ILIADOS LIBER I

GRAECE ET LATINE

HOMERVM LATINE REDDIDIT

LAVRENTIVS VALLA

COMMINVS EMINVS
HOMERI POETÆ
CLARISSIMI ILIAS PER LAV
RENTIVM VALLENSEM ROMANVM
e græco in latinum trans
lata et nunc accuratis
sime emendata
Liber I

cui accedit
eiusdem libri I textus græcus

COMMINVS EMINVS
Ut hic liber ederetur, textum graecum adhibuimus qui “Bibliotheca
Augustana” eademque electronica continetur, cuius inscriptio est:
http://www.fh-augsburg.de/~harsch/augustana.html. Ratio qua cha-
racteres componuntur paululum est immutata, ut conformaretur ad
huius opusculi genus typographicum, sed textus est omnino ille.
Bibliothecae Augustanae moderatoribus gratias agimus singulares.
Textus latinus autem depromptus est e “Gallica” bibliotheca elec-
tronica (http://gallica.bnf.fr), ubi codex electronicus legi potest ad
formam, cui nomen est PDF, redactus, quo imagines luce expressae
continentur libri cui index Homeri poetæ clarissimi Ilias per Lauren-
tium Vallensem Romanum e græco in latinum translata et nunc accura-
tissime emendata (qui Lipsiae impressus est anno MDXII, Melchioris
Lotteri typis). Et Gallicae bibliothecae moderatoribus gratias habemus
quam maximas.
Claudius Didymus Dubitatius textum latinum ex imaginibus pho-
totypicis gallicanis (cfr. imaginem ad dextram) descripsit composuit-
que in huius libri adversis paginis, prae illis, quae textum graecum per-
hibent.

Imago, quae est in externa pagina, ad exemplum est impressa illius tabulae
quam Jacobus-Aloisius David delineavit graphide et rubrica, aquatis colori-
bus pinxit, ubi specatare licet Homerum dum carmina sua ad lyram canit.

