Bichnhamluc

Thin s Tuyt u Trng Hin & Vin Ng Khc Cn tr Gio s Wilhelm Gundert dch c ng v bnh ging
BCH NHAM LC
Chn Nguyn dch Vit ng

Pht Qu Vin Ng Thin s Bch Nham lc i chnh tn tu i tng kinh, tp 48, kinh 2003 (Taish Tripiaka, Vol. 48, No. 2003) Thin s Vin Ng bin son ti Gip Sn, L Chu, H Nam gia nhng nm 1111 v 1115 xut bn v lu hnh ti T Xuyn vo khong 1300 W. Gundert dch c ng 1960 Chn Nguyn dch t c sang Vit ng sau khi i chiu, tham kho nguyn bn Hn vn 2001
MC LC
............................................................................................................................................9 Bch Nham lc ...............................................................................................................................9
Thay li ta ............................................................................................................................................. 9 Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert ............................................................................................... 9 Dng xut hin u tin ca Bch Nham lc.................................................................................... 11 Tuyt u Trng Hin, ngi su tp cc bn cng n v tc gi ca nhng bi k tng ......... 12 Tuyt u Bch tc tng c .............................................................................................................. 13 Vin Ng Khc Cn, ngi thuyt trnh cc cng n v tng c ca Tuyt u........................... 15 Bch Nham lc.................................................................................................................................... 17 Nht Bn vi t cch gn gi v truyn b Pht php .................................................................. 20 Phn ng gp ca cc nh nghin cu c................................................................................... 21 V vn dch thut t Hn ng .................................................................................................... 22 Cc bn ch gii Hoa, Nht ............................................................................................................. 22 Nhng b sung thm trong bn dch c ng ............................................................................... 23 Th t trong nhng chng ........................................................................................................... 23 Tn gi, danh hiu ............................................................................................................................ 24
...................................................................................................................................25 Tc th nht: ngha nht ca Thnh .............................................................................25
Thu th ..................................................................................................................................................25 Bn tc ...................................................................................................................................................25 Trc ng ...............................................................................................................................................25 Bnh xng v bn tc .......................................................................................................................... 26 K tng.................................................................................................................................................. 28 Trc ng v k tng ............................................................................................................................ 29 Bnh xng v k tng .......................................................................................................................... 30 Bnh ging .............................................................................................................................................. 31 V li thu th .................................................................................................................................... 31 V nhng nhn vt trong cng n................................................................................................... 32 V bn cng n ................................................................................................................................. 34 V trc ng ca bn cng n .........................................................................................................35 V li bnh xng ca Vin Ng ...................................................................................................... 36 V bi tng ca Tuyt u v li bnh ca Vin Ng ..................................................................... 36
.............................................................................................................................. 38 Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh. ....................................... 38
Thu th ................................................................................................................................................. 38 Bn tc .................................................................................................................................................. 38 Trc ng .............................................................................................................................................. 38 Bnh xng v bn tc .......................................................................................................................... 39 K tng.................................................................................................................................................. 40 Trc ng v k tng .............................................................................................................................41 Bnh xng v k tng ........................................................................................................................... 41 Bnh ging ............................................................................................................................................. 43 V li thu th ................................................................................................................................... 43 Triu Chu, mn ca Nam Tuyn ............................................................................................... 44 V bn cng n ................................................................................................................................. 46 V k tng ..........................................................................................................................................47 V cu ca Vin Ng: L hnh gi l bn ng hnh ca ng ta .............................................. 48
...................................................................................................................... 50 Tc th ba: M T Nht Din Pht, Nguyt Din Pht............................................................. 50

Thu th ................................................................................................................................................. 50 Bn tc .................................................................................................................................................. 50 Trc ng .............................................................................................................................................. 50 Bnh xng v bn tc .......................................................................................................................... 50
K tng................................................................................................................................................... 51 Trc ng v k tng .............................................................................................................................51 Bnh xng v k tng ...........................................................................................................................52 Bnh ging ..............................................................................................................................................53 V li thu th ....................................................................................................................................53 M T v s ph Nam Nhc .............................................................................................................54 V bn cng n ..................................................................................................................................57 V k tng ..........................................................................................................................................59
...............................................................................................................................62 Tc th t: c Sn cp o d hi..............................................................................................62
Thu th ................................................................................................................................................. 62 Bn tc .................................................................................................................................................. 62 Trc ng .............................................................................................................................................. 62 Bnh xng............................................................................................................................................ 63 K tng...................................................................................................................................................65 Trc ng v k tng ............................................................................................................................ 66 Bnh xng v k tng .......................................................................................................................... 66 Bnh ging ..............................................................................................................................................67 V li thu th ....................................................................................................................................67 Qui Sn, mn ca Bch Trng ................................................................................................. 68 c Sn, mn ca Long m ..................................................................................................... 70 V bn cng n ..................................................................................................................................72 V k tng ..........................................................................................................................................76
......................................................................................................................................78 Tc th nm: Cng la ca Tuyt Phong....................................................................................78
Thu th ................................................................................................................................................. 78 Bn tc .................................................................................................................................................. 78 Trc ng .............................................................................................................................................. 78 Bnh xng v bn tc .......................................................................................................................... 78 K tng.................................................................................................................................................. 80 Trc ng v k tng ............................................................................................................................ 80 Vin Ng bnh xng v k tng .......................................................................................................... 80 Bnh ging ..............................................................................................................................................81 V li thu th ....................................................................................................................................81 Tuyt Phong, mn ca c Sn v thy ca Vn Mn ............................................................. 82 V bn cng n ................................................................................................................................. 83 V k tng ......................................................................................................................................... 84
...............................................................................................................................87 Tc th su: Mi lm ngy ca Vn Mn.................................................................................87
Bn tc .................................................................................................................................................. 87 Trc ng .............................................................................................................................................. 87 Bnh xng v bn tc .......................................................................................................................... 87 K tng.................................................................................................................................................. 89 Trc ng v k tng ............................................................................................................................ 90 Bnh xng v k tng .......................................................................................................................... 90 Bnh ging ............................................................................................................................................. 93 Vn Mn, i t ca Tuyt Phong ............................................................................................. 93 V bn cng n ................................................................................................................................. 96 V k tng ......................................................................................................................................... 96
..................................................................................................................................... 98 Tc th by: Php Nhn p Hu Siu cu hi Pht ................................................................ 98
Thu th ................................................................................................................................................. 98 Bn tc .................................................................................................................................................. 98 Trc ng .............................................................................................................................................. 98 Bnh xng v bn tc .......................................................................................................................... 98 K tng................................................................................................................................................ 100 Trc ng v k tng .......................................................................................................................... 100 Bnh xng v k tng ......................................................................................................................... 101
Bnh ging ............................................................................................................................................102 V nm on ca li thu th ..........................................................................................................102 Php Nhn Vn ch, Khai t tng Php Nhn ...............................................................................103 V bn cng n ................................................................................................................................105 V k tng ........................................................................................................................................107
....................................................................................................................................108 Tc th tm: Lng my ca Thu Nham ..................................................................................108
Thu th ............................................................................................................................................... 108 Bn tc ................................................................................................................................................ 108 Trc ng ............................................................................................................................................ 108 Bnh xng v bn tc .........................................................................................................................109 K tng................................................................................................................................................. 110 Trc ng v k tng ............................................................................................................................111 Bnh xng v k tng ..........................................................................................................................111 Bnh ging ............................................................................................................................................ 112 Li dn............................................................................................................................................. 112 V li thu th .................................................................................................................................. 112 Cc nhn vt ca cuc m thoi: bn t ca Tuyt Phong .................................................... 113 V bn cng n ................................................................................................................................ 114 V k tng ........................................................................................................................................ 116
.....................................................................................................................................117 Tc th chn: Bn ca thnh ca Triu Chu ............................................................................117
Thu th .................................................................................................................................................117 Bn tc ..................................................................................................................................................117 Trc ng ..............................................................................................................................................117 Bnh xng v bn tc ..........................................................................................................................117 K tng................................................................................................................................................. 119 Trc ng v k tng ...........................................................................................................................120 Bnh xng v k tng .........................................................................................................................120 Bnh ging ............................................................................................................................................ 121 V li thu th .................................................................................................................................. 121 V bn cng n ................................................................................................................................ 121
................................................................................................................................. 123 Tc th mi: K cp rng ca Mc Chu ........................................................................ 123
Thu th ................................................................................................................................................123 Bn tc .................................................................................................................................................123 Trc ng .............................................................................................................................................123 Bnh xng v bn tc .........................................................................................................................123 K tng.................................................................................................................................................124 Trc ng v k tng ...........................................................................................................................124 Bnh xng v k tng ......................................................................................................................... 125 Bnh ging ............................................................................................................................................126 V li thu th ..................................................................................................................................126 Mc Chu, t ca Hong B...................................................................................................... 127 V bn cng n ................................................................................................................................ 127 V k tng ........................................................................................................................................128
............................................................................................................................. 129 Tc th 11: Bn n hm ca Hong B ..................................................................................... 129
Thu th ................................................................................................................................................129 Bn tc .................................................................................................................................................129 Trc ng .............................................................................................................................................129 Bnh xng v bn tc .........................................................................................................................130 K tng................................................................................................................................................. 133 Trc ng v k tng ........................................................................................................................... 133 Bnh xng v k tng ......................................................................................................................... 133 Bnh ging ............................................................................................................................................ 135 Hong B, t ca Bch Trng v thy ca Lm T............................................................... 135 V bn cng n v trc ng ca Vin Ng .................................................................................. 137
Nhng chi tit trong li bnh xng ca Vin Ng v bn tc ..................................................... 137
................................................................................................................................. 139 Tc th 12: Ba cn gai ca ng Sn........................................................................................ 139
Thu th ................................................................................................................................................139 Bn tc .................................................................................................................................................139 Trc ng .............................................................................................................................................139 Bnh xng v bn tc .........................................................................................................................139 K tng.................................................................................................................................................140 Trc ng v k tng ........................................................................................................................... 141 Bnh xng v k tng .........................................................................................................................142 Bnh ging ............................................................................................................................................144 ng Sn Th S, t ca Vn Mn ...........................................................................................144 V li thu th .................................................................................................................................. 145 V bn cng n ................................................................................................................................ 145
..................................................................................................................... 146 Nin biu lch s Thin tng Trung Hoa (gin lc) ............................................................... 146 .................................................................................................................................... 149 biu truyn tha ca cc v Thin s xut hin trong Bch Nham lc ............................... 149
I. 28 v T s n () ...................................................................................................149 II. Su v T v cc nhnh thin ti Trung Hoa () .................................................150 Nam Thin s i ().......................................................................................................150 III A. Lc h t Thanh Nguyn n Tuyt u () ...............................................150 III B. Lc h t Nam Nhc n Vin Ng () ........................................................ 151
Bi cnh lch s Thin tng .................................................................................................................146

Bch Nham lc Thay li ta
Bn dch Vit Bch Nham lc c thc hin vi mt tm lng tn knh, cm phc ti c ca gio s Wilhelm Gundert (12. 4. 1880-3. 8. 1971). V W. Gundert gii thiu tng tn v tc phm c nht v nh ny nn dch gi ngi Vit hn ch ti a nhng li d tha, ch cp n nguyn tc dch, mt vi nt c bit cng nh k thut c p dng trong bn dch Vit: 1. Bn dch hon ton da theo kin gii ca gio s Gundert. Dch gi ngi Vit dch t bn c ng sau khi i chiu vi nguyn bn ch Hn. Ni no thy cn thit, dch gi thm vo nhng li ghi ch, cc ch ring. trnh s lm ln vi ghi ch ca Gundert, tt c nhng ch gii c dch gi Vit a vo lc no cng c bt u vi du hiu . 2. Ta ch Hn ca mi bn cng n c trnh by theo bn Bch Nham lc trong Tc tng kinh ch Vn ( ). Tuy nhin, ta ting Vit ca mi cng n khng tt nhin phi theo nguyn ngha ta ch Hn. Dch gi ly ta theo bn c. Nguyn bn ch Hn dng in t c ti t trang Trung Hoa in T Pht in Hip Hi ( , Chinese Buddhist Electronic Text Association CBETA) i Loan. Bn ny thuc vo loi ph cp nn nhiu ch Hn c trong nguyn bn in b thay th thnh nhng ch ph bin thng dng. Trong trng hp k thut cho php, dch gi chuyn nhng ch ny thnh ch c nh nguyn bn in. 3. K tng ch c dch vn xui vi mc ch trnh by tt c ngha trong . Trong trng hp c sn bi dch Vit hay, dch gi s khng ngn ngi s dng v nu tn ngi dch ra. 4. Bn dch Vit Bch Nham s bao gm 50 bn cng n, tng ng hai tp u ca bn dch c ng c ch gii tng tn. Trong cuc i nghin cu ca mnh, gio s Gundert ch dch n cng n th 68. Qua c gi c th hnh dung c cng sc m ng dnh cho nht th ca nh Thin. Hn na th k, hn na cuc i ng chng lm g khc hn l nghin cu v dch quyn sch ti trng ny ca nh Thin. V dch gi Vit ng chng m p nguyn vng no khc hn l truyn t nhng li dch, li bnh ging y nhn i, t bi n qu c gi ngi Vit. Dch gi c gng ht mnh thc hin bn dch ca mt tc phm ni danh l kh hiu. ng ta ch c th trnh by nh kh nng hin thi cho php. i vi dch gi, bn c ng ca gio s Gundert l mt tm gng sng ngi ca ngh thut dch, c bit l ngh thut dch cc thnh in t Hn ng. Nh dch gi thy c trong bn c ng ny, ngh thut dch ca gio s Gundert t mt cch trn vn ba tiu chun c gii hm m c vn ra: Tn, t, nh, hoc ni theo cch khc: Chn, thin v m. V hm m vn phong chn tht, t nhin, nh nhn nn dch gi mi dm bt tay vo cng trnh. Nhng, nu c gi thy bn dch Vit ca tc phm ny khng cn nhng v p nu trn, vn phong g b, m iu trc tr th y chnh l li ca dch gi ngi Vit. Dch gi ci u tip nhn nhng li ch gio ca bc cao c, sn lng a lng n nhn tam thp bng.
Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Tp cng n Bch Nham lc ny trc ht, mt phn ba c trnh by n qu c gi ngi c hm dung kt qu ca mt tro lu tm o xut pht t nn tng Pht gio Trung Quc trc y khong mi bn th k. V sau , t khong th k th tm tr i, tro lu ny pht trin rt sinh ng, trn y nng lc. Trong sut khong mi hai th h, n thu ht nhng tm hn nghim tc nht, tinh anh nht ca t Trung Hoa, xut sinh mt
Bch Nham lc
lot nhn ti rt c lp, t do t ti, v nhng v ny cng tr thnh bc thy, bc o s cho khng bit bao nhiu ngi khc. Bc chun b cho s pht trin ca tro lu trn c hon tt trc vi th k, trong mt khong thi gian m Pht gio cng b, thc hnh bi nhng v tng n c vun trng v dn dn c mt c s ti Trung Quc. Cc b kinh, thnh in c phin dch sang ngn ng bn quc thng qua s hp tc gia cc v i s n, Hoa; thanh nin gia nhp tng-gi, cha chin c kin lp mi ni, cc v i s ch dy mn rt nghim khc trong vic tu hc, tr gii, cc php s thuyt php dn, hng dn h gia nhp mt cuc sng cao thng qua nhng nghi l long trng, huyn b. Lun s, hc tng th vit nhng bi lun gii, ch thch kinh sch v ng thi, chm ch s dng tri thc sc bn ca mnh h thng ho cc gio l trong Pht php, vi kt qu l nhng bi lun tm c ng khm phc. Nhng, ch trong tro lu c nhc n y, tm thc tinh anh ca t Trung Hoa mi thu hiu v thc hin c nhng im ct tu ca Pht php vi mt phong cch ring, rt l, mang nhng c tnh rt Trung Hoa , c ngha l hin tht, quyt tm ch trng vo ht nhn ca s vic, khc t tt c nhng nghi thc rm r xung quanh. S vic ny li h thuc vo mt chng loi siu vit tt c nhng g m chng ta thng gi l mc ch thc tin. S vic chim gi ni tm ca cc v cao tng, nu phi c danh th n qu tht mang danh Pht gio. Nhng nhng g ch v hiu di Pht php v Pht qu, nhng g ch v mang trong lng v hin by qua ton thn, ton th ca mnh, n qu cao, qu mnh mng, qu thm o n mc nhng biu th ngn ng phn bit vi lp thay v trnh by n hn. Cc v l nhng v d in hnh cho trng hp mt tn gio, nu mun t mc ch t t ra v tht s mun nghim tc t c th phi vt qua phm vi lch s v danh c, ri sau bc n mt s an lc khng th din by, khng th nm bt, nhng li rt c th, rt hiu nghim, n mt ni m chng ai bun hi l t ca no m n. H hon ton khc nhng ngi theo Thin cha gio, ni chung l khc hn nhng ngi tn th Nht thn.1 Nhng ti, chnh ti l mt ngi theo C-c gio, khi no cn mang nhng t tng, li nhn thc theo Thin cha gio v khi ti cm nhn c tm thc ca cc v th cho n lc y, ti chng c th ni khc hn: ch v c Thng mc d cc v khc t tt c nhng danh cng nh ph mt cch khng thng tic mi biu th tn gio nh Thng . Cc v hon ton b chim gi bi s vic ny n mc hu nh thy trong mi danh mt xc phm, bi v ngn t lc no cng c khuynh hng xen vo vi tnh cch phn cc gia s vic v ngi mun hiu s vic, v qua , cho ngi ta c cm gic l ang c mt s vt no mc d hon ton khng c. Ni s vic ny an tr, hin by li chng ni no khc hn l trong lng ngc ca chnh mnh. Mc ai c ni v a ngc, thin ng tt c ch l nhng phn chiu, nhng nh tng xut pht t y linh hn chuyn bin qua li. Gi s vic ny l Thng , gi l Pht-: n ch c xc nh trong tm thc ca mi ngi, ngoi ra chng ni no khc. Tm thc, linh hn, tm lng theo Hn vn th n lc no cng l ch Tm () v i vi cc v, tm ny l mt ci g siu vit nhng th khc c danh l hin tht. Bi v, ch trong tm m tt c nhng hin tht c tri qua, c nhn bit. Cng v vy m tm thc chnh l mnh t m tt c mi ngi u nn vun xi quan trng hn tt c nhng s vic khc. Chng phi nhng vn l thuyt quan trng, chng phi nhng nim ca chng ta v ngi ny, ngi n c ngha quan trng lc no cng ch l cu hi: Chnh ti y l ai? Bi v t ti m pht sinh tt c nhng kh ch, ni au ca cuc sng. V chnh ngay trong ti, ngay tn y lng su thm li l s an bnh, ni nhng tranh u chm lng. V kinh nghim ca cc v Thin s cho thy rng, bnh n hoc Pht qu, nh ch v thng gi, c th c chng c trong mi khonh khc v vi , thay vo mt ci ta nh b, cht hp th mt ci khc bc nhp vo, khng c ranh gii, dung ho, hp nht tt c nhng s vic li, ri tt c khng gian, thi gian, d vng xa xi cng nh v lai cui cng c th c cm nhn trong tm thc. Tn ti v Phi tn ti chng khng phi l cu hi y; lp trng ny siu vit mi sinh t lun hi. V vy m cc v Thin s ch mun ci m tm lng, tr nn trng rng, t nhin tip nhn s vic nu trn. V c nh vy, h tu tp v khuyn chng t thc hin cch
1
g: Theisten, Monotheisten.
10
tng nim thm lng hoc tnh l nh c Pht thc hin, nh sng ca t do, ca b chiu ri tm thc; v chnh ngi cng thc hin sau lc t b- lu li, pht trin trong nh sng gic ng ny. Phng php tnh l m khi , hnh gi bung x tt c, t k cng nh tt c nhng s vt xung quanh, c gi theo ngi n l dhyna. Hn gi l Thin-na, ngi Nht Zen-na v gi ngn l Thin hoc Zen. V tro lu thc y nhng ngi ny xut x t c s thin nh nn n c gi l Thin. Th nhng, bn phn ca chng ta y khng phi l ni thm v Thin. Vic ny c nhiu ngi khc thc hin. Th mc tham kho pha sau sch s hng dn k hn. Trong nhng quyn sch c nhc n th nhng tc phm ca Suzuki ng c cao hn ht, cng nh cch trnh by tng qut u tin ca Dumoulin v nhng tc phm nh, nhng li c thc hin vi tm hn tin phong, ci m phng khong ca trit gia Eugen Herrigel. Ngc li, trong sch ny th cc v Thin s Trung Hoa t trnh by, t thuyt minh. Bi v tt c nhng g ni v thin, chng u xut pht t ch v Thin s v c bit l chnh quyn Bch Nham lc ny. y, chng ta phi trnh by v s hnh thnh, son gi, cu trc ca tp Bch Nham mt cch r rng hn.
Dng xut hin u tin ca Bch Nham lc

Vo khong nm 1300 hoc khng lu sau , mt v c s nhit tm ti t Thc, ti tnh T Xuyn by gi vi tn Trng Minh Vin khng ngi cng sc, thu thp tt c nhng bn in v bn sao chp ca mt quyn sch ri vo qun lng. ng ra cng so snh, bin tp, ri cui cng hiu nh v cho ra mt bn in g, bi v chnh ti t Thc ny, k thut in n c pht trin cao t vi th k trc y. Ta ca quyn sch ny c c s t l: Quyn sch nht ca tng mn Vin Ng Bch Nham tp.2 Ngi ta cng thng gi l Bch Nham lc thay v gi Bch Nham tp v cng l cch gi thng gp hn. Lc c ngha l bi vit tng thut. Bch Nham lc nh vy c ngha: Bi vit ti vch mu ngc bch. Cch gi Tng mn nht th ca c s Trng Minh Vin vn ng cho n ngy nay. Qu tht l quyn sch ny ng hng u trong nhng tng phi Thin ti ng , c bit ti Nht Bn, ni m n c truyn b ngay trong th k . Ch mt iu l l n khng c tip tc ph bin k t thp nin th hai ca th k 12 m ngc li, gn nh ri vo qun lng. Tuy nhin, s phn ny mt phn cng c gii thch vi nhng cn phong ba m t nc v ngi Trung Hoa phi tri qua trong khong thi gian ny. Nm 1126, cn trong thi Vin Ng, i Tng b sp qua nhiu ln xm lng t pha ng bc ca mt b tc tn N Chn, t gi l nh Kim sau khi chim ly mt phn nc Trung Hoa. Tuy mt phn nh Tng trc y vn cn, c gi l Nam Tng, nm min Nam ca sng Dng T v ni lo ca nh Kim trc mi e do ca gic Mng C to iu kin cho n c bnh yn khong mt th k, mc d cn rt nhiu s c ni b. Nhng khi gic Mng C tiu dit nh Kim nm 1234 sau nhng cuc chin m mu dai dng v nh th, chim ton b min Bc Trung Hoa, s phn ca Nam Tng nh ch mnh treo chung. Sau nhiu ln chin bi, nm 1279, t Trung Hoa hon ton lc vo tay ca qun Mng C. Nm k n, k chin thng l Ht Tt Lit t xng Hong Trung Hoa. K tha ng l v chu Thit Mc Chn, ln ngi nm 1295 vi hiu Thnh Tng, v ngi ta c th suy ra c l trong thi im ny, sch v c lu truyn t nhng th k trc chng cn bao nhiu. Th nhng, tai hi gy ra bi nhng cuc chin tranh khng phi l nguyn nhn chnh lm mai mt nht th ny. Oi m hn nhiu cho s mnh ca n chnh l v i t ca Vin Ng c Vin Ng xem l ngi k tha xut sc nht ca mnh , sau khi tr thnh Tng s mt ngy n tuyn b trc chng t rng, Bch Nham lc l mt c nguy cho nhng th h sau v ra lnh truy tm tt c nhng bn ang ph bin ri em thiu hu chng cht thng tic. c th hiu n mt mc no bin php qui l ny cng nh c mt cch phn on chn chnh v n, chng ta phi c mt cm nhn nht nh v bn cht ca Thin v c bit l ni dung ca tc phm b thiu hu ny; v nh vy, chng ta bt buc phi tm hiu k hn, phi nghin cu ngun gc xut x ca tc phm vn ho k c ny ca nn Pht gio Trung Hoa.
2
Tng mn nht th Vin Ng Bch Nham tp;
11
Bch Nham lc
t c mc ch trn, chng ta phi ngc dng thi gian khong tm mi nm trc Vin Ng, v c xem l tc gi ca Bch Nham lc, bi v quyn sch ny chng phi l mt tc phm xut pht t mt ngun, chng phi l mt tc phm thng nht m ch l mt quyn bnh ch tuy nhin rt quan trng ca mt tc phm c hn, c s ca chnh quyn sch ny. c gi s thy rng, nghin cu ngc dng thi gian nh trn vn cha v di ngun ti liu th hai ny vn cn nhng thnh phn c hn na; cho nn, khi cm quyn sch ny trn tay, c gi khng nhng ch chm trn vi nhng sng kin m cn phi ng u vi c mt m my nhn chng, mi mi u c mt phong cch ring, nhng ng thi c mt mi lin h mt thit vi mt tng th qua nhng mc ni, nhng si ch xuyn sut khng th no b hu hoi. Nhng si ch ny chnh l h thng truyn tha c hiu theo st ngha, tc l vic trao truyn s vt cao qu nht t thy qua tr. Mi kt cu gia mt s vt siu vit mi khng gian, thi gian v lch s truyn tha t th h ny sang th h khc l mt trong nhng hin tng ngc i3 cn bn nht, l mch sng ca mi nim tin chn chnh v c bit c pht trin rt r rt trong Thin tng.
Tuyt u Trng Hin, ngi su tp cc bn cng n v tc gi ca nhng bi k tng

Chng ta hy lu li ni v Thin s ti Tuyt u sn, ngi lp nn tng cho tc phm sau ny ca Vin Ng. T lc gio ho ti ni ny, S cng mang danh hiu Tuyt u.4 Tng t nh trng hp Thin s Vin Ng, S sinh trong thi nh Tng, nhng li trong mt thi on m vng triu ny ang trn ng pht trin v qun chng cn sinh sng t do hn thi gian sau ny. Qu hng ca S cng l t Thc, tnh T Xuyn by gi, c vy bc bng nhiu rng ni cao vt v cng l ni xut pht nhiu nhnh ca con sng Dng T. S sinh nm 980 bn cnh mt trong nhng con sng ny, ti ph Toi Ninh trong mt gia nh h L. S t nh khng thch li sng phm tc, sm n mt ngi cha ti thnh ph t Thc by gi l Thnh tu hc. Ti liu khng ni r c phi l mt Thin vin hay khng, nhng ngi ta c th xc nhn iu ny bi v trong thi nh Tng, Pht gio ch cn c i din bi Thin tng, trong khi nhng tng phi khc sau mt thi pht trin rc r th b bc hi v hu nh suy tn vo cui i ng. Trong cha ny, chng trai h L th gii v mang tn mi l Trng Hin, ngha l hin hin mt cch trng i, mt php danh m qua , ngi ta c th hnh dung c nhng nim hi vng m v thy t vo S. Cng nh nhng thin tng chn chnh khc, S bt u mt cuc hnh cc; tm lng thc, y phc, ni t tc, gii lut th y c vo nhng li th nguyn nghim ngt, nhng li hon ton t do trong vic chn la ni chn v v thy tham hc. By gi S l gi theo mt biu th nh Thin , mt Vn thu, ngha l my v nc, chng c qu hng, chng c mt ni c nh, mt ngi lm bn vi gi trng, vi ni sng. S t thot khi nhng rng buc qu hng; thay vo li c th tm c nhng ngi ng ch hng v hn na, mt v chn s hc hi lu di, ng ta nh thc, ra lnh, ch huy ting lng ca mnh. Trn nhng chng ng hnh cc, v tng Trng Hin a ti ny tr thnh thi s mt cch rt t nhin, v v mi ngh s Trung Hoa u c mt bit hiu ring, S cng t chn cho mnh mt danh hiu. Trong nhng v Thin s, nhng v T s thi xa th S mn trng nht l v T th su Hu Nng, mt v m chng ta s thng nghe nhc n trong quyn sch ny. Lc t tc danh l L, n Ng t vi t cch mt ngi hnh cc ri bng nhin tr thnh v T th su ca Thin tng Trung Quc. Th l thi s Trng Hin t gi mnh l L cng; cng n th hai mi s nhc li r hn. Cuc hnh cc ny dn S, nh c th d on c, xui dng Dng T n tnh H Bc, nm min Bc ca h ng nh to ln; v trn mt chng ng ti min Bc x ny, S tm thy ti Ty Chu mt v Thin s c nhng nt siu phm, gy n tng mnh. S quyt nh dng li ni y. Thin vin v ny ang tr tr mang hiu Tr Mn, ngha l Ngng ca tr hu v theo
3 g: Paradoxon; 4 ; 980-1052;
cng c phin thit l Tuyt u Trng Hin.
12
truyn thng th v tr tr cng c gi theo danh hiu .5 Ni Tr Mn, S bt u mt thi gian tu luyn tinh thm cho n khi tm a c khai m di s dn dt n cn ca v thy. Mt cuc m thoi quan trng gia hai thy tr c lu li n i nay. N c v nh xoay quanh s nhc bng, siu vit mi t duy, cm nhn n chic m t , tr phn bit v nhng cp i i xut pht, nh vy l s bnh yn lng ng ni tm, c xem nh kt qu p nht ca vic tu tp thin nh. Trong cuc vn p ny, S a ra mt cu hi mt cch rt t tin: Chng khi mt nim no ht, th nhng li lm lm sao c? Tr Mn ni rt nh nhng: C bc li gn y! S bc n gn, Tr Mn vung cy pht t nhm u S nh. Trng Hin t tin, ng thng chng h ng y, v khi t v nh mun ni g thm th Tr Mn li vung pht t nh mt ln na. S nhn y ng c ci siu vit mi t duy, nhng cp i i thng c nhc n, thng c cao, bit r n ch tht l g v t lc ny, S c Tr Mn tha nhn. Nhng sau , S vn lu li nm nm Tr Mn lm th gi v qua hc c nhng c tnh su kn nht ca v thy. Sau , S li hnh cc ln na; bi v ai mun tr thnh bc thy ca ngi, mc d kin tnh cng phi tu tp lu di, sc vi nhng v khc hc hi thm v trng thnh. Dc ng, S gp mt v quan c hc thc uyn thm, rt chung thi ca vi tn Tng Hi v trc S kt bn vn chng vi v ny. Tng Hi khuyn S n ngi cha Linh n ni danh ti thnh ph cng v thng mi Hng Chu, v v lo cho tng lai ca S, v ny cng vit ngay mt l th gi n Thin s San, v tr tr Linh n t, v ny tm gip S mt thin vin. S hoan h nghe li n, nhng khng trnh th ca Tng Hi gi m ch m thm sinh hot, chp lao phc dch cng vi tng chng. Sau hai nm, Tng Hi n ving cha v hi v tr tr v S. V ny ngc nhin v khng bit Tng Hi mun ni g v ku chng gi S. Gp mt, Tng Hi hi c a th khng th S rt l th t ngc ra v tr li mt cch n gin l rt cm n v l th ny v gn gi n thn trng nhng S ni km rng mnh n y vi phong cch tu tp ca mt vn thu, m vn thu th khng c php lm s gi trnh th. Ni ngc nhin ca mi ngi qua y bin thnh n ci vui v hn nhin. V n nhn tr thc lp li li thnh cu v v tr tr bit ngay phi gip S nh th no. Ti T Chu, trn mt ni o vi tn ng nh rt p c bao quanh bi i H c mt thin vin ang cn ngi tr tr. V L cng cm xc, ca ngi khi di n ni th no th chng ta cng c th c trong cng n th 20 ca tc phm ny. S hong ho ti ngi cha trn o ng nh hiu nghim n mc ch mt thi gian ngn sau , danh ting vang lng khp ni. Nhng ngay y, S cng chng t b cng ra cu tin. Mt ln na, Tng Hi li gip . Trong vng t ng sp cai qun (nm quanh thnh ph Ninh Ba tnh Chit Giang) c mt rng ni ni danh tn T Minh, ni nhiu v cao tng tng ging dy. Tng Hi quyt nh gi S n ni y, trn mt ngn ni mang tn h tuyt, Tuyt u sn. Ni y S khng ch tr tr, qun l mt ngi cha nh m ng u mt thin vin to ln ri hong ho mt cch rng ri. Chng ta khng r thi im Trng Hin nhm chc, nhng lc ny S quyt khng qu ngoi bn mi. Nu t thi im vo nm 1020 th S hong ho ti y t nht l ba mi hai nm cho n lc vin tch nm 1052. T lc ny, S c gi theo ni gio ho l Tuyt u Trng Hin. Rt nhiu ngi n y tham hc, hn by mi v Thin s quan trng c nhc n sau ny.6 Nhng, nh hng ln nht ca S li xut pht t nhng tc phm c lu li. Tm tr tc cn c nhc n v trong , cc bi k tng vt tri hn ht. Mt tp tn T anh tp vi hn 250 bi k tng c nhn vn cn lu hnh cho n ngy nay. Nhng n vn b vt qua bi mt tp tng c khc v tp ny chnh l rng ct cho Bch Nham lc ca Thin s Vin Ng sau ny.
Tuyt u Bch tc tng c

Tp k tng ny ch tht l mt tc phm ca i Tng, trong mt thi gian m chin tranh, lon li ko di nhiu nm tm ngng, trt t c cng c v t nc ang trn ng pht
5 ; tk. 10; j: chimon kso. biu truyn tha III A, 15. 6 Trong c Thin s Tho ng ( ), S t ca thin phi
Tho ng ti Vit Nam.
13
Bch Nham lc
trin, ngay c trong lnh vc Pht gio, vn tri qua mt giai on suy vi trm trng. Trong thi im ny th chng c s vic no t nhin hn l xoay hng tm nhn v d vng vinh hoa bt t trc giai on suy tn, l i ng. i vi Thin tng th y cng l thi on ca nhng v i thin s, bt u t V t th su, Lc t Hu Nng (638-713) cho n nhng v i s khc, nhng v ging cao ngn c Pht gio ngay trong nhng thi k nan nguy nht. Chnh v vy m trong tt c nhng tng phi Pht gio t nht cng cn c c Thin tng vt qua nhng cuc hon nn, vn ln vi sc sng mi. Nhn nh th th chng cn g hay hn vic hng dn th h tr ang tm o tr v nhng tm gng ca c nhn. Bi v khi qun st tng tn nhng hnh tng c knh ny ngi ta c th thm hiu c vt s hu tn y lng, nh sng chiu ri cng nh ni lc ca h, nhng chnh cc v li khng bao gi cho n l ca bu ring t, lc no cng mong mun truyn trao n nhng ngi tm o chn chnh. V thc hin vic ny, h chng cn ni nhiu bi v s vic c truyn trao khng phi l gio l. Mt cu ni hng hn y sc sng ca mt v Thin s c knh ny c th dung hm nng lc nh mt ln st nh, m ca mn bc nhp mt cuc sng mi. Php ng ca cc v Thin s c truyn ming trong nhiu Thin vin i ng, c ghi chp li nhiu ln v rt nhiu bn su tp nhng li dy ny, Ng lc7 c hnh thnh. Cc S gia trong Thin tng tng hp cc ng lc ny. Nhng Cao tng truyn, ti liu v cuc i hong ho ca nhng v Cao tng ca h chng g khc hn l vic sp xp theo th t nhng li dy hng hn v nhng bui vn p. Tc phm to ln nht thuc loi ny xut hin trong thi Tuyt u, Cnh c (1004-1007) vi tn Cnh c Truyn ng lc,8 v rt c th l s chung s dng tp ng lc ny mc d n khng chnh xc bng nhng ti liu xut hin trc n. V nh vy, nhiu v Thin s i Tng bt u s dng php ng ca c nhn dy t; mt vi v cng vit li nhng li dy trong cc kho trnh. im mi lc ny l cch ging thut cc php ng bng k tng, trong phm vi nh ban u l Tr Mn, thy ca Tuyt u, trong mt phm vi rng ri hn l Thin s Thin Chiu9 ti Phn Dng, tnh Sn Ty, mt ngi ng thi Tuyt u, ln hn Tuyt u khong hai mi tui v l mt nh h thng ho lng danh ca tng mn Lm T. Nhng Tuyt u mi chnh l ngi s dng thi ca tn tng cc v T, cc v i thin s mt cch tng qut nh th. Thnh tu vt thi gian ca s nm vic su tp mt trm giai thoi ngn gn t cc php ng, cc cuc vn p ca c nhn m s cho l nhng v d in hnh ca tinh hoa thin chn chnh, lm mt bi k v mi giai thoi cao im trng yu ca n mt cch rt nhit tnh, rt thm thu. Cc giai thoi trong tp ca Tuyt u c gi l Tc,10 c ngha l v d in hnh hoc mu hnh, ci php tc. V bi v chng xut x t nhng c nhn (phn ln t nhng v Thin s i ng) nn c gi l C tc,11 ngha l cc v d ca c nhn. Mi tc cha ng ngha huyn diu ca chn l k no mt b che y khng th no thy, ngi mt sng th r c ngay , v chnh v vy, n c xem l php tc, c uy tn tuyt i. V trong ngha ny n c gi l mt Cng n,12 mt n cng khai quyt nh phi tri trong quan ph, triu nh. (biu th vn 13 c s dng ti u chu ch nu c na phn ngha ca biu th Cng n; n cng bao hm s hin l ca chn l ti cao.) Cc bi ca tn thn c gi l Tng,14 c thc hin theo qui tc thi php th tc, c th gi l mt Oden. Ngi ta c th cm nhn nhp p tri tim nhit tnh ca Tuyt u trong nhng bi k tng ny. Mc d rt ngn gn, cc mi t tng, ngha nhy vt to bo, hnh tng c miu t chuyn bin rt nhanh lc no chng cng trnh by rt r im tinh yu ca cng n. V vy m chng cng l nhng li bnh gii cng n hay nht ch c iu l trc ht, ngi ta cng phi hiu n. Chng ta khng bit Tuyt u hon chnh v xut bn Bch tc tng c vo lc no, nhng chng ta c th tin chc l tc phm ny c s lu tm n trong sut nhiu nm lin.
7 ; j: go-roku 8 ; j: keitoku-dentroku; 9 ; j: fun'yo zensh; 947-1024; 10 ; j: soku. 11 ; j: ko-soku 12 ; j: kan. 13 g: Problem. 14 ; j: ju.
biu truyn tha III B, 16.
14
Ngay c vic tuyn trch nhng php ng, nhng cuc m thoi i hi mt cng trnh nghin cu dai dng. V vic gi ghm ct tu ca bn cng n vo mt bi k nhiu lc ch bao gm vn vn bn dng duy nht , s vic ny ch c th c thc hin qua mt qu trnh thm nhp ch ca c nhn mt cch tng tn. Tuy qu trnh thm nhp ch ny chung qui lc no cng dn n cng mt chn l, nhng, mi cng n u c mt kt thc ring bit, mt con ng quanh co hc ba ring ca n. Qu nh vy, cng sc ca Thin s Tuyt u rt ng khm phc.
Vin Ng Khc Cn, ngi thuyt trnh cc cng n v tng c ca Tuyt u

Cng chnh ti nng cng phu trn gy cm hng n mt v Thin s khc vi hiu Vin Ng15 tm mi nm sau v cng v th, Vin Ng mi trnh by, bnh gii Bch tc tng c ca Tuyt u trc chng t theo phng cch uy dng ring ca mnh. C duyn ny cng c th nm ch: S cng l ngi ng hng vi Tuyt u, cng sinh ti tnh T Xuyn nm 1063, gn thnh ph Thnh , trong mt gia nh h Lc nhiu i theo nghip nh Nho. Bi vy nn S sm tinh thng nhng tc phm c in ca Nho gio v cng m kinh sch nh Pht trong mt ngi cha gn nh xem. Nhng li dy trong gy n tng mnh v t y, S quyt tm xut gia, nhp mn cha ny vi t cch ca mt sa-di, chuyn cn c kinh sch; v ch mt thi gian sau, ct bc n Thnh tm hc ni nhng v Cao tng. Cng ti y, S th gii c tc v mang php danh Khc Cn, ngha l chuyn cn khc phc. S chm ch c kinh lun, ht b ny n b khc nhng khng tm c mt s bnh yn ni tm nh mong mun. Mt cn bnh nguy kch cng nh tnh th ranh gii sinh t lm S bt cht thy r: con ng gic ng chn chnh ca c Pht, nit-bn m ngi tm thy v ging dy khng nm trong vn t; cch phn gii theo tri tnh chng gip c g c. Khc Cn nay phi tm c nhng ngi mang s vic ti thng ny trong thm tm, cc v Thin s tng tc k tha mang Pht tm n. Th l S u i nn, tay cm gy ct bc thc hin mt cuc hnh cc, tr thnh mt Vn thu. V Thin s u tin S gp v lu li mt thi gian c v tin tng vo ti nng ca S, v mt ngy n, khi ngi mt i mt nhau, ng ta cm dao ct vo cnh tay, ch nhng git mu tun ra v bo S: y l mt git nc ngun To. (Ngha l mt git nc To Kh, ni Lc t Hu Nng hong ho vo khong u th k th tm. V ny mun ni: y l tm thc thanh tnh ca cc v T s; ta truyn li cho ngi.) Khc Cn ch trn mt nhn trng m khng m ming ni c li no. V Thin s ny c v g khng tht, hoc S t cho mnh cha sc m nhn, hoc c hai trng hp va nu ra trong mi trng hp, S t bit v ny ngay ngy hm sau, tip tc cuc hnh cc, quyt ch khng an tr ni no cho n khi tm c v chn s thuyt phc c thm tm mnh. y l mt cuc hnh trnh gian nan v min Trung, ng v Nam Trung Hoa. S tm hc khp ni, ht v thy ny n v thy khc nhng khng hi lng ni no. Cui cng, mt ngi bn ng hnh ch S n Php Din,16 mt v Thin s quan trng thuc tng mn Lm T, xut x t tnh T Xuyn cng nh S, nhng gi y li hong ho ti tnh An Huy bn cnh sng Dng T. Nhng Khc Cn lc ny ang t ph, li ti ni nng hot bt, bin lun ca mnh trc v thy ny. Php Din ch cnh co, ni l nhng li hng bin ny chng gip ch g c trn ging cht. S chng lu tm g n li ny, tip tc hnh cc. Mt ln na S lm bnh rt nng, suy ngh li v nhng g Php Din dy v tr li, nhn li trc v ny. S khng nhng c php gia nhp tng mn m cn c c lm th gi ca Php Din trong mt thi gian di. Sau mt vi tun, Php Din c ngi khch ng hng n thm, mt v quan hnh (cnh st). Trc khi tr v t Thc, ng ta mun n nghe Php Din ging dy vi li. Php Din bo ng ta l s vic tng t nh trong bi th sau: C y gi v gi, Tiu Ngc, nhng li chng c g, ch mun chng bit qua li mnh: Em y. Tn h Tiu Ngc nguyn v s, ch yu n lang nhn c thanh.
15 ; j: engo kokugon; 1063-1135, 16 ; j: goso hen, 1024-1104.
biu truyn tha III B, 21.
15
Bch Nham lc
hnh t v khng hi lng lm vi li dy ny, nhng th gi Khc Cn bng nhin c ng nhp; v sau khi v khch t bit, S hi thy: ng ta c hiu ng bi th hay khng? Php Din ni to: ng ta ch hiu m thanh bn ngoi. S hi: Vy cha hay sao? V sao nh vy li cha ng? Php Din cao ging ni, dng nh t t cho mnh cu hi: Th no l ngha ca vic T s sang ng ? v t tr li: Cy bch trc sn! Xem, xem! Th gi Khc Cn hot nhin tnh ng. Chng t ch c mnh ang lm g, S chy ra ngoi, tht ln: ka, chnh n; chnh l ting ni. Sau S vit bi k gii ng, thp hng v n trc Php Din l bi trnh k.17 Php Din bo: K s c kh n ch ti thng ca ch Pht t. Ta s lm ngi tr gip trong nim vui ca ngi, v ni vi i chng: Th gi ca ta ng c Thin. Khc Cn vn li ni Php Din khi v ny di n ni Hong Mai, ni Ng t Hong Nhn, S ph ca Lc t Hu Nng tng hong ho th k th by, v cng v vy mang danh Ni ca v T th nm, Ng T sn. Php Din sau cng ly hiu Ng T Php Din. Trong thi gian tu hc rt thn cn ni Php Din, S cng t trng thnh v vo khong cui i Php Din, quyt nh tr v qu hng t Thc, ni b m gi ang mong ch. Ti Thnh , S c n tip rt nng hu, c mi tr tr mt ngi cha danh ting, v mt thi gian ngn sau, li c mi thuyt php rng ri cho qun chng trong mt ngi cha ln. Sau khong by nm th mt bc ngot ln xy ra. Trn mt chuyn xui dng Dng T nm 1111 ti Kinh Chu, tnh H Bc, S tnh c gp c s Trng Thng Anh. V ny, lc cn gi chc Hu tha vo nm 1110, mt ln na can m ly nhng bin php ca nh ci cch Vng An Thch lm tiu chun bo h nng dn cng nh nhng nh bun bn nh ti vng triu ca Huy Tng, lc by gi ni danh l tham nhng, phung ph xa hoa. Nhng ch sau mt nm ng u hng trc s khng c mnh m ca nhng thng gia bun tr bun thc, v gi y ang trn ng i n tnh H Nam nhm chc v mi. C s rt hm m Vin Ng, mt i s r rng ng v pha dn chng b p bc v v vy t li mi S n L Chu (thuc tnh H Nam) khng xa thnh ph Kinh Chu bao nhiu tr tr vin Linh Tuyn, Gip sn, ni nhiu v Thin s danh ting i ng tng hong ho. V y khng nhng l ni Thin s Vin Ng gio ho rt thnh cng, c nhiu ngi cm phc, v th mang hiu Vin Ng, m cng l ni S hon thnh tc phm mang danh hiu ca mnh c truyn n ngy nay. Bi v chnh ni y, S trnh by mt trm c tc cng vi nhng bi tng ca Tuyt u trc i chng h ly m tham qun , din ging chng mt cch rt hot bt, a dng, khc su vo lng ca chng t, v cui cng, hu th chim ngng qua tc phm Bch Nham lc. Chng ta khng r khong thi gian S lu li Gip sn, ch bit l vi nm sau , S hong ho ti Hnh sn, mt rng ni vi 72 nh tr danh. S c vng triu phong hiu Pht Qu,18 mi tr tr mt trong nhng ngi cha danh ting nht by gi l Kim Sn, nm pha bc thnh ph Nam Kinh. Ni y, S gio ho khong by nm v tng truyn rng, hc chng t hp ng n ni cha ny chng cn ch cha. Vinh d th gian ln nht dnh cho S l vic Hong truyn trao vic qun l cha ny cng nh c ngi con trai th chn ca ng v hong t sau ny lnh c nn, lui v min nam sau khi vng triu nh Tng tan r mi vo cung hi o. Nhng gi y, mt cn bo t vi hu qu khc lit ko n vy ph vng triu nh Tng. Hong Huy Tng (tr v 1100-1126) trong lch s ni danh l mt ho s tr danh, mt thi s ti nng cng nh mt ngi hm m, ng h ngh thut, kin trc mt cch phung ph, hon ton tin vo gio l cng nh li tu hnh ca o gia v mi h vo cung thnh cung dng khng di 20.000 v khng kh nng cng c nhng tai ng ni b m tin nhn ca ng li, mt nn kinh t ln mt cng nh lng phn ut ngy cng tng dn ca dn chng. Nu nc Kh an min Bc khng b b tc N Chn e do sau lng th nh Tng c l b i th nguy him ny xm chim trc y. Nhng khi b tc N Chn tn cng nc Kh an vo nm 1125 v nh Tng cng c binh chim ot,
17
y l nguyn vn bi k ng o ca s Vin Ng: Kim p hng tiu cm t vi, snh ca tng l tu ph qui. Thiu nin nht on phong lu s, ch ha giai nhn c t tri. nh Hu dch: L hng bn trng khi va tan, say khc du v nhc vn vng. Mt on phong lu thi trai tr, ch c giai nhn mi hiu chng. 18 s: buddhaphala.
16
vng triu Liu ca Kh an tan v. Sau khi chim c nc ny, b tc N Chn cng khng do d xm chim lun nh Tng. Ma thu nm 1126, qun i ny chim ph Khai Phong, bt giam Hong cng vi hong tc ti min Bc. Ch qua mt cuc chin thi m nh Tng cng thnh vi mt nn vn ho tuyt nh tan v. Tuy vy, b tc chin thng ny cng khng dm vt sng Dng T tin v min Nam, v ngi con trai th chn ca Huy Tng, sau khi thot nn t giam, cng cng c t nht c phn no trt t ti y, mt s kin nhn chung khng n ni kh lm v xa nay, trung tm kinh t v chnh tr ca nh Tng nm khu vc pha Nam. Thin s Khc Cn cng b nhng cuc chin ny a y v min Nam. Vo nm 1127, S n tr tr ti Trn Giang, mt thnh ph nh bn sng Dng T, nm pha ng ca Nam Kinh. Gi y, danh ting ca S vang vng khp ni. Hong nh Nam Tng thi cn l thi t hm m v h tr S ti ph Khai Phong, nhiu ln phi di kinh mi S thuyt php u nm 1128 ti triu nh Dng Chu, pha Bc sng Dng T. Trong dp ny, ng ban S danh hiu Vin Ng, ngha l Gic ng vin mn, mt danh hiu c mi ngi bit n v tn xng cho n ngy nay. S by gi 63 tui, cm thy sc nng ca tui gi. Hong bit c nn b nhim S n mt Thin vin vi phong cnh rt p nm pha Ty ca h Ba Dng, cnh thnh ph Nam Khang. Nhng S li t mun tr v qu nh t Thc v c Hong chp thun. Ti Thnh , S c tip n long trng, c thnh hong ho ti ngi cha m S tr tr cho ti nm 1111. Ni y, S vn m ng nhiu trch nhim m khng quan tm n tui tc sc kho ca mnh. Nhng vo cui h nm 1135, sau khi b cm nh, S t hp chng li v ni: Ho duyn ca ta ht. Hy nghe li ta dy, chuyn cn tu tp! i chng sng s, Th gi ri l, cm bt thnh S vit k, mt tc l thng thy nhng ngi rnh thi k. S mm ci cm bt vit: trit khng cng Bt tt lu k Hy ng duyn Trn trng! Trn trng!19 Vit xong S gc bt qua mt bn, an nhin th tch. u nm sau, Hong thu hiu S l Chn Gic. S c rt nhiu t ti nng xut chng. H ca tng S ht li. Tng truyn nh trong cc tc phm ca mnh, S ni chuyn, thuyt php vi mt trnh cao siu, phong cch y nng lc, cm ho rt nhiu ngi. V s ngi, dng di qu tc cng nh k bn hn, h tham thnh S; chng t lc no cng quy qun bn cnh S; S khuyn dy tng ngi cng nh cng khai thuyt ging cho i chng n canh khuya, ri sau nghin cu kinh lun thm mt thi gian di na. Chuyn cn khc phc nh tn Khc Cn ca S cho thy ni S, n c th hin trn vn. Trong lc tip ngi lc no S cng c mt thi hi ho ci m, v s sinh s, x l tt c mi vic mt cch gn gng c th. Cc Nho gia bo th thnh thong nhc S nn ng trc cng chng mt cch tn nghim, nghim khc hn. S i li l c Pht t bi tip chng sinh bt k dng tc, a v, v mi ngi theo gio php ca ngi khng bao gi t thi cng rn, lnh m v nghim khc. Nhng nhn chung th khng c bng chng c th r rng no hn cho tm thi ca S bng b Bch Nham ny. Trong y, chng ta c th cm nhn tm lng nhit huyt trong mi cu ni, tm lng kin quyt v chn l ti thng, t bi lng v chng t nh ngi cha thng n con ca mnh. V chng ta cng c php lm quen vi mt lo Hn chn chnh, rt l Trung Hoa t u n chn, lc no cng mang mt nt ranh mnh no , c nhng li ni chm bim, th bo, nhng mt khc, li rt t bi lng.
Bch Nham lc
Nhng khng phi l ci duy nht m c gi s phi lm quen. c gi s thy trc mt khng phi l mt quyn sch m ngi ta c th m ra, cm u vo c t u n cui ri an tm ng li. Quyn sch ny c mt cu trc phc tp, v nguyn do nm ngay i tng m Vin Ng chn lm ti ging dy ti vin Linh Tuyn, Gip Sn ti L Chu tnh H Nam. Trc ht th n l mt tp C tc, nhng v d ca C nhn ca Tuyt u vi nhng bi tng ca chnh mnh v nhng c tc ny. Nhng l do khin S ly i tng
19
Hn Mn dch.
17
Bch Nham lc
ny cng tng t l do khin Tuyt u trc 80 nm bin tp nhng c tc: Lng tn knh v khm phc C nhn, nim mong c truyn trao n hc nhn cng thi tm n chn chnh ca c Pht, ca Thin, v thc hin nh vy khng ch qua ngn t, m cn, nu c th, qua mt cuc din kin c nhn t ni tm, qua kin tnh, ngha l thy c bn tnh nan thu nan c, khng th ngh by ca chnh mnh. Nu mun t trnh nh vy th thnh gi ch nghe, c gi ch c thi chng bao gi . c gi, thnh gi phi suy ngh, phi dng cng tht rt ro. V vic dng cng ny c biu hin qua Thin, s tp trung lng ng vo ci nht th, mt ci c cp mt cch phng pht, n mt trong mi tc cng n. Ch v mc ch y m nhng g ghi li trong quyn sch ny c nhc n, v ch trong ngha ny m n mun c thu hiu. Chnh v vy m n khng phi l mt quyn sch ngi c qua, m l mt cm nang hng dn mi ngi hng vo ni tm, tu tm. V v ni dung siu thi gian ny l mt di sn ca t tin truyn li d n c v l lng mu thun th no i na , n mang mt cu trc khng my gin n, bao gm ba tng cp. Trc ht, chng ta chm trn Vin Ng, ngi bin tp cui ca quyn sch ny. Nhng S li tip tc dn dt chng ta n Tuyt u, ngi kt tp v lm nhng k tng. Tt c nhng hnh ng ny ch c thc hin chng ta c th din kin c nhn, nhng v Thin s i ng, thnh thong c nhng v trc na, c bit l B- t-ma, v T th nht ca Thin Trung Hoa; cc v Thin s thi Ng i cng khng thiu trong y, thm ch c c nhng v thuc v nh Tng nh thy ca Tuyt u l Tr Mn v nhng v khc, nu tnh theo h truyn tha k t B- t-ma nc thang th 16. Vin Ng trnh by cc cng n trong nhng bui thuyt ging ca mnh bng cch ly hai thnh phn ca Tuyt u, tc l C tc v K tng lm ch lun m, c nh vy t chng ny sang chng khc; v iu d nhin l trng tm c t c tc, chnh bn cng n, ni cc v c nhn t pht biu. S thng t li dn nhp ca mnh trc bn tc ca Tuyt u xoay hng tm nhn ca thnh gi hoc c gi vo ngha ch tht nm sau mi bn cng n. Cc t c cnh co trc l khng nn bm vo nhng phong thi b ngoi nh li ni, hnh ng ca cc v tn tc. V nu li thu th ca Vin Ng thiu trong mt vi cng n th chnh l hu qu ca s qun lng trm trng m tp cng n ny phi tri qua, cho n khi n c thu thp li bi v c s h Trng vo khong 1300. Sau li dn ca mnh th Vin Ng a ra bn cng n ca Tuyt u. i vi S th C tc hay bn Cng n thm quyn bc nht ny quan trng hn tt c v S khng th ch i x l ton bn cng n theo th t tng quan. Sau mi cu ca mu truyn S phi thm vo li ca mnh. Tng t nh cp thy mi, S v ly bn cng n, xoay chuyn tng cu tng im nh trong , chiu ri tng kha cnh vi t cch ca mt ngi ch nho, mt ngi ch bai, v k tn dng, chng vi mc ch no khc hn l gip khn thnh gi lc no cng phi vn dng cng phu theo di, tu luyn c c cp mt phn bit th no l ngha chn tht cng nh nhng im ngu dt ca chnh mnh v ca ngi. Ch sau Vin Ng mi a ra li bnh ging nghim tc ca mnh dnh cho mi cng n. Tuy nhin, li bnh ging ny hon ton khc hn mt bnh ging nh chng ta thng hiu, cng khc vi mt bi lun gii kinh in bnh thng. S chng bao gi ni trng ra ngha trung tm ca s vic; ch chiu ri im ny t xa, v S thc hin vic ny hon ton vi dng . Chnh S cng hc c iu ny ni thy mnh l Php Din nh chng ta thy. Nhng qua nhng li hng dn, nhng on vn trch dn cng nh nhng mu truyn nh mang tnh cht ng ngn ca mnh, S hng dn khn thnh gi n gn ht nhn ca s vic mt cch rt tinh t. Sau , S li tr v vi Tuyt u, ngi trnh by nhng iu hay nht v bn cng n, h m cho khn thnh gi bit rt nhiu vi nhng dng k c ng ca mnh. V ngay y, Vin Ng cng khng nn ni tm t ranh mnh khi hi ca mnh. S xoay chuyn mi dng k, ra v h nghi, lc u ch nho, tn dng tuyt nh thi s Tuyt u, ri ging gii bi k theo trnh t mt cch k lng. Ni y, S bnh ging Tuyt u, cao ti nng trnh by ngha chnh ca bn cng n mt cch ngn gn v sc bn trong bi k ca v ny. Khng phi lc no li bnh ca Vin Ng v k tng ca Tuyt u cng a ra mt im mi cho vic thu hi bn cng n; nhng thnh thong n li trnh by li gii ca bn cng n mt cch r rng nht. Dng nh chnh phn ny b hu hoi trm trng nht. Mt vi li bnh trong y qu th s th s n ni chng ta phi tin chng b hng hu bi chp thm vo cho , v chnh v vy c th b qua phn dch.
18
Nhn chung th cch trnh by 100 C tc vi k tng ca Tuyt u t chng ny sang chng khc c th nh sau: 1. Thu th ( ; j: suiji): Li dn nhp ca Vin Ng; 2. Tc (; j: soku): bn cng n c su tp bi Tuyt u, thnh thong c v ny ghi ch thm vo; 3. Trc ng ( ; j: jakugo): Nhng li xen vo bn tc ca Vin Ng; 4. Bnh xng ( ; j: hysh): Li din ging ca Vin Ng; 5. Tng (; j: ju): Bi tng ca Tuyt u; 6. Trc ng v k tng ca Vin Ng; 7. Bnh xng v k tng ca Vin Ng. Trong nhng thnh phn thm vo ca Vin Ng th li Thu th c vit rt chu o, vn phong thng cao trng, gn nh thi ca. Ngc li, Trc ng v Bnh xng li c trnh by khng my trau chut cho lm. C l chng c nhng v t ghi li v nhp vo chnh bn di dng th. Chng cha nhiu biu th xut pht t th ng i Tng, sp xp khng c k lng cho lm, i lc c nhng nhc im v bt php. Nhng nhn mt cch tng qut th chnh v th m chng c nhng nt hp dn ring; chng ta c th thy bng cp mt, nghe bng l tai tm lng nhit tnh ca bc Tng s; thy S phn bc nhng kin gii sai lm, thuyt ging, khuyn nh chng t mt cch t bi nh th no. Chng ta khng r Bch Nham c phi l tn Vin Ng t cho tc phm ca mnh hay khng, nhng trng hp ny rt c th, bi v tn ny c tm thy thin tht ca S ti vin Linh Tuyn, Gip Sn. Ni y, mt tm bng c treo trang tr tng vi hai ch Bch Nham ( ), ngha l Vch ni mu xanh bic v thin tht ny sau cng c gi theo l Bch Nham tht. y chnh l ni tp cng n ny c hnh thnh. V biu th Bch Nham y c mt in tch nh sau: i ng, trong th k th 8, mt v chu ca Thin s Dc Sn Duy Nghim vi php hiu Thin Hi20 tr tr ti Gip Sn, L Chu ny. Nh khng th no khc hn c, S ngy ngt, cm kch trc v p huyn diu ca ni i, ca thung lng xung quanh thin tht n c ca mnh. Ngy n, mt v tng hi S: Th no l cnh Gip Sn? S lin p qua hai cu k c l chnh S l ngi sng tc: Vn bng con quay v ngn ni xanh Chim ngm hoa lc trc vch bic. Vin bo t qui thanh chng l, iu hm hoa lc bch nham tin. Hai khc tuyn song song y ngh thut trong bi k cho thy rng, ch Bch trong y khng c hiu l mt mu sc c th mang tnh cht hin tht-vt l, m l mt biu trng ca cm hng thi s trc mt thng cnh ni rng hng v, rc r di nhng tia nng cui cng ca hong hn. y chnh l ngha ca ch Bch trong nhng bi th m t mu sc. C xem ch Bch l mu xanh lc ca mt bin, hay xanh dng ca bu tri, n chng bao gi c dng trnh by mu sc mt cch c th; din t nhng mu nu trn, ngi ta dng nhng biu th khc. Ch Bch lc no cng mang mt nt cm hng tn thn. V chnh s cm hng ny c pht trin trong Thin tng cho n mt nhn thc l, chnh ngay trong mi khonh khc ca th gii hin tng, khi vn vt trnh hin trc mt chng ta th ngha su kn nht ca n cng c hin by: Mt s trng rng khng th nm bt c, nhng li chng phi khng c g c, m l mt ci g chn tht duy nht, l sui ngun ca an lc tuyt i. Tuyt u cng chung ch Bch ny v s dng n rt hay, nh trong cng n th 20, khi S bo: Ni non v hn, mt th gii trng trng xanh bic,21 c th S ngh n hai dng k ca s Thin Hi. V nu sau 100 nm tp k tng ca S c ra mt khn thnh gi di tn Bch Nham th s kin ny xy ra khng phi khng c ch , m l c tng quan n hai dng k c xem l bi cnh m biu th Bch Nham phi c hiu theo.
20 Gip Sn Thin Hi ( ; tk. 9; j: kassan zen'e); 21 Vin sn v hn bch tng tng ;
biu truyn tha III A, II.
19
Bch Nham lc
Nhng, s kin tc phm Bch Nham ny b thiu hu bi v t c tha nhn l gii nht ca Vin Ng, sau khi v ny vin tch khng lu chn ng gii Thin cng nh nu ln nhiu nghi vn. V t ny khi xut th hong ho mang hiu i Hu,22 c Vin Ng h tr v xem l ngi c bn lnh nht ca tng Lm T. Ni i Hu, nng lc ny cng c th hin qua mt c tnh c bit, mt tnh tnh cc kch kh khan cng nh tranh u nhit huyt. S tha hng t Vin Ng cch p dng vic qun cng n, xem n l phng tin quan trng dn dt chng t ng nhp Thin, thm ch bo v mt cch cng quyt phng php ny trc v Thin s ni ting nht thi by gi ca tng To ng, ngi ch bai phng php ny, gi n mt cch h mit l Khn thoi thin, Thin ch trng qun cng n. Nhng gi y i Hu nhn ra rng nh li trn thut ca mt v s qun , cc mn ch ly nhng cu t Bch Nham lc m h hc thuc lng trnh by trong nhng bui vn p c S ch tr thay v trnh by kin gii ring ca mnh. Nhn nh th th mc ch m Vin Ng nhm n khi tr tc tp Bch Nham b hiu sai, v nh vy chng ta thm ch c th ngh rng, i Hu tin l hnh ng ng theo ca tin s Vin Ng vi hnh ng gom gp v t chy tt c nhng bn Bch Nham hin ang lu hnh. Chng ta khng cn tm nhng ng c, nhng nguyn nhn thp hn c th nm sau hnh ng thiu hu ny. Bi v tnh cht phn i ngn t nm sn trong bn cht Thin. Mi ngi u phi tm chn l ca cuc sng theo cch ring t do ca mnh, v ch v vy m v thy mi gip ngi y. Ngn ng c ghi chp li nh chng ta chng kin trong Pht gio, m khng nhng ch trong Pht gio n lc no cng hm cha c nguy b hiu v s dng sai lm. Nhn cho k th gia Thin c miu t trong nhng v d ca c nhn v Thin ca c nhn c mt im khc bit tinh t, mt im khc bit ch c th c khc phc qua mt qu trnh hp th ri thnh tu mt cch thm lng. V chnh ngay Thin, chng ch trng n mt im no khc hn l chn l tuyt i vnh hng, siu thi gian, tri qua mt dng lch s trn qu t ny. S xut pht, trng thnh, bin d ca Thin ban u c nhng nt xun th, nhng khi v gi th chnh n cng c c nguy tr nn rn ri kh kit. S kin ny c th c chng kin ngay trong tp cng n Bch Nham ca Vin Ng. Ch c iu l ni y, tm thc thng nht ho ng ca Thin cn nm u th. Tuyt u chn nhiu v Thin s vi nhiu t cht khc nhau lm gng cho hu th. T Lc t Hu Nng tr v sau, Thin c phn chia thnh hai nhnh v hai nhnh ny li phn chia tip tc, tr thnh rt nhiu dng khc nhau. Nu trong mt nhnh no mt v Thin s xut hin, c mt bn lnh phi thng vi nhng phng tin gio ho ring ca mnh, vi gia phong ring, cc mn sau ny thnh lp mt tng phi c bit v ly tn ca v Thin s y. Nh vy th Tuyt u thuc v tng Vn Mn, Vin Ng thuc v tng Lm T ngi Nht gi l Rinzai , mt tng phi gn gi nhng di sn nm trong Bch Nham lc chuyn cn nht. La xa lch s, nhng li cn k vi s tch mc vnh hng chnh l tng To ng, c duy tr ti Nht di tn St. Tuyt u nhiu v Thin s ca nhng tng mn khc nhau pht biu, v Vin Ng trch dn cn nhiu hn trong nhng li bnh ca mnh. Chng c mt s tranh chp no y. S tranh chp xy ra mt th h sau Vin Ng, khi v Thin s hng u ca tng To ng ch trch tng mn Lm T v phng php qun cng n ca tng ny. i Hu phn i mt cch ch nho, ni l tng To ng ch trng Mc chiu thin, tc l Thin ca s gic ng thm lng, mt biu th m tng To ng thu nhn vi mt thi chin thng nc lng v xc nhn: Chnh y l ngha c ch trng. Nhng cuc tranh chp nh vy khng ng vai tr g trong Bch Nham lc; trong nh sng ca quyn sch ny cng nh nhng v Thin s trong , chng t tan hu.
Nht Bn vi t cch gn gi v truyn b Pht php

Quan trng i vi chng ta trong qu trnh lch s ch l vic Bch Nham lc c truyn sang Nht khng lu sau khi Trng Minh Vin cho xut bn trong nhng nm 1326 v 1329. Truyn thng Thin ca hai nhnh To ng v Lm T va nu trn c truyn b ti Nht trc y 100 nm do hai v Vinh Ty v o Nguyn v gi y, ang trn ng pht trin rc r. Trong khi Pht gio ti Trung Quc di nh hng bi Tn nho gio, vn hp th nhiu nhn t o Pht ngy cng mt dn sc sng, kh kit th ti Nht li xut
22
; j: dai-e, 1089-1163.
20
hin nhiu bc ti c trong gii lnh o. Cc v tu tp theo gng ca cc v T ngi Hoa, nghin cu tng tn kinh in, trn ht l quyn Bch Nham vi mt thi chuyn cn tn knh, thc hin nhng g c ch dn trong v v vy, tr thnh nhng nh lnh o ca x hi Nht Bn by gi. Cch sng ca cc v nh hng nhiu n cuc sng x hi Nht. Nhng nt sng gin d, t do t nhin nhng vn c chiu hng sng to nh nhng ti Nht k t th k 15 m chng ta c th xc nhn mt cch khm phc chng xut pht t chnh nhng v i s trn. V nh th th Pht gio Trung Hoa ni chung v c bit l Thin tng c truyn b trn th gii hay nht v d hiu nht qua trung gian Nht Bn. V mt truyn thng cng nh gio l Pht gio cn bn th khng c ranh gii r rng gia hai nc Hoa v Nht. Kinh in Pht gio Nht Bn tha hng t Trung Hoa vn c c tng bng ting Hn, nhng bc thy bc T ca nhng v i s Nht l ngi Hoa. Thi gian thi bnh di m Nht Bn tri qua cho n thi cn i, n gip nhng truyn thng, t tng, phong tc c du nhp c c hi sinh si ny n, pht trin mt cch t do khng b nh hng, n p hn nhiu so vi bn x Trung Hoa. V t khi Nht Bn m rng n tip Ty phng v cc tro lu t tng cch y khong 100 nm, mt ngnh khoa hc vn ln trn mnh t Pht php, cung cp nhng tc phm v lch s, gio l nh Pht vi mt t cch nghin cu tham kho v cng chun mc, vi mt ci nhn minh trit dnh cho nhng vn then cht, nhng tc phm m cc khoa nghin cu tn gio phng Ty khng th b qua. Ti Nht, ngi M v chu u c c hi nhn su vo ng lc bn trong ca cc tng phi Thin v ci nhn ny gip h hiu c mt cch b ng ngc nhin ngha v tm vc to ln ca tro lu tm thc ny. V ngi Nht cng l nhng ngi u tin can m i din, trnh by nhng di sn tm thc m h cho l cao qu nht n phng Ty, v h thc hin vic ny vi mt c s hc vn, nghin cu thm hu.
Phn ng gp ca cc nh nghin cu c
Trong nhng nh nghin cu c th nh khoa hc tn gio Hans Haas trnh by cch y 50 nm mt tc phm i cng v cc tng phi Thin Nht Bn. n tng su sc, sinh ng u tin v ni lc ca Thin tng c truyn b qua mt tc phm ca Schuej hasama v August Faust: Thin, Pht gio sinh ng ti Nht (Zen, der lebendige Buddhismus in Japan), mt quyn sch vi 11 cng n trch t Bch Nham lc. Quyn sch nh rt c a chung ca Eugen Herrigel: Thin trong Cung o (Zen in der Kunst des Bogenschieens) c ph bin rng ri hn, cho thy mt trit gia c khng nghin cu su v kinh in cng nh lch s, ch n thun luyn tp ngh thut bn cung di s hng dn ca mt v thy am tng Thin m ng c b mt ni tm, mt b mt m tt c 100 cng n ca c nhn, nhng bi tng ca Tuyt u v nhng li bnh xng ca Vin Ng xoay quanh. Nhng gi y, nh Thin hc v i ngi Nht l Daisetz' Teitaro Suzuki23 ngi cng tng mn vi hasama, tc l c o to bi ngi i din Thin trong nhng nm u ho u ca Nht Bn l Shaku Sen24 (1859-1919) vi kin thc qung bc, hc thc thm su cng nh mt ti nng thuyt trnh him c vt xa nhng tc gi nu trn v mt hiu qu qua nhng tc phm bng Anh ng d c c tnh cht nghin cu khoa hc. Nhng tc phm ca ng gy nh hng mnh, trc ht l ti M, nhng cng khng km phn no ti chu u, khi pht nhiu cuc tranh lun si ni trong gii tr thc. Nhng nh vy th nhu cu n tn ngun gc li cng c th c cm nhn, ni mt cch c th l: n gn nhng v T s ca nhng tro lu tm thc ny, ngha l i tip trn con ng m hasama v Faust vch ra v tm hiu nhng Thin ng cha ng t tng Thin trong thi hong kim ca n. Mt tc phm mang chiu hng ny chnh l bn dch ca tp cng n V Mn Quan, c Heinrich Dumoulin S. J. thc hin vo nm 1953. Tp ny cng xut x t nhnh Thin ca Vin Ng, thng c s dng trong tng Lm T ti Nht song song vi Bch Nham lc.
23 i Chuyt Trinh Thi Lang Linh Mc ( 24 Thch Tng Din ( ; 1859-1919).
; 1870-1966).
21
Bch Nham lc
Ch c iu l n mang du n ca thi i sau (xut bn nm 1228), ngn gn hn, v c gi mt i nhng bi k tng tung honh t do ca Tuyt u, tm thc nhit huyt t bi ca Vin Ng, tnh tnh chm bim khi hi ca s cng nh v phong ph v mt tuyn chn nhng tc cng n. Ta Tng mn nht th m c s Trng Minh Vin chn cho tp cng n Bch Nham nh th khng phi hon ton phi l.
V vn dch thut t Hn ng
Tt nhin, hiu Bch Nham lc v mt ngn ng thi kh ri, ng ni g n vic n gn ngha tng n bn trong ca tc phm ny. Khng c nhng bi dn nhp, ch gii tuyt ho ca nhng hc gi ngi Nht th c l dch gi phi b cuc t lu. S gip ln nht dnh cho dch gi l nhng tc phm ln ca Kat Totsud.25 Tc phm i tha bch (Hundert Reden ber das Mahyna) ca ng c dch gi c v xem nh l mt quyn sch nhp mn. Trong thi gian qua, v hc gi vi kin thc v lch s, gio l cc k qung bc ny hon tt mt tc phm26 ch gii thch rng ri mt trm tc cng n trong Bch Nham lc, hoc nh ng ta gi theo ting Nht, Heki-gan roku, bao gm 12 quyn, mi quyn trung bnh 400 trang, ngi nghin cu t m nht cng c th tm thy gn nh tt c thng tin v nhng im ti ngha, nhng danh hiu k l. V vic ng thnh thong lm ln vi nhng li ch gii ca mnh cng d hiu v bn cht kh hiu ca tc phm, nhng cng c th l v ngi Nht sau ny ch da vo nhng li bnh ging, ch thch ca nhng v thy, nhng bc tn tc bn quc m khng lu n s pht trin, mch sng tng tc ca nhng biu th c ti Trung Hoa thi nay. Nhng, t mt s h tr ti u t pha Nht Bn cho n mt bn dch c ng vn cn l mt chng ng di. Ch ngi am tng s khc bit ca ngn ng mi c th cm nhn c phn no. im u vit, ni bt ca cc ngn ng thuc h n u m ai cng bit t ting Phn, ting Hi Lp, La-tinh cho n ting c ca chng ta nm s phn bit r rng s t s nhiu, ngi xng th nht, th nh, th ba, ch th khch th, dng ch ng b ng, hin tht v kh nng, trc tip hay gin tip. Nhng, nhng tuyn o chng ta vch ra cng l mt tri buc, mt gii hn m chng ta cng mun v phi i din mt cch trung thnh. Hn ng hu nh khng b hn ch bi nhng im nu trn. Khng phi ngn ng ny khng bit phn bit nh vy trong u. Nhng n khng vch nhng khc tuyn mt cch s st nht nht nh chng ta. Hn ng tin tng vo ngi c, tin l h s hiu. Nh vy c ngha l: Ngi ta phi hiu mt cu ch Hn trc khi t bt dch. Ngoi ra, mt bn dch, cho d c mt c s am hiu chn chnh, n vn thu hp ngha ca mt cu, hoc thm vo mt thnh phn no khng nht thit phi c trong nguyn bn. V nu trc mt li l nhng v Thin s, mun trnh by mt ci g hon ton khc hn nhng g nm trn giy mc th dch gi rt d tuyt vng. ng ta c th t th ni y l qu tht phi tri qua tm trng h nghi tuyt vng t cng n ny sang cng n n, cho n lc tm c mt cch chuyn ng m ng ta c th chu trch nhim. Vic lm ny c bn cht nh th. Bi v Thin i hi, nh mi nim tin, mt bc nhy vo ni v nh; l nh tn ca mt tp cng n xut hin sau mt V mn quan, hoc nh dch gi Dumoulin gi: Mt ca i khng ca.
Cc bn ch gii Hoa, Nht

