رة ‪
9 -‬ار ‪ ' 5‬ا‪4%‬ط‬
‫ا‪4‬هة ت‪ 25326610 :‬ل‪0126344043 -0102327302:‬‬
‫‪www.iqraakotob.com‬‬
‫‪Email:iqraakotob@yahoo.com‬‬
)'‫ آ‬4' =‫رب ' وأ‬
‫ا ـــــــــــــــ‬

?@4AAAB'‫ و‬CAAA$D @‫ا‬AAA' ‫ ًا‬A A5 ،= 4AAA$‫ رب ا‬G AAA‫ا‬


= 4AA$ AA5‫ث ر‬AA$‫! ا‬AA ‫م‬AA‫ة وا‬AAI‫ وا‬،J AA'
: $9 4 ‫ أ‬،= $ ‫ أ‬CL‫ و‬CK !‫  و‬4D /
CAA *‫ن و‬KAA‫= ا‬AA ‫ ث‬AAR -‫رئ‬4AA‫ ا‬AAQ‫ – أ‬M' AA' = AA9 AA‫ت ا‬4AAI‫ ا‬JNAA@
4Aً$R  T @ ‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9  ‫ل ا‬4L‫   ث ا‬C9 ‫ع‬4DV‫ وآ   ا‬، W$‫ا‬
.‫ول‬#‫ ا‬X
‫ ث  ا‬5 4‫  آ‬#‫) ا‬Y Z = ‫ اد و‬MN
‫ة‬A^B ‫ر‬%A‫ ا‬JN‫ ه‬UR4‫ي ' @ آ‬N‫ ا‬U‫ءل = ا‬4R – ‫رئ‬4‫ ا‬Q‫ – أ‬M$‫و‬
)AA/4‫ ا‬AA‫ '_ ه‬AA‫ا ا‬NAA‫` ه‬AAL‫! أ‬AA5 94AA/ ‫ت‬4AA94‫ ة آ‬AA AA@ ‫ن‬KAA‫= ا‬AA _' AA‫ا‬
!!‫ ة‬Q#‫ ا‬Cُ‫ك @ آ‬2‫ا‬
،MA‫= ذ‬A XA‫ م ا‬A‫ن و‬KA‫* إ! آ^ة ا '_ = ا‬R @‫ك دوا‬4‫ ه‬X$49
.‫ت‬494B‫ ا‬JN‫ر @ ه‬4B@#‫ وا‬D4$‫ ا‬f$9 ‫ * أآر‬Dg9 ‫وأف‬
‫س‬4A‫ ا‬4A 4 5‫ وا‬،4A ‫ أ‬J4 R ‫ي‬N‫ اا* ا' ا‬M‫ ا وا@ ه ذ‬JN‫و = أه) ه‬
.!‫و‬#‫ ا‬4R / !‫ إ‬4‫ ه‬$'‫ و‬،49 f' ‫وع‬2 !‫إ‬
‫= أن‬AB' jA ‫ آ‬4AD‫ وأرا‬،CAD V 4A9 4A  XAkR‫ و‬XA ‫ و‬A G‫ ا‬4 ‫و أآ‬
.‫وع‬2‫ ا‬M‫ن ه ذ‬K‫ن ا‬B'
،!Al'‫ و‬G‫ ا‬UA' 4A‫` آ‬AI  ‫د‬A‫ ا‬CA 4' 4 X‫ آ‬C @ ) W ‫ن آ‬K4@
‫ض‬A‫ وا‬،CA @  AR ‫ي‬NA‫) ا‬AW‫ ا‬n‫وج = ا‬p  #‫ ا‬C 4R 4 X‫ آ‬C @‫و‬
.. q4r‫ و‬q4r ‫ ا‬4Rْ‫ = َآ‬
94^9 ‫ن‬B' ‫ن‬# 4ً 4R `I' ‫ن‬K‫إن ا‬
u24‫ @ آ‬،‫ء‬4$  #‫ ا‬k ‫وع‬2
u2‫ر أن ا‬4V‫ @ ا‬NQ#‫  ا‬، 
‫' ا‬
V ‫ن‬K‫ ا‬MN‫ آ‬،4 ‫ض‬$' = @ V‫ إ‬Z0R V
' '‫ و‬X9 ،C ‫ض‬$‫ = '= ا‬V‫ إ‬C9 '
X@g' V J‫ر‬D ‫ن‬g9 ،4 D ‫ ا‬uv ! ‫ن‬K‫ا‬
...‫ن‬4B ‫ن أو‬4 ‫ = أي ز‬U TR V Cv‫و‬
AA* – AA9‫) ر‬AA5‫= ر‬AA V‫ – إ‬AA #‫ ا‬AA 4x ‫ أن‬V‫ إ‬AA 
 ‫ن‬KAA‫ ا‬AAw R AA ‫و‬
CAA qAA‫ واآ‬،‫ك‬AA‫') ا‬AAR‫ن و‬4AA'(‫ ا‬AA  ‫د‬AA ‫ ر‬AAI‫ آ‬CAA qAAl‫أ‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
4

.CW5‫ و‬CR‫و‬R ! UR‫  وا^اب ا‬#‫ ا‬X I9


V A* ‫ي‬NA‫ وا‬،‫ن‬KA‫ ا‬A@ ‫ر‬A
‫ ) ا‬AW$‫ ا‬UAD4
‫! ا‬A CA ‫زت أه  ا‬9 4‫ = ه‬
‫ت‬4A94B‫= ا‬A -CAD‫ و‬G‫ ا‬XAk9- ‫ت‬A^‫ أآ‬MNA ،CA$ ‫ ن‬4A$' =A ‫^ ون‬B‫ ا‬C ‫ إ‬C'
A' UAB‫ ا‬JNA‫= ه‬A 4A94‫ آ‬XA$ ،C9  ‫ع ا‬4DV‫ن وآ   ا‬K‫ ث = أه  ا‬R ‫ا‬
.C # $@‫ وا‬$‫ وا‬،C  ‫ح ا‬I‫ = ' يْ = '_ = ا‬9
UR4B ‫ء‬4 49 M L‫و‬g@ ،M‫ @ ذ‬Mv‫ أ‬V‫ و‬،‫ء‬V0‫ = ه‬-‫رئ‬4‫ ا‬Q‫ – أ‬q‫ن آ‬z@
4A|49‫دة أ‬A$9 A { MNA‫ء آ‬4 ‫ وا‬،R4p‫= ا‬5‫ و‬5‫ة وا‬T49 ‫ر‬%‫ ا‬JN‫ه‬
.C9 ‫ع‬4DV‫ُ= ا‬5‫ و‬،‫ن‬K‫إ! ا‬
َ
َ َ ْ 
ِ َ 
َ َ َْ ُ] G‫ ا‬4D‫ أن ه ا‬V ‫  ي‬4‫ آ‬4 ‫ا و‬N 4D‫ي ه ا‬N‫ ا‬G ‫وا‬
.[32 :‫ ْ َ َ[ ]اة‬
َ َ  ‫ِإ‬
 ‫ ا‬4$‫ ا‬$‫ ا‬C‫آ‬
C @R‫ و‬C5‫ ور‬C9‫إ!  ر‬
‫
ي ا‬
www.Alemanawalan.com
Quraaan@hatmail.com
***
‫ر‬4T‫ ا‬qx‫ة أ‬pI‫ ا‬:‫ول‬#‫ ا‬XI‫ا‬
5

‫ت‬4I‫ ا‬JN‫أ ه‬R ‫ أن‬X*

:‫رئ‬4‫ ا‬Q‫أ‬
:‫ت ه‬4I‫ ا‬JN‫ ه‬J 2R ‫إن ا ف ا‬
!AA$9 ‫ أو‬،(‫ن‬KAA‫ وا‬UAA‫ = ا‬AA9 ‫ل‬4AAL‫ ا‬nAA R)
،JAّ َ T'‫ و‬J‫ر‬A @ UA‫ل ا‬Q 9 ‫ن‬K‫ح ر ا‬4‫ ا‬:QK
‫' ا‬%49 ‫ن‬K‫  ا‬X 4$‫   ا‬/ Mv 9 ‫ا‬N‫وه‬
A@ XA ‫ و‬A G‫ ا‬4A ‫ إ‬4D Av‫ أر‬A‫ وا‬،‫ ف‬A‫ا ا‬N‫ ه‬nR
‫ان‬l‫ – ر‬94I‫ ا‬4r‫ و‬،C/ @ ε C/‫ ور‬،C94‫آ‬
.«‫ @' ًا‬4ً DK* 
ً » n9 ‫ا‬D4B@ – )  G‫ا‬
XA 4$' V =A A•%pR ‫ أو‬C AR ‫ا ه‬N‫! ه‬$ u ‫و‬
J‫ؤ‬AA' =AA ‫ن‬4AA 9 ‫ل‬AA‫ أو ا‬،AA'%‫ ا‬JNAA9 ‫ن‬KAA‫ ا‬AA
‫ل‬AAD V =AA@ ،‫اب‬AA^‫ وا‬AA #‫= ا‬AA ZgAAR ‫) أو‬AA@ ‫ ون‬AA9
V‫ و‬9 R V‫ @) و‬9 ‫ن‬K‫ي 'أ ا‬N‫ن ا‬g9 ‫ل‬D X9 ،‫ا‬N9
=A ‫ا‬NA‫ن ه‬4‫ وإن آ‬،` I‫ ا‬XB249 ‫ن‬K49 ' = ZgR
.G‫ذن ا‬z9  #‫ ا‬C '
qAD‫! وأ‬A$‫ا ا‬NA‫ ه‬UIR ‫رئ أن‬4‫ ا‬Q‫ أ‬M $@
.4‫ ه‬x‫ت و‬4I‫ ا‬JN‫أ ه‬R
***
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪6‬‬

‫ا‪ XI‬ا‪#‬ول‬
‫ا‪pI‬ة أ‪ qx‬ا‪4T‬ر‬
‫@‪ X‬إ! ‪Q‬وج = ‪X /‬؟!‬
‫ا‪ XI‬ا‪#‬ول‪ :‬ا‪pI‬ة أ‪ qx‬ا‪4T‬ر‬
‫‪7‬‬

‫ا‪pI‬ة أ‪ qx‬ا‪4T‬ر‬
‫@‪ X‬إ! ‪Q‬وج = ‪X /‬؟!‬

‫ ‪ 4 gR‬ا‪ 5‬ا ‪42 $R‬‬


‫أ ‪4D  4‬ه‪ C942R 4‬إ! ‪ 5‬آ  ‬
‫ ‪ 5‬ا  ا ت ‪9 49‬‬
‫إ‪/‬ا| ‪ 4  X‬ر@‪k‬ا د‪Q‬ل ا‪#‬رض‬
‫ا ‪4B@ ،/‬ن ا‪4$‬ب ا( ] َِ َ‬
‫ن‬
‫ َ ً‪َ ُ !ِ"َ $‬‬
‫‪َ %‬‬‫َ ْ! ِ ْ َأرْ َ'&ِ! َ‬
‫ ‪َ ٌ$َ +‬‬
‫ُ َ‬
‫ض[ ]ا‪ |4‬ة‪.[26 :‬‬ ‫ِ‪ /‬ا َ‪-‬رْ ِ‬
‫‪ ..‬وا
' ‪N49‬آ أن ‪ 9‬إ‪/‬ا| ‪A X‬ا ‪AQ‬ل ه‪ JNA‬ا‪ A‬ة '^‪A‬ن ‪Ap =A‬ج‬
‫ = ا ‪ ،‬وآ‪R 4‬ها ‪ 4 p‬ا‪$@ D‬ا إ ‪ ،C‬و‪N9‬ا @ ‪ A CA‬ه)‪gA 4  ،‬وا ‪ A$9‬ذ‪MA‬‬
‫أ‪/ CD‬اب‪ ،‬وأ‪5' ) )D‬ا ‪.)D4B‬‬
‫‪ ..‬وآ‪AA NAA@ ،=AAD MNAA‬د ‪ AA'r‬وا‪AAIp‬ن ‪ =AA‬أ‪4AA9‬ء أ ‪AA^' 4AA‬ن ‪=AA‬‬
‫ ‪p‬ج 'ُ‪N‬ه‪ ،4 R = 4‬إ‪ V‬أن ه‪N‬ا ا_ –  ‪ A = C @ 4‬وإ‪AQ‬ص‪CAIR -‬‬
‫‪ XBR B  5‬ا و‪ WR‬ا
 ا ‪A‬ة‪ ،‬و‪AR‬ج ا‪pAI‬ة إ‪D‬ا ً‪4A‬‬
‫' ` {  ا‪p‬وج = ‪g‬ز*‪ 4‬ااه=‪.‬‬
‫‪ ..‬ه‪ JNA‬ا‪ AA‬ا‪AA‬دة ‪ ™ pAA29 AA$ُR‬ا‪ UAA‬ا| ‪AA AA‬ض أ ‪ 4AA‬وآ  ‪AA‬‬
‫ ‪ ،C‬و‪ = n%R‬م 'ل ‪g9‬ن أ ‪ q  4‬آ  ا‪ ،) #‬وأن ‪ 4‬و‪4L4Q 4$l‬‬
‫ ا‪  G‬و ‪ A@ ،X‬ا‪ A #‬ا‪ XA9 CD4A/ CA AB‬ر‪ C4A/‬ا‪A Q#‬ة ‪'A2‬‬
‫س[ ]ا‪A‬ة‪:‬‬
‫ َ‪ 5‬ا
 ِ‬
‫;ً ‪ ُ 9ُ َ
:‬ا ‪َ7َ ُ8‬ا َء َ‬
‫‪ُ َ ْ &َ 1‬آ ْ ُأ ‪َ ً$‬و َ‬
‫ َ‬
‫و‪َ ] := 4$ 4T R‬و َآ َ‪َ
ِ2‬‬
‫‪.[143‬‬
‫ج‬
‫‪ٍ +َ َ> ْ%ِ %‬‬
‫َ ْ! ُ‪ /ِ ْ 9‬ا
‪ِ ":7‬‬
‫‪َ ?َ &َ 1‬‬
‫‪ُ ََ 1‬آ ْ َوَ َ‬
‫‪ِ َ1‬د ِ@ ُه َ ا ْ‬‫‪ِ B‬‬ ‫> ‬ ‫‪َ C‬‬‫] َو‪ِ َ1‬ه‪ُ7‬وا ِ‪ /‬ا ِ‬
‫ن ا
‪ُ ُ+‬ل ‪ً7!َِ8‬ا‬‫‪َ ?ُ ْDَ %ِ %‬وِ‪ /‬هَ‪َ2‬ا ِ
َ!‪َ ُ9‬‬ ‫ ُآ ُ ا ْ
ُ‪َ !ِ ِْE‬‬‫‪َ $َ :‬أ'ِ! ُ‪ِ ْ 9‬إ ْ'‪َ+‬اهِ! َ ُه َ َ‬
‫س[ ]اš‪.[78 :‬‬ ‫ َ‪ 5‬ا
 ِ‬ ‫‪َ7َ 8‬ا َء َ‬
‫َ ْ! ُ‪َ ْ 9‬و َ‪ ُ 9ُ G‬ا ُ‬ ‫َ‬
‫@‪  I‬دم ا‪: #‬‬
‫@‪z‬ن آ‪ qD4‬أ ‪ = B 4‬ا‪  G‬و ‪ X9 X‬ر‪4A C4/‬س أ ‪=A 4ADz@ ،= A$‬‬
‫‪  %R‬أن ‪R‬م ‪ JN9‬ا إ‪ V‬إذا ‪YR‬ت ‪4'(49‬ن‪.‬‬
‫@‪4'(4‬ن ه ا‪N‬ي '‪ = $‬أ‪49‬ءه‪! 4‬‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
8

،‫س‬4‫ ا‬J‫ 'ا‬5 *‫ إ! وا‬4/‫ ا‬JN‫  ه‬R


.‫ اغ‬9 ‫م‬4  $@‫) اة ا ا‬Q‫و' دا‬
‫ن‬4A'(‫ = ا‬A9‫' و‬A2 4AR‫د‬4 *‫ و‬4AD = A9 œA9‫ ر‬A* XA ‫ و‬A G‫
أن ا‬D MN
:‫ل ان‬K][%
َ !ِ ِ ْHI ُ ْ ‫ن ِإنْ ُآ‬
َ ْ َ
ْ -َ ‫ ] َوَأ ْ ُ ُ ا‬:CD4/ X' )‫ أ‬.. 4D‫ ور‬L CR ‫ي‬N‫ا‬
.[139
:‫ن‬4'(‫ة ! * ر ا‬I‫' وا‬4B‫' وا‬V‫' وا‬44@
.[11 :  ] [ْ ُ
َ 5َ
ْ َ َ %
َ "ِ+ِ َ9
ْ ‫ن ا‬
 ‫ َ ُ ا َوَأ‬J %
َ "ِ2
‫ ا‬5َ
ْ َ C
َ ‫نا‬
 Kَ'ِ 
َ
ِ‫] َذ‬
.[141:‫ء‬4‫[ ]ا‬M
ً !ِ
َ %
َ !ِ ِ ْHُ
ْ ‫ ا‬5َ 
َ %
َ "ِ+ِ َ9 ْ
ِ C
ُ ‫&َ َ? ا‬N
ْ "َ %َ
‫] َو‬
:= B ‫ط‬v )‫ن ه أه‬4'(‫وا‬
َ‫ض َآ‬ِ ْ‫ر‬-َ ‫ ا‬/ِ ْ ُ  Oَ ِP ْ َ ْE!َ
َ ‫ت‬
ِ َ
ِR
‫ ِ ُ ا ا‬
َ ‫ ْ َو‬9ُ ْ ِ ‫ َ ُ ا‬J % َ "ِ2
‫ ا‬C
ُ ‫ ا‬7َ 
َ ‫] َو‬
7ِ ْ&'َ %: ُ 
َ7: َ!ُ
َ‫ َ
ُ ْ َو‬5َSGَ ْ‫ِي ار‬2
‫ َ
ُ ْ دِ" َ ُ ُ ا‬%
 َ 9: َ !ُ
َ‫ ِْ ِ ْ َو‬Dَ %ِ % َ "ِ2
‫ ا‬U
َ َP ْ َ 
ْ ‫ا‬
.[55 :‫ً[ ]ار‬V!ْ 8َ /ِ' ‫ن‬ َ ‫ ُآ‬+ِ W ْ "ُ َ /ِ َ ‫ُو‬7ُ &ْ "َ ً ْ ‫ ْ ِ ِ ْ َأ‬X
َ
U5‫= اى و‬B'‫ و‬،‫ن‬4'(‫ ا‬j$k' ‫ و'م أن‬،‫ن‬4'(‫ ه ا‬4 ‫  دم أ‬I@ ‫إن‬
،)A #‫| ا‬4A/ !A 4A‫ ه‬R‫ و‬4AR* ‫ ر‬AI AR MNA9 4ADz@ ،4A|49‫ب أ‬A* = 4 D ‫ا‬
! AA' ‫ أن‬CDgAAv =AA ‫ى‬AA‫ ا‬AAx‫ن و‬4AA'(‫ ا‬j$AAl ‫ إن‬XAA9 ‫؛‬UAA@ MAA‫ ذ‬u AA‫و‬
‫ن‬zAA@ )AAZY =AA ‫ و‬،C4AA/‫Ÿ ر‬AAR ‫  أن‬%AAR =AA j$AAk‫ا ا‬NAA9 4AAD# 4AA  G‫ ا‬UAAkx
u A‫ و‬،CA9 ‫ى‬A@ ‫ن‬4A'  ‫د‬A$R‫ و‬،4Ax =A nA R !5 4  !‫ا‬/ ‫ت‬49$‫ا‬
!Y‫ ور‬،+[
‫ أذب ا‬G2X‫ وأ‬،$ !&
' &"G ‫ »إذا‬:ε CAA* =AA MAA‫! ذ‬AA ‫أدل‬
.(1)« 9 "‫ د‬5
‫& ا إ‬1+G 5> `^ "  ً ‫ ذ‬9!  C‫ ا‬a  :‫د‬N
‫آ ا‬+G‫ و‬،‫'
^رع‬
،$&
?1+
‫ ا‬7" ‫ ا
س زن‬5  /GK"» :4Aً@ MA4 =9 uD‫و= أ‬
.(2)«‫ن‬Se !  / ،M $&
‫ وأ ا‬،cN‫ أ‬dP
‫ ادع‬:C‫![ ل ا‬
: D4'‫ إ‬4B2
=A‫ و‬،4A45 `I' =‫ و‬،!‫و‬#‫ ر  ا‬49  D4'‫ إ‬4 ‫ أ‬B2 ‫ن‬g9 ‫ل‬D 4‫ = ه‬
! AAR )Y AZ =AA ‫ و‬،J4AAl9 G‫ ا‬UAAkx MNAA9 ‫ ل‬AA@ ،‫ن‬4AA'(49 V‫ إ‬4AA @4 $AAR
.[47 :‫[ ]اوم‬%
َ !ِ ِ ْHُ
ْ ‫ ا‬+ُ R
ْ َ َ !ْ َ
َ f[>
َ ‫ن‬
َ َ‫ ] َوآ‬C BR‫ و‬JID
‫ م‬A‫ب ا‬4/g9 NQ#‫ك ا‬R ‫  ه‬D4'‫ إ‬B2 4 ‫ أ‬B2 ‫ن‬g9 ‫! ال‬$ u ‫و‬
‫وع‬A2‫ ا‬A 4*‫ ة وإ‬A‫Ÿ ا‬A  ‫د‬4A
‫ك ا‬AR ‫ أو‬،) #‫| ا‬4/ 49 ‫ت‬NQ‫د' ا أ‬4‫ا‬
C R M‫) ' ذ‬Z V ً ‫ن أو‬4'(4@ ،‫ت‬4'‫و‬#‫ ا‬U RR ‫دة‬4‫ ه إ‬I‫ ا‬X9 ، /(‫ا‬

.(423)  TI‫  ا‬4


‫ ` ا‬L @ D4#‫ ا‬J‫ وأورد‬، ‫ داود‬9‫ أ‬J‫ روا‬،` L (1)
.(922) ‫رك @ ا ه ح‬4‫= ا‬9‫ ا‬J‫( روا‬2)
‫ر‬4T‫ ا‬qx‫ة أ‬pI‫ ا‬:‫ول‬#‫ ا‬XI‫ا‬
9

‫ ؤوب‬A‫ ا‬$A‫ وا‬،p‫ت ا‬V4


‫ن @ ا‬4'(‫ ا‬M‫ ذ‬4‫* ا ' ه‬4%‫ ا‬j'IR‫و‬
A'‫ و‬،
4A@ ،q 4@ ،‫ح اد‬Lz9 ‫ي ' أ‬N‫  ا‬/(‫وع ا‬2‫ل ا‬4B/V
.[39 :‫ل‬4D#‫[ ]ا‬C ِ `ُ I‫ ُآ‬% ُ ":7
‫ن ا‬
َ 9ُ "َ ‫) ] َو‬4$‫ذ' ا‬4/g9
)AA‫د ا‬A ‫ و‬A‫وع ه‬A2‫ا ا‬NA‫ح ه‬4A
 XAA 4 )A‫ر أن أه‬4AV‫ ا‬AA@ NAQ#‫ ا‬A
CA* CA @ nA  CAR4 5 |4A/ !A M‫ ذ‬uB$D4@‫ و‬،C* @ G =YB ‫ي‬N‫ ` ا‬I‫ا‬
.[162 :‫م‬4$D#‫[ ]ا‬% َ !ِ
ََ&
ْ ‫ب ا‬ : ‫ َر‬Cِ /ِGََ ‫ي َو‬ َ َ!
ْ َ ‫ َو‬/ِ9E ُ ُ‫ َو‬/ِGM َd َ ‫ن‬  ‫ ]ِإ‬:!4$R
A¥' ‫ي‬NA‫د ا‬A*‫ ا‬A‫ن ه‬4A'(4@ ،‫ن‬4A'(49 V‫ذج إ‬A‫ا ا‬NA‫ ه‬AW' ‫= أن‬B' V‫و‬
%
َ "ِ2
‫ ا‬ َ ُ ‫ ِذ‬Kْ َ E
ْ "َ َ ] ‫ن‬4AAB ‫ن و‬4AA ‫ أي ز‬AA@ AAp‫ت ا‬4AA ‫ا‬49 ‫م‬4AA  AA$@‫ ا ا‬AA*4%‫ا‬
% َ !ِ[ ُ
ْ ِ' ٌ !ِ  َ C ُ ‫ِ ِ ْ وَا‬EOُ ْ ‫ ْ َاِ
ِ ْ َوَأ‬Kَِ' ‫ُوا‬7ِ‫َه‬N"I ‫ أَن‬+ِ ِXg َ ‫ وَا ْ
!َ ْ ِم ا‬C
ِ ِ' ‫ن‬ َ ُ ِ ْH"ُ
ْ ِ ِ ْ"‫ َر‬/ِ ْ َُ ْ ُ 'ُ ُ Dُ ْhَ'َGْ‫ وَار‬+ِ ِXg َ ‫ وَا ْ
َ! ْ ِم ا‬C
ِ ِ' ‫ن‬ َ ُ ِ ْH"ُ َ % َ "ِ2
‫ ا‬ َ ُ ‫ ِذ‬Kْ َ E
ْ "َ َ ‫ِإ‬
.[45 ،44 :9‫ن[ ]ا‬ َ ‫ ددُو‬+َ َ "َ
:‫ن‬4'  ‫د اي‬$‫ا‬
،CA @ ' Av ™AD =A D4A$D ‫ ا¦ن‬4AD‫ وأ‬،‫ن‬4A'(‫ ه ا‬4 ‫  دم أ‬I@ qD4‫ن آ‬z@
.(1)‫ن‬K‫ن ه ا‬4'  ٍ  )W‫ن أ‬z@
‫دي‬4A' CAD‫ أ‬AB'‫ و‬،XA ^ CA A ' V ‫ي‬NA‫ن وا‬4A'  ) AW$‫ن ه ا ا‬K4@
‫ه ة‬4AA ‫ و‬AA• $94AA@ ،)BD4AA'‫™ إ‬AAD ‫ا‬BAA/‫! وا‬ Y AA‫ا إ‬AA‫ أن ه‬AA 
‫! ا‬AA
ْ‫ن َأن‬
ِ َ"ِi
ِ ‫ن ] َر ' َ ِإ  َ َِ ْ& َ ُ َ ِد"ً ُ" َدِي‬4'‫ = إ‬CD 4R 49 4ً$  )‫( ادآ‬
.[193 :‫ل ان‬K] [ َ jَ ْ 9ُ ': +َ 'ِ ‫ ِ ُ ا‬J
AA‫) رأي ا‬AA‫ آ‬u A  ،‫ن‬KAA‫ ا‬AA‫دي ه‬4AA‫ »ا‬:AA‫ ا‬UAA$‫= آ‬AA9 AA ‫ل‬AA'
.(2)«ε
،V jAA ‫ وآ‬AAQK ‫ ر‬AAI 4AA @ J4AA' V ‫ب‬AA‫! ا‬AA pAAl  ZgAAR ‫ة‬AA* CAA ‫ن‬K4AA@
‫ة‬AA* =AA q‫ آ‬AAD‫ وا‬q AAI AA/‫ل اوا‬4AA
‫ ا‬CAA/‫ي إذا ا‬NAA‫ = ا‬4AA$‫م رب ا‬AA‫ آ‬AA‫وه‬
[Cِ ‫ ا‬$ِ !َ ْWX
َ ْ%: ً7: R َ َ I ً&8 ِ َX `ُ َ "ْ ‫َأ‬+َ
 ?ٍ َ 1
َ 5َ 
َ ‫ن‬َ Jْ+[ُ
ْ ‫َا ا‬2‫ ]َ
ْ َأ ْ َ^ ْ
َ َه‬4  J ZgR
.[21 :2‫]ا‬
‫ي‬AAA‫د ا‬AAA$‫ ا‬XAAA^' ‫ن‬KAAA‫ن ا‬zAAA@ ،‫ ن‬AAA ‫وح‬4AAA‫ آ‬UAAA ‫ن‬4AAA'(‫ن ا‬4AAA‫ن آ‬zAAA@
ً>‫ رُو‬ َ ْ!
َ‫> ْ! َ ِإ‬
َ ْ‫ َأو‬
َ
ِ2َ ‫ َو َآ‬+ :‫وح‬49 ‫ن‬K‫ أن 'ُ! ا‬4
 u  MN ‫ن؛‬4'(‫ا ا‬N
.[52 :‫رى‬2‫َ" ]ا‬+ِ ْ ‫ْ َأ‬%:
XA^‫ آ‬ADK‫  ا‬Zg‫ = ا‬$‫  ا‬/(‫ ا‬9$‫ ا‬B‫ ا‬X^ ‫ إن‬:‫ي‬4D ‫'ل‬

4AAD‫« وإ‬4AAkD AA/ ‫ن‬KAA‫ ا‬CAAD‫ب »إ‬4AA‫ آ‬AA@ D4AA$‫ ا‬JNAA‫ل ه‬AA5 ‫ل‬AA‫œ ا‬AA9 )AAR XAA ‫ و‬AA G‫ ا‬XAAk9 (1)
.‫ب‬4B‫ا ا‬N‫ع ه‬l !‫ إ‬CQ = ‫ل‬Q  !$‫ ا‬4‫ ه‬IpD
.58‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (2)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪10‬‬

‫ر ‪ X‬أ@غ = د ‪.(1)C‬‬
‫إن ا‪K‬ن – آ‪' 4‬ل  إ*‪4‬ل‪4B9 u  -‬ب @‪ .. U‬إ‪ CD‬أآ^ = ذ‪ ،MA‬إذا‬
‫د‪ XQ‬ا‪  TR U‬ا(‪4D‬ن وإذا ‪  TR‬ا(‪4D‬ن ‪  TR‬ا‪.(2))4$‬‬
‫و'‪g M B‬آ ه‪N‬ا ا‪ 5 4 !$‬ث  ا
‪ XA‬ا‪#‬ول ‪ 4A 5‬أ‪A5‬ا ا‪A XA 4$‬‬
‫ا‪K‬ن‪ ،‬و‪ = 5‬ا‪ )9* C/‬ا‪4/V‬ل ا‪ qD4B@ ` I‬ا
 ا'‪ $‬ا‪N‬ه‪...A‬‬
‫‪4 /‬دة ا‪#‬رض @ ‪/‬ات * ‪.‬‬
‫إ‪$ُL )D‬ا ه‪ 4‬ه‪:4‬‬
‫@‪z‬ن آ‪4‬ن ا‪4'(49 n‬ن وا‪  D49‬ه أه) ‪4L‬ت‬
‫ ‪ X‬ا‪ 4ً
 u @ ،= B‬أن '‪B‬ن ا‪ 94I‬ر‪l‬ان‬
‫ا‪ ) @ qR * )  G‬ه‪ JN‬ا‪4  Q ! I‬‬
‫'‪B‬ن‪ ،‬وآ‪4‬ن ا‪ U‬ا| ‪ @ u‬ه‪N‬ا ه ا‪K‬ن‪ ،‬و ‬
‫‪ R‬ث ا‪4/#‬ذ ‪ – U%* /‬ر‪ C5‬ا‪ @ – G‬ه‪N‬ا ا‪ #‬‬
‫آ^ ًا @ آ‪ ،CR494‬و = ذ‪ QK @ C4* 4 M‬آ‪– C‬‬
‫  ‪4‬ت ا‪I‬ر ا(‪: /‬‬
‫» آ‪ q‬وأ‪ 4D‬أرا  ‪ /‬ة ا
‪ 4‬ا ا‪#‬و! أ*‪ jA‬أ ‪4A‬م ‪$Av‬ر ه‪ JNA‬ا
‪A4‬‬
‫‪ 9‬د ا‪ – CD4/ – G‬و‪k5‬ر‪ )9* @ J‬و@ ‪ @ ،)R4 5‬أآ‪4‬د أدرك آ ‪ )R j‬ه‪N‬ا؟!‬
‫آ‪ qAA‬أدرك ‪ AA$ r‬و ‪AA‬د ه‪ JNAA‬ا ‪ AA‬و‪AAk5‬ره‪ )9AA* AA@ 4‬و@‪،)R4AA 5 AA‬‬
‫و‪ ) B‬أآ= أدرك آ ‪ )R j‬ه‪N‬ا ‪  !5‬ت إ! ا‪K‬ن أ*ؤ‪l ! J‬ء ‪Cl‬‬
‫ا‪  5 C 
R :X L#‬ا‪#‬ه  و‪ $R‬ا‪4‬س ‪ 4‬و‪ 5‬ه‪ $9 4‬أن '‪@$‬ه‪.4‬‬
‫‪ ..‬وه‪ œ@ 4‬أدرآ‪ q‬آ ‪ )R j‬ه‪N‬ا آ‪!C‬‬
‫أدرآ‪ – q‬و‪ V‬أ*ل أ‪ / – q%5‬ا‪!4I‬‬
‫‪ L‬ذ‪ M‬ا
‪ X‬اد @ ‪4R‬ر'¬ ا‪ '2‬وآ ‪!L j‬‬ ‫@‪ q‬أ'= ُ‬
‫‪$L‬ا ه‪ 4‬ه‪$L !4‬ا ‪N9‬ا ا‪K‬ن! ‪N9‬ا اš ا
! @ ‪ JN9 !C‬ا ‬ ‫إ‪ُ )D‬‬
‫ا
 ‪ AA@ A‬ه‪NAA‬ا ا‪ œ AAR _A 5 !šAA‬ه‪ JNAA‬ا ‪AAv XAB9 AA‬ء‪ ،‬و‪ AATR‬آ‪AAv XAA‬ء‪،‬‬
‫و'‪ I‬ر ‪ 4‬آ‪v X‬ء‪ ،‬و'‪ 4A9 XAI‬آ‪Av XA‬ء! و‪ 4A9 jA BR‬آ‪Av XA‬ء ‪NA9 ..‬ا آ‪CA‬‬
‫و ‪ AA‬ت – @‪ AA‬ا‪#‬رض و@‪ AA‬د‪ 4AA D‬ا‪4AA‬س ‪» AA 5 ..‬ا‪ AA@ AA^ «AA D49‬أ‪4AAD‬س ‪=AA‬‬
‫ا‪.2‬‬
‫‪ُ ..‬و »ا‪ D49‬ن« ا‪AL‬ن ‪ ،G4A9‬ا‪A2|4$‬ن ‪ ،G4A9‬و‪ ،G‬وا‪A@ u A ='NA‬‬

‫)‪4* (1‬ا = ا‪K‬ن ‪4$‬د ا '= ‪ X Q‬ص ‪4B n ،287‬ب إ‪4v‬رات ا(
‪4‬ز  ' ا ‪4‬ن ار‪./‬‬
‫)‪ (2‬روا| إ*‪4‬ل  وي ص ‪.158‬‬
‫ر‬4T‫ ا‬qx‫ة أ‬pI‫ ا‬:‫ول‬#‫ ا‬XI‫ا‬
11

.G‫ ا‬V‫) إ‬R4 5 @ u ‫) و‬9*


='NA‫ ن ا‬D4A9‫ ا‬A ‫ وو‬،‫س‬4‫ ا‬4 D‫ @ د‬JN‫ « ه‬D49‫  »ا‬5 ‫ و ت‬4 5‫ و‬..
‫رات‬A‫ وا‬، Al‫ر‬#‫ا ا‬A‫ ا‬q54AD‫ ا‬NA• 5 .. A ‫ ا‬JNA A ‫ه) ا  ا‬
4A G‫ ا‬L‫ و‬.. ‫رض‬#‫ ا  ! ا‬JN‫ ه‬q9‫ ود‬..  l‫ر‬#‫ت ا‬4@g‫ وا‬، l‫ر‬#‫ا‬
.‫د‬4$‫ ا = ا‬M9 ‫س‬4‫ة ا‬4 5 @‫رض و‬#‫ @ ا‬L
‫ي‬AA2‫ ا‬AA
‫ ا‬CAA ‫ و‬AA@ jAAR 4AA‫س أن 'وه‬4AA‫د ا‬4AA‫ ا‬AA‫ا ا‬AA‫ ا‬qAA%9‫و‬
A ‫ وو‬.. ‫ء‬4 Av#‫ اث وا‬A5#‫س ا‬4A‫ ا‬4A9 u A' A‫ت ا‬4A@g‫ ا‬qA%9‫ و‬،J‫ د ا‬R‫و‬
.. (1)« '
‫ن ا  ا‬4D(‫ ا‬C$ ‫ وو‬، '
‫  ا‬/(‫اا* ا‬
:4 p ‫ن‬K‫ا‬
V
ً 4AA ‫ أ‬AAI' ‫ أن‬G‫ذن ا‬zAA9 ‫در‬4AA* CAADz@ ،‫ول‬#‫ ا‬XAA
‫ ا‬AAL AA* ‫ن‬KAA‫ن ا‬4AA‫ذا آ‬zAA@
.4D4B 4 $'‫ و‬،4 ‫ = أز‬-G‫ذن ا‬z9 –  #‫ج ا‬p' ‫ وأن‬،‫  ' ة‬D49‫ر‬
،¬'‫ر‬4AA‫ ا‬4‫ ه‬AA‫ أآ‬AA 5 AA‫ ه‬XAA9 ‫م‬AA5#‫ وا‬D4AA #‫ ا‬XAA * =AA ‫م‬AAB‫ا ا‬NAA‫ ه‬u AA‫و‬
4A9 ε G‫ل ا‬A/‫ ر‬JQ‫ = أ‬5 ‫ن‬4 ‫= ا‬9 'N5 _' 5 @ ،ε G‫ل ا‬/‫ ر‬49 4DQ‫وأ‬
‫ إن‬D gAR 4A@ G‫ل ا‬A/‫ ر‬4A' :qA@ :A'N5 ‫ل‬4A* .J A$9 A*@‫ف و‬Q‫  ث = ا‬/
.«
‫ ذ‬% ‫ج‬+P
‫ وا? '`  ا‬،?1‫ ^ و‬C‫& آب ا‬G» :‫ل‬4* ،M‫ ذ‬q‫أدرآ‬
?‫? وا‬1‫ ^ و‬C‫& آب ا‬G» :4ًZZ ε ‫ل‬4@ ،4ًZZ C  ‫ ت‬g@ :'N5 ‫ل‬4*
.(2)«‫ة‬N
‫'`  ا‬
‫ أن‬8 " ،+W' ‫ »إ أ‬:‫ل‬4AA@ ‫داع‬AA‫ ا‬AA
5 =AA CAA$  AA@ ε UAA%Q‫و‬
`! ،C‫ أو
 آب ا‬:%! [l
‫ ا‬9! ‫رك‬G /‫ وإ‬،`!1ُK /'‫ ر ل ر‬/ !GK"
@K;X‫ أ‬%‫ و‬%"7
‫ ا‬5  ‫ '` آن‬2X‫ '` وأ‬E‫ ا‬% ،‫ى وا
 ر‬7
‫ا‬
(3 )
«?Y
!A‫ ى إ‬A9‫= أ‬A9 =5A‫ ا‬A UA‫ ذه‬τ ‫ن‬4A =A9 ‫ن‬4^ X @ qZ 5 4 ‫و‬
XA4@ MA ‫ن‬4A/‫ ا‬4 ،G‫ب ا‬4‫ آ‬:‫ل‬4* ‫ج؟‬p‫ ا‬4 ‫ر‬N‫ ا‬49‫ أ‬:Cg  τ U$‫= آ‬9 9‫ُأ‬
.(4)C4 !‫ إ‬CB@ M  Cv‫ ا‬4 ‫ و‬،D‫ وا‬C9
‫س‬4AA‫ذا ا‬zAA@
AA‫ ا‬qAAQ‫ د‬:‫ل‬4AA* ‫ر‬AA#‫رث ا‬4AA‫ ا‬J‫ي روا‬NAA‫ '_ ا‬AA‫ ا‬AA@‫و‬
‫ى‬AAR 4AA ‫ أ‬،=  0AA‫ ا‬AA ‫ أ‬4AA' :qAA@ τ !AA !AA qQ AA@ _AA'‫د‬45#‫ ا‬AA@ ‫ن‬AAlp'
q$A/ AD‫ إ‬4A ‫ أ‬:‫ل‬4A* ،)A$D :qA* ‫؟‬4‫ه‬$@ @ :‫ل‬4@ ‫د'_؟‬45#‫ن @ ا‬lp' ‫س‬4‫ا‬
:‫ل‬4A* ‫؟‬G‫ل ا‬A/‫ ر‬4A' 4 ‫ج‬p‫ ا‬4@ :q* «% ‫ ن‬9 ‫ »إ‬:‫ 'ل‬ε G‫ل ا‬/‫ر‬
o!
?RO
‫ ه ا‬9 !'  9>‫آ و‬7&'  K‫ و‬9 D  +X `! ،5
&G C‫»آب ا‬

.‫ر‬4IQ49 194 ،192 ‫ ص‬U%*   /(‫ر ا‬I‫ت ا‬4  (1)


.‫ه‬N‫ ا‬C@‫ ووا‬CL‫آ) @ ا رك و‬4‫ وا‬،|4‫ وا‬،‫ داود‬9‫ أ‬J‫( روا‬2)
.(6177) ) J‫( روا‬3)
.174 ‫ اوزي ص‬ID =9  X ‫م ا‬4 * Ip (4)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
12

.(1)«q"7
‫ ا‬.. ‫'
^ل‬
!‫أ'= ا؟‬
uAB$‫ ا‬XA9 ،'‫ن ا ا‬gv = X ‫ج ا‬p‫ن ه ا‬K‫ن ا‬g9 ‫! ال‬$ u ‫و‬
.C  ‫ ل‬R 49 X$‫ ! ا‬4 $'‫ و‬، 4ً 5 4D ' / ‫ن‬K‫ب ا  = ا‬4@
َ ‫س‬
ِ  ِ
% َ !: َُ
ِ +َ ‫ ْآ‬2: 
‫ ا‬
َ ْ!
َ‫ ] َوَأ ْ َ^ ْ
َ ِإ‬CA @ X ‫ ُأ‬4 = R‫ن و‬K‫ح ا‬2R 4@
.[44 :X‫ن[ ]ا‬ َ ‫ُو‬+9 Oَ َ "َ ْ ُ &َ
َ‫^ َل ِإَ
ْ! ِ ْ َو‬: ُ
9! h‫آ‬+G» :ε CA* =AA ‫ن‬KAA‫ ا‬AA AA49 MAA‫ ا‬AA ‫! أه‬AA ‫ أدل‬u AA‫و‬
5
   ‫دا‬+" 5> D+O" %
‫ و‬،/ ‫ و‬،C‫ آب ا‬:‫ه‬7&' ‫ ا‬SG %
،%!V!8
.(2)«‫ا
 ض‬
o
ُ  ْ rِ ‫ ا‬h
ِ  &َ َ َ 1
ْ ‫ا‬% ِ Vِ 
 ?Dُ ] J‫ز‬4AA
z9 ‫د‬AA' ‫ن‬KAA‫ر أن ا‬4AAV‫ ا‬AA@ NAAQ#‫ ا‬AA
s
ٍ &ْ َ 
ِ ْ ُ S
ُ &ْ 'َ ‫ن‬ َ ‫ِْ  ِ` َوَ
 ْ َآ‬lِ 'ِ ‫ن‬ َ Gُ Kْ "َ َ ‫ن‬ِ Jْ+[ُ
ْ ‫َا ا‬2‫ ِ? َه‬lْ ِ ِ' ‫ ا‬Gُ Kْ "َ ‫ أَن‬5 ََ % I N ِ
ْ ‫وَا‬
.[88 :‫اء‬/(‫ًا[ ]ا‬+!ِt َ
=AB' J‫ز‬4A
( )AW#‫ وا ا‬،‫ء‬4‫ = ا‬q D ‫
ة‬$ )W‫') أ‬B‫ن ا‬K4@
،‫ر‬4AI9#49 ‫ه‬4A2R  A¥5 ِ 94A‫ ات ا‬A
$‫ ا‬qAD4‫ن آ‬z@ ،‫ ! اب‬J ZgR ‫@ *ة‬
.4 ‫ض‬$' = X‫ آ‬49 $2'‫ و‬،|4I49 ‫ه‬42R ‫ن‬K‫
ة ا‬$ ‫ن‬z@
‫ز‬4AAA
(‫ وا‬D4AAA ‫ز ا‬4AAA
(‫ن )ا‬KAAA ‫ دة‬AAA$ ‫ز‬4AAA
‫ إ‬CAAA ‫ك أو‬4AAA‫ ه‬،)AAA$D ..
‫م‬4 (‫ 'ل ا‬4‫) – آ‬W#‫ ا‬J‫ز‬4
‫ إ‬/ ‫ أن‬V‫( إ‬$‫  وا‬T‫ز ا‬4
(‫ وا‬$'2‫ا‬
.‫ @ اس‬J ZgR‫ و‬،‫ب‬49 C$ L» :‫ ه‬- 94%p‫ا‬
!‫ إ‬C ™Q ‫رًا أو ^رًا إذا *ع ا‬W – ‫ن‬K‫  ا‬x – 4 ‫ آ‬R V MDz@
.C ‫ إ‬C ™p' 4 ‫ى‬Q‫ @ أ‬94‫ و = او وا‬،‫ل‬45 @ ‫ة واوة‬N‫ = ا‬U‫ا‬
:
ً |4* 94%p‫د ا‬%'‫و‬
A4R ‫دت‬4A C 4W5 ‫ت‬NQ‫! إذا أ‬5 ،‫ ور‬I‫ ا‬C ‫ح‬2R‫ و‬،‫ اس‬C9 2R ..
،‫د‬AA
‫ ا‬CAA $AA2R 4AA ..‫َق‬A َ ‫ف وا‬AAp‫= ا‬AA 4‫ه‬4A 2Y Tَ Rَ ‫ و‬،nAA‫ وا‬UAA ‫= ا‬AA 4AA‫ اه‬AA*
.4 @ p/‫ اا‬4‫| ه‬4‫ و‬4R‫ا‬kُ = 9‫ و‬u‫ = ا‬9 ‫ 'ل‬..‫ اب‬C š R‫و‬
CAA4 x‫ ون ا‬AA'' ‫ا‬AA*‫ أ‬،4AA‫آ‬4Y @‫ب و‬AA$‫ل ا‬4AA ‫= ر‬AA ε ‫ل‬AA/ ‫ و‬AA =AA )AAB@
=A ‫ا‬A' ‫) أن‬$ 4A A@ qA$*‫ = و‬A5 ‫ا‬A^' )A@ ،‫ن‬KA‫ت ا‬4A'K ‫ا‬$A@ ،C*‫و‬
)R‫ او‬AA ‫رت‬4AAL‫ و‬،CAA'‫ د‬AA@ ‫ا‬Q AA'‫ و‬،C4AA !AA‫ا إ‬AA‫ وأن 'آ‬،‫ول‬#‫) ا‬AA'‫رأ‬
..(3)4ًD4'‫ وآه) إ‬،‫ة‬V‫ ا‬

.(1776)  $k‫ @ ا ا‬D4#‫ ا‬C$l ‫ و‬،4‫ ه‬x‫ي وا ار  و‬N ‫ ا‬J‫( روا‬1)
.(2937) ‫  ح‬4
‫ ` ا‬L @ D4#‫ ا‬CL‫ و‬،)‫آ‬4‫ ا‬J‫ روا‬،` L (2)
.64‫ ص‬94%p ‫ن‬K‫ز ا‬4
‫ن @ إ‬4 ‫ = ا‬D 109 ،108 ‫ ا  ص‬V ‫ وا‬DK‫  ا‬$‫( ا‬3)
‫ر‬4T‫ ا‬qx‫ة أ‬pI‫ ا‬:‫ول‬#‫ ا‬XI‫ا‬
13

،AA WD CAA AA ' V ‫ب‬AA‫! ا‬AA ‫ن‬KAA‫  ا‬ZgAAR ‫إن‬


A^‫= أآ‬A ‫ن‬B A/ CA ‫ض‬A$‫= ا‬Aُ' = ‫ن‬z@ َ)Z = ‫و‬
V jAA ‫ وآ‬،4AA %R !AA 4AAL5‫ و‬،AA w  4AA5 ‫س‬4AA‫ا‬
C$@ A/ ‫ن‬KA‫ت ا‬4A'²9 Zg‫* ا ة = آ^ة ا‬4%‫وا‬
.C/‫ ور‬G‫ ا‬Cُ' 4 C %R  %' 4 X‫ آ‬n %
:‫ى‬Q#‫ ا‬4I‫ل ا‬4#‫ن وا‬K‫ا‬
‫ل‬4AA#‫ ا‬AA 9 ‫ن‬gAAv =AA XAA ‫ن ا‬KAA‫= ا‬AA 4AA ‫= آ‬AA MNAA‫ آ‬AAI‫ ا‬u AA‫و‬
‫ن‬4A'(‫ن ا‬4A 9 A2R A@  ‫ و‬C `4L X X‫ وآ‬،4r XB@ ،‫ى‬Q#‫ ا‬4I‫ا‬
MA A49 ` AI‫ ا‬CA
5 A@ ‫ن‬KA‫ ا‬Al‫ و‬A‫ ه‬I‫= ا‬B‫ و‬،)‫ ا‬U* @
.‫ل‬4#‫ا‬
XA )A‫ أن أه‬V‫ إ‬،‫ر‬4A
‫اف ور  ا‬%‫ وا‬$4‫ آ^ ة آ‬V ً 4‫ أن š أ‬4B@
‫ل‬NAA‫ر ا‬4AA‫= إ‬AA šAA ‫د‬AAI )AA‫ أه‬nAA' CAA@ ،AA@$9 ‫ف‬AA*‫ ا‬AA‫š ه‬AA‫ ا‬AA@
.(1)«@ š‫ »ا‬:ε ‫ل‬4* MN ،X ‫  و‬G ‫ر‬4@V‫س وا‬w0َ َ ‫ر وا‬4BDV‫وا‬
،‫ر‬4TA/V‫ وا‬،)4AW‫ ورد ا‬،UDNA‫= ا‬A ‫(*ع‬4A‫ة آ‬A ^‫ آ‬V ً 4‫ أ‬9 ‫ أن‬4‫وآ‬
‫م‬7
‫ »ا‬:ε ‫ل‬4AAA* .. AAA9‫ ا‬nAAAR =AAA CAAAD‫ و‬9‫ و‬،‫ م‬AAA‫ ا‬AAA‫ ه‬AAA9 XAAA )AAA‫ أن أه‬V‫إ‬
.(2)«$' G
‫ أن‬CDgv = `4L X X‫ وآ‬،4r X‫ أن آ‬4B@ ،‫ن‬4'  49 ‫ن‬K‫ ا‬MN‫آ‬
‫ي‬AAA‫د ا‬AAA$‫ ا‬XAAA^ُ' ‫ن‬KAAA‫ أن ا‬V‫ إ‬4AAA‫ ه‬x‫ * و‬AAAI‫م وا‬4 AAAI4‫ن آ‬4AAA'(‫ ا‬AA' '
A@ ‫وح‬A‫_ ا‬AُR‫ و‬، 4‫رة آ‬I9 C @4 $' ‫ أن‬U =B' V CD‫ و‬9‫ و‬،‫ن‬4' 
.C ‫ب‬v = XB ‫ة‬4 5 C @ ‫ء‬44‫ آ‬CD‫ إ‬.. CR4
:) ‫= ا‬9‫! 'ل ا‬$‫ا ا‬N‫و@ ه‬
‫ أن‬4A‫ وآ‬.. `AI'‫ و‬XAB' !A5 A' '‫ و‬A @ !A9' ‫ج أن‬4A ‫ وا ن‬U‫ = ا‬X‫وآ‬
4A C|4%z9 V‫ @ ' إ‬،Jk' 4  ‫ وا‬،C I‫' ا‬Nx#49 !*' ‫ج أن‬4 ‫ا ن‬
.. MN9 V‫ إ‬C5L )' V‫ و‬،' V‫ و‬،‫ ' آ‬V :U‫ ا‬MNB@ ،Jk' 4 C$ ‫ و‬C$'
=A CA ‫ء‬Av !A‫ إ‬XAL‫ وإن و‬،‫ن‬KA‫= ا‬A V‫ إ‬MN ‫ل‬L‫ إ! ا‬C X / V‫و‬
..(3)‫د‬I‫م ا‬4R C9 C XI' V  ' ‫ء‬v @ ..J x
:τ ‫ص‬4$‫= ا‬9 ‫= و‬9 G‫ ى *ل  ا‬T ‫ رك‬D 4‫ = ه‬
X A/ @ ‫د‬4
‫ ! ا‬X
ُ '‫ و‬،4ً ‫ دره‬4ً ‫ ودره‬،‫رًا‬4'‫رًا د‬4'‫ د‬n' X ‫ت ر‬49 

.(3172) ‫  ص‬4
‫ ` ا‬L @ D4#‫ ا‬CL‫ و‬،)‫آ‬4‫ وا‬، 5‫م أ‬4 (‫ ا‬J‫ روا‬،` L (1)
.CL‫آ) و‬4‫ن وا‬45 =9‫  وا‬4 =9‫ ا‬C Q‫( أ‬2)
.76/1 ‫ن‬4‫ ا‬Z4x‫( إ‬3)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
14

‫ أن‬UA5‫) أ‬A   `L‫! أ‬5 G‫ب ا‬4‫ آ‬R‫ أ‬q9‫ و‬،C 
ً  `I' !5 ،G‫ا‬
.(1)$9 C 
X•A@ ،‫ع‬A%‫م ا‬4 AL = Xُ' ‫ن‬4‫ وآ‬، ‫ ا‬j $l τ ‫د‬$ =9 G‫ن  ا‬4‫وآ‬
‫ن‬KA‫اءة ا‬A*‫ و‬،‫ن‬KA‫اءة ا‬A* =A $Ak' CAD‫ إ‬:‫ل‬4@ .‫م‬I‫ = ا‬C*‫ إ‬U/ =
.(2)C !Y ‫ إ‬U5‫أ‬
‫ أن أآن‬D ‫ن‬K‫وة ا‬R V :)5‫= ا‬9 ‫ك‬4k‫ٌ *ل ا‬U
$@ U
$R ‫وإن‬
،‫ب‬DNAA‫ ا‬A ABُ'‫ج و‬A‫ ا‬A A@' ‫ض‬AA‫ن ا‬# :‫ل‬4A* ‫)َ؟‬Aِ :CA XA @ .4Ak'
.(3)X‫ أ‬q‫ آ‬4 `4L X^  ‫و'
ى‬
G‫ل  ا‬4* 4‫  آ‬B/‫ن و‬4 ‫ن وأ‬4'‫ء = إ‬v C $' V ‫ اوة‬Z‫) أن أ‬$' @
.(4)= K @ C @ XQ‫ @= د‬G‫ ا‬9‫د‬g ‫ن‬K‫ا ا‬N‫ إن ه‬:‫د‬$ =9
!‫ن؟‬K‫ أدرك ان *  ا‬X‫ه‬
!‫؟‬C9 ‫ع‬4DV‫ا ا‬5‫ أ‬X‫ وه‬،C * ‫ أدرك ان‬X@ MN‫ن آ‬K‫ن ا‬4‫ن آ‬z@
!‫ ؟‬T‫) ا‬Y Z = ‫ن و‬4'(‫دة ا‬4'  ‫ ر د‬I‫ آ‬C 5 ! C$ ‫ ا‬4$R X‫ ه‬..
=A V‫) – إ‬A A 4T‫م ا‬4A‫ اه‬UAID‫ ا‬A@ ،uAB$‫ ث ا‬A5 XA9 ،‫ا‬NA‫ ث ه‬A' ) j/{
،CAA9 ZgAA‫ وا‬J9 AA9 ‫م‬4AA‫ اه‬MAA‫ ذ‬UAA‫) 'اآ‬AA‫ و‬،‫ن‬KAA  BAA2‫ ا‬AA 54‫! ا‬AA – AA9‫) ر‬AA5‫ر‬
4$Al A@ A #‫ ا‬A ،CAR4'K =A A'K XA‫= آ‬A A
R ‫ن ا‬4'(‫ ا‬94 = ‫اف‬xV‫وا‬
‫ اد‬AAA   ‫ ر‬AAAI )AAAW‫) وأ‬AAA‫ أه‬AAA
ُ‫ ه‬AA*‫ و‬V jAAA ‫ وآ‬،4AAAR‫= آ‬AAA ‫ض‬AAA‫= ا‬AAA 4AA‫و
ه‬
.D4'(‫ا‬
‫ون أن‬AA$' XAA9 ،MNAA9 ‫ن‬AA@$' V ='AA ^B‫ أن ا‬9$AAL AA #‫ ا‬AA' ' 4AA ‫و‬
š'ApR MNA‫ آ‬A$'‫ و‬،)A@ ‫ ون‬A9 ‫) أو‬A9 CAR‫ر = *اء‬4^‫ ا(آ‬$' ‫ن‬K49 ‫م‬4‫ه‬V‫ا‬
`AAL‫ وأ‬،4AAُ' ‫ن‬KAA‫زداد ا‬4A @ .. =AAB qAA*‫ و‬XAA*‫ أ‬AA@ CAA4‫ظ أ‬4AAY 5 ُ =AA ‫ ر‬AA* AA‫أآ‬
.‫   ًدا و 
 ًرا‬..4ً |4x‫ ًا و‬l45
J‫ار‬AD‫ وأ‬CA5‫و‬9 U|4x CB ،‫ظ‬4‫اء وا‬Yُ‫ ! أ ا‬CW9 ‫ ًا‬l45 ‫ر‬4L ..
.‫ @ اك‬94
'(‫ ا‬JZ‫ وأ‬،‫= اب‬
‫ت‬4AA B‫ ارس وا‬AA‫ت وا‬4AA‫ وا(ذا‬94AA%‫ل ا‬AAQ =AA CBAA29 ‫دا‬AA  ‫ر‬4AAL ..
‫ق‬AAQ{ JAA TR‫ و‬،‫ب‬AA‫! ا‬AA J ZgAAR‫ و‬CAA 5 AA@ ‫ر‬AA
 CAAB ،‫ت‬494AA‫وا‬
.‫واك‬

.(508/10) CI @  v 9‫= أ‬9‫ وا‬،55 ‫ار ص‬D#‫ت ا‬4 @ @4T‫ ا‬J‫( أورد‬1)
.62 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (2)
.(2399) ‫ب ا ه‬4‫( آ‬580/13)  v 9‫= أ‬9‫( ا‬3)
.(3323)  ‫ ا ار‬J‫( روا‬4)
‫ر‬4T‫ ا‬qx‫ة أ‬pI‫ ا‬:‫ول‬#‫ ا‬XI‫ا‬
15

‫ن‬KA‫ ا‬A X$D ‫ أن‬4  ‫ذا‬4 ‫ و‬:M X * ،C9 D ‫ن‬K‫ ها إ! ا‬q* ‫ن‬z@ ..
‫ أو‬pAD !A ‫ي‬AR – 4A‫= آ‬ABR ) ‫ ت ا = – إن‬9 Uxg@ ،X$D 4 ^‫أآ‬
،‫ن‬KA‫= ا‬A ‫ ًرا‬A* µA' =A 4A @ A
R A/#‫= ا‬A  ^B‫ وا‬،jI‫¬ = ا‬D ‫ ة‬
.!! ‫د‬4'‫ر @ ازد‬4D X  CR4'K _R ‫ت ا‬4‫وا(ذا‬
‫ر‬$AA2‫ أن ا‬V‫ إ‬AA 
 ‫ن‬KAA‫ ا‬AAw َR AA@ ،AA #‫ ا‬9$AAL =AABR 4AA‫= ه‬AA ..
‫ن‬B' ‫د‬4B' U‫_ اوح إ! ا‬9‫ن و‬4'(‫  ا‬C !x V ‫ ر‬I‫ آ‬C ‫ج إ‬4 5V49
.‫   د‬x
،JgA ‫وى‬A  ‫ء‬4A‫! ا‬A‫ إ‬4Aً/4 4Aً 4 5‫ج ا‬4A' =A ‫ل‬4A5 A n%' 445 ‫ إن‬..
AA@‫ و‬CAA$ ‫ = أ‬AA9 ‫دًا‬AA  CAAD‫= آ‬AA )xAA‫! ا‬AA ‫ن‬4AAB XAA‫ آ‬AA@ 4A^ً ‫ه‬V CAA _AA @
.M‫ ق ذ‬I' V CB ،J ' ‫ول‬4
:42‫  *ل ا‬445 n%D‫وا‬
‫ل‬AAAAL‫ و‬CAAAA ‫ إ‬4AAAA ‫ و‬X  AAAA‫ب ا‬AAAA* AAAAA UAAAAA|4
$‫ وا‬UAAAAA|4
$‫= ا‬AAAAA ‫و‬
‫ل‬AAAA 4AAAA‫ق ره‬AAAA@ ‫ء‬4AAAA‫وا‬ 4AAAAW‫ ا‬4AAAA' ‫ اء‬AAAA ‫ ا‬AAAA@ u $4AAAA‫آ‬

:4DB2' ε ‫ل‬/‫ا‬
Al‫ا ا‬NA‫ص ه‬Ip9 X ‫  و‬G 4D4Bv‫ * ا‬ε 4/‫ أن ر‬J4DV‫ ا‬q' 4 ‫و‬
‫ن‬َ Jْ+ُ[
ْ ‫َا ا‬2َ‫ُوا ه‬2َPG ‫ ا‬/ِْ َD ‫ن‬  ‫ب ِإ‬
: ‫ُ ُل "َ َر‬+
‫َ َل ا‬D‫ ] َو‬:‫ن‬KA‫ ا‬A CA$D ‫ي‬N‫ذ ا‬42‫ا‬
.[30 :‫ن‬4*‫ رًا[ ]ا‬N ُ ْ َ
A‫= آ‬AkR )A A'¦‫ ا‬qAD4‫ آ‬A@ :4Aً
 ‫ًا‬A ‫ أ‬4D A  ‫ى‬BA2‫ ا‬JN‫ ه‬4 gR ‫و‬
4Aً/4D‫ أ‬4A9 ‫اد‬A‫ن ا‬4AB ‫ن‬KA‫وا ا‬A
‫ رب إن *  ه‬4' :!$9 qD4‫وا« أي آ‬NpR‫»ا‬
‫ أو‬C4AA/‫ أو‬CAAR‫ اء‬54AA ‫ أي‬4AA @ AA
R AA@ ،)R4AA 5 =AA 4AA ً 4R ‫ن‬KAA‫ وا ا‬AA$9‫أ‬
.C‫إذا‬
‫ ًا‬A$ُ9 AA
‫م ا‬A qAA%‫را« أ‬A
 » AA‫ آ‬A «‫وا‬NAApR‫ »ا‬A‫د آ‬AA ‫= و‬AB
‫دا؛‬A
CA @ ‫ا‬NA9‫ و‬،‫ن‬KA‫ ا‬A ‫ ا‬4$R 4ً/4D‫™ أ‬pR ‫ى‬B2‫ ! أن ا‬q‫ ود‬،QK
A* – ‫د‬A
‫ا ا‬NA‫) ه‬Ax‫ – ر‬qA*‫ ا‬uAD A@ )AD‫ أ‬V‫ إ‬،MA‫! ذ‬A ‫ ل‬AR ‫وا‬NApR‫ ا‬AB@
A‫ وه‬V‫ أ‬CA @ UAD4 )A‫وا أه‬A
‫ وه‬،CAW‫ و‬CBA29 ‫ = اها‬5 M‫ وذ‬،‫ن‬K‫ه
وا ا‬
ْ7َD] ‫ن‬4A'(‫ر ا‬AD !A‫ى إ‬A‫ت ا‬4A =A 4 @ 4 ‫ اد ! اب  ل‬J ZgR
‫ ِم‬Mَ E

‫ َا َ ُ` ُ ُ َ? ا‬Y
ْ ‫ ِر‬uَ َG ‫ ا‬%
ِ َ Cُ ‫ِي 'ِ ِ` ا‬7ْ "َ  ٌ%!ِI ٌ‫ ُ رٌ َو ِآ َب‬C
ِ ‫ا‬% َ : ُ‫َ َءآ‬1
،15 :‫ ة‬A|4‫ْ َ[ِ! ٍ [ ]ا‬E I ‫ط‬ٍ ‫َا‬+ِd 5َ
‫ِ" ِ ْ ِإ‬7ْ"َ ‫ رِ ِ'ِذِْ ِ` َو‬I
‫ ا‬5َ
‫ت ِإ‬
ِ َ ُw
I
‫ ا‬%
َ : ُ1 ُ +ِ P
ْ "ُ ‫َو‬
.[16
‫ل‬AL‫ ا‬A@ A
D )A‫ و‬، 4A‫ وا‬A#49 ‫ن‬KA‫  ا‬X 4$49 4 ‫@ = اآ‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪16‬‬

‫‪K49‬ن إ! ا‪$‬ل واب @‪ 4 5 * MN9 4Dz‬أ‪ = 4D‬أه) ‪ ،C @ UD4‬و = ‪/‬‬


‫إ
‪4AA‬ز‪ J‬ا‪ qAAD4B@ .. )AAW#‬ا‪ AAI‬أ‪ 4AAD‬ا‪ 4DNAApR‬ا‪KAA‬ن 
‪AA‬را؛  ‪ =AA šAA‬ذ‪MAA‬‬
‫ا
‪ AA‬ه‪NAA 4AAr‬ا ا‪ AA‬رك‪ AAI  ،‬ق @ ‪AA* 4AA‬ل ر‪AA/‬ل ا‪» :ε G‬إن ا‪2' u+" C‬ا‬
‫ا
‪9‬ب أ‪ D‬اً‪ ،‬و"‪.(1)«%"+XJ `' uS‬‬
‫@‪ 4‬ا‪ @ X‬ه‪ JN‬ا(‪ 4Bv‬؟!‬
‫‪ 4B2 ..‬إ'‪ ، D4‬و‪ A@ A'4x 45‬ا‪ A‬وه‪ =Aُ5 A‬ا(*‪4A‬ل ‪ !A‬ا‪KA‬ن‪..‬‬
‫وا‪K‬ن ‪ = 9‬أ' '‪4 ،4‬ه ‪ ،4D T‬وإ اد‪4A'z9 4D‬ن ‪ A5 CA u A n@ A‬ود‪ ،‬و ‪)AZ =A‬‬
‫ا‪4k‬ء ! اه= وا‪ j$k‬ا‪N‬ي أ‪ 494L‬و ‪$ 4$‬ة ا‪.) #‬‬
‫و  ذ‪ M‬ا‪ X‬اُ ‪  
 Y‬أ@اد ا‪  #‬إ‪ V‬أن ا‪ =  ^B‬أ‪ AI A x 4A|49‬ق‬
‫‪ JN‬ا ‪ ،‬و'ى أن ه‪N‬ا ا‪B‬م @ ‪ ،T4 C‬وأن ‪ '4x‬ا
‪ A‬وا‪KA A p‬ن ه‪A‬‬
‫‪4AY5‬ظ ‪5‬و@‪A@ CA‬‬
‫ا(آ^‪4‬ر = ا‪ U R4B‬وا ارس وا‪4A B‬ت ‪ š'Ap‬أآ‪ A* A‬ر ‪ُ =A‬‬
‫أ*‪ X‬و*‪ ،=B q‬و‪ _5‬ا‪4‬س ! آ^ة *اء‪ CR‬وا‪4 V‬د @ ‪A CAQ‬ات و ‪A‬ات‬
‫– و‪ v @ L4p9‬ر ‪4k‬ن –  ‪ X‬أآ * ر = ا‪4‬ت @œ‪.‬‬
‫@‪zAA‬ن ذآ‪g9 )RAA‬ه ‪ AA‬ا‪ 9 AA‬وا‪K4AA9 ZgAA‬ن *‪4AA‬ل ‪ AA'D :)AAk$9‬أآ‪ AA* AA‬ر ‪=AA‬‬
‫ا‪4‬ت‪ 'D ..‬د‪Q‬ل ا
؛ وا ‪ = 4%$' 9‬آ^ة ااءة‪.‬‬
‫و*‪4‬ل ا‪ f$A‬ا¦‪ =BA@ :AQ‬ه‪4A‬ك ‪A AQ‬اءة ا‪ $'A‬ا‪X AI9 )AR A‬‬
‫أآ * ر = ا‪4‬ت دون @) أو ‪ ،ZgR‬و‪ ) Q‬وا‪ ،Zg‬و‪g9 V‬س – ‪ A5 !A‬‬
‫*) – = أن ‪ Q  _BD‬ا ‪/ 9‬ات و‪/‬ات‪.‬‬
‫‪ ..‬آ‪ X‬ه‪N‬ا و‪' J x‬دد ‪ = 9‬ا‪ =  ^B‬ا =‪ X$ 4 ،‬أ  ا‪$‬دة ا  ‬
‫إ! ا‪K‬ن‪ ،‬وا‪4DV‬ع ‪ 4B2 X C9‬ا('‪ =  D4‬ا‪4B9 9$I‬ن‪.‬‬
‫و‪ _ 5 =B‬أ‪ =  { X' 9 V CD‬ه‪N‬ا ا‪ A9 A@ ،X‬أن '‪ A‬و'‪ A‬ا‪NA‬آ ‬
‫‪ AA 9‬ا‪KAA‬ن‪ ،‬و‪ AA49‬ف ا‪  !AA/#‬و‪ ،CAA‬وا‪NAA‬ي ‪ AA‬ا‪ `AAkR‬أ ‪AAI9 4AA 4‬رة  ‪،AA‬‬
‫وأ‪ `L‬إ'‪ً 4ًD4‬ا @ *‪  / – Mv 9 – CDz@ ،49‬دا‪ 4Q‬ا ا@ اي ‪4* ‬ل‬
‫! ا‪K‬ن ‪I9‬رة ‪ C u  L‬ا‪ A‬ى وا‪A‬ر‪ ،‬أو ‪ A/ ،AQK !A$9‬ل‬
‫اه‪ n R D 4 4‬ا ف ا‪N‬ي = أ ‪ D C‬ل ا‪K‬ن‪ ،‬و‪%A/‬ع ا‪ X|4A/‬ا‪Ap‬‬
‫– = *اءة و‪4/‬ع و‪ nA  – µ5‬ه‪NA‬ا ا‪ A‬ف‪4A'(4@ ،‬ن ‪K4A9‬ن وا^‪ A‬ا‪A B‬ة‬
‫@ ‪ C‬آ‪ I‬ر د  ا' وا('‪4‬ن وا‪  T‬ه ‪ %D‬ا ا' ا‪ D  I‬ا‪A$‬دة‬
‫ا   إ ‪ ،C‬وا‪4DV‬ع ‪.C9‬‬
‫@‪' 4B‬ل ا( ‪4‬م ا‪4p‬ري‪ C$r
' V :‬إ‪.(2)C9 = K = V‬‬

‫)‪ (1‬روا‪.(1894) ) J‬‬


‫)‪ (2‬ا ‪4‬ن @ أ*‪4‬م ا‪K‬ن ‪ =9V‬ا ) ص ‪.205‬‬
‫ر‬4T‫ ا‬qx‫ة أ‬pI‫ ا‬:‫ول‬#‫ ا‬XI‫ا‬
17

.(1)C* ‫ ع‬L V‫ن إ‬K‫ا ا‬N9  = 0' V )B )*‫ أ‬:‫ر‬4'‫= د‬9 M4 ‫و'ل‬
ُ ‫ ْ! َ ُه‬Gَ J %
َ "ِ2
‫ ]ا‬4ً AL  4A$R C$ X 4$' ‫ إ أن‬C$' V ‫ن‬K49 = 0' ‫ي‬N4@
.[121 :‫`[ ]اة‬
ِ 'ِ ‫ن‬
َ ُ ِ ْH"ُ 
َ Vِ
َ ‫ ِ` أُو‬Gِ ‫ َو‬M
َ Gِ B
 >
َ `ُ َ ُْ"َ ‫ب‬
َ َ9ِ
ْ ‫ا‬
.J ZgR V‫ و‬C$r
D V M‫ن و  ذ‬K49 = 0D 4B‫ و‬:q* ‫ن‬z@ ..
‫ ل‬AA‫ ا‬،G‫م ا‬A‫ »آ‬CADg9 ‫ن‬4AA'(‫د ا‬A
A‫ن ه‬K4A9 ‫ن‬4AA'(‫= ا‬A AI‫ ا‬u A
‫ن‬4AA'(‫ ا‬:‫ن‬4AA'(‫ا ا‬NAA @4AAl(49 AAI‫ ا‬XAA9 .(2)«CAAR‫و‬9 AA$‫ ا‬،ε AA !AA
CA ‫ ') إ‬A'g9 NAQg'‫ و‬،G‫س إ! ا‬4‫ء   ي ا‬4‫ ل = ا‬D CD‫ وأ‬،CDgv ) W‫ و‬C 9
..
4A2 A :τ A =A9 G‫ ا‬A ‫ل‬A' ،‫ن‬KA‫ ا‬A 94AI‫ ا‬X 4$R ‫ن‬4'(‫ا ا‬N9
،ε A !A ‫رة‬A‫ ل ا‬AR‫ و‬،‫ن‬KA‫ ا‬XA* ‫ن‬4A'(‫! ا‬R0Aُ' 4D A5‫ ه وأ‬A‫ه = ا‬9
A )AZ ،4A J A jA' ‫ أن‬AT' 4A ‫ و‬،4A‫ وز ه‬4A‫ ه‬K‫ و‬،4 ‫ا‬5‫ و‬45 )$َ ُ @
4A ،CAR4Q !A‫ إ‬CAR4@ = 9 = ‫ @ أ‬،‫ن‬4'(‫ ا‬X* ‫ن‬K‫ ه) ا‬5‫! أ‬R0' V4 ‫ ر‬q'‫رأ‬
A@‫( – و‬3)X* A‫ ا‬A^D J^'‫ و‬،J  j' ‫ أن‬T' 4 V‫ و‬،J ‫ زا‬V‫ و‬J K 4 ‫' ري‬
.(4) (W‫ا‬9 µ$R‫ و‬9 X$ M ‫ إ‬G‫ل ا‬/‫ ر‬4D‫ أ‬:‫دي‬4' C ‫ف‬5 X‫ )وآ‬:'‫روا‬
:C9 τ G‫=  ا‬9 ‫ ُ ب‬94I‫! ا‬$‫ا ا‬N‫آ ! ه‬0'‫و‬
4A$R )AZ ،‫ن‬KA‫ ا‬XA* ‫ن‬4A'(‫ ا‬4$@ (5)‫َ اورة‬5 ‫ن‬4x =D‫ و‬ε ‫  ا‬4‫آ‬
.(6)4ًD4'‫ إ‬4D‫زدد‬4@ ‫ن‬K‫ا‬
CADg' ‫ا‬ADB' )A 4ً• v ‫ا‬$/ )D# ‫ن‬K‫ء * أدرآا *  ا‬V0‫ن ه‬g9 q* ‫ن‬z@
‫ ث‬A5‫ وأ‬،)‫ه‬4A2 ) A MA 4@ ،= ‫ وه‬A2 CA ‫ا إ‬IDg@ ،4ً'r 4ًkx J$/ ..
.Ÿ4‫ ا‬JZ‫@ ) أ‬
AAl‫ا ا‬NAA 4AAL‫ أو‬AA‫ب ا‬4AA/#‫= ا‬AA UAA‫ ` آ‬AAL ‫م‬AA‫ا آ‬NAA‫ ه‬،)AA$D ..
،CA$ X 4$‫' ا‬r uD 4Z‫ وور‬،4|49K = J4Z‫ ور‬4 @ ‫ن‬K‫ ا‬4Z‫ @ ور‬،U'T‫ا‬
AZ‫ أ‬4A‫ آ‬4A @ Z0A' A$' )A@ ،C  4D‫د‬$@ ،4D@4‫  أ‬$D N CTD ‫ع‬4/ 4‫ أ‬4‫آ‬
A$
‫ – أدت‬4AD4 9 Rg / ‫ى‬Q‫ب أ‬4/‫@ إ! أ‬4l(49 ‫ا‬N‫ ه‬.. !‫و‬#‫ل ا‬4 #‫@ ا‬
.4R4 5‫ و‬،4R 9‫ و‬،4 = $9 =‫ن @ رآ‬K‫ واء ا‬D‫إ! ا‬
:‫ و'ل‬M ‫! و‬
Y  ‫دي‬4' ‫ن‬K49 Dg‫وآ‬

.298/6 r  ‫( ا ر ا^ر‬1)


.21 ‫ن ص‬4%‫ع ا‬4 ‫ن‬K‫_ @ م ا‬54 (2)
.‫ ردئ ا‬:X* ‫( ا‬3)
.= p 2‫ط ا‬v ! ` L ‫ل‬4*‫ و‬،91/1 ‫آ) @ ا رك‬4‫ ا‬J‫( روا‬4)
.‫ ' أي ? اة‬5  ‫ اورة‬5 (5)
.275/1 ‫ي‬T ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ WD‫ وا‬، ‫ وا‬C 4 =9‫ ا‬J‫( روا‬6)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
18

‫ور‬AA‫ل ا‬4AAQ‫ وإد‬،‫دك‬4$AA/‫ @ إ‬AA‫ أن ه‬AA AA 4$‫ ا‬JNAA‫ ه‬MAA nAA/‫ أ‬XAA‫»ه‬..
!‫؟‬4‫ و ه‬4‫ه‬9 ‫ة‬4 ‫ ! ا  ا‬MR 4 ‫ و‬M* ! 
‫وا‬
!‫ا ا
؟‬N‫ ه‬X‫ آ‬D
R‫ و‬M 9 @ ‫ أأآن‬..
!‫؟‬MR
5 V‫ إ‬M  ID  I' V M' ' = 9 ‫ = أآن‬5‫ أ‬..
!‫؟‬4 qIR V‫! و‬R R4'K R‫ أ‬..
!‫ ؟‬4 ‫ 'م ا‬M9 ‫*ل‬g/ ‫ذا‬4 ‫ ري‬R‫ أ‬..
.«M  V M 
5 $ ‫ وا‬،‫وان‬#‫ @ات ا‬X* ‫در‬49 4 ‫ ه‬..
:'‫ن ه ا ا‬K49 ‫ن‬4'(‫ا‬
A‫ن ه‬K4A9 ‫ع‬4ADV‫ ا‬nA'r A@  AI‫ ا‬A'‫ ا ا‬A%D ‫ن‬gA9 ‫ل‬AD 4‫ = ه‬
‫ن‬A$9 =AB'‫ و‬،A T‫ء وا‬4A2‫ ر د  ا' وا‬I‫ آ‬C @ ^‫ن وا‬4'(‫دة ا‬4'‫ز‬
Z#4A9‫ و‬،‫ن‬KA‫ ول ا‬A !A/#‫ ا‬UA‫! ا‬A ‫ف‬A$‫ل ا‬AQ =A ‫ا‬N‫ أن ') ه‬G‫ا‬
،JAZ‫ن أ‬KA‫ ا‬4A @ ‫ ث‬A5‫ أ‬A $*‫ذج وا‬4AD !A ‫ف‬$‫ وا‬،‫ @ اب‬CZ ُ' ‫ي‬N‫ا‬
j$AAl !AA‫ إ‬4AA9 ‫ أدت‬AA‫ب ا‬4AA/#‫! ا‬AA MNAA‫ف آ‬AA$‫ وا‬،CA 5‫ رو‬4AA @ _AA9‫و‬
‫ه‬7>‫ أ‬5GH"  ً 1‫ ر‬h"‫ رأ‬7[
‫ »و‬:τ A =9‫ل ا‬4* 4‫ آ‬4DI@ ،‫ن‬K49 ‫ن‬4'(‫ا‬
‫@ و‬+J  ‫ري‬7"  ،`GX 5
‫` إ‬G %!'  ‫أ‬+[! ،‫"ن‬r‫? ا‬D ‫ن‬J+[
‫ا‬
.«?D7
‫ ا‬+l @+l "‫ و‬،@7  U[" ‫ أن‬/x "  ‫ و‬،@+1‫زا‬
‫ أن‬4AA  ،AA4‫ ا‬JNAA 4AAL‫ أو‬AA‫ ا‬AAp‫ب ا‬4AA/#‫! ا‬AA ‫ف‬AA$‫ ا‬AA$9‫و‬
‫ل‬4AL‫ ا‬nA R A 4A9 ‫  أ‬،‫ن‬K49 ‫ع‬4DV‫  ! ا‬$‫ ا‬X|4/‫ف ! ا‬$D
.‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9
،‫ن‬K4AA9 ‫ن‬4AA'(‫ ا‬nAA $R AA5‫ ر‬CAAk@‫ و‬G‫ن ا‬AA$9 ‫ أ‬AAR AA ‫د‬4‫ت ا‬4AAI‫ ا‬AA@‫و‬
A@ `AkR‫ي إن ا‬NA‫ وا‬،‫ن‬KA‫ ول ا‬A u |‫ ا‬U‫ف ! ا‬$‫ = ا‬n%R ‫وا‬
4AARWD AA TR AA@ AAZ#‫) ا‬AAW‫ أ‬CAA ‫ن‬B AA@ ،‫ب‬AA‫ ا‬AA@ AA AA/‫ وا‬،‫ن‬4AA‫ذه‬#‫ا‬
.C9  ‫ع ا‬4DV‫) ا‬Z = ‫ و‬، C$ 4 4$R 'r‫ و‬،‫ن‬K
***
‫ا‪ XI‬ا^‪D4‬‬
‫‪5‬ــــــ‪ X‬ا ّد‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
20

‫ اـــد‬X‫ـــ‬5

– CAAB ،‫ة‬AA ^‫ت آ‬4AA*p XAA ‫ و‬AA G‫ ا‬nAAQ


CAAQ ‫ ًا‬A 5‫ وا‬4AA*ً p 4AA ™AAQ‫ ا‬AA* – CD4AA/
=AA5‫ وأ‬،CAA ‫ وآ‬،CAA5‫= رو‬AA CAA @ ¬AAD‫ و‬، CAA
AAA
‫ ا‬CAAA AAA‫ وأ‬،AAAB|‫ ا‬CAAA 9#
AAA/‫ وأ‬،CAAAQ
‫ز‬4AA
' ‫ أن‬AA$9 MAA‫ وذ‬،‫ ي‬AA9#‫ ) ا‬AA$ ‫ن دارًا‬AAB
CAR‫د‬4 A‫ ه‬J‫ه‬A ،‫رض‬#‫! ا‬A ‫رًا ' ًا‬4Q‫ا‬
.U T49 – CD4/ –
4A9 XTA2R A@ ،A MQ‫ و‬،M ‫ء‬v X‫ آ‬qQ ‫دم‬K =9‫ ا‬4' :Z#‫ء @ ا‬4 ..
.(1)C MQ 4 M CQ
A' ‫د‬A =A 4A@ ،A p‫ ا‬4Aً$  J‫د‬4$ '' X ‫  و‬G‫ أن ا‬C @ Mv V 4 ‫و‬
4A @ )$A‫ل ا
 وا‬Q‫) د‬Y Z = ‫ و‬،4 D ‫ن ا‬4 ‫ح @ ا‬4
‫ اح وا‬C G‫ و'' ا‬V‫إ‬
.[221 :‫ ِة ِ'ِذْ ِ ِ`[ ]اة‬+َ Oِ xْ َ
ْ ‫ وَا‬$ِ  N
َ
ْ ‫ ا‬5َ
‫ ِإ‬ ُ ْ7"َ C
ُ ‫]وَا‬
‫ذا‬4A@ V‫ وإ‬،A
‫ل ا‬AQ‫ م د‬A !A AIُ'‫! و‬9gA' ‫ي‬NA‫ ا‬A@ ‫ر‬4A‫ ا‬XQ A' =A 4 ‫أ‬
‫َا‬2َ‫ن ه‬
َ َ‫َُ
ا ا
 ُ  إِن آ‬D ْ‫م؟! ] َوِإذ‬/(‫آ = = دة ا‬2‫ء ا‬V0‫ ه‬j* = ‫ل‬R
:‫ل‬4AD#‫ب َأ
ِ! ٍ [ ]ا‬
ٍ ‫َا‬2َ&'ِ َ ِ yْ ‫َ ِء َأ ِو ا‬E
‫ ا‬% َ : ‫َ َر ًة‬N>
ِ َ !ْ َ
َ ْ+; ِ ْ Kََ ‫ك‬َ 7ِ ْ 
ِ ْ%ِ B َ
ْ ‫ُه َ ا‬
.[32
)A‫ و‬،)A% U
' ) X ‫  و‬G‫ أن ا‬V‫ إ‬9$‫ ا‬Ur @ ‫ار‬L(‫ا ا‬N‫و  ه‬
!A AI'‫ و‬،) A )A' A@ MNA ،A p‫ '' ) ا‬CD4/ CD# ،)
$9 X
ْ$'َ
‫ات‬A@ XA* ‫ن‬A' )A$ AL‫ ا‬AR AL‫ ) ا‬%$'‫ و‬،)D# )‫آه) و‬
.[129 :Cr] [5fE َ I ٌ?1 َ ‫ن ِ
^َاً َوَأ‬َ َ9
َ 
َ ': ‫ ر‬%ِ ْh[َ َ  َ ٌ$َ ِ‫وان ] َوَ
ْ َ َآ‬#‫ا‬
 ،`'‫ آ‬/ c‫ آ‬،B P
‫ ا‬C‫ ا‬B X 
» :‫ل‬4* ε ‫ أن ا‬:τ ‫ ه'ة‬9‫= أ‬
.(2)«/Se c xG />‫ إن ر‬:‫ش‬+&
‫@  ق ا‬7 
‫رة‬AA/ AA@ ‫آرة‬NAA‫ ا‬AA'‫ب ا‬4AAL# ‫ ث‬AA5 4AA !AA$‫ا ا‬NAA‫ ه‬AA ‫آ‬gR AA@ AAB'‫و‬
)‫ده‬A ‫ و‬A 9 )D‫آا‬NA' = /‫ ) ر‬CD4/ X/‫ر‬g@ G‫دوا = ا‬v ='N‫« ا‬u'»
.‫وان‬#‫ @ات ا‬X* G‫دة إ! ا‬$‫ورة ا‬l‫ و‬،4 D ‫@ ا‬
!‫؟‬4 '‫ب ا‬4L‫ل أ‬4/‫ن ا‬4‫ آ‬j B@

µ@4A‫ ا‬X|4A/‫ع ر‬A


AWD‫ ا‬- «‫ ي‬A |4A ‫œ أو‬x‫ '_ »إن أ‬5 ‫ح‬v @ U ‫= ر‬9‫ ا‬µ@4‫ ا‬J‫( أورد‬1)
.749/2 ‫ ا ص‬U ‫= ر‬9‫ا‬
‫ن‬A@ !A UAx :‫ل‬4A' 4A‫ آ‬،4Av‫ و‬،5‫ آ^ة ا‬:4‫ ه‬T‫ل اوي وا‬4*‫ و‬،(6903) ) J‫( روا‬2)
.71 /17 ‫ح اوي‬29 ) ` L WD‫ ا‬.C ‫ إذا آ^ا‬4
2‫م وا‬B‫ا‬
‫ اــــــد‬X :D4^‫ ا‬XI‫ا‬
21

.4 ‫وا‬p/‫ و‬،49 ‫ ؤوا‬/‫ = وا‬/‫ا ا‬9N‫آ‬


!‫؟‬U'NB‫ا ا‬N‫ ه‬$9 )9 X ‫  و‬G‫ ا‬X$@ ‫ذا‬4@
M
ً lَ  ُ
َ ْ‫ب‬+ِ ْY‫ ]وَا‬CA'Qg9 ‫ا‬A$@ 4 X^ C$ ‫ا‬$@ ..4ً^4Z V ً /‫ إ ) ر‬X/‫أر‬
َ ْ‫ ُ' ُهَ َ َ& ^ز‬2  9َ َ % ِ !ْ  َ |ْ ‫  ْ َ ِإَ
 ْ! ِ ُ ا‬
َ ْ‫ ِإذْ َأر‬ ‫ن‬ َ ُ  َ ْ+ُ
ْ ‫َ َء َه ا‬1 ْ‫ ِإذ‬$ِ  "َ ْ+[َ
ْ ‫ب ا‬ َ َ d ْ ‫َأ‬
%ِ % ُ َ >ْ + 
‫ُ َ َوَ َأْ َ^ َل ا‬lْ : ٌ+W َ 'َ  ‫َُ
ا َ َأ ْ ُ ْ ِإ‬D  ‫ن‬ َ ُ َ ْ+I ُ9!ْ
َ‫ َ[َُ
ا ِإ ِإ‬q ٍ
َِl'ِ
 ‫ْ ٍء ِإنْ َأْ ُ ْ ِإ‬/َ8
.[15-13 :u'] [‫ن‬ َ 'ُ 2ِ 9ْ Gَ
A‫آ‬0  A' ‫! ا‬AI*‫= أ‬A )‫ءه‬4A .. )@A$'‫ و‬CAD@$' ) 9 = X ‫ءه) ر‬4
@
CAA5 AA$9 ،CAA9‫ و‬G‫ ا‬UAAkx MNAA9 ‫ ا‬AA  JAA@ ،AAZ^‫ ا‬XAA/‫ ق ا‬AAL )AA
،‫ن‬4AA'(‫ ون ا‬AA'' V ‫ن‬AA 
)AAD# )94AA$9 AA #‫ء ا‬4AA ‫ و‬،) AA ) AAW$‫ ا‬JAAL‫و‬
،)A G‫ ا‬4A/‫ أر‬A‫ت ا‬4A ‫ت ا‬4A'¦‫ ا‬XA‫) آ‬Ax‫ ' ًا ر‬Av ‫ارًا‬L‫ إ‬M‫ون ! ذ‬I'‫و‬
.[29 :u'] [‫ن‬ َ ‫ُو‬7ِ َX ْ ‫ ًة َِذَا ُه‬7َ > ِ ‫ وَا‬$ً  َ !ْ d
َ  ‫ْ ِإ‬hَ َ‫ ]إِن آ‬9$‫ ا‬qD4B@
‫ ا‬A/‫'= ا‬NA‫) ا‬A‫) ه‬AD‫ أ‬jA ‫ = وآ‬9NAB‫ء ا‬V0A‫ل ه‬4 @‫ن اا‬K‫ن ا‬4 9 $9‫و‬
َ"] :!4A$R CA9 ‫ء‬V0A‫' ه‬4D ! (‫ ا‬U $49 g 4D 4D‫ أ‬V‫ ا ) إ‬z9 9$‫ا‬
.[30 :u'] [‫ن‬ َ yُ ^ِ ْ َ E ْ "َ `ِ 'ِ ‫ ٍل ِإ  آَ ُ ا‬ ُ ‫ ر‬%: ِ!ِGKْ "َ َ ‫ ا ْ
ِ&َ ِد‬5َ  َ ‫ ًة‬+َ E ْ > َ
='NA‫) ا‬A‫) ه‬AD‫ أ‬A ،CA ‫ا إ‬K ‫ي‬N‫  ا‬I‫ و! ا‬،)  j/g' X ‫  و‬G4@
j/g' ‫ا ) ' = أن‬N‫ أن ه‬V‫ إ‬،‫رًا‬4B/‫وا ا‬B/‫وا وا‬L‫ وأ‬،)Dg9 M‫ا ذ‬$@
.[‫ ا ْ
ِ&َ ِد‬5َ  َ ‫ ًة‬+َ Eْ > َ َ"] ..)  – CD4/- G‫ا‬
J‫د‬4A =A A$ !Al' V ‫ي‬NA‫دود ا‬A‫ ) ا‬5A‫ ا‬MA9‫ ر‬A‫ا ه‬NA‫ – ه‬Q‫) – أ‬$D ..
.[7 : ‫[ ]ا‬+َ Oْ 9ُ
ْ ‫ ِ
ِ&َ ِد ِ@ ا‬5َYْ+"َ َ ‫ ] َو‬B‫ل وا‬k‫ا‬
J‫ و‬AA$' ‫ وأن‬،‫ر‬4AA QV‫ ا‬AA'5 AA2 ‫ك‬AA' ‫ أن‬CAAD !AA UAA‫ – آ‬CD4AA/ – CAAB
AAA 9 XAAA^ ‫روا‬4AAAL V‫ وإ‬، AAAI$ ‫ك‬AAAR ‫ أو‬،AAA4r XAAA$@ !AAA )‫ه‬AAA
' AAA@ ،)R‫راد‬zAAA9
A@ MNA A
‫ل ا‬AQ‫  ود‬p‫ ا‬4ً$  ) '' CD4/ CDz@ q*‫ ا‬uD @‫ و‬،‫ت‬4*p‫ا‬
‫م‬4A'#‫= ا‬A ‫م‬A' A@ CA ‫ن إ‬A$ ' )A$ )A'‫) و‬A' XA9 ،JI 4 ‫) إذا‬9$9 X¥
$َ 'ُ V
?ٍ َ1‫ َأ‬5َ
‫ ُه ْ ِإ‬+ُ X: Hَ "ُ %ِ9
َ ‫ َو‬$ٍ ' ‫ دَا‬%ِ َ‫ه‬+ِ ْ tَ 5َ  َ ‫ك‬ َ +َ Gَ َ ‫ ُ ا‬E َ ‫س ِ'َ َآ‬ َ 
‫ ا‬C ُ ‫ ا‬2ُ Xِ ‫َا‬H"ُ ْ
َ ‫] َو‬
.[45 :r4@] [5fE َ I
C X$
R‫ و‬،C9 BR ‫س‬4‫ 'ى ا‬X ‫  و‬G‫! أن ا‬$‫ا ا‬N‫آ ه‬gR @ M B' V‫أ‬
!‫ )؟‬%$'‫ 'ز*) و‬M‫ وو ً ا وه  ذ‬،‫ ً ا‬D
% `&E" ‫ أذى‬5  +d‫ أ‬7>‫ » أ‬:ε G‫ل ا‬/‫ل ر‬4* :u * =9 G‫ل  ا‬4*
!&"‫ و‬D‫ز‬+" 
‫ ذ‬u ‫ وه‬،‫ًا‬7
‫& ن
` و‬N"‫ و‬،‫ًا‬7 `
‫& ن‬N" ‫ إ‬،5
&G C‫ا‬
.(1)« !;&"‫و‬

.(7013) ) J‫( روا‬1)


‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪22‬‬

‫و= ‪ A5 :τ Uv5 =9 v‬ا‪A$‬ش ‪ :A D4Z‬أر‪A' )A A$9‬ن‪MD4A/ :‬‬


‫ا) و‪ A9‬ك‪ MA ،‬ا‪ ،MA A$9 MA5 !A A‬وأر‪A' A$9‬ن‪ MD4A/ :‬ا‪)A‬‬
‫و‪ 9‬ك‪ M ،‬ا ! ك ‪ * $9‬ر‪.(1)MR‬‬
‫ا‪ 5‬اا‪:$/‬‬
‫@ '‪A‬م ‪ =A‬ا‪4A'#‬م ‪4Av‬ه ر‪A/‬ل ا‪ ε G‬وا‪ 94AI‬ا‪AB‬ام ا ‪A‬أة ‪A@ !$AR‬‬
‫‪ = _R‬ا‪ 4A9‬ا‪NA‬ي ‪ 4A@ ،4A XAl‬و ‪َ CAR‬أ‪ )AZ ،4A%9 CA* g@ CARNَQ‬أر‪،C$Al‬‬
‫@‪4‬ل ر‪/‬ل ا‪ $9 C94L# ε G‬رؤ'‪NA )A‬ا ا‪ A2‬ا‪» :Z0A‬أ‪+G‬ون ه‪ @2‬ا
‪+‬أة‬
‫~ر>‪ $‬و
‪7‬ه ‪ /‬ا
ر؟« *‪4AAA‬ا‪ V :‬وا‪4AAA@ .G‬ل‪ C» :‬أر> '&د@ ‪ %‬ه‪@2‬‬
‫'
‪7‬ه«)‪.(2‬‬
‫‪ ،)$D ...‬ا‪  G‬و ‪ X‬أر‪4$9 )5‬د‪ = J‬ه‪ 9 JN‬ه‪ ،4‬و = آ‪ X‬وا ‪.J 9‬‬
‫‪ ...‬أرأ'‪ q‬آ ‪ X 4$' j‬ا‪#‬ب  أ‪ ،C|49‬وآ ‪ )' j‬و'‪ = U$‬أ ‪ X‬را‪..)5‬‬
‫أرأ'‪ q‬آ ‪' j‬ح ‪ ،)54
9‬و'‪ A‬ن ‪ !A‬إ‪ ،)*4AQ‬و‪ A%' V‬ر‪4A9‬ط ا‪A‬د وا‪A2‬‬
‫‪ C 9‬و‪4r 4 ) 9‬ل ا =‪ !5 ،‬وإن ‪v‬د ‪ ،)k$9‬وا‪D‬ف = ‪4‬دة ا‪،nA'%‬‬
‫@‪4 X$' X9 ،C !p' V CDz‬ه ًا ! إ‪4‬د‪I CR‬ا‪ 4ً p C9‬أ‪ U 4A/‬ا‪UA x‬‬
‫واه ‪z@ .U‬ن أ‪ 9‬إ‪ V‬ا  @ ‪ n'r‬ا‪W‬م‪zA@ ،‬ن ا‪#‬ب – وإن ‪ A9‬ا ‪CA  4ًAl4x‬‬
‫– إ‪ V‬أن ‪ X5‬اد ‪ %' V‬أ‪ً 9‬ا‪ ،CA  ' @ ،‬و'‪ ،CA9R AW !A‬و'‪CA AW‬‬
‫أي ‪49‬درة ‪4ُ' !5 C  49 Xُ'  Q‬در‪.4@4$lg9 J‬‬
‫@‪z‬ن آ‪4‬ن ه‪N‬ا ه ‪ UA5‬ا‪#‬ب ‪zA@ ،CA|49#‬ن ‪ UA5‬ا‪ A G‬و ‪4A$ XA‬د‪ J‬أ‪ Av‬وأ‪، Av‬‬
‫و ‪0' 4‬آ ه‪ JN‬ا ‪ 99 CD4/ C5@ :‬ا‪ = L4$‬وا‪42‬رد'=‪ X9 ،‬و ا‪.='@4B‬‬
‫‪ C» :ε C* $ X gR ..‬أ‪%!> @7 $' ' ً>+ 78‬‬
‫"  ب إ
!` ‪ %‬أ>‪7‬آ آن  ‪ 5‬را> ` '‪K‬رض ‪M‬ة‪،‬‬
‫‪ `  h O‬و ! ~&` و‪+8‬ا'` ََ‪5GK ،  oِ"K‬‬
‫‪+N8‬ة ‪ ، t / uN;Y‬و‪َ 7D‬أ"ِ‪ % o‬را> `‪ ! ،‬‬
‫ه آ‪ 
2‬إذ ه '‪D | ;P' 2XK ،@7  $yD ،‬ل‬
‫‪78 %‬ة ا
‪+O‬ح‪ :‬ا
 أ‪7 h‬ي وأ ر'‪ ،‬أ‪% K;X‬‬
‫‪78‬ة ا
‪+O‬ح«)‪.(3‬‬
‫و*‪4‬ل ‪ C» :ε‬أ‪+‬ح ' '‪ % @7 $‬ا
&[! ا
ا
‪ ،7‬و‪ %‬ا
‪S‬ل ا
ا‪ ،71‬و‪%‬‬
‫ا
‪jw‬ن ا
ارد«)‪.(4‬‬
‫وآ ‪ V j‬وه ‪4 = U') CD4/‬د‪ J‬أن '‪ ،J$ %‬و'‪ JB‬أن '‪ ،JI$‬و'‪A‬ح‬