EDITIO ELECTRONICA IN TOTIVS ORBIS TELÆ VSVM

EX ORDINATRO CLAVDII DIDYMI DVBITATII
Ad Collem cyparissorum, M M V
Absque superiorum permissu
2 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
͑ȱΏȱ΍ȱΣȱ
1 ̏ϛΑ΍ΑȱΩΉ΍ΈΉȱΌΉΤȱ̓΋Ώ΋ϞΣΈΉΝȱ̝Λ΍ΏϛΓΖ
ΓЁΏΓΐνΑ΋ΑǰȱϋȱΐΙΕϟвȱ̝Λ΅΍ΓϧΖȱΩΏ·ΉвȱσΌ΋ΎΉǰ
ΔΓΏΏΤΖȱΈвȱϢΚΌϟΐΓΙΖȱΜΙΛΤΖȱ̡ϞΈ΍ȱΔΕΓϪ΅ΜΉΑ
ψΕЏΝΑǰȱ΅ЁΘΓϿΖȱΈξȱοΏЏΕ΍΅ȱΘΉІΛΉȱΎϾΑΉΗΗ΍Α
5 ΓϢΝΑΓϧΗϟȱΘΉȱΔκΗ΍ǰȱ̇΍ϲΖȱΈвȱπΘΉΏΉϟΉΘΓȱΆΓΙΏφǰ
πΒȱΓЈȱΈχȱΘΤȱΔΕЗΘ΅ȱΈ΍΅ΗΘφΘ΋ΑȱπΕϟΗ΅ΑΘΉ
̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΘΉȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱΎ΅ϠȱΈϧΓΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖǯ
ΘϟΖȱΘвȱΩΕȱΗΚΝΉȱΌΉЗΑȱσΕ΍Έ΍ȱΒΙΑν΋ΎΉȱΐΣΛΉΗΌ΅΍Dz
̎΋ΘΓІΖȱΎ΅Ϡȱ̇΍ϲΖȱΙϡϱΖаȱϳȱ·ΤΕȱΆ΅Η΍ΏϛϞȱΛΓΏΝΌΉϠΖ
10 ΑΓІΗΓΑȱΦΑΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱϷΕΗΉȱΎ΅ΎφΑǰȱϴΏνΎΓΑΘΓȱΈξȱΏ΅Γϟǰ
ΓЂΑΉΎ΅ȱΘϲΑȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱωΘϟΐ΅ΗΉΑȱΦΕ΋ΘϛΕ΅
̝ΘΕΉϪΈ΋Ζаȱϳȱ·ΤΕȱώΏΌΉȱΌΓΤΖȱπΔϠȱΑϛ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑ
ΏΙΗϱΐΉΑϱΖȱΘΉȱΌϾ·΅ΘΕ΅ȱΚνΕΝΑȱΘвȱΦΔΉΕΉϟΗ΍вȱΩΔΓ΍Α΅ǰ
ΗΘνΐΐ΅ΘвȱσΛΝΑȱπΑȱΛΉΕΗϠΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΙȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖ
15 ΛΕΙΗνΝ΍ȱΦΑΤȱΗΎφΔΘΕΝ΍ǰȱΎ΅ϠȱΏϟΗΗΉΘΓȱΔΣΑΘ΅Ζȱ̝Λ΅΍ΓϾΖǰ
̝ΘΕΉϪΈ΅ȱΈξȱΐΣΏ΍ΗΘ΅ȱΈϾΝǰȱΎΓΗΐφΘΓΕΉȱΏ΅ЗΑа
̝ΘΕΉϪΈ΅΍ȱΘΉȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓ΍ȱπϼΎΑφΐ΍ΈΉΖȱ̝Λ΅΍Γϟǰ
ЀΐϧΑȱΐξΑȱΌΉΓϠȱΈΓϧΉΑȱ͞ΏϾΐΔ΍΅ȱΈЏΐ΅ΘвȱσΛΓΑΘΉΖ
πΎΔνΕΗ΅΍ȱ̓Ε΍ΣΐΓ΍ΓȱΔϱΏ΍ΑǰȱΉЇȱΈвȱΓϥΎ΅ΈвȱϡΎνΗΌ΅΍а
ILIADOS LIBER I 3
Scripturus ego quantam exercitibus Graiis cladem excitaverit
Achillis furens indignatio, ita ut passim aves feraeque cadaveri-
bus heroum ac principum pascerentur, te, Calliope, vosque aliae
sorores, sacer Musarum chorus, quarum hoc munus est proprium
et quae vatibus praesidetis, invoco oroque, ut haec me edoceatis,
quae mox docere ipse alios possim: primum, quaenam origo indi-
gnationis ac materia fuit (nempe Achillis controversia cum
summo Graecorum principe Agamemnone); deinde quis inter
hos deus controversiam excitavit (Apollo Iovis et Latonae filius);
postremo quis Graios ipsos eo calamitatis ob hanc indignationem
devenire permisit (Iovis deorum summi voluntas atque consi-
lium). Haec igitur, quomodo gesta sunt, latius exequamur.
Controversia autem inter Agamemnonem atque Achillem hinc
originem sumpsit, Apolline praebente materiam. Erat eiusdem
dei sacerdos quidam ex Chrysa insula, et ipse Chryses nomine,
unicae iam adultae pater, quam et patriae et patris nomine
Chryseidam appellavit. Hanc Graeci, cum Thebas everterent,
finitimaque loca diriperent, captam ut summo rege dignam vel
dono vel in suam portionem obtulerunt. Ubi autem ad Troiam
redierant, non ita multo post, ecce pater Chryses cum ingentibus
donis redimendae filiae gratia, praeferens manu aureum scep-
trum, coronis Phoebi vittisque redimitum, adiensque Graecos
principes, praecipueque Agamemnonem ac Menelaum, huiu-
smodi illos verbis obsecrabat:
«Atridae, vosque alii Graii principes, sic vobis dii superi dent
Troiam, ut optatis, evertere, et domum voti compotes redire.
4 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
20 Δ΅ϧΈ΅ȱΈвȱπΐΓϠȱΏϾΗ΅΍ΘΉȱΚϟΏ΋ΑǰȱΘΤȱΈвȱΩΔΓ΍Α΅ȱΈνΛΉΗΌ΅΍ǰ
ΥΊϱΐΉΑΓ΍ȱ̇΍ϲΖȱΙϡϲΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΑȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΅ǯ
σΑΌвȱΩΏΏΓ΍ȱΐξΑȱΔΣΑΘΉΖȱπΔΉΙΚφΐ΋Η΅Αȱ̝Λ΅΍ΓϠ
΅ϢΈΉϧΗΌ΅ϟȱΌвȱϡΉΕϛ΅ȱΎ΅ϠȱΦ·Ώ΅ΤȱΈνΛΌ΅΍ȱΩΔΓ΍Α΅а
ΦΏΏвȱΓЁΎȱ̝ΘΕΉϪΈ΋΍ȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑ΍ȱϊΑΈ΅ΑΉȱΌΙΐЗ΍ǰ
25 ΦΏΏΤȱΎ΅ΎЗΖȱΦΚϟΉ΍ǰȱΎΕ΅ΘΉΕϲΑȱΈвȱπΔϠȱΐІΌΓΑȱσΘΉΏΏΉа
ΐφȱΗΉȱ·νΕΓΑȱΎΓϟΏ΋΍Η΍Αȱπ·АȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠȱΎ΍ΛΉϟΝ
ύȱΑІΑȱΈ΋ΌϾΑΓΑΘвȱύȱЂΗΘΉΕΓΑȱ΅ЇΘ΍ΖȱϢϱΑΘ΅ǰ
ΐφȱΑϾȱΘΓ΍ȱΓЁȱΛΕ΅ϟΗΐ΋΍ȱΗΎϛΔΘΕΓΑȱΎ΅ϠȱΗΘνΐΐ΅ȱΌΉΓϧΓа
ΘχΑȱΈвȱπ·АȱΓЁȱΏϾΗΝаȱΔΕϟΑȱΐ΍ΑȱΎ΅Ϡȱ·ϛΕ΅ΖȱσΔΉ΍Η΍Α
30 ψΐΉΘνΕΝ΍ȱπΑϠȱΓϥΎΝ΍ȱπΑȱ̡Ε·ΉϞȱΘ΋ΏϱΌ΍ȱΔΣΘΕ΋Ζ
ϡΗΘϲΑȱπΔΓ΍ΛΓΐνΑ΋ΑȱΎ΅ϠȱπΐϲΑȱΏνΛΓΖȱΦΑΘ΍ϱΝΗ΅Αа
ΦΏΏвȱϥΌ΍ȱΐφȱΐвȱπΕνΌ΍ΊΉȱΗ΅ЏΘΉΕΓΖȱГΖȱΎΉȱΑν΋΅΍ǯ
ЙΖȱσΚ΅ΘвǰȱσΈΉ΍ΗΉΑȱΈвȱϳȱ·νΕΝΑȱΎ΅ϠȱπΔΉϟΌΉΘΓȱΐϾΌΝ΍а
ΆϛȱΈвȱΦΎνΝΑȱΔ΅ΕΤȱΌϧΑ΅ȱΔΓΏΙΚΏΓϟΗΆΓ΍ΓȱΌ΅ΏΣΗΗ΋Ζа
35 ΔΓΏΏΤȱΈвȱσΔΉ΍ΘвȱΦΔΣΑΉΙΌΉȱΎ΍АΑȱωΕκΌвȱϳȱ·ΉΕ΅΍ϲΖ
̝ΔϱΏΏΝΑ΍ȱΩΑ΅ΎΘ΍ǰȱΘϲΑȱωЉΎΓΐΓΖȱΘνΎΉȱ̎΋ΘЏа
ΎΏІΌϟȱΐΉΙȱΦΕ·ΙΕϱΘΓΒвǰȱ϶Ζȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱΦΐΚ΍ΆνΆ΋Ύ΅Ζ
̍ϟΏΏΣΑȱΘΉȱΊ΅Όν΋Αȱ̖ΉΑνΈΓ΍ϱȱΘΉȱϨΚ΍ȱΦΑΣΗΗΉ΍Ζǰ
̕ΐ΍ΑΌΉІȱΉϥȱΔΓΘνȱΘΓ΍ȱΛ΅ΕϟΉΑΘвȱπΔϠȱΑ΋ϲΑȱσΕΉΜ΅ǰ
40 ύȱΉϢȱΈφȱΔΓΘνȱΘΓ΍ȱΎ΅ΘΤȱΔϟΓΑ΅ȱΐ΋ΕϟвȱσΎ΋΅
Θ΅ϾΕΝΑȱωΈвȱ΅Ϣ·ЗΑǰȱΘϲȱΈνȱΐΓ΍ȱΎΕφ΋ΑΓΑȱπνΏΈΝΕа
ΘϟΗΉ΍΅Αȱ̇΅Α΅ΓϠȱπΐΤȱΈΣΎΕΙ΅ȱΗΓϧΗ΍ȱΆνΏΉΗΗ΍Αǯ
ЙΖȱσΚ΅ΘвȱΉЁΛϱΐΉΑΓΖǰȱΘΓІȱΈвȱσΎΏΙΉȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ
ΆϛȱΈξȱΎ΅Θвȱ̒ЁΏϾΐΔΓ΍ΓȱΎ΅ΕφΑΝΑȱΛΝϱΐΉΑΓΖȱΎϛΕǰ
ILIADOS LIBER I 5
Filiam unicam – solum patris miseri solacium – mihi reddite,
accipientes haec pro eius redemptione pretia, exhibituri quoque
honorem ipsi Apollini, cuius ego sacerdos sum, cuiusque haec
sunt quae gero ornamenta».
Ad has preces universi proceres moti, iubent patri reddi puel-
lam, aequum enim esse ac pium tanta pro redemptione dona affe-
rentem audiri, nec sacerdotem Apollinis despectum dimitti.
Unus autem Agamemnon longe secus et sentit et dixit, conturba-
tus etiam tum sacerdotis oratione, tum ceterorum assensu.
«Itaque tibi vero», inquit, «dico, senex, ac praedico: ne com-
mittas, ut aut nunc iterum, aut posthac alias, te apud has naves
obvium habeam, alioquin parum te proderunt sceptra ista, dei-
que laureolae. Hanc ego, ne erres, non prius a me distraham,
quam procul hinc a sua in mea patria apud Argos ac domi meae
senuerit, texendae telae incumbens, et in meo toro cubans. Abi
igitur hinc quam primum a conspectu meo, nec me – si redire
incolumis vis – irritare pergas».
Haec cum audisset, senex non mediocriter conterritus est, pro-
tinusque a castris se recepit taciturnus ac maestus. Deinde cum
procul a navibus abiisset luctu gravis, Apollinem his vocibus
comprecatus est:
«Apollo, Iovis ac Latonae clara progenies, Apollo Smintheu,
Apollo quem argenteo arcu praepotentem colunt qui Chrysam,
qui Cillam, qui Tenedum incolunt, si quando tibi grata iucunda-
que fuere mea aedificia, mea fasta, mea sollemnia, tauris capris-
que rite immolatis, audi nunc precantem sacerdotem tuum.
Misero patri gratificare quod postulat: immitte tua tela in Graios
exercitus, ut luant mihi poenas pro tot lacrimis tantisque maero-
ribus, quos mihi invexerunt».
Hunc ita orantem Apollo audit, propereque ab alto caelo
6 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
45 ΘϱΒвȱЕΐΓ΍Η΍ΑȱσΛΝΑȱΦΐΚ΋ΕΉΚν΅ȱΘΉȱΚ΅ΕνΘΕ΋Αа
σΎΏ΅·Β΅ΑȱΈвȱΩΕвȱϴϞΗΘΓϠȱπΔвȱЕΐΝΑȱΛΝΓΐνΑΓ΍Γǰ
΅ЁΘΓІȱΎ΍Α΋ΌνΑΘΓΖаȱϳȱΈвȱόϞΉȱΑΙΎΘϠȱπΓ΍ΎЏΖǯ
ρΊΉΘвȱσΔΉ΍ΘвȱΦΔΣΑΉΙΌΉȱΑΉЗΑǰȱΐΉΘΤȱΈвȱϢϲΑȱρ΋ΎΉа
ΈΉ΍ΑχȱΈξȱΎΏ΅··χȱ·νΑΉΘвȱΦΕ·ΙΕνΓ΍ΓȱΆ΍ΓϧΓа
50 ΓЁΕϛ΅ΖȱΐξΑȱΔΕЗΘΓΑȱπΔЏ΍ΛΉΘΓȱΎ΅ϠȱΎϾΑ΅ΖȱΦΕ·ΓϾΖǰ
΅ЁΘΤΕȱσΔΉ΍Θвȱ΅ЁΘΓϧΗ΍ȱΆνΏΓΖȱπΛΉΔΉΙΎξΖȱπΚ΍ΉϠΖ
ΆΣΏΏваȱ΅ϢΉϠȱΈξȱΔΙΕ΅ϠȱΑΉΎϾΝΑȱΎ΅ϟΓΑΘΓȱΌ΅ΐΉ΍΅ϟǯ
πΑΑϛΐ΅ΕȱΐξΑȱΦΑΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱЕ΍ΛΉΘΓȱΎϛΏ΅ȱΌΉΓϧΓǰ
Θϛ΍ȱΈΉΎΣΘ΋΍ȱΈвȱΦ·ΓΕχΑȱΈξȱΎ΅ΏνΗΗ΅ΘΓȱΏ΅ϲΑȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
55 ΘЗ΍ȱ·ΤΕȱπΔϠȱΚΕΉΗϠȱΌϛΎΉȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋а
ΎφΈΉΘΓȱ·ΤΕȱ̇΅Α΅ЗΑǰȱϵΘ΍ȱϹ΅ȱΌΑφΗΎΓΑΘ΅ΖȱϳΕκΘΓǯ
ΓϤȱΈвȱπΔΉϠȱΓЇΑȱό·ΉΕΌΉΑȱϳΐ΋·ΉΕνΉΖȱΘΉȱ·νΑΓΑΘΓǰ
ΘΓϧΗ΍ȱΈвȱΦΑ΍ΗΘΣΐΉΑΓΖȱΐΉΘνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΑІΑȱΩΐΐΉȱΔ΅Ώ΍ΐΔΏ΅·ΛΌνΑΘ΅ΖȱϴϪΝ
60 ΪΜȱΦΔΓΑΓΗΘφΗΉ΍ΑǰȱΉϥȱΎΉΑȱΌΣΑ΅ΘϱΑȱ·ΉȱΚϾ·Γ΍ΐΉΑǰ
ΉϢȱΈχȱϳΐΓІȱΔϱΏΉΐϱΖȱΘΉȱΈ΅ΐκ΍ȱΎ΅ϠȱΏΓ΍ΐϲΖȱ̝Λ΅΍ΓϾΖа
ΦΏΏвȱΩ·ΉȱΈφȱΘ΍Α΅ȱΐΣΑΘ΍ΑȱπΕΉϟΓΐΉΑȱύȱϡΉΕϛ΅
ύȱΎ΅ϠȱϴΑΉ΍ΕΓΔϱΏΓΑǰȱΎ΅Ϡȱ·ΣΕȱΘвȱϷΑ΅ΕȱπΎȱ̇΍ϱΖȱπΗΘ΍Αǰ
ϵΖȱΎвȱΉϥΔΓ΍ȱϵȱΘ΍ȱΘϱΗΗΓΑȱπΛЏΗ΅ΘΓȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ
65 ΉϥΘвȱΩΕвȱϵȱ·вȱΉЁΛΝΏϛΖȱπΔ΍ΐνΐΚΉΘ΅΍ȱωΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Ζǰ
΅ϥȱΎνΑȱΔΝΖȱΦΕΑЗΑȱΎΑϟΗ΋Ζȱ΅Ϣ·ЗΑȱΘΉȱΘΉΏΉϟΝΑ
ΆΓϾΏΉΘ΅΍ȱΦΑΘ΍ΣΗ΅ΖȱψΐϧΑȱΦΔϲȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΐІΑ΅΍ǯ
όΘΓ΍ȱϵȱ·вȱЙΖȱΉϢΔАΑȱΎ΅ΘвȱΩΕвȱρΊΉΘΓаȱΘΓϧΗ΍ȱΈвȱΦΑνΗΘ΋
̍ΣΏΛ΅Ζȱ̋ΉΗΘΓΕϟΈ΋ΖȱΓϢΝΑΓΔϱΏΝΑȱϷΛвȱΩΕ΍ΗΘΓΖǰ
ILIADOS LIBER I 7
delapsus plenus irarum, noctique ipse assimilis, resultantibus
– ob celeritatem descendentis – cum sono sagittis atque arcu,
quos ad tergum suspensos in pharetra gestabat, ad naves et
castra se contulit. Atque ab illis seorsum residens per novem dies
totidemque noctes, horrendo cum sono sagittas emittens, pri-
mum iumenta canesque percussit, deinde et homines. Atque ita
percussit, ut cotidie catervatim in rogis defunctorum corpora cre-
marentur.
Decimo autem die cum tantam cladem Pallas animadverteret,
miserita talis conditionis eorum, quos singulari sollicitudine pro-
sequeretur, Achilli dedit hanc mentem, ut de ea re ad senatum
atque ad omne consilium Graecorum referret. Igitur huius voca-
tu principum populique coetu coacto ac sedente, Achilles surgens
hanc habuit orationem:
«Agamemnon, infecta re, quantum video, nos hac frustrati spe
domum revertemur, si modo reverti datum est morte vitata. Nam
universos prope Graios iam partim bellum, partim pestilentia
absumit. Quare consulendum censeo augurem quempiam, aut
haruspicem aut somniorum interpretem (si quidem ipsa quoque
ab Iove ostenduntur insomnia), qui nobis denuntiet tum causas
irarum, quas in nos Phoebus tantopere exercet, seu quae indigne
ferat vota sibi non persoluta, sive sacrificia non rite facta, seu
quid aliud; tum qua expiatione, num agnorum caprarumque
sacrificiis ipsum placare possimus, ut a nobis quam iniecit pesti-
lentiam tollat».
Haec cum Achille dixisset resedissetque, tum Calchas Testoris
filius surrexit, vir longe omnium hariolandi peritia – quam ab
8 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
70 ϶Ζȱό΍Έ΋ȱΘΣȱΘвȱπϱΑΘ΅ȱΘΣȱΘвȱπΗΗϱΐΉΑ΅ȱΔΕϱȱΘвȱπϱΑΘ΅ǰ
Ύ΅ϠȱΑφΉΗΗвȱψ·φΗ΅Θвȱ̝Λ΅΍ЗΑȱ͕Ώ΍ΓΑȱΉϥΗΝ
ϋΑȱΈ΍Τȱΐ΅ΑΘΓΗϾΑ΋ΑǰȱΘφΑȱΓϡȱΔϱΕΉȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑа
ϵȱΗΚ΍ΑȱπϿȱΚΕΓΑνΝΑȱΦ·ΓΕφΗ΅ΘΓȱΎ΅ϠȱΐΉΘνΉ΍ΔΉΑа
Иȱ̝Λ΍ΏΉІȱΎνΏΉ΅ϟȱΐΉȱ̇΍ϫȱΚϟΏΉȱΐΙΌφΗ΅ΗΌ΅΍
75 ΐϛΑ΍Αȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖȱοΎ΅Θ΋ΆΉΏνΘ΅ΓȱΩΑ΅ΎΘΓΖа
ΘΓϠȱ·ΤΕȱπ·АΑȱπΕνΝаȱΗϿȱΈξȱΗϾΑΌΉΓȱΎ΅ϟȱΐΓ΍ȱϷΐΓΗΗΓΑ
ώȱΐνΑȱΐΓ΍ȱΔΕϱΚΕΝΑȱσΔΉΗ΍ΑȱΎ΅ϠȱΛΉΕΗϠΑȱΦΕφΒΉ΍Αа
ώȱ·ΤΕȱϴϪΓΐ΅΍ȱΩΑΈΕ΅ȱΛΓΏΝΗνΐΉΑǰȱ϶Ζȱΐν·΅ȱΔΣΑΘΝΑ
̝Ε·ΉϟΝΑȱΎΕ΅ΘνΉ΍ȱΎ΅ϟȱΓϡȱΔΉϟΌΓΑΘ΅΍ȱ̝Λ΅΍Γϟа
80 ΎΕΉϟΗΗΝΑȱ·ΤΕȱΆ΅Η΍ΏΉϿΖȱϵΘΉȱΛЏΗΉΘ΅΍ȱΦΑΈΕϠȱΛνΕ΋Ϟа
ΉϥȱΔΉΕȱ·ΣΕȱΘΉȱΛϱΏΓΑȱ·ΉȱΎ΅Ϡȱ΅ЁΘϛΐ΅ΕȱΎ΅Θ΅ΔνΜ΋΍ǰ
ΦΏΏΣȱΘΉȱΎ΅ϠȱΐΉΘϱΔ΍ΗΌΉΑȱσΛΉ΍ȱΎϱΘΓΑǰȱϷΚΕ΅ȱΘΉΏνΗΗ΋΍ǰ
πΑȱΗΘφΌΉΗΗ΍ΑȱοΓϧΗ΍аȱΗϿȱΈξȱΚΕΣΗ΅΍ȱΉϥȱΐΉȱΗ΅ЏΗΉ΍Ζǯ
ΘϲΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
85 Ό΅ΕΗφΗ΅ΖȱΐΣΏ΅ȱΉϢΔξȱΌΉΓΔΕϱΔ΍ΓΑȱϵȱΘ΍ȱΓϨΗΌ΅а
ΓЁȱΐΤȱ·ΤΕȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΅ȱ̇΍ϫȱΚϟΏΓΑǰȱЙ΍ȱΘΉȱΗϿȱ̍ΣΏΛ΅Α
ΉЁΛϱΐΉΑΓΖȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ȱΌΉΓΔΕΓΔϟ΅ΖȱΦΑ΅Κ΅ϟΑΉ΍Ζǰ
ΓЄȱΘ΍ΖȱπΐΉІȱΊЗΑΘΓΖȱΎ΅ϠȱπΔϠȱΛΌΓΑϠȱΈΉΕΎΓΐνΑΓ΍Γ
ΗΓϠȱΎΓϟΏ΋΍ΖȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϟȱΆ΅ΕΉϟ΅ΖȱΛΉϧΕ΅ΖȱπΔΓϟΗΉ΍
90 ΗΙΐΔΣΑΘΝΑȱ̇΅Α΅ЗΑǰȱΓЁΈвȱύΑȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑ΅ȱΉϥΔ΋΍Ζǰ
϶ΖȱΑІΑȱΔΓΏΏϲΑȱΩΕ΍ΗΘΓΖȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΉЄΛΉΘ΅΍ȱΉϨΑ΅΍ǯ
Ύ΅ϠȱΘϱΘΉȱΈχȱΌΣΕΗ΋ΗΉȱΎ΅Ϡȱ΋ЄΈ΅ȱΐΣΑΘ΍ΖȱΦΐϾΐΝΑа
ΓЄȱΘвȱΩΕȱϵȱ·вȱΉЁΛΝΏϛΖȱπΔ΍ΐνΐΚΉΘ΅΍ȱΓЁΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Ζǰ
ΦΏΏвȱρΑΉΎв ΦΕ΋ΘϛΕΓΖȱ϶ΑȱωΘϟΐ΋Ηвȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑǰ
ILIADOS LIBER I 9
ipso Apolline didicerat – praestantissimus, atque omnia cognita
habens, quae fuerunt, quae sunt, quae erunt, quemque unum
Graeci ad Troiam venientes dignum putarunt, cuius divinatio-
nem suae navigationis ducem haberent. Hic igitur, ut erat pru-
dens, in hunc modum ad illos verba fecit:
«Iubes me, Iovis amice Achilles, hic pro contione causam ira-
rum Apollinis promere. Ego vero promam illam quidem, tibi
parebo. Sed tu mihi sponde vicissim iurans sanctissimum iusiu-
randum: te neque lingua neque manibus, si ob hoc ipsum in peri-
culum vocer, mihi defuturum. Certum enim habeo maiorem in
modum adversus me indignaturum esse eum, cuius ceteri Graeci
et consilio acquiescunt et imperio parent. Neque vero mihi satis
fuerit, Achilles, si me hodie ab hoc discrimine vindices, nisi fece-
ris id etiam deinceps. Nam iratus in inferiorem princeps, et si
continet se in praesentarium, dissimulata ad tempus indignatio-
ne, tamen offensae meminit quaerens assidue occasionem donec
animo suo satisfaciat sumpto de homine supplicio. Quocirca,
Achilles, si me proloqui divinationem vis, responde an velis pos-
sisque Chalcantem et nunc et in posterum incolumem reddere».
Cui respondens Achilles:
«Noli», inquit, «vereri, Chalcas: quicquid divinationis animo
tenes, profer in medium. Iuro tibi per Phoebum Apollinem cuius
oraculum dicturus es: nemo me vivo et quoad supra terras con-
spiciam, tibi apud has naves ob hanc causam iniuriosas afferet
manus. Nemo, inquam, Graiorum omnium, ne ipse quidem – si
forte de eo locuturus es – Agamemnon, principum qui hic assunt
multo eminentissimus».
Tum eximius augur Calchas, timore deposito:
«Nihil horum – inquit – quae enumerata sunt, nobis Apollo
succenset, sed Chrysem sacerdotem suum iniuria contumeliaque
 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
95 ΓЁΈвȱΦΔνΏΙΗΉȱΌϾ·΅ΘΕ΅ȱΎ΅ϠȱΓЁΎȱΦΔΉΈνΒ΅ΘвȱΩΔΓ΍Α΅ǰ
ΘΓЄΑΉΎв ΩΕвȱΩΏ·ΉвȱσΈΝΎΉΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΖȱωΈвȱσΘ΍ȱΈЏΗΉ΍а
ΓЁΈвȱϵȱ·ΉȱΔΕϠΑȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ΑȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΔЏΗΉ΍
ΔΕϟΑȱ·вȱΦΔϲȱΔ΅ΘΕϠȱΚϟΏΝ΍ȱΈϱΐΉΑ΅΍ȱοΏ΍ΎЏΔ΍Έ΅ȱΎΓϾΕ΋Α
ΦΔΕ΍ΣΘ΋ΑȱΦΑΣΔΓ΍ΑΓΑǰȱΩ·Ή΍ΑȱΌвȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α
100 πΖȱ̙ΕϾΗ΋ΑаȱΘϱΘΉȱΎνΑȱΐ΍ΑȱϡΏ΅ΗΗΣΐΉΑΓ΍ȱΔΉΔϟΌΓ΍ΐΉΑǯ
όΘΓ΍ȱϵȱ·вȱЙΖȱΉϢΔАΑȱΎ΅ΘвȱΩΕвȱρΊΉΘΓаȱΘΓϧΗ΍ȱΈвȱΦΑνΗΘ΋
ϊΕΝΖȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΉЁΕϿȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ
ΦΛΑϾΐΉΑΓΖаȱΐνΑΉΓΖȱΈξȱΐν·΅ȱΚΕνΑΉΖȱΦΐΚ΍ΐνΏ΅΍Α΅΍
ΔϟΐΔΏ΅ΑΘвǰȱϷΗΗΉȱΈνȱΓϡȱΔΙΕϠȱΏ΅ΐΔΉΘϱΝΑΘ΍ȱπϪΎΘ΋Αа
105 ̍ΣΏΛ΅ΑΘ΅ȱΔΕЏΘ΍ΗΘ΅ȱΎΣΎвȱϴΗΗϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉа
ΐΣΑΘ΍ȱΎ΅ΎЗΑȱΓЁȱΔЏȱΔΓΘνȱΐΓ΍ȱΘϲȱΎΕφ·ΙΓΑȱΉϨΔ΅Ζа
΅ϢΉϟȱΘΓ΍ȱΘΤȱΎΣΎвȱπΗΘϠȱΚϟΏ΅ȱΚΕΉΗϠȱΐ΅ΑΘΉϾΉΗΌ΅΍ǰ
πΗΌΏϲΑȱΈвȱΓЄΘνȱΘϟȱΔΝȱΉϨΔ΅ΖȱσΔΓΖȱΓЄΘвȱπΘνΏΉΗΗ΅Ζа
Ύ΅ϠȱΑІΑȱπΑȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ȱΌΉΓΔΕΓΔνΝΑȱΦ·ΓΕΉϾΉ΍Ζ
110 БΖȱΈχȱΘΓІΈвȱρΑΉΎΣȱΗΚ΍ΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΖȱΩΏ·Ή΅ȱΘΉϾΛΉ΍ǰ
ΓЂΑΉΎвȱπ·АȱΎΓϾΕ΋Ζȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈΓΖȱΦ·ΏΣвȱΩΔΓ΍Α΅
ΓЁΎȱσΌΉΏΓΑȱΈνΒ΅ΗΌ΅΍ǰȱπΔΉϠȱΔΓΏϿȱΆΓϾΏΓΐ΅΍ȱ΅ЁΘχΑ
ΓϥΎΓ΍ȱσΛΉ΍ΑаȱΎ΅Ϡȱ·ΣΕȱϹ΅ȱ̍ΏΙΘ΅΍ΐΑφΗΘΕ΋ΖȱΔΕΓΆνΆΓΙΏ΅
ΎΓΙΕ΍Έϟ΋ΖȱΦΏϱΛΓΙǰȱπΔΉϠȱΓЄȱοΌνΑȱπΗΘ΍ȱΛΉΕΉϟΝΑǰ
115 ΓЁȱΈνΐ΅ΖȱΓЁΈξȱΚΙφΑǰȱΓЄΘвȱΪΕȱΚΕνΑ΅ΖȱΓЄΘνȱΘ΍ȱσΕ·΅ǯ
ΦΏΏΤȱΎ΅ϠȱЙΖȱπΌνΏΝȱΈϱΐΉΑ΅΍ȱΔΣΏ΍ΑȱΉϢȱΘϱȱ·вȱΩΐΉ΍ΑΓΑа