Nhng im kh khn trn chnh l nguyn nhn v sao xa nay c nhiu bi ch gii quyn sch ny. Ai mun vt qua ca i m chng thy ng i ch no, ngi nn tham thnh nhng ngi am tng. Nhng im tr gip u tin c chnh hai v tc gi a ra. Nhng bi tng ca Tuyt u l li gii thch tuyt ho nht. Ch c iu chng cng kh hiu, tng t mt nh n chiu sng mt ngn ni t xa, mt ngn ni m ng leo ln nh cn nm trong bng ti. Ch 80 nm sau, Vin Ng cm nhn nhu cu thuyt ging cho chng t khng nhng bn cng n chnh thi, m cn i su vo nhng bi k tng ca Tuyt u. V nhng g s thuyt trnh u c lin quan n thi gian v iu kin xung quanh, i hi nhng kin thc m nhng th h sau khng c.
25 Gia ng t ng ( ) 26 Bch Nham lc i ging to (
).
22
V chnh l nguyn do v sao Bch Nham lc hu nh chng bao gi c thuyt ging mt cch ring l, lc no cng c ging dy qua nhng v Thin s mt cch mi m di dng nhiu tng lp. Nhng, tt c nhng li ch gii ny khng phi l nhng li ging theo ngha trnh by mt cch c khoa hc. Chng ch c nhng v thy s dng vi mc ch nh thc mn . V vy m h khng ch nhiu n bi cnh ca mi cng n, lai lch ca nhng nhn vt trong v tt c nhng g tng quan n nhng nhn vt ny. H cng khng c nhu cu gii thch tng tn; bi v chnh h cng ng trong mt dng cm nhn lch s vi c nhn.
Nhng b sung thm trong bn dch c ng

Nhim v ca ngi dch c ng ngay t u c nh ngha khc. i vi chng ta th nc Trung Hoa thi trung c hon ton xa l. Chng ta c nhu cu xem k hn cch sinh sng hng ngy ca nhng ngi ny. Chnh v vy m dch gi tm hiu cuc sng ca nhng nhn vt trong bn cng n, hon cnh ca h, nhng cuc hnh cc qua ni i mnh mng ca t nc Trung Hoa, cch x l di sn m C nhn truyn trao cho h, d gi l Pht hc, hay gi l C Hn hc, v ng ta tm ra c nhiu im trau chut, t m thm nt ca bc tranh c trnh by. Tuy nhin, dch gi phi b qua nhng cng trnh nghin cu c bit. Mt vi d liu, thng tin v thi gian ca truyn thng Thin khng ng tin cy, nh s gia ngi Nht Ui Hakuji27 chng minh mt cch thuyt phc. Vic lm sng t nhng im ti ngha khng thuc v phm vi ca quyn sch ny. Kho cu nguyn bn cng khng th c thc hin, mc d li bnh ca Vin Ng c nhiu ch b h. Bn c kho cu, chnh n u tin xut hin nm 1963 nhng dch gi cha c dp tham kho. Nhng nhiu nh ch gii xa c mt cm nhn tinh t phn bit gi v tht, v trong phn ln nhng trng hp, nhng li phn on ca h trng hp nhau. Dch gi thng theo kin gii ca h; thnh thong ng ta cng phi t tm ly li gii p. Cui cng, vic tho lun v ng vn hc28 cng khng thch hp ni y. Chnh bn dch l biu trng ca mt s phn on, mt s quyt nh c thc hin trong mt vi trng hp sau nhiu nm t duy v c th l n s phi nhng ch cho mt nhn thc mi hay hn sau ny. D chu o v mt trnh by lai lch, lch s cng nh bi cnh, trch nhim chnh ca ng ta ch c th l nhng v c c pht biu nh h t hiu, v c gi c hiu nh kh nng tip nhn ca h cho php. Tuy nhin, ni vn d hn thc hin. C th l dch gi lm lc khi t mnh m ng cng trnh dch thut. ng ta ch thc hin mt cch liu lnh v sn lng nhng ngi c thm quyn ni tm ph phn.
Th t trong nhng chng

V bn Cng n hay l, nh chnh bn vn gi, Tc l ht nhn ca mi chng, chng ta theo gng cc hc gi ngi Nht, s dng ch Tc lm ta cho mi chng. Thay v ghi Chng I, II, chng ta s ghi: Tc th nht, th nh, ba V c gi khng bao gi nghi ng on vn no c trong nguyn bn, on no c dch gi a thm vo, mi chng c chia thnh hai phn vi phn u chng g khc hn l bn dch t nguyn bn Hn vn, tc l theo trnh t li thu th ca Vin Ng trong trng hp n khng b hu, sau l bn tc cng nh k tng ca Tuyt u v cui cng, li bnh ging ca Vin Ng v hai thnh phn ny. Trong phn th nht ny, ba thnh phn then cht thu th, bn tc v k tng c khi u bng mt ch in m ln, c mt co ch ln hn nhng thnh phn cn li. y th nguyn tc dch lc no cng l: khng thm khng bt. Trong nhng bn in ti Trung Hoa v Nht Bn, trc ng ca Vin Ng c xen vo nhng cu ca bn cng n, thm ch ngay gia nhng dng k ca Tuyt u, gy cm gic kh chu khi c, ni c th hn l lm c gi kh thng thc bi k. V vy m dch gi tch ri chng ra, ging thut chng trong mt phn ring bit pha sau, v nhng li chnh vn, nhng dng k m chng c lin quan n u c lp li.
27 V Tnh B Th 28 g: Philologie.
( ).
23
Bch Nham lc
c gi ngi c ngy nay c th hiu c nguyn bn th dch gi phi thm nhiu cu gii thch. Chng c thc hin qua hai cch: Nhng li ch gii ngn gip c gi hiu ngay cu vn, on vn c ghi trong ngoc vung [] ngay chnh trong nguyn vn, hoc di dng cc ch bn di. Trong cc ch, c gi cng c th tm thy Php hiu y ca ch v Thin s cng nh ch ng ca h trong biu truyn tha. Nh vy th tt c nhng ghi ch trong ngoc vung v cc ch xut x t dch gi. Nhng li gii thch, bnh ging, ghi ch tng tn c gom li di ta Bnh ging, nm sau mi chng; tt c nhng g c tm thy y cng u xut x t dch gi. c gi c th tu nhu cu, s thch m quyt nh trnh t tham kho mt chng. Ta c th gi trnh t nh, nhng cng c th lt nhng trang ghi ch pha sau tm thm nhng im b sung hu ch sau khi c mt trong nhng thnh phn chnh. Tuy nhin, c gi s thy l khng phi nhng im nh nht no cng c gii thch, v ni chung l cng i su vo tc phm th thnh phn gii thch cng nh dn. Bi v c gi s quen dn nhng thut ng, nhng biu th ban u c v xa l. V cui cng, ng ta s t trnh c nguyn bn vn m khng cn li gii thch b sung no c, v qua , c th thu c nhng im li ch ca n mt cch trn vn.
Tn gi, danh hiu

Tn gi ng mt vai tr ln ti ng . Cng ni danh, quan trng bao nhiu th cng c nhiu danh hiu by nhiu, thi cn sng v sau khi cht. i vi nhng ngi bn ngoi th nhng danh hiu ny rt hn tp kh phn bit; v th chng ta ch tm n t danh hiu nh c th. Ni cc v Thin s th chng ta b qua tc danh; khng nhc n tc danh thi nin thiu cng l mt iu d nhin. Nhng ngc li, php danh c thy ban cho khi th gii th rt quan trng trong truyn thng Pht gio, v trong nhiu trng hp, php danh cho php ngi ta on c cht t v bn tnh ca ngi mang n. Nu mt v tng tr thnh mt v i s tr ti mt ngi cha trn ni hoc mt thnh ph ln, ngi s c gi theo tn ca ni hong ho v y cng l cch tn xng cc v Thin s thng gp nht trong quyn Bch Nham. Nh trong trng hp Thin s Tuyt u: Tuyt u c ngha l ci l tuyt hoc l h tuyt, tht ra l tn ca mt ngn ni, ni v tng Trng Hin tr tr ho . Trng hp gi theo danh hiu Hong ban tng nh Vin Ng t gp hn. Thin s Vin Ng c php danh Khc Cn. Cc Thin vin lc no cng c hai tn. Tn u tin l tn ca ngi cha (t ; j: ji) hoc vin (; j: in), tn th hai l tn ca ni (sn ; j: san) hoc nh ni (nhc ; j: gaku), ni Thin vin to lc. Php danh cng nh danh hiu c ban tng thng l hai ch i i. Nhng trong cu vn th ngi Hoa thng b mt, v s vic cng c th rt phc tp. V vy dch gi lc no cng ghi y php danh ca cc v Thin s quan trng.
24

Tc th nht: ngha nht ca Thnh Thu th hy khi ven i bit ngay: ni y c la; cch tng thy sng lin r: c tru; nhn thy mt gc m suy bit c ba cnh cn li; c cp mt c lng cn nhc: l ming cm chn tr thng ngy ca np tng.1 Ai on dit c dng lun chuyn ca s vt th d l bn ng hoc bn Ty tha h m bin hin tung honh, t do t ti m truyn trao, m chim ot. Nu m tht s nh vy th hy ni xem: nhng ngi nh th, h thuc hng ngi g m c th lm c nh vy? Hy xem th m ct ng2 ca Tuyt u! B n t c
ng V hi t-ma i s: Th no l thnh ngha nht? t-ma p: Trng rng khng c g l thnh c. V hi tip: Ai ng i din trm? t-ma p: Chng bit. V khng hiu ni. B- t-ma bn sang sng i n nc Ngu. Sau, V n hi Ch cng. Ch cng hi V : B h c bit ngi y hay khng? V p: Chng bit. Ch cng bn ni: l i s Quan m, ngi truyn tm n ca Pht. V hi tic, bn sai s i thnh t-ma i s tr li. Nhng Ch cng khuyn: B h ch ni vi ai l mun sai s gi thnh cu! D c nc chy theo sau, ng y cng khng quay li. Trc ng
Lng V hi t-ma i s. ng ny t t chng nghe c. Th no l thnh ngha nht? R l mt cy tr ct la! [Nh mt con la ngi x mi, tri vo ct; cng tng t nh th: mt tm trng cht cha y gio l, phng thc.] t-ma p: Trng rng khng c g l thnh c. C th gi l k c. [ l cch ni ca Vin Ng ch vo mt s vic mang mt ngha ti trng! Ai c th nhn ra c nng lc ca ngn la trong cu ni y?] Mi tn ca ng ta vt qua c Tn La.3 Mt s r rng minh bch c th git ngi c! [Mi ngi u phi m p li ny ca B- t-ma, cho n khi cm nhn mi tn ny trong thm tm.] V hi tip: Ai ng i din trm? Vi v mt y xu h, kh chu, c gng gi cho tnh, qu nhin l ng ta ang ln m trong bng ti.
; mt v tng mang o v nhiu mnh, danh hiu t xng khim nhng ca cc v tng trong Thin tng, tng t nh cch xng Bn tng, Bn o. 2 ; l dy leo chng cht, i lc c dch l sn bm. Ngha bng: ni nhiu, rm r, d tha. 3 ; Ngn ng. Nc Tn La (e: silla) nm ng nam Hn Quc, bao gm c bn o ny trong khong thi gian t 669-917. Pha ng nc ny l Thi Bnh dng, i vi dn Trung Quc by gi l ni tn cng ca th gii. Ngha cu ny l: B- t-ma tr li nhiu hn V mun bit.
Tc th nht: ngha nht ca Thnh
t-ma p: Chng bit. ka! Cu tr li th hai ca ng y chng ng na ng tin. [Vin Ng ni a l mt cu tr li r tin, che giu lng khm phc trc hai ch Chng bit.] V khng hiu ni. Tic thay! Nhng ng ta khng phi khng c l. [Vin Ng li ni cho V na a na tht: theo cch nhn ca V th qu l chng bit ni g vi mt ng thnh k c nh th.] B- t-ma bn sang sng i n nc Ngu. ng l mt con chn tinh!4 Khng trnh ni mt cnh tng xu h. [Li l mt cu phng thch ca Vin Ng: mt Thnh nhn cao nin, xut thn t mt vng gia, c hong Trung Quc tip n m li thi lui mt cch xu h, nhc nh nh th.] T Ty sang ng, t ng sang Ty. Sau, V n hi Ch cng. K ngho cht nh phn n c. K ng bn cnh li c mt. Ch cng hi V : B h c bit ngi y hay khng? Gi m ui c Ch cng ra khi nc! l vic lm ng duy nht. V hay nht l cho ng ta n thm ba mi gy! [Mt ln na, Vin Ng ni gip cho V v c hai, khng ai hiu B- t-ma hn ai.] B- t-ma n! [Nhng lc ny chnh lc Ch cng nhc n B- t-ma V li hnh dung c t-ma, ln ny vi mt kt qu khc hn trc.] V p: Chng bit. By gi V phi tha ng cng n ca t-ma. [Chng bit ca t-ma cha ng huyn ngha. V cng ni nh th; ngi ta c th hiu l ng ta t mc thm su nh t-ma! Nhng chnh v ng ta tr li nh th nn n hon ton v ngha! Tht ng ci!] Ch cng bn ni: l i s Quan m, ngi truyn tm n ca Pht. Mt li ging lon c. [Quan m v tm n ca Pht cng ch l danh; n cng chng gip g cho mt ng vua, ng ngay trc mt t-ma m khng nhn ra. Tm ca ng y khng nhy bn, nh n d sau y ca Vin Ng ch r.] Ngi ta khng th no b khuu tay v bp i cong hng ra pha ngoi. V hi tic, bn sai s i thnh t-ma i s tr li. Chc chn l khng bt c (t-ma) ng nh ni, ng y ni nng chng nghe c! Nhng Ch cng khuyn: B h ch ni vi ai l mun sai s gi thnh cu! Ngi bn ng cht, lng ging bn Ty tr gip bi ai. [Ngi lng ging khng au lng lm khi c ngi cht; h khng cu ngi cht tr li. Ch cng thm tm hi lng vi vic t-ma ri V sang Ngu.] V cu tr li ny m ng ta ng b ui ra khi nc. D c nc chy theo sau, ng y cng khng quay li. Ch cng li ng n ba mi gy. Ng ng nh mt ngun nh sng rc r pht ra t gt chn.
Bnh xng v bn tc
T phng xa, t-ma nhn bit t ny c cn c m nhn i tha, v vi s xc nh ny, Ngi bn vt bin sang y, ch lm mt vic l truyn tm n, soi sng ng m. Ngi khng lp ch ngha, ch tr thng vo tm ngi v khi thy t tnh ri th h hot nhin thnh Pht.5 Ai thu hiu vic ny th c phn t do, khng cn b ngn ng vn t xoay chuyn; thot th6 hin thnh. Ngi y cng c th hiu c hnh ng ca t-ma, cuc vn p gia Ngi v V , vic an tm ca Nh t sau ny; s nhn ra c rng, y khng phi l ni m mu k tnh trn c th t c. Mt nht ao on tit! D dng, nh nhng! Nh th th cn lun bn, phn bit phi tri, c mt lm g? Tuy nhin, c bao ngi suy ngm, hiu c nh vy? Lng V trc y tng khoc ca-sa, t ging kinh Phng quang bt-nh, cm chng c vic hoa t trn tri ri xung, mt t ho vng. ng cng gii bin o, phng th
; D h tinh. Ngi ta thng bo rng, chn hin y hin , ri bin mt lc no khng hay, c th chim ot hn ngi ri nhp vo thn. Vin Ng cng da vo y m ni bng ni gi trong on th hai ca li thy th: d l bn ng hoc bn Ty tha h m bin hin,.. 5 Nguyn vn: Bt lp vn t, trc ch nhn tm, kin tnh thnh Pht. 6 Thot th ( ) l mt danh t kh dch. Th l ci th i lp vi dng; thot l thot khi, vt ra khi, gii thot. Nh vy thot th c th hiu l ci bn tnh thanh tnh sn c c gii thot khi s vy bc ca v minh.
4
26
Bnh xng v bn tc
Pht, sc lnh cho dn lp cha, gip tng-gi v nng theo gio l ca Pht m tu hnh. V vy, ngi ta gi ng l Thin t c Pht tm. Ln u t-ma gp V , hi: Trm xy cha tng, nh vy c cng c g khng? t-ma bo: Chng c cng c g. t-ma thnh lnh tt mt go nc bn ngay vo u. Ai thu hiu c cu Chng c cng c g th ta s cho thn kin t-ma. Hy ni xem: xy cha gip tng v sao li khng c cng c? ngha ca cu ny nm u? V thng m lun vi Php s Lu c, i s Ph v Thi t Chiu Minh v thuyt Hai chn l:7 Chn l tuyt i v Chn l qui c,8 ch c gi tr trong thi gian. C theo kinh m ni th nhn t quan im tuyt i khng c php no c tht; nhng lun gii t quan im tng i, qui c th khng th bo l cc php khng hin hu. Nhng c hai chn l trn tuyt i v tng i chung qui u khng phi l hai, ch l mt chn l duy nht, l Thnh nht ngha. i vi nhng ngi chuyn nghin cu kinh in gio l th chnh l ch huyn diu cng cc. im cc k quan trng ny c V a ra lm cu hi: Th no l thnh ngha nht? t-ma ch tr li gin n: Trng rng khng c g l thnh c. Np tng khp ni khng ai c th nhy thot khi cu tr li ny. Ch mt nht ao duy nht m t-ma tit on c tt c. Nhng thi nay, mi ngi t nhiu u lm hiu Ngi, c suy i ngh li, nt c v cu ny ri ch bit m mt to ra m lp li: Trng rng khng c g l thnh c! Hay lm, nhng chng lin can g n vic ny! Tin s Php Din ni Ng T thng dy: Ch cn hiu mt cu: Trng rng khng c g l thnh c. Ngi no thu hiu c th v nh ngi yn. Ta chng chng i vic ngi ph ct ng, nh v thng sn9 nhng ngay gia bn h, t-ma ng cao cht vt mt cch k c. V vy ta bo rng: Ai tu hc vi mt v thy, ch thu hiu c mt cu mt ca ng y thi th bng nhin ngn cu vn cu cng thng sut. T nhin, ch cn ngi yn, ngi ta c th ph on nhng gt tht quanh co ri sau t nh. Th nn c nhn10 mi bo: Tht tan xng nt cha n xong, mt cu hiu r hn ngn c Phn ct, toi thn v tc th, nht c liu nhin siu bch c t-ma ngay t u cho ng mt n, bung lng v h l t nhiu. V li khng tnh m ngc li, ng trn phng din chp nhn ng m hi ln na: Ai ng i din trm? t-ma, vi tm lng t bi qu mc li tr li ng ta: Chng bit. Mt cu tr li ch ng cho ng vua ny. Ch bit trn mt, o mt, khng bit u l u. M cu tr li ny cng tht l! Ci c th ni c v khng th ni c v cu tr li k qui ny, tt c u vt qu nng lc ca ta. Ho thng oan11 c lm bi tng sau: Mt mi tn h mt con chim iu. Li thm mt mi na th l tha Ln thng ngn ni Thiu Tht ngi pha trc Lng ch ch c sai ngi gi ng y v! Nht tin tm thng lc nht iu. Cnh gia nht tin d tng nhiu Trc qui Thiu Tht phong tin to Lng ch hu ngn cnh kh chiu. By gi hi y: Ai trong bn ngi mun gi ng y v? Ai? V vua khng kh hi nn t-ma lng l ct bc. ng lo k qui! ng l b mt v ch! Li vt sng m sang t Ngu. (Thi by gi, vua ca t Ngu l Hiu Minh, ng u
7 Nh . 8 Chn v Tc . 9 Mt thng sn g s
dng lu ngy th ngi ta khng cn nhn ra lp g bn ngoi ngay c hnh dng ca n cng bin i v b lp sn dy bao ph; mt n d, v ngi phm l thng sn b lp sn v minh vy bc xung quanh. 10 Vnh Gia Huyn Gic ( ), trch t bi Chng o ca ( ). 11 Bch Vn Th oan ( ; 1025-1072), thy ca Ng T Php Din.
27
mt chng tc min Bc tn Thc Bt, sau ny mi t gi l Trung Quc.)12 n ni ny, tma li chng i u na, vo ngay cha Thiu Lm, xoay mt vo tng ngi thin chn nm lin. Cng ni y, T tip dn Nh t ng o. Nhng ngi quanh vng ny thy vy u gi T l B-la-mn xoay mt nhn tng.13 Lng V sau li hi Ch cng. Ch cng hi li: B h c bit ngi y hay khng? Vua bo: Chng bit. Hy ni xem, cu tr li ny ging hoc khc cu ca t-ma? Ging th ging , nhng m ng cng l sai. Ngi thi nay rt lm vi s xc nhn rng, trong trng hp u, t-ma tr li vua bng Thin v sau, trong cuc vn p vi Ch cng, V tr li Ch cng bng s hiu bit qua li thng thng. y l li gii p sao? Chng c lin h g c! Ngay lc Ch cng t cu hi y, hy ni th xem: vua phi p nh th no cho phi? Sao li chng p ng ta mt gy cht cho ri trnh vic b bi keo nh vo mt? Thay v vy V li tht th bo: Chng bit. Ch cng thy thi c thun tin bn ni: l i s Quan m, ngi truyn tm n ca Pht. V hi tic, bn sai s i thnh [t-ma i s] tr li. T t tht hay! Nu m vua ui ng y ra khi nc ngay lc m ming ni l i s Quan m, ngi truyn tm n ca Pht th cn c th chp nhn cht t. Ngi ta bo rng, Ch cng mt vo nm th mi ba thi i Thin Gim (514) trong khi t-ma mi sang y vo nm th nht thi i Ph Thng (520), nh vy cch nhau su nm. Vy th ni ng thi gp nhau l th no? t phi l mt s truyn t sai lm. By gi chng lun bn chuyn ny lm g, ch ct nhn bit nhng nt i cng [ca T B- tma]. Hy ni xem, nu t-ma l Quan m, Ch cng cng l Quan m, th ai ch th l Quan m? V nu c hai u l Quan m, v sao mt lc li c c hai? M khng ch ngng hai thi u, cn thnh m thnh i! Thi Hu ngu, B- t-ma cng Lut s Quang Thng v Tam Tng php s B- Luchi tranh lun. T bc b tng [l nhng g c th tip cn c bng l tr] v thay vo trc ch vo tm ngi. V cng v tm a ca hai v hp hi, khng kham chu c cnh tranh ny nn pht tm hi T, nhiu ln cho ung c dc.14 Cui cng, ln th su, v thy ho duyn hon tt, tm c ngi truyn php, T chng lm g t cu na, ngi thng m la trn. T c mai tng ti ni Hng Nh, cha nh Lm. Thi Hu Ngu, mt v tng tn Tng Vn phng s, n ni Thng Lnh gp T tay xch mt chic giy m i. tng nim, V t son mt bi vn bia: Tic cho ta! Thy cng nh khng! Gp cng nh khng! n tip cng nh khng! Nay cng nh xa, ng on thay, ng hn thay! Ta phu! Kin chi bt kin! Phng chi bt phng! Ng chi bt ng! Kim chi c chi on chi hn chi! V trong mt bi tn: Tm vng Hu, i i cng chung l phm phu. Tm ni V, khonh khc bc ln to diu gic! Tm hu d, hong kip nhi tr phm phu. Tm v d, st-na nhi ng diu gic! Hy ni th: t-ma ngay lc ny chn no? K no lao ao y tc chng bit g c!
K tng hnh Trng khng! Lm sao bit ch? Trc trm l ai? Li p: Chng bit. Tha c ln sang sng. Lm sao trnh gai mc?
Li trong ngoc c trong nguyn bn, nhng c th l li ca ngi i sau, ca ngi sao chp li. Ngu Hiu Minh cai tr t 516-528. Ngi sau mun chng minh rng, B- t-ma cn sng trong thi k ny, nhng ch c mt iu l T n x ny trc lc ny lu. 13 Bch qun B-la-mn ; 14 Phn lun gii s ni r hn v hai v ny.
12
28
Trc ng v k tng
D quc dn theo chng tr li. Nghn vn nm mong cng hoi cng. Ngng hoi mong! Gi thanh xoay chuyn bit bao gi dng? Thnh Khuch nhin! H ng bin ch? i trm gi thu? Hon vn: Bt thc. Nhn t m giang. Khi min sinh kinh cc? Hp quc nhn truy bt ti lai. Thin c vn c khng tng c. Hu tng c! Thanh phong tp a hu h cc? S [Tuyt u] nhn tri nhn phi ri bo: T s cn ni ny chng? Ri t tr li: Cn! Gi hn n ra chn Lo tng! Trc ng v k tng
Thnh Trng khng! Mi tn bay qu Tn La, Ha ha! Lm sao bit ch. Trt! [Tuyt u t vng vo mu thun! Va mi ch dn ngi ta vt qua mi phn bit th li phn bit Lm sao bit ch?] C g kh bit u? [Tht s th tt c u trng rng; chng ta i, ng, ngi, nm ngay trong .] Trc trm l ai? Li mi th hai ny chng ng na ng tin, li em n lm g! Li p: Chng bit. Trng ba ngi, nu khng mun ni l bn ngi! [Khng ai bit B- t-ma tht s l ai, V khng, t-ma nh t th nhn cng khng, Ch cng cng khng; Tuyt u ni c l ai khng?] Nhng m! [Tuyt u li cn ly li t th nhc nh ny ca t-ma lm ca lm tng!] Tha c ln sang sng. X mi ngi chng c [V ] Li b ngi [Ch cng] x li. i tri xanh! Tri xanh! Chng phi i trng phu cht no! [Nh Vin Ng ni, mt s kin nhc nh cho B- t-ma.] Lm sao trnh gai mc? Gai m gt chn ng ta su vi trng! [L ng gai nhn ca s hiu lm. Li ni no hng thng cng c th b hiu lm v n ch ngay n ci tuyt i bt kh thuyt. T ngy Pht nhp dit n nay ngi ta ni qu nhiu v cng theo , ng gai gc ngy cng ln ra.] D quc dn theo chng tr li. Li mt cng n na! [Ch cng ni V nh vy, a ra mt b mt cng khai] Chy theo sau m lm g? t-ma ch no? Ch kh ca i trng phu nm u? [Nm V v nhng ngi cu chn gii thot ni ngi khc.] Nghn vn nm mong cng hoi cng. H ly tay v ngc, hng vo h khng m than thn trch phn. Ngng hoi mong! Ni g vy? Mun lp k sinh nhai trong ng qu hay sao! Gi thanh xoay chuyn bit bao gi dng? Qu nhin nh vy! Tuyt u ln mnh vo c? [S t ni thanh tnh nht v bc xung th tc hn tp.] S [Tuyt u] nhn tri nhn phi ri bo: T s cn ni ny chng? ng ny i ngi khai th! [Tuyt u khng yn, ging nh mt v quan to nghim khc, hm do ngi b kin.] C ln ti ln lui mi khng thi! [u tin th cc t nn tn sng t-
29
ma nh mt B Tt, sau li rung b v by gi li mun th xem, cn mt B- t-ma no u khng!!] Ri t tr li: Cn! Thp-tt a-lao!15 Gi hn n ra chn Lo tng! Cho n thm ba mi gy v ui thng ra ngoi! Cng chng c g qu ng! c nh th th cn chp nhn vic mt ln timt ln lui lin tc.
Bnh xng v k tng

Trong trng hp bi tng ca Tuyt u v bn cng n ny, ngi ta c th so snh n vi iu ma kim Thi a,16 vng vy tung honh trong h khng mnh mng mt cch t nhin, li kim bn nhn khng h chm ni no. Nu m th on khng c dng y th va cm ln tay l mi kim thng, bn tay b ct t ngay. Ai c mt sng th hy nhn Tuyt u, xem S mt nht mt chn, mt khen mt ch, ch dng c bn cu thi m quyt nh c mt tc cng n [tc l bn cu u ca bi k tng. Hai cu tr li ca t-ma c trnh by r rng l tinh hoa ca cng n ny. Tt c nhng g tip theo ch l hu qu t nhin xut pht t y.] Nhn chung l nh sau: cc bi Tng c dng nhng con ng quanh co trnh by Thin [qua nhng cu th ngn gn], trong khi Nim c nhng li bnh ging v tng c i cng ch l trch t tng c nhng on quan trng v t i n kt lun. Tuyt u cho ngi nghe mt nht ngay vo u vi cu tng: Thnh Trng khng! Lm sao bit ch? Tuyt u h mt cu ngay k cu u ca t-ma, c th gi l k c. Th ni xem: Cc ngi lm sao m bit ch? Ngi no c mt st, ngi ng cng s ln m trong bng ti v ch. n ni y c th dng tnh thc m suy on c ngha hay sao? V vy m Vn Mn mi ni: Phi nh chm xot la, nh ln st chp. Ci vic nh b ny chng lc vo tm c, thc, tnh tng. Cc ngi lm th no khi b tra hi v bt buc phi m ming? Ngay trong lc by mu tnh k [ tm cu tr li] th chim Diu17 bay qu Tn La ri. Tuyt u hng n np tng mi ni [vi hai cu u trong bi k] hi: [Vi tr phn bit] Cc ngi lm sao bit c mc ch [ca cu tr li ca T t-ma]? Sau cu hi ca vua: Trc trm l ai? lin a ra cu tr li ca t-ma: Chng bit. Qua ngi ta thy c Tuyt u rt mc v ngi, c nh mt Lo b lo lng mi khng thi. Cc ngi th ni xem: Trng rng v Chng bit hai cu ny l mt th hay hai? Nhng, ngi no r c phn mnh th chng cn ni thm cng hiu. Ai cha trn bn phn con ngi th chc chn l s ly lm thnh hai cy ct la. Nhng ngi tm thng u cho rng, Tuyt u lp i lp li, ging thut mt im hai ln. H chng bit mt cht g c. Vi bn cu u trong bi k, Tuyt u soi r tn cng bn cng n. Sau , S ch v lng d t bi m tng thm thnh s tch. Tha c ln sang sng. Lm sao trnh gai mc? Tht ra th t-ma sang t ny gip ngi g keo m tri, nh inh tho cht, cht tr gai nhn; vy th ti sao li bo T gai gc mc xung quanh? Nhng m cu ny khng ch c gi tr lc y; ngi thi nay ai cng c gai m su vi trng di gt chn! D quc dn theo chng tr li. Nghn vn nm mong cng hoi cng. Chng phi l trng phu cht no. Th ni xem: B- t-ma ni no? Nu m thy c T th cng s thy c Tuyt u v ngi nh th no trong nhng cu cui. Tuyt u e ngi vic ngi ch rong rui theo tnh kin18 nn rt hn then ca, trnh by kin gii ca mnh: Ngng hoi mong! Gi thanh xoay chuyn bit bao gi dng? Chng ta thi vic hoi mong, nhng bn ngi th ra sao? ang c vic g di gt? Tuyt u mun ni: Ngay by gi, chnh ti y, gi mt xoay chuyn khng bit dng ni no, trn tri hay di t. S a tay nm ly mt s kin ca ngn nm, vn nm m nm ra trc mt ngi nghe. V cu bit bao gi dng? khng nhng ch c gi tr cho thi ca Tuyt u, m ngay c lc ny cho tt c mi ngi: Ngn gi mt ny li c th dng li ni no hay sao?
15
; phin m t ch Phn Tasat alau, c ngha l: ! Tan nt! Khng th tng tng c! t-ma i lu ri m Tuyt u cn mun tm thy trong cha, trong bn t. ng ta chc khng cn bnh thng! 16 Mt trong ba thanh bo kim c nhc n trong thi Xun Thu (770-404 trc cng nguyn). 17 Mt loi chim ging nh con diu hu nh, chuyn bt nhng loi chim nh khc n tht. 18 Mt cch nhn qu ty thuc vo cm nhn, nhn tnh, khng duy l.
30
Bnh ging
Nhng S li lo ngi l ngi ta chp trc vo im ny nn ln na, dng phng tin, hi ln ging: T s cn ni ny chng? Ri t tr li: Cn. n y th r l Tuyt u c mt tm lng son chn chnh v ngi. Ri S li t bo: Gi hn n ra chn Lo tng! Vi cu ny, S t gim uy nghi mt cch thi qu [S t bi qu i, qu chu t]. Trong trng hp ny th S cho t nm gy, n p c l ng hn. Hy ni xem: Tuyt u mun ni g? V chnh ngay ni ny c nghi vn c a ra: Nn gi hn l la? Hay gi l nga? Hoc gi l T s? Nn gi v nhn din hn ra sao? Ngi ta thng bo rng, Tuyt u lm dng T s y. Vui qu! Chng lin h g n vic ny. Th ni xem: Tt c nhng chuyn ny chung qui ni no? Ch mt vic n gin nh sau: Ta cho php hiu bit Lo H;19 nhng thu trit Lo H th ta khng ha.20
Bnh ging V li thu th

Thin s Vin Ng hng v khn thnh gi m din by. S gi h l np tng v h mang y phc theo gii lut qui nh. Mc d y phc ny khng cn hon ton c may bng nhng mnh vi vn na nh tn ca n cho bit, nhng n vn cn v n gin v ai mang y phc ny u tng nim n Ca-dip21 mt i t ca Pht Thch-ca ngi u tin thu nht vi vn, ra sch khu chp thnh o.22 V vy m mc o chp v tr thnh truyn thng ni ca Pht v trong quyn sch ny, c thy ln tr u c gi l np tng. Nhng g Vin Ng ni trong li thu th ny khng ch c gi tr cho bn cng n trc tip sau . N c th c dng lm li dn nhp cho c quyn sch ny. Ai nghin cu v thin, mun thng thc nhng im tinh yu ca quyn sch ny th phi lu tm n hai iu kin tin quyt khng th b qua. iu kin tin quyt th nht l ngi y phi mang theo mt cm gic nhy bn, mt s trc nhn tinh t, v luyn tp trau di, pht trin hai kh nng ny cho n lc c th nhn qua ci hu hnh m suy bit c ci v hnh. Vic m rng tm nhn vt qua nhng g c th thy trc tip c bt u bng nhng k xo n gin. Ngay trong kinh Nit-bn,23 Pht ni v khi, sng v ngi no c tr, bit suy ngh i cht th s bit ngay l ni y c la hoc tru b ang n. Khng t cng i hi mt cch m rng tm nhn ni chng t khi ngi bo rng: Ai hc m khng ch tm cng cc, ta khng h m thm cho bit. Nu ta ch ngi no mt gc m hn khng t suy ra ba gc cn li, ta cng khng gip hn bng cch lp li.24 Nhng g Vin Ng i hi trong phn u ca thu th nhn c bn th chng g khc hn l mt cm nhn tnh to, nhy bn cho nhng s tht, chng g khc hn l mt ch ngha hin tht25 c tn dng mi ni, mt cch nhn tht t, khng ngi la gt, cho ch X l U. i hi mt ch ngha hin tht nh th th nhng ai bit suy ngh i cht u c th chp nhn, cho d ngi y l mt nng phu, mt chnh tr gia hoc mt thng gia. Nhng ch ngha hin tht ny mi tht s tr nn qui l phi ni l kinh hong khi ngi ta nhn ra trong phn th hai l, n i xa n mc no! N l ch ngha hin tht ca Pht-, xut hin mi ni, c gi tr mi ni ngay c nhng ni m ngi khc t tin l c mt lp trng vng vng di chn; n phn minh n tn cng vi mt quan im chn chnh v
19 Ngha l ng gi ngi n , l B- t-ma. 20 Nhiu ngi c nghi vn v ngha ca nhng cu
cui rt ti ngha ny. Trong trng hp no th cng v ch nu mun phn tch chng theo phng din nhn thc hc. Chng phi c hiu theo ngha tng qut hn, ngha ca Thin v nu nh th th ngha ny c th rt n gin. tr li cu Ai ng trc trm, t-ma ch bo l Chng bit. chnh l ci hiu bit thng sut ca T. Tm trng mun hiu s vic ny chnh l s tru lc vo mt ng chp v ngi ta s khng thng hiu c t-ma. 21 s: kyapa. 22 Np y ; s: kanth. 23 s: nirva-stra. 24 on vn trn trch t Lun ng, quyn th t. Nguyn vn: Bt phn, bt khi, bt ph, bt pht. C nht ngung bt d tam ngung phn, tc bt phc d. 25 g: Realismus; e: realism
31
ngi v cui cng, ch r lp trng kia l h nt, l sai lm, u m. Ch ngha hin tht ny cng chng dng chn trc ci bn ng, mt ci ng m nhn qua c v nh l ci ngun ca nhng cm nhn, ngh ca chng ta. N cho bit rng, ci ng, ci ta nh nht ny mt ci ng m trc y trm nm cha hin din, v trm nm sau cng chng cn y li khng khc g hn l mt khi an chng cht ca nhng cm gic, ca nhng ngh lun lun bin chuyn trong phm vi nhng cp i i nh nguyn. Chng m qung, khng cn nhn c ci ngun, ch bit phn bit, bit nhng hin tng sai bit, a dng v gn cht vo tt c nhng tm t tham i, phn n, vng tng. Khi t c tri kin v dng lun chuyn ca s vt v nu tri kin ny thm nhun thn tm th l mt bin chuyn ln, ph tan b che lp nhng dng lu chuyn tai hi trong ni tm ca chng ta, thu gim nng lc ca chng v to iu kin cho mt cuc sng mi vi nhng qui lut hon ton khc, qui lut ca t do, mt t do c cm nhn t kinh nghim thin nh chn chnh, c trnh by qua nhng bi k chin thng vinh quang. Chng minh nhng s kin trn l tht c v ch dn mn bng nhng v d c th, l nguyn vng duy nht ca Tuyt u, tin nhn ca Vin Ng v vi nguyn vng ny, Tuyt u su tp mt trm tc cng n ca C nhn, thm vo li ca tng ca mnh. Cng nh nguyn vng trn, Vin Ng thm vo nhiu li bnh v trnh by cc bn cng n ny cho mn . Ch mt vic ng lu l nhng mn ny khng nn s lng, phm vi ca nhng g c ni ra lm tn lon, v tt c nhng g c ni y chng g khc hn l mt m ct ng vy bc thn cy mc ch m ngi phi t n. Tuy nhin, tin n gc cy th ngi ta phi xuyn qua m dy leo chng cht vy bc n. Cui cng, ngi ta cng phi ph tan m ct ng ny v nu khng s vng mc vo v thn cy s cht ngt. Ch v qu lo ngh n hnh phc, an vui ca chng sinh nn cc v Thin s mi ni nhiu v nhng g mnh chng kin. Chnh s vic ny li l mt ci g hon ton khc, khc hn nhng g c th ni c. Trong mt th gii m bt c s vic g u c ni n th ngi ta cng nn v vic trn m ch tm vo nhng li ni trong quyn sch ny. Nhng m hy cn thn, khng nn dng chn ti y v chung cuc, chng li phi c qun i cng ch v s vic ny!
V nhng nhn vt trong cng n

Tip sau li thu th ca Vin Ng l bn cng n ca Tuyt u. Ngay t u, n a ra mt hnh tng nguyn thu c knh mt hnh tng cai qut t tng thin hc Trung Quc v Nht Bn cho n by gi l B- t-ma, c xem l mc ni quan trng gia Pht Thch-ca Mu-ni, cc v T n mt mt v cc v T s ti Trung Quc, Nht Bn, Hn Quc. N trnh by cuc gp g gia mt v tng cao nin, n t Nam n bng ng bin vi mt phong cch rt c bit v Lng V , cai tr nc Lng thi by gi, l mt v vua ng h Pht gio mnh nht trong lch s Pht gio Trung Quc. V th m ng c xem l Konstantin26 ca Pht gio ti y. Theo nhng ti liu ph bin th cuc hi ng trn xy ra vo nm 520 ti th ca nc Lng, tc Nam Kinh by gi. Tuy nhin, cc cng trnh nghin cu tng tn sau ny u chng minh rng, mt cuc gp g ca Lng V v B- t-ma kh c th xy ra. Ti liu vn bn c nht v ng tin nht v v T ngi n ny bo rng, ngi t chn n Nam Trung Quc trc nm 479 lc ny l mt v tng cao tui trong mt thi im m nc Lng hon ton cha c. Ngoi ra, ti liu ny cn ni thm vo l ngi li nhiu nm trn t Bc Ngu. Mt ti liu ng tin ni rng, t 516 n 518, ngi tr ti Lc Dng, v dy Tung sn gn cng khng phi v l m c lin h mt thit vi tn B- t-ma, v ngi ngi chn nm lin xoay mt vo tng trong cha Thiu Lm, ngi cha c knh nm trn ngn Thiu Tht ca chnh dy ni Tung ny. V V th s vic u khc. Sinh nm 464, ng kin lp vng triu ti Nam Kinh bn cnh con sng Dng T vo nm 502, v cai tr n lc bng h vo nm 549. Nu B- t-ma n Trung Quc trc nm 479 th khng th no n thm V lc by gi. Tuy nhin, cc ti liu c truyn li u cho rng, cuc hi ng vi V xy ra vo
e: flavius valerius aurelius constantinus (280?-337), mt v hong La-m, cai tr t 306-337, dc lng h tr C c gio.
26
32
Bnh ging
khong nm 520. Nhng, nu nh th th t-ma ti Trung Quc hn bn mi nm v vi tui 120, ngi cn phi thc hin mt cuc hnh trnh cc kh t Lc Dng n Nam Kinh. Ni tm gn, tt c nhng g c a ra u khng n khp vi nhau v thm vo l s kin t-ma gp V ln u mi c a ra vo khong gia th k th tm, hn hai trm nm sau khi t-ma vin tch. Chng ta c l do ch ng nhn nhn l truyn thuyt ny c a ra khi m k c ca mi ngi phai m nhng, li ng vo thi im gii thin bt u thc c bn tnh k c ca chnh n v ang trn ng pht trin mnh. Nhn nh vy th cu chuyn ny c mt ngha hp l; n trnh by s tranh chp su xa gia Thin tng v gii Pht hc chp trc ch ngha,27 mt ch ng cp r rt rt cng thnh thi by gi bng cch a ra rt tuyt vi hai nhn vt biu tng i din nhau. Mt nhn vt ph c nhc n y l Ch cng, cn c gi l Bo Ch, mt v Cao tng gy nhiu chn ng trong qun chng cui th k th nm qua nhng vic nh sm k, thi trin thn thng. B vua28 bt b t v l do m hoc dn, s vn bng cch no m c thot ra c, xut hin y cho n lc b ti giam. Khi Lng V lp quc, ng th s ra, rt tn trng v thng mi vo cung tham vn. V s mt vo nm 514 nn truyn thuyt v vic gp mt ca B- t-ma v Lng V nh trn khng th no ng c. Bo Ch cng l mt nhn vt tng trng, l ngi ng ra lm chng cho vic B- t-ma sang Trung Quc v xc nhn tm quan trng ca ngi. S lm V kinh ngc vi li xc nh rng, B- t-ma l hin thn ca B Tt Quan m, v B Tt i din cho kha cnh i t i bi ca Pht tm, rt c tn trng trong thi . (Trong trng hp ny chng ai cn n vic Quan m sau ny c tn th di dng n gii.) V khi Bo Ch ni tip l B- t-ma truyn Pht tm n, s xc nhn quan nim ca cc v Thin s thi by gi l chnh ch v cng c mt th ng quyn uy, tuy khng bm cht, da vo bt c mt kinh sch no, bi v ch v c Pht tm v Pht tm ny mang mt du n c mt truyn t i ny sang i khc cho n B- t-ma v cc v Thin s Trung Quc. (Xin xem li biu truyn tha trong phn ph lc, Cc v T s n .) Theo dng lch s, cc nh ph bnh vi cch nhn l lun sc bn vn sn c ca h cng lu tm n tn iu nu trn, a n mt kt lun l: vic qu quyt c mt h thng truyn tha b mt bt u t c Pht qua Ma-ha Ca-dip cho n B- t-ma v cc v Thin s Hoa, Nht khng c cn c chnh xc, ch c ra v l do bin h sau thi im B- tma xut hin rt lu. Gio l mt truyn ny c a ra nh mt bng chng mnh m c th chng c li s cng kch ca cc trng phi khc nhng trng phi gy dng gio l trn c s ca nhng b kinh lun. Nhn theo trnh o tm ca nhng li ph bnh ny th cng chng c g chng i li nhng nghi hoc va nu ra. Nhng, qua m ngi ta bit rt t v Thin nu khng ni l chng bit g thm. V cng ch nn ngh l c th gy mt n tng no ni nhng v Thin s c nhc n y bng nhng li ph bnh nh trn. Cc v ch ch n tm thc ca con ngi v vic n lng bng v tr, bt nh ty hng, vic ny ch v bit r hn ai ht. Cc v cng r l tm thc ca con ngi phi t h xung mt giai cp nh th no khi n chp trc k i ch, phi tm li tranh lun, bin chng. Chnh s cng thng gia mt tm thc thanh tnh v tranh lun bng ng ngn l ch ca quyn sch ny, mt ch c phng pht th no pha sau tt c nhng cng n. Th nn, ban u, chng ta rt nn b qua nhng nghi vn lch s v ch ch trng n ci tm thc c trnh by trong hai cu tr li ca t-ma cho mt ng vua y kinh ngc, xem n hin hin uy hng nh th no. Cc cu tr li ny tng t nh sm st m m. Tuy vy, ai khng chng lm kinh ng thm tm th sut t u n cui, cng n ny u v ngha. Lc ny phi l thi im bt u luyn tp nh Thin s Vin Ng khuyn bo trong li thu th: thy khi m bit ni la xut pht. V, c gi s xc nhn c ngay, c hai v, Tuyt u cng nh Vin Ng chng cn thn, tic li lc no hn l lc phi cp n ht nhn ca s vic. l nguyn do v sao m sch ny chng c ngha g khi ngi ta c n
27
g: Scholastik, e: scholasticism; ngi Hoa dch rt hay l mc th thnh qui ( ), ngha l chp gi (giy) mc thnh qui c, hoc phin to trit hc ( ), l trit hc nh nht phin toi, ch chuyn ch n vic ch tc m ht. Tic l trong ting Vit khng c c ch no ngn gn m hay tng ng vi ch Scholastik ny. 28 T V .
33
t u n cui nh bt c mt quyn sch no khc. ca hai v tc gi l a cuc gp mt gia t-ma v V ra lm mt cng n cc t theo m tham khn, ly n lm phng tin ng o v hai v i hi mt s ch trng ch ng v cng n ny theo cch nhn t lp trng ti thng ca mnh.
V bn cng n
Tuyt u ch trch ly phn m s cho l quan trng nht trong truyn thuyt thut li y. Tng truyn rng, v quan tng c ca Qung Chu c dp tip n mt v lo tng vi mt cp mt xanh thu sut. Ngay sau , ng sai s trnh s kin ny ln V . Vua lp tc sai s gi thnh v khch l lng ny v vng triu ti Nam Kinh v vi t cch ca mt v h php sng tn, ng tip n v Thin s t qu hng ca Pht- vi nhiu mong i. ng tng thut ngay v vic xy cha, tng, ph bin kinh sch v vic chnh mnh tham d ging gii cc thnh in nh th no. Nhng, v cu hi c cng c g hay khng khi thc hin nhng vic thin trn th v khch l ny ch lnh m, to bo a ra mt cu tr li k c: chng c cng c g c. Bi v nhng thin nghip thng c tch t ni ci trn v ch thin cn vng vo nhn ng, cn c to trn quan im ng chp nn v th m v ngha. Tr hu thanh tnh siu vit chng lin can g n nhng thin nghip trn; n l s tch tnh vt qua tt c nhng g hu vi. V b pht lng, tn thng, nhng che giu s vic ny, ng chuyn nhanh qua mt ch khc. Nh th th ci g l ci tinh yu ca Pht php theo quan nim ca v T ngi n ny? Hoc l nh V trnh by ngha ti cao ca Pht php? Vi cch trnh by trn, V t t ra l ngi snh si gio l, mt h thng gio l c nhng v Cao tng Trung Quc pht trin theo gng ca hai v i lun s n Long Th29 v Thnh Thin.30 Theo th pha di chn l tuyt i v phn bit, phi nh nguyn cn c mt tng cp s tht thp hn, mt chn l tng i, ch c gi tr tm thi. Nhng v cu hi l hai chn l tht s khc nhau nh th i i nhau th no th cc gio mn ch a mt cu tr li kh hiu, ch c th lnh hi c qua lng tin hoc mt s trc nhn thm su: hai chn l ny l mt, chng trng hp nhau. l (ng nh Goethe trnh by) ci Nht th vnh hng hin hin qua nhiu dng hoc ngc li: ci a dng ho ng vo Nht th. V ci nht ngha ca Pht gio th qu l ngi ta c th tranh lun v cng tn, v vic V a cu hi ny ra chng t ng chng nhng l mt ngi am hiu gio l, m cn l mt ngi bit gi by ch th nh th no. V kha cnh ni dung th qu tht l chng ai phn i gio l c nhng trng phi hc gi ra cn ni g n B- t-ma cng nh nhng v Thin s khc m ngc li: nhng g c trnh by trong nhng gio l ny chnh l nim tin su thm ca ch v. Nhng, chng ta cng nn hiu rng, cc v tht s ngay trong chn l v cng chng kin c l ai xut pht t m thnh lp mt gio l, mt i tng tranh chp th rt ra khi chn l. Chn l gii thot; gio l tri buc. Mt cy tr ct la l li bnh phm mnh bo ca Vin Ng v cu hi qu i thng minh ca V , v qua cu hi ny, v hn na, qua phong cch n c trnh by, ngi ta bit l nht ngha ny chng c ngha g hn cho V ngoi mt cu ni trng rng. Th l t-ma li cng kch ngay vo vt thng ca V . Ngi thn nhin b qua li mi tham d tranh lun, chng c cng thc no tr li cu hi ny, chng c mt li p no xut pht t c s kinh in, thnh ng. Ngi mang o trong tm, hay ni kho hn: o dung np con ngi ca ngi v trnh hin bt thnh lnh trong mt cu ni ca khonh khc chng c lin h g n t duy v gio l thng thng: Trng rng, ngoi n ra khng cn g thm c. Ci trng rng ny chng c hn lng, v trong y, ngi ta cng chng bit th no l phm, l thnh; tt c nhng g c bit u c ho nhp, khng cn phn bit. V mi ch ni ra y u tha. Mc d ct tu tinh hoa ca cng n tp trung on vn ny nhng Tuyt u v Vin Ng li chng cn g pht biu. Hai v ch lng thinh v iu hay nht y l chng ta cng khng nn cm u c tip, vt qu s im lng ny.
29 s: ngrjuna. 30 s: ryadeva.
34
Bnh ging
V cm nhn c n tn cng ca t-ma vo to nh khi nim ca mnh. Lng ngc ca ng cn phng ln v nim hnh din v hc thc uyn thm, v tm lng sng tn. Hc vn ny li cng l v ngha hay sao? ng khch l ngi n ny h chng phi l mt Pht t, h chng ngi tn th nh bc thy, bc Thnh? ng y ly c g m bo: Chng c g l thnh? V vy m cu hi k tip c ra: Ai ng i din trm? T ngha nht, V v tnh ri mnh xung mt tng cp khc, ch cn n lai lch ca v khch. Lo H ny ng nghi; phi bt buc ng ta xut u l din. t ra l by gi V tht th ph by tm trng, chng cn ni bng qu v nhng g m ng ta khng hiu. V B- t-ma cng th p tm lng chn tht ca V bng mt cu tr li khong t, tht th, c y nh trc y: Chng bit. V y khng phi l mt cu tr li tm b che giu, trn trnh. Ngi tht s xut u l din. Vi cu tr li ny, t-ma np mnh, t t mnh vo ci m ngi ra, gi tn cho V bit cht t: Trng khng v ngha ca chnh ci Trng khng ny lc ny mi t hin hin mt B- t-ma di dng nhn trng c th thy c. Chng bit l s tht duy nht m mi ngi c th ni c, nu nghin cu cng tn cu hi t t cho chnh mnh: Ta tht s l ai? Nh th th, vi hnh tng ca B- t-ma, V cng c nhc nh v khng ch l ng ta thi u! Tt c nhng g trong quyn sch ny c hoc khng c ni ra, chng u xoay quanh bn ng, ci ta ny v ng thi vi cu tr li ca t-ma, V cng nhn c mt cu hi m suy ngh gii p. Nhng ch tic l ng vua ny khng c gic quan no trc nhn c iu ni trn v nh th, cuc gp g ny kt thc khng c hoan h cho my. Nhng hy ch : khng vui ch v pha V . Trc ng mt cnh tng xu h ca Vin Ng d nhin ch l mt li phng thch, ni a. K b ch trch y mi tht s l ngi chin thng. Vi vic ri b, m thm ra i, hnh tng ca B- t-ma mi tht s bt u tin n ch siu hnh, siu thi gian; cc nt th tc ri lc u mt v ngi bin thnh mt ngun tm lc mnh m siu phm. C vn ca V l Ho thng Bo Ch gi ngi l B Tt Quan m v Vin Ng cng nhn nhn rng, chnh lc B- t-ma n mt ln na ti xut ngay trc mt V . V qu nhin tm trng chn nn khng hi lng ca V bng nhin i ngc li, nhng cng ch v Bo Ch kho tn dng danh hiu Quan m. Trnh hiu bit nh hp ca ng v th tnh B- t-ma th vn nh trc. Do m Bo Ch qu quyt rng, chng g c th khin v khch n ny quay v Nam Kinh. ng y c vn l mt ngi ngoi hng nh xa nay. Chnh bi v th m t gt chn ca v khch ngoi hng ny c mt lung nh sng thm kn to ra, nh Vin Ng xc nh c. V cng v vy m i vi Tuyt u, ng y lc no cng c mt trong i chng v sn lng hin hnh qua ngi ny, ngi kia. ng ta c th ti xut bt c lc no nh mt v Pht, v B Tt nu ai ci m thn tm n nhn. Nhng ch c mt iu l s vic ny chng cn dnh dng g n danh hiu B- t-ma. Ai chp trc danh tng, ngi y hiu lm ngi. V vy Tuyt u cng khng qun xa b danh hiu ca ngi lc cui v Vin Ng cng bt u hnh dung, v vi c nhng chuyn khng hay c th xy ra khi mt ngi no t v ngc cho mnh l B- t-ma. Mi ngi cui cng ri cng phi quay li, t nghin cu, t hi ly chnh mnh. y chnh l nhng im trng yu trong nhng phn sau ca bn cng n m c gi phi ch n, v nhn chung th c gi phi dn dn t mnh lm quen vi m ct ng ca hai v Thin s Trung Quc ny.
V trc ng ca bn cng n
K tip l li xen vo ca Vin Ng sau mi cu nh ca bn cng n. Rt c th l s thnh thong ni mt cu hng dng nu r ngha ca mt cu ni c nhc n. Nhng song song vi , s thch s dng li ni kiu phng thch, na a na tht kch thch t duy ca c gi. S bt chc ngn ng ca nhng k bt thc, nhng ngi cho rng nhng g h khng lnh hi ni l cung, l si. V s thn nhin ch i xem c ai sa vo cm by ca nhng li ch bai trn hoc nhn ra tinh ngha ca li ni. Khng th no din ging ton b trc ng, v bi vn cng s kh c nu phi ging ngha tng li mt. c gi phi t luyn tp c v nhn ra thm ca chng. Ch trong bn cng n u, v sau ny, nu
35
thy cn thit, chng ta mi cn li ging ngha rng ri hn. Mt vi cu ni ca Vin Ng s tr li nhiu ln; c gi dn dn lm quen c vi chng, v s thy rng, s lc no cng t chng vo nhng ch ng, cn thit.
V li bnh xng ca Vin Ng

c gi c l nhn ra l Vin Ng chng ng g nhiu n hai cu tr li ca B- t-ma, im trng yu ca cng n ny. Nhng cu ngn gn nhng r rng trong phn u i vi s trnh by hnh tng B- t-ma cho thnh gi nghe. Chng ng c nhc i nhc li v c s ca Thin bt u t y. Tt c nhng phn cn li ch c dng soi r hnh tng ca v T v nhng s kin xy ra xung quanh ngi. Nhiu s kin c trnh by y ch l phn ph. C th l nhiu on chnh vn b hu qua cuc ho nn m tr tc ny phi tri qua; cng rt c th l nhng bn tay sau ny vit thm vo nhng phn c th c lc b v on vn ni v vic hai v Cao tng Quang Thng, B- Lu-chi dng thuc c git hi B- t-ma thuc vo nhng phn ny. Trong hai v th Quang Thng l mt trong nhng chuyn gia gii nht v hai b kinh Thp a31 v Hoa nghim,32 nhng c bit l v Lut tng,33 gii lut dnh cho tng ni. S c phong l Tng thng, ngi qun l ton b tng-gi ca nc Ngu v cng c ngi xem s l Thu t ca Lut tng ti Trung Quc. B- Lu-chi l mt Cao tng ngi Bc n, ni danh v kin thc uyn bc chung cng nh v cng trnh dch thut kinh sch. S n Lc Dng nm 508, khi lp mt vin phin dch to ln v ch thn dch 39 b kinh, lun t Phn sang Hn ng, trong c nhng bn c xem l quan trng nht cho n nay. S tch vo khong 535. Vic ti, kt n hai v mt cch kh tin y, c Vin Ng tin tng thut li, c l xut pht t mt giai on m s tranh chp gia cc gio mn, vi quan im gio l xut pht t thnh in v Thin tng khng chp trc vo vn t, kinh sch ni chung t n cc im; nh vy xy ra trong i ng vo th k th tm hoc chn. Cn truyn thuyt v v tng Tng Vn c vua Hiu Minh gi sang n v sau ba nm tr v gp B- t-ma ti ni Thng Lnh cng c nhng nt l lng, kh hiu. V cng chng km l lng, kh hiu l bi vn bia tng nim n B- t-ma ca V . Tuy vy, qua nhng s kin c nu ra, chng ta u thy r l hnh tng ca v Cao tng huyn b ny gy n tng n nhng ngi ng thi v hu th nh th no.
V bi tng ca Tuyt u v li bnh ca Vin Ng

Cui cng, sau li bnh xng ca Vin Ng th bi tng ca Tuyt u mi c trnh by, mt cch x l vn m Tuyt u trc hai th h thc hin vi mt phong cch rt c bit, gn gng, hng dng v vng tay bn trng ngay im tinh yu. Mc d a t Thin s Vin Ng v nhng li bnh ging nhng, sau mt thi gian nghin cu hai v tc gi ny th chng ta s thy l bi tng ca Tuyt u vn ch r hn ht nhng im trng yu ca bn cng n. Nhng nhn bit c iu th Vin Ng li gip chng ta bng cch thm vo bi k tng nhng trc ng v c gi c th nhn y m hiu r Tuyt u hn. im quan trng nht trong bi tng l li chuyn i trong hai dng k sau cng: Ngng hoi mong! Gi thanh xoay chuyn bit bao gi dng? R rng Vin Ng rt bt bnh v hai dng k trn. Thay v cho ngi i n thc n ngon, b nh s ngng m, tn sng B- t-ma ca nhng ngi ng thi cho php th Tuyt u tng ngc h tr li, em thc n i ch khc v cho h chu au kh nh ng qu, nh hn ma lang thang. V khi Tuyt u quay li, t chn xung t th Vin Ng xc nh c v thng tic l s ri chp ri mnh vo m c. Chp v m c l n d cho mt tm thc hng thng, ri b th gii hin hu v tm thc hng h, hng v hnh phc ca chng sinh, v tha, tm thc ca lng t bi; v nhng v k tha chn chnh ca c Pht, nhng v B Tt u mang c hai khuynh hng trn, u phi hp chng mt cch
31 s: daabhmika-stra. 32 s: avatasaka-stra. 33 s: vinaya-piaka.
36
Bnh ging
cn xng. Nm n sau ci lc u nguy nguy ca Vin Ng l mt li tn dng tuyt nh: Tuyt u l mt B Tt chn chnh! S mun gip chng t to iu kin cho v B Tt ca chnh h xut hin v B Tt ch c th hin hin khi m h ngng mong ch, khng cn cho rng, B- t-ma l mt hin tng lch s, mt hin tng nm trong thi gian, khng gian m ngi ta phi ua nhau sn n. Cui bi tng li cn mt cnh tng vi Tuyt u l nhn vt chnh. S tm cch nh lc hng tm trng tm kim B- t-ma bn ngoi ca cc t, thay vo l tm B- t-ma trong thm tm. Ngay lc th Vin Ng cng ht ln cu Thp-tt a-lao! ch giu Tuyt u v hnh ng ny. Nhng by gi Tuyt u li thay i chin tuyn. Va mi by t nim hi vng l c th tm thy t-ma trong bn t v va h cho t nhn thy l trong mi ngi bn h t-ma u hin din th gi y, s quay n gnh li v gi t-ma n ra chn. Vin Ng lc ny cn thi kn to hn, thm ch mun cho tn B- t-ma ny n gy mt cch ch ng. V trong li bnh v bi tng ny, Vin Ng cn trnh by r rng hn na. S theo ui im mu thun ca mt s tht chc chn, nhng li rt kh hiu l: mi v t u l mt Pht-, mt t-ma, nhng li c din dn n cho n hai cc im i nghch. V chnh vic nhn thy hai cc im mu thun ny l mt, chp nhng cp i i li thnh mt mnh nh mt cu quen thuc thng c nhc n chnh l im m cc v Thin s mun hng dn t tin n.
37

Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh. Thu th u so snh th tri t cng cn cht hp. Nht nguyt tinh t cng lc u m. D gy vung nh ma, ting ht vang rn nh sm st i na, ngi ta vn cha t vic hng thng ca tng tha. Ngay c ch Pht qu kh, hin ti v v lai ch v cng ch t bit. Cc v T s t i ny sang i khc h cng khng th trnh by ton vn. C i tng gio l v nhng bi ch gii cng khng th no din by ht tt c. V cng c np tng t cho mnh c mt sng h khng bit t cu nh th no. n ni ny th cn hi han na lm g? n y vi ch Pht c khc g hn l l lt trong bn, vy nc bn quanh thn; v cn nhc n ch Thin lm g mt y h thn! Thng s tham hc lu ni ny ta chng cn ni g thm, nhng k hu hc s c nn nghin cu k! B n t c
riu Chu dy chng tng: Ch o khng kh, ch ng phn bit chn la.1 Ch ni n mt cht thi th : y phn bit chn la, y r rng minh bch. Lo tng chng trong ci minh bch, cn bn ngi bo h, tic gi n khng phi nh vy hay sao? Mt v tng bc ra hi: Nu khng ngay trong ci minh bch th cn bo h, tic gi ci g? Triu Chu p: Ta cng chng bit. Tng tha: Ho thng khng bit, th sao li bo l khng trong ci minh bch? Triu Chu bo: Hi vic xong, l bi ri lui! Trc ng
Triu Chu dy chng tng Lo Hn lm g th? Hy khut mt vi m ct ng! Ch ao khng kh Khng kh v khng d! Ch ng phn bit chn la. Ci g ang ngay trc mt? [p: Chng g khc hn l phn bit chn la, thin v c, yu v ght!] ng ta ni tng t nh trng hp chnh Tam t ang c mt ti y! [Nghe qua nh ch diu nhng li l s tht.] Ch ni n mt cht thi th : y phn bit chn la, y r rng minh bch. Hai u vi ba gng mt! [T Ch o xut pht ra mt hin tng qui g: t mt thnh hai, v ci Mt l lng pha trn! V ci li l Khng kh!] ng y li sa lc vo nhng vic nh nht! C bi nc c, chim bay th rng lng. [Triu Chu cng quy nhiu thanh tnh nht v vi li bnh phm ca mnh; chng ai trnh c s kin ny khi ng n n.] Lo tng chng trong ci minh bch Thn gic l by! Lo Hn ny mun g y? Cn bn ngi bo h, tic gi n khng phi nh vy hay sao? Tht bi ri, hay cng c mt hoc na phn nam nhi ti y? [Trong cu hi ca Triu Chu c cm by! Ngi no nhn ra n y?]
Triu Chu c hai cu k u ca bi Tn tm minh ( ), mt tr tc ca Tam t Tng Xn ( ).
Bnh xng v bn tc
Mt v tng bc ra hi: Nu khng ngay trong ci minh bch th cn bo h, tic gi ci g? Cho hn mt n l hay nht.2 Li cong cng ng nc ging! [Triu Chu cng li, chng bit ni g na! S khng ng phi tip nhn mt n tn cng nh th.] Triu Chu p: Ta cng chng bit. By gi th lo Hn b h ln, i bi, thi lui ba nghn l! Tng tha: Ho thng khng bit, th sao li bo l khng trong ci minh bch? Hy nhn xem ng ta chy trn hng no! V tng ui hn chy tut ln cy! [Vi s liu lnh ny m v tng buc v thy phi tro tut ln cy, ri khng theo kp ng ta!] Triu Chu bo: Hi vic xong, l bi ri lui! May m ng ta cn chiu cui ny!3 ng l lo tc!
Bnh xng v bn tc
Ho thng Triu Chu thng ly thoi u4 ny lm ch dy chng, c bit l cu Ch ng phn bit chn la. Cu ny xut x t bi Tn tm minh ca Tam t, c th l: Ch o khng kh, ch ng phn bit chn la Ch cn khng yu khng ght, th t nhin r rng minh bch Ch o v nan, duy him gin trch n mc tng i, ng nhin minh bch Nhng, nu cn mt cht th, mt cht phi th c y phn bit chn la, y r rng minh bch. [Nh th, Triu Chu mun ni:] Nu bn ngi ch hiu sung [nhng cu k ca Tam t] thi th sai lc ri. Ko, inh, keo h dng nhng th ny m c th chp ni, to c mt vt g bn vng hay sao? [Ngha l: Nhng cu l-gic gng go nh phn bit chn la v r rng minh bch khng th no din by mi lin h bt kh phn bit, bt kh phn li ca nhng cp i i nm ngay trong ci Nht v.] Triu Chu bo: y phn bit chn la, y r rng minh bch. Gi y, nhng ngi tham thin hi o nu khng ni phn bit chn la th cng ngi cht cng ci r rng minh bch. Lo tng chng trong ci minh bch. Cn bn ngi bo h, tic gi n khng phi nh vy hay sao? Cn bn ngi! Nu ng ta khng trong ci minh bch th th ni xem Triu Chu ch no? V v sao ng ta li dy ngi bo h v tic gi n? Ng T tin s5 thng dy nh sau khi bnh phm li ni ca Triu Chu: ng y thng tay v trnh by qua du hiu. [Khn thnh gi nn tng tng Triu Chu ngay trc mt mnh, xem s ng trc chng nh th no khi t nhn l khng trong ci minh bch. Hon ton th thi, s thng xui tay, c t trnh nh mnh tht l. Ngc chng phng ln, cp mt chng nhn trng nh mt c v, chng thng, chng ght nhng li l mt t thi ci m v thng sut.6] Bn ngi hiu nh th no? Thng xui tay c ngha l g? Hy ch n mc cu u cn, ch c nhn nh bnh xe hoa cn!7 Vic v tng bc ra ng trc
Kh phn bit c l Vin Ng mun cho ai n n, Triu Chu hay v tng ang hi. Ngi ta u c th tm thy cu gii thch dnh cho c hai trng hp. 3 Cui mt cuc m thoi vi Tng s m c nghi l r rng nht nh th qu l mt vinh hnh; v y c v nh vinh hnh cho v thy, nhng tht ra l vinh hnh cho v tng ang thnh vn. Hnh ng l bi chm dt mt cuc tranh lun v phn bit chn la v r rng minh bch mt cch nhanh chng, v Ch o bng nhin li tr thnh V nan. 4 ; ch ci trng yu, trung tm, ch u ca mt cng n. Mt cng n c th c mt hoc nhiu thoi u v mt thoi u c th ch l mt ch duy nht. 5 Thin s Ng T Php Din ( ; 1024-1104) tr tr mt thin vin ti tnh H Bc, ni Ng T Hong Nhn tng hong ha. 6 Mt thi th thi nhng rt bao hm, sc tch v ngi ta c th chim ngng thi ny trong nhng bc ho chn dung xa ti ng, ng nam . 7 Cn treo min ng mang mt n tay di vi qu cn, u cn l mt mc cu treo vt c cn. Khi cn th ngi ta ko qu cn dc theo n cn, cho n khi n ny ng ngang. Nhn th ca mc treo vt c cn hoc n tay th ngi ta s nhn ra ngay l vt nng hay nh. Ngc li, nu ch nhn trc cn vi hoa cn ( ; bn tinh) m mun bit trng lng th qu l r di. Cng nh th, nu ch n li vn th tht l si m thay v lu tm n ngha thm su ca n, hay ni r hn: Trng lng ca n.
39
Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh.
Triu Chu qu l k c. ng ta tn cng ngay vo ch trng rng ca Triu Chu v nh mt n: Nu khng ngay trong ci minh bch th cn bo h, tic gi ci g?. Triu Chu khng dng gy p, m cng chng qut tho, ch ni: Ta cng chng bit. Nu mt ngi khc khng phi lo Hn ny th b n gy tan nt, chng cn bit lc trc ni g v sau ny nn ni g. May mn thay, lo Hn c ti chuyn thn t ti mi c th tr li v tng nh th. K tham thin thi nay c l cng tr li cu hi trn [ca v tng]: Ta cng chng bit. Nhng nh vy khng c gi tr! Bn ngi i cng ng, nhng li khng cng li. [Ngha l: Li ni tng t nh li Triu Chu, nhng li xut pht t mt tm thc khc.] V tng ny tht l k c. Ch c ng ta, v chng ai khc mi dm ra cu hi: Ho thng khng bit, th sao li bo l khng trong ci minh bch?. C nh ny qu tht hay hn trc. Ngi khc Triu Chu c l bt u phn s [vi nhng li lun l bnh thng] v cng chng kh hn cht no. Nhng Triu Chu li l mt tc gia, ch ni vi v tng gin n: Hi vic xong, l bi ri lui! V tng ny chng bit lm g trc mt lo Hn. Ch bit im hi nut li m thi. Nh vy th y chnh l mt v i tng s vi mt bn tay thin ngh. S chng lun huyn lun diu, lun c lun cnh cng ngi, ch gip ngi bng cch ch h bn phn s. [V s vic ny a s n mt a v cao c, vt khi nhng n tn cng ca ngi khc.] Chnh v vy m S c th ni c: Ngi nn gn thm m vo chi mng, nn nc thm vo bi nc bt va phun! Cha bao gi nghe thy S bnh sinh tip chng bng gy, bng ting qut, m ch ly ngn ng bnh thng lm phng tin, ngay c nhng ngi ni danh cng ng b bng trc mt S. V S lm c nh vy bi v chng bao gi lc vo nhng chi tit v b. Chnh nh vy nn S mi c th nm s vt ngay bn hng [nh cu tng u ca bi Tn tm minh], o ngc n [nh R rng minh bch], lu chuyn ngc dng [nh cu Cn bn ngi bo h, tic gi n] xui dng [nh cu Ta cng chng bit], t i t ti. Ngi thi nay khng hiu, ch ni Triu Chu chng p li ngi, chng gii thch cu hi. H chng bit l t nho chnh lc ni nh th.
K tng h o khng kh Ngn ng vn trnh by ng Mt nhiu chng loi Hai li chng phi hai Chn tri: mt tri mc, mt trng ln Trc hin: sui lnh, ni khe su u lu ht thc, lm sao bit vui? Trong bng cy kh rng ang ngm, cha cht hn. Kh, kh tht! Phn bit chn la? R rng minh bch? Bn i, anh t xem ly! Ch o v nan Ngn oan ng oan 40
Bnh xng v k tng
Nht hu a chng Nh v lng ban Thin t nht thng nguyt h Hm tin sn thm thu hn c lu thc tn h h lp? Kh mc long ngm tiu v kin Nan nan! Gin trch? Minh bch? Qun t khan! Trc ng v k tng
Ch o khng kh Mt cng n lp li ba ln! [ln u do Tam t, ln th hai do Triu Chu v by gi, chnh Tuyt u v c nh th mi!] ng ta ming ngm y tuyt sng [v vy khng ni c] Ni nng qu quyt g vy? Ngn ng vn trnh by ng C bi nc c, chim bay mt lng. Hoa b x thnh by tm phn. ng ta bi h vo mt! Mt nhiu chng loi ng y phn chia kh y. Nu ch c Mt thi th cng chng cn chung kt no [khng c nhn thc cui cng]. Hai li chng phi hai Nh vy th lm th no kham chu ni bn, nm, su, by?8 ng ta mun g vi m ct ng ny? Chn tri: mt tri mc, mt trng ln. Nhn nhau, mt i mt! Trn u rng mnh mang, di chn rng thnh thang. Ch ng ngc u, ci u! [Chnh by gi bn phi ng u vi Ch o; ni y ngi ta khng ch trng n nhng g vn vt! Tt c s vic y chng xoay quanh ngoi cnh, ch hng v chnh Bn!] Trc hin: sui lnh, ni khe su. Cht hon ton i v ng sng li! Ngi cm thy lnh, lng tc dng ng c ch? u lu ht thc, lm sao bit vui? Nhng ngay trong quan ti li m mt ra! L hnh gi [Lc t Hu Nng] l bn ng hnh ca ng ta. Trong bng cy kh rng ang ngm, cha cht hn. i ch!9 Cy kh li m hoa! Trng hp t-ma sang ng [mc d cao nin] cng tng t nh th. Kh, kh tht! T php! Khng th no ng chu c. ng ta o ngc li ca chnh mnh.10 y l ch no m c th bo kh bo d? Phn bit chn la? R rng minh bch? Bn i, anh t xem ly! Nhng ta m m! [Vin Ng gi b nh k nht gan, mun trn trnh vic quyt nh.] C tng vic ny ch lin can n ngi khc. May mn thay, ng ta [Tuyt u] cn phi t xem xt ly. Chng tng can g n vic ca sn tng [Vin Ng]!
Bnh xng v k tng

Tuyt u bit im trng yu Triu Chu mun ng n trong khi th chng. V vy nn S cao yu im ny vi cu: Ch o khng kh. Nu S sau bo Ngn ng vn trnh by ng th li ny phi c hiu l S ch ch mt gc m khng lu n ba gc cn li. Nhng khi Tuyt u ni tip cu tng Mt nhiu chng loi, Hai li chng phi hai th trong mt ngha no S thng qua ba gc cn li m quay v gc th nht. Bn ngi hy ni th: Trong nhng trng hp, di nhng iu kin no m Ngn ng vn trnh by ng? V sao m Mt li c nhiu chng loi v Hai li chng phi
8 Vin Ng gin dng Tuyt u mt cch chm bim nh mt ngi m ui vo ci nht th; quan im ch tht ca s: d nhin l kin tnh, trc nhn c nht th l s kin ti trng u tin, nhng ch chp m ni y cng dn n mt ci cht ca tm linh. 9 Mt ting gi y ngc nhin: chnh ngay lc hnh gi tuyt li th gii hin hu, ch c duy thm nhp nht th th mt cuc sng mi hot nhin xut hin: ng ta li xoay v th gii nh nguyn bng mt cch khc, v v vy c v nh ri ci minh bch, nh trng hp Triu Chu cho thy r. 10 ng nhin l Vin Ng mun m ch trng hp i nghch, mun cho t bit phi tri qua kh khn dng no mi c th ni c l khng kh.
41
hai? Nu cc ngi khng mt sng nhn thy th nn nhm hng no ln m? Nhng, nu cc ngi thu c hai cu y11 Th nn, c nhn mi bo: Chp li thnh mt mnh! V sau , cc ngi s thy c, c y nh trc y, ni l ni, nc l nc, di l di, ngn l ngn; tri l tri, t l t. [Bi v Mt nhiu chng loi.] C lc cc ngi li bo tri l t, c lc bo t l tri. Ri li bo ni chng phi ni, nc chng phi nc. [Bi v Hai chng phi hai.] Ngn gn: Lm th no t c bnh n? Gi n th cy ng; sng dy khi th thuyn c nng cao; xun n m chi; h pht trin tt ti; thu l ma thu hoch v ng l thi tch cha. [Chnh v vy m Tam t mi trnh by trong Tn tm minh, cp k th mi:] C m p Nht chng, th t nhin t tn.12 Nht chng bnh hoi, mn nhin t tn. Vi bn cu ny th bi tng ca Tuyt u chm dt mt cch t ngt. Nhng Tuyt u cn d ti. S ci m nhng g c buc cht trc y, ch c iu l sau bn cu k u Ch o khng kh, ngn ng vn trnh by ng, Mt nhiu chng loi Hai li chng phi hai chng cn g nhiu ni. Mc d vy, S vn tng tip: Chn tri: mt tri mc, mt trng ln. Trc hin: sui lnh, ni khe su. Chnh ngay y ngi ta cng c th ni: Ngn ng ny cng vn trnh by ng. Mi cu k y chnh l o, mi mi ch y l Ton chn. y h khng phi l ni tm cnh u c qun, tt c u c chp li thnh mt mnh hay sao? Sau khi t v kh chu, nghim ngt ban u, Tuyt u ci m hn nhiu v sau. Nu bn ngi thu trit nhng li tng ny th t nhin s nm c mi v tng t nh h.13 Nhng, nu cha qun c tnh gii tm thng th bng hoa p s b x tan thnh by, tm mnh, v cc ngi quyt nh khng thng hiu c nhng li ni trn. u lu ht thc, lm sao bit vui? Trong bng cy kh rng ang ngm, cha cht hn. Tin lc, ng ta thm hai cu ny vo bi tng. []14 V chnh l bn cng n ca c nhn c lin can n o. Tuyt u li n ra, chp thnh mt chui vi li tng Ch o khng kh, ch ng phn bit chn la. Nhng ngi thi nay chng hiu c nhn, ch nhai i nhai li ngn c. C nh th th chng khi no bc n mt chung kt. Ngi gii lm mi c th thng sut chuyn ny. Nhn xem y: Mt v tng hi Hng Nghim:15 Th no l o? Hng Nghim p: Rng ngm nga trong bng cy kh. Tng li hi: Th no l ngi sng trong o? Hng Nghim p: Mt u lu c trng mt.16 Sau, tng n Thch Sng17 hi: Th no l rng ngm nga trong bng cy kh? Thch Sng p: Vn cn vui th. [Tng hi tip:] Th no l mt u lu c trng mt? Thch Sng p: Vn cn tnh thc. V tng ny [ vn cha hi lng ] cng n To Sn,18 hi: Th no l rng ngm nga trong bng cy kh? To Sn p: Huyt mch cha b ct t hn. [Tng li hi:] Th no l mt u lu c trng mt? To Sn p: Cha cht hn. [To Sn rt thng
11 Nguyn bn khng c phn tip theo, c l b hu. 12 Nht chng, ci R rng minh bch hon ton khng
phi l mt ci g nn hoc phi c truy tm, bo h hoc cao. Nu khng th ngi ta d lc vo quan im cho n l mt th g c bit, k c mc d n khng phi nh vy, v hoi bo n sai ch, tc l trong u thay v n nm gi, bo h. Chnh v th nn Triu Chu mi th nhn: Ta khng trong ci minh bch. 13 ; s: manda; c th gi l crme de la crme, mt thc n c so snh vi tr hu ton ho. 14 Trong nguyn bn cn mt on vn, v on ny ch lp li li vn c nhc i nhc li nhiu ln. C l ngi sau sao chp li mt cch bt cn. Xem thm trong nguyn bn Hn vn. 15 Hng Nghim Tr Nhn ( ; ?-898), t ca Qui Sn Linh Hu ( ). Cng n th t c lin h n s. 16 Tuyt u trnh by li ny mt cch khc trong bi tng ca mnh, o ngc ca n: u lu ht thc, lm sao bit vui? S mun thy mt ci cht tht s, ton vn vi nhng g h thuc. V vy nn Vin Ng mi b sung thm nhng li: Nhng ngay trong quan ti li m mt ra! Hng Nghim, tc gi ca hai n d ny mun ngi khc hiu nh sau: Ai tri qua mt ci Cht ln, ngi y mi bt u mt Cuc sng ln. 17 Thch Sng Khnh Ch ( ; ?-888), mn ca o Ng Vin Tr ( ), c nhc n trong cng n 55 v 91. 18 To Sn Bn Tch ( ; 839-910), t quan trng nht ca ng Sn Lng Gii ( ). Cng vi thy, s c xem l Khai t ca tng To ng.
42
Bnh ging
ngi, tr li cu hi th hai khi nghe cu th nht, v tr li cu hi th nht sau khi nghe cu th hai. Chn l nm chnh ngay trong , mt chn l m v tng ang hi khng th thm nhp c: Hai li chng phi hai. C th m hi thm:] Ai nghe c? To Sn p: Tn i a mnh mng cha c ai chng tng nghe. Tng li bo: By gi mun bit: cu Rng ngm trong chng no? [To Sn lin p:] Chng bit nm trong chng c no. Tt c nhng ngi nghe u cht c. Cng c mt bi k nh sau:19 Nghe rng ngm trong cy kh: Bn tht s thy o u lu chng cn thc: By gi mt mi sng Hoan h, nhn thc khng cn: Cn g ni! Ai c nh th, th hi: ng ta lm sao bit c s khc bit ca trong sch trong vn c? Kh mc long ngm chn kin o c lu v thc nhn s minh H thc tn thi tiu tc tn ng nhn na bin trc trung thanh. C th ni: Nhng g Tuyt u nu ra u c chn, c tay y . S nht thi gn mt li tng vo cc ngi nghe. Mc d l li tng nhng, nu cng tt c nhng li cn li th chng cng chng phi l hai. Cui cng, Tuyt u v ngi li tng thm: Kh, kh tht! Ngi ta cng phi thu sut cu Kh, kh tht! ny mi thng hiu c. Lm sao hiu by gi? Bch Trng20 ni nh sau: Tt c ng ngn, sn h i a, mi mi s vt u quay tr v chnh mnh c. Cng nh th, tt c nhng g Tuyt u gp nht, la chn y, chng cui cng cng phi xoay tr v chnh t k cc ngi. Th ni xem: im trng yu m Tuyt u v ngi gi km theo nm ch no? Phn bit chn la? R rng minh bch? Bn i, anh t xem ly! Sau khi an kt c m ct ng v tng xong, v sao s li bo thm: Bn i, anh t xem ly? Mt li dy rt hay, cc ngi phi t xem xt ly! Tt c bn ngi ti y, cc ngi ch ni l khng th hiu ni! Ngay c sn tng y n ni y cng trong tnh th tng t: ng ta khng hiu ni.

