Decreto 254/2000, do 13 de setembro, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao medio correspondente ttulo de Tcnico en Instalacin

n e mantemento electromecnico de maquinaria e conduccin de lias.

A Lei Orgnica 1/1990, do 3 de outubro, de Ordenacin Xeral do Sistema Educativo, dispn no seu artigo 4 que lles corresponde s Administracins educativas competentes establece-los currculos dos ciclos formativos. En aplicacin do devandito artigo, de acordo coas atribucins recollidas no Estatuto de Autonoma, no Real Decreto 1763/1982 sobre traspaso de funcins e servicios da Administracin do Estado Comunidade Autnoma de Galicia en materia de educacin e no Real Decreto 676/1993, do 7 de maio, que establece as directrices xerais sobre os ttulos de formacin profesional e as sas ensinanzas mnimas, dctase o Decreto 239/1995, do 28 de xullo, polo que se establece a ordenacin xeral das ensinanzas de formacin profesional e as directrices sobre os seus ttulos na Comunidade Autnoma de Galicia, determinando os aspectos que deben cumpri-los currculos dos diferentes ciclos formativos. O Real Decreto 2045/1995, do 22 de decembro, establece o ttulo de Tcnico en Instalacin e mantemento electromecnico de maquinaria e conduccin de lias e as sas correspondentes ensinanzas mnimas, en consonancia co devandito Real Decreto 676/1993. O Real Decreto 1635/1995, do 6 de outubro, adscribe o profesorado dos Corpos de Profesores de Ensinanza Secundaria e Profesores Tcnicos de Formacin Profesional s especialidades propias da formacin profesional especfica. O Real Decreto 777/1998, do 30 de abril, polo que se desenvolven determinados aspectos da ordenacin da formacin profesional no mbito do sistema educativo, completa a ordenacin bsica relativa a estas ensinanzas. Seguindo os principios xerais que rexern a actividade educativa, recollidos nos preceptos anteriores, o currculo dos ciclos formativos da
1

formacin profesional especfica establcese de xeito que permita a adaptacin da nova titulacin eido profesional e de traballo na realidade socioeconmica galega e s necesidades de cualificacin do sector productivo da nosa economa, tendo en conta a marxe suficiente de autonoma pedagxica que posibilite s centros adecua-la docencia s caractersticas do alumnado e contorno sociocultural do centro. Isto require o posterior desenvolvemento nas programacins elaboradas polo equipo docente do ciclo formativo que concrete a adaptacin sinalada, tomando como referencia inmediata as capacidades profesionais que definen o perfil profesional do Ttulo. Estas permitirn realiza-lo rol do posto de traballo en actividades especficas que producen resultados concretos, dirixi-las variacins que se dan na prctica do traballo e nos procesos productivos, actuar correctamente ante anomalas, dirixi-lo conxunto do traballo e acada-los obxectivos da organizacin, as como establecer prioridades e actuar en coordinacin con outros departamentos. O currculo que se establece no presente Decreto desenvlvese tendo en conta os obxectivos xerais que fixan as capacidades que o alumnado debe acadar finaliza-lo ciclo formativo, e describen o conxunto de aptitudes que configura a cualificacin profesional, as como os obxectivos dos distintos mdulos profesionais, expresados neste Decreto como capacidades terminais elementais, que definen en termos de resultados avaliables o comportamento, saber e comprender, que se require do alumnado para acada-los logros profesionais do perfil profesional. Estas capacidades acdanse a partir duns contidos mnimos necesarios de tipo conceptual, procedemental e actitudinal, que proporcionarn o soporte de informacin e destreza precisos para desenvolver comportamentos profesionais, tanto no aspecto tecnolxico como de valoracin funcional e tcnica. Estes contidos son igualmente importantes xa que todos eles levan a acada-las capacidades terminais elementais sinaladas en cada mdulo. Presntanse agrupados en bloques que non constiten un temario nin son unidades compartimentadas que tean por si mesmas sentido, a sa estructura responde a aquilo que deber ter en conta o profesorado hora de elabora-las programacins de aula e a orde na que se presentan non implica secuencia. A inclusin do mdulo de formacin en centros de traballo (F.C.T.) posibilita que o alumnado complete a competencia profesional acadada
2

no centro educativo, mediante a realizacin dun conxunto de actividades productivas e/ou de servicios -contidos- do centro de traballo. Estas actividades de referencia poden ser modificadas ou substitudas por outras que, adaptndose mellor proceso productivo ou de servicios do centro de traballo, conduzan adquisicin das capacidades terminais deste mdulo. Os centros educativos disporn dun determinado nmero de horas que lles permitirn realiza-lo desenvolvemento curricular establecendo os obxectivos, contidos, criterios de avaliacin, secuencia e metodoloxa que respondan s caractersticas do alumnado e s posibilidades de formacin que ofrece o seu contorno. Por todo isto, por proposta do Conselleiro de Educacin e Ordenacin Universitaria, co informe do Consello Galego de Formacin Profesional e do Consello Escolar de Galicia, e logo de deliberacin do Consello da Xunta de Galicia na sa reunin do da de de dous mil, DISPOO I. TTULO, PERFIL E CURRCULO Artigo 1.- Identificacin do ttulo 1. Este Decreto establece o currculo que ser de aplicacin na Comunidade Autnoma Galega para as ensinanzas de formacin profesional relativa ttulo de Tcnico en Instalacin e mantemento electromecnico de maquinaria e conduccin de lias, regulado polo Real Decreto 2045/1995, do 22 de decembro, polo que se aproban as ensinanzas mnimas. 2. A denominacin, nivel de formacin profesional e duracin do ciclo formativo son as que se establecen no apartado 1 do anexo deste Decreto.

Artigo 2.- Perfil profesional

3

A competencia xeral, capacidades profesionais, unidades de competencia, realizacins e criterios de realizacin, dominio profesional, as como a evolucin da competencia e a posicin no proceso productivo que definen o perfil profesional do ttulo son as que se establecen no apartado 2 do anexo deste Decreto. Artigo 3.- Currculo do ciclo formativo O currculo do ciclo formativo o que se establece no apartado 3 do anexo deste Decreto, sendo as capacidades terminais elementais os resultados avaliables de cada mdulo. II. ORDENACIN ACADMICA E IMPARTICIN Artigo 4.- Profesorado 1. As especialidades do profesorado con atribucin docente nos mdulos que compoen este ttulo son as que se expresan no apartado 4.1.1 do anexo deste Decreto. 2. As materias de bacharelato que poden ser impartidas polo profesorado das especialidades relacionadas no presente ttulo, son as que se expresan no apartado 4.1.2 do anexo deste Decreto. 3. As titulacins declaradas equivalentes a efectos de docencia, son as que se expresan no apartado 4.1.3 do anexo deste Decreto. Artigo 5.- Espacios e instalacins Os requisitos de espacios e instalacins que deben reuni-los centros educativos para a imparticin do presente ciclo formativo son os que se determinan no apartado 4.2 do anexo deste Decreto.