ΆΓϾΏΓΐвȱπ·АȱΏ΅ϲΑȱΗЗΑȱσΐΐΉΑ΅΍ȱύȱΦΔΓΏνΗΌ΅΍а
΅ЁΘΤΕȱπΐΓϠȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϟΛвȱοΘΓ΍ΐΣΗ΅ΘвȱϷΚΕ΅ȱΐχȱΓϨΓΖ
̝Ε·ΉϟΝΑ Φ·νΕ΅ΗΘΓΖȱσΝǰȱπΔΉϠȱΓЁΈξȱσΓ΍ΎΉа
ILIADOS LIBER I 11
esse ab Agamemnone affectum, cui filia reddita non est, praeser-
tim pretium pro redemptione offerenti. Eoque cladem hanc in nos
immisit, immissurus etiam maiorem nec antea finem mali factu-
rus quam patri filia reddatur, et reddatur sine pretio, quoniam
redemptionem accipere noluimus, et ad eum cum donis eatur
quibus sacrificium fiat, quia cum donis huc venientem reppuli-
mus. Ibi tum nostra expiatione tum Chrisae precibus, Phoebi
pacem consequemur».
His dictis Calchas resedit. Tum Agememnon surgens, ipso ore
atque vultu aestum irarum declarante, torvos atque ignibus simi-
les in Calchantem primum intendens oculos:
«O vates», inquit, «ominose mihi semper. Numquam bona,
numquam fausta Agamemnoni vaticinabere? Quasi iuvet te
adversa mihi denuntiare et acerba, ut tui sis similis, ais mea culpa
Phoebum hanc in Graecos cladem excitasse, quia munera pro
redemptione accipere, filiamque reddere patri recusavi. Nec seor-
sum me admones, sed palam in contione in invidiam meam pero-
ras. Equidem, ut ad vos revertar, Graecorum principes ceterique
milites, fateor: amore puellae captus sum, una cum illa domi
vitam agere decreveram, utpote digniore, quae mecum cubet,
quam Clytaemnestra uxor, quia facie, quia membris, quia ingenio
ac moribus, quia denique muliebribus officiis atque operibus
antecellit. Verumtamen, si ita res postulat, praestatque patri puel-
lam reddi, reddatur. Neque enim is ego sum qui malim populum
perire, dum animo meo obsequar, quam incolumem esse. Sed
vestra invicem interest providere ut haec mihi iactura aliunde
resarciatur atque pensetur, ne – quod indignum est atque ini-
quum – solus ego ex omnibus (taceo quantus sum) fraudatus sim
 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
120 ΏΉϾΗΗΉΘΉȱ·ΤΕȱΘϱȱ·ΉȱΔΣΑΘΉΖȱϵȱΐΓ΍ȱ·νΕ΅ΖȱσΕΛΉΘ΅΍ȱΩΏΏ΋΍ǯ
ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΔΓΈΣΕΎ΋ΖȱΈϧΓΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΎϾΈ΍ΗΘΉȱΚ΍ΏΓΎΘΉ΅ΑЏΘ΅ΘΉȱΔΣΑΘΝΑǰ
ΔЗΖȱ·ΣΕȱΘΓ΍ȱΈЏΗΓΙΗ΍ȱ·νΕ΅ΖȱΐΉ·ΣΌΙΐΓ΍ȱ̝Λ΅΍ΓϟDz
ΓЁΈνȱΘϟȱΔΓΙȱϥΈΐΉΑȱΒΙΑφϞ΅ȱΎΉϟΐΉΑ΅ȱΔΓΏΏΣа
125 ΦΏΏΤȱΘΤȱΐξΑȱΔΓΏϟΝΑȱπΒΉΔΕΣΌΓΐΉΑǰȱΘΤȱΈνΈ΅ΗΘ΅΍ǰ
Ώ΅ΓϿΖȱΈвȱΓЁΎȱπΔνΓ΍ΎΉȱΔ΅ΏϟΏΏΓ·΅ȱΘ΅ІΘвȱπΔ΅·ΉϟΕΉ΍Αǯ
ΦΏΏΤȱΗϿȱΐξΑȱΑІΑȱΘφΑΈΉȱΌΉЗ΍ȱΔΕϱΉΖаȱ΅ЁΘΤΕȱ̝Λ΅΍ΓϠ
ΘΕ΍ΔΏϛ΍ȱΘΉΘΕ΅ΔΏϛ΍ȱΘвȱΦΔΓΘΉϟΗΓΐΉΑǰȱ΅ϥȱΎνȱΔΓΌ΍ȱ̉ΉϿΖ
ΈЗ΍Η΍ȱΔϱΏ΍Αȱ̖ΕΓϟ΋ΑȱΉЁΘΉϟΛΉΓΑȱπΒ΅Ώ΅ΔΣΒ΅΍ǯ
130 ΘϲΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑа
ΐχȱΈвȱΓЂΘΝΖȱΦ·΅ΌϱΖȱΔΉΕȱπАΑȱΌΉΓΉϟΎΉΏвȱ̝Λ΍ΏΏΉІ
ΎΏνΔΘΉȱΑϱΝ΍ǰȱπΔΉϠȱΓЁȱΔ΅ΕΉΏΉϾΗΉ΅΍ȱΓЁΈνȱΐΉȱΔΉϟΗΉ΍Ζǯ
ώȱπΌνΏΉ΍ΖȱϷΚΕвȱ΅ЁΘϲΖȱσΛ΋΍Ζȱ·νΕ΅Ζǰȱ΅ЁΘΤΕȱσΐвȱ΅ЄΘΝΖ
ϏΗΌ΅΍ȱΈΉΙϱΐΉΑΓΑǰȱΎνΏΉ΅΍ȱΈνȱΐΉȱΘφΑΈвȱΦΔΓΈΓІΑ΅΍Dz
135 ΦΏΏвȱΉϢȱΐξΑȱΈЏΗΓΙΗ΍ȱ·νΕ΅ΖȱΐΉ·ΣΌΙΐΓ΍ȱ̝Λ΅΍ΓϠ
ΩΕΗ΅ΑΘΉΖȱΎ΅ΘΤȱΌΙΐϲΑȱϵΔΝΖȱΦΑΘΣΒ΍ΓΑȱσΗΘ΅΍а
ΉϢȱΈνȱΎΉȱΐχȱΈЏΝΗ΍Αȱπ·АȱΈνȱΎΉΑȱ΅ЁΘϲΖȱρΏΝΐ΅΍
ύȱΘΉϲΑȱύȱ̄ϥ΅ΑΘΓΖȱϢАΑȱ·νΕ΅Ζǰȱύȱ͞ΈΙΗϛΓΖ
ΩΒΝȱοΏЏΑаȱϳȱΈνȱΎΉΑȱΎΉΛΓΏЏΗΉΘ΅΍ȱϵΑȱΎΉΑȱϣΎΝΐ΅΍ǯ
140 ΦΏΏвȱόΘΓ΍ȱΐξΑȱΘ΅ІΘ΅ȱΐΉΘ΅ΚΕ΅ΗϱΐΉΗΌ΅ȱΎ΅Ϡȱ΅ЇΘ΍Ζǰ
ΑІΑȱΈвȱΩ·ΉȱΑϛ΅ȱΐνΏ΅΍Α΅ΑȱπΕϾΗΗΓΐΉΑȱΉϢΖȱΧΏ΅ȱΈϧ΅Αǰ
πΑȱΈвȱπΕνΘ΅ΖȱπΔ΍Θ΋ΈξΖȱΦ·ΉϟΕΓΐΉΑǰȱπΖȱΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α
ΌΉϟΓΐΉΑǰȱΪΑȱΈвȱ΅ЁΘχΑȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑ
ΆφΗΓΐΉΑаȱΉϩΖȱΈνȱΘ΍ΖȱΦΕΛϲΖȱΦΑχΕȱΆΓΙΏ΋ΚϱΕΓΖȱσΗΘΝǰ
ILIADOS LIBER I 13
honore meo, sublata puella – ut videtis – quae mihi ex praeda ces-
serat in portionem».
Tum Achilles excepit:
«Et quo tandem pacto, maxime ac potentissime Agamemnon,
fieri potest ut proceres Graecorum resarciant honorem tuum
atque compensent? Nam nec aliquid est, quod commune
omnium sit, unde munerare te atque honorare valeamus. Et quae
ex direptionibus urbium inter duces militesque distributa sunt,
absurdum videtur retractari et a singulis in medium collata ite-
rum ad distributionem vocari. Ceterum restitue tu quidem nunc
istam deo puellam, quam ille restitui imperat. Nos vero ceteri
postea reddituros tibi, si Iuppiter annuat nostris manibus everti
Troiam, triplum et quadruplum pollicemur».
Cui respondens Agamemnon:
«Noli», inquit, «quamvis tam praestans sis, fortissime, atque
istud quod ais persuadere. Siccine iubes me hanc patri reddere ut
tu honore tuo fruaris, ego sim fraudatus meo? Omnino nunc
honorem meum Graeci instaurabunt invenientes quod plane iac-
turam meam emendet. Quod si isti gravabuntur, aut different,
ego ipse pro me id agam, accedensque ad quemcumque mihi
libuerit, eripiam ab eo quaecumque mihi libuerit, sive Ulixes ille,
sive Aiax, sive tu, sive alius, quisquis sit. Certe quisquis erit, sto-
machabitur, sane scio, et licet stomachetur. Sed hoc postea videri-
mus. Nunc autem deducatur festinanter biremis impositisque
idoneis in ea remigibus atque hostiis, Chryseidam remittamus,
delecto insuper ex primoribus aliquo, cui commode hoc officium
 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
145 ύȱ̄ϥ΅Ζȱύȱ͑ΈΓΐΉΑΉϿΖȱύȱΈϧΓΖȱ͞ΈΙΗΗΉϿΖ
ωξȱΗϿȱ̓΋ΏΉϪΈ΋ȱΔΣΑΘΝΑȱπΎΔ΅·ΏϱΘ΅ΘвȱΦΑΈΕЗΑǰ
ϷΚΕвȱϊΐ΍ΑȱοΎΣΉΕ·ΓΑȱϡΏΣΗΗΉ΅΍ȱϡΉΕΤȱϹνΒ΅Ζǯ
ΘϲΑȱΈвȱΩΕвȱЀΔϱΈΕ΅ȱϢΈАΑȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
ЕȱΐΓ΍ȱΦΑ΅΍ΈΉϟ΋ΑȱπΔ΍Ή΍ΐνΑΉȱΎΉΕΈ΅ΏΉϱΚΕΓΑ
150 ΔЗΖȱΘϟΖȱΘΓ΍ȱΔΕϱΚΕΝΑȱσΔΉΗ΍ΑȱΔΉϟΌ΋Θ΅΍ȱ̝Λ΅΍ЗΑ
ύȱϳΈϲΑȱπΏΌνΐΉΑ΅΍ȱύȱΦΑΈΕΣΗ΍ΑȱϨΚ΍ȱΐΣΛΉΗΌ΅΍Dz
ΓЁȱ·ΤΕȱπ·Аȱ̖ΕЏΝΑȱρΑΉΎвȱόΏΙΌΓΑȱ΅ϢΛΐ΋ΘΣΝΑ
ΈΉІΕΓȱΐ΅Λ΋ΗϱΐΉΑΓΖǰȱπΔΉϠȱΓЄȱΘϟȱΐΓ΍ȱ΅ϥΘ΍ΓϟȱΉϢΗ΍Αа
ΓЁȱ·ΤΕȱΔЏΔΓΘвȱπΐΤΖȱΆΓІΖȱόΏ΅Η΅ΑȱΓЁΈξȱΐξΑȱϣΔΔΓΙΖǰ
155 ΓЁΈνȱΔΓΘвȱπΑȱ̘Όϟ΋΍ȱπΕ΍ΆЏΏ΅Ύ΍ȱΆΝΘ΍΅ΑΉϟΕ΋΍
Ύ΅ΕΔϲΑȱπΈ΋ΏφΗ΅ΑΘвǰ πΔΉϠȱώȱΐΣΏ΅ȱΔΓΏΏΤȱΐΉΘ΅ΒϿ
ΓЄΕΉΣȱΘΉȱΗΎ΍ϱΉΑΘ΅ȱΌΣΏ΅ΗΗΣȱΘΉȱωΛφΉΗΗ΅а
ΦΏΏΤȱΗΓϠȱИȱΐν·вȱΦΑ΅΍ΈξΖȱΧΐвȱοΗΔϱΐΉΌвȱϷΚΕ΅ȱΗϿȱΛ΅ϟΕ΋΍Ζǰ
Θ΍ΐχΑȱΦΕΑϾΐΉΑΓ΍ȱ̏ΉΑΉΏΣΝ΍ȱΗΓϟȱΘΉȱΎΙΑЗΔ΅
160 ΔΕϲΖȱ̖ΕЏΝΑаȱΘЗΑȱΓЄȱΘ΍ȱΐΉΘ΅ΘΕνΔ΋΍ȱΓЁΈвȱΦΏΉ·ϟΊΉ΍Ζа
Ύ΅ϠȱΈφȱΐΓ΍ȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϲΖȱΦΚ΅΍ΕφΗΉΗΌ΅΍ȱΦΔΉ΍ΏΉϧΖǰ
Й΍ȱσΔ΍ȱΔΓΏΏΤȱΐϱ·΋Η΅ǰȱΈϱΗ΅ΑȱΈνȱΐΓ΍ȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑǯ
ΓЁȱΐξΑȱΗΓϟȱΔΓΘΉȱϨΗΓΑȱσΛΝȱ·νΕ΅ΖȱϳΔΔϱΘвȱ̝Λ΅΍ΓϠ
̖ΕЏΝΑȱπΎΔνΕΗΝΗвȱΉЇȱΑ΅΍ϱΐΉΑΓΑȱΔΘΓΏϟΉΌΕΓΑа
165 ΦΏΏΤȱΘϲȱΐξΑȱΔΏΉϧΓΑȱΔΓΏΙΣϞΎΓΖȱΔΓΏνΐΓ΍Γ
ΛΉϧΕΉΖȱπΐ΅ϠȱΈ΍νΔΓΙΗваȱΦΘΤΕȱόΑȱΔΓΘΉȱΈ΅ΗΐϲΖȱϣΎ΋Θ΅΍ǰ
ΗΓϠȱΘϲȱ·νΕ΅ΖȱΔΓΏϿȱΐΉϧΊΓΑǰȱπ·АȱΈвȱϴΏϟ·ΓΑȱΘΉȱΚϟΏΓΑȱΘΉ
σΕΛΓΐвȱσΛΝΑȱπΔϠȱΑϛ΅ΖǰȱπΔΉϟȱΎΉȱΎΣΐΝȱΔΓΏΉΐϟΊΝΑǯ
ΑІΑȱΈвȱΉϨΐ΍ȱ̘Όϟ΋ΑȱΈвǰȱπΔΉϠȱώȱΔΓΏϿȱΚνΕΘΉΕϱΑȱπΗΘ΍Α
ILIADOS LIBER I 15
delegemus, aut Aiace, aut Idomeneo, aut Ulixe, aut te, Achilles,
inter omnes immanissime, qui Apollinem in Graecos pestilentia
grassantem precibus sacrificiisque exores».
Ad hunc Achilles truculento intuens aspectu:
«O vir», inquit, «ex dolo totus atque impudentia factus ac
genitus, et quis tibi Graecorum posthac libens pareat, alacerque
aut in expeditiones eat, aut proelium capessat? Neque vero ipse
privato in Troianos odio huc profectus sum pugnaturus in ultio-
nem illatae mihi ab illis iniuriae, quia vel agros meos vastaverint,
vel boum equorumque armenta regno abegerint, cum tantum
maris atque terrarum inter Phthiam Troiamque interiectum sit.
Tua tantum causa, impudentissime mortalium, huc navigavimus
– quicumque tecum huc navigavimus – ut tibi gratificaremur, ut
communem iniuriam ulcisceremur, Menelai pariter et tuam.
Horum tu, canino vir aspectu, horum nullam rationem habebis,
eosque pro nihilo putabis. Et tu quod per aerumnas belli manus
meae emeruerunt (nam in evertendis Troianorum oppidis plus
ego quam ceteri et opere et opibus praestiti), quodcumque mihi
ab omnibus tributum est, id tu mihi te per te erepturum minabe-
ris? Cum tu semper multo plura quam ego ex divisioine praeda-
rum manubiarumque sortiaris? Quippe maxima quaeque portio
ex omni praedae partitione tua est, mea vero exigua: quod mihi a
quocumque pro laboribus meis extorqueo, nihil surripio, nihil
exigo. Sed quantulumcumque a ceteris ultro libenterque defertur,
eo contentus sum. Quapropter, quandoquidem ita agere instituis,
en domum atque in Phthiam, quod multo mihi conducibilius est,
 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
170 ΓϥΎ΅ΈвȱϥΐΉΑȱΗϿΑȱΑ΋ΙΗϠȱΎΓΕΝΑϟΗ΍ΑǰȱΓЁΈνȱΗвȱϴϪΝ
πΑΌΣΈвȱΩΘ΍ΐΓΖȱπАΑȱΩΚΉΑΓΖȱΎ΅ϠȱΔΏΓІΘΓΑȱΦΚϾΒΉ΍Αǯ
ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑа
ΚΉІ·ΉȱΐΣΏвȱΉϥȱΘΓ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΔνΗΗΙΘ΅΍ǰȱΓЁΈνȱΗвȱσ·Ν·Ή
ΏϟΗΗΓΐ΅΍ȱΉϣΑΉΎвȱπΐΉϧΓȱΐνΑΉ΍ΑаȱΔΣΕвȱσΐΓ΍·ΉȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓ΍
175 ΓϣȱΎνȱΐΉȱΘ΍ΐφΗΓΙΗ΍ǰȱΐΣΏ΍ΗΘ΅ȱΈξȱΐ΋ΘϟΉΘ΅ȱ̉ΉϾΖǯ
σΛΌ΍ΗΘΓΖȱΈνȱΐΓϟȱπΗΗ΍ȱΈ΍ΓΘΕΉΚνΝΑȱΆ΅Η΍ΏφΝΑа
΅ϢΉϠȱ·ΣΕȱΘΓ΍ȱσΕ΍ΖȱΘΉȱΚϟΏ΋ȱΔϱΏΉΐΓϟȱΘΉȱΐΣΛ΅΍ȱΘΉа
ΉϢȱΐΣΏ΅ȱΎ΅ΕΘΉΕϱΖȱπΗΗ΍ǰȱΌΉϱΖȱΔΓΙȱΗΓϠȱΘϱȱ·вȱσΈΝΎΉΑа
ΓϥΎ΅ΈвȱϢАΑȱΗϿΑȱΑ΋ΙΗϟȱΘΉȱΗϛ΍ΖȱΎ΅ϠȱΗΓϧΖȱοΘΣΕΓ΍Η΍
180 ̏ΙΕΐ΍ΈϱΑΉΗΗ΍ΑȱΩΑ΅ΗΗΉǰȱΗνΌΉΑȱΈвȱπ·АȱΓЁΎȱΦΏΉ·ϟΊΝǰ
ΓЁΈвȱϷΌΓΐ΅΍ȱΎΓΘνΓΑΘΓΖаȱΦΔΉ΍ΏφΗΝȱΈνȱΘΓ΍ȱЙΈΉа
БΖȱσΐвȱΦΚ΅΍ΕΉϧΘ΅΍ȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ
ΘχΑȱΐξΑȱπ·АȱΗϿΑȱΑ΋ϪȱΘвȱπΐϛ΍ȱΎ΅ϠȱπΐΓϧΖȱοΘΣΕΓ΍Η΍
ΔνΐΜΝǰȱπ·АȱΈνȱΎвȱΩ·Νȱ̅Ε΍Η΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑ
185 ΅ЁΘϲΖȱϢАΑȱΎΏ΍Ηϟ΋ΑȱΈξȱΘϲȱΗϲΑȱ·νΕ΅ΖȱϷΚΕвȱπЊȱΉϢΈϛ΍Ζ
ϵΗΗΓΑȱΚνΕΘΉΕϱΖȱΉϢΐ΍ȱΗνΌΉΑǰȱΗΘΙ·ν΋΍ȱΈξȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓΖ
ϨΗΓΑȱπΐΓϠȱΚΣΗΌ΅΍ȱΎ΅ϠȱϳΐΓ΍ΝΌφΐΉΑ΅΍ȱΩΑΘ΋Αǯ
ЙΖȱΚΣΘΓаȱ̓΋ΏΉϪΝΑ΍ȱΈвȱΩΛΓΖȱ·νΑΉΘв, πΑȱΈνȱΓϡȱώΘΓΕ
ΗΘφΌΉΗΗ΍ΑȱΏ΅ΗϟΓ΍Η΍ȱΈ΍ΣΑΈ΍Λ΅ȱΐΉΕΐφΕ΍ΒΉΑǰ
190 ύȱϵȱ·ΉȱΚΣΗ·΅ΑΓΑȱϴΒϿȱπΕΙΗΗΣΐΉΑΓΖȱΔ΅ΕΤȱΐ΋ΕΓІ
ΘΓϿΖȱΐξΑȱΦΑ΅ΗΘφΗΉ΍ΉΑǰȱϳȱΈвȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΑȱπΑ΅ΕϟΊΓ΍ǰ
ώΉȱΛϱΏΓΑȱΔ΅ϾΗΉ΍ΉΑȱπΕ΋ΘϾΗΉ΍νȱΘΉȱΌΙΐϱΑǯ
ϏΓΖȱϳȱΘ΅ІΌвȱГΕΐ΅΍ΑΉȱΎ΅ΘΤȱΚΕνΑ΅ȱΎ΅ϠȱΎ΅ΘΤȱΌΙΐϱΑǰ
ρΏΎΉΘΓȱΈвȱπΎȱΎΓΏΉΓϧΓȱΐν·΅ȱΒϟΚΓΖǰȱώΏΌΉȱΈвȱ̝ΌφΑ΋
ILIADOS LIBER I 17
quam hic manere, abeo. Neque vero opinor, me ob denegatum
honorem hinc profecto, magnas te opes ac divitias adepturum».
Tunc Agamemnon:
«Abi hinc», inquit, «quam maturrime, si tua voluntas fert. Nec
enim, ut mea causa remaneas, orabo: ne hoc expectes. Non eris
mecum tu? Erunt alii complures, qui mihi, non uti tu facis, reve-
rentiam praestabunt. Erit certe, quod videlicet pretium est,
Iuppiter optimus maximus. Tu vero, ut scias, inter omnes reges
mihi es maxime invisus, quem nihil iuvat, nisi pugna, nisi rixae,
nisi bella, qui autem singulari praeter ceteros robore praeditus es.
Id vero non tu tibi, sed dii dederunt. Abi igitur in patriam cum
sociis, atque ibi inter tuos Myrmidonas, si vis, imperium exerce.
Nam id te facere inter alios atque hoc loci non licebit, ubi ego, qua
sum dignitate atque imperio, te nihili facio prorsusque contemno.
Ideoque iratum te nec rogo, ut maneas, nec teneo. Illud tamen
minitans praedixisse volo: quemadmodum Apollo mihi aufert
eam, quae forte mihi obtigerat, sic ego eam, quae tibi forte obti-
git, auferam. Et ut Chryseidam a tabernaculo meo eductam ad
patrem nunc remittam, sic Briseidam a tuo tabernaculo abduc-
tam, in meoque collocabo, ut et tu intellegas, quantopere ego te
antecello, et ceteri posthac pari fronte mecum colloqui reformi-
dent ac meis vel dictis vel factis se opponere».
Haec Agamemnon, quibus Achilles auditis excandescens hae-
sitabat animo utrum districto, quem ad latus habebat, gladio,
irruens terrefacto perturbatoque consessu, Agamemnonem truci-
daret, an iracundiam cohiberet dolorique imperaret. Iamque,
dum secum deliberat, gladium eduxerat. Sed Pallas protinus
 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
195 ΓЁΕ΅ΑϱΌΉΑаȱΔΕϲȱ·ΤΕȱϏΎΉȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋
ΩΐΚΝȱϳΐЗΖȱΌΙΐЗ΍ȱΚ΍ΏνΓΙΗΣȱΘΉȱΎ΋ΈΓΐνΑ΋ȱΘΉа
ΗΘϛȱΈвȱϷΔ΍ΌΉΑǰȱΒ΅ΑΌϛΖȱΈξȱΎϱΐ΋ΖȱρΏΉȱ̓΋ΏΉϪΝΑ΅
ΓϥΝ΍ȱΚ΅΍ΑΓΐνΑ΋аȱΘЗΑȱΈвȱΩΏΏΝΑȱΓЄȱΘ΍ΖȱϳΕκΘΓа
ΌΣΐΆ΋ΗΉΑȱΈвȱ̝Λ΍ΏΉϾΖǰȱΐΉΘΤȱΈвȱπΘΕΣΔΉΘвǰȱ΅ЁΘϟΎ΅ȱΈв σ·ΑΝ
200 ̓΅ΏΏΣΈвȱ̝Ό΋Α΅ϟ΋ΑаȱΈΉ΍ΑАȱΈνȱΓϡȱϷΗΗΉȱΚΣ΅ΑΌΉΑа
Ύ΅ϟȱΐ΍ΑȱΚΝΑφΗ΅ΖȱσΔΉ΅ȱΔΘΉΕϱΉΑΘ΅ȱΔΕΓΗ΋ϾΈ΅а
ΘϟΔΘвȱ΅ЇΘвȱ΅Ϣ·΍ϱΛΓ΍Γȱ̇΍ϲΖȱΘνΎΓΖȱΉϢΏφΏΓΙΌ΅ΖDz
ώȱϣΑ΅ȱЂΆΕ΍ΑȱϥΈ΋΍ȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑΓΖȱ̝ΘΕΉϪΈ΅ΓDz
ΦΏΏвȱσΎȱΘΓ΍ πΕνΝǰȱΘϲȱΈξȱΎ΅ϠȱΘΉΏνΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝа
205 Ϗ΍ΖȱЀΔΉΕΓΔΏϟ΋΍Η΍ȱΘΣΛвȱΩΑȱΔΓΘΉȱΌΙΐϲΑȱϴΏνΗΗ΋΍ǯ
ΘϲΑȱΈвȱ΅ЇΘΉȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉȱΌΉΤȱ·Ώ΅ΙΎЗΔ΍Ζȱ̝ΌφΑ΋а
ώΏΌΓΑȱπ·АȱΔ΅ϾΗΓΙΗ΅ȱΘϲȱΗϲΑȱΐνΑΓΖǰȱ΅ϥȱΎΉȱΔϟΌ΋΅΍ǰ
ΓЁΕ΅ΑϱΌΉΑаȱΔΕϲȱΈνȱΐвȱϏΎΉȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋
ΩΐΚΝȱϳΐЗΖȱΌΙΐЗ΍ȱΚ΍ΏνΓΙΗΣȱΘΉȱΎ΋ΈΓΐνΑ΋ȱΘΉа
210 ΦΏΏвȱΩ·ΉȱΏϛ·вȱσΕ΍ΈΓΖǰȱΐ΋ΈξȱΒϟΚΓΖȱρΏΎΉΓȱΛΉ΍Εϟа
ΦΏΏвȱόΘΓ΍ȱσΔΉΗ΍ΑȱΐξΑȱϴΑΉϟΈ΍ΗΓΑȱБΖȱσΗΉΘ΅ϟȱΔΉΕа
ЙΈΉȱ·ΤΕȱπΒΉΕνΝǰȱΘϲȱΈξȱΎ΅ϠȱΘΉΘΉΏΉΗΐνΑΓΑȱσΗΘ΅΍а
Ύ΅ϟȱΔΓΘνȱΘΓ΍ȱΘΕϠΖȱΘϱΗΗ΅ȱΔ΅ΕνΗΗΉΘ΅΍ȱΦ·Ώ΅ΤȱΈЗΕ΅
ЂΆΕ΍ΓΖȱΉϣΑΉΎ΅ȱΘϛΗΈΉаȱΗϿȱΈвȱϥΗΛΉΓǰȱΔΉϟΌΉΓȱΈвȱψΐϧΑǯ
215 ΘχΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
ΛΕχȱΐξΑȱΗΚΝϪΘΉΕϱΑȱ·ΉȱΌΉΤȱσΔΓΖȱΉϢΕϾΗΗ΅ΗΌ΅΍
Ύ΅ϠȱΐΣΏ΅ȱΔΉΕȱΌΙΐЗ΍ȱΎΉΛΓΏΝΐνΑΓΑаȱЙΖȱ·ΤΕȱΩΐΉ΍ΑΓΑа
ϵΖȱΎΉȱΌΉΓϧΖȱπΔ΍ΔΉϟΌ΋Θ΅΍ȱΐΣΏ΅ȱΘвȱσΎΏΙΓΑȱ΅ЁΘΓІǯ
ώȱΎ΅ϠȱπΔвȱΦΕ·ΙΕν΋΍ȱΎЏΔ΋΍ȱΗΛνΌΉȱΛΉϧΕ΅ȱΆ΅ΕΉϧ΅Αǰ
ILIADOS LIBER I 19
caelo delapsa praesto fuit (adierat namque ipsam Iuno utque
huic rei opem ferret oraverat, siquidem ambos pari sollicitudine
ac charitate prosequebatur). Haec igitur, ubi a tergo iuveni astitit,
nulli alii conspicienda quam illi, rutilam eius comam prehendit.
Ad cuius tactum aspectumque expavescens Achilles cum respe-
xisset, in deamque oculos horribili quodam ardore suffusos
intendisset, Palladam confestim esse cognovit, atque ipsam com-
pellans ita inquit:
«Quid tandem huc magno Iove sata venisti? An ut ignomi-
niam Agamemnonis conspicias? Quam hoc ferro accepturus est
pro ea, quam ego ab ipso accepi. Insolentissima enim huius
superbia facit, ut ei statim offeram mortem, quam nequaquam
poterit effugere, ita in ipsum iracundia incensus sum».
Cui Pallas respondens:
«Non veni», inquit, «a caelo, Achilles, ut te iratum in ultionem
iniuriae acceptae erumpere videam, sed ut iracundiam tuam
compescam. Nec hoc mea tamen sponte, verum etiam Iunonis
admonitu, quae me ut huc accurrerem hortata est. Siquidem
utrumque pari sollicitudine ac charitate prosequitur. Quare
acquiesce nostro consilio, cohibe impetum animi, reconde gla-
dium: verbis tuam causam age, non ferro. Intra convicia irascere,
hactenus ultioni liceat. Atque ego quo nobis facilius pareas furo-
remque mitiges, attende quid dicam. Aderit tempus (crede
Palladi affirmanti) quando ille ad leniendam hanc offensam ultro
tibi triplo plura, ac triplo potiora deferet dona».
Tum Achilles haud illi adversaturus:
«Et si», inquit, «dea, certum iam mihi erat de hoc homine sup-
plicium sumere, nobis tamen, quam affectibus obtemperare, non
modo decentius est, sed etiam utilius. Qui enim voluntati deo-
rum paret, hunc dii ipsi praecipue exaudiunt».
Haec dicens ensem argenteo capulo in vaginam recondidit.
20 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
220 ΪΜȱΈвȱπΖȱΎΓΙΏΉϲΑȱИΗΉȱΐν·΅ȱΒϟΚΓΖǰȱΓЁΈвȱΦΔϟΌ΋ΗΉ
ΐϾΌΝ΍ȱ̝Ό΋Α΅ϟ΋ΖаȱϋȱΈвȱ̒ЄΏΙΐΔΓΑȱΈξȱΆΉΆφΎΉ΍