‫)‪  R (1‬ا‪K‬ن ا‪ =9V ) W$‬آ^  ‪.64/4‬‬


‫)‪ (2‬روا‪ J‬ا‪4p‬ري )‪ ،(5999‬و ) )‪.(6912‬‬
‫)‪ (3‬روا‪.(6895) ) J‬‬
‫)‪ (4‬روا‪ J‬ا‪4 =9‬آ @ أ ‪ = C 4‬أ‪ 9‬ه'ة‪.‬‬
‫ا‪ XI‬ا^‪ X :D4‬اــــــد‬
‫‪23‬‬

‫‪ J4Ax A J  99‬ا‪ ،CA4r =A nA%‬وأن ‪ 4A$D‬إ‪A$' 4AD‬د إ ‪ =AB ،CA‬ه‪NA‬ا ‪=A‬‬
‫آ‪4‬ل رأ@‪ )9 C‬و‪.(1) ()$ C5‬‬
‫‪ 4' )$D ...‬أ‪  G4@ ،Q‬و ‪ '' X‬ا‪  
  p‬ا‪ !5 2‬ا د وا‪4AI‬رى‬
‫‪ !5 ..‬ا‪ = @4‬و*‪4%‬ع ا‪%‬ق ‪ !5 ..‬ا‪9N$' ='N‬ن ا‪4A‬س ‪ 4Aً$  )A A'' ..‬أن‬
‫'‪TAA‬و‪ ،)AA AAT @ J‬و'‪AA9‬ا إ ‪ .. )AA @ CAA‬أ‪4AA$ CD4AA/ XAA' )AA‬د‪ J‬ا‪= AAL4$‬‬
‫ َ‪َ 5‬أ ْ ُ‪ ُ; َ [ْ Gَ َ ْ ِ ِEO‬ا ِ‪%‬‬ ‫‪َ %‬أْ َ‪ ُ +‬ا َ‬ ‫ي ا
‪َ "ِ2‬‬
‫َ ِد َ‬
‫ا@ = ! أ‪ِ َ" ْ?ُD] :)AD‬‬
‫‪ِ ً&!ِ1‬إ  ُ` ُه َ ا ْ
َ‪ُ Oُ x‬ر ا
‪] [ ُ !ِ>+‬ا ‪.[53 :‬‬ ‫ب َ‬‫‪ +ُ Oِ xْ "َ C‬ا
‪َ ُ 2I‬‬
‫نا َ‬ ‫‪ِ C‬إ ‬ ‫> َ ِ‪ $‬ا ِ‬ ‫ر ْ‬
‫‪C‬‬
‫‪ ..‬أ) '‪4I CD4/ X‬رى ‪ $9‬أن اد‪Y‬ا أن ‪ 54L C‬وو‪ ً A‬ا‪َ] :‬أَ َ‪َ ُ' ُ "َ M‬ن ِإ
َ‪ 5‬ا ِ‬
‫‪ Oُ eَ C‬رٌ ر>ِ! ٌ[ ]ا‪ |4‬ة‪.[74 :‬‬ ‫‪ُ+Oِ xْ َ E‬و َ ُ` وَا ُ‬
‫َو َ" ْ‬
‫ َ ْ! ِ ْ‬
‫‪ 'ُ َG %‬ا ِ‪ ?ِ ْ Dَ %‬أَن َ‪7ِ [ْ G‬رُوا َ‬ ‫‪ ..‬أ) '‪4%* = CD4/ X‬ع ا‪%‬ق‪ِ] :‬إ  ا
‪َ "ِ2‬‬
‫‪ Oُ e‬رٌ ر>ِ! ٌ[ ]ا‪ |4‬ة‪.[34 :‬‬ ‫‪َ C‬‬‫نا َ‬ ‫َ ُ ا َأ ‬ ‫َ ْ‬
‫ ُل‬ ‫‪َ 1‬ء ُآ ُ ا
‪ُ +‬‬
‫س َ‪َ ْ7D‬‬
‫‪ ..‬أ‪ UAAr4p' )AA‬ا‪4AA‬س  ً‪ 4AA$‬و'‪AA‬ل ‪ "َ ] :)AA‬أَ ‪ َ "I‬ا
  ُ‬
‫‪ً+!ْ X‬ا 
‪] [ ُ9‬ا‪4‬ء‪.[170 :‬‬ ‫‪ %ِ B‬ر ‪ ُ ِ jَ ْ 9ُ ':‬ا َ‬ ‫ ‪:‬‬ ‫'ِ ْ
َ‬
‫@‪4‬ذا ‪AR‬ل ‪ A$9‬ذ‪A MA‬ب ودود ''‪4A$ A‬د‪ 4Aً$  J‬ا‪ A p‬وا‪4$A‬دة @‪ A‬ا‪4 D A‬‬
‫وا¦‪Q‬ة »" ا'‪J %‬دم! إ  د ‪ / G‬ور‪+Oe / G 1‬ت
  ‪  5‬آن   و‬
‫أ'
‪ " ،/‬ا'‪J %‬دم!
 ' ‪ hx‬ذ '  ن ا
‪E‬ء | ا‪+Oe / G+Ox‬ت
 و‬
‫أ'
‪ " ،/‬ا'‪J %‬دم!
 إ أ‪+[' / !G‬اب ا‪-‬رض ‪+WG  / ![
| ،";X‬ك '‪/‬‬
‫‪+[' !G- ،ًV!8‬ا' ‪+Ox‬ة«)‪.(2‬‬
‫د ا(‪4D‬ن‪:‬‬
‫‪ ..‬ه‪ JN‬ا‪  4$‬ادودة = ا‪  G‬و ‪4AD  X‬ن ‪ uAD 4A94' )A‬ا‪=A A 4$‬‬
‫ا(‪4AAD‬ن ‪ XAA9 ،CD4AA/ CAA9‬و‪4AA2$ AA2ُ V‬ره‪ ،4‬وا‪ UAA
$‬أ‪
 4AADWD AA 4AAD‬ا‪UAAD‬‬
‫ر‪ '4‬ا‪ ،G‬ودوام إ اد‪ ،J‬و‪ ،C 9R‬و‪ ،C%‬وود‪# J‬ي إ‪4D‬ن‪ ،‬وا‪/‬ار ذ‪ ،M‬و م‬
‫‪ C*R‬و ‪ W‬وا‪ 5‬ة ‪ 4D$2‬وآ‪g‬ن ه‪N‬ا ا(‪4D‬ن ه‪ A‬ا‪ A$‬ا‪ .. !!G A 5‬وإذا ‪4A‬‬
‫‪ 4DWD‬إ! رد @‪ X$‬ه‪N‬ا ا(‪4D‬ن ‪ MR J4
R‬ا‪ ،A 4$‬و ‪ A‬ى ‪ J4A2 XA4R‬و‪A/‬آ‪C‬‬
‫ ‪ 4W 4$‬أن ‪N‬ا ا(‪4D‬ن ر‪ A x QK 4ً9‬ا‪AD 4A G‬ى ‪A =A‬د‪ J‬وإا‪CA CAl‬‬

‪ ¥‬ه‪NA‬ا ا‪4A‬ل ا‪4A2‬ذ ‪4A 4A‬ء @‪ A‬ا‪ =A AZ#‬رب ا‪ A$‬ة‪» :‬إ‪ /‬وا
‪%N‬‬ ‫‪ ،CD4/‬و ُ' َ‬
‫وا‪ !w K / or‬؛ أ‪ B X‬و"ُ&‪+!e 7‬ي‪ ،‬وأرزق و"ُ‪  +9W‬اي‪+!X ،‬ي إ
‪5‬‬
‫‪ .7d 5‬أ‪ cG‬إ
! ' &‪ 5‬وأ ا
‪ ،   5 x‬و"‪ Sx‬ن‬ ‫ا
&د زل و‪+8‬ه إ
‬
‫‪...5‬‬
‫‪ /d&
' 5‬وه أ[‪/8 +‬ء إ
‬ ‫إ
‬
‫‪ ،7!&' % `![ G 5‬و‪ %‬أ‪+‬ض  ‪ /‬د"` ‪ ،c"+D %‬و‪+G %‬ك‬ ‫‪ %‬أ‪ ?D‬إ
‬

‫)‪ f @ (1‬ا ' ‪4‬وي ‪.321/5‬‬


‫)‪ ،=5 (2‬روا‪ J‬ا ‪N‬ي و‪ C5‬ا‪ ` L @ D4#‬ا
‪ ، 4‬ح )‪..(4338‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪24‬‬

‫‪ / 1-‬أ;!`  ق ا
^"‪ .7‬و‪ %‬أراد ر‪Y‬ي أردت  "‪ . 7"+‬و‪+RG %‬ف '
‪/‬‬
‫و‪ /G D‬أ
‪ `
h‬ا
‪.7"7‬‬
‫أه? ذآ‪+‬ي أه? ‪ ،/E
N‬وأه? ‪+98‬ي أه? ز"د‪ ،/G‬وأه? ~‪ /‬أه?‬
‫آ‪+‬ا‪ ،/‬وأه? &‪  /!R‬أُ‪ % ;ّ َ D‬ر>‪ ،/‬ن ‪ 'G‬ا ‪ / ، !> K‬أ>‪c‬‬
‫ا
 ا'!‪ %‬وأ>‪ c‬ا
;‪ ،%"+‬وإن
 " ' ا ‪ ، !~ K‬أ' ! '
‪،cyR‬‬
‫‪+~-‬ه ‪ %‬ا
&"‪.c‬‬
‫‪  5  /+|J %‬اي ‪  5  `G+|J‬ا@‪.‬‬
‫ا
‪7  $ E‬ي '&‪ +W‬أ‪ 
l‬إ
‪ ،U&Y $y& 5‬إ
‪ 5‬أ‪&Y‬ف آ‪+!l‬ة‪،‬‬
‫وا
‪7  $V!E‬ي ' ا>‪7‬ة‪ ،‬ن ‪7‬م  ! وا‪.`
G+Oe /+Ox‬‬
‫أ‪ +98‬ا
!‪ % +!E‬ا
&?‪ ،‬وأ‪ +Oe‬ا
‪ % +!l9‬ا
^
?‪.‬‬
‫ر>‪ ،/Se h[ /‬و> ‪H B /‬ا‪ ،/G2X‬و‪ O‬ي ‪ ../' [ B‬أ‬
‫أر> '&دي ‪ %‬ا
ا
‪7‬ة '
‪7‬ه)‪.(1‬‬
‫‪x‬ا' ا‪4% 2‬ن‪:‬‬
‫و ‪ 4/ 4‬ا(‪4D‬ن ! د‪ C9 J‬و‪  :C J $9‬و ا‪ G‬إ‪.u 9‬‬
‫@‪ u 9z‬آ‪4‬ن '‪ $‬ا‪  G‬ا|‪ ،B‬و ‪ nQ 4‬ا‪K G‬دم وا‪ C CIQ‬و‪C @ ¬D‬‬
‫ = رو‪ = CD4/ Ur C5‬ا|‪ B‬ا
د ‪ f@@ ،C‬إ‪ u 9‬ا
د ‪CADg9 $A‬‬
‫‪[%‬‬‫‪ٍ !ِ~ %ِ `ُ َ[ْ َX‬‬ ‫‪ٍ  %ِ /ِ َ [ْ َX‬ر َو َ‬ ‫‪َ `ُ ْ : ٌ+!ْ X‬‬
‫آ ‪ =
' j‬ه أ*‪C X‬؟! ]‪َ َD‬ل َأَ َ‬
‫]ا‪A#‬اف‪ [12 :‬و‪ = V 9‬أن '‪A$‬ف إ‪ !A AI' J A
D ،CA•%p9 u A9‬اد‪4AB@ ،CA|4‬ن‬
‫‪َ ْ ِ a‬‬‫ذ‪r @ 4ً/ M‬د‪ = J‬ر‪ 5‬ا‪ ،G‬وا‪ @ u49 C  )B‬ا‪4‬ر‪َ َD] :‬ل َ ْه ِ ْ‬
‫‪] [%‬ا‪#‬اف‪.[13 :‬‬ ‫‪َ "ِ+e‬‬ ‫‪ %‬ا
‪ِ R‬‬ ‫ ِ َ‬‫‪+ُ X‬جْ ِإ  َ‬
‫ أَن ‪ْ َ َ!ِ +َ  9َ َ َG‬‬ ‫ن َ
َ‬ ‫ََ َ" ُ‪ُ 9‬‬
‫‪ ..‬و‪#‬ن إ‪' u 9‬ى أن ‪ UA/‬ه‪ JNA‬ا‪ A9$‬ه‪K A‬دم‪ ،‬و'‪A‬ى آ‪ MNA‬أ‪A@ nAُ CAD‬‬
‫ر@‪ Ck‬ا
د‪ = Ur @ MN ،‬ا‪  G‬و ‪ N R X*  X‬ا‪4AR  V ،A9$‬ح‪،‬‬
‫‪ِ /ِْ+w‬إ
َ‪5‬‬ ‫ب ََ‪ِ ْ K‬‬
‫‪K = C )  X9‬دم و‪ ،4ً$  C 9‬و'^ُ‪ q‬أ‪ CD‬أ@‪َ َD] .) Xk‬ل َر ‪:‬‬
‫‪ h‬ا ْ
َ ْ&ُ ِم[ ]ص‪.[81 -79 :‬‬ ‫‪ِ  %‬إ
َ‪ِ ْ "َ 5‬م ا ْ
َ ْ‪ِ D‬‬ ‫‪َ "ِ+w‬‬‫‪ %‬ا ْ
ُ ْ َ‬
‫ ِ َ‬‫ن ‪َ َD ‬ل َِ  َ‬‫َ" ْ ِم ُ" ْ َ& ُ‪َ l‬‬
‫و‪ $9‬أن أ‪ J4%‬ا‪ G‬ا‪ A‬ا‪ ،4Ar A‬أ*‪ A$9 )A‬ة ا‪ CD4A/ G‬أن '
‪x A@ A‬ا'‪A‬‬
‫ا‪4‬س أ ‪ = $‬و‪ CA$ )*/‬إ‪ !A‬ا‪4A‬ر @ ‪A nA‬اد‪ ،J‬و'ُ‪ ،CAD !Al‬و'ُ‪J A5 =A uA‬‬
‫و‪ ،J AA5‬و'ُ‪ AA 
 AAW‬أن ه‪NAA‬ا ا‪AAp‬ق ا‪NAA‬ي ا‪ CAAIQ‬ا‪ CAA G‬وآ ‪ ،CAA‬وأ‪CAA
AA/‬‬
‫ا|‪ n' V B‬ه‪N‬ا آ‪ X  9 C‬أ‪ CD‬و* @' ‪ ،C|45 @ /‬وا‪ pD‬ع ‪T9‬ا'‪َ َD] :CA‬ل‬
‫‪[M‬‬‫‪ُ %‬ذ ‪:‬ر "َ ُ` ِإ  َ‪ً !ِ D‬‬‫>َ ِ َ‪ 9‬‬‫‪ِ %‬إ
َ‪ْ "َ 5‬مِ ا ْ
ِ[!ََ ِ‪ْ - $‬‬ ‫‪ِ Gَ ْ+X‬‬
‫‪َ ْ%Vِ
َ /‬أ ‬ ‫َ ‬ ‫‪َ h‬‬
‫ َه‪َ2‬ا ا
‪ِ2‬ي َآ ‪َ ْ +‬‬ ‫َأ َرَأ ْ" َ َ‬
‫]ا(‪/‬اء‪.[62 :‬‬
‫‪َ %‬أ"ْ‪ْ ِ "ِ7‬‬
‫‪ِ !ْ َ' %: ُ  !َ Gِ g‬‬ ‫‪َ  |ُ  َ !ِ[َ E‬‬ ‫ ا ْ
ُ ْ‬
‫~َ‬‫‪َ+d‬ا َ‬‫ن َ
ُ ْ ِ‬ ‫‪ 7َ &ُ Dْ -َ /ِ َ "ْ َ e‬‬‫]‪َ َD‬ل َ َِ َأ ْ‬

‫)‪ (1‬ارج ا‪ =9V = B4‬ا ) ‪.216 ،215/1‬‬


‫ا‪ XI‬ا^‪ X :D4‬اــــــد‬
‫‪25‬‬

‫]ا‪A#‬اف‪-16 :‬‬ ‫‪[%‬‬


‫‪َ ْ ِ ِyِ ََ8 ْ%‬و َ َ‪َ 7ُ ِNG‬أ ْآ‪ُ +َ َl‬ه ْ ‪ِ َ8‬آ‪َ "ِ+‬‬
‫‪َ ْ%‬أ ْ"َ ِ ِ ْ َو َ‬
‫‪َ ْ ِ Oِ ْ X‬و َ‬
‫وَ ِ‪َ ْ%‬‬
‫‪[17‬‬
‫ ‪ !$‬ذ‪ M‬أن آ‪ !AI$' = X‬إ‪ u A9‬و'‪ =A CA4p‬أ‪4A9‬ء ‪K‬دم‪ ،‬و'‪ A$‬ا‪،UA T49 G‬‬
‫و'
` @ ا ‪4‬ن ا‪$‬د' @ ‪ XQ‬ا
؛ '‪ ، AI 94^9 $‬وآ‪4‬ر‪ !A AZ‬إ‪،u A9‬‬
‫‪#‬ن ذ‪ J4$ M‬إ‪4Z‬ت ‪ ،CA  ' 4 uB‬و ‪g' )Y AZ =A‬آ‪ CAk@9 J0A%Q A‬ا‪
A‬د ¦دم‪،‬‬
‫و'‪g‬آ آ‪ MN‬ا‪4/‬ق ‪K‬دم ‪4W XB‬ه ا‪ )'B‬وا‪ '4$‬ا ‪.44D‬‬
‫‪ $ r‬ا‪$‬آ‪:‬‬
‫‪gAA9 4A k‬ن‬‫ ‪ =AA‬ه‪ AAD 4AA‬رك ‪ AA$ r‬ا‪$‬آ‪ = AA9 AA‬إ‪ u AA9‬و‪ = AA9‬ا‪ ،AA2‬و‪ AAD‬رك أ' ً‬
‫  ف إ‪ u 9‬ه إ‪l‬ل ا
  ‪ 9‬ا‪4^/‬ء‪.‬‬
‫@‪ XB‬ر ‪ X‬أو ا أة @ أي ز ‪4‬ن أو ‪4B‬ن 'ُ‪ XB2‬ه @ً‪AB' V A@ ،CA 4AًL4Q 4‬‬
‫‪ =9‬أ‪ '' X9 ،)l‬أ‪ C q' V‬أ‪ = 5‬ا‪.2‬‬
‫و ‪0' 4‬آ ه‪N‬ا ا‪ ' 4 !$‬ث ‪A' CA‬م @‪ A
' 4 A A‬ا‪4A5‬ت وا‪AT‬ة‬
‫‪ R‬ل ! ا‪4$‬د‪
!  @ ،‬د‪ J‬ا‪ A@ |4Ak‬إ‪Ax‬اء ه‪V0A‬ء‪A' ..‬ل ‪» :ε‬‬
‫ُر‪ 5y‬ا
‪;!W‬ن " ً ه !` أ‪ ،+xd‬و أد>‪ ،+‬و أ‪ " / `  „!e‬م ‪.(1)«$+‬‬
‫‪ ..‬إن ه ف إ‪ u 9‬وا‪ `l‬و  د أ‪ V‬وه ‪x‬ا' ا‪ 4Aً$  2‬و‪ CA$ )*A/‬إ‪ !A‬ا‪4A‬ر‬
‫‪:r4@] [+‬‬ ‫‪ِ !ِ&E‬‬
‫ب ا
‬ ‫‪ِ َd‬‬‫‪َ َ;!ْ W‬ن َ
ُ‪… 7ُ َ ْ 9‬و َ ‪ُ2Pِ G‬و ُ@ َ ُ‪7‬و‪f‬ا ِإ َ "َ‪ ُ 9ُ !َ
ِ `ُ 'َ ْ^>ِ ُ ْ7‬ا ِ‪َ ْ%‬أ ْ‬
‫]ِإن ا
‬
‫‪.[6‬‬
‫@‪z‬ن آ‪4‬ن ه‪N‬ا ه ه ف إ‪4@ u 9‬ذا ‪ =WR‬أن '‪449 X$‬س؟!‬
‫‪ Mv 9‬أ‪ p / CD‬م ‪ )$‬آ‪ X‬ا‪ X|4/‬وا‪ U 4A/#‬ا‪ 4DgAv =A A‬أن ‪)TA2R‬‬
‫= أداء ا ا ‪Q‬ا = أ ‪B @ 4‬ن ‪ I‬ه) ا‪4‬ر آ‪. '' 4‬‬
‫و‪ `AA
D XAA$49‬إ‪ 4AA54
D u AA9‬آ ‪AA‬ا @‪ nAA R AA‬ه @‪4AA/ AA@ ،CAA‬ر وراء‪ J‬أ‪ UAAx‬ا‪..AA2‬‬
‫‪4AA/‬روا وراء‪zAA9 J‬راد‪ ،)R‬و‪ AA‬ا‪ pAA/‬م أ‪ AA5‬ه) ‪CAA‬؛ ‪ CAA = AA‬آ‪NAA‬ب ا‪ D4AA #‬ا‪CAA ' AA‬‬
‫ن‬
‫ن ِإ  ُ` َ
ُ‪… 7ُ َ ْ 9‬و ‪َ  ٌ%!ِI‬وَأ ِ‬
‫‪َ َ;!ْ W‬‬
‫ َ‪ِ ْ7‬إ َ
ْ! ُ‪َ J /ِ 'َ َ" ْ 9‬د َم أَن  َ‪ُ7ُ &ْ G‬وا ا
‬
‫ا‪4% 2‬ن ‪َ] 49‬أ َ
ْ َأ ْ‬
‫ن[ ]'‪:uA‬‬ ‫‪َ M‬آ‪ً+!ِl‬ا َأ َ َ ْ َ‪ ُ 9ُ G‬ا َ‪َ ُ [ِ &ْ G‬‬
‫‪َ  ٌ !ِ[َ E‬و َ
َ[‪َ ْ7‬أ‪f ِ ِ1 ْ 9ُ ْ ِ ? َY‬‬
‫‪َ+d‬ا ٌط ‪ْ I‬‬‫ ُ‪ُ7‬وِ‪َ /‬ه‪َ2‬ا ِ‬ ‫اْ‬
‫‪.[62 -60‬‬
‫أ‪9‬اب ا‪4% 2‬ن‬
‫و = أ‪ )W‬ا‪9#‬اب ا 'š ‪ 4‬ا‪4% 2‬ن ! ا(‪4D‬ن ‪49‬ب ا‪42‬ت‪ ،‬و‪49‬ب ا‪2‬ات‪.‬‬
‫@= ‪49‬ب ا‪42‬ت 'ُ‪ @ CBB2‬و د إ‪N C‬ا ا‪B‬ن‪ ،‬أو '‪ @ CBB2‬أن إ‪ C‬ا‪AB‬ن‬
‫ه )ا‪ ،(G‬أو '‪ A@ CBBA2‬و ‪A‬د ‪4A 5‬ة و‪ _A$9‬و‪4A5‬ب ‪ A$9‬ا‪A‬ت ‪ ...‬آ‪ XA‬ذ‪AB MA‬‬
‫'‪ = J $‬ا‪ 5‬و وم ا‪I‬اط‪.‬‬

‫)‪ (1‬روا‪ J‬ا‪4‬آ)‪.‬‬


‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
26

‫ات‬A2‫ ا‬XA  4A5‫ و‬4A‫ وهاه‬uA‫ل ا‬AQ =A XQ A' @ ‫ات؛‬2‫ب ا‬49 4 ‫أ‬
،4A XTA'‫ و‬،‫ن‬4 AI$‫ وا‬،‫ر‬A
‫ وا‬،‫ت‬4A ‫ ا‬4A =' A @ ،‫ظ‬AW‫ء ا‬4 /‫وا‬
CAAA94BR‫ وار‬،‫ رات‬gAAA‫ ا‬XAAA$ 454AAAL ‫ك‬AAA9 J‫اد‬AAA nAAA  ‫ر‬AAA #‫ ا‬JNAAA 4AAA5‫و‬
...‫اط‬I‫ = ا‬$' )Y Z = ‫ و‬،‫رات‬W‫ا‬
‫ ) ادود‬5‫ا‬
‫ن‬ٍ َ; ْ ُ %: ُ9!ْ َ  َ / َ ِ
‫ن‬ َ َ‫ ] َوَ آ‬J‫ ًا ! ا  وراء‬5‫ن ) '
 أ‬4% 2‫و  أن ا‬
A'@ J‫د‬4A ‫ك‬A' )A XA ‫ و‬A G‫ أن ا‬V‫ إ‬،[22 :) ‫اه‬A9‫[ ]إ‬/ِ
ْ ُ ْ Nَ َ َْ ْ 9ُ Gُ ْ  َ ‫ِإ  أَن َد‬
)AA AA''‫ و‬J‫د‬4AA UAA' ‫ي‬NAA‫دود ا‬AA‫ ا‬CAA(‫ ا‬AA‫آ) وه‬AA' jAA ‫ وآ‬،CAAR‫اءا‬x‫ وإ‬CAA/‫و‬4/
[Mً ْSَ ‫ ْ ُ` َو‬: ‫ ًة‬+َ ِOxْ  ُ‫آ‬7ُ ِ&"َ C ُ ‫َ ِء وَا‬Wْ Oَ
ْ ِ' ُ‫آ‬+ُ ُ Kْ "َ ‫ َو‬+َ [ْ Oَ ْ
‫ ُآ ُ ا‬7ُ &ِ "َ ‫ن‬
ُ َ;!ْ W
‫ ]ا‬C ‫ل‬Q‫د‬
.[268 :‫]اة‬
‫ دار‬4D‫ وأ‬،4 D ‫  و ده) @ ا‬9 )‫آه‬NR ‫  ) وا‬4‫ ا‬CRV4/‫ ر‬qD4B@
)*‫ز‬A' ‫ي‬NA‫ ا‬A‫ وه‬،)AQ ‫ي‬NA‫ ا‬A‫ ه‬.. ‫ن‬AB‫ا ا‬NA ‫ ًا‬A5‫ وا‬4A¶9‫ك ر‬4A‫ وأن ه‬،‫ن‬4 ‫ا‬
،‫دة‬4A$ nA‫ ا‬J A5‫ و‬A‫ب ه‬A‫ا ا‬NA‫ وأن ه‬،‫ة‬4 ‫ت ا‬4  XB9 )‫) و' ه‬W'‫و‬
V‫ أ‬،4A|‫دا‬g9 )4Ar A‫ ا‬A‫= ا‬A )gA  ‫ت‬A‫ ا‬A$9 ‫ن‬$  / C ‫ي إ‬N‫وه ا‬
،A W ‫| ة‬4A CA ‫ن‬zA@ 4A9 ‫م‬4A ‫ ا‬A@ `A
D =A@ ،U T49 – CD4/ – CR‫د‬4 ‫وه‬
=
A/ A@ u4A9 U*4$ A@ 4A @ XA2@ =A ‫ و‬،«A
‫! »ا‬AR ‫ دار‬A@ 4ً' 9‫ أ‬4ً $D‫و‬
.«‫ر‬4‫ »ا‬C/‫ا‬
‫ح‬4A
‫ ا‬A  ‫ وآ‬،XA ‫ و‬A G‫ ا‬4Al XL‫ ا‬n'%‫س ا‬4 ‫ت‬V4/‫ ا‬JN‫) ه‬/R‫و‬
‫ رب‬CAAD‫ وأ‬،CAA 54D =AA )AA•%R‫ و‬،)AA9‫= ر‬AA _' AA‫ ا‬AA@ f AAR‫ و‬،4 D AA‫ر ا‬4AAQ‫ ا‬AA@
‫ م‬A‫ و‬،) A CA5 A‫ ه‬MA‫! ذ‬A A XA ‫ د‬A‫ وأآ‬، p‫ ا‬V‫ '' ) إ‬V ‫ ) ودود‬5‫ر‬
+ِ ~ِ َ 
… َ8 Cِ ‫ ا‬/ِ‫ْ ُرُُ ُ ْ َأ‬hَ
َD] ..4AAA9 )‫ه‬NAAAQ‫) أو أ‬9AAAD‫! ذ‬AAA AAA'‫) ار‬AAA/4
:) ‫اه‬A9‫[ ]إ‬5fَEI ? ٍ َ1‫ َأ‬5َ
‫ ُآ ْ ِإ‬+َ X: Hَ ُ"‫ ْ َو‬9ُ 'ِ ُ ‫ ُذ‬%: ُ9
َ +َ Oِ xْ !َ
ِ ْ ‫ ُآ‬ ُ ْ7"َ ‫ض‬ ِ ْ‫ر‬-َ ‫ت وَا‬ ِ ‫َوَا‬E 
‫ا‬
.[10
A2‫) ا‬A A'' ‫ي‬NA‫ وه) ا‬A =A )‫'ه‬NAR‫س و‬4‫ ا‬C 9 ‫ت‬V4/‫ ا‬JN‫م ه‬R‫و‬
َ‫ن َآ‬ ُ َ;!ْ W
‫ ُ ا‬9ُ  َ ِ Oْ "َ َ ‫ َد َم‬J /ِ 'َ َ"] '‫ا‬T‫ @ ا‬C 4/‫ ) أ‬j2BR‫ و‬،‫ر‬4‫ل ا‬Q‫ود‬
َ ُ‫َا ُآ ْ ه‬+َ" `ُ ‫ َِ ِإ‬Gِ ‫ َ" َُ َ ْءَا‬+ِ !ُ
ِ َُ ََ
ِ َُ ْ  َ ‫ع‬ ُ ^ِ  َ" $ِ  N َ
ْ ‫ ا‬%
َ : ُ9"ْ َ َ'‫ج َأ‬
َ +َ X
ْ ‫َأ‬
.[27 :‫اف‬#‫وْ َ ُ ْ[ ]ا‬+َ Gَ َ q ُ !ْ >
َ ْ%ِ `ُ ُ!ِDَ ‫َو‬
:) 5‫ وا‬XB ‫ل‬R‫ و‬،4ً$  ‫س‬4‫ ا‬Ur4pR ‫ت‬V4/‫ ر‬4D‫ر إ‬4IQ49 ..
.‫ك‬W' M9@ jpR V‫ و‬X*‫أ‬
– 4A$ A@ ،«‫ن‬KA‫ ه »ا‬2‫  ا‬G‫ ا‬4/‫ت ا أر‬V4/‫ ا‬JN‫ ه‬QK qD4‫وآ‬
A =A9 A CA/‫  ر‬Q  4/‫ وأر‬،‫ء‬4$ '2 R4p‫ ا‬4/‫ ا‬94^9 – CD4/
.‫ة وام‬I‫ ا‬C  G‫ا‬
!‫ن؟‬K‫ ا‬G‫ ل ا‬D‫ذا أ‬4
‫ اــــــد‬X :D4^‫ ا‬XI‫ا‬
27

،CA'r !A‫ إ‬4AQ =A ‫س‬4A‫  ' ي ا‬/‫ن و‬B  ‫ن‬K‫ ا‬X ‫  و‬G‫ ل ا‬D‫إذن @ أ‬
%َ "ِ2
‫ ا‬Kََ  ً !ِI ‫ ْ ُ رًا‬9ُ !ْ
َ‫ ْ َوَأ ْ َ^ ْ
َ ِإ‬9ُ ': ‫ ر‬%: ٌ‫ْهَن‬+'ُ ْ ‫َ َء ُآ‬1 ْ7Dَ ‫س‬ ُ 
‫"َ ا‬I ‫ ]"َ َأ‬C !‫وإ‬
[ً !ِ[َ E ْ I ً~‫َا‬+d ِ `ِ !ْ
َ‫ِ" ِ ْ ِإ‬7ْ "َ ‫ ٍ? َو‬Sْ َ َ‫ ْ ُ` و‬: $ٍ َ >ْ ‫ َر‬/ِ ْ ُ ُXِ ْ7!ُ Eَ َ `ِ 'ِ ‫ ُ ا‬R
َ َْ ‫ وَا‬C ِ ِ' ‫ َ ُ ا‬J
.[175 ،174 :‫ء‬4‫]ا‬
CA(‫ا ا‬NA‫ وأن ه‬،‫ ًا‬A5‫ وا‬4Aً‫ن إ‬AB ‫ أن‬A $‫د ا‬#49 C'  ‫آ‬g' ‫ن‬K‫@= 'أ ا‬
)AZ ‫ ات‬$9 ‫ة‬4 5 ‫ك‬4‫ وأن ه‬،4Dp  ‫رض‬#‫ ا‬4B/‫ وأ‬4Q CD‫ وأ‬،CD4/ G‫ه ا‬
.4ً9‫ا‬N ‫ أو‬4ً $@ ،4ً945
A@ ‫ح‬4A
 XAL‫ ) ا‬A‫ ا‬nA'%‫س ا‬4A )/' X9 MN9 ‫ن‬K‫ ا‬B' V‫و‬
‫ت‬4A 49‫ و‬،)Al$R A* A‫ت ا‬4A$49 )@َّ A$'‫ و‬،G‫ ا‬4l‫ ر‬X D‫ و‬،‫ر‬4QV‫ا ا‬N‫ه‬
..)9 ™9' ‫ي‬N‫ ُ َّوه) ا‬$َ 9‫ و‬،)‫ ه‬$ُR * ‫ا‬
_AA' ‫ب‬4AA%Q .. 4AAD45‫ و‬AAv‫ و‬AA5‫ ر‬AA%' ‫ب ودود‬4AA%Q ‫ل‬AAQ =AA ‫ا‬NAA‫ ه‬XAA‫ آ‬..
/َ Gِ Kْ َ" ‫ْ ِ? أَن‬Dَ %: ُ9': +َ ِ
‫ِ! ُ ا‬Nَ ْ‫ ]ا‬:‫وان‬#‫ات ا‬A@ XA* G‫دة إ! ا‬$‫ ا‬/ !‫ا
  إ‬
َ ْ ِ  E ِ Oُ ْ ‫ َأ‬5 َ 
َ ‫ ُ ا‬+َ  ْ ‫ َأ‬% َ "ِ2
‫ي ا‬ َ ‫ َ ِد‬
ِ "َ ْ? Dُ ] .[47 :‫رى‬AA2‫[ ]ا‬C ِ ‫ا‬% َ  ِ `ُ 
َ ‫ د‬+َ  َ  ٌ‫َ"  ْم‬
.[53 : ‫>ِ! ُ [ ]ا‬+
‫ ُر ا‬Oُ xَ
ْ ‫ِ!&ً ِإ  ُ` ُه َ ا‬1َ ‫ب‬ َ ُ 2I
‫ ا‬+ُ Oِ xْ "َ C
َ ‫نا‬  ‫ ِإ‬Cِ ‫ ا‬$ِ َ >ْ ‫ ر‬%ِ ‫ ْ[ َ ُ; ا‬Gَ
.. ‫ل‬k‫س = ا‬4‫ ا‬C9 X2  ‫ء‬4‫ = ا‬G‫ ا‬C D‫ي أ‬N‫ ا = ا‬X‫ ا‬CD‫إ‬
. p‫ ا‬4$ً  ) '' CD‫ وأ‬،J‫د‬4$ G‫ ا‬U5 ‫ ى‬W' ‫ي‬N‫ ا ّد ا‬X5 CD‫إ‬
، 9"7"K' `ُ +~‫ و‬،C‫ ا‬7!' `+~ ‫ن‬J+[
‫ا ا‬2‫ ن ه‬،‫وا‬+W'‫ »أ‬:ε XAA' )AA‫ أ‬..
.(1)«‫ًا‬7'‫@ أ‬7&' ‫ ا‬SG %
‫ و‬،‫ ا‬9 G %
9 ،`' ‫ ا‬9E
:!BR V 4‫ ه‬5‫@ و‬$‫ا‬
AA R ‫ات‬AA2‫د ا‬AA @ ،CAA @  AA AABR V 4‫ ه‬AA5‫ ى و‬AA‫ ا‬nAA'r AA@$ ‫ إن‬qAA* ‫ن‬zAA@
XAA$9 )Y A‫ ه‬4AA‫ن آ‬4AAD(‫œ ا‬AA^R CAAR‫اءا‬x‫ن وإ‬4% AA2‫وس ا‬4AA/‫ وو‬،‫رض‬#‫! ا‬AA‫ إ‬CAA9N
R‫ و‬،UAA‫ا‬
. p‫ا‬
 A/‫= و‬A A9V XA9 ABR V 4‫ ه‬A5‫ ى و‬A‫ ا‬n'r @$@ ` L ‫ا‬N‫ ه‬،)$D ...
=A )9A* ™A¥pُ'‫ و‬،)‫ وره‬AL A2' ‫= دواء‬A 9V .. C @  ‫س ! ا‬4‫ = ا‬$R
‫ت‬4A*4%‫
 ا‬R ‫دة‬4 ‫ = و د‬9V ،‫رض‬#‫ إ! ا‬X*4^‫ وا‬4 D ‫ ا‬U5‫ة اى و‬% /
UD4 )W‫ أ‬W' 4‫ وه‬.. '‫ق ا ا‬r @   ‫ن‬4D(‫ ا‬XQ‫ دا‬$@‫ اة ا ا‬R‫و‬
XQ '‫ و‬،C  Xُ' = XB )'‫  وا‬T‫ة ! ا‬N‫ ا‬CR‫ وه * ر‬V‫ن أ‬K‫
ة ا‬$
4AA9 ‫ ج‬AA @ ،4AA2‫! ا‬AA J ZgAAR ‫ة‬AA* ‫ل‬AAQ =AA MAA‫ وذ‬CAAR
$  ZgAAR ‫ة‬AA|‫ دا‬AA@
)AA  ،UAA‫ ا‬AA@ AA' 4AAD4'‫` إ‬AAI@ ‫ت‬4AA'¦‫ ا‬4 AAR AA‫ ا‬AA $‫ت ا‬4AA4‫ ل ا‬AA
.‫ك‬/‫ و‬X ‫رة‬L @ M‫ ذ‬$9 ‫ن‬4'(‫ا ا‬N‫  ه‬R

.(34) ‫ ح‬، 4
‫ ` ا‬L @ D4#‫ ا‬CL‫ و‬،D‫ا‬%‫ ا‬J‫ روا‬،` L (1)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
28

.[44 :qI@] [ٌ‫َء‬O8 ِ ‫ًى َو‬7‫ ه ] ُه‬X9 œ@ '‫   ا‬/‫ و‬u  ‫ن‬K4@
nA'%‫ ا‬MA‫ ذ‬A@ ) ‫ن‬B'‫ و‬،C ‫' ') إ‬g9 NQg'‫ و‬،G‫ إ! ا‬n'%‫س ! ا‬4‫ ' ل ا‬..
uَ  َ G ‫ ا‬%
ِ َ Cُ ‫ِي ِ'  ِ` ا‬7ْ "َ  ٌ%!ِ I ٌ‫ ُ رٌ َو ِآ َب‬C ِ ‫ا‬% َ  : ُ‫َ َءآ‬1 ْ7Dَ ] = AA #‫ ا‬U54AAI‫) ا‬AA$D
‫َا ٍط‬+ d ِ 5
َ ‫ِ" ِ ْ ِإ‬7ْ "َ ‫  ِر ِ' ِذْ ِ ِ` َو‬I
‫ ا‬5
َ ‫ت ِإ‬ِ َ ُwI
‫ ا‬% َ : ُ1ُ +ِ  Pْ "ُ ‫َ ِم َو‬ME

‫ ُ َ? ا‬
ُ `ُ َ ‫ َا‬Y
ْ ‫ِر‬
.[16 ،15 :‫| ة‬4‫ َ[ِ! ٍ [ ]ا‬E ْ I
‫م‬A' 4Aًk'‫ أ‬CAD‫ إ‬XA9 œA@ A'‫ب ه ا‬4AB9 u A CAD‫ن وأ‬K‫ ا‬C9 G‫ ا‬jL‫و‬4 q'‫أرأ‬
!‫؟‬G‫ذن ا‬z9 ‫ت إ! ار‬4W‫س = ا‬4‫اج ا‬Qz9
‫ رة‬A* CA @ =Y A9‫س و‬4A XA ‫ و‬A G‫ ا‬C9l ‫ي‬N‫ل ا‬4^‫! ا‬$‫ا ا‬N‫آ ه‬0' 4 ‫و‬
ً& 8ِ َX `ُ  َ "ْ ‫َأ‬+َ
 ?ٍ  َ 1
َ 5 َ َ ‫ن‬ َ Jْ+ [ُ
ْ ‫َا ا‬2 ‫ ]َ
 ْ َأ ْ َ^ ْ
َ  َه‬:AA T‫  وا‬ZgAA‫! ا‬AA ‫ن‬KAA‫ا‬
.[21 :2‫ن[ ]ا‬ َ ‫ُو‬+9 Oَ َ "َ ْ ُ &َ
َ ‫س‬ ِ  ِ
َ'ُ +ِ S ْ َ ‫َ ُل‬lْ -‫ ا‬ َ ْ Gِ ‫ َو‬C ِ ‫ ا‬$ِ !َ W
ْ X
َ ْ%: ً7: R َ َ I
 A/‫ ا‬AA94^9 ‫ن‬AAB 'AA2 G‫ ا‬4AA/‫ أر‬AA‫! ا‬AAW$‫ ا‬AA5‫ ا‬AA‫ن ه‬K4AA@
ُ9Gْ ‫َ َء‬1 ْ7Dَ ‫س‬ ُ 
‫"َ ا‬I ‫ ]"َ َأ‬C ‫ إ‬4'‫ وه ا‬4l‫ = أ ا‬4|42  4‫ا وا واء ا‬
.[57 :uD'] [% َ !ِ ِ ْHُ ْ
: ٌ$َ >ْ ‫ًى َو َر‬7‫ُو ِر َو ُه‬7R I
‫ ا‬/ِ َ
: ٌ‫َء‬O8 ِ ‫ ْ َو‬9ُ ': ‫ ر‬%: ٌ$w َِ ْ 
،CAR
$ )W#‫ا ه ا ا‬N‫ وه‬،‫ن‬K  ‫ و‬%Q‫ ه أه) وأ‬JN‫ – ه‬Q‫) – أ‬$D ..
‫ه ة‬4A 94A‫ ا‬JNA‫ ه‬..‫ن‬4A'  ‫ 'ة‬x 94 XR ،J‫ر‬/ = ‫رة‬/ X‫ وآ‬،CR4'K = 'K XB@
.CYِ qD4‫ آ‬4 ‫ و‬،CR* qT9 4 4 ‫ض‬$' ™pv ‫ أي‬U* @ n@ ‫
 وا‬
V‫اض إ‬A #‫= ا‬A ‫ض‬A – G‫ذن ا‬z9 – C  !I$' V ‫ن‬K4@
‫ي‬NAA‫ ا‬G‫ر ا‬AA9 4AA‫ و' ه‬V‫ت إ‬4AAW‫= ا‬AA AA ‫ أو‬AAv V‫ و‬C AA2'‫و‬
CA ‫ض‬A$' =A XA‫ل آ‬4A5 ‫ ل‬A @ ،CAR4‫ وآ‬CAR4'K XA‫= آ‬A A2'‫ و‬f '
،A‫ ا‬A'‫د‬$‫ ا‬D4A$ CA @ X^R QK 4Ipv `I  ‫ ا‬4l$R
.CR4 5 ‫ ات‬T X‫ ` اازن  آ‬I‫ ا‬X 4$‫وا‬
:‫ن‬4% 2‫ ا‬XQ‫ق ا‬x‫ن وإ‬K‫ا‬
!‫ن؟‬4% 2‫  ا‬$‫آ ا‬$ @ ‫ن‬K‫ ا‬X$' ‫ذا‬4 ‫ و‬:q* ‫ن‬z@
=A C9 M' ْ= َ $ُ' = ‫ ا‬X‫ ا‬94^9 $' ‫ي‬N‫ن ا‬K‫ن ا‬g9 ‫ءك ا
اب‬4
9َ 4AA CAA*x‫ إ‬AA‫ ه‬4AA‫زه‬9‫= أ‬AA XAA$ ‫ة‬AA ^‫ر آ‬AA ‫ل أ‬AAQ =AA ‫ن‬4% AA2‫  ا‬ZgAAR ‫ة‬AA|‫دا‬
.‫ن‬4D(‫ن ! ا‬4% 2‫ ا‬4 XQ ' ='N‫ات ا‬2‫ت وا‬42‫ا‬
A9 ‫ن‬KA‫ ا‬A@ 4A  )A/4‫ ا‬A‫د ا‬A‫ ا‬A
R ‫ن‬4% A2‫ ا‬4‫ '^ ه‬v XB@
X‫ ه‬..!‫ و ؟‬C X‫ ه‬.. ،G‫ ا‬C/‫ ا‬X‫ وه‬،C‫ن إ‬B X‫ ه‬:X^ 2‫ ا‬qD4‫ آ‬4 ،'‫و‬
f AA' ‫ن‬K4AA@ ....‫ت؟‬AA‫ ا‬AA$9 ‫ب‬4AA5 ‫ك‬4AA‫ ه‬XAA‫ ه‬.. !‫؟‬M'AAv CAA XAA‫؟! ه‬AA ‫ زو‬CAA
!4A$R CA‫ آ‬.. ‫ت‬4A2‫ ا‬JNA‫ ه‬XA^ !A 4Aً$r4* 4Aً$ ‫د ردا‬R ‫ت ا‬4'¦‫ات ا‬2$9
ُ ُ‫ْ ٍء َأمْ ه‬/َ8 +ِ ْ!e
َ ْ%ِ ‫ِ [ُ ا‬X
ُ ْ‫ ]َأم‬:‫ن‬AB‫ا ا‬NA n4Q ‫  م و د‬v ! ‫@ اد‬
.[35 :‫ر‬%‫ن[ ]ا‬
َ [ُ
َِP
ْ ‫ا‬
‫ا‪ XI‬ا^‪ X :D4‬اــــــد‬
‫‪29‬‬

‫ورد‪ =A ! J‬أ‪4AZ‬ر ‪ Av‬أن ا‪KA‬ن ‪ ε A A =A‬و‪ A =A u A‬ا‪َ] G‬أمْ‬
‫ن‬‫; ْ&ُ ‪ %:‬دُو ِ‬ ‫‪ %‬اْ َ َ‬‫ت وَادُْ ا َ ِ‬ ‫ َ ٍر ‪ٍ َ"+َ َ Oْ ُ `ِ ِ lْ :‬‬
‫‪ُ +ِ W‬‬ ‫ن ا ْ َ‪َ+‬ا ُ@ ُ‪ Gُ Kْ َ ْ?D‬ا ِ' َ& ْ‬
‫َ"[ُ ُ
َ‬
‫‪َ C‬وأَن  ِإ
َ َ`‬
‫َ ُ ا أَ َ ُأْ ِ^ َل ِ' ِ& ْ ِ ا ِ‬
‫‪ ُ !ِNَ E‬ا َ
ُ‪ْ َ ْ 9‬‬ ‫‪َِ  %‬ن 
ْ َ" ْ‬ ‫‪ C‬إِن ُآ ْ ُ ْ ‪ِ َd‬د‪َ !ِD‬‬ ‫ا ِ‬
‫ن[ ]هد‪.[14 ،13 :‬‬ ‫‪َ ُ ِE‬‬ ‫ِإ  ُه َ َ َ?ْ َأ ْ ُ ْ ‪ْ I‬‬
‫‪ ..‬أ ‪AAx( CA $@ 4AA‬ق ‪4AA9‬ب ا‪AA2‬ات @ ‪AAQ =AA RgAA‬ل ‪ AA'R‬ا('‪4AA‬ن‪ ،‬وز'‪4‬د‪CAAR‬‬
‫‪/49‬ار ‪ ..‬وآ‪ 4‬ازداد ا('‪4‬ن ‪ ™D‬اى‪ ،‬و = ‪ j$l )Z‬دا اى @ *‪U‬‬
‫ا(‪4D‬ن و*ي دا ا('‪4‬ن‪ `I  ،‬ا‪4%‬ن ! ا‪ I U‬ا('‪4‬ن‪XQ A @ ،‬‬
‫ ْ ُ ْ ;َنٌ[ ]ا
‪[42 :A‬‬ ‫ َ ْ! ِ‬
‫ َ‬ ‫‪َ َ
o‬‬‫َدِي
َ ْ! َ‬ ‫ن ِ‬ ‫ا‪ @ MN9 $‬دا|ة *‪ِ] :!4$R C‬إ ‬
‫أي  ‪4%/ )9* ! M u‬ن ‪ =BR U9‬ا('‪4‬ن ‪ ،4‬و‪ X^ ' V‬ا‪K‬ن @‬
‫َ ْ! ِ ْ ‪ `ُ Gُ َ"J‬زَا َد ْ‪ ْ ُ G‬إِ"ًَ[ ]ا‪4D#‬ل‪.[2 :‬‬ ‫* ر‪ CR‬ا‪N‬ة ! ز'‪4‬دة ا('‪4‬ن ] َوِإذَا ُ‪َ ْh!َ ِG‬‬
‫وآ ‪AAB' V jA‬ن ا‪KAA‬ن آ‪ ،MNAA‬وا‪NAA‬ي أ‪ CA D‬ه‪ A‬ا‪NAA‬ي ‪ nAAQ‬ا(‪4AAD‬ن و'‪4AA )AA$‬‬
‫‪/R‬س ‪ ،CD C9‬و = ‪A$' @ )Y Z‬ف داء‪ J‬ودواء‪ ْ?ُD] J‬أَ َ^
َ ُ` ا
‪ِ2‬ي َ" ْ& َ ُ ا
‪/ِ + :E‬‬
‫ض[ ]ا*‪4‬ن‪.[6 :‬‬ ‫ت وَا َ‪-‬رْ ِ‬ ‫‪َE‬وَا ِ‬‫ا
‬
‫‪ %: ٌ$ َw‬ر ‪َ ْ  ُ9':‬و‪َO ِ8‬ءٌ ‪/ِ َ
:‬‬
‫إ‪ CAAAAD‬ا‪ AAAA‬واء ا‪َ َ1 ْ7 َD] D4AAAA9‬ء ْ‪ِ ْ  ُ9G‬‬
‫‪ُ7R‬و ِر[]'‪.[57 :uD‬‬ ‫ا
‪I‬‬
‫'ل  ا‪$ =9 G‬د‪ :‬إن ه‪N‬ا ا‪I‬اط ‪ JkR k‬ا‪' ،= r4 2‬ن‪:‬‬
‫َهُ ‪  4' )Y‬ا‪ I  ،G‬وا = ‪ X /‬ا‪4B9 )B $@ ،G‬ب ا‪ X5 CDz@ G‬ا‪.(1)G‬‬
‫ا‪ =9‬ا ) و‪  C9
R‬ا‪K‬ن‪:‬‬
‫و‪4  ‬م ا‪ =9‬ا ) آم ‪0' u D‬آ * رة ا‪K‬ن ا‪NA‬ة – ‪zA9‬ذن ا‪ !A – G‬إ‪Ax‬ق‬
‫‪ 949‬ا‪42‬ت وا‪2‬ات أ ‪4‬م ا‪4% 2‬ن @ ل‪:‬‬
‫‪4‬ع أ اض ا‪ U‬ه أ اض ا‪42‬ت وا‪2‬ات‪ ،‬وا‪K‬ن ‪4v‬ء  =‪.‬‬
‫@ ‪ = C‬ا ‪4‬ت وااه = ا‪ = ' 4 $r4‬ا‪ =A nA‬ا‪ A@ ،XAr4‬ول أ ‪A‬اض‬
‫ا‪42‬ت ا ة ‪ )$‬وا‪I‬ر وا(دراك‪A' _ 9 ،‬ى ا‪4 Av#‬ء ‪ 4A !A‬ه‪CA  A‬‬
‫‪...‬‬
‫و‪ qAAAR u AAA‬أد'‪ )AAA‬ا‪4AAA‬ء آ‪4AAA‬ب ‪AAA =AAAk‬اه = ‪ !AAA‬ا‪ ، AAA 5‬وإ‪4AAAZ‬ت‬
‫ا‪4I‬ت‪ ،‬وإ‪4Z‬ت ا‪4$‬د واات‪ ،‬ورد ا ‪ Xَ¥‬ا‪ ،r4‬وا¦راء ا‪ /4‬ة ^‪ X‬ا‪K‬ن‪.‬‬
‫@‪ CDz‬آ ‪ MN9 X‬آ‪ ! C =k ،C‬أ‪ )ّ R‬ا ‪ J‬وأ‪ ،45‬وأ*‪ 49‬إ! ا‪$‬ل‪،‬‬
‫وأ@‪ ...4D4 9 4I‬وأ‪  4 =5‬ا‪ = B‬و‪ x‬ه) @‪ A@ A‬ا‪KA‬ن أ‪ًA'R `AL‬ا‪،‬‬
‫وأ‪ً R =5‬ا‪  u @ ،‬ه) إ‪ V‬ا‪ jB‬وا‪ X'%‬وا‪. $‬‬

‫)‪ X|4k@ (1‬ا‪K‬ن ‪  9#‬ص ‪.75‬‬


‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
30

V‫ و‬، A 2R 4'‫ رأ‬4@ ، ‫هš ا‬4‫ وا‬، B‫ق ا‬%‫ ا‬q gR ‫ و‬..
‫ ف‬9
R X^ ‫ب‬Y = ‫ و‬.. ‫ن‬K‫' ا‬r ‫ق‬%‫ أ*ب ا‬q'‫ ورأ‬، x ‫وى‬R
.@$ X^
:‫ح ا(رادة‬L‫إ‬
AA‫ ا‬AAW‫ وا‬AAB‫= ا‬AA CAA @ 4AA MNAA@ ،‫ات‬AA2‫ض ا‬AA J‫ؤ‬4AAv 4AA ‫أ‬
‫ل‬4AAA^ #‫ وا‬،‫ة‬AAAQ¦‫ ا‬AAA@ UAAA x‫ وا‬،4 D AAA‫ ا‬AAA@ AAA ‫ وا ه‬،UAAA ‫ واه‬UAAA x49
،CAA$' 4AA @ ) AA‫ ا‬UAA‫ ا‬UAAx @ ،‫ر‬4AAI/V‫ وا‬AA$‫اع ا‬AAD‫ أ‬4AA @ AA‫™ ا‬AAI‫وا‬
...T 4ًkT ، v 4ً U‫  ا‬I @ ،Jk' 4 Ux'‫و‬
`AAI@ ،UAA‫` ا‬AAI @ ،‫ ة‬AA/4‫رادات ا‬ AA AA ‫اض ا‬AA { XAA' ‫ن‬K4AA@
..  AAB‫ ا‬A'‫ر‬4 QV‫ ا‬CAA4$@‫` أ‬AI@ ،4A  AA%ُ@ A‫ ا‬CAR%@ !AA‫د إ‬A$'‫ و‬،CAR‫إراد‬
.(1)=‫ ا‬V‫ إ‬X' V X%‫ أن ا‬4‫ آ‬،n‫ ا‬V‫ إ‬X' V _ 9  I @
‫ء‬4A‫ ا‬qA' 4A‫ن آ‬4A'(‫ ا‬4A @ qA' A@ ،‫{رض‬A _ T4‫ آ‬،‫ن ب‬K‫ن ا‬z@ MN ..
.‫ا رع‬
!A5 UA‫` ا‬AI'‫ و‬،‫ى ا(رادة‬R‫ و‬،‫ن‬4'(‫ن ' داد ا‬K ‫ض اب‬$R ‫ار‬/49‫و‬
.(2)«‫رض‬-‫وات وا‬E
‫ ا‬h‫  دا‬$  @+SG  ،OR
‫? ا‬l s!'‫ »أ‬:ε ‫ل‬4* 4‫  آ‬I'
=AA J‫ر‬AA CAA  ‫ن‬4%AA/ ‫ن‬4% AA2 u AA ‫ي‬NAA‫ ) ا‬AA‫ ا‬UAA‫ ا‬AA‫ ه‬UAA‫ا ا‬NAA‫ ه‬..
.‫ة اى‬% /
،UAA‫ ا‬4AA nAA ' 4AA ‫ن‬4AA/ =AAB‫ت و‬4AAY‫ ا‬fAA$9 ‫ن‬4% AA2 ‫ن‬B AA/ ،)AA$D ..
ُ‫ُوا َِذَا ه‬+‫ آ‬2َ Gَ ‫ن‬
ِ َ;!ْ W

‫ ا‬%
َ : ٌUyِ َ~ ْ ُ E
 َ ‫ َ[ ْا ِإذَا‬G ‫ ا‬%
َ "ِ2
‫ن ا‬
 ‫ ]ِإ‬:CR I9 C ‫د إ‬$R‫و‬
.[201 :‫اف‬#‫ن[ ]ا‬ َ ‫ُو‬+R
ِ ْ I
***

.‫ر‬4IQ49 75 – 73/1 :‫ن‬4% 2‫' ا‬4I @ ‫ن‬4‫ ا‬Z4x‫( إ‬1)


.(2960) ‫ ح‬، 4
‫ ` ا‬L @ D4#‫ ا‬J‫ وأورد‬5‫م أ‬4 (‫ وا‬،) J‫( روا‬2)
‫ا‪ XI‬ا^‪_4‬‬
‫روح اب و*‪4R‬‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
32

4R*‫روح اب و‬

AAA CAAAD‫ن أ‬KAAA‫ ا‬UAAA|4


 =AAA
،AAL4Q AA  !AA‫ج إ‬4AA' V ،AA 

‫ أو‬،‫ دة‬A =‫آ‬4 ‫ أو أ‬، $ ‫س‬r ‫أو‬
.C$ X 4$ 4 $9  ‫أز‬
‫ء‬4A$‫ وا‬،AL4p‫ وا‬A 4$‫ ا‬UAr4p' .. ‫ال‬A5#‫وف وا‬AW‫ ا‬XA‫ آ‬A@ ‫ح‬4A A@
،‫وح‬4A9 ‫ب‬A‫ ا‬A'‫ و‬،) AW$‫ ا‬JZ‫ @ ُ ث @ ا
  أ‬،‫ واأة‬X ‫ وا‬،= #‫وا‬
!A‫ى إ‬A‫ ا‬Ax =A ‫ و‬،‫ر‬A‫! ا‬A‫ت إ‬4AW‫ = ا‬4 p @ ،4 @ CD4'‫ إ‬94 
'‫و‬
.‫ن‬4'(‫ ا‬x
‫ن‬g9 4 D ‫ ا‬uv = ' '‫ و‬،4•@‫ ود‬4‫ه‬Z‫ وأ‬4|4 k9  
‫ ا‬R u24‫ آ‬CD‫ إ‬..
.X@g' V J‫ر‬D‫ و‬،‫ب‬TR V Cv
V‫ إ‬Z0A' V ‫ن‬KA‫ ا‬MNA‫؛ آ‬4A ‫ض‬A$' = A@ V‫ إ‬Z0AR V 4 D A‫ ا‬uv ‫ أن‬4‫وآ‬
،27:'AB‫ْ َ[ِ! َ []ا‬E"َ ‫ ْ أَن‬9ُ ْ 
ِ ‫َ َء‬8 ْ%َ
ِ  %
َ !ِ
ََ& ْ
: ٌ+‫ ]ِإنْ ُه َ ِإ  ِذ ْآ‬C ‫ض‬$' = @
.[28
AA x 4AAD‫ أ‬..UAA w ‫م وا‬AA T‫ ا‬UAA9 uAA2 f$AA‫ ا‬AA'‫ م رؤ‬AA ‫ ًا‬A9‫ أ‬AA$' V‫و‬
،‫ب‬4AAk49 œAAp‫ ا‬qAA@4p‫ء ا‬AAk‫ ا‬MAA‫ و ذ‬AA$' V 4AA‫  و ده‬ZgAAR ‫ أو أن‬،‫دة‬AA 
..'‫ اؤ‬C$ U$IR ‫ي‬N‫وا‬
NA‫ ا‬4‫ ه‬ZgR XW'‫ و‬،4 G‫ ا‬µ9  ‫  دة و‬CR
$@ ،‫ن‬K‫ ا‬MN‫ آ‬..
MAR qAL‫ وإن أ‬،4A 9‫ و‬4A 9 UA
ُ‫ ا‬qA45 ‫ن‬zA@ ،4‫م ا‬4 * !5 X$'‫ و‬X$'
A { ‫م‬A/ ‫ة‬4 A ‫ن‬AB' ‫ أن‬AT' V M‫ أن ذ‬V‫ إ‬،f$9 ‫ @ق‬4k$9 U
ُ‫ا‬
A@ A
D‫ و‬A
D ‫ أن‬4  X9 ،‫ن‬K $ %‫ ا‬l‫ا ه ا‬N‫ن ه‬g9 =W‫ وا‬،*‫اا‬
.‫
ة‬$‫ ا‬M v4‫  ا‬Zg‫ل إ! دا|ة ا‬L‫ا‬
‫د‬4ABD 4A$ ،Al‫ ا‬MN 4‫  إ‬،4 4D $9 ‫ل أ‬r ‫ أن‬j/{  ' 4 ‫و‬
. ‫  ا‬T‫ وا‬،)|‫  ا ا‬Zg ‫ًا‬N@ ‫ ًرا دًا‬I 4DB9 ‫ ق‬ID V
،4AA @ )AAW#‫ ا‬AA‫ ة وا‬AA
$‫ ا‬JNAA‫ ه‬AA ‫ه‬g9  ‫آ‬NAA AA 4‫ ا‬AAWR 4AA‫= ه‬AA
4AA ‫ل إ‬AAL‫ ا‬AA  ‫= آ‬AA ‫د‬4AA
‫_ ا‬AA 4$@ AA' 4AA$ً @‫ دا‬MAA‫ن ذ‬AAB  4AA‫ ه‬ZgR ‫ه‬4AAW ‫و‬
.49 ‫ع‬4DV‫وا‬
:‫ى @ اب‬R ‫روح‬
4R*‫ روح اب و‬:_4^‫ ا‬XI‫ا‬
33


َ ْ!
َ‫> ْ! َ ِإ‬
َ ْ‫ َأو‬
َ
ِ2َ َ‫ »روح« ] َوآ‬:CAD‫ن أ‬KA‫ ا‬4A9 jAL‫ف ا و‬4L‫و‬#‫ = أه) ا‬
.[52 :‫رى‬2‫َ[ ]ا‬+ِ ْ ‫ْ َأ‬%: ً>‫رُو‬
' ' X9 .. 
 49 ‫ه  اوح‬g‫ آ‬،C  J ZgR‫ و‬U‫ @ ا‬J‫ه  و د‬g@
‫ ر‬A* !A‫ و‬،XA ‫ و‬A G‫ ا‬WD X ‫ ه‬U‫ وأن ا‬،‫د إ! زوال‬4 #‫ر أن ا‬449
َ ‫ َلٌ َو‬uُ Oَ َ" َ ‫  ] َ" ْ َم‬4 ‫ة 'م ا‬4
‫ وا‬،4 D ‫  @ ا‬4/V‫ن ا‬BR CL‫ و‬C /
.[89 ،88 :‫اء‬$2‫ ِ! ٍ [ ]ا‬
َ c
ٍ ْ [َ 'ِ C
َ ‫ ا‬5َG‫ْ َأ‬%َ  ‫ ِإ‬ ‫ن‬
َ ُ 'َ
A
' CAR4'K  Zg ‫ض‬$‫ن و'ُ= ا‬K‫ن = 'أ ا‬g9 ‫? = 'ل‬%p' V MN
،‫ ن‬A'‫ح و‬A' ،4A2 CA .. nA%'‫ك و‬A' A5 =|4A‫ »آ‬A XA 4$' CDg‫ وآ‬CD
A ^R ‫رة‬A/ JNA‫ ه‬.. J4A2 49 ‫ن @ك‬K‫ر ا‬/ = 9 X' .. UkT'‫! و‬l'
CA @ A ^R ‫ى‬Q‫ وأ‬،‫ ة‬T‫ ا‬42 C @  ^R ‫رة‬/ MR‫ و‬،‫ از‬V‫ ا^ وا‬42 C @
(1 )
«....‫ا‬NB‫ وه‬،‫ ان‬5#‫ ا‬42 C @  ^R ‫رة‬/ MR‫ و‬،G UkT‫ ا‬42
C‫= إدراك آ‬B' V ‫ء د‬v CD‫ إ‬.U@ ‫ دواء‬u ‫ و‬،U@ 4ً94‫ آ‬u  CD‫إ‬
XAA' ' :-UAA%* AA/ ‫ل‬AA' 4AA‫آ‬- CAAD‫ إ‬.. ‫ن‬4AAD(‫ ذات ا‬AA@ XAA$‫! ا‬AA ‫ة‬NAA‫ ا‬CAAR‫و* ر‬
،‫ب‬AA‫
· ا‬AA'‫ و‬،4AA2‫ك ا‬AA'‫ و‬،‫ر‬AA‫ ا‬UBAA'‫ و‬،NAA@‫` اا‬AA'‫ و‬،‫وة‬4AA2T‫ا‬
..(2) R‫ق و‬2R‫ و‬49 fR ‫ة وح‬4 5 ?2'‫ و‬، k‫™ ا‬p'‫و‬
:= K @ C @ XQ‫ = د‬
CA @ XAQ‫= د‬A@ XA ‫ و‬A G‫ ا‬A9‫د‬g :τ ‫د‬$A =A9 G‫ ا‬A ‫ 'ل‬4‫ن آ‬K‫إن ا‬
(3 )
= K @
AQK )4 @ k94D ‫ة‬4 5 · $') CDg9 $2' CR‫و‬R n5 J' ‫ي‬N‫ وا‬،V j ‫وآ‬
.C @ ‫ى‬R 45‫ ' رك أن رو‬..C @ · $' ‫ي‬N‫  ا‬x
AA'* AA@ · AA$' CAAD‫ أ‬J‫ر‬AA/‫ و‬CAAR4'K = AA9  ً AA ‫ن‬KAA‫ ا‬AA@ ‫أ‬AA' =AA uAA' ..
‫ن‬4A ‫ ز‬4AB'‫ و‬..44AR‫) ا‬Ax‫رة ر‬A$‫ ا‬JNA‫ ه‬A‫ ه‬، A5‫ن وا‬4AB 4A$
' ،‫ ة‬TL
.4‫م ا‬4 * !5 ‫دم‬K ‫ =  ن‬5‫وا‬
!AR ،‫ن‬4AB 4‫ ه‬A ' V‫ و‬،‫ن‬4A ‫ ز‬4‫ ه‬A' V ،nA'%‫ ا‬4A 4 ‫ أ‬A5 ‫ص‬ID ..
‫ف‬AQ‫! ا‬A CA ‫ ا  و‬CD‫ و ا‬J42  TR V ‫ي‬N‫ن ا‬4D(‫ا ا‬N 4 4$R
.‫ن‬4 ‫ا‬
XA'‫ و‬،CA9 CA @ A
 ‫م‬A‫ ا‬CA  Xُ' .. C T9 C @ ‫ن‬4D‫ إ‬X‫ا '
آ‬NB‫ ه‬..
CAA  XAA'‫ و‬،CAAr CAA @ AA
 )4AA$‫ ا‬CAA  XAA'‫ و‬،CRAA/ CAA @ AA
 ‫ ون‬AA‫ ا‬CAA 

.222 / ‫ ا‬V ‫ وا‬DK‫  ا‬$‫( ا‬1)


.3297 /6 ‫ن‬K‫( @ ل ا‬2)
.(59) )*‫ن ر‬K‫ ا‬X|4k@ @ 94'‫ ا‬C Q‫( أ‬3)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
34

AA
 CAA|4‫ل ا‬4AAk‫ ا‬CAA  XAAُ' .. CAARQ CAA @ AA
 AA R‫ة ا‬4AA ‫د ا‬AA * =AA ‫رب‬4AA‫ا‬
A
'‫ و‬،CA 45 CA NAQg' ‫ن‬4AD‫ إ‬X‫ آ‬،G‫ ا‬9‫د‬g – CL‫ ورد @ و‬4‫ @ – آ‬،C4l
..(1)(CR/‫ و‬C$ ‫ و‬C4* C @
.. CA  XAُ' =A uAD A@ 4‫ ه‬A' A‫ ا‬A 5‫ او‬A*4%‫ ا‬MAR ...‫ا‬NA‫ ه‬X‫و@ق آ‬
A@ ‫ن‬g2‫Ÿ ا‬49  ZgR ‫| ذات‬4‫  ه‬5‫* رو‬4r ‫ن‬K‫ إن @ ا‬:‫'ل  @' و ي‬
،CAA5‫ رو‬XAAI'‫ و‬،J4AA2 ‫ و‬CAA /45‫ أ‬jAA‫ و'ه‬،CAAD‫ و ا‬AA' AA@ ،‫ن‬4AAD(‫ ا‬uAAD
..(2)J BR‫ و‬C‫ إدراآ‬µ*'‫و‬
XA$‫•= ا‬%' ‫ع‬4*V‫ ا‬$9‫ و‬، 5‫ وا‬q*‫ل @ و‬$‫ ا‬µ*'‫ و‬jr‫ا‬$‫ '^  ا‬CD‫ إ‬..
.(3)‫ح‬4 R‫ر‬V‫ة اح وا‬29 ‫ن‬4D(‫ ا‬$2'‫ و‬،‫س‬45(‫و' أ ا‬
:CL‫= و‬B' V‫  'ُ رك و‬ZgR
CA qAD4‫م آ‬A A@ G‫ ا‬A ‫= أ‬A 4A5‫ن رو‬K‫ن ا‬4‫ آ‬4 :‫'ل  @' و ي‬
=A
‫ وا‬uAD(‫ع ا‬4A%D‫ ا‬A@ ‫آ‬#‫ ا‬U‫ وا‬،J‫ز‬4
‫  إ‬4D  ‫ ه‬L4Q  D45‫رو‬
AA ‫ة‬94AA
‫د' وا‬4AAI‫ا|™ ا‬AA@ ‫د‬4AA$R‫ وار‬،J‫ر‬AA/ =AA ‫رة‬AA/ AAI*‫ة أ‬4AA‫آ‬4 =AA
.(4)C4/
‫ اءًا‬A9‫ن ا‬KA‫ص ا‬AID C ‫ = 'ا‬X‫ آ‬C9 $2' 4ًL4Q ‫ًا‬/ ‫ن‬K‫ا ا‬N‫)إن @ ه‬
‫ا‬NA‫رات ه‬4A A@ ‫ص‬4Q ‫ن‬4%9 $2' CD‫ إ‬،C @ ‫ز‬4
(‫ ا‬l‫ أن '_ = ا‬X*
.‫ن‬K‫ا‬
‫ وأن‬،A $‫= ا‬A XA$‫ ا‬4‫ رآ‬A' A‫ ا‬D4A$‫ وراء ا‬4A 4ً• v M4‫ أن ه‬$2' ..
‫س‬4A‫ ا‬fA$9 CA‫ ' رآ‬،‫ن‬K‫ا ا‬N ‫ع‬4/V‫
د ا‬9 u‫ @ ا‬UB' ‫ًا‬I M4‫ه‬
‫ي‬NA‫ ا‬I$‫ا ا‬N‫ ه‬.. ‫  د‬X‫ ! آ‬CB‫ و‬،4ًk 4x ‫س‬4‫ ا‬f$9 C‫ و' رآ‬،4ًl‫وا‬
= 4AB‫! ا‬A$‫ ا‬A‫؟ أه‬4AR‫رة ذا‬4A$‫ ا‬A‫ أه‬:J‫ ر‬AI ' R U$I' ،u‫ @ ا‬UB'
‫؟‬4 @
=AA A ‫ص ا‬4Ap‫ ا‬AADK‫ع ا‬4A'(‫ ا‬A‫؟ أه‬4$A2R AA‫ل ا‬AW‫ر وا‬AI‫ ا‬A‫أه‬
X2R 4D‫؟ أم أ‬$
4‫ آ‬L4$‫ ا‬JN‫؟ أه ه‬T‫غ = ا‬I‫| ال ا‬4/ ‫ع‬4'‫إ‬
!‫   ود‬x 4‫ وراءه‬QK 4ً• v‫ م و‬R 4
‫ن‬KA‫ا ا‬N‫ص ه‬ID C ‫ = 'ا‬X‫ آ‬C9 $2' DK* ™D X‫ دع @ آ‬/ M‫ذ‬
(CA‫ن آ‬K‫ء ا‬49 @  B‫ وا‬W‫ وا‬9 49 ‫ار ا رآ‬/#‫ ا‬J‫ وراء‬RgR )Z ‫ ا ًء‬9‫ا‬

.225 ،224 :‫ ا  ص‬V ‫ وا‬DK‫  ا‬$‫( ا‬1)


‫ ي‬A ‫ و‬A'@ A ='A2$‫ن ا‬A‫رف ا‬4A$ ‫ة‬A|‫= دا‬A 
ً AD 111 / A‫ ا‬AV ‫ وا‬ADK‫  ا‬$‫( ا‬2)
.679/7
.136 /n94‫ ر ا‬I‫( ا‬3)
.109/ n94‫ ر ا‬I‫( ا‬4)
4R*‫ روح اب و‬:_4^‫ ا‬XI‫ا‬
35

.(1)
= r4AAAp‫ب ا‬AAA* !AAA !AAA' AAA94‫ل وا‬AAA
‫ن ا‬4%AAA/ CAAA ‫ن‬K4AAA@ ..
V ،A49 ‫ ه‬4 ‫ و‬4‫ @ اب آ‬X$@ C ،49 ‫ ه‬4 ‫ و‬4‫  ًء )آ‬/‫ا‬
‫ و‬AAT' XAA9 ،CAA 4p ‫ دون‬CAA 49 V‫ و‬،‫م‬AAIp‫ر دون ا‬4AAID#49 MAA‫™ ذ‬AAp'
A@ AZ‫ أ‬،@‫= د‬B' V _ 5 = C @ Z0'‫ و‬،‫ رد‬C54I =B' V _ 5 = U‫ا‬
.(2) (‫ع‬4R#‫ @ ا‬Z‫ أ‬4‫ اء آ‬#‫ا‬
:‫ن‬K‫  ا‬ZgR ‫ه‬4W =
‫ن‬K‫ ا‬I' )‫ و‬،='Q¦‫ @ ا‬J ZgR ‫ه‬4W = 4k ً $9 ‫ن‬K‫ ا‬4 jL‫و و‬
..‫د‬4
‫ وإ! ا‬X9 ،=
‫ اه) إ! ا‬$R * J
D X9 œ@ 2‫  ! ا‬Zg‫ا ا‬N‫ه‬
V‫د إ‬A‫ ا‬XAQ‫ دا‬A@ CA A  ‫ن وآ‬KA‫  ا‬ZgAR A/ ‫  إدراك‬%D V 4‫و•= آ‬
. Zg‫ا ا‬N‫ه ه‬4W ‫|š و‬4D ‫ل‬Q = J‫د‬4$9‫ = أ‬4k$9 ‫ رك‬D ‫= أن‬B' 4D‫أ‬
:4 IR‫ل و‬4
‫ع ا‬2Q
=AA XAA !AA ‫ ل‬AADُ‫ أ‬AA CAAD‫ أ‬J ZgAAR ‫ ة‬AAv‫ و‬CAAW‫ن و‬KAA‫ن ا‬gAAv =AA ŸAA9 AA)
‫ة‬A‫ ا‬A'4x A@ CAD‫ آ‬A – XA
‫ ا‬q'‫ أ‬،2 X$ُ 4‫ آ‬X C X$ُ ‫ و‬،‫ل‬4
‫ا‬
‫ن‬
َ Jْ+ُ[
ْ ‫َا ا‬2َ‫ ]
َ ْ َأ ْ َ^ ْ
َ ه‬:!4A$R ‫ل‬4A* 4A‫ آ‬G‫  ا‬2Q = 4ً I 4ً$v4Q – 9I‫وا‬
XAA
‫ ا‬µAA$YRV :‫[ أي‬21 :AA2‫[ ]ا‬C ِ ‫ ا‬$ِ !َ  W
ْ X
َ ْ% : ً7: R
َ َ I ً& 8
ِ َX `ُ  َ "ْ ‫َأ‬+َ
 ?ٍ  َ 1
َ 5 َ
َ
.G‫  ا‬2Q = JZgR ‫ ة‬v = Jُ pL ‫ع‬Y IR‫و‬
،4ًv‫ أ‬ ً  qD4‫ و آ‬،‫ت‬4*p‫ @ ا‬C 4$@‫ن و‬K‫  ا‬ZgR  5 ‫ن‬4 9 ‫ا‬N‫@ ه‬
..4ً L‫
ًا أ‬5 ‫أو‬
AI‫م ا‬4 #‫ ا‬ZgR ! ‫ن‬# ، Zg‫ل وا‬4$DV‫ ة ا‬2  ً ^ ‫ ع‬I‫ُب ا‬l‫و‬
(3 )
. (9 M‫ ذ‬XI' V‫ و‬،‫ ع‬IR‫ و‬n2R ‫أن‬
: ‫ ا‬X^R ‫رة‬L ‫ ه‬:‫ ا¦' @ ل‬JN‫ ! ه‬U%* / n$'‫و‬
CAA 9 J4A' ‫ء‬Av CA qA^' V V ً A ‫ ًا‬AZ‫ وأ‬4Dً 4%A/‫ و‬ ً ^A ‫ن‬KA‫ا ا‬NA ‫ن‬zA@
A$' V 4*‫و‬NAR A ‫ ا‬JNA‫و*ن ه‬NA' )D4A ‫ آ‬A@ ‫ن‬KA‫ ا‬u = 4ً• v ‫ا‬5‫'= أ‬N‫وا‬
.(4)5‫ ا‬2‫ ا‬DK‫ا ا™ ا‬N‫ ه‬V‫ إ‬C
:‫'ة وا
د‬$2‫ا‬
A2pR A 0‫ب ا‬A‫ن ا‬zA@ MNA‫ آ‬،‫ن‬KA‫ ا‬X/‫ ا‬4 ‫  ك إذا‬/ X
‫ن ا‬4‫ن آ‬z@

.3399/6 ‫ن‬K‫( @ ل ا‬1)


.128  ‫ ا‬V ‫ وا‬DK‫  ا‬$‫( ا‬2)
.72 ،71 /‫ي‬/‫ن  و‬K‫ ا‬W (3)
.3532/6 ‫ن‬K‫( @ ل ا‬4)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪36‬‬

‫و‪ R‬ه ًا  ً‪  4‬ا‪ ،C4/‬و و‪ 4 jL‬ا‪K‬ن ‪4W = 4k$9‬ه ه‪N‬ا ا‪: Zg‬‬
‫‪`ُ ْ ِ +I &ِ W‬‬
‫‪َ [ْ Gَ /‬‬
‫‪ِ q‬آَ'ً ‪َ ِ َl ً'ِ َWَ I‬‬
‫‪ِ "ِ7‬‬‫‪ %‬ا ْ
َ‬ ‫‪َE‬‬ ‫> َ‬
‫‪َ ^ َ C‬ل َأ ْ‬
‫@= ذ‪] :!4$R C* M‬ا ُ‬
‫‪] [C‬ا ‪.[23 :‬‬ ‫‪ُ ُ1‬د ُه ْ َو ُ‪ِ ْ ُ 'ُ ُD‬إ
َ‪ِ 5‬ذ ْآ ِ‪ +‬ا ِ‬ ‫‪ُ %‬‬ ‫ن َر ' ُ ْ ُ|  َ‪ُ !ِ G‬‬
‫‪َْW‬‬ ‫‪َ P‬‬ ‫‪ْ "َ %‬‬
‫‪ُ ُ1‬د ا
‪َ "ِ2‬‬ ‫ُ‬
‫@‪ Zg' U4‬و' =‪ ،‬وا
 '‪ $2‬و' = ‪ ..‬و ‪ 4A‬ه‪NA‬ا إ‪ V‬د‪ !A AV‬ا‪ AZ#‬ا‪NA‬ي‬
‫أ‪ CZ 5‬ا‪K‬ن @ ا‪ ،U‬وا ة ا‪  $‬ا ‪.42 qZ 5‬‬
‫و ‪ u‬ذ‪ X9 ،U@ M‬إن ا‪ = 0‬ا‪N‬ي ' ا¦'‪4‬ت و'‪ CA* A
' 4$ · $‬و*‪ A‬‬
‫ا‪ 4AA2 CAA  qAA/‬ا‪ ) AAW$‬وا‪ AA94‬وا( ‪A‬ل ‪ AA G‬و ‪ ،XAA‬و‪  %AA' V‬أن‬
‫ن‬‫‪ V‬و‪  AA2Q‬و ‪ِ] AA94‬إ ‬ ‫'‪ !AA % AA‬ه‪ JNAA‬ا‪ CAA9 AA |49
AA' J AA
@ 4AA2‬إ ‪ً AA‬‬
‫‪ً7N‬ا ‪َ ‬و َ" ُ[ ُ
 َ‬
‫ن‬ ‫ ‬ ‫ن ُ‬‫ن
ِ†ذْ َ‪ِ D‬‬
‫‪I+ P‬و َ‬ ‫ َ  ْ! ِ ْ َ" ِ‬
‫‪ %‬أُو ُ‪  G‬ا ا ْ
ِ& ْ  َ ِ‪ِ `ِ  ِْ Dَ %‬إذَا ُ" َْ ‪َ 5‬‬
‫ا
‪َ "ِ2‬‬
‫ن َو َ"^ِ" ُ‪ُ 7‬ه ْ‬‫ن َ" ْ‪َ ُ9‬‬‫ن
ِ†ذْ‪ِ َD‬‬‫ن َوْ ُ‪َ 7‬ر ‪َ  ً ُ&Oْ َ
َ َ ':‬و َ"‪I+ِP‬و َ‬ ‫ن َر ‪ َ ':‬إِن آَ َ‬ ‫ُ َْ َ‬
‫‪] [ً W‬ا(‪/‬اء‪.[109 ،107 :‬‬ ‫‪ُX‬‬ ‫ُ‬
‫‪ِ] :!4AA$R CAA* 4ً AAL V‬إذَا ُ‪5 َْ G‬‬ ‫@‪4AA4‬ل ا*‪ XAA' =AA AA‬ا‪KAA‬ن ا‪ً 4AA/‬‬
‫‪ً7N‬ا َو ُ' ِ‪.[58 :)' ] [f!9‬‬ ‫‬‫‪I+X‬وا ُ‬ ‫‪َ %‬‬ ‫> َ ِ‬
‫ت ا
‪ْ +‬‬‫ َ ْ! ِ ْ ‪ُ َ"J‬‬
‫َ‬
‫@‪z‬ن ) '‪ U54I‬ا ن ا‪
/ @ U‬د‪ ،J‬اآ! ا‪
49 U‬د و‪AQ =A J 5‬ل‬
‫و ‪ C‬واه از‪ J‬وه‪.C9 4ً2Q Cr‬‬
‫و ‪ q' 4‬ا‪ J4DV‬أن ا‪  G‬و ‪ * X‬ذ ‪Y‬م ا‪ $ ='@4B‬م ‪
A/‬ده) ‪KA )4A/ A‬ن‬
‫‪ُ7Nُ E‬و َن[ ]ا‪42DV‬ق‪.[21 ،20 :‬‬‫] ََ َ
ُ ْ َ ُ"‪َ ُ ِ ْH‬ن ‪ ‬وَِإذَا ُ‪ِ+D‬ى َء ََ ْ! ِ ُ ا ْ
ُ[‪ُ Jْ+‬ن َ َ" ْ‬
‫وآ‪g‬ن ا‪4‬ل ا‪4D  $ %‬ن  ‪K C4/‬ن ه ا
د ‪ 2‬ة ‪  ZgR‬ا‪K‬ن‬
‫! ا‪ 42‬واب ‪..‬‬
‫و ‪ q‬ه‪ JNA‬ا‪V4A$DV‬ت و ‪'$A2* =A 454AI' 4A‬ة وو ‪ XA‬و‪A2Q‬ع و‪
A/‬د‬
‫ا@ا‪4AAl‬ت ‪ AA'WD‬أو أ‪AA5‬ال ^‪NA ' AA 4‬آه‪ 4AA 4‬ا‪KAA‬ن ‪4AA9 =AA‬ب ا ‪ AA XAA9 ، AA‬‬
‫‪BR‬رت ‪L‬ره‪ 4‬آ^ ًا @ ا
‪ X‬ا‪#‬ول‪ ،‬و‪ R V‬ال ‪BR‬ر وإن آ‪ qAD4‬أ*‪=A A ^B9 XA‬‬
‫ا‪4/# l4‬ب  ' ة ‪ 4A u A‬أ‪ً A9‬ا @‪ A‬ان ا‪KA‬ن ‪ !A J ZgAR  AL4p‬ا‪A‬ب‪،‬‬
‫@‪
$4‬ة ا‪ V  DK‬زا‪ q‬و‪4 * !5 X$R XW/‬م ا‪ µ9  @ ،4‬ا‪G‬‬
‫‪) JN@ ..‬ه‪ (D‬ا ‪g2D‬ت @ أ‪/‬ة ا‪ ،   ' 
D‬و‪@4/ )Z 49 qTv‬ت‬
‫إ! آ ا (آ‪4A‬ل درا‪ ،4A/‬وه‪4A‬ك @‪ A‬ا
‪ A$ 4‬أ‪ 4A ` AR‬أن ‪A$R‬ف ‪ !A‬ا(‪A/‬م‪،‬‬
‫وأن ‪ R‬إ ‪R .. C‬ل )ه‪ (D‬وا‪4  445 L‬ءا‪ 4R‬ا‪#‬و! ‪K49‬ن‪:‬‬
‫‪ %
...‬أ;!‪>  u‬و
‪ ،h‬أن أ‪ Ud‬ا‪ +|-‬ا
‪2‬ي ‪+G‬آ` ا
[‪J+‬ن ‪   ،/ D /‬‬
‫أآ‪ 7‬أ‪+D % /‬اءة ا
‪ E‬رة ا
‪ % $l
l‬ا
[‪J+‬ن >‪ 5‬و‪71 / G71‬ة
‪ B
P‬ه‪2‬ا‬
‫ا
‪ 9‬ن‪ h9 ،‬ه‪ @2‬أول ‪Md‬ة
‪ / /‬ا‪Mr‬م ‪.(1) «...‬‬

‫)‪4* (1‬ا = ا‪K‬ن ‪4$‬د ا '= ‪4B n X Q‬ب إ‪4v‬رات ا(
‪4‬ز ر‪ /‬ص ‪.287‬‬
4R*‫ روح اب و‬:_4^‫ ا‬XI‫ا‬
37

A@ Ÿ4A‫ ا‬J ZgAR ‫ و‬،‫ن‬KA‫ ا‬A‫و‬9 ‫ف‬A$' (4A5 VD) 42‫ ا‬U'‫د‬#‫ا ا‬N‫)وه‬
:(‫ن‬K‫ ا‬5‫ ) = و‬$|‫ اا‬CR I C R @ ‫ @ ل‬،‫اب‬
،@ C @ q$R‫ و‬،‫ذه‬g@ ‫ن‬K‫»*أت ا‬
=AAAA ‫ أؤ‬V jAAAA ‫ وآ‬.. qAAAA ²@ ‫اءة‬AAAA‫ ت ا‬AAAA‫) أ‬AAAAZ
XAA‫ آ‬4AA5‫ وأ‬4AA‫ه‬WD‫ ي أ‬AA' = AA9 ‫ن‬KAA‫ ة ا‬AA
$ ‫و‬
‫ ة‬A
$ .. ‫ ات‬A
$‫ ا‬A ‫ آ‬V ‫ ة‬A
$ A‫ ه‬،= 5
A 49 q ‫ و‬،4D = 49 ‫ ل‬R ‫ ة‬4Q  ‫إ‬
.(1)«49 2' ‫ أو‬4 ‫= ' ث‬
:G‫أ ا دا ا‬
=A A
 ‫ ث‬A5 4A ،‫ت‬4A'¦‫ ا‬4 4Z 5 ‫ وا‬،‫ن‬K‫  ا‬ZgR ‫ه‬4W = ‫و‬
)AAk$9 ‫ل‬4A* ‫) أن‬AA XA$@ ‫ن أول رد‬4AAB@ ‫ن‬KA‫= ا‬A ‫ت‬4AA'K !A‫ا إ‬$AA/‫ ا‬4A 5 =A
‫ا‬
:f$
‫وا‬ZgA@ ،) A % A/‫ و‬،‫ب‬4A%p‫) ا‬A2‫ أده‬A@ (‫ا‬$/‫ا( و) 'ا )ا‬ID‫)أ‬
4AA ŸAA 9 AA@‫ر‬4
‫ ا‬AAx‫ ا‬AA‫ ه‬ZgAA‫ا ا‬NAA $'AA‫ ا‬AA
‫ ا‬qAAD4‫ وآ‬،4AATً 49 ‫ًا‬ZgAAR CAA9
‫ن‬
َ &ُ ِ َ E
ْ "َ %
: N
ِ
ْ ‫ ا‬%
َ : ‫ًا‬+Oَ َ  َ ْ‫ ) ] َوِإذ‬AA AADK‫ب ا‬4AA%p‫ى ا‬A@ =AA JAA@
َ !ْ
َ‫ ْ َ ِإ‬+َ d
َ &ْ ِ َ ‫ ْ َ َ ِإ‬Dَ َ" ‫َُ
ا‬D  %
َ "ِ‫ر‬2ِ ْ I ِِ ْ Dَ 5َ
‫ َو
ْا ِإ‬/ َSِ Dُ  ََ ‫ ُ ا‬R ِ ْ ‫َُ
ا َأ‬D @ُ ‫ُو‬+S
َ >
َ  ََ ‫ن‬َ Jْ+[ُ
ْ ‫ا‬
َ َ ْ Dَ َ"  ٍ !ِ[َ ْEI Bٍ "ِ+~َ 5َ
‫ َوِإ‬B : َ
ْ ‫ ا‬5َ
‫ِي ِإ‬7ْ"َ `ِ "ْ 7َ "َ %َ !ْ 'َ َ
: Dً 7: R
َ ُ 5َ ُ 7ِ &ْ 'َ %ِ ‫ِآَ'ً ُأ ْ ِ^ َل‬
.[31 -29 :‫ف‬45#‫ب َأ
ِ! ٍ [ ]ا‬ ٍ ‫َا‬2 َ ْ%: ُ‫ْآ‬+N ِ "ُ ‫ ْ َو‬9ُ 'ِ ُ ‫ ُذ‬%: ُ9
َ ْ+ِOxْ "َ `ِ 'ِ ‫ ِ ُ ا‬Jَ‫ و‬C ِ ‫ا‬/
َِ ‫ِ! ُ ا دَا‬1‫َأ‬
=AA )9AA* AA@ AA%D‫ي ا‬NAA‫ ا‬AAZ#‫ر ا‬AAIR -UAA%* AA/- ‫ل‬AA' 4AA‫ت آ‬4AA'¦4@
)A ‫وة‬A‫ ا‬qAD‫ ا‬4@ .'4‫! ا‬5 =  =  4L J$/‫ @ ا‬،‫ن‬K ‫ت‬4ID(‫ا‬
nAA %R V 4AA CAA )‫ه‬4AA2 ‫) و‬AA/D qAA5 AA*‫ و‬،) AA* !AA‫را إ‬4AA/ ‫ا أن‬AA^'
‫ء‬A29 CA5 {A ‫= ا‬A A45 A‫ وه‬.CA9 ‫ار‬ND(‫ وا‬Cx9‫ @ إ‬0B‫ أو ا‬،C  ‫ت‬B‫ا‬
CDgA29 ‫ء‬45V‫ إ! اآ وا‬4$@‫ د‬C$@ ' ،‫ب‬x ‫ه‬4* Z09 J42 q5‫ و‬، '
.(2)‫م‬4‫
واه‬9 ='Q¸ Cx9‫وإ‬
:B ‫آ‬2 ! ‫ن‬K‫  ا‬ZgR
– ‫م‬4A2‫= ه‬9 ‫ – و‬X 49‫ وأ‬،‫ب‬5 =9 ‫ن‬4 / 49‫ أن أ‬:‫ ا ة‬U‫ آ‬4 ‫وى‬R
XA ‫= ا‬A AI' A‫ وه‬ε G‫ل ا‬A/‫ا = ر‬$    ‫ ا‬Q ،n'v =9 uQ#‫وا‬
‫ا‬R4A@ ،C54AL ‫ن‬4AB9 ‫ف‬A$' V XA‫ وآ‬،CA @ A' 4A
)A XA‫ آ‬NQg@ ،C 9 @
A@ := |4A* ‫ا‬A ‫ @و‬،nA'%‫) ا‬A$
@ ،‫ا‬A*R A
‫ ا‬Ar ‫! إذا‬5 ،C ‫ن‬$'
AA ‫ ا‬qAAD4‫! إذا آ‬AA5 ‫@ا‬AAID‫) ا‬AAZ ،4ً• AAv CAAD AA@ )AA$*‫و‬# )B|4AA/ fAA$9 )AA‫آ‬K‫ر‬

.‫ر‬4  / 5‫ أ‬.‫ د‬110 /DK‫ز ا‬4


(‫' ا‬WD (1)
.3273/6 ‫ن‬K‫( @ ل ا‬2)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
38

،‫ا‬A*R A
‫ ا‬Ar ‫! إذا‬5 ،C ‫ن‬$' ‫ا‬R4@ ،C
!‫ إ‬X ‫ ر‬X‫د آ‬4 ، D4^‫ا‬
‫! إذا‬A5 ،‫@ا‬ID‫) ا‬Z ،‫ا أول ة‬4* 4 X^ f$ )k$9 ‫ل‬4@ ،n'%‫) ا‬$
@
Ar ‫! إذا‬A5 CA ‫ن‬$A' ‫ا‬R4A@ ،CA
)A XA ‫ ر‬XA‫ آ‬NAQ‫ أ‬،^4^‫ ا  ا‬qD4‫آ‬
V‫ أ‬AA‫ه‬4$D !AA5 ‫ح‬AAD V :f$AA )AAk$9 ‫ل‬4AA@ ،nAA'%‫) ا‬AA$
@ ،‫ا‬AA*R AA
‫ا‬
.(1)«‫*ا‬R )Z M‫ه وا ! ذ‬4$@ ،‫د‬$D
!‫؟‬MN )$@‫ي د‬N‫ ا‬4@ ..
‫ة‬% A‫ن )ا‬$ %A' )A$
' )A ‫ي‬NA‫ وا‬،)9A* !A ‫ن‬K ‫  اي‬Zg‫ ا‬CD‫إ‬
!AA‫دة إ‬AA$‫ م ا‬AA !AA )‫ ه‬AA‫ه‬4$R )AAx‫دوا ر‬4AA$@ ،CAA ‫ع إ‬4AA/ AA*‫) اا‬AAD‫! أ‬AA
.(2) (C4/
fAA$9 )AA‫آ‬K‫ ر‬AA@» ‫س‬4AA‫| ا‬4AA/‫ ه) و‬AA  !AA  ZgAA‫ا ا‬NAA‫= ه‬AA ‫ا‬AA2Q ‫ا‬NAA‫و‬
.«4ً• v CD @ )$*‫و‬# )B|4/
:‫ ة‬T‫= ا‬9 ‫ا‬
G‫ وا‬gAL :·'A* qA4@ CA ‫ رق‬4ADgB@ ‫ن‬K‫ = ا‬4ً• v ‫ ة‬T‫= ا‬9 ‫ ا‬/
.4‫ن *'· آ‬I‫ و‬، ‫ا‬
‫ل‬A' ‫ أن‬CA UA%'‫ و‬C4 ‫ و‬C9 J‫ وا از‬J‫ء‬4'‫ '^  آ‬X 49‫ أ‬C ‫و@ وا إ‬g@
.J‫ر‬4‫ آ‬C CD‫ أ‬C * C9 )$' Vً * ‫ن‬K‫@ ا‬
V‫ و‬J A 9 V‫ و‬$A249 A )A‫ أ‬XA ‫) ر‬BA 4A G‫ا‬A@ ‫؟‬C @ ‫ذا أ*ل‬4@» :‫ل‬4*
CA ‫ إن‬:G‫ وا‬.‫ا‬NA‫= ه‬A 4ً• Av CA' ‫ي‬NA‫ ا‬CA2' 4A G‫ وا‬.=
‫ر ا‬4$vg9 V‫ و‬،J I9
.«!$ُ' 4 ‫ و‬$  CD‫ وإ‬،CR 4 )%  CD‫ وإ‬،‫وة‬% C  ‫ وإن‬،‫وة‬
.C @ ‫ل‬R !5 M * !l' V G‫ وا‬:X 9‫ل أ‬4*
‫ق‬A' JA'‫ رأ‬4A ‫ أ‬.Z0' / V‫ا إ‬N‫ إن ه‬:‫ل‬4* B@ 4@ . C @ B@‫ @  أ‬:‫ل‬4*
.(3) ‫؟‬C ‫ و ا‬C‫ وأه‬X ‫ = ا‬9
:$ 9‫= ر‬9  ‫ت‬4@‫اا‬
)A/49 CAl‫و‬4  ε A !A‫م إ‬A' – ·'A* ‫دة‬4A/ =A – A$ 9‫= ر‬9  ‫ا‬N‫)وه‬
‫ك‬AA'‫ و‬،4AA9 XAA' CAA$ ،‫وض‬AA$‫ ا‬fAA$9 CAA  ‫ض‬AA$'‫ و‬،·'AA* =AA = ‫آ‬AA2‫ا‬
.CR‫د‬
CA Rg' 4A ‫ن‬4A‫ إن آ‬UA%‫ض ا‬A$' )AZ ،‫ل‬4‫ ا‬C  ‫ض‬$'‫ و‬،Mُ ‫ ا‬C  ‫ض‬$ @
..‫وس وا
ن‬4/‫ ا‬X * =