Artigo 6.- Validacins e correspondencias

1. Os mdulos susceptibles de validacin por estudios de Formacin Profesional Ocupacional ou correspondencia coa prctica laboral son os que se especifican, respectivamente, nos apartados 4.3.1 e 4.3.2 do anexo deste Decreto. 2. Sen prexuzo do anterior, por proposta dos Ministerios de Educacin e Cultura e de Traballo e Asuntos Sociais, poderanse inclur, no seu caso, outros mdulos susceptibles de validacin e correspondencia coa formacin profesional ocupacional e a prctica laboral. 3. As persoas que estean en posesin do ttulo de Tcnico, por ter superada a formacin profesional especfica de grao medio, teen acceso directo s distintas modalidades de Bacharelato coas validacins que se determinan no apartado 4.3.3 do anexo deste decreto. Artigo 7.- Distribucin horaria 1. Os mdulos profesionais deste ciclo formativo organizaranse segundo se establece no apartado 4.4 do anexo deste Decreto. 2. As horas de libre disposicin que se inclen neste apartado sern utilizadas polos centros educativos para reforzar, nos mdulos asociados a unidades de competencia, as capacidades de formacin profesional de base ou de formacin profesional especfica, para lles dar resposta s caractersticas dos alumnos, e ter en conta as necesidades de desenvolvemento econmico, social e de recursos humanos do seu contorno socioproductivo. Disposicin adicional nica A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria poder adecua-las ensinanzas deste ciclo formativo s peculiares caractersticas da educacin a distancia e da educacin de persoas adultas, as como s caractersticas dos alumnos con necesidades educativas especiais.

Disposicin derradeira primeira

Autorzase o conselleiro de Educacin e Ordenacin Universitaria para dictar cantas disposicins sexan precisas, no mbito das sas competencias, para a execucin e desenvolvemento do disposto no presente Decreto. Disposicin derradeira segunda O presente Decreto entrar en vigor o da seguinte da sa publicacin no "Diario Oficial de Galicia".

Santiago de Compostela, trece de setembro de dous mil.

Manuel Fraga Iribarne Presidente

Celso Currs Fernndez Conselleiro de Educacin e Ordenacin Universitaria

ANEXO 1 Identificacin do ttulo

- Denominacin: Instalacin e mantemento electromecnico de maquinaria e conduccin de lias. - Nivel: Formacin Profesional de grao medio. - Duracin: 2000 horas.

2 Perfil profesional

2.1 Competencia xeral

Os requisitos xerais de cualificacin profesional do sistema productivo para este tcnico son:

# Realiza-lo mantemento e reparacin de maquinaria e equipo industrial, en condicins de calidade e

seguridade e con prazos requiridos.

# Obte-la produccin en lias automatizadas coa calidade, coa cantidade e nos prazos requiridos,
coordinando os recursos humanos e mantendo os equipos e sistemas de produccin en condicins de fiabilidade e dispoibilidade. tcnico posvenda en condicins de calidade, seguridade e prazos requiridos.

# Realiza-la montaxe e instalacin en planta de maquinaria e equipo industrial, realizando o servicio

2.2 Capacidades profesionais

2.2.1 Capacidades tcnicas

# Posur unha visin de conxunto e coordinada das fases dos procesos productivos en que est
involucrado; comprende-la funcin dos diversos equipos e mquinas e mantelos cos niveis de fiabilidade e dispoibilidade establecidos, co obxecto de alcanza-los obxectivos da produccin.

# Interpretar e comprender manuais de mantemento, planos, especificacins tcnicas, ordes de

fabricacin e outras informacins asociadas s equipos e produccin que lle permitan realiza-lo seu traballo con eficacia e seguridade.

# Manter e reparar maquinaria e equipo industrial realizando as operacins de montaxe-desmontaxe

e substitucin de grupos e elementos restablecendo as condicins funcionais.

# Realiza-las operacins de montaxe estacionaria de maquinaria, equipos electro-mecnicos e os

sistemas auxiliares para o seu funcionamento, realizando as operacins necesarias de axuste de elementos e conexionado s sistemas. conexionando s sistemas auxiliares e asegurando o funcionamento das mquinas.

# Realizar operacins de instalacin en planta de maquinaria, ensamblando subconxuntos, # Diagnosticar estado de elementos das mquinas utilizando os procedementos de medida e
programas informatizados de autodiagnose, seguindo un proceso de relacins causa-efecto establecido. condicins de seguridade, coa tcnica adecuada produccin, atendendo a prioridades establecidas e a principios de rendibilidade, calidade e prazos esixidos. posibles anomalas de funcionamento e poder intervir sobre a mquina ou sistema para obte-lo producto dentro das tolerancias e calidade admitidas.

# Operar e controla-los diferentes equipos, mquinas e ferramentas de forma autnoma e en

# Interpretar e comprende-la informacin dos instrumentos de control e medida co fin de detectar

# Actuar en todo momento cumprindo coas normas de seguridade persoal e medioambientais.

# Valora-la repercusin na produccin do tempo de parada das mquinas, procurando que sexa
mnimo o tempo empregado para a reparacin e asegurando que esta se realiza coa fiabilidade, calidade e seguridade adecuadas.

2.2.2 Capacidades para afrontar continxencias

# Responder s continxencias coa prontitude e a eficacia adecuadas. # Resolver problemas e tomar decisins individuais seguindo as normas establecidas ou

precedentes, definidas dentro do mbito da sa competencia, consultando as ditas decisins cando as sas repercusins econmicas ou de seguridade sexan importantes.