ΈЏΐ΅ΘвȱπΖȱ΅Ϣ·΍ϱΛΓ΍Γȱ̇΍ϲΖȱΐΉΘΤȱΈ΅ϟΐΓΑ΅ΖȱΩΏΏΓΙΖǯ
̓΋ΏΉϪΈ΋ΖȱΈвȱπΒ΅ІΘ΍ΖȱΦΘ΅ΕΘ΋ΕΓϧΖȱπΔνΉΗΗ΍Α
̝ΘΕΉϪΈ΋ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉǰȱΎ΅ϠȱΓЄȱΔΝȱΏϛ·ΉȱΛϱΏΓ΍Γа
225 ΓϢΑΓΆ΅ΕνΖǰȱΎΙΑϲΖȱϷΐΐ΅ΘвȱσΛΝΑǰȱΎΕ΅Έϟ΋ΑȱΈвȱπΏΣΚΓ΍Γǰ
ΓЄΘνȱΔΓΘвȱπΖȱΔϱΏΉΐΓΑȱΧΐ΅ȱΏ΅З΍ȱΌΝΕ΋ΛΌϛΑ΅΍
ΓЄΘΉȱΏϱΛΓΑȱΈвȱϢνΑ΅΍ȱΗϿΑȱΦΕ΍ΗΘφΉΗΗ΍Αȱ̝Λ΅΍ЗΑ
ΘνΘΏ΋Ύ΅ΖȱΌΙΐЗ΍аȱΘϲȱΈνȱΘΓ΍ȱΎχΕȱΉϥΈΉΘ΅΍ȱΉϨΑ΅΍ǯ
ώȱΔΓΏϿȱΏЏϞϱΑ πΗΘ΍ȱΎ΅ΘΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑ
230 ΈЗΕвȱΦΔΓ΅΍ΕΉϧΗΌ΅΍ȱϵΖȱΘ΍ΖȱΗνΌΉΑȱΦΑΘϟΓΑȱΉϥΔ΋΍а
Έ΋ΐΓΆϱΕΓΖȱΆ΅Η΍ΏΉϿΖȱπΔΉϠȱΓЁΘ΍Έ΅ΑΓϧΗ΍ΑȱΦΑΣΗΗΉ΍Ζа
ώȱ·ΤΕȱΪΑȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΑІΑȱЂΗΘ΅Θ΅ȱΏΝΆφΗ΅΍Γǯ
ΦΏΏвȱσΎȱΘΓ΍ȱπΕνΝȱΎ΅ϠȱπΔϠȱΐν·΅ΑȱϵΕΎΓΑȱϴΐΓІΐ΅΍а
Α΅ϠȱΐΤȱΘϱΈΉȱΗΎϛΔΘΕΓΑǰȱΘϲȱΐξΑȱΓЄȱΔΓΘΉȱΚϾΏΏ΅ȱΎ΅ϠȱϷΊΓΙΖ
235 ΚϾΗΉ΍ǰȱπΔΉϠȱΈχȱΔΕЗΘ΅ȱΘΓΐχΑȱπΑȱϷΕΉΗΗ΍ȱΏνΏΓ΍ΔΉΑǰ
ΓЁΈвȱΦΑ΅Ό΋ΏφΗΉ΍аȱΔΉΕϠȱ·ΣΕȱϹΣȱοȱΛ΅ΏΎϲΖȱσΏΉΜΉ
ΚϾΏΏΣȱΘΉȱΎ΅ϠȱΚΏΓ΍ϱΑаȱΑІΑȱ΅ЇΘνȱΐ΍ΑȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑ
πΑȱΔ΅ΏΣΐ΋΍ΖȱΚΓΕνΓΙΗ΍ȱΈ΍Ύ΅ΗΔϱΏΓ΍ǰȱΓϣȱΘΉȱΌνΐ΍ΗΘ΅Ζ
ΔΕϲΖȱ̇΍ϲΖȱΉϢΕϾ΅Θ΅΍аȱϳȱΈνȱΘΓ΍ȱΐν·΅ΖȱσΗΗΉΘ΅΍ȱϵΕΎΓΖа
240 ώȱΔΓΘвȱ̝Λ΍ΏΏϛΓΖȱΔΓΌχȱϣΒΉΘ΅΍ȱΙϩ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑ
ΗϾΐΔ΅ΑΘ΅ΖаȱΘϱΘΉȱΈвȱΓЄȱΘ΍ȱΈΙΑφΗΉ΅΍ȱΦΛΑϾΐΉΑϱΖȱΔΉΕ
ΛΕ΅΍ΗΐΉϧΑǰȱΉЇΘвȱΪΑȱΔΓΏΏΓϠȱЀΚвȱ̸ΎΘΓΕΓΖȱΦΑΈΕΓΚϱΑΓ΍Γ
ΌΑφΗΎΓΑΘΉΖȱΔϟΔΘΝΗ΍аȱΗϿȱΈвȱσΑΈΓΌ΍ȱΌΙΐϲΑȱΦΐϾΒΉ΍Ζ
ΛΝϱΐΉΑΓΖȱϵȱΘвȱΩΕ΍ΗΘΓΑȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΓЁΈξΑȱσΘ΍Η΅Ζǯ
ILIADOS LIBER I 21
Pallas vero ipsa in caelestes domos ad Iovem atque ad alios
daemones se recepit. Nihil tamen minus Achilles Agamemnonem,
non sedato iracundiae fervore, rursus maledictis aggreditur:
«Vino madens, caninum rictum, cervinum cor habes, cui num-
quam tantum animi fuit, ut vel cum toto exercitu armatus proe-
lium inires, vel cum strenuis loca insidiis apta obsideres. Et sapis,
illud optimum factu putas, ad tentoria manere, ac spoliare socios
portione sua, si qui tibi contradicere audeant: rex populi devora-
tor, quia si hi quibus praesides aliqua essent indole, Graecae et
masculae virtutis, hodie profecto finem faceres iniuras nobis ac
contumelias componendi. Equidem testor tibi, et ut ne quid dubi-
tes – quod est praecipuum – iuiurandum interponam, per hoc
sceptrum Graiorum principum in iure populis dicundo et in
custodiendis ex Iove legibus insigne: quod, quemadmodum hoc,
postquam e sua arbore recisum et manu artificis dolatum ac
fabricatum est, numquam ramos proferet, numquam frondes
emittet, numquam postremo reviviscet, sic numquam Achillem
Graiorum desiderium capiet, nec ulla horum necessitas adducet,
quo ipsos ab homicidae Hectoris manibus confectos eripiam, ut
tu tecum afflicteris, quia nullam eis opem afferre possis et tanto
poenitentiae dolore rumparis, qui praestantissimum inter omnes
Graeciae viros pro nihilo habendum tibi putasti».
22 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
245 ЙΖȱΚΣΘΓȱ̓΋ΏΉϪΈ΋ΖǰȱΔΓΘϠȱΈξȱΗΎϛΔΘΕΓΑȱΆΣΏΉȱ·΅ϟ΋΍
ΛΕΙΗΉϟΓ΍ΖȱϊΏΓ΍Η΍ȱΔΉΔ΅ΕΐνΑΓΑǰȱρΊΉΘΓȱΈвȱ΅ЁΘϱΖа
̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΈвȱοΘνΕΝΌΉΑȱπΐφΑ΍ΉаȱΘΓϧΗ΍ȱΈξȱ̐νΗΘΝΕ
ψΈΙΉΔχΖȱΦΑϱΕΓΙΗΉȱΏ΍·ϿΖȱ̓ΙΏϟΝΑȱΦ·ΓΕ΋ΘφΖǰ
ΘΓІȱΎ΅ϠȱΦΔϲȱ·ΏЏΗΗ΋ΖȱΐνΏ΍ΘΓΖȱ·ΏΙΎϟΝΑȱϹνΉΑȱ΅ЁΈφа
250 ΘЗ΍ȱΈвȱόΈ΋ȱΈϾΓȱΐξΑȱ·ΉΑΉ΅ϠȱΐΉΕϱΔΝΑȱΦΑΌΕЏΔΝΑ
πΚΌϟ΅ΌвǰȱΓϣȱΓϡȱΔΕϱΗΌΉΑȱΧΐ΅ȱΘΕΣΚΉΑȱωΈвȱπ·νΑΓΑΘΓ
πΑȱ̓ϾΏΝ΍ȱω·΅Όν΋΍ǰȱΐΉΘΤȱΈξȱΘΕ΍ΘΣΘΓ΍Η΍ΑȱΩΑ΅ΗΗΉΑа
ϵȱΗΚ΍ΑȱπϿȱΚΕΓΑνΝΑȱΦ·ΓΕφΗ΅ΘΓȱΎ΅ϠȱΐΉΘνΉ΍ΔΉΑа
ИȱΔϱΔΓ΍ȱώȱΐν·΅ȱΔνΑΌΓΖȱ̝Λ΅΍ϪΈ΅ȱ·΅ϧ΅ΑȱϡΎΣΑΉ΍а
255 ώȱΎΉΑȱ·΋ΌφΗ΅΍ȱ̓Εϟ΅ΐΓΖȱ̓Ε΍ΣΐΓ΍ϱȱΘΉȱΔ΅ϧΈΉΖ
ΩΏΏΓ΍ȱΘΉȱ̖ΕЗΉΖȱΐν·΅ȱΎΉΑȱΎΉΛ΅ΕΓϟ΅ΘΓȱΌΙΐЗ΍
ΉϢȱΗΚЗϞΑȱΘΣΈΉȱΔΣΑΘ΅ȱΔΙΌΓϟ΅ΘΓȱΐ΅ΕΑ΅ΐνΑΓ΍ϞΑǰ
ΓϤȱΔΉΕϠȱΐξΑȱΆΓΙΏχΑȱ̇΅Α΅ЗΑǰȱΔΉΕϠȱΈвȱπΗΘξȱΐΣΛΉΗΌ΅΍ǯ
ΦΏΏΤȱΔϟΌΉΗΌваȱΩΐΚΝȱΈξȱΑΉΝΘνΕΝȱπΗΘϲΑȱπΐΉϧΓа
260 όΈ΋ȱ·ΣΕȱΔΓΘв π·АȱΎ΅ϠȱΦΕΉϟΓΗ΍ΑȱωνȱΔΉΕȱЀΐϧΑ
ΦΑΈΕΣΗ΍ΑȱБΐϟΏ΋Η΅ǰȱΎ΅ϠȱΓЄȱΔΓΘνȱΐвȱΓϣȱ·вȱΦΌνΕ΍ΊΓΑǯ
ΓЁȱ·ΣΕȱΔΝȱΘΓϟΓΙΖȱϥΈΓΑȱΦΑνΕ΅ΖȱΓЁΈξȱϥΈΝΐ΅΍ǰ
ΓϩΓΑȱ̓Ή΍ΕϟΌΓϱΑȱΘΉȱ̇ΕϾ΅ΑΘΣȱΘΉȱΔΓ΍ΐνΑ΅ȱΏ΅ЗΑ
̍΅΍Αν΅ȱΘвȱ̳ΒΣΈ΍ϱΑȱΘΉȱΎ΅ϠȱΦΑΘϟΌΉΓΑȱ̓ΓΏϾΚ΋ΐΓΑ
265 ̋΋Ην΅ȱΘвȱ̄Ϣ·ΉϪΈ΋ΑǰȱπΔ΍ΉϟΎΉΏΓΑȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍Αа
ΎΣΕΘ΍ΗΘΓ΍ȱΈχȱΎΉϧΑΓ΍ȱπΔ΍ΛΌΓΑϟΝΑȱΘΕΣΚΉΑȱΦΑΈΕЗΑа
ΎΣΕΘ΍ΗΘΓ΍ȱΐξΑȱσΗ΅ΑȱΎ΅ϠȱΎ΅ΕΘϟΗΘΓ΍ΖȱπΐΣΛΓΑΘΓ
Κ΋ΕΗϠΑȱϴΕΉΗΎЏ΍Γ΍Η΍ȱΎ΅ϠȱπΎΔΣ·ΏΝΖȱΦΔϱΏΉΗΗ΅Αǯ
Ύ΅ϠȱΐξΑȱΘΓϧΗ΍Αȱπ·АȱΐΉΌΓΐϟΏΉΓΑȱπΎȱ̓ϾΏΓΙȱπΏΌАΑ
ILIADOS LIBER I 23
Haec cum dixisset, sceptrum ipsum aureis clavis distinctum
humi abiecit ac resedit. Agamemnone autem et ipso pro se insa-
nire incipiente, surrexit Nestor, Pyliorum et imperio et facundia
longe princeps, cuius ex ore dulcior melle fluebat oratio, vir
sapientia simul et annis gravis, siquidem tertiam iam aetatem
hominum vivebat, et cum multis, qui iam decesserant, una flo-
ruerat. Hic itaque ad eos, ut erat maturus:
«O indignum facinus», inquit, «quanto maerore ac luctu
omnis Graecia afficietur, quanto gaudio Priamus cum filiis reli-
quisque Troianis, cum nuntium acceperint vos (qui et consilio et
armis ceteros antecellitis) digladiari atque seditionibus intestinis
laborare. Sed acquiescite, quaeso, uterque consiliis meis, qui utro-
que vestrum natu sum grandior, cuius consilium numquam a
praestantioribus viris, quam vos estis, repudiatum est. Neque
enim tales viros aut videre mihi contigit, aut audire, quales illi
fuerunt, cum quibus familiariter vixi: Pirithous, Dryas, Theseus,
Caeneus, Exadius, Polyphemus, diis immortalibus comparandi,
nedum omnium mortalium fortissimi, et qui cum fortissimis cen-
tauris montium incolis acerrime belligeraverunt. Iis ego procul
usque a Pylo evocatus auxilio veni, cumque ipsis in bello versa-
24 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
270 Θ΋ΏϱΌΉΑȱπΒȱΦΔϟ΋Ζȱ·΅ϟ΋ΖаȱΎ΅ΏνΗ΅ΑΘΓȱ·ΤΕȱ΅ЁΘΓϟа
Ύ΅Ϡȱΐ΅Λϱΐ΋ΑȱΎ΅Θвȱσΐвȱ΅ЁΘϲΑȱπ·ЏаȱΎΉϟΑΓ΍Η΍ȱΈвȱΪΑȱΓЄȱΘ΍Ζ
ΘЗΑȱΓϤȱΑІΑȱΆΕΓΘΓϟȱΉϢΗ΍ΑȱπΔ΍ΛΌϱΑ΍Γ΍ȱΐ΅ΛνΓ΍ΘΓа
Ύ΅ϠȱΐνΑȱΐΉΙȱΆΓΙΏνΝΑȱΒϾΑ΍ΉΑȱΔΉϟΌΓΑΘϱȱΘΉȱΐϾΌΝ΍а
ΦΏΏΤȱΔϟΌΉΗΌΉȱΎ΅Ϡ ЄΐΐΉΖǰȱπΔΉϠȱΔΉϟΌΉΗΌ΅΍ȱΩΐΉ΍ΑΓΑа
275 ΐφΘΉȱΗϿȱΘϱΑΈвȱΦ·΅ΌϱΖȱΔΉΕȱπАΑȱΦΔΓ΅ϟΕΉΓȱΎΓϾΕ΋Αǰ
ΦΏΏвȱσ΅ȱГΖȱΓϡȱΔΕЗΘ΅ȱΈϱΗ΅Αȱ·νΕ΅ΖȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑа
ΐφΘΉȱΗϿȱ̓΋ΏΉϟΈ΋ȱσΌΉΏвȱπΕ΍ΊνΐΉΑ΅΍ȱΆ΅Η΍ΏϛϞ
ΦΑΘ΍Άϟ΋ΑǰȱπΔΉϠȱΓЄȱΔΓΌвȱϳΐΓϟ΋ΖȱσΐΐΓΕΉȱΘ΍ΐϛΖ
ΗΎ΋ΔΘΓІΛΓΖȱΆ΅Η΍ΏΉϾΖǰȱЙ΍ȱΘΉȱ̉ΉϿΖȱΎІΈΓΖȱσΈΝΎΉΑǯ
280 ΉϢȱΈξȱΗϿȱΎ΅ΕΘΉΕϱΖȱπΗΗ΍ȱΌΉΤȱΈνȱΗΉȱ·ΉϟΑ΅ΘΓȱΐφΘ΋Εǰ
ΦΏΏвȱϵȱ·ΉȱΚνΕΘΉΕϱΖȱπΗΘ΍ΑȱπΔΉϠȱΔΏΉϱΑΉΗΗ΍ΑȱΦΑΣΗΗΉ΍ǯ
̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΗϿȱΈξȱΔ΅ІΉȱΘΉϲΑȱΐνΑΓΖаȱ΅ЁΘΤΕȱσ·Ν·Ή
ΏϟΗΗΓΐвȱ̝Λ΍ΏΏϛϞȱΐΉΌνΐΉΑȱΛϱΏΓΑǰȱ϶Ζȱΐν·΅ȱΔκΗ΍Α
ρΕΎΓΖȱ̝Λ΅΍ΓϧΗ΍ΑȱΔνΏΉΘ΅΍ȱΔΓΏνΐΓ΍ΓȱΎ΅ΎΓϧΓǯ
285 ΘϲΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑа
Α΅ϠȱΈχȱΘ΅ІΘΣȱ·ΉȱΔΣΑΘ΅ȱ·νΕΓΑȱΎ΅ΘΤȱΐΓϧΕ΅ΑȱσΉ΍ΔΉΖа
ΦΏΏвȱϵΈвȱΦΑχΕȱπΌνΏΉ΍ȱΔΉΕϠȱΔΣΑΘΝΑȱσΐΐΉΑ΅΍ȱΩΏΏΝΑǰ
ΔΣΑΘΝΑȱΐξΑȱΎΕ΅ΘνΉ΍ΑȱπΌνΏΉ΍ǰȱΔΣΑΘΉΗΗ΍ȱΈвȱΦΑΣΗΗΉ΍Αǰ
ΔκΗ΍ȱΈξȱΗ΋ΐ΅ϟΑΉ΍ΑǰȱΧȱΘ΍ΑвȱΓЁȱΔΉϟΗΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝа
290 ΉϢȱΈνȱΐ΍Αȱ΅ϢΛΐ΋ΘχΑȱσΌΉΗ΅ΑȱΌΉΓϠȱ΅ϢξΑȱπϱΑΘΉΖ
ΘΓЄΑΉΎΣȱΓϡȱΔΕΓΌνΓΙΗ΍ΑȱϴΑΉϟΈΉ΅ȱΐΙΌφΗ΅ΗΌ΅΍Dz
ΘϲΑȱΈвȱΩΕвȱЀΔΓΆΏφΈ΋ΑȱωΐΉϟΆΉΘΓȱΈϧΓΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
ώȱ·ΣΕȱΎΉΑȱΈΉ΍ΏϱΖȱΘΉȱΎ΅ϠȱΓЁΘ΍Έ΅ΑϲΖȱΎ΅ΏΉΓϟΐ΋Α
ΉϢȱΈχȱΗΓϠȱΔκΑȱσΕ·ΓΑȱЀΔΉϟΒΓΐ΅΍ȱϵΘΘϟȱΎΉΑȱΉϥΔ΋΍Ζа
ILIADOS LIBER I 25
tus sum, ita ut corporis et animi viribus egregiam operam nava-
verim adversus eos, cum quibus nemo horum, qui nunc vivunt,
auderet conserere manus. Quia, si fortiores nobis saepe me con-
sulebant, libenterque consiliis obtemperabant meis, debetis et vos
(erit enim et amborum utilitate) admonenti mihi acquiescere.
Igitur neque tu, Agamemnon, potentia tua fretus, praeripias huic
puellam, quam Graii in honorem ei atque in partem praedae
dederunt, sed sine ipsum potiri, quod suum est. Neque tu,
Achilles, velis ex aequo cum rege contendere, cui ab ipso Iove
haec, qualis numquam alteri, est collata dignatio. Et si tu corpo-
ris viribus antestas, et dea matre es genitus, hic tamen potentior
est, quia in plures imperium obtinet. Quare tu quidem,
Agamemnon, desine in hunc irasci, ego vero reconciliare ipsum
precibus conabor, quippe qui maximus in proeliis est murus cete-
rorum Graecorum».
Ad hunc respondens Agamemnon:
«Recte ista, senex, et vere commemoras. Ceterum hic vir inter
cunctos ulterius excellere, omnes vincere, omnibus dominari,
omnibus imperare vult: qua spe, ut reor, frustrabitur. Nam si ei
dii dederunt, ut omnibus in bello praestaret, num ideo, ut omni-
bus probra ingerere posset, dederunt?».
Ad quem Achilles, interpellato illius sermone:
«An», inquit, «ego committerem ut timidus et nullius pretii
vocer si omnibus, quaecumque tu mihi iniunxeris, dicto audiens
26 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
295 ΩΏΏΓ΍Η΍ΑȱΈχȱΘ΅ІΘвȱπΔ΍ΘνΏΏΉΓǰȱΐχȱ·ΤΕȱσΐΓ΍·Ή
Ηφΐ΅΍ΑваȱΓЁȱ·ΤΕȱσ·Ν·вȱσΘ΍ȱΗΓϠȱΔΉϟΗΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝǯ
ΩΏΏΓȱΈνȱΘΓ΍ȱπΕνΝǰȱΗϿȱΈвȱπΑϠȱΚΕΉΗϠȱΆΣΏΏΉΓȱΗϛ΍Η΍а
ΛΉΕΗϠȱΐξΑȱΓЄȱΘΓ΍ȱσ·Ν·Ήȱΐ΅ΛφΗΓΐ΅΍ȱΉϣΑΉΎ΅ȱΎΓϾΕ΋Ζ
ΓЄΘΉȱΗΓϠȱΓЄΘνȱΘΝ΍ȱΩΏΏΝ΍ǰȱπΔΉϟȱΐвȱΦΚνΏΉΗΌνȱ·ΉȱΈϱΑΘΉΖа
300 ΘЗΑȱΈвȱΩΏΏΝΑȱΧȱΐΓϟȱπΗΘ΍ȱΌΓϛ΍ȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ϫȱΐΉΏ΅ϟΑ΋΍
ΘЗΑȱΓЁΎȱΩΑȱΘ΍ȱΚνΕΓ΍ΖȱΦΑΉΏАΑȱΦνΎΓΑΘΓΖȱπΐΉϧΓа
ΉϢȱΈвȱΩ·ΉȱΐχΑȱΔΉϟΕ΋Η΅΍ȱϣΑ΅ȱ·ΑЏΝΗ΍ȱΎ΅ϠȱΓϣΈΉа
΅ϨΜΣȱΘΓ΍ȱ΅ϩΐ΅ȱΎΉΏ΅΍ΑϲΑȱπΕΝφΗΉ΍ȱΔΉΕϠȱΈΓΙΕϟǯ
ЙΖȱΘЏȱ·вȱΦΑΘ΍ΆϟΓ΍Η΍ȱΐ΅ΛΉΗΗ΅ΐνΑΝȱπΔνΉΗΗ΍Α
305 ΦΑΗΘφΘ΋ΑǰȱΏІΗ΅ΑȱΈвȱΦ·ΓΕχΑȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠΑȱ̝Λ΅΍ЗΑа
̓΋ΏΉϪΈ΋ΖȱΐξΑȱπΔϠȱΎΏ΍Ηϟ΅ΖȱΎ΅ϠȱΑϛ΅ΖȱπϪΗ΅Ζ
όϞΉȱΗϾΑȱΘΉȱ̏ΉΑΓ΍Θ΍ΣΈ΋΍ȱΎ΅ϠȱΓϩΖȱοΘΣΕΓ΍Η΍Αа
̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΈвȱΩΕ΅ȱΑϛ΅ȱΌΓχΑȱΧΏ΅ȱΈξȱΔΕΓνΕΙΗΗΉΑǰ
πΑȱΈвȱπΕνΘ΅ΖȱσΎΕ΍ΑΉΑȱπΉϟΎΓΗ΍ΑǰȱπΖȱΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α
310 ΆϛΗΉȱΌΉЗ΍ǰȱΦΑΤȱΈξȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑ
ΉϩΗΉΑȱΩ·ΝΑаȱπΑȱΈвȱΦΕΛϲΖȱσΆ΋ȱΔΓΏϾΐ΋Θ΍Ζȱ͞ΈΙΗΗΉϾΖǯ
ΓϤȱΐξΑȱσΔΉ΍ΘвȱΦΑ΅ΆΣΑΘΉΖȱπΔνΔΏΉΓΑȱЀ·ΕΤȱΎνΏΉΙΌ΅ǰ
Ώ΅ΓϿΖȱΈвȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΦΔΓΏΙΐ΅ϟΑΉΗΌ΅΍ȱΩΑΝ·ΉΑа
ΓϤȱΈвȱΦΔΉΏΙΐ΅ϟΑΓΑΘΓȱΎ΅ϠȱΉϢΖȱΧΏ΅ȱΏϾΐ΅Θ΅ȱΆΣΏΏΓΑǰ
315 ρΕΈΓΑȱΈвȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΍ȱΘΉΏ΋νΗΗ΅ΖȱοΎ΅ΘϱΐΆ΅Ζ
Θ΅ϾΕΝΑȱωΈвȱ΅Ϣ·ЗΑȱΔ΅ΕΤȱΌϧΑвȱΥΏϲΖȱΦΘΕΙ·νΘΓ΍Γа
ΎΑϟΗ΋ȱΈвȱΓЁΕ΅ΑϲΑȱϩΎΉΑȱοΏ΍ΗΗΓΐνΑ΋ȱΔΉΕϠȱΎ΅ΔΑЗ΍ǯ
ЙΖȱΓϤȱΐξΑȱΘΤȱΔνΑΓΑΘΓȱΎ΅ΘΤȱΗΘΕ΅ΘϱΑаȱΓЁΈвȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ
Ώϛ·вȱσΕ΍ΈΓΖȱΘχΑȱΔΕЗΘΓΑȱπΔ΋ΔΉϟΏ΋Ηвȱ̝Λ΍ΏϛϞǰ
ILIADOS LIBER I 27
ero. Aliis tu, aliis imperato, non mihi. Nam ista spes te, ut reor,
frustrabitur. Verum hoc, quod dicam, repone imis sensibus. Ego
neque tecum neque cum alio quopiam puellae huius retinendae
gratia ad manus vocabor, quoniam quod eripitis, id mihi dono
dedistis. Ceterarum autem rerum, quae penes me sunt, nihil sane
invito me tolles: quia si verbis meis fortasse non credis, ut etiam
isti cognoscant, agedum, experire, cuius statim cruor per lan-
ceam, qua te confodiam, decurret».
Tandem cum huiusmodi inter se altercationibus dimicarent,
consilium solutum est. Et Achilles quidem cum Patroclo suo
aliisque comitibus deducentibus, ad naves et ad tentoria sua
rediit.
Agamemnon vero deducta biremi ac delectis viginti remigibus
impositique una cum victimis, adductam pulcherrimam
Chryseidem in eam collocavit – Ulixe, qui triremi praeesset,
delecto. Quam ubi vidit abeuntem ac vela facientem, iussit popu-
lis se purgare. Illi ob eam rem parantes et in mare purgamenta
facientes pro se quisque circa litus, Apollini sacrificabant: alius
tauro, alius ariete, alius hirco. Omnia deinceps litora collucere et
ubique fumum hostiarum in caelum tendentem serpere videres.
In qua procuratione cum ceteri Graii occupati sunt,
Agamemnon adhuc exulceratum animum gerens, ut quod Achilli
verbo minitatus est re ipsa declararet, Taltybium atque Eury-
28 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
320 ΦΏΏвȱϵȱ·Ήȱ̖΅ΏΌϾΆ΍ϱΑȱΘΉȱΎ΅Ϡȱ̈ЁΕΙΆΣΘ΋ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉǰ
ΘЏȱΓϡȱσΗ΅ΑȱΎφΕΙΎΉȱΎ΅ϠȱϴΘΕ΋ΕАȱΌΉΕΣΔΓΑΘΉа
σΕΛΉΗΌΓΑȱΎΏ΍Ηϟ΋Αȱ̓΋Ώ΋ϞΣΈΉΝȱ̝Λ΍ΏϛΓΖа
ΛΉ΍ΕϲΖȱοΏϱΑΘвȱΦ·νΐΉΑȱ̅Ε΍Η΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑа
ΉϢȱΈνȱΎΉȱΐχȱΈЏ΋΍Η΍Αȱπ·АȱΈνȱΎΉΑȱ΅ЁΘϲΖȱρΏΝΐ΅΍
325 πΏΌАΑȱΗϿΑȱΔΏΉϱΑΉΗΗ΍аȱΘϱȱΓϡȱΎ΅ϠȱϹϟ·΍ΓΑȱσΗΘ΅΍ǯ
ЙΖȱΉϢΔАΑȱΔΕΓϪΉ΍ǰȱΎΕ΅ΘΉΕϲΑȱΈвȱπΔϠȱΐІΌΓΑȱσΘΉΏΏΉа
ΘАȱΈвȱΦνΎΓΑΘΉȱΆΣΘ΋ΑȱΔ΅ΕΤȱΌϧΑвȱΥΏϲΖȱΦΘΕΙ·νΘΓ΍Γǰ
̏ΙΕΐ΍ΈϱΑΝΑȱΈвȱπΔϟȱΘΉȱΎΏ΍Ηϟ΅ΖȱΎ΅ϠȱΑϛ΅ΖȱϡΎνΗΌ΋Αǰ
ΘϲΑȱΈвȱΉЈΕΓΑȱΔ΅ΕΣȱΘΉȱΎΏ΍Ηϟ΋΍ȱΎ΅ϠȱΑ΋ϫȱΐΉΏ΅ϟΑ΋΍
330 ϊΐΉΑΓΑаȱΓЁΈвȱΩΕ΅ȱΘЏȱ·ΉȱϢΈАΑȱ·φΌ΋ΗΉΑȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖǯ
ΘАȱΐξΑȱΘ΅ΕΆφΗ΅ΑΘΉȱΎ΅Ϡȱ΅ϢΈΓΐνΑΝȱΆ΅Η΍Ώϛ΅
ΗΘφΘ΋ΑǰȱΓЁΈνȱΘϟȱΐ΍ΑȱΔΕΓΗΉΚЏΑΉΓΑȱΓЁΈвȱπΕνΓΑΘΓа
΅ЁΘΤΕȱϳȱσ·ΑΝȱϏ΍Η΍ΑȱπΑϠȱΚΕΉΗϠȱΚЏΑ΋ΗνΑȱΘΉа
Λ΅ϟΕΉΘΉȱΎφΕΙΎΉΖȱ̇΍ϲΖ Ω··ΉΏΓ΍ȱωΈξȱΎ΅ϠȱΦΑΈΕЗΑǰ
335 ΫΗΗΓΑȱϥΘваȱΓЄȱΘϟȱΐΓ΍ȱЄΐΐΉΖȱπΔ΅ϟΘ΍Γ΍ȱΦΏΏвȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑǰ
ϳȱΗΚЗϞȱΔΕΓϪΉ΍ȱ̅Ε΍Η΋ϪΈΓΖȱΉϣΑΉΎ΅ȱΎΓϾΕ΋Ζǯ
ΦΏΏв Ω·ΉȱΈ΍Γ·ΉΑξΖȱ̓΅ΘΕϱΎΏΉΉΖȱσΒ΅·ΉȱΎΓϾΕ΋Α
Ύ΅ϟȱΗΚΝϞΑȱΈϲΖȱΩ·Ή΍ΑаȱΘАȱΈвȱ΅ЁΘАȱΐΣΕΘΙΕΓ΍ȱσΗΘΝΑ
ΔΕϱΖȱΘΉȱΌΉЗΑȱΐ΅ΎΣΕΝΑȱΔΕϱΖȱΘΉȱΌΑ΋ΘЗΑȱΦΑΌΕЏΔΝΑ
340 Ύ΅ϠȱΔΕϲΖȱΘΓІȱΆ΅Η΍ΏϛΓΖȱΦΔ΋ΑνΓΖȱΉϥȱΔΓΘΉȱΈвȱ΅ЇΘΉ
ΛΕΉ΍АȱπΐΉϧΓȱ·νΑ΋Θ΅΍ȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΐІΑ΅΍
ΘΓϧΖȱΩΏΏΓ΍Ζаȱώȱ·ΤΕȱϵȱ·вȱϴΏΓ΍ϛ΍Η΍ȱΚΕΉΗϠȱΌϾΉ΍ǰ
ΓЁΈνȱΘ΍ȱΓϨΈΉȱΑΓϛΗ΅΍ȱΧΐ΅ȱΔΕϱΗΗΝȱΎ΅ϠȱϴΔϟΗΗΝǰ
ϵΔΔΝΖȱΓϡȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠȱΗϱΓ΍ȱΐ΅ΛνΓ΍ΑΘΓȱ̝Λ΅΍Γϟǯ
ILIADOS LIBER I 29
batem praecones, fideli imprimis opera probatos sibi ministros,
vocat atque alloquens ita inquit:
«Ad Achillis tentoria ite et formosissimam Briseidam manu
prehendendam abducite: quam si tradere recusaverit, dicite illi
meis verbis venturum me cum ampliore manu, vique mulierem
erepturum cum ipsius ingenti formidine».
Haec cum audissent praecones tam praefracta mandata, haud
libenter profecti sunt. Qui cum secundum litus ad tentoria naves-
que Myrmidonum venissent, offenderunt Achillem ante navem
tabernaculumque sedentem. Quibus inspectis, nec ille horum
adventu laetatus est, nec hi proprius accedere et exponere man-
data aut omnino hiscere ausi sunt. Stabant itaque cum reformi-
dantes vultum turbati regis, tum erubescentes tali apud eum
fungi legatione. Hunc timorem et hanc verecundiam loquendi, id
est adventus causam, cum Achilles intellexisset:
«Salvete», inquit, «praecones Iovis atque hominum angeli,
accedite proprius. Neque enim vos mihi iniuriam facitis iussi
venire, sed Agamemnon, qui vobis necessitatem veniendi impo-
suit, mandans ut Briseidam a me abducatis. Agedum, nobilis
Patrocle, educ ad hos puellam, eisque trade ad Agamemnonem
educendam. Hos autem ipsos volo mihi cum apud immortales
deos mortalesque homines, tum vero apud ipsum, a quo missi
sunt, immanissimum regem, testes fore, si qua necessitas ingruat
ceteris, ut usus mei sit, quo eos protegam in ultimum discrimen
adductos, quandoquidem tam perdito consilio, ut praeteritorum
pariter et futurorum immemor non prospiciat qua ratione socii
hic ad naves in bello non occidant».
30 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ ILIADOS LIBER I 31