.193 ،192/1 ‫م‬42‫= ه‬9V '‫( ا ة ا‬1)


.114/ DK‫  ا‬$‫( ا‬2)
. ^‫= آ‬9‫  ا‬R‫ و‬،‫م‬42‫= ه‬9V ‫ = ا ة‬D 13 /U%*  ‫ن‬K‫' ا @ ا‬I‫( ا‬3)
4R*‫ روح اب و‬:_4^‫ ا‬XI‫ا‬
39

A*‫ »أو‬:ε G‫ل ا‬A/‫ ر‬CA ‫ل‬4A* ،CA )AR‫ وأ‬،CAl‫= و‬A XA ‫! إذا @غ ا‬5
:ε G‫ل ا‬A/‫ل ر‬4A@ ،XA$@‫ أ‬:‫ل‬4A* ،«A A/4@» :‫ل‬4A* ،)$D :‫ل‬4* ‫ ا‬49‫ أ‬4' qx@
ًJْ+Dُ `ُ ُGَ"J ْh َR: ُ ٌ‫ ِآَب‬ ِ !ِ>+
‫ ا‬% ِ َ >
ْ +
‫ ا‬%َ : ٌ?"ِ^ َG  >] ) 5‫= ا‬5‫ ا‬G‫) ا‬9
‫ُ
ا‬Dَ ‫ َو‬ ‫ن‬ َ &ُ َ E
ْ "َ َ ْ ُ َ ْ ‫ ُه‬+ُ lَ ‫ض َأ ْآ‬ َ +َ  ْ Kَ َ ‫ًا‬+"ِ2َ ‫ًا َو‬+!W
ِ 'َ  ‫ن‬َ ُ َ&ْ "َ ‫
َ[ ْ ٍم‬: !f 'ِ +َ 
َ
َ  ‫ َ?ْ ِإ‬
ْ َ ٌ‫َب‬N> ِ  َ ِ !ْ 'َ ‫ َ' ْ! ِ َ َو‬%ِ‫ٌ َو‬+Dْ ‫ذا ِ َ َو‬J /ِ‫ َ ِإَ
ْ! ِ` َو‬ ُ ْ7Gَ ِ $ٍ  ‫ َأ ِآ‬/ِ  َ 'ُ ُDُ
.[5-1 :qI@] [‫ن‬ َ ُِ َ
!A‫ أ‬A*‫ و‬،4A qAI A‫ و‬،qAI@ ‫رة‬A/ CA  ‫أ‬A' ε G‫ل ا‬/‫! ر‬k ‫و‬

ة‬A‫ ا‬A'K !A‫ إ‬ε G‫ل ا‬A/‫! ر‬AD‫) ا‬AZ ،CA A' 4  ‫ ًا‬$ ،J jQ C' '
qDg@ ،q$/ 4 ‫ ا‬49‫ أ‬4' q$/ * :‫ل‬4* )Z ، C$
/‫ @
و‬،‫ = ارة‬
.‫وذاك‬
ْ? [ُ َ ‫ ا‬Y
ُ +َ 
ْ ‫ ] َِنْ َأ‬:!4AA$R CAA* !AA‫ إ‬XAAL‫ و‬4AA ε CAAD‫ت أ‬4AA'‫ اوا‬fAA$9 AA@‫و‬
‫) أن‬5AA‫ وا‬G MR AAv4D :AA CAA ‫ل‬4AA* [‫ ٍد َو َ| ُ  َد‬ َ $ِ [َ 
ِ d
َ ?َ  lْ ِ $ً [َ 
ِ d
َ ْ 9ُ Gُ ْ‫ر‬2َ  َ‫أ‬
‫رض‬#‫ ا‬XA‫ه‬# XA* V 4A A' ‫ي‬NA‫ا ا‬NA‫م ه‬4A ‫ أ‬CAD M4'  $' ) ‫ إذ‬،MR
.C9
A* ‫ن‬4A‫ آ‬CAD‫ أ‬V‫ إ‬،4Aًl‫و‬4 ‫ و‬V ً A/‫) ر‬A JA^$9 ='NA‫ ا‬C94AL‫م  إ! أ‬4* )Z
‫م‬A‫ل ا‬4A@ ،CA ‫ @ و‬M‫ ا ذ‬9 !5 ،C5‫ و ار‬CD @ ‫ن‬K‫ ا‬Zg@ ،/ 4 /
4A@ ،CA9 UA‫ي ذه‬NA‫ ا‬CA ‫ ا‬A T9 A ‫ ا‬A9‫ءآ) أ‬4  ،G49 jD :f$ )k$9
‫ ا ؟‬49‫ أ‬4' ‫ وراءك‬4 :‫ا‬4* ) ‫ إ‬u
،$A249 A‫ ه‬4A G‫ وا‬،œA* CA^9 q$A/ 4A G‫ وا‬،V* q$/ D‫ ورا| أ‬:‫ل‬4*
.D4B49 V‫ و‬،49 V‫و‬
A‫ ه‬4A = A9‫ و‬XA ‫ا ا‬NA‫ = ه‬A9 ‫ا‬AwQ‫ و‬،9 4‫ه‬$ ‫ وا‬D$ r‫ أ‬،·'* 2$ 4'
.(1)) W gD C q$/ ‫ي‬N‫ ا‬C =DB  G‫ @ا‬،J 4@ C @
:4
‫ا
د ا‬
‫ن‬4AA‫ وآ‬،AA$B‫ ا‬AA )
AA‫رة ا‬AA/ ‫أ‬AA' ε G‫ل ا‬AA/‫ن ر‬4AA‫م آ‬4AA'#‫= ا‬AA ‫م‬AA' AA@ ..
4 A CAD‫ أ‬A ‫وا  ر‬ZgAR‫ و‬،‫ا‬AID‫ا وأ‬BA@ ،= ‫آ‬A2‫ ' = ا‬$‫ ا‬CR‫' اء‬
A  MA4' ) ،[‫ُوا‬7ُ ْ ‫ وَا‬Cِ ‫ُوا‬7Nُْ َ] :!4$R C* 
/‫ و‬،‫' ارة‬4D Ÿ9
.=' 4/ ‫وا‬Q‫) و‬D‫ة ! أ‬% ‫ = ا‬$‫ا‬
،
A/ V‫ إ‬A5‫ أ‬nA' )A@ ،
A@ )
49 ‫ *أ‬ε ‫ أن ا‬:‫د‬$ =9 G‫'ل  ا‬
.(2)‫ا‬N‫  ه‬B' :‫ل‬4*‫ و‬،C !‫ إ‬C$@@ ‫اب‬R = 4ً ‫ آ‬NQ‫ أ‬4pً v ‫ أن‬V‫إ‬

.38 ،37 / ‫= ه‬5   DK‫


ة ا‬$‫( ا‬1)
.(576) ) ‫ و‬،(3640) ‫ري‬4p‫( ا‬2)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪40‬‬

‫‪
/‬وا وه) ‪2‬آن ‪ ..‬وه) '‪4‬رون @ ا‪ 5‬وا‪K‬ن ‪ ..‬وه) '
‪4A‬دن @‪A‬‬
‫ا‪ G‬وا‪/‬ل!‬
‫‪
/‬وا ‪ qR‬ه‪ JN‬ا‪4%‬رق ا‪ |4‬ا و*‪ )9* ! q$‬وا‪/‬ل ‪ ' ε‬ه‪JN‬‬
‫ارة  )‪ ،‬و@ ) ان وا‪2‬آن‪ .‬و'
@ 
ا
 ‪.‬‬
‫‪B' V ..‬ن أن '‪4‬و ا و* ه‪N‬ا ا‪KA‬ن؛ و‪ V‬أن '‪BA/4‬ا ‪NA‬ا ا‪4%A‬ن ‪)AZ ..‬‬
‫أ@‪*4‬ا ‪@ $9‬ة @‪z‬ذا ه) @ ذهل = ‪
/‬ده) آ‪N‬ه) وه) '
ون‪.‬‬
‫‪N9‬ا ‪R‬ا‪R‬ت اوا'‪4‬ت‪ )Z ،‬ا@*‪ X $R @ q‬ه‪N‬ا ا‪4‬دث ا‪ ،U'T‬و ‪ 4A‬ه‪A@ A‬‬
‫ا  ‪  ZgR @ ،U'T9‬ه‪N‬ا ا‪K‬ن ا‪ U
$‬وو*‪ C$‬ا‪ @ X|4‬اب)‪.(1‬‬
‫‪Q‬ف ا‪2‬آ = = @ ‪ )|4D‬وأو‪V‬ده) ‪K )49‬ن‪:‬‬
‫‪ 4‬ا‪ v‬أذى ا‪2‬آ = ‪ ،= 49‬وه‪ f$9  4‬ا‪ 94I‬إ! ا‪ ،2‬ر‪Ux‬‬
‫أ‪
49 τ B9 9‬ة‪ C @ ،‬ا‪ =9‬ا ‪4@ ،Yxw‬ل‪ :‬أ'= ‪ 4' 'R‬أ‪B9 49‬؟ @‪4‬ل أ‪:B9 9‬‬
‫أ‪g@ ، *  Q‬ر' أن أ‪ @ ` /‬ا‪#‬رض‪ ،‬وأ ر‪4* ،9‬ل ا‪ =9‬ا ‪z@ :x‬ن ^‪M‬‬
‫'‪ 4‬أ‪p' V B9 49‬ج و‪pُ' V‬ج‪ ،‬إ‪ UB MD‬ا‪ $‬وم‪ ،‬و‪ XIR‬ا‪ ،..)5‬أ‪4 M 4D‬ر‪،‬‬
‫ار  أ ر‪ 9 M9‬ك‪.‬‬
‫@ ‪ CAA$ AA‬و‪4AAr‬ف ‪ !AA‬أ‪AAv‬اف *‪ ·'AA‬وأ‪ CAADg9 )AAT9‬أ ‪4AA‬ر أ‪AAl@ AAB9 4AA9‬ا‬
‫‪ 4A9 X‬و ‪A‬أ ‪4Av 4A‬ء‪ ،‬و‪V‬‬ ‫‪
9‬ار‪ ،J‬و*‪4‬ا ‪ ُ :C‬أ‪ $ @ B9 49‬ر‪ @ C9‬دار‪َّ I @ ،J‬‬
‫'‪0‬ذ'‪ ،MN9 4‬و‪ ،CRI9 =$' V‬و‪' V‬أ @ ‪  x‬دار‪.J‬‬
‫@‪ !94AA‬أ‪ً
AA AAB9 AA9‬ا ‪4AA9‬ء دار‪4AAB@ ،J‬ن آ‪AA' XAA‬م '‪ CAA @ AAI‬و'‪AA‬أ ا‪KAA‬ن‪،‬‬
‫@
  ‪4D C‬ء ا‪2‬آ = وأ‪49‬ؤه) '‪
$‬ن ‪ C‬و'‪W‬ون إ ‪ ،C‬وآ‪4A‬ن أ‪AB9 A9‬‬
‫ ‪ً 4YB9‬ء ‪ C   M' V‬إذا *أ ا‪K‬ن‪.‬‬ ‫ر ً‬
‫وأ@ ع ذ‪ M‬أ‪v‬اف *'· = ا‪2‬آ =‪g@ ،‬ر‪/‬ا إ! ا‪ =9‬ا ‪ A@ x‬م ‪،) A‬‬
‫@‪4‬ا ‪ :C‬إ‪ 4D‬آ‪ 4‬أ ‪ 4D‬أ‪
9 B9 49‬ارك ! أن '‪ A$‬ر‪ A@ CA9‬دار‪ ،J‬وإ‪4A A* CAD‬وز‬
‫ذ‪
 !94@ M‬ا ‪49‬ء دار‪ ،J‬وأ= ‪I49‬ة وااءة @ ‪ ،C‬وإ‪ 4 A2Q A* 4D‬أن '‪=A‬‬
‫‪4D‬ء‪ 4D‬وأ‪49‬ء‪N9 4D‬ا @‪ ،CَDْ 4‬وإن أ‪ 9‬أن '‪ XA$‬ذ‪ CgA/4@ MA‬أن '‪A‬د  ‪ MA‬ذ ‪4ADz@ ،MA‬‬
‫آه‪ 4‬أن ‪ pُD‬ذ ‪.M‬‬
‫@
‪4‬ء إ! أ‪ C U%' B9 9‬أ‪9 
' V‬وة ا‪K‬ن ا‪4@ ،)'B‬ل أ‪ :B9 9‬إ‪D‬‬
‫أرد إ ‪ M‬ارك‪ ،‬وأر‪
9 l‬ار ا‪ G‬ور‪.(2)C/‬‬
‫‪ JN@ ...‬ا‪4Q#‬ر ‪0R‬آ إ*ار ا‪2‬آ = ‪9‬ة ‪  ZgAR‬ا‪KA‬ن‪ ،‬و‪ VA‬ا‪ AB‬وا‪4A$‬د‬

‫)‪ @ (1‬ل ا‪K‬ن ‪.3419/6‬‬


‫ ‪ =A‬ا‪4AR‬ف‬
‫)‪ 94L (2‬ر‪/‬ل ا‪ G‬و ده) @ ‪ ) $R‬ا‪K‬ن ا‪ uD# )'B‬آزون ص ‪ً AD 128 ،127‬‬
‫ارى ‪.286/1‬‬
4R*‫ روح اب و‬:_4^‫ ا‬XI‫ا‬
41

)A 9 4A @ ) AL‫ا‬R AB'‫ و‬،‫ا‬A/# )A/4B ‫ذه) و‬AD ‫ار‬A/‫! ا‬A ‫واص‬
C4AA9 ‫وا‬ZgAA' V !AA5 ‫ن‬KAA )4AA/ = AA9‫س و‬4AA‫ = ا‬AA9 AA ‫ ا‬AA@ ‫د‬4AA V49
:qI@][‫ن‬ َ ُ ِxْ Gَ ْ 9ُ &َ
َ `ِ !ِ ‫ ْا‬xَ
ْ ‫ن وَا‬
ِ Jْ+[ُ
ْ ‫َا ا‬2َ
ِ ‫ َ ُ& ا‬E
ْ Gَ َ ‫ُوا‬+Oَ ‫ َآ‬%
َ "ِ2
‫َ َل ا‬D‫] َو‬:‫ ا‬0 @
.[26
G‫م ا‬A‫ع آ‬4A/ =A = ‫آ‬A2‫= ا‬AB' ‫ن‬gA9 )A‫ ا‬jA BR AB5 ‫ رك‬D 4‫) = ه‬
[`ُ  َ َ Kْ َ `ُ ْx ِ'ْ ‫ |ُ  َأ‬C
ِ ‫ َم ا‬M
َ َ‫ آ‬uَ َ ْE"َ 5> َ @ُ ْ+1 ِ Kََ ‫ك‬
َ ‫َ َر‬Nَ ْ‫ ا‬%
َ !ِ‫ِآ‬+ْWُ
ْ ‫ ا‬%
َ : ٌ7َ>‫] َوِإنْ َأ‬
‫ة‬v4‫و! وا‬#‫داة ا‬#‫ع ه ا‬4/(4@ .. ‫ع‬4‫ ا‬$9 49 )‫ ا‬jB' )‫ و‬،[6 :9‫]ا‬
.(1) (G‫ ` اب إ! ه ى ا‬UD#‫  ا‬/‫ وه ا‬،='Q¦‫ إ! ا‬G‫ آم ا‬X
:X|‫وا‬#‫م ا‬/( ‫ول‬#‫ ا‬U‫ن ا‬4‫ن آ‬K‫ا‬
،)‫ده‬4A‫ه) و‬A‫ آ‬UA9 ) A/‫ م إ‬A A ‫ن‬K4A9 ='@4AB‫ ا‬ZgAR XA94 A@‫و‬
= A‫= ا‬A )A/‫= أ‬A ‫م‬/( ‫ك‬2‫ ا‬X 4$‫
أن ا‬D ‫)؛‬4I ! )L5‫و‬
.4ًk'‫ن أ‬K )4/ ‫ ه‬X|‫وا‬#‫ا‬
CA ‫ق‬
Y ‫ن ر‬KA‫ ا‬q$A/ 4A@ :C A/‫ إ‬AI* A@ ‫ل‬A' τ ‫ب‬4A%p‫= ا‬A9 A ‫ا‬N@
.(2)‫م‬/(‫ ا‬Q‫ ود‬،q B@ *
AA' •AA ،4AA/w ُ‫ آ‬CAA D‫ أذ‬AA@ 4AA25 AA*‫ و‬τ AA/‫و ا و‬AA =AA9 XAA %‫ل ا‬4AA*‫* و‬
:D @ q@ ،45 4 ‫ آ‬q$@ .C* f$9 $' ‫ أن‬V‫ إ‬G‫! ا‬9g@» :‫ن‬K‫ا‬
4AA@ ،` AA‫= ا‬AA =AA‫ ا‬ Y A !AAp' 4AA ،4AAv UAA  XAA  AAD‫ إ‬G‫ وا‬،A ‫ أ‬XAABZ‫وا‬
‫ 'ل؟‬4 X ‫ا ا‬N‫ = ه‬/‫ أن أ‬$'
q$A/ 4A G‫ا‬A@ ،‫ن‬KA‫! ا‬
Y A AR‫ و‬،‫م‬A/(‫ ا‬ε G‫ل ا‬A/‫! ر‬ Y A ‫ض‬$@ :‫ل‬4*
(3 )
. q/g@ .. C ‫ أ ًا أ ل‬V‫ و‬،C =5‫ *œ أ‬V*
‫أ‬A' ε G‫ل ا‬A/‫ ر @  ر‬9 ‫رى‬4/‫ ا '  أ‬Rg' )$% =9  
‫ا ا‬N‫* وه‬
ُ  ‫ْ ٍء َأمْ ُه‬/ 8
َ +ِ  !ْ e
َ ْ% ِ ‫ِ ُ[  ا‬X
ُ ْ‫ ]َأم‬:‫أ‬AA* 4AA@ ،‫ر‬AA%‫رة ا‬AA9 ‫ب‬AAT‫ة ا‬AAL AA@
% +D‫ »وذ
 أول  و‬A'‫ روا‬A@‫ و‬،«+!;" ‫ أن‬/ D ‫ »آد‬:  ‫ل‬4* [‫ن‬ َ [ُ
َِP
ْ ‫ا‬
(4 )
. «/ D / ‫"ن‬r‫ا‬
،‫ن‬KAA‫ ا‬τ ‫ًا‬A $ ‫أ‬AA/‫ ا‬AAv4
‫ – أن ا‬4AA G‫ ا‬AAl‫ ر‬AA/ ‫ أم‬qAAB5‫* و‬
،CAA  qAAkQ‫! ا‬AA5 ،AAv4
‫! ا‬AAB@ ..(™$ AA‫= )آ‬AA ‫ ًرا‬AAL CAA  ‫أ‬AA@ :qAA4*
:Av4
‫ل ا‬4A* )Z ،)  R 4 ‫ا‬$/ = 5 ،)54I ‫ا‬kQ‫! أ‬5 C*4/‫ أ‬qB9‫و‬

.108 ،107 DK‫  ا‬$‫( ا‬1)


.213/1 ‫م‬42‫= ه‬9V '‫( ا ة ا‬2)
.239/1 n94‫ ر ا‬I‫( ا‬3)
.) ‫ري و‬4p‫ ا‬J‫( روا‬4)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪42‬‬

‫إن ه‪N‬ا وا‪N‬ي ‪4‬ء ‪p  !  C9‬ج = ‪4B2‬ة وا‪ 5‬ة)‪..(1‬‬


‫* و ‪4‬ء و@ = ‪4ID‬ري ا‪ 2‬إ! ا‪/‬ل ‪$/ 4 ،ε‬ا ‪ ) A @ ،C9‬ا‪A/‬ل‬
‫‪ ε‬آ‪AA‬م ا‪ &  » G‬ا ا
[‪J+‬ن‪ hY ،‬أ!  ‪ %‬ا
‪ | u7‬ا‪ 'N‬ا ‪ ،C‬و‪  J‬ا‬
‫'`«)‪.(2‬‬
‫آ ‪ j‬أ‪ )/‬أ‪ k5 =9 /‬؟‬
‫وا ة  • ‪ 5#49‬اث ا ‪0R‬آ ه‪N‬ا ا‪ !$‬وآ ‪ j‬أن ا‪ Z#‬ا‪N‬ي آ‪4‬ن 'ُ ‪CAZ‬‬
‫ا‪KAA‬ن @‪ C$AA uAAD AA‬ه‪ AA‬ا‪ UAA‬ا‪ AA@ AAv4‬إ‪AA/‬م ا‪4AAID#‬ر‪ ،‬و ‪)AA* =AA‬‬
‫ا‪.=' 4‬‬
‫@‪N‬ا ه أ‪ ، k5 =9 /‬و‪4$ =9 $/‬ذ‪ ،‬وآ‪ / 4D4‬ي )ا‪#‬وس(‪! 4  * ،‬‬
‫إ‪Q‬اج ‪^' =   =9 U$I‬ب ‪ $9‬أن ‪ R‬ا'  د = أ‪ = )/‬أه‪،CA' ' ! 4‬‬
‫و آ‪4‬ن ‪49 @ U$I‬ن = ‪ ) !9 = R49‬ا‪  A' (XAv#‬ا‪4A‬س إ‪ !A‬ا(‪A/‬م‪،‬‬
‫و'أ  ) ا‪K‬ن‪.‬‬
‫‬
‫@ أ أُ‪g9 /‬ن أ‪ ،C95 NQ‬و ‪ D !k‬ا‪4‬ن‪ 4@ ،‬ر‪ JK‬أ‪ =9 $/‬زرارة ‪ً A‬‬
‫*‪4‬ل ‪ :U$I‬و'‪ ،U$I 4' M‬ه‪N‬ا ‪ ،C * /‬وأر ) ‪ :‬أ‪، Ak5 =A9 A/‬‬
‫@‪z‬ن ') '‪ @ C$‬إ‪ nQ C /‬آ^ ‪ L4@ ،‬ق ا‪..C @ G‬‬
‫و*‪ j‬أ‪ !  k5 =9 /‬ا
‪ ،‬وا‪ q‬إ! ‪ U$I‬و‪ C54L‬أ‪ ، $/‬و*‪4‬ل‪4A 4A :‬ء‬
‫‪ 4B9‬إ! د'‪4‬ر‪ ،4D‬وأ‪x‬اآ‪4|4$k9 4‬؟! ا ‪ V‬ه‪N‬ا ا إن آ‪. 45 4B 9 4B qD4‬‬
‫@‪ U$I q4‬إ! أ‪ ،CA * A/ 4' :|4* /‬ه‪ =A A Q A@ MA XA‬ذ‪MA‬؟ *‪4A‬ل‪:‬‬
‫و ‪ 4‬ه؟!‬
‫*‪4‬ل‪ u
R :‬إ ‪ ،4‬و‪z@ ،4 R‬ن ر‪ ،C* J4* 4 q l‬وإن ‪4AR CAlR )A‬‬
‫‪ )B‬و) ‪ $D‬إ ‪.)B‬‬
‫@‪4‬ل أ‪  : /‬أ‪ ،qID‬ورآ ر ‪ @ C‬ا‪#‬رض و ‪U$AI CA  XA*g@ ،uA‬‬
‫@‪ = CB‬ا(‪/‬م‪ ،‬و*أ  ‪4A'K =A 4• Av C‬ت ا‪KA‬ن‪ q%AD4@ ،‬أ‪4A/‬ر'‪ ،J‬وأ‪Av‬ق‬
‫‪ X‬ذ‪ M‬ا‪N‬ي ‪ !!R‬آ ‪$AIR jA‬ن إذا‬ ‫و ‪ ،C‬و*‪4‬ل‪ 4 :‬أ‪ =5‬ه‪N‬ا ا‪N‬ي ‪R‬ل‪ 4 ،‬أ ّ‬
‫أرد‪ )R‬ا ‪Q‬ل @ ا(‪/‬م؟‬
‫*‪4‬ل ‪ XTR :U$I‬و‪ ،M94 Z %R‬و‪ 2R‬أن ‪ V‬إ‪ CA‬إ‪ V‬ا‪ G‬وأن ‪ً A‬ا ر‪A/‬ل‬
‫ا‪ ،G‬و‪ IR‬رآ‪.(3)X$@ ،= $‬‬
‫وه‪NAAB‬ا ‪ AA
D‬ا‪ AAZ#‬ا‪KAA 'AA‬ن‪AA JAAR AA) ..‬ر'=‪AA' ،‬ى @‪ AA‬ذ‪MAA‬‬

‫)‪ (1‬ا ة ا' ‪ =9V‬ه‪42‬م ‪.207/2‬‬


‫)‪ (2‬ا‪ I‬ر ا‪.n94‬‬
‫)‪(3‬ا ة ا' ‪ =9V‬ه‪42‬م ‪.275 ،274/2‬‬
‫ا‪ XI‬ا^‪ :_4‬روح اب و*‪4R‬‬
‫‪43‬‬

‫ا‪ 0‬ن وا‪@4B‬ون‪ :‬ه‪V0A‬ء 'ُ‪A‬ون @ ‪A 0‬ن‪ ،‬وه‪V0A‬ء 'ُ‪A‬ون @ ‪A9‬ن‪)AZ ،‬‬
‫‪zAA@ ،)AA‬ذا ه‪ MAA %$' V f 4AAx _' AA5 AA‬أآ^‪=AA AA‬‬
‫'‪ AA‬ث ه‪V0AA‬ء وه‪V0AA‬ء ‪Y 4AA‬‬
‫‪L‬رة ار ار‪ ،‬ا‪NA‬ي ‪ Al )A$' V‬ا‪ =A A' 4A @ A‬ه‪NA‬ا ا‪)WA‬‬
‫ا‪ ،U
$‬وإن آ‪4‬ن  ُ‪ @ C u‬أ‪ C*4‬ه‪N‬ا ا‪  Zg‬ا‪.(1)(U'T‬‬
‫ا  ‪ X‬ا ا Ÿ‪:‬‬
‫و  آ‪4AW X‬ه ا‪  ZgA‬ا‪ ADK‬ا‪ n94A‬ذآه‪ ،4A‬إ‪ V‬أن أه‪A AW )A‬ة ‪ ZgAR‬‬
‫ا‪
$‬ة ا‪  DK‬هال ا‪ ) AW$‬ا‪NA‬ي ‪ A5‬ث 
‪ XA‬ا‪ ،94AI‬وا‪ A T‬ا
‪NA‬ري‬
‫ا‪N‬ي ‪ 5‬ث ) ‪ $9‬إ‪...) /‬‬
‫‪ ..‬ه‪N‬ا ا
‪ X‬ا‪N‬ي '^‪D X‬ذ ً‪  # 4‬ا‪$‬ب‪ ،‬وا آ‪ XA* qAD4‬ا(‪A/‬م @‪ A‬ذ'‪ XA‬ا‪)A #‬‬
‫ = ‪ _ 5‬ا م وا‪4k‬رة وا ك أ‪4/‬ب اة وا‪ ،$‬وآ‪4‬ن أ@اده‪*T' 4‬ن @ ا‪W‬م‬
‫وا‪ jp‬وا
‪4‬ه ‪ ،‬وآ‪4‬ن ‪ )45‬أ‪/‬أ ‪ 4A45 =A  ^B9‬ا¦ن‪ ،‬وآ ‪ ،V jA‬و*‪ A‬آ‪D4A‬ا ' ‪A‬ن‬
‫‪4$@g9‬ل  ‪ q 4 4 9 qZ 5‬ا ‪ 4 D‬و) ‪ ، $R‬و'‪gR @ M B‬آ ه‪N‬ا ا‪ MR !$‬ا‪:I‬‬
‫ ‪ =A‬أ‪' C94AAL‬ز ‪ CAA‬ا‪4A@ )AAT‬ل ‪
» :CAA‬‬
‫@‪ µAA5V A‬ر‪AA/‬ل ا‪ ε G‬أن ر ‪ً A‬‬
‫‪ 9G‬ن ^و؟«‪.‬‬
‫@‪4‬ل‪ 4' :‬ر‪/‬ل ا‪ ،G‬إ‪ * D‬أذ‪ @ qD‬ا
‪4‬ه  ذ‪4AQg@ 4AD‬ف أن ‪ A ATُ' V‬وإن‬
‫أ‪4@ ،q/‬ل  ‪ C‬ا‪I‬ة وام‪» :‬أ‪ % /+X‬ذ؟« @‪4‬ل‪ 4' :‬ر‪/‬ل ا‪ ،G‬إ‪AD‬‬
‫! ا أ‪ R‬أن أ‪R‬آ‪@ 4‬آ‪4‬‬ ‫آ‪ = q‬ا‪' ='N‬ن ‪ ُ@ ،)R49‬ت  ‪ q$2@ q9‬إ ‪Y‬‬
‫! ا ‪ ،‬و‪)A‬‬ ‫‪ !5‬آت وأدرآ‪4I@ ،q‬رت = أ ‪ X‬ا‪4‬ء @‪%p‬ه‪Y  qQ @ 4‬‬
‫'‪ * X‬أن أزو ‪ 4‬أو أ‪R‬آ‪ @ 4‬ا ‪ A T9 q‬زوج‪A qA@ ،‬أة‪ :‬إ‪ AD‬أر'‪ A‬أن‬
‫أذه‪ U‬إ! *  آ‪N‬ا @ ز'‪4‬رة أ*‪YAُ@ ،A$ 4 ^$94@ |49‬ت ‪ MNA9‬وز'‪4A ^49 4A‬ب‬
‫! اا‪g9 n Z‬ن ‪ V‬أ‪N@ ،4DQ‬ه‪ 49 q‬إ! رأس ‪W@ •9‬ت @‬ ‫واُ‪ ،X‬وأ‪NQ‬ت  ‪Y‬‬
‫ا•‪ q%@ ،‬ا
‪4‬ر' ‪ Dg9‬أر' أن أ ‪ @ 4‬ا•‪  4@ ،‬و ‪ BR q$‬و‪R‬ل‪:‬‬
‫'‪ 4‬أ‪ 9‬أي ‪v‬ء ‪ 'R‬أن ‪9 X$R‬؟‬
‫! ا ‪ )Z ،¥‬ا  و ‪R q$‬ل‪4' :‬‬ ‫@‪WD )Z 45‬ت @ ا• @ ‪Y  qQ‬‬
‫أ‪  kR V 9‬أ ‪ D4‬أ ‪ q$
@ ،‬ة أ‪ WD‬إ‪ !A‬ا•‪ ،A‬و ‪A‬ة أ‪ AWD‬إ ‪ 4A‬وأر‪،4A5‬‬
‫و‪ x‬ا‪4% 2‬ن @‪ 4RNQg‬وأ ‪ @ 4‬ا• ‪ ،/B‬وه‪4AR A‬دي @‪ A‬ا•‪ 4A' :A‬أ‪A9‬‬
‫*‪ q^B@ ،‬ه‪4‬ك ‪ !5‬ا‪.q$ @ ،4RL %D‬‬
‫@‪ !AAAB‬ر‪AAA/‬ل ا‪ ε G‬و*‪4AAA‬ل‪ 
» :‬أُ‪+‬ت أن أ‪ cD‬أ>‪ً7‬ا ' &? ‪ /‬ا
‪N‬ه !‪$‬‬

&‪.(2)«D‬‬
‫أ  
‪:‬‬

‫)‪ (1‬ا‪ 'I‬ا @ ا‪K‬ن  *‪.25/ U%‬‬


‫)‪ (2‬أورد‪ J‬ا‪ J R @ r‬ا
‪4B5#  4‬م ا‪K‬ن ‪ -64/7‬دار ا‪ UB‬ا‪. $‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪44‬‬

‫‪  ..‬آ‪4‬ن ا‪$‬ب *‪ X‬ا(‪/‬م '‪ A$‬ون ا


‪4A‬رة‪ ،‬و'‪RgA‬ن ا‪A‬ا‪ ،·5‬و'‪A$%‬ن‬
‫ا‪#‬ر‪45‬م و' ‪0‬ون ا
ار‪ ،‬و'‪g‬آ‪ X‬اى ) ا‪.j $k‬‬
‫'ل أ‪ 9‬ر ‪4‬ء ا‪4%$‬ردي ‪» :τ‬آ‪ @ 4‬ا
‪4‬ه  ‪ $D‬ا
‪z@ ،‬ذا و ‪ًA
5 4D A‬ا‬
‫‪ ،C َ Q‬أ ‪ J4‬وأ‪ 4DNQ‬ا¦‪z@ ،Q‬ذا ) ‪^ُ 4$
D‬ة ‪AR =A‬اب‪4A249 4A• )AZ ،‬ة‬ ‫َأ ْ‬
‫) ‪(1‬‬
‫@‪4‬ه‪. «C9 4r )Z C  4‬‬
‫‪ ..‬ه‪ – JN‬أ‪4D -Q‬ذج ‪ 4‬آ‪4‬ن  ‪ C‬ا
‪ X‬ا‪#‬ول *‪ X‬ا(‪/‬م ‪ ..‬ه‪N‬ا ا
‪JNA9 X‬‬
‫ا‪ = 5 ،4‬أ‪ =5‬أ@‪A‬اد‪ J‬ا‪4A/‬ل ا‪KA‬ن‪ ،‬وا‪A$‬ض ا‪CA ` AI‬؛ أ‪ =A5‬ا‪KA‬ن‬
‫ @'‪ً A‬ا و‪ Ag9‬اد آ ‪A‬ة‪،‬‬‫و@‪4‬د‪ )R‬و*‪4‬م ‪4 *  Q C$9‬م ‪ ،)$‬وأ‪ q Q‬ر‪ً A CA/‬‬
‫@‪ qD4‬أ ) ‪ = Z‬ا‪ *4‬إ! ا  وذ‪/ @ M‬ات ‪ $‬ودة‪..‬‬
‫'ل –  ا‪ - T‬ر‪ C5‬ا‪:G‬‬
‫وا‪  #‬ا ‪ D‬ل  ‪ 4‬ا‪K‬ن @‪4g‬د ‪ ،4x4 L‬ه‪ A‬ا‪ A
$‬ة ا‪A A2R A‬‬
‫ ‪ C‬ا‪I‬ة وام ‪ CDg9‬أ‪49 =5‬ء ا‪4 #‬ل‪ ،‬وأ‪  9R =5‬ا‪ ،) #‬وأ‪x4 L =5‬‬
‫ ‪ AA* XAA‬م ا‪4AAk‬رة ا‪AAD =AA@ ..nAAp AA DK‬ى أن ا‪AA$‬ب ‪AA* 4 AA‬أوا ا‪KAA‬ن‪،‬‬
‫‪R‬ا ‪ 4ً |4R‬إ! أ  ‪A$R‬ف ا‪A2‬رى و‪ JABR‬ا‪ A/V‬اد ‪ ..‬إ‪ !A‬أ ‪A' A‬ده‪ 4‬ا‪ A$‬ل‬
‫ا‪ 4 V‬و‪$ُ' V‬ف @ ‪4WD 4‬م ا‪4%‬ت ‪ ..‬إ! أ  ‪ JBR‬ا* ا‪ ،'I$‬و‪JBR‬‬
‫أ‪Q‬ق ا‪4'B‬ء وا@ ! ا‪$2‬ب‪.‬‬
‫وو ‪ A9 4D‬و ً'‪ 4‬آ‪A' τ  4A =A9 !A$9‬ل ‪ A|4‬ا‪A‬س‪ApD 4A• :‬ج ا‪4A‬س ‪=A‬‬
‫‪4‬دة ا‪4$‬د إ! ‪4‬دة ا‪ G‬و‪ ،J 5‬و = ‪ n l‬ا ‪ 4 D‬إ‪ $A/ !A‬ا‪ 4 D A‬وا¦‪AQ‬ة‪ ،‬و ‪=A‬‬
‫ر ا‪#‬د'‪4‬ن إ!  ل ا(‪/‬م)‪.(2‬‬
‫‪ @ MN‬أ‪4L‬ب ا( ‪4‬م اا@ ‪4* = 5‬ل‪:‬‬
‫ ) '‪/ =B‬ل ا‪
$ ε G‬ة إ‪ V‬أ‪ @ JB C94L‬إ‪4Z‬ت ‪.(3)CRD‬‬
‫***‬

‫)‪ (1‬ا‪4p‬ري )‪ (4376‬و ^ة = ‪R‬اب ه ا‪ = $%‬ااب ‪  I@ 


R‬آ ‪.4‬‬
‫)‪ (2‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن  ا‪ T‬ا ص‪.30‬‬
‫)‪ 94AAL (3‬ر‪AA/‬ل ا‪ G‬و ‪AA‬ده) @‪ ) AA$R AA‬ا‪KAA‬ن ا‪ )'AAB‬د‪ .‬أ‪ uAAD‬آ‪AA‬زون ‪ =AA AAD‬ا‪AA‬وق ا@‪AA‬‬
‫‪.170/4‬‬
‫ا‪ XI‬اا‪9‬‬
‫ا‪/‬ل ‪ ε‬وا‪K‬ن‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
46

‫ن‬K‫ وا‬ε ‫ل‬/‫ا‬

AAZ#‫ ا‬MA‫ ) ذ‬AW$‫ن ا‬KA ‫ن‬4A‫إذا آ‬


=AAُ' =AA XAA‫! آ‬AA 'AA‫` ا‬AAl‫اا‬
‫ داد‬A/ AZ#‫ا ا‬NA‫ أن ه‬V‫ إ‬،C ‫ض‬$‫ا‬
،C$ _B‫ @ات ا‬q4r 4‫و' داد آ‬
UAA‫ = ا‬AA9 )A' ‫ء‬4AA =A 4AA ‫ و‬V jA ‫وآ‬
‫ر‬AA‫ وا‬،‫ داد‬AA' ‫ن‬4AA'(‫ وا‬V‫ن إ‬KAA‫وا‬
@‫ ا‬AAAAA‫ وا‬، AAAAAR AAAAA*4%‫ وا‬،š‫ه‬AAAAA'
.‫  'ى‬4/
‫ق‬A‫ ا‬A x D4A'(‫ى ا‬A‫ا ا‬NA ‫ول‬#‫ ا‬XA
‫ ا‬XL‫ و‬j ‫ رك آ‬D 4‫ = ه‬
.= '‫د‬4$‫ ا‬2‫! ى ا‬
‫ أن‬A@ ،‫ت‬4A*‫و‬#‫ت وا‬4A‫ه‬4
RV‫ ا‬X‫  @ آ‬W$‫ ا‬J‫ر‬4ZK ‫ي ت‬N‫ن ا‬4'(‫ ا‬M‫ذ‬
)R4AA 5 ‫ن‬AA/‫ر‬4'‫ و‬،‫ن‬AA$'‫ و‬،‫ن‬BAAk' ‫ا‬D4AA‫ ) – آ‬AA G‫ان ا‬AAl‫ – ر‬94AAI‫ا‬
‫ل‬4A^ ‫ أ‬-A =A9 G‫ ا‬A ‫ل‬A' 4A‫) – آ‬9A* A@ ‫ن‬4A'(‫ أن ا‬V‫ إ‬،AD‫رة از‬I9
.(1)‫ل‬4
‫ا‬
..$I‫ ا‬j*‫ض ا‬$‫  ا‬4ً$'/ W' ‫ن‬4'(‫ ا‬M‫ ذ‬Z‫ن أ‬4‫ا آ‬N‫و‬
‫@ = أو‬AA ε G‫ل ا‬AA/‫ب ر‬4AAL‫= أ‬AAB' )AA :=5AA‫ ا‬AA =AA9 AA/ AA9‫ل أ‬4AA*
‫ذا‬zAA@ ،) ‫ه‬4AA  ‫آون أ‬NAA'‫ و‬،)AA4
AA@ ‫ر‬4$AAv#‫ ون ا‬AAv4' ‫ا‬D4AA‫ وآ‬،= R‫و‬4AA
.(2)‫
ن‬CDg‫ آ‬C   n 45 ‫ دارت‬C'‫ء = أ  د‬v ! ) 5‫أُر' أ‬
‫ا‬ABD‫ @ ا‬،‫ن‬K‫ – ه ا‬4/‫ أ‬4‫ن – آ‬4'(‫ا ا‬N‫ @ ه‬u |‫ ا‬U‫ن ا‬4‫و آ‬
)‫ذه‬4AA/‫ أ‬MA‫! ذ‬AA )‫ ه‬4AA/‫ و‬،)R4AA*‫= أو‬AA AA ^B‫ وا‬AA ^B‫ ا‬JAA%‫ وأ‬،CAAR‫و‬R !AA
‫ن‬KAA‫ ا‬AAD4B9  ‫آ‬NAA‫) ا‬AA|‫ن دا‬4AA‫ آ‬AA@ ،ε AA ،'AA2‫) ا‬AA$ ،)R‫ و‬AA*‫ ) و‬9AA ‫و‬
5
‫ و َر ّد ا
&د إ‬،`M‫ آ‬% C‫ ا‬7  w‫م أ‬M‫ آ‬% » :C* M‫ و = ذ‬،CW‫و‬
.(3)«`M‫ آ‬% `!
‫ إ‬c>‫ أ‬M‫ آ‬C‫ا‬
.(4)«%! %‫رض و‬-‫وات وا‬E
‫ ا‬% C‫ ا‬5
‫ إ‬c>‫ن أ‬J+[
‫ »ا‬:C*‫و‬

.66 ‫ ص‬U ‫= ر‬9V )B‫م وا‬$‫  ا‬4 (1)


.' ‫ ا‬$r ،291 ‫= ا
زي ص‬9V u 9‫ إ‬u R (2)
.(3354)  ‫ ا ار‬J‫( روا‬3)
.(3359)  ‫ ا ار‬J‫( روا‬4)
‫ن‬K‫ وا‬ε ‫ل‬/‫ ا‬:9‫ اا‬XI‫ا‬
47
:‫ن‬K49 ε ‫ل‬/‫ ا‬ZgR
،CA !A ‫ن‬KA‫ ا‬% A/ A@ ،jLُ' V C9 C 4‫ واه‬،‫ن‬K ε C5 ‫ن‬4‫ آ‬
4 ' C  XQ‫ @ د‬،J$v UY v ‫ أن‬C  J ZgR ‫ *ة‬qT9‫ و‬،J42 ! ‫ذ‬/‫وا‬
/ !8» :UA‫ ا‬4Aً  C ‫ل‬4@ .U 2‫ ا‬X* G‫ل ا‬/‫ ر‬4' qv :C ‫ل‬4@ τ B9 9‫أ‬
.(1)«c!W
‫? ا‬D G‫ ا‬X‫ه د وأ‬
‫أ‬A*‫ أ‬:‫ل‬4A@ ،«‫ن‬J+[
‫ ا‬5
   ‫أ‬+D‫ »ا‬τ ‫د‬$ =9 G‫ ا‬$ ‫ل‬4* ‫م‬4'#‫و@ 'م = ا‬
.«‫ي‬+!e % `&‫ أن أ‬c>‫ أ‬/‫ »إ‬:‫ل‬4* ،!‫ ل؟‬Dُ‫ أ‬M ‫ و‬،M 
%ِ َ Vْ 1
ِ ‫ ِإذَا‬U
َ !ْ 9َ َ ] '¦‫ ا‬JN‫ إ! ه‬q• ‫! إذا‬5 ‫ء‬4‫رة ا‬/ C  ‫ @أت‬:‫ل‬4*
qA4@ ،«MA5» :‫ل‬4A* [41:‫ء‬4A‫ًا[ ]ا‬7!َِ8 ‫ َ ِء‬Hُ َ‫ ه‬5َ 
َ 
َ ِ' َ Vْ 1
ِ ‫ َو‬7ٍ !ِW
َ 'ِ $ٍ  ‫? ُأ‬: ‫ُآ‬
(2 )
. ‫ن‬4@‫ر‬NR J4  ‫ذا‬z@ C ‫إ‬
$@42‫م ا‬4 (‫  ر  أن ا‬4ًT49 ‫ًا‬ZgR C9 ZgR‫ و‬،4ً 4R 4ً$2R ‫ن‬K49 ε 2R  ..
.(3)‫ن‬K‫ = ا‬C@ 4 @ ε G‫ل ا‬/‫ ر‬C9 )B5 4 X‫ أن آ‬$' -G‫ ا‬C5‫ ر‬-
X^R ‫رت‬4I@ ،49 q  ‫ وا‬،ε ‫ل‬/‫  ا‬Ip29 ‫ن‬K‫ ا‬D4$ q%Q‫ ا‬
 ‫ًا‬+ْ‫ ْ ِذآ‬9
ُ !ْ َ
‫ ِإ‬C
ُ ‫ْ َأْ َ^ َل ا‬7َD] ε G‫ل ا‬/‫` ر‬L‫ن أ‬K‫ن ا‬g‫ وآ‬،CIpv @ 4 5 4ً$*‫وا‬
A2' 4ADK* :nA9 ‫ن‬4A‫ آ‬A [11 ،10 :‫ق‬A%‫ت[ ]ا‬ ٍ َ !: َ ُ C
ِ ‫تا‬
ِ َ"J ْ 9ُ !ْ َ
َ ُْ "َ ً 
ُ ‫َر‬
:q4* ε CQ = 4 G‫ ا‬l‫ – ر‬2|4 ‫ ا ة‬q•/ 4  MN ،‫رض‬#‫! ا‬
.(4)C%p œp'‫ و‬،J4l l' ،‫ن‬K‫ ا‬CQ ‫ن‬4‫آ‬
:'‫ ا‬$‫  ا‬Zg‫ا‬
=A MA‫! ذ‬A ‫ أدل‬u A‫ و‬،A $‫  ا‬54‫ = ا‬ε C  '/  ZgR ‫ن‬K ‫ن‬4‫وآ‬
-‫م‬AA‫ ا‬CAA  - XA' CA/‫ أن ' ار‬AA$9 A^‫ وأآ‬AA^‫ داد أآ‬AA' ‫ن‬4A‫ آ‬CD4AA5‫ وإ‬J‫د‬A ‫أن‬
.‫ن‬4k ‫ن @ ر‬K‫ا‬
، p4AA9 ‫س‬4AA‫د ا‬AA ‫ أ‬ε AA‫ن ا‬4AA‫ »آ‬:‫ل‬4AA* 4AA G‫ ا‬AAl‫س ر‬4AA =AA9‫= ا‬AA$@
AAv AA@ AA  XAA‫ آ‬AA@ J4AA' ‫ن‬4AA‫ آ‬XAA' ‫ن‬# ،‫ن‬4AAk ‫ ر‬AAv AA@ ‫ن‬AAB' 4AA ‫د‬AA ‫وأ‬
‫د‬A ‫ن أ‬4A‫ آ‬X' C  ‫ذا‬z@ ،‫ن‬K‫ ا‬ε G‫ل ا‬/‫ ر‬C  ‫ض‬$' ،¬' !5 ‫ن‬4k ‫ر‬
.(5)«/‫  = ا'` ا‬p49
:_' ‫ا ا‬N‫ ! ه‬4 $R 
5 =9‫'ل ا‬

.(3721) ‫ ح‬، 4
‫ ` ا‬L @ D4#‫ ا‬CL‫ و‬C'‫= دو‬9‫ ا‬C Q‫ أ‬،` L (1)
.(1864) ) ‫ و‬،(5050) ‫ري‬4p‫ ا‬J‫( روا‬2)
.4/1  ^‫= آ‬9V ) W$‫ن ا‬K‫  ا‬R (3)
.(4997) ‫ري‬4p‫( ا‬4)
.(746) ) (5)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪48‬‬

‫و@ ‪ C‬أن او  اوة ‪ U R‬ز'‪4‬دة ا‪.(1) p‬‬


‫‪* L‬اء‪:CR‬‬
‫ ‪ 4‬آ‪4‬ن ‪' ε‬أ ا‪K‬ن آ‪4A‬ن '‪A‬ؤ‪A* J‬اءة ه‪4‬د|‪ A' 5 ،A/ ،A‬آ‪ 4A‬أ ‪JA‬‬
‫ن‬
‫‪] [q‬ا(‪A/‬اء‪َ ] ،[106 :‬و َر‪ ?ِ :G‬ا ْ
[ُ‪َ Jْ+‬‬
‫ َ‪ٍ ْ9ُ 5‬‬
‫س َ‬
‫ َ‪ 5‬ا
 ِ‬
‫ر‪َ ] C9‬و ُ‪َ+َ [ْ َ
ِ @ُ َ Dْ +َ َ ًJْ+D‬أ ُ@ َ‬
‫‪][M‬ا ‪.[4 :X‬‬ ‫َ‪ً !ِGْ+G‬‬
‫‪4B@ ..‬ن '‪ XR‬ارة ‪ R !5‬و وآ‪ 4Dg‬أ‪r‬ل = أ‪r‬ل ‪.4‬‬
‫‪ ..‬وآ‪4AA‬ن '‪ AA‬ا‪AA‬وف @‪ AA'4D AA‬ا¦'‪ )AA9 XAA$ `AA  AA‬ا‪4AA%p‬ب ا(‪،AA‬‬
‫و‪4
49 U‬وب ‪ ،C$‬وا‪4$RV‬ظ ‪z@ ،C9‬ذا ‪ 4 @ '²9  4‬ذآ ا
‪ A‬د‪ 4A‬وا‪،A2/‬‬
‫وإذا  ‪ 4 @ '²9‬ذآ ا‪4‬ر ا‪4$/‬ذ ‪.G49 4‬‬
‫‪ ..‬و‪ AA‬و‪ qAAL‬ا‪ AA‬ة أم ‪ – AA/‬ر‪ AAl‬ا‪AA* -4AA G‬اءة ر‪AA/‬ل ا‪4AADg9 ε G‬‬
‫)*اءة ة ‪.(2) (4ً@5 4ً@5‬‬
‫‪ ..‬وو‪ qL‬ا ة ‪ – 2|4‬ر‪ Al‬ا‪ A :qA4@ CA RR – 4A G‬أراد ا‪ 4A‬‬
‫أن '‪5 $‬و@‪ $ C‬ه‪.4‬‬
‫‪ ..‬و@‪ – AAI5 _' AA5 AA‬ر‪ AAl‬ا‪ – 4AA G‬أن ا‪ ε AA‬آ‪4AA‬ن '‪AA‬أ ‪AA49‬رة‬
‫@ ‪BR !5 4R‬ن أ‪r‬ل = أ‪r‬ل ‪.(3)4‬‬
‫ك‬
‫َ ُد َ‬
‫‪ ..‬و‪   ε X‬آ‪'  4‬دد ‪ 'K‬وا‪ 5‬ة ه *‪] :!4$R C‬إِن ُ‪ِ ْ ُ  َِ ْ ُ 'ْ 2: &َ G‬‬
‫‪] [ ُ !ِ9‬ا‪ |4‬ة‪.(4) [118 :‬‬
‫‪ h‬ا ْ
َ&^ِ" ُ^ ا ْ
َ‬
‫ أَ َ‬
‫َوإِن ‪َ  َِ ْ ُ
َ ْ+Oِ xْ َG‬‬
‫و'‪ 4 jI‬أ‪ 9‬ذر ‪ τ‬ه‪ JN‬ا  @ ل‪:‬‬
‫‪ 49 !L‬ر‪/‬ل ا‪ ε G‬ذات   ا‪4A2$‬ء ‪ )AZ‬ر ‪ A‬إ‪ !A‬أه‪gABR 4A@ .CA‬ت ‪ CA‬ا‪A $‬ن‬
‫ ‪4A )AZ ،CA ' = q@ J 9‬ء‬ ‫ر  إ! ‪ X* CQ q@ q•
@ C 4‬أن 'آ‪g@ ،‬و ‪ g‬إ ‪Y‬‬
‫ ا‪$ =9 G‬د ‪4@ τ‬م ‪g@ 4Q‬و ‪ g‬إ ‪4A@ J 9 C‬م ‪4A@ – C4Av =A‬م ر‪A/‬ل ا‪!A5 ε G‬‬
‫أ‪ 'K ' `L‬وا‪ 5‬ة = آ‪4A‬ب ا‪' 4A9 G‬آ‪ ،A‬و‪ ،
A' 4A9‬و‪ !A5  A' 4A9‬أ‪] `AL‬إِن‬
‫‪ h‬ا ْ
َ&^ِ" ُ^ ا ْ
َ‪.[ ُ !ِ9‬‬
‫ أَ َ‬
‫ك َوإِن ‪َ  ِ َ ْ ُ
َ ْ+Oِ xْ َG‬‬
‫َ ُد َ‬
‫ُ‪ِ ْ ُ  ِ َ ْ ُ 'ْ 2: &َ G‬‬
‫@‪ 4‬أ‪ $ q* `L‬ا‪$ =9 G‬د ‪ τ‬إن ر‪/‬ل ا‪ X$@ ε G‬آ‪N‬ا وآ‪N‬ا‪CgA/ @ ،‬‬
‫= ذ‪4@ .M‬ل  ا‪ 9g9 :τ G‬وأ  '‪ 4‬ر‪/‬ل ا‪ q* G‬ا  ‪ '²9‬وا‪ 5‬ة ‪R 49‬آ‪،A‬‬
‫و‪ ،
R 49‬و‪ ، R 49‬و* ‪ M‬ا‪ G‬ا‪K‬ن آ‪4* .C‬ل‪» :‬إ‪ /‬د ت ‪.(5)«/-‬‬

‫)‪ `@ (1‬ا‪4‬ري ‪.54/9‬‬


‫)‪ (2‬روا‪ J‬ا ‪N‬ي )‪ (2923‬و*‪4‬ل ‪.U'x ` L =5 _' 5‬‬
‫)‪ (3‬روا‪.(733) ) J‬‬
‫)‪ (4‬روا‪ J‬ا( ‪4‬م أ‪ 5‬وا‪  4 =9‬و‪ CL‬ا‪4‬آ) ووا@‪ C‬ا‪N‬ه‪ ،‬وإ‪4/‬د‪.=5 J‬‬
‫)‪ (5‬أ‪4 * @ ID =9  C Q‬م ا ‪.(148) X‬‬
‫ا‪ XI‬اا‪ :9‬ا‪/‬ل ‪ ε‬وا‪K‬ن‬
‫‪49‬‬

‫اص ! اوة ا  ‪:‬‬


‫وآ‪4‬ن ‪* ! 4ًI'5 ε‬اءة ا‪K‬ن آ‪' X‬م‪ ،‬وآ ‪ V j‬و* أ ‪ J‬ا‪ِ] MNA9 G‬إ َ‬
‫‪%‬‬
‫ن ِ َ‬ ‫ت َأنْ َأآُ َ‬
‫> ‪َ َ َ +‬و
َ ُ` آُ ‪ٍ ْ/َ8 ?I‬ء َوُأِ‪ُ ْ+‬‬
‫ب هَ‪ @ِ ِ2‬ا ْ
َ ْ َ‪ِ 7‬ة ا
‪ِ2‬ي َ‬
‫ُ َ‪َ 7‬ر ‬
‫ت َأنْ َأ ْ‬
‫ُأِ‪ُ ْ+‬‬
‫ن[ ]ا‪.[92 ،91:X‬‬ ‫‪َ  %‬وَأنْ َأ ْ‪ َ ُG‬ا ْ
ُ[‪َ Jْ+‬‬ ‫‪َ !ِ ِE‬‬
‫ا ْ
ُ ْ‬
‫و‪4 4‬ء و@ ‪ j Z‬إ! ا ' أ‪ ) D‬ر‪A/‬ل ا‪ = A9 A* A@ ε G‬ا‪
A‬و‪= A9‬‬
‫أه‪4B@ ،C‬ن '‪ ) Rg‬و'ُ ‪ $9 )Z¥‬ا‪42$‬ء‪ ،‬و@‪ =A A  A‬ا ‪ )AZ ) A QgAR 4A‬أ‪4AR‬ه)‬
‫‪5‬‬
‫@‪4‬ا ‪ 4' :C‬ر‪/‬ل ا‪ 4 q^ G‬ا  أآ^ ‪ 4‬آ‪_AR q‬؛ @‪4A‬ل‪+~ ، &» :‬أ   ‬
‫>^ْ'‪ % /‬ا
[‪J+‬ن‪+9 ،‬ه‪ h‬أن أ‪+X‬ج ‪ %‬ا
‪ 5> 7NE‬أ‪.(1)«`!SD‬‬ ‫ِ‬
‫و  ذ‪ ε C Zّ 0'ُ )@ M‬أ‪* CD‬أ ا‪K‬ن آ‪   @ C‬وا‪ 5‬ة‪.‬‬
‫‪R‬ل ا ة ‪ 2|4‬ر‪ l‬ا‪ V :4 G‬أ) ‪ D‬ا‪* ε G‬أ ا‪K‬ن @‪ ،A  A‬و‪V‬‬
‫*‪4‬م   ‪ !5‬أ‪.(2)`L‬‬
‫و ‪0' 4AA‬آ‪ AA‬ه‪NAA‬ا ا‪ 4AA !AA$‬روا‪ J‬ا( ‪4AA‬م ‪ )AA‬أن ر ‪4AA AA‬ء إ‪ AA !AA‬ا‪=AA9 G‬‬
‫ ‪$‬د ‪4@ τ‬ل‪ :‬إ‪*# D‬أ اُ‪ @ (3)XYI‬رآ‪4A@ .A$‬ل ‪ A‬ا‪ :G‬ه‪N¶ A‬ا)‪ (4‬آ‪ Nَّ A‬ا‪$A2‬؟‬
‫إن أ*ا ‪' 4‬أون ا‪K‬ن ‪4
' V‬وز ‪R‬ا* )‪ .‬و‪ =B‬إذا و* @ ا‪AD ،CA @ ¬A/@ U‬‬
‫‪..‬‬
‫‪4* )Z‬ل‪ :‬إ‪ )# D‬ا‪ |4W‬ا آ‪4‬ن ر‪/‬ل ا‪' ε G‬ن ‪/ ،= 9‬ر‪ @ = R‬آ‪XA‬‬
‫رآ‪4@ 4 X•ُ@ ..$‬ل‪A2 :‬ون ‪A/‬رة ‪ =A‬ا‪ ،XAI‬و@‪ A‬روا'‪،A2 A D4Z :A‬‬
‫و‪/‬ر‪K = = R‬ل ‪.(5))5‬‬
‫*‪4‬ل ا‪4  l4‬ض ‪ ..‬إن ه‪N‬ا آ‪4‬ن * ر *اء‪ ،4Aً4x CAR‬وأن ‪ CA'%R‬ا‪A‬ارد إ‪4AD‬‬
‫آ‪4AA‬ن @‪ AA‬ا‪ 9 AA‬وا‪ ،XAA R‬و ‪ 4AA‬ورد ‪ AA x =AA‬ذ‪* AA@ MAA‬اء‪ CAAR‬ا‪AA‬ة وا‪4AA‬ء و‪K‬ل‬
‫ان آ‪4‬ن @ ‪4D‬در = ا‪#‬و*‪4‬ت)‪.(6‬‬
‫د‪4 ε CR‬س ‪K49‬ن‪:‬‬
‫و ‪4AAW =AA‬ه ‪ ZgAAR‬ا‪AA/‬ل ‪K4AA9 ε‬ن‪ ،‬وإدراآ‪# CAA‬ه ‪ CAA‬وأ‪ JAAZ‬ا‪AA@ ) AAW$‬‬

‫)‪ (1‬روا‪ J‬أ‪ 9‬داود )‪ ،(1393‬وا‪ (1345) C 4 =9‬وأ‪ @ 5‬ا )‪.(343‬‬


‫)‪ (2‬أ‪4 * @ ID =9  C Q‬م ا ‪) X‬ا‪ (Ip‬ص‪.154‬‬
‫)‪ (3‬ا‪ :XI‬ه ار ا‪ 'r  T‬و‪ R‬أ = ‪/‬رة ا
ات أو ‪/‬رة ق ‪/ !5‬رة ا‪4‬س‪.‬‬
‫)‪ (4‬ا ‪ v :NY‬ة ا(‪/‬اع‪ ،‬وا(@اط @ ا‪.
$‬‬
‫)‪ (5‬روا‪.(1908 ،1906 ،1905) ) J‬‬
‫)‪29 ) ` L (6‬ح اوي ‪ ،346/6‬و*‪4‬ل اوي‪ :‬و* ‪4‬ء ‪4 9‬ن ه‪ JN‬ار ا‪ @ ='2$‬روا'‪A@ A‬‬
‫‪ =/‬أ‪ 9‬داود‪ :‬ا‪ =5‬وا
) @ رآ‪ ،$‬وا*‪ q9‬وا‪ @ *4‬رآ‪ .$‬وا‪%‬ر وا‪N‬ار'‪4‬ت @ رآ‪.A$‬‬
‫واا*‪ $‬و‪D‬ن @ رآ‪ ،$‬و‪g/‬ل ‪ ،X|4A/‬وا‪4‬ز‪4A‬ت @‪ A‬رآ‪ .A$‬وو'‪ ،= A% XA‬و‪ A@ uA‬رآ‪،A$‬‬
‫وا ‪ ،Z‬وا ‪ @ X‬رآ‪ ،$‬وه‪ X‬أ‪ ،!R‬و‪ V‬أ*) @‪ A‬رآ‪ ،A$‬و‪ )A‬وا‪A/‬ت @‪ A‬رآ‪ ،A$‬وا‪4Q A‬ن‬
‫وإذا ا‪ u2‬آرت @ رآ‪.$‬‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
50

A A CI*‫ و‬،‫ ه‬C B9 )‫ن ' ه‬4‫ آ‬4 ^‫ أآ‬C9 ‫س‬4‫ن '  ا‬4‫ آ‬CD‫ أ‬،‫اس‬
.4  ‫ و* ت‬،‫رة‬2 – B @ B‫ أ| ا‬5‫ – أ‬$ 9‫= ر‬9
:)A ‫ل‬A @ -‫ة‬A
‫ ا‬XA* – šA‫) ا‬A/ A@ ‫س‬4‫ ! ا‬CD ‫ض‬$' ε ‫ن‬4‫وآ‬
.(1)«/'‫م ر‬M‫ أن أ' ‡ آ‬/ &  ًW"+D ‫ ن‬،` D 5
‫ إ‬/ " ?1‫ ر‬% ?‫»ه‬
.(2) «$"J
‫ و‬/  ‫ ا‬x: '» :C94L# ‫ن 'ل‬4‫وآ‬
AB'‫ و‬،Ax‫ ا‬A@ A‫ وه = ه‬،(3) ‫ن‬K49 $
‫ ا‬U%p' 4 ‫ آ^ ًا‬ε ‫ن‬4‫وآ‬
.)B‫! ا  ا‬R‫ * أو‬CD‫أ‬
( AA
‫ن ا‬KAA‫ت )ق وا‬NAAQ‫ أ‬4AA :qAA4* AAZ‫ر‬45 qAA9 ‫م‬4AA2‫= أم ه‬AA )AA ‫روى‬
UAAAA%Q ‫ إذا‬AAAA‫! ا‬AAAA AAAA$ ‫م‬AAAA' XAAAA‫ آ‬4AAAA‫ 'ؤه‬ε G‫ل ا‬AAAA/‫ن ر‬4AAAA =AAAA V‫إ‬
.(4) ‫س‬4‫ا‬
(‫رك‬4AR) A$
‫م ا‬A' ε G‫ل ا‬/‫ *أ ر‬:‫ل‬4* U$‫= آ‬9 9ُ‫ = أ‬C 4 =9‫وروى ا‬
JNA‫ ه‬qA Dُ‫! أ‬A :‫ل‬4A@ ،D T' ‫ ذر‬9‫ وأ‬،‫ ا رداء‬9‫ وأ‬،G‫م ا‬4'g9 4D‫آ‬N@ ،)|4* ‫وه‬
.(5)qB/‫ أن ا‬C ‫ر إ‬4vg@ ،‫! ا¦ن‬5 4$/‫ ) أ‬Dz@ ‫ارة؟‬
:‫ء ا‬4L
4Aً‫ إدراآ‬nAp‫ ا‬A^‫ أآ‬A‫ وه‬V )َ Aِ‫ و‬،Xx42‫ ا‬ε G‫ل ا‬/‫ ر‬XTv ‫ن ه‬K‫ن ا‬4‫ آ‬
َ+ِ ْ ‫ْ َأ‬%: ً>‫ رُو‬
َ ْ!
َ‫> ْ! َ ِإ‬
َ ْ‫ َأو‬
َ
ِ2َ ‫ ] َو َآ‬:C9‫ ر‬C X' )‫ أ‬، T‫ ! ا‬CR‫ و* ر‬C ‫ه‬#
ْ%ِ ‫َ ُء‬W %َ `ِ ِ' ‫ِي‬7ْ ‫ َ& ْ َ ُ@ ُ رًا‬1 َ %ِ9
َ‫ن َو‬
ُ َ"ِr‫ب َو َ ا‬
ُ َ9ِ
ْ ‫ْرِي َ ا‬7َG h َ ُ‫َ آ‬
.[52 :‫رى‬2‫ َ[ِ! ٍ [ ]ا‬E ْ I ‫ط‬
ٍ ‫َا‬+d ِ 5َ
‫ِي ِإ‬7ْ َ
َ  َ  ‫َ ِدَ َوِإ‬
ِ
!5 G‫ب ا‬4‫  آ‬x QK ‫ء‬29 94I‫ل ا‬4T2D‫ !  م ا‬4ًI'5 ε ‫ن‬4‫ آ‬MN
،)A/D‫) و‬A‫) و‬9A* A TR A@ A 4‫ آ‬CA 9 ‫م‬A' ‫ب أن‬4B‫ ا‬M‫  ذ‬%'
A × CA ‫ ث‬A5 4A !A$‫ا ا‬NA‫ ه‬A ‫آ‬gR A@ MA B'‫ و‬.4ً'‫ر‬NA ‫ًا‬A TR )‫آ‬/ )Y Z = ‫و‬
UA‫ اآ‬:XA  ‫ل‬4A@ ،CA/4@ ،494‫ 'أ آ‬X 9   @ ،τ ‫ب‬4%p‫= ا‬9 
ε G‫ل ا‬AA/‫ ر‬CAA ‫ و‬XAA$ ‫ و‬،CAA  ‫أ‬AA' XAA$
@ ε AA‫! ا‬AAR‫) أ‬AAZ ،‫ب‬4AAB‫ا ا‬NAA‫= ه‬AA AA
،‫ب‬4A%p‫= ا‬A9‫ ا‬4A' MA ‫ أ‬MABZ :‫ل‬4*‫ و‬،‫ب‬4B‫ ا‬J 9 ‫ر‬4ID#‫ = ا‬X ‫ب ر‬k@ ،‫ن‬Y'
‫ب؟‬4B‫ا ا‬N‫ ه‬C  ‫أ‬R qD‫ ا م وأ‬N ε G‫ل ا‬/‫ ر‬C ‫ى و‬R 4 ‫أ‬
،`G‫ و ا‬9
‫ ا‬u‫ ا‬1 h!;‫ وأ‬،ًGX‫ً و‬G hl&' ‫ »إ‬:ε G‫ل ا‬/‫ل ر‬4@

.(2925) ‫ي‬N ‫ وا‬،(4734) ‫ داود‬9‫ أ‬C Q‫( أ‬1)


.(2837)  TI‫  ا‬4
‫ ` ا‬L (2)
.187/1 ) ‫= ا‬9V ‫د‬4$‫( زاد ا‬3)
.(873) ) ` L (4)
.=5 J‫د‬4/‫( وأ‬1111)  4 =9‫ ا‬J‫( روا‬5)
‫ا‪ XI‬اا‪ :9‬ا‪/‬ل ‪ ε‬وا‪K‬ن‬
‫‪51‬‬
‫‪ /
+RُX‬ا
‪ q"7‬ا‪RX‬را ‪ 9 9 " M‬ا
 ‪:‬آ ن«)‪.(1‬‬
‫وا ْ‬
‫‪Y' ..‬ن و ‪ ε C‬و'‪
' 4  UkT‬أ‪ 5‬أ‪' C94L‬أ أو '= آ‪AQK 4ً94‬‬
‫‬
‫َ !ْ َ‬ ‫‪  x‬ا‪K‬ن‪ ،‬وآ ‪ A T' V j‬و ‪ CA‬ور‪A' CA9‬ل ‪َ] :CA‬أ َو
َ ْ َ" ْ‪َ ْ ِOِ 9‬أ َأ ْ َ^ ْ
َ َ‬
‫َ ْ! ِ ْ[ ]ا‪B$‬ت‪.[51 :‬‬ ‫ب ُ" ْ َ‪َ 5‬‬ ‫ا ْ
ِ‪َ َ9‬‬
‫‪%‬‬
‫و ‪ CA Ur 4‬أ‪ C94AL‬أن '‪ ،4AًII* ) A ™A‬أ‪ AD‬ل ا‪ُ َْ ] :CD4A/ G‬‬
‫ن[ ]'‪.[ :j/‬‬ ‫ َه‪َ2‬ا ا ْ
ُ[‪َ Jْ+‬‬‫> ْ! َ ِإَ
ْ! َ‬
‫ˆ ِ'َ َأوْ َ‬ ‫‪ِ R‬‬‫‪ %‬ا
ْ َ[ َ‬ ‫‪َE‬‬ ‫> َ‬‫ َأ ْ‬ ‫َ ْ! َ‬
‫ˆ َ‬‫َ ُ[ ‪I‬‬
‫‪ X‬أ‪4AL‬ب ر‪A/‬ل ا‪ε G‬‬ ‫@ أ‪AQ‬ج ا‪A =A ،A' =A9‬ن ‪ A =A9‬ا‪4A* G‬ل‪Y A :‬‬
‫‪] [q‬ا ‪:A‬‬ ‫‪ %‬ا ْ
َ‪ِ "ِ7‬‬ ‫>‪َ َE‬‬ ‫‪َ ^ َ C‬ل َأ ْ‬‫ ‪4@ ،Y‬ا‪ 4' :‬ر‪/‬ل ا‪ Dg@ ،4Z 5 ،G‬ل ا‪] !4$R G‬ا ُ‬
‫‪w )Z ،[23‬ا  أ‪Q‬ى @‪4A‬ا‪ 4A' :‬ر‪A/‬ل ا‪A@ 4Z A5 ،G‬ق ا‪ _' A‬ودون ا‪KA‬ن –‬
‫ َ‪f!'ِ +‬‬
‫‪ِ  %‬إ َأ ْ َ^ ْ
َ ُ@ ُ‪َ ًJْ+D‬‬ ‫ب ا ْ
ُِ! ِ‬
‫ت ا ْ
ِ‪ِ َ9‬‬
‫ ‪ُ َ"J‬‬ ‫'‪$‬ن ا‪ Dg@ -™I‬ل ا‪] G‬ا
‪َ ْ Gِ +‬‬
‫ن َوإِن‬ ‫ هَ‪َ2‬ا ا ْ
[ُ‪َ Jْ+‬‬ ‫> ْ! َ ِإَ
!ْ َ‬
‫ˆ ِ'َ َأوْ َ‬ ‫‪ِ R‬‬ ‫‪ %‬ا ْ
َ[ َ‬‫‪َE‬‬ ‫> َ‬ ‫ َأ ْ‬ ‫َ ْ! َ‬
‫ˆ َ‬
‫‪I [ُ َ ُ%‬‬ ‫ن ‪ْ َ ‬‬ ‫
َ& ُ‪َ ُ[ِ &ْ Gَ ْ 9‬‬
‫‪.[3 -1 :j/'] [%‬‬ ‫‪ %‬ا ْ
‪َ !ِ ِ َx‬‬
‫‪َ ِ
َ `ِ ِْ Dَ %ِ h‬‬‫آُ َ‬
‫@‪gAA‬رادوا ا‪ !AA ) AA@ ،_' AA‬أ‪ =AA5‬ا‪ ،_' AA‬وأرادوا ا‪!AA ) AA@ ™AAI‬‬
‫أ‪ =5‬ا‪.(2)™I‬‬
‫‪ )$R @ 94I ε C xR‬ا‪K‬ن‪:‬‬
‫و  ‪  ! ε CL5‬م ا‪4T2D‬ل ا‪29 94I‬ء ‪ A x AQK‬ا‪KA‬ن آ‪4A‬ن آ‪MNA‬‬
‫'‪ pA‬م ‪ )A$‬أ‪ U 4A/‬ا‪ n'A2‬ا‪4A2  ^A  Ap‬ه) و'‪4A*  )$@ A‬ل ‪!A‬‬
‫ا‪K‬ن وا‪4T2DV‬ل ‪.C9‬‬
‫روى ) =  ‪4A* τ  4A =A9‬ل‪+X» :‬ج  !  ر ل ا‪ ε C‬و‪/ %‬‬
‫‪[ ،$OR‬ل‪ :‬أ"‪ c" 9‬أن "‪7x‬و آ? " م إ
‪;ُ' 5‬ن‪ ،‬أو إ
‪ 5‬ا
&[!‪`  /GK! ،B‬‬ ‫ا
ُ‬
‫' ‪ %!D‬آ  َو"ْ‪ +!e / ،(3)%‬إ| و ‪ $&!;D‬ر> « @‪ 4A' :4A‬ر‪A/‬ل ا‪ UAD G‬ذ‪.MA‬‬
‫*‪4‬ل‪» :‬أ‪7x" M‬و أ>‪7‬آ إ
‪ 5‬ا
‪ َ &! 7NE‬أو "[‪+‬أ ‪ % %!"J‬آب ا‪ ^ C‬و‪+!X ?1‬‬

` ‪ ،%!D %‬و|‪M‬ث ‪M| % `
+!X‬ث‪ ،‬وأر'‪ % `
+!X u‬أر'‪ ،u‬و‪ %‬أ‪7‬اده‪%‬‬
‫‪ %‬ا‪.(4)«?'r‬‬
‫ا ‪4L# = Y 9 ε‬ب ‪ D4$‬ا‪K‬ن‪:‬‬
‫‪ ) AA$R !AA 4AAI‬ا‪ 94AAI‬أ‪4AA‬ظ ا‪KAA‬ن‪ CAADz@ ،‬آ‪4AA‬ن‬
‫آ‪ 4AA‬آ‪4AA‬ن ر‪AA/‬ل ا‪ً '5 ε G‬‬
‫‪ 4ًI'5‬آ‪..C D4$ ) $R ! MN‬‬
‫'ل د‪ j/' .‬ا‪4l‬وي‪ :‬و ‪ X$‬ا‪K‬ن = ‪4‬م ا‪ ) A$R) :ε A‬ا‪4AB‬ب‬

‫)‪ (1‬اآن أي ا ون‪ ،‬وا '_ أ‪  C Q‬ازاق وا  = أ‪.9* 9‬‬
‫)‪ (2‬ا ر ا^ر  ‪ ،5/4 r‬وروا‪ J‬ا‪ =9‬أ‪4/z9 )R45 9‬د ‪.=5‬‬
‫)‪ (3‬ا‪ *4‬ا‪4 B‬ء‪ :‬ه ا‪ *4‬ا‪  W$‬ا‪.‬‬
‫)‪ (4‬روا‪.(1870) ) J‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪52‬‬

‫وا‪ (B‬وه‪N‬ا @ أر‪4'K 9‬ت = ا‪K‬ن‪.‬‬


‫و‪ V‬ر'‪ UAA‬أن ه‪NAA‬ا ا‪ u AA ) AA$‬ه‪) AA‬ا‪ X  AA9 (µ AA‬أ‪AA%$ CAAD‬ف ‪AAR !AA‬وة‬
‫‪K] [$‬ل ‪A‬ان‪:‬‬‫ ْ‪َ َ9‬‬
‫ب وَا ْ
ِ‬
‫ َ ْ! ِ ْ ‪َ `ِ ِGَ"J‬و"ُ َ^آ‪َ ْ ِ !:‬و ُ" َ&‪ ُ ُُ :‬ا ْ
ِ‪َ َ9‬‬
‫ا¦'‪4‬ت ‪َ ُ ْ "َ ] :) A‬‬
‫‪.[164‬‬
‫@‪ ) $4‬أ‪ = ™Q‬اوة‪.‬‬
‫إن ه‪N‬ا ا‪ )$‬وا‪ ) $‬ه ا‪N‬ي ت ‪ f$9 C‬ا‪45#‬د'_ ‪9‬ـ )ا‪ A‬ارس(‪A@ .‬‬
‫‪ = ) ` L‬أ‪ 9‬ه'ة ‪ τ‬أن ا ‪4* ε‬ل‪ » :‬ا‪ D u1‬م ‪ !' % h!' /‬ت‬
‫ا‪  " C‬ن آب ا‪ ،C‬و"‪7‬ار ` '!  ‪ ،‬إ ^
‪ !  h‬ا
‪ ،$ !9E‬و‪ !We‬‬
‫ا
‪ ،$>+‬و>‪ O‬ا
‪ ،$9yM‬وذآ‪+‬ه ا‪.«@7  %! C‬‬
‫و ‪ R !$‬ارس ا‪K‬ن‪4 :‬و ا‪$‬ف ‪ !A‬أ‪ CA4‬و ‪ ،CA D4‬و‪4 !A‬ه ‪CA‬‬
‫و ‪ ،C D4$‬و ‪ v' 4‬إ ‪ = C‬ا‪ ،$‬و ‪ ' 4‬ل  ‪ = C‬ا‪4B5#‬م وا¦داب)‪.(1‬‬
‫و'‪AA‬ل ا‪ AA ¬ AA2‬ا‪ T‬ا‪ – AA‬ر‪ CAA5‬ا‪ – G‬و ‪ !AA$‬ار‪ AA/‬ا‪KAA‬ن‪ :‬ا‪AA‬اءة‬
‫وا‪ )AA‬وا‪ 9 AA‬وا‪ =AA = AA‬ا‪ AA@ G‬ا‪ uAA‬وا¦@‪4AA‬ق‪ ،‬و ‪ AA@$‬ا‪ 4'4AAL‬وا‪4AAB5#‬م‪،‬‬
‫وأ‪D‬اع ا‪ U x‬واه ‪ ،U‬وا وا ‪ ، A‬و ‪ 4A‬إ‪ !A‬ذ‪4A' 4A MA‬ج ا‪A‬ن‬
‫إ ‪..(2)C‬‬
‫و'‪0‬آ ! ه‪N‬ا ا‪ !$‬ا( ‪4‬م ا‪ @   R =9‬ل‪:‬‬
‫'
‪ U‬أن 'ُ‪ )$‬أن ا ‪ D4$ C94L# =Y 9 ε‬ا‪K‬ن آ‪ ) =Y 9 4‬أ‪C@ ،C4‬‬
‫س َ ُ ‪َ ^:‬ل ِإَ
ْ! ِ ْ[ ]ا‪4' [44 :X‬ول ه‪N‬ا وه‪N‬ا‪.‬‬ ‫‪ِ   ِ
%‬‬ ‫‪َ !: َ ُ
ِ ] :!4$R‬‬
‫َ!‪ 4Z A5 :‬ا‪ ='NA‬آ‪D4A‬ا '|‪ 4AD‬ا‪KA‬ن‪ ،‬آ‪4A^$‬ن‬ ‫و* *‪4‬ل أ‪  9‬ا‪ =5‬ا ‪w‬‬
‫‪4 =9‬ن‪ ،‬و ا‪$ =9 G‬د‪ ،‬و‪ x‬ه‪ :4‬أ‪ )AD‬آ‪D4A‬ا إذا ‪A$R‬ا ‪ =A‬ا‪A2 ε A‬‬
‫‪4AA'K‬ت ‪4
' )AA‬وزوه‪AA$' !AA5 4AA‬ا ‪ =AA 4AA @ 4AA‬ا‪ )AA$‬وا‪XAA$‬؛ *‪4AA‬ا‪ 4AA$@ :‬ا‪KAA‬ن‬
‫وا‪ )$‬وا‪.4ً$  X$‬‬
‫و‪N‬ا آ‪D4‬ا 'ن ة @ ‪ µ5‬ارة‪.‬‬
‫‪ @ X‬أ ‪.4‬‬ ‫و*‪4‬ل أ‪ :uD‬آ‪4‬ن ا ‪ X‬إذا *أ اة و‪K‬ل ان ‪Y‬‬
‫ َُ َركٌ ‪ُ+' 7 َ!
:‬وا ‪] [`ِ ِGَ"J‬ص‪،[29 :‬‬ ‫‪ ..‬وذ‪ M‬أن ا‪4* !4$R G‬ل‪ِ ] :‬آَبٌ َأ ْ َ^
ْ َ ُ@ ِإَ
ْ! َ‬
‫ن[ ]ا‪4‬ء‪ ،[28 :‬و*‪4‬ل‪َ] :‬أ ََ ْ َ" ‪ُ+' 7‬وا ا ْ
َ[ ْ َل[ ]ا‪ 0‬ن‪.[68 :‬‬ ‫ن ا ْ
ُ[‪َ Jْ+‬‬
‫‪ُ+' 7َ َ "َ M‬و َ‬
‫و*‪4‬ل‪َ] :‬أ َ َ‬
‫و‪ 9 R‬ا‪B‬م ‪ 9‬ون @) ‪.!=B' V C D4$‬‬
‫ن[ ]'‪ ،[2 :jA/‬و‪XA‬‬ ‫ َ‪َ ُ [ِ &ْ Gَ ْ ُ9 &َ
 f!'ِ +‬‬ ‫وآ‪4* MN‬ل ‪ِ] :!4$R‬إ َأ ْ َ^ ْ
َ ُ@ ُ‪َ ًJْ+D‬‬

‫)‪ (1‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن ا‪ ) W$‬د‪ j/' .‬ا‪4l‬وي ص ‪4IQ49 150 ،149‬ر‪.‬‬
‫)‪ (2‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن  ا‪ T‬ا ص ‪4IQ49 28‬ر‪.‬‬
‫ا‪ XI‬اا‪ :9‬ا‪/‬ل ‪ ε‬وا‪K‬ن‬
‫‪53‬‬
‫ا‪B‬م ‪.C =k‬‬
‫و ‪ =AA‬ا‪AA$‬م أن آ‪ XAA‬آ‪AA‬م @‪AAI4‬د ‪ CAA D4$ )AA@ :CAA‬دون
‪AA‬د أ‪.. CAA4‬‬
‫ ًا)‪.(1‬‬
‫@‪K4‬ن أو! ‪ ،MN9‬و‪N‬ا آ‪4‬ن ا اع ‪ = 9‬ا‪  R @ 94I‬ا‪K‬ن * ً‬
‫و'ل ا( ‪4‬م ا رآ‪ :2‬و* ‪4‬ء = ا‪  =9‬أ‪ )D‬آ‪D4‬ا '‪$‬ن ‪ T' 4‬أن‬
‫'*‪ ،J AA jAA‬آ‪AA$' 4AA‬ن ا‪KAA‬ن)‪ )$AA@ .(2‬ا*‪ jAA‬وا‪ AA9V‬اء أ‪AAZ AA5‬ات ‪)AA$R‬‬
‫ا‪.D4$‬‬
‫‪ = ..‬ه‪AD 4‬ل ‪gA9‬ن ر‪A/‬ل ا‪ ε G‬آ‪4A‬ن ‪ ) A$R !A 4AًI'5‬أ‪ C94AL‬ا‪KA‬ن ‪..‬‬
‫‪ 4ًW‬و ‪.!$‬‬
‫‪' ..‬ل  ا‪» :A =A9 G‬آ‪4A‬ن ر‪A/‬ل ا‪ 4A$' ε G‬ا‪KA‬ن‪zA@ ،‬ذا ‪
A9 A‬د‬
‫‪
/‬و‪.(3)«C$ 4D
/‬‬
‫ '‪4‬س  ‪ ،J x C‬و = ه‪NA‬ا‬
‫)و‪4vV‬ر ه‪N‬ا ا‪ =  #‬ر‪/‬ل ا‪4L ε G‬ر أ‪ً L‬‬
‫ا ‪* X‬ل ‪  =9 94‬ا‪» :τ G‬آن ا
‪   &" ε /‬ا‪P‬رة ‪ /‬ا‪ -‬ر آ  آ‬
‫"&   ا
‪ E‬رة ‪ %‬ا
[‪J+‬ن«)‪.(4‬‬
‫@‪z‬ذا ‪r‬أ ‪ ' 4‬ر‪/‬ل ا‪v4 = ε G‬ة ذ‪ C9 M‬وآ‪ f$9 XY‬أ‪4  C94L‬م‬
‫‪ JN9‬ا‪.‬‬
‫و = ه‪N‬ا ‪ 4‬ورد = ‪4‬دة ‪ =9‬ا‪4* τ q 4I‬ل‪» :‬آ‪4‬ن ر‪/‬ل ا‪zA@ ،XT2' ε G‬ذا‬
‫* م ‪ !  4‬ر‪/‬ل ا‪ ε G‬د@‪ C$‬إ! ر ‪ C$' 4 X‬ا‪K‬ن«)‪.(5‬‬
‫و= أ‪ τ !/ 9‬أن ر‪/‬ل ا‪4$ _$9 ε G‬ذًا وأ‪ !/ 49‬إ! ا =‪ g@ ،‬ه‪4A‬‬
‫أن '‪ 4$‬ا‪4‬س ا‪K‬ن«)‪.(6‬‬
‫‪ = X' 9 V‬ا) وا ‪.9‬‬
‫و ‪ AA‬ه‪NAA‬ا ا‪ )AA$R AA@ UAA x‬ا‪KAA‬ن إ‪ V‬أ‪ ε CAAD‬آ‪4AA‬ن دا|‪ )AA‬ا‪– C94AAI 'NAA‬‬
‫و‪ =AA – J AA$9 =AA CAA #‬أن '‪AA‬ل ا‪KAA‬ن ‪ =AA‬و‪4AA 5( AA W  AA/‬ء ا‪ UAA‬و‪_AA9‬‬
‫اوح @ ‪ C‬إ! *اءة ‪ A { 4Aًr œA@ '
5‬وا^‪A‬اب دون ا‪4ADV‬ع ا ‪،CA9 A‬‬
‫@‪  Cg/ 4 $‬ا‪ =9 G‬و ‪ =9‬ا‪4$‬ص = ‪ )Q‬ا‪K‬ن @ أ*‪ ZZ = X‬أ'‪4A‬م *‪4A‬ل‬
‫‪+[" % `[O" » :C‬ؤ@ ‪ /‬أ‪M| % ?D‬ث«)‪.(7‬‬

‫)‪ @   (1‬أ‪L‬ل ا  ‪   R =9V‬ص ‪4IQ49 75 -74‬ر‪.‬‬


‫)‪ (2‬اه‪4‬ن @ م ا‪K‬ن  رآ‪.237/2‬‬
‫)‪ (3‬أ‪ C Q‬ا( ‪4‬م أ‪ 5‬وا‪ ،(157/2) C µ‬و ) ‪.(2575) J9‬‬
‫)‪ (4‬روا‪ J‬ا‪4p‬ري )‪.(1162‬‬
‫)‪ (5‬أ‪ C Q‬ا( ‪4‬م أ‪.324/5 5‬‬
‫)‪ (6‬أ‪ C Q‬ا( ‪4‬م أ‪ .. 397/4 5‬ا‪/ X|4k@ WD‬ر ا‪K‬ن د‪ .‬إ‪9‬اه )  !‪.25/‬‬
‫)‪ (7‬ا ا‪.(1513)  I‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪54‬‬

‫و  ‪ ! C94I ε C^5‬آ^‪A‬ة ‪AR‬وة ا‪KA‬ن إ‪ V‬أ‪ CAD‬آ‪4A‬ن '‪ œ9A‬ذ‪4A9 MA‬اءة‬
‫ا‪4‬د| ا‪ R‬ا ‪4%p‬ب‪ ،‬وا! = ‪A$' 4Q‬ض ا‪AD# UA‬ار ا‪KA‬ن‪،‬‬
‫و ‪ 94‬ا('‪4‬ن @ ‪  @ C‬ث ا‪4L‬ل‪ ،‬و‪ R‬ب ا‪A‬وح @‪ A‬ا‪4A ' !A5 4ً• A2@ 4ً• Av UA‬‬
‫‪4 5‬ة آ‪. 4‬‬
‫‪+D %» :C94I ε C* X gR‬أ ا
[‪J+‬ن ‪ٍ !
u /‬ل آ‪ % c‬ا
‪.«%!P‬‬
‫*‪* =@ :4‬أ‪ 4' uQ @ J‬ر‪/‬ل ا‪G‬؟‬
‫*‪4‬ل‪» :‬إ‪ /‬أ‪X‬ف أن "ُ&‪ % 9 N‬ا
‪ ، O‬إ أن ‪+RG‬وا  ‪ 5‬آ‪+‬ة ا
!?‪،‬‬
‫‪ ?& %‬آُ‪ % c‬ا
[‪.«%!'+‬‬
‫*‪Z @ :4‬ث '‪ 4‬ر‪/‬ل ا‪G‬؟‬
‫*‪4‬ل‪ » :‬أراآ ‪ [!;G‬ن ذ
‪ ،‬إ أن "‪7‬أ أ>‪7‬آ '
‪ E‬رة وأآ‪ +‬ه` أن " ‡‬
‫‪+XJ‬ه«‪.‬‬
‫*‪z@ :4‬ن أ‪ )wَ Rَ ! J4r‬و‪X RR‬؟!‬
‫*‪4‬ل‪ 
2» :‬ا
‪ % 7N‬دة ا
!!‪.«%‬‬
‫*‪ @ :4‬أ*‪Z = X‬ث '‪ 4‬ر‪/‬ل ا‪G‬؟‬
‫*‪4‬ل‪+[G » :‬أو@ ‪ /‬أ‪M| % ?D‬ث«‪.‬‬
‫و@ روا'‪4* :‬ا‪ 4' :‬ر‪/‬ل ا‪ !G‬و@ أ*‪Z = X‬ث‪.‬‬
‫) ‪(1‬‬
‫*‪4‬ل‪ ،» :‬و‪ %‬و‪MG %E> / ` &N!  ً~W 9  71‬و‪. «G‬‬
‫‪ ..‬وآ‪4‬ن ‪ ' ε‬ل ا‪ ! 94I‬ا‪ X|4/‬ا‪ )wR !  $‬ا‪K‬ن وا‪ C9 Zg‬و =‬
‫ذ‪4 9 @ ε C* M‬ن أه  ااءة ‪AI9‬ت ‪» :=' A5‬أ>‪ %E‬ا
س ‪+D‬اءة ا
‪2‬ي إذا‬
‫‪+D‬أ رأ"‪ h‬أ` "‪ 5WP‬ا‪.(2)«C‬‬
‫‪ -‬و*‪ XAAk@ =AA ε CAA‬ا‪AA‬ك *‪ XAA‬ا‪AA‬اءة‪» :‬إذا ‪D‬م أ>‪7‬آ "‪ % / R‬ا
!?‬
‫ !‪ ،E‬ن أ>‪7‬آ إذا ‪+D‬أ ‪ `GMd /‬و‪ ،`! 5  @   uY‬و "‪+P‬ج ‪`! %‬‬
‫‪/8‬ء إ د‪  ?X‬ا
 «)‪.(3‬‬
‫‪ -‬و ‪4‬ن ‪l‬ورة ا)  ااءة *‪4A‬ل ‪» :ε‬إذا ‪D‬م أ>‪7‬آ ‪ %‬ا
!? &‪ N‬‬
‫ا
[‪J+‬ن  ‪7"  `E
5‬ر  "[ ل  ! ‪+R‬ف‪.(4)«uN;S!  ،‬‬
‫* و‪NAA‬آ  ‪g9‬ه ‪ AA‬ا‪AA‬اءة @‪ AA‬ا‪4AA* jAAI‬ل ‪ @+ %» :ε‬أن "‪ c‬ا‪C‬‬

‫)‪ (1‬أورد‪ J‬ا‪ ) B‬ا ‪N‬ي @ ‪D‬ادر ا‪L#‬ل‪ ،‬وا ‪ @ r‬ا


‪  4‬ا‪ ، B‬وا‪ @ r‬ا‪N‬آ‪4‬ر‪.‬‬
‫)‪ ` L (2‬ا
‪  4‬ا‪.(194)  TI‬‬
‫)‪ (3‬ا ا‪.(1213)  I‬‬
‫)‪ ` L (4‬ا
‪  4‬ا‪.(717)  TI‬‬
‫ا‪ XI‬اا‪ :9‬ا‪/‬ل ‪ ε‬وا‪K‬ن‬
‫‪55‬‬
‫ور
`‪+[!  ،‬أ ‪ /‬ا
‪.(1)«UR‬‬
‫‪ ..‬وآ‪4‬ن ‪ ε‬دا|) ا‪N‬آ  ‪l ! 94I‬ورة ‪ • R‬ا‪A #‬اء ا‪ A/4‬ا‪A $‬‬
‫‪ !AA‬اآ ‪ AA‬وا‪ ،)AA‬و ‪ =AA‬ذ‪ 4AA MAA‬روا‪ J‬أ‪ AA9‬داود ‪ =AA‬أ‪4AA* τ $AA/ AA9‬ل‪ :‬ا‪jAAB‬‬
‫ر‪/‬ل ا‪ A@ ε G‬ا‪A
' )$A@
A‬ون ‪4A9‬اءة‪ jA2B@ ،‬ا‪ A‬و*‪4A‬ل‪» :‬أ إن‬
‫آ ‪  9‬ج ر'` ‪H" M‬ذ"‪ ،S&' 9S&' %‬و "‪/ s&' 5  9S&' u+‬‬
‫ا
[‪+‬اءة«)‪.(2‬‬
‫‪ -‬وآ‪4AA‬ن ‪ ε‬دا|‪ )AA‬ا‪ – C94AAL# `AAI‬و‪ AA9 – J AA$9 =AA CAA #‬وام *‪AA‬اءة ا‪KAA‬ن‬
‫و‪4$R‬ه ‪ ' !5 J‬إ اد ا‪ D4$49 U‬ا('‪ )@  D4‬ا‪NA‬آة وا‪AI‬ة‪ ،‬و'‪ A‬داد‬
‫اب وا‪4L‬ل‪ ،‬وآ‪4‬ن ' ه) ! ا(*‪4‬ل ! ا‪K‬ن ‪NA9‬آ ه) ‪  #4A9‬ا‪) AW$‬‬
‫ا‪R ! UR‬و‪ ،CR‬و@ ‪ uD‬ا*‪ q‬آ‪4‬ن '‪N‬ره) = ‪R‬آ‪ C‬و م ا او ‪!A A‬‬
‫*اء‪ = C D4$ qR V !5 CR‬ا‪ X$‬وا‪ .. U‬و = ذ‪:ε C* M‬‬
‫»ا‪+D‬ؤوا ا
[‪J+‬ن وا ا '`‪ ،‬و ‪ ONG‬ا  `‪ ،‬و ‪ ،`! xG‬و ‪KG‬آ ا '`‪ ،‬و‬
‫‪+l9EG‬وا '`«)‪.(3‬‬
‫و*‪» :C‬ا‪+D‬ؤوا ا
[‪J+‬ن؛ ‪+1HG 9‬ون  !`‪ ،‬أ إ‪  /‬أ‪ D‬ل )‪+> ، 
J‬ف‪،‬‬
‫و
‪ %9‬أ
‪ ،+W U‬وم ‪ ،+W‬و! ‪ |M|   ،+W‬ن«)‪.(4‬‬
‫»‪&G‬ه‪7‬وا ا
[‪J+‬ن‪  ،‬ا
‪2‬ي ‪ 
،@7!' /EO‬أ‪  D % !ROG 78‬ب ا
‪1+‬ل ‪%‬‬
‫ا‪.(5)« [ُ % ?'r‬‬
‫ ‪:C94L# ε C$94‬‬
‫آ‪4‬ن ‪ 94' ε‬أ‪ @ C94L‬أ  ا‪K‬ن و ى ‪4$R‬ه ه) ‪ ،C‬وآ‪4‬ن ‪ !A 4I'5‬أ‪V‬‬
‫'  ) 'م دون أن 'أوا ا‪K‬ن‪ %» :ε CA* $ X gR ،‬م ‪ ،`'^> %‬أو‬
‫‪/8 %‬ء  `‪+[ ،‬أ@ ! '!‪Md %‬ة ا
‪ +NO‬و‪Md‬ة ا
‪ ،+w‬آُ‪ `
c‬آ‪+D K‬أ@ ‪%‬‬
‫ا
!?«)‪.(6‬‬
‫وذآ‪ J AA AA‬أ‪ AA5‬أ‪4AA@ C94AAL‬ل‪» :‬ذ
 ر‪ 7 "  ?1‬ا
[‪J+‬ن«)‪ (7‬و ‪V !AA$‬‬
‫'‪ /‬ا‪K‬ن أي 'م ‪ C9‬ا ‪ X‬و‪4' V‬م ‪.C‬‬
‫و*‪4AA‬ل ' ‪» :C94AAL# 4AA‬إ‪+- /‬ف أ‪ d‬ات ر[‪ $‬ا‪J+[
' %!"+&8-‬ن >!‪%‬‬

‫)‪ ` L (1‬ا
‪  4‬ا‪.(6289)  TI‬‬
‫)‪ ` L (2‬ا
‪  4‬ا‪.(2639)  TI‬‬
‫)‪ ` L (3‬ا
‪  4‬ا‪.(1168)  TI‬‬
‫)‪ ` L (4‬ا
‪  4‬ا‪.(1164)  TI‬‬
‫)‪ ` L (5‬ا
‪  4‬ا‪.(2956)  TI‬‬
‫)‪ (6‬روا‪.(747) ) J‬‬
‫)‪ (7‬روا‪ J‬ا‪ =9‬ا‪4‬رك @ ا ه ‪ ،‬وأ‪ ، 5‬وا‪.|4‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪56‬‬

‫"‪ X7‬ن '