2.2.3 Capacidades para a direccin de tarefas

# Responder da preparacin, programacin dos equipos de control e posta a punto e correcto

funcionamento das mquinas, ferramentas e tiles baixo a sa responsabilidade e resolvendo as incidencias que xurdan no desenvolvemento do traballo e que impliquen a intervencin sobre os ditos elementos, tendo en conta os parmetros de seguridade e calidade establecidos. que cmpre actuar para a sa correccin.

# Detecta-los diferentes defectos obtidos durante a produccin e identifica-los parmetros sobre os # Organiza-los traballos e os recursos necesarios para a realizacin do mantemento dos equipos,
realizando a sa distribucin, control e rexistro de datos.

# Coordina-los traballos e os recursos necesarios para mante-la produccin da lia, realizando o seu
control e rexistrando os resultados e incidencias xurdidos.

# Manter comunicacins efectivas no desenvolvemento do seu traballo e, en especial, en operacins

que esixan un elevado grao de coordinacin entre os membros do equipo que as acomete, interpretando as ordes e informacin, xerando instruccins claras con rapidez e informando e solicitndolles axuda s membros que proceda do equipo cando se produzan continxencias na operacin. productivo, administrativo, comercial e laboral.

# Administrar e xestionar unha pequena empresa ou taller de tipo autnomo, nos aspectos

2.2.4 Capacidades para adaptarse medio

# Executar un conxunto de accins, de contido politcnico e/ou polifuncional, de xeito autnomo no

marco das tcnicas propias da sa profesin, baixo mtodos establecidos.

# Adaptarse a novas situacins laborais xeradas como consecuencia dos cambios producidos nas
mquinas e equipos industriais, e s tcnicas requiridas para o seu mantemento.

# Manter relacins fludas cos membros do grupo funcional en que est integrado e cos que se

relaciona e participar activamente no desenvolvemento das tarefas colectivas para a consecucin dos obxectivos asignados, mantendo unha actitude tolerante e de respecto traballo dos demais.

2.3 Responsabilidade e autonoma nas situacins de traballo

A este tcnico, no marco das funcins e obxectivos asignados por tcnicos de nivel superior seu, requirirnselle nos campos ocupacins concernidas, polo xeral, as capacidades de autonoma en:

# A montaxe/desmontaxe e substitucin de pezas e elementos de maquinaria e equipo industrial

para o seu mantemento e reparacin.

# As operacins de montaxe estacionaria de maquinaria e equipo electromecnico. # A ensamblaxe de conxuntos e subconxuntos mecnicos e electromecnicos de maquinaria e
equipo industrial.

# # # # # #

O conexionado dos sistemas auxiliares s mquinas. O diagnstico e reparacin de avaras de elementos das mquinas. A posta a punto e correcto funcionamento das mquinas. A utilizacin das ferramentas e tiles. A intervencin sobre a mquina o sistema para obte-lo producto dentro de tolerancias e calidade. O rexistro dos resultados e incidencias xurdidas.

2.4 Unidades de competencia

1. 2. 3. 4. Montar e manter maquinaria e equipo electromecnico. Montar e mante-los sistemas elctrico e electrnico de maquinaria e equipo industrial. Conducir e mante-lo equipo industrial de lias de produccin automatizadas. Realiza-la administracin, xestin e comercializacin nunha pequena empresa ou taller.

10

2.5 Realizacins e dominios profesionais

2.5.1 Unidade de competencia 1: Montar e manter maquinaria e equipo elec-

tromecnico
N 1.1 Realizacins Montar e pr en condicins de funcionamento subconxuntos e conxuntos mecnicos, a partir de follas de procesos, planos e especificacins tcnicas, garantindo as condicins de calidade e seguridade establecidas. Criterios de realizacin A interpretacin dos planos e especificacins tcnicas dos compoentes do equipo electromecnico permite coecer con claridade e precisin a montaxe que se debe realizar. Comprbanse os requisitos dimensionais, de forma e posicin das superficies de axuste e funcionais, as como as especificacins tcnicas necesarias de cada peza ou equipo, para consegui-las condicins dos amoldamentos e axustes de montaxe prescritas. As pezas ou equipos son dispostos e ordenados adecuadamente en funcin da secuencia de montaxe. Realzase a montaxe seguindo os procedementos establecidos, coas ferramentas e tiles adecuados e garantindo que non se produce deterioro nin diminucin das calidades dos elementos e equipos durante a sa manipulacin para colocalos na sa posicin definitiva. Realzanse os pretensados de bulns e parafusos de rosca en mbolos lados coa ferramenta e utensilios adecuados, seguindo procedementos establecidos. Comprbase que as superficies funcionais dos grupos mecnicos montados estn dentro das tolerancias de forma e posicin e de redondez no xiro especificadas, aplicando procedementos establecidos e utilizando os equipos de medicin e a ferramenta requiridos. Equilbranse esttica e dinamicamente os subconxuntos que se constiten en masas rotativas (poleas, volantes, rodas dentadas, etc.), aplicando procedementos establecidos e medios e tiles adecuados. Dispense adecuadamente, en cantidade e nos lugares requiridos, os fludos empregados para o engraxe, lubricacin e refrixeracin do equipo montado; e ademais comprbase a sa presencia nos circutos previstos. Prepranse as superficies de xunta para axuste estanco corrixindo os defectos de planitude e aplicando a xunta do material, calidade e dimensins requiridas, ademais de verificarse a correcta posicin de bulns ou parafusos de rosca en mbalas caras, e 11

apertarse na orde correcta co par de aperto necesario, comprobndose a sa estanquidade. Realzanse as operacins de regulacin e axuste segundo procedementos establecidos, empregando os tiles adecuados para a comprobacin ou medicin dos parmetros. Realzanse as probas funcionais e de seguridade do equipo electromecnico montado, comprobando os valores das variables do sistema, rudos e vibracins, e reaxustndose para corrixi-las disfuncins observadas, seguindo os procedementos establecidos e recollndose os resultados no informe correspondente, coa precisin requirida. Colcanse os dispositivos de ancoraxe sobre os elementos do conxunto acabado que o requiren, para evita-lo seu deterioro por sacudidas vibratorias que poidan producirse no seu transporte. Realzase a montaxe no tempo previsto. Maniplanse os medios de transporte de pezas e compoentes baixo estrictas normas de seguridade. Os elementos de transporte e elevacin utilizados no proceso estn en perfectas condicins de uso. Os instrumentos de medida e tiles son conservados en perfecto estado de uso e son verificados coa periodicidade requirida para mante-la sa fiabilidade durante a sa aplicacin. Infrmase debidamente das modificacins de mellora de proxecto ou proceso introducidas ou observadas durante as operacins de montaxe. A interpretacin dos planos e especificacins tcnicas dos compoentes dos circutos pneumticos e hidrulicos permiten coecer con claridade e precisin o traballo que hai que realizar. Establcese a secuencia de montaxe a partir de planos e instruccins tcnicas do proxecto, optimizando o proceso canto mtodo e o tempo. Dispense e ordnanse os equipos, compoentes, accesorios e tubos en funcin da secuencia de montaxe, comprobando que as sas caractersticas corresponden s especificacins tcnicas do proxecto. Distribese e mecanzase a base onde se colocan os equipos, compoentes e accesorios, fixando as vas e elementos de suxeicin e prevendo os espacios de accesibilidade a eles para o seu mantemento, utilizando os patrns, planos e especificacins de montaxe. Realzase a montaxe colocando cada compoente ou equipo no lugar previsto, colocados e aliados dentro das tolerancias prescritas en cada caso, sen forzar