Thin s Vin Ng ch mt cch r rng l cng n ny xoay quanh mt s vic v i, ti cao. So snh vi s vt g m tri t tr nn cht hp? V sao m nht nguyt tinh t bng nhin lu m? Chng ta bng dng nh n cu: Thin ng v thin ng ca tt c nhng thin ng khng th no nm bt c ngi (I. Knige 8, 27), v c cm gic nh mt ngn gi cng cng vi vu ti y. Ch c mt iu l ngn gi ny c cc v Thin s Trung Hoa trnh by hon ton khc. S vic y c x l mt cch rt m thm, rt kn o nh nhng. Trong ta v sau ny, trong chnh bn cng n, n c gi l Ch o Con ng ti cao, cng ngha vi ci Lng V gi trong cng n th nht l Thnh , v vic trnh by, x l Thnh ny c dnh ring cho chng ai khc hn l B- t-ma. Nh Vin Ng trnh by, n chnh l tinh hoa trong Vic hng thng ca tng tha. Bi v, vic quan trng u tin phi c thc hin thot khi rng buc ca nhn th chnh l, nhc n li ca mt thi ho ngi c, Ta qun ta cng nh qun th gii xung quanh ta, v Tm ta bay vt nh chim ln trn bu tri. Tuy nhin, vic Hng thng ny cng khng phi tt c nhng g nm trong s vic ca tng tha. T nh cao m tm thc c dn dt n, n phi nu khng mun cht cng ni ny tr v pha
19 c tm thy u bn To Sn Bn Tch Thin s ng lc. 20 Bch Trng Hoi Hi ( ; 720-814), mt trong nhng
mn thng th ca Thin s M T o Nht ( ; 709-788) cng nh Nam Tuyn Ph Nguyn ( ; 738-835), thy ca Triu Chu. S c nhc n trong cng n 26, 53, 70, 71, 72, 73.
43
di, phi tr v th gian vi nhng ni kh ca chng sinh ri cu , hng dn chng n nh cao vi mt tm lng t bi. Tm thc Hng thng phi c h tng bng mt tm thc Hng h. Nhng, chng ta tm thi khng ng n tm hng h ny; n thuc vo hng th hai v mt tt c gi tr nu trc , mt tm thc hng thng cha c pht trin, cha c thnh tu. Chnh s vic nm trong hng ny, n siu vit mi t duy, mi tri tnh thng thng. V vy, chng c th t c bng bt c ng ngn no. Nhng chnh v n m con ngi mi cm nhn mt nhu cu din t v cng dng khng bit bao nhiu danh hiu, ngn t trnh by n, tn sng n, cm on vic s dng ngn ng mt cch v hiu qu din by n, v chng bao gi tr nn mt mi trong vic nhc i nhc li n mi, ni cho n lc trong nhiu trng hp nng lc, sc sng nm trong nhng ngn t ny dn dn kit qu, v tt c nhng li thuyt php, d hng hn th no i na, cng ch lm tm thc mt mi thay v nh thc, lm cho n tinh du thm. chnh l tnh th Pht gio m B- t-ma tm thy khi t chn n Trung Quc. V vy nn nhng g quan trng cn c nhc n v s xut pht khng phi t nhng bi thuyt ging nhng bi ging php ny cng c xc nhn bi nhng ti liu c nht , m hn na, xut im t hnh ng to thin im lng ca s. S kin ny ban u nh thc mt s ngi t i, cho h bit l Chn l khng nm trong ng ngn. V tro lu Thin lc c dn khi bi chnh nhng s ngi trn, sau bn, nm th th th lan to khp ni n chng c lu g hn ngoi k lut nghim ngt v vic s dng ngn t, cn thn trc nhng thnh in, ngn ng din by s vic ti cao ny. Vi phng cch mi ny, h x l mt cch rt c bit s vic c Lo T trnh by ngay u quyn o c kinh: o m ta c th gi c khng phi l o thng cn; ci Danh m ta c th gi c khng phi l Danh thng cn. o kh o phi thng o. Danh kh danh phi thng danh
Triu Chu, mn ca Nam Tuyn

lm v d cho tm thc va c nhc n, Tuyt u a Thin s Triu Chu ra lm nhn vt chnh v ng thi trnh by qu trnh pht trin ca gc cy Thin m B- tma vun trng ti Trung Quc. Bi v theo cch tnh truyn thng vi B- t-ma l S t th Triu Chu ng hng th mi. Ba trm nm phn li gia hai ngi. Nhng li chng phn li, bi v qua mi quan h mt thit trong Thin tng gia thy v tr, mt mi quan h c m bo bi phng php D tm truyn tm th vic thay i cc th h khng quan trng lm. Nhng, tnh a dng ca nhng mi quan h ngy mt gia tng vi mi th h mi. V thy ng trc t lc no cng c xem l truyn nhn v nhn qua v thy ny hng v d vng, l chu cht ca nhng v tin bi. hiu nhng s vic c trnh by y, chng ta nn theo di con ng t t-ma dn n Triu Chu v nhng im quan trng trn chng ng ny. Ngay v chu ca S t l Tng Xn, tc Tam t (?-606), ni danh vi bi tn tng tm c u tin ca Thin tng vi ta Tn tm minh. Bi v chnh bi tng ny c Triu Chu lu tm n trn cuc i, v cuc i thoi c trnh by trong cng n ny, n c m u vi nhng li tng u ca bi Tn tm minh. Quan trng cho nhng ngi hu hc, thm ch quan trng hn trong mt ngha nht nh li chnh l v T th su vi php hiu Hu Nng,21 v qua s m nhng g ch v tin bi truyn t B- t-ma mi tht s bc pht, xut hin mt cch r rng, ng thi li mang nhng c tnh rt Trung Hoa. Tm thc cht phc, nhng li rt tinh anh ny hot nhin ng c b mt ca t-ma mt b mt c trnh by trong hai cu Trng rng khng c g l thnh v Chng bit , bit c n khng phi l mt ci g c th t c qua tng cp bc t duy, qua tu tp tng bc, m hn na, n lc no cng bc pht trong khonh khc nh ln st nh, ri sng tm a v n lc no cng trong ta, rt thn cn, thn cn hn mi s vt trn th gian. Ch v tri thc phn bit, phn tch cng nh tm
21
Hu Nng ( ; 638-713); biu truyn tha II, 6.
44
Bnh ging
t chp vo mt ci ng nh b, cht hp m n b che y, c v nh siu vit, xa la th gii hin tng. T min Nam xa thm nh truyn thuyt thut li: Li c th c s vic tt lnh no n? Lc t ng du n ca mnh cho nhng th h Thin tng sau ny vi phng cch trc nhn chn l chp nhong. Trong khi Bc thin kh kit ch sau vi th h th Nam thin, vi ch trng n ng (theo ngha trnh by trn) c ph truyn cho n ngy nay. C ngha l: tt c nhng v Thin s sau ny lp tng ch u da vo B- t-ma, v k sau v S t ny l Lc t Hu Nng. T Hu Nng cho n s Triu Chu vi mi ba nm cui i bc vo th k th tm cch nhau ch bn th h. Mt v Thin s th h th by l Hoi Nhng, hong ho ti Nam Nhc. Mc d gi mt vai tr rt quan trng cho Thin tng, s li khng c nhc n tng tn ni no, nhng mt mn quan trng ca s, M T o Nht, theo h thng truyn tha thuc th h th by li rt ni danh, c nhc i nhc li nhiu ln v chng ta s yt kin s ngay trong cng n th ba. Ni M T (ngha l ng T h M), thy ca Triu Chu l Nam Tuyn khm ph c b mt ca tm nht nh trong cu ni gin n, nhng chnh v vy m kh thng hi bng l tr thng thng: Mi mi cc ngi, c tin i: tm ca mnh chnh l Pht. V chnh Nam Tuyn c gng trnh by cho mn ca mnh mt cch c th hn v chn l huyn diu ny qua li ni Tm bnh thng chnh l o. (Cng n 28 s cho thy tt c nhng g cha ng trong cng n ny, cho thy ngi ta c th hiu n hon ton sai, mc d vy n vn ng, nu hiu mt cch chn chnh, nh th no.) Nh vy, vi Nam Tuyn, cuc sng v cch hong ho ca s, nhn vt chnh ca bn cng n th hai ny l Triu Chu c mt mi quan h rt mt thit. Sinh nm 777 ti tnh Sn ng, S sm m o v vo cha tu hc. Nm ln mi by, S n Tr Chu (Tr Dng) bn cnh sng Dng T tham hc vi mt thin tng ln hn ba mi tui, ngi gy n tng mnh m n S qua mt t thi trm tnh, mc nhin him c. V tng ny xut thn t trng dy ca v Thin s danh ting by gi l M T v ang chun b lp mt am nh qunh hiu trn ni Nam Tuyn tip chng. V Cao tng ny t y c gi theo tn ca ni hong ho l Nam Tuyn , rt hi lng vi tm t lanh li, tht th sng tn ca ng t va n yt kin v nhn ngay lm t v th gi. Cng n 30 s tng thut li cuc m thoi nhp mn cng nh s kin Nam Tuyn lm v ng t ny sng mt nh th no. Triu Chu lu li ni Nam Tuyn gn bn mi nm, cho n khi v ny vin tch, vo nm 834. mt thi im no trong khong thi gian ny, S n Tung Sn, ni S t t-ma ngi thin lng l chn nm rng, ri th gii v t y mang php danh Tng Thm, phc tng theo li khuyn. Trong nhng nm sng cng Nam Tuyn, S dn dn hp th theo phong cch ring ca mnh nng lc ung dung th thi ca v thy. Sau khi Nam Tuyn tch, S lu li vi nm na t lng tn knh. Sau , S mi bt u mt cuc hnh cc, mt cuc hnh trnh thng thng ch c thc hin bi nhng v tng lc cn tr tui mc d S lc ny gn su mi. Tng truyn S t nguyn khi ct bc nh sau: a b by tui gii hn ta, ta s hc hi ni hn. Cn ng lo trm tui chng thng hiu hn ta th ta s dy hn.22 S chu du y , sc vi nhiu v Thin s khc, gi cng nh tr v cuc hnh cc ny ko di hai mi nm, cho n lc S lc ny u tm mi quyt nh dng chn ti Triu Chu, 175 km pha Ty nam th Bc Kinh by gi. S t y tr tr vin Quan m, bt u gio ho chng cng khai. Mc d tui cao nhng, qui v cng hiu s nghip hong php ca S th vn cha tr; n ko di thm bn mi nm na, mn xa gn n tp np v S t lc ny mang hiu Triu Chu. S vin tch nm 896, th gn 121 tui. Nhiu v Thin s danh ting n th gio ni S. Rt nhiu Php ng ca S c truyn tng Tuyt u trnh by trong tp cng n ny khng t hn con s mi hai (xem thm ngoi cng n ny cc cng n 9, 30, 41, 45, 52, 57, 58, 59, 64, 80, 96). Tt c nhng php ng ca S u chng minh c tnh trm tnh cao thng, bn cht mc mc ca tr hu siu vit v S lc no cng s dng n mt cch ton m tip mi ngi n tm o; mi li dy, th cng nh t, bc b hoc tn dng, lc no cng t nhin ci m, c pht ra rt nh nhng, c nh v tnh v , nhng lc no cng trng
22
Nguyn vn:
45
ngay tim ca s vic c x l. Ai tng nghin cu, thm nhp php ng ca S th chng thy g l l lng na khi khn thnh gi, mn ca S tng thut li l khi S th chng, ngi ta c cm gic nh c mt lung nh sng thm kn pht ra t i mi.
V bn cng n
Nh ni, Triu Chu ly bi tng ca Tam t Tng Xn lm ch dy chng. Ch ta ca bi tng ny thi, Tn tm minh, cng tit l ni dung ca n. Ngi ta c th hiu n theo ngha: Mt bi minh ca tm sng tn, hoc: ca tm tin tng. Nhng Tn tm cng c ngha: Tm c tin hoc l nim tin vo Tm. V khi c qua th ngi ta s r ngay l ta ny c hiu nh th. R rng l nim tin xut pht t tm, t tm lng; th nhng, i tng ca nim tin ny li chng phi g khc hn chnh ci Tm ny. Bi v vy nn chung qui khng c im khc bit no gia nim tin v Tm. V cng chng c im khc bit no gia tm tn ngng v i tng c tn ngng, ch th v khch th; n ch l Mt, khng Hai. c m p che ch bi ci Nht nh ny chnh l Ch o, nh li tng u ca bi Tn tm minh gi tng t ngha ca ch Gic ng hoc Bt-nh Ba-la-mt-a m c Pht tng nhc n. ngha cn bn ca ci Nht nh c cp k u trnh by v Triu Chu nhc n. S quan nim rng, khn thnh gi cng quen cp k th hai. Hai cp k ny c th l: Ch o khng kh, ch ng phn bit chn la Ch cn khng yu khng ght, th t nhin r rng minh bch hiu ng biu th khng kh ca bi tng ny th trc ht, ngi ta phi bit, phi nh li l Ch o ang c nhc n. Dng nh thy cha , trong bi k tng bnh phm, Tuyt u li a thm vo phn b sung khng th no thiu c; ni y, s li nu ra trng hp i nghch: Kh, kh tht! Nh vy c ngha l: Ch o siu vit nhng cp i i nh nguyn nh th. Phn cn li ca cp k tng u tin cng xc nhn iu ny: ch ng phn bit chn la. V phn bit chn la c miu ho ngay trong cp k k tip vi yu ght, th phi. N chnh l cp i i xuyn sut mi t duy, cm nhn ca chng ta, ni ng hn: cai tr, khng ch mi suy ngh, hnh ng, cm nhn, hon ton khng chng ta an tnh, bnh yn. Tch tnh ch c th c tm thy ni nhng cp i i cm lng, trong nht th. Bi Tn tm minh ca Tam t c duy l mt bi ca tn tng ci Nht th, mt Nht th khng th no tip nhn c qua tri tnh tm thng vng mc vo nhng trnh hin nh nguyn, nhng li l th tnh, li l bn cht ca chnh tri tnh ny. Nh vy, Nht th ny lc no cng bao hm tt c, lc no cng hin din v v vy m ngi ta chng cn phi tm kim u xa. Nhng dng k u ca bi tng ny l ch rt c Triu Chu a chung. iu c th c lm r hn khi c gi bit rng, ngoi cng n ny ra, b Bch Nham lc ny cn ba cng n (57, 58, 59) vi s l nhn vt chnh, ging thut cng chnh cp k tng ny. Nhng hy lu , Triu Chu chng phi l ngi ch bit m phng. S chng lp i lp li, x l vn nh mt thuyt s bnh thng. im quan trng i vi S l s thu c mt cch sinh ng hot bt chn l c trnh by trong . S nghe c chn l huyn diu ni Nam Tuyn qua cu tr li gin n: Tm bnh thng chnh l o. Qua li dy ny m tm a ca S hot nhin mnh mng; S cm nhn mt chiu su khng h b nh hng bi nhng ln sng tm thc bnh thng, siu vit mi t l thng thng, mt chiu su c v nh thu tm, dung np, ri li sn sinh tt c t khonh khc ny sang khonh khc khc: chnh l Tm bnh thng. Mc ai c ca tng Ch o i vi S, ngi ta chng cn phi tm o ni xa. N y, mi lc mi hin din trong tm bnh thng. N l c s, ngun gc ca Triu Chu. V chnh trn c s ny m S mi ging thut bi tng Tam t mt cch t do t ti. V nhng g S ni v bi tng Tn tm minh ny, nu ch lu n li vn thi th chng c v nh i nghch ni dung c trnh by trong . Ch o khng kh, vi cu ny, Triu Chu rt mc va . S chng bit s vt no khc thn cn hn chnh c s ny. V S cng hi lng vi cu th hai: Ch ng phn bit chn la. Nhng ngay sau th S a ra mt li ph bnh: Ch ni n mt cht thi th : y phn bit chn la. (Cu ny c nhng ti liu c nht v Triu Chu ghi li. Cn nu
46
Bnh ging
Tuyt u chp thm thnh phn i nghch y r rng minh bch th chnh l mt cch m rng, chp thm vo li dy ca Triu Chu mt cch hp l.) Nh th th, khi Tam t va nhc n Ch o th s ri vo ci phn bit chn la. R l s phn bit gia phn bit chn la v r rng minh bch v quan nim phn bit chn la l phn thp km hn, r rng minh bch l phn cao qu hn. Ch o chnh n li chng mun c chn la, chng mun c c gng, tinh tin thnh t. Bi v n qu cao v cng qu thp, qu gn v cng qu xa, qu kh v cng qu d. Qu ng nh Lo T ni: o m ta c th gi c khng phi l o thng cn. Triu Chu bt bnh v nhng cu vn ca bi k tng ny. Mc d chng chn chnh, mc d S c , tn dng chng tuyt nh trong thm tm: chng khng phi l nhng g phi c ni, phi c nghe. Bi v, chng phn li nhng g khng bao gi c th c phn li: ci Nht th v Hin hu a dng, s phn bit chn la gia nhng cp i i nh nguyn, v r rng minh bch. Chng quan h, kt cu vi nhau qu mt thit. S lun lu gia chng qu tinh t, qu nh nhng m thm, ngi ta khng th dng bo lc tch ri chng thnh hai pha, nhng vn t, ngn ng li c th! Nhng Lo tng y khng ng trong ci minh bch, mt ci minh bch c Tam t cao, tn dng. Trm tnh, an nhin tuyt i, S t cch bit mc ch ti thng, xa b nhng du tch tinh tin thnh t o qu thi nin thiu v thm vo , S gy huyn no trong hc chng. ng, c v nh y chnh l thm ca S. Va mi t cch li ci r rng minh bch, S li ngh i chng la thy cng ch v ci r rng minh bch. Hc chng chc chn phi xem trng ci minh bch ny lm v nu khng, h chng y lm g. Qu tht, mt v tng trong i chng, quyt khng phi thuc vo hng km ci nht t chn ngay vo m gai nhn ca S. V ny ni ra nhng g ang lm i chng bt n trong thm tm. Ci g dn dt chng ti n Triu Chu ngoi vic tm o v ci minh bch? Nu bc thy t chng bit hoc chnh ngay trong li chng mun lm tm gng hc chng noi theo, chng mun lm o s th mc ch cao thng no ng y c th dy chng ta c? Nhng g c trnh by bi v tng c c s lun l r rng. Cu hi, li yu cu ca ng ta c chn tay. Bc Tng s phi ng p ra sao? Danh ting, ti nng ca bc Tng s ang ng trn bn c. ng ta tht c mt ci g cao siu hn ci minh bch hay sao, mt ci minh bch m ng ta va t cch li ra khi? Chng ta hy thit tng cng cng thng ang nm pha khn thnh gi, nhng ngi ang hng nhn ng ta! V ng ta tr li ra sao? Ta cng chng bit. ng nh cu tr li ca T t-ma dnh cho Lng V ! ng ta ng trc i chng, chng c g che ch, bo h, c nh mt k si n v s, ra v nh tt c nhng s kin trc mt chng tng can g n ng ta. C ngha l: n tn cng trn c s lun l va ri va chm n ng ta th ri xung nh tng git nc. ng ta khng d d tham d tranh lun, trung thnh vi chnh mnh v chnh v th, trnh by mt cch hin nhin ci r rng minh bch hoc, nh Nam Tuyn gi, Tm bnh thng m ng ta dng lm c s. By gi v tng li nghe mt ting ni khc l, l hn tt c nhng g lt qua l tai. Nhng, nhp iu hng hn ca nhng ngh vn cn , vn cn nng lc thc y ng ta bc vo cuc tranh lun. Nh vy th Lo s ny cng t chng bit phi tr li ra sao. ng ta khng c cu gii p no dnh cho cu hi quan trng nht m mi ngi c th t ra. i th nm di t, mt chiu cui c th kt thc, h th c ng ta. Nu khng c g khc hn, siu vit hn ci minh bch m ng va t cch li trnh by th tt hn ht l ng ni g c. y l bn kt n nng n nht m mt lun l gi c th tuyn b v chnh v vy, n va chm n Triu Chu th ri xung v cng hiu, nh nc l sen. Ngi chin thng ch tht ui k ho thng tr v ch c mt cch ngn gn.
V k tng
Bi k ca Tuyt u cng l li bnh gii Triu Chu, mt cch ch thch khng nhng i trc nhng g Vin Ng ni v n v mt thi gian, m cn ng trn mt tng cp hon ton khc v v vy, i hi mt cch ging thut ring. im quan trng ni y khng nm nhng cu ni n chic, nhng mc ngoc ca cuc m thoi m l ci ton th, ci b mt ca th ng ni tm huyn diu ca Triu Chu. N cng chnh l a v ca Tuyt u, v nu khng, s khng th no phn gii Triu Chu mt cch tinh thm nh th. Nhng
47
quyn t do t ti trn a v ny li hon ton thuc v Tuyt u v v vy, s c th ging thut Triu Chu cng nh nhng li ni t do theo s thch, tng t nh trng hp Triu Chu phn tch Tam t cng nh bi Tn tm minh ca ngi. Nu chng ta c th nghe nhng li bnh gn nh nhng li ch trch v nhng dng k u ca Tn tm minh t chnh ming Triu Chu, quan nim l ngi hay hn ht l khng ng g n Ch o th by gi Tuyt u li tn dng cu k , cho n l ch l. Nu qu quyt mt ln na l Ch o khng kh, th qu l s bn trng ngay im tinh yu ca s vt. Li ni ny rt ng ng tng ch mt! Quan trng ch l mt quan im chn chnh v th tnh ch tht ca Pht php, ca Ch o, ca tm thc, ca th gian hoc l bt c nhng danh hiu ngi ta gn vo ci bt kh thuyt, bt kh t ngh ny. Th tnh ny c Tuyt u trnh by trong nhng cu k ngn gn: Mt nhiu chng loi Hai li chng phi hai. Chng tng t nh mt li sm k, tht l n gin nhng li c mt chiu su, mt sc nng v lng. Tri tnh tm thng chng th no tip cn. Triu Chu trnh by ngha ca n bng ton b thn, th ca mnh. Nhiu chng loi i hi phn bit chn la. Trong Nht th th r rng minh bch. Nhng khi c hai, Nht th v a chng hp nht th ngi ta nn ni g by gi? Chnh ni y, chng ta nn c li li thu th ca Vin Ng, xem s nghim ngh t khc tt c nhng suy lun theo tri tnh nh th no, cng nh hu qu hp l s xy ra l nhng ngi sng ngay trong chn l khng th no m p nhng khi nim, danh c nh Pht, Thin v Minh bch. N chnh l th gii ca Triu Chu; v th n rt gin n. Tm bnh thng ca s t tm c chnh n trong ci ny. Vi bn cu k u ngn gn, Tuyt u chiu ri y lp trng ca Triu Chu. Nhng li bnh Khng kh cn phi c pht huy, din ging thm. Nhng cu k tip theo xc nh phm vi ca Ch o, vn mang ting l khng kh. Mt s trng rng mnh mng nh h khng, chng c mt im c nh no (k 5). Tm t chng hiu c chnh n, nhng c duy tm mi c th t hiu c h khng mnh mng ny trong chnh n (k 6). S khc bit gia Sinh v T khng c ngha l g. Thnh phn ny chuyn bin, tr thnh thnh phn khc; ng hn: khu ny to iu kin xut hin cho khu kia. Khc phc c ch ngi no cng bin chuyn theo dng. Sng trong O ngha l trc ht: phi cht trong O. N l, i nghch vi ci cht tm thng m mi ngi phi tri qua, mt ci cht ln. cht mt ci cht ln ngha l sng mt cuc sng ln (k 6 & 7). Tuyt u dng mt cu ni ca Thin s Hng Nghim Tr Nhn, c bn lun rt nhiu trong thin lm v cng kch thch nhiu v Thin s khc bnh lun. Vin Ng cng s lun m v ch ny (xem li bnh v k tng ca Vin Ng). Trc ht th nu ngi ta hiu n l mt trng thi lun chuyn lin tc gia sinh v t, mt trng thi hin hu, nhng cng l phi hin hu, c cng nh chng c. V li pht biu Khng kh tt nhin phi c h tng bng li qu quyt sau : Kh, kh tht! V ch nh th, ch khi hp nht vi nhau ri th hai li trn thut trn mi trnh by ton vn s tht. V nhn nh th, Tuyt u ni phn ca mnh v im mu thun nan gii gia phn bit chn la v r rng minh bch, tng t nh Triu Chu v trc lu hn na, Tam t Tng Xn. By gi n phin Bn. Nhng chnh ngay lc ny th ngn ng khng quan trng quan trng ch l kin O v ct bc trn O.
V cu ca Vin Ng: L hnh gi l bn ng hnh ca ng ta

Hai cu k v u lu v bng cy kh trnh by Triu Chu l mt ngi cht mt ci cht ln, tm thy mt cuc sng ln. S khc phc c cuc tranh u ca nhng cp i i, thm nhp ci nht th v v vy, c th xoay hng v th gii hin hu vi nhng ni kh au ca n. chnh l mt s hot bt ca tm thc nh L hnh gi, tc Lc t Hu Nng thc hin, tri qua v khuyn khch chng t thc hin. T c mt v bn ng s ln tui hn vi hiu Thn T.23 V ny khuyn chng t nghim chnh to thin, khng c nm, ngay c ban m. Thn T xem chnh l phng tin t c ci minh bch ca Tam t. Hu Nng, Hnh gi h L ch thy trong thi ny mt tm thc
23
; ?-710.
48
Bnh ging
cht cng, chng khc g hn l c chp ci phn bit chn la. T phn bc cch tu tp hnh h xc th bt t nhin ny qua mt bi k: Lc sng th ngi chng nm Lc cht nm chng ngi Nguyn l ng xng hi thi Lp cng phu nh th li ch g? Sinh lai to bt ngo, t kh ngo bt to Nguyn th x ct u, h vi lp cng kho? Mt bi k ngn ca Thin s ngi Nht l Nht Hu24 cng nu r quan im tng t: Thnh Pht v bm cht vo trng thi ny N chng mang n ch li g C nhn nhng tng th r! Nh th, Vin Ng mun t by, Triu Chu cng tng t nh Lc t, mun l mt tm gng ca Thin trong hot ng, mt loi Thin khc t mi chp trc, chp trc vo mt ci nit-bn ring t cng nh m say vo cuc sng th tc, cc hin tng th gian.
24
Nht Hu Tng Thun ( ; j: ikky sjun; 1394-1481).
49

Tc th ba: M T Nht Din Pht, Nguyt Din Pht Thu th t c, mt cnh, mt li, mt c phi ty thi to iu kin cho chng ta gip cc ngi c ch thm nhp. V ngay lc , ngi ta khot m tht lnh thnh l, thnh hang. Ni i dng hin tin chng l thuc vo qu phm php tc no c, ch ngi bit l hng thng c s vic ti cao , n che y tt c, tri cng nh t v bn ngi chng bit u m m mm. Nh th ng, chng nh th cng ng ni y, tt c u ngay thng r rng, tng chi tit mt. Nh th sai, chng nh th cng sai tt c u kh thn cn, u nguy him ni ny. Nh vy th lm sao mi ng, nu khng lc vo hai no ng trn? V vy m ta c sn mt cng n, hy xem y! Bn tc
i s lm bnh. Vin ch n thm hi: Gn y sc kho Ho thng th no? M i s p: Nht Din Pht, Nguyt Din Pht. Trc ng
M i s lm bnh. Lo Hn ny sao ln n qu [khng gng sc cht no]. vy cn lin lu n ngi khc. Vin ch n thm hi: Gn y sc kho Ho thng th no? Tt c 404 bnh u xut hin cng lc. [Theo y hc c truyn th thn th c kt cu bi bn yu t a, thu, ho, phong; mi yu t, cng c gi l i chng, c th b 101 loi bnh xm nhp; ti lc cht th tt c 404 bnh u bc pht cng lc. Vin Ng mun ni: Cc ngi hy hnh dung cnh M T bnh gn cht v cu hi qu thng minh ca vin ch!] Ba ngy sau khng tin a th mt. V mt nhn ngha th v tng lm ng. M i s p: Nht Din Pht, Nguyt Din Pht. Tht l mi l! Tt bng vi ng ta nh mt ngi cha.
Bnh xng v bn tc
M i s lm bnh. Vin ch n thm hi: Gn y sc kho Ho thng th no? M i s p: Nht Din Pht, Nguyt Din Pht. Nu T khng dc lng tng kin vin ch [tht trc tip m thay vo mt cu tr li no ] th lm sao c th a ra mt cu ni chiu sng rc r nh th? Ai thu hiu cng n ny ri th c th i mt mnh di vng hng mnh mng. Nu khng bit im quan trng y th s ng nh mt cy kh trc vch ni, chng bit u l u. Ngi no bit bn phn ca mnh, khi n y, hn phi can m cp ly con tru ca nng phu, ot ly thc n ca ngi i [ngha l: t hiu c nhng cu ni ca T]; v ch khi y mi bit c M i s v ngi nh th no. Thi nay, nhiu ngi ni rng: M i s ng tip vin ch. Vui qu, chng tng can g c! V trong i chng cng c nhiu ngi hiu lm, mt m to [nh mt tng Pht] v ni: S vic trong l nh th; mt tri l Nht Din, mt phi l Nguyt Din. Ni nh th
Trc ng v k tng
li cho l ng hay sao? H s khng bao gi bit c s vic, ngay c trong mng. Ch trt ln ra khi s vic ca ngi xa. Nh vy th ngha nhng cu ni ca M i s nm ch no? Thm ch c ngi ni: vi nhng li ny, i s mun vin ch mang n mt chn thuc tr au bng. Ly chng c g m dm phn on nh th? Cu hi quan trng ni y chnh l: lm th no t c bnh n? V th mi ni: con ng hng thng nghn thnh chng ai ch ngi khc c. Nu hc gi ch lao cng hnh dung, m phng s vic ny th chng khc g hn m kh m trng y nc.1 Ch cu Nht Din Pht, Nguyt Din Pht thi kh thng hiu dng no! Tuyt u cng gp phi kh khn khi phi pht biu trong k tng. Nhng, gip ngi nhn thu sut, s vn dng tt c cng phu, ngy ngy c gng tm cu tm li c th ch ch. Cc ngi mun thy Tuyt u c ch? Hy xem on vn di y!
K tng t Din Pht, Nguyt Din Pht Nh Ng Tam Hong l ci g? Hai mi nm ta nhc nhn tm ly mt dng k bao ln v bn xung tn hang rng xanh c ln cong lng, ri li thng lng Np tng sng mt v ta ch khinh thng Nht Din Pht, Nguyt Din Pht Ng Tam Hong th h vt? Nh thp nin lai tng kh tn V qun k h thng long qut Khut, kham thut Minh nhn np tng mc khinh ht. Trc ng v k tng
Nht Din Pht, Nguyt Din Pht Va m ming ra thy sut n mt ngay Nh hai tm gng i nhau, gia khng mt bng hnh. Ng Tam Hong l ci g! Nh vy l ni thi qu, ch c ni by b v h. H phi c tn trng, phi c khinh khi. Hai mi nm ta nhc nhn tm ly mt dng k. Vi cu ny ng t sa vo m c! Sn tng [ta y, Vin Ng] chng tng can g n vic ny. Nhn ging nh mt a cm nhai qu da ng! [C v nh ton nhng li bnh phm ch bai m Vin Ng dng che y lng tn dng v lng ca mnh trc Tuyt u, ngi m p nhng cu ni ca M i s hai mi nm lin tm nhng cu tn tng tht t nhin, v t th mt cch tht th ni kh khn ca mnh trc chng t.] bao ln v bn xung tn hang rng xanh [Con rng xanh hoc lc mang di cm mt vin ngc v ch ngi no quyt ch, khng s hi sinh mi dm tin n ot vin ngc ny. Trng hp mun thng hiu b mt ca M i s cng tng t nh vy.] Ph
1
Trong nhiu bi kinh, trong c kinh Nit-bn, c Pht k li n d sau: Xa kia c nm trm con kh sng ti Benares. T mt cy cao, chng nhn di y ging su bng trng chiu sng. T mt nhnh cy, chng nu ui nhau to thnh mt ci cu n mt nc ging nm bt mt trng. Cui cng, nhnh cy gy ngang v c by kh u cht ui.
51
Tc th ba: M T Nht Din Pht, Nguyt Din Pht
cng lc lm g? ng c gng khng ng ch! [ ngha nm sau cu ny: Ch o u c kh! Vin ngc gic ng mi ngi ai cng mang trong tm!] Nhng ch c bo y khng phi l k c! c ln cong lng. Lm cho ngi ta bun cht i c! K u su khng nn ni vi nhng ngi u su khc! Ri li thng lng. [Hy hnh dung cnh con su o un cong lng ko nhng cp chn pha sau ra pha trc, qua m y mnh tin ti.] Ni chuyn vi ai vy? [Ch c ngi tri qua mi hiu ni.] Nu k chuyn ny cho k u lo th ng ta bun cho n cht. [Thm : Chnh vic ny s lm ng ta vui tr li.] Np tng sng mt v ta ch khinh thng Ngi ta lc no cng phi nhn nhn chnh xc r rng. [Ngay khi c ng nhp, kin tnh, hnh gi cng cn mt thi gian di tu tp thng hiu M i s t tn y lng m khng b nhm ln.] Im lng! Tht bi! Thoi lui ba nghn l! [H cng tin gn n b mt ca M i s th b mt ny cng tr nn khng khip. Hay hn ht l chng ng g n na!]
Bnh xng v k tng

Thi Tng Thn Tng tr v [1068-1085] c li n rng, bi k ny ch nho t nc. V l do ny m Bch tc tng c ca Tuyt u khng c a vo i tng kinh in. Nhng khi Tuyt u trc ht tng: Nht Din Pht, Nguyt Din Pht ri sau li tip: Ng Tam Hong l ci g th hy ni th xem: ng ta ngh g vi nhng li ny? Ta va mi gii thch [tc l: H phi c tn trng, phi c khinh khi]. Dng k ny chnh l li gii p ca Tuyt u dnh cho nhng cu va c ni. Chng thuc vo nhng chng loi m qui v chng, ngi ta c th ni rng: S qung dy cu xung bin ch mun bt rng m thi. Vi dng k [v Ng Tam Hong], s kt thc ton bi k. Trong nhng dng k sau, Tuyt u t thuyt v chnh mnh, v qu trnh nghin cu thm nhp chn l ti thng. Hai mi nm ta nhc nhn tm ly mt dng k, bao ln v bn xung tn hang rng xanh. S t so snh mnh vi ai? Vi mt ngi dm bc vo ng rng xanh ot ly ht minh chu. V nh s p tan thng sn ca chnh mnh [t gii thot ra khi nhng cu u c tch ly bi tr phn bit v thn kin M i s t ni tm], ngi ta c th gi l k c! V nguyn lai, s ch tn dng cng lc tm ra c cu: Ng Tam Hong l ci g. Hy ni xem, Tuyt u mun ni g vi cu k ny? n lc ny, mi ngi nn quay v nh t tm hiu [tc l hng ni tm hiu thay v v u nt c v cu ni trn]. Ch nh th, bn ngi mi thy im thm o ca nhng ch ny. H chng thy th gi Hng Dng Thanh Phu ng p Vin Lc cng nh th no hay sao? Vin bc ra vi cu hi: Nu Long vng Sa Kit vt ln t y bin th tri t rung ng. N hin gi ng trc mt y! ng ni th no? Phu p: Kim s iu2 vng dm ng u vi v tr. Ai trong dm bc ra trnh din? Vin bo: Nu c mt ai bng nhin ng trc mt n th sao? Phu p: Trng hp ny tng t nh diu hu v ly b cu. Nu ngi khng tin th c a u lu ra th! Ch khi y ngi mi bit bit vng. Vin Lc Cng p: Nh th th, ri chp tay trc ngc v thi lui ba bc. Phu bo ng ta: Con ra lai qu di Tu-di to! Ch ngh l c th n trc mt ta lm c chp vt thc thnh rng, ri sau ri xung v u tan thn! Nh th th cc ngi thy v sao Tuyt u li ni: Ng Tam Hong l ci g? Nhng mi ngi phn ln khng hiu Tuyt u, ch bit ni s ch diu bn quc chng ta. Nu hiu nh th th h vn cn vng vo tnh kin. [Nhn chung th Vin Ng mun ni rng, nhng cu ny chng xut x t Tuyt u m t mt v Thin s khc hiu Thin Nguyt, cng ni danh vi t cch ca mt thi s v ho s. Trong thi nh ng suy vong, s hong ho ti t Thc, tnh T Xuyn ngy nay. S sng t 833-912, thm ch c mt ch hu knh phc, mc d, hay chnh v s can m, thnh thong ni thng s tht trc ng ta. Trong mi trng hp, Vin Ng tip tc bnh xng:] Mt bi th ca Thin s Thin Nguyt vi ta Cng t i do c ni dung nh sau:
2 Cng c gi l Ca-lu-la ( ; s: garua); mt loi thn iu, na ngi na chim. Ca-lu-la c xem l mt trong thin long bt b, l thn vt ca Pht Bt Khng Thnh Tu (s: amoghasiddhi), l khc tinh ca nhng loi rng rn.
52
Bnh ging
o gm hoa ti, trn tay con diu Bc i nhn h, kh mo c v nh chng lo u iu g Gieo trng, gt hi gian nan Chng ta no c bit: Ng Tam Hong l ci g? Cm y tin hoa th knh ct Nhn hnh kh mo a khinh ht Gi sc gian nan tng bt tri Ng Tam Hong th h vt! Sau Tuyt u ni: c ln cong lng, ri li thng lng. Np tng sng mt v ta ch khinh thng! Nhng nhiu ngi li mun tm k sinh nhai trong hang rng. Ngay c nhng np tng c con mt [tr hu th ba] sng trn, sau khuu tay mang ba ch bo v, qun chiu t hng thin h cng ch khinh thng m nn thn trng chnh ni y. Sau mi c th hiu cu ni ca M i s, t s hiu bit thng sut ca Tuyt u, thu c n lm s hu.

Li thu th ca cng n ny bao hm nhiu t m h, kh c th din by mt cch d hiu. V vy, c gi nn nh s th t nm phn ca li u ny, sau s nhn ra ngay l gia hai phn u (1 v 2) v hai phn k n (3 v 4) c hai khc tuyn song song. Gia 1 v 2 c im i nghch tng t nh gia 3 v 4. Nh vy, 1 tng ng vi 3 v 2 tng ng vi 4. 1. Cc v Thin s trong khi c gng hng dn t tr v t tnh, nh vy l tr v chn l, tin n Pht qu, s dng mi phng tin khc nhau. V ngay lc , ch v u t r c im mu thun nm chnh trong s vic, hnh ng, tc l ch mt ngi no mt s vic m ngi y mang sn trong thm tm, v ch chnh ng ta mi c th t tm thy c. Ni kh ca chng sinh ang ng ngay trong im mu thun ni ti ny thc y ch v tng t mt y s thc hin bin php ny, phng php n. Nhn t quan im ti thng, cu knh th c th l v ngha, l d tha, nhng li tng ng vi cc c duyn m thi gian, thi im i hi. y l nhng hnh ng cu ty c ty cnh, xut x t ci thanh tnh nht v, nhng ch vi mc ch duy nht l mang nh sng chiu ri th gian. 2. i nghch nhng phng php v nhn tnh nu trn cn c nhng phng php khc, nhng phng tin chng g khc ngoi vic hng dn chng sinh n ci tuyt i, bi v y chnh l mc ch cu knh. Ch v rt kht khe trong vic thc hin s vic hng thng ny, v cng khng bit mt mi trong vic chim ot tt c t pha t, h chng cn ch no nng ta, h ng lo l mt lc trong h khng t tm thy mnh, v chung qui hiu c l chnh h thuc v ci y. Nhng cng chng c v thy no c th dn dt t vt qu ci h khng ny. Hiu c h khng trng rng xa tt ny chnh l mnh, v th gii v i ny vi nhng mu sc sc s ca n li thn cn vi mnh hn ht s vic ny mi ngi phi t hiu ly, v cng s t hiu c. 3. Mt ln na, Vin Ng i chiu hai phng tin hong ho. Ai mun hng h cu chng sinh th phi bc vo ci nh nguyn, mt ci xc nh cuc sng ca chng ta. N tng t nh trng hp Tuyt u tng trong cng n th hai: Mt nhiu chng loi. Ni y th th cng nh phi u c gi tr, thin l thin, a l a, ni y l cy mu lc, hoa hng , thin l thin, c l c. 4. Ai cm thy b li cun hot ng hng thng th chn l nh trn cng c gi tr cho ngi ny, nhng li theo hng i nghch: Hai li chng phi hai. Ni ny siu vit mi cp i i, mi im khc bit. Mi lp trng lun l phn bin chnh xc u b bin bc tc th, d n l th hay phi. Ni y ngi ta chng c th qu quyt c g c, ngoi tr trng hp gi km theo mt cu khng nh mt cu ph nh ngay sau .
53
5. Gia hai cc im hng thng v hng h ny m tt c nhng s sng c hnh thnh. S sng ch ni c s chuyn ng lun phin gia hai cc im. Ch sa lc v mt pha, thng hay h u dn n mt ci cht kh kit. Ngi ta c th cht theo ngha th tc cng nh sng mt cch lp d khinh mit th gian. chnh l im b n ca cc v Thin s, c mt th ng ni tm cch bit cc bin ny cng nh xa la cc bin kia. Nm bt c th ng ny, theo Vin Ng, chnh l nhim v c truyn trao n c gi khi tham khn cng n y.
M T v s ph Nam Nhc
Nh nhc n trong chng va qua, v Thin s ny gi vai S t trong h thng truyn tha ca Triu Chu v cng chnh l chu ca Lc t Hu Nng. Mt im l l mc d rt c tn knh trong gii hm m Thin, S gn nh lc no cng c gi vi tc danh M (), ch Hn dng ch con nga, v song song vi tn ny thng c gi vi nhng danh hiu khc nh i s, M T, ng T h M. C l v tng mo c bit m s c gi nh th. Bi vn bia ghi li: S cao ln hn ngi, nh mt ngn ni; s trm tnh an nhin ca s tng t nh mt p nc lng ng. Vi chiu di ca li rt to, S c th che c l mi. Th ng ca cp chn tng t nh ch vit. Mt bi tng thut khc: S c cp mt nh cp, dng i nh tru. V v nhng n tng s lu li: S l biu tng ca nhng c tnh ton ho m tri ban cho. S nhn ging nh hin thn ca Pht php, nhng li chng c nhng du vt c th lm ngi hi hng. S sinh hot hng ngy trong nhng mi trng, iu kin rt bnh thng v hong ho nh thi im, c duyn i hi. M i s l a con ca thi i vn ho vinh hoa Trung Quc, trong thi im m ngh thut v thi ca t nhng thnh tch tuyt nh. Theo tui tc th s ng gia hai thi ho v i nht x Trung Hoa, L Thi Bch (sinh 701) v Ph (sinh 712). Theo truyn thng th s sinh nm 709, theo mt ngun ti liu khc kh tn hn th vo nm 707 ti tnh T Xuyn, x ca bn ging sng, pha Bc thnh ph Thnh . Cng nh nhng danh nhn va c nhc n trong lnh vc thi php, nhng v khc trong lnh vc ngh thut, M T v mt v chu th hai ca Hu Nng vi hiu Thch u, h thuc vo mt dng thin khc, ng du rt c bit ca mnh trong phm vi Pht gio i ng. Ngay t lc cn nh, S bc chn vo ngi cha ni ting nghim khc ca mt Thin s cao tui ti T Chu, tuy khng phi l mn ca Hu Nng, nhng cng l t ca mt v tng tu hc ni Ng t Hong Nhn. Sau mt thi gian, S xung tc, gia nhp tng gi v th gii sa-di. Sau , s n Thnh yt kin mt Cao tng thuc Lut tng, mt tng phi c nhng php tu hc c bit bi v rt ch trng n gii lut v cng tun th theo rt nhiu gii lut. V ny truyn 250 gii lut cho S, nhng gii m mi tng s phi th nhn c th tr thnh mt t-kheo theo ng ngha. S c t php danh o Nht ( ), ngha l o ch mt duy nht, sau tr v vi thy c, li y cho n khi ng ta vin tch. T phong cch tu luyn mt chiu ny, ngi ta c th bit c v tng tr h M tu luyn theo mt tng phi vi khuynh hng rt kht khe, tm thy cu knh trong s vic hnh h xc tht, kh hnh cng cc. Tm thc phng khong ca Lc t c v nh cha gy nh hng g n v tng o Nht ny. Sau khi bn s tch, S quyt nh thc hin mt cuc hnh cc vi t cch ca mt v kht s, khng lu li hai m mt ni cho n khi no tm c mt ch thch hp, xa lnh nhng huyn no th tc c th thc hin cng phu thin nh chuyn nht. V c nh th, S dn dn xui dng Dng T n tnh H Nam, v vo nm 734, S tm c mt ngi cha c tch c v thch hp cho vic tu tp ca mnh nm pha Ty nam thnh ph Trng Sa, trn dy Honh Nhc. S lm mt am c trn mt phin ln, chuyn ch to thin nh mt pho tng, ngy cng nh m tng t nh mt du-gi tng n . Nhng, chnh ti rng ni ny, trn mt chp ni ti pha Nam, Nam Nhc, c mt Thin s xut x t trng hc ca Lc t Hu Nng vi php danh Hoi Nhng, tr tr t mi bn nm v sau cng c bit di tn ny, Nam Nhc Hoi Nhng. S cng c nhc n trong chng th hai nhng by gi chng ta cn bit thm v S. Sinh ti min Nam tnh Thim Ty nm 677 (nh vy th hn M T 30 tui), S gia nhp tng-gi vo khong hai mi tui. S c khuyn nh sng mt cuc sng hng ni bi mt v t ca Ng t trn rng Tung sn, ni B- t-ma tng an tr. V ny ch S n yt kin Lc t Hu
54
Bnh ging
Nng ti phng Nam. Nh vy, vo khong nm 700, S n To Kh, thuc min Bc tnh Qung ng, c Lc t tip n vi mt cu hi y th thch him tr: T u n? S tha: T Thin s Hu An ti Tung sn n. T hi tip: Vt g n vy? Hoi Nhng cm nhn ngay chiu su ca cu hi ny, bit n nm bt ngay tn y lng ca mnh nhng khng bit ng p ra sao. Hu Nng r ngay nhng bin chuyn ni tm ca v tng tr ny, cho php nhp tht, ngha l c thu nhn vo mt nhm tng sinh bit ti c thn cn khng qu mi hai ngi. Sau by nm, S bng nhin trnh Lc t: By gi con hiu cu hi ngy xa ca thy. Hiu nh th no? T hi. Nhng g c ni n, S p, th nhn trng c v nh mt vt, nhng vn khng phi. Hu Nng hi tip: Vy ngi cn dng nhng phng tin nh tu tp t hay khng?. S tha: Chng phi l khng tu chng, nhng chng c trt bn, bi nh n (Ngha l cho vic no m mnh ang t duy l mt s vic c bit ri khi vng tng). T bn ni: Chnh ci Chng c trt bn, bi nh ny l ch h nim ca ch Pht; ngi nh th, ta cng nh th. S kin ny xy ra vo nm 707. S lu li bn nm na ni Lc t v khi ri thy, S c n kh. Khi Lc t tch vo nm 713, S lp am n tu trn mt dy ni tnh H Bc trng thnh v trau di kinh nghim ng o ca mnh. Vo nm 720, S bt u thu nhn t. S di sang Honh Nhc ti tnh H Nam, tr ti mt am nh trn nh Nam Nhc v ch nhn khong nm ngi t. T S v mt ngi bn ng hc Thanh Nguyn Hnh T xut pht hai dng thin chnh ca Thin tng Trung Quc, m bo truyn thng Thin ca Lc t Hu Nng t mi hai th k cho n ngy hm nay. Chnh v Thin s ti Nam Nhc ny ngc nhin khi mt ngy n thy mt v tng to ln ngi thin trn mt tng nh mt pho tng, chng lu tm g n nhng ngi xung quanh lc ny chng ta ghi nm 734. V mt ngy kia, Nam Nhc n hi thin tng o Nht ny: i c lm g? o Nht p: Chng lm g c ngoi to thin. ng mun thc hin iu g vi vic to thin ny?. Ti thit ngh y l cu tr li to thin thnh Pht. Nam Nhc ch ng thanh: A, l nh vy!. Sau , Nam Nhc ly mt vin gch ngi, n trc am ca v ny mi ti mi lui lin tc. o Nht thy l hi: Thy lm g th?. Nh ng thy, ti mi vin gch ny. Thy mi gch lm g?, cu hi ca o Nht. S p: Mi lm gng. o Nht ci to: Mi gch u c th thnh gng c? Nam Nhc cng bt ci, nm vin gch ngi qua mt bn v ni: Ngi thin cng khng th thnh Pht c. o Nht b chn ng thm tm, bt ng v hi: Vy lm th no mi phi? Nam Nhc hi vn li: Nh b ko xe, nu xe khng i, phi nh b hay nh xe? o Nht lng thinh, Nam Nhc ni tip: Ngi tu hc Thin hay tu hc thnh Pht? Nu tu hc Thin, bn cht ca Thin khng nm im khc bit gia ngi v nm. Nu tu hc thnh Pht, Pht khng c tng nht nh. Khi s vic l mt ci g khng tr ni no th chng nn nm bt th ny, x b th kia. Nu ngi mun ngi thin thnh Pht tc l git Pht, nu cn chp tng m ngi thin chng t kia. Nghe c chn ngn nh vy, tm a o Nht bng sng, lin qu xung l bi, hi: Dng tm th no mi hp vi v tng tam-mui. Nam Nhc p: Ngi hc php mn tm a nh gieo ging, ta ni php yu nh ma mc, nu duyn ngi hp s thy o ny. o Nht hi: o khng c sc tng lm sao thy? Nam Nhc bo: Con mt php tm a c th thy o. o Nht hi tip: C thnh hoi chng? (Ngha l: S thm nhp o ny c l thuc vo nguyn l v thng hay khng, n c bt u v chm dt vo lc no hay khng?) Nu thy ci thnh hoi, t tn m ngh l thy o th khng th thy o v Nam Nhc dy qua bi k: Tm a cha cc ging Gp t lin ny mm Hoa tam-mui khng tng Th sao c hoi thnh? Tm a hm ch chng, ng trch tc giai manh Tam-mui hoa v tng, h hoi phc h thnh? Sau li khai th ny, o Nht t ci v phn bit, ranh gii gia mt ci ta v ngoi cnh bin mt. S gia nhp tng mn Nam Nhc v tr thnh mn thn cn v siu vit nht ca v ny, l ngi duy nht c truyn tm n, c Nam Nhc n kh. Khi Nam Nhc
55
mt vo nm 774, M i s di n ni hong ho th hai ca mnh ti Giang Ty, nhng khng qun ra lnh cho t xy mt bo thp ngay ti Nam Nhc th phng. M i s ngay t u gio ho vi ton b nng lc ca mnh. Khng bao lu, hc chng bn phng qui t, v nu s nhiu ln i ch tr tr th nguyn do chnh l khng ch cho thin sinh, S cn nhng ni rng ri hn. Nhng thin vin s chn thuc v Lut tng, mt trng phi chuyn ch n vic gi gii lut v nh chng ta bit, chnh S cng xut thn t trng phi ny. Trong hai thp nin cui i, S gio ho mt thin vin ln ti thnh ph Nam Khang, v v quan hu y h tr S ht lng. Nm 780, khi triu nh ra lnh buc tt c tng sinh tr v qu qun, ng vn cho php tng sinh lu li ni ny. Trong mi trng hp, thnh ph Nam Khang l trung tm quan trng nht ca nn Pht gio Trung Quc khi M T cn hong ho. Trong khi Nam Nhc ch c M T l ngi c php duy nht th by gi, di trng v t lng danh ny, ngi ta m khng t hn tm mi v Thin s ting tm, v trong s , khng t hn mi mt v c nhc n trong tp cng n ny. Tm quan trng ca M i s cho vic pht trin thin hc Trung Quc nh vy kh m lng ht c. Ngi ta cng c th nhn ra iu ny t nhng hnh ng, phng tin gio ho qui g ca M T c truyn cho n ngy hm nay qua nhng dng thin bt ngun chnh t ng ta. Ngay trong li thu th ca cng n th hai va qua, Vin Ng nhc n cy gy v ting qut thng c s dng ni nhiu v Thin s, nhng phng tin chnh t chng n cha mang n hiu qu g. S dng nhng phng php ny mt cch rng m u tin chng ai khc hn l M T. V khi hiu c tm lng nghim ngh, nhit tnh vi bn lnh phi thng ca S th s vic nu trn chng cn g l l na, v ngi ta cng chng nghe nhng t quyt tm t o nhng phng tin th bo ny lm sn lng, lm nn ch. ng l ngi ta gi trong thin lm nhng v Thin s gio ho nh vy l nguy him, th bo, thm ch c c, nhng lc no cng c mt ting m tn knh, thm phc, hu nh cm mn km theo sau. Bi v, nu ai khng ch mun c ging dy, m cn tht s c gii thot khi ng kin cng nh nhng tp kh, nhng khuynh hng bt thin ni tm, ngi y cng c th thu nhn gy p, li mng mt cch mang n nu chng xut pht t mt tm lng nhit tnh, chn chnh, khng c mc ch no khc hn l gip v gii thot. Tm t nhit tnh ca M i s lc dy t th hin rt r qua nhng bui vn p, nhng cuc m thoi vi h. Cn bn th n cng chnh l tm thc ca v thy, ca s Nam Nhc Hoi Nhng. Sau y l mt giai thoi ng tin, c lu li trong mt tp ni v cc Cao tng c xut bn vo i Tng: V Nghip n yt kin M i s. V ny cao hn hai thc, ng thng ng nh mt ngn ni, ch nhn thng pha trc vi mt cp mt long lanh, v khi ni th m thanh vang vng nh chung ng. M T thy tng mo k c bn bo: Pht ng to ln gh! M trong y khng c Pht! V Nghip l bi tha: V kinh in ca tam tha con hiu bit n s, thng nghe Thin mn Tc tm l Pht tht cha hiu thu. T bo: Ch ci tm cha hiu l phi, li khng c vt khc. Tuy nhin, trong trng thi cha hon ho th n b vy ph bi v minh; nhng khi thc tnh th n l mt tm thc gic ng. Trong v minh th chng ta l chng sinh (ang cu t gic ng); khi gic ng chng ta li l Pht. o (chn l) chng xa la chng sinh; ngoi chng sinh ra lm sao c Pht c? S vic ny tng t nh bn tay ca ta: ngay c khi nm li thnh mt nm tay, n cng vn ch l bn tay. Ngay cu ny, V Nghip hot nhin tnh ng. Nc mt chy rng, l bi M T, ni: Con c ngh l mun t Pht qu phi tri qua v lng kip, mt con ng di v tn. Ngy nay ln u tin con mi bit chc chn l mnh mang Pht tnh trong tm vi trn vn nhng nt ton ho, trong khi ch php ni ngoi chnh l do tm to. Chng chng g khc hn l nhng danh t, ngn c, hon ton khng c mt tht th no. T bo: Nh th, nh th! Bn tnh ca ch php khng thnh khng hoi, trng khng v tch tnh t xa nay. V vy nn kinh mi ni: Tt c cc php u trng rng v tch tnh t xa nay (Diu php lin hoa kinh, II. 3. 73). V ni (v bn tnh ca mt v B Tt): Cui cng, v B Tt an tr trong tnh khng (Duy-ma-ct s thuyt kinh, VIII. 2). V tip theo: Tnh khng ca ch php l ch ngi ca ng ta (Diu php lin hoa kinh, X. 2. 13). Nh vy th nn bit tt c ch Pht, tt c Nh Lai u an tr ti ni v s tr. Ai thu c vic ny th ngay trong am trng khng tch tnh, ngi ngay trn nhng php trng rng. ng ta chng h ri ch
56
Bnh ging
tu luyn, hoc nhc chn ln, hoc t chn xung. ng ta ch cn nghe mt li dy ca tn s thi l xong; chng cn vt qua tng cp bc. Nh chng ta thng ni, ngi y leo ni nit-bn, nhng li chng nhc chn ln. Qua nhng g c truyn li trong cuc m thoi trn v nhng g c ni v M T v s ph Nam Nhc, chng ta thy r l c hai xut x t truyn thng i tha nh th no. Khng ch ci Ng c hai v xem l mt dng lu chuyn kt cu ca cc php nhng php lc no cng t bin chuyn mi m , m chnh ngay nhng php ny, chng u trng rng khng mang mt t tnh no. V minh chnh l khng nhn thy bn cht ny ca chng. T v minh ny m xut pht t tng chp vo mt ng, bm cht vo cc s vt hin hu v nh th, ni kh ca nhn th c hnh thnh. Cc v i lun s n pht trin nhng t tng ny thnh nhng h thng ln, mt mt nhn mnh tnh khng ca tt c nhng g hin hu, mt khc, li cho nhng g hin hu khng c mt t tnh, mt bn th, bi v chng ch l nhng vng k ca t duy. Nhng, i vi nhng v Thin s Trung Hoa, nhng hnh gi thc tin th quan trng ch l lm sao cho nhng nhn thc trn tr thnh xng, thnh tu, nh trng hp ch v B Tt, ch Pht. H li bit tt c3 nh Rainer Maria Rilke trnh by , v nh th, ci xa nht li tr nn thn cn h, v lai bc vo hin ti, chng nhng a h xc tn ca Pht qu v an lc, m cn lm h t tin, can m ni thng vi mi ngi: Bn, nh bn ang l, chnh l Pht. Bn tin, bn thnh tu,4 Wittenberg mt ln ni nh vy d ng ta ngh khc nh th no i na nu quan st k, nim tin ny rt ng di dng ng o bt thnh lnh cng nh phng cch nm bt thi c ngon mc vi nhn thc ca cc v Thin s Trung Hoa. Trong nh sng ny th hnh tng ca M i s trnh by trong bn cng n sau y c th c chiu ri r rng hn.
V bn cng n
Theo bi vn bia c vit bi mt v t vo nm 791, ng tin hn l nhng ti liu v sau th M i s mt u nm 786 (nh vy khng phi 788 nh thng thy), vo nm tm mi tui. Vo thng hai nm ny, S bng nhin bo chng t l sau hai thng, S s theo qui lut nh v ra lnh cho t chun b ni an ngh cui cng ca mnh ti mt ni bng phng, c ni vy xung quanh m S t chn sau mt bui kinh hnh. S vic xy ra ng nh S ni. Chng cn nghi ng g na, cuc m thoi c trnh by qua cng n ny xy ra vo nhng ngy cui i ca s. Trong bi tng thut ngn ny c mt im rt ni bt: s tng phn c sc gia cu hi v cu tr li. y l mt cu hi thm sc kho rt bnh thng ca vin ch dnh cho v thy ang lm bnh gn cht, chc chn xut pht t mt ho tm, ch c iu l rt tm thng, theo qui c ca nhng s vic hng ngy; v trong cu tr li mt s bc pht t chiu su thm thm, vt thng ln cao, m rng chn tri: Nht Din Pht, Nguyt Din Pht. Mi ngi s c mt cm nhn no v s vic ny, mc d hu nh chng hiu g ngha ca cu ni l lng v chnh ngi ni n c dng g. L lng thay, Vin Ng cng nh Tuyt u, hai v chng lm g gip ngi khc hiu c li pht biu k c trn trong li bnh xng khng, trong k tng cng khng. R l hai v quan nim vic lm ny hon ton khng cn thit, hay l hon ton khng tt. Ni y chng ta phi t ni cho chnh mnh l mn ca nhng v Thin s ny t nhng iu kin tin quyt c th hiu nhng cu ni nh trn, nhng iu m chng ta cha c, cha tng t. H ng ngay trong mt truyn thng sinh ng ko di t hn mt nghn nm, mt truyn thng m chng ta phn ln ch bit c qua sch v. Nhng Pht danh c nhc n y ngay t u khng ch n thun l nhng m thanh tm thng; chng cng nh thc trong nhng v t tr tng tng, cm gic, cn i vi chng ta th hon ton xa l, hoc gi mi lin h vi nhng danh hiu m chng ta qu trng t nh. V s vic ny cho php ng hn , bt buc chng ta tm hiu xem Pht t Trung Hoa thi c nhng cm nhn g khi nghe nhng danh hiu Pht nh trn.
3 Nguyn vn: 4 Nguyn vn:
allem Abschied voran. Glaubst du, so hast du.
57
Pht- khng phi l mt nhn danh ngi chu u chng ta c l by gi cng r dn. Cng tng t nh chng ta gi mt vi ngi no l Tr gi, l Thnh nhn, C-m Thch-ca Mu-ni t gi mnh, chng t cng gi ngi l Pht-, ngha l mt Gic gi, ngi tnh thc, hiu bit trn vn, m nhn trch nhim truyn trao chnh php m ng ta tm c n chng sinh, khng phn bit chng tc, giai cp x hi. N l mt danh hiu tng t nh nhng danh hiu khc, v mi ngi u c th t danh hiu ny. im c sc nht, hay l im c nht v nh ca mt Pht- l ni dung v tm c ca tr hiu bit m ngi t c, hoc, trnh by mt cch r rng hn, c tnh cng cc ca ci c ngi gi l PHP, qui lut ca chn l. Php ca ngi qu quyt rng, n i n tn ngun gc v s tn ti ca con ngi, li ko h ra khi tt c nhng mi kt cu v vt vo khng trung mnh mng, gii thot n ra khi c nguy him ngho ca con ng m ang hnh h, v qua , mt cch tn ti mi, t do mi c th c thc hin. Th nhn l mt ci g phi c khc phc; ta dy cc ngi tr thnh nhng Siu nhn, Pht C-m rt c th tuyn b nhng cu nh th. Chnh v vy m ngay t u, trong danh hiu Pht- c hai m iu ph trm khc nhau: m thanh trm, rng tuch ca s v v v ngha, kt hp vi ting nhn nh t xem thng, khc t th gian, v nm cao vt pha trn, mc d m thm nh nhng nh mt b mt, mt khc nhc thn tin ca s chin thng v t do vng, hai m-tp i u nhau lu di, cho n lc hi t mt cm nhn rt Pht gio l t bi cng nh nhn nhn cuc sng mt cch mi. V tt c nhng g nu trn u c dung hm trong danh hiu Pht-, chnh v vy m tm hn n trong nhng th k sau khi c Pht Thch-ca Mu-ni xut hin chng bao gi mt mi trong vic lu n vinh hoa v mc to ln ca danh hiu ny. Cng nh th gii thc vt ca x nhit i ny, tr tng tng y cng sinh hoa ny mm qu mc a dng, vt hn tt c nhng g chng ta thng gp nhng min n i v chnh v vy kh m thng thc ni. C c mt lot kinh in mi xut hin vi ni dung chng g khc hn l danh hiu ca ch Pht. Ngi ta khng bao gi bit trong vic gn vo con ngi siu vit nht ca loi ngi nhng danh hiu tn tng, so snh ngi vi nhng g p cao qu nht v cng chnh qua m t nhc mnh ra khi ci bn cng, bc nhp ci thanh tnh ca ngi. Bi v tm thc linh hot chng bao gi ng yn ni no, n li nhanh chng tin ln mt bc na. nhn thc c c nghn danh hiu kia xut pht t tm thc Pht, chnh chng by gi li l tm thc, mi mi li l mt Pht- ca tm thc, mt hin tht, mt nh sng m trc n, nhng g hu vi v thng tr nn lu m. Khng gian v thi gian, ton th v tr ca qu kh, v lai xa tt v hin ti u trn y v lng ch Pht; khp mi ni, theo tng bc, mt tm thc nhy bn c th yt kin ch v bt c ni no, lc no. V trong s lng v i ny th ch v hp li ch l mt tht th tm thc duy nht, mt Php thn, c biu hin qua C-m Thch-ca Mu-ni vi mt hnh tng c th thn kin c. Chng ta li thy y: hin hu a dng trong mt nht th, v mt nht th dung hp tt c trong chnh n. B kinh ln nht trong nhng b Pht danh kinh cha ng khng t hn 11093 danh hiu ca ch Pht ch B Tt, c mt v tng ngi Bc n l B- Lu-chi dch t Phn sang Hn ng trong nhng nm 534-538. S tr ti Lc Dng, th ca t Ngu thi by gi v vng lnh vng triu thnh lp mt vin phin dch vi s cng tc ca hn by trm v tng. Song song vi b kinh qu s ny cn c nhng b nh hn, v nh mt b vi ba nghn danh hiu, mt nghn hiu thuc v ch Pht qu kh, mt nghn thuc v ch Pht v lai v tng t. Nhng p ng nhu cu thc hnh ca Pht t th mt b kinh th ba c v thch hp nht, to mi lin h gia mt danh hiu Pht vi mt cch t nhn li lm trn mt phng din no , c th ni l mt cch sm hi ti li. C mi nm vo thng chp, cha chin li t chc mt bui l Pht danh v trong bui l, Pht t t nhn nhn nhng li lm, sai tri vi phm, nim danh hiu v cng c ca ch Pht; ngay lc ny, b kinh th ba c tng nim. Phm th by ca kinh ny trnh by nh sau: Sau , ta thy Nguyt Din Pht. Th mnh ca Pht ny ch di mt ngy mt m. Nhn qua gng mt ca Nguyt Din Pht ta li thy mt v Pht khc; v ny mang hiu Nht Din. Th mnh ca Pht ny di mt nghn tm trm nm. Nh vy th r l M i s ang ngh n bui l Pht danh thng chp va qua trong khi nm trn ging bnh.
58
Bnh ging
Gi y, ngay trc mt, mt vin ch vi v cung knh, hi thm sc kho ca tn s. V ngay t ng ta bng nhin bc pht ra nhng li: Nht Din Pht, Nguyt Din Pht! Th mnh ca Pht ny mt nghn tm trm nm, ca Pht kia mt ngy mt m. V chnh ngay y cng mt v, t nht ko di cuc i ca mnh n nm th tm mi. m tui, m ngy, hi thm sc kho nhng th ny khng phi l nhng tr a tr con hay sao? Chng ta c l do ni rng, nhng nim nh th nm sau nhng li ni ca ngi ang nm trn ging bnh ch cht ny. Nhng khng phi v l m Vin Ng khng tha nhn quan im cho rng, M i s ng tip vin ch. Bi v khng phi hai danh hiu Nht Din v Nguyt Din c nhn mnh y, m ch l biu th Pht-. Trong bn kinh M i s nhc n th ngoi hai v Pht ny cn c rt nhiu v khc c nhc n, v cng vi v s nhng v khng c nhc n ch v ch l nhng kha cnh ca mt thn nh sng duy nht. l mt ban hp xng v i v ting ni ca M i s vng ra t ni y, nhng ton ban hp xng ny n cng ch l PHP, mt qui lut v tr dung hm tt c. Bi v, thm vo nhng g m b kinh Pht danh k li v nhng nt huyn diu ca ch Pht v tn thn h v bin, th li c mt s vic trc tip i u nhng nt miu ho thn thoi trn m M i s trc nhn t v thy, truyn trao t nhiu thp nin i mnh cho chng t, mt s m bo khng th hiu ni: Tm ca mnh, chnh nh n ang l, chnh l Pht; bn ch cn tin tng, n ri cng s thy, s nhn thc c s vic ny. Nu qun st nhng cu cui c truyn li ca M i s trong nh sng ca mt cch nm bt s vic to bo nh th, bt cu ni nhng g khng hon ho vi ci ton ho, ngi ta cng s hiu v sao Vin Ng khng gii thch tng tn li pht biu k c ny m thay vo , ch phn bc tt c nhng cch phn gii trn c s tri tnh, t duy thng thng. Nhng by gi l mt thi im hay c li nhng g S trnh by trong li thu th, xem S hiu cu ni ny nh mt i dng hin tin m so snh vi n, tt c nhng phn on ring bit u sai, khng nh cng nh ph nh; v sau l cu th nht trong li bnh xng, mt cu cha ng li gii thch hp l duy nht: M i s chng ng p cu hi ca vin ch, m trong nhng li ni mang tnh cht thn thoi ny c bn l mt T tnh hin by, mt bn th nh li thu th ni che y tt c, tri cng nh t. Vi tt c nhng g c trnh by, Vin Ng ch xc nhn ch ca k tng k n ca Tuyt u, v S by gi nhc nh n tnh cht qui l cng nh kh hiu ca n.
V k tng
Bi tng ca Tuyt u rt k c. Trong dng k u, S ch lp li li ni ca M T. Trong dng k th hai, nh chng ta bit c qua li bnh xng ca Vin Ng, S trch mt cu m trong , mt v Thin s th h trc vi hiu Thin Nguyt ch trch tnh kiu cng t ph ca mt v ch hu. V nhng dng k tip theo nu r l, ch vi cu k c trch ny, tc gi trnh by tt c nhng g lm chn ng ng ta qui v cu ni ca M i s, thm ch nhn mnh rng, vi dng k, ng ta thc hin mt s vic hi hu, ch thnh tu sau hai mi nm tm kim nhc nhn, v gi n c gi mt yu cu l ng xem thng cng lao ot minh chu t hang rng xanh ca mnh. Nh th th chung cuc c ngha l: nhn thc c ngha ch tht ca chnh ht minh chu ny dng k c tuyn trch v nn quan tm n n. Nh vy chng ta nn tm cch gii thch nhng hnh ng qui l ny. V cng d nhin l li gii thch ny ch c th xut pht t bn cng n; v chnh n c ca tng trong bi k. Nht Din Pht, Nguyt Din Pht ch cu ny v ngoi ra khng cn g quan trng khc i vi Tuyt u. Nu S dng nhng phng php b n nh th th s vic chung qui ch c th: chnh s Tuyt u cng b hp dn v xuyn sut bi nhng nt b n huyn diu ca cu ni ny. Nh vy, iu b n v huyn diu y chng phi l mt s vic no khc hn l Pht qu. B mt ca Pht qu ni y khng phi l Mt gio5 thng c nhc n, chng phi mt ci g c bit che y mt v Pht t bn ngoi, mt cch b sung t nhng chuyn khoa k diu, t ti nng ca nhng v php s n lp c s trn chnh bn tnh ca Pht qu. N cng l s b n c trnh by trn mt phng din no qua nhng li ca Schiller:
5
g: Esoterik.
59
Trong thm tm li pht biu to ln: chng ta sinh ra v nhng mc ch thin ho. V nhng g xut pht t ting lng, chng khng la di tm hn.6 Bi v phm phu c c tt l nghi ng nhng g thin ho cao thng; n phi c bo v trc mi nhim, khng th t ph by trc mi cp mt. V mt thin ho trong thm tm chung sng rt thn cn vi mt trn tc nn n c nguy c ln l b m bi trn lm nhim, thm ch b li dng v qua tr thnh bt thin. An lc ca Pht qu, c biu hin qua nhng li ca v thy nm trn ging bnh ch tht s hin din ni bn ng v th gii xung quanh chm lng, c qun lng. Mt khi tiu ng vng dy, t nhn mnh l mt Pht- th mt tr a tr ngu l nhng g cn st li ca Pht qu cao thng. Cc v Thin s u r y chnh l im khn nn7 khn nn nht trong lnh vc tn gio ca mnh. T cm gic sung sng tuyt nh ca Pht qu cho n vc thm ca tm t t la di, kiu cng t ph ch l mt bc nh. Vin Ng a ra mt v d in hnh trong li bnh xng v k tng. Vin Lc cng, sau ny cng c bit di hiu Ph Sn Php Vin, trong thi nin thiu b cm gic Pht qu lm m qung, t thi phng ln thnh mt hnh tng thn thoi v tin l c th gy n tng n mt v th gi cht phc vi nhng hnh ng nh th, cho n khi c v ny nhc nh v u lu ca mnh, c nh thc quay v hin tht. Nu phi trnh by b mt ca Pht qu, hin hin sng ngi qua li ca M i s trong mt bi k th Tuyt u ch c th thc hin mt cch m thm kn o. Tt c nhng g S ni ln cho mi ngi nghe c ch c th l nhng li ph nh. c bit l S phi cnh co mi ngi, khuyn h ch c nh d, khng nhn ra mc kinh khng trong li ni ca v T, khinh thng thay v phi nghim chnh ch trng n n. Nh vy, v ny dy: Tm ca chng sinh, d khng hon ho th no i na, chnh l Pht, l mt Bc gic ng. V trn ging bnh, ng ta tht ra mt cu theo ngha va nu trn, c v nh ng ngay trong ban hp xng ca nhng ng ton ho, nhng Bc gic ng. Mt tm thc nh vy khng ph v gii hn dnh cho nhng ngi th tc hay sao? S vic ny chng tng t nhng g ngi Hi Lp gi l ngo mn,8 ngi Do Thi v Gia T gi l tit c thn linh9 hay sao? t Trung Hoa cng khng c nhng cm a nht nh no m chng ai xm phm khng b trng pht hay sao? V qu nh th, nu chng ta so snh nhng li ca M T vi tt c nhng g khc, nhng li trao i hng ngy ca nhng ngi xung quanh, v d nh a li hi thm sc kho ca vin ch ln cng ng cp so snh th chng chnh l biu th ca mt s ngo mn, khinh mit t tn ng b trng pht. Trong thi suy tn ca nh ng, vo khong trc hoc sau nm 900, Thin s Thin Nguyt ch trch phong ngo mn ca mt v ch hu tr nn c lp trong mt bi k c Vin Ng trch dn. Trong , S nhc n hnh tng ca cc v vua, cc nhn vt huyn thoi thi thng c Trung Hoa, c ton th dn chng tn th nh nhng v thn bo h, lp quc. Trong i ng, ngi ta phn h ra thnh hai nhm, nm v ba: trc tin l Tam Hong, mt trong nhng v tiu biu y l Thn Nng, v sng lp nng nghip v sau l nhm Ng , vi Hong v ngi v khai sng vic nui tm ly t; Nghiu, Thun l hai v vua mu mc. Mt thi s khng th no miu t chnh xc k mi giu phch li hc lm sang hn l gn vo mm ca hn nhng ch: Ng Tam Hong l ci g? Bi v hnh tng ca nhng v c nhc n y l nhng ranh gii m thng dn khng c php xm phm, ngay c trong t tng. i vi Tuyt u th y chnh l li gii p tuyt ho nht, ri sng cng tn b mt ca bn cng n ny bng nhng phng tin rt gin n, t hao li tn lc. V chnh nhng li ny, nh Vin Ng ni, chng phi c hiu st ngha nh tc gi ca chng mun c hiu: ch trch phong cch ngo mn t ph m ngi ta c th nghe t li ni ca M i s dnh cho vin ch, cnh co nhng ngi nh d ch bit lp li nhng ch ny m khng r sc mnh ca thuc n nm trong y. Chnh v vy m li khuyn c gi n nhng Np tng sng mt, tc l nhng ngi ngy ngy tip xc vi danh hiu Pht nh th rn vi l nung, v v vy ng trc c nguy ln hn nhng ngi chng bit g n danh hiu Pht.
6
Nguyn vn: Im Herzen kndet es laut sich an: zu was Besserem sind wir geboren. Und was die innere Stimme spricht, das tuscht die hoffende Seele nicht. 7 g: heikel 8 g: Hybris 9 ; g: Blasphemie
60
Bnh ging
Nht Din Pht, Nguyt Din Pht nhng li pht biu nh th ny khng th c dung cha trn t Trung Hoa, ni c hiu l tiu chun ca l ngha v trt t. Chng vt khi phm vi, tiu chun ca th gian. S vic ny phi c nhn ra v gi cht trong mi trng hp. Nhng M T v v ch hu kiu ngo c Thin Nguyt miu t rt chnh xc kia c cng ng trn mt ng cp hay khng th li l mt cu hi khc. Tuyt u c th an tm c gi phn on s vic ny. Nu h c cp mt sng thu sut M i s th mt th gii mi m toang ra, v tt c nhng g xung quanh u mang mt gng mt mi. V s vic s din bin nh mt cu ngn ng Nht Uso kara deta makoto: Mt s tr ngu tr thnh s tht. Nh th thi cng huyn diu, nguyn lai vn l mt b n nghn thu, mc d mi ngi mang n trong lng chnh v vy, n ch mun c hiu l mt b n, ch mun c x l, nm bt mt cch nh nhng. Chng ta c th ly s Tuyt u lm gng. Ch vi hai cu ni, v ngay c hai cu ny cng chng t sng tc, S trnh by tt c nhng g c th c trnh by v li ca M i s: Nht Din Pht, Nguyt Din Pht, Ng Tam Hong l ci g?
61