!?‪ ،‬وإن آ ‪
h‬أر  ز
 >!‪
^ %‬ا '
ر«)‪.(1‬‬
‫و  ه‪ JN‬ا‪ $94‬وا_ ! ‪4$R‬ه ا‪K‬ن @‪ ε CDz‬آ‪4‬ن آ‪ 94A' MN‬أ‪ AZ‬ا‪KA‬ن‬
‫! ا‪ 94I‬و ى ‪ CRZ X^R‬ا   @ )‪ ،‬و'‪gR A@ MA B‬آ ‪ A‬ه‪NA‬ا ا‪ !A$‬ذ‪MA‬‬
‫ا '_ ا‪N‬ي 'و'‪ =  D =9   C‬أ‪ 9‬ا رداء أ‪4* CD‬ل‪ :‬آ‪  4‬ا ‪™p2@ ε‬‬
‫‪ JI9‬إ! ا‪4‬ء‪4* )Z ،‬ل‪» :‬ه‪2‬ا أوان "‪ o P‬ا
& ‪ %‬ا
س >‪7["  5‬روا  `‬
‫ ‪/8 5‬ء«‪4@ .‬ل أ‪ 5‬ا‪ ='l4‬وه ز'‪4‬د ‪ A  =9‬ا‪4AID#‬رى‪ :‬آ ‪4A uAp' jA‬‬
‫و* *أ‪ 4D‬ا‪K‬ن؟ @ا‪ G‬أ‪ ،CD‬و|‪4D C‬ء‪ 4D‬وأ‪49‬ء‪.4D‬‬
‫@‪4AA‬ل ‪  9|» :ε‬أ " ز"د‪ ،‬إن آ ‪7- h‬ك ‪[ %‬ء أه? ا
‪ ،$ "7‬ه‪@2‬‬
‫ا
 راة وا‪ 7  ?!Nr‬ا
! د وا
‪R‬رى  ‪.«   5 xG‬‬
‫*‪4‬ل   ‪4Aُ qA @ :A D =A9‬دة ‪ =A9‬ا‪ :qA@ q 4AI‬أ‪A' 4A AR V‬ل أ‪AQ‬ك أ‪A9‬‬
‫ا رداء؟ @‪ CRQg‬ا‪N‬ي *‪4‬ل أ‪ 9‬ا رداء‪4A* ،‬ل‪ AL :‬ق أ‪ A9‬ا‪ A‬رداء‪ .‬إن ‪gA9 MZ A5 q•Av‬ول‬
‫) 'ُ@ = ا‪4‬س‪ :‬ا‪2p‬ع‪ Mv' ،‬أن ‪ XQ R‬ا
ا
‪R @  4‬ى @ ‪.(2)4ً$v4Q C‬‬
‫و‪AAQ‬ج ‪ !AA 4AA ' ε‬أ‪ AA @ C94AAL‬ه) @‪AA' AA5 AA‬ؤون ا‪KAA‬ن و' ار‪CDAA/‬‬
‫‪@ ،) 9‬ح ‪ )9‬و*‪4‬ل‪» :‬ا
‪ ،C 7‬آب ا‪ C‬وا>‪ ،7‬و!‪ 9‬ا‪!X-‬ر‪ ،‬و!‪ 9‬ا‪+>-‬‬
‫وا‪ -‬د‪ ،‬ا‪+D‬أوا ا
[‪J+‬ن‪ ،‬ا‪+D‬أوا ‪ ?D‬أن "‪ /GK‬أ‪ D‬ام "[! ن >‪+‬و` آ "[م ا
‪ E‬‬
‫ "‪N‬وز ‪+G‬ا‪ N&" ، !D‬ن أ‪ @+1‬و "‪.(3)«` 1K‬‬
‫ آ‪4‬ن ‪ ' v ε‬اص ! أ‪BR V‬ن *اءة ا‪KA‬ن ‪ A#49‬وا‪،œA@  4A‬‬
‫@‪ )' B‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪KA‬ن و'‪ uB$A‬ذ‪ !A MA‬ا‪A‬ك؛ ‪ =A A9 V‬ا‪)A‬‬
‫وا‪ Zg‬وا
‪4‬وب ‪ A‬ا¦'‪4A‬ت‪zA@ ،‬ن ‪ A' )A‬ث ذ‪ ،MA‬واآ‪ !A‬ا‪A‬ء ‪4A9‬اءة ا‪V A‬‬
‫‪4
R‬وز ‪z@ CR
5‬ن ه‪ JN‬ااءة ‪B/‬ن @ واد‪B' 4 9 ،‬ن ‪ C‬و‪A/‬آ‪ A@ C‬واد‬
‫‪ ،QK‬و ‪ u‬أدل ! ذ‪ = M‬ه‪ N‬اا*‪:$‬‬
‫‪ 4 9‬آ‪4‬ن ر‪/‬ل ا‪ = 5 )D4T )' ε G‬إذ *‪4A‬م ر ‪4A@ XA‬ل‪ :‬ا‪ A‬ل‪4A@ ،‬ل‪7[
» :‬‬
‫‪ h![8‬إن
أ‪7‬ل« ‪4* )Z ..‬ل ر‪/‬ل ا‪» :ε G‬إن  "‪ V!N‬ن‪+[" ،‬ؤون ا
[‪J+‬ن ‬
‫"‪N‬وز ‪+G‬ا‪ D+" ، !D‬ن ‪ %‬ا
‪ %"7‬آ "‪+‬ق ا
‪ % E‬ا
‪.(4) «..$!+‬‬
‫إن أ‪ )W‬أ‪ Z‬اءة ا‪KA‬ن ه‪ A‬ا‪4AkD‬ط ا‪A‬ك‪ ،‬وا*‪A‬اب ا‪ =A XA$‬ا‪A‬ل‪..‬‬
‫ل ذ‪  ! M‬م ا‪4L‬ل ا‪K4A9 A‬ن‪ ،‬و‪ A‬آ‪4A‬ن × دا|‪ )A‬ا‪'NA‬‬
‫@‪z‬ن ) ' ث َد ‪Y‬‬
‫ = ذ‪ ،M‬و ‪ 4‬أ‪ =49 Q‬ا ‪ 49 /‬ا‪ ، #‬ر‪ œ9‬ذ‪ $9 M‬م ا‪4DV‬ع ‪K49‬ن‪،‬‬
‫@‪ =$‬أ‪ $/ 9‬ا‪ p‬ري أن ر‪A/‬ل ا‪4A* ε G‬ل‪ 9» :‬ن ‪ /‬أ‪ /‬ا‪MX‬ف و‪،$D+‬‬

‫)‪ (1‬روا‪ J‬ا‪4p‬ري‪ ،‬و )‪.‬‬


‫)‪ (2‬أ‪ C Q‬ا ‪N‬ي و*‪4‬ل‪ ،U'x =5 _' 5 :‬و‪ CL‬ا‪ ` L @ D4#‬ا
‪.(6990)  4‬‬
‫)‪ (3‬روا‪ J‬ا‪45 =9‬ن @ ‪ ،C L‬وا‪ =9‬ا‪4‬رك @ ا ه ‪.‬‬
‫)‪ (4‬روا‪.(1063) ) J‬‬
‫ا‪ XI‬اا‪ :9‬ا‪/‬ل ‪ ε‬وا‪K‬ن‬
‫‪57‬‬
‫‪ D‬م "‪ E‬ن ا
[ ل و"‪ V!E‬ن ا
‪+[" ،?&O‬ؤون ا
[‪J+‬ن  "‪N‬وز ‪+G‬ا‪.(1) «.. !D‬‬
‫و‪ =AA‬أ‪4AA* AA9* AA9‬ل‪4AA* :‬ل ر‪AA/‬ل ا‪ ε G‬وذآ‪4AA@ 4ً• AAv AA‬ل‪» :‬ذ‪ MAA‬أوان 'ُ‪¬AA‬‬
‫ا‪K‬ن«‪4@ ،‬ل ر ‪ X‬آ‪#4A‬ا‪ 4A'» :9‬ر‪A/‬ل ا‪ ¬A' 4A G‬ا‪KA‬ن؟‪ ،‬أو آ ‪¬A' jA‬‬
‫ا‪K‬ن؟«‪4* ،‬ل ر‪/‬ل ا‪» :ε G‬و'‪N' M‬ه‪ U‬أ‪ ،C94L‬و'‪ !A‬ر ‪4A‬ل آ‪ )DgA‬ا‪4A$‬م«‪،‬‬
‫@‪k‬ب ر‪/‬ل ا‪ ε G‬إ‪ 5‬ى ' '‪ ! C‬ا‪Q#‬ى‪ @ ،‬ه‪4A@ ،4A9  2' 4‬ل ا‪4A‬س‪4A' ،‬‬
‫ر‪AA/‬ل ا‪ G‬أو ‪ CAA$D V‬و‪ CAA$D‬أ‪49‬ء‪ ،4AAD‬و‪4AAD‬ء‪4AA@ ،«4D‬ل ر‪AA/‬ل ا‪AA* AA*» :ε G‬أت‬
‫ا د وا‪4I‬رى‪* * ،‬أت ا د وا‪4I‬رى«)‪.(2‬‬
‫ا‪K49  L‬ن‪:‬‬
‫‪ U
 V‬إذًا ‪-‬أ‪ Q‬ا‪4‬رئ‪ -‬أن ‪BR‬ن ا‪  L‬ا أو‪ 49 !L‬ر‪/‬ل ا‪ ε G‬أ ‪C‬‬
‫ = ‪ J $9‬ه ا‪K‬ن‪.‬‬
‫‪ ` L @ ..‬ا‪4p‬ري = ‪4* r‬ل‪ A qg/ :‬ا‪ =A9 G‬أ‪ A9‬أو@‪ :A‬أأو‪AL‬‬
‫ا ‪ε‬؟ @‪4‬ل‪ :q@ ،V :‬آ ‪ j‬آ‪ !A UA‬ا‪4A‬س ا‪ AL‬؟‪ ،‬أُ ‪A‬وا ‪ 4A9‬و‪Aُ' )A‬ص؟‬
‫*‪4‬ل‪ :‬أو‪4B9 !L‬ب ا‪.(3)«G‬‬
‫و ‪ 4‬أ‪ =9 'N5 ε Q‬ا ‪4‬ن ‪QV49‬ف وا* ا ‪ /‬ث ‪4@ ،J $9‬ل ‪C‬‬
‫‪ 4' :'N5‬ر‪/‬ل ا‪ D gR 4@ G‬إن أدرآ‪ q‬ذ‪MA‬؟! *‪4A‬ل‪  &G» :‬آب ا‪ ^ C‬و‪?1‬‬
‫وا? '`  ا
‪+P‬ج ‪ %‬ذ
«‪.‬‬
‫*‪4AA‬ل ‪ AAg@ :AA'N5‬ت  ‪4AA@ .4AAZZ CAA‬ل ‪  &G» :ε‬آب ا‪ C‬وا? '` ‬
‫ا
‪N‬ة«)‪.(4‬‬
‫و*‪4AA‬ل ' ‪ 9» :C94AAL# 4AA‬ن ‪ :JgAA@ «%‬و ‪ 4AA‬ا‪AAp‬ج ‪4AA‬؟ *‪4AA‬ل‪» :‬آب‬
‫ا‪.(5) «..C‬‬
‫‪ ،ε CAAُQ‬وو‪ ،C AAL‬و ا‪ AA .. CAAZ‬أا‪ AA$9 AA9‬ا‪$AA =AA9 G‬د‬
‫@‪K4AA‬ن آ‪4AA‬ن ُ‬
‫و‪A* J A‬م '‪A$‬ن ا‪KA‬ن‪4A@ ،‬ل‪ AI' 4A :‬ه‪V0A‬ء؟ @‪4A‬ل ا‪$A =A9‬د‪A' :‬ن‬
‫ اث  ‪.(6)ε‬‬
‫***‬

‫)‪ ،` L (1‬روا‪ J‬أ‪ ، 5‬وأ‪ 9‬داود وا‪45 =9‬ن‪ ،‬وا‪4‬آ) و‪.CL‬‬


‫)‪ (2‬أ‪ C Q‬ا‪ =9‬ا‪4‬رك @ ا ه ‪ ،(753) )*9‬و*‪4‬ل ا‪ ¬ 2‬أ‪ ` L X/ : '@ 5‬ا(‪4/‬د‪.‬‬
‫)‪ ` L (3‬ا‪4p‬ري‪.‬‬
‫)‪ (4‬أ‪ C Q‬ا‪4‬آ) و‪ CL‬ووا@‪ C‬ا‪N‬ه‪.‬‬
‫)‪ (5‬روا‪ J‬ا ‪N‬ي )‪ ،(2906‬وا ار  )‪ ،(3332‬وأورد‪ J‬ا‪ @ D4#‬ا ا‪. $k‬‬
‫)‪ X|4k@ (6‬ا‪K‬ن ‪  9#‬ص ‪.51‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪u 4p‬‬
‫اذج ا‪$‬‬
‫وا @‪ $‬ا‪#‬و!  ر‪ /‬ا‪K‬ن‬
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
59

$‫اذج ا‬
‫ن‬K‫ ا‬/‫و!  ر‬#‫ ا‬$@ ‫وا‬

!‫و‬#‫ ا‬$@ ‫ا‬

،‫ن‬KAA‫ل ا‬AAQ =AA ‫ن‬4AA'(‫وة ا‬AA5 ε G‫ل ا‬AA/‫ ر‬94AAL ‫ذاق‬


‫*ا‬gAA@ ،‫وح‬AA‫_ ا‬AA9‫ و‬AA T‫! ا‬AA ‫ة‬NAA‫ ا‬CAAR‫ و* ر‬CAA * ‫ا‬AA‫وأدرآ‬
q9NAAA
D‫ وا‬،)R4AAA*‫= أو‬AAA AAA ^B‫ ا‬JAAA%‫ وأ‬،CAAA9 ‫ا‬TAAA2D‫ وا‬،CAAA 
!A5 ،A ‫اق وا‬TA/V‫ ا‬A ‫  ر‬CA9 )|4A A JD )‫ه‬42
‫ن‬4‫) آ‬k$9 ‫ إن‬X9 ،‫ = ' أون اوة‬5 )$ ‫ن د‬B' V ‫ا‬L‫أ‬
‫ار‬AD#‫ ا‬qAD4‫ آ‬AQ¦‫ ا‬f$A‫ وا‬،CA  ‫ن‬KA‫ ا‬AZ‫ ة أ‬v = ‫'ض‬
=A A'K A · A$' ‫ن‬4A‫) آ‬A A ^B‫ وا‬،CR‫  *اء‬J‫ه @ دار‬42R
.M‫ = ذ‬X w ' V‫ و‬،B'‫ و‬4‫ره‬B'‫ و‬4‫ 'ؤه‬V ً ‫ا‬r ‫ت‬44/ ‫ت‬4'¦‫ا‬
‫ان‬Al‫ ر‬94AI‫ ا‬ZgAR ‫ه‬4W = ‫ر ا وردت‬4Q#‫ = ا‬4ًk$9 Q‫ أ‬M ‫وإ‬
:‫ن‬K49 )  G‫ا‬
.«‫? '
س‬: R!  +9' '‫وا أ‬+» :C5 = ‫ل‬4* ε ‫ل‬/‫ء ض ا‬4Z‫* @ أ‬
MA' V ‫ن‬KA‫أ ا‬A* ‫ إذا‬،nA *‫ ر‬XA ‫ ر‬AB9 4A9‫ إن أ‬،G‫ل ا‬A/‫ ر‬4A' :A2|4 q4@
.(1)C$ ‫د‬
– AB9 9‫ أ‬q9 - ‫ء‬4/‫ أ‬R
 q* :‫ل‬4*  9 ‫= ا‬9 ‫= وة‬9 G‫* و=  ا‬
$AA2R‫) و‬AA ‫  أ‬AAR :qAA4* ‫ن؟‬KAA‫ا ا‬$AA/ ‫ إذا‬ε G‫ل ا‬AA/‫ب ر‬4AAL‫ن أ‬4AA‫ آ‬jAA ‫آ‬
.(2)G‫) ا‬$D 4‫ده) آ‬
،‫د‬4AA$ُ' 4AA ً 4'‫ أ‬CAA 9 AA@ !AA @ ،CAAp@ AA'¦49 AA' ‫ب‬4AA%p‫= ا‬AA9 AA ‫ن‬4AA‫* وآ‬
.(3)4ًk' CD'
u A* =A9 qA94Z AR )A‫ أ‬:ε G‫ل ا‬/ 94I‫ ا‬f$9 ‫ل‬4* ‫م‬4'#‫* و@ 'م = ا‬
،«‫ة‬+[
‫ رة ا‬E' ‫أ‬+D ` & » :‫ل‬4* !‫ `؟‬94I ‫ ه‬R 5‫ر‬4‫ ا‬J‫ ل دار‬R ) ‫س‬4v =9
.(4)‫رة اة‬/ ‫ *أت‬:‫ل‬4@ ،q94Z X•ُ@

.C  n (1)
.610/5 ‫( ا ر ا^ر‬2)
.156 /)'B‫ن ا‬K‫ ) ا‬$R @ )‫ و ده‬ε G‫ل ا‬/‫ ر‬94L (3)
. J‫د‬4/‫ إ‬:‫ل‬4*‫ و‬،‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ @  ^‫= آ‬9‫ وا‬،.66 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (4)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
60

) AAR MAA Q‫م أ‬4AA ‫ا‬NAA‫ ه‬:-= $94AA‫ ا‬AA5‫وق – أ‬AA AAB XAA‫= أه‬AA XAA ‫ل ر‬4AA*‫* و‬
،G‫ب ا‬4A‫= آ‬A A'K ‫أ‬A' `AI' ‫د أن‬4A‫` أو آ‬AL‫! أ‬A5 A  ‫ ذات‬CA'‫  رأ‬،‫ا اري‬
‫ َ ُ ا‬J %
َ "ِ2
َ‫ َ&َ ُ ْ آ‬N
ْ  ‫ت أَن‬
ِ َV!: E
‫>ُ ا ا‬+َ َ 1
ْ ‫ا‬% َ "ِ2
‫ ا‬cَ ِE> َ ْ‫ ]َأم‬B'‫'آ و'
و‬
!5 4‫ن[ @) ' ل 'دده‬ َ ُ 9ُ 
ْ "َ َ ‫ ُ ْ َ َء‬Gُ ََ ‫!َ ُه ْ َو‬
ْ  ‫ َا ًء‬
َ ‫ت‬
ِ َ
ِR
‫ ُِ ا ا‬
َ ‫َو‬
(1 )
. `L‫أ‬
‫ال‬A5‫= أ‬A ‫ل‬4A5 XA ‫ن‬A‫ أآ‬4A‫ن آ‬A‫ أآ‬AD‫ أ‬A :‫  'ل‬k5 =9 /‫ا أ‬N‫* وه‬
،‫أ‬A'ُ C$A/‫ن أو أ‬KA‫أ ا‬A*‫ = أ‬A5 :MA‫ ذ‬A@ qBBAv 4A ‫ ا
 و‬X‫ = أه‬qB ‫ث‬Z
.(2)‫زة‬4 ‫ ت‬v ‫ وإذا‬،ε G‫ل ا‬/‫ ر‬%Q q$/ ‫وإذا‬
،‫ن‬4AAB AA@ ‫وا‬BAA ‫ أن‬AA$9 = AA‫ ا‬AA/‫ا‬9 ‫م‬AA' AA29 =AA9 ‫د‬4AA ‫ن‬4AA‫* وآ‬
4Aً|‫د‬4‫ ه‬A
‫ و ا‬4‫ و‬،‫ع‬4*‫ وة ذات ا‬x = )R‫ د‬n'r @ )‫ وا م وه‬Q‫وأ‬
)@ )9 C94Lg@ = ‫آ‬2‫ ا‬5‫ أ‬C M‫ء ذ‬4Z‫ و@ أ‬،‫ن‬K‫ة و*اءة ا‬I‫ أ @ ا‬9
XAA‫ وأآ‬CAA @ ‫ن‬4AAZ )AA9 J4AA ‫) ر‬AAZ ،CRAAL XAA‫ وأآ‬CAA D XAA9 ،CAAD4B =AA ‫ك‬AA'
،A/4' =A9 ‫ر‬4A C54AL µA'‫) وأ‬YA/‫
و‬A/‫ و‬A‫ ورآ‬C @ _4^9 J4 ‫) ر‬Z ،CRL
)A@ 4A‫رة أ*ؤه‬A/ A@ q‫ آ‬:C ‫ل‬4* ‫)؟‬/ ‫ أول‬N W*R ) ‫ذا‬4 ‫ر‬4 Cg/ 4‫و‬
‫ أن‬VA G‫) ا‬A'‫ وأ‬،MAD‫ذ‬²@ qA$‫ رآ‬A ‫ ا‬ Y  94R 4@ 4‫ه‬ND‫! أ‬5 4$%*‫ أن أ‬U5‫أ‬
(3 )
. 4‫ه‬ND‫ أو أ‬4$%*‫ أن أ‬X* D % CW9 ε G‫ل ا‬/‫ ر‬D ‫ًا أ‬TZ ّ َ lُ‫أ‬
!!)#49 J‫ر‬$v =  ^B9 v‫ أ‬،‫ة ااءة‬N9 τ J‫ر‬$v ‫ن‬4‫  آ‬..
‫ض‬
ُ ْ‫ر‬-َ ‫ ا‬h
ِ 
َ^ِ
ْ ‫ِإذَا ُز‬+ qAA D 4AA :‫ل‬4AA* ‫ص‬4AA$‫= ا‬AA9 ‫و‬AA =AA9 G‫ ا‬AA =AA‫ و‬..
M B' 4 :× G‫ل ا‬/‫ ر‬C ‫ل‬4@ ،q D‫ = أ‬5 !B@ 4* n' I‫ ا‬B9 9‫ِز ْ
^َاَ
َ" وأ‬
.(4)‫ ارة‬JN‫  ه‬B' :‫ل‬4* ‫؟‬B9 49‫ أ‬4'
‫ط‬A9 CA/@‫ة و‬A‫رة ا‬A/ XA ‫ ا‬A@ ‫ن 'أ‬4‫ آ‬4 9  k5 =9 /‫ا أ‬N‫ وه‬..
،‫س‬A‫ ا‬qBA/‫ و‬qB@ ،‫ اس‬q4
@ ‫ @أ‬.qB@ qB@ ،‫ اس‬q4 ‫ إذ‬J 
4@ ،C IR ‫ أن‬nvg@ ،4 4'* ! ' C9‫ن ا‬4‫ف وآ‬ID4@ ،‫ اس‬q4
@ ‫) *أ‬Z
:CA ‫ل‬4A@ ،ε A‫ ث ا‬A5 `AL‫ أ‬4A@ ،4A‫ 'اه‬4A !A5 ‫ء‬4A‫ ا‬A@ CA/‫ ر@ رأ‬J ‫ا‬
gA%R ‫ أن‬G‫ل ا‬A/‫ ر‬4A' qAvg@ :‫ل‬4A* « Ak‫= ا‬A9‫ ا‬4A' ‫أ‬A*‫ ا‬، Ak‫= ا‬A9‫ ا‬4A' ‫»ا*أ‬
‫ء‬4A‫! ا‬A‫ إ‬A/‫ رأ‬qA$@@ ،CA ‫ إ‬q@AID4@ A/‫ رأ‬q$@@ ،4'* 4 ‫ن‬4‫' ! وآ‬
4AA ‫ ري‬AAR‫ »و‬:‫ل‬4AA* ،4AA‫ أراه‬V !AA5 qAA p@ ،` 94AAI‫ل ا‬4AA^ ‫ أ‬4AA @ AYW ُ ‫ ا‬XAA^ ‫ذا‬zAA@
‫ ا
س‬+w " hd- ‫أت‬+D 
‫ و‬،G R
h‫ د‬$9yM
‫  ا‬G :‫ل‬D ، :‫ل‬D» ‫ذاك؟‬

.145 /n94‫ ر ا‬I‫( ا‬1)


.148 /ID =9  X ‫م ا‬4 * Ip (2)
.‫م‬42‫= ه‬9V '‫( ا ة ا‬3)
،‫ن‬KAA‫ ) ا‬AA$R A@ )‫ده‬AA ‫ و‬G‫ل ا‬AA/‫ ر‬94AL AAWD‫ وا‬،553/24 J AAR A@ ‫ي‬AA%‫ ا‬AA' =A9‫ ا‬J‫( أورد‬4)
.129
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
61
.(1)«   ‫ ارى‬G  ،!
‫إ‬
‫ذا‬zA@ AW@ ،R q$
@ ،9‫ و@ ا ار دا‬،jB‫ ا‬X ‫ *أ ر‬:‫ل‬4* ‫ و= ااء‬..
$ !9E
‫ن!  ا‬M ‫أ‬+D‫ »ا‬:‫ل‬4A@ ε A MA‫آ ذ‬NA@ ،C A2x A* 94/ ‫ أو‬94l
.(2)«‫ن‬J+[
h
^ G ‫ أو‬،‫ن‬J+[
‫ ا‬7  h
^ G
‫ءت‬4A
@ ،‫أ‬A' 4Aً|4* ‫ر‬4ID#‫ = ا‬X ‫ن ر‬4‫ آ‬:‫ل‬4* ‫ري‬4ID#‫ ' ا‬x 9‫ و= أ‬..
،CAA/@ AAD‫ و‬،‫ ع‬AA@ ،CAA‫! أ‬AA5 ،XAALI‫ ا‬AA• ‫ آ‬4AA @ ،‫داء‬AA‫ ا‬AA‫ ا‬AA• ‫آ‬
CA ‫ل‬4A@ ،M‫ ذ‬C ‫آ‬N@ ε G‫ل ا‬/‫! ر‬R‫` أ‬L‫ أ‬4@ ،q$R‫ر‬4@ C/@ ! q@ID4@
  h"‫ رأ‬h|
‫ أ إ‬،`& %!> ‫ن‬J+[
‫ْ ا‬hَ ‫ َأ ِذ‬$ !9E
‫  ا‬G» :ε G‫ل ا‬/‫ر‬
.(3)«N
A@ ‫ف‬A =A9 =5‫ن 'ُئ  ا‬4‫س آ‬4 =9 G‫ وروى ا هي أن  ا‬..
4A ‫'ة‬$A2‫= ا‬A
' ‫ ًا‬5‫ ) أر أ‬:‫س‬4 =9 G‫ل  ا‬4* ..‫ب‬4%p‫= ا‬9  @Q
.(4) ‫=  ااءة‬5‫'
 ا‬
‫ا‬AA$
@ ،‫ن‬KAA‫ا ا‬$AA@ τ AAB9 AA9‫= أ‬AA ‫ ز‬AA@ AA' ‫ = ا‬AA‫ ا‬XAA‫ م أه‬AA* 4AA‫ و‬..
.(5)‫ اب‬q* )Z 4‫ا آ‬NB‫ ه‬:n' I‫ ا‬B9 9‫ل أ‬4@ ،‫ن‬B'
`@4A@ A
‫ة ا‬AL τ ‫ب‬4A%p‫= ا‬A9 A 4A9 !AL :‫ل‬4*   =9  = ..
:jA/'] [ٌ !ِw‫ن َُ َ َآ‬
ِ ْ^ُ
ْ ‫ ا‬%
َ ِ @ُ َ !ْ 
َ ْhS!َ 'ْ ‫Ÿ ]وَا‬9 ‫! إذا‬5 4‫ @أه‬j/' ‫رة‬/
.(6)‫ @آ‬%D‫! ا‬5 !B9 [84
AA@ qAA$*‫) و‬AA5 ‫ل‬K (‫ر‬AA/) AA@ qAA$*‫ إذا و‬:‫ل‬AA' ‫د‬$AA =AA9 G‫ ا‬AA ‫ا‬NAA‫ وه‬..
.(7)= @ nDgR‫ت أ‬4^ ‫ت د‬4l‫رو‬
.(8)=/4 R‫ وأ‬،=R‫اء‬9 N/‫= وأ‬9 U
ُ‫ أي أ‬:= @ nDgR‫! أ‬$ ‫و‬
،A' ‫! ا‬A‫ إ‬AB =A ‫س‬4A =A9‫ ا‬qAL :‫ل‬4* B  9‫= أ‬9 G‫ و=  ا‬..
A^B'‫ و‬،4A@5 4A@5 ‫ن‬KA‫ ا‬XAR'‫ و‬،XA ‫ ا‬%Av ‫م‬4* ‫ ل‬D ‫ذا‬z@ ،= $‫ رآ‬I' ‫ن‬4B@
.(9)U ‫ = ا ` وا‬M‫@ ذ‬
:94I‫ك ا‬/ @ ‫ن‬K v4‫ ا‬Z#‫ا‬

.(1856) ) ‫ و‬،(5018) ‫ري‬4p‫ ا‬J‫( روا‬1)


.(1854) ) J‫( روا‬2)
.(473) )*9 ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ @ ‫ي‬T‫ ا‬J‫ وأورد‬،) $D 9‫ أ‬J‫( روا‬3)
.145 / ID =9  X ‫م ا‬4 * Ip ‫ و‬،201/1 D*4 ‫ن‬K ‫ر‬4IDV‫( ا‬4)
.135 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (5)
.137 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (6)
.255 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬7)
.232 /9T‫ ا‬G‫ ا‬$ ‫ع‬2p‫ت ا‬4'K (8)
.94L(‫ = ا‬
ً D ،318 ‫ن ص‬K‫ ) ا‬$R @ )‫ و ده‬G‫ل ا‬/‫ ر‬94L (9)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪62‬‬

‫إذا أردت – أ‪ – Q‬أن ‪$R‬ف *‪ A‬ر ‪  ZgAR‬ا‪KA‬ن ‪A* !A‬ب ا‪ ،94AI‬وآ ‪jA‬‬
‫أن ‪ * C D4$‬ا‪/‬ذت ! ‪42‬ه)‪ ،‬وأ‪R qL‬ا ) و‪ 4^ 5 ) R‬ا‪
R‬ا‬
‫@‪ WD4AA‬إ‪4AAZK !AA‬ر ذ‪ =AA MAA‬ا‪ AA 54‬ا‪AA AA $‬ى آ ‪ jAA‬آ‪4AA‬ن ذ‪ MAA‬ا‪AA@ 4$'AA/ AAZ#‬‬
‫إذ‪ ،n )D4‬و ‪4‬در‪ X$ )R‬ا‪ ، p‬و م ا‪ 0B‬أو ا‪ qR 0r4‬أي دى‪.‬‬
‫أ‪R V‬ن أن '‪ T‬ا‪)B G‬؟!‬
‫‪N@ ..‬ا أ‪ B9 9‬ا‪ τ n' I‬آ‪4‬ن '‪ =A9 `% ! n‬أ‪ AZ4Z‬ا‪ CA CA9‬و@‪،JA‬‬
‫@‪4* 4‬ل ‪4* 4 `%‬ل @ ا ة ‪45 @ 2|4‬د‪ Z‬ا(@‪4* ،M‬ل أ‪ :B9 9‬وا‪ V G‬أ‪nD‬‬
‫! ‪ 4ً• v `%‬أ‪ً 9‬ا ‪ $9‬ا‪N‬ي *‪4‬ل @ ‪4A* 4A ،A2|4‬ل‪ DgA@ .‬ل ا‪َ ] :G‬و َ َ" ْ‪ ?ِ َGK‬أُو
ُ‬
‫‪C‬‬
‫‪ ?ِ !َِ /ِ %‬ا ِ‬ ‫‪َ "ِ+1‬‬
‫‪ %‬وَا ْ
َُ ِ‬
‫‪ $ِ &َ E‬أَن ُ"‪ Gُ ْH‬ا أُو
ِ‪ /‬ا ْ
ُ[‪ 5َ'ْ+‬وَا ْ
َ‪َE‬آِ! َ‬
‫‪ ْ ُ9 ِ ?ِ S‬وَا
‬ ‫ا ْ
َ‪ْ O‬‬
‫‪ Oُ e‬رٌ ر>ِ! ٌ[ ]ار‪.[22 :‬‬ ‫‪َ C‬‬ ‫‪ ْ 9ُ
َ C‬وَا ُ‬
‫ن أَن " ْ‪ +َ Oِ x‬ا ُ‬
‫ ‪َ I‬‬‫ ا َأ َ ُ‪ِ G‬‬‫‪ُ Oَ R‬‬
‫َو ْ
َ! ْ& ُ‪ O‬ا َو ْ
َ! ْ‬
‫*‪4‬ل أ‪ !9 :B9 9‬وا‪ G‬إ‪ D‬أ‪ U5‬أن '‪ T‬ا‪. G‬‬
‫@  إ! ا ا آ‪4‬ن '‪ ،C  n‬و*‪4‬ل‪ :‬وا‪ V G‬أ‪ 4 D‬أ‪ً 9‬ا )‪.(1‬‬
‫أض = ا
‪4‬ه =‪:‬‬
‫‪ ..‬وه‪N‬ا  ‪ =9‬ا‪4%p‬ب ‪ C Rg' τ‬اُ ‪ u * =9‬و‪A @ =AI5 =A9 A  CA‬ل‬
‫ '‪ 4AA‬ا‪ =AA9‬ا‪4AA%p‬ب‪AA@ ،‬ا‪ 4AA %$R 4AA G‬ا
‪ AA‬ل و‪4AA @ )AABR V‬‬ ‫ ‪ :AA AA p AA‬ه‪Y A‬‬
‫‪ $49‬ل‪ !5  UkT@ .‬ه ‪4@ ،C9 )Y‬ل ‪ C‬ا ‪ 4' :w‬أ  ا‪ ،=  0‬إن ا‪4* !4$R G‬ل‬
‫‪] [%‬ا‪A#‬اف‪ ،[199 :‬وإن ه‪NA‬ا‬ ‫‪ %‬ا ْ
‪ِ َN‬ه ِ! َ‬
‫ِ‬
‫ ِ‪+‬ضْ َ‬
‫ف َوَأ ْ‬
‫‪ 2ِ X‬ا ْ
َ& ْ‪ َ O‬وَأْ ُ‪ِ ْ+&ُ
ْ ِ' ْ+‬‬
‫ ‪ُ ] ε C‬‬
‫ = ا
‪4‬ه =‪.‬‬
‫'ل ا‪4 =9‬س‪ :‬وا‪4 4 G‬وزه‪R = 5  4‬ه‪ ،C  4‬وآ‪4‬ن و*‪  4ً@4‬آ‪4‬ب ا‪.(2)G‬‬
‫ا‪.(2)G‬‬
‫أ*‪ ql‬ر‪:%|45 9‬‬
‫ َ‪`ُ َ
`ُ O‬‬
‫>‪ِ َS!ُ َ ً َE‬‬
‫‪َ ًYْ+Dَ C‬‬
‫ضا َ‬
‫‪ AD 4‬ل *‪A‬ل ا‪ %َ] :!4A$R G‬ذَا ا
‪ِ2‬ي ُ"[ْ ِ‪ُ +‬‬
‫ن[ ]اة‪.[245 :‬‬
‫‪َ &ُ 1‬‬ ‫‪َ a‬وِإَ
ْ! ِ` ُ‪َ ْ+G‬‬
‫‪ُE‬‬‫‪َ s‬و َ" ْ ُ‬
‫‪ُ ِ [ْ "َ C‬‬
‫‪َ ًَ&Y‬آ‪ً +َ !ِl‬ة وَا ُ‬
‫َأ ْ‬
‫*‪4‬ل أ‪ 9‬ا ‪ 5‬اح‪ 4' :‬ر‪A/‬ل ا‪ ،!G‬وإن ا‪ 4A A'' G‬ا‪A‬ض؟ *‪4A‬ل‪ " &» :‬أ'‬
‫ا
‪7>7‬اح« *‪4AA‬ل‪ :‬أر‪ AA' AAD‬ك '‪ 4AA‬ر‪AA/‬ل ا‪4@ !G‬و‪4AA* .J AA' CAA‬ل‪ :‬إ‪ AA* AAD‬أ*‪ qAAl‬ر‪AA9‬‬
‫‪49) %|45‬ن( @ ‪.pD |4/ C‬‬
‫وأم ا ‪ 5‬اح @ ‪ C‬و ‪4
@ ،44‬ء أ‪ 9‬ا ‪ 5‬اح @‪4‬داه‪ 4' :4‬أم ا ‪ A5‬اح‪.MA  qA4* .‬‬
‫*‪4A‬ل‪ :‬أ‪ A@ A Q‬أ*‪ CAl‬ر‪ A – AA9‬و ‪ :qA4* – XAA‬ر‪ 4AA' MA$ 9 `AA9‬أ‪ 4A9‬ا ‪ AA5‬اح!‬

‫)‪ (1‬روا‪ J‬ا‪4p‬ري )‪.(4750‬‬


‫)‪ (2‬روا‪ J‬ا‪4p‬ري )‪.(4642‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪ :u 4p‬اذج ا‪$‬‬
‫‪63‬‬
‫و‪ 44 C qD‬و‪.(1)4D4 L‬‬
‫‪ = u * =9 q94Z‬أه‪ X‬ا
‪:‬‬
‫‪ ُ َ J %‬ا َ َ‪ ُ&َ ْ+G‬ا‬‫= أ‪4* τ M4 =9 uD‬ل‪ q D 4 :‬ه‪ JNA‬ا¦'‪َ َ"] :A‬أ ‪ َ"I‬ا
‪َ "ِ2‬‬
‫‪a‬‬
‫‪ s‬أَن َ‪َ َ ْG‬‬‫‪ٍ &ْ َ ِ
ْ 9ُ ِS&ْ 'َ +ِ ْN‬‬
‫‪ُ+َ N‬وا َ
ُ` 'ِ ْ
َ[ ْ ِل َآ َ‬
‫‪َ /‬و َ َ‪ْ G‬‬
‫ت ا
 ِ ‪:‬‬
‫‪ِ ْd‬‬ ‫ق َ‬ ‫‪َ d‬ا َ‪َ ْ َ ْ 9ُ G‬‬ ‫َأ ْ‬
‫ن[ ]ا
ات‪.[2 :‬‬ ‫‪ُ+&ُ W‬و َ‬ ‫َُ
ُ‪َ ْ 9‬وَأ ْ ُ ْ َ َ‪ْ G‬‬
‫َأ ْ‬
‫آ‪4‬ن ‪4v =9 u * =9 q94Z‬س ر@  ا‪I‬ت‪4@ ،‬ل‪ :‬أ‪ 4D‬ا‪N‬ي آ‪ qA‬أر@‪RAL A‬‬
‫! ر‪/‬ل ا‪ ،ε G‬وأ‪ =A 4AD‬أه‪ XA‬ا‪4A‬ر‪ ،A œA5 ،‬و ‪J A@ 4A' 5 CA 9 A@ uA‬‬
‫ر‪/‬ل ا‪ f$9 n%D4@ ε G‬ام إ ‪4@ C‬ا ‪ R :C‬ك ر‪/‬ل ا‪M4 ،ε G‬؟!‬
‫*‪4‬ل‪ :‬أ‪ 4D‬ا‪N‬ي أر@ ‪@ RL‬ق ‪L‬ت ا‪ ،‬وأ ‪4A9 CA A‬ل‪،A œA5 ،‬‬
‫أ‪ = 4D‬أه‪ X‬ا‪4‬ر‪.‬‬
‫@‪Rg‬ا ا ‪Qg@ ε‬و‪4* 49 J‬ل‪4@ .‬ل ا ‪ X9 V» :ε‬ه = أه‪ X‬ا
«‪.‬‬
‫*‪4‬ل أ‪D 4B@ :uD‬ا‪ = 9 2' J‬أ‪ 4D‬و‪ )$D =D‬أ‪ = CD‬أه‪ XA‬ا
‪ 4A@ .A‬آ‪4A‬ن‬
‫'م ا ‪  4‬آ‪4‬ن @ ‪ fA$9 4A‬ا‪4A2BDV‬ف‪4A
@ ،‬ء ‪4Av =A9 u A* =A9 qA94Z‬س و*‪œAR A‬‬
‫و‪ u‬آ‪4@ ،C‬ل‪$R 4•9 :‬دون أ*ا‪.(2)τ Xُ* !5 )R4@ ،)BD‬‬
‫‪ 9 4$ً /‬و‪:4r‬‬
‫= ‪4' =9 X$‬ر *‪4‬ل‪ :‬زو ‪ q‬أ‪ =A  4ًQ‬ر ‪ !A5 ،4A%@ XA‬إذا ا‪4R A qAkD‬‬
‫‪4‬ء '‪ :C q@ ،4%p‬زو ‪ M‬وأ@‪ ،MAv‬وأآ ‪ V ،4A%pR qA• )AZ 4A%@ ،MA‬وا‪G‬‬
‫~ [ْ ُ ُ ‬
‫‪$R V‬د إ ‪ M‬أ‪ً 9‬ا‪ ،‬وآ‪ qAD4‬ا‪A‬أة ‪ A'R‬أن ‪ A R‬إ ‪ DgA@ ،CA‬ل ا‪ G‬ه‪ JNA‬ا¦'‪َ ] A‬وِإذَا َ‬
‫‪%‬‬‫ف َو َ ُ‪ُ 9ُ ِEْ G‬ه ‬ ‫‪ُ+ْ&َ 'ِ %‬و ٍ‬
‫> ُه ‬ ‫ف َأوْ َ ‪ُ +:‬‬
‫‪ُ+ْ&َ 'ِ %‬و ٍ‬
‫‪ُ 9ُ ِEْKََ %‬ه ‬
‫‪ ُ َ1‬‬
‫‪َ %‬أ َ‬
‫ا
‪َ َE :‬ء َ ََ ْ‪َ x‬‬
‫‪َ+Y‬ارًا ‪ُ7َ &ْ َ
:‬وا[ ]اة‪.[231 :‬‬ ‫ِ‬
‫) ‪(3‬‬
‫@‪ :q‬ا¦ن أ@‪ 4' X$‬ر‪/‬ل ا‪4* ،G‬ل‪ @ :‬و ‪ 4‬إ'‪. J4‬‬
‫و@ روا'‪ @ :‬ذ‪4' =9 X$ M‬ر @‪4‬ل‪ 9 4$/ :‬و‪ 4 A@ ،A4r‬زو ‪4A‬‬
‫@ و ‪ 4‬إ'‪.(4)J4‬‬
‫وا‪  G‬أ‪  %/‬ا
‪4‬د 
‪4‬ه ت‪:‬‬
‫‪%‬‬
‫ن ِ َ‬
‫‪ =AA‬ز'‪ qAA94Z =AA9 AA‬أن ر‪AA/‬ل ا‪ ε G‬أ ‪ِ َ ْE"َ َ ] :CAA  !AA‬ي ا ْ
[َِ‪ُ7‬و َ‬
‫‪.[C‬‬
‫ِ! ِ? ا ِ‬
‫ن ِ‪َ /‬‬
‫‪ %‬وَا ْ
ُ‪ِ َN‬ه‪ُ7‬و َ‬
‫ا ْ
ُ‪َ !ِ ِ ْH‬‬
‫@
‪4‬ء ا‪ =9‬أم ‪B‬م وه 'ُ‪4* ،Y! 4¥‬ل‪ 4' :‬ر‪/‬ل ا‪ ،G‬وا‪  G‬أ‪  %/‬ا
‪4A‬د‬

‫)‪ (1‬روا‪ J‬ا( ‪4‬م أ‪ @ 5‬ا )‪.(346/3‬‬


‫)‪ (2‬روا‪ J‬أ‪ @ 5‬ا )‪ ،(12422‬و ) ‪.J9‬‬
‫)‪ (3‬روا‪ J‬ا‪4p‬ري )‪.(5130‬‬
‫)‪ `@ (4‬ا‪4‬ري ‪.234/9‬‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
64

َ ] :‫( أي‬1) (‫ر‬Ak‫  أو! ا‬x) ε C/‫ ! ر‬G‫ ل ا‬Dg@ – !‫ن أ‬4‫ه ت – وآ‬4

[Cِ ‫ِ! ِ? ا‬
َ /ِ ‫ن‬
َ ‫ُو‬7‫َ ِه‬Nُ
ْ ‫ ِر وَا‬+َ S

‫ ا‬/
ِ‫ أُو‬+ُ !ْ e
َ %
َ !ِ ِ ْHُ
ْ ‫ ا‬%
َ ِ ‫ن‬
َ ‫ُو‬7َِ[
ْ ‫ َ ِي ا‬E
ْ "َ
.[195 :‫ء‬4‫]ا‬
:Ml‫   @ أر‬45 V
CAA @ )AA‫ وآ‬،J‫ا‬AA^  4AA ‫آم‬gAA@ ،AA$ 9‫= ر‬AA9  4AA !AA ‫ب‬AA$‫= ا‬AA XAA ‫ ل ر‬AAD
4A 4'‫ × واد‬G‫ل ا‬/‫ ر‬q$%/‫ ا‬D‫ إ‬:‫ل‬4@ ،M‫ ذ‬$9 C ‫ إ‬X ‫ء ا‬4
@ ،ε G‫ل ا‬/‫ر‬
.M$‫ و‬M ‫ن‬BR $%* C M %*‫ و أردت أن أ‬،C Xk@‫ب أ‬$‫@ ا‬
4 D AA‫= ا‬AA 4AA‫رة أذه‬AA/ ‫م‬AA ‫ ا‬qAA D ،MAA$ %* AA@ AA AA 45 V : 4AA ‫ل‬4AA@
.(2) [1 :‫ء‬4 D#‫ن[ ]ا‬
َ Y
ُ +ِ &ْ I $ٍ َOْ e
َ /ِ ْ ‫َ ُ' ُ ْ َو ُه‬E>
ِ ‫س‬
ِ  ِ
‫ب‬
َ +َ َ Dْ ‫]ا‬
:‫اءة‬9 ‫رة‬/ 5‫ر‬4‫*أت ا‬
CA  ‫ج‬AQ _A$9 A@ XA4
' ‫ أن‬A'' A‫ وه‬،‫ة‬A A' ' =A9 =5A‫ج  ا‬Q
AQK 
ً A ‫ ر‬CAD4B XA$
@ ‫ و‬Ax ‫ن‬4AD(‫ ! ا‬U ‫زي إذا و‬4T X$
ُ' 4 ‫ ه‬X$ُ
‫)ا‬
‫ و‬،!9 :‫ل‬4@ ‫؟‬X4
R ‫= أردت أن‬BR )‫ أ‬:C X @ ، 
@ `L‫) أ‬Z ،(Cr2' X$ُ
9
.(3)‫د‬4
‫_ ! ا‬R 4$@ ‫اءة‬9 ‫رة‬/ 5‫ر‬4‫= *أت ا‬B
ً [َ |ِ ‫َ ً َو‬OXِ ‫ُوا‬+ Oِ ْ ‫ ]ا‬AA'¦‫ ا‬JNAA‫! ه‬AA !RgAA@ (‫اءة‬AA9) ‫رة‬AA/ ‫أ‬AA' AAr AA9‫ا أ‬NAA‫وه‬
4Qً  Av 4DA/‫ ا‬4A9‫ أرى ر‬:‫ل‬4A@ [41 :A9‫[ ]ا‬C ِ ‫ َِ! ِ? ا‬/ِ ْ 9ُ E
ِ Oُ ْ ‫ ْ َوَأ‬9ُ
ِ ‫ ْ َا‬Kَ 'ِ ‫ُوا‬7‫َ ِه‬1‫َو‬
،‫ت‬4A !A5 ε G‫ل ا‬A/‫ ر‬A ‫ وت‬Ax * ،G‫ ا‬M5' :J9 ‫ل‬4@ ،9 4' D‫  و‬49ً 4v‫و‬
A‫ ا‬UA‫! @آ‬9gA@ ،MA ‫ و‬ATD =A@ ،‫ت‬4A !A5 A A ‫ و‬،‫ت‬4A !A5 B9 9‫و  أ‬
.(4)4 @ J@ @  T' )@ ،‫م‬4'‫ أ‬$R $9 V‫ إ‬4 @ J@ ' ‫ 'ة‬C ‫ت @) '
وا‬4@
:‫ل‬4$49 ‫ن‬K‫ز'ا ا‬
‫آون‬¥ NAA'‫ و‬،‫ن‬KA ‫ؤون ا‬AA' 94AAI‫ن ا‬4A ‫ل آ‬4AA‫ ا‬XAA* = AA‫) ا‬A ‫ ه‬NAA2‫و‬
.‫ن‬K‫ق ا‬Qg9 f$‫) ا‬k$9
‫م‬AA' )AA AAl‫ ور‬ε G‫ل ا‬AA/‫ب ر‬4AAL‫ر أ‬4$AAv ‫ن‬4AA‫وة آ‬AA =AA9 ‫م‬4AA2‫ل ه‬4AA*
.(5)«‫ة‬+[
‫ب  رة ا‬d‫ »" أ‬: 4 ‫ا‬
‫ا‬AA'‫ ز‬،‫ن‬KAA‫ ا‬XAA‫ أه‬4AA' :‫د‬AA2‫م ا‬AA ‫ ا‬MAA‫ ذ‬AA@ )A‫ ا‬NAA2' AA'N5 AA9‫ل أ‬4AA*‫و‬
.‫ل‬4$49 ‫ن‬K‫ا‬
AA‫ ا‬XAA%9 ،‫ة‬AA‫رة ا‬AA/ ‫ب‬4AAL‫ أ‬4AA' :‫ن‬AA'‫) و‬AA 9 ‫ن‬AAL‫ 'ا‬94AAI‫ن ا‬4AA‫وآ‬

.(4592) ‫ري‬4p‫ ا‬J‫( روا‬1)


.r ‫ن‬K‫م ا‬4B5#  4
‫( ا‬2)
.243 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (3)
.327/2  ^‫= آ‬9‫  ا‬R (4)
.713 )*9 ‫ي‬T ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (5)
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
65
.(1)‫ا م‬
CAA ‫ل‬4AA* ‫ب‬4AA%p‫= ا‬AA9 AA'‫ ز‬XAA AA$9 AA'‫ اا‬AA'N5 AA9‫! أ‬AA )4AA/ NAAQ‫ أ‬4AA‫و‬
.(2) (‫ إذًا‬4D‫ن أ‬K‫ ا‬X 45 u•9) :‫ل‬4@ ‫؟‬M* = R0D ‫! أن‬2pR‫ أ‬:‫ ون‬4‫ا‬
UA%Q )AZ W‫س ا‬449 ‫ص‬4*‫ و‬9‫= أ‬9 $/ !L :‫آ‬$‫ ء ا‬9 X*‫  و‬/‫د‬4‫و@ ا‬
‫ن‬ ‫ َأ‬+ِ ‫ ْآ‬2: 
‫ ا‬7ِ  &ْ 'َ %ِ ‫ ا
^ ُ'  ِر‬/ِ  َ ْ َ ‫ْ َآ‬7 [َ
َ ‫ ] َو‬:!4AA$R CAA* AAR‫^) و‬AA5‫) و‬WAA@ ‫س‬4AA‫ا‬
‫د‬4A
‫ت ا‬4A'K :‫س‬4A‫! ا‬A ‫ َّاء‬A‫أ ا‬A*‫[ و‬105 :‫ء‬4A D#‫ن[ ]ا‬ َ ُ
ِ R
‫ي ا‬
َ ‫َ ِد‬
ِ َ|ُ +ِ "َ ‫ض‬َ ْ‫ر‬-َ ‫ا‬
(3)
. J‫ر‬/‫و‬
=AA9 AA !AA‫ص إ‬4AA*‫ و‬AA9‫= أ‬AA9 $AA/ UAA‫ = آ‬AA‫ر ا‬4AAID‫ وا‬AA‫آ‬$‫ء ا‬4AAD‫ ا‬AA$9‫و‬
A  =A9 $A/ = A‫= ا‬A U AL‫ وأ‬.. :CA @ 4A ‫ن‬4AB@ ،`4A9 C @ Jp' 494‫ب آ‬4%p‫ا‬
‫ا‬D4AA‫ آ‬.. )4AA )AA9 CAADz@ ،G‫ ا‬V‫) إ‬AA$' V = AA‫= ا‬AA ‫ل‬4AA ‫ ور‬،‫ن‬AA@‫ن و‬AA@‫ري و‬4AA‫ا‬
)AA2R V ‫ر‬4AA‫ ا‬AA@ ‫د‬4AA/K )AA‫ وه‬،XAA‫ وي ا‬AA‫ آ‬XAA ‫ ) ا‬AA =AA ‫ن إذا‬K4AA9 ‫ و ّون‬AAُ'
..(4)‫د‬/#‫ا‬
)A/D qpAv‫ و‬،4A @ 4A ‫ و‬4 D A‫= ا‬A ‫ن‬A$@' )A$  DK‫ اء ا‬#‫ ا‬JN‫ه‬
=A9 94A ‫ل‬A' .. ‫د‬A/#‫) ا‬A2R V ‫ر‬4A49 ‫دًا‬4/K ‫ا‬D4‫ آ‬MN ‫آ‬#‫ان ا‬l‫إ! ا‬
A'' CAD‫  أ‬A/‫د‬4‫ ا‬XA‫= أه‬A A5‫! أ‬A 4A$r‫ ا‬4A ،A‫ ه‬V‫ إ‬CA‫ إ‬V ‫ي‬NA‫ ا‬G‫ وا‬:G‫ ا‬
.(5)‫ة‬Q¦‫  ا‬4 D ‫ا‬
:  ‫) ! ورده) ا‬W@4 ‫ن و‬K49 94I‫ل ا‬4T2D‫ا‬
VAA AAW qAAD4‫ آ‬4AA 94AAI‫ك ا‬AA/ !AA ‫ن‬KAA‫ ا‬AAZ# AA$|‫ اا‬AA^ #‫ ا‬JNAA‫ه‬
‫ ب‬A5 ) 5‫ن ا‬4‫ @ آ‬،X RR‫) و‬9 ‫ن‬K‫ ! آ^ة *اءة ا‬94I‫ص ا‬5
.C9 ‫م‬4 ‫ = ا‬X/4B' V – ^‫ أو آ‬X* – ‫ن‬K‫'  = ا‬
‫ت‬Ar 4A9* ‫ أن‬A :τ ‫ن‬4 =9 ‫ن‬4^ =  0‫ل أ  ا‬4*» :‫ل‬4* =‫= ا‬$@
4A ‫ و‬،jAI‫ ا‬A@ AWD‫ أ‬V ‫! 'م‬ Y  Rg' ‫ أن‬J‫آ‬# D‫ وإ‬،49‫ = آم ر‬4$v 4
(6 )
. C @ W‫ن ' ') ا‬4‫ آ‬4 ‫ = آ^ة‬CI ‫ق‬YQ !5 τ ‫ن‬4^ ‫ت‬4
J A' Y @ ،C @ ‫ 'أ‬J
5 @ jI‫ن ا‬4‫ آ‬J  ‫ ون‬$‫ ا‬C  XQ‫ د‬4 ‫و‬
uُ !ِE 
‫ َو ُه َ ا‬C ُ ‫ ُ ُ ا‬9َ !ِO9ْ !َ E
َ َ ] :!4$R C* ! ‫ة‬%* ‫ت‬%@ ،‫ل ا م‬4@ ،q9ُk@
.(7) [137 :‫ا ْ
َ& ِ! ُ [ ]اة‬

.367/6  ^‫= آ‬9V '4‫( ا ا' وا‬1)


.381/6 n94‫ ر ا‬I‫( ا‬2)
.47/7 '4‫( ا ا' وا‬3)
.50/7 n94‫ ر ا‬I‫( ا‬4)
.19/2 ‫ي‬%‫ر'¬ ا‬4R =  ً D ،228 / ‫ع‬2p‫ت ا‬4'K (5)
.168/3 ‫ هى‬D4B 94I‫ة ا‬4 5 (6)
) A$D A9# 94AI‫ ا‬A@$ =A AD ،179‫') ص‬AB‫ن ا‬K‫ ) ا‬$R @ )‫ و ده‬G‫ل ا‬/‫ ر‬94L (7)
.254/1
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
66

jAI‫ ا‬A2D qA ‫ ا‬XAQ‫ إذا د‬τ ‫ب‬4A%p‫= ا‬A9  ‫ن‬4‫ آ‬:‫ل‬4* ‫س‬4 =9‫و= ا‬
.(1)C @ ‫@أ‬
V :‫ل‬4A* ‫؟‬CA  A@ – 4A G‫ ا‬Al‫=  – ر‬9‫ ا‬I' ‫ن‬4‫ آ‬4 :@4 X *‫و‬
.(2)4 9 jI‫ وا‬،‫ة‬L XB ‫ء‬l‫ ا‬:CD %R
jAI‫ ا‬A@ ‫أ‬A' A‫و وه‬A =A9 G‫ ا‬A !A qAQ‫ د‬:‫ل‬4A* A^ Q =‫ و‬..
.(3) ‫ ا‬C9 ‫ي أ*أ‬N‫ ا‬9 5 ‫ا‬N‫ ه‬:‫ل‬4@ ،C q@
.(4)X ‫ ا‬QK = J‫ن 'أ‬4‫ آ‬4 5‫ و‬،X ‫ = أول ا‬J‫= ! 'أ ورد‬9 =‫ن ا‬4‫ وآ‬..
.(4)X ‫ا‬
‫ أو‬A v‫! @ا‬AA AA4 4AAD‫ وأ‬،$AA/ُ :qAA4* ‫ أو‬،AA9 5 ‫أ‬AA*# AAD‫ إ‬:AA2|4 qA 4*‫ و‬..
.(5)‫'ي‬/
XAA ‫ و‬AA AA9‫ ر‬AA AA@ ‫م‬AA' XAA‫ آ‬AAWD‫ أن أ‬AA/# AAD‫ إ‬:‫ل‬AA' !AA/ AA9‫ن أ‬4AA‫ وآ‬..
.(6)‫ ة‬
AA@ ‫ب‬4AA%p‫= ا‬AA9 AA ‫رة‬4AA' 9 ‫رئ‬4AA‫ ا‬AA =AA9 =5AA‫ ا‬AA ‫م‬4AA* ‫م‬AA' ‫ وذات‬..
4A A$ CA ‫ل‬4A*‫ و‬،CA  ‫ل‬Q A49 CA ‫) أذن‬AZ ،A'r ‫ ا  ة‬5‫  و‬C‫ @آ‬،J‫دار‬
.(7)‫ء وردي‬4k* @ q‫ آ‬D‫ إ‬:X$@
Cp' ‫ن‬4‫) آ‬k$9 ‫  ر  أن‬،) ' @ ‫ن‬K ‫ة‬$ 54 ‫ك‬4‫ ه‬qD4‫ آ‬
‫وب‬4A
‫ وا‬XA R‫ وا‬9 A‫  ا‬،2 @ f$‫ وا‬،/ @ f$‫م وا‬4'‫ أ‬ZZ @
)‫ره‬4$A2/‫ ا‬A‫ ه‬MA‫! ذ‬A A ‫! ا او‬A )‫ ه‬4A/ ‫ي‬N‫ وا‬،4   4‫ت آ‬4'¦‫  ا‬
JA T9 ‫ل‬4TA2DV‫ م ا‬A$9 )A ‫رة‬AB‫ ا‬ε ‫ل‬/‫'ات ا‬N‫ و‬، 54D = ‫ن‬K‫  ا‬
)A ‫رك‬4A$‫ ا‬A@ !A5 ،qA*‫ و‬XA‫ آ‬A@ )AI' ‫ن‬K‫ن ا‬4‫ آ‬MN .. ‫ى‬Q‫  أ‬54D =
..  /‫د‬4‫آ ا‬$ @ 4   4‫ن آ‬K‫'آا *اءة ا‬
A‫ن وه‬KA‫ت ا‬4A'K J4AD‫? أذ‬A%pR =A@  A A' ‫ت ا‬4A*r @  ' ‫ن‬4‫ي آ‬N‫وا‬
‫ة‬NA‫ و‬،‫ن‬4A'(‫وة ا‬A5 $A2'‫ و‬،AB'‫) و‬DA'‫أ و‬A'  
4@ ،q 9 X‫ب = آ‬4R
‫ل‬4A ‫ ا‬MA‫ ذ‬A@ ‫ي‬A' ..X RR‫ و‬9 9 ‫ إ! ' = ااءة‬M‫ ذ‬C$@ @ ،‫ل‬4L‫ا‬
‫ن‬J+[
' %!"+&8-‫ ا‬$[‫ ات ر‬d‫ف أ‬+- /‫ »إ‬:ε CA* 4A  A A‫ و‬،‫ء‬4‫وا‬
.(8)«‫ ^
ا '
ر‬%!> 

أر  ز‬h ‫ وإن آ‬،?!
' ‫ ن‬X7" %!>

.168/3 94I‫ة ا‬4 5 (1)


.168/3 94I‫ة ا‬4 5 (2)
421/1 ‫ي‬T ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (3)
.421/1 n94‫ ر ا‬I‫( ا‬4)
.422/1 n94‫ ر ا‬I‫( ا‬5)
.184/ r ‫ر‬4‫ذآ‬#‫ ا‬Xk@‫ر @ أ‬4‫آ‬N‫( ا‬6)
.185 /  9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (7)
.C
'pR n/ (8)
‫ا‪ XI‬ا‪ :u 4p‬اذج ا‪$‬‬
‫‪67‬‬
‫‪4AA@ [$ِ !َ  8‬م '‪AA‬‬
‫‪ q‬ا ْ
‪ِ َx‬‬
‫> ‪ُ "ِ7‬‬
‫ك َ‬‫وآ‪4AA‬ن ‪ !AA AA@  AA' ε‬ا ‪AA‬أة ‪AAR‬أ ] َه ?ْ َأ َ‪َ G‬‬
‫و'ل‪4 * )$D» :‬ء‪.(1)«D‬‬
‫‪ AA‬آ‪4AA‬ن ا‪KAA‬ن ه‪AA AA‬ر ‪ ،)R4AA 5‬و ‪4AA‬دة ‪4AA 5‬ة *‪AAL' ..)9AA‬ن ‪!AA‬‬
‫‪ 4 IR‬أآ^ = ‪ X AIR !A )L5‬ا‪4A$%‬م وا‪A2‬اب واا‪ ،A5‬و‪ V )A‬وه‪)A‬‬
‫' رآن ‪g9‬ن ا ‪4‬ة ا   ه ‪4 5‬ة ا‪ ..U‬ا‪ WD‬إ ) ‪ $9‬د‪ = R4@ B )Q‬‬
‫ر‪/‬ل ا‪ $9 ε G‬أ'‪4‬م ‪
49 @45‬د ا‪ ) W$‬وا‪ A‬ا‪ .. XA'%‬أ‪ =A u A‬ا‪A$ %‬‬
‫أن '‪ p‬وا ا‪ @ 5‬ا ‪ $9 X‬ا‪4D‬ء )؟! و‪$' ) )B‬ا ذ‪ X9 M‬ا ‪A5‬ل‬
‫ا‪I' $B‬ن و'أون ا‪K‬ن و'آ‪$‬ن و'
ون و'‪k‬ن إ‪ !A‬ا‪ ' G‬و‪CAD‬‬
‫و'‪B2‬و‪.Ck@ ) W ! CD‬‬
‫‪4 ..‬ءت ه ‪  q9‬زو ‪ 4‬أ‪4 / 9‬ن ‪A5 =9‬ب ‪qA4@ ،AB `A@  AL‬‬
‫‪ :C‬أر' أن أ‪ً  '49‬ا‪.‬‬
‫*‪4‬ل أ‪4 / 9‬ن‪ * :‬رأ'‪ q4* .='BR M‬أي وا‪ ،G‬وا‪ 4A G‬رأ'‪ qA‬ا‪ Aُ !4A$R G‬‬
‫‪4AA‬‬
‫‪4 nAA5‬د‪ AA@ CAAR‬ه‪NAA‬ا ا‪ XAA*
AA‬ا ‪ ،AA‬وا‪ G‬إن ‪R4AA9‬ا إ‪ 4AA ً 4 * = AAI V‬ورآ ً‬
‫و‪
/‬دًا)‪.(2‬‬
‫@ 
‪ U‬إذن – أ‪ AQ‬ا‪4A‬رئ‪ -‬أن ‪ AWR‬ه‪ JNA‬ا‪4A‬ذج ا'‪ A‬ة‪ ،‬و‪ JNA9‬ا‪ A#‬اد‬
‫ف @ ‪4‬ض ‪.Uk' V‬‬ ‫ا‪ B‬ة‪ 4@ ،‬ر‪ /‬وا‪ 5‬ة‪ ،‬واš وا‪ ، 5‬وا ‪ٍ 4L‬‬
‫آ ‪ j‬آ‪D4‬ا '‪W‬ن ‪4'K‬ت ا‪K‬ن؟‬
‫و  اه‪4‬م ا‪ 94I‬ا‪K49 ' 2‬ن‪ ،‬واص ! ‪R‬و‪ CR‬آ‪' X‬م‪ ،‬وا(آ^‪4A‬ر‬
‫ = ة ا‪ ،C$ _B‬إ‪ V‬أن ه‪N‬ا ) ' @‪/  )$‬اع @ ‪ µ5‬ا¦'‪4‬ت‪4A49 ،‬ر أن ‪=A‬‬
‫أه) أه اف اوة ه ا '‪4‬دة اة ‪4' ‬ن‪ ،‬و‪ R‬ا‪ *4%‬ا ا@‪ ،XA$ $‬و@‪A‬‬
‫‪ uD‬ا*‪z@ q‬ن ه ف ا‪NA4@ ،jp' µ‬ي '‪ µA‬أ‪ A9V CA4‬وأن '‪ A‬رك ‪،4A D4$‬‬
‫ ‪ JNA 4ً AL‬ا‪4A#‬ظ و‪AB' V‬ن ‪=A‬‬ ‫ ‪ً 5‬‬ ‫و'‪ R 49 X$‬ل  ‪ً 45 `Iُ' !5 C‬‬
‫َ ِر‬
‫ ُِ هَ َآ َ‪ ?ِ َl‬ا ْ
ِ‬
‫> ‪ ُ:‬ا ا
 ْرَا َة ُ| 
َ ْ َ" ْ‬
‫‪ُ %‬‬‫‪4‬ه) ا‪  G‬و ‪ ?ُ lَ َ ] :C9 X‬ا
‪َ "ِ2‬‬
‫‪ً َO‬را[ ]ا
‪.[5 :$‬‬
‫ ِ ُ? َأ ْ‬
‫َ" ْ‬
‫‪
D MN‬ا‪ X‬و م ا(‪/‬اع ه ‪ /‬ا‪ µ5 @ 94I‬ا‪KA‬ن‪ ،‬و‪ u A‬أدل‬
‫‪ 4Z AA5 :!AA‬ا‪ ='NAA‬آ‪D4AA‬ا 'ُؤ‪ 4AAD‬ا‪KAA‬ن‬ ‫‪ !AA‬ذ‪AA* =AA MAA‬ل أ‪ AA AA9‬ا‪ =5AA‬ا ‪w‬‬
‫آ‪4^$‬ن ‪4 =9‬ن‪ ،‬و ا‪$A =9 G‬د ر‪ Al‬ا‪ ،4A G‬و‪ x‬ه‪ 4A‬أ‪ )AD‬آ‪D4A‬ا إذا‬
‫‪$R‬ا = ا ‪4'K 2 ε‬ت ) '
‪4‬وزوه‪$' !5 4‬ا ‪ =A 4 @ 4‬ا‪ )A$‬وا‪،XA$‬‬
‫*‪4‬ا‪ 4$@ :‬ا‪ )$‬وا‪ ،(3)4ً$  X$‬وزاد @ روا' ا'‪ :94A‬وأ‪ A/ CAD‬ث ا‪KA‬ن‬

‫)‪ (1‬أورد‪ J‬ا‪ =9‬آ^  @ ‪.456/4 J R‬‬


‫)‪ (2‬ره‪4‬ن ا ‪  X‬ا‪.310/1 D4$‬‬
‫)‪ š (3‬ا‪ @ j‬ا‪K49 '4$‬ن ا‪  )'B‬ر ‪ L4D‬ص ‪.104‬‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
68

.(1)CB5 !‫ إ‬J 9 ‫ر‬4v‫ وأ‬،‫ا‬N‫وز ه‬4


' V ‫ء‬4‫ب ا‬v CD92' ‫ *م‬4D $9 =
[M
ً !ِ[|َ ً ْ Dَ ] CD‫ن وأ‬K‫ ' رآن *  ا‬-)  G‫ان ا‬l‫ – ر‬94I‫ن ا‬4‫ آ‬
‫ر‬4AA Q =AA XAA ‫ن ا‬4AA‫ وآ‬AA #‫ ا‬JNAA‫ ر ه‬AAL 4A‫ آ‬:AA =AA9 G‫ ا‬AA ‫ل‬AA' .[5 :XA ‫]ا‬

ً AZ ‫ن‬K‫ن ا‬4‫ وآ‬،M‫ ذ‬Cv ‫ن أو‬K‫ ارة = ا‬V‫ إ‬C$ 4 ε G‫ل ا‬/‫ب ر‬4L‫أ‬
J‫أ‬AA' !AA5 ،‫ن‬KAA‫ ) ا‬AA jAAp' AA #‫ ا‬JNAA‫ ه‬AAQK ‫ وإن‬،CAA9 XAA$‫ا ا‬AA*‫ ورز‬،) AA
.(2)C9 ‫ن‬$' @ 
#‫ وا‬I‫ا‬
‫' ن‬+W" /‫ أ‬% ‫  ام‬D‫ج أ‬+P"» :‫ل‬4AA* = AA5 MNAA9 ε ‫ل‬AA/‫ه) ا‬AAQ‫ أ‬AA‫و‬
.(3)«%
‫' ا‬+W‫ن آ‬J+[
‫ا‬
XBAA29 ‫ن‬KAA‫ ا‬µAA5 !AA ‫ن‬AA' = $94AA‫ ا‬AAI AA@ ‫ن‬AA‫ أ ا‬AA9 4AA MNAA
‫رة‬A%Q =A )'ApR‫ ) و‬94I‫' ا‬NR ‫ ازداد‬،94I‫ ا‬C$' ‫ن‬4‫ آ‬4 jp
.CAR4'K CA  ‫ ل‬AR 4A9 X$‫ وا‬،C 4B5‫@ أ‬$ ‫ و‬C D4$ ‫ن دون إدراك‬K‫ظ ا‬4‫ أ‬X5
ŸA' )‫ ده‬A ‫ن‬4A‫ وآ‬،A@B‫ ا‬A@ ‫ن‬KA‫ا ا‬AW5 ='NA‫ي ا‬$Av#‫! ا‬/ 9‫@  أ‬
:‫ل‬4*‫ و‬،‫ن‬K‫) ا‬YW$@ ،|4Z^‫ ا‬9‫*ا‬
،)B$' V‫ن و‬K‫ا ا‬$R4@ ،‫) وزرًا‬B  =|4‫ وآ‬،‫ًا‬Q‫) ذ‬B =|4‫ن آ‬K‫ا ا‬N‫»إن ه‬
J4A* A@ CA9 ‫ج‬
Y ‫ن ز‬KA‫ ا‬CA$R‫= ا‬A ‫ و‬،A
‫ض ا‬4'‫ ! ر‬C9 œ‫ن ه‬K‫ ا‬R‫ = ا‬CDz@
.(4)«‫ر‬4‫ @ ا‬C@N@
š D4A@ ،‫ن‬KA‫ ا‬A A* A9‫ إن ا‬:C ‫ل‬4*‫ ا رداء و‬9‫ إ! أ‬X ‫ء ر‬4 4 ‫و‬
.(5)‫ع‬4r‫ وأ‬C / = ‫ن‬K‫  ا‬4D‫ إ‬.x‫ ا) ا‬:C ‫ل‬4*‫ ا رداء و‬9‫أ‬
‫ أم‬qAA AA 4 ‫م ا‬AA' AA ‫ل‬4AA' ‫ف أن‬4AAQ‫ أ‬:XAA|4‫ ا‬AA‫ وه‬،‫ا‬NAA‫ل ه‬AA' V jAA ‫وآ‬
‫؟‬q
gAAAR ‫ و‬V‫ة إ‬AAA ‫ة أو زا‬AAA K G‫ب ا‬4AAA‫ آ‬AAA@ AAA'K !AAAR AAA@ .qAAA :‫*ل‬gAAA@
.4k'@
!‫ ازد ت؟‬X‫ ه‬:‫ ا ا ة‬gR‫ ا|ت؟ و‬X‫ ه‬:‫ ا¦ ة‬gR
.(6)' V ‫ء‬4‫ و = د‬،' V ) = G49 ‫ذ‬g@
V‫ إ‬Y A 4A' ‫ ًا‬5‫ @) أ أ‬X ‫  و‬G‫ب ا‬4‫' = آ‬K  ‫  أ‬:‫ن 'ل‬4‫وآ‬
.(7)C ‫ إ‬q5 ‫د‬4T‫ِـ َْك ا‬9  ً ‫ر‬

.241‫ ص‬94' ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (1)


.49 ‫ن ¸ ى ص‬K‫ ا‬5 ‫ق‬Q‫( أ‬2)
.‫ت‬4Z C4 ‫ ر‬:‫ل‬4*‫ و‬229/6 |‫ ا ^ @
 ا وا‬J‫ وأورد‬،D‫ا‬%‫ وا‬،94'‫ ا‬J‫ ` روا‬L (3)
.20 ‫ن ¸ ي ص‬K‫ ا‬5 ‫ق‬Q‫( أ‬4)
.133 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@(5)
.46 ‫ن  ااوي ص‬K‫ن = ا‬K‫ '_ ا‬5 (6)
.= 49 
‫ ه‬L4*‫ @ أ‬l :‫د‬4T‫ْك ا‬9َ ‫ و‬،101 ‫ ص‬،  9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (7)
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
69
µA‫ = ا‬9 œ9R '%9 ‫ن‬K‫ ه) ا‬$9 = ) $R @ ‫ا '
 ون‬D4‫ آ‬X94‫و@ ا‬
‫ أو‬A'K !A ‫ ة‬5‫ون @ ا
 اا‬I' ‫ا‬D4‫ وآ‬،) $‫ م »ا‬nR‫ و‬،!$‫وا‬
.49 ` I‫ع ا‬4DV‫! ') ا‬5 ‫ت‬4'K k9
!A :‫ @ ل‬،J‫س إ! دار‬4‫ ا‬J4R‫ج أ‬p@ `L‫ن إذا أ‬4‫د آ‬$ =9 G‫ا  ا‬N@
،JAp @ ‫؟‬qAD‫رة أ‬A/ ‫ي‬gA9 ،‫ن‬A@ 4A9‫ أ‬:‫ل‬A @ ،‫ن‬KA‫'= '|) ا‬N49 ' )Z ،)BD4B
A Q 4Dz@ ،4$R :‫) 'ل‬Z ،4 R ‫ ا¦' ا‬C  ` @ ‫؟‬Jp @ ‫'؟‬K ‫ @ أي‬:‫@ ل‬
،4A A Q 4$ 'K ‫ن‬K‫ @ ا‬u  CD‫ أ‬X ‫= ا‬W @ ،‫رض‬#‫ء وا‬4‫ = ا‬9 4 M
.(1))B M‫! 'ل ذ‬5 ،M‫ ذ‬X^ C ‫ @ ل‬Q¦49 ' )Z
‫ وإن‬،)AB µA5‫ أ‬CAD‫ إ‬،‫ت‬4A'K uAQ ‫ت‬4A'K uAQ ‫ن‬KA‫ا ا‬A$R : 4$‫ ا‬9‫ل أ‬4*‫و‬
.(2)‫ت‬4 ‫ت ا‬4'K up9 ‫ن ' ل‬4‫ آ‬C  G‫ات ا‬L X'
uAQ ‫ت‬4A'K uAQ ‫ن‬KA‫ ا‬4A$' !A/ A9‫ن أ‬4A‫ آ‬:‫ردي‬4A%$‫ء ا‬4 ‫ ر‬9‫ل أ‬4*‫و‬
.(3)‫ت‬4'K
:‫ن‬K‫ ! ا‬94I‫ف ا‬Q
CAA * ‫ا‬AA‫ وأدرآ‬،‫ن‬KAA‫وة ا‬AA5 – ) AA G‫ان ا‬AAl‫ – ر‬94AAI‫ أن ذاق ا‬AA$9
‫ء‬4AA9‫ و‬،‫ن‬4AA'(‫ء ا‬4AA2D‫ إ‬AA@ ‫دة‬AA‫ ا‬CAA ‫ وو‬،CAAR
$ )AAW#‫ ا‬AA‫ وا‬،AA  ‫ا‬
‫ ورأوا‬،CAA‫ا آ‬NAA‫= ه‬AA ‫ وا‬AA‫آ‬gR ‫ أن‬AA$9 .. AA T‫') وا‬A ‫) ا‬Y A Z =AA ‫ و‬،` AAI‫ = ا‬AA ‫ا‬
= ‫ن‬4‫ آ‬،‫ت‬V4
‫! ا وا| وا‬v @ ‫ب‬4B‫ا ا‬N‫ `  ه‬I‫ ا‬X 4$‫ر ا‬4Z ) g9
‫ل‬A' V !A5 ‫ل‬4A #‫= ا‬A )‫ ه‬$9 = 4/‫ ا‬JN‫ ه‬X LR ‫) ه‬49 XT2' 4 )‫أه‬
..œ@ ‫ب  س 'ُأ ك وا^اب‬4‫  إ!
د آ‬T  W  /‫ن = و‬K‫ا‬
،‫ن‬KAA‫ ا‬AA ) 4AA$R AA  ‫ آ‬AA@ )‫ ه‬AA$9 =AA AA$94 !AA = AAI'5 ‫ا‬D4AA‫ آ‬MNAA
4AA ‫ا و‬NAA‫أ ه‬AA* 4AA :qAA4@ ،$'AA/ ‫اءة‬AA* ‫ن‬KAA‫أ ا‬AA' AA ‫ ر‬AAR AA2|4 ‫ ة‬AA4@
.(4)qB/
4A9‫ أ‬4A' :CA ‫ل‬4A@ ‫د‬$A =A9 G‫ ا‬A !A‫ن إ‬4A/ =9 M ُD :C ‫ل‬4' X ‫ء ر‬4 ‫* و‬
=A » ‫=« أو‬A/K  x ‫ء‬4 = » ‫ء‬4' ‫ أم‬J
R 4‫ أ‬،‫ا اف‬N‫أ ه‬R j ‫ آ‬:=5‫ ا‬
‫ا؟‬N‫  ه‬x q I5‫ن * أ‬K‫ ا‬X‫ وآ‬:G‫ل  ا‬4@ «=/4'  x ‫ء‬4
‫؟ إن‬$AA2‫ ا‬N¥ A‫¶ا آ‬NA‫ ه‬:G‫ ا‬A ‫ل‬4AA@ .AA$‫ رآ‬AA@ XAI‫أ ا‬AA*# AAD‫ إ‬:MAA ُD ‫ل‬4A*
..(5)D ،C @ ¬/@ U‫= إذا و* @ ا‬B‫ و‬،) *‫ا‬R ‫وز‬4
' V ‫ن‬K‫ 'أون ا‬4 ‫أ*ا‬
..(5)D

.272/1 ‫ار‬D#‫ت ا‬4 (1)


.321/1 ‫ي‬T ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (2)
.59/1 ‫@ ااء‬$ (3)
.(1197) )*9 ‫رك‬4‫= ا‬9 G‫ ا‬$ ‫( ا ه‬4)
.(1905) ) ` L (5)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
70

AAA*‫ أ‬:‫ل‬4AA@ ‫؟‬AA  AA@ ‫أ‬AAA' XAA ‫ ا‬:‫ص‬4AA$‫= ا‬AA9 ‫و‬AAA =AA9 G‫ ا‬AA$ XAA *‫* و‬
=A 4AW5 ‫رة‬A/ XA‫ آ‬A%$  XAIُ@ 4AD‫ إ‬،‫ ة‬A5‫ وا‬A C D‫ أ‬G‫ء ا‬4v  ‫؟‬4‫ه‬$@
.(1)‫اآع وا
د‬
CA9 q'ُ‫ ز‬4 =5‫ إن أ‬:‫ل‬4@ U‫ه‬N49 4ً' 4ًI ‫د‬$ =9 G‫* ورأى  ا‬
.(2)‫ة‬p‫رًا @ ا‬4D‫ و‬ ً  CR‫و‬R jI‫ا‬
‫ر‬4 AA4@ ،)‫ آ‬4AA )AA*‫ وزو‬،)B54AAI )AA 5 ‫ إذا‬:‫ل‬AA' ‫ رداء‬AA‫ ا‬AA9‫ن أ‬4AA‫وآ‬
.(3))B 
:‫ن‬K‫ ا‬D 94I‫ ا‬4'4L‫ت وو‬4 R
)$A@ UA‫ اذه‬:CA ‫ل‬4A@ ،τ A ‫ب‬4A9 ‫ن‬4 A2x A^B' XA ‫ن ر‬4A‫ آ‬:‫ل‬4A* =‫= ا‬
G‫ب ا‬4A‫ آ‬A@ ‫ و ت‬:‫ل‬4@ ،CR4 CDgB@ C  )Z  J @ ،X ‫ ا‬U‫ه‬N@ ،G‫ب ا‬4‫آ‬
.(4) ‫ب‬49 = D4x‫ أ‬4
،‫ن‬K4A9 )B A‫ و‬:4A @ ‫ل‬4A@  AL9 ‫ة‬AI‫ ا‬X‫ أه‬G‫=  ا‬9 ‫! ُ ب‬L‫ أو‬..
.(5)*4@‫ن =  و‬4‫ آ‬4 ! C9 ‫ا‬4@ ،)W‫ ا‬X ‫ر ا‬D‫ و‬،‫ر‬4‫ ه ى ا‬CDz@
‫ ا*أ‬:‫ن @ ل‬K‫ اءة ا‬%94l‫   و‬L‫! و‬L @ ! =9 =‫ ا‬4 ‫ أ‬..
.(6)J‫ؤ‬R q@ M' ) ‫ذا‬z@ ‫ك‬4D 4 ‫ن‬K‫ا‬
=AA ‫س‬4AA‫œ ا‬¥ Aَ 'ُ )AA =AA ،CAA ‫ ا‬nAA5 CAA 49 )B•AAD‫ أ‬V‫ أ‬:UAA4r AA9‫= أ‬AA9 !AA ‫ل‬4AA*‫ و‬..
!A‫ن إ‬KA‫ك ا‬A' )A‫ و‬،G‫ ا‬B )ّ َ 0َ 'ُ )‫ و‬،G‫  ا‬I$ @ ) ™Q' )‫ و‬،G‫ ا‬5‫ر‬
..J x
A Q V‫ و‬،)AR CA @ u A CA@ A@ A Q V‫ و‬،CR 4 @ u  ‫دة‬4 @  Q V V‫أ‬
.(7)9 R 4 @ u  ‫@ *اءة‬
‫ إن‬،A CA/‫وا درا‬NpR4@ C9 ‫ا‬$  ‫ن‬K‫ ل ا‬Dُ‫ أ‬:‫د 'ل‬$ =9 G‫ن  ا‬4‫ وآ‬..
.(8)C9 X$‫œ ا‬/‫ و* أ‬4@5 C œُ' 4 CR4Q !‫ إ‬CR4@ = ‫ن‬K‫ ه)   ا‬5‫أ‬
:‫ ا رداء‬9‫ل أ‬4*‫ و‬..
X^‫ آ‬M•‫ أو‬X^ 4Dz@ ،CR‫اء‬9 ‫ 'ن‬،‫ن‬K‫ون ا‬N' ='N‫ ا‬،='‫اذ‬N‫آ) وا‬4'‫إ‬
.(9) {‫ آ‬qD‫ أ‬V‫ و‬،‫ء‬4 qB ‫ أ‬V :ُB‫ا‬

.152 ‫ ص‬X ‫م ا‬4 * Ip (1)


.192 ‫ر ص‬4‫ذآ‬#‫ ا‬Xk@‫ر @ أ‬4‫آ‬N‫( ا‬2)
.(746) )*9 ‫رك‬4‫= ا‬9V ‫( ا ه‬3)
.154 ‫') ص‬B‫ن ا‬K‫ ) ا‬$R @ )‫ و ده‬G‫ل ا‬/‫ ر‬94L (4)
.78 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (5)
.134 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬6)
.148 ‫ ص‬X ‫م ا‬4 * Ip (7)
.426/1 =' ‫ء م ا‬4 5‫( إ‬8)
.135 ‫ ص‬X ‫م ا‬4 * Ip (9)
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
71
.‫ن @ق ا ار‬BR ‫ ا‬W‫ ه ا‬B‫وا‬
،q$%A/‫ ا‬4A G‫! ا‬A‫ب إ‬AR !J4A‫ ه‬4A' :CA ‫ر‬4A
 ‫رت 'ل‬#‫= ا‬9 ‫ب‬4Q ‫ا‬N‫ وه‬..
.(1)C ‫ = آ‬C ‫ إ‬U5‫ء ه أ‬29 C ‫ب إ‬R = MDz@
MAD|' A@B‫ ا‬XA‫ = أه‬M 4ًD‫ا‬Q‫ إن إ‬:C ‫ل‬4@ ‫ ا رداء‬9‫ إ! أ‬X ‫ء ر‬4 ‫ و‬..
‫ن‬KAAA‫ا ا‬AAA%$ @ )‫ه‬AAAُ ‫م و‬AAA‫|) ا‬AAA*‫ أ‬:‫ل‬4AAA@ .) AAALR ‫ أن‬MAAAD‫ و‬g'‫ و‬،‫م‬AAA‫ا‬
.(2)D‫ وا و'
) ا
ر وا و‬I‫ ') ! ا‬CDz@ )|‫ ا‬p9
،‫م‬4AA ‫ ا‬4AA9 A 2  AA $‫ ا‬jAAD‫ أ‬AA@ AAlR AA5 AA‫ وه‬AA ‫ ا‬Q AA )|‫ ا‬AAp‫وا‬
.4ً$ % 4ً$94R J‫ وراء‬/‫ و‬،‫ 'دك‬C‫آ‬R‫ وا‬،M 4 ‫ ز‬C%‫ وأ‬،‫ن‬K )/‫ ا‬:‫وااد‬
JA‫ و‬JA$@ ‫ن‬K4A9 )B A :‫ص‬4A$‫= ا‬A9 ‫= و‬9 G‫  ا‬4'4L‫ و = و‬..
.(3)X = 4ًW‫ وا‬C9 !‫ وآ‬،‫
ون‬R C9‫ و‬،‫ن‬gُR C )BDz@ ،)‫ءآ‬49‫أ‬
j54AI‫ ا‬JNA‫) ه‬BDAT' V‫ و‬،‫ن‬KA‫أوا ا‬A*‫ ا‬:‫ل‬A' ‫ه‬4A‫ ا‬A 4 ‫ أ‬A9‫ن أ‬4A‫ وآ‬..
.(4)‫ن‬K‫ و! ا‬4* ‫ب‬N$' V G‫ن ا‬z@ ،$‫ا‬
A@ ‫ن‬KA‫_ ا‬AZ =A A^‫ أآ‬A  A@ ‫أ‬A* =A :‫د‬$A =9 G‫ و = أ*ال  ا‬..
.(5) ‫ث @ را‬Z = X*‫ن @ أ‬K‫ و = *أ ا‬، ‫را‬
A@ ‫ن‬KA‫أ ا‬A*‫ أ‬AD‫ وإ‬،‫اءة‬A‫' ا‬A/ D‫ إ‬:‫س‬4 =9V q* :‫ل‬4* ‫ ة‬5 9‫ و= أ‬..
4AA‫أ آ‬AA*‫= أن أ‬AA !
Y A ‫ إ‬UAA5‫ أ‬،4AAR‫ وأر‬4AA‫ه‬9‫د‬g@ ،AA  AA@ ‫ة‬AA‫أ ا‬AA*‫ن أ‬# :‫ل‬4AA@ ،‫ث‬AAZ
.(6)‫ل‬R
AA@ ، AA #‫) ا‬B AA =AA%' V‫ و‬،JAAR‫ ا‬:‫ة‬AAI‫اء ا‬AA ‫ي‬$AAv#‫! ا‬AA/ AA9‫ل أ‬4AA*‫و‬
(7 )
.)B* ‫ن‬4‫ *ب = آ‬q* 4‫ آ‬،)B9*
:‫ن‬K‫ = ر@ ا‬94I‫'ات ا‬NR
=AA )DAA@p'‫ و‬،)‫ ه‬AA$9 =AA ‫رون‬NAA' – ) AA G‫ان ا‬AAl‫ – ر‬94AAI‫ن ا‬4AA‫آ‬
4A ‫ إن أول‬:‫ل‬4A* ‫د‬$A =A9 G‫ ا‬A = X$ =9 ‫اد‬Y v =$@ ،‫ن‬K‫ ا‬C @ @ُ' = ‫ز‬
=A'‫ د‬V ‫ام‬A*‫ = أ‬AI ‫ و‬،‫ة‬AI‫ ا‬4A !A' 4A AQK ‫ وإن‬،AD4 #‫) ا‬B'‫ ون = د‬R
4A ‫ ع‬A' j ‫ آ‬:q* :‫ل‬4* ،)B ‫ ُ ع‬/ )B D‫ = ا‬9 ‫ي‬N‫ن ا‬K‫ا ا‬N‫ و إن ه‬،)
،‫ ة‬A5‫ وا‬A  A@ CA  ‫ى‬A' :‫ل‬4A@ ‫؟‬454AI A@ J4Z‫ وأ‬،49* @ G‫ ا‬CZ‫و* أ‬
َ Vْ  8
ِ ْ%Vِ 
َ‫ ] َو‬G‫ ا‬AA ‫أ‬AA* )AAZ ،j54AAI‫ ا‬AA@ 4AA U‫ه‬NAA'‫ و‬،‫ب‬AA‫ ا‬AA@ 4AA ‫ ع‬AA @

.77 ‫  ص‬9# ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (1)


.72 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬2)
.71 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬3)
.(3320)  ‫= ا ار‬/ (4)
CAA @ !‫ا‬AA@ AA ‫
 وا‬AA49 $AA2‫اءة ا‬AA‫ آ‬J‫ؤ‬AA' ‫ أي‬: AA ‫! را‬AA$ ‫ و‬،1202/3 ‫ار‬AAD#‫ت ا‬4AA (5)
.J‫ أ اؤ‬R !5 ‫ن‬B‫اآ وا‬
.197 ‫ ا ص‬v‫( ا‬6)
. .) C Q‫( أ‬7)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪72‬‬

‫[ ]ا(‪/‬اء‪.(1)[86 :‬‬


‫> ْ! َ ِإَ
ْ! َ‬
‫‪ِ2
ِ' %‬ي َأوْ َ‬
‫َ
َ ‪َ ْ2‬ه َ ‬
‫‪ ..‬و=  ا‪ =9 G‬و ‪ =9‬ا‪4$‬ص *‪4‬ل‪AR V :‬م ا‪ A ' !A5 4A‬ا‪KA‬ن‬
‫ى آ وى ا‪ @ ،X‬ل ا‪A‬ب‪MA4 :‬؟ @ ‪A‬ل‪ 4A' :‬رب أُ‪ !AR‬و‪V‬‬ ‫ = ‪ D _ 5‬ل‪ C ،‬دو ‪º‬‬
‫'‪ ،9 X$‬أُ‪ !R‬و‪Z ،9 X$ُ' V‬ث ات‪.‬‬
‫*‪4‬ل ا ‪ : $A/ =A9 _A‬إ‪ A@ُ' 4AD‬ا‪KA‬ن ‪ XA' = A5‬ا‪4A‬س ‪ !A‬ا‪ ،UAB‬و'‪AB‬ن‬
‫ ‪ ،4‬و'آن ا‪K‬ن)‪.(2‬‬
‫و=  ا‪$ =9 G‬د *‪4‬ل‪ :‬ا*ؤوا ا‪K‬ن *‪ X‬أن '@‪R V CDz@ ،‬م ا‪!A5 4A‬‬
‫'@‪4* ،‬ا‪ :‬ه‪ JN‬ا‪ AL @ 49 j B@ ،@R j54I‬ور ا‪4A‬س؟ *‪4A‬ل‪A' :‬ى  ‪، A CA‬‬
‫@ @ = ‪ L‬وره)‪I @ ،‬ن @ ن‪ :‬آ‪k ' )Z ،4ً• v )$D ) 4Dg‬ن @ ا‪.(3)$2‬‬
‫‪ ..‬و‪4A$ =A‬ذ ‪4A* XA =A9‬ل‪ ! A/ :‬ا‪KAA‬ن @‪ AL A‬ور أ*‪A‬ام آ‪ !A' 4A‬ا^‪AA‬ب‬
‫َ@ َ َ‪' ،qA@4‬ؤو‪ A
' V CAAD‬ون ‪AAv CAA‬ة و‪NA V‬ة‪AA' ،‬ن ‪AA‬د ا‪gAk‬ن ‪AA* !AA‬ب‬
‫ا‪4|N‬ب‪ ،‬أ‪Q C%4p' V r )4‬ف‪ ،‬إن َ*‪YI‬وا *‪4‬ا‪ ،ŸA/ :‬وإن أ‪4A/‬ؤا *‪4A‬ا‪:‬‬
‫‪ ،4 T /‬إ‪2D V 4D‬ك ‪.(4)4ً• v G49‬‬
‫‪ ..‬وآ‪4‬ن ا( ‪4‬م ائ ‪ =9 jQ‬ه‪42‬م ا ار '‪ ! U$‬أه‪ X‬ز ‪  CD4‬م ا‪'4$‬‬
‫‪ )9‬ا‪K‬ن وا‪ @ ،C9 X$‬ل ر‪ C5‬ا‪:G‬‬
‫ ‪ 4‬أ= ا‪K‬ن إ‪4 V‬ر' @ أ' '‪ ،4‬وذ‪ M‬أ‪ 4D‬رو'‪ 4‬أن  ‪ =9‬ا‪4%p‬ب ‪ µ5 τ‬ا‪A‬ة‬
‫@ ‪2 k9‬ة ‪ D 4W5 4@ ،/‬ورا ‪ًBAv‬ا ‪ ،G‬وإن ا‪AT‬م @‪ A‬ده‪ 4AD‬ه‪NA‬ا '
‪uA‬‬
‫‪ ' = 9‬ي @ أ ‪ _Z‬ا‪K‬ن ‪ 4@ ،4@5 C œُ' V‬أ‪ U5‬ا‪K‬ن إ‪4 V‬ر' @ أ' '‪.(5)4‬‬
‫‪Q‬ف ا‪ = 94I‬ا‪4T2D‬ل ا‪4‬س ‪  T9‬ا‪K‬ن‪:‬‬
‫أراد ‪ =AA9 AA‬ا‪4AA%p‬ب ‪ τ‬أن '‪ UAAB‬ا‪4AA2/4@ ،=AA‬ر أ‪4AAvg@ ،C94AAL‬روا  ‪CAA‬‬
‫‪ )Z ،MN9‬ا‪4p/‬ر ا‪ًv G‬ا‪4* )Z ،‬ل‪ :‬إ‪ D‬ذآت * ً‪ 4‬آ‪D4‬ا *‪ )BA‬آ‪A‬ا آً‪gA@ ،4A‬آا‬
‫ ‪ ،4‬و‪R‬آا آ‪4‬ب ا‪  G‬و ‪ ،X‬وإ‪ D‬وا‪ V G‬أ‪v‬ب آ‪4‬ب ا‪29 G‬ء أ‪ً 9‬ا)‪.(6‬‬
‫و‪ =9 ! U%Q‬أ‪ A@ τ U4r 9‬ا‪4A‬س و*‪4A‬ل‪ :‬أ‪ A‬م ‪ !A‬آ‪ =A XA‬آ‪4A‬ن ‪J A‬‬
‫آ‪4‬ب إ‪ V‬ر  @‪ 4Dz@ ،J4‬ه‪ M‬ا‪4‬س ‪$R _ 5‬ا أ‪45‬د'_ ‪ ،)|4‬و‪R‬آا آ‪4A‬ب‬
‫ر‪.(7))9‬‬
‫‪ ..‬و‪  Ÿ9‬ا‪$ =9 G‬د أن ‪4AD A‬س آ‪A
$' 4Aً94‬ن ‪ A' )A@ ،CA9‬ل ‪!A5 )A9‬‬

‫)‪ (1‬روا‪  J‬ازاق ‪ ،363/3‬وا‪ =9‬أ‪ ،505 ،256/7  v 9‬وا‪4‬آ) ‪ ،549/4‬وا  @ ا= ‪.289/6‬‬
‫)‪4 * Ip (2‬م ا ‪ ID =9  X‬ص ‪.179‬‬
‫)‪ U$v (3‬ا('‪4‬ن   ‪ ،355/2‬وا ه ‪ =9V‬ا‪4‬رك ح )‪.(752‬‬
‫)‪ =/ (4‬ا ار  )‪.(3347‬‬
‫)‪ š (5‬ا‪ j‬ص ‪.123‬‬
‫)‪4 9  4 (6‬ن ا‪ )$‬و@‪.(343) )*9 Ck‬‬
‫)‪4 9  4 (7‬ن ا‪ )$‬و@‪.(337) )*9 Ck‬‬
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
73
)|4AA UAA‫! آ‬AA ‫ا‬AA*‫) أ‬AAD‫) أ‬BAA* ‫ب‬4AAB‫ ا‬XAA‫ أه‬MAA‫ ه‬4AAD‫ إ‬:‫ل‬4AA* )AAZ ،J4AA@ JAAR‫أ‬
.(1))9‫ب ر‬4‫آا آ‬R‫و‬
:‫ل‬4* q94Z =9 '‫ '= أن ز‬/ =9‫ و= ا‬..
،XA$@‫) أ‬A@ :‫ل‬4A* ،4ً• v Cَُ ‫) وه أ  ! ا ' أن أ َآ‬B‫= ا‬9 ‫ وان‬D‫أراد‬
CAAA  ‫ن‬Q AAA' C94AAAL‫ن أ‬4AAA‫ وآ‬،J‫ دار‬AAA 9 = AAA9‫ و‬CAAA
= AAA9 ‫ ًا‬AAA/ XAAA$
@ :‫ل‬4AAA*
،J4AYQ
ُ A* V‫ إ‬4D‫ أرا‬4 :‫ل‬4@ C94L‫ وان ! أ‬X*g@ ،l‫ ا‬M‫ن @ ذ‬Z '‫و‬
4AD ‫ أ‬4AD‫ إ‬:‫ل‬4A* ‫ ذاك؟‬4A ‫ و‬:qA* ،‫ك‬4AQ A* V‫ إ‬4D‫ أرا‬4 ‫ ذاك؟‬4 ‫ و‬:q* ،! Y  X*‫) أ‬Z
(2 )
. ‫ل‬R 4 ‫ء و‬V0‫! ه‬R 4 UB @ ‫ا ا‬N‫ ه‬jQ $'  ‫ر‬
= A5 (='‫ار‬A9) A'‫و‬4$ =A9 A' ' !A‫ إ‬A9‫ و@ ت  أ‬:u * =9 ‫ل و‬4*‫ و‬..
=AA ‫ إن‬V‫ أ‬:‫ل‬AA' 4‫
ه‬AA AA@ XAA ‫ذا ر‬zAA@ AA@p49 CAA ُD‫ و‬،CA '¥ َّ $ُD AA'‫و‬4$ !@AAR
‫ أن‬4AA‫اط ا‬AAv‫= أ‬AA ‫ إن‬V‫ أ‬،‫ر‬4AA Q#‫ ا‬AAlR‫ار و‬AAv#‫ ا‬AA@ُR ‫ أن‬4AA‫اط ا‬AAv‫أ‬
=A ' @ ‫ة‬4ُ^‫ُ! ا‬R ‫ أن‬4‫اط ا‬v‫ إن = أ‬V‫ أ‬،X$‫ ن ا‬pُ'‫ و‬،‫ ال‬W'
.4‫ ه‬T'
‫؟‬J4^‫ ا‬4 ‫ و‬:C X *
‫ ون‬A
R CA9‫ و‬،)' Aُ‫ ه‬C@ ‫ن‬K49 )B $@ ،‫ن‬K‫  ا‬x ‫ب‬4‫ = آ‬UBُ/‫ ا‬4 :‫ل‬4*
.‫ن‬gR C‫و‬
‫؟‬C@$R 4 ‫ أو‬:‫ = ام‬X ‫ل  ر‬4@ ،™9 M‫ ذ‬$9 _' ‫ا ا‬N9 qZ @
.(3)‫= و‬9 G‫ ذاك  ا‬:‫ل‬4* .V :q*
،CAADB @ ‫ن‬AA%' )AAZ AA ‫ن آ‬$AA' 4AA/4D ‫ إن‬:‫د‬$AA =AA9 G‫ ا‬AA ‫ل‬4AA*‫ و‬..
.(4)G‫ب ا‬4‫ آ‬V‫ إ‬UB' ‫ أن‬5# Xِ5‫ ُأ‬V D‫وإ‬
A@ UA‫) آ‬AZ ،4AB' V ‫ أن‬CA ‫ ا‬9 )Z ،w‫ ا‬UB' ‫ب أن‬4%p‫= ا‬9  ‫ وأراد‬..
.(5)«C @ ‫ء‬v J  ‫ن‬4‫ » = آ‬:‫ر‬4I #‫ا‬
_' A5 4A @  AI9 (‫د‬$A =A9‫ )ا‬G‫!  ا‬Rُ‫ أ‬:‫ل‬4* ‫ل‬5 =9 ‫د‬/#‫ و= ا‬..
V‫ إ‬5‫  أ‬4$'  ‫ ر‬G49 ‫آ‬¥ ‫ ُأذ‬:‫ل‬4* )Z ،q Qg@ 49  ‫) أ‬Z ،4‫ه‬4@ ‫ء‬49 4 @
= A5 )BA* ‫ب‬4AB‫ ا‬XA‫ أه‬MA‫ا ه‬NA9 ،4AT A‫ ار ا‬9 4D‫  أ) أ‬G‫ وا‬،C9 ‫أ‬
.(6)‫ن‬$' V )Dg‫ وراء ره) آ‬G‫ب ا‬4‫وا آ‬ND
‫؟‬M D 4 UBD V‫ أ‬:‫ ري‬p‫ ا‬$/ 9# q* :‫ل‬4* ‫ة‬kD 9‫ و= أ‬..