345 ЙΖȱΚΣΘΓǰȱ̓ΣΘΕΓΎΏΓΖȱΈξȱΚϟΏΝ΍ȱπΔΉΔΉϟΌΉΌвȱοΘ΅ϟΕΝ΍ǰ Haec Achilles. Patroclus autem amico obtemperans eductam e

πΎȱΈвȱΩ·΅·ΉȱΎΏ΍Ηϟ΋Ζȱ̅Ε΍Η΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑǰ conclavi puellam praeconibus tradit. Illi accipientes ad navem
ΈЗΎΉȱΈвȱΩ·Ή΍ΑаȱΘАȱΈвȱ΅ЇΘ΍ΖȱϥΘ΋ΑȱΔ΅ΕΤȱΑϛ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑа Agamemnonis deducebant invitam, maestam et ire paene recu-
ϋȱΈвȱΦνΎΓΙΗвȱΧΐ΅ȱΘΓϧΗ΍ȱ·ΙΑχȱΎϟΉΑаȱ΅ЁΘΤΕȱ̝Λ΍ΏΏΉϿΖ santem. At Achilles, erumpentibus lacrimis, deflectens ab aspec-
Έ΅ΎΕϾΗ΅ΖȱοΘΣΕΝΑȱΩΚ΅ΕȱρΊΉΘΓȱΑϱΗΚ΍ȱΏ΍΅ΗΌΉϟΖǰ tu ceterorum, solus ad oram spumantis maris resedit, atque in

350 ΌϧΑвȱσΚвȱΥΏϲΖȱΔΓΏ΍ϛΖǰȱϳΕϱΝΑȱπΔвȱΦΔΉϟΕΓΑ΅ȱΔϱΑΘΓΑа ipsum late fusum pelagus intuens, manusque tendens matrem

ΔΓΏΏΤȱΈξȱΐ΋ΘΕϠȱΚϟΏ΋΍ȱωΕφΗ΅ΘΓȱΛΉϧΕ΅ΖȱϴΕΉ·ΑϾΖа saepius compellabat:

«Mater, quae me hoc fato genuisti, ut iuveni atque in ipso aeta-
ΐϛΘΉΕȱπΔΉϟȱΐвȱσΘΉΎνΖȱ·Ήȱΐ΍ΑΙΑΌΣΈ΍ϱΑȱΔΉΕȱπϱΑΘ΅ǰ
tis flore moriendum, spondebas tamen intra hoc breve tempus
Θ΍ΐφΑȱΔνΕȱΐΓ΍ȱϷΚΉΏΏΉΑȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱπ··Ι΅ΏϟΒ΅΍
aevi Iovem mihi magnum decus esse tributurum: en nunc ne tan-
̉ΉϿΖȱЀΜ΍ΆΕΉΐνΘ΋ΖаȱΑІΑȱΈвȱΓЁΈνȱΐΉȱΘΙΘΌϲΑȱσΘ΍ΗΉΑа
tillum quidem tribuere voluit. Nam Atrides Agamemnon ut me
355 ώȱ·ΣΕȱΐвȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΉЁΕϿȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ
dedecoraret, quod mihi consensus Graiorum honoris ac praemii
ωΘϟΐ΋ΗΉΑаȱοΏАΑȱ·ΤΕȱσΛΉ΍ȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϲΖȱΦΔΓϾΕ΅Ζǯ
causa donaverat, id ipse a me praeripuit».
ЙΖȱΚΣΘΓȱΈΣΎΕΙȱΛνΝΑǰȱΘΓІȱΈвȱσΎΏΙΉȱΔϱΘΑ΍΅ȱΐφΘ΋Ε
Talia deflentem cum lacrimis ex imo maris, ubi cum sene patre
ψΐνΑ΋ȱπΑȱΆνΑΌΉΗΗ΍ΑȱΥΏϲΖȱΔ΅ΕΤȱΔ΅ΘΕϠȱ·νΕΓΑΘ΍а
erat, mater exaudiens, protinus exsiliit et instar nebulae ex aquis
Ύ΅ΕΔ΅ΏϟΐΝΖȱΈв ΦΑνΈΙȱΔΓΏ΍ϛΖȱΥΏϲΖȱωЉΘвȱϴΐϟΛΏ΋ǰ
prodiens accedensque filio assedit, blandaque illum manu pre-
360 Ύ΅ϟȱϹ΅ȱΔΣΕΓ΍Όвȱ΅ЁΘΓϧΓȱΎ΅ΌνΊΉΘΓȱΈΣΎΕΙȱΛνΓΑΘΓΖǰ
hendens:
ΛΉ΍ΕϟȱΘνȱΐ΍ΑȱΎ΅ΘνΕΉΒΉΑȱσΔΓΖȱΘвȱσΚ΅ΘвȱσΎȱΘвȱϴΑϱΐ΅ΊΉа
«Quid fles», inquit, «fili? Quis tantus dolor tantusque maeror
ΘνΎΑΓΑȱΘϟȱΎΏ΅ϟΉ΍ΖDzȱΘϟȱΈνȱΗΉȱΚΕνΑ΅ΖȱϣΎΉΘΓȱΔνΑΌΓΖDz
pectus invadit? Profer matri omnia nec mihi quicquam, fili, celes,
πΒ΅ϾΈ΅ǰȱΐχȱΎΉІΌΉȱΑϱΝ΍ǰȱϣΑ΅ȱΉϥΈΓΐΉΑȱΩΐΚΝǯ
ut tecum ego quale sit istud vulnus intellegam».
ΘχΑȱΈξȱΆ΅ΕϿȱΗΘΉΑΣΛΝΑȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
Cui Achilles alte ducens cum gemitu suspirium:
365 ΓϨΗΌ΅аȱΘϟȱόȱΘΓ΍ȱΘ΅ІΘ΅ȱϢΈΙϟ΋΍ȱΔΣΑΘвȱΦ·ΓΕΉϾΝDz «Tute», inquit, «mater, per te ipsa scis. Quid tibi opus est a me
В΍ΛϱΐΉΌвȱπΖȱ̋φΆ΋ΑȱϡΉΕχΑȱΔϱΏ΍Αȱ̼ΉΘϟΝΑΓΖǰ cuncta exponi? Dum Thebas omnibus cum copiis adiissemus
ΘχΑȱΈξȱΈ΍ΉΔΕΣΌΓΐνΑȱΘΉȱΎ΅Ϡȱό·ΓΐΉΑȱπΑΌΣΈΉȱΔΣΑΘ΅а tandemque expugnatas evertissemus, omnem praedam huc con-
Ύ΅ϠȱΘΤȱΐξΑȱΉЇȱΈΣΗΗ΅ΑΘΓȱΐΉΘΤȱΗΚϟΗ΍ΑȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑǰ veximus: eam victores rite et more inter se partiti sunt.
πΎȱΈвȱρΏΓΑȱ̝ΘΕΉϪΈ΋΍ȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑǯ Agamemnoni autem Chryseidam, ut dignum illo munus, dona-
32 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
370 ̙ΕϾΗ΋ΖȱΈвȱ΅ЇΌвȱϡΉΕΉϿΖȱοΎ΅Θ΋ΆϱΏΓΙȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖ
ώΏΌΉȱΌΓΤΖȱπΔϠȱΑϛ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΛ΅ΏΎΓΛ΍ΘЏΑΝΑ
ΏΙΗϱΐΉΑϱΖȱΘΉȱΌϾ·΅ΘΕ΅ȱΚνΕΝΑȱΘвȱΦΔΉΕΉϟΗ΍вȱΩΔΓ΍Α΅ǰ
ΗΘνΐΐ΅ΘвȱσΛΝΑȱπΑȱΛΉΕΗϠΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΙȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖ
ΛΕΙΗνΝ΍ȱΦΑΤȱΗΎφΔΘΕΝ΍ǰȱΎ΅ϠȱΏϟΗΗΉΘΓȱΔΣΑΘ΅Ζȱ̝Λ΅΍ΓϾΖǰ
375 ̝ΘΕΉϪΈ΅ȱΈξȱΐΣΏ΍ΗΘ΅ȱΈϾΝȱΎΓΗΐφΘΓΕΉȱΏ΅ЗΑǯ
σΑΌвȱΩΏΏΓ΍ȱΐξΑȱΔΣΑΘΉΖȱπΔΉΙΚφΐ΋Η΅Αȱ̝Λ΅΍ΓϠ
΅ϢΈΉϧΗΌ΅ϟȱΌвȱϡΉΕϛ΅ȱΎ΅ϠȱΦ·Ώ΅ΤȱΈνΛΌ΅΍ȱΩΔΓ΍Α΅а
ΦΏΏвȱΓЁΎȱ̝ΘΕΉϪΈ΋΍ȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑ΍ȱϊΑΈ΅ΑΉȱΌΙΐЗ΍ǰ
ΦΏΏΤȱΎ΅ΎЗΖȱΦΚϟΉ΍ǰȱΎΕ΅ΘΉΕϲΑȱΈвȱπΔϠȱΐІΌΓΑȱσΘΉΏΏΉа
380 ΛΝϱΐΉΑΓΖȱΈвȱϳȱ·νΕΝΑȱΔΣΏ΍ΑȱЕ΍ΛΉΘΓаȱΘΓϧΓȱΈвȱ̝ΔϱΏΏΝΑ
ΉЁΒ΅ΐνΑΓΙȱόΎΓΙΗΉΑǰȱπΔΉϠȱΐΣΏ΅ȱΓϡȱΚϟΏΓΖȱώΉΑǰ
ϏΎΉȱΈвȱπΔвȱ̝Ε·ΉϟΓ΍Η΍ȱΎ΅ΎϲΑȱΆνΏΓΖаȱΓϤȱΈνȱΑΙȱΏ΅ΓϠ
ΌΑϛ΍ΗΎΓΑȱπΔ΅ΗΗϾΘΉΕΓ΍ǰȱΘΤȱΈвȱπΔЏ΍ΛΉΘΓȱΎϛΏ΅ȱΌΉΓϧΓ
ΔΣΑΘ΋΍ȱΦΑΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑаȱΩΐΐ΍ȱΈξȱΐΣΑΘ΍Ζ
385 ΉЇȱΉϢΈАΖȱΦ·ϱΕΉΙΉȱΌΉΓΔΕΓΔϟ΅ΖȱοΎΣΘΓ΍Γǯ
΅ЁΘϟΎвȱπ·АȱΔΕЗΘΓΖȱΎΉΏϱΐ΋ΑȱΌΉϲΑȱϡΏΣΗΎΉΗΌ΅΍а
̝ΘΕΉϪΝΑ΅ȱΈвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΛϱΏΓΖȱΏΣΆΉΑǰȱ΅ϨΜ΅ȱΈвȱΦΑ΅ΗΘΤΖ
ωΔΉϟΏ΋ΗΉΑȱΐІΌΓΑȱϳȱΈχȱΘΉΘΉΏΉΗΐνΑΓΖȱπΗΘϟа
ΘχΑȱΐξΑȱ·ΤΕȱΗϿΑȱΑ΋ϫȱΌΓϛ΍ȱοΏϟΎΝΔΉΖȱ̝Λ΅΍ΓϠ
390 πΖȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱΔνΐΔΓΙΗ΍ΑǰȱΩ·ΓΙΗ΍ȱΈξȱΈЗΕ΅ȱΩΑ΅ΎΘ΍а
ΘχΑȱΈξȱΑνΓΑȱΎΏ΍Ηϟ΋ΌΉΑȱσΆ΅ΑȱΎφΕΙΎΉΖȱΩ·ΓΑΘΉΖ
ΎΓϾΕ΋Αȱ̅Ε΍ΗϛΓΖȱΘφΑȱΐΓ΍ȱΈϱΗ΅ΑȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑǯ
ΦΏΏΤȱΗϿȱΉϢȱΈϾΑ΅Η΅ϟȱ·ΉȱΔΉΕϟΗΛΉΓȱΔ΅΍ΈϲΖȱοϛΓΖа
πΏΌΓІΗвȱ̒ЄΏΙΐΔΓΑȱΈξȱ̇ϟ΅ȱΏϟΗ΅΍ǰȱΉϥȱΔΓΘΉȱΈφȱΘ΍
ILIADOS LIBER I 33
verunt. At non ita multo post, ecce pater Chryses cum ingentibus
donis, redimendae filiae gratia proferens manus, aureum scep-
trum coronis Phoebi vittisque redimitum, adiensque Graecos
principes, praecipueque Agamemnonem ac Menelaum, precibus
obsecrabat. Ad quas preces universi proceres moti, iubent patri
reddi puellam. Aequum enim esse ac pium tanta pro redemptio-
ne dona afferentem audiri, nec sacerdotem Apollinis despectum
dimitti. Unus autem Agamemnon, cui res haec minime placeret,
increpitum minisque perterritum abire iussit. Cuius, ubi recessit,
luctu irarumque pleni Apollo cum misereretur orantis (est enim
illi imprimis amicus) pestilentiam in exercitus Graecorum iniecit
tam saevam, ut frequentes homines divinis confecti telis procum-
berent ac passim expirarent. Peritus autem quidam augur ob
iram Apollinis dicebat hoc fieri. Tunc ego primus omnium in con-
silio suasi placandum esse deum, pacemque ab eo petendam.
Qua ex re in me Agamemnon vehementer incensus surrexit ad
loquendum, minatusque mihi est atque, ut minatus est, ita re effi-
cit. Remissa enim ad patris domum cum donis Chryseida, statim
ad me praecones misit, qui a me Briseidam, a Graecis ceteris mihi
dono datam, abducerent: quam et abduxerunt. Quare, mater, si
quid potes, ut certe potes, auxiliare filio tuo. Quod facies, si cae-
lum petens, cum Iove agere voles, cuius animum devinctum
34 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
395 ύȱσΔΉ΍ȱЕΑ΋Η΅ΖȱΎΕ΅Έϟ΋Αȱ̇΍ϲΖȱωξȱΎ΅ϠȱσΕ·Ν΍ǯ
ΔΓΏΏΣΎ΍ȱ·ΣΕȱΗΉΓȱΔ΅ΘΕϲΖȱπΑϠȱΐΉ·ΣΕΓ΍Η΍ΑȱΩΎΓΙΗ΅
ΉЁΛΓΐνΑ΋ΖȱϵΘвȱσΚ΋ΗΌ΅ȱΎΉΏ΅΍ΑΉΚνϞȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΍
Γϥ΋ȱπΑȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ΑȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΐІΑ΅΍ǰ
ϳΔΔϱΘΉȱΐ΍ΑȱΒΙΑΈϛΗ΅΍ȱ͞ΏϾΐΔ΍Γ΍ȱόΌΉΏΓΑȱΩΏΏΓ΍
400 ́Ε΋ȱΘвȱωΈξȱ̓ΓΗΉ΍ΈΣΝΑȱΎ΅Ϡȱ̓΅ΏΏΤΖȱ̝ΌφΑ΋а
ΦΏΏΤȱΗϿȱΘϱΑȱ·вȱπΏΌΓІΗ΅ȱΌΉΤȱЀΔΉΏϾΗ΅ΓȱΈΉΗΐЗΑǰ
ИΛвȱοΎ΅Θϱ·ΛΉ΍ΕΓΑȱΎ΅ΏνΗ΅ΗвȱπΖȱΐ΅ΎΕϲΑȱ͢ΏΙΐΔΓΑǰ
϶Αȱ̅Ε΍ΣΕΉΝΑȱΎ΅ΏνΓΙΗ΍ȱΌΉΓϟǰȱΩΑΈΕΉΖȱΈνȱΘΉȱΔΣΑΘΉΖ
̄Ϣ·΅ϟΝΑвǰȱϳȱ·ΤΕȱ΅ЇΘΉȱΆϟ΋ΑȱΓЈȱΔ΅ΘΕϲΖȱΦΐΉϟΑΝΑа
405 ϵΖȱϹ΅ȱΔ΅ΕΤȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΍ȱΎ΅ΌνΊΉΘΓȱΎϾΈΉϞȱ·΅ϟΝΑа
ΘϲΑȱΎ΅ϠȱЀΔνΈΉ΍Η΅ΑȱΐΣΎ΅ΕΉΖȱΌΉΓϠȱΓЁΈвȱσΘвȱσΈ΋Η΅Αǯ
ΘЗΑȱΑІΑȱΐ΍ΑȱΐΑφΗ΅Η΅ȱΔ΅ΕνΊΉΓȱΎ΅ϠȱΏ΅Άξȱ·ΓϾΑΝΑ
΅ϥȱΎνΑȱΔΝΖȱπΌνΏ΋΍Η΍ΑȱπΔϠȱ̖ΕЏΉΗΗ΍ΑȱΦΕϛΒ΅΍ǰ
ΘΓϿΖȱΈξȱΎ΅ΘΤȱΔΕϾΐΑ΅ΖȱΘΉȱΎ΅ϠȱΦΐΚвȱΧΏ΅ȱσΏΗ΅΍ȱ̝Λ΅΍ΓϿΖ
410 ΎΘΉ΍ΑΓΐνΑΓΙΖǰȱϣΑ΅ȱΔΣΑΘΉΖȱπΔ΅ϾΕΝΑΘ΅΍ȱΆ΅Η΍ΏϛΓΖǰ
·ΑЗ΍ȱΈξȱΎ΅Ϡȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΉЁΕϿȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ
ϋΑȱΩΘ΋ΑȱϵȱΘвȱΩΕ΍ΗΘΓΑȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΓЁΈξΑȱσΘ΍ΗΉΑǯ
ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱ̋νΘ΍ΖȱΎ΅ΘΤȱΈΣΎΕΙȱΛνΓΙΗ΅а
ЕȱΐΓ΍ȱΘνΎΑΓΑȱπΐϱΑǰȱΘϟȱΑϾȱΗв σΘΕΉΚΓΑȱ΅ϢΑΤȱΘΉΎΓІΗ΅Dz
415 ΅ϥΌвȱϷΚΉΏΉΖȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠΑȱΦΈΣΎΕΙΘΓΖȱΎ΅ϠȱΦΔφΐΝΑ
ϏΗΌ΅΍ǰȱπΔΉϟȱΑϾȱΘΓ΍ȱ΅ϨΗ΅ȱΐϟΑΙΑΌΣȱΔΉΕȱΓЄȱΘ΍ȱΐΣΏ΅ȱΈφΑа
ΑІΑȱΈвȱΧΐ΅ȱΘвȱВΎϾΐΓΕΓΖȱΎ΅ϠȱϴϞΊΙΕϲΖȱΔΉΕϠȱΔΣΑΘΝΑ
σΔΏΉΓаȱΘЏȱΗΉȱΎ΅Ύϛ΍ȱ΅ϥΗ΋΍ȱΘνΎΓΑȱπΑȱΐΉ·ΣΕΓ΍Η΍ǯ
ΘΓІΘΓȱΈνȱΘΓ΍ πΕνΓΙΗ΅ȱσΔΓΖȱ̇΍ϠȱΘΉΕΔ΍ΎΉΕ΅ϾΑΝ΍
ILIADOS LIBER I 35
tenes, conciliatum tibi meritis tum verborum tum operum tuo-
rum. Et enim memoria teneo te in domo patris mei, audiente me,
solitam gloriari, quia diceres te unam ab impendenti indignae
mortis periculo Iovem vindicasse, cum in eum Neptunus, Iuno,
Pallas aliique dii coniurati impetum facerent, comprehendere
volentes vinculisque constringere ac portremo necare. Nam tu
tali in tempore adveniens, miserata vicem Iovis in periculo posi-
ti, protinus adiisti Centimanum, quem dii Briareum, homines
Egeonem vocant, exoratumque in caelum perduxisti. Quem post-
quam patria virtute confisum et hoc honore subnixum adesse
Iovi atque assidere viderunt, ceteri dii timore perculsi ab audaci
conatu destiterunt. Nunc igitur, mater, accede ad Iovem et advo-
luta genibus commemora illi tua in se beneficia, si fieri potest, ut
tibi hoc mea causa invicem indulgeat, Troianisque faveat gratifi-
ceturque, Achivos autem in fugam vertat, fundat, occidat, donec
intra ipsas naves atque usque ad mare pavore redigat, ut et ceteri
ob regis meritum plectantur et ipse agnoscat se sibi causam fuisse
horum malorum, qui Achivorum praestantissimum flocci fecit».
Hac filii oratione Thetis audita, tota in lacrimis resoluta:
«At quid», inquit, «te, fili mi, miserum misera genui? Quod
utinam hoc tibi parvulum aevi (nam non sera mors, sed vicina te
manet) liceret sine lacrimis ac sine offensione consumere. Nunc
autem vita es inter omnes principes quam brevissima, tam acer-
bissima futurus. Ob hoc ego te, fili, domi nostrae genui misera
mater et educavi! Exsequar tamen tua mandata, adiboque Iovem,
36 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
420 ΉϨΐвȱ΅ЁΘχȱΔΕϲΖȱ͢ΏΙΐΔΓΑȱΦ·ΣΑΑ΍ΚΓΑȱ΅ϥȱΎΉȱΔϟΌ΋Θ΅΍ǯ
ΦΏΏΤȱΗϿȱΐξΑȱΑІΑȱΑ΋ΙΗϠȱΔ΅ΕφΐΉΑΓΖȱВΎΙΔϱΕΓ΍Η΍
ΐφΑ΍вȱ̝Λ΅΍ΓϧΗ΍ΑǰȱΔΓΏνΐΓΙȱΈвȱΦΔΓΔ΅ϾΉΓȱΔΣΐΔ΅Αа
̉ΉϿΖȱ·ΤΕȱπΖȱͲΎΉ΅ΑϲΑȱΐΉΘвȱΦΐϾΐΓΑ΅Ζȱ̄ϢΌ΍ΓΔϛ΅Ζ
ΛΌ΍ΊϲΖȱσΆ΋ȱΎ΅ΘΤȱΈ΅ϧΘ΅ǰȱΌΉΓϠȱΈвȱΧΐ΅ȱΔΣΑΘΉΖȱρΔΓΑΘΓа
425 ΈΝΈΉΎΣΘ΋΍ȱΈνȱΘΓ΍ȱ΅ЇΘ΍ΖȱπΏΉϾΗΉΘ΅΍ȱ̒ЄΏΙΐΔΓΑȱΈνǰ
Ύ΅ϠȱΘϱΘвȱσΔΉ΍ΘΣȱΘΓ΍ȱΉϨΐ΍ȱ̇΍ϲΖȱΔΓΘϠȱΛ΅ΏΎΓΆ΅ΘξΖȱΈЗǰ
Ύ΅ϟȱΐ΍Αȱ·ΓΙΑΣΗΓΐ΅΍ȱΎ΅ϟȱΐ΍ΑȱΔΉϟΗΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝǯ
ЙΖȱΩΕ΅ȱΚΝΑφΗ΅ΗвȱΦΔΉΆφΗΉΘΓǰȱΘϲΑȱΈξȱΏϟΔвȱ΅ЁΘΓІ
ΛΝϱΐΉΑΓΑȱΎ΅ΘΤȱΌΙΐϲΑȱπϼΊЏΑΓ΍Γȱ·ΙΑ΅΍ΎϲΖ
430 ΘφΑȱϹ΅ȱΆϟ΋΍ȱΦνΎΓΑΘΓΖȱΦΔ΋ϾΕΝΑаȱ΅ЁΘΤΕȱ͞ΈΙΗΗΉϿΖ
πΖȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱϣΎ΅ΑΉΑȱΩ·ΝΑȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Αǯ
ΓϤȱΈвȱϵΘΉȱΈχȱΏ΍ΐνΑΓΖȱΔΓΏΙΆΉΑΌνΓΖȱπΑΘϲΖȱϣΎΓΑΘΓ
ϡΗΘϟ΅ȱΐξΑȱΗΘΉϟΏ΅ΑΘΓǰȱΌνΗ΅ΑȱΈвȱπΑȱΑ΋ϫȱΐΉΏ΅ϟΑ΋΍ǰ
ϡΗΘϲΑȱΈвȱϡΗΘΓΈϱΎ΋΍ȱΔνΏ΅Η΅ΑȱΔΕΓΘϱΑΓ΍Η΍ΑȱЀΚνΑΘΉΖ
435 Ύ΅ΕΔ΅ΏϟΐΝΖǰȱΘχΑȱΈвȱΉϢΖȱϵΕΐΓΑȱΔΕΓνΕΉΗΗ΅ΑȱπΕΉΘΐΓϧΖǯ
πΎȱΈвȱΉЁΑΤΖȱσΆ΅ΏΓΑǰȱΎ΅ΘΤȱΈξȱΔΕΙΐΑφΗ΍вȱσΈ΋Η΅Αа
πΎȱΈξȱΎ΅Ϡȱ΅ЁΘΓϠȱΆ΅ϧΑΓΑȱπΔϠȱϹ΋·ΐϧΑ΍ȱΌ΅ΏΣΗΗ΋Ζǰ
πΎȱΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋ΑȱΆϛΗ΅ΑȱοΎ΋ΆϱΏΝ΍ȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΍а
πΎȱΈξȱ̙ΕΙΗ΋ϫΖȱΑ΋ϲΖȱΆϛȱΔΓΑΘΓΔϱΕΓ΍Γǯ
440 ΘχΑȱΐξΑȱσΔΉ΍ΘвȱπΔϠȱΆΝΐϲΑȱΩ·ΝΑȱΔΓΏϾΐ΋Θ΍Ζȱ͞ΈΙΗΗΉϿΖ
Δ΅ΘΕϠȱΚϟΏΝ΍ȱπΑȱΛΉΕΗϠȱΘϟΌΉ΍ȱΎ΅ϟȱΐ΍ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉΑа
Иȱ̙ΕϾΗ΋ǰȱΔΕϱȱΐвȱσΔΉΐΜΉΑȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ
Δ΅ϧΈΣȱΘΉȱΗΓϠȱΦ·νΐΉΑǰȱ̘ΓϟΆΝ΍ȱΌвȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α
ϹνΒ΅΍ȱЀΔξΕȱ̇΅Α΅ЗΑȱϷΚΕвȱϡΏ΅ΗϱΐΉΗΌ΅ȱΩΑ΅ΎΘ΅ǰ
ILIADOS LIBER I 37
si forte quod poscis concessurus est. Verum undecim diebus est
expectandus, dum ab Oceano e convivio Aethiopum, ad quod
hesterno die cum reliquis diis se contulit, redeat in caelum. In
quod ego conscendens, ubi primum redisse cognovero, ita obse-
crabo ut confidam me illum exoraturam. Tu vero interea, neque
in pugnam nec in contionem prodeas, significans graviter in uni-
versos Achivos esse iratum».
Haec ubi dixit, a filio abiit, duabus se molestiae causis se afflic-
tante, tum in Agamemnonem indignatione, tum suorum amo-
rum desiderio.
Dum autem ad naves haec aguntur, Ulixes in Chrysam pro-
fectus cum ceteris applicuit, atque ubi in portum introgressi sunt
primum, ilico vela deducunt, contrahunt, reponunt. Deinde
malum rudentibus, quibus erat intentus, submittunt et in sua col-
locant theca. Tum sumptis remis navim ad stationem telluri con-
tiguam propellunt. Postremo, iactis anchoris alligataque ad oram
puppi, in terram descendunt, victimas exponunt. Chryseis pro-
greditur, quam Ulixes ipse deducens ad templum aramque
Apollinis, in manus tradidit patri, dicens:
«Chryses, huc ut venirem Agamemnon iussit, Graecorum
exercituum princeps, ut tibi filiam reportarem cum victimis,
38 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
445 ϶ΖȱΑІΑȱ̝Ε·ΉϟΓ΍Η΍ȱΔΓΏϾΗΘΓΑ΅ȱΎφΈΉвȱπΚϛΎΉΑǯ
ЙΖȱΉϢΔАΑȱπΑȱΛΉΕΗϠȱΘϟΌΉ΍ǰȱϳȱΈξȱΈνΒ΅ΘΓȱΛ΅ϟΕΝΑ
Δ΅ϧΈ΅ȱΚϟΏ΋ΑаȱΘΓϠȱΈвȱИΎ΅ȱΌΉЗ΍ȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α
οΒΉϟ΋ΖȱσΗΘ΋Η΅ΑȱπЉΈΐ΋ΘΓΑȱΔΉΕϠȱΆΝΐϱΑǰ
ΛΉΕΑϟΜ΅ΑΘΓȱΈв σΔΉ΍Θ΅ȱΎ΅ϠȱΓЁΏΓΛϾΘ΅ΖȱΦΑνΏΓΑΘΓǯ
450 ΘΓϧΗ΍ΑȱΈξȱ̙ΕϾΗ΋ΖȱΐΉ·ΣΏвȱΉЄΛΉΘΓȱΛΉϧΕ΅ΖȱΦΑ΅ΗΛЏΑа
ΎΏІΌϟȱΐΉΙȱΦΕ·ΙΕϱΘΓΒвǰȱ϶Ζȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱΦΐΚ΍ΆνΆ΋Ύ΅Ζ
̍ϟΏΏ΅ΑȱΘΉȱΊ΅Όν΋Αȱ̖ΉΑνΈΓ΍ϱȱΘΉȱϨΚ΍ȱΦΑΣΗΗΉ΍Ζа
ώȱΐξΑȱΈφȱΔΓΘвȱπΐΉІȱΔΣΕΓΖȱσΎΏΙΉΖȱΉЁΒ΅ΐνΑΓ΍Γǰ
Θϟΐ΋Η΅ΖȱΐξΑ πΐνǰȱΐν·΅ȱΈвȱϥΜ΅ΓȱΏ΅ϲΑȱ̝Λ΅΍ЗΑа
455 ωΈвȱσΘ΍ȱΎ΅ϠȱΑІΑȱΐΓ΍ȱΘϱΈвȱπΔ΍ΎΕφ΋ΑΓΑȱπνΏΈΝΕа
όΈ΋ȱΑІΑȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ΑȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΩΐΙΑΓΑǯ
ЙΖȱσΚ΅ΘвȱΉЁΛϱΐΉΑΓΖǰȱΘΓІȱΈвȱσΎΏΙΉȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǯ
΅ЁΘΤΕȱπΔΉϟȱϹвȱΉЄΒ΅ΑΘΓȱΎ΅ϠȱΓЁΏΓΛϾΘ΅ΖȱΔΕΓΆΣΏΓΑΘΓǰ
΅ЁνΕΙΗ΅ΑȱΐξΑȱΔΕЗΘ΅ȱΎ΅ϠȱσΗΚ΅Β΅ΑȱΎ΅ϠȱσΈΉ΍Ε΅Αǰ
460 ΐ΋ΕΓϾΖȱΘвȱπΒνΘ΅ΐΓΑȱΎ΅ΘΣȱΘΉȱΎΑϟΗ΋΍ȱπΎΣΏΙΜ΅Α
ΈϟΔΘΙΛ΅ȱΔΓ΍φΗ΅ΑΘΉΖǰȱπΔвȱ΅ЁΘЗΑȱΈвȱВΐΓΌνΘ΋Η΅Αа
Ύ΅ϧΉȱΈвȱπΔϠȱΗΛϟΊ΋΍Ζȱϳȱ·νΕΝΑǰȱπΔϠȱΈвȱ΅ϥΌΓΔ΅ȱΓϨΑΓΑ
ΏΉϧΆΉаȱΑνΓ΍ȱΈξȱΔ΅Εвȱ΅ЁΘϲΑȱσΛΓΑȱΔΉΐΔЏΆΓΏ΅ȱΛΉΕΗϟΑǯ
΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΎ΅ΘΤȱΐϛΕΉȱΎΣ΋ȱΎ΅ϠȱΗΔΏΣ·ΛΑ΅ȱΔΣΗ΅ΑΘΓǰ
465 ΐϟΗΘΙΏΏϱΑȱΘвȱΩΕ΅ȱΘΫΏΏ΅ȱΎ΅ϠȱΦΐΚвȱϴΆΉΏΓϧΗ΍ΑȱσΔΉ΍Ε΅Αǰ
ЕΔΘ΋ΗΣΑȱΘΉȱΔΉΕ΍ΚΕ΅ΈνΝΖǰȱπΕϾΗ΅ΑΘϱȱΘΉȱΔΣΑΘ΅ǯ
΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΔ΅ϾΗ΅ΑΘΓȱΔϱΑΓΙȱΘΉΘϾΎΓΑΘϱȱΘΉȱΈ΅ϧΘ΅
Έ΅ϟΑΙΑΘвǰȱΓЁΈνȱΘ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΈΉϾΉΘΓȱΈ΅΍ΘϲΖȱπϪΗ΋Ζǯ
΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΔϱΗ΍ΓΖȱΎ΅ϠȱπΈ΋ΘϾΓΖ πΒȱσΕΓΑȱρΑΘΓǰ
ILIADOS LIBER I 39
quarum immolatione placemus Phoebum in nos iratum ac dire
saevientem».
Ille vero, avide recepta filia, imperat alios mature victimas ad
aram, quam egregie exornaverat, statuere. Quod cum fecissent,
manusque abluissent et placentas ordaceas protulissent, supinis
ipse in caelum manibus sublataque voce, cunctis audientibus, ita
Apollinem obsecrabat:
«Apollo, argenteo arcu praepotens, qui Chrysiae, qui Cillae, qui
Tenedo praesides, si alias umquam audisti, nunc audi me orantem,
honoreque decora vatem tuum. Si quando meas preces audisti et
in honorem mei pestilentia punitus es Graecos, nunc quaeso ad
meas preces grassantem in eos pestilentiam summove».
Cum eum orantem Phoebus audiit, a quo postquam supplica-
tum est placentaeque iniectae, hostias ad altare protractas occi-
dunt, pelles detrahunt, femora amputant et in duo frusta conci-
dunt arvinaque operientes desuper. Illa componunt, in quae
senex summisso igne libatoque atro vino sacrificium adolet, stan-
tibus iuxta adulescentibus ministris quinquifida verua manu
tenentibus. Ubi vero femora hostiarum exusta sunt, primum
viscera super prunam assa communiter pro ientaculo comede-
bant, tum reliquarum hostiarum membra minutatim concisa ac
verubus infixa torrent scienter et cum diligentia. Quibus decoctis
ad mensamque appositis, discumbentes ex ordine vescuntur.
Postremo, saturatis ac refectis, pincernae repletis vino poculis,
40 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ ILIADOS LIBER I 41