Tc th t: c Sn cp o d hi Thu th ri quang my tnh cc ngi khng th ch ng v Ty. Thi tit, nhn duyn li cn phi ty bnh m trao thuc. Th ni xem ci no ng: tung honh t do ng, hay gi cht ng? Hy xem th cng n sau y! B n t c
c Sn n Qui Sn. Cp o di nch, bc ln php ng, i t ng sang Ty, t Ty sang ng, nhn xung quanh, bo: Chng c g c, chng c g c! v ri php ng. Tuyt u trc ng: Khm ph ri! n ca cng, c Sn li ni: Cng khng c hnh ng qu vi. Sau y uy nghi bc vo ln na yt kin. Khi Qui Sn va ngi, c Sn a to c ln cao tha: Ho thng! Qui Sn toan nm pht t. c Sn tin ht mt ting: H! Pht tay o ri bc ra ngoi. Tuyt u trc ng: Khm ph ri! Sau khi xoay lng ri php ng, c Sn mang giy c ri ra i. Ti n, Qui Sn hi v th to: K n lc ny gi u? Th to p: ng ta ri php ng ngay lc y, mang giy c ri ct bc i. Qui Sn bo: ng ta sau ny s ln nh c phong, dng am c ri t trn y m mng Pht m T. Tuyt u trc ng: Trn tuyt cn thm sng! Trc ng
c Sn n Qui Sn. Hn mang mt tm vn trn lng [v v vy ch nhn c mt pha]! Mt con chn tinh! [Dn chng min ng v ng nam tin rng, chn tinh c th xut hin di nhn dng v m hoc ngi.] Cp o di nch, bc ln php ng. Qu l do lm ngi ta nghi ng! C mt s tht bi! i t ng sang Ty, t Ty sang ng. Thin qu mc! Nhng lm nh th lm g? Nhn xung quanh, bo: Chng c g c, chng c g c! v ri php ng. Cho hn ba mi gy! Ch kh xung thin ng khip tht. S t con ch tht phi rng cho tht hay. [Xa nay ngi ta u so snh nhng li thuyt php v y ca c Pht vi ting rng ca loi s t.] Tuyt u trc ng: Khm ph ri! Sai! ng! im! n ca cng, c Sn li ni: Cng khng c hnh ng qu vi. Bung lng, xit cht. Ban u n ra v qu cao qu, sau li qu thp hn. Ai bit li phi t sa mnh. Nhng my ai lm c nh vy? Sau y uy nghi bc vo ln na yt kin. C lm ra v y nh trc y. thua cuc ln th hai ri! By gi nguy him y! Khi Qui Sn va ngi Nhng cp mt lnh ang hng nhn ng ta. Ai mun vut ru hm th cng phi tm c c Sn mi c; ch nhng ngi nh th mi m ng ni. c Sn a to c ln cao tha: Ho thng! thay u i mt. Chng c gi m hn lm sng dy.
Bnh xng
Qui Sn toan nm pht t. Phi mt ngi nh th mi lm c vic ny, nu khng th chng kham ni. ng ta vn hnh chin thut ngay t trong lu chin. Nh vy cng lm cho nhng ngi thng minh nht thin h cm nn. c Sn tin ht mt ting: H! Pht tay o ri bc ra ngoi. Con chn tinh thy v hiu nh th y. Mt ting ht c quyn c tht, c chiu c dng. Hn lc no cng nm bt gi sng, chi a vi my m; nhng by gi hn mi tht l k c hn c. Tuyt u trc ng: Khm ph ri! Sai! ng! im! Sau khi xoay lng ri php ng, c Sn mang giy c ri ra i. Mt cnh tng qu hay! Nhng cng n c trnh by y cha xong u. Trn u ng ta qu c ci nn, nhng di chn th li mt i giy. Thn mnh mt ri cn u! Ti n, Qui Sn hi v th to: K n lc ny gi u? Sau khi ph sn bn ng ng ta sang bn Ty khai bo. Cp mt th nhn ng nam, nhng ngh th li nhm v Ty bc. Th to p: ng ta ri php ng ngay lc y, mang giy c ri ct bc i. Con ra linh vi ci ui l lt! [Ngi ta thng ni l loi ra ny mc d trng b ct nng ven bin v che y trng rt k trnh nhng loi chuyn cp trng, nhng trn ng ri li li du trn ct qua ci ui qu to ca mnh, tit l ch va du trng. N cho hnh ng du trng ny l tht hay, nhng qua ch cho ngi khc bit thm ch si ngc ca mnh.] Cho hn n ba mi gy. Nhng ngi nh th phi c nhi no mt cch tng tn. Qui Sn bo: ng ta sau ny s ln nh c phong, dng am c ri t trn y m mng Pht m T. Gic qua lu ri mi trng cung. Chng ai nhy thot nhng cu ny, ngay c np tng gii nht trong thin h. Tuyt u trc ng: Trn tuyt cn thm sng! Sai! ng! im!
Bnh xng
Gip Sn [tc l ta y, Vin Ng tr tr ti Gip Sn] h ba cu ch ch [trong trc ng v bn cng n, tc l Sai! ng! im!], cc ngi c hiu khng? C lc [i dng hin tin] nm ly mt cng c to thnh mt tng Pht vng su trng, c lc li nm ly thn Pht vng su trng lm thnh mt cng c. c Sn nguyn l mt v ging s, chuyn ging kinh Kim cng ti t Ty Thc. Cc trng phi chuyn ch vo gio l dy rng: Tu hc n trnh Kim cng d nh v sau t tr hu i hi phi tu hc uy nghi Pht c nghn kip, phi hc t hnh ca Pht c vn kip, v [ch] sau mi tr thnh Pht. Nghe loi ma qui phng Nam tuyn b Tm chnh l Pht, S ni gin n mc vc ngay b s sao [ch gii kinh Kim cng] ln lng, hnh cc thng mt mch n phng Nam dit tr m ma qu ny. Cc ngi thy cha! Mt k lanh li dng mnh nh th y! u tin, S n L chu. Trn ng, gp mt b lo bn bnh chin, S bn t gnh s sao trn lng xung t mua bnh n im tm. B lo hi: Thy ang vc g trn lng. S p: Kim cng kinh s sao. Nghe vy b lin ni: Ti c mt cu hi, nu Thy tr li c th ti b th bnh im tm, cn tr li khng c th i ch khc m mua! c Sn p: C hi! B lo hi: Kinh Kim cng bo rng: Tm qu kh khng th nm bt c, tm hin ti khng th nm bt c, tm v lai khng th nm bt c, nh vy th Thng to mun mua bnh im tm no by gi? c Sn chng bit ni g. B thy th bn ch S n tham vn Long m. Va mi t chn vo ca, S hi: Nghe danh Long m lu, nay gh n m th chng thy, m Long cng chng hin. Ho thng Long m ang n mnh sau tm bnh phong lin ni: Chnh ngi ang ngay trong Long m. S lin l bi ri thi lui. n m khuya, S vo tht ca Long m, ng bn cnh hu. khuya, Long m hi: V sao ngi khng i? c Sn lin trn trng co t, vn mn bc ra. Thy bn ngoi ti, S bn tr vo ni: Bn ngoi ti qu. Long m lin thp mt cy uc giy a S. Ngay lc S a tay ra tip th Long m thi tt cy uc. S hot nhin i ng, lin l bi. Long m hi: Ngi thy g m qu ly? c Sn p: T by gi tr i con khng cn nghi ng nhng li ca ch Ho thng trong thin h. Ngy hm sau, Long m thng ng bo: Chng ta
63
Tc th t: c Sn cp o d hi
ang c mt g Hn, rng nh kim bn, ming t chu mu, d cho hn mt gy cng chng thm quay u li. Hn ngy n s mang o ca ta ln nh ni cao cht vt. c Sn lin mang ng s sao ca mnh ra trc php ng. Tay cm mt ngn uc gi cao, S ni: Tt c nhng ngha huyn diu trong li ni tng t mt si tc nm vo thi h mnh mng, tn cng nhng hiu bit v then cht th gian nh mt git nc ri vo b c. Ni xong S lin t. Sau, nghe Qui Sn ang hong ho hng thnh, S lin thng n ni Qui, v vy m c cuc hi ng ca hai bc tc gia. Cha m bao hnh l, S thng ln php ng, i t ng sang Ty, t Ty sang ng, nhn quanh v ni: Chng c g, chng c g! Ri i ra. Cc ngi hy ni xem: ngha ca hnh ng ny th no? N khng o ngc tt c hay sao? Phn ln mi ngi u nhm ln, ni rng: c Sn gi mt thi kin lp [mt thi ng trn c s nh nguyn, sng trong th gii th, phi]. Nhng chnh n chng tng can g vi s vic ny. C nhn xem S hnh ng nh th no! V chng ta ch c th tht ln: Tuyt diu! V vy [nn c nhn] mi ni: Ai mun l ngi xut chng phi c mt tm thc linh anh. ng u vi k hn mnh ch c s t con mi dm lm nh th. Ai mun thnh Pht th phi c cp mt sng sut, nu khng th nghn nm tri qua vn khng t mc ch. n y phi thng sut tt c, v ch khi no c nh vy mi tht s thnh t. V sao? V Pht php khng dung hm a s. V nh th th lm sao c th bm vo tnh kin c? Trong tm c ca c Sn li c th cn ch cho nhng vic vn vt nh vy hay sao? Chnh v vy nn Huyn Sa mi ni nh sau [v phong cch ca c Sn v nhng li: Chng c g, chng c g!]: S vic ny tng t nh nh trng thu trn mt h, v by gi ting chung vang vng trong m khuya tnh mch, theo c nh m m thanh chung vang vng u n, chm n nhng ln sng trn mt h nhng khng tn ng chng. Tuy vy, chng vn cn l nhng s vic trn b bin sinh t [trong th gii hin hu, nh nguyn; n d khng th trnh by ton vn tm trng c Sn]. y ngi ta khng cn nhc n c mt, th phi, v cng chng nhc n nhng th nh k c huyn diu. V k c huyn diu cng khng cn y. Cc ngi lm th no hiu c Sn t ng sang Ty, t Ty sang ng? Hy ni th xem: ch nm ch no? Lo Hn Qui Sn chng mng n c Sn. Nu mt ngi no khc khng phi Qui Sn c l b hn h nhc mt phen. C nhn xem tc gia Qui Sn tng kin hn nh th no! S ch ngi yn nhn s vt n ri i. Nu khng bit cn nhc, c lng xem gi n t hng no th S c l khng t c bn lnh nh th. Tuyt u xen vo vi trc ng: Khm ph ri! ng l tng t nh mt cy ct st. V mi ngi thng gi nhng li nh th l trc ng. Nhng, cu ny [Khm ph ri!] hng v hai mt, m li khng lu li hai mt. Cc ngi lm th no hiu c cu ni Khm ph ri ca ng ta? ng ta khm ph s vic g? Th ni: ng ta khm ph c Sn, hay khm ph Qui Sn? Khi ra n ca th c Sn thm tm li mun tm hiu s vic n ni n chn, t nh: Ta cng khng c qu vi. S cm nhn nhu cu trnh xut ng tng tm can trc Qui Sn, bc vo mt php chin quyt lit vi ng ta. V nh th, S li y uy nghi, bc vo tng kin. Sau khi Qui Sn ngi, c Sn a to c ln cao ni: Ho thng! Qui Sn ra v nh mun nm pht t, v c Sn ht ln mt ting: H! pht tay o ri i ra ngoi. Tht l k c! Nhiu ngi ni rng, Qui Sn khip s c Sn no c tng can g n s vic? Qui Sn cng chng t v g bi ri. V vy [nn kinh i tp1] mi ni: Tr siu vit loi cm th bt c cm; tr siu vit loi th th bt c th; tr siu vit loi ngi th bt c ngi. Nu ai tu luyn v t c Thin nh th th tn i a, sm la vn tng, thin ng a ngc, cy c ngi th nht thi tn cng ng ta bng mt ting ht ln ng y cng chng quan tm n. V nu mt ngi no lt thin sng, qut tho xua tan i chng, ng ta cng khng quay u li. S vic ny cao vt nh thin, thm hu nh a. Nu Qui Sn khng c bn lnh ct t li ngi trong thin h th ngay lc ny rt kh trc nghim hn y. Nu khng phi l thin tri thc ng u mt nghn nm trm t th
i tp kinh (s: mahsanipta-stra), mt b kinh tng hp tt c nhng bi kinh ca i chng b (s: mahsghika).
64
K tng
n ni ny kh m thng sut v ngi c. Qui Sn bn tnh k hoch trong doanh tri quyt nh chin thng t khong cch xa mt nghn l. Sau khi ri php ng, c Sn mang giy c ri ct bc ra i. Th ni xem: ng ta suy ngh g lc ny? Ngi ni th xem: c Sn thng cuc, hay bi cuc? Phong cch i x ca Qui Sn nh th l thng, l bi? Vi trc ng Khm ph ri! Tuyt u trnh by cng phu ca mnh. S nhn thu sut ci huyn diu cng cc ca c nhn. V S lm c nh th th qu tht l k c! Nt ng2 ni: Tuyt u ni hai ln Khm ph! S xut ba li bnh v chnh qua m S hin by ngha ca cng n, nhn tng t nh mt k ng bn cnh phn on hai ngi nu trn. Lo Hn [Qui Sn] ung dung ch n ti, v ch lc y mi hi th to: K n lc ny gi u? Th to p: ng ta ri php ng ngay lc y, mang giy c ri ct bc i. Qui Sn bo: ng ta sau ny s ln nh c phong, dng am c ri trn y m mng Pht m T. Cc ngi th ni xem: ch ca ng y ra sao? Lo Hn Qui Sn chng phi ngi ho tm. c Sn sau ny mng Pht m T, nh gi tt ma; c vn nh xa, chng bao gi ri khi hang ng ca mnh, b lo Hn ny nhn thu nhng k xo bnh sinh ca mnh. Nhng chnh ngay y, chng ta c th ni Qui Sn th k cho hn hay khng? Hay l chng ta nn hiu: S l mt h ln vy quanh hn ni; l l gii c th gi by l chn bo? Nu suy ngm nh th th vui thay, chng lin h g c! Tuyt u bit im tinh yu ca bn cng n. V vy S mi can m a ra li phn on ca mnh: Trn tuyt cn thm sng. V nh th, S ln th ba nm ly s vic ln tay ri trnh by n mi ngi. Nu ngi thy c th ta s cho php cng Qui Sn, c Sn, Tuyt u tham thin. Nu mt ngi no khng th c nh th th vic ti k cn phi trnh l vng sinh tnh gii.
K tng hm ph ln u! Khm ph ln th hai! Trn tuyt cn thm sng! Sut cht na ri xung vc thm. Phi k tng qun b bt gi ni k ch Thot ra hon ton, ai c nh ng ta? K chy thot nhanh K chng bung tha Trn nh c phong ngi trn c i ch, mt bi tng ngho nn! Nht khm ph Nh khm ph Tuyt thng gia sng tng him o
2 Nt ng ( ) l tn ca mt thin vin, ni Vin Ng tng gio ho trong mt thi gian ngn. Tn ny ng thay cho Vin Ng v dn u mt cu ni ca s. C l on vn ny c nhng ngi sao chp gn vo bi v n chng ni g thm, thm ch chng mt.
65
Phi k tng qun nhp l nh Ti c hon ton nng k c? Cp tu qu Bt phng qu C phong nh thng tho l to t! Trc ng v k tng
Khm ph ln u! Li cn vng vng trong tai. Qua lu ri! Khm ph ln th hai! Mt cng n cha hay sao m li thm vo cng n th hai? Trn tuyt cn thm sng! Sut cht na ri xung vc thm. C ba xut trnh din, khng xut no ging xut no. Ri i n u by gi? Phi k tng qun b bt gi ni k ch. Nguy him! Chng cn nhc cng h th tng qun bi trn. [Nh Qui Sn nhn nhng khi c Sn lc vo sn lm ca mnh.] Nhng cng tan thn mt mnh. Thot ra hon ton, ai c nh ng ta? ng ta sng li ngay trong ci cht. K chy thot nhanh. Chng g c, c ngh xung quanh khng mt ai! Chng cn g c ngay khi ngi c th sn ba mi su chin sch, v vn dng thn thng thm vo ! K chng bung tha. L l c th cm ho loi bo. ng ta x mi tru. Trn nh c phong ngi trn c. Cc ngi thy y! X mi ngi vn cha phi l k c! V sao mi ngi li ngi trong c? i ch, mt bi tng ngho nn! Hiu chng? Hai mi kim chm nhau. H xm i xm ba i trn con ng c [Qui Sn, c Sn, v Tuyt u]. K th ht, k th g nhp. V gi y c mt cuc u !
Bnh xng v k tng

Mi ln tng mt trong mt trm cng n, Tuyt u u thp hng cu nguyn. chnh l l do v sao nhng bi tng ny c ph bin i. S thng tho vn chng, c kh nng sng ri cng n. S ngi bt xung t, hai chn tro ngang, p cho tht k; v ch sau mi h bt. V sao? Bi v Rng rn d phn bit, cn np tng th kh m la h. Tuyt u tham cng n ny cho n khi thu c. Sau h ba c nhng ni then cht ca n v nh th, gom chng li thnh mt bi tng. Trn tuyt cn thm sng! Sut cht na ri xung vc thm. Nh vy th hnh ng ca c Sn va qua c th so snh vi ai? c duy tng t L Qung, mt nh thin x thin tnh, c vua phong chc Phi k tng qun. Thm nhp doanh tri ca k ch, ng ta b Thin Vu bt giam. ng b thng v ct vo gia hai con nga, buc phi nm yn di t. ng gi v cht, lic nhn bn cnh thy mt r H c nga tt phi ngang qua, lin nhy vt ln x hn xung nga, ot cung tn phi v pha Nam, nh lui m qun truy kch bng cung tn v qua thot nn. Tuyt u ly lm v d cho c Sn, cho trng hp S bc vo ln na tng kin Qui Sn, ri sau nhy vt ln v bin mt. Hy nhn c nhn [Qui Sn], xem ng ta nhn nhn, ni nng, hnh ng, x s! Chng ta phi ni ngay: Mt bc anh linh! S c bn lnh git ngi m khng chp mt; c th khin ngi thnh Pht ngay ti ch. Bi v ai c th lm ngi khc tr thnh Pht ngay lp tc, ngi y cng c kh nng git ngi m cp mt chng h ng. Nh vy chnh gi l: T do t ti. Nhng ngy nay li c nhng hng ngi, khi ng n mt cng n th lm ra v nh np tng c kh khi. Nhng ch m vo nh nh mt cht thi, th cong lng li, i v xui ngang, r ri thnh by tm phn v v vy, mi kt cu tng tc cng chng cn.
66
Bnh ging
V vy nn c nhn3 mi ni: Gi mi tng tc mi tht l kh. Hy nhn xem nhng ngi nh c Sn, Qui Sn ng vng trong y nh th no. Ch v mang mt phong cch, kin gii hon ton khng c mt du tch no ca s bung lng, gin on. V nu phi phc hi hon ton tnh tng tc th cc v c bit bao nhiu nng lc! K chy thot nhanh. Mt ting H! v c Sn bin u mt. ng l tng t nh trng hp L Qung b bt, by mu tnh k trn thot, vi mt mi tn duy nht h c v tng, thot khi t lao. Phong cch tng xut ca Tuyt u chng t rng, S l mt bc thin ngh. Bi v c Sn quay lng ri php ng nn ngi ta qu quyt rng, S l ngi thng cuc. H khng bit l lo Hn [Qui Sn] xa nay c mt ci g trong thm tm khng cho php hn [c Sn] vt mt. Tuyt u tng tip: K chng bung tha. Bi v ti n, Qui Sn hi th to xem v khch sng n gi ang u. Th to p: ng ta ri php ng ngay, mang giy c v ct bc ra i. Qui Sn lin ni: ng ta sau ny s ln nh c phong, dng am c ri t trn y m mng Pht m T. Lm sao m ngi ta c th hiu c l S bung tha c Sn y? Qu tht l k c! V v sao Tuyt u li tng: Trn nh c phong ngi trn c? Sau , S li thm vo mt ting qut. Cc ngi th ni xem, s vic ny dn ti u? C tham qun thm ba mi nm!

Chng ta ch cn so snh li thu th ny vi hai li ca cng n th hai v ba th s nhn ra ngay tnh cht lng din tng t trc y ca n, mt c tnh bt kh khim khuyt cho kin khang tm thc, l chnh ci m chng ta gi l s vic hng thng v hng h. Hy hng nhn cc v sao, hy ch trng n nhng no ng,4 cu ni ny ca Wilhelm Raabes trnh by t tn y lng ca cc v Thin s. Cao lm l ch v ch ni thm vo l chng ta ngay lc y khng nn e d qu, m ci m tm lng ton trit, khng cn nng ta ni no n nhn h khng mnh mng, bn tnh ch tht ca chng ta, ri sau quay v nm bt th gii hin hu v v v ngha ny mt cch mnh bo, nh thi th, khonh khc i hi. Nh vy th: Khi mt tri ng cao min Nam Trung Hoa th gn nh im , ngi ta chng cn xc nh c phng hng. V lc ny chnh l ch Trng rng ca B- t-ma, Ci minh bch ca Triu Chu v i dng hin tin, chng h thuc vo qu phm php tc no ca M i s trong bn cng n va qua. Nhng ngi no i trn con ng hng thng cng phi quay v hng i nghch. Nu khng th nhp p ca cuc sng tm linh s ng yn. C chp ni nht v, ni m tt c nhng im c bit u c ho ng, chng cn nhng s vic bit lp, chng cn ta cn ngi cng tai hi nh trng thi sa lc vo th gii hin hu. Chnh ngay c Pht sau khi thnh o xem ting ni m thm khuyn ngi nn an tr vnh cu trong ci tnh mch, nhp nit-bn ngay lc y l li cm d ca ma vng, quay tr v ni kh ca chng sinh, mang nh sng m ngi tm c truyn trao cho h, v vi hnh ng ny, ngi bc vo phm vi ca qui lut nhn qu, tha nhn qui lut ca thi gian v khng gian. Ngi xem hnh ng cu chng sinh ca mnh nh hnh ng ca mt v y s, i tr mi trng hp ng thi im, trao truyn dc liu ph hp vi cn bnh ang hin hnh. S c gng cu chng sinh ca c Pht v cc v i s sau ngi cng u c xc nh bi s lun chuyn lin tc ca tm thc gia hai thi cc, hng thng v hng h. V s kin ny cn ty thuc vo c tnh ca nhng v t. Phn ln nhng ngi n tham hc u bm vo th gian, t ng, bm vo tr phn bit v nhng cp i i, yu ght ngn gn: bm cht vo nhng hin hu a dng. Chnh v vy h phi c lay chuyn hng cp mt v pha trn. Th nn, v Thin s dy mt ngi m p nhng kin gii nh th vi
3
C nhn y chnh l ng Sn Lng Gii ( ), thy ca To Sn Bn Tch, c nhc n trong bi k cng n th hai. 4 Nguyn vn: Blick' auf zu den Sternen, hab' acht auf die Gassen.
67
mt bn tay cng rn, khng th lng, chim ot tt c nhng g m hn c th nng ta vo, x tan, tho tung, ngay c tm m sng tn m m ca hn. Cch gio ho mnh bo ny chnh l ci c bn cng n y gi l gi cht.5 Ai theo ui con ng hng thng phi gi cht, chim ot, bp cht v git ht tt c nhng cm xc ca t ng v thc phn bit ca n. ng ta th bo, khng chp nhn tho hip, ng y ngi ni phng i mt t trn nh c phong siu vit mi tp lu nhn th, v nn lng, bi v nhng g ng ta mun ch n khng th no t c qua ngn ng. Nhng cng c nhng ngi khc n vi nhng cu hi nan gii ca h, nhng v tng tin xa trong qu trnh tu luyn on nim, t khc th gian ri bm cht vo . H khng bit rng, chnh h ang b vy ph bi nhng kin gii cung in khng cn bit n trng hp h t thnh qu g , vn cn vng vo nhng s vic v ngha, vn cn phi n ung, thc ng nh nhng ngi khc. Kin gii c chp cng c th dn n nhim c, dn n ci cht ca cuc sng tm linh. Nhng ngi nh th phi c nhng v Thin s dy d, xoay v nhng s vic hng h, v lm c nh th th v thy ny cng phi vng tin i trn con ng ny. ng ta phi sng cng nhp iu vi th gii hin hu, phi gio ho mi t ty theo cn c, phi n thi tit nhn duyn, lng, cn thn, phi ni l lo lng cho chng t vi mt Lo b tm. Khi dy chng th ng ta khng tic li, ho phng, t nhin, ngn gn: ng ta c nhng hnh ng i nghch nhng g m chng ta thy trn con ng hng thng. Thay v gi cht th ng ta tung honh t do, t nh c phong bc xung, sa vo m c tr chuyn vi ngi. Nhng chng ta khng c hiu s i nghch ca hng thng v hng h, gi cht v tung honh t do l mt ci g , l mt qui lut c nh. Trong cuc sng hng ngy nh n ch tht l, nhng si t ni u u bin chuyn rt nhanh gia hai thi cc, ngi ta khng th no nm ly mt ging mi ring bit v qu quyt rng, chnh n dn dt v hng ny hoc hng n. Ngay trong mt khonh khc m tnh tnh kht khe nghim ngh ca v thy c th tr thnh nhn nhng, khoan dung, v khi ng ta c v nh mnh sa vo m c cng ngi thng lng th chnh lc ny y, ng y nhc bng cao vt, li cun nhng ngi khc i theo. Tnh cht lng din ny khng phi ch l mt phng tin gio ho, ch l phng php. N lp c s chnh ngay trn chn l, l mt s tit l ca mi kt cu huyn diu gia ci Nht th mt bn, v hin hu a dng mt bn. Ai c m p bi nht th th khng cn nhng g c bit, khng cn nhng chng sinh bit lp i vi ng ta, ngay c ci chn l tuyt i. i vi ng ta th, nh mt n d ni ting trnh by, mt ng Pht v i tng t nh mt cng c b t. Nhng sau th ng y s hng cp mt nhn xung, v s tm thy trong mi cng c nh b tt c nhng tr hu, vinh hoa ca Pht- trng cu. Mi quan h bt kh phn li gia hai chiu hng trong tm thc chnh l im c trnh by trong li thu th ca Vin Ng, v chnh n c trnh by trong bn cng n qua hai nhn vt in hnh khc tui. c th hiu r bn cng n ny th trc ht, chng ta phi tm hiu hai nhn vt y cng nh lai lch ca h.
Qui Sn, mn ca Bch Trng

K cao tui hn trong cng n ny l Qui Sn, trong thi im hi ng trn nh cao ca cuc i hong ho. Sinh nm 771 ti tnh Phc Kin, khng xa thnh ph cng Phc Chu, S xung tc xut gia vo nm hai mi tui, mt vi nm sau th gii v mang php danh Linh Hu, ngha l ph h linh ng. S c hng dn vo gii lut ca tng-gi qua mt Lut s ri sau n dy ni Thin Thai, trung tm Pht hc danh ting nht thi by gi ti tnh Chit Giang, ri ch tm nghin cu cc b i lun v gio l Duy thc ca hai v i lun s n Th Thn v V Trc cng nh nhng bi ch gii ca cc cao tng Trung Quc thi by gi. Trong thi gian ny, S cng gp hai v Cung thnh Hn Sn v Thp c lc ny ang tung honh trn dy Thin Thai, gi cm hng cho rt nhiu thi v ho s cng nh nhng tr tc ngh thut thm nhun v thin sau ny. Chng ta khng r l hai d nhn ch nho hc thc ny gy n tng g n v tng Linh Hu, nhng trong mi trng hp, S khng lu li lu ni ny. Ch sau ba nm ti y (c l vo nm 796), S
5
B nh
68
Bnh ging
quyt nh tham vn mt v Thin s. Mc d v Thin s ni danh by gi l M i s mt trc y mi nm, nhng v mn xut sc nht ca ngi ang d nh kin lp mt thin vin to ln ti tnh Giang Ty, trn mt ngn ni hoang vng nhm p ng nhu cu ca thin sinh thi by gi. S n yt kin v h tr v thy rt c lc bi v ng ta ngy ngy u lao ng cng vi tng chng. Nguyn tc ca v thy ny l Mt ngy khng lm mt ngy khng n v ng ta gi vng lp trng ny cho n lc cao tui. Ngn ni m h khai hoang lc by gi mang tn ca mt vch cao ngt, Ni cao mt trm trng, theo ch Hn l Bch Trng sn, v v thy ny sau cng c gi theo tn ngn ni l Bch Trng.6 Trong tt c nhng v t ca M i s th Bch Trng l ngi tha hng ti nng ca tn s nhiu nht v S cng chnh l ngi m Vin Ng trch dn trong k tng ca cng n th hai: Tt c ng ngn, sn h i a, mi mi s vt u quay tr v chnh mnh c. Dn dt t n s hiu bit ny qua mt phong cch ring chnh l c s trng ca Bch Trng. Ni thin tng Linh Hu, S trc nghim bng cch ly la lm n d. Mt ln n, Bch Trng hi S: Ngi em c la n chng? S tha: em c. Bch Trng hi tip: La u? S cm mt nhnh cy lm v thi la (nh mun ni: Trong ci c la, ta ch cn thi mnh). Bch Trng gt pht qua v bo: Nh su c v cy. Nhn th nh ch nhng chng c ngha g! (S mun ni: cu tr li ny khng xut pht t y lng, cn do hc m t c.) Hm khc, S va ng hu, Bch Trng lin hi: Ai? S tha: Con, Linh Hu! Bch Trng bo: Ngi vch trong l xem c la chng? S vch ra tha: Khng c la. Bch Trng ng dy, n vch su trong l c cht la, a ln ch S bo: Ngi bo khng, ci ny l g! S nghe vy hot nhin i ng. Bch Trng bo: y l con ng r tm thi. Kinh ni Mun thy Pht tnh phi qun thi tit nhn duyn, thi tit n nh m cht ng, nh qun ri nh li, mi bit tnh vt ca mnh khng t bn ngoi c. Cho nn T s bo Ng ri ng cha ng, khng tm cng khng php. Ch l khng tm h vng phm thnh. Xa nay tm php nguyn t y . Nay ngi vy, t kho gn gi! Linh Hu cn lu li nhiu nm ni Bch Trng, m ng chc v in to, lo lng v ming n ch ng cho ch tng. Sau, vo khong 812, Bch Trng bit c qua mt v du tng tnh H Nam lng ging c mt rng ni cha c ngi khai hoang; ni y, thin tng chm ch c th t vun xi, lao ng kin lp mt thin vin v nui dng nhiu chng tng. V lo cho tng lai ca mn nn Bch Trng rt vui mng v thng tin ny. S trc nghim nhng mn gii nht ca mnh, tm thy c tnh cng ngh v trm lng cn thit cho vic khai sn lp t ni Linh Hu v ra lnh v ny n ni Qui kin lp mt thin vin, to mt trung tm mi ca Thin tng tnh H Nam. Trong giai on tin phong v kin lp th phong cch trm tnh, nhng dng mnh ca Qui Sn7 c pht huy ton vn. Ban u, S ch n ht d v sng cng vi kh vn. Sau , cc nng dn xung quanh gip S dng mt am nh ti thung lng, v vi s gip ca mt v quan ti th ph Trng Sa, am nh ny tr thnh mt thin vin to ln. Khng bao lu hc chng qui t tp np nghim tc tham hc vi S v sut nhiu nm lin, hc chng lc no cng khng di mt nghn ngi. Vo nm 845, qua s thi thc ca cc tro lu ngoi o khc, vng triu sc lnh buc tt c tng chng phi hon tc, tr v qu hng hn 40.000 ngi cha b b hoang , v i chng ti Qui sn cng khng thot khi s mnh ny. Nhng sau hai nm, khi sc lnh tai hi ny c thu hi li th Qui Sn chnh l ngi u tin ng ra t hi chng v php nn cng nh nhng din bin va nu trn chnh l l do v sao Pht gio Trung Hoa trong thi gian sau hu nh ch c i din qua Thin tng, cc v Thin s chnh l nhng ngi ging cao ngn c Pht gio. S gio ho hn bn mi nm lin ti ni Qui cho n lc nhm mt vo nm 833. Ngoi bn cng n ny ra cn hai bn 24 v 70 nhc n S; Tuyt u s dng mt li ni ca mt v t ca S trong bi tng cng n th hai l Hng Nghim Tr Nhn; cng n 34 v 68 s nhc n mn xut sc nht l Ngng Sn Hu Tch. Trong nhng th h sau th Qui Sn v Ngng Sn c xem l Khai t ca mt dng thin, c gi l Qui Ngng tng.
6 ; j: hyakuj ekai; 720-814; 7 ; j: isan reiy; 771-853;
69
c Sn, mn ca Long m
Cng vic cc nhc trong qu trnh khai sn c l nm sau Qui Sn lu, S by gi l v tr tr ng u mt thin vin c qun l cht ch chnh lc ny xy ra cuc hi ng vi c Sn, lc vn cn l mt du tng hn nhin, dng mnh nh cng n ny tng thut li. S sinh nm 780 (cng c th 782?) min Bc tnh T Xuyn, tc l su trong ni a Trung Hoa, trong mt gia nh h Chu, tng t nh vng triu ni danh ng du n ring ca mnh cho nhiu th h sau trn t nc ny. S xut gia sm, th gii c tc nm ln hai mi v nhn c php danh tiu biu cho tnh chuyn cn tinh tin ca mnh l Tuyn Gim, Tm gng tuyn thuyt Pht php. Sau , S dc lng nghin cu cc b kinh, lut, lun. Trong th c bit thu ht S chnh l nhng bi lun x l tr hu a ngi sang b bn kia, cng c gi l Bt-nh ba-la-mt-a, ngha l mt loi tr hu khng th thm nhp qua suy ngh phn tch, mt loi tr siu vit cp i i th phi. Trong nhng bi kinh lun ny th bi kinh ni danh Kim cng bt-nh ba-la-mt-a c S ch trng hn ht, mt b kinh gy cm hng n S rt nhiu, bi v n miu ho r rng v trit phong thi t khc mi h lun, mi danh c, mi khi nim. Vi s tr gip ca mt bi ch gii ca th k th tm,8 S nghin cu b kinh Kim cng v vi thi gian, c xem l ngi c thm quyn bc nht trong vic thuyt ging kinh ny. Chnh v vy m trong qun chng khng thiu tnh khi hi trn t Trung Hoa, S lc no cng c gi l Chu Kim Cng. Trong th gii c miu ho trong kinh ny ch c rt t nhng cu c th gi khi nim n ngi c. Bi v, nhng g mt th nhn c th thit tng lun lun l hu vi, c kt cu v v th v ngha; cho nn, nu din dn nhng mi suy ngh ny tin hu nht tr th cui cng, chng cng phi c xoay v chnh Pht php trong trng hp Pht php c trnh by qua ngn ng vn t. Ngi ngh nh th no, Th Tn hi Tn gi Tu-b- trong kinh ny, C mt php no (ngha l: mt vt, mt ci g c th dn khi mt khi nim) tng c Nh Lai chng c, gi l V thng chnh ng chnh gic hoc truyn dy n cc ngi hay khng? Tu-b- tha: Bch Th Tn, nh con hiu th khng c mt php no c Nh Lai chng c, gi l V thng chnh ng chnh gic hoc truyn dy n chng t. V sao? V php m Nh Lai chng c, gi l V thng chnh ng chnh gic v truyn dy khng th din by, khng th nm bt c. Thnh nhn an tr trong v vi. (Xem Max Walleser, Prajpramit, 1914; Helmut von Glasenapp, Der Pfad zur Erleuchtung, 1956, trang 163; Sacred Books of the East, Vol. XLIX, 1984, trang 118.) Chng ta ch cn suy ngh cht t v nhng cu c trnh by vi t theo phong cch n ny th s cm nhn c mt s tn nghim t hin by, mt s tn nghim khng nng ta, hon ton khng nng ta vo u c, t lp t ch9 vi trn vn ngha. V qu nh vy: Trong trng hp thot khi nhng hiu lm, n chnh l cm gic cn bn khi thnh tu Pht qu; n l gii thng m ngi c th t c khi bung x ton vn, l vng min ch i nhng tm thc tinh anh chuyn ch vo s vic hng thng. Tuy vy, rt t ai c th t c n trong mt cuc sng. Nhng, t kip ny sang kip khc, hnh gi vn c th tin trin trn con ng tu hc; v nu n ko di mun kip vn kip th kt qu cui cng vn l mt s kin chc chn. chnh l ng c thi thc trong lng ngc ca v tng tr h Chu, khin ng ta i t ni ny n ni khc thuyt php, khin li ni ca ng ta tr nn hng hn, trn y nng lc. Nhng sau th mt thng tin t min Nam lm S bt an. min h lu sng Dng T c nhiu Thin tng mi xut hin, bi xch con ng tu hc thnh tu Pht qu qua tng cp bc, xut mt qu quyt khng th no c l mi ngi, ngay lp tc, trong khonh khc c th ni l siu thi gian , tr thnh mt v Pht. Vic mt t gio c th thnh hnh nh vy khng v tng tr cng ngh ny ngi yn, v sau mt quyt nh nhanh chng, S hnh cc xui dng Dng T rung ui bn t ma cho n tn hang s t, quyt ch h th chng qua nhng cuc tranh lun si ni.
8
Tc gi ca bi s sao ny l Ho thng o Nhn cha Thanh Long, Trng An ( ; j: seiry din). Di thi Huyn Tng (713-756), s cng i din Pht gio chng li nhng cuc cng kch, phn bc ca o gia. 9 g: Souvernitt;
70
Bnh ging
Mc ch k n ca S l thnh ph L Chu (cng gi l L Dng) tnh H Nam, pha Ty bc ca h ng nh (cng l ni m ba trm nm sau Vin Ng trnh by Bch tc tng c ca Tuyt u, cc t ghi chp li ti vin Linh Tuyn, thin tht Bch Nham). Trc khi vo L Chu th Chu Kim Cng i ngang qua mt qun nc, trong y mt b lo lm bnh chin tm m mi khch qua li. S t gnh xung v yu cu b lo, nh cu ni thng dng ti Trung Hoa n by gi, mt im tm hoc, nh chng ta thng ni, mt cht g lm ti tnh tm hn.10 B lo hi xem v tng ny mang g trong gnh. Thanh Long s sao ch gii kinh Kim cng l cu tr li. A, nh th th ti c mt cu hi. Nu tr li c th ti b th bnh chin im tm, cn khng th phi i ni khc. c Sn, rt t tin, lin bo: C hi! V b lo lin hi: Kinh Kim cng c ni: Tm qu kh (ngha l mt s vic no chim gi tm trong qu kh) khng th nm bt; tm v lai khng th no nm bt, tm hin ti khng th no nm bt.11 Nh vy th Thng to mun im ci tm no y? c Sn cng hng khng bit ni sao. Nim hnh din v hc thc uyn bc tan bin. Gi y, S ngoan ngon nghe li khuyn ca b lo, tham vn mt v Thin s vi php danh Sng Tn ti L Chu, thin vin Long m v v vy cng c gi theo ni hong ho l Long m Sng Tn. Nh trng hp phi tm hiu thy Bch Trng c th bit r t Qui Sn, gi y chng ta nn ch tm vo Long m12 v nhng din bin thi nin thiu ca S c th hiu c thi , phong cch ca c Sn sau ny. S l mt a con nh ngho, sinh trng trong mt gia nh bn bnh ti thnh ph Kinh Chu bn cnh sng Dng T. Bn cnh nh l Thin vin Thin Hong, ni Thin s o Ng13 tr tr. V ny l t c php ca Thch u, mt v Thin s tr danh hong ho cng thi vi M i s. S mi ngy nghe li cha m mang bnh n cng dng v ny. V mi ln nh vy, o Ng li cm mt ming bnh a S v bo: Ci g ngi mang n phi tr li; ta tng ngi bnh ny. V s vic ny c lp li mi ngy, n lc S trng thnh, mt ngy n hi: V sao Ho thng c a tr bnh trong khi chnh thn ph con lm bnh mang n cng dng? o Ng lin p: C g u, ta ch a ngi nhng g ca ngi; ngi chng cn phi bn tm. V vic ny c din bin nh th nm ny thng n, cho n lc ng t n xin xut gia th gii mt cch rt t nhin. o Ng ng chu ngay v t php danh cho S trong mt bui l vi nhng cu sau: Trc y ngi trau di c tnh tn sng qua hnh ng cng dng mi ngy, gi y li n tham hc ni y vi nim tin vo Pht php; Sng Tn s l php danh ca ngi. V sa-di mi ny gi y hu h, tun th nghim tc tt c gii lut, li dy ca o Ng. Ch c mt vic S khng hiu l v sao o Ng khng bao gi ch bo mnh v im ti thng, nhng vic quan trng bc nht dnh cho mi tm hn; v v vy, mt ngy n, S can m trnh by thc mc ca mnh trc v thy. o Ng bo: Ngi ngh sao m ni nh vy? T lc nhp vin n by gi ta lc no cng ch dy ngi. Ngi dng tr th ta v ngi tip ly; nu mang cm n th ta v ngi ngi xung m n; v khi ngi chp tay cho (mt cch cho hi ca ngi n) th ta v ngi gt u. C im tm yu no ta khng dy ngi u? V tng tr ci u, im lng suy ngh lu. Cui cng, o Ng nghim ngh bo: Ch no c g nhn th hy nhn cho k! Suy ngh di lu l sai. Ngay lc ny S tnh ng, hi thm: Lm sao gn gi? o Ng bo: Ngi c mc tnh tiu dao, ty duyn phng khong, ch trt ht tm phm, ch c m p thnh gii no khc! Nhn r v nm bt thi c khng cn n ngn ng l thuyt, c trc nhn s vic, chnh l Thin m Long m nhn c t o Ng v cng gi vng sau khi tr tr ti Long m, L Dng. l mt phong cch hon ton khc hn phng php ca tm gng thuyt php, Tuyn Gim, mt ngy n c b lo tip tr ch n tham hc. im tng phn biu hin r rng ngay lc u. Long m chng bc ra n cho k mi n, m ch im lng ngi sau tm bnh phong. c Sn ni a mt cch chm chc: Nghe danh Long m lu, nay gh n th m chng thy, m Long cng chng hin. V t pha sau ch vng ra nhng cu rt bnh thn: Chnh ngi ang ngay trong Long m. c Sn ngi
10 Nguyn vn: eine Seelenstrkung. 11 Qu kh, v lai, hin ti y chnh l
cch phn chia l-gic, tinh t hn ca bn kinh. Trong bi tng thut ca Vin Ng th n tr thnh cch gi ph bin, nhng li th hn. 12 Long m Sng Tn ( ; j: ryta sshin; tk. 8/9), xem biu III A, 10. 13 Thin Hong o Ng ( ; j: tenn dgo, 738-807), xem biu III A, 9.
71
i, n ti mi rt ht can m bc vo tht Long m trnh by nhng nghi vn ca mnh. Cuc m thoi ny ko di, cui cng Long m mi v khch ham ni ny tr v nh khch. c Sn bc ra ngoi nhng khng thy g c trong m ti, phi bc vo ln na xin n. Long m cm mt cy n cy, t ln v trao cho S. S gi tay cm ly n th Long m bng nhin thi tt. Ngay lc th nhng mc xch t duy phn bit trong c Sn b ph tan, tt c nhng g trong thm tm tr nn mnh mng v ngi. S qu xung l bi. Long m hi: Ngi l bi g vy? S ch tr li: T nay tr i con khng cn nghi ng nhng li ca ch Ho thng trong thin h. S c Long m nhn lm t, v s vic S mang b s sao qu nht ca mnh ho thiu nh th no th chng ta c trong li bnh ca Vin Ng. Khng lu sau, Long m khuyn S hnh cc, tham vn nhiu v Thin s khc trau di kinh nghim. c Sn tr thnh mt du tng hoc gi theo ch Hn l mt Vn thu, ngha l My nc. Mt Vn thu mc d phi mang y phc, sng v thc hin nghi l theo qui lut nh, nhng i li t do nh my nc, c th xin tm tr mt m khng hn trong mt thin vin. T L Dng nm hng Ty bc h ng nh cho n Qui sn, nm pha Nam h ny ch cn vi ngy ng b v v vy, ni ny chnh l mc ch k n ca v du tng. S tri qua mt cuc chuyn bin ni tm; tht bi vi ti nng hng bin ca mnh. V tng t nh mt ngun nc b che lp, sau khi c khai thng cng tun tro mnh lit, cng nh th, ci bt kh c ni dung chnh ca kinh Kim cng, trong nhng cuc m thoi dai dng , n bng nhin bng n trong tm S vi ton phn nng lc, khin S mt cm gic dnh cho tt c nhng g xung quanh, gn nh ic i vi ngn t, m qung i vi nhng hin tng. V vi t thi ny, S n ni i Qui, ni mt v Thin s ln hn (t nht) chn tui ang cai qun trn di vi trm ngi, ging dy h hng ngy cng nh kin nhn lu tm n nhng vn , nhng ni u lo ca mi t. Hai thi cc i u nhau, v cng n sau trnh by nhng g xy ra.
V bn cng n
Cng n ny a ra mt kch bn ba on. V v mi on th Tuyt u, ngi tng thut, a ra mt li bnh lun ngn gn. V Vin Ng, nh bnh lun li rt th v khi theo di mi c ch, hnh ng nh ca cc nhn vt ri thm vo trc ng ca mnh, lc th tn dng, lc ch bai, lc nghim ngh, v cng c lc phng thch. Nh vy th c Sn, lc ny vn cn l mt Tuyn Gim trn ng hnh cc, sau mt on ng di n thin vin nm trn ni Qui. Trn ng i th ngoi cm gic Pht qu siu vit chng cn g khc chim gi tm S. M i vi tt c nhng s vic xung quanh, S bc qua sn mn, khng ngh g n vic tho ct hnh l, trnh din trc ca xin t tc qua m, m ch i thng vo cui sn ni php ng ri bc thng vo trong y. C l S cng t khng bit mnh tm g ni ny, khng bit v sao li n ni ny; bi v s vic S tm, thc y S n khp ni, m cng chng ni no, chng l thuc vo ni no. Ch v tun theo li khuyn ca Long m, ch v tun th nhng g gii lut qui nh nn S mi mnh tri dt n Qui Sn nh my nc. V nh th, s bc vo ca bn ng ca php ng, ni Qui Sn ang ngi pha Bc hng v i chng ging dy, ni hng nghn ngi ang lng nghe thuyt php v gi y, tt c u hng v thin khch xa l vi nhng cp mt y nghi vn. Th nhng, ngi khch l chng cm thy kh chu. C nh l ch c mt mnh mnh trn i, s i xuyn qua php ng. C th l s thy v tr tr ngi trn gh, nhng khng t v g mun n gn ng ta. Mt s vic no ngn cn s n gn; ng ta chc khng phi l mt tm thc hng thng hon ton mnh c th hiu nhau; trong php ng ny chng c g c th gip ch mnh c. V nh vy, s quay u, ht ln: v! v! ri i v hng ca. Mt tm thc c duy hng thng nh s chng nh mt g c Qui Sn. V giai on th nht ca kch bn ny Tuyt u a ra trc ng: Khm ph ri! S c dng g vi li bnh ny? Ai khm ph ai y? Chng ta c th ngh n tt c nhng trng hp kh hu. Trc ht th chc chn Qui Sn l ngi bit r k mi xm nhp cng nh nhng din bin ni tm ca hn. Nhng c Sn cng nhn xt ng, nhn theo quan im ca mnh. V Tuyt u by gi cng khm ph c hai: Khi ni s vic ny ra
72
Bnh ging
th ngh ca s cng r: tht ra th c kch bn c th chm dt ni ny. Vic quan trng y ch l cho s khm ph hon ton t do, n thm nhp, xuyn sut cho n ni cu knh, cho n ni vi diu cng cc. V sau th tt c nhng g khc tip theo u l tha. Nhng Vin Ng cn ba im bnh phm v trc ng ca Tuyt u: u tin l n sai. Bi v ngi y l ai, chnh ngi dm qu quyt l khm ph ngi khc? Khng phi mnh ch c th khm ph c chnh mnh thi hay sao? iu th hai l, mc d vy, trc ng ca Tuyt u vn ng. mt ni no , mt ci bt kh c th mi ngi li c kh nng khm ph chnh mnh cng nh khm ph ngi. mt s ngi th kh nng ny khng c pht trin, ni Tuyt u th n rt mc nhy bn. V bi v c hai trng hp xy ra, ng cng nh sai, nn iu th ba phi c ni y l, c mt s vic no khng trng hp vi cch suy ngh l-gic thng thng ca chng ta, c mt trng thi trung dung m chng ta khng th tip cn bng bin lun ng-sai bnh thng. Ci ny khng th c trnh by bng bt c mt ngn ng no, ngi ta ch c th miu ho bng mt ci im ca cy bt lng. ngha tht s ca Thin nm trong chnh ci im ny. Bi v c bit ni ny, chng ta phi qun t thi chm hm nhy xng vo mt cu ni no ri cn cht, say m vo n chng khc no mt con ch gm xng. N l tt c nhng g ngi ta c th ni, dc liu cng nh c cht. Ngay c ci c khen ngi bc nht th ngi ta cng phi tip n vi mt t cch cum grano salis, thm mm dm mui, ngha l tip nhn mt cch hot bt linh ng, nu khng th chung qui ch l k t hi. Nhng on kch th hai lin ni tip theo sau. Ngay mt k ch kh xung thin nh c Sn cng mang thi cc i nghch ngay trong lng: Thi tit nhn duyn. u tin th s gi cht v iu kin, nhng by gi li bung lng. Trc khi vnh bit Qui Sn, s suy ngh li, t hnh l xung, tho giy c trc ca, y uy nghi ri ngi dn vo phng tip khch ng nh qui lut nh , ni Qui Sn ang kin nhn ch i hi thm k va n. V thy ny hiu rt r l phong cch tun th theo ni qui khng thch hp vi v khch hng dng ny, sau mt n uy nghi ny vn cn mt c Sn chnh thng ang rnh rp, mt c Sn m i vi hn chng c mt Qui Sn, chng c mt bc thy no, mt c Sn n y ch mun bit xem Qui Sn c tht s trong ci v tng, v danh hay khng. Qui Sn, chnh bi v s l nh th, v cng nht tr vi v khch mi n v s vic hng thng ny, ch ngi yn khng c mt i hi no, ch mun m thoi cng k mi n. Mc d s c du hiu tn nghim ca mt bc thy bn cnh, mt pht t m s thng gi trong tay vo nhng bui l. (c Pht cho php t s dng mt pht t xua rui. Vi thi gian, pht t tr thnh mt biu tng ca s tn nghim. u pht t c lm bng lng ui nga, sau ny ngi ta cng s dng lng ca con Jaks, mt loi b min cao nguyn Ty Tng.) Nhng trc c Sn, ngi bc b mi nghi thc bn ngoi th S cng khng s dng du hiu bn ngoi no c. Tt c nhng g c th gy chng ngi cho vic trao i gia hai v u c gc qua mt bn. Nhng c Sn by gi li tru lc vo cc bin khc. Nu ni qui trong thin ng ny cng c gi tr cho hng ngi nh ta, S ngh nh vy, th ta cng cho h mt c thng thc. Du tng thi thng mang di cnh tay tri mt to c, ngi n gi l niadana, mt tm khn di bn b, ngang ba b, c tri xung t khi l bi cho hi gi y phc sch s. c Sn khng n gin tri to c ny ra ri qu ly nh l, m c to mt mn kch, a n ln cao mt cch l liu v tht ra mt li cho hi Ho thng! S khng nhn ra phong cch nhn nhng, khng c chp vo nghi l ca Qui Sn, v gi y dng mt chin thut i nghch. V pha Qui Sn, S khng cu n vic ngi khch khng nhn ra ho tm ca mnh, nhng mt khc li phi , khng hn t do tung honh vi nhng c ch ngng nghnh. Nu hn c tip tc nh vy th ta y cng c pht t trong tay. Nhng d vy, S cng khng n vic ny. Tt c nhng phong thi trnh by ph trng u xa l i vi S. Chng g khc tip theo ngoi mt du hiu nh, t v nh a tay nm ly pht t, biu tng tn nghim ca mt bc thy. Vin Ng rt mc vui th vi tuyt chiu ny ca Qui Sn, nh trc ng ca S cho thy. V qu tht, ton phn ti nng ca Qui Sn c biu hin qua hnh ng ny. N ch l mt du hiu, phng pht nh gi tay nm ly pht t; c th l mi ngi khc s khng nhn ra. Ch c Sn l khng; S r ngay chiu su nm sau hnh ng ny, nhn ra s trm tnh bt
73
ng, lng nhn i trung trc, tr hu siu vit ca bc thy, ca mt ngi m S lc ny phi t th trc y mun a ra lm tr a v khng nhn ra ti nng xut chng ca ng ta. Nhng cng ngay trong khonh khc ny, ngay lc S nhn nhn li lm th tr li chnh c Sn, mt du tng cm nhn c mc vinh hoa ca Pht qu, ch mun n xem c s vic no tng t trn nh Qui sn hay khng. S thy, r, v mc ch ca cuc hnh cc t. Khng cn ni thm g c; ngn ng ch c th lm hao tn nhng g S chng kin. S cng khng th no Qui Sn tht s i u mnh bng pht t, ng ta ly du hiu ca ti nng ton vn bc p mnh. Sau th S hon ton nm trong lng tay ca Qui Sn, sa vo li ca Qui Sn v nim an vui t do t ti th l xong. Bi v, tng t nh trng hp S chng kin mt v i thin S trc mt ngay lc ny, S cng r l mnh h thuc vo mt chng loi khc, li sng n c tuyt i ca Long m cng nh ngh thut hong ho v ngn ca ng ta khng ph hp vi cch gio ho m rng ca Qui Sn. V bn lnh ca c Sn lc ny nm ch: S hot nhin r c tt c nhng g va ni ngay lp tc m khng cn phi n o suy ngh g c, ngay trc khi Qui Sn a tay toan nm pht t, mt ting qut H! vang rn xut pht t tn y lng, S t tm thy chnh mnh, v vi t cch ca mt c Sn ch tht, S khng quy nhiu g thm, ch thn trng phi tng ht bi cui cng cn st li ca Qui Sn ri ra i. Ting qut H! by gi cng cn l mt ting ht y nng lc rt c chung ti Trung Hoa; ngi ta ly n bt u nhng mnh lnh nh: Im lng! Dng li! Thi xa n c th mang m Ht! hoc th hn mt t l Cht, bi v ngi Nht tng t mi dn tc khc khi ly mt ch ngoi ng no ri c theo ting ca mnh , h c tri thnh Katt' hoc Katsu, mt cch c vn cn ph bin trong Thin tng ti Nht v ngi ta cng khng qun gn vo ting qut ny rt nhiu iu b n. Qu nh vy, qua v d ca c Sn, chng ta c th bit l ting qut ca S hm cha nhiu, nhiu hn nhng g chng ta c th phn tch c. Khng phi v l m ting qut H! ny c xem l s bng dy ca s vic ti thng, l li pht biu ca t tnh thanh tnh, xut hin nhng ni ngn ng bnh thng khng th tip cn, nhng ni m ngi ta mun xua tan tc th nhng ngh nng cn bng ngun nng lc mnh lit t tn y lng. on kch th hai ny cng c Tuyt u chm dt bng cu trc ng: Khm ph ri! V mt ln na, Vin Ng ch tay cnh co: Sai! ng! im! Cho vic qun st phn bit th phn th hai cng ch r hn th ng ca hai v. Vin Ng m ch s vic ny qua n d. S v Qui Sn nh con cp, v bt mt cch nh nhng tt c nhng g n gn mnh, v ngc li, c Sn l con rng, un ln ngon mc trn khng trung, xua tan my m. Rng v cp c xem l biu tng ca hai i th rt khc bit nhau, nhng ng ti ng lc. Con no cng sng trong ci ring ca mnh, l cha t ca ci ny, v v vy, khi chng i u nhau th d c tn cng, tranh u nhau th no i na, cuc chin lc no cng chm dt bt phn thng bi. Nh vy th vi n d ny, Vin Ng mun trao vinh d n c hai bn. Phn th ba ca kch bn ba on ny a ra mt cnh tng hu qu cng c li nhng ri lon c gy ra trong phn hai. Qua mt cu hi, mt cu hi chng phi l cu hi i vi mnh, Qui Sn phi xc nhn rng, ngay c nhng t gii nht ca mnh cng khng khn thm c qua nhng cnh tng m h ch thn chng kin. H ri lon tm thn, ch c th tng thut li nhng g thy. Mt v khch ngng nghnh bt lch s cha tng thy, cnh tng c v nh bt lc, tht bi ca v thy lm h t lit, ng trc hai nghi hoc nan gii. Phong cch gip t nhn nhn s vic ng n rt t nh, nhn i v tinh anh ca Qui Sn cho thy rng, S qu xng ng l bc thy. Mc d S c c hi trc ht gii thch t thi ca mnh, S chng bun ni v mnh mt cu no. i vi S th khi ch cho chng t ci tm thc ca c Sn. V sau h s c kh nng nhn vt qua nhng mi nghi vn m S to ra qua c ch ca mnh. V khch k c ny x s nh vy bi v ng ta b li cun rt mnh bi s vic hng thng; nhng g ngi khc tm kim kh khn, chng chim bt ng ta rt mnh lit. ng ta hon ton mun vt khi min ng bng h lu; ch nhng nh c phong vi nhng chp lnh but chng tri mi c th thu ht c ng ta. ng y s cng quyt theo ui con ng hng thng siu vit th gii hin hu, cho n lc an tr ci v sc v tng, v bi bc tt c nhng ngn c vn t ngay c nhng li dy ca ch Pht T xem chng ch l rc ri ca nhng g bt kh thuyt.
74
Bnh ging
Cch hong ho sau ny ca c Sn xc nhn li tin on ny. Sau cuc hi ng vi Qui Sn, S chng cn hng th sc vi bt c mt v Thin s no m thay vo , tr v L Chu, ni Long m ph tan nim hnh din v hc thc trc y ca mnh, lu li y hn ba mi nm lin hu cn v thy. Trong thi k php nn 845-847, S n c trong mt hang , nhng sau , nhn li mi n tr tr thin vin c Sn. Ni y, S hong dng tng phong ca Long m, nhng mnh lit hn v thy khim tn ca mnh. Chng bao lu, hc chng khp ni n tu hc, v h cng chng s hi khi S nhit tm ch v s tht siu vit mi ngn ng vung gy p nh ma v thng bo chng t: Cc ngi ni phi, ta cho nm ba mi gy; ni khng phi cng n khng t hn. Song song vi nhng i thin s cng thi nh Qui Sn, ng Sn v Lm T, S cng gi vng tng phong vi mt sc thi th bo ring bit ca mnh v t trng phi ny xut hin hng lot Thin s danh ting m trong cng c tc gi th nht ca quyn sch ny, Tuyt u, ngi a vo tp cng n ny nhiu v Thin s ca tng mn. (Ngay cng n th nm k tip ni v t ca c Sn, Tuyt Phong, v chu ca S l Vn Mn c nhc n khng di mi tm ln trong tp Bch Nham lc ny.) Nhng Qui Sn, ngay trong lc trnh gii hin tng c Sn trc chng t l by phng hng m ngi tm o phi i tm n mnh. N dn n ng bng, ni nhng ngi m lc ang cu mong gip . Ni y S c trch nhim dn dt cng nh khuyn nh, n cn lo lng chng t. V S cng mun hng dn t ca mnh n ni ny. Phong thi tip i v khch hng dng k c ca mnh khng nn lm i chng nghi ng v bc thy. Nhng h cng khng nn ngh Qui Sn b pht lng, cn c chp vo thi ngng nghnh t ph ca k n. S ng ta i con ng ring ca ng y v qua biu l c tnh cao thng cng nh gia tng tm lng trung thnh ca chng t dnh cho mnh. Ai phn on cuc hi ng ny m ch lu n vic thng bi nm pha no th s quyt nh c ngay Qui Sn l k dng c, c Sn l k bi cuc. Trc ng ca Vin Ng cng ch v hng ny. S so snh Qui Sn vi mt v tng qun bn tnh trong lu, d k ch vo cm by cch xa nghn l. Nhng mc d vy, S mt mc t khc tt c nhng cu hi v chiu hng . Ngay c nhng mi suy ngh ca chng ta v ngha ca kch bn nh b ny cho d chng l nhng nhu cu cp bch ca chng ta i na , chng u qui thuc v nhng li bnh phm nng n ca Vin Ng: Nu suy ngm nh th th vui thay, chng lin h g c! V pha Tuyt u th S chn ngn sau on kch th ba ny. Mt thi s ca th k th nm14 trnh by nh sau: Bn khng thy sao, sng trn tuyt, ngoi cng nh trong, chng g khc hn l lnh? Tuyt lnh v tinh khit, l mi suy ngh ca Tuyt u, m ch s vic ti cao. Chng cht sng ln trn th n cng chng qua m trng hn, trong sch hn. Ngay trong on u th nh c phong lnh but ca c Sn hin r. Qui Sn chng cn phi tin on lm g. Nhng ln th ba, Vin Ng a ra li bnh: Sai! ng! im!, bi v li tin on ca Qui Sn dung hm nhng im mi m; chng ta ch cn n thm nhp tm t th sau c th tm thy nhiu nt v mi ngi, c Sn v Qui Sn, cng nh im b n ca s thng hiu qua li ca hai tm thc i nghch. Tuy vy, li ph phn ca Tuyt u cng ng. Trn mt bnh din cao cp hn th tt c s vic r rng t trc. Nhng, chnh v chng ta c th qu quyt c hai, ng v sai nn qu trnh din bin qua ba on ny ch thng n mt ci im, mt im xa m tt c nhng cp i i v thu tm chng trong chnh n. Nht th bao hm c hai i th Qui Sn v c Sn. D c v nh h hon ton i nghch nhau, khng mt ai trong khng c mt thi cc i nghch. Ni Qui Sn th s vic hon ton r rng, nh va qua, trong khi S hot ng di th s vic hng thng hin l mt cch hng dng. V pha c Sn, S c gi mt phong cch nh thi gian v khng gian khng c gi tr i vi mnh. Nhng mc d vy, S vn hot ng trong y tng t tt c nhng th nhn khc, phi tr n i nh tt c nhng chng sinh khc. Chung qui th c hai u tin n cng mt ni. V y cng chnh l im m Tuyt u chm dt bn cng n trong bi tng ca mnh.
14
Bo Chiu,
75
V k tng
Tuyt u theo thi quen ca mnh, chiu ri ngh c bn ca cng n vi ngay nhng dng k u. S lt nhanh qua nhng giai on si ng ca bn kch v xoay hng tm nhn v im quan trng ca cuc hi ng. C hai, c Sn cng nh Qui Sn chng mun g khc hn ngoi vic khm ph. Nhng trc ht th y chnh l khm ph ngi khc, tc l nhn xuyn sut k ny ngi n. Theo ngha ny th Qui Sn khm ph c Sn ngay lc xut hin ln u vi cp mt nhn vng chc ca mnh trong khi c Sn vn cn gp chng ngi, khng thy c t th bit lp, thot li ca Qui Sn v nhng thnh kin non nt ca mnh. S c cm gic nh ni tm Qui Sn cha hon ton trng rng. Trn mt bnh din cao hn th c hai u khm ph ngay t u, tc l khm ph hin hu a dng thm nhp thng nht th, khm ph xuyn sut tm mn che y ca nhng n v bit lp ri chng kin h khng mnh mng, khuch nhin v tn, chnh x s ca tt c. Thay v khm ph ri chng ta cng c th dch: Khm ph bc th nht. ngha hai mt ca s khm ph c trnh by ton vn trong phn th hai ca bn cng n. Khng ch c Sn hot nhin hi c tm thc trng rng siu vit ca Qui Sn v c hai i th nhn thc c nhau trong lc qut ln ting H! ngay khi mt chm mt, h nhn thu qua nhng nt c bit nhn thc c tnh khng mnh mng, tng t nh trng hai tm gng soi nhau, khng c mt vt no ng xen gia; bi v, chiu qua chiu li y lc no cng l s trng khng. H khm ph khng nhng k khc, m cn khm ph thi gian, th gian vi bn cht v v v ngha ca n; qua , khm ph lun c chn l huyn diu. y chnh l im tinh yu ca bn cng n ny. V nhn nh th th tt c nhng g c trnh by phn ba ch l trn tuyt li thm sng. Qui v thi tit nhn duyn ca khonh khc th tt v hu ch, nhng li khng b sung g thm cho ci nht th m c Sn v Qui Sn ang trong . T u n cui cng n th s vic nhn chung chng xoay quanh ngi ny k n, m ch xoay quanh mt s khm ph n ni n chn, ni mt Qui Sn cng nh mt c Sn chng cn gi tr g. V v vy, vi ba cu u th im tinh yu ca bn cng n c trnh by. Nhng, khng bao gi nht th li xa la th gii hin hu a dng. Ngay lc c Sn thy c tt c nhng g phn chia gia mnh v Qui Sn sp th S li c cm gic ng mt lp trng ring. Hp nht ci ti cao khng xa b nhng khc tuyn ca phong cch sng, c gin dng bi qui lut nhn qu t lc thi gian bt u hin hnh. Chnh v vy m bi k ca Tuyt u li hng v pha di sau khi vn ln ci ti cao, hng v gi pht quyt nh m c Sn phi tri qua ngay khi cm nhn s ng nht ca mnh vi v Thin s cao tui hn, v ca ngi khng ht li ch cng ngh ca tm thc hng dng tinh anh ca c Sn khi v ny chn con ng dnh ring cho mnh. Nhp chng tr thnh mn ca Qui Sn c ngha l phn bi t tnh. Bn lnh siu vit ca S chnh nm ch: nhn ra tnh th ngay trong lc cm nhn ci thng nht ca mnh vi Qui Sn. S liu lnh ca c Sn khi vt thot khi tm tay Qui Sn trong gi pht cui c Tuyt u so snh vi mt cu chuyn xy ra vo thi vua Quang V, v vua u tin ca nh Hu Hn. Tng t nh trng hp Phi k tng qun L Qung thot cht nh mt s can m, liu lnh ngon mc, cng nh th, ch qua mt quyt nh ca khonh khc m c Sn thot khi vng xit ca Qui Sn, t t do, mt t do m S cn thiu st i vi chnh mnh. Phong cch ca Qui Sn th khc, S vn mun m thoi thng lng cng c Sn. S r tm quan trng ca mt cng ng th nhn, rt mun cng h ngi trn bi c ng bng, trong khi ch ng ca c Sn li trn cao, trn nh c phong lnh but. Nhng c hai u mang trong thm tm mt im mu thun. Ngay vi vic hnh cc, tham d php chin vi nhng ngi khc th c Sn sa vo c. V ngha ca ton s nghip hong ho, tip chng sinh ca Qui Sn cng ch c ngha khi S an tr ti ci ti thng, mt ci c c Sn xem l ca chnh mnh. C hai u hin din trn nh c phong, c hai u tng kin trn bi c. Hai thi cc hng thng v hng h dung hp nhau ni y mt cch huyn diu. Tuyt u c gng ht mc trnh by s dung hp nan trc ny qua mt cu k tng hp c hai, phng ho hai cnh c phong bng gi v bi c min ng bng thnh mt bc tranh mt bc tranh vt khi tr tng tng ca chng ta! V ngay sau th S cng c cm
76
Bnh ging
nhn l mnh mun qu nhiu, mun thc hin nhng g khng th thc hin c, nh phi ht ln mt ting t! lm khuy kho tm lng. Mt ho s bt c d vt cy c sang mt bn khi phi i u mt vic nan gii. S mun t by: Ci ta ang m p trong lng n qu cao c th trnh by bng ngn ng; bi k ca ta khng th no t n ni y, v nu vt qua gii hn ny th n ch l mt bi k v vn v ngha. y chnh l ngha ca ch t!, chng ta tm dch l i ch, mt bi tng ngho nn! Sau , Vin Ng ni v con ng cao thng ca c nhn, ni Tuyt u cng c Sn, Qui Sn hi ng ho tu mt khc nhc giao hng, ri chm dt mt cch t ngt khng nh: Ni ri! nghe v hiu nhng g vang vng v thanh y th phi gi yn lng, nu khng th ta cho n gy!
77