.(473)  ‫ ا ار‬J‫( روا‬1)


.(478)  ‫ ا ار‬J‫( روا‬2)
.(480)  ‫ ا ار‬J‫( روا‬3)
.(485)  ‫ ا ار‬J‫( روا‬4)
.(345) )*9 275/1 Ck@‫) و‬$‫ن ا‬4 9  4 (5)
.(350) )*9 Ck@‫) و‬$‫ن ا‬4 9  4 (6)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪74‬‬

‫*‪4‬ل‪» :‬أ‪ 'R‬ون أن ‪$


R‬ه‪j54I 4‬؟ إن ‪ ε )B D‬آ‪4‬ن 'ُ َ ّ‪W54@ ،µ@ 4Z‬ا‬
‫آ‪ 4‬آ‪.(1)µD 4‬‬
‫‪ ..‬ه‪ JN‬ا‪4Q#‬ر و‪ x‬ه‪pR uB$R 4‬ف ا‪ 94I‬ا‪ = ' 2‬ا‪4TA2D‬ل ا‪4A‬س ‪A T9‬‬
‫ا‪K‬ن‪  @ ،‬ا أ‪D = )D‬ر‪ J‬ا‪ ،) AW$‬وأ‪ JAZ‬ا‪4A‬رك وا‪NA‬ي ‪XA ^ CA A ' V‬‬
‫و‪.X' 9 V‬‬
‫ه‪N‬ا ا‪p‬ف ‪ 2' )$‬دون @ ‪l‬ع آ‪ 94‬ا‪ )$‬و ‪.J R‬‬
‫وه‪ 4AA‬أ ‪AA‬ان ‪ =AA AA9 V‬ا'‪ AA@ 4AA  CAA‬ه‪NAA‬ا ا‪4AA‬م‪ :‬ا‪#‬ول ‪4AAQ‬ص ‪AA49‬‬
‫و ‪ ،4D4B‬وا^‪4Q D4‬ص ‪ 9‬ا‪ )$‬وآ‪.C94‬‬
‫   ا ا'‪:‬‬
‫'ل  ا‪4‬ح أ‪ J x 9‬ر‪ C5‬ا‪ Y 4@ :G‬وا‪4B‬ب ‪R‬أ ‪4A‬ن ‪4AB' V‬ن‪ ،‬و‪)A' V‬‬
‫ا‪ '2‬إ‪.4ً$  49 V‬‬
‫ّة ‪= @ ،C‬‬‫‪ ،C D4$ ّl‬و  َ‬
‫وا  َ ّ ‪4B‬ب و‪4v‬ر‪ ،C 5‬و  َ‬
‫) ‪(2‬‬
‫‪ J L4 XI‬و ُ' َّ) أ‪. C 4B5‬‬
‫ا‪4B‬ب ‪  9‬ا‪2‬ح ‪ّ ُ' ،C‬‬
‫و* أ‪ !R‬ر ‪ X‬إ! ان ‪v = Cg@ τ = I5 =9‬ء‪4A@ ،CAZ @ ،‬ل ا ‪:XA‬‬
‫‪Z 5‬ا = آ‪4‬ب ا‪ G‬و‪Zّ َ ُR V‬ا = ‪.J x‬‬
‫@‪4‬ل – ان ‪ – = I5 =9‬إ‪ MD‬ا ؤ أ‪ !n5‬أ‪ @
R‬آ‪4A‬ب ا‪AL !4A$R G‬ة‬
‫ا‪ W‬أر‪4 @ 
ُ' V 4$9‬؟ ‪Y  )Z‬د  ‪ C‬ا‪AI‬ة وا آ‪4A‬ة و‪ AD‬ه‪NA‬ا‪4A* )AZ ،‬ل‪ :‬أ‪ A
R‬‬
‫ه‪N‬ا @ آ‪4‬ب ا‪ G‬ا؟! إن آ‪4‬ب ا‪ * G‬أ‪ )9‬ه‪N‬ا‪ ،‬وإن ا ‪ R‬ذ‪.(3)M‬‬
‫@‪ = 4‬ا‪4B‬ب ‪  9‬ا
‪ A‬ء ‪ =A‬ا‪ ،XAB‬و‪ A$R A‬ا‪ µA9 CD4A/ G‬آ‪CA94‬‬
‫ن[ ]ا
‪.[9 :‬‬
‫‪َ w‬‬
‫‪ َ
ْ ^ َ %‬ا
‪ْ 2:‬آ َ‪َ +‬وِإ َ
ُ` َ
َ ِ ُ‬
‫ُ‬
‫ا‪4@ )'B‬ل‪ِ] :‬إ َ ْ‬
‫و‪ µ5‬ا = ‪ µ5‬ا‪4B‬ب و‪ V‬ر'‪ µ9  @ ،U‬ا‪.(4)4 !4$R G‬‬
‫‪4‬ذا ) ‪ R‬و‪Y‬ن ا @  ا‪/‬ل ‪:ε‬‬
‫'ل د‪ !%I .‬ا‪ – 4‬ر‪ C5‬ا‪:G‬‬
‫‪ jAAp' V‬ا‪4AAZ‬ن ‪ =AA‬آ‪4AA‬ب ا‪ AA‬ة و‪4AA‬ء ا‪ AA‬و ‪4AA‬ه  ا‪ AA@ = AA‬أن‬
‫ا‪KAA‬ن ا‪ AA'4 =AA !AA AA* )'AAB‬ا‪AA/‬ل ‪ ε‬وا‪AA@ 4AA CAA$ 4AA 94AAI‬‬
‫ا‪ I‬ور‪ ،‬و ‪ @ 49B‬ا*‪4‬ع‪ ،‬وا‪ ،j$‬وا
‪4‬رة‪ ،‬و‪ x‬ه‪ !5 ،4‬إذا ‪ !@R‬ر‪/‬ل‬

‫)‪4 9  4 (1‬ن ا‪ )$‬و@‪.(339) )*9 Ck‬‬


‫)‪4 (2‬ت = ‪4R‬ر'¬ ا وم ا '_ ‪ $‬ا‪4‬ح أ‪ x 9‬ة ص ‪.11 ،10‬‬
‫)‪ (3‬ا‪ I‬ر ا‪ n94‬ص ‪.15‬‬
‫)‪ (4‬ا‪ I‬ر ا‪ n94‬ص ‪.19‬‬
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
75
. 5‫ وا‬jI @ C$ V‫ إ‬CI' V 4R 4 ‫ن‬K‫ن ا‬4‫ آ‬ε G‫ا‬
A@ 'A2‫در ا‬4AI =A )A ‫ ر‬I 4D‫) أ‬x‫ ر‬،MN‫ آ‬4Dgv =B' )@ ‫ ا‬4 ‫أ‬
،‫ن‬KA‫ دُون ا‬4A‫ آ‬4 A/‫ ر‬4'‫ و‬AR ‫ ون‬AR )A 4AD‫ أ‬A@ A5‫ أ‬jAp' V‫ و‬ε ‫ل‬A/‫ ا‬
‫ن‬4AB@ ،A/ ='A2‫ و‬4AًZZ 94AI‫ = ا‬9 ‫ش‬4 ε ‫ل‬/‫ إ! أن ا‬M‫   ذ‬X$‫و‬
A$‫= ا‬A ‫ع‬4A*‫ وا‬jAI‫ ا‬A@ 4A 4'‫ و‬AR CR 4$ ‫ و‬C4‫ وأ‬CR4‫ و'= آ‬R
.‫ق‬42‫ ا‬X$‫ا ا‬N 94I‫س آ^ '= = ا‬4D‫غ أ‬R !‫ إ‬M‫ج ذ‬4' 4 ،‫ن‬4B9
AA B‫ ة ا‬AA‫ ا‬AA‫ال ا‬AA*‫ أ‬fAA$9 ‫ط‬AAQ‫ف ا‬AAQ (MNAA‫ب آ‬4AA/#‫= ا‬AA ‫)و‬
‫ اء‬# C @ M2‫ب ا‬49 `' G‫ب ا‬4‫ٌ ! آ‬%Q M‫ وذ‬،   x = ‫ا‬/ ،‫ن‬K49
=AA XAA‫! ا‬AA )AA = AA‫! ا‬AA‫ إ‬4AA ‫ون‬NAA' ‫ة‬AATZ CAAD‫و‬Np' 4AA ،‫م‬AA/(‫ا‬
=A – CAD4 9 A@ ‫ء‬4A$‫ ا‬A/R 4 -J x‫ و‬M‫ ذ‬X‫ آ‬.. CD4%/ = q‫ وا‬،C 4B5‫أ‬
4A94‫= آ‬A A‫ ا‬A/ )AD ‫ا‬NA9‫ و‬،(1)ε ‫ل‬A/‫ و'= ا @  ا‬R ‫ار  م‬/‫أ‬
/  ‫ ا‬9G » :ε G‫ل ا‬/‫ = ر‬،‫ ري‬p‫ ا‬$/ 9‫ ` ) = أ‬L @ ‫ااردة‬
.«`!  ‫ن‬J+[
‫ ا‬+!e /  c‫ آ‬% ،‫ن‬J+[
‫ً إ ا‬V!8
:ε ‫ل‬/‫ة ا‬4@ ‫ و‬$9 _' ‫ = ا‬94I‫ ا‬j*
‫ءًا‬+‫ ا‬C‫ ا‬+S» )A‫= وراءه‬A !A‫ إ‬A‫Ÿ ا‬A 9 C94L ε G‫ل ا‬/‫! ر‬L‫أو‬
+!e `[ ?> ‫ب‬+ ،&E" 
% 5
‫ | أداه إ‬،wO ‫  ه‬/
[ u
.(2)«`  `[‫ ه أ‬% 5
‫[!` ورب >? [` إ‬
 ?9' ‫ث‬7" ‫' أن‬2‫ء آ‬+
' 5O‫ون »آ‬AA' 4AA @ qAA^‫ ا‬AA@ ) AA ‫ د‬AAv‫و‬
.(3)«u
!AA‫ إ‬ε ‫ل‬AA/‫ ا‬AAD4 ‫ا أ‬AAT'‫  و‬#4AA9 94AAI‫ ع ا‬AAI' ‫= أن‬AA ٌ AA9 =AAB' )AA@
= $94AA‫ ا‬AA'4 XAA ‫ا‬AAL‫ وأ‬،‫ر‬4AAI #‫ ا‬AA@ ‫ا‬AA*R AA*‫ و‬4AALIQ‫ و‬،= AA‫ا‬
XA5' =A ) A‫ إ‬XA5 @ )r‫ا‬A ‫ره) و‬4Q‫ن أ‬$' ‫ن‬$94‫ن ا‬4B@ ،) ‫ إ‬5‫وا‬
.‫ر‬4/#‫ء ا‬4‫ و‬2‫ ا‬$ُ9 !
(4 )
. = ‫ = ا‬9 C4D‫ر ا '_ وا‬42D‫  @ ا‬4 ‫ن‬4‫ آ‬C‫ا آ‬N‫ه‬
M‫ن ذ‬4‫ @ آ‬،G‫ل ا‬/‫ ا '_ = ر‬94I‫ ا‬f$9 ‫ر‬4^‫= = إآ‬B' 4 ‫ )و‬..
!A = A‫ ا‬XA5 4A%Q qAD4‫ إذ آ‬،A‫ و‬AB9 A9‫ = أ‬p A2‫ي ا‬I @  *
..(5)Vً ‫ن أو‬K49 '4$‫ ا = ! ا‬X5‫ و‬، = _' ‫ = ا‬q^‫ا‬

.59 ،58 ‫ ص‬4‫! ا‬%I '2‫ @ ا‬4D4B ‫( ا و‬1)


.(6766) _' 5  4
‫ ` ا‬L @ D4#‫ ا‬CL‫ و‬،C 4 =9‫ وا‬، 5‫م أ‬4 (‫ ا‬J‫ روا‬،` L (2)
.) J‫( روا‬3)
.62 ‫  ص‬/(‫' ا‬2‫ @ ا‬4D4B ‫( ا و‬4)
.64 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬5)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪76‬‬

‫@‪ AA‬آ‪ qAAD4‬ر‪ τ AA AAx‬أ‪AA^B' V‬وا ‪ =A‬ا‪ =AA _' AA‬ا‪AA/‬ل  ‪ CAA‬ا‪AAI‬ة‬
‫وام آ ‪ XT2' V‬ا‪4‬س ‪ = _' 49‬ا‪K‬ن‪ ،‬وا‪K‬ن ‪Ar fx‬ى‪ 4A@ .‬أ‪A5‬ج‬
‫ا = إ! ‪ CW5‬و‪ ،C*4R‬وا^‪ ،C @ q‬وا*ف ! درا‪!!C/‬‬
‫روى ا‪ =9 * = $2‬آ‪4A* U$‬ل‪ A'D 4A Q :‬ا‪A$‬اق @‪A 4A$ !A2‬‬
‫إ! )‪L‬ار(‪ XT@ gl@ ،‬ا‪4* )Z = Z‬ل‪ :‬أ‪ R‬رون ِ َ) ‪)B$ q 2‬؟‬
‫*‪4‬ا‪ =D )$D :‬أ‪4L‬ب ر‪/‬ل ا‪.4$ q 2 ε G‬‬
‫ى ‪K4AA9‬ن آ‪ AA‬وى ا‪ AAIR AA@ ،XAA‬وه)‬
‫@‪4AA‬ل‪ :‬إ‪RgAAR )AABD‬ن أه‪ )AA AA'* XAA‬دو ‪º‬‬
‫‪T2@ _' 49‬ه)‪ ،‬دوا ا‪K‬ن وأ ِ*‪Aw‬ا اوا'‪ =A A‬ر‪A/‬ل ا‪ ،ε G‬وا ‪Ak‬ا وأ‪4AD‬‬
‫‪4* ،4Zّ َ 5‬ل‪ =9  4D4D :‬ا‪4%p‬ب)‪.(1‬‬
‫‪ * 4@ ،)BB'v‬م * ‪ =9‬آ‪4* U$‬ا‪َ :‬‬
‫و'‪ n$‬ا‪  ¬ 2‬ا‪ T‬ا – ر‪ C5‬ا‪ ! – G‬ه‪N‬ا ا‪ @  #‬ل‪:‬‬
‫@‪ $‬و‪ = J x‬ا‪ 
' V |#‬ون ا‪ ،‬و‪ '' )B‬ون إ‪4%‬ء ا‪K‬ن ‪CAW5‬‬
‫ا‪#‬و@ = ا‪4‬وة وا(*‪4‬ل‪ ،‬وذ‪ M‬ه ا‪ U R‬ا‪ A@$ =A 9 @ ،$ %‬ا‪D4A‬ن‬
‫آ‪ X*  / @$ C‬ا‪p‬ض @ ‪v‬وح و‪ f$ X L4R‬أ ا|‪.(2)C‬‬
‫‪ R‬ا‪ )$‬وآ‪:C94‬‬
‫أ ‪Ip9 4‬ص ‪ R‬ا‪ )$‬وآ‪ C94‬و‪pR‬ف ا‪ = 94I‬ذ‪ – M‬آ‪– 4A   4‬‬
‫@ ل ا‪ U %p‬ا‪ T‬ادي‪:‬‬
‫@ ‪ qZ‬أن آاه‪ =A A‬آ‪ JA‬ا‪ =A A94B‬ا‪ AI‬ر ا‪#‬ول‪ ،‬إ‪ 4AD‬ه‪4Ak' •A A‬ه!‬
‫‪4B9‬ب ا‪ ،J x !4$R G‬أو '‪ =A XTA2‬ا‪KA‬ن ‪A9‬ا‪ ،J‬و‪ =A !AD‬ا‪ UAB‬ا '‪ A‬أن‬
‫‪$' V CD# ،NpR‬ف ‪ ،4Ar49 = 45‬و‪ A/4@ =A 4 AL‬ه‪ A ،4‬أن ا‪KA‬ن آ‪!A‬‬
‫ ‪ ،4‬و‪4L‬ر  ‪.4  4‬‬
‫و'ل‪ :‬إ‪ 4D‬ا‪ R‬ا‪4‬س @ آَْ‪ U‬ا‪ ،)$‬و‪Y‬ا ! ‪ R‬و'‪ A@ C‬ا‪ A$9 ،jAI‬‬
‫ا‪B‬اه‪# ،MNAA AA‬ن اوا'‪4AA‬ت *‪ AA‬ا‪AA2D‬ت‪ ،‬وا‪ ،qAA4r D4AA/#‬وا‪4AA$‬رات ‪4AA#49‬ظ‬
‫ا‪
$@ ،qQ‬ت اب = ‪ 4 µ5‬ذآ‪..4D‬‬
‫و*‪4‬ل اوي‪ :‬آ‪4‬ن ‪ = 9‬ا‪ = j‬ا‪ 94I‬وا‪ = $94‬ا‪Q‬ف آ^ ‪ A@ A‬آ‪A94‬‬
‫ا‪B@ ،)$‬ه‪ 4‬آ^ ون ‪ ،)A‬وأ ‪4‬زه‪ 4A‬أآ^‪A‬ه)‪ )AZ ،‬أ ‪ A‬ا‪A‬ن ‪ !A‬ازه‪4A‬‬
‫وزال ذ‪ M‬ا‪p‬ف)‪.(3‬‬
‫و*‪4‬ل ا‪ A
5 =9‬ا‪ :DA$‬ا‪ jA‬ا‪AQ‬ا @‪ A‬ذ‪ A MA‬و‪R‬آ‪ ،4A‬وإن آ‪4A‬ن‬
‫ا‪  #‬ا‪ /‬وا( ‪4‬ع ا‪ ! $D‬از آ‪ 94‬ا‪ !A X9 ،)$‬ا‪ Aُ$َ' V XA9 ،C94A/‬‬

‫)‪ (1‬ا‪ I‬ر ا‪ n94‬ص ‪.63‬‬


‫)‪ C@ (2‬ا ة  ا‪ T‬ا ص ‪.37‬‬
‫)‪ (3‬ا‪ n R :WD‬أ‪ 9‬ا‪4v#‬ل ا ه ي ‪4B‬ب ‪4 9  4‬ن ا‪ )$‬و@‪.270 ،269/1 Ck‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪ :u 4p‬اذج ا‪$‬‬
‫‪77‬‬
‫و ‪ !2Q = ! C9‬ا ‪4‬ن = ' =  ‪ Ÿ R C‬ا‪.(1))$‬‬
‫و‪ =B‬ه‪ = X‬آ ‪/‬اء @ ه‪N‬ا ا‪l‬ع؟!‬
‫‪ Mv 9‬أ‪ =B' V CD‬ا‪4TA/V‬ء ‪K4A9‬ن ‪ =A‬ا‪ ،A‬وآ ‪AB' jA‬ن ه‪NA‬ا وا‪ A G‬‬
‫س َ ُ ‪َ ^:‬ل ِإَ
ْ! ِ ْ[ ]ا‪.[44 :X‬‬
‫‪ِ  ِ
%‬‬
‫ ا
‪ْ 2:‬آ َ‪َ !: َ ُ
ِ +‬‬
‫و ‪' X‬ل ‪/‬ل‪َ ] :‬وَأ ْ َ^ ْ
َ ِإَ
ْ! َ‬
‫ ْ  ُ` َ ْ َ ُ ا[‬
‫  ُل َ ُ‪ُ2 P‬و ُ@ َو َ َ َ ُآ ْ َ‬
‫و'‪AA‬ل ‪َ ] :4AA$ً  = AA‬و َ ‪ُ Gَ J‬آ ُ ا
‪ُ +‬‬
‫]ا‪.[7 :2‬‬
‫)@‪ _' 4‬ه ا‪N‬ي ‪4 9 !R‬ن ‪ُ 4‬أ ‪ = X‬ا‪K‬ن‪ ،‬و‪ X IR‬أ‪ ،C 4B5‬و‪)A JV‬‬
‫‪ %D‬أن ‪$D‬ف ا‪I‬ة وا‪4 AI‬م‪ ،‬و‪ x‬ه‪ =A 4A‬ا‪#‬رآ‪4A‬ن وا‪4A$‬دات ‪ !A‬ا ‪CA‬‬
‫ا‪N‬ي أراد‪ J‬ا‪4R G‬رك و‪ ،!4$R‬و ‪' V 4‬م اا ‪ U‬إ‪ @ C9 V‬وا ‪.(2) (U‬‬
‫و‪0D‬آ‪ AA‬أ'‪AAl !AA 4AAًk‬ورة ‪ AA R‬ا‪ œAApR V !AA5 AA94B49 )AA$‬اوا'‪4AA‬ت‪،‬‬
‫و‪ R‬ا‪ XQ‬ا‪4$‬رات و‪  x‬ذ‪ = M‬ا‪ /4‬ا‪ ^B‬ة‪..‬‬
‫@ ‪ =A A9‬آ‪ A94‬ا‪ _' A‬وا‪ ،4A ،CA9 A'4$‬و‪ A/‬ا‪ ،‬و‪ .45Av‬و‪ =AB‬أ‪=A u A‬‬
‫‪4ً D4Z 49 )Z V‬؟!‬
‫ا‪ $ %‬أن '‪B‬ن ا‪V‬ه‪4‬م ‪K49‬ن أو ً‬
‫و‪ 9 V‬آ‪ = MN‬آ‪ 94‬ا‪ ،)$‬وا‪4DV‬ع ‪²9‬راء ا‪4A$‬ء و ‪A‬ده) ا‪ ،A'B‬و‪=AB‬‬
‫أ ‪ u‬ا‪V‬ه‪4‬م ‪K49‬ن – ‪ 4W‬و ‪ n' – !$‬ذ‪.M‬‬
‫@ آ‪ = X * 4 X‬أ‪4/‬ب  م ‪ R‬ا‪ @ )$‬ا ا' – وه أ‪4/‬ب ‪–  L‬‬
‫‪ = )B‬ذ‪ M‬ه‪AQ A‬ف ا‪A/‬ل  ‪ CA‬ا‪AI‬ة وا‪A‬م و‪C94AL‬‬ ‫إ‪ V‬أن أ‪ 5‬أه) ا ِ‬
‫ ‪ !AA J AA$9 =AA‬ا‪4TAA2D‬ل ا‪ AA T9 = AA‬ا‪KAA‬ن آ‪ AAI‬ر ‪AA‬د ‪ AA T‬وا‪،)'AA‬‬
‫@‪/4‬ل  ‪ C‬ا‪I‬ة وام آ‪4A‬ن أ‪ )A‬ا‪4A‬س ‪ A9‬ر ا‪KA‬ن‪ ،‬و‪A' V CADg9‬م ‪CA 4‬‬
‫‪v‬ء ‪ C @ QK‬دا‪ XQ‬ا(‪4D‬ن‪ ،‬وآ‪4A‬ن '‪ =A !A2p‬ا‪4TA2DV‬ل ‪ A' V !A5 JA T9‬‬
‫ا‪ U‬أه) ‪ I‬ر (‪42D‬ء ا('‪4‬ن وإ‪ 5‬اث ا‪. T‬‬
‫وآ‪ MN‬آ‪4‬ن ا‪ ' 94I‬رآن أه  ا‪K‬ن‪ ،‬و'‪2p‬ن = ا‪V‬ه‪4A‬م ‪A ،JA T9‬‬
‫‪ / Ÿ R ! )L5‬ر‪/‬ل ا‪ ε G‬وا‪.49 NQ#‬‬
‫و ‪ j/{  ' 4‬أ‪ 5 * CD‬ث ‪ 4‬آ‪4‬ن '‪ J42p‬ا‪A/‬ل  ‪ CA‬ا‪AI‬ة وا‪A‬م‪،‬‬
‫و‪4B@ ،J $9 = C94L‬ن ا‪N
D‬اب ا‪4 #‬ل ا‪ D 5‬ا‪ )A$‬و@و‪4A5 !A CA‬ب‬
‫ا‪V‬ه‪4‬م ‪K49‬ن = ‪ _ 5‬آ‪ I CD‬را  ا' وا‪42‬ء‪.‬‬
‫'ل ا‪  ¬ 2‬ا‪ T‬ا – ر‪ C5‬ا‪:-G‬‬
‫ه
 ان ا‪K‬ن إ! ا‪45#‬د'_‪..‬‬

‫)‪ `@ (1‬ا‪4‬ري ‪.273 -271/1‬‬


‫)‪ n $R (2‬أ‪ 9‬ا‪4v#‬ل ! آ‪4‬ب ‪4 9  4‬ن ا‪ L4D = D 270/1 )$‬ا '= ا‪.D4#‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪78‬‬

‫‪ )Z‬ه
وا ا‪45#‬د'_ إ! أ*ال ا‪.. |#‬‬
‫‪ )Z‬ه
وا أ*ال ا‪ |#‬إ! أ‪/‬ب ا '=‪.‬‬
‫وآ‪4‬ن ‪%R‬ر ا‪ B‬ا(‪ !  /‬ه‪N‬ا ا و‪49‬ل ‪ !A‬ا(‪A/‬م وأه‪ .. CA‬روى‬
‫ا‪  =9‬ا = ا‪4k‬ك ‪ =9‬ا‪:)5‬‬
‫'‪ !A RgA‬ا‪4A‬س ز ‪4A‬ن 'ُ‪ CA @ nA$‬ا‪ CA  ·A2$' !A5 jAI‬ا‪AB$‬ت‪V ،‬‬
‫' ‪ ،C @ 49‬و‪BR‬ن أ‪4‬ل ا‪4‬س ‪49‬وا'‪4‬ت وا‪45#‬د'_)‪..(1‬‬
‫و= ‪ 29‬ا‪4* @4‬ل‪ q$/ :‬أ‪ A4Q 49‬ا‪A' A5#‬ل‪ RgA' :‬ز ‪4A‬ن‪CA @ XAY%$ُR ،‬‬
‫‪ n‬ا ‪ ،CAA‬و'َ‪XTAA2‬‬
‫ا‪AA%' ،j54AAI‬ن ا‪ _' AA‬وا‪AA‬أي‪4AA'z@ ،‬آ) وذ‪ُ ¥ A I'ُ CAADz@ MAA‬‬
‫ا‪ ،U‬و ُ'‪ ^B‬ا‪B‬م)‪.(2‬‬
‫ = ‪4ZK‬ر ه
 ا‪K‬ن‪:‬‬
‫اه) أآ^' ا‪ 94I‬ر‪l‬ان ا‪ = CDW' 4 Ÿ 9 )  G‬أ‪45‬د'_ ر‪/‬ل‬
‫ا‪ $9 = ε G‬ه)‪ ،‬و‪ 9‬أ ‪ $9‬ذ‪ M‬ا‪V‬ه‪4‬م ا‪ 9 ' 2‬و'= ا‪45#‬د'_ ‪ =A 4Aً@Q‬ا‪4 A‬ن‬
‫أو ت = '‪ ،4W‬و* ‪N9‬ا @‪ A‬ذ‪A
MA‬دًا آ ‪ًA‬ا‪AR )AZ ،‬ع ا‪ )A$‬إ‪A@ !A‬وع‬
‫آ^ ة آ‪ C4‬وا ‪ ،‬و ) ا‪B‬م وا‪A‬ق ا‪ Ap‬آ‪ A $4‬وا •‪ A‬و ‪4A‬‬
‫‪4AA@Q =AA 454AAL‬ت @‪ ،pAAl AA'B‬و ا ‪4AA‬ت آ^ ‪AA‬ة ‪ qTAAv‬ا‪ AA #‬وأ‪q4AAl‬‬
‫ا‪ =  ^B‬د ا‪4$‬ء @ اد ! ‪ )k$9‬ا‪.f$‬‬
‫و‪ 9‬أ ا‪B‬م = أ‪4/‬ء ا‪ G‬و‪ ،CR4L‬و= ا َ َر‪ ،‬و= م ا('‪4A‬ن وا(‪A/‬م‬
‫و= ‪ UBR‬ا‪ B‬ة‪ ،‬و‪  x‬ذ‪ = M‬ا‪ #‬ر ‪..‬‬
‫وا‪N‬ي 'أ @ ه‪ JN‬ا‪4@p‬ت – ‪ $9‬أن '‪  · $‬ا‪K‬ن و'ؤ‪ J‬ات و ات‬
‫‪ 9 9‬و‪ X RR‬و‪p / CDz@ – ZgR‬ج ‪4 
9‬ده‪ 4‬أن ه‪ JN‬ا‪4@p‬ت ‪ 4‬ه إ‪AZ V‬ة‬
‫ = ‪4Z‬ر ه
 ا‪KA‬ن‪ ،‬وأن ‪4 AL‬ت ا‪ 'NA‬ا‪ A‬أُ‪ =A qAr‬ا
‪ XA‬ا‪#‬ول وا‪A‬‬
‫‪NR‬ر = ا‪4T2DV‬ل ‪  T9‬ا‪KA‬ن‪ ،‬أو *اء‪ A9 CAR‬ون @‪ )A‬و‪NAQgR )A ZgAR V‬ه‪ 4‬ا‪4A #‬ل‬
‫ا‪ NQg 5‬ا
‪ XA9 ،‬و‪ A9‬أ ا‪4ADV‬ر ‪49‬رو‪4AZ‬ت ا^‪4Ak A @4‬رات ا‪،Ap‬‬
‫وآ‪4‬ن ‪ 4‬آ‪4‬ن = ‪4@Q‬ت ‪ qTv‬ا‪  #‬آ^ ًا = و ‪ 4‬ا‪. /4/#‬‬
‫‪49‬ء ا('‪4‬ن = ‪Q‬ل ا‪K‬ن‪:‬‬
‫إن ا‪N‬ي 'أ ا‪K‬ن و' ‪ J9‬و'‪ ،CR‬و'‪ CA9 XTA2‬آ‪ 4A‬ا‪ XTA2D‬ا‪
A/ ،94AI‬‬
‫ ‪ * C D4$‬ا‪ ،C @ q$%D‬و‪ qR‬إ! ' =‪ ،‬وا  ‪4AI@ CAr4$9 q‬رت إ'‪4AًD4‬‬
‫را‪ 4ًpA/‬ر‪AA/‬خ ا
‪4AA‬ل اوا‪K4AA@ ،AA/‬ن 'ُ‪AA2‬ب @‪ AA‬ا‪ AA UAA‬ا‪ ،G‬و‪،CAA W$R‬‬
‫و ‪ ،C94‬و‪..C' R‬‬

‫)‪ C@ (1‬ا ة ‪ T‬ا ص )‪.(43 ،42‬‬


‫)‪  / (2‬أم اء ‪.21/9‬‬
$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
79
XA'‫و‬gR ‫ أو‬C 2R ‫ أو‬X %$R ‫ دون‬$‫ ا‬CR4L‫ و‬،!‫ ا‬C|4/g9‫ و‬،G49 ‫ن‬4'(4@
‫ا أن‬N‫ ! ه‬X  ‫ وا‬،C  $‫ ا‬%' ) ‫ وإن‬،'‫ و‬9 ‫ن‬K‫رئ ا‬4 XI'
،nA%‫ ا‬XA‫ وأه‬A/‫ت ا‬4Av =A Av =A ‫أ‬A* ‫ أو‬/‫ ا‬4 ‫ ' إذا‬V CD4'‫إ‬
C 99‫ ور‬CD4/ G‫ت آ ة  '_ = أه  ا‬454 ‫ن * أ@د‬K‫ وا‬،V j ‫وآ‬
.. C4‫ وآ‬،C ‫ و‬،CR ‫ و‬،œ ‫ ا‬C‫ و‬،%‫ ا‬CR‫ و* ر‬،CQ ! C  *‫و‬
MNA‫ وآ‬،‫ًا‬A ‫ آ‬4Aً 4‫ اه‬AQ¦‫ م ا‬49 ‫ن‬4'(‫  ا‬k* !ْ‫ @ َأو‬U@ M‫ ذ‬u ‫و‬
. ‫ن‬4'(‫ن ا‬4‫| أرآ‬4/
XA4‫ وا‬،A $‫ ا‬A4‫ = ا‬A9 A
' A XA/ ‫ب‬4A%Q ‫ل‬Q = M‫ ذ‬X‫ آ‬..
.r4$‫  ا‬B‫ ا‬nD4$ 
‫ن آ‬4'(‫ ا‬g2  ،‫ا‬
‫ت‬4AA2‫ت وا‬V‫ؤ‬4AA‫ ا‬MAAR AAWR )AA ‫ن‬K4AA9 ‫ول‬#‫ ا‬XAA
‫ ا‬XTAA2D‫ ا‬4 AA‫ و‬..
.M‫ ذ‬$9 ‫ت ا ت‬4@p‫وا‬
،)'AB‫ن ا‬KA‫ا ا‬NA‫ ه‬A/‫ إن درا‬.. :-G‫ ا‬CA5' -A‫ ا‬T‫ ا‬A ¬ 2‫'ل ا‬
.(1)QK ‫ب‬4‫ @ *اءة آ‬C5‫ ) أ‬،G‫ ا‬W$9 4ً/45‫! إ‬Z‫أور‬
،G‫! ا‬AA‫س إ‬4AA‫دة ا‬4AA * AA@ AA $'‫ ئ و‬AA' ،‫ ي‬AA' = AA9 ‫ي‬NAA‫ب ا‬4AAB‫ أن ا‬qAA5‫ أ‬..
CA|4 ‫ وا‬$A'‫ و‬،C ‫ و' ا إ‬،C9 ‫ا‬%R' ‫ آ‬،‫ق‬4#‫ه) = ا‬42 ‫رة‬4^/‫وا‬
..
4‫ ه‬A$9 4A ‫دا‬4A ‫ة‬4A ‫ ا‬JNA‫ ه‬XAْ$َ =A‫! و‬CA T' 4 ‫ و‬،G‫ = ا‬XI )|‫ا '_ دا‬..
..(2)
‫ا‬AAA5‫را‬# ‫! إذن‬J AAA5‫ن و‬KAAA‫= ا‬AAA )‫ ه‬AAA|4 ‫ا‬AAA/‫ = ا‬AAA‫ ا‬qAAA  :‫ل‬AAA'‫و‬
،‫ ة‬A $‫ ا‬4'4Ak* A@ œAT‫ة ا‬A^‫= آ‬A ‫ا‬A‫ هاة ا
ل ) 'ر‬f$9 ‫ إن‬،‫ا‬5‫ا‬/‫وا‬
)RV4A Q‫ن و‬4AD ‫ ا‬A@ )RAx ‫م‬A* ‫اف‬ADV‫ء @ ا‬V0‫ ه‬C2'‫ و‬،‫ا‬l‫ا وأ‬k@
..9 = %‫ @ ادوا ا‬،‫ن‬4'(‫ ا‬XL‫ا @ أ‬Z R .. 'W‫ا‬
..(3)C4$ @  ‫ وا‬،š‫ ا ام ا‬V‫ إ‬،4‫ آ‬n‫ ا ا‬JN‫) = ه‬L4 V‫و‬
..(4)‫
ؤ‬R V‫ و‬$R ‫ادي دون‬0@ @ %R C D4$ ‫ك‬R‫ن وأ‬K‫ ا‬R‫ أ‬D‫ إ‬..
،XAAA$‫رة ا‬4AAAZ‫= إ‬AAA ‫س‬4AAA/‫! أ‬AAA ،)9AAA9 ‫س‬4AAA‫ف ا‬AAA$' ‫ب‬4AAAB‫ا ا‬NAAA‫ ه‬:‫ل‬AAA'‫و‬
، AAAk‫ ا‬AAA@ AAAW'‫ و‬،G AAA94 !AAA‫ إ‬AAA@$‫ ا‬JNAAA‫ل ه‬AAA' )AAAZ ،AAAW‫ ا‬nAAA $R‫و‬
.(5)‫ب‬4 ‫ اد‬$/‫ وا‬، I‫ = ا‬X ‫وو‬

.12 ‫ن ص‬K‫ @ ا‬p‫ور ا‬4‫( ا‬1)


.12 ،11 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬2)
.14 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬3)
.15 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬4)
.20 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬5)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
80

:‫ت‬4'‫و‬#‫ ا‬U RR ‫دة‬4‫إ‬


،Ap‫) ا‬A$‫ ا‬UA‫= آ‬A ‫ أو‬،‫ن = ا‬K49 ‫ء‬4T/V‫' ا‬D V 4Dg9 ‫ل‬D 4‫ = ه‬
‫! أن‬AA ،4AA$ً ='AA #‫ ا‬AA'D XAA9 ،‫ن‬KAA‫ب ا‬4AA5 !AA ‫ن‬KAA‫ ا‬AA T9 ‫ل‬4TAA2DV‫ ا‬AA'D V‫و‬
G‫ ا‬CA D‫ أ‬CA ‫= أ‬A ‫ي‬NA‫ ف ا‬A‫ ا‬nA  ،A'4‫م وا‬4A‫ه‬V‫ ا‬A@ A'‫و‬#‫ن ا‬KA‫ ا‬%$ُ'
`ُ َ ‫ْ َا‬Y‫ ِر‬uَ َG ‫ ا‬%
ِ َ C
ُ ‫ِي 'ِ ِ` ا‬7َْ"  ٌ%!ِI ٌ‫ ُ رٌ َو ِآَب‬C ِ ‫ا‬% َ : ُ‫َ َءآ‬1 ْ7Dَ ] X ‫ و‬
[ ٍ !ِ[َ ْEI ‫ط‬
ٍ ‫َا‬+ِd 5َ
‫ِ" ِ ْ ِإ‬7ْ "َ ‫ ِر ِ'ِذْ ِ ِ` َو‬I
‫ ا‬5َ
‫ت ِإ‬
ِ َ ُw
I
‫ ا‬%
َ : ُ1ُ +ِ Pْ "ُ ‫ ِم َو‬M
َE

‫ ُ َ? ا‬
ُ
.[16 ،15 :‫| ة‬4‫]ا‬
:‫ن‬K‫ وا‬94I‫ ة = ا‬Q‫آ أ‬
،CA* ‫ة‬4A ‫ا ا‬Av4 A@ ،94AI‫ ا‬X )‫ن ه‬K‫   ا‬4ً‫  إدراآ‬#‫ل ا‬4 ‫إن أآ^ أ‬
،A D49‫ وا‬،A  ‫دة ا‬4$A‫! ا‬A$ – )‫ه‬A x =A ^‫ا @ أدرآا – أآ‬N ،J $9 4‫ه‬v4‫و‬
.ε ‫ل‬/‫ة ا‬4@‫ و‬$9 5‫ع ا‬4%D‫) ! ا‬D 5 M‫ @ ذ‬M B'‫ و‬..  T‫وا‬
:‫ل‬4* τ M4 =9 uD‫= أ‬$@
،=A'‫! أم أ‬A‫ إ‬4A9 nA%D‫ ا‬:τ $ ε G‫ل ا‬/‫ة ر‬4@‫ و‬$9 τ n' I‫ ا‬B9 9‫ل أ‬4*
4AA :4AA V4AA@ ،qAAB9 ،4AA ‫ إ‬4AA D‫ ا‬4AA@ .. 4AA‫ ' وره‬ε G‫ل ا‬AA/‫ن ر‬4AA‫ آ‬4AA‫ آ‬4AA‫ وره‬D
G‫ ا‬A 4A ‫) أن‬A‫ن أ‬A‫ أآ‬V ‫! أن‬AB9‫ أ‬4 :q4@ ،ε C/  Q G‫  ا‬4 ‫؟‬M B'
،‫ء‬4B‫ ! ا‬4
@ !‫ء‬4‫ = ا‬%D‫ * ا‬5‫! أن ا‬B9‫ أ‬B‫ و‬،ε C/  Q
.(1)4$ ‫ن‬4 B' $
@
‫ا‬D4AA‫ آ‬AA‫ ا‬4'4AAL‫ وا‬،4AA‫ه‬r‫ أ‬AA‫' ا‬NAA‫ت ا‬4 AAL AA ‫ رك أه‬AAD 4AA‫= ه‬AA
.‫ن‬K‫ل ا‬5 )‫ ه‬$9 = 49 ‫ن‬L'
qAAD4‫ وآ‬،‫ن‬KAA AA W$‫ ا‬AA  )‫ره‬4$AA2/‫= ا‬AA nAA%R qAAD4‫ آ‬4'4AAL‫ ا‬JNAA@
‫ن‬K‫ @  وى ا‬، ‫ ا‬M 5‫ل ا‬4 #‫@) =  م إدراك ا‬Q = MN‫ آ‬n%R
AA‫  ا‬AAIp2‫ ا‬X BAA2R‫ و‬،‫ة‬4AA ‫دة ا‬4AA * AA@ CAA ‫م‬AA/‫ ا‬J‫ دور‬NAAQg' V‫ و‬4AAD4
4AD4B A #‫ ا‬AR )Y AZ =A ‫ و‬،‫ن‬4A'(49 )|‫ ا ا‬4‫ وإ اده‬،4D‫  =   ا‬I‫ا‬
G‫œ ا‬A9‫ ر‬A*‫ و‬V jA ‫ وآ‬،AD4‫ وا‬AN‫ إ! ا‬..‫ @ا  إ! اراء‬،) #‫ = ا‬9  4$‫ا‬
:‫ان‬AA ‫ل‬K] [% َ !ِ ِ ْH I ُ ْ ‫ن ِإنْ ُآ‬
َ ْ  َ
ْ -َ ‫ن ] َوَأْ  ُ ُ ا‬4AA'(49 AA #‫ ا‬JNAA‫ ه‬AA XAA ‫ و‬AA
.[139
!‫ ا
؟‬NQg 4'4L‫ ا‬JN‫ ه‬$94‫ل ا‬4 #‫ت ا‬NQ‫ أ‬X@ ..
=A = A‫= ا‬A ‫ون‬A ^B‫ ا‬A$9‫ وا‬،uAB$‫ ث ا‬A5 XA9 ،MA‫ ) ' ث ذ‬j/{
.)94B9  ‫ع ا‬4DV‫ا‬

.) J‫( روا‬1)


$‫ اذج ا‬:u 4p‫ ا‬XI‫ا‬
81
‫ ر‬A* @‫ن ر‬K4@ ،J4 D ‫ي‬N‫ ا' ا‬l‫ وا‬u|4‫ل ا‬4‫ ا
 ه ا‬qD4B@
4AL‫ أو‬4A 9 ،) #‫  @   ا‬/(‫  ا‬#‫ ا‬X$ ‫ و‬CDgv = !‫ول وأ‬#‫ ا‬X
‫ا‬
.. 5‫ ! أ‬CL‫! و‬p' V ‫ي‬N‫ا اى ا‬N‫ن إ! ه‬K49 ‫ع‬4DV‫ه
 ا‬
ً ‫ ا‬D‫ن أ‬J+[
‫ا ا‬2' u+" C‫ »إن ا‬:ε CAA* XAA g@ ‫ا‬NAA‫= ه‬AA MAAv AA@ qAA‫ن آ‬zAA@
.(1)«%"+XJ `' uS"‫و‬
***

.C
'pR n/ (1)
‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‬
‫‪4‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
83

!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4

! ) W$‫ن ا‬K‫ ا‬YZ‫ أ‬j ‫ آ‬4'‫رأ‬


AAAZ‫ن أ‬4AA‫ آ‬jAAA ‫ آ‬4AA'‫ ورأ‬،‫ول‬#‫ ا‬XAA
‫ا‬
!AAA  .. AAAB ‫آ‬AAA2 !AAA ‫ن‬KAAA‫ا‬
X^ 4$ ‫ن‬K‫ ا‬X$' V ‫ذا‬4 :‫ال‬0‫ا‬
..!‫)؟‬$ X$@ 4
`!  ‫ وإن‬،‫وة‬M
`
‫ »إن‬:‫ة‬AA T‫= ا‬AA9 AA ‫ ا‬CAA4* 4AA CAA XAAD )AA !AA5 4AD‫إ‬
.«..`!  5 &" ‫ وإ` "& و‬،+l
@M‫ وإن أ‬،‫ق‬7x
` O‫ وإن أ‬،‫وة‬M;

‫ن‬4A‫ = و‬A‫= أذن و‬A 4ABD A‫ ا‬CA9 ‫ع‬4ADV‫ وأدوات ا‬،‫ن‬KA‫ن ه ا‬K‫إن ا‬
) 4A$R @  4$‫ ا‬R‫ ا‬M )L‫و‬g@ 4‫ ه‬p/‫دوات ا ا‬#‫ ا‬uD ‫ ه‬U*‫و‬
XA‫ آ‬A@ j54AI‫د ا‬A ‫ و‬A )A A/‫دة أو‬4A/V‫ @ ا‬4L@ ‫ إن‬X9 ،‫ن‬K‫  ا‬
.‫ن‬4B
!‫)؟‬$ ‫ ث‬5 4 X^ 4$ ‫ ' ث‬V ‫ذا‬4@
)‫ه‬ZgAR =A – XA*#‫! ا‬A – AB ‫آ‬A2 ‫ ث‬A5 4A XA^ 4A$ ‫ ث‬A' ) ‫ذا‬4
!‫ن؟‬K49
:-G‫ ا‬C5‫ – ر‬4‫= ا‬5 ‫م‬4   ‫ت‬4B‫ ا‬JN‫ ه‬4'/ ‫أ‬D •/#‫ ا‬JN‫ = ه‬94 (‫ ا‬X*
AA #‫! ا‬AA )'AAB‫ ا‬AA‫ا ا‬NAA‫ ه‬J‫أ‬AA*‫ و‬ε AA CAA D !AA ‫ن‬KAA‫ ا‬G‫ ل ا‬AAD‫ = أ‬AA5
،‫ب‬AA‫ ا‬JNAA‫ق ه‬4AA‫ أ‬JAAZ‫Ÿ أ‬AA9‫ و‬،AA‫ ا‬XAA )AA/D AA@ XAA ،‫اك‬NAA 5 AA 9$‫ا‬
4AًQ A #‫ ا‬JN‫ ه‬C9 G‫ ل ا‬9‫ و‬،‫رواح‬#‫ = ا‬4B = =BR‫ و‬،‫ع‬k‫ ا‬4'45 @ XTTR‫و‬
.4 /‫ وإ‬4 ‫ه‬4 @  9$‫  ا‬#‫ = ا‬9 4ً W ‫رق‬4‫ وا‬،‫ ًا‬$9 ‫ن ان‬4B@ ،QK
A@ JAZ‫= أ‬AB‫ و‬،‫اء‬A‫! ا‬A =  0A‫آ = وا‬A2‫س ا‬AD @ ‫ن‬K‫ ا‬Z‫و أ‬
4A @ XA|‫ن اا‬$Ak'‫ و‬،CA ‫ا 'ون‬D4‫ وآ‬،4ً / 4ً *‫ًا و‬Z‫ن أ‬4‫آ = آ‬2‫س ا‬D
ْ  9ُ &َ
َ `ِ  !ِ ‫  ْا‬xَ
ْ ‫ن وَا‬
ِ Jْ+ [ُ
ْ ‫َا ا‬2 َ
ِ ‫  َ ُ& ا‬E
ْ Gَ َ ] :f$AA )AAk$9 ‫ل‬AA'‫ و‬،CAA 9‫) و‬AA 9
.[26 :qI@] [‫ن‬ َ ُ ِxْ Gَ
C
ُ ‫َا ُه ُ ا‬7َ‫ ه‬%
َ "ِ2
‫ ا‬َ Vِ
َ‫ َ ُ` أُو‬E
َ >
ْ ‫ن َأ‬
َ &ُ ِ  !َ َ ‫ن ا ْ
َ[ ْ َل‬
َ &ُ ِ َ E
ْ "َ ] ‫ا‬D4B@ ‫ ن‬0‫ ا‬4 ‫أ‬
.[18 : ‫ب[ ]ا‬ ِ َ
ْ -‫ ُه ْ أُوُ
ا‬
َ Vِ
َ‫َوأُو‬
‫ل‬4A5 =A )YA5‫ و‬،)‫ه‬AY x‫) و‬Y A9 .. 4Aً 94
'‫ إ‬4ً|‫) دا‬/D @ ‫ن‬K‫ ا‬Z‫ن أ‬4B@
q
ِ "ِ7َ
ْ ‫ ا‬%
َ َE>ْ ‫ َ ^ َل َأ‬Cُ ‫ل ]ا‬4A#‫ ا‬XA| ‫ل و‬4AIp‫ا|) ا‬A‫! آ‬A‫) إ‬A$@‫ ود‬،‫ل‬4A5 !‫إ‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
84

ْ ‫ُ  ُد ُه‬1
ُ %
ُ ! ِGَ   |ُ ْ  ُ ' ‫ن َر‬
َ ْ W
َ P
ْ "َ %
َ "ِ2
‫ُ  ُد ا‬1
ُ `ُ  ْ ِ +I &ِ  W
َ [ْ Gَ /
َ ِ lَ  ً'ِ W
َ َ I 'ً َ‫ِآ‬
.[23 : ‫َ ُء[ ]ا‬W" %َ `ِ 'ِ ‫ِي‬7ْ "َ C ِ ‫َى ا‬7‫ ُه‬ َ
ِ‫ َذ‬C
ِ ‫ ا‬+ِ ‫ ذِ ْآ‬5َ
‫ُ ُ' ُ ْ ِإ‬Dُ ‫َو‬
،4AA/D CAA9 ‫ت‬AA TR XAA@ ،4AA D‫ = ا‬AA9 ‫أ‬AAُ'‫ و‬،4AA  !AAُ' ‫ن‬KAA‫ ا‬AA‫ ه‬4AA‫وه‬
!‫؟‬4@/‫ @ *ب أ‬X$' ‫ن‬4‫ آ‬4‫ آ‬49* @ X$@‫ و‬،4*Q‫ أ‬C  q$%D‫وا‬
،‫دد‬AR ‫ت‬4A‫ آ‬.. @AL A K ‫اءة‬A* ‫ن‬KA‫أ ا‬AD 4DAL A .. ‫ان‬Q(‫ ا‬4'‫ أ‬V
n@‫ ا‬A‫ ا‬X ‫ا ا‬N‫ وه‬،C D45‫ن ورو‬K‫ ا‬f @ 4 ‫ أ‬،‫ا‬N‫ ه‬V‫ء إ‬v V )Z ،‫ د‬$R ‫ت‬4TD‫و‬
pA‫= ا‬A ‫رة‬AL =ABD )A ‫ا‬N‫ و‬،‫ب‬4
5 C 9‫ و‬4 9 =@ ،‫ل‬4$‫  اي ا‬Zg‫ = ا‬
.(1)C9 4/D qY R‫ن و‬K49 ‫ت‬ZgR ‫و! ا‬#‫ا‬
!‫؟‬U‫ ه ا‬T‫ ا‬X‫ه‬
‫ا‬D4AA‫ب آ‬AA$‫ن ا‬# ‫ن‬K4AA9 Ÿ4AA‫ ا‬ZgAA‫ا ا‬NAA‫ ه‬ZgAAR ‫ول‬#‫ ا‬XAA
‫ إن ا‬:qAA* ‫ن‬zAA@
MNAA ،)^AA 4AA@ =AAD 4AA ‫ أ‬،4AA ‫ و ا‬4AA D4$ ‫ رآن‬AA'‫  و‬AA49 AAT‫و*ن ا‬NAA'
.C9  ‫ع ا‬4DV‫ وا‬Zg‫) ا‬Y Z = ‫ن و‬K‫ @) ا‬4  U$I'
(2 )
(AT‫ ا‬XA‫ أه‬A x ! !pR * D4$ ‫  ' رك‬9$‫وق ا‬N' = ) ‫ أن‬Mv 9
.‫ء‬4v‫ن آ ا' و‬K49 ‫ع‬4D 4ًrv u   #‫ا ا‬N‫= ه‬B‫و‬
XA‫= أه‬A ‫ا‬A  4Aً$  ‫س‬4A‫) أن ا‬A$' ‫'ًا‬ND = 4$ C$ ‫ن و‬K‫ ل ا‬D‫ي أ‬N4@
..4 = *‫و‬N‫ ا‬T‫ا‬
‫ن‬AB'‫ و‬،C9 Zg'‫ن و‬K‫ ى ا‬9 ‫ أن ' ي‬5# =B' V CD{@ q*‫ ا‬uD @‫و‬
V‫ إ‬.. ‫ة‬AI‫ وا‬،‫آة‬NA‫ وا‬،‫وح‬A‫ وا‬،‫ر‬A‫ وا‬،‫دي‬4A‫ وا‬،'NA‫ وا‬، 2‫ ا‬94^9 C
‫ا‬NA‫) ه‬A$R ‫ن‬4A‫؛ آ‬4A 4 4@ 44‫ وأ‬494%Q )' Ur4pR T‫  آ‬9$‫ ا‬T‫) ا‬$R ‫إذا‬
4AA@ AA‫ و‬،CAA AAv4‫ن ا‬KAA‫ب ا‬4AA%Q )AA AA
{ ‫وري‬AAl AAT‫= ا‬AA ‫ ر‬AA‫ا‬
..4ً 4 ‫إ‬
‫ض‬AA@ 4AA@$ ‫ و‬،=' AA‫= ا‬AA AA 9$‫ ا‬AAT‫ ا‬uAAD ‫ إن‬:AA  R =AA9‫م ا‬4AA (‫ل ا‬AA'
)' V 4 ‫ و‬، 9$‫ ا‬T‫) ا‬9 V‫ن إ‬4' V‫ و‬،‫ب وا @ض‬4B‫ن @) ا‬z@ ،U ‫وا‬
.(3)U ‫ @ وا‬C9 V‫ إ‬U ‫اا‬
–  %A' ‫ و ًدا‬A CA‫ وإدراآ‬CA ‫ن ى‬4‫ آ‬4 X*4 ‫ أن‬C @ Mv V 4 ‫و‬
4A  ‫ ر‬9 DK‫ب ا‬4%p‫ت – أن ') ا‬4'K = ' ‫ 'أ أو‬4 @ C X‫ أ‬4 ‫إذا‬
..
‫ر‬AL =A ‫ا‬NA‫ وه‬،A DK‫ ا‬A'‫غ ا ا‬A9 =A – G‫ن ا‬A$9 – CABR A ‫ ا ر‬JN‫ه‬

.‫م‬1943 / 18 ،‫هـ‬1362 ‫ن‬4k ‫ ر‬18 !‫و‬#‫( ا ا‬21) ‫ د‬$‫ان ا = ا‬Q#‫(
 ا‬1)
.568 ‫ ص‬DK‫  ا‬$‫( ا‬2)
.320 ‫ن ص‬4%‫ع ا‬4 ‫ن‬K‫_ @ م ا‬54 (3)
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
85
َْ+ E
 "َ ْ7 [َ
َ‫ َو‬+ J‫ا‬AA J‫ ر‬AA* !AA ٌXA ‫ آ‬،AA 
 CAA@ G‫ ا‬AA' ‫ أن‬،‫ن‬KAA‫ز ا‬4AA
‫إ‬
.[17 :‫" ]ا‬+ِ ‫ ْآ‬2: ِ
‫ن‬
َ Jْ+[ُ
ْ ‫ا‬
‫ع‬4AADV‫) ا‬AAZ =AA ‫ و‬،CAA D4$9 ZgAA‫ وا‬،‫ن‬KAA‫= ا‬AA AA'‫غ ا ا‬AA9 ‫ن‬zAA@ MNAA
.C‫ن ى إدراآ‬4‫ آ‬4 X*4 ‫* أي‬4r‫ و‬/‫ @ و‬،C9  ‫ا‬
‫ب‬4AB‫ت ا‬4A'K )A' ‫س أن‬4A‫= ا‬A A5‫ وا‬X‫ ! آ‬U
' :J   ‫م‬4 (‫'ل ا‬
Œ
َ َ ْ ‫ْ َأ‬7َD] :!4A$R CA* )@ =  4$‫ ا‬B' . X‫ه‬4 ‫) و‬4 = 9 ‫ @ق‬V ،C*4r ‫ ر‬9
=A ‫ه‬4AW‫ ا‬C %$' 4 [2 ،1 :‫ن‬A 0‫ن[ ]ا‬ َ &ُ 8
ِ َX ْ ِ Gِ M
َd
َ /ِ ْ ‫ ُه‬%
َ "ِ2
‫ ا‬ ‫ن‬
َ ُ ِ ْHُ
ْ ‫ا‬
G‫ ا‬A ‫ح‬A‫ز وا‬A‫) ا‬A A'B‫ت ا‬4'¦‫@) @ ا‬4L‫ أو‬q$ُ ='N‫ وأن ا‬،‫ت‬4'¦‫ا‬
.(1)!4$R
!A‫ إ‬CAD ‫ب‬NA
' 4A ‫ ر‬A9 ‫ن‬KA‫= ا‬A A5‫ أ‬XA‫ول آ‬4A' ‫= أن‬B‫ و = ا‬:‫و'ل‬
‫اع‬AD‫ أ‬XA‫ آ‬4A )A$' A‫ وه‬4'‫ ا‬A CA D‫! أ‬4A$R G‫ن ا‬zA@ ،2‫ = ا‬4@I'‫ و‬، p‫ا‬
.(2)C @ =D ‫ي‬N‫ ا‬j$k‫ا‬
:C4
9 5‫ر أ‬N$' V  R
:τ ‫س‬4 =9‫ ا‬C4* 4 !$‫ا ا‬N‫آ ه‬0' 4 ‫و‬
V  AR‫ و‬،4A ‫= آ‬A ‫ب‬A$‫ ا‬CA@$R CA ‫ و‬:CA ‫ أو‬A$9‫! أر‬A ‫ن‬K‫  ا‬R
.(3)!4$R G‫ ا‬V‫ إ‬C$' V  R‫ و‬،‫ء‬4$‫ ا‬C$'  R‫ و‬،C4
9 5‫ر أ‬N$'
=AA ‫ب‬AA$‫ ا‬CAA@$R ‫ي‬NAA‫ وا‬،‫وي‬4AAl‫ ا‬jAA/' .‫ل د‬AA' 4AA‫ آ‬:‫ول‬#‫ ا‬CAA 4@
‫د‬A$ !A ‫ء‬4A 4A A‫ وه‬،‫ب‬A$‫ن ا‬4A9 ‫ ل‬D ‫ن‬K‫ أن ا‬:4 ‫آ‬
‫ف‬A$R ‫ب‬$4@ .. '4B‫'` وا‬I‫ وا‬،‫ز‬4
‫آ ) = ا  وا‬
.C|‫ا‬r‫ و‬4 ‫ب آ‬/g9 4@$ ‫ل‬Q = ‫ن‬K‫ا‬
!A‫در إ‬4A' _A 9 4ًAl‫ن وا‬4A‫ آ‬4A A‫ ه‬:(CA4
9 5‫ر أ‬N$' V) :D4^‫ ا‬C ‫ا‬
.X$‫د ا‬4 ‫ وإ‬،=‫ه‬N‫  إ! آ ا‬45 ‫ دون‬،C@$ ‫ن‬4‫ذه‬#‫ا‬
‫ج‬4A' 4A ،)A$‫ ا‬XA‫ أه‬V‫ إ‬CA@$' V 4A :(‫ء‬4A$‫ ا‬C$'  R) :_4^‫ ا‬C ‫ا‬
nAA%‫ ا‬XAA' !AA5 ،‫ى‬AAQ‫م أ‬AA$9 AA@$ ‫ و‬n * AAR‫ط و‬4AA/‫! ا‬AA‫إ‬
..‫ص‬4p‫م ! ا‬4$‫ وا‬، ‫! ا‬
V‫ إ‬4A|45 )A$' V A‫ ا‬،UA T‫ون ا‬0v X^ :G‫ ا‬V‫ إ‬C$' V 4 :9‫ اا‬C ‫ا‬
‫م‬4AAAA * AAAA ‫ و‬،‫ة‬AAAQ¦‫ر ا‬AAAA ‫ وأ‬،‫زخ‬AAA‫ال ا‬5gAAAA‫ آ‬،CD4AAA/ G‫ا‬

.11 ‫ ص‬R4‫رة ا‬/  R   (1)


.12 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬2)
.J R   @ ‫ي‬%‫ ا‬J‫( ذآ‬3)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
86

...(1)4‫ا‬
=AA9‫ل ا‬A* !AA (‫ن‬KA‫م ا‬AA A@ ‫ن‬4A‫ )اه‬CAA94‫ آ‬A@ AA2‫م ا رآ‬4A (‫ ا‬nA‫و‬
:‫ل‬4@ ‫اع‬D‫ أ‬$9‫ ) ا  إ! أر‬R @ ‫س‬4
.` L ) R ‫ا‬N‫ه‬
AAT‫ ا‬MAA‫ وذ‬،)D4AA !AA‫ إ‬CAA @ AA ' ‫ي‬NAA‫ ا‬AA@ ‫ب‬AA$‫ ا‬CAA@$R ‫ي‬NAA‫ ا‬4AA g@ ..
.‫وا(اب‬
.‫رئ‬4‫ ا‬M‫ ' م ذ‬V‫ و‬،4|4/‫ت أ‬4  ‫ و‬،4 D4$ @$ ‫! ا‬$@ T‫ ا‬4 g@
‫رئ‬4AA‫ وا‬AA‫! ا‬AA UAA ‫! و‬AA$  AA CAA@Q‫ن ا‬4AA‫ آ‬4AA@ ‫اب‬AA(‫ ا‬4AA ‫وأ‬
..(2)=‫رئ = ا‬4‫ و') ا‬،)B‫@ ا‬$ !‫ ا إ‬XL  ،C$R
=AA J4AA$ A@$ !AA‫م إ‬4AA@#‫در ا‬4AAR 4AA AA@ ،CAA
9 AA5‫ر أ‬NAA$' V 4AA 4AA ‫ وأ‬..
‫ ًا‬A5‫! وا‬A$ ‫د‬4A@‫ أ‬µA XA‫ وآ‬، A 5‫ ا‬XA|V‫م ود‬4AB5#‫ا| ا‬Av Ak‫ص ا‬I‫ا‬
.!4$R G‫ اد ا‬CD‫) أ‬$ُ' 4ً 
CAA* =AA AA 5‫! ا‬AA$ ‫ رك‬AA' AA5‫ أ‬XAA‫ إذ آ‬،CAA'‫و‬gR uAA' V )AA‫ا ا‬NAA@
،CAA ‫ إ‬AA@ CAA M'AAv V CAAD‫ وأ‬،[19 : AA ] [C ُ ‫ا‬  ‫ ِإ َ
 َ` ِإ‬
َ `ُ  ‫ َ ْ َأ‬
ْ َ ] !4AA$R
‫ وأن‬،‫ت‬4AAAAZ  (V‫ و )إ‬،AAAA AAAAT‫ ا‬AAAA@ AAAAl (V) ‫) أن‬AAAA$' )AAAA ‫وإن‬
.I‫ ا‬B‫ ا‬JN‫! ه‬k
4AAD# ،CAA4‫ أ‬D4AA$9 XAA
‫  ا‬AA' AA5‫ر أ‬NAA$ُ' V )AA‫ا ا‬NAA‫= ه‬AA ‫ن‬4AA‫ آ‬4AA@ ..
.(3)‫ورة‬k49 5‫ أ‬XB  $
:DK‫ @ ا™ ا‬D‫او‬
_A 9 $A‫ وا‬AD‫= او‬A 4A @ A DK‫رة ا‬4A$‫! أن )ا‬A‫رة إ‬4Av(‫
ر ا‬R 4‫وه‬
A@ G‫ب ا‬4AB ‫رئ‬4A* XA‫ آ‬4A' 4A‫ آ‬،‫ن‬K‫ ول ا‬D I @ 9$‫ ا‬X$‫ ا‬4'
.(4) (‫ ا‬4ً'%@ 4@ 4ً$ CD‫ وو ا‬JB@ 2ُ' 4 4 @
'‫ و‬،X X‫آ‬
:G‫ ا‬C5‫ ا ر‬T‫ ¬  ا‬2‫! 'ل ا‬$‫ا ا‬N‫و@ ه‬

.202 ‫ ) ص‬W$‫ن ا‬K‫  ا‬X 4$D j ‫( آ‬1)


4‫ ه‬5‫ أ‬:‫ن‬4• v ‫ن‬K‫! إاب ا‬$ ‫ و‬:(244 ،243/5) U$2‫ ا  @ ا‬C CD 4 @  ‫ل ا‬4* (2)
A )A
$‫م ا‬A‫ آ‬A^‫ن أآ‬# ،)A
$‫ن ا‬4A =A ‫ب‬A$‫ن ا‬4A A ' 49 ‫ت ا‬4‫ ! اآ‬µ@4' ‫أن‬
‫ت‬4‫آ‬5 ‫ف‬Q49 X‫ = ا‬l4‫ وا‬،‫ل‬$‫ = ا‬X4‫ ' ا‬V‫ و‬،4$%*‫ و‬L‫ن و‬B‫! ا‬
A@ A*‫ أو‬49‫ ر‬M‫ن ذ‬# ،J T9 C 4ً• v ‫ 'ُ َ ّل‬V‫ و‬،‫ت‬4‫ن اآ‬4 ‫ ! أ‬µ@4' ‫ أن‬:Q¦‫ وا‬..4%‫ا‬
.‫ هـ‬. ‫ أ‬.!$‫  ا‬x ‫ا= أو‬
XA‫ آ‬A@ ‫ة‬A2‫ن ا‬KA‫ت ا‬4A5 A@ A'
‫م ا‬4AB5‫) أ‬A$R A ‫ت‬4AB ) A‫ ا‬nA%‫ ) ا‬A$R )' G‫ ا‬Xk9‫و‬
.‫ن‬4B
.203 ،202 ‫ ) ص‬W$‫ن ا‬K‫  ا‬X 4$D j ‫( آ‬3)
.563 ‫ ص‬DK‫  ا‬$‫( ا‬4)
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
87
A'¦‫ ا‬4AR ‫ أو‬4A ‫ج‬ApR ‫ة‬A ^‫ آ‬D4A$ XA$
R AD‫ و‬4A @  DK‫رة ا‬4$‫ا‬
.. = A‫ن  ة  ا‬BR‫! و‬R B D‫ او‬JN‫ ه‬x4 I‫ن @ ا‬BR ‫ أن‬9 V ‫ن‬4‫وآ‬
‫رة‬4$‫ ل ا‬R :‫ء‬v @ )BR ‫ أو‬.. ¬'‫ر‬4‫) @ ا‬BR ‫ إذا‬CD‫ _ أ‬9 ‫هة‬4 D‫ و‬4 @
XAI' ‫= أن‬AB'‫ و‬،4A @ ‫ص‬AT'‫ي و‬A$‫ ا‬4A' ‫= أن‬AB' _A 9 = $ š D 4
.(1)‫ن‬K‫|™ ا‬4IQ = ‫ا‬N@ .. !‫و‬#‫ ا‬4‫ وده‬5  '‫  و‬4$‫ ا‬4 ‫إ‬
:‫ @ ل‬MN 
ً ^ ‫ب‬k'‫و‬
،AI‫ م ا‬A‫ و‬MA2‫ أ@) أن ا' ا‬: TL 4D‫ وأ‬$/‫ ِ!`[ و‬c
َ "ْ ‫ ] َ َر‬B@
(2 )
. V ‫ن‬B' B ‫م‬B‫ ا‬4 ‫ل ا ' إ‬L#‫ آ  أف ا‬4D‫ وأ‬$/‫= و‬B
:$*‫ اا‬X  ‫ا‬
A‫ ه‬u A ‫ن‬K4A9 44D‫ م ا‬$ U‫آ ! أن ا‬0' `l‫ وا‬$*‫ وا‬X ‫ك د‬4‫وه‬
.‫ي‬T‫وق ا‬N 4D‫د‬4@‫ا‬
=A  A/(‫ر'¬ ا‬4A‫ ا‬A ‫ ة‬A ‫ة‬A ^‫ذج آ‬4AD ‫د‬A ‫ @ و‬X^' X  ‫ا ا‬N‫ ه‬..
CAA9 ‫ا‬AA$D‫ وا‬،4AATً 49 ‫ًا‬ZgAAR ‫ن‬K4AA9 ‫وا‬ZgAA@ ،AA 9$‫ ا‬AAT‫ا ا‬AA$R =AA ‫ب‬AA$‫ ا‬AA x
.4ً W 4ً4D‫ا‬
:‫ ا= ا وي‬9‫'ل أ‬
)AT qD4‫
) وآ‬$‫'= و وا @ ا‬N‫ = ا‬4I‫'¬ ا‬42‫ء وا‬4$‫™ ا‬I* X w ِ Rَ V
،CAA9 )TAAv‫ و‬،CAAW9 )'4AA‫ و‬،)'AAB‫ن ا‬KAA‫وة ا‬AA )*‫و‬NAAR AA@ ،AA 9$‫ ا‬AA x
@ ‫ ًا‬ZgR‫ و‬x ‫رة‬4Z‫™ إ‬I‫ ا‬JN‫ ه‬XR V ،C @ )*‫ا‬T/‫ وا‬،C ‫ إ‬4 ‫ا@) آ‬ID‫وا‬
،AA 9$‫ ا‬AA‫  ه‬AAL#‫) ا‬AAT qAAD4‫'= آ‬NAA‫= ا‬AA )‫ه‬AA x =AA ‫ة‬AA‫ و‬AAW‫س و‬AA‫ا‬
:‫ة‬Z0‫ت ا‬4'4B‫ ا‬f$9 – ' 4 @ – ™I‫ ا‬JN‫ت ه‬4• = ‫
 ئ‬D‫و‬
CAAR‫و‬R AA ‫ و‬AA' ‫ن‬4AA‫ آ‬CAAD‫ه ي أ‬AA‫ ا‬AA5‫ د أ‬AA
‫م ا‬4AA (‫ ة ا‬AA/ AA@ ‫آ‬NAA' ..
CAR4‫آ‬9 ‫ وأن‬،CA  f AR A DK‫ ا‬n|4‫ أن ا‬C ‫ ! و‬W'‫ و‬،!4$R G‫ب ا‬4B
T AI9 ‫ءت‬4A A‫ت ا‬4A'¦‫اب أو ا‬NA$‫ت ا‬4A'K ‫ن إذا *أ‬4‫ وآ‬،R Cl @‫ و‬UBR
.49 j BR‫ و‬،4$ ‫وب‬4
R ،‫م‬4/V‫ وا‬U
$‫ا‬
‫ن ذات‬KA‫أ ا‬A' (‫ـ‬A‫ه‬1313 ‫دي )م‬4A9K ‫š اد‬B‫= ا‬5‫ ا‬Xk@ ¬ 2‫ن ا‬4‫ آ‬..
¬ A2 ‫ل‬4A@ ،(‫ت‬4A'¦‫ ا‬A ' A2‫ي ا‬4A2‫اق ا‬T/V‫ وا‬Zg‫ ا )ا‬Cx ‫'م إذ‬
)RAL 4 ،‫ ذرة‬4 )R ‫  و‬،‫ن‬K‫ @ ا‬4‫
ه‬D ‫ة ا‬N‫ إن ا‬:= 5 X
R ‫ا‬
XAAQ‫ ود‬،JK :‫ل‬4AA* )AAZ ،‫اء‬AAI‫! ا‬AA‫) إ‬B94AA Z ‫ن‬AA* R ) AAp‫ و‬،4AA^ ‫س‬AA
‫! ا‬AA
.‫م‬4'‫ ة أ‬$ ‫ و ض‬CR
5

.‫ر‬4IQ49 205 ‫ ص‬،‫ن‬K‫  ا‬X 4$D j ‫( آ‬1)


.206 ‫ ص‬n94‫ ر ا‬I‫( ا‬2)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪88‬‬

‫و*‪4‬ل ذات ة‪ :‬إن ا‪ I‬ا   ‪K49‬ن ‪ '4x‬اك وا(‪45‬ن‪.‬‬


‫‪ ..‬و'ل ا‪ ¬ 2‬ا
 ‪  X‬ا‪4‬در اا| ري – أ‪ 5‬آ‪4A‬ر ا‪ ¬'4A2‬ا‪A$‬و@ =‬
‫@ ‪ – JI‬وه '‪45 jI‬ل ‪ C 9‬و‪ A Cp Av‬ا‪ ) 5A‬اا| ‪A‬ري )م ‪1919‬م‬
‫– اا@‪1337 n‬هـ(‪  :‬رأ'‪ q‬ا‪' ¬ 2‬أ ا‪K‬ن ا‪4AB@ ،)'AB‬ن '‪* XA %‬اء‪A@ CAR‬‬
‫‪L‬ة ا ‪ X‬أ'‪ 4‬إ‪4@ ،4r‬رة '‪ ،B‬وإذا ‪4‬ء ذآ ا‪N$‬اب‪ !AB9 ،‬وا‪ TA/‬ا‪!4A$R G‬‬
‫و‪kR‬ع إ ‪4A5 X^' 4ً
 4kR C‬ل ‪gA' =A‬ل ا‪Al A@ CA' =A A$‬ا‬
‫و‪ ،j‬وإذا ‪4‬ءت ‪ 4 @ 'K‬ذآ ر‪ 5‬ا‪  – G‬و ‪ – X‬ا‪ 2/‬و‪4AR Y /‬رة‪ ،‬وه‪ A‬أ‬
‫‪ 4 4L‬أ‪Q‬ى)‪.(1‬‬
‫  إ*‪4‬ل‪:‬‬
‫و = ‪4D‬ذج ا‪ ) 4#‬ا‪ZgR ='N‬وا ‪K49‬ن وا‪4/‬دوا ‪ C‬ا‪4/‬دة ‪4v : W‬‬
‫ا(‪/‬م  إ*‪4‬ل‪.‬‬
‫'ل أ‪ 9‬ا= ا وي‪:‬‬
‫ أ‪) YZ‬ا‪K‬ن ا‪ A  @ ()'B‬إ*‪4A‬ل‪ ،‬و@‪ CA @ Z0A' )A 4A CAD A‬آ‪4A‬ب و‪V‬‬
‫‪ ، AAIpv‬و‪ AA' )AA‬ل ‪ AA‬إ*‪4AA‬ل إ‪AAT' 4 D AA49 J AA AAQK !AA‬ص @‪ AA9 AA‬ا‪KAA‬ن‪،‬‬
‫و'‪ @  %‬أ ا|‪ ،C‬و'
‪A‬ب @‪Ap @ ،CA*4@K A‬ج ‪ ، A' )A$9‬وإ'‪4A‬ن '‪ ، A‬وإ‪Av‬اق‬
‫ ' ‪ ،‬و*ة ' ة‪.‬‬
‫وآ‪ q R 4‬درا‪ ،C/‬وا‪4@K q$R‬ق @‪ ،JB‬ازداد إ'‪gA9 4ًD4‬ن ا‪KA‬ن ه‪ A‬ا‪4AB‬ب‬
‫ا‪ ، AA4p‬وا‪ )AA$‬ا‪ AA9#‬ي وأ‪4AA/‬س ا‪4$AA‬دة‪ ،‬و ‪4AA‬ح ا‪4AA*#‬ل ا‪ AA$‬ة‪ ،‬و ‪AA‬اب ا‪•AA/#‬‬
‫ا ة‪ ،‬وأ‪ CD‬د‪/‬ر ‪4 5‬ة‪ ،‬و‪D‬اس ا‪4W‬ت‪.‬‬
‫و) ' ل '  ا = و‪ A x‬ا‪ = A‬إ‪ !A‬ا‪ A@ 9 A‬ه‪NA‬ا ا‪4AB‬ب ا‪،UA
$‬‬
‫و@‪ ،C‬ودرا‪ ،C/‬وا‪V‬ه اء ‪B2 @ C9‬ت ا‪ ،I$‬وا‪ @ C|4/‬أز ‪4A‬ت ا ‪،A D‬‬
‫و‪ @ C BR‬ا ‪4‬ة وا‪ ،)B‬و'‪ ! U$‬ا = إا‪ = )l‬ه‪N‬ا ا‪4B‬ب‪ ،‬ا‪N‬ي‬
‫'@ ا‪ C9 G‬أ*ا ً‪ ،4‬و'‪.='QK C9 k‬‬
‫'ل إ*‪4‬ل‪:‬‬
‫إ‪ MD‬أ'‪ 4‬ا) ‪ R V‬ال أ‪ً /‬ا   =  '=‪ ،‬وا‪ ،)A$ ='B‬و‪ AR V‬‬
‫‪ = MR4 5‬ا‪K‬ن رأ‪ ،4ً/‬إن ا‪4B‬ب ا‪N‬ي ه ‪ I‬ر ‪ MR4 5‬و ‪ V ،MAR* A‬ا‪4AIR‬ل‬
‫‪ C9 M‬إ‪ V‬إذا ‪ MRk5‬ا@‪4‬ة‪ُ@ ،‬أ  ‪/ M‬رة »'‪A «uA‬ت ‪@ .A9‬ا
‪!4A‬‬
‫* أ‪ `L‬ا‪4B‬ب ا‪N‬ي أُ‪ D‬ل  ‪ M‬اة 'ُ! ا¦ن ت ‪9‬ا‪ 5‬و‪.(2)/‬‬
‫و'ل‪ :‬أ*ل ‪ 4 )B‬أؤ = ‪ C9‬وأد'=‪ :‬إ‪4B9 u  CD‬ب @‪ ،U‬إ‪ CD‬أآ^ = ذ‪،MA‬‬

‫)‪ (1‬ا ‪ XQ‬إ! ا را‪4/‬ت ا‪  DK‬ص ‪I9 106-104‬ف ' ‪.‬‬
‫)‪ (2‬روا| إ*‪4‬ل‪4IQ49 40 -28 :‬ر‪.‬‬
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
89
..(1))4$‫  ا‬TR ‫ن‬4D(‫  ا‬TR ‫ وإذا‬،‫ن‬4D(‫  ا‬TR U‫ ا‬XQ‫إذا د‬
:/‫ن ار‬4 ‫ ' ا‬9
‫ًا‬ZgAR ‫ن‬K4A9 ‫وا‬ZgAR ='NA‫ ) ا‬4A#‫ذج ا‬4AD =A A/‫ ار‬$A/ ‫ن‬4A ‫ ' ا‬9‫و‬
CA9 G‫ ا‬µA5‫ر« و‬A‫ ا‬X|4A/‫ @ »ر‬45  ^B‫ ا‬U‫ وآ‬،C D4$ C  ql4@‫ و‬،4ًT49
.. D4 ‫ إ! دو‬4 ‫آ‬R X'R‫@ و‬p‫ط ا‬/ ‫ @ة‬4 ‫آ‬R @ ‫م‬/(‫ا‬
_'‫ و‬،‫ ة‬49 $2' ‫ن‬4‫ آ‬4ً L V ً 4*‫ن إ‬K‫ ! ا‬/‫ ار‬X'ُ ‫ أن‬X* ..
AA@ AAD
‫در ا‬4AA‫ ا‬AA ‫م‬AA‫ = آ‬AA9 ‫ازن‬AA' NAAQ‫ وأ‬،J‫  وراء‬AA' AA5‫ رو‬AAv =AA
..«‫ت‬49B‫ »ا‬C94‫ اه ي @ آ‬5‫ = آم أ‬9‫« و‬U T‫ »@ح ا‬C94‫آ‬
‫  وراء ذاك؟‬AA/‫ أم أ‬،‫ا‬NAA‫  وراء ه‬AA/‫ أأ‬،‫ًا‬A ^‫ت آ‬AA5‫ ا‬:G‫ ا‬CAA5‫ل ر‬AA'
!A A%p'  َّ D4A5‫ ر‬r4Ap9 ‫ ' ة؛ إذ‬A2‫ة ا‬A ‫ ا‬JN‫ @ ه‬UR‫ أ‬q‫ آ‬4 5‫و‬
..4A‫ اول آ‬A
‫ ا‬JNA‫ ه‬A ‫ و‬،4A$  ‫ق‬A%‫ ا‬JNA‫ ه‬A'‫ ا‬9 ‫ إن‬:A9 j'‫* و‬
AAA‫ ا‬AAA 5@ ،)'AAAB‫ن ا‬KAAA‫ ا‬AAA‫ ه‬4AAAD‫ إ‬.. ‫رة‬4 AAA‫ ا‬UAAA‫اآ‬B‫ ا‬JNAAA‫ ه‬uAAAv‫و‬
.. AAv !AA/‫ أ‬AA‫ن ه‬K4AA@ .. )'AAB‫ن ا‬KAA‫ ا‬AA@ V‫ن إ‬AAB' V ‫ إذن‬AA ‫ا‬
..‫ق‬r(‫ذ ! ا‬4/‫وأ* س أ‬
.C ‫ دت‬/‫ وا‬،C9 qI‫ وا‬،‫ن‬K‫ ! ا‬q*‫ ا م أ‬M‫ ذ‬N ‫و‬
‫ة‬4A 5 · A‫ أت أ‬A9‫ و‬،)'B‫ن ا‬K‫ ا‬D4$ 9 R !‫ ه وو* إ‬X‫ آ‬q@L ..
‫ء‬4AAZ#‫ ا‬JNAA‫ ه‬AA@‫ و‬.. ‫ى‬AAQ‫! أ‬AA‫ إ‬AA' =AA 4AA ً D ‫ ار‬AA*#‫ ا‬RNAAQ‫ أ‬..« AA'
‫ ا‬$AA/»
..)'B‫ن ا‬K‫ت ا‬4l @ = $94D   ‫ن‬4$ * ) L = ‫ ت‬R
X|4A/‫ »ر‬4  )r‫ ا أ‬X|4/‫ ا‬MR ،‫ص‬4pv#‫ = ا‬5 = ! 4  ‫أ‬
.. (2))'B‫ن ا‬K‫ر ا‬D = 45 q^$D‫ ا‬4D‫ار« إ‬
:‫ذج آ^ ة‬4‫ا‬
='NA‫ ) ا‬4A#‫= ا‬A _' A‫ ا‬AI$‫ ا‬A@ ‫ذج‬4A‫= ا‬A 4Ak$9 ‫رئ‬4‫ ا‬Q‫ أ‬M ‫وإ‬
.‫ن‬K49 ‫وا‬ZgR‫ا و‬/‫أ‬
qTAv‫ و‬،  A A' 
D‫ة إ‬A/‫ أ‬A@ ‫ت‬gA2D A‫ ا‬DA‫ ه‬q 9 2|4 JN@
‫ أن‬4AA ` AAR‫ أ‬AA$ 4
‫ ا‬AA@ ‫ك‬4AA‫ وه‬،4AA/‫ل درا‬4AA‫ ا (آ‬AA‫! آ‬AA‫@ت إ‬4AA/ )AAZ ،AA49
.. C ‫ إ‬R ‫ وأن‬،‫م‬/(‫ف ! ا‬$R
@ ‫ن‬K‫ ا‬C‫آ‬R ‫ي‬N‫ ا‬Z#‫ ا‬jL‫ أن أ‬،q‫و‬45 4  %/‫ = أ‬.. :D‫ل ه‬R
n4Ap ‫ ة‬4A/ R ‫! و‬5 ‫ن‬K‫^ = ا‬4^‫! = *اءة ارة ا‬D‫ @) أآ ا‬،*

.158 n94‫ ر ا‬I‫( ا‬1)


.‫ر‬4IQ49 162 – 161 ‫  ص‬R‫ ة ذا‬/ – ‫ ار‬X|4/‫ت ر‬4 ‫( آ‬2)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪90‬‬

‫ه‪N‬ا ا‪B‬ن‪ qD4B@ ،‬ه‪ JN‬أول ‪L‬ة  @ ا(‪/‬م)‪..(1‬‬


‫‪ ..‬وه‪NAA‬ا @ ‪4AAD  4A‬ي ا‪ :AAD‬ر ‪ _AA9 XAA‬و‪4AA5R‬ل‪ ،‬ا‪ 9 ™AAQ‬را‪AA/‬‬
‫ا‪ 4'4k‬ا(‪  /‬وا‪ =  9$‬آ^‪A/ !k* ،U‬ات  '‪ A‬ة @‪ A‬ا‪AT‬ب وا‪A2‬ق‬
‫وأ@' ‪ 4‬و‪ ،4 /K‬و‪2 2D‬ات ا‪49#‬ث وا‪ = UB‬ا(‪/‬م وا‪4k‬رة ا(‪، /‬‬
‫وا‪ !D‬ا‪ C9  #‬إ! إن إ‪4 j L @ C /‬م ‪.1977‬‬
‫'ل ‪4D‬ي‪ :‬إ‪ V D‬أ‪ @ W Mv‬ر‪ ،ε  4/‬وا أ‪ )R4AQ CD‬ا‪4A D#‬ء‬
‫وا‪ ،= /‬وأ‪4 _$ُ9 CD‬س آ‪ ،@4‬وأن ر‪4A C4A/‬ءت ‪ )Ap‬ا‪ 5A‬ا‪NA‬ي ‪ AD‬ل @‪A‬‬
‫ا‪A‬راة وا(‪ .XA
D‬وأ‪ =A5‬د ‪ !A XA‬ذ‪ MA‬ه‪ A‬ا‪KA‬ن ا‪ A
$‬ة ‪ ..‬و'‪A‬ل‪ :‬إن ^‪XAA‬‬
‫ا‪ B‬ا‪ 9$‬ا(‪  /‬ا‪ = $‬ا‪  Zg‬ا‪ DK‬آ^‪ X‬ر ‪ X‬أ@غ = د ‪.. (2)C‬‬
‫‪ ..‬وه‪NAA‬ا آ‪4AA‬ت ‪ :  AA/‬ا‪ !AAT‬ا'‪ D4AA%‬ا‪AA2‬ر @‪ AA‬ا‪4 AA‬ت وأوا|‪XAAA‬‬
‫ا‪4  $‬ت‪ ،‬ا‪ n‬ا(‪/‬م ‪4‬م ‪1976‬م ‪ $9‬أن ‪$R‬ف ! ا‪K‬ن ‪9‬ا‪.C v %/‬‬
‫'ل ‪ MR @ :  /‬اة = ‪@) R4 5‬ة ا‪2‬ة وا
‪4A‬ح( ‪ A9‬ا ‪ A‬وآ‪DgA‬‬
‫@‪ q$‬آ‪v X‬ء‪ ،‬و ‪  q5‬ا
‪4‬ح وا‪2‬ة وا‪4‬ل وا‪4‬ء ‪ ..‬آ‪v X‬ء‪ ،‬و‪=B‬‬
‫آ‪ X^ q‬اد أ* = ‪
v‬ة إ! أ‪AQ‬ى‪ ،‬و‪ )A‬أآ‪ 4Aً$D4* =A‬أ‪ً A9‬ا‪ ،‬و‪ =AB‬آ‪A* qAD4‬اءة‬
‫ا‪K‬ن ‪R 94^9‬آ ‪Av XB‬ء ‪ A9‬ا‪ Q‬آ‪ qA‬أرا‪ ،4A5 J‬وآ‪4A‬ن ا‪ XA^ Al‬ا ‪A‬‬
‫‪  Ipv‬ا  )‪.(3‬‬
‫‪ ..‬وه‪N‬ا ا' = د' ‪ ،4D@ @ )$R :(1929 -1861) C‬وأ‪ v‬إ‪ C /‬و‪!R‬‬
‫‪ L49‬ا '= )‪' (1927‬ل = ا‪K‬ن‪:‬‬
‫إن ‪ AA
$‬ة ا‪4AA D#‬ء ا‪AA/ ='NAA‬ا  ‪ً A‬ا ‪ ε‬آ‪ AA@ qAAD4‬اا*‪ AA
$ AA‬ات و* ‪،AA‬‬
‫و‪4  l$ 449‬ن ا'‪  %D 4 9 .‬أن ‪ A
$ !AD‬ة ا¦'‪4A‬ت ا‪:A DK‬‬
‫)ا‪ AA
$‬ة ا‪ AA4p‬ة( وذ‪ MAA‬أن ‪ ZgR‬ه‪ 4AA‬دا|‪ )AA‬و ‪ ،AA 4AA$‬و ‪ =AA‬ا ‪!AA  AA‬‬
‫ا‪ @ = 0‬آ‪ X‬ز ‪4‬ن و@ آ‪4B X‬ن أن 'ى ه‪ JNA‬ا‪ A
$‬ة ‪A
9‬د ‪AR‬وة @‪ A‬آ‪4A‬ب‬
‫ا‪.G‬‬
‫‪ u‬ا‪AA2‬آن @‪ AA‬د‪ ،)AA/D AA Q‬أ‪ AAx AA* CAD‬ا *‪ )9AA‬ذ‪ MAA‬ا‪AAB‬م‬
‫و'‪AA‬ل‪ :‬أ‪¶ A5‬‬
‫ا‪ UAA
$‬ا‪4AAI‬در ‪ =AA‬أ‪4AA‬ق *‪ UAA‬ا‪AA/‬ل ‪ ،ε‬وآ‪ )AA‬آ^ ‪ًA‬ا ‪ 4AA‬آ‪D4AA‬ا ‪ !AA‬و‪MAAv‬‬
‫ا‪kp‬ع ‪ M‬ا‪4#‬ظ ا‪4Q#‬ذة ا أ‪ 4‬إ'‪4A‬ن ‪4A/‬وي‪ ،‬و‪ =A )$A' )A‬ا(‪A/‬م‬
‫إ‪* V‬ة ‪# )5‬اض ا ‪..(4) 4 D‬‬
‫ه‪ JN‬ا‪4‬ذج ا‪ n94‬ذآه‪ 4‬آ‪- qD4‬آ‪AR 4A‬ى ‪4AD# -‬س  ‪ qA‬ا‪ AT‬ا‪ A 9$‬ه‪A‬‬

‫)‪4* (1‬ا = ا‪K‬ن ‪4$‬د ا '= ‪4B n ،X Q‬ب إ‪4v‬رات ا(
‪4‬ز ر‪ ،/‬ص ‪.287‬‬
‫)‪ (2‬ا‪ I‬ر ا‪ n94‬ص ‪.287‬‬
‫)‪ (3‬ا‪ I‬ر ا‪ n94‬ص ‪.268‬‬
‫)‪ (4‬ا‪ I‬ر ا‪ n94‬ص ‪.263‬‬
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
91
. 9$‫ ا‬CT  x ‫ى‬Q‫ أ‬T 4 5‫) اا‬$' 4‫ آ‬4‫ه‬$R X9 ،)D4
AAT‫ ا‬AA ) 4AA$R AA@ CAA ‫ن إ‬AA%' ‫ا‬D4AA‫ آ‬4AA !AAI*‫ أن أ‬CAA @ MAAv V 4AA ‫و‬
،A 9$‫د ا‬A‫ ا‬A@ · A$' ™pv ‫ي‬# ‫ي‬T‫ا إ! اى ا‬I' ‫ ؛ أن‬9$‫ا‬
– A' 
D(‫ ا‬AT‫ ا‬4A )$' = `%' 4^ 4ً 4R ،*r‫ و‬/9 49 n%'‫و‬
4 4AAA/‫ وأ‬AA 9$‫ ا‬AAT )*‫و‬NAAAR ‫ى‬AA ‫ أن‬UAA'‫ ر‬AAA9‫ل – و‬4AA^‫ ا‬X AA/ !AA
‫ن‬K4AA9 Ÿ4AA‫ه) ا‬ZgAAR 4AA'‫ رأ‬AA@ ‫ا‬NAA‫ ه‬AA ‫ و‬،XAA5‫ا‬9 4AA XAA*‫ن أ‬B AA/ 4AAx9‫و‬
.(1)94‫ت ا‬4B49 C )k$9  Y  ‫ي‬N‫وا‬
:‫ن‬K‫ول  ول ا‬#‫ ا‬I$‫دة إ! ا‬
4AB A 9$49 )A 4A- ‫ذج‬4AD A
D ‫ن‬KA‫ ول ا‬A ‫ول‬#‫ ا‬AI$ 4D  4 ‫ذا‬z@
= ‫ت‬4'K C49 ZgR ‫ي‬N‫ ا‬v4
4‫ن آ‬K49 4ً W ‫ًا‬ZgR ‫ت‬ZgR * -4D4 q 
CAA9 ‫ء‬4AA ‫ي‬NAA‫ا وا‬NAA‫ إن ه‬:‫ل‬4AA* )AAZ ،CA  Cُ A
ُ  ‫ د‬qAAkQ‫! أ‬AA5 !AAB9‫ و‬،)'AA ‫رة‬A/
.G‫ ا‬C5‫) ر‬/‫ وأ‬.(2)‫ ة‬5‫ة وا‬4B2 = ‫ج‬p  -‫ ام‬C  - ! 
‫وق‬NAA‫ب ا‬4AAL‫ أ‬AA 9$‫ ا‬AAT‫ ا‬XAA‫ن أه‬gAAv =AA XAA ‫ ا‬AA‫ا ه‬NAA‫! ه‬AA$ u AA‫و‬
‫ا‬A  @ = A‫ = ا‬A9 ‫وا‬A2' ‫ أن‬AT' ='N‫| ا‬#‫؛ @) ا‬uB$‫ ا‬X9 ،4 ` I‫ا‬
.'‫ ه ا‬C9 ‫ن @ دادوا‬K‫ = ا‬C@ )  XBv‫ أ‬4 )
.‫ن‬K49 ‫ع‬4D 4ً /4/‫ أ‬4ًrv u  4D‫ ا‬X‫  = آ‬9$‫) ا‬$R ‫ أن‬J ID 4 X‫آ‬

ً A ‫ ر‬qA‫ آ‬:‫ل‬4A* u A* =A9 ‫رث‬4A‫ن أن ا‬KA‫ ا‬X|4k@ @ u'k‫= ا‬9‫ج ا‬Q‫أ‬
G‫ ا‬AA qAA Rg@ ،AA 9$‫) ا‬AAY$َ Rَ !AA5 ‫ن‬KAA‫) ا‬AAY$َ Rَ V :AA XAA @ ،(3)AAB D4A  AA@
)A$R ‫ أن‬XA* A 9$‫) ا‬A$R :‫ن‬A'‫ و‬،A ‫ن‬BAk' )AD‫ إ‬:qA@ ،CA MA‫آت ذ‬N@
µA5 ‫ن‬4A' V‫ و‬،‫ن‬KA‫ ود ا‬A5 CA @ µAR ‫ن‬4A ‫ ز‬A@ MADz@ ،XA$R V :‫ل‬4A@ ،‫ن‬K‫ا‬
.(4)‫ ا ود‬C @  Y kُR‫ اوف و‬C @ µR ‫ن‬4 ‫ ك ز‬$9 ‫ وإن‬،C@‫و‬5 =  ^‫آ‬
A D49‫ء وا‬4A2‫ وا‬A'‫ ا ا‬n R @ ‫ن‬K49 44D‫ أن  م ا‬4 `k' 4‫ = ه‬
..  9$‫ ا‬T 4*‫و‬NR j$l U9 u 
!‫ إذن؟‬U‫ ا‬4 =B‫و‬