470 ΎΓІΕΓ΍ȱΐξΑȱΎΕ΋ΘϛΕ΅ΖȱπΔΉΗΘνΜ΅ΑΘΓȱΔΓΘΓϧΓǰ
ΑЏΐ΋Η΅ΑȱΈвȱΩΕ΅ȱΔκΗ΍ΑȱπΔ΅ΕΒΣΐΉΑΓ΍ȱΈΉΔΣΉΗΗ΍Αа
ΓϤȱΈξȱΔ΅Α΋ΐνΕ΍Γ΍ȱΐΓΏΔϛ΍ȱΌΉϲΑȱϡΏΣΗΎΓΑΘΓ
Ύ΅ΏϲΑȱΦΉϟΈΓΑΘΉΖȱΔ΅΍φΓΑ΅ȱΎΓІΕΓ΍ȱ̝Λ΅΍ЗΑ
hoc est coronatis, vina gradatim propinarunt. At Ulixes cum
sociis omnem illum diem, quantus fuit, cantando traduxerunt,
Phoebum hymnis, Phoebum cantibus, Phoebum laudibus cele-

ΐνΏΔΓΑΘΉΖȱοΎΣΉΕ·ΓΑаȱϳȱΈξȱΚΕνΑ΅ȱΘνΕΔΉΘвȱΦΎΓϾΝΑǯ brantes. Phoebus haec audiens, tacitam apud se capiebat volup-

475 ώΐΓΖȱΈвȱωνΏ΍ΓΖȱΎ΅ΘνΈΙȱΎ΅ϠȱπΔϠȱΎΑνΚ΅ΖȱώΏΌΉǰ
tatem.
ΈχȱΘϱΘΉȱΎΓ΍ΐφΗ΅ΑΘΓȱΔ΅ΕΤȱΔΕΙΐΑφΗ΍΅ȱΑ΋ϱΖа
ώΐΓΖȱΈвȱωΕ΍·νΑΉ΍΅ȱΚΣΑ΋ȱϹΓΈΓΈΣΎΘΙΏΓΖȱ̼ЏΖǰ Adventantibus autem tenebris inter ipsos rudentes stratim ad
Ύ΅ϠȱΘϱΘвȱσΔΉ΍ΘвȱΦΑΣ·ΓΑΘΓȱΐΉΘΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑа
ortum usque aurorae dormierunt. Tum evigilantes et per transtra
ΘΓϧΗ΍ΑȱΈвȱϥΎΐΉΑΓΑȱΓЇΕΓΑȱϣΉ΍ȱοΎΣΉΕ·ΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑа
480 ΓϤȱΈвȱϡΗΘϲΑȱΗΘφΗ΅ΑΘвȱΦΑΣȱΌвȱϡΗΘϟ΅ȱΏΉΙΎΤȱΔνΘ΅ΗΗ΅Αǰ distributi ad castra versus remigare coeperunt. Mox Apolline
πΑȱΈвȱΩΑΉΐΓΖȱΔΕϛΗΉΑȱΐνΗΓΑȱϡΗΘϟΓΑǰȱΦΐΚϠȱΈξȱΎІΐ΅
ventum inspirante a puppi, malum statuunt ac vela facientes
ΗΘΉϟΕ΋΍ȱΔΓΕΚϾΕΉΓΑȱΐΉ·ΣΏвȱϥ΅ΛΉȱΑ΋ϲΖȱϢΓϾΗ΋Ζа
ϋȱΈвȱσΌΉΉΑȱΎ΅ΘΤȱΎІΐ΅ȱΈ΍΅ΔΕφΗΗΓΙΗ΅ȱΎνΏΉΙΌΓΑǯ inter sonantes proscindente prora fluctus, ad exercitum brevi per-

΅ЁΘΤΕȱπΔΉϟȱϹвȱϣΎΓΑΘΓȱΎ΅ΘΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑǰ veniunt. Ibi cum descendissent, biremem subducunt, porrecta-

485 Αϛ΅ȱΐξΑȱΓϣȱ·ΉȱΐνΏ΅΍Α΅ΑȱπΔвȱωΔΉϟΕΓ΍ΓȱσΕΙΗΗ΅Α
que ut prius fuerat ac suffulta, ad sua se tentoria recipiunt.
ЀΜΓІȱπΔϠȱΜ΅ΐΣΌΓ΍ΖǰȱЀΔϲȱΈвȱρΕΐ΅Θ΅ȱΐ΅ΎΕΤȱΘΣΑΙΗΗ΅Αа
΅ЁΘΓϠȱΈвȱπΗΎϟΈΑ΅ΑΘΓȱΎ΅ΘΤȱΎΏ΍Ηϟ΅ΖȱΘΉȱΑν΅ΖȱΘΉǯ Achilles per eos interim dies non in proelium, non in consi-
΅ЁΘΤΕȱϳȱΐφΑ΍ΉȱΑ΋ΙΗϠȱΔ΅ΕφΐΉΑΓΖȱВΎΙΔϱΕΓ΍Η΍
lium, non ad cuiusque principis stationem egressus est, sed in
Έ΍Γ·ΉΑχΖȱ̓΋ΏϛΓΖȱΙϡϲΖȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа
490 ΓЄΘνȱΔΓΘвȱΉϢΖȱΦ·ΓΕχΑȱΔΝΏνΗΎΉΘΓȱΎΙΈ΍ΣΑΉ΍Ε΅Α suis tabernaculis residens, maerore consenescebat, cupiens quam
ΓЄΘνȱΔΓΘвȱπΖȱΔϱΏΉΐΓΑǰȱΦΏΏΤȱΚΌ΍ΑϾΌΉΗΎΉȱΚϟΏΓΑȱΎϛΕ
primum audire tumultum vociferationesque proelii ad naves et
΅ЇΌ΍ȱΐνΑΝΑǰȱΔΓΌνΉΗΎΉȱΈвȱΦϼΘφΑȱΘΉȱΔΘϱΏΉΐϱΑȱΘΉǯ
ΦΏΏвȱϵΘΉȱΈφȱϹвȱπΎȱΘΓϧΓȱΈΙΝΈΉΎΣΘ΋ȱ·νΑΉΘвȱωЏΖǰ periclitantium videre discursum.

Ύ΅ϠȱΘϱΘΉȱΈχȱΔΕϲΖȱ͢ΏΙΐΔΓΑȱϥΗ΅ΑȱΌΉΓϠȱ΅ϢξΑȱπϱΑΘΉΖ At cum duodecimus illuxit dies, Iuppiter, ceteris diis comitan-