Tc th nm: Cng la ca Tuyt Phong Thu th hn chung th s vic nh sau: Ai mun xin dng h tr tng gio, ngi y phi l mt bc anh linh, c kh nng git ngi khng chp mt nhng mt khc, li c th khin h ng trc mt thnh Pht ngay lp tc. Ni ng ta th c chiu ln dng u din bin ng thi; ngay trong lc ang gi ghm th ng y m toang, l s chng la nhau, nhng g c gi tr tm thi u c th snh vai vi s tht ti thng vnh hng. ng ta c th b qua c hi nh nc c u, kin lp nh ngha mn. Bi v, nu ng y tit on nhanh chng m ct ng th nhng k hu hc s c kh c ch neo thuyn cp bn. Hm qua chng ta chng kin: Khng th lm khc hn. Hm nay chng ta li thy nh th: Ti li chng cht n tri. Nhng, nu c mt k sng mt y th hn khng nao nng tm lng bng bt c mt im no c. Nu khng c nh vy th hn c l ang nm ngang trong ming cp, khng trnh khi nn tan thn mt mnh. Chng ta c sn mt cng n y, cc ngi hy xem th! B n t c
uyt Phong th chng: Tn i a, nu ta nm trn tay, n chng ln hn mt cng la. Ny, hy xem ta nm n trc mt cc ngi! Li l nhng thng sn khng th hiu c! Mau mau nh trng t hi tt c mi ngi trong vin tm xem! Trc ng
Tuyt Phong th chng K m dn dt m m. Nhng hn lm nh th cng khng c g qu lm. Tn i a, nu ta nm trn tay, n chng ln hn mt cng la. Th on g y? Sn tng [cch t xng khim nhng ca Vin Ng] vn khng quen li o mt qu qui ny. Ny, hy xem ta nm n trc mt cc ngi. Ch ngi l nm cng chng xong. Thi trin ti ngh nh th m chi! Li l nhng thng sn khng th hiu c! th khi ngi. Ch c la bp i chng. Mau mau nh trng t hi tt c mi ngi trong vin tm xem! Nhng ta khng th thy g c! nh trng ch ni chin trng! [Chng ta ang ni thi bnh m, sao li dng nhng biu th chin tranh nh vy?]
Bnh xng v bn tc
Trng Khnh hi Vn Mn: ng ngh l khng cn g ni v nhng li pht biu ca Tuyt Phong ch? Vn Mn bo: ng, ti ngh nh th. Trng Khnh hi: V sao? Vn Mn p: Khng th lc no cng m p kin gii ca m chn tinh. Vn Phong bnh phm nh sau [v nhng li ca Tuyt Phong trc i chng]: Nhng li ny khng trnh by tt c bn trn, nhng pha di th qu . V ni tip: Ta cn mt
Bnh xng v bn tc
m ct ng dnh cho cc ngi. Sau , cm gy chng xung t, bo: Cc ngi c thy Tuyt Phong y chng? Hy cn thn! Lnh vua kh nghim, cm ot hnh l ngi qua ng. i Qui Trit [Trit gia ti ni i Qui] ni: Ta cn mun nm mt ng bn trc mt cho bn ngi xem. V chng gy xung t ni: Xem, xem! G Tuyt Phong a ngay trc mt cc ngi. i ch! Bn ngi ngi phn m khng bit hay sao? Tuyt Phong th chng nh sau: Tn i a, nu ta nm trn tay, n chng ln hn mt cng la. C nhn c nhng cch tip vt li sinh rt c bit. V h ch t c trnh nh th khi c gng nhit tnh ht mc. S ba ln leo ni u T [ yt kin Thin s i ng]. Chn ln n ng sn [tham hc ni Thin s Lng Gii]. Ni y S nh mt thng sn ln mung cho. n u S cng gi chc phn u [lo vic cm nc], v lm nh th cng ch thu sut c s vic y. Mt hm, ng Sn hi Tuyt Phong: Ngi lm g th? Con vo go l cu tr li. ng Sn hi tip: Ngi i ct go, hay i go ct? Tuyt Phong p: c ct ln go. [S mun t by: Ch si n v ch thng sut ca con chng khc.] ng Sn hi tip: Nh th th i chng ly g n? Thay v tr li, S lin lt p thau go. ng Sn lin bo: C duyn ca ngi ni c Sn, v khuyn S n tham kin v ny. Va t chn n c Sn S hi: Trong s vic c truyn t xa nay ca tng tha, hc nhn c phn hay l khng? c Sn p mt gy ri ni: Ngi ni g th? S nhn y c cht tnh.1 Sau, trong lc gp bo tuyt Ngao sn, S thut li Nham u: Lc y, di cy gy ca c Sn th c cm gic nh thng v y. Nham u lin qut mt ting, bo: ng cha bao gi nghe sao: Nhng g [t bn ngoi] bc nhp ca nh chng phi gia bo. ng phi cho n tun ra t lng ngc ca chnh mnh che tri y t, nh vy mi c t phn tng ng. Tuyt Phong ht nhin i ng, qu ly t ri bo: S huynh, hm nay mi tht l thnh o ti Ngao sn. Ngi thi nay thng bo rng, c nhn ch a ra nhng ngn c [nh li ca Tuyt Phong trong bn cng n] chng mc ch no khc hn l tri ct hu nhn vo php tc, qui c. Nu qu quyt nh th th chng khc g ph bng c nhn, nh chng ta thng ni, lm tun chy mu Pht. C nhn chng cu th nh ngi thi nay. H khng h hng xoay ngn t v nhng s vic tm thng cho d mt li hay l na cu i na. Nu ngi no ph dng tng gio th mi tht l ko di th mnh Pht, v chnh v vy nn ng ta mi c th ct t li thin h mt cch t nhin vi mi li ni, mi cu pht biu ca mnh. V trong nhng cu ny th cc ngi cng chng th no tm thy ng li vng sinh tnh gii, khng c ch bin l bin o. Hy nhn xem S th chng nh th no! Khng phi v c m S tham hc vi nhng tc gia v cng chnh v th nn S by gi cng c kim c chu, t nhng kh c ca mt bc i tng S. Phm S a ra mt li hay na cu th n chng bao gi l mt li pht biu tp nhp lc vo tm c, thc tnh lng, to nghip sng trong hang qu m siu vit ngay l phm, p tan ngay nhng sai lc xa nay, chng cn suy ngh g lu. chnh l cch dng cng hong ho ca S. Mt ln S bo i chng: Pha Nam ni ny c mt con rn mi ra, cc ngi phi xem qua mi c. Lc y o gi Lng [tc Thin s Trng Khnh Hu Lng sau ny] bc ra khi i chng bo: Nh vy th hm nay nhiu ngi trong thin vin tng thn mt mnh y! Mt ln li ni: Tn i a chng khc g hn l mt con mt tr hu ca Sa-mn. Nh th th cc ngi mun i tin, tiu tin ni no? Li ni: Chng ta gp nhau nh Vng Chu ri m! Trn nh Thch chng ta thy nhau. Chng ta thy nhau trc tng ng. Sau ny, Bo Phc [mt trong nhng mn u tin ca Tuyt Phong] hi Nga H: Chuyn gp nhau trc tng ng gc qua mt bn. Nhng ng y bo gp chng ta trn nh Vng Chu v nh Thch, nh vy l th
1 Tuyt Phong cng m nhn chc v phn u ni c Sn, hc hi c tnh ca thy mnh ni y, nhng lc no cng c cm gic nh thm tm cn thiu iu g . Sau khi c Sn tch nm 865, S cng bn ng hc l Nham u Ton Hot li mt phen hnh cc. Lc y l ma ng, v khi hai ngi ang i qua L Chu, n ni Ngao, tnh H Nam th b bo tuyt cn tr, phi xin t tc trong mt cn nh. on vn tip theo ca Vin Ng thut li nhng g xy ra ti y.
79
Tc th nm: Cng la ca Tuyt Phong
no? Nga H [chng kp p li,] chy thng mt mch v phng trng. S thng dng nhng loi ngn ng nh th th chng. Trng hp S ch ni gin n: Tn i a, nu ta nm trn tay, n chng ln hn mt cng la, nu chnh ngay lc ny S li dy nh th th th ni xem: Cc ngi c th ly tnh thc m phng on, hiu bit c hay khng? Cc ngi phi ph nhng lng li ny, khng c hi l li pht biu ny tt hay xu, ng hay sai, phi t nhin thu sut cm by ca ng ta ri sau mi hiu c l ng y s dng [t do v linh ng] nh th no. Cc ngi th bo: Tuyt Phong ngh nh th no [vi cu ni y]? Phn ln mi ngi u ly tnh thc gii thch, cho rng Tuyt Phong mun ni: Tm l ch vn php; tn i a nht thi nm trong lng bn tay ta. Vui thay! Chng lin h g vi s vic ny! n ni ny th mt ngi no phi ng ngay trong chn l mi c th nghe cu ny m n khc vo xng tu, nhn thu sut n, thay v sa lc tnh t tng. Nu l mt np tng bn sc c kinh nghim th s nhn ra ngay l Tuyt Phong v ngi bung lng cht t vi nhng li dy trn. Chng ta hy xem Tuyt u tng v chng nh th no!
K tng u tru va i Tn mt nga li n! Trn knh Hu Nng chng mt ht bi nh trng i tm! Cc ngi chng thy sao? Xun n trm hoa v ai n? Ngu u mt, M u hi! To Kh knh l tuyt trn ai c khn lai! Qun bt kin? Bch hoa xun ch v thu khai? Trc ng v k tng
K u tru va i C nh l in chp. Cc ngi t nho ri. Tn mt nga li n! Nh chm to la. Trn knh Hu Nng2 chng mt ht bi C p nt tm gng y i! Sau n y cng nhau thng lng. nh trng i tm! Cc ngi chng thy sao? ng y m thng trng mt cc ngi. Khng nn xem thng vic ny! Thng sn nh th c g u m kh thy? Xun n trm hoa v ai n? Mi php u c mt ch ring, chng nhng nhau. Mt m hn tp! ng ta [thi s] chc va ri hang ct ng n y.
Vin Ng bnh xng v k tng

Tuyt u t nhin c mt cch nhn am hiu c nhn. S c nhm vo mnh mch ca v ny [Tuyt Phong] m vo mt nht ri theo m lm bi tng. K u tru va i, tn mt nga li n. Th ni xem: Nhng li ny mun ni g? Ai t c ci nhn thu sut [bn tnh] th s thy s kin trn rt tm thng, tng t nh bt cho bui sng, ba cm bui chiu. Tuyt u rt t bi, ngay t u cm ba p nt, vi cu th nht ca mnh tit on [tt c nhng phn on sai lc]. Ch c iu l cu
Bn Hn vn trnh by thi v hn: Trn knh To Kh. Ngi cha ca Lc t Hu Nng nm To Kh.
80
Bnh ging
ni y ng c c sng sng; c nh chm xot la, nh ln in chp, nhng S li chng l mi nhn ca thanh kim ang vung. S khng dnh ch cho cc ngi nng ta. Cc ngi th bo: Ngi ta c th hiu cu ni ny nu c tm hiu n chng? Vi hai cu k u th Tuyt u ni trn vn nhng g c th ni c [v nhng li ca Tuyt Phong]. Tuyt u vn i trn mt tuyn o trong cu k th ba, h m cho chng ta xem phong qui ca mnh. Nhng qua m S cng ri mnh vo c [phi ni hi nhiu thch ng trnh ngi nghe]. V vi cu th t S li mnh ri vo c su hn. Nu ai trong bn ngi da vo nhng cu ny m chp thm cu, t nhng li ny m lm thm li, t ngha t suy ra m lm ra v hiu bit th khng nhng lu hi lo tng m cn c ph c Tuyt u. C nhn tuy chn la nhng ngn c nh th trong nhng bi k, nhng nhng g h ngh khng phi nh th. H chung qui khng thuc v hng ngi ch chuyn ly o ly l tri buc ngi. Trn knh Hu Nng chng mt ht bi Nhiu ngi ni rng: Mt tm thc tnh lng c v vi tm gng y. Hay gh! Chng tng can g c. Nhng ngi ny chuyn lp mu lp k, ly tnh l m suy m on. Lm sao m h c th n ni n chn vi con ng ny? Ci c trnh by y, n lc no cng xoay quanh bn phn. Ngay c sn tng y cng khng dm mnh sa vo s vic no khc hn l bn phn ny. Vi cu K u tru va i, tn mt nga li n, Tuyt u ni r. Nhng, ch v mi ngi khng thy c nn S mi t do tng tip: nh trng i tm! Cc ngi chng thy sao? Nhng nhng k si n, liu h thy c chng? Sau , S li hng v cc ngi tng tip: Xun n trm hoa v ai n? Ngay y chng ta c th ni: cnh ca c m toang, tt c u rng m n cho cc ngi. ng lc xun n th ni thung lng su, nhng khe sui hoang d, chn ngi chng bc n, trm hoa tranh nhau ua n. Cc ngi th ni xem: Cn v ai na by gi?

Nu chng ta cn i cht nghi ng trong bn cng n va qua l Tuyt u lu n ai hn, Qui Sn vi mt c tnh trm tnh th thng hay c Sn, mt tm thc hn nhin nhit huyt th r tht l khi tng lai rng r ca c Sn c hai ln tin on, ln th nht do Long m v sau ny t chnh ming ca Qui Sn. V gi y chng ta thy, Tuyt u qu tht mun theo ui dng thin c S t con vi ting rng hng dng ny dn khi. Mc d c Sn khng c a vo bn cng n nhng mn gii nht ca S c nhc n vi mc ch nu r nhng nt c sc tiu biu cho Thin tng sau ny, xut pht t phong cch hong ho nghim khc ca c Sn, c th l di dng bng n tc th, s bc pht trong khonh khc t chiu su y lng thm thm, nhng trnh hin c v nh mu thun m ch nhng ngi c th hiu c nu h trc y c hng dn thm nhp bng mt cch nht nh no . V nh vy th cu hi v nhng c tnh cao thng ca bc thy c t ra. Trc y chng ta nghe l v thy chng c th tr gip ai; mi ngi phi t tm thy cu knh; ngay c c Pht cng ch c th t gic ng cho chnh mnh, khng th din by cho k khc. chnh l s tht dnh cho hnh gi ang trn ng tu tp, cn c xoay hng v t k. Nhng s vic li i nghch trong trng hp mt bc i Tng s: ng ta phi c kh nng khin ngi ng trc mt lp tc thnh Pht. Th th, ng ta phi c mt quyn lc ni tm c th cp ot tt c nhng g hc nhn c th nng ta, nh trng ngay ci ngun ca s tn ti ca hn. ng ta phi theo ui con ng hng thng mt cch kin quyt, khng chp nhn tho hip, nhng lc no cng phi lu tm n nhng t s c. ng ta phi c kh nng dung ho nhng im i nghch. ng ta sng trong ci vnh hng, nhng ng thi li lu li trong thi gian khng gian. ng y mang nit-bn trong tm, nhng li sng trong b lun hi thnh hoi. ng ta nhn thy trong mi hc nhn n tham hc ci bn th tuyt i, Pht tnh, v tc ng, kch thch nh khonh khc, c duyn i
81
hi dn dt hn v ci sng. ng ta ly tay che kn nhng g siu vit t duy, ngn t, nhng li cng m ra c th truyn trao n chng t. Nh mt ngi chi c thnh tho chp i th mt chiu, cng tng t nh th, v thy c tu theo trnh ca t m ging dy. ng ta mang chn l, mang nht ngha trong thm tm. Nhng, v chng t m ng ta phi bc ra khi ngng ca dn n ni y, phi kin lp nh ngha mn h t nht c th n trc cnh ca thnh a. ng ta s dng ngn c hng dn t. Mc d nhng li ny che y ht nhn, tng t nh m ct ng che lp thn cy, nhng mt khc, chng cng c th l mt im ta ngi khc dn dn t n ni y. Nhn theo quan im nht ngha th hnh ng h mnh xung gip chng sinh tng t nh mt s phn bi. ng ta thuyt ging nhng g ch c gi tr tm thi. ng ta s dng nhng phng tin tm thi vi mt c nguy ln l chng t qu vi bm vo, cho chng l c s, l lp trng vnh hng. Chnh nhng cu ni tuyt ho nht, hiu nghim nht ca v thy li c th tr thnh tri buc i vi mt t no nu hn khng nhn ra ngha i trc hoc nm sau nhng phng tin ny. im mu thun ni tm, tc l phi ni v mt ci g m khi va m ming ra tn hi n n chnh l im nan gii ca bc thy. im an i dnh cho ng l thnh thong c nhng t c cp mt sng nhn thu sut m ct ng ngn c. V ni tm tm tng ng th nhng g cu u, bt thin trc y u t tan hu.
Tuyt Phong, mn ca c Sn v thy ca Vn Mn

Tuyt Phong, mn c Sn c trnh by trong bn cng n nh mt bc thy chnh thng. S l a con ca tnh Phc Kin, min ng nam Trung Hoa, xut thn trong mt gia nh sng o t nhiu th h gn thnh ph cng Tuyn Chu. Nm ln mi mt S c cha a vo cha, c hng dn vo mt cuc sng gii lut nghim tc ca tng-gi. Nm nm sau, S n ni Ph Dung gn h Ba Dng xung tc xut gia. Php nn vo nm 845 l nguyn do chnh ca mt cuc hnh cc ko di hn hai mi nm ca S v trong li bnh ca mnh, Vin Ng nhn mnh mt vi n tng quan trng trong khong thi gian ny. N dn S n min Bc, n tn Bc Kinh, ni S th gii t mt v Lut s v t y mang php danh Ngha Tn. Sau , S li tr v min Nam tham vn nhiu v Thin s, nhng v ang lnh php nn trong nhng vng i ni. Thy c duyn ni no thch hp th S lu li, gi chc phn u. Trong nhng v thy quan trng ny th Vin Ng c bit nhn mnh n ba v trong li bnh ca mnh: Thin s u T, ch hn S ba tui, tr ti u T sn, tnh An Huy (nm pha Bc thnh ph An Khnh, pha Bc sng Dng T, v ny s cn c nhc n trong nhng tc 41, 79, 80, 91); ngoi ra cn Thin s ng Sn Lng Gii ti ng sn, nm min Bc tnh H Bc, ch l nhn vt chnh trong tc 43, nhng li c Vin Ng nhc n nhiu ln trong nhng li bnh ca mnh (c bit xem thm bi k gii ng, li bnh v cng n 22). Ni hai v Thin s trong tng mn ca Lc t Hu Nng ny, S cm nhn mt tm thc c bit, khc bit nhng hnh ng tr gii chi li nh nht trc y v cng v vy m S mun tm hiu hc hi thm. Sau Vin Ng tng thut vic Ngha Tn tham hc, chng ng nh th no ni c Sn, v sau khi v ny vin tch (865), S cng bn ng hc Nham u hnh cc, cha c hai ngy b bo tuyt vy ph ti Ngao sn nh th no cng nh cuc m thoi, c duyn i ng ti y. Gi y, S chng cn mun tham vn bt c ai, ch lui v ni Ph Dung bn cnh h Ba Dng nh trc y 26 nm, m thm thu thp nng lc, chun b cho cuc i hong ho ca mnh sau ny. thc hin vic hong ho tip chng sinh, S tr v c hng, tnh Phc Kin, chn mt ngn ni mang tn Tng Ct v nhng xng voi ho c tm thy ni ny , khng xa th ph Phc Chu. Sau hai nm chun b, S bt u gio ho chng. Ngn ni ny gi y c S ci danh l Tuyt Phong v di danh hiu ny, S gio ho rt thnh cng 38 nm lin, vi kt qu l ng h lc no cng khng di 1500 chng. Danh ting S vang khp tnh Phc Kin, lan rng khp t Trung Hoa. Lc ny l thi suy vi ca nh ng, trong thi im m v ch hu tnh Phc Kin (Mn vng) l Vng Thm Tri (862925) ang trn ng tr nn c lp. ng ta rt qu trng S, bo h tng-gi v cng l ngi ngh ng Hi Tng ban cho S t y (o ca-sa mu ta). Ba nm lin, t 891-894, S
82
Bnh ging
bng nhin bit tch, sang tnh Chit Giang c ng. Mc d khng r nguyn do nhng rt c th mt im bt ng no vi Mn vng l ng c chnh ca s kin ny, bi v bi vn tng thut li rt t m l Mn vng rc n S tr v long trng nh th no, no l xy cha rng ra, no l cng dng tng Pht cng nh c chung ng, mi S n Phc Chu thuyt php, thnh vn trong nhiu trng hp. Cui cng, vo nm 908, S vit th t gi Mn vng, chng ung thuc, ch ngi yn ri vin tch, th 86 tui. Trong nhng nm lon lc trn t Trung Hoa (907-960) th cc t ca S chnh l rng ct, l kim ch nam ca nn Pht gio ti y v nhn nh th, h gp phn cho s pht trin rc r ca Pht gio vo i Tng sau ny. Trong nhng v ny th Vn Mn, v Thin s c nhc n trong bn cng n ngay sau ni bt nht, khng nhng vi t cch ca mt i thin s m cn c Tuyt u c bit ch trng n trong khi chn la nhng v a vo tp cng n ca mnh. V vic d tm truyn tm, truyn php t thy sang tr c bit c ch trng nn vai tr c sc ca Tuyt Phong nm ch: S l thy ca Vn Mn. Cng chnh v th nn Tuyt u a S lm nhn vt chnh trong bn cng n tip theo (22, 49, 51, 66).
V bn cng n
c th hiu c phn no li ni ca Tuyt Phong cng nh c nm ng thi ca S, chng ta c l phi nng theo li thu th ca Vin Ng, phi nghin cu tng cu xem n tng ng li pht biu n nh th no. Qu nh vy, ni y ngi ta c th cm nhn mt cch rt c th mt tm thc tr hu ton vn c nhc n trong li thu th. Bc Tng s ny c bn lnh git ngi v ng thi lm h sng tr li. S chng mng lu tm n nhng h thng trit hc l tng mang tnh cht lun bn v bn th3 ca nhng v i lun s n , cho rng th gian ch l mt dng ca tm thc. Nhng ngc li, S li cng mun xem xt th gian vi nhng mu sc sc s ca n, vi nhng ni kh, nhng im tranh u ca n tht nh l trng rng, cng mun t khc cch li cng nh vt b n i. V s thi thc ni tm ca S hin hin ngay trc mt i chng qua mt hnh ng, mt hnh ng hon ton hng thng, nhng ng thi cng lu n tm c mt cch rt sng kin, hot bt. Thay v thuyt ging mt cch ngo ngh v Tnh khng, S nm ly mt ht thc va c tch ra t mt cng la, ch chng t xem l phi x l, qun xt th gian v nhng ni kh ch ca n nh th no. Nhng sau S chng tin thm bc no c, khng lm ra v nh tt c u yn n m thay vo , ku gi chng t i tm cng la va c nm i. Bi tng ca Tuyt u s cho chng ta xem tt c nhng g cha ng trong gt tht quan trng ny, mt gt tht i hi mt bn tay tho g thin ngh v bi k ny cng dy chng ta nm bt, x l n ra sao. Nhng trc , Vin Ng cn mt vi li v hai v t quan trng nht ca Tuyt Phong vi li bnh ca h v cu ni trn, tc l Thin s Trng Khnh s c nhc n trong cng n th tm , v v Thin s c nhc n l Vn Mn, nhn vt chnh trong bn cng n k tip theo sau. Mt v t c nhc n l Vn Phong, c l l chu hai i ca Thin s Phn Dng, nh vy l trong tng mn Lm T vo khong u th k th 11. S trnh by vi tch trng ca mnh Tuyt Phong nh mt nhn vt k c, bt kh xc phm. ng y lm g, ng y ni g n ch thuc v ng ta. Ch nhng ngi tr thnh mt Tuyt Phong ri mi c th hiu c nhng cu ni ca ng ta, s hnh ng c nh ng ta. Tt c nhng s vic khc, tt c nhng tranh lun chng chng khc g hn l trm cp, s dng vt ca ngi mt cch bt hp php. Cn th l hn, nhng li rt Trung Hoa, chnh l li pht biu ca Trit gia i Qui, chu hai i ca Tuyt Phong, tr ti Qui Sn, ni v Thin s m chng ta bit n khai hoang trc bn th h. Mt c xut th phi xut pht t tn y lng; nu khng th n khng c nng lc g c. Nhng nu c nh th th nu so snh vi s vic c th cm nhn c , n cng chng hn mt ng phn hoc, nh Tuyt u c th ni: Trn tuyt li thm sng. Thm vo , Vin Ng trnh by tng tn qu trnh tu hc ca Tuyt Phong, ch r phong cch dy chng qua nhng v d in hnh, cho thy l hon ton v ch nu chng ta ly thc, tri tnh tm thng lun gii nhng li pht biu ca S. V ch trong nhng li bnh
3
Nguyn vn: ontologischer Idealismus.
83
cui, Vin Ng mi ch thn ging thut bn cng n mt cch c v nh khng ni g thm, nhng lc no cng t by rt nhiu. chnh l cch b cc m S thng s dng trnh by, ging thut mt tc cng n.
V k tng
Sau nhng li cnh co nghim trng ca Vin Ng th chng ta cng chng cn can m no a ra nhng li lun gii v bi tng. Chng ch c th bao hm nhng g ngoi vi, x l nhng hnh tng huyn thoi nh u tru, mt nga v truyn thuyt tm gng trong bi k ca Hu Nng. Nhng, chnh bi v ngoi hnh ng i din ni cnh nn chng ta cng phi tm l gii. Chng ta c nn lun gii, nhng cng sn sng mi lc a lng n nhn nhng c nh chnh xc, nhng tt bng ca s Vin Ng. Di a ngc qu tht l nng. Nhng k ti phm khng c php an ngh mt giy pht no. Nhng tn cai ngc, nhng k hnh h tra tn lc no cng qua li khng ngng. K mang u tru cha kp bc ra, tn mt nga vi bc vo. Nhng oan hn ng thng b hoa mt. Nh ph thu Tuyt Phong cng x s tng t nh th trc chng t. H cha kp tng tng ra qu t to ln th S bin n thnh mt cng la; v trc khi nhn thy th S nm n xung t ngay trc mt, n bin u mt. H nn gi tt c nhng thin sinh trong vin i tm, nhng cng bit trc l khng th tm thy bt c ni no mt ci g khc hn chnh ci i a, chnh th gian ny, mt i a m bc thy va nm i mt. S kin ny tng t nh ln in chp qua li, t mt ci g bng nhin tr thnh ci trng khng rng tuch, ri t ci trng khng hot nhin li tr thnh mt vt g . V s vic ny y chnh l ci m Tuyt Phong mun trnh by. Nm bt th gian nh mt cng la v vt n vo ci trng rng ca n, cho n bin mt ri sau , vi mt tm thc gi y trng rng t do m nhn nhn nhng trnh hin vi nhng mu sc rc r nh chng ch tht l vi nhng au thng phin no, vi nhng vinh hoa h thuc , v lp i lp li chiu ny t khonh khc ny sang khonh khc khc, chnh l hnh ng m nhng t nn hc hi, nn thu c. Nh vy th y khng phi l mt th gii quan, mt cch quan st c tnh cht trit hc v to ln, nh b, hoc v mt huyn thut no . lm sng t iu ny, bi tng ca Tuyt u nhc n ci tnh cht su kn nht ca chng ta, ci Pht tnh sn c ca mi chng sinh, ci y lng, tng t nh mt tm gng c bn tnh l trng rng, v nh tng, nhng cng chnh v vy m c th thu nhp tt c nhng nh tng. Nhng qua m S cng b Vin Ng qu trch nh: S ri mnh vo c; v ngay c nhng t thun tai p mt nh Pht tnh, y lng m chng ta va s dng Vin Ng c l cho chng ta n gy. V tm gng va c nhc n th truyn thng Thin c li mt cu chuyn rt ni ting vi L hnh gi, v T th su m chng ta quen bit. Truyn thuyt thut li nh sau: Hnh gi cht phc h L gi chc gi go ni v T th nm l Hong Nhn hn by thng, khi v ny tm ngi k tha, ra lnh chng t trnh k vi ch Tm. t gii nht l Thn T lc by gi c thm xem l ngi c chn v s kin ny cng tr nn chc chn hn khi bi k ca ng ta, vn c ln vit ln tng trong m khuya, c Ng t khen ngi trc i chng. Trong bi k ny, Thn T s dng hai biu tng rt c chung trong truyn thng Pht gio: th nht l cy b- trong rng u-lu-tn-loa, x Ma-kit-, ni c Pht thnh o v th hai l mt i g mang mt tm gng ng, c nhc n trong gii Thin khng phi v nhng k thut iu khc kho lo bn vin hoc pha sau, m chnh v bn cht bng long, phng phiu tng t nh tm thc, trng rng khng mang mt nh tng, tuy phn chiu tt c nhng chnh n hon ton khng b nh hng, khng b cu u. Bi v gng v i lc no cng i i vi nhau nn trong Hn vn, biu th knh hoc i lc no cng c ngha l tm gng dng soi. Bi k ca Thn T nh sau: Thn l cy b- Tm nh tm gng sng C chm ch phi qut Ch nhum trn ai
84
Bnh ging
Thn th b- th Tm nh minh knh i Th th cn pht thc Mc khin hu trn ai Hnh gi h L cng nghe bi k ny ni gi go ca mnh, ch c th lc u. ng ta thy ngay nhng v gng go hc sinh ca bi k, c bm vo nhng nh tng v t ho thm vo, lm ra v nh c th t y rt ra c mt kt qu c th no . Vo lc m khuya, ng ta ko theo mt ch tiu v chnh mnh khng bit ch yu cu hn vit bi k sau bn cnh bi ca Thn T: B- chng phi l mt cy Tm gng sng cng chng l gng Xa nay chng c mt vt g Th th bi bm c ch no bm? B- bn v th Minh knh dic phi i Bn lai v nht vt H x hu trn ai? Bi k ny c xem l im xut pht chnh thng ca Thin tng ti ng . Vi n, hnh gi h L cu vt c di sn tinh tu ca B- t-ma, gip n vt khi ho nn tr nn nng cn, v ng thi, chuyn n t n sang mt dng mang m sc thi Trung Hoa. Trong khi Thn T ly tm gng lm v d, xem n l mt vt g m ngi ta c th nh mt, c th thu c lm s hu, phi chm sc, gn gi th tm gng ca Hu Nng li hon ton khc, chng phi l mt vt no m bi c th bm vo, chng phi l mt vt cn phi c chm lo chi phi; n chng phi l mt vt no m ti c th ni n thuc v ti; bi v, n chnh ngay y, ngay trc mt ti, v trong trng hp tuyt ho nht th n cng ch dung hm, nm gi chnh ti. Ng t cng b chn ng bi bi k trn ca hnh gi h L, lc y vn cn cha th gii tkheo y . Sau khi khen Thn T trc tt c mi ngi th tnh th lc ny rt kh x i vi mnh. T thm gi hnh gi h L n, truyn y bt ca B- t-ma lm biu tng ca v T th su v khuyn rt lui n sau ny sau khi trnh khi lng him t ca nhng ngi khc c th xut hin vi phong cch ca v T th su, gn gi tm n ca S t t-ma. Sau , hnh gi h L i thng v phng Nam, n mt thung lng hoang vng tnh Qung ng, thu nhn t ti To Kh v gi y ni danh vi hiu Hu Nng, ngha l Tr hu c kh nng. T dng thin ca S xut pht hai Thin s danh ting v nhng g mang danh Thin sau ny, c truyn t n ngy nay, chng u bt ngun t chnh hai v . Chng ta hy tr li bi tng ca Tuyt u! K u tru va i, tn mt nga li n! s vic trn th gian din bin nh th ngy ny qua ngy n, t gi pht ny sang gi pht khc. Cc nh tng lun phin chuyn bin trc tm gng tm thc, kinh khng cng nh tt p. Tm gng chnh n, n vn lun lun nh n l, trng rng khng mang mt nh tng no. chnh l tm gng ca Hu Nng; v cng l tm gng ca Tuyt Phong. Tr chi ph thu vi cng la ch l mt cm by S gi t. i vi S th cng la xa nay trng khng, v mi ngi mun tm n u l k t la di. Tt c u trng rng, ch l nhng phn chiu y lng. Nhng li l mt s phn chiu nh th no! V ci g c phn chiu trong s phn chiu y? No l tri l t; kia nhng rng ni, nhng khe sui tun chy; y hoa l xanh ti, cy c m chi ny mm. V xun n th trm hoa ua n. N v ai? lm chi? lm chng ta tho mn? Hay chng t vui th? Trong tt c nhng hin tng nh th khng
85
l li c mt ch , mt ngha m ngi ta c th suy ngm c? Khng phi n ch gin n l nh th? Khng phi chnh y l im c bit, l v p, l ci b mt bt kh thuyt ca n hay sao? hng tm thc v n th li ph thnh vi ting trng ca Tuyt Phong qu tht l hay. Nhng m ai nghe n c? Ai nhn thy n vi cp mt ang nhn? Cng ch l tm gng trong sng, trng khng v nh tng. Ch ai nhn thy bn cht trng khng v v v ngha ca th gian cng nh ca chnh mnh, ngi y mi thng thc c v p vnh hng trong n.
86

Tc th su: Mi lm ngy ca Vn Mn Bn tc n Mn hng v i chng ni nh sau: Khng hi cc ngi v mi lm ngy qua. V mi lm ngy sau th hy n y ni mt cu xem th. S t tr li thay: Ngy ngy u l ngy tt. Trc ng
Vn Mn hng v i chng ni nh sau: Khng hi cc ngi v mi lm ngy qua. Bn h nam, bn h bc [Mt cch phn chia, ko ranh gii qui g. Vin Ng mun bo: phng, ng y gi by!] Chng ta u th no tm thy loi lch xa nh th! [Mt cch pht biu chm bim, m ch mt loi lch c Trung Hoa. Lch ny t mi ngy vo trung tm v tr, lm ra v nh ngi ta c th tnh ton xem n mang li may mn hay bt hnh cng nh mc hin tht ca nhng im kit hung ny.] V mi lm ngy sau th hy n y ni mt cu xem th! Cng chng c th ni g thm hn l chng bt u vo bui sng v chm dt vo bui ti. Nhng thit k l n y ni ngy k n l ngy th mi su! Ngy thng c tri i! [Nh vy th by gi nn ni g n mi lm ngy k n?] S t tr li thay: Ngy ngy u l ngy tt. i ch, hy xem chng! Tm tp bn ngi c tha h m nhy, chng con no nhy thot u. [Chng ai c th trn trnh cu ni trn; mi ngi u nn ni c nh th.] Ai li khng c mt cn nh c trng sng chiu ri, gi mt tip i? Hay l cc ngi bit mt ngi nh nh th? [Ngi ta thng ni,] Hi thn bit tt c ca ci ca mnh nhng khng bit gi tr ca chng.
Bnh xng v bn tc
Vn Mn lc u tham vn Mc Chu. C phong ca Mc Chu tng t nh mt cn lc vi sm st in chp, nh mt b nc thng ng, rt kh neo thuyn cp bn. S c mt cch tip ngi tham vn ring ca mnh. Cha kp bc chn qua ngng ca th S nm ng li, bo: Ni! ni! Bt u lp bp suy ngh cha ni c g th S tng ngc ra ngoi, qut ln: My khoan i Tn.1 Vn Mn n tham vn nhiu phen. Ln th ba, cha kp g ca th Mc Chu bn trong hi: Ai? Vn Mn tha: Vn Yn. Mc Chu va m ca, Vn Mn nhy tht vo. Mc Chu nm sng li, bo: Ni! ni! Vn Mn suy ngh [v trc khi m ming ni], b y lui ra ngoi. V mt chn cn bn trong v Mc Chu ng ca qu nhanh, S b ca p vo chn, au qu ht ln ln. Chnh lc ny S hot nhin i ng. Sau ny th cch ni, cch dy ngi ca S c y nh phong cch Mc Chu. Sau s kin ny, S lu li ba nm nh ca Thng th Trn Tho.2 Mc Chu chnh l ngi ch Vn Mn n Tuyt Phong tham vn. n ni, S bc ra khi i chng, trnh by cu hi [trung tm, c mi ngi tm o n lc no phi t ra]: Th no l Pht? Tuyt Phong tr li: Ch c m ming trong mng! Vn Mn l bi, lu li
Tn Thu Hong bt u xy dng mt cung in to ln vo nm 212 trc Cng nguyn vi lc lng ca 700.000 t nhn. V rp ni nhng ct tr to ln th ngi ta dng nhng my khoan v i thc hin. Hai nm sau, ng cht mt. Cung in xy na chng b b ph, nhng my khoan to ln kia ch cn nm nm mi thi gian. 2 Trn Tho l c s tham hc ni Mc Chu, v c th l Vn Mn lu li ni ng ta cha lnh vt thng ca mnh. ng thi, c hai u cng nhau to thin v t xut pht nhiu cuc m thoi; cng n 33 s trnh by li.
1
Tc th su: Mi lm ngy ca Vn Mn
ba nm ni Tuyt Phong. Mt ngy n, Tuyt Phong hi S: Ci nhn ca ngi gi y ra sao? S tha: Ci nhn ca con chng x dch mt tc t no so vi ci nhn ca ch thnh xa nay. Linh Th hai mi nm lin chng lu tm n vic thnh ai lm Th to. S thng bo: Th to ca ta va sinh ra. Hoc: Th to ca ta chn b [to thin]. Hoc l: Th to ca ta hnh cc. Ngy n, S bng nhin sai chng nh trng, bc ra tam mn nghnh n Th to. i chng u ng l. Vn Mn qu nhin n, Linh Th thnh vo liu phng dnh cho Th to, tho g hnh l. Linh Th c hiu l Tri Thnh Thin s, bit nhng s kin qu kh, v lai. Mt ngy n, Lu vng cai tr Qung ng n tham vn. ng ta ang c nh c binh chinh phc, n Thin vin Linh Th hi xem mnh s gp may mn hay trc tr. Linh Th bit trc vic ny. S vui v ngi xp bng thin ho. Qung ch hi mt cch gin d: Ho thng bnh t lc no? Th gi p: S cha tng lm bnh; nhng mt ln n S nim hp th ny, lnh truyn n tay nh vua nu ng y n. Qung ch m hp ra, thy bn trong mt l th, vit rng: Ngi m con mt ca ch thin v loi ngi ch n chnh l Th to trong Thin vin ny. Qung ch hiu , nh ch vic hng binh, thnh Vn Mn tr Thin vin Linh Th. Sau ny S mi n tr ti ni Vn Mn. Ngy khai ng thuyt php ti Linh Th, mt v quan Thng th tn Cc a ra mt cu hi [ch nho, m ch tn Thin vin Linh Th, cy linh ng]: Qu ca Linh Th chn ri hay cha? Vn Mn p: ng nghe n cha chn vo nm no? [Sau S dn tch Lu vng xa l khch bn hng cng nh nhn duyn, Lu vng sau phong hiu Linh Th l Tri Thnh Thin s. Linh Th i i khng mt thn thng, Vn Mn v ba i lm vua nn gi y mt thn thng.]3 Ngy n, Lu vng mi S vo cung qu h. [Vo cung qu h y c ngha l ba thng an c vo ma ma, Phn ng vrika, m mi v tng, v ni phi thc hin. Trong thi c Pht ti th th cc v vua, cc quan ln u cho l mt vinh d ln nu mi c Pht v tng-gi ca ngi vo cung in, nh ngh ca h.] Mt s bc tn tc cng c mi cng vi S. Tt c ch v u mi ngi trong in hi v Pht php cng nh t h thuyt php. Ch mt mnh Vn Mn khng ni mt cu no, v cng chng ai dm thn cn S. Mt v Trc in lm mt bi k, treo trong in Bch Ngc. K rng: Ch c Thin mi gip chng ta pht trin i tr Thin mn chung yn lng, chng mng huyn no Kho ni nhiu li n chng dn n s tht Dp sch tt c trong tm thc, Vn Mn, ngi chng ni mt cu. i tr tu hnh thu th Thin Thin mn nghi mc bt nghi huyn Vn ban xo thuyt tranh nh tht Thu khc Vn Mn tng bt ngn. Vn Mn thng chung thuyt Tam t thin. Ngha l, S ng p nhiu cu hi vi ba ch: C! Gim! Di! [Lu ! Cn thn! Hiu chng??] Ngoi ra, S cn s dng Nht t thin. [l Thin mt ch.] Ln n, mt v tng t cu hi: Git cha git m th n trc Pht sm hi, cn nu git Pht git T th n trc ai sm hi? S p: L! [hin hin r rng! vi ngha: Hnh ng r rng, chng c g n kn na.] Mt v khc hi: Th no l Chnh php nhn tng? S p: Ph! [ph bin khp ni! ngha l mi ngi u c n, mc d n vn l im b mt nan trc nht.] Ngi ta chng th no ngh ngh v nhng cu ca S. S thng la mng mt v tng no chnh ngay lc ng ta chng lm g c bit c. V nu S h mt c no th n ng sng sng tng t nh mt cy ct st.
3
on vn trn c trong nguyn bn, nhng c l do ngi sau chp ni thm vo mt cch cu th. Thin mn chng bao gi lu tm n vic tu luyn t thn thng cng nh cao n.
88
K tng
T tng mn ca S xut pht bn v hin trit: ng Sn Th S [v c nhc n trong cng n 12.] Tr Mn S Khoan, c Sn Duyn Mt v Hng Lm Trng Vin.4 V ny lm th gi Vn Mn mi tm nm lin. Phm tip ng ta th Vn Mn ch ni ln: Th gi Vin! V khi Th gi Vin ng thanh: D y! S hi: L ci g? S vic ny lp i lp li mi tm nm lin nh th, n lc Th gi Vin ngy n ng c ch. Vn Mn lin bo: T gi tr i ta khng gi ngi nh th na. Trong lc dy chng, Vn Mn thng p dng th on ca Mc Chu. S cng rn nghim khc tng t nh mt b nc cao vt sng sng, rt kh cp bn th neo. S c km ba trong tay m tho nh inh ct. Tuyt u ni v S nh sau: Ta rt thch c phong t c Thiu Dng ca S. C cuc i S chng lm g khc hn l nh inh, ph cc buc tri ca ngi. Vn trn c S dn nhp vi nhng cu: Khng hi cc ngi v mi lm ngy qua. V mi lm ngy sau th hy n y ni mt cu xem th! Chng ct t tt c nhng sai bit ngay tn gc, siu vit c phm ln thnh. V t tr li thay: Ngy ngy u l ngy tt. Ngay nhng ch u V mi lm ngy qua v.v. ct t thin sai. V nhng ch V mi lm ngy sau v.v. cng tng t nh th. S chng ni c nh: Ngy mai l ngy mi su. Ngi sau ch bit suy ngm t nhng cu ni trn m thi, no c lin can g n s vic u? Nu Vn Mn lp tng phong [mt cch mi l] nh th th S ch c th thc hin v ngi [v n bao gm, theo Vin Ng, s gip , dn dt h vt qua mi s phn bit, mi im c bit, c bit]. Sau cu hi ca mnh th S t p thay: Ngy ngy u l ngy tt. Li pht biu ny t u n cui thng qun c kim, ct t tt c nhng phn bit trc sau. Chnh Sn tng y trong lc bnh gii Vn Mn cng phi tu li m phn on. [Tht l kh din gii li ni k c ny!] C l chnh ta cng phi t k lut vi chnh mnh thay v ch trch ngi khc. Va mi ni o ni l th sa vo h ho. Mt cu ca Vn Mn cha y c ba cu. chnh l tng ch ca S. Nu a ra mt cu dy th n phi hng v tng ch. Nu khng nh th th ch l k n ni phch li v cn c. S vic ny khng dung hm nhiu lun thuyt. Nu ai cha thu c th iu tt yu l phi t c trnh nh trn. Ai c ci nhn xuyn sut ri th s hiu c ch c nhn. Hy xem Tuyt u gin dng m ct ng ca mnh quanh li Vn Mn!
K tng t b mt, nhng li bt c by Trn di, bn phng, xung quanh chng c g c th so snh Thong dong do bc trn mt nc r ro Ngy ngt hng nhn du chim bay C dy c! Khi sng m mt! Hoa ri lon quanh ch ngi bn sn ni ca Khng Sinh5 ng thng thay Thun-nh-a! chng ta khy tay, ngi bin mt. Ch c ng y! ng y n ba mi gy!
4 5
T trng phi ny m xut pht ra v thy ca Tuyt u, tc gi quyn sch ny. Xem thm cng n 17. Tn dch ca Tn gi Tu-b- (s: subhti), mt trong mi i t ca c Pht, hiu l Gii khng nht.
89
Kh khc nht, nim c tht. Thng h t duy v ng tht T hnh p on lu thu thanh Tung quan t xut phi cm tch Tho nhung nhung, yn mch mch Khng Sinh nham bn hoa lang t n ch kham bi Thun-nh-a Mc ng trc, ng trc tam thp bng. Trc ng v k tng
Vt b mt. ng y bn trng by, tm l! [C l y l mt tr chi vi nhng hn bi m ngi tham d phi nh hoc nm vo l.] Nhng ng y mun g by gi? Hn t khc nh chiu u. [ng ta hon ton khng n cu hi t a ra; Mi lm ngy sau chng l g i vi ng y.] Nhng li bt c by. Chng bt c g c! [Bi v ci ng ta mun nm bt, n chng nm bt.] Ngc li, ng y chng st li g c. [Bi v ci ng ta nm ly, n bao trm tt c.] Trn di, bn phng, xung quanh chng c g c th so snh Nh vy th c th so snh vi s g, vt g? So snh vi tri pha trn? Vi t bn di? Hay l bn phng tm hng xung quanh? [C th no li c mt s vic no khng th so snh c nh th?] Nh vy th c g so snh? [V sao li lm ra v nh c nhng cp i i nh nguyn?] Ta nn lm g vi cy gy trn tay by gi? [ng y nga ngy, ca quy c v nh mun xut mt chiu. Vin Ng, vi ni tm ang rung ng cm nhn s tht, khng th no t ch trc chng t ang trong trng thi na tnh na m.] Thong dong do bc trn mt nc r ro. Ch c hi l di chn ang c g? Nhng m thu c hon ton v thm nhp n mi tht l kh! By gi th hn ang bc vo m ct ng! [Thi s Tuyt u ang say m, hng ch qu ng!] Ngy ngt hng nhn du chim bay. Nhng trong mt chng c du vt g ca s vic ny! Kin gii ca loi chn tinh! ng ta vn cn trong hang ct ng nh trc y. C dy c! By gi ng ta rt mi tn sau t ra v bn tr li ch th! Tin tc g mi vy? Hn ri tr v s tht tm thng! Khi sng m mt! Vn cha ra khi hang ng ct ng. [Nhng hy xem ka:] Di chn ng y sinh my! [ng ta nhc bng ln trn.] Hoa ri lon quanh ch ngi bn sn ni ca Khng Sinh Hn ni no? Mt k ni lon chng nghe c! Khm ph ri! ng thng thay Thun-nh-a chng ta khy tay, ngi bin mt! Bn phng tm hng c thy u l Php gii. [Mi thnh phn cc nh ca th gii hin hu, mi khonh khc, mi nim u cha ng s tht.] Hy ni mt cu hay v dng n x mi Thunnh-a! Ni xem! N [Thun-nh-a] u? Ch c ng y! Vy th nhng g ni trc y by gi u? [Tuyt u va ri ch tn thn ngy ngt quay tr v m c dy c!] Nhng s vic g xy ra nu ai vn c ng? ng y n ba mi gy! [Thi s] C t a mnh cho gy p i! V by gi nh y!
Bnh xng v k tng

Cch tn tng c nhn ca Tuyt u trnh by thin ngh ca S nh n ch tht l. u tin [vi hai dng k u], S vung thanh bo kim ca Kim Cng vng. V sau th S hin by ngay phong qui ca mnh. Tuy b cc nh th nhng cui cng, c hai phn cng khng phi l hai. Vt b mt, nhng li bt c by. Phn ln mi ngi u ly ton s gii thch, cho rng ci Mt ng ta vt b l Mi lm ngy qua. Nhng ngay lc u Tuyt u ni mt mch hai cu, ng du n ca mnh [vi cu k th hai] v chnh qua m S lm
90
Bnh xng v k tng
sng t tt c mi ngi c th thy c: Vt b mt, nhng li bt c by. K nht l ch n ngn c m lm k sinh nhai. V sao? Bnh ca r H c mi v no hay khng? [p: chng c! Cng tng t nh th: ngn c, vn t t chng chng mang ngha g. Tt c u phi c hiu t tm thc tng qut ca ngi ang ni.] Ngi ta thng lc vo thc ca h, nhng y li l ni m mi ngi nn hng tm thc v nhng g i trc ngn c. V ch t m ngi ta mi c th hiu c [nhng g Tuyt u mun trnh by]. Ni i dng hin tin th kin gii chn chnh s t nhin xut hin. Chnh v vy m ng lo dng h Thch-ca sau khi thnh o ti x Ma-kit- ba tun lin tip m p mi suy ngh nh sau: Tng tch dit ca ch php ta khng th no trnh by bng ngn ng. Hay hn ht l ta chng thuyt php, thay vo m mau chng nhp nitbn. V im ny [tch dit tng, tnh khng ca ch php] th m ming ni cng hon ton v ch. Hon ton chng t c g c! Mc d t duy nh th nhng ngi vn dng phng tin gio ho, v nm v t-khu thuyt php v t tr i, v chng sinh ging dy trong sut ba trm su mi php hi.6 i vi ngi th tt c nhng th ny lc no cng ch l phng tin.7 Ch trong ngha ny m ngi t khc chu bu, ci b ng phc, mc o chp v nhem nha, bt c d lp nh ngha mn, thuyt php thin cn c th dn d chng sinh. Nu ngi tht s dy ngi ton vn s tht hng thng th tn i a chng c th tm thy mt hoc na ngi no [c th hiu c gio l ca mnh]. Cc ngi th ni xem: Cu u ca bi k ny mun ni g? Ni y Tuyt u h m ngha [ca nhng cu ni ca Vn Mn] i cht mi ngi c th nhn thy. Cc ngi trn chng thy c Pht, di chng thy chng sinh, ngoi chng thy sn h i a, trong chng thy c cc gic quan thy, nghe, nhn thc. S vic y tng t nh mt ngi no cht mt ci cht ln, nhng sau li tm thy cuc sng. c mt, tt xu, tt c u c ng ta chp thnh mt mnh, v sau , nu cn nhng g n chic n vi mnh th ng y chng cn g phn i c. Nu cc ngi t c nh th th sau ny khng bao gi c th lm sai trong cuc sng hng ngy. Hy xem nhng g c ni y: Vt b mt, nhng li bt c by Trn di, bn phng, xung quanh chng c g c th so snh Nu cc ngi thu c cu th nht th sau cng s hiu c cu hai: Trn di, bn phng, xung quanh chng c g c th so snh. Sm la vn tng, loi ngi, th vt ln lt trnh by ton t k gia phong cho ngi xem. V vy mi ni:8 Chnh trong vn tng c duy r rng Ch ngi t nhn mi thy n l tht, l gn Khi xa ta lm tm bn ngoi, tm ca ngi By gi mi thy: Ta lc y nh mt khi bng trong l. Vn tng chi trung c l thn Duy nhn t khng ni phng thn Tch nin mu hng trung mch Kim nht khn nh ho l bng. Trn tri di t ch c ta l ng c tn knh9
6
Cng n 14 v 15 s ly cuc i hong ho ca c Pht cng nh ton b h thng gio php ca ngi lm ch . 7 Phn ng: upya; gi y l Thin xo phng tin (s: upya-kaualya), l nhng k xo, phng php tm thi gip ngi m d thm nhp, h t nht c th n trc ngng ca chn l. 8 Mt bi k ni danh ca Thin s Trng Khnh Hu Lng, cng l mt mn ca Tuyt Phong, c sng tc sau khi S i ng, t c trnh ca thy mnh. 9 ; Theo truyn thuyt sng tn th y chnh l li pht biu ca c Pht ngay sau khi ngi n sinh, c li thu th ca cng n k n xem l biu th ca mt s vic bt kh thuyt, siu vit mi ngn t nhn th. Vin Ng trch dn li ny ngay y v n a ra li mt gii v dng k u Vn tng chi trung c l thn ca s Hu Lng.
91
Ngi ta phn ln u mang khuynh hng chy theo nhng g vn vt, theo ngn theo cnh, nhng chi tit v b thay v truy tm ngay ci ngun. Nu nm bt c ci ngun [ca chnh mnh v vn vt] ri th s thy s vt lun chuyn mt cch rt t nhin: Gi ng th c nghing thn np mnh, nc chy n u th rch nc t hnh thnh ni y. Thong dong do bc trn mt nc r ro. Nu bc i t t chm ri th tt c u c xuyn sut bi ting nc r ro, v trong mt ngha no th ngi ta cng bc xuyn qua n. Ngy ngt hng nhn du chim bay. Cc ngi m mt nhn tt c, v s thy l trong khi theo ui du vt chim bay, cc ngi v ngay chnh n. Theo ngha ny th chng cn g kh hiu v nhng li [c ni v k chin thng a ngc] nh sau: Vc du si sc, l chy rc: ng ta thi tt ngay Cy kim, ni ao: Qut mt ting chng tan bin u mt Nhng n y th Tuyt u li qu t bi, lo s ngi i ch bit ngi yn cnh gii10 v s nn ni ngc li: C dy c, khi sng m mt. Nh vy th S y kn cnh tng [tuyt diu m S va miu t], v ngay sau th S c ngay xung quanh C dy c, khi sng m mt. Cc ngi th ni xem: Nhng ngi nh th l nhng ngi g vi th gii ca h? C th no m ming ni chnh h l nhng ngi c Ngy ngy u l ngy tt? Vui thay! Chng lin h g c! Nhng chng ta li bit c ngay: Thong dong do bc trn mt nc r ro chng phi; Ngy ngt hng nhn du chim bay chng phi, C dy c chng phi v Khi sng m mt cng chng phi nt. Nhng nu tt c nhng s vic nu trn u khng phi th nhng li S ni sau mi tht l ng: Hoa ri lon quanh ch ngi bn sn ni ca Khng Sinh. Ngi ta cng phi quay tr li t ci [tnh khng tuyt i] y, v ch sau mi c th ni c l thnh t. Cc ngi chng thy sao! Tu-b- ngi yn lng ngay gia nhng vch . Ch thin khm phc, tn thn bng cch hoa ri nh ma. Tn gi ni: Ai tn thn, khin hoa trn khng trung ri xung? Thin vn: Ta l thin -thch.11 Tn gi bo: Ngi tn thn ta ? Thin p: Ta qu trng tn gi thuyt Bt-nh Ba-la-mt-a hay. Tn gi bo: V Bt-nh th ta cha h thuyt mt ch no; ngi lm th no tn thn? Thin p: Tn gi chng thuyt, ta cng chng nghe. Chng thuyt chng nghe l Chn bt-nh. V li ng t, tip tc lm ma hoa. Tuyt u cng c mt bi tng nh sau:12 Ma tnh my dng, nh sng hin ra cht t Cc ngn ni hin hin nh nhng nt v trn bu tri xanh bic Khng Sinh chng cn bit mnh ang ngi gia nhng tng Khin hoa trn tri ri xung, kinh ng c mt t. V qu vn ngng hiu bn khai S phong nh hoch bch thi ngi Khng Sinh bt gii nham trung to Nh c thin hoa ng a lai. Nu Thin [ cm kch bi tm thc bt ng ca Tu-b- trong ci Khng nh tuyt i ] lm hoa ri lon, v nu y [tc tham qun tnh khng n ch cng cc] chnh l kt qu th Khng Sinh cn ch no n nu na? [Ni n nu yn tnh gia nhng vch b khm ph qua s tn trng ca loi ngi v ch thin. Sau th tn gi cng phi tr v nhn th.] Tuyt u cn ni nh sau:13 Bn mun trn chng? Ta ch ngi chng trn c!
10 s: dhtu; 11 s: akra; 12 c tm thy trong tc phm T anh tp. 13 Cng trong T anh tp, k 12, c vit dnh
cho mt v Th to qu chuyn ch vo vic to thin nhng ch
tnh mch, qu chp khng.
92
Bnh ging
Th gian, cuc sng chng bn ngoi; tt c u dy c, u b tc S hi, bt an bit bao gi nhng tm trng ny mi ht Xung quanh gi mt bt ca-sa. Ng khng o chi o bt c i phng chi ngoi giai sung tc Mang mang nhiu nhiu tri h cng Bt din thanh phong nh y cc. Cc ngi thy y. Ngay c trng thi lo l, lot va c ri nc cho ti tt cng nh chng c mt my may tt hon no n cng cha phi l tiu chun ti cao. Nhng, cui cng th th no mi ng? Hy xem v tip nhn nhng g c vit sau y! ng thng thay Thun-nh-a chng ta khy tay, ngi bin mt. Phn ng Thunnh-a14 c ngha l v thn h khng, ly h khng lm th;15 Thun-nh-a ny khng c thn, nhng li c cm xc; v ch v c Pht quang chiu ri nn hn mi xut hin c thn th. Nu ngi c nh ng thn Thun-nh-a ny th lc y chnh l lc Tuyt u bng tay cho ngi bin mt v sau than tic.16 Cui cng S li ni: Ch c ng y! ng y n ba mi gy! Nhng nu c ai ng y th sao? Nh vy th thanh thin bch nht hn li m mt to ra m ng.
Bnh ging Vn Mn, i t ca Tuyt Phong

Tuyt u t hnh tng B- t-ma tn knh ngay vo u tp tng c ca mnh. Sau , S bc xung nhiu bc thang th h, thm ch b qua ngay v T quan trng th su l Hu Nng, ch trng n mt trong hai nhnh thin quan trng xut pht t Lc t, dng thin ca Thin s Nam Nhc Hoi Nhng vi i t l M T (cng n th ba). Trong cng n th t th S li lu tm n nhnh thin th hai xut pht t Thin s Thanh Nguyn Hnh T, vi c Sn Tuyn Gim l nhn vt chnh, m theo bc thang th h bt u t B- t-ma l bc th mi mt. V s vic rt r rng l Tuyt u theo ui nhnh thin th hai ny rt st. Sau c Sn th n Tuyt Phong v, trong bn cng n th su ny, v t siu ng nht ca Tuyt Phong l Vn Mn c nhc n tng tn. Nh vy th chng ta t n bc thang th mi ba, ngay nhnh thin trc tip dn n Tuyt u, ngi k tha Vn Mn th h th mi su. Nu lu n vic nhiu bn ng hc cng nh nhiu t khc ca Vn Mn c nhc n trong tp cng n ny, chng ta s thy: trong ban hp xng ca nhng v i s th Tuyt u chn la chnh nhng v c ting ni quen thuc nht i vi mnh, trong tng mn ca mnh. Nhng, nhn tng qut th S chng ch trng n ai khc nhiu hn l Vn Mn, c c lm nhn vt chnh trong Bch Nham lc ny khng di mi tm ln. Nu cuc i hong ho ca Tuyt Phong vt qu nh ng hai nm th gi y, cuc i Vn Mn ri vo ng ngay thi k lon lc ca dn tc Hn trc khi t nc c thng nht li bi nh Tng vo nm 960. Ch mt iu l l trong nhng ng lc c lu truyn n ngy nay, ngi ta khng tm thy tin tc chnh xc no v nm sinh ca Vn Mn. Mt hc gi ngi Nht l Tokiwa Daij17 trong khi nghin cu nhng thnh tch Pht gio ti
L cch phin m ca ch nyat; dch ngha l Khng tnh. y qu l mt s hiu lm ca ngi Hoa. nyat c gc t hnh dung t nya = trng khng. Nh vy c ngha l Khng tnh. Vin Ng tip tc din ging quan im ca mnh. 16 Hnh ng bng tay thng c hiu di hai ngha. u tin th n c dng khin ngi khc ch n, v d nh trong trng hp bc qua ca vo nh; ni chung l ku gi hoc cnh co ngi khc. Ngi ta cng c th bng tay mnh bo hn cn tr, xua ui nhng g khng mun m n, v trong ngha ny, Tuyt u s dng ch n ch, ngha l bng tay cho bin mt. 17 Thng Bn i nh ( ).
14 15
93
Trung Hoa vo nm 1928 tm thy hai tm bia c to vo nm 958 v 964 ti Vn Mn sn, tnh Qung ng, khc r ngy sinh ca S. Theo th S sinh nm 864 trong mt gia nh h Trng ti Gia Hng, mt thnh ph nh nm pha Ty nam Thng Hi. Lc nh S nhm chn th tc, sm vo cha xut gia v sau khi th gii mang Php danh Vn Yn. S sing nng hc hi vi mt tr nh phi thng, chng bao lu thng tt c nhng kinh lun cn bn ca Pht gio. Mc d nghim tc tun th tt c nhng gii lut, nhng thm tm S tht s cha c yn n, v v th, S bt u hnh cc tham vn nhng bc tn tc trong Thin lm thi by gi. Ti Mc chu, tnh Chit Giang, S yt kin mt v Thin s vi nhng th on khng khip l o Tung (cng c gi l Mc Chu Trn Tn Tc, chng ta s gp li trong tc th 10). Nh chng ta c trong li bnh ca Vin Ng, S c khai ng ni Mc Chu, sau n Tuyt Phong tham hc, c v ny n kh, cng nhn l ngi tha k chnh thng sau hai hoc ba nm. C l hai cuc hi ng quan trng nu trn xy ra trong khong thi gian trc hoc sau 900, c th l sm hn na, nhng trong mi trng hp th khng th no tr hn 905, bi v Tuyt Phong vin tch cao tui vo nm 908. Sau khi t gi Tuyt Phong, Vn Mn cn hnh cc nhiu nm c th thn kin tt c nhng v Thin s quan trng thi by gi. Bt c n ni no, S lc no cng gy n tng mnh vi c tnh trm lng nhng biu l rt nhiu ca mnh, vi chiu su ca cp mt nhn, vi lp trng vng chc cng nh r rng v nhng cu ni ngn gn hng hn ca mnh. Vi thi gian, danh ting ca S vang vng khp tng lm. Vo khong 921 th trng hp Vin Ng tng thut li mi din ra, tc l S nhn chc Th to ni Thin s Linh Th Nh Mn, t ca Trng Khnh i An. Thin vin Linh Th nm thnh ph Thiu chu, min bc tnh Qung ng. Cch khng xa hng ty l mt thnh ph nh vi tn Nh Nguyn, ni Thin vin Vn Mn sau ny to lc. Sau hai nm lm Th to th S v y hong ho. Hc chng khp ni n tham hc, thnh lp mt tng-gi vi nhng nt rt c bit. Chnh v vy m sau ny h c xem l mt chi phi ring trong Thin tng. Nh nhc n trc y, Tuyt u cng l mt i s trong tng mn ny. T nhng li bnh ca Vin Ng m chng ta c th bit c l Vn Mn rt c triu nh ti Qung ng knh trng. Ti min nam xa xi ny, mt v ch hu h Lu cng c c chnh quyn ca mnh sau khi nh ng sp v nhiu quan tc ng h vng triu cng lu lc v ni ny. Sau ci cht ca ng ta vo nm 911, ngi con l Lu Ym tha k tr v v ch su nm sau, t xng Hong . ng chnh l v vua c Vin Ng nhc li trong li bnh xng, l ngi thnh Th to Vn Yn k tha tr tr Thin vin Linh Th cng nh tr tr Vn Mn sau ny. Vn Mn cng c ngi con k tha l Lu Thnh knh trng, n thnh vn nhiu ln. Thin s danh ting ngi Nht l Bch n (1685-1768) c minh ho Vn Mn trong mt bc chn dung bng mc tu, chc chn l khng nh tht, bi v s vic d hiu l khng c mt cn c chnh xc no thc hin vic ny, nhng theo mt ngha su kn hn th n ng l mt bc Chn dung, ch c th thc hin c sau mt cuc i tham thu nhng c tnh cao c nht ca nhn vt c trnh by. y, nng vo vin tri ca bc tranh, phn thn gy trn ca mt v tng cao nin, ang trong t th nghing v bn phi, hng v khn gi bng mt cch m ngi ta c th cm nhn c: mt v tn nghim bt kh thn cn v mt tm lng t bi nhn i, sn sng lng nghe nhng cu hi l lng t pha hc chng. Nhng nt v m mnh t ho c, lng cng nh c tay o rng lm ca-sa tr thnh mt ci sn vng chc ca ton bc tranh. V t cnh tay phi thng xung mm mi mt ca-sa th hai khc, c v nh ch i mt ngi khc no mc vo: ai l ngi xng ng c nhn t bn tay ca Tng s, php y ca T s, du n ca tm thc? Nu nhng nt v m trn to ct sng cho bc tranh th gi y, nhng nt khc li cng nh nhng, thanh thot hn, trnh by i bn tay v, im trung tm ca bc tranh, ci u k c gn nh trc, d mn, c v nh dung hm mt tm thc siu vit, nhit huyt; l tai ln, di c v nh lng nghe m thanh ca mt th gii khc, nhng si tc ngn la tha, chng c lu chm sc, nhng ngc li, lng my li dy c. V nhn t pha di, i nghch vi ci u to ln th vng pha di ming, ci cm li nh i, ming nh b thu tm li, c v nh mi di ch thot ra hi th ra vo nh nhng v, trong trng hp tuyt ho nht cng ch mt ch duy nht thot ra. Cui cng, nu khng nhn k th kh c th thy c, tm thc gia hai g m cao, hin hin qua i mt sng ngi linh ng n sau m mt hnh li lim t bi
94
Bnh ging
hoc ch nho, tu ngi hiu i din , pht quang sng rc tng t nh mt lung nh sng xuyn qua khung ca ca mt am c trong rng khuya su thm. Ngi ta phi hnh dung c bc tranh ny nu trc ht mun cm ng tn thn nhng Nht t quan ca Vn Mn, c c pht ra nh cam-l huyn diu ngay trc khi t c trnh hiu chng mt cch chn chnh. Bi v, nu ch nm ly phn ngn ng bn ngoi m khng lu tm n n tng ca nhng hot ng ni tm th chng ta c l b qua, hoc nh mt ni dung huyn diu v tn ca chng.
Nhng cu c tng thut v Vn Mn y chnh l nhng v d in hnh. Khng bit v sao m li thu th ca Vin Ng khng c trong bn cng n ny; c l n b hu. Nhng
95
ngc li, nhng li bnh ca S li cng hay nn nhn chung th cng chng cn g ni thm vo.
V bn cng n
Ngi ta c th qun st cng n ny nh mt bi ton. u tin th vn c a ra l Mi lm ngy sau. Khn thnh gi nn pht biu, a li gii p ca mnh v chng. Li pht biu ny phi c kh nng ng vng trc v thy; n khng c hm dung nhng g tm thng sn c. Vin Ng trnh by trong nhng li ch diu ca mnh tt c nhng g nng cn, sai lm m hc chng c th mang n trnh by. S cng ch n mt loi lch c m ngi ta c th nng vo m suy ngm, tnh ton nhng im kit hung ca mt ngy theo qui lut ca thin vn, v tr. Nhng, nhng th thin cn nh th khng th no mang n trc bc thy trnh by. Hc chng r. V nhng vic hng ngy trong Thin vin th cng chng c g ni, bi v, chng lc no cng nh th, v cu hi li hng ngay vo mi lm ngy k n, nh vy th phi c mt ci g c bit v chng. Nhng m ci g? Chng cn g l na khi gi y ch cn mt s im lng thn thng pha i chng. V thy bit l s vic chnh nh vy khng khc. ng ta c sn cu tr li. Nhng li gii ny chnh n cng li l mt b mt nan thu. Ngy ngy u l ngy tt, khng l no nh th sut c mi lm ngy? V nu nh vy th qu l mt ci g c bit. Nhng t u ng y li bit c? V nu ng nh vy th khng phi ch mi lm ngy sau thi u. Bi v chnh chng chng mang nhng nt g c bit c; chng chc chn ch l mt s lp li ca ngy hm qua, ca ci lc no cng l. Nh vy th mt ngy qu i tm thng, cha tng mang theo mt ci g c bit li l mt ci g c bit? V ngc li, ci c bit ny li l nhng g din bin hng ngy hay sao? y chnh l ch ca bn cng n ny, mt vn dnh cho mi ngi; bi v: lm th no nhn ra ci c bit c nhc n ni y? Nhng vn ny cng trnh by mt cch cng khai im c bit c nu trn; n c hin by r rng qua nhng li ni ca Vn Mn dnh cho nhng ngi thiu gic quan trc nhn. im c bit phi c tm ra, v nh chng ta thy, n khng ngi ta suy ngm t Mi lm ngy sau. T nhng ngy m tm ra c li gii p th qu l kh khn, nh v thy bit trc. iu quan trng cn phi bit y l: im c bit nan trc ny khng phi l mt con s no , khng phi l mt ci g m ngi ta c th nh ngha c. N chng phi l s m, chng phi s dng. Nhng n li dung hm ton lnh vc s hc v i, v chnh v vy nn ngi ta mi c th tu tin i du m dng pha trc nh tr bn tay mt cch t do t ti, nu bit l t do t ti chnh thuc v mnh. im huyn diu y nm chnh ch: Vn Mn chng ni mt ch no v im c bit kh hiu . V S bit r l v sao khng ni. Nhng, n cng l cy gy huyn diu m S c th vung ln chuyn bin mi ngy thnh mt ngy tt, cho d ngy kinh khng nht i na. V nhng khn thnh gi, nhng t nghe v c dy trong na thng u nn trang b cy gy thn ny cho thi gian k n y chnh l nguyn vng m thm ca S vo ngy rm ny, mt nguyn vng c S du kn trong cu hi v Mi lm ngy v sau ca mnh.
V k tng
i vi Tuyt u th cng chnh l bn lnh c bit, tuyt ho ca Vn Mn, nh bi tng cho thy. Tuyt u trnh by r trong bi k l Vn Mn chng oi hoi n vic lu li, an tr trong ci trng khng, khc t nhn th nh nhng v k tha nghim ngh khc ca c Pht m thu thp nng lc t Tnh khng ny ri sau , bc ra khi ni y, bc tr v th gian sau khi nhn ra tnh cht rng tuch ca n, chp nhn n ngy qua ngy nh mt ngy tt. Nhng im ny c trnh by ngay trong hai cu k u ca Tuyt u. Nng lc nu trn c S v vi con s by, mt con s c S thu c sau khi i Tnh khng, con s mt ca mi lm ngy, cng nh con s mt ca mt kin gii chp khng. Nu nht thit mun danh th nng lc trn chng g khc hn l nng lc ca Pht qu, mt s vic chng g c th so snh. Nhng tt c nhng g c dung hm trong , ph nh, khng nh, cao thp, nh nguyn, bt nh chng c biu hin qua mt lot hnh
96
Bnh ging
tng ngn gn, c Vin Ng din ging r rng trong li bnh ca mnh. c gi s thy r l mt cnh tng trong kinh Bt-nh Ba-la-mt-a c ging thut tng tn nh th no. Trong cnh ny, -thch thin lm hoa ri nh ma, ng t tn thn tn gi Tub-, mt v i t ca c Pht, nhng li say m trong ci trng khng. Chng ta thy y l ch v Thin s chuyn cn c kinh ra sao, nhng ng thi, cng r c l h c vi mt tm thc t do t ti nh th no. Nhng, chng bao gi ch v ch lu n vic hiu bit sung kinh in, m thay vo , lc no cng cao vic tu tp thu c ni tm. Chnh v th nn bi k ca Tuyt u cng ch v hng ny. V cng hon ton theo ngha trn m Vin Ng hng dn khn thnh gi i thng vo thin ng, yn lng to thin c th ot ly ci nhn t Vn Mn, mt bc i tng s c nhng li pht biu ngn gn nhng lc no cng ni ln c tht nhiu. N chnh l mt cch nhn xo b tt c nhng im c bit ca nhng c tnh, nhng hnh tng, nhng mi suy ngh, nhng hnh ng, nhng ni kh, nhng nim vui trong nhn th; mt cch nhn hp nht tt c trong mt n v, chn vi nhng c tnh nhng cng ng thi xc nhn chng, nh vy l mt ci nhn tng hp c th v ton th, phi hp trng khng v vin mn, dung ho nguyn l v ng v c tnh ring bit. c nh vy th ngi ta cn phi c mt cp mt minh trit, mt ci nhn qun xuyn c tt c, v ngay trong trng hp u mang nghn mt vn mt i na , mt tm thc trong sng, bnh tnh, an nhin bt ng. Tuy nhin, nng lc khc phc nhng cp i i trn ch c th t c qua kinh nghim kin tnh, trc chng c Nht th ca vn vt; ch n mi c th gii thot, ch c n mi l sui ngun ca tt c nhng chin thng, ca tt c nhng an lc. Nhng, i vi nhng ngi thy, chng kin mt ln th ch mt bc nh thi l h c th ri vo nhng vng mc, nhng tri buc mi, trong trng hp h say m, thng thc kinh nghim ny m qun quay u nhn li hin tht ca nhng cp i i, ca nhng im sai bit. Nu trng hp ny xy ra th h ngi y, thm ch vi cp mt m to m m mng ban ngy, xa la th gian, lc vo ci khng tng t nh Tu-b-. S chuyn ng, trt ln t con ng trung dung hp nh n cc bin chp khng mt cch nh nhng hu nh khng th nhn bit c, n chnh l im m Vin Ng cng nh Tuyt u cnh co. Chnh v vy nn trong thin ng lc no cng c mt v tng im lng qua li ngang nhng ngi ang to thin, xem c ai ng gt hay khng ri tng nim n Tam thp bng ca Tuyt u g nh vo lng nh thc ng ta. Ngy ngy u l ngy tt, li pht biu ca Vn Mn t lu tr thnh cu ni u mi cht li ti Trung Hoa, ti Nht, c vit tht nhanh, tht uyn chuyn trn nhng bin trang tr, treo trn bc tng ca nhng cn phng p nht. Akashi Stei dnh mt chng trong tc phm Thin ng ti phng tr18 ca mnh cho cu ny (Tky 1949, trang 49), c Hermann Bohner dch sang c ng. Hin tht duy nht no c th gip chng ta lp li cu ny ngy qua ngy m khng lc vo trng hp t la di khng phi l mt cu hi gin n. Ch v n m Vn Mn, k tha S l thi s Tuyt u v nh bnh ging Vin Ng mun m mt khn thnh gi ca mnh.
18
g: Zen-Worte im Tee-Raume.
97