!A‫ا إ‬$A/‫ ا‬4 A$@ MA‫ ذ‬A ‫ و‬،A 9$‫ن ا‬A' V ='N‫ ا‬M•‫ أو‬،‫ن‬K49 ) 4#‫ ا‬ZgR ‫ذج‬4D @ ‫آ‬ND ) ..(1)
‫ي‬NA‫ ا‬AZ#‫ا ا‬NA‫ن ه‬# )A ‫ ث‬AD )A .. 4A XB29 ZgR‫ ات و‬TR )‫  ه‬qZ 5 – CD' V )‫ن – وه‬K‫ا‬
4A‫ أو آ‬CATD‫ و‬$ *A‫ ا‬C4 ‫ن و‬K‫
س ا‬9 ‫ون‬Zg' )D# ، ‫ ا‬4D I ‫ ه‬u  ‫ن‬K‫ @ ) ا‬CZ 5‫أ‬
.‫ن‬K  ‫ر‬4p‫ة ا‬249 ‫ون‬Zg' – G‫ ا‬C5‫ دراز – ر‬G‫ ¬   ا‬2‫ ا‬C '
CA9 ‫ن‬4A'(‫ ا‬g2  C$ ‫ل‬4$DV‫! وا‬$‫ ه @) ا‬D4'(‫ ا‬Zg4@ ،J 'D ‫ي‬N‫ ا‬D4'(‫ ا‬Zg‫ ا‬u  ‫ا‬N‫وه‬
!A$‫ا ا‬NA‫ ه‬A‫آ‬g'‫ و‬،=' A5 ‫ت‬AI9 ‫ن‬KA‫ ا‬XA RR A‫  ه‬$‫ ا‬JN‫ح ه‬4
D ! 4' 4 ‫ و‬،U‫@ ا‬
:‫اء‬$A2‫[ ]ا‬% َ !ِ ِ ْHُ `ِ ِ' ‫ َ ْ!ِ  آَ ُ ا‬
َ @ُ ‫َأ‬+َ َ[َ  %
َ !ِNَ
ْ -‫ ا‬s
ِ &ْ 'َ 5َ 
َ @ُ َ
ْ ^ َ ْ
َ ‫ ] َو‬:!4$R C* @
!‫؟‬C‫@ن آ‬$' V‫ و‬CD' V ‫ء‬29 ‫ ن‬0' j B@ [199 ،198
.207/1 ‫م‬42‫= ه‬9V '‫( ا ة ا‬2)
.( L '%9 T‫وف ا‬5 X‫ آ‬n%' V ‫ي‬N‫
 ا‬#‫ ا‬X^ )  ّ  ‫ أي‬:B (3)
.(3) ‫( و‬1) )*9 u'k‫= ا‬9V ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (4)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
92

™ pA2R )AR‫ و‬،‫ة‬A ^‫اض آ‬A‫ أ‬CA ' Av ‫ض‬A C94AL‫ أ‬A* 4A 4AًIpv ‫ أن‬U‫ه‬
=A ‫ل‬gA/ 4 A‫ و‬،‫ء‬4Ar#‫= ا‬A UA r %/‫ا‬9 C U/4‫ ا واء ا‬jL‫ وو‬Cl
.C 9 @ ‫دراج‬#‫ ا‬C9 ?R ‫ي‬N‫'=( @œ وا‬/#‫ )ا‬CDg9 j2‫ا واء اآ‬
!‫ول ا واء؟‬4R @ ‫ = اض أن ' أ‬u ‫أ‬
‫ا‬NAAA‫ر ه‬AAAR ‫ذا‬4AAA@ .. AAAQK UAAA % ،‫ب‬4‫ه‬NAAA‫! ا‬AAA AAAL‫ وأ‬،MAAA‫ ذ‬XAAA$' )AAA ‫= إن‬AAAB‫و‬
!‫ف؟‬I‫ا‬
AA@ 4ًAA/ ='AA/#‫ن ا‬AAB' ‫ن‬gAA9 CAAD4'‫ م إ‬AA‫ و‬،‫ واء‬AA‫ا ا‬NAA9 C@4pAA/‫ ا‬AA‫ ه‬u AA‫أ‬
.0‫ ا‬Cl‫ب أا‬4‫ وذه‬، ' 2‫ ا‬Cl = ™p‫ا‬
.f'‫ا ا‬N‫'=  ه‬/#‫ = أ  ا‬v‫ أ‬4$ ‫ن‬K‫إن أ  ا‬
،`AAAl‫ ™ وا‬pAAA2‫ وا‬،= AAA  ‫ ذي‬XAAAB AAA'‫د‬49 CAAAl‫ وأا‬،‫د‬AAA  ‫ض‬4AAA@
4AB‫ و‬،4A/ ‫در‬4AT' V 4Aً 4R ‫ ًء‬4v CD‫ذ‬z9 ‫ =   ث‬4$‫ رب ا‬C D‫ أ‬..‫وا واء  د‬
.. ‫ ' ة = اض‬2‫ ا‬4R4D4$ = )x‫ ! ا‬C‫و‬4R 'D V
!‫ذا؟‬4
‫  أن‬%' 4R 9 @‫ و‬،4' '‫ = أ‬9 ‫ن ا د‬K‫ @ أن ا‬n^D V ‫ر‬4IQ49 4D#
.4D
4 $'‫ و‬،4RB2 X'
:‫ن ه‬K49 44D‫ م ا‬$ /4/#‫ ا‬U‫ إن ا‬،Q‫) أ‬$D ..
.‫ة‬N@  TR‫') و‬R  /‫ف وآ‬4v ‫ف‬ ٍ 4‫ آ واء آ‬C9 ‫ن‬4'(‫ ا^ وا‬j$l
‫ أن‬MAv A@ ،‫ن‬K4A9 A^‫ن وا‬4'(‫ ا‬j$l = ‫ا اى‬N 4L‫ و‬j ‫ آ‬4 ‫أ‬
‫ة‬AA ^‫ آ‬XAA ‫ ا‬UAA9 ،AA'r ‫ون‬AA* AA ‫ ث‬AA5 XAA9 ،AA ‫م و‬AA' AA@ ‫ ث‬AA' )AA ‫ا‬NAA‫ه‬
=AB'‫ و‬،4A/D A@  TAL =A‫ رآ‬A@ ‫ن‬K‫ واء ا‬D‫ أو * @ ا‬$
q‫ه‬4/
:R¦‫ب @ ا‬4/#‫ وا‬X ‫ا‬$‫ ا‬JN‫ل ه‬4 ‫إ‬
.‫ن‬K‫ = ا‬Z‫رة ارو‬I‫ ا‬:V ً ‫أو‬
.j(‫ل ا‬r :4ً D4Z
.‫ن‬K‫ ول ا‬D = ‫ن ا ف‬4 D :4ً^4Z
.‫ن‬K‫ب ا‬45 ! 4 @ /‫) وا‬$‫وع ا‬9 ‫ل‬4T2DV‫ ا‬:4ً$9‫را‬
.‫ن‬K‫ ا‬Z‫ب أ‬4 x :4ً 4Q
.‫ن‬4% 2‫ آ ا‬:4ً/‫د‬4/
.‫ن‬K49 ‫ع‬4DV‫ @  م ا‬q‫ه‬4/ ‫ت‬4/‫ر‬4 ‫ه ) و‬4 :4ً$94/
‫ب‬4AA/#‫ ا‬JNAA‫= ه‬A UAA/ XAA‫ول آ‬4AR AA@ AA ‫د‬4‫ت ا‬4AI‫ ا‬- G‫ن ا‬AA$9 - ‫ أ‬A‫و‬
‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‪4 :‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
‫‪93‬‬
‫‪29‬ء = ا‪.X I‬‬
‫***‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪94‬‬

‫‪ :V‬ا‪I‬رة ارو‪ = Z‬ا‪K‬ن‬


‫أو ً‬
‫‪ $9 ..‬أن ' ل ا
 = = ‪ =A%9‬أ ‪ ،CA‬و'‪ A‬أ @‪ A‬ا‪A5 XQ A' )AZ ،4ً• A2@ 4ً• Av A‬‬
‫ا(دراك‪' CDz@ ،‬ى أ رًا آ^ ة ‪ R‬ث = ‪ .. C5‬ه‪ JN‬ا‪A #‬ر ‪ A@ AR‬ذاآ‪zA@ ،CAR‬ذا ‪4A‬‬
‫‪BR‬ر ‪ 4k$9‬أ ‪ XR 4Dz@ C 4‬إ! ‪ %‬ا‪$v‬ر @ ‪ً $ XB2 C‬ا  '‪.(1)C‬‬
‫@‪ X / !$‬ا^‪4‬ل‪ 4  :‬آ‪4‬ن '‪ ·%$49 $2‬آ‪D4‬ا '‪k‬ون ‪ 4ً• v C‬آ‪ X‬ة‪،‬‬
‫@‪  – C ' @ /4‬ا*‪ – q‬أن ه‪N‬ا ا‪2‬ء ه ا‪NA‬ي '‪ CA @ A‬ا‪ A$9 )AZ ،·A%$‬‬
‫ذ‪ )$' M‬ا‪ )/‬ه‪N‬ا ا‪2‬ء‪.C2%   |49 C% @ ،‬‬
‫و ‪
' 4‬أ‪4*' C'9‬ن = ا‪AB‬م ‪4A/ A‬ع ‪Av‬ء ‪ XAI' 4A‬إ‪C$ 4A !A‬‬
‫ ة ات @ ا م‪z@ ،‬ن ذاآ‪ pR CR‬ن ه‪ JN‬ا‪I‬رة = ا‪5V‬ام ){ذان(‪.‬‬
‫‪ ..‬وه‪NB‬ا @ ‪ |4/‬ا‪ #‬ر ا '
ه‪ C• 9 @ 4‬ا‪#‬و!‪ Y'ُ 4 XB@ ،‬س @‪،CA 9 A‬‬
‫س  ‪ ،J‬وا‪ #49 C9g' V @ ،` L uB$‬ر ا ‪ 49 )' V‬أه‪ X‬ا ‪.q‬‬ ‫ُ' َ ‪Y‬‬
‫و@ ه‪N‬ا ا‪' !$‬ل دت ‪: $/‬‬
‫ا‪4r#‬ل ا‪ )$@ R ='N‬ا‪#‬ر‪45‬م إ! ا د و‪B' V‬ن @‪ًB‬ا أو آ ً‪ ،4‬أو آ‪،94‬‬
‫و ‪ )'  u‬إ‪ V‬ا‪ $/V‬اد ‪#‬ن '‪DB‬ا أي ‪v‬ء ‪BR‬ن  ‪@ ' Xr XB@ ،)• 9 C‬‬
‫ا‪ )4$‬ا‪ CD4A A@ 4Aً 9  AI' 9$‬و@‪A' V = A5 ،JAB‬ى ‪ ،CA * A x‬وا‪ AI‬‬
‫'‪9  I‬ذ'‪ ،4‬وا ي ‪9‬ه ‪ ،4‬وآ‪ MN‬آ‪ X‬أ‪4r‬ل أه‪ X‬ا‪ X‬وا‪ X‬وا‪4T‬ت)‪.(2‬‬
‫وآ‪4AAA* 4AAA‬ل ‪  
 % » :ε‬د إ "
‪ 5  7‬ا
‪+;O‬ة‪ 'K ،‬ا@ "ُ َّدا` أو‬
‫‪.(3) «..`EN‬‬ ‫‪+ّR‬ا`‪ ،‬أو " ‪:‬‬ ‫"ُ َ‬
‫)@ ا وه '‪ W‬إ! ‪4x4‬ة أ  و‪/‬آ‪ ،C$ 4‬و  = ‪ =A 45‬ا‪4AB‬ر‬
‫وا‪4TI‬ر‪ CB@ ،‬أذن و = ‪ V) @ UIR‬و ‪4 (C‬ه ) ا‪4k‬رة ا ا‪ q 45‬إ‪!A‬‬
‫‪VK‬ف ا =‪Q ،‬ل ‪ = /‬أو ‪Z‬ث‪.‬‬
‫إ‪ AA' CAAD‬أ ‪ = AA9 4AA9‬ا‪AAL#‬ات ا‪ AAl4T‬وا‪AAL#‬ات ا‪ ،AA D4‬و‪ = AA9‬ا ‪JAA‬‬
‫ا‪ %‬ا‪ ،l4T‬وا ‪ J‬ا‪ /4‬ا‪ •%‬اا‪. l‬‬

‫)‪ (1‬أي ‪4'  $‬ه‪ 4A‬ا(‪4AD‬ن ‪AQ =A‬ل ‪ C$A/‬أو ‪NAR 4ADz@ JAI9‬ه‪ U‬إ‪ A !A‬ء @‪ A‬ا‪ XA$‬وه‪ A‬ا‪XA$‬‬
‫ا‪ AA‬رك أو ا‪AA‬ا أو ا‪$AA2‬ر‪zAA@ ،‬ذا *‪ 4AA‬ا‪ XAA$‬ا‪ qAAD‬إ‪ !AA‬ا
‪ AA‬ء ا¦‪ AAQ‬وه‪ AA‬ا‪ AA AA T‬رك أو‬
‫ا‪$v‬ر وا‪N‬ي '‪ % XB2‬ا‪ )$‬اا‪ ،¬/‬أو ا  =‪ ،‬أو ا‪ $‬ات ‪/‬اء آ‪  AL qAD4‬أو @‪ A/4‬ة‪،‬‬
‫و‪ ' B‬ل ا‪ % @  $‬ا‪$v‬ر ‪BR = 9 V‬ار وره‪ ! 4‬ا‪ X$‬ا رك ات‬
‫و ات @ ره‪ 4‬إ! ا‪$v‬ر ‪4A^ .. C @ R !5‬ل‪4A * )A$R :‬دة ا‪4 A‬رة @‪ A‬ا ا'‪AB' A‬ن ‪XA$49‬‬
‫ا رك و‪BR $9‬ار و‪BR‬ار ‪ AR‬ا‪4A $‬ت @‪ A‬ا‪$Av‬ر‪A @ ،‬م ا(‪4AD‬ن ‪4A 9‬دة ا‪4 A‬رة ‪A |49‬‬
‫دون ‪ ، BR‬وآ‪ )$R MN‬أ‪4B5‬م ا
' @ ا ا' '‪B‬ن ‪ X$49‬ا رك و‪ $9‬ذ‪9 M‬ـ )ا‪$v‬ر(‪.‬‬
‫)‪ (2‬آ= آ‪K =94‬دم 
دت ‪ $/‬ص ‪.312‬‬
‫)‪.C  n (3‬‬
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
95
‫ء‬4 AAv#‫ وا‬،qAABD‫ إذا ا‬4AA ‫= أ‬AA UAAkTD AA‫ ا‬AA/ ‫ء ا‬4 AAv#‫) ا‬$AA' 4AA‫= ه‬AA
.4 4‫ و ه‬U%D‫ و‬،4R‫ا‬L‫@ أ‬D‫ و‬،UkTD ‫ ا‬D ‫ه ) ا‬4‫وا‬
!A‫ إ‬W' ،49 U$‫ وا‬،‫ء‬4 v#49 ‫ك‬4 (‫ وا‬،‫ = ' أ @ ا‬5 X%‫ن ا‬z@ ‫ا‬N
)A' ‫ا‬NAB‫ وه‬،4A‫! و ه‬A 4Al‫ت ا‬4A $9 XA94ُ' C‫آ‬A/ ‫! أن‬A‫•= إ‬%  4‫و ه‬
،4A D4$ ‫ت و‬4AB‫ف ا‬A$' ‫ أن‬XA*‫ و‬،)BA' ‫ أن‬XA* 4‫آ‬A/ )ABR A‫  ا‬$‫ا ) ا‬
.4  C @ ‫س‬TR 4D# ،C$ ‫ و ت‬4Dg‫ وآ‬C Ipv @   ) ‫ ا‬JN‫@ و ه‬
‫ أن‬XA*‫ و‬،A/‫! ا ر‬A‫ إ‬CA94‫ ذه‬nAR A‫ات ا‬A‫ ا‬A@ XA%‫ا  ى ا‬N‫' ث ه‬
‫ أن‬CAA  U$AAI'‫ و‬،AA ‫د‬4‫ ا‬CAAR4 5 AA@ nAA $‫ ا‬C‫آ‬AA/ )AAB' 4AA ‫ا‬NAA‫ وه‬،‫م‬AAB‫) ا‬$AA'
AA@ XAATTR CAAD# ،!AA‫و‬#‫ ا‬JAA ‫ات‬AA/ AA@ CAA @ ‫س‬AAُx‫ و‬CAA$R 4AA !AA ‫ج‬AAp'
.(1)‫ر‬$v‫ا‬
!‫ن؟‬K‫ = ا‬Z‫رة ارو‬I‫ذا = ا‬4 ‫و‬
A@ ‫س‬ATR – •r4Q ‫  أم‬L qD4‫اء آ‬/ – ) ‫ه ) وا‬4‫ ا‬Ux‫ أ‬qD4‫ن آ‬z@
!‫ن؟‬K‫ل ا‬5 ) ‫ه‬4 = C'  ‫ن‬B' ‫ذا‬4@ ،!‫و‬#‫ ا‬J ‫ات‬/ @ X%‫' = ا‬
،‫ ل‬4A9 4A ‫ن‬4B @ 4ًl 4ً• v ‫ 'ى‬CB ‫ن‬K‫ف ا‬$' V '‫ه @ ا ا‬
،Cُ' CDz@ C'9‫ أ‬5‫ أ‬C9 M ‫ ث وأ‬5 4 ‫ وإذا‬، 5‫ أ‬C ‫ 'ب‬V‫م و‬4'#‫م وا‬4'#‫ ا‬R
.CD4B @ C‫) 'آ‬Z  * C @ W'‫و‬
|4AA‫ آ‬qAA  AATD CAA ‫ت‬AAL CAA ‫ج‬AAp @ ‫ع‬4'NAA‫ ا‬X TAA29 ‫م‬AAR CAA ‫ أ‬AA
' ..
‫ت‬AI‫ ا‬CA _A$' ‫ي‬NA‫ع ا‬4'NA‫ن ا‬4AB ‫ك‬AR CA ‫ أ‬A
' )AZ ،4$A' ‫ت ا‬4T‫ا‬
XA‫ آ‬.. A
A@ ‫أ‬AR ‫ أو‬،jR4A‫ ا‬A@ ‫ أو‬،J A‫ وا‬A ‫ ث‬R ‫ أو‬..QK ‫ن‬4B U‫ه‬NR‫و‬
.!!‫ع‬4'N‫_ = ا‬$‫ت ا‬I‫ا @ و د ا‬N‫ه‬
‫د‬A$R ‫ي‬NA‫ت ا‬AI‫ء ا‬4 4 ‫ذا‬z@ ،‫م‬4‫ه‬49 ‫ز‬4‫ه ان ا‬42' CR ‫ ووا‬J ‫ 'ى وا‬..
،‫ز‬4A
‫ ا‬4Axg@ 4A 4‫ اه‬UA‫ ذه‬A*‫ و‬C'9‫ '
أ‬،T‫ ا‬u9‫ و‬C ‫  أ‬C4/ !
. 5‫ أ‬C ‫ت دون أن ' إ‬I‫ '_ ا‬J4‫آ‬R ‫أو‬
،‫ت‬AI‫ ا‬uAD A'‫ و‬،A ‫ن آ‬4AB A@ ‫ن‬A
' 4ً/4D‫ @
أ‬C'9‫ '   أ‬..
.. ‫ن‬$' 49 ‫ون‬g$' V‫ و‬،) 9 4 @ ‫ن‬Z ' -U4T‫@ ا‬- ‫س‬4‫و'
ا‬
A
' )AZ ،‫ت‬AI‫ ا‬uAD _A$D‫ وا‬،4 @ ‫ * أدار زرًا‬J
@ ،‫رة‬4 ‫ ا‬J ‫  وا‬U‫ 'آ‬..
.. 5‫ أ‬C9 )' ‫ دون أن‬C4/ ! ‫د‬$R ‫ي‬N‫ت ا‬I‫ @ و د ا‬C ‫ ' ث  أ‬J49‫أ‬
!‫ن؟‬K‫ – = ا‬qD‫ وأ‬4D‫ أ‬V‫ ه إ‬4 ‫ي‬N‫ – ا‬X%‫ا ا‬N‫¬ @ ' = ه‬/' ‫= أن‬WR ‫ذا‬4@
‫وح‬4A‫ آ‬UA CAD‫ وأ‬،‫ن‬KA‫ ا‬A ‫ أه‬A% ‫ ا‬A• ‫= ا‬A ‫ و‬CA'9‫ ث = أ‬/ X‫ه‬

.314 ،313 ‫دم ص‬K =94‫( آ= آ‬1)


‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
96

!‫؟‬C94%Q )9 ‫م‬4‫ه‬V‫ و م ا‬،C B2‫ ا‬u' ‫ ث ا‬/ ‫ أم‬، 



NAAQg' ‫ء‬4AA9¦‫ ا‬fAA$9 ‫ن‬zAA@ ،AA/‫= ا ر‬AA/ AA@ ‫ن‬AADB'‫د و‬V‫و‬#‫ ا‬AAB' 4 AA‫ و‬..
‫ن‬KA‫ب  ا‬%‫ن ا‬g9 C'  4ًQ/‫  ر‬#‫ @ داد ا‬،‫ن‬K‫ ) ا‬$R ‫' ') إ! اآ‬g9
..‫ إدراك‬V‫ و و‬9 µR ‫أ أو‬R ‫ظ‬4‫ أ‬:‫ه‬
: ‫ه‬N‫رة ا‬I‫ا‬
:5   ‫'ل‬
 Aُ' V CAD‫ن أ‬K %‫ ا‬X5‫ @ ا‬،4D4‫ @ أذه‬q$r ‫رة ا‬I‫إن ا‬
gA
D ‫ أو‬،94A‫رة ا‬4A'‫ ز‬A ‫ أو‬،‫ة‬4@‫ر وا ع وا‬4k5V‫ت ا‬V45 @ V‫ر إ‬k
.(1)‫ة‬42‫وز ا‬4
R V ‫ وه *اءات‬، I$‫ اض ا‬#‫ب ا‬4L‫  أ‬CR‫اء‬
:G‫ ا‬C5‫ ر‬J   ‫م‬4 (‫ و'ل ا‬..
G‫ ا‬A@$ =A 4D A A ‫= ا‬Aُ' 4A ‫! أول‬4A$R G4A9 4@$‫ن آ‬K49 4@$
A G‫ )وا‬:*‫د‬4AI‫ وا‬،A9‫ذ‬4B‫ن ا‬4A'#49 CA$' ،!4A$R‫رك و‬4AR (G‫) )ا‬/‫! ه ا‬4$R
.(‫ا‬N‫ آ‬q$@ 4 G‫ وا‬،‫ا‬N‫ا وآ‬N‫ آ‬q$@
XA$' V‫ و‬،!4A$R G‫م ا‬A‫ آ‬CAD‫) أ‬A$ · A$' =A AI‫ ' ا‬:‫ن‬K‫ ا‬MN‫وآ‬
='NA‫ = ا‬A‫| ا‬4A/ CA9 CAW$' 4A V‫ن إ‬KA‫ ) ا‬AW$R =A ‫ف‬A$' V )Z ،M‫! ذ‬$
:=' g9 M‫ ) وذ‬9 !9R
‫ا‬NA‫ض آ‬A U54AL C9Av‫ء و‬4A9 q  ‫ و‬qُ‫ا إذا آ‬N‫' آ‬K ‫د أن‬4‫ ا‬:4‫ ه‬5‫أ‬
CA ‫رك‬4A'‫ن و‬4% Av V‫= و‬A CA9' V ‫ن‬KA‫ ا‬XA5 = ‫ وأن‬،!2'
A^‫ أآ‬A 4$ ‫وف‬A$ ‫ر و‬A2 A‫ ه‬4 M‫  ذ‬x !‫ا إ‬N‫ا وآ‬N‫@ آ‬
.L4p ‫وف‬$ ‫ ه‬4
=A ‫ ر‬AIR A‫ ا‬A $‫ت ا‬4AB‫ وا‬LIp‫ة واآ ا‬Y ‫ ا‬:4 D4Z ..
،‫داء‬#‫= ا‬AAA5 ،‫ت‬AAAI‫ ) ا‬AAAQ‫رئ ر‬4AAA‫ن ا‬4AAA‫ن إذا آ‬KAAA‫ن ا‬$AAA'
.)T‫ل ا‬L‫ ! أ‬U'%49 4ً@‫ر‬4
MNA UA/ ‫ى‬A*‫ أ‬XA9 ،)TA‫ت وا‬AI‫= ا‬5 ‫ة ه‬2‫ة وا‬N‫ ا‬JN‫ @ ه‬U‫وا‬
C AAIR ) AA/ ‫= ذوق‬AA ‫ن‬AAB' 4AA )4AA9 !AA‫ وأ‬..‫ن‬KAA‫) ا‬AA@ =AA  4AA‫ ا‬AA$ُ9 AA‫ه‬
..(2)J‫ا‬/ 4 C' ' = 9 4 CT2@ 4W‫ ا‬CBR‫ و‬4|4
$9 ‫ن‬K‫ ا‬U 4/‫أ‬
:‫ن‬K‫ ا‬4Z‫ور‬
:4ً Bv 4ً' R ‫ب  س‬4B‫ آ‬J4Z‫ ور‬.. = 94‫ = ا‬J4Z‫ ور‬4 @ ‫ن‬K‫ ا‬4Z‫ ور‬
=' AAR AA D‫ت أ‬4AA‫ه‬94R AA@ CAAR4'K UAABR .. ‫ت‬4AA/4‫ت وا‬AA‫ ا‬CAA9 `AAD .. CAAَّ ُD

.17 ‫ن ص‬K‫  ا‬X 4$D j ‫( آ‬1)


.‫ر‬4IQ49 ،20 ،19 ‫ ص‬R4‫  ا‬R   (2)
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
97
.‫ء‬4‫ ا‬49 ='  k‫ وا‬U‫ه‬N‫ت = ا‬4‫آ‬BI ! ‫ ق‬R ‫ أو‬،‫ا
ران‬
A@ ‫ت‬AZ‫ أ‬A‫ ا‬XA ‫ا‬$‫= ا‬A CA^' 5 A ‫ل‬4A‫ا ا‬NA‫ وي ه‬A‫ ا= ا‬9‫ أ‬jI'
:‫ل @ ل‬4*‫   إ‬Ipv ='BR
A@ ،CA ‫ و‬C AIpv ='ABR A@ XAk‫ ا‬CA ‫ إ‬A ' ‫ي‬N‫ ا‬Q¦‫ذ ا‬4/#‫ ا‬4 ‫أ‬
‫د‬AA ‫ و‬AA@ ‫ن‬gAA2‫ ا‬u AA =AAB‫ و‬،= AA‫ت ا‬AA 9 =AA qAA 9 CAA AAp' V )'AA‫ذ آ‬4AA/‫أ‬
،CA ‫ و‬،J' AR‫ و‬،C@$ @ ‫ن‬g2‫ ا‬4D‫ إ‬،JN R = ‫ول ا‬49 CD‫ وآ‬،‫ذ‬4/#‫ا‬
،)4A$9 $A/‫ أ‬A‫ ا‬XA‫ وأه‬،‫ة‬A/#‫ل ا‬4A ‫ ور‬،qA ‫ء ا‬4A9‫ن أ‬4AB V‫ وإ‬،CA ‫دة‬4@(‫وا‬
) AB‫ وا‬A B‫ِ) ا‬4A$‫ أن ا‬4A'‫ رأ‬MA‫= ذ‬A uB$4A9 =AB‫ و‬،)‫ه‬A x =A 4Aً4D‫وأآ^ ا‬
،J‫د‬V‫ أو‬CAA @ AA‫ ' ه‬،J‫ دار‬AA@ ‫ر‬AA
 ،CAA 9 AA@ |4AAl ،) A W$‫ ا‬jAA0‫ وا‬، AA2‫ا‬
AA9 =AA ‫ف‬AAT @ ،)4AA$‫! ا‬AAI*‫= أ‬AA XAA ‫ ر‬RgAA'‫ و‬،CRAA/‫اد أ‬AA@‫ أ‬CAA 9 = AA'‫و‬
.CَB5ِ = k'‫ و‬،C 
‫ذ‬4AA/#‫ ا‬MNAA@ !‫ان‬AAQ(‫ ا‬4AA'‫س أ‬4AA ‫) ا‬AAB9 AA$' V‫ و‬،‫ن‬AAW‫) ا‬AAB9 U‫ه‬NAAR V ..
CA @ ّZَ 0A' )A 4A CAD A@‫ و‬،‫ل‬4A*‫ إ‬A  A@ AZ‫ي أ‬N‫')« ا‬B‫ن ا‬K‫ ) ه »ا‬W$‫ا‬
AA$‫ '_ ا‬AA5 XAA ‫ل ر‬4AA*‫ب إ‬4AAB‫ا ا‬NAA‫اءة ه‬AA* !AA XAA*‫ أ‬CAAB‫ و‬، AAIpv V‫ب و‬4AA‫آ‬
‫ا‬NAA‫ا ه‬AAZ‫'= ور‬NAA‫ = ا‬AA‫ ا‬AA u AA 4AA ‫ق‬AA2‫ع وا‬%AA/V‫= ا‬AA CAA @ ،‫م‬AA/(49
.(1)‫ر‬4‫ع ودار و‬4 ‫ل و‬4 = JZ‫ ور‬4 @ ،U
$‫ب ا‬4B‫ا‬
***

.38 ،37 ‫ل ص‬4*‫( روا| إ‬1)


‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
98

j(‫ل ا‬r :4ً D4Z


‫ رة‬A‫! ا‬A ‫ ل‬AR A W ‫ت‬4A'K ‫م‬A' XA‫ آ‬49‫و‬x‫ و‬4*‫و‬v‫ و‬،u2‫إن و د ا‬
JNAQgR V CAD‫ وأ‬،CAQ A  !A CA  * !A‫ و‬-!4$R‫ و‬CD4/ – n4p %‫ا‬
.. ‫م‬D V‫ و‬/
!‫؟‬4 @ Z0R V ‫ذا‬4 ‫ ًء‬4 ‫ و‬4ً54L :‫ 'م‬X‫ آ‬4‫ه ه‬42D ‫ت ا‬4'¦‫ ا‬JN‫ه‬
.TI‫ ا‬N 4‫ و ده‬4‫ أ‬4D# :‫ا
اب ه‬
‫ا‬NAA‫ ه‬4@AAL‫ و‬،J‫ار‬AA/‫ أ‬4AA  !AAQ ‫ء‬AA2‫ ا‬qAAِ‫' إذا أ‬AA2‫ ا‬uAA‫ ا‬AA$ %@)
.(1) (C @ 4 ‫ف‬42‫) اآ‬Z C @ B‫ = ا‬jِ(‫ا‬
‫ م‬A A@ A ‫ دور آ‬CA (jA(‫ل ا‬Ar) ‫ أن‬A
D 4Dz@ )'B‫ن ا‬K 4D‫ ا‬4 ‫ذا‬z@
..C9 44D‫ا‬
JNA‫ ه‬AWR V ،A $ XA R‫ا‬R‫ و‬AT9 !Aُ' ‫ن‬KA‫ ا‬4A‫ أ‬A* =AD‫ و‬TAI‫ ا‬N@
.‫ن‬
ٍ 4x‫^ا أو أ‬D ‫ا أو‬$v ‫ن‬4‫اء آ‬/ ‫م‬QK ‫ @ آم‬T‫ا‬
AAA‫و‬4 ‫ دون‬4AAAِ‫ وأ‬،4AAA  ‫ُذن‬#‫دت ا‬AAA$R AAAT‫ ا‬JNAAA‫ع ه‬4AAA/ ‫ار‬AAA/49‫و‬
.454I' ‫ي‬N‫م ا‬B‫! ا‬$ !‫ء إ‬4TL(‫ا‬
AB' UA4T‫ ا‬A@ ‫ أن ا‬DK‫ب ا‬4%p ‫ء‬4TL(‫ !  م ا‬4/ 4 ‫و‬
‫ب‬4A' = |A‫ات ا‬L‫ع أ‬4/  g2' ‫ي‬N‫ح ا‬4 R‫ر‬V49 ‫ر‬$2‫ وا‬، D45‫
 او‬9
$ *A‫ ا‬CA4 ‫ن و‬KA‫س ا‬A = ?v4D ‫ح‬4 R‫ر‬V‫ا ا‬N‫ن ه‬z@ 4/‫ أ‬4‫ن وآ‬4B‫@ ا‬
XA$‫ ا‬AW' !A‫ج إ‬4A' ‫ن‬4A'(4@ ،4AًD4'‫? إ‬A2ُ' V jA/{ CAB‫ و‬،CA A WD V ‫ي‬N‫ا‬
gA2 @ UA‫ @ ا‬C   !$‫ا ا‬N‫  ه‬r4$‫رة ا‬4^/‫  ا‬،!$ C‫وإدراآ‬
.‫ن‬4'(‫ ا‬MN9
:Z ‫ن ا‬4#49 ‫ااءة‬
‫اءة‬AA‫ ا‬AA‫! ه‬AA$‫! ا‬AA‫اف إ‬AAIDV‫ م ا‬AA‫ و‬،‫ن‬KAA‫ ا‬jAA‫! إ‬AA 4AA/ 4AA ‫و‬
.= |‫ ا‬f$9 4 9‫ ا ا‬Z ‫ن ا‬4#49
=A CA XAI' 4A 9 R = R‫ و‬،‫ع‬4%‫ š ا‬R ‫ن‬4#‫ ا‬JN‫ ه‬:U ‫= ر‬9‫'ل ا‬
‫ات‬AAAL#‫ وا‬،AAAD‫ت ازو‬4AAAT‫ع ا‬4AAA/ ‫د‬AAA
9 ‫اذ‬NAAAV‫  ا‬AAAI' !AAA5 ،‫ع‬4AAA/V‫ا‬
.‫ن‬K‫ ا‬D4$ 9 R = ‫د‬I‫ ' ا‬M‫ وذ‬،9%‫ا‬
‫ن‬A9 4A 9‫ و‬،‫ن‬4A#‫اءة ا‬A9 V ،‫ن‬K4A9 ‫ت‬I‫ = ا‬9 ‫ وردت ا‬4D‫وإ‬

.136‫ ص‬DK‫  ا‬$‫( ا‬1)


!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
99
.(1) $9
، A'
‫ و*ا ا‬،X R‫= ا‬/ = ‫ج‬p'‫ و‬،= ‫) وا‬T‫رئ '= @ ا‬44@)
CpAA'  4AA‫ وا‬،‫دة‬4AA(‫) ا‬AAr‫ و‬AAT = $ 4AA‫ن ا‬4AA/‫ ا‬AA AA'¦‫ ا‬AA $'‫و‬
A@ ` AI @ ،‫ن‬4A#‫ = ا‬D4A@‫ وأ‬،A *‫= ا‬A5 =A XA9 ،‫ن‬KA‫ ا‬D4$ = V ‫ب‬%‫ا‬
‫دة‬4A(‫ ا‬UAr‫ و‬،CA ‫ء‬4 ‫ وا‬،‫رئ‬4‫ء ! ا‬4^‫ وا‬،‫ن‬4/V‫ت ا‬4B9 ‫ت‬4'¦‫' ا‬4D
.(2)C
fAA$9 ‫ات‬AAL‫ت أ‬4AA*%‫ارع وا‬AA2‫ ا‬AA@  AAD =AAD‫ و‬4AAD‫ أَذا‬qAA*r 4AA4%‫و‬
،AA'¦‫ ا‬uAA AAp‫اءات ا‬AA‫ وا‬،AAZ ُ‫ن ا‬4AA#‫ ا‬JNAA9 ‫ؤون‬AA' )AA‫| = وه‬AA‫ا‬
J‫ا‬A@‫= أ‬A ‫ج‬ApR A‫ت ا‬4A‫ ) وا¦ه‬A‫! إ‬AR A‫ن ا‬4A/V‫ت ا‬4‫ آ‬4$/ 44%‫و‬
..= $ 4‫ا‬
..D4$‫ = إدراك ا‬4 q@ID‫ وا‬،J4‫! أ‬5 C$D ‫ ال‬D V‫ا و‬N‫ ه‬4$/
***

.463/2 U ‫= ر‬9‫ ا‬X|4/‫(


ع ر‬1)
.100 ‫ن ص‬K‫( ه
 ا‬2)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪100‬‬

‫‪4 D :4ً^4Z‬ن ا ف ا‪N‬ي = أ ‪ D C‬ل ا‪K‬ن‬


‫إن ا(‪4D‬ن ه ‪l‬ع ا‪K‬ن‪ !A$9 ،‬أن ا‪ A‬ف ا‪ A !A/#‬ول ا‪KA‬ن ه‪A‬‬
‫ه ا' ا(‪4D‬ن وإ‪ C5L‬وا  ‪ @ C9‬ا‪ n'%‬ا‪0‬دي إ! ر‪ 4l‬ا‪ G‬و ‪..C‬‬
‫و = أ ‪ n R X‬ه‪N‬ا ا‪ A‬ف ‪ 4A$‬ا‪ G‬ر‪ A 4A/‬ة ‪4‬ر‪=A CA'R 4A9 AD‬‬
‫ ‪4$‬ن ‪ 45 X  ، W‬و*اء‪ 4R‬و‪.4W5‬‬
‫‪ ..‬و‪ 4AADB‬ر‪ AA 4AA/‬ة‪ ،‬و@ا‪ AA * 4AAR‬ا‪4AAB‬ت ‪ AA Z‬ا‪ ،D4AA$‬آ‪4AA‬ن ‪=AA‬‬
‫ن و‪0R‬دة ‪ =B' !5‬ا‪4‬رئ وا‪ )A@ =  4‬ا‪AI‬د ‪4A‬‬ ‫ا‪k‬وري *اء‪ٍ g9 4R‬‬
‫‪] [q‬ا(‪/‬اء‪.[105 :‬‬ ‫ َ‪ٍ 9ْ ُ 5‬‬ ‫س َ‬‫ َ‪ 5‬ا
 ِ‬
‫] َو ُ‪َ+َ [ْ َ
ِ @ُ َ Dْ +َ َ ًJْ+D‬أ ُ@ َ‬
‫‪ ..‬و‪#‬ن و ‪ AA@ 4AA‬ا ا'‪ AA‬وا‪ UAA%R AA T‬ا '‪4AA‬دة ا‪AA‬ة ‪4AA' ‬ن @‪AA‬‬
‫ن‬
‫اب‪ ،‬آ‪4‬ن ا‪  #‬ا( ‪ 4 R9‬وا‪ MN9  ^ 49 T‬ا‪َ ] r4$‬و َر ‪ ?ِ G:‬ا ْ
[ُ‪َ Jْ+‬‬
‫‪] [M‬ا ‪.[4 :X‬‬ ‫َ‪ً !ِGْ+G‬‬
‫‪ ..‬و‪ Ur4pR 4D#‬ا‪4‬س  ‪A' A@ ،4ً$‬ه‪ 4‬ا‪A G‬اءة‪4AR A@ ،‬ج إ‪ !A‬أ ‪4A‬آ=‬
‫ن
ِ ‪ْ 2:‬آ ِ‪] [+‬ا‪.[17 :‬‬
‫‪ َْ+E‬ا ْ
ُ[‪َ Jْ+‬‬
‫  دة‪ ،‬أو أز  ‪ L4Q‬أ @ ‪َ ] :4‬وَ
َ[‪ "َ ْ7‬‬
‫و‪#‬ن '‪4‬ت ا‪4‬س و‪ )R4@4Z‬و ارآ) ‪ XA$ @ p‬ا‪4 G‬را‪AD 4AR‬‬
‫‪ UR‬ا ‪4‬ن وا‪4B‬ن وا‪4pv#‬ص أ'ً‪ 4‬آ‪4‬ن اه)‪..‬‬
‫‪ . .‬و‪#‬ن ا(‪4AAD‬ن ‪ CAA$ r =AA‬ا ‪4 A‬ن‪ ،‬وآ‪ CAAl$ MNAA‬ا‪4AA'T AA‬ت‬
‫وا ‪4‬ت ‪Q‬ل ' ‪ C‬و ‪C‬؛ آ‪4‬ن = ا‪#‬ه ‪4AB9 A‬ن أن '‪ A‬اوم ‪A* !A‬اءة ا‪KA‬ن‬
‫ ث ‪ C‬دوام ا‪N‬آة وا‪I‬ة‪ ،‬و ُ َ‪¥ $‬ض ‪K49‬ن ‪ = J @ 4‬إ'‪4A‬ن‪ ،‬و‪ u A‬ذ‪MA‬‬
‫@‪ X9 U‬و  *‪49 C‬وح ا ‪ C$
R‬دو ً‪ @ 4‬إ*‪4‬ل ! ا‪.G‬‬
‫‪ = ..‬ه‪ 4‬آ‪ qD4‬ا ‪4‬ت ا' ا‪ A$‬دة ‪A^B9‬ة ‪AR‬وة ا‪KA‬ن‪ ،‬و‪4$R‬ه‪ J A‬آ‪A' XA‬م‪،‬‬
‫و‪ XR V !5‬ا‪ uA‬آ‪4A‬ن ر‪ AL‬ا
‪A‬ا| وا‪ A #‬ا‪A* =A XAB ) AW$‬أ ‪ =A 4Aً@5‬ا‪KA‬ن‬
‫  ا‪ @4‬وا ا@  '‪ 4‬اءة‪ ..‬آ‪ X‬ذ‪ n  M‬ا‪I‬د = ا‪4‬ء ‪K49‬ن ‪..‬‬
‫‪ $ X gR ..‬ه‪N‬ا ا '_ اي ا‪N‬ي '‪ = A9 œ9‬ا‪ A * = A9 .. ='A #‬ا‪KA‬ن‪،‬‬
‫و‪AAZ = AA9‬اب *اء‪ AA =AA .CAAR‬ا‪$AA =AA9 G‬د‪ =AA ،‬ا‪4AA* ε AA‬ل‪» :‬إن ه‪2‬ا ا
[‪J+‬ن‬
‫‪K‬د'‪ $‬ا‪  & ،5
&G C‬ا ‪K %‬د'`  ا;& ‪ .‬إن ه‪2‬ا >? ا‪ ^ C‬و‪ ،?1‬وه‬
‫ج‬
‫ا
ر ا
!‪ ،%‬وا
‪OW‬ء ا
‪ ،`' EG %
$R ،u‬و‪N‬ة
‪ %‬ا‪I &"  ،`&G‬‬
‫!ُ[ م‪ ،‬و "^"‡ !ُ‪ ،c&E‬و ‪ ،`yN 5S[ G‬و "‪ 5  B P‬آ‪+l‬ة ا
‪+‬د‪،@ G .‬‬
‫ن ا‪+1K" C‬آ  ‪MG 5‬و‪+> ?9' `G‬ف ‪ E> +W‬ت‪ ،‬أ إ‪  /‬أ‪ D‬ل ا
 ‪ ،‬و
‪%9‬‬
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
101
.(1)«+W !‫ و‬،+W ‫ وم‬،+W U
‫أ‬
‫ن‬KA‫ ا‬9 A9 A #‫ن ا‬4A‫ب آ‬4%p‫) ااد = ا‬9 V‫ ث إ‬R = '‫ن ا ا‬#‫ و‬..

‫ أُو‬+َ ‫ آ‬2َ َ!َ
ِ‫ِ ِ` َو‬Gَ"J ‫ُوا‬+' 7 َ!
: ٌ‫ َُ َرك‬
َ !ْ
َ‫ ] ِآَبٌ َأ ْ َ^ ْ
َ ُ@ ِإ‬C‫ و‬D = ‫د‬I‫ ا‬n 
.[29 :‫ب[ ]ص‬ ِ َ
ْ -‫ا‬
‫ن‬#‫ و‬،‫ت‬4*‫و‬#‫ ا‬X‫ @ آ‬J‫
ار‬9 jI‫ و د ا‬C  ' V * f$‫ن ا‬#‫ و‬..
.Ck$9 ‫ أو‬C‫ آ‬.. CW5  k@ qD4‫ن آ‬K‫ *اءة ا‬U%R ‫ة‬I‫ا‬
nAA  4AA ‫ ب إ‬AAD‫ و‬،qِAv ُ AA‫ ا‬X|4AA/‫= ا‬AA AA 4B AA W AA@ ‫ إذن‬..
ٌ‫َء‬O8
ِ ‫ ْ َو‬9ُ ': ‫ ر‬%: ٌ$w َِ ْ  ُ9Gْ ‫َ َء‬1 ْ7Dَ ‫س‬ ُ 
‫"َ ا‬I ‫ن ]"َ َأ‬K‫ ول ا‬D = ) W$‫ا ف ا‬
.[57 :uD'] [% َ !ِ ِ ْHُ ْ
: ٌ$َ >ْ ‫ًى َو َر‬7‫ُو ِر َو ُه‬7R
I
‫ ا‬/ِ َ
:
،J9 AAR‫ و‬،CAAR4'K µAA5‫ و‬،CAA RR‫ و‬،CAAR‫و‬R ‫م‬4AAB5‫) أ‬AA$R‫ و‬،‫ن‬KAA‫اءة ا‬AA* ‫ة‬AA^B@
.‫ ا ف‬n  X|4/‫ و‬JN‫ ه‬X‫ آ‬..=' 5‫ت ع و‬I9 CR‫و*اء‬
!AA‫ إ‬CAAQ =AA ‫ل‬AAL‫ وا‬،CAA9 ‫ع‬4AADV‫ ا‬XAA‫) أه‬AA‫ن ه‬KAA‫ ا‬XAA‫ أن أه‬MAA‫! ذ‬AA$ ..
.C ‫ ل = أ‬D‫ي أ‬N‫ا ف ا‬
،CA @ 4A9 ‫ ن‬4A$‫ وا‬،CA9 ‫ن‬4A$‫ن ه) ا‬K‫ ا‬X‫ أه‬:) ‫= ا‬9‫ رك آم ا‬D 4‫ = ه‬
u A@ ،CA @ 4A9 X$' )‫ و‬،C' )‫ و‬CW5 = 4 ‫ وأ‬،U*  = JW' ) ‫وإن‬
.(2))‫  ا‬4*‫ إ‬C@‫و‬5 ‫م‬4*‫ وإن أ‬C‫ = أه‬
!‫ُ! ا ف؟‬D  ‫ذا ' ث‬4
‫ا‬NA9 X|4A/‫œ ا‬A9‫ ث ر‬A' )A 449‫ و‬،‫ن‬K‫ ول ا‬D = ‫ُ! ا ف‬D 4 ‫ذا‬z@ ..
AA ‫ وأه‬XAAk@ AA@ ‫اردة‬AA‫ص ا‬AAI‫ ا‬AA AA ^B‫ ا‬XAA 4$' ‫ أن‬AA*‫= ا‬AA@ ،‫ ف‬AA‫ا‬
‫ت« و‬4A'4x» 4D‫( ! أ‬..X ‫ و*اءة ا‬µ‫ وا‬X R‫ ااءة وا‬Xk‫« )آ‬X|4/‫»ا‬
.«‫»أه اف‬
‫اءة‬A ‫آ‬NAُ' 4Aً 4‫ اه‬A%$ُ' V )AZ =A ‫ ف و‬A‫ن آ‬KA‫ ا‬µ5 ‫` ه) اء‬Iُ @
.49 Zg‫ = ا‬ ً k@ ‫ت‬4'¦‫ ا‬D4$ ‫  اا  ا رآ‬Dg‫ا‬
‫اءة‬A‫ل ا‬AQ =A ‫ت‬4A‫= ا‬A ‫ ر‬A* A‫ أآ‬X AIR !A‫ إ‬MNA‫ف ا) آ‬I'‫و‬
XAA R‫م ا‬4AAB5‫) أ‬AA$R AA@ ‫ت‬4AA*‫و‬#‫اق ا‬TAA/‫! ا‬AA‫ إ‬4AAk ً '‫) أ‬AA‫ف ا‬AAI'‫ و‬،$'AA‫ا‬
.X R‫  @ ا‬/4/‫ن أ‬BR V * ‫ = @ أ ر‬$‫ ' ! ا‬2‫ وا‬،4 @ n$‫وا‬
.. ‫ن‬K‫ ول ا‬D = ‫ُ! ا ف‬D  ‫ = ا* أن ' ث‬J x‫ و‬M‫ ذ‬X‫ آ‬..
‫ن‬4 AAD ‫ أ‬AA9 XAA9 ،AA ‫م و‬AA' = AA9 MAA‫ ث ذ‬AA' )AA ،)AA$D .. XAA$49 MAA‫ ث ذ‬AA5 AA‫و‬

= (3316)  ‫ وا ار‬،(164/7) |‫ و@


 ا وا‬،50 ‫ن ص‬K‫ ا‬X|4k@ @  9‫ أ‬C Q‫( أ‬1)
.‫د‬$ =9 G‫ ا‬
.338/1 ) ‫= ا‬9V ‫د‬4$‫( زاد ا‬2)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
102

.‫ول‬#‫ ا‬X
‫ ا‬$9 š'‫ ر‬49 ‫ن ' ث‬K‫ ول ا‬D = ‫ا ف‬
!! C/‫وا درا‬NpR4@ ،C9 X$ُ  ‫ن‬K‫ ل ا‬Dُ‫ أ‬:‫د‬$ =9 G‫'ل  ا‬
XA$‫œ ا‬A/‫ أ‬A*‫ و‬،4A@5 CA œAُ' 4A CAR4Q !A‫ إ‬CAR4@ = ‫ آ)  أ‬5‫إن أ‬
.(1)C9
XAA ‫) ا‬AA$ ‫ و‬،XAA5‫ن ا‬KAA‫اءة ا‬AA* )RNAApR‫) ا‬AABD‫ إ‬:‫ي‬AAI‫= ا‬AA‫ل ا‬AA'‫ و‬..
=AA X|4AA/‫ ر‬J‫) رأو‬BAA* ‫ن‬4AA‫= آ‬AA ‫ وإن‬،CAA5‫ ا‬CAA9 ‫ن‬AA$%R‫ و‬CAAD‫آ‬R )DgAA@ ،AA
.(2)‫ر‬449 4D‫و‬N'‫ و‬X 49 4D‫و‬9 ' ‫ا‬D4B@ ،)9‫ر‬
=AA‫ل ا‬AA* CAA‫ و‬D =AA ‫ ف‬AA‫! ا‬AAُ' = AA5 ‫ن‬KAA‫ ا‬A ‫ل‬4AA j AALR AA Q‫و‬
:‫ي‬I‫ا‬
XAَ*ِ =A  #‫ا ا‬Rg' )‫ و‬C'‫و‬g9 ) ) V ‫ن‬4 L‫  و‬J‫ن * *أ‬K‫ا ا‬N‫إن ه‬
.[`ِ Gِ َ"J ‫ُوا‬+' 7 !َ
: ٌ‫ َُ َرك‬
َ !ْ
َ‫ ] ِآَبٌ َأْ َ^ ْ
َ ُ@ ِإ‬X ‫  و‬G‫ل ا‬4* ،C‫أو‬
.C$' G‫ وا‬،C$ C4R‫ ا‬V‫ إ‬CR4'K 9 R 4 ‫و‬
‫أت‬A* A* :‫ ه)  ل‬5‫! إن أ‬5 ،J‫ ود‬5 4l‫ وإ‬C@‫و‬5 µ9 ‫ ه‬4 G‫ وا‬4 ‫أ‬
،X V‫ و‬nQ @ ‫ن‬K‫ ا‬C ‫ ا‬9 4 ،C‫ آ‬C%/‫ و* أ‬،4@5 C œ/ُ‫ أ‬4@ C‫ن آ‬K‫ا‬
. 5‫ وا‬uD @ ‫*أ ارة‬# D‫ إ‬G‫ وا‬:‫ ه)  ل‬5‫! إن أ‬5
qAAD4‫! آ‬AA ‫ و‬،AA‫ ار‬V‫ء و‬4AAB‫ ا‬V‫ء و‬4AA$‫ ا‬V‫اء و‬4AA9 ‫ء‬V0AA‫ ه‬4AA G‫وا‬
.(3)‫ا‬N‫ ه‬X^ ‫س‬4‫ @ ا‬G‫ آ^ ا‬V ‫ا؟‬N‫ ه‬X^ ‫ل‬R ‫ااء‬
:/ ‫  ا‬4v 9‫و'ل أ‬
،J‫د‬A/ A/‫ و‬،CAW5 ‫ة‬A* @ V‫ ً إ‬Y ‫ ' ِه‬$‫ن ا‬K‫ ا‬Ur = )W$ n' )
‫ت‬AI‫= ا‬A5 A@ Ax‫ وا‬،CA@‫و‬5 ‫رج‬4p = _‫ وا‬،C4g9 n%‫' ا‬R‫و‬
.C9
،‫ى‬A5‫ وأ‬،!A‫ وأو‬،)AR‫ وأ‬C )‫ ه أه‬4 C*@ =B‫ – و‬45 ‫ن‬4‫ وإن آ‬-M‫ ذ‬X‫وآ‬
 2Q ‫ة‬Z‫ و‬،J‫ ود‬5  ‫ وا*ف‬،J4k9 X$‫ وا‬،C @ B‫ وا‬،C D4$ )@ ‫وه‬
.(4)CR‫و‬R =5 = !4$R G‫ا‬
:‫ن‬K‫ ول ا‬D ‫آ ! ه ف‬0'   R =9‫ا‬
:G‫ ا‬C5‫   ر‬R =9‫'ل ا‬
‫ إذ‬،CA @ 4A9 XA$‫ وا‬،CA4R‫ ا‬CA‫ و‬9 ‫د‬AI‫ب أن ا‬4A#‫! ! أو! ا‬p' V‫و‬

.C
'pR n/ (1)
.1204/3 @4T ‫ار‬D#‫ت ا‬4 (2)
.X ‫م ا‬4 * @ ID =9  ‫ و‬،(177) )*9 ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ @ 94'‫ ا‬C Q‫( أ‬3)
.193 ‫ ا ص‬v‫( ا‬4)
‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‪4 :‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
‫‪103‬‬
‫ا‪ 4$‬ن ‪ C9‬ه) ا‪$ُ ='N‬ا = أه‪ ،C‬وأن ا‪%‬ب = ‪R‬و‪ ،J9 R CR‬و@) ‪،C D4$‬‬
‫‪ MN‬أ‪ +‬ا‪ C R9 C‬وا‪ !
  C @ X/‬أ‪D‬ار ا ‪4‬ن = ‪42‬رق ‪ ،CRIR‬و'!‬
‫‪4Z²9‬ر ا('‪4‬ن = ‪NR n|45‬آ‪.(1)CR‬‬
‫ا‪¥ Nُ' 4‬آ ‪ 49‬ف‪:‬‬
‫و = أ*ال ا( ‪4‬م ‪ =5‬ا‪ 4‬ر‪ C5‬ا‪:G‬‬
‫) ' ل ا‪K‬ن =  ‪4‬ء ا‪4‬ء ! *‪B  ×  U‬ن ‪،49 U
ُ'  R‬‬
‫أو أورادًا ‪ُR‬أ ! ا‪ 94‬و@ ا‪ ،)R²‬أو  ُ‪ @ UB‬ا‪%‬ر‪ ،‬و'‪@ µ‬‬
‫ا‪ I‬ور‪ ،‬أو  ُ‪ X‬أورا*ً‪ 4‬و'ُ‪ X‬أ‪ ،4ً*Q‬أو  ‪ µ‬آ ً‪ 4‬و'ُ
 أ‪ .. 4ً 4B5‬وإ‪4D‬‬
‫ِ!‪ ٌ%‬‬‫‪ ُ C‬رٌ َو ِآَبٌ ‪I‬‬
‫‪%‬ا ِ‬ ‫‪ D‬ل   ي ا‪ '2‬إ! ا‪4$‬دة وا‪َ َ1 ْ7Dَ ]  p‬ءآُ ‪َ :‬‬
‫ت ِإ
َ‪ 5‬ا
‪ِ I‬ر ِ'ِذْ ِ ِ`‬
‫‪ِ َ ُw‬‬
‫‪ %‬ا
‪I‬‬
‫‪َ : ُ1‬‬ ‫‪ِ M‬م َو ُ"‪ُ +ِ ْP‬‬
‫‪َE‬‬
‫ ُ َ? ا
‬
‫‪َ Y‬ا َ ُ` ُ‬
‫‪ %‬ا ‪ِ uَ َ G‬ر ْ‬
‫‪ِ َ C‬‬
‫َ" ْ‪ِ7‬ي ِ' ِ` ا ُ‬
‫) ‪(2‬‬
‫‪] [ ٍ !ِ[َ E‬ا‪ |4‬ة‪. [16 ،15 :‬‬ ‫ط ‪ْ I‬‬‫‪َ+d‬ا ٍ‬ ‫َو َ" ْ‪ِ ْ ِ "ِ7‬إ
َ‪ِ 5‬‬
‫و'ل @ ‪ uD‬ا‪:!$‬‬
‫@ ‪ u‬ا‪I‬د = ا‪K‬ن‪
:‬د اوة‪ ،‬أو ا‪4‬س اآ‪ ،‬وه ‪4‬رك ‪،4Aً5‬‬
‫و‪9 =AB‬آ‪ CA‬ا‪AB‬ى @‪ ،J9 AR A‬و‪ CA D4$ )AR‬و ‪ A@ 4A R )AZ ،J AL4‬ا‪4A#‬ل‬
‫ا '  وا ‪ ! ' D‬ااء‪ ،‬و = ) '‪ X$‬ذ‪ ،M‬واآ! ‪
9‬د ا‪A‬وة ‪9 AR A T9‬‬
‫و‪ !2pُ' CDz@ ،X V‬أن '‪ C  n‬ا ا‪N‬ي 'و'‪ C‬ا‪4p‬ري ‪4A'» :τ A'N5 =A‬‬
‫‪)Al A V‬‬
‫ ‪ 2$‬ااء‪ :‬ا‪ /‬ا @ ‪ 4Aً W 4ًA/ )A/‬وإن أ‪ 4Aً ' )RNAQ‬و‪ً 4Av‬‬
‫‪ً $9 V‬ا«)‪.(3‬‬
‫‪ً l‬‬
‫ه‪D X‬أ ) أم ‪D‬أ أ؟!‬
‫و‪  ¬ 2‬ا‪ T‬ا – ر‪ C5‬ا‪ – G‬آم د* ‪0' nA‬آ‪ A‬ه‪NA‬ا ا‪A @ ،!A$‬ل @‪A‬‬
‫آ‪4AA‬ب »آ ‪ AA XAA 4$D jAA‬ا‪KAA‬ن؟«‪4AA5» :‬ل ا‪ AA = AA‬ا‪KAA‬ن ا‪! AAR )'AAB‬‬
‫ا را‪ /‬ا‪ ،$‬ذ‪ M‬أن ا = ‪ $9‬اون ا‪#‬و!‪ ،‬ا‪ID‬ف اه‪)94AB9 ) 4A‬‬
‫إ! ‪  54D‬اوة‪ ،‬و‪4p œl‬رج ا‪A‬وف‪ ،‬وا‪4AR‬ن ا‪ =AُT‬واُ‪ A‬ود‪ ،‬و ‪ 4A‬إ‪ !A‬ذ‪MA‬‬
‫ ‪ µ9 XI' 4‬ا‪K‬ن وا‪4‬ظ ! ‪R‬ا‪ JR‬آ‪4 4‬ء‪ ،4D‬أدا ًء وأ‪- 4ً 4B5‬أ*‪ AI‬أ‪4AB5‬م‬
‫ا‪AA‬وة‪ AA ) 4AA$ AA49 )AAB -‬آ‪$AAL ،)94AA‬ا ‪ 4ً• AAv‬ر‪ C$AAIR )AA 4AA9‬ا‪)AA #‬‬
‫ا‪Q#‬ى ‪z@ ..‬ن آ »*أت« ‪ 4$A' 4 A‬ا(‪4AD‬ن ا‪4A$‬دي أو '‪ :A$R ،4A‬أن‬
‫ر‪4 4A/‬ء‪ CAR‬أو آ‪ 4Aً94‬و*‪ ،CA @ AW@ CA' ' = A9 A‬و@‪ )A‬ا‪AI‬د ‪_AA 5 =A@ .. CA‬‬
‫ا ‪ V V‬أ @‪4B‬آً‪ = 9 4‬ا) وااءة‪ ،‬أو ‪ = 9‬ا‪4‬ع وا‪.‬‬
‫أ ‪ 4‬ا‪  #‬ا(‪ A@ ، /‬أدري ‪ = A9 qAI@ A'r A'g9‬ا‪A‬وة‪ ،‬و‪ = A9‬ا‪،9 A‬‬
‫@‪ `Lg‬ا) ا م 'أ ا‪KA‬ن 
‪A‬د اآ‪ ،A‬آ‪A' 4A‬ن‪ ،‬وآ‪gA‬ن ‪R‬د'‪ A‬ا‪4A#‬ظ‬

‫)‪ 4* (1‬ة @ @‪ X|4k‬ا‪K‬ن ص ‪.54‬‬


‫)‪WD (2‬ات @ آ‪4‬ب ا‪ G‬ص ‪.34‬‬
‫)‪ (3‬ا‪ I‬ر ا‪ n94‬ص ‪.88‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪104‬‬

‫دون ‪ ،4 D4$9 u5‬وو ‪4T‬ز'‪ ' ،4‬أو ه ا‪I‬د‪.‬‬


‫و ‪ 4‬أ‪45‬ول أن أ‪ = R‬ا*‪ A@ jA‬ه‪NA‬ا ا‪AI‬ف‪ ،‬أ ‪ A‬أ‪A@ CAD‬ض ‪=A‬‬
‫ َُ َركٌ ‪ُ+' 7 َ!
:‬وا ‪`ِ ِGَ"J‬‬
‫ا‪  54‬ا‪ ، 2‬ذ‪ M‬أن *‪ِ ] :!4$R C‬آَبٌ َأ ْ َ^ ْ
َ ُ@ ِإ َ
!ْ َ‬
‫ب[ ]ص‪ :$' [29 :‬ا وا(دراك وا‪N‬آ وا‪='gA@ ..9 A‬‬ ‫َو ِ
َ! َ َ‪ 2‬آ َ‪ +‬أُوُ
ا‪ِ َ
ْ -‬‬
‫ا‪9 AA‬؟ وأ'‪ =AA‬ا‪NAA‬آ ‪ MAAR AA‬ا‪AA‬وة ا‪  %AA‬ا‪ 4AA @ u AA AA‬أي إ‪4AA5‬س‬
‫‪ ،!$49‬أو إدراك ‪..(1) « I‬‬
‫***‬

‫)‪ (1‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن ص‪.27‬‬


!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
105

4 @ ‫) وا‬$‫وع ا‬9 ‫ل‬4T2DV‫ ا‬:4ً$9‫را‬


A@ ‫ن‬KA‫= ا‬BA' !5 ‫ن‬K‫  ا‬T9 94I‫ل ا‬4T2D‫ 'ص !  م ا‬ε ‫ن‬4‫آ‬
..C ‫ و‬X‫ ! أآ‬C$9 ‫م‬4 ‫ا‬
.. ‫! ا¦ن‬5 '2‫ ا‬C9 pR 4ً W  ً ‫ك‬R ‫ أن‬$9 ε ‫ل‬/‫@! ا‬R‫و‬
A‫ و‬،)‫ ه‬A$9 =A 4A/‫ ا‬uD Ÿ R ! ‫ن‬I'5 X
‫ا ا‬N‫ء ه‬49‫ن أ‬4‫و آ‬
.. !$‫ا ا‬N‫آ ه‬0R ‫ ا‬j*‫^  = اا‬B‫ ا‬4ً94/ 4  
4AA9‫ى و‬AAQ#‫س ا‬4AA #49 ‫ن‬AA‫œ ا‬AAQ‫ وا‬،‫ت‬4AA5‫ ا‬q$AAR‫ أن ا‬AA$9 =AAB‫و‬
.4/‫ وأ‬4D @  B‫ وا‬49 ‫ر‬4DV‫ ث ا‬5 ‫ت‬4@4Z = CD' ‫ا‬D4‫آ‬
AAR‫ و‬،_' AA‫ و'= ا‬AA9 ‫ل‬4TAA2DV‫ن ا‬zAA@ ‫ى‬AAQ‫ أ‬AA 54D =AA ‫ و‬،AA 54D =AA ‫ا‬NAA‫ ه‬..
.94I‫ ا‬X
  4‫ل ا‬4 #‫ = ا‬4ً W ‫  ا‬N/‫ ا‬C4 ‫ر‬
µA 4ً'‫ور‬Al ‫ن‬4‫ن آ‬4I‫ء ا‬4$‫ء ا‬V0‫ ه‬C9 ‫م‬4* ‫ي‬N‫ ) ا‬W$‫ ا‬X$‫ا ا‬N‫ ه‬..
،‫ن‬KA‫ب ا‬4A5 !A XA$‫ا ا‬NA‫ن ه‬AB' V‫و! أ‬#‫ن = ا‬4‫= آ‬B‫ و‬،ε G‫ل ا‬/‫ ر‬/
‫ن‬K4AA9 ‫م‬4AA‫ه‬V‫ ا‬AA UAA !AA‫ إ‬4AAً  CAA'‫ و‬R‫ '_ و‬AA49 ‫م‬4AA‫ه‬V‫  ا‬AA' ‫! أن‬AA$9
‫ أ‬A9‫ و‬،‫ب‬A%‫ ا‬CA ‫! ا‬A ‫ا‬NA‫ ث ه‬A' )A =AB‫ و‬،A T‫ وا‬A'‫ ر د  ا‬I‫آ‬
)AAR )AA 9 =AA ‫ت‬4 AAL qAA4$R AA‫ و‬،‫س‬AA‫ ا‬AA@  ً AA* AA ‫ن 'ا‬KAA‫دور ا‬
MA‫= ذ‬A ‫ و‬،‫ن‬KA‫ب ا‬4A5 !A _' 49 ‫م‬4‫ه‬V‫ن ا‬B' V !5 ،‫ورة اازن‬k
:_' ‫ب ا‬4L# $2‫م ا‬4 (‫ ا‬C4* 4
(1 )
. ‫ن‬K‫) @ ا‬RQgR _' ‫ ) @ ا‬R 4‫) آ‬BD‫ *م! إ‬4'
4A 5‫ر‬4Av‫ و‬،‫ن‬KA‫ ا‬AL A‫ ه‬A4@ ،A49 ‫م‬4A‫ه‬V‫! ا‬A AI*‫  * ا‬#‫ ا‬q ‫و‬
AA ‫ع ا‬4AADV‫! ا‬AA‫ إ‬4AA ً ‫ دو‬J AAR 4‫
ه‬AA@ 4ً AAL 4AA ً 4‫ اه‬4AA9 )AA' ‫ي‬NAA‫ وا‬،CAA @ XAA ‫أ‬
.‫ن‬K49
‫ب‬4AAB‫= ا‬AA ‫ء‬4AA$‫ ا‬4‫ه‬4AA/‫ ا‬AA‫م ا‬AA$‫! ا‬AA MNAA‫ آ‬AAI*‫ ا‬AA* AA #‫ ا‬qAA ‫و‬
،CAAA ‫ و‬J4AAAl‫غ ر‬AAA XAAAL‫ ا‬n'%4AAA9‫) و‬9AAA9 ‫س‬4AAA‫ف ا‬AAA$ُR AAA‫ وا‬AAA‫وا‬
.='‫ه) @ ا ار‬k' 49‫) و‬$' 49‫ و‬،)  4l@‫ ا ا‬C 4B5g9‫و‬
‫م‬A$‫ آ‬Ap‫) ا‬A$‫وع ا‬A@ A@ A/‫ أ ا‬A9 XA9 ،MA‫! ذ‬A  #‫ ا‬I' ) ..
A p A $ُ X|4A/‫ و‬4AD‫ض أ‬A‫= ا‬A A‫( وا‬..‫ف‬I‫ ا‬-x‫ا‬- ‫ا¦ )ا‬
AA@$ ‫ و‬،J4AAl'‫ و‬CAA' 4AA ‫ و‬XAA ‫ و‬AA G‫ ا‬AA@$ AA‫ وه‬V‫@ أ‬4AA‫ ا‬AA/4/#‫) ا‬AA$‫ا‬

‫  أم اء‬/ U'NR ‫ء‬k‫ ه ا‬D = D ،53 ‫` ص‬4I‫ ا‬j‫ة ا‬4 5 @ C5‫ن و‬K‫(  ا‬1)
.582/3
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
106
(1 )
.k' 4 ‫ ' و‬4 @$ ‫ و‬،C 4B5‫أ‬
.‫ن‬K49 ‫م‬4‫ه‬V‫ب ا‬45 ! ‫ن‬4‫ آ‬M‫ ذ‬X‫ آ‬..
‫ ول‬AD =A ‫ ف‬A 
'‫ ر‬A‫ن ا‬4 A‫  ا‬#‫ا ا‬N‫
اف @ ه‬DV‫ ! ا‬4/ 4 ‫و‬
!A 4A'‫و‬gR A@ f$‫د ا‬4 ‫ وا‬،
‫ ا‬NQg 94I‫'ات ا‬NR NQ‫ و م أ‬،‫ن‬K‫ا‬
.4ً'r 4kx ‫ ' ال‬V ‫ وه‬J T9 ‫ن‬K‫œ ا‬Q ‫ @œ  م‬$R 4D‫أ‬
:‫ ًا‬5‫ وا‬$' ) ‫ا‬
‫م‬4AA‫ه‬V‫! ا‬AA AA/ ‫دود‬AA CAA ‫ن‬4AA‫ آ‬XBAA2‫ا ا‬NAA9  AA/(‫ ا‬AAB‫ر ا‬AA%@ ‫إذن‬
A 4‫ل ا‬4A #‫ول وا‬#‫ ا‬XA
‫ = ا‬A9 q$AR‫ ا‬54‫ أن ا‬M‫ ! ذ‬X  ‫ وا‬،‫ن‬K49
:U%* / ‫! 'ل‬$‫ا ا‬N‫ و@ ه‬..
MAA‫ ذ‬CAA AA' ‫ي‬NAA‫ ا‬AA‫ ا‬AAI' ‫ أن‬ε G‫ل ا‬AA/‫= ر‬AA AAI ‫ك‬4AA‫ن ه‬4AA‫ آ‬..
™pA ،J A5‫ و‬G‫ب ا‬4A‫! آ‬A - !A‫و‬#‫'= ا‬AB‫ة ا‬A@ A@ 94AI‫ ا‬X – X
‫ا‬
‫ أن رأى‬UAAkx )AAZ =A ‫ و‬.. J AA5‫ و‬CAA
 !A )‫ده‬AA ) AA'‫ و‬،J A5‫ و‬CAA )A/D
.QK D = ' τ ‫ب‬4%p‫= ا‬9 
™4AAAQ ،XAA$‫™ ا‬4AAAQ ،UAA‫™ ا‬4AAAQ XAA AAAL AA'' ε G‫ل ا‬AAA/‫ن ر‬4AA‫آ‬
A(‫š ا‬A‫ ا‬A x AQK Z0A ‫= أي‬A ='AB‫™ ا‬4AQ ،‫ر‬$2‫™ ا‬4Q ،‫ر‬I‫ا‬
.)'B‫ن ا‬K‫ ا‬Ck' ‫ي‬N‫ا‬
. '‫ن ا‬g2‫ ا‬M‫ر'¬ ذ‬4‫ @ ا‬C ‫ن‬4B@ ،J 5‫ ا و‬M‫! إذن = ذ‬/‫ ا‬X
‫ ا‬M‫ذ‬
‫ل‬4 #‫ ا‬C q/‫ي ا‬N‫ @ ا ا‬qL ! 94 ‫ ا‬q%Q‫ ا‬،‫ ث‬5 ‫ي‬N‫ ا‬4 )Z ..
،‫ت ا د‬4  |‫ا‬/‫ وإ‬،)R‫را‬IR‫  اس و‬r4/‫) وأ‬% ‫ و‬n'x(‫  @ ا‬4‫ا‬
.‫ت‬4@4^‫رات وا‬4k‫ ا‬U/‫ = روا‬M‫  ذ‬x‫ و‬،‫رى‬4I‫هت ا‬V‫و‬
CAAA49 œAAAQ‫ ا‬4AAA‫ آ‬،‫م‬AAAB‫) ا‬AAA‫ و‬،)'AAAB‫ن ا‬KAAA‫  ا‬AAA9 CAAA‫ا آ‬NAAA‫œ ه‬AAAQ‫وا‬
.4ًk'‫ل أ‬L#‫وا‬
MA‫ر ذ‬AB' )A@ ،XA
‫ ا‬M‫ ذ‬$9 ‫ل‬4 #‫| ا‬4/ ‫ب‬2‫ ا ا‬M‫ج ! ذ‬pR‫و‬
.‫ ًا‬9‫ أ‬X
‫ا‬

‫م ا‬$‫ = ا‬94I‫ ا‬$9 ‫ ث‬5ُ‫ أ‬4 4 ‫ أ‬:(jp‫ ! ا‬j‫ ) ا‬Xk@) 4/‫ @ ر‬U ‫= ر‬9‫( 'ل ا‬1)
،A 9 4AB@ ،‫ل‬4Al ‫ أو‬XA‫ه‬4 A@ 4A4 4A9 =AB' ) = ‫ وا أن‬،4ً  4‫ه‬/‫ و‬4‫ أه‬4 @ /R
‫ب‬Al‫ ر و‬A‫ ا‬A@ ‫م‬AB‫= ا‬A A $‫ ا‬CAZ 5‫ أ‬4A MA‫ @= ذ‬،4 ‫ ر ا‬#‫ت ا‬4Z  = ‫وه‬
=A )‫وه‬N5 ‫ا‬N5 = ‫  و‬$‫ ا‬CZ 5‫ أ‬4 M‫ و = ذ‬..‫ض @ ا ر‬p‫ و* ورد ا = ا‬،G ‫ل‬4^ #‫ا‬
‫ ر‬A‫ ا‬A@ ‫م‬AB‫ن ا‬# ،‫ ر‬A‫ ا‬A@ ‫م‬AB‫ًا = ا‬%Q v‫ وه أ‬،‫ل‬$‫د ا‬g9 CR4L‫ و‬G‫م @ ذات ا‬B‫ا‬
.!4$R CR4L‫ و‬CR‫م @ ذا‬B‫ا ا‬N‫! وه‬4$R C4$@‫آم @ أ‬
،C XL‫ أ‬V ‫  ث‬M‫ ذ‬X‫ وآ‬:‫ل‬4* $@4D  T‫ ا‬Z ‫م ا‬$ ‫رًا آ^ ة‬L U ‫= ر‬9‫د ا‬Y  ‫ أن‬$9‫ و‬..
‫= ص‬A jAp‫! ا‬A jA‫) ا‬A Xk@ : WD‫ )ا‬.@4‫) ا‬$‫ = ا‬M‫) ذ‬Tv !5 ) M‫ر ذ‬4L‫و‬
.(33-24
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
107
‫ف‬AQV‫ ا‬XA ‫ = ا‬4ً /4/‫ أ‬ ً 4 ‫ن‬4‫ول آ‬#‫ط ا ا‬Q‫ أن ا‬Mv = 4 ‫ و‬..
.(1) '‫ ا ا‬X
‫ ا‬M‫ وذ‬،4‫ل آ‬4 #‫ = ا‬9 =ّ َ ‫ا‬
:‫ى‬Q#‫م ا‬$‫ دة ك ا‬q 
‫اث‬AA‫ وا‬،‫ى‬AAQ#‫م ا‬AA$‫ك ا‬AA ‫ ة‬AA‫ ا‬AA‫م ه‬AAB‫ا ا‬NAA‫= ه‬AA AAI‫ ا‬u AA‫و‬
،4A‫' آ‬A2‫د ا‬4A@‫ي أ‬NA‫ وا‬،A@4^‫وع ا‬A@ !Av A@ ‫ل‬4 #‫ ا‬MR CQ ‫ي‬N‫) ا‬pk‫ا‬
.^' ‫ ا‬4kD ‫ء‬49 @ ‫ر‬4^/‫  ا‬Q J^R ‫ أن‬49‫ أورو‬q4%/‫ي ا‬N‫وا‬
.4ً ' I‫ا ه ا‬N‫ ه‬u  ..
!AA‫ أدت إ‬AA‫ ا‬XAA ‫ا‬$‫ب وا‬4AA/#‫ ا‬AA/‫ع درا‬AAl‫ا ا‬NAA‫ح ه‬AAr =AA AAI‫ ا‬XAA9
AAA ‫ه‬N‫رة ا‬AAAI‫ ا‬CAAA @ qAAAL‫ي أ‬NAAA‫ ا‬AAA‫ا ا‬NAAA‫! ه‬AAA‫ إ‬4AAAD4‫ أذه‬AAA@ ‫ن‬KAAA‫ واء دور ا‬AAAD‫ا‬
X AAIR‫ و‬CAA9 ‫ك‬AA‫ ا‬AA  ‫ آ‬..‫؟‬CAAW5 ‫ل‬4BAA/‫ ا‬AA  ‫ آ‬AA‫ ه‬CAA _' AA‫ ا‬AA J4 AA‫ا‬
!‫؟‬CQ = ‫  وا^اب‬#‫ا‬
،‫ت‬4A'‫و‬#‫ ا‬UA RR ‫دة‬4A( ‫ع ه ا ة‬l‫ا ا‬N‫ح ه‬r = MN‫ آ‬I‫وا‬
Y Aw‫ ا‬RgAR )Z ،‫م‬4‫ه‬V‫' وا‬4‫| ا‬4* ‫ن ! رأس‬K49  ‫ع ا‬4DV‫ ا‬l‫وو‬
.='‫ @ ا ار‬C$R‫ن و‬4D(‫ م ا‬pR ‫ى ا‬Q#‫م ا‬$‫| ا‬4/ )Z ،J $9
!!=B‫ و‬.. ‫ن‬K‫ ة ! ا‬x
‫ ت‬Av‫ ا‬،)A$‫وع ا‬A@ A@ ‫ء‬4A$‫ ا‬A/R‫ى و‬AQ#‫م ا‬$49  #‫ ا‬qT2D‫ ا‬4 
MNAA9 )AAD‫) أ‬AA 4AAً  AA
 ‫ ًرا‬AA ‫ا أ‬AA$@ ‫ن‬KA ‫! ا‬AA = 4AAI‫ ا‬fAA$9 ‫ة‬AA x
A
9 jA/{ ‫ءت‬4A
@ ،‫ن‬KA‫! ا‬A ‫ى‬AQ‫ة أ‬A ‫ب‬4ABDV‫ ا‬A@ = A‫ن ا‬Ax ¥ 'ُ
. B
J‫ر‬A/ X|4Ak@‫ و‬،‫ن‬KA‫ ا‬X|4k@ @ _'‫د‬45‫ أ‬l‫ و‬:‫ ر ه‬#‫ ا‬JN‫ز ه‬9‫و = أ‬
. XL‫ أي أ‬4 u 
=A9 ‫ح‬A X * CD‫ أ‬:(‫ن‬K‫ن @ م ا‬4‫ )اه‬C94‫ @ آ‬2‫م ا رآ‬4 (‫ ذآ ا‬..
!‫رة؟‬/ ‫رة‬/ ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ @ ‫س‬4 =9‫  = ا‬B = M ='‫ = أ‬:)' 9‫أ‬
AA 5 AA9‫ أ‬CAA9 ‫ا‬TAAv‫ن وا‬KAA‫= ا‬AA ‫ا‬AAl‫ أ‬AA* ‫س‬4AA‫ ا‬qAA'‫ رأ‬AAD‫ إ‬:‫ل‬4AA@
.(2)5 _'‫د‬45#‫ ا‬JN‫ ه‬q$l@ ،‫ق‬4/‫= إ‬9  ‫زي‬4T ‫و‬
:_AA'‫د‬45#‫ ا‬AAl‫ب و‬4AA/‫= أ‬AA ‫ – إن‬G‫ ا‬CAA5‫ – ر‬4AA‫! ا‬%AAI .‫ل د‬AA'
. p‫ @ ا‬x‫ '=  ا‬49 X
‫ا‬
)$Al‫ن و‬A' ‫ا‬D4A‫ آ‬A@ .= 4AI‫د وا‬4$‫د وا‬4‫  آ^  = ا ه‬L ‫وه‬
=A'‫ ن د‬Ap'‫ و‬،G‫! ا‬A‫ن إ‬A9' )D‫ ) أ‬4ً ،U ‫ واه‬U x‫د'_ @ ا‬45{
MA‫ ) ذ‬AA ‫ء‬4AA$‫ ا‬AABD‫ أ‬4AA‫ و‬،‫ت‬4AA4%‫دات وا‬4AA$‫ ا‬AA@ ‫س‬4AA‫ن ا‬AA'‫م؛ و‬AA/(‫ا‬

.14 ،13 ‫ ص‬n'%‫) @ ا‬4$ (1)


.290 ‫ ص‬2‫ن  رآ‬K‫ن @ م ا‬4‫( اه‬2)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪108‬‬

‫‪ً7& 5‬ا  ! أ [&‪ % @7‬ا


ر«)‪.(1‬‬ ‫وذآ‪Y‬وه) ‪ %» :ε C9‬آ‪2‬ب  ‬
‫*‪4AA‬ا‪NAABD =AAD :‬ب ‪ .CAA  V ε CAA‬وه‪NAA‬ا آ‪ =AA CAA‬ا
‪ =' AA49 XAA‬و‪ AAx‬ا‪AA‬ى‬
‫وا‪ ،T‬و = أ ^ ‪ 4‬و‪ @ J$l‬ه‪N‬ا ا ‪ X|4Ak@ _' A5 X‬ا‪KA‬ن ‪A/‬رة ‪A/‬رة‪،‬‬
‫@ اف ‪D C$l9‬ح ‪ =9‬أ‪ ،)' 9‬وا‪N‬ر ‪ CADg9 MNA‬رأى ا‪4A‬س *‪ A‬أ‪Al‬ا‬
‫= ا‪K‬ن وا‪Tv‬ا ‪ C9‬أ‪ ، 5 9‬و ‪4T‬زي ا‪ =9‬إ‪4/‬ق)‪.(2‬‬
‫@ آ) 'ُ‪ )p‬ا‪K‬ن؟!‬
‫و ‪ =AA‬ا‪4AAQ#‬ر ا‪ AA‬دُ‪ qAA/‬آ‪ AA  MNAA‬ا‪4AA‬س ‪AA^B‬ة *‪AA‬اءة ا‪KAA‬ن ‪ MAAR‬ا‪AA‬‬
‫‪4R‬ول َه ْى ‪ f$9‬ا‪ )Q @ j‬ا‪K‬ن‪..‬‬
‫@= ا‪$‬م أن ر‪/‬ل ا‪ = 5#
ُ' ) ε G‬ا‪ 94I‬أن 'أ ا‪K‬ن @‪ A‬أ*‪XA‬‬
‫ = ‪Z‬ث‪.‬‬
‫@‪N‬ا  ا‪ =9 G‬و 'ل‪ q$ :‬ا‪K‬ن @‪A‬أت ‪ A@ CA9‬آ‪ ŸA@ ،A  XA‬ذ‪MA‬‬
‫ا ‪4@ ،ε‬ل ‪» :‬ا‪+D‬أ '` ‪ /‬آ? ‪ :q@ «+8‬أي ر‪/‬ل ا‪ ،G‬د‪ A‬أ‪=A A/‬‬
‫*‪ R‬و‪4* ،94v‬ل‪» :‬ا‪+D‬أ '` ‪ /‬آ? ‪ :q* ،«%"+W‬أي ر‪/‬ل ا‪ ،G‬د أ‪A/‬‬
‫ ‪ RAA* =AA‬و‪4AA@ ،94AAv‬ل‪» :‬ا‪+D‬أ '` ‪ /‬آ? ‪ 4AA' :qAA* ،«+W‬ر‪AA/‬ل ا‪ ،G‬د‪AA‬‬
‫أ‪ R* = /‬و‪4* ،94v‬ل‪» :‬ا‪+D‬أ '` ‪ /‬آ? ‪ :q* ،«u‬أي ر‪A/‬ل ا‪ G‬د‪A‬‬
‫أ‪ R* = /‬و‪.(3)«!9g@ ،94v‬‬
‫و@ روا'‪+[" % `[O" » :‬ؤ@ ‪ /‬أ‪M| % ?D‬ث«)‪  #4@ .(4‬وا‪X$4@ ،`l‬‬
‫وا‪' V U‬ن ا‪4$ /‬ب ا‪K‬ن آ‪ 4@ – C‬و‪4
R‬و‪ @ – 49‬أ*‪AZ =A XA‬ث‪!A ،‬‬
‫ا‪.U4T‬‬
‫‪' ..‬ل أ‪ 9‬ا‪ uv  U %‬ا‪49K n‬دي @ ‪ ! C $R‬ه‪NA‬ا ا‪ :_' A‬وه‪NA‬ا‬
‫‪ @ `'L ™D‬أ‪ )p' V CD‬ا‪K‬ن @ أ*‪Z = X‬ث)‪.(5‬‬
‫و= ا‪$ =9‬د *‪4‬ل‪ :‬ا*أوا ا‪K‬ن @ ‪ /‬و‪R V‬أو‪ @ J‬أ*‪Z = X‬ث)‪.(6‬‬
‫وآ‪4‬ن ‪4$‬ذ ‪ JB' X =9‬أن 'أ ا‪K‬ن @ أ*‪Z = X‬ث)‪.(7‬‬
‫و@ 'م = ا‪4'#‬م *‪4‬ل ا ‪» :C94L# ε‬أ"&‪ ^N‬أ>‪7‬آ أن "[‪+‬أ | ‪ q‬ا
[‪J+‬ن‬
‫‪ nAA2@ ،«$ !
/‬ذ‪ ،) AA MAA‬و*‪4AA‬ا‪ :‬أ'‪ nAA %' 4AA‬ذ‪ 4AA' MAA‬ر‪AA/‬ل ا‪G‬؟! @‪4AA‬ل‪» :‬ا‪C‬‬
‫ا
ا>‪ 7‬ا
‪ q | 7R‬ا
[‪J+‬ن« )‪/‬رة ا(‪Q‬ص( )‪.(8‬‬

‫)‪.C  n (1‬‬


‫)‪ (2‬ا و ‪ @ 4D4B‬ا‪ '2‬ص ‪.87‬‬
‫)‪ (3‬روا‪ J‬ا‪ X|4k@ @ |4‬ا‪K‬ن‪ ،‬وأ‪ (199) J  @ 5‬وا‪.(1346) C 4 =9‬‬
‫)‪ (4‬أ‪ C Q‬ا( ‪4‬م أ‪ ، 5‬وأورد‪ J‬ا‪ @ D4#‬ا ا‪  I‬ح )‪.(1513‬‬
‫)‪ (5‬ن ا‪$‬د ‪.187/4‬‬
‫)‪ (6‬أ‪I =9 $/ C Q‬ر ‪4/z9‬د ‪.` L‬‬
‫)‪ X|4k@ (7‬ا‪K‬ن ‪  9#‬ص ‪.179‬‬
‫)‪ (8‬روا‪ J‬ا‪4p‬ري و )‪.‬‬
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
109
‫ن‬$' )D# ،  @ ‫ن‬K‫_ ا‬Z ‫) *اءة‬94$I/‫ ل ! ا‬R 94I‫ ا‬94 z@
.‫ق ااءة‬5
!D‫د‬#‫ ا ا‬g @ ε ‫  ا وردت = ا‬I‫د'_ ا‬45#‫ إن  ا‬..
.‫م‬4'‫ أ‬ZZ = X*‫ @ أ‬CQ 5# ™Q¥ ُ' ) ε CD‫آ ! أ‬0R ‫ن‬K‫) ا‬p
‫ن‬gA9 ‫ءك ا
اب‬4
 .$‫ن @ رآ‬K‫ن 'أ ا‬4‫ آ‬τ ‫ن‬4 =9 ‫ن‬4^ ‫ن‬g9 q* ‫ن‬z@
‫م‬4A (‫= ا‬A5‫ أ‬A‫ و‬:‫ل‬4@ j $k‫ ا‬M‫ ذ‬D4#‫ وأ* ا‬،‫ي‬N ‫ ا‬CY$l * Z#‫ا ا‬N‫ه‬
=AA9 $AA/ AAQ‫ و‬،‫ن‬4AA =AA9 ‫ن‬4AA^ AAQ) J AA$9 ‫ي‬NAA‫ وا‬AAp‫ا ا‬NAA‫ ه‬AA'‫وا‬9 ‫ي‬NAA ‫ا‬
‫ن‬KAA‫ ا‬4AA @ ‫أ‬AA' ‫= أن‬AAB' V qAA4r 4AA AA$‫ن اآ‬# ،j $AAk‫ ا‬T AAI9 (AA 
‫ع‬AA‫ اآ‬AA@ ε G‫ل ا‬AA/‫ ر‬AA CAA4p =AA MAA‫ ذ‬AA@ 4AA AAk@ ، 4AA‫') آ‬AAB‫ا‬
.(1)M‫ ذ‬X^ X$' ‫ن أن‬4^ 4D  4v45‫ و‬،‫م‬4 ‫وا
د وا‬
.(2) n@‫اب اا‬I‫ا ه ا‬N‫ ه‬:‫ أ*ل‬:‫ؤوط‬4D‫ر‬#‫در ا‬4‫ ¬  ا‬2‫ل ا‬4*‫و‬
4A CAD‫! أ‬A 4A ‫ إ‬: ^‫= آ‬9‫ 'ل ا‬4‫ آ‬C4^ ‫ وأ‬τ ‫ن‬4 =9 ‫ن‬4^ Q Xُ' *‫و‬
JN‫  ه‬CD‫ 'أو‬4 @ ‫ون‬B'‫ا 'ن و‬D4‫) آ‬D‫ أو أ‬،‫ م‬R 4 _' 5 M‫) @ ذ‬T9
.(3))‫! أ‬4$R‫ و‬CD4/ G‫ا وا‬
fA$9 =A A
 ‫رًا‬4Q‫ أ‬4x‫
@ أ‬D ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ U‫ إ! آ‬4DWD 4 ‫ذا‬z@
= A9 4A @ Q )p' ‫ن‬4‫ آ‬QK‫ و‬،Q = / ‫ن‬4k ‫) @ ر‬p' ‫ن‬4‫ آ‬4Dً @ ‫ن‬g9 j‫ا‬
)Ap' ‫ن‬4A‫ آ‬AQK‫ و‬،‫ء‬4A2$‫ب وا‬AT‫ = ا‬A9 4A @ ‫ى‬AQ‫ أ‬Q )p'‫ و‬،I$‫ وا‬W‫ا‬
.(4)‫ت‬4Q 9‫ أر‬X 49‫ و‬،‫ت‬4Q 9‫ر أر‬449
X|4Ak@ UA‫ آ‬A@ W49 C $@ ‫م‬B‫ا ا‬N‫ ق ه‬I' V = ‫ و‬،^‫ا وأآ‬N‫وأآ^ = ه‬
!‫؟‬X$ُ' ‫ا آم‬N‫ ه‬X@ .C9 ‫آ‬g  ‫ن‬K‫ا‬
!‫ء؟‬42$‫ب وا‬T‫ ا‬RL = 9 ‫ن‬K‫) ا‬p' ‫ أن‬5# =B' X‫ه‬
‫ب‬AR ‫ء‬42$‫ة ا‬L !5 ‫ب‬T‫ة ا‬L ‫ء‬4D‫ = ا‬9   ‫@ ا‬4‫œ ا‬/ ‫إن‬
!!!=  *‫ن @ د‬K‫ ء = ا‬X‫ن 'أ آ‬4‫ آ‬CD‫ أي أ‬،= ‫ = ا‬4/ =
j4ApR :Vً ‫ أو‬A@ ،4AL ‫ م‬A ‫ أو‬4AL A@ XA * 4A ،4‫ ه‬x‫ر و‬4Q#‫ ا‬JN‫ ه‬..
=AB' V :4Aً^4Z :[29 :‫ِ ِ`[ ]ص‬Gَ"J ‫ُوا‬+' 7 َ!
:] :!4A$R CA* A ‫ م‬%AIR :4ً D4Z ،‫ا ى اي‬
XA*4R ‫ وراء‬UA‫ ا‬XA$‫ و‬..(5))‫ ه‬A q*‫آ @ ا‬9 ‫ و د‬f$‫ اد! ا‬4 4' IR
!A ‫ب‬4ABDV‫ ا‬A@ = A‫) ا‬A‫رة ه‬4^/‫ ه ا‬-4L = q^‫دون ا‬- ‫ر‬4Z¦‫ ا‬JN‫ ه‬X*4R

.(357 ) ‫ ص‬D4{ ‫ي‬N ‫ ا‬j $l (1)


.67 ‫ن ص‬K‫( ه
 ا‬2)
.65 ‫= آ^  ص‬9V ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ (3)
JNAA‫= ه‬AA AA ^B‫ ا‬A
 AA  AA9# ‫ن‬KAA‫ ا‬X|4Ak@‫ و‬،‫ي‬AA ‫ن‬4AA ‫ وا‬،AA ^‫= آ‬A9V ‫ن‬KAA‫ ا‬X|4AAk@ AWD‫( ا‬4)
.‫ر‬4Q#‫ا‬
.!!‫ن @  ؟‬K‫_ ا‬Z ‫  ) *اءة‬nv = 5 q*‫آ @ ا‬9 94I‫=  ا‬B' ) X‫( وه‬5)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
110

.49 ‫ل‬4T2DV‫ وا‬،‫ااءة‬


‫اءة‬AA‫! ا‬AA ‫ص‬AA‫ وازداد ا‬، AAB AA
9 ‫ر‬4AAQ#‫ ا‬JNAA‫ءت ه‬4AA jAA/{‫و‬
‫ا‬NAA‫ ه‬AA AA*‫ و‬،CAA9 ZgAA‫ وا‬J9 AAR‫ن و‬KAA‫) ا‬AA ‫ ة‬AA‫ ت ا‬AAQ‫ و‬،‫اءة‬AA‫د ا‬AA

‫ا‬NAA‫ ه‬A@ ‫ ث‬A' 4A ‫ف‬A$' 4A$  ‫ و‬،‫ن‬4Ak ‫ ر‬Av A@ Al‫رة وا‬AI9 ‫ص‬A‫ا‬
‫ أو‬9 AR !‫ت إ‬4‫ دون أي ا‬،‫ت‬4p‫س @  د ا‬4‫ = ا‬9 u@4R‫رع و‬4R = 2‫ا‬
.ZgR
***
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
111

‫ن‬K‫ ا‬Z‫ب أ‬4 x :4ً 4Q


A ^B‫ة ا‬4A 5 A@ JZ‫ب أ‬4 x ‫ن‬K49 ‫ن‬4'(‫ ا‬j$l !‫ ا أدت إ‬X ‫ا‬$‫و = ا‬
.C9 = T2‫ = ا‬
AA * 4AAD =AAB‫ و‬،AAQ¦‫ = وا‬AA‫ = ا‬AA9 AAWR AA DK* ‫ذج‬4AAD ‫ك‬4AA‫ ه‬،)AA$D ..
.‫
ع‬49 D‫ر‬449
‫ق‬AQ‫= أ‬A jApR V ‫ن‬KA‫ ا‬XA‫ أه‬A 4x ‫ق‬Q‫س أن أ‬4‫ 'ى م ا‬4 ‫و‬
=A 4‫ وه‬A
' V A* ‫ت‬4 ‫آ‬A/‫ و‬4Aً*Q‫ء أ‬4%‫ @ 'وا = ا‬uB$‫ ! ا‬X9 ،)‫ ه‬x
،4ً A/ ‫ ًا‬ZgAR ‫ن‬KA )RAWD !A Z0A' ‫ أن‬CDgAv = ‫ا‬N‫ن ه‬z@ .. ‫ن‬K49 = T2‫ا‬
.f‫ ا‬B2‫ ا‬u' ‫ق ا‬4%D @ XQ '‫و‬،u‫رًا @ ا‬4ID‫ ا‬CD4B ‫ داد‬
!A‫ ت إ‬A* ،‫ول‬#‫ ا‬XA
‫ ا‬CA9 AD‫ ا‬4A‫ن آ‬K4A9 ‫ع‬4ADV‫ورة ا‬Al =A )Z A5 4A ‫ذا‬z@
4A @ ‫ون‬A' V A‫ و ا‬،‫ن‬K4A9 = TA2‫= ا‬A 4A9 ‫ن‬AB'‫ و‬4AD@$' ‫ ^ ا‬#‫) ا‬D4‫أذه‬
.)/D @ 4ً 94
'‫ى إ‬ً L 4
R = – U4T‫ – @ ا‬MR4‫ن آ‬z@ MN ، I‫ذج ا‬4‫ا‬
A@ BA/‫ – و‬G‫) ا‬5‫ = ر‬V‫ن – إ‬4B X‫م  دة @ آ‬B‫ا ا‬N‫ ^ ! ه‬#‫ وا‬..
=A A$ُR A‫ وه‬،'AI‫ر« ا‬A‫ »ا ه‬A
A@ ‫ت‬A2ُD 4A/‫ض ر‬A$9 ‫ت‬4AI‫ ا‬JN‫ه‬
..A*‫ واا‬UA ‫ واا‬،XA$‫ل وا‬A‫ = ا‬A9 ‫ت‬4Ak*4‫= ا‬A A ^B‫ ا‬CA @ ،CA2 $D )0A l‫و‬
:‫ ه‬4/‫وان ا‬
!‫رب‬4‫ ا‬jI‫ا‬
‫ م‬AAR‫ و‬،‫ت‬4AA ‫ ا‬XAA‫ = آ‬AA9 =AA AA‫ ه‬4AA‫ره‬4Q‫ ا‬4 AA 4AA5 ً @ AA %R ‫ة أن‬4AA‫دت ا‬4AA‫آ‬
‫ة‬AQ¦‫ وا‬،4 D A‫ ا‬qAB ‫ ا‬4ADg9 ‫ت‬$Av‫ و‬.4A* ™*@ C$ 4R4 5 q pR ..4%p
CAAR' V‫ و‬.AA‫
ا‬AA AA@ AA$
‫ ا‬UAA%p'‫ و‬،ً 4AA‫ن آ‬KAA‫ ا‬µAA' ‫ب‬4AA24@ ،4AA$ً
4AA  ‫ف‬AA@R ‫رض‬#‫! ا‬AA AA V‫ إ‬CAA$ 4AAR4 5 ‫ن‬AABR =AA‫ و‬،AA4 AA@ ‫ض‬AA@
.4ً'r 4 ‫ق‬42‫ف ا‬$' V‫ و‬،‫دة‬4$‫ وا‬4%‫ ا‬B|
 4AAA949 4AAA94 ‫ب أ‬4AAA2‫= ا‬AAA ‫ل‬gAAA' ‫ أن‬4AAA ‫= زو‬AAA ‫ة‬4AAA‫ أم ا‬qAAAr 4 AAA‫و‬
A ‫ و‬،CR A/ CAR X 4@ G‫آ ! ا‬R !‫ل ! =؟‬g/‫ أ‬Y 45 4' :k'
!C =' R ‫ة ا‬I‫ا‬
‫ة‬4A‫ ا‬qAQ‫ ود‬،4Aً 4'‫وز أ‬4A
' )A A‫ و‬،‫ ة‬AI* A%Q A$9 4ً$'A/ ‫) ا واج‬R‫و‬
‫ ران‬AA
‫ ا‬AA/ XAA AA@‫ و‬..‫ك‬AA2‫ ا‬qAA ‫ ا‬AA@ !AA CAAWR qAAD4‫ آ‬4AA ‫ أو‬،4AA
‫ة‬4AA‫ ت ا‬AA ‫ وو‬،‫ وج‬AA jAA p‫ ا‬AA ‫ ا‬CAA ‫ ا‬AA‫ و‬،AA$*#‫ ا‬q%AA/ jAA/#‫وا‬