42 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
495 ΔΣΑΘΉΖȱΧΐ΅ǰȱ̉ΉϿΖȱΈвȱώΕΛΉаȱ̋νΘ΍ΖȱΈвȱΓЁȱΏφΌΉΘвȱπΚΉΘΐνΝΑ
Δ΅΍ΈϲΖȱοΓІǰȱΦΏΏвȱϊȱ·вȱΦΑΉΈϾΗΉΘΓȱΎІΐ΅ȱΌ΅ΏΣΗΗ΋Ζǯ
ωΉΕϟ΋ȱΈвȱΦΑνΆ΋ȱΐν·΅ΑȱΓЁΕ΅ΑϲΑȱ̒ЄΏΙΐΔϱΑȱΘΉǯ
ΉЈΕΉΑȱΈвȱΉЁΕϾΓΔ΅ȱ̍ΕΓΑϟΈ΋ΑȱΩΘΉΕȱϊΐΉΑΓΑȱΩΏΏΝΑ
ΦΎΕΓΘΣΘ΋΍ȱΎΓΕΙΚϛ΍ȱΔΓΏΙΈΉ΍ΕΣΈΓΖȱ̒ЁΏϾΐΔΓ΍Γа
500 Ύ΅ϟȱϹ΅ȱΔΣΕΓ΍Όвȱ΅ЁΘΓϧΓȱΎ΅ΌνΊΉΘΓǰȱΎ΅ϠȱΏΣΆΉȱ·ΓϾΑΝΑ
ΗΎ΅΍ϛ΍ǰȱΈΉΒ΍ΘΉΕϛ΍ȱΈвȱΩΕвȱЀΔвȱΦΑΌΉΕΉЗΑΓΖȱοΏΓІΗ΅
Ώ΍ΗΗΓΐνΑ΋ȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉȱ̇ϟ΅ȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΅ȱΩΑ΅ΎΘ΅а
̉ΉІȱΔΣΘΉΕȱΉϥȱΔΓΘΉȱΈφȱΗΉȱΐΉΘвȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ΑȱϷΑ΋Η΅
ύȱσΔΉ΍ȱύȱσΕ·Ν΍ǰȱΘϱΈΉȱΐΓ΍ȱΎΕφ΋ΑΓΑȱπνΏΈΝΕа
505 Θϟΐ΋ΗϱΑȱΐΓ΍ȱΙϡϲΑȱ϶ΖȱВΎΙΐΓΕЏΘ΅ΘΓΖȱΩΏΏΝΑ
σΔΏΉΘваȱΦΘΣΕȱΐ΍ΑȱΑІΑȱ·ΉȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ
ωΘϟΐ΋ΗΉΑаȱοΏАΑȱ·ΤΕȱσΛΉ΍ȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϲΖȱΦΔΓϾΕ΅Ζǯ
ΦΏΏΤȱΗϾȱΔνΕȱΐ΍ΑȱΘϧΗΓΑȱ͞ΏϾΐΔ΍Ήȱΐ΋ΘϟΉΘ΅ȱ̉ΉІа
ΘϱΚΕ΅ȱΈвȱπΔϠȱ̖ΕЏΉΗΗ΍ȱΘϟΌΉ΍ȱΎΕΣΘΓΖȱϷΚΕвȱΪΑȱ̝Λ΅΍ΓϠ
510 ΙϡϲΑȱπΐϲΑȱΘϟΗΝΗ΍ΑȱϴΚνΏΏΝΗϟΑȱΘνȱοȱΘ΍ΐϛ΍ǯ
ЙΖȱΚΣΘΓаȱΘχΑȱΈвȱΓЄȱΘ΍ȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΑΉΚΉΏ΋·ΉΕνΘ΅ȱ̉ΉϾΖǰ
ΦΏΏвȱΦΎνΝΑȱΈχΑȱϏΗΘΓаȱ̋νΘ΍ΖȱΈвȱБΖȱϊΜ΅ΘΓȱ·ΓϾΑΝΑ
ЙΖȱσΛΉΘвȱπΐΔΉΚΙΙϧ΅ǰȱΎ΅ϠȱΉϥΕΉΘΓȱΈΉϾΘΉΕΓΑȱ΅ЇΘ΍Ζа
Α΋ΐΉΕΘξΖȱΐξΑȱΈφȱΐΓ΍ȱЀΔϱΗΛΉΓȱΎ΅ϠȱΎ΅ΘΣΑΉΙΗΓΑ
515 ύȱΦΔϱΉ΍ΔвǰȱπΔΉϠȱΓЄȱΘΓ΍ȱσΔ΍ȱΈνΓΖǰȱϷΚΕвȱπЊȱΉϢΈνΝ
ϵΗΗΓΑȱπ·АȱΐΉΘΤȱΔκΗ΍ΑȱΦΘ΍ΐΓΘΣΘ΋ȱΌΉϱΖȱΉϢΐ΍ǯ
ΘχΑȱΈξȱΐν·вȱϴΛΌφΗ΅ΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΑΉΚΉΏ΋·ΉΕνΘ΅ȱ̉ΉϾΖа
ώȱΈχȱΏΓϟ·΍΅ȱσΕ·вȱϵȱΘνȱΐвȱπΛΌΓΈΓΔϛΗ΅΍ȱπΚφΗΉ΍Ζ
́Ε΋΍ȱϵΘвȱΩΑȱΐвȱπΕνΌ΋΍Η΍ΑȱϴΑΉ΍ΈΉϟΓ΍ΖȱπΔνΉΗΗ΍Αа
ILIADOS LIBER I 43
tibus, ab Oceano e Aethiopum convivio rediit. Thetis non imme-
mor filii mandatorum e mari emergens ad Iovem matutina con-
scendit nactaque in sublimi caeli parte sine ullo deorum coetu
sedentem, coram assedit, sinistraque genua illius amplectens,
dextra vero mentum, his verbis obsecravit:
«Iuppiter pater, si quid ego inter deos, vel voce vel facto, de te
promerita sum, gratificare mihi quod mater pro filio postulo,
infelix pro infelicissimo. Nam inter omnes Graecos principes tam
brevissimam quam acerbissimam sortitus est vitam. Hunc
Agamemnon puella, qua filium meum ceteri Graii donantes
honoraverant, per insignem iniuriam contumeliamque spoliavit.
Tu ergo, pater, sic inhonoratum ulciscere, praestans tamdiu favo-
rem Troianis, donec Graii iniuriam agnoscentes restituant erep-
tum honorem, et restituant cumulatum atque cum fenore».
Haec cum dixisset Thetis, nihilque ei Iuppiter responderet, sed
aliquandiu in eodem silentio perstaret, complexa adhuc illum
vehementius, sic iterum prolocuta est:
«Omnino aut annues ingenue promittens te facturum esse
quod postulo, aut abnues, alioquin te non dimittam. Nec enim
aliquid impedimento est, quominus ingenue respondeas.
Equidem intellegere cupio quam ego apud te inter ceterosve deos
dignitatem teneam».
Ad haec Iuppiter gravi quadam sollicitudinis mole aestuans:
«Quam duram», inquit, «mihi, Thetis, imponis conditionem
vitae, quae me iubes in odia Iunonis incurrere! Etenim si cotidie
44 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
520 ϋȱΈξȱΎ΅Ϡȱ΅ЄΘΝΖȱΐвȱ΅ϢΉϠȱπΑȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ȱΌΉΓϧΗ΍
ΑΉ΍ΎΉϧǰȱΎ΅ϟȱΘνȱΐνȱΚ΋Η΍ȱΐΣΛ΋΍ȱ̖ΕЏΉΗΗ΍ΑȱΦΕφ·Ή΍Αǯ
ΦΏΏΤȱΗϿȱΐξΑȱΑІΑȱ΅ЇΘ΍ΖȱΦΔϱΗΘ΍ΛΉȱΐφȱΘ΍ȱΑΓφΗ΋΍
́Ε΋аȱπΐΓϠȱΈνȱΎΉȱΘ΅ІΘ΅ȱΐΉΏφΗΉΘ΅΍ȱϷΚΕ΅ȱΘΉΏνΗΗΝа
ΉϢȱΈвȱΩ·ΉȱΘΓ΍ȱΎΉΚ΅Ώϛ΍ȱΎ΅Θ΅ΑΉϾΗΓΐ΅΍ȱϷΚΕ΅ȱΔΉΔΓϟΌ΋΍Ζа
525 ΘΓІΘΓȱ·ΤΕȱπΒȱπΐνΌΉΑȱ·ΉȱΐΉΘвȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ȱΐν·΍ΗΘΓΑ
ΘνΎΐΝΕаȱΓЁȱ·ΤΕȱπΐϲΑȱΔ΅Ώ΍ΑΣ·ΕΉΘΓΑȱΓЁΈвȱΦΔ΅Θ΋ΏϲΑ
ΓЁΈвȱΦΘΉΏΉϾΘ΋ΘΓΑȱϵȱΘϟȱΎΉΑȱΎΉΚ΅Ώϛ΍ȱΎ΅Θ΅ΑΉϾΗΝǯ
ώȱΎ΅ϠȱΎΙ΅Αν΋΍Η΍ΑȱπΔвȱϴΚΕϾΗ΍ȱΑΉІΗΉȱ̍ΕΓΑϟΝΑа
ΦΐΆΕϱΗ΍΅΍ȱΈвȱΩΕ΅ȱΛ΅ϧΘ΅΍ȱπΔΉΕΕЏΗ΅ΑΘΓȱΩΑ΅ΎΘΓΖ
530 ΎΕ΅ΘϲΖȱΦΔвȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Γаȱΐν·΅ΑȱΈвȱπΏνΏ΍ΒΉΑȱ͢ΏΙΐΔΓΑǯ
ΘЏȱ·вȱЙΖȱΆΓΙΏΉϾΗ΅ΑΘΉȱΈ΍νΘΐ΅·ΉΑаȱϋȱΐξΑȱσΔΉ΍Θ΅
ΉϢΖȱΧΏ΅ȱΫΏΘΓȱΆ΅ΌΉϧ΅ΑȱΦΔвȱ΅Ϣ·ΏφΉΑΘΓΖȱ͞ΏϾΐΔΓΙǰ
̉ΉϿΖȱΈξȱοϲΑȱΔΕϲΖȱΈЗΐ΅аȱΌΉΓϠȱΈвȱΧΐ΅ȱΔΣΑΘΉΖȱΦΑνΗΘ΅Α
πΒȱοΈνΝΑȱΗΚΓІȱΔ΅ΘΕϲΖȱπΑ΅ΑΘϟΓΑаȱΓЁΈνȱΘ΍ΖȱσΘΏ΋
535 ΐΉϧΑ΅΍ȱπΔΉΕΛϱΐΉΑΓΑǰȱΦΏΏвȱΦΑΘϟΓ΍ȱσΗΘ΅ΑȱΧΔ΅ΑΘΉΖǯ
ЙΖȱϳȱΐξΑȱσΑΌ΅ȱΎ΅ΌνΊΉΘвȱπΔϠȱΌΕϱΑΓΙаȱΓЁΈνȱΐ΍Αȱ́Ε΋
ω·ΑΓϟ΋ΗΉΑȱϢΈΓІΗвȱϵΘ΍ȱΓϡȱΗΙΐΚΕΣΗΗ΅ΘΓȱΆΓΙΏΤΖ
ΦΕ·ΙΕϱΔΉΊ΅ȱ̋νΘ΍ΖȱΌΙ·ΣΘ΋ΕȱΥΏϟΓ΍Γȱ·νΕΓΑΘΓΖǯ
΅ЁΘϟΎ΅ȱΎΉΕΘΓΐϟΓ΍Η΍ȱ̇ϟ΅ȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΅ȱΔΕΓΗ΋ϾΈ΅а
540 ΘϟΖȱΈвȱ΅ЇȱΘΓ΍ȱΈΓΏΓΐϛΘ΅ȱΌΉЗΑȱΗΙΐΚΕΣΗΗ΅ΘΓȱΆΓΙΏΣΖDz
΅ϢΉϟȱΘΓ΍ȱΚϟΏΓΑȱπΗΘϠΑȱπΐΉІȱΦΔϲȱΑϱΗΚ΍ΑȱπϱΑΘ΅
ΎΕΙΔΘΣΈ΍΅ȱΚΕΓΑνΓΑΘ΅ȱΈ΍Ύ΅ΊνΐΉΑаȱΓЁΈνȱΘϟȱΔЏȱΐΓ΍
ΔΕϱΚΕΝΑȱΘνΘΏ΋Ύ΅ΖȱΉϢΔΉϧΑȱσΔΓΖȱϵΘΘ΍ȱΑΓφΗ΋΍Ζǯ
ΘχΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΔ΅ΘχΕȱΦΑΈΕЗΑȱΘΉȱΌΉЗΑȱΘΉа
ILIADOS LIBER I 45
me incusat et assiduis exagitat quaerimoniis, quia dicat me pro-
pensiorem in Troianos esse quam in Graecos, quid tandem nunc
factura est, cum me propitium Tropianis et infestum plane
Graecis factum esse viderit? Verum tu abi hinc, ne te forte venis-
se resciscat illa. Istud autem quod petis mihi curae erit, ut voto
tuo satisfaciam. Atque ut meliorem spem conspicias implendi
promissi, annuam capite, quod peculiare mihi spondendi signum
est inter deos, quod numquam revocari, numquam convelli,
numquam irritum fieri potest».
Atque haec locutus, superciliis nubilum quoddam ducentibus,
annuit. Adque nutum caelum omne contremuit et ambrosiae
divini verticis comae odorem spiravere. His itaque dictis actisque
inter Iovem et Thetidem, alter ab altero digressus est et haec qui-
dem in profundum mare delapsa est. Ille vero ad aedes suas per-
rexit, quo veniente nemo deorum sustinuit nec sedere nec eodem
in loco manere, sed universi ex sua quisque sella assurgentes,
venienti patri se obviam tulerunt. Hic ubi se in trono suo colloca-
vit, statim accedens Iuno (viderat namque Thetidem cum illo
sermones conserentem) acerbioribus eum effata est verbis:
«Quos tandem sermones habuit tecum illa deorum dolosissi-
ma? Et te quoque iuvat seorsum semper a me rerum gerendarum
agitare consilia, nec mecum communicare quippiam eorum quae
animo destinaveras».
Cui respondens pater deorum atque hominum Iuppiter:
46 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
545 ́Ε΋ȱΐχȱΈχȱΔΣΑΘ΅ΖȱπΐΓϿΖȱπΔ΍νΏΔΉΓȱΐϾΌΓΙΖ
ΉϢΈφΗΉ΍ΑаȱΛ΅ΏΉΔΓϟȱΘΓ΍ȱσΗΓΑΘвȱΦΏϱΛΝ΍ȱΔΉΕȱπΓϾΗ΋΍а
ΦΏΏвȱ϶ΑȱΐνΑȱΎвȱπΔ΍Ή΍ΎξΖȱΦΎΓΙνΐΉΑȱΓЄȱΘ΍ΖȱσΔΉ΍Θ΅
ΓЄΘΉȱΌΉЗΑȱΔΕϱΘΉΕΓΖȱΘϲΑȱΉϥΗΉΘ΅΍ȱΓЄΘвȱΦΑΌΕЏΔΝΑа
϶ΑȱΈνȱΎвȱπ·АΑȱΦΔΣΑΉΙΌΉȱΌΉЗΑȱπΌνΏΝΐ΍ȱΑΓϛΗ΅΍
550 ΐφȱΘ΍ȱΗϿȱΘ΅ІΘ΅ȱρΎ΅ΗΘ΅ȱΈ΍ΉϟΕΉΓȱΐ΋ΈξȱΐΉΘΣΏΏ΅ǯ
ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΆΓЗΔ΍ΖȱΔϱΘΑ΍΅ȱ́Ε΋а
΅ϢΑϱΘ΅ΘΉȱ̍ΕΓΑϟΈ΋ȱΔΓϧΓΑȱΘϲΑȱΐІΌΓΑȱσΉ΍ΔΉΖDz
Ύ΅ϠȱΏϟ΋ΑȱΗΉȱΔΣΕΓΖȱ·вȱΓЄΘвȱΉϥΕΓΐ΅΍ȱΓЄΘΉȱΐΉΘ΅ΏΏЗǰ
ΦΏΏΤȱΐΣΏвȱΉЄΎ΋ΏΓΖȱΘΤȱΚΕΣΊΉ΅΍ȱΧΗΗвȱπΌνΏ΋΍ΗΌ΅ǯ
555 ΑІΑȱΈвȱ΅ϢΑЗΖȱΈΉϟΈΓ΍Ύ΅ȱΎ΅ΘΤȱΚΕνΑ΅ȱΐφȱΗΉȱΔ΅ΕΉϟΔ΋΍
ΦΕ·ΙΕϱΔΉΊ΅ȱ̋νΘ΍ΖȱΌΙ·ΣΘ΋ΕȱΥΏϟΓ΍Γȱ·νΕΓΑΘΓΖа
ωΉΕϟ΋ȱ·ΤΕȱΗΓϟȱ·ΉȱΔ΅ΕνΊΉΘΓȱΎ΅ϠȱΏΣΆΉȱ·ΓϾΑΝΑа
Θϛ΍ȱΗвȱϴϪΝȱΎ΅Θ΅ΑΉІΗ΅΍ȱπΘφΘΙΐΓΑȱБΖȱ̝Λ΍Ώϛ΅
Θ΍ΐφΗ΋΍ΖǰȱϴΏνΗ΋΍ΖȱΈξȱΔΓΏν΅ΖȱπΔϠȱΑ΋ΙΗϠΑȱ̝Λ΅΍ЗΑǯ
560 ΘχΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΑΉΚΉΏ΋·ΉΕνΘ΅ȱ̉ΉϾΖа
Έ΅΍ΐΓΑϟ΋ȱ΅ϢΉϠȱΐξΑȱϴϪΉ΅΍ȱΓЁΈνȱΗΉȱΏφΌΝа
ΔΕϛΒ΅΍ȱΈвȱσΐΔ΋ΖȱΓЄȱΘ΍ȱΈΙΑφΗΉ΅΍ǰȱΦΏΏвȱΦΔϲȱΌΙΐΓІ
ΐκΏΏΓΑȱπΐΓϠȱσΗΉ΅΍аȱΘϲȱΈνȱΘΓ΍ȱΎ΅ϠȱϹϟ·΍ΓΑȱσΗΘ΅΍ǯ
ΉϢȱΈвȱΓЂΘΝȱΘΓІΘвȱπΗΘϠΑȱπΐΓϠȱΐνΏΏΉ΍ȱΚϟΏΓΑȱΉϨΑ΅΍а
565 ΦΏΏвȱΦΎνΓΙΗ΅ȱΎΣΌ΋ΗΓǰȱπΐЗ΍ȱΈвȱπΔ΍ΔΉϟΌΉΓȱΐϾΌΝ΍ǰ
ΐφȱΑϾȱΘΓ΍ȱΓЁȱΛΕ΅ϟΗΐΝΗ΍ΑȱϵΗΓ΍ȱΌΉΓϟȱΉϢΗвȱπΑȱ͞ΏϾΐΔΝ΍
ΫΗΗΓΑȱϢϱΑΌвǰȱϵΘΉȱΎνΑȱΘΓ΍ȱΦΣΔΘΓΙΖȱΛΉϧΕ΅Ζ πΚΉϟΝǯ
ЙΖȱσΚ΅ΘвȱσΈΉ΍ΗΉΑȱΈξȱΆΓЗΔ΍ΖȱΔϱΘΑ΍΅ȱ́Ε΋ǰ
Ύ΅ϟȱϹвȱΦΎνΓΙΗ΅ȱΎ΅ΌϛΗΘΓȱπΔ΍·ΑΣΐΜ΅Η΅ȱΚϟΏΓΑȱΎϛΕа
ILIADOS LIBER I 47
«Noli», inquit, «tibi, Iuno, persuadere scituram te esse omnia
mea consilia, meosque sermones, aut scire debere. Difficile enim
tibi erit, et si uxor mea es, illa noscere. At quae te aequum est ex
marito audire, ea profecto prior te nemo, nec deorum nec homi-
num ex me audiet. Quod si quid de proposito animi ceteros deos
volo esse celatos, id tu non debes interrogare et curiosa inquirere».
Tunc Iuno:
«Severissime», inquit, «Iuppiter, quodnam tu prolocutus es
verbum? Neque enim umquam ego te interrogare soleo, nec quid
aliis dixeris curiosa inquirere. Sed tu semper taciturnus quae-
cumque acturus es, numquam me consiliis adhibitam deliberas.
Quo maiorem in modum nunc sollicita sum ne Thetis, quae
prima luce te adiit complexaque est, exoraverit, quantum suspi-
cor, ulciscaris laesam Achillis dignitatem fuga Graecorum ac plu-
rima inter ipsas etiam naves strage».
Ad haec Iuppiter:
«O Daemonia, semper suspicaris et nescio quomodo umquam
ego latere te possum. Verumtamen in cassum laboras et ista
improbitate non tam me a proposito revocas quam inducas ut tibi
quod facio magis doleat. Quod si ita se res habet, ut suspicaris,
quid tum? Sic enim mihi est cordi. Quamobrem obmutesce et
sede, nec velis adversus imperium meum contumax esse: ne, si
hinc me moveo, ita in te iratas iniciam manus, ut ceteri dii
nequeant omnes tibi praesidio esse».
His verbis Iuno conterrita, deposita animo audacia, cum silen-
tio resedit, reliquis diis ob hanc rem ingemiscentibus. Tum
48 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ
570 ϷΛΌ΋Η΅ΑȱΈвȱΦΑΤȱΈЗΐ΅ȱ̇΍ϲΖȱΌΉΓϠȱ̒ЁΕ΅ΑϟΝΑΉΖа
ΘΓϧΗ΍ΑȱΈвȱ́Κ΅΍ΗΘΓΖȱΎΏΙΘΓΘνΛΑ΋ΖȱώΕΛвȱΦ·ΓΕΉϾΉ΍Α
ΐ΋ΘΕϠȱΚϟΏ΋΍ȱπΔϟ΋Ε΅ȱΚνΕΝΑȱΏΉΙΎΝΏνΑΝ΍ȱ́Ε΋΍а
ώȱΈχȱΏΓϟ·΍΅ȱσΕ·΅ȱΘΣΈвȱσΗΗΉΘ΅΍ȱΓЁΈвȱσΘвȱΦΑΉΎΘΣǰ
ΉϢȱΈχȱΗΚАȱρΑΉΎ΅ȱΌΑ΋ΘЗΑȱπΕ΍Έ΅ϟΑΉΘΓΑȱЙΈΉǰ
575 πΑȱΈξȱΌΉΓϧΗ΍ȱΎΓΏΝ΍ϲΑȱπΏ΅ϾΑΉΘΓΑаȱΓЁΈνȱΘ΍ȱΈ΅΍ΘϲΖ
πΗΌΏϛΖȱσΗΗΉΘ΅΍ȱώΈΓΖǰȱπΔΉϠȱΘΤȱΛΉΕΉϟΓΑ΅ȱΑ΍Ύκ΍ǯ
ΐ΋ΘΕϠȱΈвȱπ·АȱΔ΅ΕΣΚ΋ΐ΍ȱΎ΅Ϡȱ΅ЁΘϛ΍ȱΔΉΕȱΑΓΉΓϾΗ΋΍
Δ΅ΘΕϠȱΚϟΏΝ΍ȱπΔϟ΋Ε΅ȱΚνΕΉ΍Αȱ̇΍ϟǰȱϷΚΕ΅ȱΐχȱ΅ЇΘΉ
ΑΉ΍ΎΉϟ΋΍Η΍ȱΔ΅ΘφΕǰȱΗϿΑȱΈвȱψΐϧΑȱΈ΅ϧΘ΅ȱΘ΅ΕΣΒ΋΍ǯ
580 ΉϥȱΔΉΕȱ·ΣΕȱΎвȱπΌνΏ΋΍Η΍Αȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱΦΗΘΉΕΓΔ΋ΘχΖ
πΒȱοΈνΝΑȱΗΘΙΚΉΏϟΒ΅΍аȱϳȱ·ΤΕȱΔΓΏϿȱΚνΕΘ΅ΘϱΖȱπΗΘ΍Αǯ
ΦΏΏΤȱΗϿȱΘϲΑȱπΔνΉΗΗ΍ȱΎ΅ΌΣΔΘΉΗΌ΅΍ȱΐ΅Ώ΅ΎΓϧΗ΍Αа
΅ЁΘϟΎвȱσΔΉ΍ΌвȱϣΏ΅ΓΖȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱσΗΗΉΘ΅΍ȱψΐϧΑǯ
ЙΖȱΩΕвȱσΚ΋ȱΎ΅ϠȱΦΑ΅ϪΒ΅ΖȱΈνΔ΅ΖȱΦΐΚ΍ΎϾΔΉΏΏΓΑ
585 ΐ΋ΘΕϠȱΚϟΏ΋΍ȱπΑȱΛΉ΍ΕϠȱΘϟΌΉ΍ȱΎ΅ϟȱΐ΍ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉа
ΘνΘΏ΅Ό΍ȱΐϛΘΉΕȱπΐφǰȱΎ΅ϠȱΦΑΣΗΛΉΓȱΎ΋ΈΓΐνΑ΋ȱΔΉΕǰ
ΐφȱΗΉȱΚϟΏ΋ΑȱΔΉΕȱπΓІΗ΅ΑȱπΑȱϴΚΌ΅ΏΐΓϧΗ΍ΑȱϥΈΝΐ΅΍
ΌΉ΍ΑΓΐνΑ΋ΑǰȱΘϱΘΉȱΈвȱΓЄȱΘ΍ȱΈΙΑφΗΓΐ΅΍ȱΦΛΑϾΐΉΑϱΖȱΔΉΕ
ΛΕ΅΍ΗΐΉϧΑаȱΦΕ·΅ΏνΓΖȱ·ΤΕȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱΦΑΘ΍ΚνΕΉΗΌ΅΍а
590 όΈ΋ȱ·ΣΕȱΐΉȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓΘвȱΦΏΉΒνΐΉΑ΅΍ȱΐΉΐ΅ЗΘ΅
ϹϧΜΉȱΔΓΈϲΖȱΘΉΘ΅·АΑȱΦΔϲȱΆ΋ΏΓІȱΌΉΗΔΉΗϟΓ΍Γǰ
ΔκΑȱΈвȱώΐ΅ΕȱΚΉΕϱΐ΋ΑǰȱΧΐ΅ȱΈвȱωΉΏϟΝ΍ȱΎ΅Θ΅ΈϾΑΘ΍
ΎΣΔΔΉΗΓΑȱπΑȱ̎φΐΑΝ΍ǰȱϴΏϟ·ΓΖȱΈвȱσΘ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΑϛΉΑа
σΑΌΣȱΐΉȱ̕ϟΑΘ΍ΉΖȱΩΑΈΕΉΖȱΩΚ΅ΕȱΎΓΐϟΗ΅ΑΘΓȱΔΉΗϱΑΘ΅ǯ
ILIADOS LIBER I 49
Vulcanus mulciber, pietate in matrem motus, eam molli allo-
quio affatus est:
«Mater, ne haec res longius procedat vereor, et in ultimam
usque perniciem, si immortales vos propter mortales invicem liti-
getis, ceterosque deos in tumultum vocantes iocunditate nos tam
lauti convivii fraudetis. Nam in contentionibus semper peiora
vincunt. Quo magis, mater, quamquam pro te sapis, hortor ut
non contumacem sed te obnoxiam patri exhibeas, ne ob hoc ille
stomachatus tibi, contumacia exprobrata perturbataque cena,
alios omnes, ut est praevalidus, a sedibus suis surgere atque rece-
dere compellat. Hunc igitur placido alloquere sermone. Ita enim
nobis placidus benignusque reddetur».
Sic locutus, caelatum mira arte poculum matri porrexit, haec
addens:
«Fer, mater, patienter, et licet causam dolendi habeas, aequa-
nimiter tolera imperium Iovis, ut ne forte cogar cum maestitia
tantarum adesse testis plagarum quas tibi ille imponeret, nec dul-
cissimae matri queam adversus hunc deorum multo acerrimum –
in quod expertus sum, et quidem malo meo et nunc tibi – timeo.
Siquidem cum te aliquando ab illius verberantis manibus eripere
conarer, ipse – abs te in auxiliantem versus – per pedem me pre-
hendit rotatumque e caelo deiecit in terram. Erat autem tunc solis
ortus: a qua hora per totum illum diem, usque ad tenebras, per
inane aeris labens in Lemno insula allisus sum. Ibi me paene exa-
nimem indigenae protinus accurrentes susceperunt ac focillave-
runt».
50 ͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ ILIADOS LIBER I 51

595 ЙΖȱΚΣΘΓǰȱΐΉϟΈ΋ΗΉΑȱΈξȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋ǰ Haec audiens Iuno aequanimior facta atque subridens, pocu-
ΐΉ΍ΈφΗ΅Η΅ȱΈξȱΔ΅΍ΈϲΖȱπΈνΒ΅ΘΓȱΛΉ΍ΕϠȱΎϾΔΉΏΏΓΑа lum de manu filii accepit. Quae ubi ex nectare delibavit, Vulcanus
΅ЁΘΤΕȱϳȱΘΓϧΖȱΩΏΏΓ΍Η΍ȱΌΉΓϧΖȱπΑΈνΒ΍΅ȱΔκΗ΍Α ceteris diis deinceps propinavit, pincernae officio fungens. Et
ΓϢΑΓΛϱΉ΍ȱ·ΏΙΎϿȱΑνΎΘ΅ΕȱΦΔϲȱΎΕ΋ΘϛΕΓΖȱΦΚϾΗΗΝΑа cum ultro citroque frequenter commearet, ad deformitatem calu-
ΩΗΆΉΗΘΓΖȱΈвȱΩΕвȱπΑЗΕΘΓȱ·νΏΝΖȱΐ΅ΎΣΕΉΗΗ΍ȱΌΉΓϧΗ΍Α dicantis ingentes risus ab aliis toto convivii tempore excitabantur.
Exactum est autem convivium ad solis occasum, Apolline pul-
600 БΖȱϥΈΓΑȱ́Κ΅΍ΗΘΓΑȱΈ΍ΤȱΈЏΐ΅Θ΅ȱΔΓ΍ΔΑϾΓΑΘ΅ǯ
sante citharam auro gemmisque distinctam et Musis suavissima
ЙΖȱΘϱΘΉȱΐξΑȱΔΕϱΔ΅Αȱώΐ΅ΕȱπΖȱωνΏ΍ΓΑȱΎ΅Θ΅ΈϾΑΘ΅
voce per vices modulantibus.
Έ΅ϟΑΙΑΘвǰȱΓЁΈνȱΘ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΈΉϾΉΘΓȱΈ΅΍ΘϲΖȱπϪΗ΋Ζǰ
Postquam vero cibo omnes potuque atque cantu satiati sunt,
ΓЁȱΐξΑȱΚϱΕΐ΍··ΓΖȱΔΉΕ΍Ύ΅ΏΏνΓΖȱϋΑȱσΛвȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ
sub ipsum crepusculum suas se domos petendi somni gratia reci-
̏ΓΙΗΣΝΑȱΌвȱ΅ϤȱΩΉ΍ΈΓΑȱΦΐΉ΍ΆϱΐΉΑ΅΍ȱϴΔϠȱΎ΅Ώϛ΍ǯ
piunt. Habent enim proprias singuli dii domos, quas eis optimus
605 ΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΎ΅ΘνΈΙȱΏ΅ΐΔΕϲΑȱΚΣΓΖȱωΉΏϟΓ΍Γǰ
opifex Vulcanus architectatus est. Iuppiter autem, in dormito-
ΓϤȱΐξΑȱΎ΅ΎΎΉϟΓΑΘΉΖȱσΆ΅ΑȱΓϨΎΓΑȱΈξȱρΎ΅ΗΘΓΖǰ
rium cubiculum suum ingressus, in consueto se toro locavit,
ϏΛ΍ȱοΎΣΗΘΝ΍ȱΈЗΐ΅ȱΔΉΕ΍ΎΏΙΘϲΖȱΦΐΚ΍·ΙφΉ΍Ζ Iunoque propter recubuit.
́Κ΅΍ΗΘΓΖȱΔΓϟ΋ΗΉΑȱϢΈΙϟ΋΍Η΍ȱΔΕ΅ΔϟΈΉΗΗ΍а
̉ΉϿΖȱΈξȱΔΕϲΖȱ϶ΑȱΏνΛΓΖȱόϞвȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱΦΗΘΉΕΓΔ΋ΘφΖǰ
610 σΑΌ΅ȱΔΣΕΓΖȱΎΓ΍ΐκΌвȱϵΘΉȱΐ΍Αȱ·ΏΙΎϿΖȱЂΔΑΓΖȱϡΎΣΑΓ΍а
σΑΌ΅ȱΎ΅ΌΉІΈвȱΦΑ΅ΆΣΖǰȱΔ΅ΕΤȱΈξȱΛΕΙΗϱΌΕΓΑΓΖȱ́Ε΋ǯ