Tc th by: Php Nhn p Hu Siu cu hi Pht Thu th h mt cu i trc li ni y thi nghn thnh chng ai truyn cho cc ngi. Nu cha tng thn kin th n c v nh cch xa hng nghn th gii. Thit s ai t c mt nhn thc v nhng g i trc ting ni, c kh nng tit on li thin h hn vn cha phi l mt k tho vc ch tht. V th mi bo: Tri chng th che, t chng th ch, h khng chng th dung cha, mt trng mt tri khng th chiu ri. ni khng Pht m c th t v ngc xng tn, lc y mi c th chp nhn i cht. Nh th c th vn cha phi. Nhng, nu cc ngi thu hiu im sng u cng tc y, thy n phng nh sng chi lo th lc y c th i by bc dc, tm bc ngang, c th t do t ti chnh trong vn php, nm bt tt c nhng g lt vo tay, v lc ny khng cn g l khng phi c. Cc ngi th ni xem: t c g m c th thc hin nhng im k c nh th? V ta y li ni na: i chng cc ngi c thu hiu hay khng? Nga xa m m hi, gi y cn ai bit? Nhng cng trnh xa vang bng mt thi ngi ta khng bao gi khen . Nhng g ta va ni tm gc qua mt bn! Nhng cng n Tuyt u va ra th sao? Hy xem nhng g c ghi li di y! B n t c ng vn Php Nhn: Hu Siu c vic mun hi Ho thng: Th no l Pht? Php Nhn bo: Ngi l Hu Siu. Trc ng
Tng vn Php Nhn: Mun g y? Hn mang t kt n trn vng c. [Ch hnh ng n hi thi cng cho thy hn cha an n trong lng. Ai thm tm bnh an chng cn hi na lm g.] Hu Siu c vic mun hi Ho thng: Th no l Pht? Ni g vy? Trng mt lt ra ngoi. Php Nhn bo: Ngi l Hu Siu. C nh c tun ra t khun c ca ng ta. Mt ci bnh st! Ngi chim mt con c, ta cng ot ca ngi mt con. [Ngi n y hi Pht, ta p ngi Hu Siu.]
Bnh xng v bn tc
Thin s Php Nhn am hiu c im ng thi ca hin tng con gi m gip1 cng nh vic ng dng k xo ny. Chnh v vy nn S mi c kh nng a ra mt li p nh trn, mt li p nh ngi ta thng ni siu vit m thanh sc tng. N l biu hin ca mt tm thc t do t ti vng, c th a ot tu thi, git cht hoc lm sng li tu . Qu tht l k c.
Xem thm trong li bnh ging v Thin s Php Nhn Vn ch.
Bnh xng v bn tc
Nhng trc sau vn c nhiu ngi ly cng n ny lm i tng thng lng, khng t ngi ly tnh thc m suy on n. H khng bit l c nhn phm a ra mt cu na cu tng t nh mt ngi ban m ly c xot la, nh mt ln in chp chiu sng, ch ct ri sng, m toang con ng chn chnh cho ngi khc thy. Ngi sau ch bit suy ra t ngn c ri gii thch: Hu Siu chnh l Pht ri, chnh l ngha trong cu tr li ca Php Nhn. K khc li bo: Hu Siu ny ging nh mt ngi ci tru i tm tru. Li c ngi bo rng: Chnh cu hi ng ri [trong cu hi c Pht]! No c tng can g n s vic? Nu suy ngm nh th th h khng nhng c ph chnh mnh, m cn chn vi c c nhn. Nu cc ngi mun thy c ton c ca v thy ny th tr phi l mt ngi nh mt gy chng quay u li, rng nh rng kim, ming nh chu mu; mt ngi chy thng n ngay mc ch nm ngoi ngn ng. Ch nh vy mi c c cht phn tng ng. Nu ch cm u vo tnh thc tm cch gii p th cc ngi h thuc vo nhng ngi ang tit on chng tc ca lo H [tng-gi ca c Pht] trn th gian. Vic thin khch Hu Siu nghe cu ni y lin ng ri ra i ch c th c hiu l ng ta ly vic tu tp cng nh tham vn nhng bc cao minh lm trch nhim, hot ng hng ngy. Ch nh vy nn khi nghe cu tr li trn, ng ta mi c cm gic nh ci thng lng y v toang. Cng tng t nh trng hp v Gim vin tn Tc trong php hi ca Php Nhn, cha tng n hi hoc nhp tht ni thy mnh bao gi. Ngy n, Php Nhn hi ng ta: Gim vin Tc v sao khng n ta nhp tht? Tc p: Ho thng khng bit con t u vo ch ca Thanh Lm ri hay sao? Php Nhn bo: Ni th xem! Tc thut li: Con hi th no l Pht. Thanh Lm p: Hai ng t Bnh v inh n xin la.2 Php Nhn bo: Li dy hay; nhng ta ngi l ngi hiu sai. Gii thch k hn xem! Tc bn ni: Bnh v inh c lin h vi la; nh vy th chng i xin la mc d c la, ging nh con l Pht m cn i tm Pht! Php Nhn bo: Thy cha, Gim vin Tc! Ngi qu nhin hiu sai! Tc bc tc, ng ln t gi ri mt mnh sang sng i mt. Php Nhn bo chng: Nu ng ta quay tr li th c th cu c, bng khng th v phng cu cha. Gia ng, Gim vin t nh: ng ta l thin tri thc ng u nm trm chng, khng l no li la gt ta? Ngh nh th bn quay li, mt ln na yt kin Php Nhn. Php Nhn ni: Ngi c hi i, ta s v ngi tr li. Tc bn hi: Th no l Pht? Php Nhn p: Hai ng t Bnh v inh n xin la. Tc nghe cu ny lin i ng. Thi nay c ngi ch bit m to mt nhn trng ri bo: Gim vin Tc c l vi cu ni ca ng ta v cu tr li ca Php Nhn cng chng phn i cht no!! Ai tng tham hc lu di th ch nghe qua nhng loi cng n nh th ny l thng sut c ngay im tinh yu c ra. Trong trng hp ny th mn trong tng mn Php Nhn thng ni: Hai mi tn ng u nhau. H chng s dng Ng v qun thn [ca Thin s Lng Gii ti ng sn], hoc T liu gin [ca s Lm T Ngha Huyn], m ch lun v trng hp hai mi tn trng nhau. y chnh l gia phong ca Php Nhn. H mt c l ngi ta thy ngay c then cht. Va gp c mt im sng th thu hiu c tt c. Nu nghe cu ni trn m suy ngh lu di th cc ngi s m mm trong bng ti khng bit chng no mi thi. T khi cng khai ho , Php Nhn dn u nm trm chng vi kt qu l Pht php thi by gi rt hng thnh. Lc y c Quc s c Thiu [sau tr ti ni Thin Thai],3 nng hc ni S Sn [ t ng Sn Lng Gii] lu. S ta t cho mnh t c tng ch ca thy mnh, vit li nhng li dy ca S Sn cng nh su tm hnh tng ca v ny v gi y, lnh chng hnh cc [xem nh t xng l thy ca thin h]. n hi ca Php Nhn, S cng khng oi hoi n vic nhp tht tham thnh, ch lnh chng ca mnh theo vo tht tham vn. Ngy n, sau khi Php Nhn thng to, mt v tng bc ra hi: Th no l mt git nc ngun To?4 Php Nhn p: L mt git nc ngun To. V tng bun bc, ra v tht vng v tr v ch c. Nhng ngc li, c Thiu ng trong i chng nghe y
2 Theo v tr quan v h thng lch Trung Hoa, Bnh v inh l tn ca cp i i m dng, l biu th ca yu t ho, mt trong nm yu t (Ng hnh): Kim, Mc, Thu, Ho v Th. Trong li vn trn th Bnh inh c hiu l cp anh em. 3 Xem biu truyn tha III A, 16. 4 Ci tn To Kh cng xut x t con sui To (To nguyn) ny, ni Lc t Hu Nng ng du n c bit ca mnh cho Thin tng cng nh nhng th h truyn tha sau ny.
99
Tc th by: Php Nhn p Hu Siu cu hi Pht
bng nhin i ng.5 Sau xut th k tha Php Nhn.6 S c bi tng trnh Php Nhn nh sau: Thng Huyn, nh ni n c ny N chng phi l ch ca nhn gian Tm l tt c, chng c g bn ngoi Con mt cha y ni xanh. Thng Huyn phong nh, bt th nhn gian Tm ngoi v php, mn mc thanh sn. Php Nhn nghe tng lin ng du n ca mnh vi nhng li sau: Ch bi tng ny cng k tha Ng tng. Ngi sau ny c vng hu tn knh, ta chng bng.7 Hy xem! C nhn gic ng nh th y! Th no? o l g ? Cc ngi khng th gin n sn tng ny gii thch. Mi ngi bn ngi phi tham cu cu ny ngy ngy hai ln mi hai gi, tp trung tinh thn chuyn cn tu tp. Sau th chng cn g kh na khi mt ngy n thng tay v ngi ho ti ng t ng. chnh l nguyn do v sao Php Nhn p cu hi Pht ca v tng: Ngi l Hu Siu. No c ai c ph ai y! Cu hi ny ng, khng sai. V cu tr li ca Php Nhn cng tng t nh vy. Cc ngi khng nghe Vn Mn ni hay sao: Nu ai nghe thy dy m khng hng ni tm hiu th cu hi v cu tr li lch nhau. Cn suy ngh t lng mi th chng no mi ng c y? Cc ngi s tm thy bi tng ca Tuyt u trang sau, qu tht l hin hch! Hy xem th!
K tng
iang quc gi xun mun thi nhng thi chng xong Ch C ku ru rt trong lm hoa rm Ni tam cp c vt nhy ho rng Cn k si th gia m cn thy tt nc ni b . Giang quc xun phong xuy bt khi. Ch C ti thm hoa l Tam cp lng cao ng ho long Si nhn do h d ng thu Trc ng v k tng
Giang quc gi xun mun thi nhng thi chng xong T u m c tin tc ny vy? [S kin ny chng tng can n bn cng n!] Nhng ngi ta cng thy c cht t v xun. [Hu Siu c phn ng nhp.] Ch C8 ku ru rt trong lm hoa rm Ru rt nh th lm chi? [Ch C ku lm chi? Ngi ta cng bit l xun n ri.] V gi li thi n vi chng ta bng iu khc ri.
5
Theo mt bi vn khc th s hot nhin i ng, nc mt tun t m ca-sa. Php Nhn vui mng, n kh v bo rng, s s tr thnh mt i tng s hong dng Pht php. 6 S sau ny tr ti rng ni Thin Thai tnh Chit Giang, trn nh Thng Huyn ni danh v a th him tr cao vt. S nhc n nh Thng Huyn ny trong mt bi th ngn, chuyn n Php Nhn v gi y, n c Vin Ng trch dn. 7 Qu tht nh li tin on trn. S chng nhng c cng phc hng trng phi gio mn trn rng Thin Thai vn kh kit t nhiu th h theo ngha Thin ca Php Nhn m thm vo , c v vng triu ti Chit Giang knh trng. S tch nm 972, th 81 tui. 8 Mt loi g rng tng t nh con g g.
100
Bnh xng v k tng
[Ban u th ni xun chng mun n, by gi th bi tng li mang mt nhp iu khc ri!] No c chuyn g u! [Cc t khng nn lu tm ni nhng hnh tng ny, chng chng c g quan trng.] Ni tam cp c vt nhy ho rng ng ta khng nn qua mt i chng nghim tc! [Chng ta cng l nhng ngi tng t nh Hu Siu. Qu bt lch s nu c ni v rng ] Con rng nh th th ngi ta nn p vo u! Nu khng th nguy him. Cn k si th gia m cn thy tt nc ni b . H ng cht trn mt t, tay th m mm ni b tng. H ng bn cng [ rnh ng ch vng nh t lu]. Nhng tr ny chng phi l vic ca np tng. Nh th l: m gc cy i th.9
Bnh xng v k tng

Tuyt u l mt tc gia. T nhng li li nhi kh cn, kh nhai, kh thu, kh thy, y khc mc quanh co ca c nhn m S lm thnh mt li tng ngi khc thy c th qu tht k c. S bit r then cht ca Php Nhn; v cng bit Hu Siu nga ngy ch no; thm vo th S cng lo u vic hu nhn ch hng theo ngn c ca Php Nhn m suy ngm sai lch. y chnh l nhng iu kin tin quyt ca bi tng S trnh by bn trn. V tng a ra cu hi nh bn cng n trnh by, v Php Nhn a ra cu tr li ca mnh. y chnh l im m Tuyt u mun ni n trong hai cu: Giang quc gi xun mun thi nhng thi chng xong. Ch C ku ru rt trong lm hoa rm. Hai cu ny [nn nh!] ch l mt [n thnh lp mt n v tng t nh g con trong trng ly m c vo v trng, khin g m bit c, dng m cng mnh ca mnh tho g v gip con]. Cc ngi th ni xem: Tuyt u ngh g vi hai dng k ny? Phn ln mi ngi, d bn Giang nam hay Giang ty, h u hiu vic ny hai mt v qu quyt rng: Cu u Giang quc gi xun mun thi nhng thi chng xong hng v li p ca Php Nhn Ngi l Hu Siu. Ngoi ra h chng cn g ni. Nh vy th gi xun cng chng c can m dy ln [c li cu tr li oai phong khin tt c cm nn ca Php Nhn]. Cu k th hai Ch C ku ru rt trong lm hoa rm c hiu nh nhng cuc tranh lun si ni v cu ni ca Php Nhn, tng t nh ting ku ru rt ca by Ch C trong lm c rm. No c tng can g n s vic! H chng h bit l hai cu ca Tuyt u ch l mt. Ni y phi lnh ln khng c c mt ch v, ch nt no. Ta ni vi cc ngi r rng rng ni y: Ngn trnh by ng v ng cng trnh by ng. [Tuyt u cng ni tng t nh vy trong bi k tng ca cng n th hai.] N che y c tri ln t. K kia hi: Th no l Pht? Php Nhn p: Ngi l Hu Siu. V Tuyt u ni thm vo: Giang quc gi xun mun thi nhng thi chng xong. Ch C ku ru rt trong lm hoa rm. Nu cc ngi gom gp tt c li c [nh mt ngi nh bc thng gom tin ca mnh] th s mt mnh i di vng hng. Cn nu ly tnh thc m suy ngm, gii thch th cn phi tri qua t nht ba cuc sng na, nu khng mun ni l su mi kip! Trong cu th ba v t th Tuyt u qu t bi, v ngi thuyt ph [nhng g S m ch mp m trong hai cu u]. S trnh by s kin Thin s Hu Siu nhn cu ni ca Php Nhn m i ng v so snh n vi hai cu Ni tam cp c vt nhy ho rng. Cn k si th gia m cn thy tt nc ni b . Tam cp ti V Mn cng c gi l Long Mn10 c hnh thnh [theo truyn thuyt xa] l nh vua V cho khoan thng dy ni ni y v dng ba p nc [ gim c phn no sc nc mnh lit cng nh dn nc ti rung ng]. V khi hoa o n vo ngy mng ba thng ba th tri t s cm, khin tng con c [c th l nhng con c chp ln mnh] bi ngc dng, nhy vt qua nhng thc nc, qua Long Mn ny. Nu con no nhy vt Long Mn c th u mc sng, ui ko di ra nh bm nga, ri v ly my m bay i. Con no khng vt qua c phi quay tr li, u mang thng tch.
9
Ngi ta thng nhc li cu chuyn sau: Mt nng gia ra ng thy mt con th chy m u vo gc cy m cht mt. Qu sung sng v mn qu khng cu m n d dng nh vy nn ng ta qung gnh, b c vic cy cy, ch cn ngi gc cy i con th th hai. 10 Ni Hong h ri min ni, tun xung min ng bng Bc Trung Quc, chnh ngay ch n ang chy xui dng Bc nam bng dng b gt qua hng ng.
101
Nu k si no c cn nhai ngn c [tc l cu hi ca Hu Siu v li p ca Php Nhn] th h ging nh nhng ngi gia m cn thy tt nc ni b tm c. H hon ton khng bit l c ho rng lu ri. S ng Th oan11 c mt bi tng nh sau v s vic ny: ng ta rt mt t tin sng ngi V mua mt ci bnh chin Nhm nhi, nut vo bng Chng h nghe ng y than i. Nht vn i quang tin Mi c c du t Khit hng l liu ng h bt vn c. Bi tng ny rt hay; ch c iu qu th vng. Ngc li, bi tng ca Tuyt u th qu kho; n chng c gc cnh sc bn no lm tay ngi b thng. Xa kia c mt v Tng ch tn Khnh12 rt thch bi tng ca Tuyt u, thng hi t: Ngi ngh th no v cu: Ni tam cp c vt nhy ho rng? Ta t thy cu hi ny chng cn thit. Ch mun hi cc ngi nh sau: Ni no ngy nay m c cn ho rng bay mt?
Bnh ging V nm on ca li thu th

1. Theo truyn thuyt v cuc i c Pht ti ng th hong hu Ma-da, v ca vua Tnh Phn mun v nh cha m ti Koli sinh con. Nhng dc ng, b chuyn bng bt ng, nh phi dng chn ti Lam-t-ni ri sinh a con trai u tin ca mnh ti y. Ngay sau khi sinh th c bn v thin thn xut hin, tn tng a b. a b s sinh ny quay nhn bn phng tm hng, ng dy i by bc. Sau , n ly tay phi ch t, tay tri ch thng ln tri vo bo: Trn tri di t ch c ta l ng tn knh. Tam th u l kh. Ta s an tnh chng. Qua mt cch rt mc mc, n gin m ngi ta a vo th gii quan ca chng ta mt quan im hon ton mi l, ngc i. Mt cu ni nh c gn vo mm ca mt a b s sinh mt cu m chng ai c th ni c, bi v ngay lp tc s b thin h cho l cung in, l nhm nh. Nhng mc d vy, nhng ngi mang tm thc nhy bn, cm nhn c iu b n huyn diu ni c Pht, h khng th trnh by im b n ny bng mt cch no khc hn l chnh ci cu ni nh y. N ng pha trn tt c nhng ngi tu hc t Pht qu nh mt ngi sao dn ng, nh vy c bit l nhng ngi trong thin lm. Ch mt iu l mi ngi trong gii thin cng bit y l iu b n su kn nht m ng u vi n, mi li pht biu u phi tht bi. N chng th no tr thnh mt cu ni u li. N chnh l cu ni nh trung tm, nhng li i trc ting ni. Chnh v vy m n khng ngi truyn ming v ngi no cha thn kin v tn nghim bao trm ca n trong thm tm th c l thy n xa tt thm thm. 2. Nhng m s c nhng ngi suy ngh khch quan khng bin , cu y ng r rng trn giy mc! N c ghi li trong Pht s hnh tn,13 trong Cryanidna14 cng nh nhng thnh in khc. V khng phi l nhng v T s trong tng-gi dng tri thc sc bn ca mnh phn tch n ra tng thnh phn ngi khc, hu nhn tm o c th nghin cu, lun gii ri thuyt ging cho qun chng hay sao? Nhng Cao tng theo gio mn thi Vin Ng c nhng cng thc r rt xc nh th no l th tnh ca mt v
11 Bch Vn Th oan, 1025-1072, thy ca Ng T Php Din, v thy ca 12 Mt ngi bn ng hc ca Vin Ng trong thi gian lu li Qui sn. 13 s: buddhacarita. 14 Dch gi ngi Vit khng r tn Hn Vit ra sao.
Vin Ng.
102
Bnh ging
Pht v mt ngi no c th tu hc thnh Pht nh th no. Nhng, chnh qua m nhng g i trc ngn ng li b li cun, sa lc vo ngn ng, v s vic y gi y n b tht lc. 3. S vic c ni n, chnh n li siu vit tt c khng gian, ch c trc chng trong thm tm. V khi n xut hin th tt c nhng bc tng ngn cn trc y sp nh ct bi. Pht-, hnh tng gng mu, k cu nhn th, ngi mang nim vui n nhn loi bng dng tan bin, tr thnh mt k v danh. Bn ng, v cng vi n, nhng ci ng xung quanh chm m. T chiu su thm thm li xut hin mt t tnh thanh tnh, chng cn g khc tn ti hn l mt s tn nghim bt kh xm phm. V c nhn trc y va kinh ng va sung sng t nhn c chnh mnh trong chiu su thm thm ny: N ch tht l ta. 4. Nhng chnh s vic ny nh Vin Ng ni tip , n vn cha phi l cu knh. Ai ch an tr trong ci tch tnh va t c s nhn thy l ton th gii xung quanh bin chuyn. Nhng bin chuyn huyn diu xuyn sut t hng thp phng ny chnh l ci c cp, pht trin mt cch trit ngon mc trong b kinh i phng qung pht hoa nghim. Vin Ng nhc n nhng s vic ny vi thm ; bi v S hiu r Lo s Php Nhn, bit l ng ta lc no cng nhn thy th gii huyn diu ny ngay trc mt trong lc tip bt c mt hc nhn no. chnh l th gii ca chn t do, ca chn hnh phc, nhng li chng phi l mt th gii no khc hn th gii m chng ta ang sng trong y. N chnh l th gii Php Nhn mun ch hc nhn thu o khi S gi Hu Siu ngay chnh tn ca ng ta. 5. Vin Ng rt au lng khi chng kin chng t ngay trc mt. Liu h thy c nhng g c nhn t c sau nhng cuc chin u nhc nhn? S chng c th lm g khc hn ngoi vic nhc li v d ca tin s Ng T Php Din trong mt cu k, so snh cuc u tranh ni tm ca c Pht vi nhng thnh tch, hnh ng ca nhng v anh hng xa xa.
Php Nhn Vn ch, Khai t tng Php Nhn

Cng tng t nh Vn Mn, Thin s Php Nhn15 h thuc vo dng thin ca hai v c Sn v Tuyt Phong, mc d ch nh hn Vn Mn 21 tui, nhng tnh theo h thng truyn tha k t S t t-ma th li sau v ny hai bc, nh vy l th h th mi lm. S xut x t tnh Chit Giang, ti thnh ph D Hn gn Hng Chu. Nm ln su, S c gi vo mt ngi cha tu hc v nm ln hai mi, S n mt ngi cha ti Thiu Hng, vnh Hng Chu th gii c tc. Khng bao lu sau, S n mt ngi cha c knh ti thnh ph cng Ninh Ba, vn c mt v du tng ngi n l Php Hu16 khai sng trc khong 450 nm tng nim n v vua h tr Pht php danh ting ngi n l A-dc.17 (Php Hu i khp nc Trung Hoa hong dng Pht php cng nh nhng k thut thin nh, c th c xem l tin nhn ca B- t-ma.) Ni y, trong ngi cha A-dc vng ny, ngi ta cn ch trng n vic gi gii lut truyn thng v cng chnh l nhim v mi ca v tng tr mi n. Nhng ngoi ra, S cng c nhng nhu cu khc nh php danh c ban khi th gii c tc ca S cho thy: Vn ch, gi theo Nht ng: Bun-eki, c ngha l Li ch ca vn ho hoc Ngy cng hc bit nhiu hn, tu trng hp. Th vin to ln ca ngi cha ny c v rt thch hp s thch ca S, khng nhng cho php S nghin cu kinh in song song vi vic chuyn tr gii lut, m cn to iu kin S hc hi, trau di vn hc c in cng nh thi php. Vi thi gian, S t mt trnh rt cao trn nhng lnh vc ny. Sau nhiu nm tm hiu Pht php qua kinh in, S t pht nguyn tham vn cc v Thin s ng thi, t bit cha A-dc vng v i v pha min Nam tnh Phc Kin, ni v Thin s tr danh l Tuyt Phong Ngha Tn tng hong ho v gi y, khng t ngi tha k v ny ang ho ngay ni y hoc nhng vng ln cn. Mn u tin ca Tuyt Phong S yt kin l Thin s Trng Khnh, ngi m Vin Ng nhc li trong li bnh gii qua bi k Bng trong l trong bn cng n va qua, lc ny ang tr ti mt ngi cha vi vi trm chng t di trng, cch ca Ty thnh ph Phc Chu khong hai gi
15 Php Nhn Vn ch 16 s: dharmamitra. 17 s: aoka.
( ), xem biu truyn tha III A, 15.
103
ng b. V tn nghim ca v i nhn him c ny khin S rt knh phc. S nhiu ln thnh vn nhng khng tm c nh sng mong ch. V nh vy, S tr v thnh ph Phc Chu, i t ca Ty sang Ty h, gia ng gp mt cn ma nh trt nn nh phi tm dng Thin vin a Tng.18 V tr tr y l mn ca Huyn Sa, cng l mt i t ca Tuyt Phong nh Vn Mn v Trng Khnh. V chu ca Tuyt Phong ny kin lp Thin vin y vi s gip ca Mn vng, mang hiu ca thin vin l a Tng. ng ta ch hn Vn ch mi su tui, nhng chnh l im thun li cho vic thng hiu nhau gia khch v ch. H lun m nhiu vi nhau, bi v v thin khch t cha A-dc vng ti Ninh Ba i qu gii hn ca Pht gio thun tu, rt chung bn lun v nhng vn trit hc. Mt ngy n, hai ngi ang ni v nhng bi lun ca mt v Cao tng vi php danh Tng Triu (384-414), c gi chung l Triu lun, vi ni dung l nhng vn nh tn ti, phi tn ti, nht th, a dng v nhng im tng t. Lun bn n ch: Ta c cng gc vi tri t; ta cng tt c vn vt l Mt, a Tng hi t mnh: Th th ngi cng sn h i a l mt, hay khc bit? Khc bit, Vn ch tr li. a Tng ch a hai ngn tay ln m chng ni ly mt cu. Vn ch vi chnh li: L ng. a Tng li a hai ngn tay ra, khng ni thm mt cu no ri i mt. Vn ch thm tm ri lon, ch bit ngi lng yn. Sau mt thi gian, Vn ch tr thnh Th to ti thin vin a Tng. Nhng S vn cn mun hnh cc, vn cn m p nguyn vng tham vn cc v Thin s khc. Mt hm, a Tng hi S: Th to Vn ch, ng mun i u khi tri quang my tnh, ng i rng m? Vn ch p: Con chng c mt mc ch c nh no, ch mun l mt du tng hnh cc mi ni. a Tng hi: S vic m v n, np tng khp ni hnh cc n v pha ngi ra sao? Vn ch tha: Con chng bit th no. Ngi bo con chng bit, a Tng ni tip; ci chng bit ny mi tht l ng vy. Ngay lc ny Vn ch c cht t ng nhp. (Cuc m thoi ny c a ra lm mt cng n trong Thong Dong lc, ra i khng bao lu sau quyn Bch Nham.) n lc li bit, a Tng tin v Th to ca mnh n cng. i ngang qua mt phin trang tr vn cnh, a Tng bng nhin ch phin hi: Ngi thng bo: Tam gii duy tm, vn php duy thc. Nh vy th phin kia tht trong tm ngi, hay bn ngoi? Vn ch, nng vo cu chn ngn kia bn ni: Tt c u do tm to; con thit ngh phin kia cng chng ngoi tm. a Tng th di bo: Mt g hnh cc qu tt p! Khng bit hn c l do g m li t phin vo tm ca mnh! Vn ch mun tha trnh, nhng chng bit m ming ra sao; S nhn bit thm tm cha n, xin php a Tng c li thm hu cn. a Tng cho php S lu li, nhng t y lc no cng gi mt khong cch nht nh. Vn ch phi t tham cu, cng lc cng hnh h mnh vi nhng vn trit hc, ly nhng g c trnh by trong kinh i phng qung pht hoa nghim lm ch nghin cu, c bit l phm Hoa nghim19 vi nhng gio l S s v ngi, L s v ngi v.v Nhng mi ln S trnh by nhng mi suy ngh ca mnh trc v thy, ng ta ch ci to ch nho v ni: Ngi vn cha bit th no l Pht php; n hon ton khc nhng l thuyt ny. Vn ch cng qun, khng bit lm g khc hn l qu vp u l bi cu khn: Ho thng t bi. Li con ht, l con cng. a Tng y uy nghim, ng thng ln v bo: C ch lun v Pht php mt cch chn chnh thi th tt c s hin thnh. Vn ch nghe nhng cu ny c cm gic nh mng nh b thng. M hi tot ra t m. Thng nc v y, nc chy trn lan, chng cn mt trng no c th phn chiu trong y. S t nhn c ci trng khng mnh mng, tt c u mang mt gng mt mi. a Tng gi y khng cn mt cht nghi ng no, truyn tm n ca thy mnh l Huyn Sa cho Vn ch v v ny gi y c th an tm i con ng ring ca mnh. Theo mt thng tin th s kin trn xy ra vo nm 935; nu qu tht nh vy th Vn ch t trnh hong ho ng lc nm mi tui! Ngi xa qu tht nghim tc trong vic tu hc n ni n chn, ch i cho n khi c duyn tht y . T Phc Chu tnh Phc Kin, Vn ch i n Giang Ty, n thnh ph Ph Chu. Ni y, S nhn li mi ca mt v quan tr tr mt ngi cha, bt u thu nhn t cng khai
18 s: kitigarbha. 19 s: gaavyha.
104
Bnh ging
hong ho. Hc chng n rt ng. Khng bao lu sau, vng triu ti Nam Kinh cng nghe danh, thnh S tr tr mt ngi cha ln ti y. Vua thng mi S vo cung tha hi. Sau , S n ngn ni p nht ca th tr tr, Thanh Lng sn hng Ty thnh ph, vn cn nm trong phm vi ca b thnh v i ny. T y ngi ta c th chim ngng con sng Dng T to ln, c mt tm nhn xung thnh ph rt ngon mc. T lc ny, S ly ngn Thanh Lng ny lm tr im ca tng Php Nhn, mt tng phi c nhng nt rt c bit trong phm vi Ng gia tht tng ti Trung Hoa. Theo gng ca v Khai t Php Nhn, mn ca tng ny lc no cng lu tm n nhng vn trit hc, c bit l vic nghin cu b kinh Hoa nghim v gio l xut pht t kinh ny. Mt thi gian ngn trc khi tch, trong lc vng triu Hu (Nam) ng dn dn b nh Hu chu ln p t min Bc, ri hon ton ri vo tay ca vng triu mi (tin thn nh Tng sau ny) vo nm 956, S cn c Chu Th Tng (921-959) knh trng, thng n tham thnh. Ma h nm 958, trong mt bui l long trng, S c Th Tng thu hiu l i Php Nhn v di danh hiu ny, S i vo lch s nh Thin. Trong quyn th ba ca b Thin lun20 ca mnh, nh vn Pht hc rt c mn chung l D. T. Suzuki ging thut mi lin h gia Thin tng v gio l T php gii ca kinh i phng qung pht hoa nghim, c bit l phm Hoa nghim trong bn bi lun rt c sc. ng din ging rng, s phn bc mnh m ca nhng tng phi kht khe trong thin lm cui cng l nguyn do chnh v sao b kinh Hoa nghim cng nh cc cng trnh nghin cu kinh ny hon ton b qun lng. ng rt tic khuynh hng pht trin ny, bi v, nu xem xt k th Thin chng g khc hn l vic thc hin gio l Hoa nghim, p dng n trong cuc sng hng ngy; hai chiu hng gn b rt cht ch vi nhau i vi nhng ngi bit t duy. V mi lin h mt thit nu trn hin hin rt r qua cuc i hong ho ca s Php Nhn. Sau cuc m thoi quan trng vi a Tng, S vn thng ly kinh Hoa nghim ra nghin cu, khuyn chng t nn ch tm vo b kinh vi nhng h thng trit hc siu vit ny. Mc d vy, sau cuc din bin ni tm ni a Tng th S tr thnh mt ngi khc, hon ton khc mt hc gi Hoa nghim n thun. S i n ni m nhng con ng quanh co c miu ho trong kinh ny hi t, n mt bin nh sng, sng trong ngun nh sng rc r ny v tm cch m mt th nhn h cng c th chng kin c. Trong bn cng n k theo sau th nhng vinh hoa ca Pht- c miu t trong kinh mc d l bi cnh quan trng, nhng li hon ton khng c nhc n cht no. im quan trng c trnh by ni y ch l vic thn kin, trc chng ni tm, v n lc no cng bt u bng mt cch rt m thm kn o. Nh v d sau y ch r, ti nng k c ca Thin s Php Nhn nm ch S nhn thu c nhng hot ng ni tm mc d cp mt th nhn khng th thy, tai khng th nghe, v qua bit c tm thc ca t c chn mi cha, c sn sng tip nhn nh sng cha ri h mt c h tr quyt nh. Thin s Knh Thanh m chng ta s gp trong bn cng n 16 c l l ngi u tin so snh hin tng tm tm thu hi mt thit gia thy v tr vi hin tng g con ku g m m. Ngay lc t nng lc thot khi v trng th trn u m g con mc ln mt ci m ph bng cht sng, v vi dng c ny, n bt u mi c v trng t bn trong. ng thi, g m cng nghe ting ng ny, gip con mnh bng cch m t bn ngoi, tho g v trng. Trong ngh thut c o ny, Php Nhn l mt bc i tng s. Mt v d in hnh chnh l bn cng n c trnh by. N nhc n mt v Thin s Hu Siu v thi im Php Nhn lm v ny sng mt. Ngoi s kin trn th ngi ta cng khng bit nhiu thm, ch bit S rt c knh trng v tch vo nm 979. Li pht biu ca Php Nhn trong bn cng n cc k ngn gn, ng theo phong cch ca S. Vin Ng v th li cng mun xoay hng tm nhn ca khn thnh gi v nhng hot ng, nhng din bin ni tm gia hai thy tr; Chnh v th cho nn li thu th ca S k ny rt r, li bnh rt sng sa v y .
V bn cng n
Cu hi v ni dung v ngha ca danh hiu Pht- l cu hi trung tm m mi ngi phi t t ra trong trng hp mun tm hiu n ni n chn ngun tm lc siu vit ny.
20
e: Essay in Zen-Buddhism, vol. III.
105
N l cu hi u tin, v cng l cu hi cui cng ca mt cuc chuyn ho, pht trin ni tm, tng t nh cu hi trong C-c gio: Cc ngi ngh th no v c Cha!21 (Matth. 22, 42). Trong nhng Thin vin th n cng l cu hi c a ra nhiu nht, v nhng cu tr li ca nhng v thy cng t n hng trm. im khc bit gia cu hi v Pht v Cha ch nm ch l trong cu hi sau, nhiu hin tng lch s c a ra nh nhng iu kin tin quyt phi c chp nhn: Thng dn dt dn Do-thi, im lnh bo tin xut hin ca mt ng cu , cuc i, ci cht v hin tng phc sinh ca c Cha Nazareth, nhng hin tng m mi ngi sng tn phi ng u i din. Cch nhn i chiu kht khe gia ch quan th nhn mt bn v khch quan siu nhn mt bn nh vy hon ton xa l i vi nhng h thng trit hc nh Vednta v Pht gio. D nhin l Pht t tng nim mt cch tn sng ngy thi t Tt-t-a C-m n sinh, vic ngi ri cung in tm o gii thot, c bit l m ngi gic ng, cuc sng cao thng cu nhn th, thi im nhp nit-bn. Nhng ngay t u th nhng hnh ng trn vch cho ngi i thy r l con ng gic ng ca c Pht l ng i dnh cho mi ngi. Pht- l khi im, v cng l im cui cng ca tt c nhng thnh tu, mi bc tng ngn cch gia c Pht v mt th nhn no c th sp vo bt c thi im no cho nn ngi ta khng th no qu quyt c l: Pht ni , ta ni ny. Nhn pha C-c gio th quan im ca Johannes-Evangelium c l gn quan im nh Pht nht. Thnh kinh ny cng thut li cu chuyn ca c cha Jesus, chng bao gi xa la nhn th, nhng li c lin h mt thit vi mt s lun chuyn vnh hng, bt u bng cu tuyn b: tt c ngay t u nm trong tay Thng , l Thng v chm dt vi tm thc, vi Thnh linh. Nhng chnh ngay y, ngi ta cng khng h b qua s phn bit kht khe gia Thng v th nhn, gia c Cha v tn . Trng hp li hon ton khc bit trong Pht gio. Chng phi v Pht t khng bit phn bit r rng nh vy. Thin s Vin Ng tuyn b trong li thu th Nu cha tng thn kin th n c v nh cch xa hng nghn th gii. Nhng, ch Pht gio mi a ra mt qu quyt kh c th tin c l, s cch bit ny ch l mt tm mn che y tm thi, chng ta c th ph tan tm mn h huyn ny, c th cm nhn s sp ca tt c nhng bc tng ngn cch trong thm tm; thm ch ngay trong lc b tm mn u m vy ph th chng ta cng ch c th sng trong s ng nht ny. Hng v cu hi Pht nh vy l, ngha ca hin tng thi t Tt-t-a C-m tr thnh mt v Pht khng phi l im quan trng bc nht. Ngi ta thng nhc li mt cu ni ca ngi: Ta l mt v Pht thnh, cc ngi l nhng v Pht s thnh. Tu hc thnh Pht l im quan trng hng u, chng phi vic hiu bit r Pht l nhn vt no. ti ny c Hu Siu lu tm n trc khi tham vn Php Nhn. V nu chng ta lu n ci v thn thng l lng ca s Hu Siu, c v nh e ngi bc i tng s trc mt ch ci mnh v sao vn cha gii p vn ny th c th suy ngm ra c rng, S quan tm n vic tu hc tr thnh Pht t nhiu nm nay, khng phi ch nghin cu vn t khng thi, m cn vt ln, u tranh dai dng vi s vic ti trng ny. S bit tt c v c Pht, v truyn thuyt, xem Pht l bc thy tn nghim nht v tu tp ngy ngy mt ngy no c th bng ngi. Nhng, cng tin trin trn ng tu hc th mc ch li cng xa dn, v cu hi Pht li cng tr nn qui g. Nh vy th gi y, Php Nhn thy ni lng ca v tng mi n. S bit r vn ny, v c th S ch i giy pht ny t lu. S nhn thy ngay ht bi cn tr trong m mt k ang hi. Ht bi quy nhiu ny chng phi g khc hn chnh danh hiu: Pht. ng ta vn cn m p quan nim l Pht trc mt, bn ngoi, Pht vn cn l mt s vic xa l. D nhin, nu nh th th chng bao gi ng ta t c mc ch. S vic ny tng t nh li thu th ca Vin Ng: ni khng Pht m c th t v ngc xng tn. Tuyt nhin khng c ni v Pht. Ngi l Hu Siu, nh vy . V tng ny chng thiu g c, ch cn c gi tn mt ln thi l . Chng cn phi t lng g c. Nh Thin s Vin Ng thut li, ng ta thy nh sng chi lo ngay trc mt.
21
g: Wie dnkt Euch um den Christus!
106
Bnh ging
V k tng
Di dng T tuyt, mt dng th bao gm bn cu, mi cu by ch, c cc thi ho Trung Hoa i ng pht trin n tuyt nh, Thin s Tuyt u ca tng hin tng huyn diu xy ra gia Php Nhn v Hu Siu trn ngn Thanh Lng, ni ngi ta c mt tm nhn bao la, nhn thy c con sng Dng T. Ni y, v tng t lu tranh u dnh ly nh sng t do tm thc. Ma ng i vi ng qu di. Nhng, ng cng di th xun li cng gn. Nh chng ta thy, Vin Ng rt mun nghe ra nhng nt mng xun u tin t nhng cu mun thi nhng thi chng xong. Nhng chng ta chng cn din ging, t ho nh tng c trnh by ni y lm g. N mun c thng thc trn vn vi tt c nhng nhp sng, nhng ln hi th nng nhit trong . Li th thuyt minh rt r. Vng ng bng h lu sng Dng T vn cn b nh hng ca s khc bit nhit rt ln gia ma ng v ma xun, mt c tnh kh hu chung ca lc a Trung Hoa. V nh hng ca b bin lnh nn thi gian giao tit ng xun thm ch ko di hn c min Bc vi kh hu kh ro y. Thng t ri m Thng Hi vn chng m hn th Bc Kinh bao nhiu mc d th gii thc vt ua nhau m hoa m chi. Ch khi nc bin thu nhp nng lng, m th nhng ln gi xun m p u tin mi bt u thi t phng ng. Hu Siu chnh l a con ca min t ny. Gi xun chun b lu trong thm tm S. n lc phi hin din. Nhng, cm gic xun vn cha n, vn cn ngi mong i. S vic ny thi thc thm tm S, khin S n Php Nhn tham vn. Mc d vy, xun n! Trong nhng bi c rm trn ng hoang th Ch C, mt loi g rng bn sng Dng T bt u nui nng m con mi n ca mnh. G con va n ra th ngi ta nghe ting gi ca m chng: Nam, nam, xem nh l ting gi mng xun. Ngi ta khng th no trnh by m thm nh nhng nhng hin tng xy ra gia Php Nhn v v tng Hu Siu hn l cnh tng c miu ho. Ch C ku Nam nam; s ph gi: Hu Siu! Nh g con r c ngha ca ting gi Nam nam, Hu Siu cng lnh hi c s vic khi v thy gi ngay tn ca mnh. Nh vy , cao siu hn bt c mt gio l, bt c mt tr hu no khc. chnh l, nh Rilke c l pht biu ni ny, Mt cm nhn sung sng nm gi y lng ca chng ta mt cch thm lng. N chnh l, nh Thin s Vin Ng ni, mt cu nh i trc li ni. Trong phn th hai ca bi k th cnh tng c bin i, c di t sng Dng T n min Bc, ni sng Hong mnh lit sau mt hng chy xui Nam bng nhin b gt qua hng ng, la min cao nguyn ni i ngn cn, ri tun xung min ng bng min Bc Trung Quc. Theo truyn thuyt c th vua V cho khoan ph rng ni, xy tam cp chuyn hng chy v gim sc mnh ca dng sng cng nh s dng n lm thu li, ti nc ng rung. V truyn thuyt cho rng, h vo ngy mng ba thng ba th c chp t hp li v tm cch vt ba cp ca thc nc ny. Nu vt c tam cp th n tr thnh rng, Hn ng Long, hin thn hnh phc ca tt c nhng nng lc hng thng c tm thy trong nhng vng cao nguyn, ni r hn l hin thn ca hi nc bay cao tr thnh my, chuyn bin t do t ti ri hi t, gy sm chp long tri l t. Tuy nhin, phn ln nhng con c ny khng kham ni cng trnh vt thc, phi quay li vi u mang thng tch. Vi dng k ny, c gi s nhn ra Tuyt u ch ngay v tng Hu Siu v vi dng cui cng, S hng v nhng ngi khng tin vo nhng im huyn diu va c nu trn. V Vin Ng cng chng qun ng gp phn ca mnh vo mu chuyn th v ny.
107

Tc th tm: Lng my ca Thu Nham Thu th
i th ngay gia ng cng t c th dng, nh rng gp nc, nh cp thy ni. Khng hi th chn l th tc lu b, d c vng ro, nh nng ngi bn gc cy ch th. C lc mt cu ni tng t nh s t bn chn v chn a, c lc mt cu ni nh thanh bo kim ca Kim Cng vng. C lc cu ni c th ct t li mi ngi trong thin h, v c lc mt cu ni tng t ln sng lt nc. Nu ngay trn ng t th dng, gp tri m, th phn bit c c nghi, bit c tt xu cho nhau, chng minh cho nhau. Nhng, nu chn l th tc trn lan th ngi ta phi vi mt con mt tr hu gia trn ct t tt c mi phng, ng sng sng cao vt nh mt vch tng ngn trng. Th nn mi bo: Ni i dng hin tin, n chng bit th no l qu phm. C lc n nm ly mt cng c bin thnh mt thn Pht mi su b, c lc li nm ly thn Pht mi su b bin thnh mt cng c. Cc ngi th ni xem: ngha o l g l c s ni y? Cc ngi thu chng? Chng ta hy th vi mt tc cng n, xem y! B n t c
hu Nham dy chng vo cui ma h an c nh sau: C mt ma h ta v huynh ni ti ni lui. Hy xem lng my ca Thu Nham cn hay khng! Bo Phc ni: Tm ca k chuyn trm cp trng rng. Trng Khnh ni: Mc ra! Vn Mn ni: Dng! Trc ng
Thu Nham dy chng vo cui ma h an c nh sau: C mt ma h ta v huynh ni ti ni lui. C m ming nh th th lm sao ngi ta bit c? [Ni nng chn tht nht l im lng, ai va m ming ra th khng ni na ri.] Hy xem lng my ca Thu Nham cn hay khng! Ch c c thm mt vic l trng mt ca hn rt xung t. V l mi cng mt lun! [ng ta mt mt khi ni v chn l, phi du mt khng ngi nhn c na.] Hn s sa a ngc nh tn bn. Bo Phc ni: Tm ca k chuyn trm cp trng rng. R rng nh vy! ng l: Trm trm hiu nhau. Trng Khnh ni: Mc ra! u li chm t! [ng ta phng i qu c.] Ht im sai ny li n im sai kia. [Ht Thu Nham sai, ri li n Trng Khnh sai] Nhng ta bit nh vy khng khc. Vn Mn ni: Dng! Nh vy th chy u by gi? [Vn Mn xem c ba, Thu Nham, Bo Phc v Trng Khnh l nhng k lng gt ng b b t. S khng cho php ni nh vy.] Thin h np tng khng ai thot khi ci cng chn ny u. N b ph toang ri!
Bnh xng v bn tc
Bnh xng v bn tc
C nhn thng sm ti tham thnh nhng bc cao tc. Nhng khi Thu Nham trong bui l kt h li a ra mt cu hi nh vy dy chng th ging nh mt ngn ni cheo leo hng v, v chng ta c th ni: Long tri l t. Cc ngi th ni xem: C mt i tng vi 5048 quyn kinh khng mt im no v tm tnh, n gio tim gio m khng ni n c cp n mt im no nh y hay khng? Trong mt dng truyn thng tht di nh vy s vic ch xy ra mt ln. Thu Nham ng sng sng k c y. C nhn xem S ni g. Cc ngi th ni: S mun g vi cu hi ? C nhn qung dy cu khng phi lm nhng vic h vng, m hn na, lun lun c mt ngha, mt o l dy ngi. Nhiu ngi hiu lm, cho rng Thu Nham thanh thin bch nht ni i mt cu, a ra mt cu hi chng phi l mt cu hi. Bi v n bui l kt h tng chng u phi trnh by nhng li lm vi phm nn S t kim im trc trnh trng hp b ngi khc kim im. Tt thay! Chng tng can g n s vic! m p kin gii nh th th, nh chng ta ni, ch c th dit chng tc ca lo H. Tng s ca chng ta t i ny sang i n, nu cc v khng ging dy ngi th cng trnh ca ch v u chng mang li ch g c. Ch v mun g khc by gi? Ai n ni ny thu hiu th mi bit c th on ca c nhn, tng t nh cch git dy tru b ca nh nng, hoc ot thc n ca k i. [B mun quo tri th nng gia git dy bn phi v ngc li. Thu Nham vi cu nghi vn chnh mnh , mun dy t rng h khng nn hiu nhng li ni ca mnh nh l nhng li dy ch vo mt hng nht nh no . Mn khng nn thu c nhng li dy ri ri ni an c vi tm trng trang b lng thc cho thi gian k n. Ngc li, Thu Nham ot lun lng thc ny ca h. Ch nhng g h n, tr thnh ct tu ca h ri mi c gi tr, mt gi tr khng ai chim ot c.] Nu t cu hi ny cho ngi thi nay, h ch bit nhai nghin ngn c, chu my nhng mi suy ngh. Ngc li, cc ngi hy xem nhng ngi sng cng nh vi S! Xem h t nhin bit c S t chn ni no, bit c nhng cu ni thin bin vn ho, khc mt gc cnh ca S ri t kh nng p tr li vi nhng cu trn [nh bn cng n cho thy]. Nu cu hi ca S khng k c nh vy th c ba, Vn Mn, Bo Phc v Trng Khnh u c tm tc tha nhn, ri th p nh vy? Bo Phc ni: Tm ca k chuyn trm cp trng rng. Chnh ngay cu ny dn d nhiu ngi dng tnh kin lun gii nhng cu ca Thu Nham. Cc ngi ni th xem: Bo Phc ngh g vi cu ni trn? Thit k vic nhm vo ngn c m cho l c th din kin c nhn! Nu cc ngi sinh tnh gii, khi vng nim th Bo Phc s thay i trng mt ca cc ngi ngay. Nhng ngi nh th hon ton khng nhn ra rng, vi cu chuyn ng ca mnh, Bo Phc cht t chn ca Thu Nham [rt khonh t di chn ng ca Thu Nham v ny ng l lng gia khng trung vi cu hi ca mnh ch cn cu hi l c phi S bn trng ngay qu tim en ca Thu Nham nh th hay khng]. Trng Khnh ni: Mc ra! Nhiu ngi ni: Trng Khnh i d theo du chn ca Thu Nham mi ni mc ra nh vy. Hiu nh vy tht hay! No c lin h g vi vic ny! H chng bit l vi cu tr li mc ra! ny, Trng Khnh t nu ra kin gii ca mnh. Ta th hi cc ngi: ngha ca cu tr li Mc ra! ca Trng Khnh ra sao? Trng hp ny tng t nh S ng trc mt mt tc gia kim thut m vung thanh bo kim ca Kim Cng vng s dng ngay tc th tu nghi. Nu cc ngi t kh nng ph c nhng kin gii thng hin hnh, tit on c tt c nhng nim, vng tng v c mt, ng sai ch lc y cc ngi mi thy c ci m t , Trng Khnh th xng cu hi ca Thu Nham. Vn Mn ni: Dng! Qu tht l k c. Ch c iu kh hiu. i s Vn Mn thng s dng Thin mt ch dy chng. Mc d ch mt ch thi nhng n bao hm Tam c.1 Hy xem c nhn, xem h tu c duyn hon cnh m th xng mt cch t nhin, khc hn ngi i nay. chnh l phong cch pht biu ca S.
Tam c y cng c gi theo Thut ng Thin l Vn Mn tam c. Hn Vit Thin Tng T in ca Thng Thin (cha c cng b) ghi nh sau: Ba cu ni ca Vn Mn khi qut c t tng thin php v phng php tip ha ngi hc ca tng Vn Mn. l: 1. Hm ci cn khn: Mun vn s vt u l diu th chn nh; 2. Tit on chng lu: Cht t con ng ngn ng, tr dp c dng ca vng nim phn bit; 3. Ty
1
109
Tc th tm: Lng my ca Thu Nham
Mc d vy, ch Vn Mn quyt khng nm [trong ch dng!]. V nu khng nm trong th th ni ta nghe: Nm u? Nh vy th phi t t tu hnh, s c lc hiu c vic ny. Nu mt ngi no c mt con mt sng [th ba nm gia trn] th s t kh nng chiu tri ri t, v ch trong mt khonh khc thi, tt c nhng g xung quanh ng ta s tr thnh chu bu. V ch v cu Dng! ny thi [bi v S xem cu ny quan trng nht trong ba li pht biu] m Tuyt u dng nhng li ni ca ba v kia [Thu Nham, Bo Phc v Trng Khnh] thm vo, ri x xu, tng chng thnh mt bi k.
hu Nham dy chng, Thin c chng ai bng. th p, li c ngi bt ming ng ta. nh mt tin, chp nhn mnh c ti. Nc cun tri Bo Phc. Ch trch, tn dng? Tht kh hiu. Thu Nham li nhi khng ngng, R rng l mt tn trm. Mt vin ngc trng khng t vt, L tht, l gi ai phn quyt c by gi? Trng Khnh bit lng xng ni , Lng my mc thm ra. Thu Nham th . Thin c v i. Quan t tng th. Tht tin tao ti. Lo o Bo Phc. c dng nan c. Lao lao Thu Nham. Phn minh th tc. Bch khu v dim. Thu bin chn gi. Trng Khnh tng am.
ba trc lng: Khi ng c tip vt, cn c vo trnh ca h m s dng th on tip dn khc nhau; K tht, ba cu ny l do s Duyn Mt ( t ca Vn Mn) tng hp gio thuyt ca s ri khi qut thm m thnh. Tit C o Hnh Thin s trong Ng ng Hi Nguyn quyn 15 ghi: Tam huyn ca Lm T, Tam c ca Vn Mn, Ng v ca ng Sn, trc mt ngi m chng nn ni mng.
K tng
110
Bnh xng v k tng
Mi mao sinh d. Trc ng v k tng

Thu Nham dy chng Lo tc ny! Hn l mt tn u c nam n thiu nin nh ngi! Thin c chng ai bng. Thin c vn c cng chng ai bng. Nhng li c mt hay na ngi. [Trn ht l Vn Mn.] ng y nh th [nh Tuyt u ni y]. th p, li c ngi bt ming ng ta. Khng tin li ni y sao? Tht l k c. Nu l mt ngi nh th, v ch nh th mi c th hiu c ng y c th pht biu nh vy. nh mt tin, chp nhn mnh c ti. Th cng khng c, ni cng khng xong! [ mt tin cn b pht, qu i bt cng!] Tuyt u mt cng khng t u. [Cng mc phi ti ni nhiu, tng t Thu Nham.] Cng nhp ca hy nh hn mt trn! Nc cun tri Bo Phc. V Tuyt u cng tri theo lun. V h c lp i lp li nh th. C hai, c ba mt lc. Ch trch, tn dng? Tht kh hiu. Hn bung ra? Hay nm cht? Ai ng sinh ng t vi [Bo Phc, tng t nh Bo Phc vi Thu Nham, nh Tuyt u vi Bo Phc v v.v] Tuyt u hay hn c l ng hu bng ng y.2 Thu Nham li nhi khng ngng , con chn tinh ny! Hay hn c l ngm cm mm li! R rng l mt tn trm. Chng c g phn i li xc nh ny c. By gi chng ta bt c hn. [ thu hiu Thu Nham. Nhng phi lu l bt cho tht nhanh gn, nu khng hn li vt bin u mt.] Mt vin ngc trng khng t vt Cc ngi c th xc nh tm qu gi ca n hay khng? Thin h chng bit gi tr ca n u. L tht, l gi ai phn quyt c by gi? Phn ln nhng vin ngc nh th ch l gi. Sn tng [Vin Ng] y khng c mt phn bit nhng th ny. Nhng m lo H vi cp mt xanh! [B- t-ma, v ny thy r im khc nhau ngay.] Trng Khnh bit lng xng ni . yu tinh bit nhau. Phi tr thnh mt ngi nh Trng Khnh mi c kh nng nh vy. Nhng cn na phn ng y cha nm bt c [phn ny dnh cho bn!]. Lng my mc thm ra. Mc u vy? T nh u n gt chn chng mt cng no mc c!
Bnh xng v k tng

Nu Tuyt u khng t bi tng xut nh vy mi ngi thy th lm sao ngi ta c th gi S l mt Thin tri thc c? chnh l phong cch ca c nhn. S khng th b qua vic k l tng th mt.3 Tuyt u qu quyt l xa nay chng ai snh bng Thu Nham. V Thu Nham ch ni cu: Hy xem th coi lng my ca Thu Nham cn hay khng! C im g k c y chng ta c th ni xa nay khng ai bng? Ni y phi bit rng, nu c nhn m ming ra ni mt cu na cu no , th cu ni y khng bao gi ch l mt cu ca khonh khc v nu ai mun hiu thu phi c c cp mt xc nh cn khn. V khi Tuyt u ni mt cu na cu th n c hiu qu tng t thanh bo kim ca Kim Cng vng, nh s t trong t th bn chn v t, nh chm nhau xot la, nh ln in chp [lm chi sng c mt khung tri]. Nu ai khng c con mt [tr hu th ba] trn trn th lm sao c th ng c ch ca c nhn, hiu c Tuyt u tn thn li dy chng ca Thu Nham vi
Ngay y cn mt cu: Th h, mt giao thip, tc l: Hay qu, chng tng can g c. Mt cu Vin Ng thng s dng. Nhng n c l b ngi sau chp v cu th ni y, v chng c ngha g c cng nh phi l. 3 Ni y, chng ta b qua hai dng ri trong nguyn bn bi v u mi suy ngh trong khng r; ngha chnh c l l: Nhng ngi hu bi nu c lm hiu Thu Nham v bm cht vo nhng cu ni ca s , h c th ly nhng li bnh siu vit ca Tuyt u lm im ta hiu. Nhng tht s hiu c ch trong cu ni ca Thu Nham v ba v kia ch c th l ngi t c a v ca nhng bc tn tc trn.
2
111
cu thin c vn c khng ai bng, nh vy th vt qua c cy gy ca c Sn cng nh ting ht ca Lm T. Cc ngi th ni xem: Tuyt u mun gip ngi vi dng k tng ca mnh nh th no? Cc ngi lm cch no hiu c cu xa nay khng ai bng ca Tuyt u? th p, li c ngi bt ming ng ta, nh mt tin, chp nhn mnh c ti. Nh vy c ngha l g? D c cp mt sng nhn thu sut cu Dng! i na, n ni ny, ngi ta phi tht t t chuyn ch mi c th hiu thu. Cc ngi th ni: Thu Nham mt tin b pht? Hay l Tuyt u mt tin b pht? Hay Vn Mn mt tin b pht. Nu ngi nhn thu c th ta mi cng nhn l c cp mt sng. Nc cun tri Bo Phc. Ch trch, tn dng? Tht kh hiu. Khng l S (Tuyt u) t ch bai mnh, tn dng c nhn? Th ni: [Trong cu tr li Thu Nham ca mnh th] Bo Phc ch ch no, tn dng u? [ ch tht l: Chng ni no. Khen ch chng phi l i tng tranh ci y. Quan trng ch l mt s trng rng mnh mng t do, ni ch trch v tn dng chng cn tn ti.] Thu Nham li nhi khng ngng, r rng l mt tn trm. Cc ngi ni th xem: Hn trm cp ci g? Tuyt u ni hn l mt tn trm. Rt k trng hp tu hng vo ngn ng m xoay ti xoay lui. Cc ngi n ch ny mi mi phi t nm ly ci ca ring mnh mi mong c ngy thu hi.4 Mt vin ngc trng khng t vt. L tht, l gi ai phn quyt c by gi? K tng so snh Thu Nham vi mt vin ngc trng khng mt cht t vt. Phn bit c vin ngc ny l tht l gi, qu tht t ngi. Tuyt u tht l i ti, qun xuyn c t u n ui. V sau khi t n khc cui S mi ni: Trng Khnh bit lng xng ni , lng my mc thm ra. Th ni xem: Ci g ang mc u? Gp dng cp mt m nhn y!
Bnh ging L i d n
Tnh cht bt kh thuyt, bt kh t ngh ca chn l tuyt i, ca s tht ti hu hin l r hn chng no th tt c nhng lun m, nhng ng ngn v n li cng tr nn kh nghi. Lng mong mun hng dn ngi khc n chn l ny c mt ngha no hay khng? Khng phi mi li pht biu so snh vi s tht ti hu ny u l ti li hay sao? Pht t Trung Hoa cho rng, ai ni nng bt cn v c Pht v nhng li dy ca ngi th lng my s rng; gng mt s bin d, v ngi y s khng dm ai nhn mt mnh. Nh vy th v o s, nhng bc tn tc li ng trc mt im mu thun nan gii. ng ta sng trong bu khng kh ca o. ng y mong mi truyn trao n nhng ngi khc. Nhng, ng ta c th lm g khc hn l thuyt ging lp i lp li s vic ny? V ng ta cng phi i u vi c nguy l khng trnh by c nhng g chnh mnh mun ni n, v ni mt cch t ho thm mt t lng my ca mnh s rng, s phi ng bn ln nh mt ngi nn che y gng mt ca chnh mnh. y chnh l vn c ging thut trong bn cng n ny. Bc thy ca tng mn Bt kh thuyt nn ni g by gi? V khn thnh gi lm sao c th hiu khi ng ta m ming thuyt ging mt ci g ? C mt c s thng hiu no hay khng, mt c s nm ngoi a phn tranh lun trong th gii ca nhng cp i i, trong th gii th phi. Vin Ng a cu hi ny ra lm ch trong li thu th ca mnh, khng nh n v chng minh s thng hiu ny c hnh thnh nh th no cng nh cch th hin a dng ca n.
V li thu th
Hi th ngay gia ng cng t c th dng, C s ca s thng hiu ln nhau chng g khc hn l s gii thot hon ton ra khi khuynh hng suy ngh th tc trong
4
Kat Totsud ( ) trnh by kin gii ca mnh nh sau: Chn l ca v tr, ni rng th bao gm tt c nhng dng tr hu, ni hp th bao gm mt tm, mt tm thc m ngoi n ra khng cn g c, l t tnh, l hin tht chn chnh duy nht ai m p, nm gi cht n th khng th vng mc vo li ni ca k khc, khng xoay chuyn quanh n. Ch nh th ngi y mi c th hiu c v sao Tuyt u gi Thu Nham l mt tn trm mc d v ny trong i cha h trm cp mt th g c.
112
Bnh ging
nhng cp tng i nh ta-ngi, ch th-khch th, v s gii thot ny khng phi l mt nhn thc trn c s l thuyt, m phi l mt cm nhn bng n t tn y lng. Ai xa la t ng cng nh th gii hin tng, ngi y s cm nhn c l tt c nhng g xung quanh mnh u vn ln t khonh khc ny sang khonh khc n, s mi mc mnh ho ng vi i dng ri cng nhau chiu ri th gii tm ti xung quanh. Ni c s thng hiu ny cha c thnh lp th ngi ta bm cht vo nhng phng tin tm thi ca mt l thuyt nht nh no , bm cht vo mt lp trng, bo v lp trng ny v tranh u chng li nhng i th ca n. D c vng ro, nh nng ngi bn gc cy ch th. Ngay quyn Dch kinh c knh (chng 34) so snh tm thc b tri buc vi mt con d c. V Hn Phi, mt chnh tr gia v ng thi l vn hc gia b thuc cht trong t nm 234 trc CN k li trong quyn th 19 trong cc tc phm ca mnh v mt nng gia nc Tng (khu vc xung quanh th ph Khai Phong, bn cnh Hong h). Rung ng cy ba c mt gc cy kh l khi mt t. Ht nhin mt con th chy ra, cm u vo gc cy, gy c v cht ti. Nng gia ny lin vt cy ba qua mt bn, ch ngi mi bn gc cy ch con th th hai. Nhng chng c con no lm nh th na v nng gia ny tr thnh tr ci ca ton nc Tng. C lc mt cu ni tng t nh s t bn chn v chn a, c lc mt cu ni nh thanh bo kim ca Kim Cng vng. S t bn chn v chn a l biu trng ca mt tm thc yn lng bt ng vng. Thanh bo kim tng trng cho s sc bn c th tit on v minh ngay t ci ngun. Kim Cng vng l mt trong nhng hnh tng siu vit, xut hin t nhng trng thi nh ca Kim cng tha Pht gio. Hnh tng ny gi theo ch Phn l Vajrarja-bodhisattva, l hin thn ca s tht tuyt i, nhn thc ti thng bt hoi. Du-gi tng ca Kim cng tha nn tu tp nhp kim cng nh, ri t nh: Ta y chnh l Kim Cng vng. Nu ngay trn ng t th dng, gp tri m, C s thng hiu ln nhau tng t nh mt in trng m trong , tt c u c mi tng quan cht ch vi nhau. V vy, tt c nhng g ngi ta cm nhn khng nht thit phi c ph by. Ngi ta bit c s nhy cm, nhp iu v nh vy, duy tr c hi on ni tm. Ni c s ny khng c ch cn cc bin ca th gii tng i, v n phi c bc b vi mt tm nhn minh st, thm ch vi mt thi cng quyt. Th nn mi bo: Ni i dng hin tin, n chng bit th no l qu phm. y l mt cu thng dng ca Vn Mn, ngi xut hin trong bn cng n ny. Thn Pht mi su b l mt tng Pht trc c dng th ti n , sau c ph bin khp ng . Sau khi Pht nhp dit, ngi ta t ho thm hnh tng ca con ngi siu vit tt c ny vi nhng kch thc siu vit th gii loi ngi. Tm b c xem l chiu di ca mt ngi n ng ngi n thi by gi. V vy, ngi ta xem c Pht c chiu cao gp i, nh vy l 16 b. V thn ca ngi to nh sng vng rc nn hnh tng ny c m vng. V qun chng Pht t qu ly, th cng hnh tng ny. Ngi thot li trn tc khng cn ngi khc thc hin vic ny. Chnh ng ta cng cm nhn s tn nghim ca mt v Pht v tn sng ngi. Nhng, nhng nt vinh hoa, ci v tn nghim bt kh xm phm ny cng c th trnh hin trc ng ta qua mt cng c. ng ta chng c vn g khi hon chuyn c Pht tn knh vi mt cng c v ngc li. Nhn chung, nhng g Vin Ng mun trnh by c th c nhn thy qua nhng v d sng ng. Li thu th ca S ch gip chng ta hng cp mt nhn v chng.
Cc nhn vt ca cuc m thoi: bn t ca Tuyt Phong