د‬AA‫  ا‬AA9 ‫ دان‬AA‫
 = ا‬4AA@ ،AA ‫ ذ‬V‫ و‬V ¶ ‫ إ‬4AA @ !AA' V =AA jAA‫ آ‬AA@ 4AAD
4‫ ه‬AAv ‫ي‬NAA‫ ا‬CAA ‫ وا‬،‫ء‬AA9 V‫ إ‬4AAr4p' V ‫آ‬NAA49 UAAr‫ن ا‬4AA‫ وا‬،4AAً |‫ دا‬UAA%
=' A 49 ‫ذا‬zA@ ‫؛‬A^‫ أآ‬A #‫ر ا‬A%R‫ و‬،4ً• Av CgA/ ‫ أو‬C ‫ إ‬qZ R 4‫ آ‬4 ` 2' J‫ر‬D
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
112

،4A 9 ‫ف‬p‫ ا‬5‫ت إذا ا‬4B‫ ا‬4 ‫ن إ‬4 R ‫ام‬5(‫ ة ا‬B9 4$R‫ ار‬44r = ‫ا‬
!UkT' 4  4'r @ ‫ء‬v ‫آن أي‬R 4‫ إ! ا‬42 )‫وا = ا = آ‬
‫  و ارة‬I 4D4B 4 p ‫ة؛‬4‫ ا‬uD = *‫وة ا‬5‫ و‬5‫ ا‬qD‫ا‬
..$' p49 /4‫س ا‬45(‫ وا‬،*‫اا‬
A x 4A/‫ رأ‬A@ ،CA4$@g9 4AD‫ر‬4R‫ و‬،)A‫ ا‬qA ‫= ا‬A CAR4‫  آ‬R qD4‫آ‬
!AA‫ إ‬4AA R‫ و‬،A* qAA ‫ن ا‬AB' jAA ‫ وآ‬،)5A‫ ا‬AAL =A CAA4* 4A ‫آ‬NAAR ..* AI
XA %' A‫ وه‬CA gR !=A
R ‫د أن‬4B@ ،49‫ر‬4*# C4/‫ء ا‬/‫ و‬،J49* ‫  ذوى‬C4W@
CA9Z Ap' CADg9 ‫ت‬$Av CRL = ‫ج‬Q ‫ذا‬z@ ،‫م ك‬4 ‫ أ‬4D‫ أ‬$2@ X@‫ة اا‬L
!CR4 5 @ ‫ رآ ة‬CD‫ أ‬C$ X 4$' = =W' V ‫ن‬4D‫ب إ‬Z ‫ ي‬R 
‫ء‬AA/‫ و‬jAA49 4AAR4@ AA‫ن وا‬K4AA9 CAAY 45 ،AA ‫ا‬49 ‫رع‬NAA@ .. CAAR4
4AR4@ 4A 9‫! أ‬A‫ إ‬CBAv ..?%p  x CD‫ وأآ أ‬،‫ء‬49z9 f@@ ) B‫ ا‬Cg/ ،‫دب‬#‫ا‬
!J $R 5 ! «‫ة‬B w ‫ »ا‬U %‫ ا‬X ‫ءة إ! ا‬4/(‫ وا‬،T449
،«‫ن‬A@ ‫ن‬4B@ !/ J45» ..` L :‫ج‬4 D49 q4@ ،4 ‫  أ‬qkk@
.G‫ وأ ك ! ا‬،9‫ ا‬4' ‫ي‬L‫= ا‬B‫ و‬:!/g9 q@‫) أرد‬Z
CAA ‫ات زو‬AAWD CAA ‫ أن 'ا‬%AA' )AA ،CAA9‫ ق ا‬AAL =AA ‫ب‬#‫ = ا‬AAR 4 AA‫و‬
!‫ج‬45 4' C ‫ل‬g/‫ ا‬:M q* :C ‫ل‬R ‫ وه‬،|‫ا‬
V‫ و‬،AA$ ‫ ا‬XAA' V‫ و‬،`AAI U
AA' V ‫ وج‬AA‫ات وا‬AA‫ر وا‬AA2‫ ا‬AR‫و‬
!n '
‫م‬#‫ ا‬MAR )A‫ و‬.. X #‫ @ وا ا‬4 $9 )' '‫ء أ‬4%/‫ ا‬fD‫ و‬..X ‫ب ا‬#‫ ا‬q ‫أ‬
.49‫ ا‬C9 q*‫ي رز‬N‫  ا‬TI 4ً ‫ إآا‬I‫و ا‬4 ‫ء و‬4B‫ ا‬V‫إ‬
A@ ·A2$R ‫م‬#‫ وا‬،‫ م‬A‫ ا‬CA‫آ‬g' ‫ب‬#‫ وا‬،'‫ة آ‬4 5 ‫
ع ارة‬R 9V‫ ا‬q 9‫و‬
4A 9 ،XA  ) AQ‫ت ر‬AI9 ‫ن‬KA‫ ا‬A' ،A‫ ه‬4‫ آ‬X ‫ وا‬،‫رة‬B‫ ا‬5‫ ا‬4*
‫ت‬AL 4$A/ A@ XQ‫ ا‬A' )'AB‫ن ا‬KA‫ ا‬A‫ذا‬z9 ‫ة‬NA|V !AI* =‫ وى ه @ رآ‬R
:ε CA^' 9 ‫ ًا‬A2 ،‫ وج‬A‫ر ا‬4A Q‫ ا‬uA/‫= أ‬A ‫' ' ث‬N ‫ت‬L‫ و‬4 ‫وة زو‬R
‫رض‬-‫ ا‬/ $  %9G ‫&  ا‬OG ‫ إ‬،@ 1‫ [` ^و‬X‫ ن د" ` و‬Y+G % ‫ءآ‬1 ‫»إذا‬
.«+!‫د آ‬E‫و‬
jAID =A |4A ،‫اغ‬A‫! ا‬A Ak94* ،!A/g9 4A ‫) آ‬AkR‫ و‬4 ‫ د‬R
!‫=؟‬A'‫! أ‬A‫ ري إ‬AR V‫ و‬،A@ ‫ي‬NA‫ ا‬Q¦‫ ا‬jI‫ وا‬،4 9 =B' ‫ي‬N‫ر ا‬4 QV‫د ا‬4$
(1 )

***

.‫م‬2007 '4 ‫ هـ‬1428 Q¦‫  ا‬9‫ – ر‬$94‫ ا ا‬78 ‫ د‬$‫(


 ا هر ا‬1)
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
113

‫ن‬4% 2‫ آ ا‬:4ً/‫د‬4/


!A‫ إ‬CA$ )*A/‫ و‬A2‫ا' ا‬x ! X$' ‫ن‬g9 G‫ ة ا‬$9 )*‫ي أ‬N‫ – ا‬u 9‫إن إ‬
،‫ن‬4AA'(49 CAA ‫ ودوا‬AA @ ‫ن‬K4AA9 4AA‫ؤه‬49‫ أ‬AA  AA #‫ ا‬JNAA‫ك ه‬AA  ‫ن‬4AA‫ آ‬4AA – ‫ر‬4AA‫ا‬
.
‫ن ا‬Q @ ،) ‫ ا‬G‫اط ا‬L ‫ و' ن‬،J ‫ن = آ‬I' 449‫و‬
)AYZ = ‫ و‬،94I‫ ا‬X ! ‫ن‬K N‫ ) ا‬W$‫  ا‬Zg‫ 'آ) و* رأى ا‬j ‫وآ‬
nAAT'‫ و‬،CAAR4%%p AAُ' ‫ أن‬CDgAAv =AA = AA‫ = ا‬AA9 ‫ن‬KAA‫د ا‬AA ‫ار و‬AA/‫ن ا‬zAA@
.C 4 ‫اب أ‬9#‫ا‬
A* XA ‫ و‬A G‫ن ا‬# ‫ن‬KA‫ ا‬jA'R CAB' V ‫ن‬4% A2‫ن ا‬zA@ CAR‫ ذا‬qA*‫و@ ا‬
.[9 :
‫ن[ ]ا‬ َ w ُ ِ َ
َ `ُ
َ ‫ َوِإ‬+َ ‫ ْآ‬2:
‫ َ ^ ْ
َ ا‬%
ُ
ْ َ ‫ ]ِإ‬CW9 XBR
.) D 4/‫ ر‬CD# ) 9 = J‫د‬4$9‫) وإ‬94‫ آ‬N = ‫ دة ا‬MN‫ آ‬CB' V‫و‬
!‫ن؟‬K‫ن  ا‬4% 2‫ ا‬X$@ ‫ذا‬4@
‫ع‬4AADV‫= ا‬AA 4ً• AA2@ 4ً• AAv )‫ ه‬AA$'‫ و‬،= AA‫ رج ا‬AA' ‫ن أن‬4% AA2‫ع ا‬4%AA/‫ا‬
=AB‫ و‬CA$ ‫ ن‬4A$'‫ و‬،‫ن‬K4A9 ‫ن‬AI' )‫آ‬AR CAR‫ ذا‬q*‫ و@ ا‬،‫ن‬K49  ‫ا‬
. B2‫  ا‬54‫ = ا‬
:‫ أ ان‬MN9 C 
@ ..
. W‫  ا‬B2‫  ا‬54‫ = ا = = ا‬9 ‫ن  دًا‬K‫` ا‬I' ‫ أن‬:‫ول‬#‫ا‬
.'‫  ا   ا
ه‬54‫ = ا‬4ً|4x ‫ن‬B' ‫ أن‬:D4^‫ا‬
A
9 = A‫س ا‬AD A@  Ak UA DgR ‫'= أي‬A #‫'= ا‬NA‫ع ه‬4A 49 p @
.‫ 
رًا‬4ً|4x ‫ت‬49 ‫ن‬K‫ن ا‬g9 B' ‫ أن‬5# =B' V )Y Z = ‫ و‬،)94‫آ‬
‫ج‬¥pُR‫ و‬،‫ر‬4D X  CR4'K ‫ت‬4‫_ ا(ذا‬R‫ و‬،‫ن‬4B X‫ @ آ‬j54I‫ ا‬2R 4 $@
!A ‫ن‬A‫ ا‬U w AَB'‫ و‬.CA45 =A ‫ف‬V¦‫ات ا‬A2 ‫ت‬4A B‫ت وا‬4‫ا ارس وا‬
‫ ر‬A* A‫ أآ‬X AIR A Tُ9 ‫ات‬A ‫ ات و‬CQ ! ‫@ن‬4'‫ و‬،‫ن‬4k ‫ @ ر‬CR‫*اء‬
..‫ت‬4‫ = ا‬
،4A 9 |4A‫ ا‬A‫ن ه‬K4A9 BA2‫م ا‬4A‫ه‬V‫ه ا‬4W = J x‫ا و‬N‫ن ه‬B' 4 
‫ء‬4A2D‫! إ‬A ‫ة‬NA‫ ا‬CAR‫ و* ر‬،CAR
$9 ‫ع‬4ADV‫ وا‬،C ‫دة ا   إ‬$‫ن ا ة إ! ا‬z@
‫ أن‬A*‫= ا‬A `AI / XA9 ،= A‫ = ا‬A9  TAI 4AD‫ذا‬K A
R =  T‫ن وا‬4'(‫ا‬
V‫؟! أ‬XA$D 4A A^‫ن أآ‬KA‫ ا‬A XA$D ‫ أن‬4D4A ‫ذا‬4A ‫ و‬:‫ ة‬A‫ ا‬JNA‫ ه‬U54AI ‫ل‬4'
!‫؟‬C$ ‫ول‬N‫ا ا
 ا‬N‫ ه‬B'
:u 9‫ إ‬u R
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
114

 ‫ع ا‬4DV‫ = ا‬4‫ده‬4$9‫  وإ‬#‫ راج ا‬/‫ آ ًا @ ا‬4ً54


D ‫ن‬4% 2‫
` ا‬D 
‫ون‬AA‫ ا‬AA 4AA•ً %9 4AA|ً ‫د‬4‫ ه‬4ً ‫ را‬AA/‫ن ا‬4AA‫ آ‬XAA9 ،AA ‫م و‬AA' AA@ )AA' )AA ‫ا‬NAA‫ وه‬،‫ن‬K4AA9
.‫ ا¦ن‬C ‫ إ‬XL‫ي و‬N‫ل ا‬4‫ إ! ا‬XL‫! و‬5 *4$‫ا‬
‫ب‬4A9‫ و‬،XA
‫ب ا‬4A9 A‫ = ه‬A‫! ا‬A 4 XQ ' ‫ ا|  ا‬C9‫ا‬9‫ أ‬qD4‫وآ‬
A'4‫ ا‬A@ ‫دي‬0AR‫ و‬،‫ت‬V4‫ ا‬X‫ آ‬U/4R ‫اب آ^ ة‬9‫ع أ‬R 4 X‫ و = آ‬،‫اى‬
.C@ ‫ ه‬n R !‫إ‬
=AB‫ و‬،‫س‬4A‫= ا‬A A5‫ ! أ‬v4 ‫ن‬4%/ C u  ‫ن‬4% 2‫آ أن ا‬N49 '
‫وا‬
)AAR ‫ أن‬AA*‫= ا‬AA@  #4AA9 AA ‫ أو‬،uAA‫ ا‬AA@ ‫ى‬AA‫ ه‬CAA//‫دف و‬4AAIR 4 AA
.4 94
/V‫ا‬
AA@ AA ‫ دور آ‬CAA ‫ن‬4AA‫ آ‬،CAA‫ و‬D =AA ‫ ف‬AA‫ وا‬،AA  ‫ن ا‬KAA‫ ا‬AA 9 XAA
4@
.‫ب‬4‫ا ا‬N‫ن @ ه‬4% 2‫وس ا‬4/ 94
/V‫ا‬
‫ن‬KA‫ ا‬A B2‫ ا‬X 4$‫ل ا‬Q = C'ّNَ TُR ‫= أن‬B' ‫ أ@ع آ^ ة‬C@ ‫ اى‬4 ‫أ‬
،CAD4Rz9 ‫ة‬4A‫ه‬4‫ وا‬،CA@‫و‬5 ) $ u4
‫ر ا‬w I َ Rَ ‫ و‬،CW9 ‫س‬4‫ ا م ! ا‬:4
....‫ِ@ و‬5 J‫ذ‬4pR‫وا‬
!A‫دي إ‬0AR 4A‫ دة وآ‬A$ ‫ة و‬A ^‫ى آ‬A‫ وا‬XA
‫ْ ا‬9َ 4A9 =A ‫اب ا‬9#4@
.‫ن‬K49  ‫ع ا‬4DV‫ م ا‬
:J 5‫ و‬u 
‫ ت‬4A/ A* – 4A‫ ذآه‬n94A‫ب – ا‬4A/#‫ وا‬X ‫ا‬$‫ أن ا‬C ‫رة إ‬4v(‫
ر ا‬R 4 ‫و‬
.‫ن‬K49  ‫ع ا‬4DV‫  = ا‬#‫  ا‬4x ‫د‬4$9‫ وإ‬،C@  ‫ل‬L‫ن @ ا‬4% 2‫ا‬
،‫ن‬KAAA‫ ول ا‬AAAD =AAA ‫ ف‬AAA‫ن ا‬4 AAAD‫ و‬،jAAA(‫ل ا‬AAAr‫ و‬،AAAZ‫رة ارو‬AAAI4@
AA 94
'‫آ  إ‬AA/ ‫ر‬4AAZK ‫ر‬AA ‫ م‬AA‫ و‬،‫ن‬KAA‫ب ا‬4AA5 !AA )AA$‫وع ا‬AA9 ‫ل‬4TAA2DV‫وا‬
.. ‫ن‬K49 = T2‫^  = ا‬B
..C ‫ن‬4% 2‫ ! ا‬X/ ‫ا‬N‫ ه‬X‫آ‬
:‫س‬g ‫? ا‬%9 ‫ح‬4 ‫ن‬4% 2‫ا‬
،‫ن‬K4A9 A ‫ع ا‬4ADV‫= ا‬A A #‫ ا‬A@ ‫د‬A@ XA‫د آ‬4A$9‫ن ه إ‬4% 2‫إن ه ف ا‬
‫ أو‬،j'49 4 ‫ إ‬،‫ن‬K )‫ @ @ ا ا' '
 @ ا  دون *اءة ا‬MN
.QK  g9 C4Tvz9
:‫ دة‬$ XQ‫ = ا‬C  XQ‫ د‬X$49 ‫ن *أ‬z@
.‫س‬4$‫ وا‬U$‫ ا‬XQ ..
A x $'A‫اءة ا‬A ‫رئ‬4A‫ @ ا‬A  ‫ت‬4A‫= ا‬A ‫ ر‬A* A‫ أآ‬X IR XQ ..
‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‪4 :‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
‫‪115‬‬
‫ا ‪9‬ة‪.‬‬
‫‪v XQ ..‬ود ا‪N‬ه=  ‪ f$9‬ا‪4B‬ت‪.‬‬
‫‪NR XQ ..‬آ ‪ =  g9 J‬أ ر ا ‪ 4 D‬ا '‪ C  T‬ا ‪4‬م ‪  49‬ك ااءة‪.‬‬
‫‪ XQ ..‬ا‪V‬ه‪4‬م ا‪4p9 ' 2‬رج اوف وإ‪4R‬ن اوة‪.‬‬
‫‪ 9 R = C'pR XQ ..‬ا‪K‬ن‪..‬‬
‫'ل ا‪ =9‬ه ة‪ :‬و = ‪ '4B‬ا‪4% 2‬ن ‪4  R‬د ا‪ 9 AR = G‬ا‪KA‬ن ‪ CA$‬أن‬
‫ا ى وا*  ا ‪ @ ،9‬ل‪ :‬ه‪r4Ap JN‬ة‪A' !A5 ،‬ل ا(‪4AD‬ن‪ :‬أ‪ V 4AD‬أ‪A@ )ABR‬‬
‫ا‪K‬ن ‪R‬رً‪.(1)4‬‬
‫و'ل أ‪ 45 9‬ا‪ T‬ا @ ‪ = C^' 5‬ا‪ )@ D‬ا‪K‬ن‪:‬‬
‫أن '‪AAB‬ن ا‪ 4ً@AAI )AA‬إ‪ nAA R !AA‬ا‪AA‬وف ‪Qz9‬ا ‪4p =AA 4AA‬ر ‪ ،4AA‬وه‪NAA‬ا‬
‫'! ‪4% v CW5‬ن وآ‪49 X‬اء  ‪ D4$ )@ = )@I‬آم ا‪ A G‬و ‪A@ ،XA‬‬
‫‪ X ّp‬إ ) أ‪Ap' )A CD‬ج ‪NA@ ،CA p =A‬ا '‪AB‬ن‬‫' ال ') ! ‪R‬د' اف ُ' َ‬
‫‪I ) gR‬را ! ‪4Ap‬رج ا‪A‬وف @‪ CA jA2BR !DgA‬ا‪D4A$‬؟ وأ‪BAl )AW‬‬
‫‪4% 2‬ن = آ‪4‬ن ‪ X^ 4ً$ %‬ه‪N‬ا ا ‪.(2)u‬‬
‫)و = ‪ XA gR‬ه‪ A‬ى ر‪A/‬ل ا‪ ، ε G‬وإ*‪A‬ار‪ J‬آ‪4A XA‬ن ‪A* !A‬اء‪ CA = AR )R‬أن‬
‫ا‪ ،%‬وا‪ 2‬ق‪ ،‬وا‪ @ //‬إ‪Q‬اج اوف  ‪.(3)C/ = u‬‬
‫ا‪$‬آ ا‪:/4‬‬
‫‪ JN9‬ا ا‪ XQ‬ا‪ 94‬و‪ x‬ه‪ ،4‬ا‪4%/‬ع ا‪4% 2‬ن أن '‪A nA‬اد‪ ،J‬و'ُ‪ A$‬ا‪A #‬‬
‫= ه ا‪K‬ن‪ ،‬و‪ =A‬و ‪ CA‬ا‪A‬دة @‪ A‬إ‪ A5‬اث ا‪ A T‬ا‪ AIp2 XA 4B‬‬
‫ا‪.‬‬
‫@‪ N‬أن ‪ D‬ل ا‪K‬ن ‪ =A‬ا‪4A‬ء‪ ،‬أ‪ qAL‬أه‪$ )A‬آ‪4% A2 A‬ن ‪ A‬ا‪= A‬‬
‫ه‪ AA‬إ‪4AA$9‬ده) ‪ =AA‬دا|‪AA‬ة ‪  ZgAAR‬ه‪NAA‬ا ا‪4AAB‬ب  ‪ CAA  XAA‬إ‪ )AAl‬وإ‪4AA$9‬ده) ‪=AA‬‬
‫ا‪I‬اط ا )‪.‬‬
‫و = ا‪ U
$‬أن ا‪4$‬دة ا‪ 5‬ة ا أ ‪ 4D‬ا‪  G‬و ‪ X‬أن ‪ ،C9 N $D‬و‪U%D‬‬
‫ن َْ َ ِ&‪ْ2‬‬
‫ت ا ْ
ُ[‪َ Jْ+‬‬
‫‪ = 4 C'45‬ا‪4% 2‬ن‪ X* ،‬ا ‪4‬م ‪ :49‬ه *اءة ا‪K‬ن ] َِذَا َ‪+َ D‬أْ َ‬
‫ن ا
‪] [ ِ !ِ1+‬ا‪.[98 :X‬‬
‫‪ِ َ;!ْ W‬‬
‫‪ %‬ا
‬
‫‪َ ِ C‬‬
‫'ِ ِ‬
‫@= ا‪$‬م أ‪ X* CD‬أن '‪2‬ع اء @‪ A‬ا‪NA‬آ أو ا‪4 AI‬م أو إ‪AQ‬اج ا‪،* AI‬‬

‫ = ذ'‪4r X‬ت ا‪ =9V 94‬ر ‪.(273/3) U‬‬


‫)‪ 9 R (1‬ا‪K‬ن  ي ص ‪ً D ،48‬‬
‫)‪ (2‬إ‪4 5‬ء م ا '= ‪.440 ،439/1‬‬
‫)‪ (3‬إ‪ Z4x‬ا‪4‬ن ‪.254/1‬‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
116

.‫ن‬4% 2‫ = ا‬G49 N $' ‫ن‬g9 ‫ ر‬g  x CDz@


!‫دات؟‬4$‫ = ا‬4‫ ه‬x ‫ن دون‬K‫ذا *اءة ا‬4@
،CA ‫س‬4‫د ا‬4$9‫ن '
 و'
 @ إ‬4% 2‫ ! أن ا‬V‫  د‬#‫ا ا‬N‫ @ ه‬u ‫أ‬
A T‫ة ! ا‬N‫ ا‬CR‫ و* ر‬،‫ن‬K‫  ا‬9 )$' CD# M‫ وذ‬،C9 )4D‫وا  دون ا‬
!!‫ء‬42‫وا‬
‫ن‬4% 24@ ،‫ ء ااءة‬9 X* C'45 Ur‫ و‬G49 ‫ذة‬4$/V‫ ا‬B5 4 = ' 4‫ = ه‬
.C  G49 D4$/V49 V‫ إ‬4 4 ‫ أ‬X ‫ أ‬V‫ و‬،‫ن‬K49 ' ‫ ً ا‬5‫= 'ك أ‬
:C9 ) ‫= ا‬9‫! ا‬$‫ا ا‬N‫آ ! ه‬0'‫و‬
‫د‬AAAI‫= ا‬AAA CTAAA2' !AAA5 ،CAAAْ ‫ و َر‬CAAA p9 CAAA|‫ر‬4* !AAA UAAAِ

ْ 'ُ ‫ن‬4% AA2‫إن ا‬


J 
9 ‫ @ ص‬- CD4/- )B‫ ا‬C9 ‫ أراد‬4 @$ ‫ و‬،CR‫ و‬J9 R ‫ وه‬،‫ن‬K49
A  ُgA@ ،C9 ‫رئ‬4‫ع ا‬4D‫ ا‬XB' @ ،‫ن‬K‫د ا‬I = 9‫ و‬C* = 9 ‫! أن 'ل‬
.(1)C G49 N $' ‫وع أن‬2‫ا‬
‫اءة‬AA* AA@ ‫ن‬AA2' = AA5 )AAD‫= أ‬AA ='AA ^B‫ى ا‬BAAv AA/ ‫ رك‬AADُ MNAA9 4AA$‫و‬
،4AA$ )AA‫د ذه‬AA2 @ ،XAA* =AA ) RgAAR =AABR )AA ‫ر‬4AAB@‫ وأ‬r‫ا‬AAp9 ‫ون‬gAA 4' ‫ن‬KAA‫ا‬
.4ً 4R 4ً*‫ا‬T/‫ ا‬4 @ ‫*ن‬Tَ'‫و‬
XA9 ،CA  % AR ‫م‬A‫ ا‬A@ Ax‫= أن ا‬A f$A‫ى ا‬BAv A/ MNA‫ رك آ‬AُD‫و‬
.‫ن‬K‫ع @ *اءة ا‬v 4‫س آ‬4$‫ ا‬CT'‫و‬
***

.149/1 ‫ن‬4‫ ا‬Z4x‫( إ‬1)


‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‪4 :‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
‫‪117‬‬

‫‪4 :4ً$94/‬ه ) و ‪4‬ر‪4/‬ت ‪4/‬ه‪  @ q‬م ا‪4DV‬ع ‪K49‬ن‬


‫آ‪4‬ن {‪4A/‬ب ا‪ n94A‬ذآه‪ 4A‬دور آ ‪ A@ A‬ا‪ AD‬واء * ‪ A‬ا‪KA‬ن @‪ A‬ا‪#‬ذه‪4A‬ن‪،‬‬
‫و‪ j$l‬ا^ @ ‪ ،C‬و*‪ I‬دور‪ ! J‬اك وا@‪4‬ح ات وا‪4/4‬ت‪ ،‬وااءة‬
‫@ ا‪ ،)R²‬و‪  x‬ذ‪L = M‬ر ا‪V‬ه‪4‬م ا‪K49 B2‬ن‪.‬‬
‫@‪ U T' 4 $‬ا ف = ‪ D‬ول ا‪K‬ن‪..‬‬
‫و ‪R 4‬ارث ا‪4 #‬ل ا‪ $94‬ا '‪ u‬ا‪K B2‬ن‪..‬‬
‫و ‪' V 4‬ى ا‪4‬س أ‪ًZ‬ا إ'
‪/ @ 4ً 94‬ك ‪  4x‬ا‪K49 = T2‬ن‪.‬‬
‫و ‪BR 4‬ن ‪$‬آ ا‪4% 2‬ن ا‪#‬و!  ا = ه إ‪4$9‬ده) = ا‪4DV‬ع ‪K49‬ن‪..‬‬
‫@‪4‬ذا ‪ WD‬أن ‪BR‬ن ‪Z‬ة ه‪N‬ا آ‪C‬؟!‬
‫{‪4Z j/‬ر آ^ ة و‪' 4B‬ة ‪..‬‬
‫@ ‪4x‬ب ا‪K‬ن = * ‪4‬دة ا ‪4‬ة ‪..‬‬
‫و) ‪ R‬ا‪W9 = #‬ر ا
‪ X‬ا‪ DK‬ا‪.. D49‬‬
‫وأ‪ qL‬ا‪ @  #‬ا‪#‬ذ =‪..‬‬
‫‪ ..‬ه‪N‬ا ‪. 4 I9‬‬
‫أ ‪AAA !AAA 4AAA‬ى ا‪AAA@#‬اد @‪ AAA‬أ‪AAAZ‬ت ه‪ JNAAA‬ا‪AAA #‬ر ا‪ =AAA AAA' $‬ا‪4AAA‬ه )‬
‫وا‪4‬ر‪4/‬ت ا أدت إ! إ‪4$l‬ف *  ا‪K‬ن ا   @ اس أآ^ وأآ^‪.‬‬
‫ه‪ JN‬ا‪4‬ه ) وا‪4‬ر‪4/‬ت – ا ‪4R‬ج إ‪ 4A – ` AIR !A‬آ‪NA9 AW qAD4‬ا‬
‫ا‪ )R  XB2‬ا‪  X 4$‬ا‪K‬ن ! أ‪ D * CD‬ل = ا‪4A‬ء ‪ A W A‬أ‪ V‬وه‪A‬‬
‫ه ا'‪ 4‬إ! ا‪ ، G‬وا‪ 49 NQ#‬إ! ‪L‬ا‪ Cr‬ا )‪.‬‬
‫@‪ !ُD 4 $‬ا ف‪ )AR ،‬ا‪ A XA 4$‬ا‪ X|4A/‬ا‪ !A A $‬ا‪AL‬ل إ ‪!A CA‬‬
‫أ‪ 4D‬أه اف @ ذا‪.4R‬‬
‫و ‪ )R‬ا '_ – ‪ Xk9‬ا‪ f$9 = – G‬ه‪ JN‬ا‪4‬ه ) وا‪4‬ر‪4A/‬ت @‪ A‬آ‪4A‬ب‬
‫)ا‪$‬دة إ‪ !A‬ا‪KA‬ن ‪4A‬ذا وآ ‪jA‬؟( @‪4A :XAI‬ت @‪ nA'r A‬ا‪A$‬دة‪ ،‬وآ‪4A‬ب )إ‪CAD‬‬
‫ا‪K‬ن ‪4R :XI@ (4kD /‬ؤ‪V‬ت وردود‪.‬‬
‫و@ ه‪ JN‬ا‪$9 – XBD %/#‬ن ا‪r – G‬ح ‪ MR‬ا‪4‬ه ) وا‪4‬ر‪4/‬ت‪.‬‬
‫ا‪p‬ف = ‪ 9 R‬ا‪K‬ن وا‪4‬ء ا‪:C9 v4‬‬
‫ن‬
‫ن ا
‪ِ2‬ي ُأ ْ ِ^ َل ِ! ِ` ا ْ
[ُ‪ُ Jْ+‬‬
‫‪َ +ُ ْ 8‬ر َ‪َ َS‬‬
‫ا‪  G‬و ‪ X‬أ‪ D‬ل ا‪K‬ن  ا'‪َ ] 4ً$  4‬‬
‫ن[ ]اة‪.[185 :‬‬ ‫‪ %‬ا ْ
ُ‪َ7‬ى وَا ْ
ُ‪ِ َDْ+O‬‬
‫ت ‪َ :‬‬
‫س َو َ' ‪ٍ َ !:‬‬
‫ُه‪ً7‬ى
‪ِ  :‬‬
‫أ‪  CD4/ C D‬ا'‪ 4‬وه '‪ 445 )$‬وآ‪L X‬ر ا‪ ْ?Dُ ] 4'  j$k‬أَ َ^َ
ُ` ا
‪ِ2‬ي‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
118

.[6 :‫ن‬4*‫ض[ ]ا‬


ِ ْ‫ر‬-َ ‫ت وَا‬
ِ ‫َوَا‬E

‫ ا‬/ِ + E
:
‫َ" ْ&َ ُ ا‬
ٌ‫ َُ َرك‬َ ْ!
َ‫ ] ِآَبٌ َأ ْ َ^ ْ
َ ُ@ ِإ‬CA'‫! ه ا‬A‫ إ‬XI ‫ن‬K‫ ا‬9 9 CD4/ 44r ‫و‬
.[29 :‫ب[ ]ص‬
ِ َ
ْ -‫ أُوُ
ا‬+َ ‫ آ‬2َ َ !َ
ِ‫ ِ` َو‬Gِ َ"J ‫ُوا‬+' 7 !َ
:
C¥Bُ' X*4 ‫* أي‬4% !D‫د‬#‫ وا ا‬،*4%‫ ا‬U5 ! ‫ب‬%‫ ا‬9 ‫ ا‬،)$D ..
.'‫غ ا ا‬9 =
‫ وأن‬A9 A@ ‫أ‬A' 4A )A' ‫ إذا أراد أن‬CADg9 CD ‫ وأ م‬،9 ‫ف = ا‬pR f$‫= ا‬B‫و‬
.4‫' 'ه‬K X‫ وآ‬،4‫ آ 'ؤه‬X‫! آ‬$ ` l  R ‫ب‬4‫ن آ‬K‫ = ا‬9‫ و‬C 9 ‫ن‬B'
‫س‬4A‫ = ا‬9 q45 ‫ب ا‬4/#‫ف = أه) ا‬p‫ا ا‬N‫   أن ه‬R =9‫م ا‬4 (‫ ا‬$'‫و‬
.(1)‫ن‬K‫ = @) ا‬9‫و‬
A* ‫ن‬AB' ‫ أن‬:4A A‫ن ذآ‬K‫ @) ا‬D‫ ا ا‬T‫ ا‬45 9‫م أ‬4 (‫  د ا‬4 ‫و‬
=A9‫= ا‬A XA‫ ا‬CA‫و‬4R 4A V‫ن إ‬KA‫ت ا‬4AB !A$ V CAD‫هًا وا أ‬4 ‫ ًا‬R ‫*أ‬
.(2)4‫ ه‬x‫ه و‬4
‫س و‬4
:‫ا ام @ ل‬N‫ – ه‬G‫ ا‬C5‫ – ر‬J   ‫م‬4 (‫` ا‬I'‫و‬
 ALIp ) A‫ب إ‬4A%p‫ ا‬CA ' )A‫ و‬،X' ‫ن @ ز = ا‬4‫ن = آ‬K49 G‫ ا‬Ur4Q
‫ل‬AA' .. CAA'‫ن  ا‬KAA‫ ل ا‬AAD‫ي أ‬NAA‫ ا‬D4AAD(‫ع ا‬AA‫اد ا‬AA@‫= أ‬AA )AAD# XAA9 ،)AAL4pv‫ أ‬AA@
،‫ا‬NAA‫ ه‬CAA* )AAD V ‫ن‬gAA9 4AA !AAl' CAAD‫ أ‬XAA$ُ' XAA@ [ ُ  9ُ ' ‫ ُ[  ا َر‬G ‫س ا‬
ُ  
‫" َ ا‬I ‫! ] َ" َأ‬4AA$R
V‫ و‬A V CA4R‫ب ا‬A 9 A5‫ و‬G‫= ا‬A 4Rg' ) C @ WD 4D ‫ @ *ل‬W49 BD‫و‬
‫ ؟‬IR
V CA*4r ‫ ر‬A9 ‫ب‬4AB‫ت ا‬4A'K )A' ‫س أن‬4A‫= ا‬A A5‫ وا‬XA‫! آ‬A UA
' CD‫ إ‬،‫آ‬
.(3)X‫ه‬4 ‫) و‬4 = 9 ‫@ق‬
‫ء‬4AA‫ ا‬AA‫ ه‬AAI‫ ا‬XAA9 ، AA‫ ا‬UAA‫ آ‬AA@ AAW‫ك ا‬AAR AA‫ا ه‬NAA‫! ه‬AA$ u AA‫و‬
– A*4%‫ ا‬UA9 4A 4 ‫ إ‬4A@ – ‫ت‬4A'¦‫) ا‬A@ A@ XA$‫ل ا‬4‫ن وإ‬K‫  ا‬v4‫ا‬
.C@ 4  u‫! ا‬$ @$ ‫ أو‬v ‫  (زا‬/4‫وا ع إ! ا‬
:œ@ ‫  وا^اب‬#‫ ا‬X IR
!A ‫ن‬KA‫ ا‬A ‫ و‬AI* = A‫ ا‬A `AIُR ‫ أن‬T' ‫ه ) ا‬4‫و = ا‬
...‫  وا^اب واك‬#‫ ا‬X IR
‫ت‬4A5 A2 CA9 CA ‫ن‬KA‫= ا‬A ‫ء‬A‫ ا‬J‫ؤ‬A' ‫ف‬A5 XAB ‫ن‬4A‫ إن آ‬CD‫| أ‬4‫م ا‬4@

.67 ‫   ص‬R =9V ‫ن‬K‫ ا‬X|4k@ @ ‫ ة‬4* (1)


.441/1 =' ‫ء م ا‬4 5‫( إ‬2)
.11 ‫ ص‬J   ) ‫ و ء‬R4‫  ا‬R (3)
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
119
‫ن‬zA@ CD q*‫ و@ ا‬،‫ت‬4‫ = ا‬J L‫= = اوف  داد ر‬B ‫@ أ إذن أآ * ر‬
،‫ت‬4A'¦‫= ا‬A =AB ‫ ر‬A* A‫اءة أآ‬A* = CR  X%$ / C D4$  ‫ن وا*ف‬K‫ ا‬9 R
‫اب‬AAA^‫ ف ا‬AAA‫ ه‬nAAA  4AAًD4 9 AAA‫ك ا‬AAA@ ‫ إذن‬...‫ت‬4AAA‫= ا‬AA AAA ^B‫ ا‬CAAAR' )Y AAZ =AA ‫و‬
!! #‫وا‬
CAQ !A )A 9 4A @ ‫ا‬94AR‫ن و‬K‫ ا‬9 R =  ^B‫ ا‬$9‫ا ا) ا‬N‫ ه‬X^9 ..
.‫ن‬4k ‫ ر‬v @ L4Q =B q*‫ و‬X*‫@ أ‬
=A ‫م‬NAR‫ و‬،ZgA‫ وا‬9 A‫! ا‬A _R ε ‫ل‬/‫د'_ ا‬45‫ن وأ‬K‫ت ا‬4'K ‫) = أن‬x49‫و‬
‫ز‬4A
D‫ إ‬XA‫ آ‬A$9 4l49 ‫ر‬$2‫ وا‬5‫ ا‬u‫ ا‬U5 ‫ أن‬V‫ إ‬،CR
5 ‫وز‬4
' V‫ن و‬K‫'أ ا‬
AA‫ن ه‬KAA‫اءة ا‬AA* =AA ‫ ف‬AA‫م أن ا‬AA `'AAR 4AA$ ،‫ن‬KAA‫ ا‬AA ‫ء‬AA‫ ا‬J AA
' (A¥‫) َآ‬
.ZgR V‫) و‬R ‫ظ دون‬4#‫
د *اءة ا‬9 n' ‫ا ا ف‬N‫ وأن ه‬،‫  وا^اب‬#‫ ا‬X IR
AA* AA‫ وا‬،‫ن‬KAA $'A‫اءة ا‬AA‫ن ا‬4AAD(‫! ا‬AA XA/#‫ أن ا‬CAA @ MAAv V 4A@
‫د‬A
  AD A5‫ا‬9 ‫اءة‬A‫ ا‬A$9 ‫ء‬A‫ ا‬$A2 @ ،4 D A‫ ا‬A'‫ أود‬A@ X$‫ ا‬4$ ‫د‬2'
‫ر‬$A2‫ا ا‬NA‫` ه‬AI @ ،‫آ‬NAُ' ‫د‬A
‫ اء دون‬A #‫ع وا‬4A9‫ر‬#‫= ا‬A ‫ًا‬A ‫ آ‬4Aً‫ آ‬J‫ز‬4
D‫إ‬
.‫ن‬4k ‫ ر‬v @ L4Q ‫ر = ااءة‬4^‫آ‬  C 4ً$@‫دا‬
)  /‫ و‬CR‫ن *اء‬BR ‫ = أن‬V ً 9‫ و‬،‫ن‬K‫  ا‬X 4$‫ر ا‬4 MN9 ‫ @ل‬..
.‫@ن‬4‫ ا‬4 @ u@4' '4x qL‫ أ‬،C ‫د‬I‫ا‬
:‫ن‬K‫ ا‬µ5 @ ‫اع‬/(‫ا‬
:‫ن‬K4A9 ‫ع‬4ADV‫= ا‬A f$A‫د ا‬4A$9‫ إ‬A@ A ‫ دور آ‬4A ‫ن‬4‫ه ) ا آ‬4‫و = ا‬
4A9 XA$49 MA‫œ ذ‬A9‫= ر‬A AW‫ ا‬fAT9 ،CA@‫و‬5 ‫ظ‬45 )‫ن ه‬K‫ ا‬X‫ن أه‬g9 )4*
‫ة‬A ‫ ز‬A@ ‫ل‬Q A‫ ا‬A@ A%'‫ن و‬KA‫ ا‬UA' =A XA‫ آ‬U Y AB  ،C*Qg9 np‫ وا‬،C @
CA =A qABR MA‫ ذ‬CA )AR 4A ‫ذا‬zA@ ،=AB qA*‫ع و‬/‫ @ أ‬C4‫ أ‬µ5 ! C‫أه‬
‫ء‬4A‫آ‬V49 J‫ر‬$Av MA‫= ذ‬A šA @ ،‫ن‬KA‫ ا‬XA‫= أه‬A `AL‫ أ‬A* CADg9 ‫  ة‬J42 ‫و‬
@ $@4‫ى ا‬Q#‫ ا‬UD‫ج إ! ا
ا‬4 5V49 ‫ر‬$v ‫ أو‬x‫ أي ر‬CQ‫ دا‬pR‫ و‬،C‫ه‬4
R
.CN9 ‫ي‬N‫ وا
 ا‬،C$@ 4 C B @ ..‫ن‬K‫ا‬
J' !5 ،CW5 @ )R‫ و‬،‫ن‬K‫  ا‬94I‫ال ا‬5‫ = أ‬4   ‫و‬
.
ً  J '‫ و‬،4ًD4'‫ وإ‬،!$ ‫ و‬4ًW
! ‫ر‬4I*V‫ن ا‬K‫س @ ا‬4‫ ا‬C 9‫ ا‬4 ‫ و‬:vr%‫ ا‬B9 9‫م أ‬4 (‫'ل ا‬
.C @ C‫ دون ا‬C@‫و‬5 µ5
‫ة‬AA‫رة ا‬A/ !AA _AB AA =A9 G‫ ا‬AA ‫ أن‬gAr‫ ا‬AA@ MA4 ‫م‬4A (‫وروى ا‬
.(1)4$' = / D4Z

.206 ‫ ص‬vr%‫ ا‬B9 9# ‫( اادث وا ع‬1)


‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪120‬‬

‫*اءة ا‪:µ@4‬‬
‫و ‪ 4‬أ‪ |4r $9‬آ ة = ا‪4‬ظ = ‪ 9 AR‬ا‪KA‬ن وا‪4ADV‬ع ا ‪ ،CA9 A‬ه‪A‬‬
‫‪  ! )L5‬م ‪4 D‬ن اظ @œ‪AR MN ،‬اه) '‪A‬أون ا¦'‪4A‬ت *‪A‬اءة ‪$'A/‬‬
‫‪ I9‬اا ‪ $‬وآ‪ X‬ه) ه  م ا ‪4‬ن أو ا‪.g%p‬‬
‫‪ qg/  MN‬ا‪ =A  ^B‬ا‪4A‬ظ‪ :‬آ ‪AR jA‬أ ا‪KA‬ن؟ ‪B A/‬ن ا‪ CA9‬ا*‪:A‬‬
‫»أ*‪AA‬ؤ‪ ،«CAA AAW5 !AA µ@4AAR AA'%9 J‬وآ‪gAA‬ن ا‪ µAA‬ه‪ AA‬ا‪ AA ،AA'4T‬أن ا‪µAA‬‬
‫و‪      /‬ا‪4DV‬ع ‪ C9‬وا‪ @ C|4 /‬أي و*‪.q‬‬
‫إن اا ‪ $‬ا 'ا ‪ 4$‬ا‪ 4A µ@4‬ه‪ A‬إ‪4A'K V‬ت ا‪KA‬ن ا‪ُ A‬أ ِ‪9 A9 A‬ه‪،4‬‬
‫وا‪ ،4 @ 49 X$‬و   ‪ 4A‬أن ‪ A‬ا‪4A =A9 G‬س آ‪4A‬ن ُ'‪A‬ئ ‪ A‬ا‪=A9 =5A‬‬
‫ف @ ‪ =9  @Q‬ا‪4%p‬ب‪4* ،‬ل‪ )@ :‬أ َر أ‪ً 5‬ا '
= ا‪'$2‬ة ‪ A
' 4‬‬
‫ا‪  =5‬ااءة‪.‬‬
‫و‪  ¬ 2‬ا‪ T‬ا – ر‪ C5‬ا‪ ! n $R – G‬ه‪ JN‬ا‪Q = g‬ل ‪A9
R‬‬
‫‪ @ 49   Ipv‬ل‪ qW5 :‬ا‪K‬ن وي ‪ ..= / 2‬و‪ 9‬اه‪ 4A ً A‬آ‪ qA‬أ‪!A‬‬
‫ن‬
‫ ‪ ..4ً• v C‬وا‪ U'T‬أن ه‪ JN‬ا‪ A@ '%‬ا‪4A# µA‬ظ ا‪KA‬ن ‪ٍ 4A$ =A @AL‬‬
‫آ^ ة آ‪ q‬أ  ‪ 49‬و‪ V‬أ@‪ .. 4‬وأ‪ 4D‬آ ‪ ،A‬أ*‪A‬أ‪ ،‬و‪ qAW5 AD# =AB‬ا‪AB‬م دون‬
‫@‪ !AA$ )AA‬أ ‪ AA@ – AAD AA‬آ^ ‪ =AA AA‬ا‪4AA 5#‬ن – أ ‪ AAk‬دون @‪# ،!AA$ )AA‬ن‬
‫ا‪ µAA‬آ‪4AA‬ن '‪ !AA UAAT‬ا‪ 9 AA‬أو إ‪4AA5‬ن ا‪ .. AA‬و ‪ AA9 4AA‬أت أ@‪ !AA5 AAB‬أآه‪qAA‬‬
‫‪ ! D‬أن أد @‪g‬د*‪ n‬ا‪ @ W‬آ‪ 4 X‬أ*أ‪ ،‬وأ‪R ! D X5‬ك ه‪ JN‬ا‪4$‬دة‬
‫ا ور‪4Z‬ه‪  4‬ا‪.(1)µ‬‬
‫‪5‬ل م ا ‪4‬ن‪:‬‬
‫ = أآ ‪4 $‬ت  م ‪4 D‬ن ا‪KA‬ن‪ ،J9 AR :‬وا*‪A‬ف ‪ A ،CA D4$ A‬ا‪NAQ#‬‬
‫@ ا‪4V‬ر *ل = *‪4‬ل = ا‪4$‬ء ‪g9‬ن م ا ‪4‬ن ه ‪R‬ك ا‪.C9 X$‬‬
‫@‪4 (4‬م أ‪ X5  4v 9‬ا‪45#‬د'_ ااردة @ ذم ‪4 D‬ن ا‪K‬ن ! ‪R‬ك ا‪،XA$‬‬
‫‪:CAAr] "/‬‬
‫ِ‪ِ َْ7‬إَ
‪َ J 5‬د َم ِ‪َ ِE َ َ ?ُ ْ Dَ %‬‬
‫‪#‬ن ا‪4 A‬ن ه‪ AA‬ا‪A‬ك ‪َ + :!4A$R CAA‬وَ
َ[‪َ ْ7‬‬
‫‪.[115‬‬
‫*‪4‬ل‪ :‬و‪K‬ن 'م ا ‪445  4‬ن‪:‬‬
‫أ‪ 5‬ه‪ :4‬ا‪* = 42‬أ‪ J‬و) '‪ u‬ا‪.C9 X$‬‬
‫وا^‪ : D4‬ا‪  D = ! '4B2‬أي ‪R‬آ‪4R C‬و‪ 4D‬و) '‪.C9 X$‬‬
‫) ‪(2‬‬
‫*‪4‬ل‪ :‬و‪ $' V‬أن '‪B‬ن = ‪4R‬ون ‪R !D !5 C9‬و‪ CR‬آ‪.. MN‬‬

‫)‪ (1‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن ص ‪.32‬‬


‫)‪ (2‬ا وا  ‪ 
5 =9V‬ا ^ ص ‪.157‬‬
!‫ن؟‬K49 D ) ‫ذا‬4 :‫دس‬4‫ ا‬XI‫ا‬
121
:C* ‫ن ا^ري‬4 / = ‫ر‬4‫آ‬N‫ @ ا‬r‫وأورد ا‬
CA5 XA' ‫ن‬4A‫ إذا آ‬،ٍ‫س‬49 C qR‫ن و‬K‫ء = ا‬v µ9 v‫ = ا‬u ‫و‬
.C ‫ا‬5 ‫و'م‬
(1 )
. C R C @‫= ًا و‬5 X'‫و‬gR ‫ا‬N‫ وه‬:r‫ل ا‬4*
‫ك‬AR )AZ XA‫) و‬A =A 4AW' A‫ت ا‬4A'¦‫ ا‬CA  ‫ ل‬AR 4A ‫) اء‬$R 4 ‫ذا‬z@
MA‫ ذ‬A‫آ‬0' 4A ‫ و‬،J‫ر‬AL )A‫ن أه‬AB' * X9 ،‫ن‬4 ‫ @ م ا‬XQ ' ‫ا‬N‫ن ه‬z@ N ‫ا‬
:‫ ا رداء‬9‫*ل أ‬
A@ A'K !R @ .q :‫*ل‬g@ ‫؟‬q ‫ أم‬q  4 ‫ل  'م ا‬4' ‫ف أن‬4Q‫أ‬
‫ت؟‬AAA|‫ ا‬XAA‫ة ه‬AA ¦‫ ا‬gAAAR .4AAk'@ gAAR‫ و‬V‫ة إ‬AAA ‫ أو زا‬JAA K G‫ب ا‬4AA‫آ‬
‫ ازد ت؟‬X‫ ا ا ة ه‬gR‫و‬
(2 )
. ' V ‫ء‬4‫ و = د‬،' V ) = G49 ‫ذ‬g@
:‫أ اض اب‬
AA XAA 4$ ‫ن‬AAI' V )DgAA9 ) 4AA'‫ إ‬f$AA‫! ا‬AA ‫ة‬AA %p‫ ا‬XQ‫ ا‬AA‫= ا‬AA ‫و‬
MA‫= ذ‬A %‫ن  ) ا‬g9 ) 4'‫ وإ‬،)9* ‫) وأ اض‬9D‫ ذ‬U9 J9 R‫ن و‬K‫ا‬
XAL‫ و‬A* CADg9 =AW' ‫ء أن‬A‫! ا‬A U$I‫ن = ا‬#‫ و‬، ‫ن‬K‫ل ! ا‬4*(‫) ا‬Z V ً ‫أو‬
،4Aً94
5 XBA2R A2‫ ا‬JNA‫ ه‬XWA/ MNA ،CA* ‫اض‬A ‫= أ‬A ‫ء‬42‫ وا‬%‫ ا‬5
.‫ن‬K49 ‫ع‬4DV‫ = ا‬C*$' 4ً|4‫و‬
:CAD‫ب أ‬4AB‫ا ا‬NA‫ت ه‬4AL )‫ن @
أن = أه‬K‫ن = ا‬K‫ '_ ا‬5 4 gR ‫و‬
‫ن‬KA‫ أي أن ا‬،` I u ‫ و‬f' ‫ن‬B' 4D‫ء إ‬42‫ وا‬.. ‫ ور‬I‫ @ ا‬4 ‫ء‬4v
‫ن‬KA‫ ا‬A XA 4$ C 5AL ‫ م‬A$9 =AW' ‫ي‬NA‫ وأن ا‬،4A9* A%' ‫ي‬NA‫ واء ا‬A‫ ا‬A‫ه‬
..‫ن‬K49 ‫س‬4‫ ه أو! ا‬C* ‫ ض‬U9
/ِ َ
: ٌ‫َء‬O8
ِ ‫ ْ َو‬9ُ ': ‫ ر‬%: ٌ$w
َِ ْ  ُ9Gْ ‫ َء‬1
َ ْ7Dَ ‫س‬
ُ  
‫" َ ا‬I ‫ ]"َ َأ‬:4AA9‫ل ر‬AA' ..
.[57 :uD'] [% َ !ِ ِ ْHُ ْ
: ٌ$َ > ْ ‫ًى َو َر‬7‫ُو ِر َو ُه‬7R I
‫ا‬
،XA A9‫ل أ‬4A^ ‫'= أ‬AB‫ة وا‬4A$‫ ا‬.. AB‫د' ا‬4L ‫
@ ا ة أن‬D 4D‫) إ‬Z
J ZgAAR ŸAA' ‫@ا أن‬4AAQ‫ و‬،‫ن‬K4AA9 ‫وا‬ZgAAR AA* AA$ 9‫= ر‬AA9 AA‫ و‬،‫ة‬AA T‫= ا‬AA9 AA ‫وا‬
‫ن‬
ِ Jْ+ُ[
ْ ‫َا ا‬2َ
ِ ‫ْ َ ُ& ا‬EGَ َ ] :‫ا‬4A* MNA ،)R‫د‬4 A/‫) و‬AB  Ak'‫ و‬،CA9 ‫ ا‬0 @ ‫س‬4‫ا‬
.[26 :qI@] [‫ن‬ َ ُ ِ xْ Gَ ْ 9ُ &َ
َ `ِ !ِ ‫ ْا‬xَ
ْ ‫وَا‬
‫ن‬KAA‫) ا‬AA@ !AA ‫ب‬AA‫اض ا‬AA ‫ وأ‬AAL4$‫  ا‬ZgAAR ‫ن‬gAAv =AA XAAD 4AA‫ ه‬4AA‫و‬
‫ن‬zA@ qA*‫ ا‬uAD A@‫ و‬،‫ع‬A/‫ أ‬JZgAR ‫ن‬4A‫ آ‬،Ar 4A‫ آ‬U‫ أن ا‬Mv @ ،C9 Zg‫وا‬

.219 ‫ر ص‬4‫ذآ‬#‫ ا‬Xk@‫ر @ أ‬4‫آ‬N‫( ا‬1)


.46 ‫ن ص‬K‫ن = ا‬K‫ '_ ا‬5 (2)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
122

CA CAl$R ‫ار‬A/‫ن ا‬zA@ ،‫ء‬4A2‫ ا‬CA A'' ‫ن‬K‫ ! ا‬X*‫ أ‬4 ‫ إذا‬f'‫ ا‬U‫ا‬
‫ داد‬A' )AZ ،‫ ًا‬A'‫ و‬4ً W U4T‫ي ' أ @ ا‬N‫ ا‬Zg‫ ا‬C ‫ن ' ث‬g9 -G‫ذن ا‬z9 – X ‫آ‬
.‫ك‬4R‫ و‬X RR‫) و‬9 ‫ او  ااءة‬9 4ً• 2@ 4ً• v
7َ ْ&'َ ‫ض‬
َ ْ‫ر‬-َ ‫ ا‬/ِ!ْ "ُ C
َ ‫نا‬
 ‫َ ُ ا َأ‬
ْ ‫ ]ا‬:!4A$R CA* !A$‫ا ا‬NA‫ ه‬A ‫آ‬gR A@ M B'‫و‬
.[17 : ' ‫ن[ ]ا‬
َ ُ[ِ &ْ Gَ ْ 9ُ &َ
َ ‫ت‬
ِ َ"g
َ ‫ ُ ا‬9ُ
َ  ! 'َ ْ7Dَ َGِ ْ َ
= AA' !4AA$R G‫! أن ا‬AA‫رة إ‬4AAv‫ إ‬CAA @ :AA'¦‫ ا‬JNAA J AAR AA@ AA ^‫= آ‬AA9‫ ا‬µ@4AA‫ل ا‬AA'
!A ' 4AB@ ،4R v $9 ‫وب‬B‫ و'ج ا‬،4l $9 ‫رى‬4 ‫ و' ي ا‬،4R* $9 ‫اب‬
 AAA/4‫ب ا‬AAA‫ ي ا‬AAA' MNAAA‫ آ‬،XAAA9‫ن اا‬4AAA‫_ ا‬AAA T49 ‫ ة‬AAA 4‫ ا‬AAA9
‫ ا‬AAA ‫رض ا‬#‫ا‬
.(1)XL‫ اا‬4 ‫ إ‬XI' V  qD4‫ أن آ‬$9 ‫ ار‬4 ‫ و'š إ‬X|V ‫ن وا‬K‫اه = ا‬9
‫ن‬# ‫ن‬K4A9 ‫ع‬4ADV‫م ا‬4A ‫ أ‬A‫آ‬#‫ ا‬n|4A$‫ ا‬A‫ ه‬AB‫ض ا‬A !A' CA‫ا آ‬N‫و  ه‬
.‫ء‬42‫ ا‬4ً4r C  Xُ' =@ )Z = ‫ و‬،C ‫ إ‬C 45 $2' V U4T‫ @ ا‬B‫ا‬
:‫ن‬K ‫ن‬4R‫*اء‬
= AA9 AA
‫) ا‬AAB' CAADg9 )‫ره‬AAIR ‫ن‬KAA‫= ا‬AA f$AA ‫ ة‬AA$ُ ‫ ا‬XQ‫ ا‬AA‫= ا‬AA ‫و‬
‫اءة‬A* = 9‫ و‬،‫  وا^اب‬#‫ ا‬X IR  T9 ZgR V‫ و‬9 R 9 ‫ن‬K $'‫ااءة ا‬
AAQ‫ و‬،$'AA‫اءة ا‬AA AAQ ™ AAIpR ‫ل‬AAQ =AA MAA‫ وذ‬،ZgAAR‫ و‬9 AA9 ‫ن‬KAA‫ا‬
‫ات‬AA/ ‫ت‬AA/‫ ا‬AA‫ و‬،ً'AAr 4AAً *‫ و‬9 AA‫ ا‬AAQ AA _AAB‫= ا‬AA ‫س‬gAA9 V‫ و‬،9 AA
.‫ات‬/‫و‬
XA 4$‫ ا‬A@ ‫ار' اء‬/‫دي إ! ا‬0' CD# XQ‫ ا ا‬%Q‫ = أ‬XQ ‫ا ا‬N‫ ه‬..
 Ak‫ ا‬U Dg9 J‫ر‬$v ‫   م‬،C9  ‫ع ا‬4DV‫  دون ا‬Bv ‫رة‬I9 ‫ن‬K‫  ا‬
A9 ‫اءة‬A‫ج ا‬A5 CA @A/ 9 A‫ ا‬Q ‫) أن‬$' CD# ‫؛‬$'‫ ااءة ا‬JN‫ ه‬J4
R
.)@
!AA AA4T‫ ا‬AA‫ ه‬$'AA‫اءة ا‬AA‫ن ا‬AABR ‫ا أن‬NAA9 AA' =AA AA*‫= ا‬AA ‫ و‬..
=A 4Al49 J$2ُR MN‫ آ‬4D#‫ و‬،4ًL4Q ‫  ًا‬V‫ و‬،‫ آ ًا‬4ً*‫ و‬CBR V 4D# CR‫*اء‬
...‫رة أو ء‬/ ‫! = *اءة‬D‫ ا‬4‫ آ‬CR‫ ذا‬n R‫ و‬،CD
‫اد‬A‫) ا‬A XA$‫ل ا‬4‫  إ‬،/ ،|‫د‬4‫ج إ! *اءة ه‬4R @ 9 ‫ ا‬Q 4 ‫أ‬
‫ب‬AA‫ ا‬qAA‫و‬45 4AA9‫ ور‬،uAA‫'` ا‬AA' V MAAv AA9 ‫ا‬NAA@ -4AA ً 4 ‫ إ‬4AAً @ AA‫و‬- ‫ب‬4AA%p‫= ا‬AA
4Aً5 A'‫ ا‬$'A‫اءة ا‬A QK 4ً949 ‫ك‬4‫ر أن ه‬449 C9 ‫م‬4 ‫ @ ا‬j'‫ وا‬،C
.4 4 ‫أ‬
‫ذج‬AAD AA‫ ه‬AA  %‫ذج ا‬4AA‫ ا‬AA Q‫ و‬،ε AA ‫ ي‬AA‫ ه‬AA‫ ي ه‬AA‫ ا‬AA Q ‫ن‬#‫و‬
=A V‫ و‬،ε G‫ل ا‬A/‫= ر‬A ‫ِد‬Aَ' )A CAD‫ أ‬-AQ‫أ‬- )4A@ ،)  G‫ان ا‬l‫ ر‬94I‫ا‬

.280/4 ) W$‫ن ا‬K‫  ا‬R (1)


‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‪4 :‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
‫‪123‬‬
‫‪ C94L‬ا‪B‬ام أ‪ )AD‬آ‪D4A‬ا '‪AIIp‬ن ‪ ،9 A AQ‬و‪A AQ‬اءة ا‪XA9 ،$'A‬‬
‫آ‪* qD4‬اءة وا‪ 5‬ة ‪ = _R‬ا) وا‪.Zg‬‬
‫ا‪ @ n$‬ا‪:!$‬‬
‫و ‪ =AA‬ا‪ AA‬ا‪ XQ‬ا‪AA %p‬ة ‪ !AA‬ا‪- f$AA‬و‪ =AA AAL4p9‬أراد ا‪4AADV‬ع ‪K4AA9‬ن‪-‬‬
‫*‪k9 )4‬ورة ا*ف  آ‪ X‬آ @ ا‪KA‬ن‪ ،‬وا‪4A V‬د @‪4$ A@$ A‬ه‪،4A‬‬
‫وا‪ ،4 @ n$‬و = ‪4
R V )Y Z‬وز ‪  I5‬ااءة ‪4'K k9‬ت‪ ،‬و'‪ `I‬ا‪KA‬ن وآ‪CADg‬‬
‫'‪ ،œA@ CA Ur4p‬دون أن '‪AZ  AI@ ،CA* A@ Z0A‬ة *اء‪A
CAR‬د ز'‪4A‬دة @‪A‬‬
‫ ‪4$‬ر@‪ C‬ا‪  $‬دون ز'‪4‬دة ‪4' ‬ن @ *‪ $9- C$
' 4 ،C‬ة = ا =‪=A X' -‬‬
‫ه‪ JN‬ا‪ ،'%‬و'ب إ ‪ CA‬ا‪$A2‬ر ‪ A49‬م ‪A@ !A‬ات ا‪ A #‬ا‪NA‬ي آ‪4A‬ن ‪CA¥I /‬‬
‫‪' = 5‬أ ءًا أو ء'= @ ه‪N‬ا ا*‪ ،q‬و = ‪z@ )Y Z‬ن ه‪NA‬ا ا‪$A2‬ر ‪A$ C$@ A/‬دة‬
‫إ! ااءة ا'‪ $‬ة أ‪Q‬ى‪.‬‬
‫و‪ 4'4L‬ا‪:94I‬‬
‫]‪:uA‬‬ ‫= أ‪ M4 =9 uD‬أن  ‪ =9‬ا‪4%p‬ب *‪A‬أ ‪ !A‬ا‪َ ] A‬وَ ِآَ ً‪َ $‬وَأ'‪[f‬‬
‫ب؟‬
‫‪4@ ،[31‬ل‪ :‬ه‪ JN‬ا‪4‬آ * @‪4‬ه‪ 4@ ،4‬ا‪w #‬‬
‫‪ )Z‬ر  إ! ‪4@ CD‬ل‪ :‬إن ه‪N‬ا ه ا‪. 4' jB‬‬
‫و@ روا'‪ :‬ه‪N‬ا ‪ $‬ا‪ G‬ا‪ ،jB‬ا‪$R‬ا ‪ = )B = R 4‬ه‪N‬ا ا‪4B‬ب)‪.(1‬‬
‫و = أ*ال  ا‪$ =9 G‬د‪:‬‬
‫‪$R‬ا *‪ X‬ذه‪4‬ب ا‪z@ ،)$‬ن = ورا|‪ )BD ' 4ً * )B‬إ! آ‪4‬ب ا‪ G‬و* ‪NAD‬و‪J‬‬
‫وراء ره)‪$@ ،‬ا *‪ X‬ذه‪4‬ب ا‪ ،)A$‬وإ'‪4A‬آ) وا‪ A‬ع‪ ،‬وإ'‪4A‬آ) وا‪ ،A%‬وإ'‪4A‬آ)‬
‫وا‪ ،n$‬و ‪ g9 )B‬آ) ا‪.(2)n $‬‬
‫@‪%4‬ب أن ‪D‬ر ‪ CAD V 4A‬و‪ )4A9 ABD‬ا( ‪ UA5- 4A‬ا‪CA@ -A*4%‬‬
‫‪ n /‬ا ا' ‪ • 29‬ا‪.G‬‬
‫و   ‪ 4‬أ‪ 4 CD‬و* ا‪4‬س @ أ  ^‪4A‬ن ‪4A* τ‬ل ‪ A‬ا‪ =A9 =5A‬أ‪ A9‬ى‬
‫‪ 9#‬ا‪ =9‬آ‪ :τ U$‬أ‪ 49‬ا‪N‬ر ‪ 4‬ا‪Ap‬ج؟ *‪4A‬ل‪ :‬آ‪4A‬ب ا‪ 4A ،G‬ا‪4A/‬ن ‪CA9 XA4@ MA‬‬
‫ُ‬
‫) ‪(3‬‬
‫وا‪ ،D‬و ‪ 4‬ا‪ CB@ M  Cv‬إ! ‪. C4‬‬
‫ه‪ 4B' X‬ا‪'K XB9 Zg‬؟!‬

‫)‪ X|4k@ (1‬ا‪K‬ن ‪  9#‬ص‪.376‬‬


‫)‪ X|4k@ (2‬ا‪K‬ن ‪T‬ي ‪.182/1‬‬
‫)‪4 * Ip (3‬م ا ‪ ID =9  X‬ص ‪.170‬‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
124

A'K ) A AR ‫ن‬gA9 ‫ن‬l' V ) 4ً@ ‫ ه‬Zg‫ وا‬9 ‫ا ا‬$l‫ = و‬f$‫ ا‬..
،4AA ‫ إ‬9 AAR AA‫ب ه‬%4AA@ ،‫ب‬AA% AA x ‫ا‬NAA‫ أن ه‬AA ،‫ل‬4AA$D‫ أو ا‬ZgAAR ‫ ون‬AA9
A #‫ا ا‬NA‫ن ه‬# ،CZ‫ و‬5 l *R =B' V ‫ي‬N‫ ا‬Zg ‫ر‬4WD‫) ا‬Z ،‫ك‬4R‫ و‬،X RR‫و‬
‫ن‬K‫ل ! ا‬4*(‫^ = ا‬B' = 4' X ‫  و‬G‫ ه  = ا‬X9 ،4' 'g9 u 
.Zg‫ ا‬l *' ‫ أن‬5# =B' V‫ و‬،‫ ا ى‬4 ‫آ‬R‫ت و‬4IDz9
‫ات‬A ‫ات و‬A A'¦‫ر ا‬B' J
@ 'K X‫  آ‬Zg‫ '' ا‬f$‫ى ا‬R M‫و  ذ‬
.‫ن‬K‫ت = ا‬4'K k9   ً 'r 4ً*‫ و‬C^Bُ M‫ @ š = ذ‬،Zg‫! ' ث ا‬5
CA  XQ A @ ،‫ت‬4AL ‫ ة‬A CAR‫وز *اء‬4A
R ) ‫م آ^ ة‬4'‫ ور أ‬$9 CD‫ أ‬g 4 @
‫ر – إن‬Av ‫ ة‬A A@ V‫ إ‬CAp' =A CAD# ‫ن‬KA‫ * ه
 ا‬MN9 CD‫ب أ‬49 = ‫ن‬4% 2‫ا‬
.$'‫دة اءة ا‬$‫ورة ا‬l @ C^'‫ – و‬CQ
= A9‫ و‬CA 9 ‫وف‬AW‫ل ا‬AR 4  9 ‫ك ا‬9 C  ‫ن‬4% 2‫ح ا‬4‫و' داد إ‬
CA'pR ‫ب‬4A9 =A ‫ن‬4% A2‫ ا‬C  XQ‫ن د‬K‫د إ! ا‬4 4 ‫ذا‬z@ ،‫م‬4'‫ أ‬$k9 ‫ااءة‬
)AA@ ‫ ون‬AA9 ‫) أو‬AA9 ‫اءة‬AA‫ ا‬AA@ ‫اع‬AA/(‫ورة ا‬AAk9 CAA‫ @ ه‬،‫ن‬KAA‫ ا‬AA
‫= ه‬AA
. CR4@ 4 ‫(دراك‬
:)p‫ ة ا‬
4‫ه‬4I*‫ن @ ة أ‬K‫) ا‬Q ‫ورة‬k9 f$‫ع ا‬4*‫ ا‬MN‫ ة آ‬$ُْ ‫ ا‬XQ‫و = ا ا‬
A/ A@ ‫اط‬A@(‫! ا‬A‫ إ‬MA‫دي ذ‬0 @ ،C ‫ ًا‬4‫ن ه‬B' V !5 4 ' ‫ن‬$9‫ أو أر‬v
4A49‫ و‬،‫ دة‬A‫ ة ا‬A‫ل ا‬AQ ‫ن‬KA‫) ا‬AQ CA !A' !A5 ‫م‬4'#‫ ا‬f$9 @ ‫ااءة‬
...Zg‫ وا‬9 ‫ ا‬L@ XR
ε G‫ل ا‬AA/‫ب ر‬4AAL‫ء أ‬4AA'*‫ن أ‬4AA‫ آ‬:CAA* ‫ل‬AAB =AA ‫ داود‬AA9‫= أ‬AA9‫ج ا‬AAQ‫أ‬
A@ )Ak$9‫ و‬،='Av A@ )Ak$9‫ و‬،Av A@ )Ak$9‫ و‬،/ @ ‫ن‬K‫'ءون ا‬
.(1)M‫أآ^ = ذ‬
:«)'B‫ن ا‬K‫ ا‬/‫  را‬XQ ‫ »ا‬C94‫ @ آ‬v 9‫و'ل  أ‬
:‫ص‬4A$‫= ا‬A9 ‫و‬A =A9 G‫ ا‬A$ ε G‫ل ا‬A/‫ ر‬CA @ ‫ل‬4* ‫ي‬N‫ا‬- _' ‫ @ ا‬u ‫و‬
‫رة‬4$‫ وا‬،= $9‫) @ أآ^ = أر‬p‫ ' ل ! آاه ا‬4 -«%!&'‫ أر‬/ ‫ن‬J+[
‫أ ا‬+D‫»ا‬
‫ن‬4A‫ آ‬MA‫ أن ذ‬C  ‫ ' ل‬4 '4x‫ و‬،C/ = u  4‫  اه‬4 ‫ن‬B' !5 ‫ة‬L45 q 
.(2)4 U4T‫ن ا‬4‫ آ‬CD‫ أو أ‬،CRV45 = 45
AA‫ ه‬uAAB$‫ ا‬XAA9 ،CAAQ‫ن و‬KAA‫اءة ا‬AA* AA@ AAQ‫ اا‬AA‫ا ه‬NAA‫! ه‬AA$ u AA‫و‬
.‫ب‬%‫ا‬

.104/1 r  ‫ن‬K‫ن @ م ا‬4R(‫( ا‬1)


.438 ‫') ص‬B‫ن ا‬K‫ ا‬/‫  را‬XQ ‫( ا‬2)
‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‪4 :‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
‫‪125‬‬
‫@‪K4‬ن دواء ‪ ' X 4B‬أ = ‪A/‬رة ا‪ AR4‬و'‪A/ A A‬رة ا‪4A‬س‪ ،‬وآ‪4A‬‬
‫‪4R‬ول اء ه‪N‬ا ا واء ‪^B9‬ة و‪4R  L '%9‬رع ‪4v‬ؤ‪ J‬و‪9‬ؤ‪.J‬‬
‫@‪%4‬ب إذن‪ :‬ه ا‪4T2DV‬ل ‪K49‬ن‪ ،‬وا(آ^‪4‬ر = ‪R‬و‪ ،CR‬و‪ =AB‬دون و ‪A‬د‬
‫ ة ا‪ )p‬آ ‪ !A œA j‬ا*‪4A‬ب‪4A !A  ،‬رئ ا‪9 A‬‬
‫وا‪ ،Zg‬وا‪xV‬اف = ‪ 94‬ا‪K‬ن ا('‪ ، D4‬و‪4R‬ول دوا|‪C‬‬
‫‪I9‬رة ‪. L‬‬
‫ا‪4‬ع  ى أ@‪!!Xk‬‬
‫و ‪ 4‬أ‪ $9‬ا‪ = f$‬ا‪4DV‬ع ا  ‪K49‬ن ‪ C‬أ‪449 Zg' CD‬ع أآ^ =‬
‫‪49 JZgR‬اءة‪ ،‬و = ‪ X' CDz@ )Y Z‬ااءة‪- @ ،‬آ‪' 4‬ل‪4/  C*
' -‬ع @ن‬
‫و@ن = ا| =‪ ..‬و آ‪4‬ن ا‪ !$49 Zg‬ه اُ‪ A MN U‬ا‪4A‬ع‪=Aُ ،‬‬
‫ه‪N‬ا ا‪ ، #‬وآ ‪ ،V j‬وا‪ A !$49 Zg‬ا‪AI‬ت ا‪ qA' =A‬ا('‪4A‬ن @‪ A‬ا‪UA‬‬
‫'ل ا‪:  R =9‬‬
‫آ‪4‬ن  ‪ =9‬ا‪4%p‬ب 'ل ‪ !/ 9#‬ا‪$Av#‬ي‪ 4A' :‬أ‪ !A/ 4A9‬ذآ‪ 4AD‬ر‪،4A9‬‬
‫@ أ وه) '‪$‬ن و'‪B‬ن‪ .‬وآ‪4‬ن أ‪4L‬ب  ‪ ε‬إذا ا ‪$‬ا أ وا وا‪ً A5‬ا ‪)A‬‬
‫أن 'أ ا‪K‬ن وا‪$' *4‬ن‪.‬‬
‫و'‪AAA‬ل‪ :‬و‪NAAA‬ا ا‪4AAA‬ع ‪ =AAA‬اا ‪ AAA‬ا‪ ،AAA W$‬وا‪#‬ذواق ا‪ ،AAA'B‬و '‪ AAA‬‬
‫ا‪4AA$‬رف وا‪AA5#‬ال ا
‪ C$AA' V 4AA  AA‬ا‪4AA%p‬ب‪ ،‬و‪ CAA'' V‬آ‪4AA‬ب‪ ،‬آ‪ 4AA‬أن @‪AA‬‬
‫‪ 9 R‬ا‪K‬ن و‪ ' = CR‬ا‪ )$‬وا('‪4‬ن ‪4 9 C9 œ ' V 4‬ن)‪.(1‬‬
‫و أ‪ 4 !%‬ا‪K‬ن ‪D‬ذ ً‪4A 4‬ع ا‪ ` AI‬ا‪ 9 AR =A šR4A‬ا‪َ ] !A$‬وِإذَا‬
‫‪B‬‬
‫‪ %‬ا ْ
َ ‪:‬‬
‫ َ‪ ُ+‬ا ِ َ‬
‫‪ َ%ِ s‬ا
 ‪َ ِ uِ ْ 7‬‬
‫ ُ! َ ُ ْ َ‪ُ !ِOG‬‬
‫ ِل َ‪َ+G‬ى َأ ْ‬ ‫ ِ ُ& ا َ ُأ ْ ِ^ َل ِإ
َ‪ 5‬ا
‪ُ +‬‬ ‫َ‬
‫‪] [%‬ا‪ AAA|4‬ة‪4AAAB@ [83 :‬ؤه) – آ‪AAA' 4AAA‬ل‬ ‫ن َر ' َ ‪ْ َ  َJ‬آ ُ ْ َ َ  َ‪ u‬ا
‪ِ W‬ه‪َ "ِ7‬‬
‫َ" ُ[
ُ  َ‬
‫) ‪(2‬‬
‫ا‪ – vr%‬إ‪ 4D‬آ‪4‬ن ‪. C D4$ = J@ 4‬‬
‫أ ‪ 4‬إذا آ‪4‬ن ا‪L = 4ً
R4D Zg‬ت ا‪4A‬رئ و‪K4A9 CA'%R‬ن دون ا‪4A@ !A$‬‬
‫‪ =BR‬ا‪.B2‬‬
‫‪#‬ن ا‪ UA'%‬وإن آ‪4A‬ن '‪  ^A‬ا‪ 4A2‬إ‪ V‬أ‪ ^A' A* CAD‬ه‪ A@ 4‬أ ‪A‬ر آ‪AA 4‬‬
‫ '‪ pR V 4‬م ا('‪4A‬ن‪4A'(4@ ،‬ن '‪ A gA2‬ا‪4^A/‬رة ا‪ 4A )A@ A 4A2‬د‪CA  qA‬‬
‫ااءة‪.‬‬
‫'ل ‪ B9‬أ‪ 9‬ز' ‪:‬‬

‫)‪ (1‬ا ا‪$‬ا*  @ ا‪4#‬ل ا  ص ‪.74 ،73‬‬


‫)‪ (2‬اادث وا ع ص ‪.191‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪126‬‬

‫إ‪ 4D‬ا‪ A$‬أن '‪A‬ك )*‪ (UA‬ا‪ A$‬إ‪ !A‬آ‪A‬م ا‪ G‬و ‪ =A CA @ 4A‬ا‪ AW$‬وا‪A$‬ة‪،‬‬
‫وا‪N‬آ  ‪  I49‬و‪ 
49‬وا‪4‬ر‪ ،‬و‪ ) W‬ا‪ )B‬وا‪4B5#‬م‪.‬‬
‫أ ‪R  4‬ك  *اءة ا‪K‬ن ‪
 49r‬د ‪ =5‬ا‪I‬ت‪ ،‬دون ‪=A C' 4‬‬
‫‪4'K‬ت ا‪K‬ن ا‪N@ ،)'B‬ا  ‪ = u‬ا‪.(1) $‬‬
‫@‪B' * U4‬ن @ ‪ G  C‬و ‪ ،JA T A‬و‪ CA  A2Q‬و‪zA@ ،JA T  A2Q‬ذا ‪4A‬‬
‫‪ /‬اء ا‪KA‬ن وه‪Aُ' A‬أ ‪ UA'%49‬وا‪AI‬ت ا‪ًZgAR A
' A* CADz@ ،=A‬ا ‪4A9‬‬
‫'‪ ،C$‬و'‪ =W‬أن ه‪N‬ا آ‪ = C‬دوا ‪ A‬ا‪ G‬و‪ XA9 ،C A2Q‬ه‪A  4A2 A‬‬
‫)و ‪ u‬آ‪5 4 X‬ك ا‪ @ = 4B‬اس‪B' ،‬ن ‪ )B5 @ 4ً54‬ا‪ G‬ور‪.(2) (C/‬‬
‫‪ AA‬ا‪4AA/‬ب ‪4AA/‬ع ا‪KAA‬ن ‪ =AA‬أ‪4AAL‬ب ا‪AAL#‬ات‬
‫@‪zAA‬ن *‪ :qAA‬أ‪AA' )AA‬د @‪ AA‬ا ‪w‬‬
‫ا؟!‬
‫‪ ،)$D ..‬ورد ذ‪B  M‬ن أد! ) ا‪K‬ن وا‪.C D4$9 Zg‬‬
‫'ل ا‪ =9‬آ^ ‪ :‬ا‪%‬ب ‪ 4ًv‬إ‪ 4D‬ه ا = ‪AI49‬ت ا‪9 AR !A _A4‬‬
‫ا‪K‬ن و@‪ ،C‬وا‪2p‬ع وا‪kp‬ع وا‪4 DV‬د ‪.4%‬‬
‫@‪ 4AA g‬ا‪AAL#‬ات ‪4AAT49‬ت ا ‪ AAZ‬اآ ‪ !AA A‬ا‪#‬وزان وا‪#‬و‪4AAl‬ع ا ‪AA‬‬
‫وا‪D4‬ن ا‪K4@ ،|4 /‬ن ' ‪ = J‬ه‪NA‬ا‪ ،‬و'
ُ‪ XA‬و'ُ‪ )AW$‬أن '‪ A@ MA‬أدا|‪ CA‬ه‪NA‬ا‬
‫ا‪N‬ه‪ U‬و* ‪4‬ءت ا ‪ =  49‬ذ‪.(3)M‬‬
‫= ‪ u94‬ا‪4T‬ري *‪4‬ل‪ q$/ :‬ر‪/‬ل ا‪p' ε G‬ف ! أ ‪4IQ q/ C‬ل‪.‬‬
‫‪َ 2‬ط‪ ،‬وا‪v‬ة @ ا‪ ،)B‬و*‪ $ %‬ا‪ ،)5‬وا‪4pA/‬ف‬ ‫إ ة ا‪4 I‬ن‪ ،‬وآ^ة ا ‪w‬‬
‫‪ 49‬م‪ ،‬و‪ً2D‬ا '‪Np‬ون ا‪K‬ن ا  ' ن أ‪ 5‬ه) ‪ A@ )Ak@g9 u A‬ا‪ =' A‬و‪=AB‬‬
‫' ‪4x C9 ) T  CD‬ء«)‪.(4‬‬
‫و@ ‪4* ،QK _' 5‬ل ‪:ε‬‬
‫»‪49‬دروا ‪4#49‬ل ‪ :4ً/‬إ ‪4‬رة ا‪4‬ء‪ ،‬وآ^ة ا‪َAw2‬ط‪ ،‬و‪ A 9‬اُ‪ ،)AB‬وا‪4@4pA/‬‬
‫‪ 49‬م‪ ،‬و*‪ $ %‬ا‪ ،)5‬و‪ً2D‬ا '‪Np‬ون ا‪K‬ن ا ‪ ّ َ A' ،‬ن أ‪ A5‬ه)  ‪ ،) AT‬وإن‬
‫آ‪4‬ن أ*) @ً‪.(5)«4‬‬
‫***‬

‫)‪ (1‬ه
 ا‪K‬ن ص ‪I9 78 ،77‬ف ' ‪.‬‬
‫)‪ D (2‬ه ا‪4/#‬ع @ ‪ g‬ا‪4‬ع =
ع ر‪ X|4/‬ا‪ =9‬ر ‪ U‬ص ‪. 472‬‬
‫)‪ X|4k@ (3‬ا‪K‬ن ‪ =9V‬آ^  ص ‪.115 ،114‬‬
‫)‪ (4‬روا‪ J‬أ‪ 5‬وا ار وا‪%‬ا‪ @ D‬ا‪#‬و‪ œ/‬وا‪ ، B‬و*‪4‬ل ا ^‪ :‬و@ إ‪4/‬د أ‪4^ : 5‬ن ‪A  =9‬‬
‫ا
 وه ‪ ،j $l‬وأ‪ 5‬إ‪4/‬دي ا‪  B‬ر ‪ C4‬ر ‪4‬ل ا‪ ،` I‬ا‪ 
WD‬ا وا| ‪.245/5‬‬
‫)‪ ،` L (5‬روا‪ J‬ا‪%‬ا‪ ،D‬و‪ CL‬ا‪ ` L @ D4#‬ا
‪ ، 4‬ص )‪.(2812‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪94‬‬
‫آ ‪ ' j‬ث ا‪4L‬ل‬
‫‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن؟!‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
128

‫ل‬4L‫ ' ث ا‬j ‫آ‬


!‫ن؟‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9

– ‫ن‬K4AAA9 4AAA4D‫ م ا‬AAA ‫ب‬4AAA/‫ أ‬AAA@ AAABD 4 AAA


‫ن‬KA‫! ا‬A‫ إ‬A #‫دة ا‬A ‫ رك أن‬A/ 4Dz@ – 4‫ ذآه‬n94‫ا‬
،‫ن‬4A‫ذه‬#‫ ا‬A@ /‫ و* ا‬V j ‫ وآ‬،9$I‫' @ ا‬4x  ‫أ‬
‫ن‬YABR‫ و‬،‫ن‬KAA‫= ا‬AA ‫رة‬AA ‫رة‬AAL ،=r4AA‫ ا‬XAA$‫ ا‬AA@‫و‬
AA‫ت ا‬4AA'¦‫ = ا‬AA9‫ و‬XAA$‫ = ا‬AA9 M AA/ AAD 4AA5
،4AA%D AA‫ ا‬AAT‫ ا‬AA x ‫ى‬AAQ‫ أ‬AAT9 4AADg‫ وآ‬،‫وءة‬AA‫وا‬
4A ‫اد‬A‫) ا‬A A‫و‬4 ‫ل أي‬N' V‫ أ‬X$‫! ا‬kR‫! ار‬5
)A‫ ا‬XAQ‫ن دا‬B‫ ' أ @ ا‬- 4/‫ أ‬4‫ – آ‬4‫ا ا‬N‫ ه‬..
.. J@4‫  أ‬$D N
AA@ ¬AA/‫ ور‬،‫ن‬KAA‫ ا‬AA ?r4AAp‫ ا‬XAA 4$‫ا ا‬NAA‫ ه‬-XAA AA$9  AA - AA #‫ ا‬qAAZ‫ار‬R AA
‫ن‬4AR‫ إ‬A‫ ه‬CA ‫ب‬A%‫ ا‬A'4x ‫ وأن‬،CA p !A^‫ ا‬A'%‫ل ا‬5 •r4Q ) ‫ه‬4 ‫ن‬4‫ذه‬#‫ا‬
CAA‫ا آ‬NAA‫œ ه‬AA9‫ دون ر‬AA‫ واآ‬AA #‫ ا‬X AAI CAAR‫ة *اء‬AA^‫ وآ‬،CAA@‫و‬5 µAA5‫ و‬،CAAR‫و‬R
A@ :‫ن‬KA‫د = *اءة ا‬I‫ن ا‬g9 V ‫ ا‬l‫  وا‬DK‫ص ا‬I‫  أن ا‬..C D4$9
،J‫ز‬AB9 ‫ع‬4AD X|4A/‫ و‬V‫ إ‬µA‫ع وا‬4A‫ اوة وا‬4 ‫ و‬،C9 X$‫ وا‬C @ C‫ وا‬،J9 R‫و‬
=A9‫ل ا‬A' 4‫آ‬- ‫ا‬N‫ و‬، CR‫و‬R ‫وا‬NpR4@ ،C9 X$ُ  ‫ن‬K‫ ل ا‬D :j‫ ا‬f$9 ‫ل‬4* 4‫آ‬
A =A JAW' )A ‫ وإن‬،CA @ 4A9 ‫ ن‬4A$‫ وا‬، CA9 ‫ن‬4A$‫) ا‬A‫ن ه‬K‫ ا‬X‫ن أه‬4‫ آ‬-) ‫ا‬
.U*
A 4*‫ إ‬CA@‫و‬5 ‫م‬4A*‫ وإن أ‬CA‫= أه‬A u A@ ،CA @ 4A9 XA$' )A‫ و‬،CA' )‫ و‬CW5 = 4 ‫وأ‬
.(1) )‫ا‬
4A$*‫ ا‬AR )A 4AD‫ أ‬V‫ إ‬MA‫! ذ‬A A‫ص ا ا‬AI‫ة ا‬A^‫ح وآ‬Al‫ة وو‬A* @
.‫  @ اس‬I‫ا‬
،AA  ‫ن ا‬KAA‫ ا‬AA * ‫ رآن‬AA' ‫دوا‬AA$' )AA = AA‫ ا‬AA 4x‫ إذن و‬XAA‫ ا‬4AA@
uَ  َ G ‫ ا‬%
ِ  َ C
ُ ‫ِي ِ'  ِ` ا‬7 ْ "َ  ٌ%!ِ I ٌ‫ ُ  رٌ َو ِآ َب‬C
ِ ‫ا‬% َ  : ُ‫ َءآ‬1 َ ْ7 Dَ ] CAA‫ و‬D AAI ‫و‬
‫ط‬ٍ ‫َا‬+ِd 5َ
‫ِ" ِ ْ ِإ‬7ْ"َ ‫ ِر ِ'ِذْ ِ ِ` َو‬I
‫ ا‬5َ
‫ت ِإ‬ ِ َ ُw
I
‫ ا‬%َ : ُ1 ُ +ِ P
ْ "ُ ‫ ِم َو‬M
َE 
‫ ُ َ? ا‬
ُ `ُ َ ‫ َا‬Y
ْ ‫ِر‬
.[16 ،15 :‫| ة‬4‫ َ[ِ! ٍ [ ]ا‬E ْ I
،CA ‫ض‬A$ُ' )AZ ،CA' ' A@ 4D A5‫ن دواء أ‬B' ‫ أن‬9$I‫' @ ا‬4x  ‫ أ‬CD‫ إ‬...