1.2

Construr e instalar circutos pneumticos e hidrulicos para maquinaria e equipo industrial, a partir dos planos, normas e especificacins tcnicas necesarias, en condicins de funcionamento e seguridade adecuadas.

12

unins ou ancoraxes e utilizando o procedemento e a ferramenta adecuados. Os compoentes pneumohidrulicos estn identificados coa sinalizacin mis conveniente, sempre en concordancia co diagrama de principio da instalacin. Realzase a mecanizacin, conformado e tendido dos tubos libres de humidade e de fugas, segundo normas establecidas. Seleccinanse os valores de consigna dos elementos de seguridade, regulacin e control, de acordo cos valores nominais ou de proxecto establecidos, utilizando os tiles e ferramentas adecuados e seguindo os procedementos e instruccins establecidos. Realzanse as probas de seguridade e funcionais, comprobando valores das variables do sistema e ciclos, reaxustndose para corrixi-las disfuncins observadas, conforme os procedementos establecidos, e recollndose os resultados no informe correspondente coa precisin requirida. A montaxe realzase no tempo previsto. A execucin da montaxe axstase en todo momento s requirimentos das IT do regulamento aparello de presin. Infrmase debidamente das modificacins de mellora de proxecto observadas durante as operacins de montaxe. Obtense do informe tcnico e histrico da mquina a informacin sobre a funcionabilidade do sistema mecnico, a sa composicin e a funcin de cada elemento. Tense en conta a informacin do sistema de autodiagnstico da instalacin e a aportada polo operador, procedndose en consecuencia. Comprbase e valrase o alcance das disfuncins observadas nas diferentes partes do sistema, determinndose, de acordo cun proceso razoado de causa efecto, a sa orixe e as sas relacins. Determnase o estado dos elementos comprobando cada unha das sas partes funcionais, mediante a utilizacin de procedementos e medios adecuados para realiza-la sa valoracin e a recolleita dos resultados no informe correspondente, coa precisin requirida. As operacins de diagnose non provocan outras avaras ou danos e son realizadas no tempo previsto. Adptanse as medidas necesarias para garanti-la seguridade das persoas e dos equipos durante as intervencins.

1.3

Diagnostica-lo estado, fallo e/ou avara dos elementos do sistema mecnico da maquinaria e equipo industrial, aplicando procedementos establecidos.

13

1.4

Diagnostica-lo estado, fallo e/ou avara dos elementos dos sistemas hidrulico e pneumtico da maquinaria e equipo industrial, aplicando procedementos establecidos.

Obtense do informe tcnico da mquina a informacin sobre a funcionabilidade dos sistemas, a sa composicin e a funcin de cada elemento. Valranse a informacin do sistema de autodiagnstico da instalacin e a aportada polo operador, e procdese en consecuencia. Comprbase e valrase o alcance das disfuncins observadas (erros secuenciais, agarrotamentos, perdas de potencia, etc.) nas diferentes partes do sistema, determinndose a sa orixe, mediante o uso dun catlogo de diagnstico de avara-causas e conforme un proceso razoado de causa e efecto. Comprbanse e valranse a calidade e estado dos fludos enerxticos do sistema (aire comprimido ou fludo oleohidrulico), ademais de analizarse os residuos depositados nos circutos, procedndose en consecuencia. Determnase o estado das unidades e elementos, verificando a sa funcin caracterstica e comprobando cada unha das partes funcionais que os integran. As operacins de diagnose realzanse no tempo previsto e non provocan outras avaras ou danos. Adptanse as medidas necesarias para garanti-la seguridade das persoas e dos equipos durante as intervencins. Establcense as secuencias de desmontaxe e montaxe optimizando o proceso canto mtodo e o tempo e seleccionando os equipos de ferramentas, utensilios, medios auxiliares e as pezas de reposto (PDR) necesarias. Comprbanse os requisitos dimensionais, de forma e posicin das superficies de axuste e funcionais e as especificacins tcnicas necesarias da peza de substitucin para consegui-las condicins prescritas de axuste na montaxe. Comprbanse as especificacins tcnicas, de axuste e funcionais, dos elementos de substitucin dos sistemas mecnico, hidrulico o pneumtico, para garanti-la intercambiabilidade co deteriorado. Efectase a substitucin do elemento deteriorado seguindo a secuencia do proceso de desmontaxe e montaxe establecido, garantindo que non se produce deterioro nin diminucin das sas calidades durante a sa manipulacin para colocalos na sa posicin definitiva. Realzanse as probas de seguridade e funcionais, que se reaxustan para corrixi-las disfuncins observadas, seguindo procedementos establecidos e verificndose que se restite a funcionalidade do conxunto, tempo

1.5

Realiza-las operacins de reparacin por substitucin de pezas e/ou elementos dos sistemas mecnico, hidrulico e pneumtico, establecendo o proceso de desmontaxe/montaxe, utilizando manuais de instruccins e planos e restablecendo as condicins funcionais, coa calidade e seguridade requiridas.