Sau nhng li ni trn th vn y khng lin quan g nhiu n nhng ngi ang trn ng tm o, m lin h n nhng ngi tm thy o. Th nn, y khng phi thy ng i din tr m l bn huynh ngang hng nhau. C bn v u xut thn t tng mn ca Tuyt Phong, mt Thin phi c th hin qua hnh tng siu vit ca Thin s Vn Mn trong cng n th su, v hai th h sau qua Thin s Php Nhn trong cng n th by. Ngay y chng ta cng gp li Thin s Vn Mn, nhng ngoi S ra cn ba v ng hc khc, ng u l Thu Nham, mt v t c nhc n, mang hiu ny v tr tr thin vin Thu Nham trong a phn thnh ph cng Ninh Ba. S sch khng ghi nhiu v S, ngay c
113
nm sinh nm mt ca S cng khng r. Ch bit S xut thn t H Chu tnh Chit Giang (pha Nam ca i H nm pha t lin ca Thng Hi). S tham hc ni Tuyt Phong v c v ny n kh, sau n Ninh Ba gio ho. V cui i, S c vng hu ca hai tnh Giang T v Chit Giang thnh tr tr mt ngi cha ln ti Hng Chu. Ni Thu Nham th ba ngi bn ng mn kia gp nhau, Vn Mn, Trng Khnh v Bo Phc. Trong ba v ny th Trng Khnh tip xc chng ta qua bi k kin o, c Vin Ng trch dn trong li bnh v k tng ca bn cng n th su, mt bi k kt thc vi cu bng trong l ( ). Cng nh Thu Nham, S l mt a con ca tnh Chit Giang, sinh nm 854 ti thnh ph Dim Quan vnh Hng Chu. Nm ln mi hai, S xut gia, n mt ngi cha ti T Chu th gii, c ban php danh l Hu Lng, ngha l s tn nghim ca tr hu. Nm ln 24, S hnh cc v phng Nam n tnh Phc Kin tm thy hc o. Sau mt thi gian tm kim, S n Tuyt Phong xin c thu nhn lm t. S lu li ni Tuyt Phong 28 nm lin cho n lc c mt v quan mi n thnh ph cng Tuyn Chu, thuc tnh Phc Kin tr tr nm 906, hai nm trc khi Tuyt Phong vin tch. Sau mt thi gian ngn, hc chng t hi ng c. S kin ny truyn n tai vng hu thi by gi ca tnh Phc Kin l Vng Thm Tri. V ny thnh S tr tr thin vin ln nht thi by gi v ban hiu mi l Trng Khnh, ngha l An vui trng hng. Thin vin ny nm cch Ph Chu 7 km v khi v hc gi ngi Nht l Tokiwa Daij5 n thm trong nhng ngy Tt nm 1929, ni y vn cn l mt cng trnh to ln vi nhiu ngi in cc khc nhau. Bo thp ca Thin s Trng Khnh c trnh by rt gin d vi tn khc cng nh mt tm bia pha trc, by gi c l vn cn ng ni ny. By cng n tip theo s nhc n Trng Khnh, trc ht l cng n 22 v 23. Nhn vt th t trong nhm huynh y l Bo Phc, S cng xut hin trong bn cng n tip theo. S xut thn t Ph Chu, 14 tui n Tuyt Phong tham hc. Nm ln mi by, S v c hng th gii c tc, sau tr li Tuyt Phong gip v ny qun l thin vin. Trong thi gian ny, S c s huynh l Trng Khnh chm lo u. Cui cng, vo nm 918, S c mt v ch hu mi n Triu Chu tr tr Thin vin Bo Phc. Mn trn di khong 700 ngi. Nhng thi gian ho ca S ch ko di hn 10 nm. u nm 928, S lm bnh nh, an nhin ngi kt gi vin tch, vi mt nt mm ci trn mi. Bn huynh ny gp nhau vo thi im no chng ta cng khng th xc nh r rng c. Bi v h t hp ni Thu Nham trong lc v ny cng khai ho , chng ta c th nhn nhn l ba ngi kia cha m nhn mt chc v g c. Trong trng hp Trng Khnh th s kin ny phi xy ra trc nm 906. V Vn Mn dng chn ni Tuyt Phong ba nm lin, vo khong thi im 900, sau hnh cc thm nhiu nm na, chng ta c th xem cuc hi ng ny xy ra vo gia hai thi im nu trn. Mt l c ba cn lu li ni Tuyt Phong, cng nhau n thm s huynh ca mnh ang hong ho ti Thu Nham, thnh ph Ninh Ba, hay l ch hai v l Trng Khnh v Bo Phc n t Tuyt Phong, trong khi Vn Mn ang trn ng chu du y . Chng ta chng kin ni y bn mn ca Tuyt Phong, l nhng bc Tng s hoc t nht t bn lnh ca nhng v Tng s. Mi ngi u c mt phong thi ring ca mnh, nhng h hiu nhau m khng cn m ming. V khi h ni th c v nh s dng mt ngn ng b mt no . Nhng li pht biu ca h nghe rt l tai i vi nhng ngi ng ngoi. Ngay c mn ca h cng gp phi kh khn khi bnh gii nhng cu ni ny. Chnh v th nn Vin Ng mi c gng ch khn thnh gi thy c s thng hiu m bn huynh ang ng trc tt c nhng cch gii thch khc , ni chung l mt c s am hiu chn chnh. Ch trn c s ny ngi ta mi c th hiu c n mt chng mc no nhng li ni trn.
V bn cng n
Chnh c Pht ng dng theo mt phong tc rt xa ti n qui lut thay i chu k hnh cc v an c mi nm. Khi nhng cn ma ma h bt u, cn tr vic hnh cc th chng t t hp quanh thy mnh cng nhau tu tp, c ging dy. Phong tc ny cng c lu truyn ti Trung Quc, ch c khc l giai on an c ny c di mt
5
Thng Bn i nh ( ).
114
Bnh ging
cht v l do a l thi tit, khong t gia thng 5 n gia thng 7 hoc sm hn, hoc tr hn mt t. Thi gian ny chnh l cao im ca cuc sng tng-gi. V cc v Thin s s dng thi gian ny nh chng ta c th on c ni chuyn ring vi mi mn . Chnh v vy m ngy kt h, l ngy cui cng trc khi cc v tng chia tay ri nhau mang mt ngha c bit. Tng chng t hp nhau trnh by nhng g h m p trong lng trong thi gian qua. Nim vui ca o gii thot, c nguyn cho tng lai, c bit l t nhn nhng li lm vi phm trong thi an c va qua tt c u c cp n. Tip theo l li cui cng ca v thy. Thng thng th ng ta tm tt tt c nhng n tng c c qua nhng bui lun m, khuyn nh ring vi mi t v sau , a ra nhng li cnh hun dnh cho thi gian hnh cc tip theo. Nhng Thu Nham cn thc hin mt vic rt c bit. S chng nhng nhc li tt c nhng g dy chng t trong ba thng va qua, m cn t mt mi nghi vn v ba thng ny v thc hin vic ny vi phong cch rt cng nhit ca mt v Thin s. S thng lng, cha mt ra trc cng chng: H nn nhn xem S cn lng my hay khng sau ba thng a ngn a s. S t t co mnh trc i chng. H nn phn on xem S c ni c g v bn tnh hay khng, t c mt hiu qu no trong chiu su chn l hay khng. Nu khng th S chuc ti vi nhng li ni ca mnh, v nh vy th lng my phi rng i. Khn thnh gi kinh ng, khng bit bt u nh th no vi c ch l lng ca v thy. Tht ra th lng my ca ng ta cn lia tia vi si trn hai lm mt, no c khc thi im bt u ma h an c. V thay v hi mt cch v ch th ng ta c th ly tay r xem m lng my ca mnh cn hay khng. Bit c ngi no trong i chng hiu c ca ng ta hay khng? C bit l s vic khng xoay quanh ng ta v li phn on ca chng t v ng ta, m xoay quanh chnh bn h hay khng? C bit l ng ta mun ni: Tt c nhng g ta ni, chng u v dng, nu cc ngi c tip nhn chng nh nhng li ca ngi bn ngoi ni vo; ch khi no mt ci g c bit t bng ln trong cc ngi th lc y, v thy khng hoi cng thuyt ging, c th cho ngi ta xem gng mt ca mnh. Thu Nham pht biu theo phong cch ring ca mnh nhng g kinh in i tha nhn mnh, trn ht l b kinh Lng-gi, tc l Pht php chn chnh khng nm trong ngn t, m nm trong kinh nghim trc chng, qua s chng ng c th hin vi ngi ang ging dy. V vy m Pht khng qun nhc i nhc li trong b kinh: Cc ngi ch c chp trc vo ch ngha. V trong ngha ny, mt s m bo l lng: T m gic ng cho n m nhp nit-bn, Nh Lai cha tng ni mt cu.6 V l thay, bn mi chn nm nm gia hai thi im ny chng c s dng mt cch no khc hn l ni nng, khuyn nh v ging dy. y chnh l khc mc m Thu Nham nm tung ra trc mt chng t. V ba v huynh cng c mt vo bui l kt h ny cng nm bt n vi mt bn tay thin ngh, tip chuyn n ngi k mnh vi mt li pht biu ring ca mnh. Bo Phc, vn l mt ngi ni nhiu, rt th v vi li pht biu ca Thu Nham, khng qun t ho thm nim vui ca mnh bng mt li pht biu ch trch cho thch. Lo Thu Nham ny chnh l mt tn trm kh dy. (Ngh nghip ca hn chng g khc hn l trm cp tt c nhng g ni b ca ngi khc, n lc trong khng cn g c th, khng cn g c th ly c na c.) Chng cn g l na c, ng ta trng rng th cn ai bit c ng y ni tht, ni lo. Trng Khnh cng c nhng nt ch nho ring ca mnh, nhng kh khan hn. Rt gin n, S nm ngay cu hi ca Thu Nham v xc nh: Chng c cng lng my no rng c; hn na, chng cn mc ra thm. Khng, Thu Nham hon ton khng chuc ti g c vi nhng li dy ca mnh; ngc li, chnh gi y, ng ta dn dt chng t n gn chn l hn c, qua mt c ch, mt hnh ng rt sng kin. Bi v ng ta va cng ngh t cu hi sau tt c nhng g mnh va dy chng t, khuyn khn thnh gi khng nn bm vo nhng li ni ca mnh, khng c ly bt c mt cu ni no lm thnh mt cy cc ct la. Vn Mn ni cu cui cng. Trong bn huynh th S l ngi im lng nht, l ngi su sc nht. S hiu tt c mi ngi, hiu Thu Nham vi c ch ca ng ta v nhng g hai ngi kia ni. Nhng S khng tip tc theo ui cuc tranh lun, m ngn chn n li. S chng t thi no c, ch ni mt cch nghim ngh xc nh: Quan! Quan chnh l cy chn gia ng ni ranh gii, ngn cn ngi b hnh qua li. Vn Mn mun bo: Dng
6
Kinh Lng-gi I. XII; xem thm Suzuki, The Lankvatra Stra, trang 124.
115
li! chng ai c th bc qua, chng ta ang ng trc mt im b mt y. Ni ri. Pht thuyt php bn mi chn nm lin, ri cui cng qu quyt l chng h ni mt cu, Thu Nham, S huynh ca chng ta lp bp chn mi ngy, nhng sau lng my vn y nguyn trn hai lm mt chnh l nhng im mu thun m khng ai c php ho gii. y l cy chn ngang, tng t bc thang ca thc nc Hong h, khng mt con c no c th vt qua, ch khi no c mt s kin huyn diu xy ra, mt s kin khin c ho rng. Nu hiu trong nh sng ca biu th ch khi no th ch quan ca Vn Mn ng l li chung kt, nhng quyt khng phi l ngh cui cng ca S.
V k tng
Trong cuc u gia huynh vi nhau th nhng ln chp xt qua xt li, ngi bn cnh chng th bit c ch nhm nm u. Chnh v th m Tuyt u rt thch th; cng v vy m S cuc chin tip tc din bin trong bi tng ca mnh. Dng th c bn ch nh ng ngay s thch ca S. Nhng, li ni c c kt ngn gn bao nhiu th S li cng x l chnh xc by nhiu tng trng hp. Mc d S khng a ra nhng li gii p theo ngha bnh thng, nhng chng ta c th hiu chng nh nhng ngn tay ch hng tr gip c gi. Vin Ng tn thn thi ging by bn v tin nhn mt cch qu chu o ca Tuyt u, gi S l mt Kalyamitra theo ting Phn, dch sang Hn ng l mt Thin tri thc. S kin chnh c Tuyt u ra ngay trong cp k u mt cch dn dng thng thng ca S. S thy trong c ch ca Thu Nham mt ci g rt c bit, xa nay cha tng c, c ngha l t thi Pht Thch-ca Mu-ni, t thi B- t-ma n by gi. Chng phi S t Thu Nham ln trn nhng v Pht v T. Nhng mt ci g xut hin rt r trong cu hi qui l ny, mt im cha tng hin hin r rng ni c nhn: Tm thi t do t ti ca mt ngi sng trong th gii rng m, mt th gii m trong , mi li ni u phi tht bi v ngi y chnh v vy l ch, l vua ng trn tt c nhng ngn t, c th s dng chng mt cch t do ci m khng mt cht lo ngi, nh khonh khc ra, nh khonh khc i hi. V thm vo l mt k xo ti tnh ca Thu Nham. S chng ni ra nhng g trong lng m gi ghm trong mt hnh ng hot bt: cha gng mt ra i chng xem lng my ca mnh. Mt Thin s nh Tuyt u nhn qua cch ging dy bng c ch ny ngay l t thi Lc t Hu Nng n gi, mt ci g rt c bit, rt mi l cha tng c trc y vn ln trn t nc Trung Hoa: Chnh ci m by gi chng ta gi l THIN trong mt ngha c th. S rt th v vi c ch . V Vin Ng nht tr nh vy, thm ch cn t hnh ng ca Thu Nham trn c nhng phng tin nm trn ngn ng ni ting trong gii Thin, c nhiu v Thin s p dng: trn cy gy ca c Sn v trn ting qut, u tin c M i s p dng, sau n c Sn, ri tr thnh gia phong ca tng mn Lm T (s c nhc n trong tc 20 v 32). Sau s kin quan trng th nht ny, Tuyt u li a ra s kin th hai gn lin vi s kin u, xem n cng quan trng tng ng: Ting qut Dng! ca Vn Mn. Bi v, sau khi tn tng tm trng t do to bo ca Thu Nham, S cm nhn nhu cu phi bo v c ch ny trc nhng ngi t tin c gan, cho rng c th thu c c ch mt cch gin n. ng i ca Thu Nham l mt con ng cm, v khng c mt a ch, mt b cc no c thm quyn ng n cho php i trn con ng ny c. V vy m Thu Nham vn ang, v s cn l mt vn . Mi ngi y ch c th quyt nh cho chnh mnh. Mt v d l Trng Khnh dm liu lnh. Ai can m nh th na? Bi tng ca Tuyt u c th c hiu theo chiu hng ny, v tng t li bnh ging ca Vin Ng.
116

Tc th chn: Bn ca thnh ca Triu Chu Thu th
ng sng trn i, xu p t r ngay. Thanh kim Mc Da trong tay th c th git cht, hoc lm sng li nh thi th i hi. Ngi Hn n, ngi H i; ngi H n, ngi Hn i. Trong sinh c t; trong t c sinh. Th ni: ng trc hon cnh nh vy th cc ngi s lm g? Nu khng c con mt nhn thu sut chng ngi, khng c kh nng chuyn thn mt cch t ti th chng lm c tr trng g c s vic ny r. Cc ngi th ni xem: Th no l con mt thu sut mi chng ngi, th no l t do t ti chuyn thn? Chng ta hy th vi mt tc cng n, xem y! B n t c
t v tng hi Triu Chu: Th no l Triu Chu? Triu Chu p: Ca ng, ca Ty, ca Nam, ca Bc. Trc ng
Mt v tng hi Triu Chu: Th no l Triu Chu? Pha Bc sng, pha Nam sng?1 Hon ton khng ni c. S vic tng t gai nhn trong bn su [rt kinh khip i vi nng gia; v cng rt l gh gm nu i su vo cu hi ca v tng]. Nu khng phi l pha Nam sng, th phi pha Bc sng [cu tr li duy nht c th c a ra nu bt buc]. Triu Chu p: Ca ng, ca Ty, ca Nam, ca Bc. Chng m ra ri. Cc ngi nn gn thm m vo chi mng, nn nc thm vo bi nc bt va phun! [Triu Chu siu vit mi s vic, hnh ng phm tc] Mt cng n hin thnh mi ngi xem! [Chn l ti cao hin hin r.] Cc ngi c thy chng? V by gi c gy p!
Bnh xng v bn tc
Nhn chung th tham thin hi o cng ch mnh bit r v mnh. Tuyt i trnh vic gin trch ngn c. V sao? Cc ngi khng thy Triu Chu ni: Ch o khng kh, ch ng phn bit chn la [xem tc 2]. V cng khng thy Vn Mn than phin hay sao: Cc thin gi ngy nay tm nm tm ba li, mm mp tn dc huyn thuyn, ri ni rng: y l mt cu ni thng ti; mi ch u i su vo tng chi tit. H chng bit y ch l phng tin ca C nhn. Ch v nhng k hu hc s c cha r v tm a, cha thy c bn tnh m cc v bt c d mi s dng phng tin ngn ng nh vy. C ngh nh sau: T s t Ty vc sang y ch truyn tm n. T ch thng vo tm ngi h qua m kin tnh thnh Pht. Th th ct ng [ngn ng] nm ch no? Ni y phi nn dit sch ngn c, nhn thy chn l nm ngoi nhng phng cch qu phm ri t n ch thot khi mi rng buc. chnh l trng hp m chng ta thng gi: Nh rng gp nc, nh cp v ni.
1
Hong h, con sng Vng xa nay ng mt vai tr quan trng trong chin tranh. Thng l qun ch ra v chun b khi binh pha Bc, ri nh p bt thnh lnh pha Nam, hoc ngc li. Chng ta c th ngh n ch him hc ca v tng qua cu hi, khng xc nh l mnh hi v thnh ph, hay hi v bc thy.
Tc th chn: Bn ca thnh ca Triu Chu
Cc v tin c tham cu lu di cng tri qua vn sau: Trc ht h r t c mt ci nhn, nhng li nhn khng thu sut; mt khc, h c mt ci nhn thu sut, nhng ci nhn ny li thiu s minh trit. [Sau th h s dng mt phng tin, vn c Khng T khuyn chng t:] Ngi ta gi l Cu xin ch gio tng tn hn. Nu sau khi t ci nhn thu sut m mun c dy thm th h cn phi cn thn chu ton vi nhng cu ni, khng nn tm ngng tr bt c cu ni no. Nu tham cu nh th lu di th cui cng, li thnh cu dy thm ca h tng t trng hp bc thang cho k trm [ d hn trm cp ri bt qu tang. C ngha l: H ch t cu hi th xem bc Tng s c ngh nh mnh hay khng]. Nhng, [y ch l mt s cn thn khn ngoan trnh tht l] tht s th h ch lu n s vic, khng oi hoi n ngn ng. Chnh v vy m Vn Mn mi ni: Nu s vic ny nm trong ng c th T s t phng Ty sang y lm chi? Ba tha mi hai b phn gio2 h chng thuyt trnh iu no! Trong mi tm cu hi m Thin s Phn Dng3 a ra th cu hi ny ca v tng thuc loi kim nghim ch nhn; cng gi l mt cu hi d thm. V tng hi Triu Chu mt cu nh vy qu tht k c! Nu khng phi l Triu Chu th kh m i u vi hn. p li cu hi ca v tng th no l Triu Chu, vi phong cch ca mt tc gia thc hin bn phn, Triu Chu ng p: ca ng, ca Ty, ca Nam, ca Bc. V tng bo: Con u c hi Triu Chu . V Triu Chu hi vn li: Th th ngi hi Triu Chu no? Ngi sau cho rng, Triu Chu la bp mi ngi vi V s thin. p li cu hi ca v tng, Triu Chu ch bo ca ng, ca Ty, ca Nam, ca Bc; nh vy S ch ni v [thnh ph] Triu Chu ny thi. Nu bn ngi hiu nh vy th c l mt a tr trong xm vi vi ba ngi nh cng hiu Pht php. Nh th th qu l ph dit Pht php. C nh l em mt c m i so vi minh chu. Ging th cng ging , nhng chng khng phi v vy l mt. Sn tng y ni [trc y trong trc ng]: Nu khng phi l pha Nam sng, th phi pha Bc sng. By gi cc ngi th ni: Nh vy l chp trc vo s vic, hay l thot khi mi s vic? Cc ngi phi nhn k cu hi ny, ri sau mi hiu c mt cch chn chnh. Vin Lc cng,4 tc Thin s Php Vin c ln ni: Nu sau cuc i thoi m cn mt cu c a ra th mi ch tht l ca i kh nht. Nhng g bc Tng s mun ch n khng th no c trnh by trn vn qua ngn t. Mi ngy mt cn gi, mi lm ngy mt trn ma; an bang lc nghip; v bng ht h! y mi c gi l thi tit thi bnh, l V s! Nhng trng hp m m v tay th lm sao c th gi h l V s c. Trc ht th then cht ca ca i phi c tho tung, cc ngi phi thot khi cnh rng gai gc, ng yn lo l, lot nh va c ri nc lm ti tnh. V nu cc ngi c y nh trc y, tng t nh mt ngi bnh thng th c th t mnh quyt nh l hu s, l v s, i by bc dc, tm bc ngang, v cui cng, khng say m vo hu s, m cng chng chp trc vo v s. Nhng li c ngi ni rng: Bn lai chng c mt vt no c, d mt vt b t i na. Ch thy tr th ung tr, gp cm th n cm. chnh l n ni sm by qu mc. y chnh gi l hiu m cha tng hiu cht no, gi l chng kin m cha tng chng kin g c. Nguyn lai l h cha tng tham vn k lng cho n khi thu hiu. H ch thy ngi khc thuyt tm thuyt tnh, thuyt huyn thuyt diu, ri cho l ngi ta ni cung ni vng, v nguyn lai chng c mt th g c. Chng ta ch c th ni: K m dn dt bn m. H c hiu c bit g u. Trc khi T t phng Ty sang th c ai ng ra ni tri l t, ni ni l sng hay khng? V T s t phng Ty sang y lm g? V by gi, khi nhng ngi ny bc ln thin ng, nhp tht [vi t cch ca mt v Thin s!] th h dy g? Chng g khc hn l nhng tnh t lng nh nht. V nu tnh t lng ny lc no chm
Cc hc gi Thin Thai tng chia kinh in tu theo ni dung thnh ba phn gio l (c xe), vi i tha l c xe cao siu nht. Cn Mi hai b phn gio ch cho nhiu th loi kinh khc nhau, v nh T thuyt, K-, Th k, Tn thn, nh chng c tm thy trong cc b kinh. 3 Phn Dng Thin Chiu ( ), ngi u tin lm k tn tng c nhn, xem phn Dn nhp. biu truyn tha III B, 16. 4 Xem thm tc th 3, phn Bnh xng v k tng.
118
K tng
dt, v ch khi , h t mt ci nhn thy thu sut. V nu c c ci nhn thu sut th s vic i vi h vn c nh xa, tri l tri, t l t, nc l nc. C nhn5 ni: Tm l gc, php l trn C hai tng t vt bn trn gng. Tm th cn, php th trn Lng chng do nh knh thng ngn. Nu ngi no t n ni [tm gng trong sng] ny th ng yn lo l, lot nh va c ri nc lm ti tnh. [Tuy nhin, nh Vin Ng mun ni, con ng dn n t do hon ton ch c th thc hin qua kinh nghim kin tnh, thy c bn cht ca th gii v ca t k; ch v vy m chng c nhc nhiu trong nhng li ch dy. Nhng ch c dy ri hc nhn vt qua lun c hai. Ni c hai hp nht th ngi ta cng chng cn g ni na. ni mt cch tru tng th chng cn g na c ngoi tm gng trong sng v nh tng, ngay c nhng biu th th gii v t k cng chng cn.6] Nhng, lun l ti im cng cc th y cng cha phi l ni an n. Bi v ngay ch ny, nhiu ngi hiu lm m an tr ti ci v s, ngh l mnh khng cn l Pht, thp hng. Ging th cng ging [ngha l h c v v s], nhng s vic li hon ton khng phi nh vy. Va hi han, g nh h mt cht thi th bng hoa tan nt thnh by tm phn. H ch ngi vi bng rng, tm t kiu mn. V ti ngy ba mi cui thng [tc gi lm chung] th ch bit ly hai tay v ngc than vn lc tr qu ri! V tng hi nh th, Triu Chu p nh vy, th ni xem: Cc ngi lm th no m mm c ngha ca s vic? Nu gii thch ngha l th ny th n th cc ngi khng hiu; gii thch s vic khng phi nh th ny th kia Cc ngi cng chng hiu nt. Cc ngi lm th no hiu by gi? im nan gii [ca bn cng n] ch nm mt im nh [nhng li l tt c] ny thi. V vy m Tuyt u a ra trnh by cho mi ngi. Mt ngy n, Triu Chu va ngi dy th th gi bo tin: i vng n. Triu Chu vi nhn tri phi, ni: i vng vn phc! [Thay v i vua n, S cho Th gi.] Th gi [c v ngc nhin, ngng ngng] bn ni: Tha Ho thng, i vng cha n m! Triu Chu ni: Sao li ni n! Cc ngi tham thu ni y, kin thu ni y mi gi l k c! Thin s Hu Nam7 ging thut mu truyn ny v ni: Th gi ch bit bo khch, khng bit l mnh ang ti ci vua. Triu Chu sa mnh vo c tm ngi v chng nhn ra thn mnh nh nhp y bn. Mt cht xu ca ci chn tht Cc ngi hiu c chng? Hy xem bi tng ca Tuyt u y!
K tng
ch mt vi mt cu c c quan Mt kim cng chng h vng mt ht bi ng ty nam bc ca ca y C vung ba p, chng chng m ra u. C l trnh c phch din lai Thc-ca-la nhn tuyt tim ai ng ty nam bc mn tng i
C nhn y l Thin s Vnh Gia Huyn Gic ( , 665-713), c Lc t Hu Nng n kh. on ny c trch t bi Chng o ca ( ; j: shdka). biu truyn tha II, 7. 6 Xem hasama-Faust, trang 84 v 148. 7 Hong Long Hu Nam ( ; j: ry enan, 1002-1069), tr ti Hong Long sn ni gip ranh ca ba tnh Giang Ty, H Bc v H Nam, Khai t ca Thin phi Hong Long. biu truyn tha III B, 18.
119
V hn lun chu kch bt khai. Trc ng v k tng

Vch mt vi mt cu c c quan. N ku lch cch! [V tng ci mt cm by, mt c quan trong cu hi ca mnh. C quan ny c sp t chy nh mt ng h v bt v thy. Ngi ta cha thy, nhng nghe n chy lch cch.] C bi th nc c. [V khi nhn nc vn c th ngi ta c th bit c c c ang bi.] Hi vng hn s khng hu bng Triu Chu. Mt kim cng chng h vng mt ht bi. Trt ct vo! Trt t vo! [V nu b trt t trt ct nh th th con mt ny cng chng h hn g.] Ch lm Triu Chu b bng! [Mt ng gi nghe khen nh vy rt ly lm kh chu!] Hn d tri vch t [ tm li tn thn Triu Chu.]! lm chi? ng ty nam bc ca ca y. Chng m ra ri! Nhng u m nhiu ca nh vy? [Tht ra ch c mt ca duy nht m mi ngi phi i qua; v y, trong trng hp ny th n chnh l ca Triu Chu.] Cc ngi cn mun i u sau khi quay lng ri Triu Chu? [Ni y, trong bn cng n ny th cnh ca duy nht m ra, ngi ta ch cn bc qua thi. Sau tt c u an n.] C vung ba p, chng chng m ra u. Chnh ngi cm ba p khng ni. [Cc ngi p khng ng! Cc ngi khng tm kim nghim tc tuyt i!] Chng m!
Bnh xng v k tng

Phong cch ng p v tng ca Triu Chu tng t mt Kim Cng vng vung thanh bo kim. Nu cc ngi ngh ngh th s b ng ta cht mt u; hoc b v mt i ly trng mt. V tng ny can m vut ru hm vi mt cu hi nh vy. Ging nh trng hp v s sinh s. Nhng ci t cm by trong cu hi nh vy c gip g c trong khi v thy cho thy lun c quan ca mnh? Bi v Triu Chu chng c ph v tng n, a ra mt cu tr li trnh by c quan ca mnh. V S thc hin vic ny m chng c mt ch c bit no. C nh l mt ngi t c mt ci nhn xuyn sut, S ng p thch hp t nhin, c v nh tt c c an bi t trc y. Xem y! Mt ngoi o [mt ngi bn ngoi Pht gio, mt B-la-mn] tay cm con chim s n trc Th Tn, hi: Ngi ni xem, con chim s trong tay ti cht hay sng? [B-la-mn ny cng t mt cm by vi cu hi ca mnh. Pht ni sng, ng ta s th chim bay; v ni cht th ng ta s bp cht.] Pht tr li bng cch ngi ngang ngch ca, hi ngc li: Ngi th ni ta i ra, hay i vo. Ngoi o khng p c, qu xung nh l. Cu chuyn ny tng t bn cng n y. Huyt mch ca c nhn lc no cng nh vy, khng h b gin on. V vy mi ni:8 Trong cu tr li c cu hi, trong cu hi c cu tr li. [C ngha l: ngha ca cu hi hin hin trong cu tr li, v ngc li.] Bit r [v mi tng quan gia cu hi v tr li] nh vy nn Tuyt u trnh trong cu k: Vch mt vi mt cu c c quan. Trong cu hi c c quan. V cu hi ny lng . C v nh n tng quan n con ngi Triu Chu, mt khc li c v lin h n cnh Triu Chu. V Triu Chu cng chng x dch [ri cu hi lng ] t no, ch ni vi v tng: Ca ng, ca Ty, ca Nam, ca Bc. Mt kim cng chng h vng mt ht bi. Vi cu ny. Tuyt u ca ngi vic Triu Chu ot c hai kh nng trong cu hi ca v tng hi con ngi Triu Chu, v hi cnh Triu Chu. Nhng S cng chu lng v tng vi mt cu tr li trnh by c quan ca chnh mnh. Nh vy th trong cu p c c hai: c v cnh. V tng va ca quy mt cht th b S chiu ri ti tim gan. Nu khng phn ng nh trn th S c l kh i u nhng cu hi tip theo ca v tng. Thc-ca-la nhn l mt biu th Phn ng, c ngha l con mt cng rn. Cng c gi l mt kim cng bi v n c th thy cng nh chiu ri v ngi, khng nhng thy c mt
8
Cu ny xut x t Thin s Tnh Nim ( ; 926-993) thi Ng i th k th 10. S tr tr ti Th Sn v l thy ca Thin s Phn Dng Thin Chiu. biu truyn tha III B, 15.
120
Bnh ging
si lng thu xa nghn dm, m cn nh t quyt chnh, phn bit c mt, bit c c nghi, am tng tt xu. Tuyt u ni tip: ng ty nam bc ca ca y. C vung ba p, chng chng m ra u. [St ngha theo nguyn bn ch Hn: D ba quay p lin lc vo ca thnh, chng cng chng m!] Nu ba quay p lin lc [phi l mt n d ch lng nao nc hng v b gic ca loi ngi], th sao ca thnh li chng m ra? Nhng l cch nhn s vic ca Tuyt u. Cc ngi lm th no m c ca ? Hy tham hc, qun st tht tinh tng!

Cuc i thoi theo sau gia Triu Chu v v tng qu ngn gn v gin d nn chiu su ca n c th b lt qua. V vy m Vin Ng ch ngay n im tinh yu ca s vic, ch n mt ci nhn minh trit duy nht c th gip chng ta phn on v hnh ng ng trong mi khonh khc. Tt c nhng g y u xoay quanh bn cht ca Thin; bi v Thin, Zen, Dhyna vn chng c ngha no khc hn l vic tu tp, trau di mt tm thc lng ng chng nghim chn l ti hu. V d hay nht cho trng hp ny chnh l tm gng ng trn i. Cc nh bi ton, chim tinh gia Trung Hoa thi xa xem n l mt biu tng v tn tng vi nhng cu nh: Gng trong sng, nc lng ng. Tm gng thu nhp tt c, chng loi mt th g ra. Mt ngi Hn i qua, n hin ra ngi Hn. Mt ngi Th, Mng C hoc mt ngi ngoi quc xa l, mt ngi H bc n, gng s hin ra ngay ngi y. y cng l mt cu ni thng dng ca nhng nh bi ton, c Thin tng ly lm v d tiu biu ca mt s trung trc khng th mua chuc m qua , Thin gi thy c tt c hin tng nh chng ch tht l, hnh phc v kh au, thin v c, chn tht v gi ngu. Ch ngi phng h, thu nhip tt c nhng gic quan lu li trong nh sng tnh mch ca tm gng mt tm gng dung hm tt c, l c s ca t tnh , ngi y mi t c mt ci nhn vng chc c th tr li mi cu hi mt cch t ti. i vi ng ta, phn on v hnh ng l nhng s vic xy ra trong khonh khc. ng ta tng t mt nh kim thut vi thanh kim Mc Da trn tay. Thanh kim ny c Mc Da, v ca Can Tng c khong 500 nm trc cng nguyn, di lnh ca vua Hp L ca x Ng vng h lu sng Dng T. Mun chm ch no, ng ta chm ng ngay ni . Mun trnh ni no, ni y mt si tc cng chng cong. ng ta c th cu mt ngi ang da lng vo vch thot khi him ngho, v cng c th h th c bt thnh lnh nhng k ng mnh thot nn. y chnh l th on vung thanh kim tm thc ca Triu Chu, v cng khng t ngi hm m, bt chc lm theo. Nhng, h chng bao gi t c trnh nh vy. Mt bn lnh siu vit nh th khng th no thnh tu qua tu tp; n xut pht t chiu su ca t tnh, t ci chn nh. Vin Ng chng ch n ch no khc hn ch ny trong li thu th, v cng nh vy, thm ch cn r rng hn trong li bnh xng.
V bn cng n
K t tc th t, vi c Sn, Tuyt Phong, Vn Mn v hai v khc, Tuyt u ch a nhng v Thin s xut pht t nhnh Thanh Nguyn Hnh T sau thi Lc t Hu Nng lm ch lun bn, nh vy l nhng v m S cm thy gn gi hn ht, vi t cch ca mt t trong Vn Mn tng. Gi y, S chuyn sang nhnh th hai ca Thin s Nam Nhc Hoi Nhng, c gii thiu trong tc th hai qua Triu Chu, trong tc th ba qua M i s. Gi y, Thin s Tng Thm c knh li xut hin trc chng ta vi mt phong cch gin d, nhng tn nghim bt kh thn cn. S l mt v i thin s gy n tng mnh n nhng ngi ng thi v iu ny c chng minh rt r qua ngi bo thp uy nghi ca S, xy bng xm trng trn mt nn tm gc, trn di by tng, rt ging bo thp ca Thin s Lm T mt trc khong 30 nm cch khng xa. Bi v, vi tui cao ca
121
mnh v t cch l chu ca M i s ng bc thang th mi sau B- t-ma, Triu Chu sng vt qua v Thin s sau mnh mt th h l Lm T ti ba thp nin. D nhin l chng ta c th thy nhiu hn ti khu vc Triu Chu by gi. Nhng vng xung quanh c miu t thi xa phn ln l t nng nghip vi nhng thn lng nh b ri rc y; mt trong nhng ca thnh xa kia ng sng sng n c trn mt vng ng bng rng; nhng g cn li ca ngi cha S tr tr l vn phng ca hp tc x nng nghip thuc th trn Triu Chu trc y ba mi nm. Nhng, trong thi nh ng th Triu Chu ng mt vai tr quan trng hn, l tr s cai tr ca triu nh ti khu vc ny. V mt chnh tr th Triu Chu phi tri qua nhiu bin chuyn, bi v nhng v tng qun c c n vng t pha Bc Hong h vi nhng quyn hnh c bit chng li nhng b tc thiu s t pha Bc v ng bc trong thi vng triu suy tn thnh thong khng tun lnh. Vo nm 821, mt v tng qun h Vng chng li lnh hong , t xem mnh l ngi c quyn hnh ni ny v ng ta cng p buc vng triu chp nhn vic truyn trao ngi tc cho con mnh. Nm 891, mt ch hu h Vng ln ngi k tha cha vi 9 tui. Tn Vng c ngha l vua, v trong qun chng vn khng thiu bn cht khi hi chm bim, cu b h Vng c gi l i vng. Lc by gi Triu Chu 113 tui S mt vo nm 897. Cuc ving thm ca ch hu nh tui ni v Thin s kh knh xy ra trong khong thi gian ny, nh Vin Ng thut li trong li bnh xng ca mnh. Khng cn nghi ng g na, cuc ving thm ny l mt vinh d cho v Thin s gi nua, v cc s gia cng din ging trong ngha ny. Nhng Vin Ng li chng ng g n. S ch ly s kin ny nu r tm t cch li nhng hot ng th tc ca v thy nh th no. Cu i vng ch cn chm tai thi th n tr thnh biu th ca Nht th ang nm gi thn tm ng ta, l hin tht duy nht ng sau tt c nhng nh tng lun phin chuyn bin. Mc d vy, ng ta vn bc ra khi ci siu th gian ca mnh mt cch t do t ti n gn chng t, h bit c l ci siu vit xa vi ny li gn vi h hn ht, l qu hng u tin, v cng l ni an tr cui cng. y c l l im Vin Ng tm cch lm sng t. Nhng cu hi khc ch l nhng g ph thuc. Chng ta cng chng cn i su vo trng hp v tng lm g. H cp ng ta bng cch a ra so snh vi bc Tng s th qu tm thng. Ngc li, Vin Ng li t ng ta trn mt a v cao. Tuy nhin, S trnh by v tng nh mt i th mu lc. bit c b mt ni tm ca bc Tng s, v tng ra mt n tn cng ngay trc mt, v t bo v bng mt m mu. ng ta ch hi v Triu Chu. Nu Triu Chu xem cu hi ny hng n chnh mnh, ch trch v tng phm thng tht l th ng ta s rt lui vi li bin h l ch hi v cnh Triu Chu. Nu v thy ni v Triu Chu th ng ta c th hi r hn, ni mnh khng hi cnh Triu Chu. Th ny th n trong mi trng hp th Triu Chu s phi ng ngng trc i chng; v vic v thy t ko mnh ra khi tnh cnh trn ra sao s l mt bi hc mi th v dnh cho v tng. Ni ngn gn: ng ta t cm by. Nhng chng ta khng nn v th m ngh xu v v tng. ng ta ch mun nm c cht t tm thc ca Triu Chu thi m. V v ny th p mt cch him c, vt c nhng g v tng mong i. S nhn thu hon cnh ngay tc th. S thy cm by v tng ci t v bc ngay vo ni y. S c bn lnh gip v tng gi phn no th din, cho l cu hi ch hng v thnh ph Triu Chu. V cu tr li ca S cng c v ch v thnh ph Triu Chu. Nhng cng ch c v thi, bi v n chng a ra mt im phn bit no v thnh ph Triu Chu. Quan trng ni y ch l vic Triu Chu rng m khp mi phng. V khng ch thnh ph Triu Chu rng m khng thi, m cng l v Thin s Triu Chu. V cu k nm lng ca S li vang rn: Ch o khng kh, ch ng phn bit chn la. Trong li bnh xng, Vin Ng thut li cu chuyn din bin tip tc nh th no. V tng cha hiu; b chim gi bi m mu, ng ta chng bit mnh bi cuc, ch ngh l c th by sp xung lc ny. Nhng by gi, ngi ngi trong lng by chng phi l Triu Chu m chnh ng ta. ng b qua li mi nm trong cu tr li bn ca thnh mt cch bt cn. Th nn, bn ca thnh khp li trong trng hp ng ta. Nhng chng ta c php nhn nhn l sau , v tng tm c con ng chn chnh ti thnh ph Triu Chu hoc n vi Triu Chu; bi v nu khng, cu chuyn ny chng c truyn n ngy nay. Nhng nghi vn hon ton khng bn lng Vin Ng. S ch lu tm n khn thnh gi ca mnh: Cc ngi lm th no m cnh ca ny?
122

Tc th mi: K cp rng ca Mc Chu Thu th h vy nh vy. Khng phi, khng phi nh vy. Nu lun chin nh th th mi ngi u ng ngay trn then cht lun l ca mnh. V th mi ni: Nu tin chuyn hng thng th chng my chc c th khin Thch-ca, Di-lc, Vn-th, Ph Hin cng nh nghn thnh vn thnh, cc bc Tng s ca thin h im hi lng ting. Nu tin chuyn hng h th giun d v tt c nhng ng vt ngo ngoe hm thc, mi mi u phng ho quang sng ngi, mi mi u vn ln sng sng nh vch tng vn trng. Gi nh chng hng thng hng h th thng lng ra sao? Nu c qui lut th da vo qui lut. Cn khng c qui lut th phi theo l thng. Hy xem y! Bn tc
c Chu hi mt v tng: Ngi va ri ch no n y? V tng p bng mt ting qut: H! Mc Chu ni: Lo tng b ngi qut mt ting h. Tng li qut: H! Mc Chu ni: Ting h th hai, ting h th ba, sau cn g na? Tng chng ni cu no. Mc Chu bn nh v ni: Tn cp rng ny! Trc ng
Mc Chu hi mt v tng: Ngi va ri ch no n y? Gy d thm! Nn ngu trang! V tng p bng mt ting qut: H! Mt Thin khch thuc hng tc gia! [Hoc l: Mt ngi rnh vic ni tnh.] Hi vng ng ta khng ch ra v mnh l mt k sng d. Mc Chu ni: Lo tng b ngi qut mt ting h. Ci by cp! Li nhi vi hn lm g? Tng li qut: H! Hy xem cp sng trn u hn! Ging th cng ging ; nhng m ng cng cha phi l ng. Ta ch ngi l hn mang u rng, nhng li c ui rn! Mc Chu ni: Ting h th hai, ting h th ba, sau cn g na? Ln sng quay ngc tr li. Cha c ai dm ngng mt tip nhn mt cu nh th. ng ta trn i u vy? Tng chng ni cu no. ng ri, hn ang m mm trong bng ti. Mc Chu bn nh v ni: Tn cp rng ny! ng ta b qua mt nc c v lc mnh vo tng cp th hai [bn di].
Bnh xng v bn tc
Nhn chung th s vic nh sau: Ai mun xin dng h tr tng gio, ngi y phi c c cp mt, phi c c tc dng mt v Tng s am tng bn phn. C phong ca Mc Chu tng t nh ln in chp. S rt thch khm ph nhng v to ch n tham thnh mnh v
Tc th mi: K cp rng ca Mc Chu
nhng g S ni ra, cho d na cu hay trn cu, chng u tng t mt m rng gai gc, chng ai c th tay t chn vo c. Mt ln, cha kp thy tng n S ni: Mt cng n hin hin trc mt. Tha cho ngi ba mi gy. Li mt ln na, va thy mt v tng, S gi: Thng to! Tng quay u nhn, S ni: ang vc mt tm bn trn lng! V S dy chng nh sau: Nu cc ngi cha tm c ch t u vo th hy tm ch t u vo. V nu tm c ch t u vo th lc cc ngi mi ht l do c ph Lo tng. chnh l cch gip ngi ca Mc Chu. V tng kia cng l mt ngi c gt da tt [ng ta bit trc v chun b n nhng n hung hng d tn kht ting ca v thy]. Nhng nn ni g by gi khi hn cho ui rn l ra sau mt ci u rng? Nu ngi khc khng phi Mc Chu c l b hn cho mt v ch. Hi t u n, ng ta ch qut ln mt ting h. Cc ngi th ni xem: ca ng y nh th no? Nhng lo Hn ny chng gp rt cht no. S ch ung dung chm ri ni vi v tng: Lo tng b ngi qut mt ting h! S mt mt c v nh tha nhn phong cch ca v tng v gc s vic qua mt bn; mt khc S c v kim nghim v tng. S nghing mnh qua mt bn v ngm xem ng ta phn ng nh th no. Tng li qut: H! Ging th cng ging , nhng ng y cng cha phi l ng. ng ta phi lo Hn n x l mi [nh x dy vo mi b git.] Bi v sau , S hi: Ting h th hai, ting h th ba, sau cn g na? V ng l v tng chng ni cu no thm c. Mc Chu bn nh v ni: Tn cp rng ny! Mun kim nghim ngi th ngay khi h m ming phi nhn ra c ngay. Ch tic l v tng kia khng ni c na. [ng ta khng hiu li khng bin u tin ca Mc Chu.] ng ta rt ng b Mc Chu gi l mt tn cp rng.1 Ch v khng p c nn ng ta b lo Hn kt n v t th ti [y l cu ni dng ti quan ph.] Hy nghe bi tng ca Tuyt u!
K tng ai ln qut H! Thm mt ting qut th ba! Tc gi bit ngay s vic bin chuyn ra sao Ni: Leo ln ci u cp C hai u thnh hai k m! Ai l k m? Thin h cm ly! Chng ta trnh mi ngi xem. Lng ht d tam ht Tc gi tri c bin Nhc v k h u Nh cu thnh ht Hn Thu ht Hn? Nim lai thin h d nhn khn. Trc ng v k tng
Hai ln qut H! Thm mt ting qut th ba! Sm chp m m, nhng li khng mt git ma. T c ch kim t c ngi nh vy.
1
Khng bit v sao Gio s Gundert b on vn sau: n ni ny, nu m bit c th no l tn vong, bit c th no l ci chn tht th u c qun g cu Ting h th hai, ting h th ba, sau cn g na?
124
Bnh xng v k tng
Tc gi bit ngay s vic bin chuyn ra sao Nu khng phi l hng tc gia th lm sao c th kim nghim nhau nh vy c? Ch ngi cc ngi khng c nh th. Ni: Leo ln ci u cp! ! K m! Lm sao m leo ci u cp c? Nhng khng t ngi hiu nh th! V cng cn mt s ngi hiu nh vy [nhng trong ngha v tng qu tht c bn lnh leo u cp ci; c l chnh Tuyt u cng ngh nh vy]. C hai u thnh hai k m! Mt li thn tnh t mt ming thn tnh. [Mt cu bao hm ton Tuyt u; n phi c suy ngm k lng, tng t nh cu ca Mc Chu: K cp rng. C th chng ta s pht hin mt ngha hon ton khc trong nhng li c v ch trch tu trng hp qun st, trong nh sng ca th gii tng i, hay trong nh sng ca s tht tuyt i.] Ti sao ch c hai thi? [Khng phi ai cng m c hay sao?] C t phn on chnh mnh i! [Tuyt u t kt n vi nhng cu ny; v tht s th S cng chng mun g khc hn l mt k m trong th gii phn bit, tng i ny.] Ai l k m? ng ta mun ai phn on s vic ny? Rt hay l cu chuyn ny c mt cu cui cng. ng ta bp chng ta cht i c!2 Thin h nm ly! Chng ta trnh mi ngi xem. Khng phi khng thy; nhng m thy c li b m. Nu X-l3 cc ngi ging mt nhn th hai tay ang v ly h khng! [Chng c mt ni no m ngi ta c th ly mt nhn, hoc ngc li: chng ai c mt con mt c th hm cha ci Nht th to ln ny; ai nhn thy c tt nhin phi m.] Tuyt u a ra mt s vic nh vy . Cc ngi th ni: y l c th my?4
Bnh xng v k tng

Chng ta phi cng nhn l Tuyt u tht lng v ngi. [S tn thn c hai, Mc Chu v v tng, v cng khng ngn ngi gi ngi th hai l mt Tc gi] Nu khng phi l Tc gi [trong cuc i thoi] th c l s vic c kt thc vi mt trn qut tho lon x. V vy m c nhn5 mi ni [ cnh co vic lm dng ting qut]: C lc ting qut chng c tc dng ca ting qut. C lc ting qut li c tc dng nh mt ting qut. C lc ting qut tng t mt s t bn chn v chn a, c lc ting qut tng t nh thanh bo kim ca Kim Cng vng. Hng Ho6 ni: Nu ta n cc ngi th nghe ting qut hnh lang bn ng, hnh lang bn Ty. Hy b ci tt ht h ht lon ny i! Nu cc ngi c th sn ui Hng Ho ny ln ti cung tri Tam thp tam, ri sau ri xung t chng cn mt hi th no, cc ngi c th chc chn c l khi ta tnh li, s ngng u ln ni vi cc ngi l: Vn cha lm c tr trng g c! V sao? V Hng Ho cha tng ly vin ngc qu t sau tm mn mu ta ra nm trc mt cc ngi xem. Cc ngi mun g khi qut h qut lon mt cch m qung nh vy? Lm T c ln ni: Ta bit c l mi ngi u bt chc ting qut ca ta. Ta hi y: Pha ng ng c tng bc ra v pha ty ng cng c tng bc ra. C hai u qut ln. Nh vy ai l khch, ai l ch? Nu cc ngi cha phn bit c khch ch th t y tr v sau, Lo tng y cm cc ngi bt chc nh vy. Th nn Tuyt u mi ni: Tc gi bit ngay s vic bin chuyn ra sao. V tng kia tuy b Mc Chu nm bt b ti, nhng ng ta bit c c bin. Cc ngi th ni: ng ta bit c bin ch no? Thin s Tr Lc Mn ni v v tng ny nh sau: Ngi no nhn bit PHP th s n. V Nham u [ngi gip Tuyt Phong ng o trn nh Ngao sn] ni: Nu lun chin vi nhau th mi ngi u ng trn then cht lun l ca mnh. V Ho
2 Mt biu th tn thn mi suy ngh m Tuyt u khi trong k m. Cu hi ca S khuyn khch chng ta suy ngh xem, c phi trng thi m lc no cng l mt s kin khng hay, phi b ch trch. 3 X-l l ch vit tt ca A-x-l, dch t ch Phn crya, mt danh hiu c dng trong B-la-mn gio n , ch mt v thy du dt t trn con ng chn chnh. T ny c Pht gio hp th, c cc tng phi dng, c lc c xem nh l mt danh hiu ln, hoc nh y, ch l mt cch xng h mt thit ca v thy dnh cho t. 4 C hai chn l: nht v nh. c gi, thnh gi am tng c th c, hoc nghe ra cu tr li trong cu hi. 5 Lm T, cng l t ca Hong B nh Mc Chu. S l t quan trng nht ca v ny, thng s dng ting qut dy. 6 Mt t ca Lm T, mt nm 925.
125
thng Tm7 Hong Long ni nh sau: Nu t n ch cng cc th s bin i; nu bin i ri th sau thng sut.8 Kh nng tit on li thin h ca T s nm im b t ny y [cm nhn c c bin ca cuc sng]. Nu cc ngi bit c c bin th va c mt c tc l bit c thm ngay. [V cp k th hai:] Nhng c ngi ni: V tng sao li vng vo cu ni ca Mc Chu Ting h th hai, ting h th ba, sau cn g na?, c vic qut h ri i l xong. Nhng ngi nh th chng qut hai mi ba mi ln u, h qut cho n khi Pht Di-lc h sinh. Nh vy c ngha l, h i hi v tng leo u cp m ci. Khng th no ni h rnh Mc Chu vi tri kin nh vy c; m hnh tng h c c t v tng cng khc xa. Ai mun ci cp phi c thanh gm trn tay v ti nng chuyn bin. Tuyt u ni: Nu suy ngh nh vy th c hai u tr thnh k m. Tuyt u ging nh thanh thin trng kim, lm lm ton uy. Nu hiu c ca Tuyt u th t nhin ngn ch vn ch u hiu c. V h cng s hiu c l nhng g Tuyt u tng sau ny ch thuc vo loi ch cc m thi [v h c th ngt khc nhy ra, khng nht thit phi tip tc theo di mi suy ngh]. [V cp k th ba:] S li ni: Ai l k m? Cc ngi th ni: S mun ni v khch m, hay ni ng ch m? Hoc l, c ch ln khch u m? Thin h nm ly! Chng ta trnh mi ngi xem. y chnh l ht nhn sinh ng ca s vic [ca k tng, ca ton bn cng n]! Bi tng ca Tuyt u nht thi chm dt, c sao S li ni thm: Thin h nm ly! Chng ta trnh mi ngi xem. Cc ngi th ni xem: Phi nhn nh th no? Mt nhm c, mt m c. Nhng c ai c min [li ch trch l k ui m] hay khng?

Tt c nhng cm nhn, nhng mi t duy, nhng nguyn vng u bin chuyn gia hai cc bin m dng, gia khng nh v ph nh. V tnh cht cc bin ny chng c cm nhn u mt cch mnh m, au n hn l ngay ni ngi ta ch chuyn ch n ci Tuyt i, trong lnh vc tn gio v trit hc. Mc ch duy nht ca hai khoa ny lun lun l vic chn vi tnh cht i nghch ca hai cc bin tng i, t c mt ni an tnh, ho ng. Nhp p ca tri tim Pht gio nm chnh ti y. chnh l Nht th to ln, hay l ci nh b t ti m cc v Thin s thng cp n. y cng l ch ca li thu th. T tng trong y c trnh by r rng mch lc. on vn u chiu ri bn cht tng phn ca th phi. Ni no c th phi, ni y c tranh lun, v mi ngi u phi ng trn lp trng ca mnh, phi bo v lp trng ny. Nhng ai mun thnh tu Pht qu, ngi y cng khng th xa lnh mt cch n gin bn cht tng i ca hai cc bin. Th v phi theo ui ng ta trn sut con ng tu tp. V tm trng ng ta c Vin Ng miu t trong on vn th hai v th ba. Nu ph nhn th gii ny, v ch mun tin thng n ci thanh tnh, ci trng khng th cui cng, Pht cng chng c ngha g i vi ng ta, d l v hong t trong lch s n , hay l Di-lc, v Pht tng lai, ang tr trn ci tri ring ca mnh ri ging th chng sinh trong mt th gii mi sau thi k hu hoi ca th gii ny. V i vi ng ta, tt c t cc i t ca c Pht nh Vn-th, ngi c tr hu nht, Ph Hin, t bi nht, cho n tt c nhng v khc trong tng-gi kh knh ca c Pht u bin mt trc ci v danh. Nhng, tng t trng hp ph nhn th gii hin tng ny, trong mt thi im khc, ng ta cng c th b chim gi bi tm thc khng nh, xc nhn th gii hin tng vi mun vn mu sc bi v khng mt cc bin no c th tn ti m khng c phn cc bin tng i kia, hoc l chng xut hin cng nhau, hay l chng trit tr ln nhau. V nu khng nh th gii hin tng, sinh sng trong , ng ta s din kin c Pht mi ni, ng vt nh b nht cng c phn trong s vic cao c nht.
7 Hi ng T Tm ( ; j: maid soshin, 1025-1100); t ca Hong Long Hu Nam ( ). biu truyn tha III B, 19. 8 Trch t mt cu din ging trong Dch kinh.
126
Bnh ging
Hai cc bin phi l th. Mc d vy, chng lc no cng tm cch dung ho nhau. V Thin, tnh l chng c mc ch no khc hn l s dung ho hai cc bin, ng thi lun lun gi cht n mt cch mi m. y chnh l thao trng ca nhng v Thin s, ca nhng bc thng ti, ca nhng k am tng cng nh ca nhng ngi s c. V Vin Ng ch n im ny trong on vn cui ca li thu th. Chng hng thng hng h c ngha l: chng th chng phi, chng mng chng khen, hoc: c th ln phi, c tn dng ln phn bc. Vin Ng gip chng ta chun b din kin mt v Thin s nm vng ngh thut phi hp, dung ho hai cc bin i nghch. c gi c l phi nh li im ny trong lc tham qun tc cng n, bi v s vic trong y nhn thong ln u khng c v dung ho nh vy.
Mc Chu, t ca Hong B
Nh trng hp Triu Chu, Mc Chu9 xut thn t nhnh Thin th hai sau Lc t Hu Nng, tc l dng thin mang du n ca M i s. Trong thi gian u, S gi chc Th to ni Hong B, mt v Thin s uy c lm lit, l nhn vt chnh trong bn cng n k tip. S cng l mt ngi c vn ti tnh ca v s ni danh ca mnh, Thin s Lm T sau ny. V Lm T mt vo nm 867, chng ta c th nhn nhn l Mc Chu, sng v gio ho trc hoc vo khong 850 mc d khng c t liu chnh xc v nm sinh nm mt ca S. Sau khi ri Hong B, S nhn li mi tr tr mt thin vin ti Mc Chu, tnh Chit Giang, nm pha Ty nam thnh ph Hng Chu. Ni y, S gio ho vi tm thc nghim khc ca thy mnh tuy c nhng th on, nhng phng php ring. S chnh l ngi ng mnh ca lm Vn Mn kt chn, l ngi xua ui nhng v tng n tham thnh trong trng hp h khng a ra mt cu tr li thch hp ngay tc khc vi cu qu trch my khoan i Tn. Nhng, tm lng t bi nhn i ca S c th hin rt r qua mt thi quen l lng: S thnh thong ri cha bit tch, n nhng ni hoang vng c tch ri kt nhng i giy c bn ng dnh cho ngi b hnh qua li. V v th, S ni danh l mt thnh nhn huyn b trong qun chng, b nhng k tm t nng cn ci ch, nhng li cng c nhng ngi c dp thn cn tn knh. V v d Tuyt u nu trn chng t S l mt bc i s ng c sng knh nh th no.
V bn cng n
hiu bn cng n ny, ni y chng ta ch cn mt vi li dn nhp. Tt c nhng g khc u c trnh by r rng trong li bnh xng ca Vin Ng v k tng ca Tuyt u. Cu hi Ngi va ri ch no n y? ca Mc Chu cng nh nhng v Thin s khc phi c hiu mt cch su sc hn. N c ngha: Tm thc ca ngi c no? V v tng n cng hiu nh vy; cu tr li ca ng ta chnh l ting qut: H! Chng ta gp ting qut y nng lc ny ni c Sn trong cng n th t, v s gp n li trong bn cng n k n v nhiu ni khc na. Ngi ta thut li rng, trong khonh khc tm truyn tm n t Bch Trng ca mnh, M i s qut ln mt ting H! tht to. i vi nhng ngi b thu ht bi tm thc vi diu, ting qut H! ny chnh l s bc pht ca tt c nhng g khng th c trnh by qua ngn ng, va khng khip v va gii thot. V cng cm nhn c nng lc hm cha trong ting qut, cc v li cng s dng n thng hn gi, nh thc chng t ca mnh trong lc tm thc ca h lng bng bt nh, gip h tr v ci Nht th quan trng. Ting qut c truyn t Bch Trng sang Hong B, v t Hong B, n c tip nhn mt cch rt c bit bi Lm T, bn hc ng mn nh tui ca Mc Chu. V nu k thm c Sn cng ng bc thang th 11 ca h thng truyn tha nh Lm T , mc d v ny khng thuc vo h Nam NhcM T nhng vn thng s dng ting qut song song vi cy gy, chng ta c th hiu mt cch d dng ting qut ny tr thnh mt du hiu, mt mt ng c gii thin a chung v s dng gia th k th 9. V trng hp n b lm dng, tc ho cng l mt vic d hiu. Nhng y chng ta cng chng nht thit phi ph bnh v tng trong bn cng n l thin cn hoc v s. C Tuyt u ln Vin Ng u coi trng ng ta. ng ta tin xa trn con ng tu tp; theo ui con ng hng thng nh Vin Ng trnh by trong on th
9
Mc Chu o Minh ( ; j: bokush dmei). biu truyn tha III B, II.
127
hai ca li thu th. ng ta b nm gi bi s vic siu vit mi phn bit, mi ngn ng v t , t tin mnh t c trnh ca nhng bc tn tc. sc vi h bng ngn ng no khc g mnh ri xung mt cp bc thp hn; y ta khng c cch no ci m trnh by khc hn l ting qut H! V Mc Chu cng chng ui v tng ra ngoi nh phn ln nhng ngi ving thm khc. Nhng cu ni xc nh u tin ca S xut pht t mt ci hon ton khc ting qut ca v tng. N khng hin by lp trng mt cch r rng. Lo tng b ngi qut mt ting H! Nh ch gii ngi Nht Kat Totsud10 nhc nh n ci v ht hong hoang mang ca ngi ln khi b tr con t pha sau nhy ra h bt thnh lnh. Nhng, m iu nh th cn l i vi v tng. ng ta ch thy v non yu trong cu ni, v c cm gic mnh siu vit hn th. Nhng chnh cm gic cp i ni lc cng nh tnh cht chn tht ca ting qut th hai mt s chn tht c th nm trong ting qut H! u ca ng ta. Nhng by gi chnh l thi im phn quyt xem con cp gi Mc Chu phi ng u vi i th rng tng xng, hay ch l mt con rn mang mt n. V bc Tng s li gi m iu nhu ho gin d ca mnh. By gi, mt ca v tng bng sng ln; ng ta cm nhn c v tn nghim cao c trong thi nhu ho , mt thi chng hng thng hoc hng h. V tng im lng, thm bi phc. V vi phong cch ny, ng ta chng t mnh l mt tc gia, nh Tuyt u tn thn trong bi k. V tng can m bin chuyn ng lc; v chnh y l im then cht ca s vic; v nu khng c nh vy, mt s cng rn kh kit s xy ra trn tng cp tm thc ti cao. V Mc Chu? S p v tng mt pht v ni: Tn cp rng ny! u tin nghe th li ny ging nh mt li mng th l: Ngi l mt tn trm, tn cp chuyn chim ot ting qut nng lc ca cc bc thy, v t mnh rng tuch, chng c g trong u. V tng s khng trnh c trng hp phi tha nhn nhng li ch trch. Nhng xin hi li ni ny, mt k cp rng tht ra l g? Nhn k mt cht th mt tn cp rng l ngi cp nhng ci u rng, ci tm trng rng ca ngi khc. V Thin c mc ch no khc hn l u tin chim ot tt c nhng g thuc v cm gic, t duy ca mi ngi, qut sch tm thc ca h cho n lc h trng rng chng cn g c? Nhn nh vy th nhng tn u rng tm rng chng c th c tm thy ni no khc hn l ni nhng v Thin s. V i vi hng t th chng c g quan trng hn l thnh t nhng g v thy mnh ang c. V y cng l hnh ng ca v tng trong lc ng ta b qua ting qut th ba ca mnh. Thi ny c v thy tn thn. Mc Chu trnh by li khen ca mnh qua li ch trch. S vn gi thi nhu ho t u n cui v qua , t ng nhng tiu chun m Vin Ng ch i trong li thu th, qua cu hi: Gi nh chng hng thng hng h th thng lng ra sao?
V k tng
Ba ch cui11 ca dng k cui cng c th c dch nhiu cch khc nhau: ng ta, Mc Chu, mi ngi thy; ta y, Tuyt u, bn m cc ngi thy; hoc di dng lnh: Cho mi ngi thy! Cui cng th manh mi suy ngh no cng dn n mt chiu hng, v cch chuyn ng c thc hin trnh by s vic c v d hiu nht. Mun bit ngha chnh nm chiu hng no th c gi phi theo nhng li trc ng cui v li bnh xng ca Vin Ng v k tng. Sau y ch l mt bn tm tt ni ln nhng g quan trng nht: Nh thng l, cp k u cha ng nhng g Tuyt u ni trc tip v bn cng n. Cp k th nh phn bc cch hiu sai lm ca thin gi ng thi. Nhng, trong cp k th ba, Tuyt u gn vo ch m mt ngha hon ton khc, mt c bin dn dt mi ngi ri u trng tranh lun n ci tnh lng, ni nhng cp i i cm nn hon ton theo ngh ca Mc Chu v li thu th ca Vin Ng.
10 Gia ng t ng ( 11 D nhn khn ( ).
).
128

Tc th 11: Bn n hm ca Hong B Thu th
i c ca Pht t u nm trong lng tay ca ng. Mnh mch ca nhn thin u tip th tng ci vy, tng ting gi ca ng. Mt cu ni thng ngy [nh trong bn cng n theo sau] ca ng cng lm kinh ng qun chng. Mt c, mt cnh ca ng cng ph tan gng xing [vi ti li c khc trn . ng gii thot chng sinh ra khi ti li, v minh]. Tip ngi thng c, ng a ra s vic hng thng. Cc ngi th nu mt ngi xut hin vi phong cch nh vy xem no! C bit im quan trng nht i vi ngi y nm ch no hay khng? Th xem bn cng n sau! Bn tc
ong B dy chng nh sau: Tt c mi ngi c mt ni y cc ngi u l mt l n hm. chnh l phong cch hnh cc y ca cc ngi. Nh vy cc ngi c ngy hm nay1 ch no? Cc ngi c bit l khp i ng ny khng c Thin s hay khng? Mt v tng bc ra, hi: Nh vy th con mun bit ch phng dt du chng c ngha l g? Hong B ni: Ta chng ni khng c Thin; ch ni l khng c Thin s. Trc ng
Hong B dy chng nh sau: Mun mc nc th go qu cht. [Ch trng hp mun nht ci v bin vo ngn t] Ung mt hp cn ngay.2 Tt c mi ngi c mt ni y cc ngi u l mt l n hm. chnh l phong cch hnh cc y ca cc ngi. Thin h np tng chng ai nhy thot khi cu ni ny. ng ta ni thng cho mi ngi nghe. Ti lui cho hao mn giy c. H nng tri ng t [t xem mnh tht quan trng]. Nh vy cc ngi c ngy hm nay ch no? Ngy hm nay no c gip c g? Chng ta c th ni: Lm kinh ng qun chng. Cc ngi c bit l khp i ng ny khng c Thin s hay khng? Lo tng y chng hiu ni! Mt pht duy nht m ng ta nut tt c. Hn cng l mt v La-hn ni Vn C.3 Mt v tng bc ra, hi: Nh vy th con mun bit ch phng dt du chng c ngha l g? Mt n tn cng tht hay! Phi c mt khng bin nh vy i u li pht biu ca Hong B.
ngh giy lt s bit c S mun g: Ru c m ch qua mi hm mt th ru kh tm, kh ung. 3 Trn sn ni ny nm pha Ty ca h Ba Dng , ngi ta tm thy 500 tng La-hn, c tc vi mt v nhn khinh mit th gian cng nh nhng ngi hnh hng thm ving. Ni Vn C cng nm trong tnh Giang Ty, tng t nh Thin vin ca Hong B, nh vy khng xa lm i vi khn thnh gi ng thi.
1 Tc l sng trong khonh khc hin ti, khng m mng. 2 Cu ni v b ru ca Hong B rt ngn gn. Nhng ai suy
Tc th 11: Bn n hm ca Hong B
Hong B ni: Ta chng ni khng c Thin; ch ni l khng c Thin s. , ng l ng ta khng gii thch r rng c. [Cu ni mnh bo trc y ca ng ta ] v, tan thnh nc c ri! Mt k u rng ui rn!
Bnh xng v bn tc
Hong B4 thn cao by b, trn trn c khi u nh mt vin ngc, bm sinh am tng v Thin. Mt ln, trong lc hnh cc ngang qua rng Thin Thai, s gp mt v tng. S m thoi, ni ci vi ng ta nh quen t lu. Nhng khi nhn k th S nhn ra v tng c mt cp mt pht quang, nhn rt khc thng. Lc ny h n mt con sui, nc chy xit, phi chng gy, xp nn ng li. V tng r s cng qua sng. S bo: Thnh Ngi qua trc. V tng kia vn y, bc i trn sng nc nh mt t bng ri quay u li bo: Hy qua, hy qua! S qut ln: t liu! Nu bit trc l yu qui nh vy th ta cht bp chn ca ngi! V tng tn thn: ng l php kh i tha. Ni xong v tng bin u mt.5 Ln u n Bch Trng,6 Bch Trng hi: ng ng chng chc t u n? Hong B p: ng ng chng chc t Lnh Trung n.7 Bch Trng hi tip: n y v vic g? Hong B ni: Chng v vic g c bit c. Bch Trng c n tng mnh v bc php kh ny. Hm sau, S n t bit Bch Trng. Bch Trng hi: Ngi i u? Hong B ni: n Giang Ty l bi M i s. Bch Trng ni: M i s thin ho [vo nm 788]. Hong B ni: Vy m con mun ch thn n l bi! K hu bi ny phc mng duyn cn, chng c mt ln din kin. By gi con ch mun bit ngn c bnh thng ca M i s ra sao, xin Thy c li cho bit! Bch Trng a ra s kin tham thnh M i s ln th hai v nhng g xy ra. Va thy ta n, Bch Trng k li, M i s dng pht t thng ng. Ta hi: Dng n n, hay khng dng n?8 Thay v tr li, M T gc pht t ti mt gc thin sng, lng thinh mt hi.9 Sau , T hi: Ngi sau ny mm mp ra sao ho chng sinh? Ta lin cm pht t dng ng ln. T lin y uy nghi qut ln mt ting, ba ngy sau ta vn cn tai. Hong B nghe vy rng mnh, bt gic le li. Bch Trng bo: Ngi sau ny c mun xem mnh l con chu ca M i s hay khng? Hong B lin ni: Khng, tha thy! Hm nay nhn nghe thy k li m con thy c i c i dng ca M i s. Nu t xem l mn th sau ny mt c con chu.10 Bch Trng bo: ng nh th! ng nh th! Kin gii bng thy th phc c ch cn phn na. Tr hu hn thy mi c th m nhn vic truyn trao. Hnh ng trnh kin gii ca ngi hm nay c nt siu vit bc thy. Nu cc ngi [Vin Ng hng v chng t thuyt trnh] mun hiu ng th phi nhn k xem cha con trong gia nh Bch Trng x s th no. [V y l mt v d in hnh!] Ngy n, Hong B li n hi Bch Trng: Vic ca tng tha t trc n nay lm sao truyn dy ngi? Bch Trng lng thinh giy lt. Hong B ni: Khng ch dy hu nhn th dng truyn tha b tit on mt sao! Bch Trng ch bo: Ta c ngh ngi l ngi tha k! Sau ng dy, tr v phng trng.
n ch bit tu tp t liu ng, t thn thng thay v phc v chng sinh nh gng ca nhng v B Tt trong i tha. im ny th i tha khc hn nhnh Tiu tha. Mu chuyn ny cho thy rng, s tranh chp gia i v Tiu tha gy huyn no trong thi Hong B v tr v sau, c nh Thin ch n. 6 Bch Trng Hoi Hi ( ; j: hyakuj ekai; 720-814). biu truyn tha III B, 9. 7 Ngha l t tnh Phc Kin n, mt vng t c mt dy ni vi nhiu nh cao (lnh ) chn ngang, ko di t Ty nam n ng bc. 8 Dng pht t c ngha l ch con ng hng thng, khc t, ph nhn tt c nhng s vic th tc; ngi ta khng cn nhng phng tin ny ho mnh vo nhng s vic th gian. Bch Trng mun c ch gio phi x s nh th no khi xut th ho chng t. Xem thm cng n th 4. 9 c k th c gi s thy ngay l trong trng hp ny, trng thi lng thinh ca M T l mc ngot quyt nh i vi Bch Trng 10 Si dy ni gia thy v tr m bo vic truyn trao, gn gi truyn thng t th h ny sang th h khc. Tn trng gn gi n l mt trong nhng im trng yu trong nn vn ho n v Trung Hoa, v trong Thin tng, n c hiu l cc im i nghch cn thit ca s t do t ti vng.
4 Hong B Hi Vn. ( ; j: baku kiun; ?-850). biu truyn tha III B, 10. 5 V tng ny l i biu ca mt nhnh Pht gio tng t nhng v A-la-hn va nhc
130
Bnh xng v bn tc
Hong B kt bn bn ngoi [tc l ngoi tng-gi] vi Tng quc Bi Hu. Thi cn trn ti Uyn Lng, ng mi S n qun ca mnh.11 [Li mi y c ngha l: Bi Hu thnh S cng vi tt c chng tng di ch, t ni Hong B n Nam Khang c tr. S kin di n mt ni cch xa khong 200 km vi tng chng ng c cng s tn thn tn knh ca qun dn xung quanh chnh l iu Tng quc Bi Hu mun ni n trong bi k khi ng dng t so snh Hong B vi mt ng vua c rng voi i theo h tng.] n ni, ng trnh S mt bi vit ca mnh [trnh kin gii v s vic ti thng]. S cm ly, chng duyt s qua, ch gc bn to ngi ca mnh. Sau mt giy lt lng thinh, S hi: ng hiu cha? Bi Hu ni: Cha hiu? Hong B ni: Nu m ngay lc ny ng hiu c th cn c th chp nhn cht t. Nhng nu tm cch trnh by bng giy bng mc th tng ch ca ta chng bit cn u. Nghe vy Bi Hu lin lm mt bi tng tn thn: T lc truyn tm n n gi i s Trn c vin ngc, thn cao by b treo tch trng ca mnh ti t Thc hn mi nm Ch hm nay thuyn S mi xui dng ng bng Tm ngn long tng theo bc chn Hng hoa mun dm kt thng nhn Nu c lm t cung phng thy, ti sn lng Chng bit c rng S c php g gi ngi. T tng i s truyn tm n Ngch hu vin chu tht xch thn Qui tch thp nin th Thc thu Ph bi kim nht chng tn Bt thin long tng tu cao b Vn l hng hoa kt thng nhn Ngh dc s s vi t Bt tri tng php ph h nhn. Khng c v g vui trn mt, S p li: Tm nh bin ln, khng ranh gii Ming phun sen 12 nui thn bnh ny i bn tay ca ta chnh v s Cha tng a ra v k nhn. Tm nh i hi v bin t Khu th hng lin dng bnh thn T hu nht song v s th
y c s lm ln: Uyn Lng l tn xa ca thnh ph Ninh Quc ti tnh An Huy ngy nay. T ni dung ca on vn trong y th ch tr tr mi ny ch c th l Nam Khang, tnh Giang Ty. 12 Biu th Khu th hng lin xut pht t vic so snh Pht php vi hoa sen, c cp n trong b kinh i tha ni ting l Diu php lin hoa ( ; s: saddharmapuarka). Hong B ch mun ni n cng trnh hong ho ca mnh, c trnh by mt cch h mit, xem n ch l mt c hi kim sng, i nghch vi nim tin chn tht ca S, nim tin vo Tm. Trn bnh din ti cao ny th tng quc Bi Hu chng c th no theo kp, v ch n nghe nhng bui thuyt php ca S thi th cng chng ng cng.
11
131
Bt tng ch p ng nhn nhn. Sau khi an tr ni ny, c phong ca Hong B cao vt. Mt trong nhng t ca S l Lm T.13 Mc Chu lc l Th to, mt ln hi: Thng to ni y lu, sao khng n thy hi han? Lm T hi: ng thy ti n t cu hi g th c? Mc Chu ni: Sao ng khng n hi v i Pht php? Lm T n hi, ba ln hi b nh ui c ba ln. Sau , Lm T n t bit Th to, ni: Ti nghe li Th to ba ln n hi, ln no cng b nh ui ra ngoi. Ti e ngi nhn duyn khng phi y, nh tm xung ni. Mc Chu ni: Nu i th trc ht phi n t bit Ho thng mi c. Sau Mc Chu n Hong B trc v trnh: Thng to n hi trc y tht l mt ngi him c. V sao Ho thng khng gt da thnh ci thnh cy hu nhn sau ny c c bng mt? Hong B ni: Ta bit ri. Lm T n t gi, Hong B ni: Ngi chng c i u khc, hy n g ct Cao An tham vn Thin s i Ngu.14 Lm T n i Ngu, thut li cu chuyn xy ra trc y ri ni: Nu con bit c li ca con nm ch no! i Ngu ni: Hong B c lng tha thit nh lo b! ng ta v ngi gip tn tnh. Ta nn ni th no na by gi v vic ngi c li hay khng c li? Lm T nghe vy ht nhin i ng, ni: Pht php ca Hong B chng c g nhiu! i Ngu nm cht li ni: Ngi va mun ta ni li ngi nm ch no m by gi dm qu quyt Pht php chng c g nhiu! Lm T lin nhm hng i Ngu thoi ba ci. i Ngu tng qua mt bn ni: Thy ngi l Hong B, chng tng can g n ta. [Vi ba ci thoi vo hng, Lm T chuyn tip ba ln nh n ca Hong B n i Ngu, cho bit l mnh ng c ch. V vy m i Ngu cng rt lui, chng h xem mnh l thy ca Lm T. Xem thm cng n 32.] Mt ln khc, S th chng: i s Php Dung ti ni Ngu u15 ni ngang ni dc, nhng vn cha bit then cht m ca i hng thng ch no. Khi Hong B ni cu ny, thin gi di trng M i s v Thch u16 m lun rt nhiu v Thin v o. V sao Hong B li ni v i s Php Dung nh vy? [Cu tr li r rng: ngn cn chng t ni nhiu, ni vng quanh v Thin, v t tnh. ng qun l s ang dng biu th l n hm.] Chnh v vy m Hong B th chng: Tt c mi ngi c mt ni ny cc ngi u l mt l n hm. Hnh cc ti lui nh vy th cc ngi ch c th lm tr ci thin h. Thy ch no c tm trm, ngn ngi th lt t chy ngay n . Khng th no tm vo nhng s vic no nhit nh th c. Nu cc ngi nm bt s vic mt cch th n gin nh vy th ch no mi c c ci ngy hm nay? Bn n hm l mt t rt c chung dng mng ngi trong i ng. V nhiu ngi cho rng, Hong B ni nh vy lng m t. Ngi no c mt t nhin bit c thm ca S. i l S qung dy cu bt ly ngi hi. V ng nh vy, mt thin gi chng lo lng g n tnh mnh ca mnh t trong i chng bc ra, hi S: Nh vy th con mun bit ch phng dt du chng c ngha l g? Mt c nh hay! ng l ng ta khng gii thch r rng c, ch tr li mt cch ln n: Ta chng ni khng c Thin; ch ni khng c Thin s. Cc ngi th ni xem, S ngh g vi nhng cu ni trn? Chnh S y, ngi y vo tng ch xa nay, lc th nm cht, lc tung ra, lc st, lc hot, lc phng ra, lc thu li? By gi ta hi th cc ngi ch ny: Th no l mt v s trong Thin tng? Sn tng ang lc ni nh vy u chm su trong nc. [Tc l t h cp qu mc. Vin Ng cng qung dy cu y, nhng khn thnh gi ca S lng thinh. By gi S ch n vai tr kh nghi ca mt v thy, t kt n, tng t Hong B, ri ng c v nh mun t chc.] L mi ca cc
; j: rinzai gigen; ?-867). biu truyn tha III B, 11. cng l chu ca M i s tng t nh Hong B, l t ca Thin s Qui Tng Tr Thng ( ), c nhc n trong cng n th 69. C phong ca Hong B rt gn vi v ny. biu truyn tha III B, 10. 15 Thin s Php Dung ti Ngu u sn (Ngu u Php Dung ), tnh Giang T sng t 594 n 657. S l t ca T t v l mt v thy, mt tc gi tr danh. Dng thin ca s ko di khong su, by th h ri sau chm dt. Nhng tng phi thin xut pht t Lc t Hu Nng sau ny khng xem dng thin ny l chnh tng, nh bn cng n ny cho thy. biu truyn tha II, 5. 16 Thch u Hi Thin ( ; j: sekit kisen), 700-790, l t ca Thanh Nguyn Hnh T, v khai sng nhnh thin th nht sau Lc t Hu Nng. M i s l t ca Nam Nhc, ngi khai sng nhnh thin th hai. biu truyn tha II, 7 v III A, 7, 8, III B, 7, 8.
13 Lm T Ngha Huyn ( 14 Cao An i Ngu ( )
132
Bnh xng v k tng
ngi u ht ri? [Lc ny t nht cng phi c c mt ngi ng ra pht biu mt cch t ti. V qua m ngi ta c th thy c ng ta l mi cn nguyn vn, khng i nh mt con tru b thy x mi ko.] Mt lc sau [chng ai ca quy g c], Vin Ng ni: Ta x mi cc ngi c ri! [Cc ngi cha c t do; cc ngi cn cn mt v thy; ta vn cn phi x mi dn dt bn ngi.]
m lm, uy phong n c, chng khoe khoang Thng ng trong bin c, ng ta quyt nh rn rng Thin t i Trung ch mt ln ng chm nh, Ba ln nm phi nanh vut ng ta. Lm lm c phong bt t khoa oan c hon hi nh long x i Trung thin t tng khinh xc Tam thn tao lng tro nha Trc ng v k tng
Lm lm, uy phong n c, chng khoe khoang V chnh hn cng chng bit g v s vic ny. Li l mt La-hn ti Vn C sn. Thng ng trong bin c, ng ta quyt nh rn rng. ng ta cng nn phn bit trng en. [C th din ging nhiu cch.] Thin t i Trung ch mt ln ng chm nh. Thin t thi i Trung l ci g? D cao c no, ng ta cng ch xut thn t qu t ny.17 Nhng ngi ng cao hn cng c vm tri trn u h. Ba ln nm phi nanh vut ng ta. Mt con nh ng cht! Bt u nh th no vi mt ngi lm mm nh vy? chng qua l mt c xo nh.18
K tng
Bnh xng v k tng