.(338 ،337 /1) ) ‫= ا‬9V ‫د‬4$‫( زاد ا‬1)


‫ل‬4L‫ ' ث ا‬j ‫ آ‬:94‫ ا‬XI‫ا‬
129
.CB'‫ و‬J 
9 M' ‫ ك اض‬
A
R V ،‫ن‬KA‫! ا‬A C‫ن د‬z@ ،CD4'‫ إ‬j$l‫ و‬C* ‫ ض‬B2' 4  ^B‫ ا‬...
‫ن‬4A‫ {ذه‬AR A‫ ا‬A ‫ه‬N‫رة ا‬AI‫ وا‬V jA ‫ وآ‬،CAD A@ 94
'‫ أي و* إ‬MR4B
 AA/ * V‫ب إ‬4AAB‫ا ا‬NAA AA%$ُR V ‫ه‬AA2 AAI*4D ‫رة‬AAL ‫ن‬KAA‫= ا‬AA _' AA‫ ا‬AA
.‫ء‬42‫  وا‬T‫ ا   @ ا‬C|4‫ = و‬9‫ و‬C 9 œ9R V‫ و‬،œ@  Bv
:V
ً ‫ن أو‬4'(‫ا‬
‫ذ‬4A2‫ ا‬Al‫ا ا‬NA u |A‫ ا‬UA‫ = ا‬4^9‫ و‬،‫ن‬K‫  ا‬445 4IYpv 4 ‫إذا‬
!A ‫ة‬NA‫ ا‬CAR‫ن و* ر‬KA‫ ا‬A 9 ‫ن‬4A'(‫ ا‬j$Al =A 4Aً$94D – 4A/‫ أ‬4‫ – آ‬J4D 
. T‫ اث ا‬5‫ن وإ‬4'(‫ء ا‬42D‫إ‬
: =9 G‫! *ل  ا‬$‫ا ا‬N‫آ ه‬0' 4 ‫و‬
‫رة‬A‫ ل ا‬AR‫ و‬،‫ن‬K‫ ا‬X* ‫ن‬4'(‫ ا‬R0  4D 5‫ وإن أ‬4D‫ه = ده‬9 42 
‫ن‬A$R 4A‫ آ‬4A J A jA*' ‫ أن‬AT' 4 ‫ و‬4 ‫ا‬5‫ و‬45 )$@ ε  !
4A ‫أ‬A @ ‫ن‬4A'(‫ ا‬XA* ‫ن‬KA‫ ه) ا‬5‫ أ‬R0' Vً 4 ‫ ا م ر‬q'‫ و رأ‬،‫ن ا م‬K‫) ا‬D‫أ‬
jA*' ‫ أن‬AT' 4A ‫ و‬،JA ‫ زا‬V‫ و‬،JA K 4A ‫ ' ري‬4 CR4Q !‫ب إ‬4B‫ ا‬R4@ = 9
.W‫ا‬9 µ$R‫ و‬،9 X$ M ‫ إ‬G‫ل ا‬/‫ ر‬4D‫ أ‬:‫دي‬4' ‫ف‬5 X‫ وآ‬،J 
،JA ‫ زا‬4A ‫ و‬،JA K 4A ‫ ' ري‬V‫ و‬،CR4Q !‫ إ‬CR4@ = 9 4 ‫ @ أ‬:'‫و@ روا‬
.(1)X* ‫^ ا‬D ^' J  j*' ‫ أن‬T' 4 ‫و‬
‫ن‬4A'(‫ ا‬R0A' 4D A5‫ )وإن أ‬τ  =9‫ ا‬C ‫ر إ‬4v‫ي أ‬N‫ن ا‬4'(4@ :‫ي‬/‫'ل ا و‬
.C @ 49 X$‫ وا‬CR4'K 9  ‫ ل‬Dُ‫ أ‬4D‫ن إ‬K‫ن ا‬g9 ‫ن‬4'(‫( ه ا‬..‫ن‬K‫ ا‬X*
 AAI‫ ا‬nAA  ) AA G‫ان ا‬AAl‫ ر‬94AAI‫ ا‬AA@‫ي د‬NAA‫ ا‬AA‫ن ه‬4AA'(‫ ا‬MAA‫وذ‬
4AA$ ‫درون‬4AA' AA'¦‫رة أو ا‬AA‫ ول ا‬AAD ‫ر‬AA@ ‫ا‬D4AAB@ ،CAA ‫ ا‬MAA‫! ذ‬AA G‫ب ا‬4AAB
)$@ ε  ! ‫ ل ارة‬R‫ و‬:n94‫ ا‬C^' 5 @  =9‫ل ا‬4* 4‫ آ‬،49 X$‫وا‬
.4 J  jD ‫ أن‬T' 4 ‫ و‬4 ‫ا‬5‫ و‬45
!A‫ إ‬A ' G‫ب ا‬4AB9 XA$‫ ا‬A@  AI‫ ا‬UA/ ‫ أن‬:4Aًk'‫=  أ‬9‫د *ل ا‬4@‫وأ‬
XAA* ‫ن‬KAA‫ ه) ا‬AA5‫ أ‬R0AA' V
ً 4AA ‫ ر‬qAA'‫ رأ‬AA‫ب )و‬AA‫= ا‬AA ‫ن‬4AA'(‫ ا‬MAA‫= ذ‬AABR ‫ م‬AA
(2 )
(..JA ‫ زا‬V‫ و‬JA K 4A ‫ ري‬A' 4A CR4Q !‫ب إ‬4B‫ ا‬R4@ = 9 4 ‫ @ أ‬،‫ن‬4'(‫ا‬
AA@4^‫ ا‬AAI9 CAAD‫ا 'ؤو‬AADB' )AA) ‫ن‬KAA‫ ا‬AA 9 ‫ن‬4AA'(‫ا ا‬AAR‫ = أو‬AA5 94AAI4@
=A CA9 ^BA  ‫ن‬K‫ ه) '! ا‬5‫= أ‬B' ) .. ‫ع‬4‫وق وا‬N‫ ا‬I9 V‫ و‬،‫ع‬rV‫وا‬
‫ن‬gAv‫ و‬CDgAv AL4Q A@ G‫ف أ  ا‬$  ‫ن‬K‫ن '! ا‬4‫ آ‬4D‫ وإ‬..U@ @4^‫زاد ا‬

.= p 2‫ط ا‬v ! ` L _' 5 ‫ا‬N‫ل ه‬4*‫ن و‬4'(‫ب ا‬4‫آ) @ ا رك – آ‬4‫ ا‬J‫( روا‬1)
.583 ،582 ‫ي ص‬/‫ن  و‬K‫ ا‬W (2)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪130‬‬

‫ا
‪ 4‬ا‪ ،4A @ · A$' A‬و‪gAv‬ن ا ‪4A‬ة ا‪4 ' A‬ه‪ 4A‬ه‪ A‬و ‪ !A' .. CA4‬ا‪A #‬‬
‫ ‪@ C9 X$‬ر ‪ ،C4/‬آ‪ !' 4‬ا
‪ A‬ي @‪ A‬ا ‪ A‬ان ا‪ A #‬ا ‪A@ CA9 XA$   A‬ر‬
‫‪.(1)(C R‬‬
‫‪ %D‬ا ا' ا‪: I‬‬
‫إن ا('‪4‬ن ‪  9‬ا‪2‬ء – أي ‪v‬ء – ه ا‪N‬ي '‪ A‬ا‪4ADV‬ر ‪ ،CA9‬وا‪A/V‬م‬
‫‪ ،C‬و@` ‪ N@4‬ا‪4/V‬ع وا ‪ ،C‬و ا‪ A$@ ` L uB$‬م ا('‪4A‬ن ‪A249‬ء '‪@ A‬‬
‫(‪x‬ق ‪ N@4‬ا‪4/V‬ع ‪ ،C‬و م ا‪V‬آاث ‪.C9‬‬
‫‪ %: $ٍ "َ jِ' ْ 9ُ ُ Vْ 1‬ر ‪ْ ُ9':‬‬
‫‪ X^9‬ه‪N‬ا ‪ R‬ث  !  ‪ C‬ام  إ‪/‬ا| ‪ِ ْ7Dَ ...] :X‬‬
‫ئ‬
‫‪َ C‬وُأ ْ' ِ‪ُ +‬‬
‫نا ِ‬ ‫~ ْ!‪ً+‬ا ِ'ِذْ ِ‬ ‫ن َ‬ ‫Ž ِ! ِ` َ َ! ُ‪ُ 9‬‬ ‫; ْ! ِ‪ُ Oُ َKَ +‬‬
‫‪َ %‬آ َ ْ! َ‪ $ِ V‬ا
‬
‫;! ِ‬
‫‪ %‬ا
‪:‬‬ ‫‪َ : 9ُ
َ B‬‬
‫‪ُ  ُX‬‬
‫َأ ‪َ /:‬أ ْ‬
‫ن ِ‪/‬‬ ‫‪ُ+X‬و َ‬
‫ن َوَ ‪ِ 7 َG‬‬ ‫‪َ C‬وُأ َّ ُ‪ُ Kْ Gَ َ'ِ ْ 9ُ V‬آُ َ‬
‫نا ِ‬ ‫>!ِ‪ /‬ا ْ
َ ْ‪ِِ' 5َG‬ذْ ِ‬ ‫ص َوُأ ْ‬ ‫ا َ‪ْ -‬آَ َ` وَا َ‪َ +َ ْ'-‬‬
‫‪K] [%‬ل ان‪.[49 :‬‬ ‫‪ ْ 9ُ
 $ً "َ g‬إِن ُآ ْ ُ ‪َ !ِ ِ ْHI‬‬‫ َ‬ ‫ن ِ‪َ /‬ذِ
َ‬ ‫ُ' ُ! ِ‪ِ ْ 9ُ G‬إ ‬
‫أرأ'‪ q‬أ‪ Q‬ا‪4‬رئ ‪49‬ذا ‪ qQ‬ا¦'؟!‬
‫‪z@ ،[%‬ن ) ‪DBR‬ا ‪ 9 =  0‬آ‪/‬ل @=‬ ‫‪ ْ 9ُ
 $ً "َ g‬إِن ُآ ْ ُ ‪َ !ِ ِ ْHI‬‬
‫ َ‬
‫ن ِ‪َ /‬ذِ
َ‬
‫]ِإ ‬
‫‪R‬ا ه‪N‬ا ا¦'‪4‬ت ا‪.4ً L V4/‬‬
‫و‪ uD‬ا‪KA A49  #‬ن @‪zA‬ن ‪ A' )A‬دد ا('‪4A‬ن ‪ A 9‬ا‪KA‬ن‪ ،‬و‪ A49‬ف ‪=A‬‬
‫‪ D‬و‪ ،C‬و‪4* CDg9‬در – ‪z9‬ذن ا‪ ! – G‬ا‪ = 442D‬ا‪ X5‬ا‪N‬ي ‪TD‬ص @ ‪.C‬‬
‫‪ ..‬إن ) '‪ A‬ث ه‪NA‬ا @‪zA‬ن أي آ‪A‬م '‪4A‬ل ‪ 9 AR =A‬ا‪KA‬ن‪ ،‬وا‪،CAW5 A@ XA‬‬
‫و‪l‬ورة ا‪
' = C*Qg9 np‬ا‪ 94
/V‬ا‪D @  @4B‬س ‪.. C $‬‬
‫‪ = ..‬ه‪D 4‬ل ‪gA9‬ن ‪ A%D‬ا ا'‪ A‬ا‪4AD  AI‬ع ‪K4A9‬ن ه‪ A‬ا‪!A XA$‬‬
‫ز'‪4‬دة ا('‪4‬ن ‪ @ C9‬اب‪ .‬آ‪' 4‬ل ا( ‪4‬م ا‪4p‬ري‪ C$r
' V :‬إ‪.C9 = K = V‬‬
‫@‪ 4AAB‬ازداد ا('‪4AA‬ن‪ :‬ازداد ا‪4AA*  jAA‬ل  ‪ ،CAA‬وا‪AA/V‬م ‪ ،CAA‬وا‪NAA
DV‬اب‬
‫‪ ،JD‬وا‪4T2DV‬ل ‪.C9‬‬
‫@‪ 4 j B‬أن ‪ ) D‬ه‪N‬ا ا‪B‬م ا‪AW‬ي إ‪ !A‬وا*‪ A  ،A A‬ث ا‪4AL‬ل ‪= A9‬‬
‫ا‪ U‬وا‪K‬ن؟!‬
‫ه‪4‬ك ‪4 ZZ‬ور '‪ T‬أن ‪ • 29 – 4 n' !5 C$
4 @  D‬ا‪– G‬‬
‫ا ف ا‪N‬ي ‪ ID‬إ ‪.C‬‬
‫ه‪ JN‬ا‪4‬ور ه‪:‬‬
‫‪ 'R :V‬ا‪ x‬وا ا@ ‪4D‬ع ا  ‪K49‬ن‪.‬‬
‫أو ً‬

‫)‪ @ )4$ (1‬ا‪.15 ،14 n'%‬‬


‫ا‪ XI‬ا‪ :94‬آ ‪ ' j‬ث ا‪4L‬ل‬
‫‪131‬‬
‫‪ L :4ً D4Z‬ق ا
ء إ! ا‪ G‬وا(‪4‬ح  ‪    C‬ا‪K49 44D‬ن‪.‬‬
‫‪ :4AA^ً 4Z‬ا(*‪4AA‬ل ‪ !AA‬ا‪KAA‬ن‪ ،‬وا(آ^‪4AA‬ر ‪R =AA‬و‪ ،CAAR‬وا‪4AApR‬ذ ا‪4AA/#‬ب وا‪X|4AA/‬‬
‫ا‪ J9 R !  $‬وا‪.C9 Zg‬‬
‫وإ ‪ M‬أ‪ Q‬ا‪4‬رئ ‪ = 4ًk$9‬ا‪5 X I‬ل ه‪ JN‬ا‪4‬ور ا^‪:Z‬‬
‫أو‪ 'R :V‬ا‪ x‬وا ا@ ‪4D‬ع ا ! ‪K49‬ن‬
‫ا‪%p‬ة ا‪#‬و! @ ‪ n'r‬ا‪$‬دة إ! ا‪K‬ن‪ ،‬و‪ CA R‬ا‪ AD UA‬أ‪AD‬ار‪- J‬آ‪4A‬‬
‫أ‪ -4/‬ه ز'‪4‬دة ا^ @ ‪ ،CA‬وا‪A$‬ف ‪ CA * !A‬ا  ‪ ،A‬وآ ‪ jA‬أ‪4A* CAD‬در ‪zA9-‬ذن‬
‫ا‪ ! -G‬إ‪4 5‬ء *‪ 49‬و‪ ،4Dg9 4  TR‬وا‪$‬ف آ‪ ! MN‬ا‪4$‬ت ا ‪R‬ا ‪4‬‬
‫@ ‪ n'r‬ا‪$‬دة إ ‪ C‬وآ   ا  ‪4‬زه‪ ` IR  ،4‬ا‪4‬ه ) ا‪ A•r4p‬ا‪ A‬ر‪qpA/‬‬
‫@ ا‪#‬ذه‪4‬ن = آ   ا‪ ..C$ X 4$‬وآ‪ 4‬ازدادت ا^‪ A@ A‬ا‪KA‬ن *'‪ qA‬ا‪،Ax‬‬
‫وا‪ v‬ت ا‪ ، 4‬و‪ R‬ا ا@ اي ‪4* ‬ل ا‪.C  ` I‬‬
‫'ل ‪ :U%* /‬ا‪4‬س *‪ )I' 4‬ا‪ n49 )$‬وا‪ ،Xr4‬و‪ 49‬ى وا‪Ak‬ل‪..‬‬
‫إن ا‪ = C$ %9 n‬ا‪l‬ح وا‪W‬ر ‪4' V _ 9‬ج إ! ‪4 9‬ن ‪.. X'r‬‬
‫‪ ..‬إ‪ ™R 4D‬ا‪4‬س ا‪ @ x‬ا‪.(1)n‬‬
‫‪[%‬‬
‫‪َ"J `ِ ِGَ X‬تٌ
‪َ !ِ yِ E :‬‬
‫‪َ U‬وِإ ْ‬
‫ن ِ‪َ ُ ُ" /‬‬
‫و'ل ا‪ $‬ي @ *‪ ْ7َ[
َ ] !4A$R C‬آَ َ‬
‫]'‪4'K :[7 :j/‬ت ‪g/ = XB‬ل ‪49 4‬ن ا‪4‬ل أو ‪49‬ن ا‪4A‬ل‪zA@ ،‬ن ا‪ = |4A‬ه‪)A‬‬
‫ا‪$' ='N‬ن ‪4'¦49‬ت وا‪ ،$‬وأ ‪ 4‬ا‪l$‬ن @ '‪$‬ن ‪4'¦49‬ت)‪.(2‬‬
‫@‪ @ x4‬ا‪2‬ء ‪ R‬ا‪$2‬ر ‪4 5V49‬ج إ ‪ ،C‬و = ‪ )Y Z‬ا‪4DV‬ع ‪.C9‬‬
‫وإ ‪ M‬أ‪ Q‬ا‪4‬رئ آ‪4‬ت ‪ A9#‬ا‪ =A‬ا‪ A‬وي ‪-‬ر‪ CA5‬ا‪0R -G‬آ‪ A‬ه‪NA‬ا ا‪!A$‬‬
‫'ل @ ‪:4‬‬
‫إن = ا‪2‬وط ا‪#‬و  ا‪4/  /4/#‬دة = ا‪K‬ن ا‪ )'B‬وا‪4DV‬ع ‪ ،CA9‬ه‪A‬‬
‫و د ا‪ x‬إ ‪ ،C‬و‪ Ur‬ا‪4/V‬دة ‪ J A nAR ) =@ ،C‬ا‪ Ax‬وا‪4A UA%‬ذا‬
‫'‪B‬ن ‪  ZgR‬ا‪K‬ن @ ‪C‬؟‬
‫إن ‪ AAA/ =AAA‬ا‪ – !4AAA$R – G‬و‪D‬ا ‪ CAAA‬أ‪ AAA%$' V CAAAD‬إ‪ AAAx49 V‬وا‪0AAA‬ال‪،‬‬
‫و‪ x‬وا‪0‬ال  ‪  * J‬آ ة‪ ! n4@ ،‬ا‪ l‬ااه=‪ ،‬و م ا‪4A*V‬ع ‪،CA9‬‬
‫وا
‪AAL  A‬ح وا‪ ،A T‬وا‪ =AA _AA‬ا‪ nA'%‬ه‪ AA‬أول ‪AA%Q‬ة ‪X AA/ AA@ J A‬‬
‫ا‪4$‬دة)‪.(3‬‬

‫)‪ @ (1‬ل ا‪K‬ن ‪.480/1‬‬


‫)‪   R (2‬ا‪ )'B‬ا‪ =5‬ص ‪.394‬‬
‫)‪ (3‬ا ‪ XQ‬إ! ا را‪4/‬ت ا‪  DK‬ا وي ص ‪.93‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪132‬‬

‫‪ ..‬و‪ @ X * 4 X$‬ا‪4AI‬ت ا‪ 4A2 4' A  ^A' 94A‬ا‪ Ax‬وا‪4A 5V‬ج‬


‫إ! ه ا‪K‬ن ‪ =B ..‬ه‪ JN‬ا‪4^/V‬رة ‪  BR V‬ا ا@ اي ‪4* ‬ل ا‪` I‬‬
‫ ‪ ،C‬و = ‪ =@ )Y Z‬ا* أن ‪ 4 @ j$kR‬ه‪ JN‬ا‪4^/V‬رة ا*  ‪ ،4ً• 2@ 4•ً v‬و‪A$D‬د‬
‫‪ = 4D  n94‬ا‪ X 4$‬ا‪  B2‬ا‪K‬ن‪.‬‬
‫‪z@ MN‬ن ا‪%p‬ة ا‪#‬و! وا‪ nA'r @  /4/#‬ا‪A$‬دة إ‪ !A‬ا‪KA‬ن ه‪¬ A/R A‬‬
‫و‪ n $R‬ا‪$2‬ر ‪ x49‬ا‪#‬آ ة وا‪4 5V‬ج ا ‪ A‬إ ‪ ،CA‬وه‪NA‬ا '‪ A‬م ‪ 4A‬ا‪A‬اءة‬
‫@ ‪ f$9‬ا‪ UB‬ا ‪4R‬و‪ q‬ه‪N‬ا ا‪l‬ع وا(آ^‪4‬ر ‪ @ 4‬ا ا'؛ ‪A‬م ‪A'NT9‬‬
‫و‪ 4A2 'R‬ا‪ Ax‬و‪ 4A šA  4A
gR‬دا@‪A* A‬ي و ‪4A*  A‬ل ا‪` AI‬‬
‫! ا‪K‬ن‪.‬‬
‫وا‪ UAAB‬ا‪ =AA qZ AAR AA‬ا‪KAA‬ن آ^ ‪AA‬ة ‪ – 4AA MAA `AAvD‬أ‪ MAAR – AAQ‬ا‪AA‬‬
‫أ‪9‬زت *  ا‪K‬ن‪ ،‬وآ   ا‪ X 4$‬ا‪ =@ ،C$ ` I‬ه‪ JN‬ا‪:UB‬‬
‫‪ -‬أ‪Q‬ق ‪ 5‬ا‪K‬ن ‪ B9 9#‬ا¦ ى‪.‬‬
‫‪ -‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن؟  ا‪ T‬ا‪.‬‬
‫‪ -‬ا ‪ XQ‬إ! ا را‪4/‬ت ا‪ 9#  DK‬ا= ا وي‪.‬‬
‫‪ 9 R -‬ا‪K‬ن ‪4‬ن ‪  =9‬ا ي‪.‬‬
‫‪4 * Ip -‬م ا ‪ ID =9  X‬اوزي‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪ g‬ا‪   ) W$‬ا‪ G‬دراز‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪N‬آ‪4‬ر @ أ@‪ Xk‬ا‪#‬ذآ‪4‬ر ‪4  ‬م ا‪.r‬‬
‫‪ š -‬ا‪ @ j‬ا‪K49 '4$‬ن ا‪  )'B‬ر ‪ L4D =9‬ا ر‪.‬‬
‫‪ 94L -‬ر‪/‬ل ا‪ G‬و ده) @ ‪ ) $R‬ا‪K‬ن ا‪ uD# )'B‬أ‪ 5‬آزون‪.‬‬
‫‪WD -‬ات @ آ‪4‬ب ا‪4   G‬م ا‪ =5 2‬ا‪4I  - 4‬م ‪. R‬‬
‫‪ = '@ DK* X -‬آ‪4‬ب ‪ @ )4$‬ا‪.U%*  n'%‬‬
‫‪4  -‬ت ا‪I‬ر ا(‪.U%*   /‬‬
‫‪ @  R   -‬ل ا‪K‬ن  *‪.U%‬‬
‫‪ -‬روا| إ*‪4‬ل ‪ 9#‬ا= ا وي‪.‬‬
‫‪ 4 -‬آ‪ C‬ا‪ =9‬ا ) = ا‪K‬ن @ آ‪ :U‬زاد ا‪4$‬د – اا| – ارج ا‪= B4‬‬
‫– ‪4‬ح دار ا‪4$‬دة‪...‬‬
‫‪ X|4k@ -‬ا‪K‬ن '‪.94‬‬
‫‪ X|4k@ -‬ا‪K‬ن ‪  9#‬اوي‪.‬‬
‫و أآم ا‪  G‬و ‪ X‬آ‪ UR4‬ه‪ JN‬ا‪%‬ر‪ ،‬و‪gA9 ،CA' V 4A9 CA  XkR‬ن‬
‫ا‪ XI‬ا‪ :94‬آ ‪ ' j‬ث ا‪4L‬ل‬
‫‪133‬‬
‫'‪ C Y‬ا‪ @ 94B‬ه‪N‬ا ا‪l‬ع @  ة آ‪ U‬ه‪:‬‬
‫‪ -‬ا‪$‬دة إ! ا‪K‬ن ‪4‬ذا وآ ‪j‬؟‬
‫‪ -‬إ‪ CD‬ا‪K‬ن ‪.4kD /‬‬
‫‪49 -‬ء ا('‪4‬ن = ‪Q‬ل ا‪K‬ن‪.‬‬
‫‪ -‬آ ‪4Dg9 4  TD j‬؟‬
‫‪ -‬ا‪4@%‬ن *‪4‬دم ‪ ..‬ا‪ G‬أو ا ‪4‬ر‪.‬‬
‫‪ -‬دة ا
‪َ ..‬وهْ) أم ‪ 5‬؟‪.‬‬
‫‪ -‬ا
‪ X‬اد ‪ I49‬وا‪.= B‬‬
‫‪  5 -‬ا‪$‬د'‪.‬‬
‫‪ -‬آ ‪K49 D j‬ن؟‬
‫@‪ M‬أ‪ AQ‬ا‪4A‬رئ أن ‪AR‬أ ‪ =A‬ه‪ JNA‬ا‪4A2R 4A UAB‬ء ‪AR !A5‬ى ر‪ MAx‬و‪ A2R‬‬
‫‪ M 45‬إ! ا‪K‬ن‪ ،‬وا) أن »ا( اد ! * ر ا‪ $/V‬اد« ‪ ،‬وأن ا‪ $/V‬اد ‪A‬‬
‫' '‪ AA‬و'‪$AA2 4A $ً R ™AA‬ر ‪4AA 5V49‬ج‪ =AA@ ،‬ا‪$AAv AAv‬ر‪4AA 5V49 J‬ج إ‪ !AA‬ا‪KAA‬ن‬
‫و*'‪ AA@ qAA‬ذ‪ MAA‬ر‪ CAAx‬ازداد ا‪ $AA/‬اد‪ MNAA J‬ا‪ ،AA‬و ‪ )Y AZ =AA‬ا(*‪4AA‬ل ا‪ AA‬ا|)  ‪،CAA‬‬
‫@ ‪ MN 4ً$R n‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‪.‬‬
‫ار ا^‪ :D4‬ا(‪4‬ح ! ا‪  G‬و ‪X‬‬
‫‪ 9 V‬أن ‪g9 =*D‬ن ا‪N‬ي ‪   49* 4 ` /‬ث ا‪4L‬ل ‪ 4 9‬و‪ = A9‬ا‪KA‬ن ه‪A‬‬
‫‪َ /‬ر'‪.[50 :g/] [/:‬‬
‫‪ِ /ِ> "ُ َِ َ h‬إَ
‬‫ن ا ْه َ َ‪ُ "ْ 7‬‬
‫ا‪ G‬و‪َ ] C M'v V J 5‬وِإ ِ‬
‫‪َ a‬آ ‪`ِ ْ!O‬‬
‫ِ‬
‫‪ V‬اار ا( ‪4L49‬ل وإ‪B / V‬ن ‪َ ] 445‬آَ ِ‬ ‫@ ‪ 9‬وأن '‪ I‬ر أو ً‬
‫ِإ
َ‪ 5‬ا ْ
َ ِء ِ
َ! ُْ َ‡ َ ُ@ َوَ ُه َ ِ'َِ
ِ‪] [`ِ x‬ا ‪.[14 :‬‬
‫َ ْ! ِ ْ ِ
َ! ُ ُ' ا[ ]ا‪[118 :9‬؟!‬
‫ب َ‬ ‫أ) '‪َ َG  |ُ ] :CD4/ X‬‬
‫و  ذ‪ ،M‬و‪ Y ' V !5‬أ‪g9 5‬ن ا‪ ،J A 9 u A A #‬وأ‪  AW CAD‬ا'‪ A‬ر‪،CA9‬‬
‫@ ر‪ = 9 CD4/ œ9‬إ اد‪ J‬و‪ ، $ C|4%‬و‪ A = 9‬ى ‪A5‬ص ه‪NA‬ا ا‪ A$‬وا‪ $A/‬اد‪J‬‬
‫‪ً78‬ا[ ]ا
=‪.[14 :‬‬ ‫ ‪+‬وْا َر َ‬
‫ َ‪َ G‬‬
‫ َ َ َ‪ُK‬وَ
ِ‪َ V‬‬
‫ ه‪N‬ا ا‪4%$‬ء ] َ َ‪َ ْ%‬أ ْ‬
‫و@‪ AA‬ا‪ _' AA‬ا ‪AA' AA/‬ل ‪ "» :!4AA$R‬دي آ ‪Y 9‬ل إ ‪ %‬ه‪،`"7‬‬
‫‪7‬و‪ /‬أه‪7‬آ «)‪.(1‬‬
‫@‪ 
4‬ا‪#‬و! )آ ‪Y 9‬ل إ ‪ %‬ه‪ IR (`"7‬و‪ IR‬ا ا' ‪ !A‬ا‪ A G‬‬
‫و ‪ ،XAA‬وا
‪ AA‬ا^‪7) AA D4‬و‪ /‬أه‪7‬آ ( ‪ = AAR‬دور ا‪ AA@ AA$‬ا‪
AA/‬ب ‪MAAR‬‬
‫ا ا'‪zAA@ ،AA‬ن آ‪ qAAD4‬ا ا'‪ =AA AA‬ا‪ ،G‬إ‪ V‬أن ا ا'‪ =AA AA‬ا‪4AA9 4AA%' AA$‬ن ‪ CAA45‬أو‬

‫)‪ (1‬روا‪.) J‬‬


‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
134

.C4
:‫ ا رداء‬9‫ = أ‬Z#‫ء @ ا‬4 4‫وآ‬
V‫ و‬،AAQ !AA‫ إ‬AA5‫ و‬AA5‫دم أ‬K 4AA' :CAA ‫ل‬4AA* ‫رض‬#‫! ا‬AA‫دم إ‬K G‫œ ا‬AA‫ أه‬4AA
..(1)C  M‫ أ‬M‫ ! ذ‬4ًI'5 M'‫= إذا رأ‬B‫ و‬،9 V‫ إ‬M‫  ذ‬%R
:C  ‫ ! * ر‬$ G‫ن ا‬
)AL =A@ ،4$Al‫ و‬CA'  ‫ة‬A* ‫ ر‬A* !A A$ G‫ن ا‬A :UA ‫= ر‬9‫'ل ا‬
.CZ‫ و‬G‫ ا‬CD4‫  أ‬p‫! إرادة ا‬
‫رم‬4AAAAB‫ام ا‬AAAAB‫ ر ا‬AAAA* !AAAA RgAAAAR‫و‬ )|‫ ا‬$‫ ا‬RgR ‫ م‬$‫ ا‬X‫! * ر أه‬

.‫ م‬$‫ أوا ا‬:X/‫ص ا‬ّ ‫ا‬Q G‫! ا‬/ ‫ا‬N‫و‬


CA u A‫ و‬Av‫) ا‬$' * ‫ن‬4D(‫ن ا‬z@ ، p‫  أ ا‬v‫ ' ! ا‬$‫وا) أن ا‬
.‫  م‬C 
‫ م‬R ‫و! ا‬#‫ وه ا ا‬، v‫د* ! ا‬4I‫ ' ا‬$49 ‫ ط‬C‫  آ‬p4@
‫ك‬AR ! $‫ إذا  م ا‬:‫زم‬45 9‫ل أ‬4* ،n‫ 
د ا‬T‫ ا‬U R‫ و‬،Xr4‫ ش ا‬
.‫ اح‬CR‫ أ‬،‫م‬4Z¦‫ا‬
A =A9 ‫ن‬4 / =@ُ‫ د‬4  ' $‫=  ا‬9  = ‫ ث‬5 4 ‫ا‬N V ً 4^ M B'‫و‬
MAA 4AAI ‫ر‬4AAL‫ و‬،CAAT9 UAA‫ ورآ‬CAA‫ @آ‬AA@p‫ ا‬UAA‫ آ‬CAA ‫ َّب إ‬AAُ* MAA‫ا‬
.(2)4  CD4g@ 4 @ C* L G‫) ا‬$@ ،' $‫ا‬
A'  UAIR ‫ أن‬V‫ إذن إ‬MA  4 !‫ن؟‬K49 ‫ع‬4DV‫ ا‬-Q‫' – أ‬R X@ ..
 G‫ = ا‬Ur‫ء و‬4‫رة د‬L @ ' $‫ وا‬x‫ ا‬JN‫ ) ه‬R )Z ،M‫د* @ ذ‬4L
.‫ ادك‬MT' ‫ن‬g9 X ‫و‬
:x‫  ا‬R
‫ن‬zA@ ،Ax‫ اد ا‬Av‫ ا‬A‫ن ه‬K4A9 A ‫ع ا‬4AD !A‫و‬#‫ة ا‬A%p‫ ا‬qAD4‫ن آ‬zA@
!A‫ع إ‬Ak‫ء وا‬4 A49 Ax‫ ا‬JN‫  ه‬R ‫ ه‬.. 4IR X9 .. 4 R ‫ة ا‬%p‫ا‬
.C9 Zg‫ ُ= ا‬4lَّ $ُ'‫ و‬،‫ن‬K‫ ر ا‬49* `' ‫ن‬g9 X ‫  و‬G‫ا‬
‫ق‬4AA‫= أ‬AA J‫ؤ‬4AA‫ج د‬AAp' ‫ي‬NAA‫ ا‬%AAk‫ء ا‬4AA‫ – د‬CD4AA/ – J AAD ‫ أن‬4AA 
CA'  u A‫ و‬،‫ق‬AT‫رع ا‬4AI' NAQg@ ،A‫ ا‬A@ ‫اج‬A #‫ ا‬CA@‫ذ‬4R ‫ي‬NA4‫ آ‬،CA* ‫ق‬4‫أ‬
.‫ = ات‬JN'‫ و‬،CkR U
' ‫ن‬g9 G‫ @ ا‬C ‫ أ‬V‫ إ‬C9 n$' ‫ء‬v

.127 ‫ ا ص‬U ‫= ر‬9V uD#‫ ) ا‬D ‫ق‬42/‫( ا‬1)


.‫ر‬4IQ49 348 -343/1 U ‫= ر‬9‫ ا‬X|4/‫(
ع ر‬2)
‫ل‬4L‫ ' ث ا‬j ‫ آ‬:94‫ ا‬XI‫ا‬
135
‫ع‬AAk‫ ا‬AA‫ ه‬AA94 (‫ح ا‬4AA ‫ – أن‬AAQ‫) – أ‬AA‫وا‬
.X ‫  و‬G ‫س‬4‫ج ا‬4 5V‫ر ا‬4$2/‫وا* وا‬
.(1)‫ء‬4 ‫ ا‬94 ‫ن إ‬BR *4‫ و! * ر ا* وا‬:U ‫= ر‬9‫'ل ا‬
.(2)«@ ?e c D % ‫ دء‬c!NE"  C‫ »إن ا‬:ε C* - Q‫ أ‬- ‫آ‬NR‫و‬
‫ح‬4AA(‫= ا‬AA AA9 V XAA9 ،= RAA ‫ة أو‬AA Z4TAA/V‫ء وا‬4 AA49 AABD V‫ أ‬4AA ‫و‬
.‫ب‬4‫! '` ا‬5 ‫ ات و ات‬%k‫ء ا‬4 9 G‫ح ! ا‬4(‫وا‬
=A – n|p‫   ا‬94 ‫ – وإ‬C94 ‫ و' ر ! إ‬،4D‫ء‬4‫ ' د‬X ‫  و‬G4@
MN ،!Y D 4 @ ‫دون‬4 4D‫ وأ‬،U%‫ ق @ ا‬I‫ ا‬4 ‫ '' أن 'ى‬CB‫ و‬،‫أول ة‬
‫ن‬4A‫ء آ‬4 A‫ع وا‬Ak‫ ا‬4A*‫ وأو‬،‫ب‬4A‫ ا‬4A‫آ‬R ‫ن‬zA@ ،4 ‫ ًرا‬4Q‫ ا‬94 (‫ ا‬Q0' * @
،G‫= ا‬A CA%D 4A A94 ( A/4 A 49 4AD‫ أ‬A@ 4* AL ‫ َ ّ !  م‬9‫   و‬M‫ذ‬
‫ًا‬ZgAAR 4A9 4AADZgR‫ و‬،4AA$ 4AA2 AA|‫ر‬4r ‫ل‬
ٍ 4AA XAA$@ ‫ن رد‬AAB' ‫ و أن‬AA$' V AA #‫وأن ا‬
cNEُ"   ‫ د ت‬:‫ "[ ل‬،?N&" 
 ‫آ‬7>- ‫ب‬NEُ"» :ε ‫ل‬A' MN ،4ً W
.(3)«/

.U ‫= ر‬9V ‫ر‬4BDV‫ل وا‬N‫( ا‬1)


.‫ي‬N ‫ وا‬5‫م أ‬4 (‫ ا‬J‫( روا‬2)
.C  n (3)
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪136‬‬

‫و‪ AAAAA 4AAAAADg9 4AAAAAً$  )$AAAAA‬و‪AAAAA4 4AAAAAL‬‬


‫ا‪%lV‬ار وا*  ا‪4 A‬ء ‪A‬ات و ‪A‬ات‪،‬‬
‫@‪z‬ن ا‪4‬ب – ' ً‪ ،`ُ A/ – 4A‬وا‪4% A2‬ن ‪،up A/‬‬
‫و‪ uv‬ا‪K‬ن ‪2/‬ق @ *‪9 49‬ر ر‪.49‬‬
‫و = أه) أو*‪4‬ت ا(‪4‬ح ! ا‪ G‬ود‪ C|4‬د‪4‬ء ا‪ %k‬ه‪ A‬ذ‪ MA‬ا*‪ qA‬ا‪NA‬ي‬
‫'‪* n‬اءة ا‪K‬ن‪4(4@ ،‬ح ا‪4‬ر @ ه‪N‬ا ا*‪ CDgv = q‬أن ' ? ا‪4/V U‬ل‬
‫‪.4ً L V‬‬‫ا‪K‬ن ا‪ً 4/‬‬
‫‪[%‬‬‫‪ `ُ
َ %‬ا
‪َ ":7‬‬
‫‪َ !ِR ِP‬‬
‫‪ْ ُ C‬‬
‫ اا َ‬ ‫‪َ  c‬دْ ُ‬
‫@‪' 4B‬ل ‪َ ] :!4$R‬وَ َ" َ َ‪ 2‬آ ُ‪ِ +‬إ  َ‪ُ !ِ "ُ %‬‬
‫]‪.[14 ،13 :@4x‬‬
‫و ‪ 4‬آ‪ MR MN‬ا‪#‬و*‪4‬ت ا ‪ 4 @ nTR‬أ‪9‬اب @) ا¦'‪4‬ت  ‪.4‬‬
‫'‪N‬آ ا‪ µ@4‬ا‪ =9‬آ^ ‪ – A‬ر‪ CA5‬ا‪4 A/ A@ – G‬ق ه
‪A‬ة ‪ =A9 A‬ا‪4A%p‬ب ‪A‬‬
‫ ‪4‬ش ا‪ =9‬ر‪ ،$ 9‬وه‪42‬م ‪ =9‬ا‪4$‬ص – ر‪ l‬ا‪) – ) G‬و ‪ u5‬ا‪4B‬ر ه‪4ً 42‬‬
‫‪ =A‬ا
‪A‬ة‪ ،‬وا‪4%A/‬ع أ‪ XA A9‬أن '‪A‬د  ‪ 4Aًv4‬إ‪4A A 5 A$9 AB !A‬آة و‪A%Q‬‬
‫‪4AAx‬درة ‪ ..‬و*‪ AA‬آ‪4AA‬ن ‪ = AA9 4$ً |4AAv‬ا‪ = AA‬أن ا‪ =AA XAA' V G‬ا@‪ ،AA9R =AA‬وآ‪D4AA‬ا‬
‫‪%‬‬
‫ي ا
‪َ "ِ2‬‬ ‫َ ِد َ‬
‫'ن ذ‪ * !5 )D# M‬م ر‪/‬ل ا‪ ε G‬ا '‪ ،‬وأ‪ D‬ل ا‪ِ َ" ْ?Dُ ] :G‬‬
‫‪ِ ً&!ِ1‬إ ُ` هُ َ‬ ‫ب َ‬ ‫‪ +ُ ِOxْ "َ C‬ا
 ‪َ ُ 2I‬‬ ‫نا َ‬ ‫‪ِ C‬إ ‬ ‫>َ ِ‪ $‬ا ِ‬ ‫; ا ِ‪ %‬ر ْ‬ ‫‪ُ َ [ْ Gَ َ ْ ِ E‬‬‫ َ‪َ 5‬أ ْ ُ‪ِ O‬‬‫ َ‪ ُ +‬ا َ‬ ‫َأ ْ‬
‫ب ُ|   َ‬‫ ِ ُ ا َ
 ُ` ِ‪ ?ِ  ْ Dَ %‬أَن َ" ْ‪ ُ 9ُ !َ Gِ K‬ا ْ
َ& ‪َ2‬ا ُ‬
‫ا ْ
َ‪ُ Oُ x‬ر ا
 ‪َ  ُ !ِ>+‬وَأِ! ُ ا ِإَ
‪َ 5‬ر ‪َ ْ 9ُ ':‬وَأ ْ‬
‫ب َ' ْ‪$ً َx‬‬
‫‪ُ َ %‬أ ْ ِ^ َل ِإَ
ْ!‪ %: ُ9‬ر ‪ ?ِ ْDَ %: ُ9':‬أَن "َ ْ‪ ُ 9ُ !َ Gِ K‬ا ْ
&َ‪َ2‬ا ُ‬ ‫‪َE‬‬ ‫> َ‬‫ن ‪ ‬وَا ‪ &ُ ِ G‬ا َأ ْ‬‫‪ُ+R‬و َ‬ ‫ُ‪َ ْ G‬‬
‫ن[ ]ا ‪.[55-53 :‬‬ ‫‪ُ+&ُ W‬و َ‬ ‫َوَأ ْ ُ ْ َ َ‪ْ G‬‬
‫*‪4‬ل ‪ :‬وآ‪ 4‬و‪ 49 q^$9‬إ! ه‪42‬م ‪ =9‬ا‪4$‬ص‪.‬‬
‫*‪4‬ل ه‪42‬م‪ 4@ :‬أ‪ q$ R‬أ*ؤه‪N9 4‬ى ‪r‬ى أ‪ 49 $L‬وأ‪L‬ب‪ ،‬و‪ V‬أ@‪4‬‬
‫‪ :q* !5‬ا) @ ‪ !g@ ،4‬ا‪ * @ G‬أ‪ 4D‬إ‪ 4D‬أُ‪ 4 @ q D‬و@ ‪ 4A‬آ‪AD 4A‬ل @‪A‬‬
‫أ‪ ،4D‬و'‪4‬ل @ ‪.4‬‬
‫*‪4‬ل‪ q$ @ :‬إ! ‪ $9‬ي @
‪/9 q@ C  q‬ل ا‪.(1)' 49 ε G‬‬
‫و'ل ا( ‪4‬م ا‪:CD =   R =9‬‬
‫ر‪ ! q$4r 49‬ا¦' اا‪ 5‬ة ‪ )AZ ، AR A• D‬أ‪gA/‬ل ا‪ G‬ا‪ )A‬وأ*‪A‬ل‪4A' :‬‬
‫ ‪K )$‬دم وإ‪9‬اه ) ‪ .‬وآ‪ q‬أذه‪ U‬إ! ا‪ 4A‬ا
‪A‬رة وأ ‪A‬غ و ‪A@ A‬‬
‫ااب‪ ،‬وأ‪g/‬ل ا‪ G‬وأ*ل‪ )$ 4' :‬إ‪9‬اه ) @)‪.(2‬‬
‫@‪z‬ذا  م ا‪: #‬‬

‫)‪ (1‬ه
 ا‪K‬ن ص ‪ = D ، 157 ،156‬ا ا' وا‪ =9V '4‬آ^  )‪.(137 ،136/3‬‬
‫)‪ (2‬ر‪ = X|4/‬ا
= ‪   R =9V‬ص ‪.5‬‬
‫ل‬4L‫ ' ث ا‬j ‫ آ‬:94‫ ا‬XI‫ا‬
137
U$AI ‫= زرارة‬A9 $A/‫ل أ‬A* ، Ak5 =A9 A/‫م أ‬/‫ إ‬I* @ 4   
.«`! C‫ق ا‬7d‫ »أ‬:4ً l4x C 9 4  X' ‫ ًا‬/ُ‫ رأى أ‬4    =9
qAA D‫ وا‬،J‫ ر‬AAL ‫ح‬AA2D‫ وا‬،CAA* `AAD‫ ا‬: AA/‫ أ‬AA@ G‫ ا‬U$AAI ‫ ق‬AAL 4AA@
.‫م‬/(‫ @ ا‬XQ‫ ود‬،J'‫ر‬4/‫أ‬
.‫ن‬K49  ‫ع ا‬4DV‫ ا‬Ur @ G‫ ق ا‬ID ‫ أن‬: I‫ ا‬q 9 ‫ا ه‬N‫وه‬
.[21 :  ] [ْ ُ
 ‫ًا‬+!ْ X
َ ‫ن‬
َ َ9
َ C
َ ‫ ا ا‬Dُ 7َ d
َ ْ ََ +ُ ْ -‫ َ^مَ ا‬
َ ‫ ] َِذَا‬:CD4/ X' )‫ أ‬..
‫ وأن‬،CA  ‫ح‬4A(‫ ودوام ا‬،G‫ ا‬A ‫ ق‬AI‫ ا‬V‫! إ‬A' V‫ و‬،‫ م ا¦ن‬A A*  #4@
‫س‬gA ' J
R @ ،C 9‫  = أ‬45 '' ‫ي‬N‫ ا‬X%‫ل ا‬4‫ – آ‬CD4/ – C$ 445 ‫ن‬B'
A‫ ا‬CA54‫ إ‬A@ XA%‫ ا‬XAW'‫ و‬، ‫ر‬B‫ ا‬C 9‫ أ‬f@‫) ر‬x‫ ر‬C 45 Ur = ‫ ًا‬9‫أ‬
..‫ح‬4(‫ = ا‬X ‫ ا‬M‫م ذ‬4 ‫ أ‬94
/‫ إ! ا‬f@‫! 'ل ا‬5 Ck@' J9‫ أ‬XW'‫و‬
‫ت‬QgAR ‫ن‬zA@ ،UA%‫ ا‬A@ C  `‫ و‬،4r @ G‫ ق ا‬I@ ،!#‫ ا‬X^‫ ا‬G‫و‬
‫د‬AAA ‫ وأ‬،= AAA‫آ‬#‫م ا‬AAA‫! – أآ‬4AAA$R‫ و‬CD4AAA/ – 4AAA9@ ،‫س‬gAAA D V‫ أ‬4AAA $@ AAA94 (‫ا‬
AB@ ،‫ اد‬A (‫ ا‬QgAR ‫ن‬zA@ ،4A  X  JD R4‫ أي ا‬4 W' ‫ وه‬،='‫ د‬#‫ا‬
‫ح‬4AA(‫ ا‬AA@ AD ‫ وأن‬،CAA949 ‫ح‬AAD V‫ أ‬%'Av 4AADW' AA ‫ آ‬A p‫ و‬،AA‫ ه‬4A$'
.J‫ إ! د‬4 45‫ و‬4D‫ر‬4@‫ ) ا‬W ‫ر‬4‫  إ‬،C 
:Q‫ أ‬...
CA9 œQ4A@ ،‫اب‬A‫ ا‬A@ MA ‫ و‬qAxY ‫ إن‬MD‫= أ‬WR‫أ‬
‫ل‬4L Mr @ G‫ إ! ا‬MkR‫ و‬M D v‫ وا‬،M$ ‫د‬
V‫ و‬،MAA ‫ض‬AA$' MAA9‫= أن ر‬AAWR‫ أ‬...،‫ن‬KAA‫ وا‬MAA* = AA9
!‫؟‬M% U
'
=' 5 ‫ت‬L‫ و‬X RR‫) و‬9 ‫ن‬K‫وة ا‬R = ‫ر‬4^‫ ا(آ‬:_4^‫ار ا‬
= 94A‫ر'= ا‬A‫ار ا‬A
9 UA !‫ إ‬4  ' ‫ أن‬T' ‫ي‬N‫_ ا‬4^‫ار ا‬
.=' 5 ‫ت‬L‫ و‬X RR‫) و‬9 ‫ن‬K‫وة ا‬R = ‫ر‬4^‫ه ا(آ‬
XAD ‫اءة‬4A9 ZgA‫) وا‬A‫! ا‬A A $‫ ا‬A $‫ ا‬X|4/‫ ث = ا‬D ‫ أن‬X*‫و‬
.‫ن‬g2‫ا ا‬N‫ = @ ه‬I‫|` ا‬4ID‫رب و‬4
R f$9 -‫رئ‬4‫ ا‬Q‫ – أ‬M ‫إ‬
:‫ل‬4*‫  إ‬
jApR ‫اءة‬A* ‫ن‬KA ‫ل‬4A*‫ إ‬A ‫ *اءة‬qD4‫  آ‬:‫ ا= ا وي‬9‫'ل أ‬
،‫ن‬KAAA CAAA*‫و‬NR AAA@ AAA ‫ آ‬XAAAk@ AAAL4p‫اءة ا‬AAA‫ ا‬JNAAA‫ و‬،‫س‬4AAA‫اءة ا‬AAA* =AAA
.J4'‫ إ‬C 4$%/‫وا‬
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
138

‫ة‬L $9 ‫ن‬K‫ ت أن أ*أ ا‬$R q‫ »* آ‬:‫ل‬4* .‫ن‬K‫ اءة ا‬CI* !B5 *‫و‬
XA‫ و‬،‫ن‬KA‫ أ*أ ا‬:C g@ ‫؟‬L‫ذا أ‬4 :g @ ،D‫ 'ا‬9‫ن أ‬4‫ وآ‬،‫ 'م‬X‫` آ‬I‫ا‬
:CA qA* ‫م‬A' ‫ وذات‬،9‫ ا‬C g@ ،C‫ا‬0/ g' ‫ت‬4 4 ‫ات‬/ ‫ث‬Z M‫! ذ‬
=A MA‫ ذ‬MA$' V )AZ ،‫ ًا‬A5‫ وا‬4Aً9‫ ا‬MA ‫ال وأ‬0A‫ ا‬uAD gAR !9‫ أ‬4' M49 4
4ADg‫ن آ‬KA‫أ ا‬A*‫ ي؛ ا‬A‫ و‬4A' :MA ‫ل‬A*‫ أردت أن أ‬4AD‫ إ‬:‫ل‬4A@ ‫ ٍ؟‬Ax = ‫ال‬0‫دة ا‬4‫إ‬
4AA J‫ار‬AAD‫= أ‬AA ‫ن‬4AAB@ ،CAA  XAA*‫ن وأ‬KAA‫) ا‬AAR‫ أت أ‬AA9 ‫م‬AA ‫ ا‬MAA‫ ذ‬NAA ‫ و‬.MAA  ‫ َ ّل‬ADُ
.(1)«qWD 4 J‫ و = درر‬،q*‫ا‬
:4‫= ا‬5
:‫ن‬K49 ‫ع‬4DV‫ @ آ   ا‬4‫= ا‬5 ‫م‬4 (‫ ا‬4'4L‫ = و‬
‫ وأن‬،XNR‫ع و‬2Q‫ و‬،XwR‫_ و‬Bُ ! 4‫ ه‬x‫ة و‬I‫أ @ ا‬R ‫»وا  أن‬
A x =A ،‫ت‬4AT‫ وا‬A'
‫= ا‬A 4A5 ‫وة‬A‫ ا‬A%$R‫ و‬،‫ت‬4A'¦‫! رؤوس ا‬A jR
A@ ‫ ل‬A$‫ت ا‬AI‫ ا‬A@‫ ر‬A ،D4$‫ظ = ا‬4#49 ‫ل‬4Tv‫ أو ا‬،U'%R V‫ و‬jBR
=A ‫ص‬4Ax 4A A ^'‫ و‬،)A‫! ا‬A = $ُ' M‫ن ذ‬z@ ،'
‫ة ا‬I‫د' أو ا‬4$‫اوة ا‬
.(2)«‫ع‬2Q‫ و‬9 R @ ‫وة‬R = Xk@‫ء أ‬v U‫ ا‬D 4 ‫ و‬، ‫ ا‬U 9²v
‫رة‬4AA$9  AA/#‫ان ا‬AAQ(‫ ة ا‬AA'
9 ‫ ي‬AA‫ ا‬AA/#‫ ا‬CAA4 ‫ ر‬¥ AIُ' ‫ن‬4AA‫وآ‬
:4 @ ‫واز 'ل‬9 @ l
،J‫ار‬AA/‫ ا|= أ‬AAQ 4A 4 ‫` أ‬AA' ،AA'* AL AA 0‫ب ا‬AA‫ = ا‬A9‫ن و‬KAA‫ = ا‬A9»
‫ل‬AL‫ ا‬V ً ‫و‬4A ،CA* ‫ًا‬Ak ،‫ارا‬A ‫ت‬4A'¦‫ ا‬A' ‫') أن‬AB‫رئ ا‬4 4D‫ؤ‬4 @
‫ب‬4A‫) آ‬A' jA ‫ آ‬MNA9 ‫ف‬$ @ ،M‫ ذ‬$9 J‫) 'ؤ‬Z ، ‫ *اءة ا‬X* 4‫ه‬4$ !‫إ‬
.(3)«%/‫  وا‬x = G‫ا‬
:U%* /
:C‫ @= أ*ا‬،C9 ‫ع‬4DV‫ن وآ   ا‬K‫ ث آ^ ًا = ا‬R @ -G‫ ا‬C5‫ر‬- U%* / 4 ‫أ‬
،AA9 AA‫ ا‬AA #‫ل ا‬4AA ‫= أ‬AA !AAُ' ‫ وأن‬،‫أ‬AA' ‫ أن‬AAT' ‫ن‬KAA‫ا ا‬NAA‫إن ه‬
A ‫ و‬،‫م‬A ‫ ا‬X|4A š4A$ ،‫ ل ا م‬R ، 5 ‫ت‬4 R CD‫ ! أ‬9 ُ' ‫ أن‬T'‫و‬
AA  X
AA/ CAAD‫ أو أ‬،XAAR' XAA  ‫م‬AA‫د آ‬AA
CAAD‫! أ‬AA V .XAA‫! ا‬AA‫ إ‬nAA'%‫ا‬
.‫د‬$R =‫ و‬qk
A@ A$*‫ اا‬4AR4 5 ‫ت‬4A R J A uA J‫أ‬D !5 ‫ن‬K‫ا ا‬N9 D =‫ و‬..
CA ‫ ا‬J A uA J4AR !A‫و‬#‫ ا‬A‫ ا‬A4
‫ ا‬qAD4‫ آ‬4A‫ آ‬،4D Ax @‫ و‬4 '
..$*‫ اا‬4R4 5 ‫ون‬0v @ l4‫ا‬

.n2 ‫ – دار ا) – د‬39 ،38 /‫ ا= ا وي‬9# ‫ل‬4*‫( روا| إ‬1)
.I –  /(‫ ا‬2‫ دار از' وا‬-100 / ‫ @ ا‬C
 ‫ و‬4‫= ا‬5 (2)
.I - /(‫ ا‬2‫ دار از' وا‬-98 / ‫ @ ا‬C
 ‫ و‬4‫= ا‬5 (3)
‫ل‬4L‫ ' ث ا‬j ‫ آ‬:94‫ ا‬XI‫ا‬
139
V UAA|4
 CAA @
AA/‫ و‬. AA'D 4AA J AA
AA/ AA‫ا ا‬NAA9 ‫ن‬KAA‫أ ا‬AAD = AA5‫و‬
‫ك‬AR‫ و‬fAR A 5 CAR4 R‫ و‬CAR‫را‬4‫ و‬CR4‫
آ‬/ !‫ه‬4‫ل ا‬4‫ ! ا‬%pR
‫ض‬A$' 4A XA‫ آ‬A@ 4ً *‫ د‬ ً I  ً 'r 4^' 5 4 ‫ل‬R‫ و‬..n'%‫) ا‬4$ !‫  إ‬2R‫و‬
CAA* !AA$ ‫ رك‬AA/‫ و‬،‫ة‬4AA 5‫ و‬4AA ً 4 ‫ن‬KAA‫ ا‬AA@ NAA| 
AA/‫ و‬.. ‫ون‬0AA2‫= ا‬AA 4AA
:‫ل‬4AD#‫ ْ[ ]ا‬9ُ !ِ!
ْ "ُ َ
ِ ُ‫ُ ِل ِإذَا َدَآ‬+ ِ
‫ َو‬C
ِ ‫ِ! ُ ا‬Nَ ْ‫ َ ُ ا ا‬J %
َ "ِ2
‫"َ ا‬I ‫ ]"َ َأ‬:!4$R
.(1) [24
:‫ ا= ا وي‬9‫أ‬
،AA  AA9
R jAA0 ‫ إن‬:‫ل‬AA @ ‫ن‬KAA‫ ا‬AA CAA9
R =AA ‫ وي‬AA‫ ث ا‬AA'‫و‬
AA*$‫ وا‬،)'AB‫ن ا‬K4A9 ‫ة‬AAv4‫  ا‬AIp2‫ ا‬AI‫ د ا‬AAL A@ ،4AًIp 4Aً5‫وا*ا‬
!A‫ إ‬CA9 ‫ب‬A‫ وا‬،A^‫ وأآ‬A^‫ أآ‬CA ‫دة‬4A/V‫ وا‬،CA$ ‫وب‬4
‫ وا‬C*‫و‬NR‫ و‬،C$ '‫ا‬
.n @‫ @ ارج ا‬C'r = *‫ وا‬،G‫ا‬
،r4A/‫ ون و‬A9 ‫ة‬Av4 – ‫ع‬4%A‫ ر ا‬A* – ‫ن‬K4A9 XTA2' ‫ أن‬T' CD‫وه أ‬
‫ن‬4A‫ذا آ‬zA@ ،CA D4$ A@ 9 A'‫وق و‬NA'‫ و‬،CAR‫اء‬9 '‫ و‬،=B' 4 ^‫ أآ‬C '‫و‬
،‫ة‬Av4 )'AB‫ن ا‬KA‫= = @) ا‬BR‫ و‬،C ‫ج إ‬4' 4  9$‫ = ا‬XYI5 * ‫رئ‬4‫ا‬
' A‫ت ا‬4AW5‫ وا‬Av‫! اا‬A‫ إ‬A  @ V‫ وإ‬،‫ة‬Av4 CA@‫ و‬CAR‫اء‬9 CA $@
‫د‬4A‫= دون ا‬A CA*‫و‬NR‫ و‬J9 AR‫ و‬CA@‫ و‬،)'AB‫ن ا‬KA‫وة ا‬AR ‫ول‬4'‫ و‬،‫ة‬Ip‫ا‬
!A‫ إ‬MNA9 AB'‫ و‬، A/4‫ ا‬UB ‫ آ^ ة‬$ ‫ و ا‬D4D‫  إ‬R ! )|‫ دا‬X'$R‫و‬
n@' 4 ‫ و‬،C94‫ = @) آ‬C  C' 4 ! - !4$R - G‫ و' ا‬،= ‫ = ا‬4 ‫ ٍة‬
.(2)‫ ًا آ^ ًا‬5 ،CR‫و‬R = C ‫إ‬
:‫ن‬K49 ‫ع‬4DV‫  ! ا‬$   X|4/‫و‬
A  ‫ = @ آ‬I‫ ا‬4'4L‫رب وو‬4
R f$9 – ‫رئ‬4‫ ا‬Q‫ – أ‬M 4D ‫ أن‬$9‫و‬
UAA‫ = ا‬AA9 ‫ل‬4AAL‫ ا‬nAA  AA $‫ ا‬X|4AA/‫= ا‬AA _' AA‫! ا‬AA' ‫ن‬K4AA9 ‫ع‬4AADV‫ا‬
‫ب‬4A‫ آ‬A@ X AI‫= ا‬A ‫ء‬A29 X|4A/‫ ا‬JNA‫ ه‬A‫) ذآ‬AR A‫ و‬،A  ‫رة‬I9 ‫ن‬K‫وا‬
‫م‬4AA‫ و‬،4AA‫ ه‬x‫ و‬،«AA'‫د‬$‫ ا‬AA 5» ‫ب‬4AA‫ وآ‬،«‫ن‬KAA‫ل ا‬AAQ =AA ‫ن‬4AA'(‫ء ا‬4AA9»
:‫ر‬4IQ49 4‫ ه‬4‫آه‬ND ،‫| ة‬4‫ا‬
4A B' ‫ وأن‬،CA94‫ار آ‬AD# 4A9* `A' ‫ن‬gA9 XA ‫  و‬G‫ح ! ا‬4(‫ ا‬:V
ً ‫أو‬
A ‫= أه‬A _' A‫ م ا‬AR A‫ و‬،Zg‫ وا‬9 ‫ ! ا‬4 $'‫و‬
4AA‫ ه‬JAA‫ ذآ‬AA $D‫ و‬،D4AA^‫ر ا‬AA‫ ا‬AA@ G‫! ا‬AA ‫ح‬4AA(‫ا‬
‫وة‬AR A@ ‫وع‬A2‫ ا‬X* ‫وري‬l  ‫ أ‬C9 ‫م‬4 ‫ر أن ا‬449
4A2 ‫رة‬4^A/‫  @ ا‬W$‫ ا‬CR |4@‫ و‬C ‫ه‬# M‫ن وذ‬K‫ا‬
.C4/V U‫ • ا‬R‫ و‬،‫ن‬K49 ‫ع‬4DV‫ @ ا‬x‫ا‬

.I – ‫وق‬2‫ دار ا‬-261 /1 :‫ن‬K‫( @ ل ا‬1)


.107 ‫ ا= ا وي ص‬9#  DK‫ت ا‬4/‫ إ! ا را‬XQ ‫( ا‬2)
‫ن‬K‫ وا‬U‫ = ا‬9 ‫ل‬4L‫ ا‬n R
140

‫اءة‬A‫ ا‬A%* ‫ م‬A‫ و‬،CA$ _AB‫ة ا‬A@ A4r‫ وإ‬،‫ن‬KA‫وة ا‬AR =A ‫ر‬4^‫ ا(آ‬:4ً D4Z
A =A ‫ج‬ApD V !A5 -MA‫= ذ‬AB ‫ أ‬4A - ‫ر‬A #‫= ا‬A  ‫ي أ‬g9
‫ أن‬XAAkُ'‫ و‬،AA'‫ ا ا‬AA@ AAL4Q ،‫ذة‬4$AA/V‫ن ا‬4%AA/‫ و‬،‫ن‬KAA‫ا‬
‫ ًا‬A $9‫ و‬-‫ع‬4%A‫ ر ا‬A*- ‫دئ‬4A‫ن ه‬4AB A@ ‫ن‬K49 ‫ء‬4‫ن ا‬B'
‫ود‬AAv ‫ م‬AA‫ و‬AA ‫! اآ‬AA ‫ء‬AA‫ ا‬4AA  ‫ء‬4AAlk‫= ا‬AA
4AAk
ً '‫ أ‬AA@ ‫اءة‬AA‫ ا‬XA* ‫اك‬AA‫ء وا‬AAl‫! ا‬AAD V‫ و‬،=‫ه‬NA‫ا‬
.‫ت‬4 $‫ = ا‬
A ‫ و‬CA XA R4@ :X R9‫ت ع و‬I9‫ و‬jI‫ ااءة = ا‬:4ً^4Z
4R‫ر‬4^AAA/‫) ا‬Y A AZ =AAA ‫ و‬4AAA2‫! ا‬AAA ‫ْق‬A AY%‫ ا‬AAA@ ‫ة‬AAA ‫آ‬
‫ن‬4'(‫ ا‬MN9 g2  ،9 ‫ ا‬J  / ‫ي‬N‫  ا) ا‬49‫و‬4
R‫و‬
.Zg‫ ا)  ا‬nD4$' 4 5
= ‫| ة‬4‫ ا‬nR !5 ‫م اوة‬4B5‫) أ‬$R  ‫ز أه‬R 4‫وه‬
‫وة‬A‫م ا‬4AB5‫) أ‬A$R A@ 4A XA‫ وأن '
 آ‬9 @ .X R‫ا‬
CA !A' !A5 qA*‫ع و‬A/‫ أ‬A@ ‫ت‬4A'¸ ` I‫ ا‬n%‫وا‬
.‫ن‬K49 ‫ع‬4DV‫ا‬
AAA%$ُD ‫ أن‬،‫ن‬KAAA‫ ا‬XAAARD =AAAD‫ و‬4AAA  :AAA' ‫ ا‬AAA|‫د‬4‫اءة ا‬AAA‫ ا‬:4AAAً$9‫را‬
A2'4$ 4A A ' !A5 4A5 ‫ ود‬A‫ت وا‬4AYTُ ‫اوف وا‬
‫ن‬KA‫أ ا‬AD ‫ أن‬MNA‫ آ‬4A ‫ و‬،4A9 Zg‫ وا‬4‫ه‬9 R‫ت و‬4'¦‫ا‬
.Zg‫
ب ا‬/V =' 5 ‫ت‬I9
،‫ب‬4AA%p‫) ا‬AR A@ XAA$‫ل ا‬4A‫ل إ‬AQ =A ‫ت‬4AA'¸ 4A (‫) ا‬A‫ ا‬:4Aً 4Q
!AA$ u AA‫ و‬.‫اءة‬AA‫ ا‬AA ‫م‬4A‫ ا‬AA ‫ اآ‬4AA ‫ م‬AA' ‫ا‬NA‫وه‬
AA‫ آ‬XAA‫ آ‬AA jAAD ‫ب أن‬4AA%p‫) ا‬AAR AA@ XAA$‫ل ا‬4AA‫إ‬
!A$‫ ا‬AB' XA9 ،4A‫ وراءه‬4A ‫ و‬4‫ه‬4$ @$ @ jBD‫و‬
‫ل‬4A//V‫ ا‬4A !A' !5 '¦‫ ا‬C  ‫ ل‬R ‫ي‬N‫ ا‬4 (‫ا‬
4A2‫ ا‬A‫ ر'
 آ‬A‫ ا‬4AI‫) ا‬Y AZ =A ‫اءة و‬A‫@ ا‬
.q*‫ع و‬/‫ل @ أ‬4$DV‫ وا‬Zg‫ إ! ا‬XI@
،CA9 UAr4p‫ ا‬MADg‫ وآ‬،M  ‫ ل‬D‫ أ‬CDg‫ن آ‬K‫  ا‬X 4$‫د @ ا‬4 V‫ ا‬:4ً/‫د‬4/
‫ل‬AAQ =AA ‫ب‬4AA%p‫ا ا‬NAA‫ ه‬A XAA4‫ ا‬AA@ MNAA‫د آ‬4A V‫وا‬
AA = gAA‫ وا‬،‫ت‬4AA'¦‫ ا‬4AAkR AA‫• ا‬AA/#‫! ا‬AA ‫د‬AA‫ا‬
.‫ا‬NB‫ وه‬.. ،‫ء‬4 ‫ ا‬l‫ ا‬
ZgAR‫وب و‬4A
R 4A$ ‫ ث‬A5 A‫ت ا‬4A'¦‫ أو ا‬A'¦‫ ا‬A'‫د‬R‫ار و‬ABR :4ً$94/
‫ي‬NAAA‫ر ا‬AAA‫= ا‬AAA ‫ ادة‬AAA/V‫ ا‬UAAA !AAA' !AAA5 AAA*
A'‫ و‬،‫ت‬4AW‫ ا‬JNA‫ ه‬A@ gA2' ‫ي‬N‫ن ا‬4'(‫ وا‬،XQ '
‫ل‬4L‫ ' ث ا‬j ‫ آ‬:94‫ ا‬XI‫ا‬
141
ZgA‫ ا‬jA*' !A5 ‫ت‬4A'¦‫ أو ا‬A'¦‫ ا‬MAR ‫ار‬ABR‫د' و‬R
،4TAk 4A‫ة آ‬A‫ ا‬XA^ A'¦‫ ا‬:XA * 4AB@ ،‫ل‬4$DV‫وا‬
.4R‫و‬5 q p/‫ا‬
‫! دق‬A$ A@$ ‫ أو‬Av ‫ء‬A
 4D‫
ار‬9 Ip  R ‫س = و د‬g9 V‫و‬
= ‫ج‬pD V !5 ‫ء ااءة‬4D‫ ا‬$9 C ‫ ا ع إ‬Xk@#‫ن = ا‬4‫ وإن آ‬،C@ 4 
A‫ آ‬4A  qA‫ إذا أ‬V‫ إ‬4A945‫ ر‬A@ · A$D A‫ ا‬A D‫ت ا ا‬V4$DV‫ن وا‬K‫ ا‬
.‫ل‬4‫ @ ا‬4‫ه‬4$ @$ 'D
4 49 4D/‫ و‬4  4D94Z‫رئ – و‬4‫ ا‬Q‫ – أ‬X|4/‫ ا‬JN‫ ! ه‬4 ‫ن داو‬z@ ..
4Aً$  A2@ ،(G‫! ا‬A ‫ح‬4(‫ وا‬x‫' ا‬R) = 94‫  ار'= ا‬U !‫إ‬
 BAA‫ ا‬4‫ه‬AABR ‫ ة‬AA' ‫ة‬4AA 5 4AA$ ‫ أ‬AA 4AA9* !AA ‫ن‬KAA‫ ا‬uAAv ‫وق‬AAv ‫ب‬AA9
UAA
‫ ا‬CAA‫ا آ‬NAA‫= ه‬AA )AA‫ وأه‬،AA p‫ ا‬XAA$ AA*‫ا‬R AA94Z‫ ة و‬AA' ‫ وروح‬،AA Dg%‫وا‬
.‫س‬4‫ء = ا‬4T/V‫ وا‬،C9 ‫ء‬4‫آ‬V‫ وا‬،49‫ ر‬G49 4l‫ وا‬،'‫د‬$‫ب ا‬4
9
=AD ‫ إن‬4Aً$  4ADW' A W$‫ر ا‬4A^‫= ا‬A JA x‫و‬، UA ‫ ا‬AQ‫ أ‬،‫ا‬N‫ ه‬X‫ آ‬..
.M‫ ! ذ‬4 ‫ن وداو‬K‫ل ! ا‬4*(‫ ا‬4Y َ 5‫أ‬
‫ن‬4A‫ آ‬A@ ،4A A'4D V A‫ ا‬J‫ وآز‬J Q = 4D4%‫ أ‬C5 ‫ن‬K 4 %‫ أ‬4B@
A‫ ا‬A ،A'‫د‬4‫ن ه‬ٍ 4A$ = G‫ آم ا‬C' 4 UBR ،4ً *‫ر أ‬4
v#‫ا ادًا وا‬
.‫م‬B‫ا ا‬N‫ ه‬D4$ ‫ار و‬/‫ أ‬R ‫ أن‬X*
XAA 49 CAR‫و‬R =AA 4AD^‫ وأآ‬،‫ن‬KA‫! ا‬AA ‫ل‬4A*(‫ ا‬4YA5‫ إذا أ‬4AADg9 -AQ‫أ‬- )A‫وأ‬
‫ي‬gA9 4ADُ‫= أ‬A A^‫ أآ‬G‫م ا‬AB9 uDg/‫ و‬،‫ة‬4 4‫ة ا‬N – G‫ن ا‬$9 –
@ ،‫ر‬4‫وا‬
.UD V _ 5 = ‫ت‬45‫ ا‬4 Rg/‫ و‬،QK ‫ء‬v
***
‫آ أ‪Q‬ـــ ة‬
‫‪ XB‬ــــــ)‬
) XB ‫ ة‬Q‫آ أ‬
143

) XB ‫ ة‬Q‫آ أ‬


...Q‫أ‬
!‫ل؟‬4‫ ا‬5‫  ورا‬Dg%‫دة وا‬4$‫_ ^ = ا‬R X‫ه‬
!‫؟‬G‫  واب = ا‬D49‫ق إ! ا‬R X‫ه‬
!‫ ا  ؟‬CR4 5 4 ' ‫ أن‬M 'R X‫ه‬
‫ُ ِل‬+ ِ
‫ َو‬C
ِ ‫ِ! ُ ا‬Nَ ْ‫ َ ُ ا ا‬J %
َ "ِ2
‫"َ ا‬I ‫ ]"َ َأ‬MN 4ً$  4D ' ‫ن‬K‫ ه ا‬4‫ه‬
.[24 :‫ل‬4D#‫ ْ[ ]ا‬9ُ !ِ!
ْ "ُ َ
ِ ُ‫ِإذَا َدَآ‬
،G‫ ا‬AA 49AA2ُ'‫ و‬،4RAA* qAT9 4AA ‫ب‬AA‫ ا‬A@ ‫ن‬4AA'(‫ ا‬qAA' ‫ن‬KA‫إن ا‬
‫ف‬AQ‫ أ‬C 2Q‫ و‬،4 ‫ء إ‬4 v#‫ ا‬U5‫ – أ‬CD4/ – C5  I' !5 C94 ‫ و‬،C 2Q‫و‬
.4'  ‫ء‬4 v#‫ا‬
AA W AAL@ CAAD !AA ‫ع‬4AAl‫ أ‬AA@ J AA@ =AA .. 4AAR*‫ب و‬AA‫ روح ا‬CAAD‫ إ‬..
.4 D ‫ل  ا‬Q‫ ود‬،4l‫ وا‬،‫دة‬4$‫ وا‬،  ‫ة ا‬4 
A 5 A‫ ه‬XA9 ،‫ت‬4I‫ ا‬C9 ‫د‬YُR 4ً |42D‫ إ‬4'WD 4 ‫ آ‬u  ‫ا‬N‫ أن ه‬Q‫وا) أ‬
AA ‫ع ا‬4AADV49 ‫ار ا¦ن‬AA‫ ا‬NAApD ‫ى أن‬AA/ AA*‫) اا‬4AA AA@ 4AA‫™ ره‬AA' V
.‫ن‬K49
C9 _ TD‫ و‬C ‫ع إ‬kD G‫ إ! ا‬C
D )Z ،M‫ م ! ذ‬$D ‫ أن‬4  ‫ ا¦ن‬،)$D ..
..‫ن‬K‫ار ا‬D# 49* `' ‫ن‬g9 ‫ق‬T‫ف ! ا‬2‫ ا‬Z4T/‫ا‬
A'‫= ا ا‬A _A54‫اءة ا‬A* .. ‫ ة‬A' ‫اءة‬A* J‫ؤ‬AD ‫ن‬KA‫! ا‬A ‫ة‬v4 XD )Z
. 
‫ وا‬q*‫ ا‬4$/‫ و‬4 M‫ اوم ! ذ‬D ‫ وأن‬، T‫ء وا‬42‫وا‬
AA@ ‫وح‬AA‫ب ا‬ w AA/
َ ‫ و‬،‫ن‬KAA‫ر ا‬AA9 4AA9* ‫ق‬AA2@ MAA‫! ذ‬AA 4AAD94Z ‫ إن‬4AA  @
4A ‫ي إذا‬NA‫ ا‬A‫ ا‬UA‫دة ا‬V‫ و‬.. A  ‫دة ا‬VA‫ وا‬،‫ ة‬A'
‫ة ا‬4A ‫ أ ا‬A ،4D‫ ور‬L
.4ً$  ‫ح واح‬4
‫ب ا‬4/‫ أ‬C$ ‫ ُو ت‬: ‫ُو‬
=A 45AL‫ و‬،M5AL‫ و‬5AL !A jA*  #‫ح ا‬L ‫ أن‬Q‫آ أ‬NR‫و‬
.‫ن‬4'(‫ا ا‬N ‫د اي‬$‫ن ه ا‬K‫ وا‬،V‫ن أو‬4'(49 V‫ن إ‬B'
!‫؟‬M‫ ذ‬$9 WD ‫ذا‬4@
qAxg@ A W ‫ة‬pAL q%A/ A*‫ و‬،‫ر‬4AT‫! ا‬A‫ إ‬A #‫ ا‬qAQ‫ د‬A*‫ و‬WD ‫ذا‬4
‫؟‬X / = ‫وج‬Q !‫ إ‬X‫ ه‬:‫دي‬4'‫خ و‬I' XB‫ وا‬،C949
‫ا‬NA‫= ه‬A ‫ج‬Ap =A _AD ‫ أم‬،‫ت‬A‫ر ا‬4AWD‫ و ا‬،‫ن‬4A‫آ‬#‫ اء ا‬AR‫ر‬49 ABD X@
!‫ر؟‬4T‫ا‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪144‬‬

‫إن ا  ‪ X‬ا‪N‬ي ‪ /‬د‪ 4D‬إ! ا‪p‬وج  د ‪


 CB‬ر‪.‬‬
‫إن ا‪ |4‬ا‪N‬ي ‪ ،4 U'* C _D‬وأه‪Q( X‬ا ‪ = 4‬ا‪4T‬ر‪.‬‬
‫إ‪ CD‬ا‪K‬ن ‪ ..‬إي ور‪ 9‬ا‪K‬ن‪..‬‬
‫ه‪NB‬ا أ‪ 4DQ‬ر‪ 49‬وأر‪.ε 4 D 4D v‬‬
‫‪ NAQg@ V‬ا‪ A‬واء‪ ،‬و ‪ A5 D‬ح ا‪pAI‬ة ‪Ap‬ج‬ ‫@ ‪ 4' 4‬أ‪ .. Q‬ه ‪ AD 4‬أ ‪ 4ADg9‬أو ً‬
‫ = ا‪4T‬ر و‪D‬ى ‪ uv‬ا‪4‬ر‪ ،‬و‪ n2D‬ا ) ا‪ 4  @ ،‬ا‪ ،U‬و‪ =BAR‬ا‪،uA‬‬
‫‪$D )Z‬د ‪ 'g9 NQg‬ي إ‪Q‬ا‪ = ) p@ 4D‬ه‪ JN‬ا‪4W‬ت ‪z9‬ذن ا‪.G‬‬
‫أ‪ ،qT9 * V‬ا) @‪. v4‬‬
‫‪ X‬ا) ! ‪  4D /‬و! ‪ CK‬و‪ CL‬و‪.)/‬‬ ‫و‪َّ L‬‬
‫***‬
‫اا ـــــــــــ‬
‫‪145‬‬

‫اا ـــــــــ‬
‫‪ -‬ا‪K‬ن ا‪.)'B‬‬
‫‪ -‬ا(‪4R‬ن @ م ا‪K‬ن – ل ا '= ا ‪ – r‬دار ا وة ا
' ة – ‪ 9‬وت‪.‬‬
‫‪ -‬إ‪4 5‬ء م ا '= – أ‪ 45 9‬ا‪ T‬ا – دار ا '_ – ط ‪1412 – 1‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬أ‪Q‬ق ‪ 5‬ا‪K‬ن – أ‪ B9 9‬ا¦ ى – دار ا‪4B‬ب ا‪4 – 9$‬ن‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪42/‬ق ‪ ) D‬ا‪ – uD#‬ا‪ =9‬ر ‪ U‬ا – ا‪ UB‬ا(‪ –  /‬ط‪1411 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬إ‪ Z4x‬ا‪4‬ن – ا‪ ) * =9‬ا
ز' – ا‪ UB‬ا(‪ 9 –  /‬وت – ط‪1409 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪4IDV‬ر ‪K‬ن – ا‪ l4‬ا‪ – D*4‬دار ا‪ 5 =9‬م – ‪ 9‬وت – ‪ n R‬د‪4I  .‬م ا‪.J4k‬‬
‫‪4'K -‬ت ا‪2p‬ع @ ا‪K‬ن –  ا‪ G‬ا‪ q 9 – 9T‬ا‪4B@#‬ر ا و  – ا‪#‬ردن‪.‬‬
‫‪-‬ا ا' وا‪ – '4‬ا‪ µ@4‬ا‪ =9‬آ^  – دار ا
 اث – ا‪4‬هة – ط‪.2003 -1‬‬
‫‪ -‬اه‪4‬ن @ م ا‪K‬ن – ا رآ‪ – 2‬دار ا '_ – ا‪4‬هة – ‪1427‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ا ‪4‬ن @ أ*‪4‬م ا‪K‬ن – ا‪ ) * =9‬ا
ز' – دار ا('‪4‬ن – ا‪ B/V‬ر'‪.‬‬
‫‪ -‬ا ا‪$‬ا*  @ ا‪4#‬ل ا – ا‪ –   R =9‬ا‪ $%‬ا  – ا‪4‬هة – ط‪.1402 -3‬‬
‫‪ 9 R -‬ا‪K‬ن – ‪4 /‬ن ‪  =9‬ا ي – ا ى ا(‪ –  /‬ط‪1422 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪ 5‬وا‪ @ r4/‬ا‪  9‬ا ' – @' ا‪4ID#‬ري – دار ا‪ – B‬ا‪I‬رة – ‪.I‬‬
‫‪ -‬ا‪N‬آ‪4‬ر @ أ@‪ Xk‬ا‪#‬ذآ‪4‬ر – ا‪ B – r‬دار ا ‪4‬ن – د ‪ – n2‬ط‪1407 -3‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪ 'I‬ا @ ا‪K‬ن – ‪ – U%* /‬دار ا‪2‬وق – ا‪4‬هة‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪  $‬ا‪ DK‬وا ‪ V‬ا  –  ا‪ G‬ا
‪ – /‬دار ا‪ – D4ZT‬د ‪ – n2‬ط‪.2007 -2‬‬
‫‪  R -‬ا‪K‬ن ا‪ – ) W$‬ا‪ µ@4‬ا‪ =9‬آ^  – ‪ B‬ا‪4B $‬ن – ‪ 9‬وت – ط‪1417 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪/  R -‬رة ا‪ R4‬و ء ) – ا( ‪4‬م   ‪ – J‬ا • ا‪I  4$‬ر ا^‪.I – @4‬‬
‫‪ u R -‬إ‪ – u 9‬ا‪ =9‬ا
زي – ا‪ $%‬ا ' – ا‪4‬هة‪.‬‬
‫‪  AAA R -‬ا‪ )'AAAB‬ا‪  AAAR AAA@ =5AAA‬آ‪AAA‬م ا‪4AAA‬ن‪ AAA -‬ا‪ =5AAA‬ا‪ $AAA‬ي – ‪ AAA/0‬ا‪ – 4AAA/‬ط‪-1‬‬
‫‪1420‬هـ‪.‬‬
‫‪4 9  4 -‬ن ا‪ )$‬و@‪ – Ck‬ا‪  =9‬ا –دار ا‪ =9‬ا
زي – ا‪$‬د' ط‪.1997 -3‬‬
‫‪ -‬ا
‪4B5#  4‬م ا‪K‬ن – ا‪ – r‬دار ا‪ UB‬ا‪ 9 –  $‬وت – ط‪1417 – 5‬هـ‪.‬‬
‫‪  4 -‬ا‪$‬م وا‪ – )B‬ا‪ =9‬ر ‪ U‬ا – دار ا‪ =9‬ا
زي‪ -‬ا‪$‬د' – ط‪1420 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪ _' 5 -‬ا‪K‬ن = ا‪K‬ن –  ااوي – ‪ B‬ا‪4B $‬ن – ا'‪4‬ض – ط‪1415 – 1‬هـ‪.‬‬
‫‪ =5 -‬ا‪ 4‬و 
‪ @ C‬ا  – دار از' وا‪ 2‬ا(‪ –  /‬ا‪4‬هة‪.‬‬
‫‪ -‬اادث وا ع – أ‪ B9 9‬ا‪ – vr%‬دار ا‪T‬ب ا(‪ –  /‬ط‪1410 – 1‬هـ‪.‬‬
‫‪4 5 -‬ة ا‪ j/'  – 94I‬ا‪ D4B‬هي – ‪v‬آ ا'‪4‬ض – ا‪$‬د'‪ -‬ط‪.1998 -1‬‬
‫‪ -‬ا ر ا^ر @ ا  ‪Zg49‬ر –  ‪ – r‬دار ا‪ UB‬ا‪ 9 –  $‬وت – ط‪2000 – 1‬م‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪N‬ل وا‪4BDV‬ر ‪ ' $‬ا
‪4‬ر – ا‪ =9‬ر ‪ B – U‬ا  ا(‪ –  /‬ا‪4‬هة – ط‪1414 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ر‪ = X|4/‬ا
= ‪ –   R =9V‬دار ا‪#‬ر*) – ا‪ – q'B‬ط‪.1407 -3‬‬
‫‪ -‬ره‪4‬ن ا ‪ / – X‬ا‪ B – D4$‬ا‪ –   R =9‬ا‪4‬هة – ط‪1418 -4‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬روا| إ*‪4‬ل – أ‪ 9‬ا= ا وي – دار ا) – د ‪ – n2‬ط‪1420 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬زاد ا‪4$‬د @ ه ى ‪  Q‬ا‪4$‬د – ا‪ =9‬ا ) – ‪ /0‬ا‪ 9 – 4/‬وت‪.‬‬
‫‪ -‬ا ه –  ا‪ =9 G‬ا‪4‬رك – ‪ n R‬أ‪ – '@ 5‬دار ا‪ $‬ة – ا(‪ B/‬ر' – ط‪.1425 -14‬‬
‫‪ -‬ا وا  = ا*اف ا‪ – |4B‬ا‪ 
5 =9‬ا‪ B‬ا ^ – دار ا‪ – U$2‬ا‪4‬هة – ‪1400‬هـ‪.‬‬
‫‪ / -‬ا‪45#‬د'_ ا‪ L4D  –  I‬ا '= ا‪ B – D4#‬ا‪4$‬رف – ا'‪4‬ض – ‪1415‬هـ‪.‬‬
‫‪ / -‬ا‪45#‬د'_ ا‪ L4D  –  $k‬ا '= ا‪ B – D4#‬ا‪4$‬رف – ا'‪4‬ض‪.‬‬
‫‪  / -‬أم اء – ا‪ µ@4‬ا‪N‬ه – ‪ /0‬ا‪ 9 – 4/‬وت – ط‪1429 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪ AA‬و ‪ AA@ 4AAD4B‬ا‪ 'AA2‬ا(‪ !%AAI –  AA/‬ا‪ – 4AA‬ا‪ UAAB‬ا(‪AA 9 –  AA/‬وت – ط‪– 4‬‬
‫‪.1405‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪146‬‬
‫‪ -‬ا ة ا' – ا‪ =9‬ه‪42‬م – دار ااث ا‪ – 9$‬ا‪4‬هة‪.‬‬
‫‪ =/ -‬ا ار  – دار ا‪ 9 – @$‬وت – ط‪1421 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ ` L -‬ا
‪  4‬ا‪  TI‬وز'‪4‬د‪– CR‬ا‪ – D4#‬ا‪ UB‬ا(‪ –  /‬د ‪ – n2‬ط‪.1408-3‬‬
‫‪29 ) ` L -‬ح اوي – دار ا‪ 9 – @$‬وت – ط‪1417 -3‬هـ‪.‬‬
‫‪ 94L -‬ر‪/‬ل ا‪ ε G‬و ده) @ ‪ ) $R‬ا‪K‬ن ا‪ -)'B‬أ‪ uD‬أ‪ 5‬آزون – دار ا‪ 5 =9‬م – ‪ 9‬وت‪.‬‬
‫‪ W -‬ا‪K‬ن ا‪ – )'B‬د ا و‪/‬ي – دار ا‪ =9‬ا
زي – ا‪$‬د' – ط‪1426 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ن ا‪$‬د ‪v‬ح ‪ =/‬أ‪ 9‬داود – ‪ uv‬ا‪49K n‬دي – دار ا‪ UB‬ا‪ 9 –  $‬وت ط ‪1410 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ `@ -‬ا‪4‬ري– ا‪ 
5 =9‬ا‪ – D$‬دار ا‪ UB‬ا‪ 9 –  $‬وت – ط‪1410-1‬هـ‪.‬‬
‫‪ X|4k@ -‬ا‪K‬ن – أ‪  9‬ا‪ )/4‬اوي – دار ا‪ =9‬آ^  – د ‪ – n2‬ط‪1420 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪ X|4k@ -‬ا‪K‬ن – ا‪ =9‬آ^  – دار ا‪ 9 – @$‬وت – ط‪1407 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪ X|4k@ -‬ا‪K‬ن – ا‪ =9‬ا‪ – u'k‬دار ا‪ – B‬د ‪.n2‬‬
‫‪/ X|4k@ -‬ر ا‪K‬ن ا‪ – )'B‬إ‪9‬اه ) ! ا  ! – دار ام – ا‪4‬هة – ط‪.2005 -2‬‬
‫‪ X|4k@ -‬ا‪K‬ن – '‪ B – 94‬ا‪ – v‬ا'‪4‬ض – ط‪1421 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪ X|4k@ -‬ا‪K‬ن – ا‪T‬ي – ‪ n R‬أ‪ 5‬إ‪/‬م‪ -‬دار ا‪ 5 =9‬م – ‪ 9‬وت – ط‪2006 1‬م‪.‬‬
‫‪ ) Xk@ -‬ا‪ ! j‬ا‪ - jp‬ا‪ =9‬ر ‪ U‬ا ‪ -‬دار ا '_‪ -‬ا‪4‬هة‪.‬‬
‫‪ @ -‬ل ا‪K‬ن – ‪ – U%* /‬دار ا‪2‬وق – ا‪4‬هة – ط‪ 1408 -15‬هـ‪.‬‬
‫‪ @ -‬ا ة –  ا‪ T‬ا – دار ا) – د ‪ – n2‬ط‪ 1416 -6‬هـ‪.‬‬
‫‪ f @ -‬ا ' ‪v‬ح ا
‪  4‬ا‪ –  TI‬ا‪4‬وي – دار ا‪ UB‬ا‪ 9 –  $‬وت – ط‪ 1415 -1‬هـ‪.‬‬
‫‪ 4* -‬ة @ @‪ X|4k‬ا‪K‬ن – ا‪ B –   R =9‬ا‪W‬ل – ا(‪45‬ء – ا‪$‬د'‪.‬‬
‫‪ -‬آ ‪4‬ت ر‪ X|4/‬ار – إ‪4v‬رات ا(
‪4‬ز – ار‪v – /‬آ ‪/‬ز‪ -‬ا‪4‬هة‪ -‬ط‪2004 -1‬م‪.‬‬
‫‪ -‬آ ‪4‬ت ر‪ X|4/‬ار – ‪ /‬ة ذا‪ –  R‬ار‪v – /‬آ ‪/‬ز – ا‪4‬هة – ط‪.2004 -4‬‬
‫‪ -‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن؟ ‪  -‬ا‪ T‬ا – دار ا@‪4‬ء – ‪ – I‬ط‪ 1412 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬آ ‪  X 4$D j‬ا‪K‬ن ا‪ j/' – ) W$‬ا‪4l‬وي – دار ا‪2‬وق – ‪.I‬‬
‫‪ -‬آ= آ‪K =94‬دم – دت ‪ – $/‬دار ا‪ – B‬د ‪ – n2‬ط‪.1419 -1‬‬
‫‪4 -‬ت ا‪D#‬ار و‪4D‬ت ا‪#‬زه‪4‬ر – ا‪ – @4T‬دار ا‪ |42‬ا(‪ 9 –  /‬وت – ط‪1997 -1‬م‪.‬‬
‫‪4 -‬ت = ‪4R‬ر'¬ ا –  ا‪4‬ح أ‪ x 9‬ة – ‪ UB‬ا‪4%‬ت ا(‪ – U5 –  /‬ط‪– 1‬‬
‫‪ @ _54 -‬م ا‪K‬ن – ‪4‬ع ا‪4%‬ن – ‪ /0‬ا‪ – 4/‬ط‪ 1407 -21‬هـ‪.‬‬
‫‪
-‬ع ر‪ X|4/‬ا‪ =9‬ر ‪ – U‬ا‪4‬روق ا '^ – ‪v‬ا – ا‪4‬هة – ‪2002‬م‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪4‬ور ا‪ @ p‬ا‪K‬ن –  ا‪ T‬ا – دار ا@‪4‬ء – ‪ – I‬ط‪.1989 -2‬‬
‫‪ 
-‬ا وا| و  اا| – ا ^ – دار ا‪ UB‬ا‪ 9 –  $‬وت ‪ 1408 -‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ارج ا‪ – = B4‬ا‪ ) * =9‬ا
ز' – دار ا‪ UB‬ا‪ 9 –  $‬وت‪.‬‬
‫‪4 * Ip -‬م ا ‪ ID =9  – X‬اوزي – ‪ /0‬ا‪ – 4/‬ط‪ 1414 -2‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ا ‪  XQ‬را‪ /‬ا‪K‬ن ا‪  – )'B‬أ‪.j049 L4Q $r .v 9‬‬
‫‪ -‬ا ‪ XQ‬إ! ا را‪4/‬ت ا‪ –  DK‬أ‪ 9‬ا= ا وي – ‪ /0‬ا‪ 9 – 4/‬وت – ط‪.2004 -1‬‬
‫‪ -‬ا‪ v‬ا إ! م ‪4B49 n$R‬ب ا‪ – ' $‬أ‪ –  4v 9‬دار ‪4L‬در – ‪ 9‬وت – ‪1975‬م‪.‬‬
‫‪  -‬ا‪K‬ن و‪4 5 @ C5‬ة ا‪ j‬ا‪  – `4I‬ا‪ – $2‬دار ا‪ – 2 =r‬ا‪$‬د'‪.‬‬
‫‪ @ )4$ -‬ا‪ – U%* / – n'%‬دار ا‪2‬وق – ا‪4‬هة – ط‪ 1403 -10‬هـ‪.‬‬
‫‪ -‬ا‪
$‬ة ا‪ =5  –  DK‬ه  – ‪ /0‬ا‪ 9 – 4/‬وت – ط‪ 1419 -3‬هـ‪.‬‬
‫‪ @   -‬أ‪L‬ل ا  – ا‪ –   R =9‬دار ااث ا(‪  /‬ا‪4‬هة‪.‬‬
‫‪4  -‬ت ا‪I‬ر ا(‪ – U%* / –  /‬دار ا‪2‬وق – ا‪4‬هة‪.‬‬
‫‪ šA -‬ا‪ AA@ jAA‬ا‪K4AA9 AA'4$‬ن ا‪ AA9 – )'AB‬ر ‪ AAL4D‬ا‪ AA‬ر – دار ا‪ –  AAk‬ا‪AAI‬رة– ط‪1424 -1‬‬
‫هـ‪.‬‬
‫‪ 'WD -‬ا(
‪4‬ز ا‪ – DK‬أ‪4 / 5‬ر – دار ا‪ – B‬د ‪ – n2‬ط‪.1998 -1‬‬
‫‪WD -‬ات @ آ‪4‬ب ا‪4   G‬م ا‪ =5 2‬ا‪4I  – 4‬م ‪ –  R‬دار از' وا‪ – 2‬ا‪4‬هة‪.‬‬
‫اا ـــــــــــ‬
‫‪147‬‬
‫‪ -‬ه
 ا‪K‬ن )@` ا‪4 9 @ =5‬ن ه
‪ A‬ا‪KA‬ن(‪A ،A@ A -‬د ا‪A‬ح – دار ‪ A r‬ا‪Akp‬اء –‬
‫ ‪.B‬‬
‫‪ 
-‬زهر ا‪ – 'I‬ا‪ $‬د ‪ – 78‬ا ا‪ – $94‬ر‪  9‬ا¦‪.2007 '4 -1428 Q‬‬
‫‪ AAA
-‬ا(‪AAAQ‬ان ا‪ – = AAA‬ا‪ AAA$‬د )‪ (21‬ا‪ AAA‬ا‪#‬و‪ -18- !AAA‬ر ‪4AAAk‬ن – ‪1362‬ه‪AAA‬ـ ‪– A A/ 18 -‬‬
‫‪ * = D ،1943‬إ‪Q‬ان أون ‪.='V‬‬
‫***‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪148‬‬

‫اس‬
‫ا  ‪3 ................................................................................‬‬
‫*‪ X‬أن ‪R‬أ ه‪ JN‬ا‪4I‬ت ‪5 ........................................................‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪#‬ول‪ :‬ا‪pI‬ة أ‪ qx‬ا‪4T‬ر @‪ X‬إ! ‪Q‬وج = ‪X /‬؟!‬
‫@‪  I‬دم ا‪10 ......................................................................  #‬‬
‫ ‪ 4B2‬إ'‪11 .......................................................................  D4‬‬
‫ا‪$‬د اي ‪4' ‬ن‪12 ..............................................................‬‬
‫إ‪$ُL )D‬ا ه‪ 4‬ه‪13 .................................................................. 4‬‬
‫ا‪K‬ن ‪14 ...................................................................... 4 p‬‬
‫أ'= ا؟! ‪15 ...........................................................................‬‬
‫ا‪K‬ن وا‪4#‬ل ا‪ 4I‬ا‪Q#‬ى ‪17 ..............................................‬‬
‫ه‪ X‬أدرك ان *  ا‪K‬ن؟! ‪18 ...............................................‬‬
‫ا‪/‬ل '‪20 ...................................................................... 4DB2‬‬
‫@‪ 4‬ا‪ @ X‬ه‪ JN‬ا(‪ 4Bv‬؟! ‪20 ......................................................‬‬
‫ا('‪4‬ن ‪K49‬ن ه ا ا' ‪23 .........................................................‬‬
‫ا‪ XI‬ا^‪ X5 :D4‬اد‬
‫ا‪ 5‬اا‪29 ..................................................................... $/‬‬
‫د ا(‪4D‬ن ‪31 .......................................................................‬‬
‫‪x‬ا' ا‪4% 2‬ن ‪32 ......................................................................‬‬
‫‪ $ r‬ا‪$‬آ ‪33 ......................................................................‬‬
‫أ‪9‬اب ا‪4% 2‬ن ‪34 ......................................................................‬‬
‫ا‪ ) 5‬ادود ‪34 ........................................................................‬‬
‫‪4‬ذا أ‪ D‬ل ا‪ G‬ا‪K‬ن؟!‪35 .............................................................‬‬
‫ا‪ @$‬و‪ 5‬ه‪39 ............................................................ !BR V 4‬‬
‫ا‪K‬ن وإ‪x‬ق ا‪ XQ‬ا‪4% 2‬ن ‪38 ..................................................‬‬
‫ا‪ =9‬ا ) و‪  C9
R‬ا‪K‬ن ‪39 ......................................................‬‬
‫إ‪L‬ح ا(رادة ‪39 ......................................................................‬‬
‫ا‪ XI‬ا^‪ :_4‬روح اب و*‪4R‬‬
‫روح ‪R‬ى @ اب ‪44 ............................................................‬‬
‫ = د‪45 ............................................................... = K @ C @ XQ‬‬
‫‪ ُ'  ZgR‬رك و‪ =B' V‬و‪46 ...................................................... CL‬‬
‫اـــــــــــــــس‬
‫‪149‬‬
‫ = ‪4W‬ه ‪  ZgR‬ا‪K‬ن ‪47 ............................................................‬‬
‫‪2Q‬ع ا
‪4‬ل و‪47 ...........................................................4 IR‬‬
‫ا‪'$2‬ة وا
د ‪48 ................................................................‬‬
‫أ ا دا ا‪50 ..................................................................... G‬‬
‫‪  ZgR‬ا‪K‬ن ! ‪2‬آ ‪50 ................................................... B‬‬
‫ا ‪ =9‬ا‪ T‬ة ‪51 ....................................................................‬‬
‫اا@‪4‬ت  ‪ =9‬ر‪52 .......................................................... $ 9‬‬
‫ا
د ا
‪53 .................................................................... 4‬‬
‫‪Q‬ف ا‪2‬آ = = @ ‪ )|4D‬وأو‪V‬ده) ‪K )49‬ن ‪53 .................‬‬
‫ا‪K‬ن آ‪4‬ن ا‪ U‬ا‪#‬ول (‪/‬م ا‪#‬وا|‪55 ........................................ X‬‬
‫آ ‪ j‬أ‪ )/‬أ‪ k5 =9 /‬؟ ‪56 .......................................................‬‬
‫ا  ‪ X‬ا ا Ÿ‪57 ..........................................................................‬‬
‫أ  
 ‪58 ............................................................................‬‬
‫ا‪ XI‬اا‪ :9‬ا‪/‬ل وا‪K‬ن‬
‫‪ ZgR‬ا‪/‬ل ‪K49‬ن ‪64 ..............................................................‬‬
‫ا‪  Zg‬ا‪ $‬ا'‪65 ...............................................................‬‬
‫‪* L‬اء‪65 .......................................................................... CR‬‬
‫اص ! اوة ا   ‪67 ......................................................‬‬
‫د‪4 CR‬س ‪K49‬ن ‪68 ...............................................................‬‬
‫‪4L‬ء ا‪69 ..........................................................................‬‬
‫‪ )$R @ 94I C xR‬ا‪K‬ن‪70 ..................................................‬‬
‫ا ‪4L# = 9 ε‬ب ‪ D4$‬ا‪K‬ن ‪71 .............................................‬‬
‫‪ = X' 9 V‬ا) وا ‪73 ........................................................ .9‬‬
‫ ‪76 .................................................................... C94L# C$94‬‬
‫ا‪K49  L‬ن‪78 ......................................................................‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪ :u 4p‬اذج ا‪ $‬وا @‪ $‬ا‪#‬و!  ر‪ /‬ا‪K‬ن‬
‫ا‪ Z#‬ا‪K v4‬ن @ ‪/‬ك ا‪84 ........................................94I‬‬
‫أ‪R V‬ن أن '‪ T‬ا‪)B G‬؟! ‪85 ......................................................‬‬
‫أض = ا
‪4‬ه =‪85 ...............................................................‬‬
‫أ*‪ ql‬ر‪85 .............................................................. %|45 9‬‬
‫‪ = u * =9 q94Z‬أه‪ X‬ا
 ‪86 .......................................................‬‬
‫‪ 9 4ً$/‬و‪86 ..................................................................4r‬‬
‫وا‪  G‬أ‪  %/‬ا
‪4‬د 
‪4‬ه ت ‪87 ..................................................‬‬
‫‪ n R‬ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن‬
‫‪150‬‬

‫ز'ا ا‪K‬ن ‪4$49‬ل ‪88 ................................................................‬‬


‫ا‪4T2D‬ل ا‪K49 94I‬ن و ‪ ! )W@4‬ورده) ا   ‪89 ...................‬‬
‫آ ‪ j‬آ‪D4‬ا '‪W‬ن ‪4'K‬ت ا‪K‬ن؟ ‪92 ................................................‬‬
‫‪Q‬ف ا‪ ! 94I‬ا‪K‬ن ‪94 .......................................................‬‬
‫‪4 R‬ت وو‪ 4'4L‬ا‪ D 94I‬ا‪K‬ن ‪96 ........................................‬‬
‫‪'NR‬ات ا‪ = 94I‬ر@ ا‪K‬ن ‪98 ...............................................‬‬
‫‪Q‬ف ا‪ = 94I‬ا‪4T2D‬ل ا‪4‬س ‪  T9‬ا‪K‬ن ‪99 .................................‬‬
‫   ا ا'‪101 ..................................................................‬‬
‫‪4‬ذا ) ‪ R‬و‪Y‬ن ا @  ا‪/‬ل ‪102 ............................................‬‬
‫ *‪ j‬ا‪ = 94I‬ا '_ ‪ $9‬و@‪4‬ة ا‪/‬ل ‪103 ................................‬‬
‫‪ R‬ا‪ )$‬وآ‪104 ................................................................... C94‬‬
‫ = ‪4ZK‬ر ه
 ا‪K‬ن ‪106 ................................................................‬‬
‫‪49‬ء ا('‪4‬ن = ‪Q‬ل ا‪K‬ن ‪107 .....................................................‬‬
‫إ‪4‬دة ‪ U RR‬ا‪#‬و'‪4‬ت ‪109 ............................................................‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪4‬دس‪4 :‬ذا ) ‪K49 D‬ن؟!‬
‫ه‪ X‬ا‪ T‬ه ا‪U‬؟!‪114 ..............................................................‬‬
‫‪N$' V  R‬ر أ‪116 ........................................................ C4
9 5‬‬
‫او‪ @ D‬ا™ ا‪118 ......................................................... DK‬‬
‫  إ*‪4‬ل ‪120 ...........................................................................‬‬
‫‪ ' 9‬ا ‪4‬ن ار‪121 .............................................................. /‬‬
‫ا‪4‬ذج آ^ ة ‪122 ........................................................................‬‬
‫دة إ! ا‪ I$‬ا‪#‬ول  ول ا‪K‬ن‪124 ...........................................‬‬
‫و‪ 4 =B‬ا‪ U‬إذن؟! ‪125 ..............................................................‬‬
‫‪ :V‬ا‪I‬رة ارو‪ = Z‬ا‪K‬ن ‪127 ..............................................‬‬ ‫أو ً‬
‫‪r :4ً D4Z‬ل ا(‪132 ....................................................................j‬‬
‫‪4 D :4ً^4Z‬ن ا ف ا‪N‬ي = أ ‪ D C‬ل ا‪K‬ن ‪134 ..................................‬‬
‫را‪ :4ً$9‬ا‪4T2DV‬ل ‪9‬وع ا‪ )$‬وا @ ‪140 ..................................... 4‬‬
‫‪4 x :4ً 4Q‬ب أ‪ Z‬ا‪K‬ن ‪147 ..........................................................‬‬
‫‪4/‬د‪ :4ً/‬آ ا‪4% 2‬ن ‪150 ................................................................‬‬
‫‪4 :4ً$94/‬ه ) و ‪4‬ر‪4/‬ت ‪4/‬ه‪  @ q‬م ا‪4DV‬ع ‪K49‬ن ‪155 ................‬‬
‫ا‪p‬ف = ‪ 9 R‬ا‪K‬ن وا‪4‬ء ا‪156 ......................................C9 v4‬‬
‫‪ X IR‬ا‪  #‬وا^اب @œ ‪157 .......................................................‬‬
‫ا(‪/‬اع @ ‪ µ5‬ا‪K‬ن ‪158 ...........................................................‬‬
‫*اءة ا‪159 ......................................................................... µ@4‬‬
‫اـــــــــــــــس‬
‫‪151‬‬
‫‪5‬ل م ا ‪4‬ن‪159 .................................................................‬‬
‫أ اض اب ‪160 ......................................................................‬‬
‫*اء‪4R‬ن ‪K‬ن ‪162 ......................................................................‬‬
‫ا‪ @ n$‬ا‪163 ................................................................... !$‬‬
‫ ة ا‪164 ............................................................................. )p‬‬
‫ا‪4‬ع  ى أ@‪165 ............................................................. !!Xk‬‬
‫ا‪ XI‬ا‪ : 94‬آ ‪ ' j‬ث ا‪4L‬ل ‪ = 9‬ا‪ U‬وا‪K‬ن؟!‬
‫‪172 .......................................................................... V‬‬
‫ا('‪4‬ن أو ً‬
‫‪ %D‬ا ا' ا‪173 .............................................................. I‬‬
‫أو‪ 'R :V‬ا‪ x‬وا ا@ ‪4D‬ع ا ! ‪K49‬ن ‪175 ..........................‬‬
‫ار ا^‪ :D4‬ا(‪4‬ح ! ا‪  G‬و ‪178 ......................................X‬‬
‫ار ا^‪ :_4‬ا(آ^‪4‬ر = ‪R‬وة ا‪K‬ن ‪ )9‬و‪ X RR‬و‪L‬ت ‪183 .... =' 5‬‬
‫و‪ !  $   X|4/‬ا‪4DV‬ع ‪K49‬ن ‪185 .......................................‬‬
‫آ أ‪ Q‬ة ‪190 ............................................................. ) XB‬‬
‫اا  ‪192 ...............................................................................‬‬
‫اس ‪195 ...............................................................................‬‬
‫***‬

You might also like