14

que se recollen os resultados no informe correspondente coa precisin requirida. Elabranse os informes de mquina para o historial e acerca da validez do PDR. Realzanse as operacins de reparacin no tempo e coa calidade previstos, non provocando outras avaras ou danos. O esbozos dos elementos mecnicos e das superficies conxugadas das pezas relacionadas funcionalmente definen inequivocamente as sas formas e dimensins. Determnanse os parmetros xeomtricos e tecnolxicos necesarios para a reconstruccin de rganos de mquinas, utilizando os medios e tiles requiridos e aplicando procedementos establecidos. Determnanse, coa maior precisin posible, os datos referentes material, calidades dos estados superficiais, tratamentos de acabado de superficies e tratamentos trmicos das pezas. Elabranse no documento correspondente as propostas de traballo de anlise de laboratorios metrolxicos e de materiais, coa concrecin e precisin requiridos. Obtense, da instalacin da mquina, dos catlogos e da documentacin tcnica, o diagrama de funcionamento do sistema pneumtico ou hidrulico, a identificacin, o tipo, as caractersticas e as funcins dos compoentes. Obtense, dos sistemas elctricos da mquina, o esbozo de disposicin de equipos, dos cableados e dos axustes con rganos mecnicos do equipo, e os datos referentes s mquinas elctricas (tipo, caractersticas nominais, conexionado, etc.).

1.6

Obter esbozos de elementos mecnicos e/ou dos circutos pneumo-hidrulicos e informacin das sas caractersticas e especificacins tcnicas a partir dos datos recollidos do elemento ou sistema deteriorado e da documentacin tcnica dispoible da mquina, para a sa reconstruccin ou reparacin.

1.7

Realizar operacins de traballos de banco e de soldadura elctrica para reparacin e/ou reconstruccin de elementos mecnicos.

Realzanse as operacins de mecanizacin (rasquetado, tradeado, escoriado, avelanado, roscado e fresado) cos equipos, tiles e ferramentas adecuados, cos parmetros e condicins de corte debidamente seleccionados para consegui-los requisitos de acabado, posicin, forma e tolerancia necesarios, e coa precisin requirida. Realzase o trazado e a marcaxe das pezas cos tiles adecuados, aplicando as tcnicas establecidas e coa precisin requirida. Realzase o calado de pezas no conxunto cos tiles e ferramentas adecuadas, aplicando tcnicas establecidas, sen producir tensins, deformacins nin deterioro das sas calidades e comprobando os axustes conseguidos e a aptitude funcional do conxunto.

15

Realzanse as unins soldadas preparando as beiras e fixando e dando a rixidez adecuada s elementos que se deben unir, seleccionando o consumible e os valores das variables de operacin en funcin dos materiais base. As unins soldadas non presentan defectos ocultos, e os cordns obtidos son repasados e acabados coa calidade requirida. As probas e ensaios de recepcin da maquinaria realzanse segundo procedementos e condicins prescritas, recollndose os resultados no informe correspondente, coa precisin requirida. A interpretacin dos planos, esquemas e especificacins tcnicas dos compoentes permiten coecer con claridade e precisin o traballo que hai que realizar. Recocese o estado de terminacin e dimensional de bancadas, cementacins e ancoraxes para a instalacin do equipo, ademais de preverse os dispositivos e accins requiridas para a compensacin das desviacins observadas, para a correcta montaxe da maquinaria. A secuencia de montaxe establcese a partir de planos e instruccins tcnicas do proxecto, optimizando o proceso canto mtodo e o tempo. Realzanse as conexins s redes de fludos enerxticos e de servicios coa clase e tipo de tubo, accesorios, dispositivos e materiais requiridos; o seu trazado cumpre cos requisitos de funcionamento e prev a accesibilidade equipo; non se producen tensins na maquinaria e a sa montaxe realizada conforme procedementos de mecanizacin, conformado e unin establecidos, e de acordo coas esixencias das IT dos regulamentos de aplicacin. A instalacin elctrica de alimentacin e de interconexin entre elementos realzase: Utilizando o tipo de canalizacin elctrica, trazado e suxeicin especificados no proxecto, montndose sen tensins mecnicas e cumprindo as especificacins tcnicas. Cos conductores de seccin, illamento, rixidez e proteccin especificadas, sen que sufran danos nas sas caractersticas. Utilizando os terminais e conectores apropiados, conexionados presin necesaria e identificando os conductores en concordancia co esquema. Supervisando as proteccins da alimentacin, cumprindo en todo momento as IT aplicables do REBT.

1.8

Instalar e ensamblar en planta maquinaria e equipo electromecnico, a partir dos planos e especificacins tcnicas necesarias, en condicins de funcionamento e seguridade.

16

A montaxe realzase seguindo os procedementos establecidos, utilizando as ferramentas e tiles adecuados. Seleccinase e realzase o medio e modo de transporte e manipulacin de compoentes e equipos segundo procedementos establecidos e atendendo s condicins de seguridade das mquinas e das persoas. Realzanse as probas funcionais do equipo electromecnico montado, comprobando os valores das variables do sistema e reaxustndose para corrixi-las disfuncins observadas, seguindo os procedementos establecidos e recollndose os resultados no informe correspondente coa precisin requirida. Antes da posta en servicio do equipo, colcanse e asegranse as proteccins fsicas das partes con movemento da maquinaria que supn risco de accidente para as persoas. Infrmase debidamente das modificacins de mellora de proxecto e procedementos realizados na montaxe. Descrbese o principio de funcionamento do equipo pondo de relevo a importancia das tarefas de mantemento, en relacin coa sa fiabilidade. O proceso establece a secuencia das operacins que hai que realizar, optimizando os procedementos. Identifcanse e especifcanse os productos que deben ser substitudos e as cantidades empregadas, determinndose as comprobacins que se deben realizar. Realzase o clculo dos tempos tipo das diferentes operacins, aplicando tcnicas establecidas e expresndose no documento coa precisin requirida. Establcense os procedementos de medida dos parmetros que hai que controlar e as accins que se deben seguir en cada caso. Determnanse as medidas que hai que adoptar para garanti-la seguridade das persoas e dos equipos durante as intervencins. Identifcanse os conflictos que se orixinan no mbito de traballo, tomndose as medidas para os resolver con prontitude. Obtense informacin adecuadamente antes de tomar unha decisin para resolver problemas tcnicos ou de relacins persoais, consultando, se fose preciso, o inmediato superior. Fomntase a iniciativa individual para aportar ideas e solucins que supoan unha mellora da productividade. Infrmase o superior xerrquico sobre as actividades, progresos e resultados, no momento oportuno, de forma detallada, clara e precisa. 17

1.9

Realizar ficha-gammas de mantemento preventivo, a partir da documentacin tcnica de maquinaria e manuais de mantemento.