Bi tng ca Tuyt u nhn ging nh mt bi tn thn Hong B. Nhng chnh v vy m khng nn hiu n l mt bi chn tn! Trong nhng cu ca s c ci g vt hn khun kh bnh thng. S ni mt cch r rng mch lc: Lm lm, uy phong n c, chng khoe khoang. Cu ny ch n li dy ca Hong B [Tt c mi ngi c mt ni ny cc ngi u l mt l n hm; khp i ng ny khng c Thin s.]. V nh vy khng c ngha l S ph ngi khc, t tn mnh. y khng phi l t ph by, khoa trng. Nu ngi no hiu c nhng g nm sau nhng cu ni ny th chng ta cho php t do i by bc dc, tm bc ngang. C lc ng ta ng mt mnh trn nh ni cao, c lc th nm chn ngang gia ch huyn no. C g ng ta li phi gi ly mt kha cnh hp hi? Cng bung x th cng b ra t. Cng tm kim nhiu th cng thy t. Cng m vc nhiu th cng chm su, cht ui. C nhn ni: Ai bay khng cn cnh mi c danh lu truyn th gian. Trc ht th nhng cm th nhn tnh phi lng ng, Pht php cng nh o l, nhng g huyn diu k c, tt c nht thi phi c bung ra. Ch sau im tip xc mi c hnh thnh mt cch t nhin. Tuyt u ni tip: Thng ng trong bin c, ng ta quyt nh rn rng. y, mt con rng! y, mt con rn! Va bc vo ca m nghim bit c nh vy ngi ta gi l con
17 Theo mt cch gii thch khc: Ni Thi (Thi sn) cng ch ng trn mt t, c ci ngun t t ra m 18 Ni y, gio s Gundert b qua mt cu trc ng ca Vin Ng. Xin xem phn nguyn bn Hn vn.
thi.
133
mt quyt nh rng rn, l c quan bt cp, bt t gic. Tuyt u cng ni nh sau [trong mt bi th kh di ca mnh]: Chng phn bit c rng rn vi mt cp mt vng chc bt cp, t gic th c quan qu yu. nh long x h nhn h chnh Cm h hu h c bt ton. Thin t thi i Trung ch mt ln ng chm nh. Ba ln nm phi nanh vut ng ta. Ch c ngh l Hong B chn tay th bo ngy hm nay! S xa nay l nh vy.19 Tc Cao Tng truyn, o Tuyn bin tp trong thi Hm Thng [860-873] ghi: Hong ng Hin Tng20 c hai con trai, mt ngi [khi ln ngi] tn Mc Tng, ngi kia l Tuyn Tng. Tuyn Tng chnh l hong i Trung. tui mi hai [sau khi cha l Hin Tng b hm hi v ngi anh l Mc Tng k v], ng l mt cu b tm t lanh li, thch ngi kt gi theo kiu nh Pht. Thi Mc Tng21 tr v, sau lc bi triu, i Trung thng chi a bng cch bc ln long sng, hay tay cho trc ngc khen ngi qun thn chung quanh. Mt v quan thy vy nghi ng, em s vic trnh Mc Tng. Mc Tng thy vy th ra c v t trn an: Em ta c tm anh hng ca t tin. Nm th t thi Trng Khnh, Mc Tng bng h [824]. ng li ba ngi con l Knh Tng [824-826], Vn Tng [826-840] v V Tng [840-846]. Hai nm sau khi tha k cha ln ngi, Knh Tng b ni qun m mu st hi. Vn Tng k v. Sau 14 nm th V Tng ln ngi [tc l v hong ra lnh p buc tng ni hon tc vo nm 845; cha chin b tn ph rt nhiu, Pht php b bc hi]. ng gi Tuyn Tng [ngi ch ca mnh] l mt g si n. V mt hm, sau khi bit c s tch Tuyn Tng a bn ln long sng ca cha mnh, ng cm hn n mc sai ngi nh cht, mang xc ra sau vn ri ri nc bn ln. Nhng hong t tnh li. [Mt hon quan thng tnh, gip ng thay o gi dng du tng ri sau trn lnh]. ng du tung tch, n php hi ca Thin s Ch Nhn22 [ t ca Qui Sn] ti cha Hng Nghim [pha Nam tnh H Nam]. Sau , ng xung tc, th gii sa-di [mt tiu tng, cha th tt c cc gii lut ca mt v T-khu]. Sau ny, ng cng Thin s Ch Nhn du phng, n L Sn.23 Nhn lc gp mt thc nc, Ch Nhn cao hng lm mt bi th v thc nc ny, bt u vi nhng cu: Xuyn my, c chng t lao y su mi bit xut x cao Xuyn vn thu thch bt t lao a vin phng tri xut x cao. Sau khi ngm hai cu u ny, Ch Nhn ngng li suy t mt hi. S mun d xem ngi ng hnh s tip tc bi th nh th no, qua bit c huyt mch ca ng ta. [Bi v S m ch qua hai dng k mnh bit cht t v lai lch ca ng. S rt mun bit ng ta c hiu v iu mnh d on c ng hay khng.] i Trung lm tip bi k: Lu li chi khe trung cht hp? Quay v bin ln dy ba o
V mt Vng t phi nm v th bo ny trong thi gian lu li ni Hong B, nh on vn i sau trnh by. Vng t ny l ng Tuyn Tng, tr v t 847-859, v khong thi gian ny cng c gi l i Trung. Quyn hnh lc lng ca nh ng lc by gi sa st nhiu. khng c li nhng chng tc xm chim t nhng vng bn sa mc ln cn, triu nh li phi da vo nhng chng tc khc, vi gi phi tr l nhng t cho h sinh sng. Cc v ch hu, cc v tng qun ngy cng phn lon tham nhng, khng chuyn tip thu m v vng triu. V ngay trong triu nh th phe phi ca bn hon quan khng c nhau. Bn ny thng chi mt tr chi c him vi hong tc. 20 Hin Tng ( ), cai tr t 806-820. 21 Mc Tng ( ), cai tr t 820-824. 22 ng ra l Tr Nhn ( ). 23 Thng cnh c ving thm, ca tng nhiu, nm pha Nam thnh ph cng Cu Giang bn b Dng T, tnh Giang Ty, khng xa h Ba Dng bao nhiu. y l ni an tr c knh ca nhiu v cao tng.
19
134
Bnh ging
Kh gin khi nng lu c tr Chung qui i hi tc ba o. Ch Nhn bit y khng phi l ngi tm thng, im lng thm bit. Sau, i Trung n php hi ca Dim Quan.24 Dim Quan c lm th k. Hong B lc ny cng c mt ti y, gi chc Th to.25 Mt ngy n, trong lc Hong B thp hng l Pht [c xem nh cng phu hng ngy trong mt thin vin], i Trung thy c, hi:26 Khng chp trc vo Pht m cu, khng chp trc vo Php m cu, khng chp trc vo Tng m cu. Vy th Ngi l bi Pht cu iu g? Hong B ni: Chng chp trc vo Pht m cu, chng chp trc vo Php m cu, chng chp trc vo Tng m cu, thng l bi nh th. [Theo bi k ca Tuyt u th y l ln th nht Hong B nhe nanh] i Trung hi tip: Nh vy th l bi Pht lm g? Hong B lin tt mt ci. i Trung ni: Sao th qu vy! Hong B ni: Ch ny l ch no m ni th ni t. Ni xong li tt. Sau khi ln ngi, i Trung ban hiu Hong B l Th hnh Sa-mn. V khi Bi Hu tr thnh Tng quc, hong nghe li v ny ban hiu l on T Thin s [ngha l ngi vt qua bin gii]. Tuyt u bit ch xut x, mi lin h gia hai v ny. V vy m S mi s dng n mt cch kho lo trong bi tng ca mnh. Hin ti c ai trong bn ngi c nanh c vut nh Hong B hay khng? V [S] p [vo bn].
Bnh ging Hong B, t ca Bch Trng v thy ca Lm T

Vo lc giao thi ca th k th tm v chn, ch cch thnh ph chuyn nh c Ph in pha nam th ph Phc Chu, tnh Phc Kin ba ting i xe, mt thanh nin vi chiu cao hai thc bc vo mt ngi cha nh, xin th gii xut gia. Dng vc to ln gy n tng n nhiu ngi, v mt khi tht u trn trn nhc n vin ngc to nh sng gia hai mt Pht, thng c trnh by trong tranh tng (ngi n gi l r, c nguyn ngha l bch ho , cng lng xoy trng). V php danh Hi Vn, vn mnh hi hu m v tng tr ny nhn c trong bui l th gii cho thy nim hi vng m v thy t vo ng ta. Lc , bn sn ni ca ngi cha ny c mt loi cy cao khong hai mi thc, ra hoa mu vng vo ma h. V ca n cng cha mt cht mu vng, c v ng, c dng ch dc phm v thuc nhum. Cc nh thc vt hc gi l Phellodendron, ngi Hoa gi l Hong B, ngha l cy c v vng, v theo m ngn ni cng ngi cha nh mang tn ny. Hnh nh ca ngn ni ny thm nhun vi kinh nghim tu hc trong nhng nm u ca v tng Hi Vn, n ni ng ta mang lun hiu ny trong thi hnh cc; v cui cng, tui 64, ng m nhn tr tr mt Thin vin pha Ty tnh Giang Ty, ci danh ngn ni ny thnh Hong B sn v i vo lch s nh Thin vi danh hiu ny. Ti liu c truyn li trong nhng tng phi Thin v Hong B Hi Vn ch l nhng mu chuyn nh ring bit, chng phi l mt bc tranh ton vn. Ngay c nm sinh ca S cng khng c xc nh r rng. Nhng chng ta c th nhn l S sinh vo nm 768, cng c th l 771 ti x Mn vi mt con sng mang cng tn, tun ra bin ti th ph Phc Chu. Nh vy th S ngang tui vi Qui Sn, xut hin trong cng n th t, hoc hn v ny ba tui. S th gii T-khu vo khong nm 785, lc cao nht l 17 tui. Sau , S hnh cc, ving thm rng ni Thin Thai tnh Chit Giang, trung tm Pht hc ni danh, c rt nhiu kinh sch. Trong thi gian hnh cc ni y, nh Vin Ng thut li, S c mt cuc hi ng l lng vi mt v tng hoc La-hn, c nhng th h sau ny thu dt thnh mt cu chuyn thn thoi huyn b. Tuy nhin, n gip v tng tr ny bit r hn v nhng im
24
Dim Quan T An ( ; j: enkan seian). V ny ly tn ca thnh ph Dim Quan, ch mnh tr tr, nm pha Bc vnh Hng Chu. Nh Bch Trng, s l t ca M i s. Tuyt Phong n y tham hc trong thi hnh cc u ca mnh (xem thm cng n 22). S l nhn vt chnh ca cng n th 91. biu truyn tha III, B, 9. 25 Nh ghi ch bn trn, s kin ny ch c th xy ra trong thi k php nn di vng triu V Tng, nh vy l vo nm 845 hoc sau mt thi gian, gn lc V Tng t th 846 v hong t ln ngi vi hiu Tuyn Tng. Hong B lc 77 tui! 26 ng trch t kinh Duy-ma, chng 6.
135
u vit ca i tha so vi Tiu tha tiu biu qua trng hp d nhn kia, ch bit tu tp t thn thng. Sau , S i v pha t lin, n Nam Khang, th ph tnh Giang Ty, hi vng c dp yt kin M i s. Thay v vy, S gp v t quan trng nht ca M T l Bch Trng (xem cng n 26) v bit c M T thin ho. Nm mt ca M T c cc nh nghin cu sau ny xem l nm 786, th l v tng tr Hong B lc gp Bch Trng khng qu 19 tui. Nhng ngay trong trng hp nh tui hn, cuc gp g vi Bch Trng chnh l mt mc ngot quyt nh trong cuc i ca Hong B, v Vin Ng trnh by s vic ny tng tn trong li bnh xng ca mnh. V ngoi nhng mu chuyn trn ra cn nhiu cuc m thoi gia Bch Trng v Hong B c truyn li, chng ta c th tin c l Hong B lu li mt thi gian di ni v t u tin ca M T. Ch c iu khng bit l ni no, v lc no. Bi v sau khi M T vin tch, Bch Trng c th lu li khong tm nm ti ngi m ca v ny, cho n lc di t Nam Khang i su hn v phng Ty, n mt ngn ni cao trm trng Bch Trng sn thnh lp mt thin vin mi vo khong nm 794. y l thin vin u tin c kin lp chuyn p ng nhu cu ca thin sinh thi by gi. Rt c th l Hong B cng n ni Bch Trng, lu li ni thy mnh cho n lc ng ta tch vo nm 814. Sau tng t trng hp nhng v Thin s sau ny , S hnh cc nhiu nm trau di kinh nghim, trng thnh, v gip nhng Thin s khc ging dy chng. Vo khong nm 832, lc ny 64 tui, S mi dng chn ti tnh Giang Ty, chn mt ngn ni cch ni Bch Trng ch khong 50 km v pha Ty nam lm ni tr tr, i tn ni ny thnh Hong B. Ni y, S gio ho mi nm lin rt c hiu qu. Vo nm 842, mt trch nhim mi c chuyn n S cng vi s c mt ca v Tit s27 mi ti th ph Nam Khang l Bi Hu (787-860), ngi rt hm m v thy ang tr tr ngi cha pha bin gii bn Ty ca khu vc mnh cai tr. Bi Hu xut thn t mt gia nh hm m Pht php tnh H Nam. Sau khi trng nguyn, ng thng tin rt nhanh. Nm 827 ng gi trch nhim trnh by tt c nhng s kin quan trng trong nc n hong Vn Tng v gi chc v quan trng khc nhng tnh l nhiu nm lin. Truyn thng Thin li mt cu chuyn rt l lng v cuc gp g u tin gia ng v Hong B. Sau khi nhm chc ti th ph Nam Khang, Bi Hu lin n ving ngi cha quan trng nht ca ni ny l Khai Nguyn. Sau khi l Pht xong, ng c v tng tip khch hng dn tham quan ngi cha. Bc chn dung ca mt v tng trn tng bng gy n tng ni v khch. Bc tranh v ai vy? cu hi ca ng. Mt bc cao c, l cu tr li. Bi Hu ni: r nh vy ri; ti ch mun bit hin gi ng ta u. V tng khng tr li c. Bi Hu hi tip: y khng c thin tng no hay sao? Cui cng, v tng n dn mt ng lo n trnh, ngi ngoi nhng cng phu hng ngy ra chuyn dn dp, qut cha. V tng ni: y l ngi qut cha. Nhn c v nh mt thin tng. Bi Hu lin hng v v tng cao nin, ri quay li ch bc tranh hi: Ti mun gp v tng trn bc chn dung ny. ng ta u? V ng lo qut cha ni vi mt m iu chn ng: Bi Hu! Bi Hu git bn mnh, ng ni tip: ng ta u? Bi Hu bng nhin sng mt, nhn ra ng lo qut sn cha chnh l v tng trn bc tranh, vi vng l bi. ng qut cha ny chng ai khc hn l Thin s Hi Vn, li mt ln na cm nhn nhu cu tr v chn yn lng, lng l ri ni Hong B mt thi gian trc y, rt lui n ti ni ny. T tr i, Bi Hu rt thn cn vi Hong B. ng thnh S ri ni, n Nam Khang tr tr mt thin vin v tham vn S thng xuyn. Su nm sau, 848, ng c b nhm trn Uyn Lng, thnh ph Ninh Quc by gi, nm pha nam Nam Kinh, tnh An Huy. ng cho xy dng mt thin vin vi mt thin ng to ln, mt ln na thnh Hong B cng chng tng di ch n y. ng ng h Hong B v tng chng mnh m cho n khi v ny vin tch vo nm 850. Hai nm sau , ng c phong chc Tng quc; v vy m nhng ngi sau ny u gi ng l Bi Tng quc mc d ng gi chc ny vn vn bn nm. Cc s gia Trung Hoa ghi li rng, ng khng phi l ngi nghim tc, chnh xc nht trong vic thc hnh mnh lnh ca triu nh (nh hnh tng ca mt v quan l tng theo Nho gia), nhng ngc li, c hong Tuyn Tng (tr v 847-859) khen ngi, c qun chng knh trng v thc hin nhng cng vic triu nh nh thu thu vi mt tm lng khoan
27
C th xem l v Tnh trng, ngi cai qun mt tnh l.
136
Bnh ging
dung qung i, v tm lng t bi ca ng ni chung. V khng cn nghi ng g na, nhng kha cnh ny c pht trin mnh qua mi quan h mt thit ca ng vi Hong B. V s pht trin ca cc tng phi Thin th Hong B ng mt vai tr quan trng, bi v tm thc ca M T m S nhn c t Bch Trng li c truyn trao n mt lot ngi ti nng d thng. Chng ta c dp lm quen vi mt trong nhng t gii nht ca S l Mc Chu. Cn quan trng hn i vi nhng th h sau ny l v s ca Mc Chu, l Thin s Lm T; bi v t v ny m xut pht ra nhnh thin Lm T vi mt truyn thng khng b gin on, vi Vin Ng l thnh vin, chnh l ngi mi th h sau vit li thu th, trc ng, bnh xng ni gn ngn, tc gi ca Bch Nham lc. Tc phm ny c tn trng v bo tn trong tng Lm T cho n ngy nay. Thm vo l trong i nh Minh, t 1368 cho n 1644, chnh ngi cha nh gn Phc Chu vi nhiu cy Hong B ni v tng Hi Vn th gii, ri sau ny v mn thng ch s hc mang tn truyn n tn Giang Ty c nhiu v i s tr tr vi trng tm l gn gi truyn thng ca Hong B. Vo nm 1661, khi vng triu Nht Bn mi cc v Thin s t Trung Hoa n chn hng truyn thng Thin ti y vn c nhng du hiu kh kit , nhiu v Thin s xut thn t truyn thng Hong B sn ct bc sang Nht, sng lp mt nhnh Thin mi rt thnh hnh ti y vi tn Hong B tng, gi theo ting Nht l baku-sh. Qua chng ta c th hiu c v sao danh hiu Hong B c mt m iu c bit trong truyn thng Thin. Mt s tn nghim, mt nng lc mnh m nh th no nm trong m iu ny bn cng n cng nh nhng li thuyt minh ca Tuyt u v Vin Ng trnh by rt r; chng ta ch cn phi lu tm n mt vi chi tit nh.
V bn cng n v trc ng ca Vin Ng

Hong B ni: Ta chng ni khng c Thin; ch ni l khng c Thin s. Vin Ng bnh lun vi mt v chm bim thng thy: Mt k u rng ui rn! Nh vy th: Sau li mng mnh bo bn n hm, cu i p li khng bin ca S li nh nhng mt cch l lng. V sao Vin Ng li cao im tng phn ny? Ch hc chng thy Hong B chng mun mng, chng mun ch trch cht no c. S ch mun ch chng t nhn thc c khong cch v i gia vic tu hc v s vic ti trng i vi tt c nhng ngi xut gia tm o. nguyn ny c S trnh by qua cu hi: Nh vy cc ngi c ngy hm nay ch no? y chnh l cu then cht th hai song song vi cu bn n hm. Vic hnh cc t Thin s ny n Thin s kia c th ko di v tn m chng gip hnh gi tm c ngy hm nay, mt ngy m hnh gi khng cn lim b ru, m ung c tinh cht ru, mt th ru duy nht lm thn th kin khang. Nhng ru ny mi ngi phi t ung; khng mt v thy no c th rt vo ming ngi khc. Nh vy th c mt bng ti ng che a v ca bc thy. Hong B chng mng n vic xua ui bng ti ny, c ch chng t hng n n. S vic ny cng mang mt ngha su sc hn khi hc chng ngy cng n tham vn ng c ni cc v Thin s c bit l n Hong B , khi hc chng ngy cng tranh lun si ni v bc thy cng nh nhng li dy ca ng ta. V trng hp S ng trc mt i chng pht biu mt cch khng thng xt: khng c Thin s, th y khng phi mt li ph bnh xut pht t mt tm t t mn, m ch l mt s tht hin nhin. u tin l S ngh n trng hp ca chnh mnh, v khng c nguyn vng no khc hn l to iu kin chng t t do.
Nhng chi tit trong li bnh xng ca Vin Ng v bn tc

Ting qut H! ca M i s trong li bnh xng ca Vin Ng. y l ting qut u tin ca mt Thin s c truyn thng ghi li. V qua n ngi ta c th hiu r ngha ca s vic. Trc ht, ting qut H! l mt cch la mng chung chung, khi ngi ny ln ting t mi ngi, h khng dm h h g na. y th ting qut H! cng c mc ch tng t nh vy, nhng trn bnh din cao nht, vi ngha ti hu: N xut pht sau mt thi gian di im lng m M i s va tri qua, l s th hin ca s tht cui cng i vi Bch Trng mt s tht m trong chng cn vt, chng cn ngn ng. ng thi, nhn v kha cnh thi gian, n chnh l du n c s dng trong trng hp ngi ta gi l d
137
tm truyn tm xc nhn ngi k tha mnh nh trong trng hp M i s xc nhn Bch Trng.
138

Tc th 12: Ba cn gai ca ng Sn Thu th t cy ao st nhn, mt thanh kim hot nhn: l phong qui ca ngi xa; v cng l im xu yu ca ngy nay. Nu lun st nhn th mt si lng cng khng b h hn. Cn lun hot nhn th tng thn mt mnh. Th nn, c nhn ni: Con ng hng thng, nghn thnh chng ai truyn. Hc gi lao cng t n vo khun hnh. H ging nh bn kh m trng di nc. Cc ngi th ni xem: Nu ni khng truyn trao th sao li c nhiu ct ng cng n nh vy? K no c mt th ni! Xem y! Bn tc ng hi ng Sn: Th no l Pht? ng Sn p: Ba cn gai. Trc ng
Tng hi ng Sn: Th no l Pht? Mt cu gai st! [Mt qu cu c gai bng st, c dng trong chin tranh phong to ng i] Thin h np tng chng ai nhy thot. ng Sn p: Ba cn gai. Sng rc r! Giy c mn! Ch Ho1 mng Liu, lm nh chng l nhng loi cy c gi tr nh nhau.
Bnh xng v bn tc
Nhiu ngi hiu sai bn cng n ny. Tht l kh nhai nut n mt cch gin n. V ngi cng chng c mt im ta no quyt on. V sao? V n lt lo v v. C nhn c nhiu cch ng p cu hi v Pht khc nhau. C ngi [tc Triu Chu, nhn vt chnh trong cng n 2 v 9] ni: Trong Pht in. Mt v khc: C ba mi hai ho tng [l ba mi hai tng p ca mt v i nhn, Phn ng: Mahpurua-lakaa, c nhiu bi kinh m t rt t m]. Hoc: Mt ci roi bng tre di ni. Hy n ng Sn, v ny ch tr li gin n: Ba cn gai. C th ni: ng ta ct t li c nhn. C ngi mun hiu cu chuyn ny mt cch c th, ni rng, lc ng Sn ang trong kho, ang cn gai, nhn v tng vn nn tr li nh vy. Ngi khc li ni: Cu hi nhm v hng ng, ng Sn p hng Ty. [Ngha l, y ngi hi ra khi qu phm suy ngh bnh thng, ng Sn c a ra mt cu tr li hon ton v ngha.] C ngi ni y ch l mt cch tr li quanh co ca ng Sn: Ngi l Pht m li i hi Pht! Chnh l nhng xc cht! Li c ngi cho rng, ng Sn mun trnh by: Ka, ba cn gai ny chnh l Pht. Nh vy th u c quan h g n ht nhn ca s vic. Nu ngi tm hiu cu ni ca ng Sn vi nhng mi suy ngh nh vy th d c tu tp cho n lc Pht Di-lc2 h sinh ngay
Thi nh Chu, ba v tng quan trng nht ca triu nh hi hp, lun m di ba cy Ho (; l: sophora japonica), mt loi cy thuc h u cao khong 20m, c dng p, c cc nh th ca tng, xem l hin thn ca s an nhn, cao qu tnh mch. Trng hp i nghch l cy Liu () vi nhng nhnh mm mi lng thng, pht ph trong gi, c xem l loi cy biu trng cho phng chi, l biu tng ca s trc tng. Nh vy th n d trn c ngha: ng ta nhm n danh hiu Pht, mng l ba cn gai v lm ra v nh y l nhng danh hiu cng gi tr. 2 Xem li bnh ging ca cng n 10.
1
Tc th 12: Ba cn gai ca ng Sn
c trong mng ngi cng chng thy c li gii p. V sao khng thy c? Ngn ng ch l kh c chng, ch o: Ngi ta khng hiu ca c nhn, ch nhm vo ngn c m tm quanh. H s tm nm c mt l mi c no by gi? Cc ngi chng thy c nhn3 ni nh th no sao: o vn chng li. Nhng qua li ni m o hin hin. Ai thy o ri th qun li. Ch khi t n ch ri mi bit l c nht quay tr v chnh mnh. Ch c ba cn gai ny thi! N ging nh con ng ci dn trc tip n Trng An. Ngi c th nhc chn ln, ngi c th t chn xung khng ch no m khng phi c. Cu ni ny cng loi vi cu ni v bnh m4 ca Vn Mn. Tt nhin, cch trnh by nh vy rt kh hiu. Tin sinh ca ta ni Ng T5 tng nh sau: K bn h tin, mt chng nhn thy r Sp t, em bn ba cn gai Trm nghn nm nm tr Chng ai c ch dnh cho ng y c. Tin mi m bn Hn Thip xng ma tam cn. Thin bch nin tr ho V x tr hn thn. [ ngha cu ny tng t tt c nhng im huyn diu cao siu khc: N nm cha ra , ngi ta chng phi tn ng bc no c, nhng khng ai dng n.] Ngi ch cn gom tt c nhng tnh trn tng, mu k, c mt, th phi, ri nht thi dp sch th s hi c mt cch t nhin.
K tng h chim vng bay cp bch, nh th nhanh nhn trn cung trng, Cu ng p hay cha tng ng pht qua. Nu cc ngi nm ly cu ni ca ng Sn ko rng ra, ri on non on gi, Th mt cp ra ko nhau xung ni con qu, con ui. Hoa dy c Xun th, Thu chong trong o gm Trc gy t Nam, bng cy ti t Bc Nhn lc ngh n Trng Khnh v Lc i phu ng ta hiu vic: Nn ci! Chng cn khc! Diii.
Trng Qun, T th t ca tng Hoa Nghim. Cu ny c tm thy trong mt bi lun gii v kinh Hoa Nghim. 4 c cp trong cng n 77. 5 Thin s Php Din, 1025-1104. Xem phn ni v Vin Ng trong li dn nhp.
3
140
Trc ng v k tng
Kim cp, ngc th tc Thin ng h tng hu khinh xc Trin s u c kin ng Sn B mit manh qui nhp khng cc Hoa thc thc cm thc thc Nam a trc h Bc a mc Nhn t Trng Khnh Lc i phu Gii o hp tiu bt hp khc Di! Trc ng v k tng
Nh chim vng bay cp bch [mt tri] Con mt bn tri nng na cn. Con Diu nhanh nht bay cng chng kp ng ta. V h t thn vo ng la mt cch m qung. [H, loi ngi, chng bit tt c ang chy rc, tt c ch l nhng khonh khc.] Nh th nhanh nhn trn cung trng. [L chnh mt trng trn qu o hng ngy. Chu k chy vng quanh tri t ca mt trng n khp vi chu k ca mt tri: Vo ngy rm, mt tri va xung bn Ty th mt trng mc bn ng.] , con mt bn phi nng tm lng. [Mt tri na cn th mt phi tm lng mt v d, tng t nh trng hp mt tri mt trng, chiu ri mi quan h c qui tc gia cu hi ca v tng v cu tr li ca ng Sn: Cu hi cha ng im b mt ca Pht-, cu tr li cng nh vy: C hai u cn xng, c hai u h thuc ln nhau, v vy m ng Sn tr li cu hi ngay tc th, chng cn n o thm g c.] H ang lm trong cung ca Hng Nga. [H, loi ngi, ph by im si m ca chnh mnh vi nim tin vo cung trng. Hng Nga, v ca nh bn cung ti tnh l Hu Ngh, theo truyn thuyt trm ly thuc trng sinh ca chng mnh, vn c Ty Vng mu tng. Hng Nga ung v tr thnh bt t, thot ln cung trng lm nguyt tinh. Theo Vin Ng th y chnh l ci bt t m loi ngi trong trng thi si m m tng n.] Cu ng p hay cha tng ng pht qua. Nh nhp g vo chung, nh ting vng trong thung lng. [Vi cu tr li ca mnh, ng Sn, nhn thu sut v tng, bn trng ngay qu tim ca ng ta, lm Pht tnh ca ng ht nhin vang vng nh chung ng.] Nu cc ngi nm ly cu ni ca ng Sn ko rng ra, ri on non on gi. Nu cc ngi s m nhn lm vo hoa cn nm trc thay v nhn vo n cn [ni ta c th c c trng lng; ngha l: Nu ngi suy ngh v nhai i nhai li gai v ba cn, thay v ngh n chnh mnh v bn phn ca mnh]. Nhng khng phi chnh X-l cng lm nh vy hay sao? Th mt cp ra ko nhau xung ni con qu, con ui. [Nguyn bn ch Hn cn trnh by k hn: Mt con ra bin qu v mt con ra t m cng nhau i xung thung lng su. Ngi ta bit trc l vi t cht vng v th thin nh th, chng khng bao gi tm ng quay tr li. Chng s lc ng v phng cu cha. Nhng ngi tm cch hiu cu ba cn gai ca ng Sn bng tnh t lng cng s gp hon cnh nh cp ra trn.] Tuyt u nn t ch trch mnh ni ny! T mt h t khng th no sinh ra nhng loi t khc nhau. Ai bn cht con chim diu ca ngi? [Ai cp i ci nhn t nhin nhm thng vo mc ch ca ngi? No ai khc hn l chnh ngi?] Hoa dy c Xun th, Thu chong trong o gm. [Vi dng k ny v dng k tip theo sau, Tuyt u trch dn li ca thy mnh l Tr Mn v cu ba cn gai ca ng Sn; xem bn di!] Mt cng n thnh hai. [Trc ht, Tuyt u dn cu ba cn gai ca ng Sn, v gi y, thng cnh tuyt vi trong thin nhin.] Nhng, li kt n ca quan to dnh cho c hai nm trn mt t giy. N lc no cng nh vy. Trc gy t Nam, bng cy ti t Bc. Ngay y mt cng n tr thnh ba. Mt cng n thnh bn. Trn u li t thm mt ci u! [Bi v, nu hiu c ngha ca ba cn gai th tt c nhng ranh gii u sp , tt c nhng p chn u m toang, tt c nhng g xung quanh u hin hin rc r!]
141
Nhn lc ngh n Trng Khnh v Lc i phu. [Cu chuyn v Lc i phu v nhng g Trng Khnh bnh lun sau s c Vin Ng ging thut trong li bnh xng.] K li chng n mt mnh; hn lc no cng c bn. [ng Sn, Tr Mn, Trng Khnh v Lc i phu u cng mt loi nh nhau.] Sn tng [Vin Ng] cng trong bn. Tuyt u cng nh vy. ng ta hiu vic: Nn ci! Chng cn khc! Ha ha ha! [Chng ta cng ci theo!] Tri xanh! Tri xanh! Na m li c oan kh! Diii [Ting tht ln, ko di vi m iu trm Diii! l biu tng ca mt tm t nghim tc tha thit, c cc v Thin s dng kt thc mt bi thuyt php, cnh hun] i ch! V by gi c gy p!
Bnh xng v k tng

Tuyt u nhn ch no th thu sut ngay ni y, nn S mi ni ngay u bi k: Nh chim vng bay cp bch, nh th nhanh nhn trn cung trng. Cu ny cng mt loi vi ba cn gai ca ng Sn. Mt tri mc, mt trng ln, ngy no cng nh vy. [Trng hp v thy tr li cu hi quan trng ca t cng tng t nh vy.] Nhiu ngi ly tnh kin gii thch. H qu quyt mt cch gin n l: Con chim vng l mt tri, con th trn cung trng l mt phi. [Nh vy h cho rng: Tuyt u tn thn cp mt sng ca ng Sn bng cch so snh vi mt tri mt trng.] Va hi han mt cht th h trn trng mt ln ni, s vic chnh nh th. No c tng quan g n s vic! Nu hiu nh vy th cc ngi ch c th dit sch tng ch ca t-ma. V vy m c nhn mi ni: ng ta qung dy cu bn bin, Ch mun bt rng d, chng khc. Theo huyn c, bn trong, tn y lng ng gng tm mt ngi bn tri k. Thu cu t hi, ch iu nanh long Cch ngoi huyn c, vi tm tri k. Tuyt u thuc v nhng ngi xa la ng un [l nm nhm thn tm kt cu, to thnh mt con ngi c c Pht ging dy. Loi ngi, trong trng thi v minh, tha nhn v chp trc vo nhng nhm thn tm ny, xem chng chnh l ci ta, l ci ca ta. Nm nhm thn tm, nm un ny bao gm: Sc, th, tng, hnh v thc. Tuyt u thot khi nm nhm thn tm ny, tng t nh ng Sn]. Lm sao S c th m p kin gii ca nhng k si m nh vy c! S n vi s vic mt cch nh nhng khng do d, p tan ca i [cn ng t trc n gi], ph nhng khc mc trnh by, gip ngi thy c cht t [ bit c cu ni ca ng Sn xut pht t ci no]. Sau [ngha l sau khi a cu gii thch ba cn gai ca ng Sn], Tuyt u ghi ch thm: Cu ng p hay cha tng ng pht qua. Tuyt u mun ni rng, ng Sn chng th p v tng mt cch khinh xut vi cu ba cn gai. Nhng cu ny tng t ting chung ng nhp nh, nh ting vng di thung lng tu ting gi bn trn: nh ln, gi ln th ku ln, ting vng xa; nh nh th ku nh, ting vng gn. Nh vy c ngha khng ch p pht nh bn ngoi. Tuyt u nht thi by tim gan ng tng cho cc ngi thy. S c mt bi k vi ta Im lng ng p hay:6 Mt chm mt trnh nhau, chng cn a oan: V sao? Th no? Rng rn d phn bit, la bp np tng: Chng th! nh ca chu vng chuyn ng, nh sng lnh but ca bo kim Chnh ngay lc ny xy ra: Gp ging mt nhn!
6
Tnh nhi thin ng ( ).
142
Bnh xng v k tng
ch din tng trnh, bt ti a oan. Long x d bin, np t nan man. Kim chu nh ng, bo kim quang hn. Trc h lai d, cp tr nhn khn. ng Sn ln u n Vn Mn, Vn Mn hi: Va t u n? ng Sn p: Tra [tnh Giang Ty]. Vn Mn hi tip: Ma h an c va qua u? ng Sn ni: Ti cha Bo T H Nam. Ri ni y lc no, Vn Mn hi tip. ng Sn tha: Ngy hai mi lm thng tm. Vn Mn ni: Tha cho ngi ba gy. i vo thin ng! [Cch tr li ngn gn, c th khng c hi hm thin ca ng Sn gy n tng ni v thy mc d ng ta khng d hi thm v khch mi n.] Ti n, ng Sn n tht ca Vn Mn, hi mt cch thn cn: Con khng bit phm li g? Vn Mn ni: Ci ti cm ny! C nh th m chy lon Giang Ty H Nam! [Ngha l: Ngi ht cha ny n cha khc nui n, khng bit n lc phi dng chn, t b vic hnh cc. Chng ta nn nh li cu hi ca Hong B trong tc trc: Nh vy cc ngi c ngy hm nay ch no?] Nghe nhng cu nh vy, ng Sn ht nhin i ng, sau ni: Mt ngy no con s dng mt am nh ni vng khi ngi. Mt ht go cng khng tr, mt cnh rau cng chng trng. Con s tip i i thin tri thc mi phng, s gip h rt inh, p tan ct tri, tho g ci nn nhp nh, ci o sam hi thi. Con s gip mi ngi tr nn hn nhin, khoan khoi ti tnh, gip ng ta tr thnh mt ngi v s. Vn Mn ni: Thn nh mt cy da b m sao m ming ln th! Sau , ng Sn t gi ri i. Cch thu hi chn l ca ng Sn tht l hay. Mt ngi nh ng Sn lm th no c th m p nhng kin gii nh nht nh vy c! Sau ny, S xut th ho , tu theo c bin, kin gii ca mi ngi m ng p. Mi ngi ch hiu cu ba cn gai ca S nh mt bi dy ng p cu hi v Pht. H ch bit a ra thuyt ny thuyt n v c Pht. V Tuyt u ni thng ra: Nu cc ngi nm ly cu ni ca ng Sn ko rng ra, ri on non on gi, th ging y nh mt cp ra ko nhau xung ni con qu, con ui. Ngy thng no, nm no h mi tm c li ra by gi? Cu Hoa dy c Xun th, Thu chong trong o gm. xut pht t Ho thng Tr Mn [thy ca Tuyt u; chng ta s gp li trong cng n 21]. Mt v tng n hi s: ng Sn ni ba cn gai, ch ra sao? Tr Mn p: Hoa dy c Xun th, Thu chong trong o gm. Hiu cha? Tng ni: Cha hiu. Tr Mn ni tip: Trc gy t Nam, bng cy ti t Bc. Tng tr v hi ng Sn [v ngha ca ba cn gai]. ng Sn ni: Thay v tr li mt mnh cho ngi bit ta s ni cho i chng nghe cng. Sau , S thng ng ni: Cc ngi khng c nm ly s vic trong li ni ca ta m ko dc ko ngang; chng c on gi on non nhng g ta ni. Ai ch nm c cu ni s nh mt ngh trong ; ai bm cht vo n s b m lc. Tuyt u qu rnh kin gii da vo tnh t tng ca mi ngi; chnh v vy m S c dn li ni ca thy mnh ri x xu, chp thm vo bi k. Nhng nhiu ngi sau ny hay ly tnh kin gii thch, qu quyt l ng Sn m ch ci o sam bng vi b vi ch gai, nh vy l mt cch sng gin d nh tc l i hi ni ngi con hiu vi cha m. V nh vy th trc gy phng Nam ca Tr Mn m ch cy gy ca mt ngi con hiu tho. V nhng g Tr Mn trnh by trong hoa dy c Xun th, Thu chong trong o gm, trc gy t Nam, bng cy ti t Bc, chng u ch n cy gy nm u quan ti, vng hoa trang tr m nhng a con c hiu phi chun b trong bui l tng cha m. Khng bit h c bit h thn hay khng? H u c bit l trc gy t Nam, bng cy ti t Bc v ba cn gai ch l nhng biu th khc nhau ch chung mt s vic nh A gia v A da [cch gi ngi cha theo min Nam v min Bc Trung Hoa]. Nu c nhn p bng mt chuyn ng [l mt cu chuyn bin cuc i ca ngi hi] th chuyn ng ny khng bao gi c hiu theo ngha [nng cn nh] bn trn. Hn th na, ngi ta phi hiu nh Tuyt u miu t: Nh chim vng bay cp bch, nh th nhanh nhn trn cung trng. Nhng cu ny c bn cht l rng m, bao dung. Ch c iu vng thau kh phn bit v ngi ta d lm ch Ng [con c] vi ch L [qu ca Khng T]. Tuyt u, vi tm tha thit nh lo b, cm nhn nhu cu ph tan nghi tnh ca ngi nn trch dn mt vi lo Hn cht: Nhn lc ngh n Trng Khnh v Lc i phu
143
ng ta hiu vic: Nn ci! Chng cn khc! Nhn t Trng Khnh Lc i phu Gii o hp tiu bt hp khc. Nu lun bn v bi tng ca Tuyt u th vi ba cp k u, S trnh by tt c nhng g trong bn cng n. By gi ta mun hi cc ngi: C phi tp lu th gii to ln ca chng ta ch l ba cn gai? [Lm chng ta ngh n cng la ca Tuyt Phong trong cng n th 5.] V nu Tuyt u vn cn tip tc a ct ng ra th chng ta ch c th hiu l S qu mc t bi. V vy m c cu chuyn sau. [N ni v mt v quan ni ting tn Lc Cng Tuyn Chu, thnh ph Ninh Quc, tnh An Huy by gi, sau ny c c lm Qun st s. ng sm hm m Thin, tham thnh7 Thin s Nam Tuyn, t ca M T, tr tr ti Tr Chu. Vi thi gian, ng kt bn rt thn vi v ny.] Lc Cng i phu gi chc Qun st s ti Tuyn Chu [by gi l Ninh Quc], thng tham vn Nam Tuyn. Nam Tuyn thin ho [vo nm 834], Lc Cng nghe tin n d l tng, vo lc o quan ca Nam Tuyn c m ra mi ngi xem. [ng ta bc ra trc o quan thp hng l bi, nh l nghi i hi.] ng bng nhin ci ln. Vin ch ni: Tin s v i phu c ngha thy tr, v sao khng khc? Lc Cng i phu ni: ng ni c mt cu [v tm, xng danh Nam Tuyn] th ta s khc. Vin ch ng yn chng ni. Lc Cng bn khc ln v ni: Tri xanh! Tri xanh! Tin s la xa th gii! Sau , Trng Khnh8 nghe c chuyn ny. S ni: i phu c l vi ting ci; chng cn khc lc lm chi. Tuyt u tm tt n trong bi tng ca mnh ni: Nu cc ngi dng tnh kin gii thch cu ba cn gai ca ng Sn th rt ng b chng ta ch ci thay v khc than. V nh vy tht l ng. V chung cuc cn mt ch duy nht. Chng ta phi ni: Li nhi tht kh nghe! Lc cui ng ta li ni Diii.. m! Khng bit Tuyt u git sch ng d ca mnh cha?
Bnh ging ng Sn Th S, t ca Vn Mn
Tn ng Sn rt d b lm ln. C hai ngn ni tn ng v hn hai v Thin s c gi theo tn ny. Ni ng ti tnh Giang Ty rt ni ting, cch hai ni Bch Trng v Hong B khng xa, l ni tr tr ca Thin s ng Sn Lng Gii, c nhc n nhiu ln, c bit l trong cng n th 43. S cng ng mt vai tr quan trng vi t cch ca v Khai t tng To ng, cn c lu truyn mt cch sinh ng ti Nht. Trong tc ny th ni ng pha Bc tnh H Bc c nhc n, nm pha Ty bc ca thnh ph Tng Dng. V nhn vt chnh trong cng n ny l Thin s ng Sn Th S, ngha l gn gi ban s. Trong khi Thin s Lng Gii ng bc thang th 11 ca h thng truyn tha tnh t B t-ma th Thin s Th S ng bc thang th 14, l mt trong nhng v tr nht xut hin trong tc phm Bch Nham ny. S l t ca i thin s Vn Mn, v v Vn Mn sng t nm 864 n nm 949, chng ta c th tin l ng Sn Th S sng v gio ho khong gia th k th mi, c th ko di n giai on u i nh Tng. Vin Ng thut li cuc gp g vi Vn Mn trong li bnh xng. Qua chng ta c th thy c l S dng vc nh. Ngoi ra khng cn ti liu g ni v S ngoi cu ni trong cng n ny. Nhng qua , danh ting ca S vt xa a phn nh hp ca gii hm m Thin.
V mt cnh tng ca vic tham thnh ny s c trnh by trong cng n th 40. Thin s Nam Tuyn xut hin trong cc cng n 28, 63, 64 v 69. 8 Chng ta bit v Trng Khnh, mn ca Tuyt Phong trong cng n th 6 v 8. C l Trng Khnh nghe c cu chuyn Lc Cng ci ln lc cn ni Tuyt Phong, nh vy l khong hn 40 nm sau khi s kin ny xy ra. Cng c th mt mn ra cu chuyn ny xin c gii thch, v nh vy th khong cch thi gian c th ln ti 70 nm.
144
Bnh ging
V li thu th
Mt cy ao st nhn, mt thanh kim hot nhn. Hai v kh c nhc n ni ny ng nhin ch l mt, l thanh kim ca tm thc, c th git cht, hoc lm sng li. St hot, khng nh v ph nh, ct cht v tho g, c hai lc no cng phi snh vai nhau, v khng thnh phn no c xm ot thnh phn kia. Th nn c nhn mi ni: Con ng hng thng, nghn thnh chng ai truyn. y l li ca Thin s Bo Tch ti Bn Sn, nm pha ng bc th Bc Kinh ngy nay. S l t ca M T. Xem biu truyn tha III B, 9. H ging nh bn kh m nh trng di nc. Xem cng n th 3, li bnh xng v bn tc ca Vin Ng.
V bn cng n
y l ln th hai chng ta i u mt v tng vi cu hi Pht. Trong cng n th by th ngi hi l Hu Siu, c Php Nhn tr gip bng cch gi ngay tn ca ng ta. Nhng g din bin trong cng n ny nhn chung cng tng t nh vy, nhng mt khc, qui v nhn vt cng nh bi cnh th li c nht v nh. Ba cn gai D cu ny mang ngha g i na, mt im chc chn l: N p tan cu hi Pht ca v tng theo cch hiu ca ng ta. N l ao git cht tt c nhng mi suy ngh khin v tng cm nhn nhu cu t cu hi v Pht. Nhng cng l thanh kim lm sng li hin tht m cu hi n hng n. Bi v, hin tht ny chng b ng chm sa st g qua cu ba cn gai. Th nhng, hin tht hot nhin bc l ni ny, n xut pht t mt ci, t mt c s su kn hn ci khi kt cu mang danh thn mnh. Chnh v vy m thn mnh li chm lng, quay v c s n. V v ci bt kh c c dung hm trong ba ch , nhng ngi ng c chng cn l do g tm ngha bn ngoi ca chng. Tuy nhin, dch gi c nhiu iu hi. Ch Ma (), c dch y l Gai9 cng c th l ma ( ),10 mt loi gai cho s di lm vi b. Mt cu hi khc c th l: ng Sn ngh n loi gai g, gai cho s dt hay gai cho ht p ra du. im ta duy nht chng ta c th thy c chnh l bi k ca Ng T Php Din, c Vin Ng trch dn trong li bnh xng. Nu ba cn gai trong c k bn h tin ng Sn chun b, cn o k lng nhng chng bn cho ai c, gi l mt ng chng ai mun cha th chng ta c th tin c l, t nht v tc gi ca bi k ny ngh n mt b gai c s di dng lm vi b. Nhng qua , tnh cht ph nhn, khuynh hng t chi cu hi ca cu ba cn gai li cng c nhn mnh. V nguyn do rt hp l m Vin Ng trong li bnh xng v Tuyt u trong bi k, phn i cc lc cch ging gii cu ba cn gai theo tnh kin thng thng. Bi v, d c hay, c p nh th no i na, chng ch l kt qu ca tr phn bit, ca gic quan m cu tr li ca ng Sn ang nhm n, ang t cy ru vo n tn gc. Chnh v vy m mt nh ch gii hin i ngi Nht (trong Thin hc t in ca Jimbo v And) ni nh sau v bn cng n ny: y chng phi l mt li pht biu bt ngun t tr phn bit. N xut pht t mt ci m trong , ngn ng v nim u chm dt. Nhng chnh v th m ch xut x ca cu ny li vang vng trong chnh n. Xun n th hoa n; thu sang th l rng. Ai bm cht vo ngha c th hin hin ca nhng cu ny s khng bao gi tm thy c ngha chn chnh m chng hng n. Cng n ny, hin hin r rng cho mi ngi xem, c dung hm trong ba ch ba cn gai. Ngi tu hc khng th lm vic no khc hay hn l tham qun cu ny tht tng tn.11
ca Vin Ng v bn tc cng c D. T. Suzuki dch mt cch thot ngha trong Essays in Zen Buddhism, second series, trang 87f.
9 g: Hanf. 10 g: Flachs. 11 Li bnh xng
145

Nin biu lch s Thin tng Trung Hoa (gin lc) Bi cnh lch s Thin tng
Cng Nguyn 25-220 147-189 ~ 150 221-263 221-280 265-419 317-419 401-414 Nh Hu Hn Pht gio c du nhp vo Trung Hoa Hon Nhng b kinh u tin c dch sang Hn ng. Thi Tam quc : Thc Hn , Ngu v Ng . Cng trnh dch kinh tin trin, kinh h Bt-nh ln u tin c dch sang Hn ng. Nh Tn Khu vc vng triu Tn hn ch min Nam Trung Hoa. Tng chng Trung Hoa bt u khai thc t tng hm cha trong cc b kinh, tu hc trn ni i hoang vng. Cu-ma-la-thp (s: kumrajva), mt Cao tng n , xut thn t Diu Tn , hng dn cng trnh dch thut kinh in to ln di nh hng ca hai v i lun s n l Long Th (s: ngrjuna) v Thnh Thin (hoc -b ; s: ryadeva). Tng Triu , sng tc Triu lun , c xem l nhng bi lun u gip tng chng Trung Hoa hiu c khi nim Khng (s: nyat) Cc bn dch thnh cng hn ca kinh Diu php lin hoa (s: saddharmapuarka) v nhng b kinh khc; cng trnh nghin cu gio l pht trin mnh, gii lut c pht trin, cng phu thin nh c thc hin mt cch ph bin. Thi Nam Bc triu . Nh Tng Pht- Bt--la (s: buddhabhadra) dch i phng qung Pht hoa nghim kinh (s: avatasaka-stra) Trc Php H (s: dharmaraka), dch kinh Nit-bn. B- t-ma t min Nam n n Qung ng. Nh T Nh Lng Lng V ng h Pht gio nhit tnh. Nh Trn Chn (s: paramrtha) dch cc bi lun ca V Trc (s: asaga) Tr Khi , i lun s ca tng Thin Thai . Nh Tu nh cao ca gio l Thin Thai. Tng Xn , T th 3 ca Thin tng 420-557 444-446 Nh Bc Ngu Pht gio b cm, sau tng-gi b bc hi.
414 thi gian k n 420-589 420-478 429
433 ~470 479-502 502-556 502-549 557-589 569 597 589-618 606 618-906 844 627-649
452-465
Vn Thnh ng h tng-gi; nhiu hang ng c du tch Pht gio ti tnh Sn Ty (Vn Cng).
532
B- t-ma ti Tung sn . T th nht ca Thin tng Trung Hoa. m Loan , Khai t ca Tnh tng .
542
593
Hu Kh , T th 2 ca Thin tng
Nh ng Thi pht trin mnh nht ca Pht gio; s phn chia thnh nhiu tng phi khc nhau; cha chin c kin lp rt nhiu, t ai ca nh cha cng tng ln. Hong Thi Tng ; nh cao ca th lc nh ng.
Bi cnh lch s Thin tng

629-649 651 675 698 684-705 712 713 713-756 740 754-757 759 756-762 763-779 774 774 775 778 k t 800 806-820 814 819 820-824 824-826 826-840 840-846 844 846 847-859 850 853 865 867 869 874 897 905-906 907-960 Huyn Trang du hc, ving thm cc thnh tch Pht gio ti n ; hi hng vi rt nhiu kinh sch; khai sng Php tng tng (s: vijaptimtrat). o Tn , T th 4 ca Thin tng. Hong Nhn , T th 5 ca Thin tng. Ba th h ca cc v T ca Lut tng . V Hu ; triu nh sa st; cha chin c hin tng nhiu phm vt. Php Tng , Khai t ca tng Hoa Nghim . Hu Nng , T th su ca Thin tng. Hong Huyn Tng , nh cao th hai ca nh ng. Thanh Nguyn Hnh T (th h th 7 ca Thin tng, nhnh th nht). Lon An Lc Sn ; nh ng bt u suy i. Thi ho Vng Duy trnh by t tng Pht gio trong thi ca. Hong Tc Tng . Hong i Tng . Ba th h ca cc v T tng Chn Ngn . Nam Nhc Hoi Nhng (th h th 7 ca Thin tng, nhnh th hai). Quc s Hu Trung Nam Dng . M T o Nht (Thin tng th h th 8). Nho gia phn i, chng Pht gio, c bit phn bc uy th ngy cng ln dn ca cha chin. Hong Hin Tng . Bch Trng Hoi Hi (Thin tng th h th 9), phi hp cng phu hng ngy ca tng s vi lao ng. Mt ngy khng lm mt ngy khng n . Hn D , vn ho gi chc cao trong triu nh, cng khai ch trch nhng hnh vi lm dng trong Pht gio. Hong Mc Tng , con ca Hin Tng . Hong Knh Tng , con ca Mc Tng . Hong Vn Tng , con ca Mc Tng. Hong V Tng , con ca Mc Tng. Php nn. Lnh thu hi ti sn ca cha chin; tng-gi b cm on; 260.000 tng ni phi hon tc; hn 4000 ngi cha b ph hu; cc tng phi Pht gio tan v, hoc b tn hi lu di; hu nh ch c Thin tng vt khi nn ny. i thi ho Bch C D , t l Lc Thin , rt hm m Pht php. ng c hiu l Hng Sn c s . Hong Tuyn Tng , em ca Mc Tng , thu hi lnh cm tng-gi ca V Tng , kin lp cha, tuy khng bng s lng trc . Hong B Hi Vn (Thin tng th h th 10). Qui Sn Linh Hu (Thin tng th h th 10), Khai t tng Qui Ngng . c Sn Tuyn Gim (Thin tng th h th 11). Lm T Ngha Huyn (Thin tng th h th 11), Khai t tng Lm T . ng Sn Lng Gii (Thin tng th h th 11), Khai t tng To ng . Nng gia ni lon v kinh t ln bi; nhiu cuc khng chin bng ln. Nh ng suy tn. Triu Chu Tng Thm (Thin tng th h th 10). Chu n dit nh ng, lp mt vng triu mi vi tn Lng . Nh ng vong. Ti Bc Trung Hoa, nm triu i Hu ng c cc v tng thay phin kin lp, mang tn Lng , ng , Tn , Hn v Chu , lc no cng b chng tc Kh an e do t min Bc. Tnh H Bc lt vo tay ca h. min Nam th u tin c mi ch hu, sau b nhng ch hu lng ging xm chim dn. H t xng Vng, xng Hong . Nhng vng h cai tr l: Thc (T Xuyn), S (H Nam), Ng (h lu sng Dng t), Ng Vit (Chit Giang), Mn (Phc Kin) v Lnh Nam (Qung ng) Tuyt Phong Ngha Tn (Thin tng th h th 12). Min Nam Trung Hoa tri qua mt thi vn ho cao, c thc y bi k thut in n (bn g). Huyn Sa S B (Thin tng th h th 13). Trng Khnh Hu Lng (Thin tng th h th 13). Vn Mn Vn Yn (Thin tng th h th 13), Khai t tng Vn Mn . Php Nhn Vn ch (Thin tng th h th 15), Khai t tng Php Nhn . Tng Triu Khung Dn dit Chu, kin lp nh Tng. Nh Bc Tng Hong Thi T (Triu Khung Dn ); hng phc dn dn cc nc min Nam.
908 908 932 949 958 959-960 960-1127 960-976
147
Nin biu lch s Thin tng Trung Hoa (gin lc)

Trung tm chnh tr, kinh t v vn ho ca Trung Hoa c di v min Nam. Min Bc lun b gic Kh an (gic H trong Bch Nham lc) e do. Ngnh thng mi pht trin mnh. Thi T ng h c Nho gio ln Pht gio. Hai th gii quan ny ngy cng n gn nhau. Cha chin c kin lp. Cc bn dch kinh in c gio nh li. i tng kinh c in theo ch th ca Hong ; hn 130.000 bn khc g, 5048 b kinh. Hong Thi Tng tip tc chnh sch ca anh mnh rt thnh cng. Ni b Pht gio th cc thin vin nm u th. Tng Thin Thai li pht ln mt thi gian. Php nim Pht A-di- vt khi gii hn ca Tnh tng, ho nhp vo nhng tng phi khc, thm ch c Thin tng. Nh Tng b e do t pha Bc v Ty bc; thay v gia tng lc lng qun i th triu nh chu dng l vt cho Kh an; chnh sch kinh t thin v nhng nh thng mi ln, b b nng gia v thng mi nh. Tuyt u Trng Hin , tc gi ca nhng bi k tng trong Bch Nham lc. Hong Thn Tng . Chnh tr v t tng gia Vng An Thch nhiu ln c gng thc hin nhng ci cch mi do chnh ng vch ra, nhm bo v nh nng cng nh cc thng gia nh; cc ng phi tranh chp nhau mnh lit, cui cng th bn bo th thng. T Thc , tc T ng Pha , mt thi ho, vn ho rt hm m Thin. Hong Huy Tng , trnh vn ho cao, ho s kim thi s; nh cao ca nn vn ho nh Tng, nhng v mt o c v chnh tr th c nhiu nhc im. ng ci cch ca Vng An Thch li c dp nm ly chnh quyn; mt ln na, nhng tranh chp gia cc ng phi li bc pht. Trng Thng Anh (Trng V Tn ), Tha tng cui cng ca ng ci cch tht bi. Vin Ng Khc Cn ti Gip sn , L chu , bin son tc phm Bch Nham lc . Kh an b nh Kim e do t phng Bc. Nh Tng t nim hi vng vo vng triu Kim ny. Nh Kim chinh phc Kh an, tn cng lun c nh Tng. Huy Tng thi v. Th Khai Phong b chim; Huy Tng v hong tc b bt giam. Nh Nam Tng Hong Cao Tng , con th 9 ca Huy Tng, trn thot v min Nam, tip tc ko di vng triu Tng pha Nam sng Dng T. Trng tm ca nh Tng vn cn, v Hong Cao Tng vn tr v theo chnh sch nhng b nh xa, khng lu tm n mt qun i hng mnh, ch gi thi chp nhn tho hip i vi nh Kim. Vin Ng Khc Cn , lc ny l v Thin s ni danh nht i nh Tng. i Hu (Thin tng th h th 22), t ca Vin Ng, ra lnh thu thp tt c nhng bn hin hnh ca Bch Nham lc ri thiu hu. Vinh Ty (j: eisai), thin tng Nht Bn c hng dn tu tp Thin theo tng mn Lm T; v Nht thnh v T u tin ca tng Lm T ti y. Thnh Ct T Hn (Thit Mc Chn ) bt u tn cng a phn nh Kim. Nh Tng t nim hi vng vo ng. Thnh Ct T Hn chim Bc Kinh. o Nguyn (j: dgen) c hng dn vo Thin To ng; tr thnh v T th nht ca tng To ng ti Nht. Qun Mng C dit nh Kim, cai tr min Bc Trung Hoa. V mi e do ca qun Mng C, nhiu v Thin s Trung Hoa lnh sang Nht. Ht Tt Lit sng lp vng triu Nguyn. Nh Tng khng c lc mnh, lc yu. Hng Chu, th ca Nam Tng b xm chim. Nam Tng sp . Nh Nguyn ; ngi Mng C tr v t Trung Hoa. Th l Bc Kinh; vng triu xa hoa ph phm, dn chng i ngho. Trng Minh Vin su tm nhng bn c ca Bch Nham, duyt li v sau cho xut bn. Thin tng Nht Bn em Bch Nham lc sang Nht.
971-983 976-997 k t 1000 1052 1068-1085 1068-1076 1101 1100-1125 1102 1110-1111 1111
1125 1126 1127-1279 1127-1162
1135 1163 1187-1191 1210 1215 1223-1227 1234 k t 1250 1260-1293 1276 1279 1280-1368 ~1300 k t 1330
148

biu truyn tha ca cc v Thin s xut hin trong Bch Nham lc I. 28 v T s n ()
(kyamuni buddha) 01. Ma-ha Ca-dip (mahkyapa) 15. Ka-na--b (kadeva) hoc Thnh Thin (ryadeva) 02. A-nan- (nanda) () 16. La-hu-la-a (rhulabhadra) 03. Thng-na Ha-tu (navsin) 17. Tng-gi Nan- (saghanandi) 04. u-b-cc-a (upagupta) 18. Tng-gi X-a (saghayathata) 05. -a-ca (dhtika) 19. Cu-ma-la-a (kumralta) 06. Di-gi-ca (miaka) 20. X-d-a (ayata) 07. B-tu-mt (cng gi l Th Hu, vasumitra) 21. Th Thn (vasubandhu) 08. Ph- Nan- (buddhanandi) 22. Ma-noa-la (manorata) 09. Ph- Mt-a (buddhamitra) 23. Cu-lc-na (haklenayaa) 10. B-lt Thp-b (prva) 24. S T B (sihabodhi) 11. Ph-na D-xa (puayaa) 25. B-x T-a (baaita) 12. A-na B- (nabodhi) hoc M Minh (avaghoa) 26. Bt-nh Mt-a (puyamitra) 13. Ca-t-ma-la (kapimala) 27. Bt-nh a-la (prajdhra) 14. Long Th (ngrjuna) 28. B- t-ma (bodhidharma)
Thch-ca Mu-ni Pht
biu truyn tha ca cc v Thin s xut hin trong Bch Nham lc
II. Su v T v cc nhnh thin ti Trung Hoa ()

1 2 3 4 5a 6a T s B- t-ma Nh t Hu Kh Tam t Tng Xn () T t o Tn Ng t Hong Nhn Lc t Hu Nng
5b 6b
Ngu u Php Dung (Ngu u Thin t ) Thn T (Bc Thin t )
Nam Thin s i ()
7a (6a) 7c (6a) 7d (6a) 8 (7d) Thanh Nguyn Hnh T Vnh Gia Huyn Gic (Nht Tc Gic, tr Chng o Ca ) Nam Dng Hu Trung (Trung Quc s ) am Nguyn Chn ng (ng Chn ) 7b (6a) Nam Nhc Hoi Nhng
III A. Lc h t Thanh Nguyn n Tuyt u ()

7 (6a) 8 9a 9d 10a (9a) 10d (9d) 11a (10a) 11d (10d) 12a (11a) 12d (11d) 12g (11f) 12k (11f) 13a (12c) 13d (12c) 13g (12e) 14a (13a) 14d (13d) 14g (13f) 15a (14a) Thin Hong o Ng Dc Sn Duy Nghim Long m Sng Tn o Ng Vin Tr c Sn Tuyn Gim Thch Sng Khnh Ch Nham u Ton Hot i Quang C Hi Long Nha C n Vn C o ng Huyn Sa S B Bo Phc Tng Trin Ho Sn V n La-hn Qu Sm Din Th Hu Lun Ba Lng Ho Gim Php Nhn Vn ch 9b Thanh Nguyn Hnh T Thch u Hi Thin i in Bo Thng
9c
an H Thin Nhin
10b (9b) 10e (9d) 11b (10c) 11e (10e) 12b (11a) 12e (11d) 12h (11f)
Tam Bnh Ngha Trung Thuyn T c Thnh u T i ng Gip Sn Thin Hi Cm m T Quc Cu Phong o Kin Khm Sn Vn Thu
10c (9c) 10f (9d) 11c (10d) 11f (10f) 12c (11a) 12f (11e) 12i (11f)
Thu Vi V Hc Vn Nham m Thnh Tim Nguyn Trng Hng ng Sn Lng Gii Tuyt Phong Ngha Tn Lc Ph Nguyn An To Sn Bn Tch
13b (12c) 13e (12c) 13h (12a) 14b (13c) 14e (13f) 14h (13f) 15b (14a)
Knh Thanh o Ph Thu Nham Lnh Tham La Sn o Nhn Vng Din Bn Phng Tin Thm ng Sn Th S Thanh Kh Hng Tin
13c (12c) 13f (12c) 13i (12a) 14c (13c) 14f (13f) 14i (13h) 15c (14d)
Trng Khnh Hu Lng Vn Mn Vn Yn Thu Nham S Ngn Bo T Hu Lng Hng Lm Trng Vin Minh Chiu c Khim Qui Tng o Thuyn
150
III B. Lc h t Nam Nhc n Vin Ng ()

15d (14e) 15g (12k) Lin Hoa Phong Tng Lng Sn Duyn Qun 15e (14f) Tr Mn Quang T 15f (14g) Linh Trng Tn Thnh
16 (15e)
Tuyt u Trng Hin
III B. Lc h t Nam Nhc n Vin Ng ()

7 8 9b 9e 9h 9l 9o 10b (9a) 10e (9a) 10h (9b) 10l (9c) 10o (9i) 11b (10a) 11e (10b) 11h (10c) Nam Nhc Hoi Nhng M T o Nht Nam Tuyn Ph Nguyn Qui Tng Tr Thng Ma Cc Bo Trit Kim Ngu Ho thng Bng Un c s Qui Sn Linh Hu Ng Phong Thng Qun T H Li Tung Thin Long Ho thng Ph Ho Mc Chu o Minh Linh Vn Ch Cn Linh Th Nh Mn
9a 9d 9g 9k 9n 10a (9a) 10d (9a) 10g (9b) 10k (9b) 10n (9e) 11a (10a) 11d (10b) 11g (10c) 11k (10m) 12a (11a) 12d (11a) 12g (11c) 13a (12a)
Bch Trng Hoi Hi Dim Quan T An Chng Knh Hoi Huy Thch Cng Hu Tng Trung p Hng n Hong B Hi Vn Bch Trng Nit Bn Trng Sa Cnh Sm Lc Cng i phu () Cao An i Ngu Lm T Ngha Huyn Lu Thit Ma i Tu Php Chn Quan Nam o Ng Hng Ho Tn Tng ng Phong Am Ch Ty Thp Quang Mc Bo ng (Nam Vin) Hu Ngung ()
9c 9f 9i 9m 9p 10c (9a) 10f (9a) 10i (9b) 10m (9d)
i Mai Php Thng Ty ng Tr Tng Bn Sn Bo Tch Bch Trng Duy Chnh Cu Trng Khnh i An Thch Sng Tnh Khng Triu Chu Tng Thm Quan Nam o Thng
11c (10b) 11f (10b) 11i (10l)
Ngng Sn Hu Tch Hng Nghim Tr Nhn Cu Chi Ho thng
12b (11a) 12e (11a)
Bo Th Din Chiu nh Thng to
12c (11a) 12f (11b)
Tam Thnh Hu Nhin Trn Tho Thng th
13b (12b)
Ty Vin T Minh Phong Huyt Din Chiu Th Sn Tnh Nim Phn Dng Thin Chiu i Ngu (Thu Nham) Th Chi () Hong Long Hu Nam Hi ng T Tm
13c (12g)
T Phc Nh Bo
14 (13a) 15 (14) 16 (15) 17a 18a (17a) 19a (18a) 19d (18b) Thch Sng S Vin Dng K Phng Hi Bch Vn Th oan ng Lm Thng Tng 17b 18b (17a) 19b (18b)
17c 18c (17b) 19c (18b)
Lang Da Hu Gic Vn Phong Vn Duyt Bo Phong Khc Vn
151
biu truyn tha ca cc v Thin s xut hin trong Bch Nham lc

20a (19a) Ng T (sn) Php Din () 20b (19b) 21 (20a) Hong Long T Tm Vin Ng Khc Cn 20c (19d) T ng Pha
152

Bichnhamluc

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bichnhamluc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Thin s Tuyt u Trng Hin & Vin Ng Khc Cn tr Gio s Wilhelm Gundert dch c ng v bnh ging

Chn Nguyn dch Vit ng

............................................................................................................................................9 Bch Nham lc ...............................................................................................................................9

...................................................................................................................................25 Tc th nht: ngha nht ca Thnh .............................................................................25

.............................................................................................................................. 38 Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh. ....................................... 38

...................................................................................................................... 50 Tc th ba: M T Nht Din Pht, Nguyt Din Pht............................................................. 50

......................................................................................................................................78 Tc th nm: Cng la ca Tuyt Phong....................................................................................78

...............................................................................................................................87 Tc th su: Mi lm ngy ca Vn Mn.................................................................................87

..................................................................................................................................... 98 Tc th by: Php Nhn p Hu Siu cu hi Pht ................................................................ 98

....................................................................................................................................108 Tc th tm: Lng my ca Thu Nham ..................................................................................108

.....................................................................................................................................117 Tc th chn: Bn ca thnh ca Triu Chu ............................................................................117

................................................................................................................................. 123 Tc th mi: K cp rng ca Mc Chu ........................................................................ 123

............................................................................................................................. 129 Tc th 11: Bn n hm ca Hong B ..................................................................................... 129

Nhng chi tit trong li bnh xng ca Vin Ng v bn tc ..................................................... 137

................................................................................................................................. 139 Tc th 12: Ba cn gai ca ng Sn........................................................................................ 139

Bi cnh lch s Thin tng .................................................................................................................146

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Dng xut hin u tin ca Bch Nham lc

Tng mn nht th Vin Ng Bch Nham tp;

Tuyt u Trng Hin, ngi su tp cc bn cng n v tc gi ca nhng bi k tng

cng c phin thit l Tuyt u Trng Hin.

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Tuyt u Bch tc tng c

Tho ng ti Vit Nam.

biu truyn tha III B, 16.

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Vin Ng Khc Cn, ngi thuyt trnh cc cng n v tng c ca Tuyt u

15 ; j: engo kokugon; 1063-1135, 16 ; j: goso hen, 1024-1104.

biu truyn tha III B, 21.

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

biu truyn tha III A, II.

Nht Bn vi t cch gn gi v truyn b Pht php

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Cc bn ch gii Hoa, Nht

Dn nhp ca Gio s Wilhelm Gundert

Nhng b sung thm trong bn dch c ng

Th t trong nhng chng

Tn gi, danh hiu

Tc th nht: ngha nht ca Thnh

Tc th nht: ngha nht ca Thnh

Tc th nht: ngha nht ca Thnh

Bnh xng v k tng

Bnh ging V li thu th

Tc th nht: ngha nht ca Thnh

V nhng nhn vt trong cng n

Tc th nht: ngha nht ca Thnh

Tc th nht: ngha nht ca Thnh

V li bnh xng ca Vin Ng

V bi tng ca Tuyt u v li bnh ca Vin Ng

Triu Chu c hai cu k u ca bi Tn tm minh ( ), mt tr tc ca Tam t Tng Xn ( ).

Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh.

Bnh xng v k tng

Bnh xng v k tng

Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh.

Bnh ging V li thu th

Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh.

Triu Chu, mn ca Nam Tuyn

Hu Nng ( ; 638-713); biu truyn tha II, 6.

Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh.

Tc th nh: Li bnh ca Triu Chu v cu Ch o khng kh.

V cu ca Vin Ng: L hnh gi l bn ng hnh ca ng ta