1.10

Crear, manter e intensificar relacins de traballo no contorno do mantemento industrial, resolvendo os conflictos interpersoais que se presenten e participando na posta en prctica de procedementos de reclamacins e disciplinarios.

Propciase a participacin dos traballadores na resolucin dos problemas e conflictos que afecten de forma regular e directa traballo e/ou s relacins laborais. Infrmanse os traballadores sobre os seus dereitos e deberes recollidos na lexislacin vixente e no regulamento especfico do seu contorno laboral. Cando se inicia un procedemento disciplinario ou unha queixa, aprtase a informacin dispoible, coa mnima demora. Identifcanse os dereitos e deberes do empregado e da empresa en materia de seguridade e hixiene. Identifcanse os equipos e medios de seguridade mis adecuados para cada actuacin, e o seu uso e coidado son os correctos. Identifcanse os riscos primarios para a sade e a seguridade no contorno de traballo, tomndose as medidas preventivas adecuadas para evitar accidentes. As zonas de traballo da sa responsabilidade permanecen en condicins de limpeza, orde e seguridade. Infrmase con prontitude a persoa adecuada das disfuncins e dos casos perigosos observados. En casos de emerxencia: Realzase a parada da maquinaria de forma adecuada, tempo que se produce a evacuacin dos edificios, de acordo cos procedementos establecidos. Identifcanse as persoas encargadas de tarefas especficas nestes casos. Aplcanse as medidas sanitarias bsicas e as tcnicas de primeiros auxilios.

1.11

Actuar segundo o plan de seguridade e hixiene da empresa, levando a cabo tanto accins preventivas como correctoras e de emerxencia, aplicando as medidas establecidas e cumprindo as normas e a lexislacin vixentes.

Dominio profesional
Medios de produccin utilizados Instrumentos de medida: cinta mtrica, regras, ps de rei, parafusos micromtricos, calibres, comparadores mecnicos e dixitais, comparadores de amplificacin pneumtica, elctrica, electrnica e ptica, gonimetros, vibrmetro, manmetros, pirmetros, caudalmetros, controladores de esforzos e contadores. Instrumentos de verificacin: mrmores, regras de verificacin, niveis de burbulla, prismas, cilindros de verificacin, compases, escuadras, patrns, galgas, calibres fixos, calibres de roscas, calibres axustables con comparador, alegmetros, colimador ou anteollos de puntera e equipos de test. Mquinas, ferramentas e tiles: tradeadoras, fresadora, equipos de soldadura, prensas de calado, tiles extractores, baos de aceite, ferramentas manuais, ferramenta pneumtica e elctrica, serras de corte,

18

roscadoras, curvadoras, esmeriladoras, gatos de elevacin, polipastos, guindastres, diferenciais e andamios. Medios de proteccin persoal. Fabricacin mecnica: mquinas de mecanizado, estampado, forxa, fundicin, lias automatizadas de produccin; elevadores e transportadores, maquinaria txtil e maquinaria para a madeira. Artes grficas: preimpresin, impresin, encadernacin e manipulados. Maquinaria para o manipulado de alimentos e envasados. Maquinaria da industria extractiva. Maquinaria para a industria qumica. Elementos normalizados. Pezas mecanizadas. Pezas conformadas. Motores elctricos. Motores, cilindros, vlvulas e mandos pneumticos e hidrulicos. Perfs e tubos. Aceiros. Aliaxes lixeiras. Cauchos. Aceites minerais. Graxas. Pegamentos e seladores. PVC. Conductores. Mquinas e equipos electromecnicos montados. Grupos mecnicos. Grupos hidrulicos. Sistemas de actuadores pneumticos e hidrulicos. Instalacins de mando pneumtico. Equipos electromecnicos en condicins de ptimo funcionamento e plans de mantemento cumprimentados. Procedementos e tcnicas de montaxe e desmontaxe mecnica. Tcnicas metrolxicas de verificacin dimensional, forma e posicin. Tcnicas de medicin de estados superficiais. Tcnicas de medicin de parmetros predictivos nas mquinas. Tcnicas de mecanizacin. Tcnicas de soldadura. Utilizada: planos. Listaxe de pezas e compoentes. Instruccins de montaxe e funcionamento de mquinas. Manuais de mantemento. Manuais de explotacin. Manuais de implantacin. Follas de procesos. Gammas de mantemento preventivo. Normas UNE, AEFTOP, CNOMO, CETOP e ISO. Regulamentos. Xerada: partes de traballos. Follas de incidencias. Informes de pezas de reposto (PDR). Medios de produccin relacionados

Materiais e productos intermedios

Principais resultados do traballo

Procesos, mtodos e procedementos

Informacin

19

2.5.2 Unidade de competencia 2: Montar e mante-los sistemas elctrico e

electrnico de maquinaria e equipo industrial

N 2.1 Realizacins Montar e instalar equipos e circutos elctricos ou electrnicos para maquinaria e equipo industrial, a partir de planos e especificacins tcnicas, en condicins de funcionamento e seguridade. Criterios de realizacin A interpretacin dos planos, esquemas e especificacins tcnicas dos compoentes permiten coecer con claridade e precisin o traballo que se debe realizar. A secuencia de montaxe establcese a partir de planos e instruccins tcnicas do proxecto, optimizando o proceso canto mtodo e tempo. Clasifcanse os compoentes ou equipos en funcin da secuencia de montaxe, comprobando que as sas caractersticas corresponden s especificacins tcnicas do proxecto. Distribese e mecanzase a base onde se colocan os compoentes e equipos, fixando as vas e elementos de suxeicin, prevendo os espacios de accesibilidade cara a eles para o seu mantemento e utilizando os patrns, planos e especificacins de montaxe. Realzase a montaxe colocando cada compoente ou equipo no lugar previsto, sen forzar unins ou ancoraxes, utilizando o procedemento e a ferramenta adecuada, garantindo a sa integridade e cumprindo os requisitos de seguridade. As unins das canalizacins realzanse cos elementos adecuados (axustes, manguitos, etc.) segundo o tipo de ambiente e seguridade especificado. Realzanse as conexins de fos e cables cos elementos de conexin e ferramentas adecuados tipo e seccin dos conductores. Identifcanse inequivocamente os elementos, compoentes e cableados coa sinalizacin mis conveniente (numeracin, etiquetas, cores normalizadas, etc.), sempre en concordancia co esquema. Seleccinanse os valores de consigna dos elementos de proteccin, regulacin e control adecuados cos valores nominais ou de proxecto establecidos, utilizando o instrumento ou ferramenta adecuado (consola de programacin, ordenador, tiles especficos, etc.) e seguindo as instruccins indicadas polo fabricante. Realzanse as probas de seguridade e funcionais, comprobando os valores das variables do sistema e reaxustndose para corrixi-las disfuncins observadas, de acordo co procedemento establecido e recollndose os resultados no informe correspondente, coa precisin requirida. Realzase a montaxe no tempo previsto. 20

Infrmase debidamente das modificacins de mellora de proxecto ou proceso realizadas durante a execucin da montaxe. A execucin da montaxe axstase en todo momento s requirimentos das IT de aplicacin do REBT. Obtense a informacin sobre a funcionabilidade do sistema, a sa composicin e a funcin de cada un dos seus elementos, requirida para as intervencins da sa reparacin, utilizando a documentacin tcnica dos circutos e elementos afectados. Efectase o chequeo dos distintos controis e parmetros elctricos na zona ou elemento diagnosticado como avariado, co equipo e procedemento adecuados, permitindo identifica-la avara e a causa que a produce e determina-los elementos que se deben substitur ou reparar. Establcense as secuencias de desmontaxe e montaxe optimizando o proceso canto mtodo e tempo, seleccionando os equipos de ferramentas, medios auxiliares e as pezas de reposto (PDR). Efectase a substitucin do elemento deteriorado e/ou reconstruccin de circutos seguindo a secuencia de desmontaxe e montaxe establecida, adoptando as medidas de seguridade adecuadas sobre os equipos e persoais. Restitese a funcionalidade do conxunto do equipo unha vez comprobado cada un dos sistemas reparados. Cbrense e tramtanse os partes de traballo, especificando o traballo realizado, o tempo empregado, os elementos substitudos, as causas da avara e o responsable da reparacin, para manter actualizado o historial e a validez das pezas de reposto (PDR). Realzanse as operacins de diagnose e reparacin no tempo e coa calidade previstos e non provocando outras avaras ou danos. Determnase o estado das unidades e elementos (variadores de velocidade, arranques progresivos, dispositivos de mando e sinalizacin elctricos, electrnicos e pneumticos de adquisicin de datos, rels, etc.), comprobando cada unha das partes funcionais que os integran (mecnica, electromagntica ou electrnica) e verificando que, estimula-las entradas, as sadas responden funcin caracterstica do elemento. Determnase o estado das entradas e sadas, as como a secuencia de programa dos autmatas e as sas comunicacins asociadas, interpretando a documentacin tcnica adecuada e aplicando procedementos establecidos. 21

2.2

Realiza-las operacins de reparacin por substitucin de elementos dos sistemas elctrico e electrnico e dos circutos elctricos, establecendo o proceso de desmontaxe e montaxe, de acordo con instruccins tcnicas e procedementos establecidos.

2.3

Determinar, seu nivel, o estado dos elementos electrnicos de potencia, de mando, de adquisicin de datos, unidades de mando e sinalizacin elctricos e electrnicos e de tratamento da informacin, realizando medicins e comprobacins, utilizando instruccins tcnicas e procedementos establecidos e informando o superior dos resultados.

Utilzase o equipo de medida co procedemento e precisin requirida, en funcin da comprobacin que hai que realizar. Realzase o informe de resultados polo procedemento adecuado e coa precisin requirida. Realzase a representacin dos circutos coa simboloxa normalizada e coa precisin requirida, para a identificacin dos diferentes circutos e elementos. A partir da instalacin da mquina, da sa documentacin tcnica e dos catlogos, obtense o principio de funcionamento dos circutos, a identificacin, o tipo, as caractersticas e as funcins dos compoentes. Determnase a disposicin de equipos de proteccin, control e automatizacin, as como as sas caractersticas tcnicas, comprobndose os consumos reais en cada circuto. Identifcanse os conflictos que se orixinan no mbito de traballo, tomndose as medidas para os resolver con prontitude. Obtense informacin adecuadamente antes de tomar unha decisin para resolver problemas tcnicos ou de relacins persoais, consultando, se fose preciso, o inmediato superior. Fomntase a iniciativa individual para aportar ideas e solucins que supoan unha mellora da productividade. Infrmase o superior xerrquico sobre as actividades, progresos e resultados, no momento oportuno e de forma detallada, clara e precisa. Propciase a participacin dos traballadores na resolucin dos problemas e conflictos que afecten de forma regular e directa traballo e/ou s relacins laborais. Infrmanse os traballadores dos seus dereitos e deberes recollidos na lexislacin vixente e no regulamento especfico do seu contorno laboral. Cando se inicia un procedemento disciplinario ou unha queixa, aprtase a informacin dispoible, coa mnima demora. Identifcanse os dereitos e deberes do empregado e da empresa en materia de seguridade e hixiene. Identifcanse os equipos e medios de seguridade mis adecuados para cada actuacin, sendo o seu uso e coidado os correctos. Identifcanse os riscos primarios para a sade e a seguridade no contorno de traballo e tmanse as

2.4

Obter esbozos dos circutos e dos elementos dos sistemas elctricos e electrnicos e informacin das sas caractersticas e especificacins tcnicas, a partir dos datos recollidos dos propios sistemas e da documentacin tcnica dispoible da mquina, para a sa reconstruccin ou reparacin.

2.5

Crear, manter e intensificar relacins de traballo no contorno do mantemento industrial, resolvendo os conflictos interpersoais que se presenten e participando na posta en prctica de procedementos de reclamacins e disciplinarios.

2.6

Actuar segundo o plan de seguridade e hixiene da empresa, levando a cabo tanto accins preventivas como correctoras e de emerxencia, aplicando as medidas establecidas e cumprindo as normas e a lexislacin vixentes.

22

medidas preventivas adecuadas para evitar accidentes. As zonas de traballo da sa responsabilidade permanecen en condicins de limpeza, orde e seguridade. Infrmase con prontitude a persoa adecuada das disfuncins e dos casos perigosos observados. En casos de emerxencia: Realzase a parada da maquinaria de forma adecuada e prodcese a evacuacin dos edificios, de acordo cos procedementos establecidos. Identifcanse as persoas encargadas de tarefas especficas nestes casos. Aplcanse as medidas sanitarias bsicas e as tcnicas de primeiros auxilios.

Dominio profesional
Medios de produccin utilizados Instrumentos de medida elctrica: multmetro, ampermetro, osciloscopios, frecuencmetros. Cinta mtrica. P de rei. Gonimetros. Vibrmetros. Manmetros. Pirmetros. Caudalmetros. Programadores de memoria. Equipos de comprobar e procesadores. Barras de verificacin. Maletas de programacin. PCs porttiles. Microconsolas de test. Rexistradores. Ferramentas manuais. Mquinas de tradear. Medios de proteccin persoal. Fabricacin mecnica: mquinas de mecanizado, estampado, forxa, fundicin e lias automatizadas de produccin. Elevadores e transportadores. Maquinaria txtil. Maquinaria para a madeira. Artes grficas: preimpresin, impresin, encadernacin e manipulados. Maquinaria para a manipulacin de alimentos e envasados. Maquinaria da industria extractiva. Maquinaria para a industria qumica. Unidades de mando e sinalizacin. Autmatas programables. Rels e contactores. Disxuntores, magnetotrmico, diferenciais. Equipos electrnicos de regulacin e control. Canalizacins elctricas. Conductores. Elementos normalizados. Perfs e tubos. Aceiros. Equipos construdos e instalados de control, regulacin e automatizacin de maquinaria e equipos industriais. Sistemas de control, regulacin e automatizacin de maquinaria e equipos industriais en condicins de ptimo funcionamento e plans de mantemento cubertos. Procedementos e tcnicas de montaxe e desmontaxe. Tcnicas de medicin elctrica. Tcnicas de medicin de parmetros predictivos nas mquinas. Tcnicas de mecanizacin. Tcnicas de soldadura. Utilizada: planos. Listado de pezas e compoentes. Instruccins de montaxe e funcionamento de mquinas. Manuais de mantemento. Manuais de explotacin. Manuais de implantacin. Follas de procesos. Gammas de mantemento preventivo. Normas UNE e ISO. Regulamentos. Xerada: partes de traballos. Follas de incidencias. Informes sobre as pezas de reposto (PDR).

Medios de produccin relacionados

Materiais e productos intermedios

Principais resultados do traballo

Procesos, mtodos e procedementos

Informacin

23

24

2.5.3 Unidade de competencia 3: Conducir e mante-lo equipo industrial de

lias de produccin automatizadas

N 3.1 Realizacins Configura-las mquinas ou instalacins automticas segundo a documentacin tcnica e as caractersticas do sistema, preparando e montando os tiles requiridos en condicins de seguridade. Criterios de realizacin Determnase o traballo que se debe realizar interpretando os plans e as especificacins tcnicas do producto e proceso (secuencia de operacins, tiles empregados, etc.). Seleccinanse os tiles e accesorios (moldes, elementos de suxeicin, cuos, etc.) tendo en conta o proceso que se vai realizar e as especificacins de uso e montaxe do seu fabricante. A montaxe dos tiles realzase coas ferramentas adecuadas, coidando a limpeza dos apoios e o bo estado de conservacin, de acordo con especificacins tcnicas (secuencias, pares de aperte, regulacin, etc.), as como as do fabricante, e cumprindo as normas de seguridade. A limpeza das superficies de contacto das ensamblaxes permite a correcta montaxe dos distintos elementos. Os tiles e accesorios estn en bo estado de limpeza e conservacin e permiten obte-los resultados previstos segundo especificacins. Calbranse os equipos de verificacin para o rango requirido segundo os procedementos establecidos. Adptanse as medidas necesarias para garanti-la seguridade das persoas e dos equipos durante as intervencins. As especificacins tcnicas do programa (desprazamentos, velocidades, forzas de amarre, etc.) obtense da interpretacin da documentacin tcnica (planos, proceso, manuais de uso, etc.). Realzase o programa segundo as especificacins tcnicas do proceso (secuencia, parmetros de suxeicin, velocidades, etc.), comprobndose que ten a sintaxe adecuada para o equipo que debe programar. Realzase no momento adecuado a interaccin entre o sistema mecnico auxiliar e a mquina, co menor tempo morto posible e co grao mximo de utilizacin. Realzase sen colisins o desprazamento dos manipuladores e robots, tendo en conta as normas de seguridade persoal e de equipos. O programa determina que o sistema execute o proceso de alimentacin segundo as especificacins tcnicas. 25

3.2

Programa-los equipos (PLCs e robots) ou instalacins en funcin do proceso de traballo, conseguindo a actuacin precisa, optimizando a utilizacin e cumprindo as condicins de seguridade.

3.3

Opera-los elementos de regulacin das instalacins automticas para garanti-lo seu correcto funcionamento, de acordo co proceso establecido e en condicins de seguridade.

Os parmetros regulados (velocidade, caudal, presin, etc.) estn axustados s especificacins tcnicas do proceso e dentro dos lmites tolerables polos sistemas. Realzanse os movementos dos elementos regulados (cilindros, pinzas, motores, etc.) no menor tempo posible e atendendo s normas de seguridade das persoas e equipos. Verifcanse as variables (velocidade, forza, presin, etc.) utilizando os instrumentos adecuados e calibrados. O programa introducido e a referencia de posicin da peza na mquina dan resposta traxectoria prefixada, cumprindo cos requisitos do plano de peza correspondente. A introduccin do programa non destre informacin ou programas necesarios na mquina, nin interfire o proceso. A introduccin ordenada e secuenciada das ordes de programacin permite a obtencin do tratamento especificado, evitando movementos non desexados durante o proceso. A verificacin do programa permite axusta-las sas variables (desprazamento, secuencia, velocidade, etc.), adaptndoas s esixencias do traballo. A optimizacin do tempo realzase regulando os elementos que controlan os parmetros do proceso. As traxectorias programadas garanten a seguridade das persoas, equipos e instalacins. Exectanse coa frecuencia requirida as inspeccins ou ensaios do producto obtido realizadas nas diferentes etapas do proceso de fabricacin, para mante-lo proceso baixo control, utilizando equipos e procedementos establecidos, introducndose os datos obtidos no sistema de informacin polo procedemento adecuado e coa brevidade e precisin requiridas. Modifcanse as variables de operacin nas etapas anteriores e/ou posteriores punto de control do producto, aplicando procedementos establecidos, para corrixi-las disfuncins observadas no proceso. Exectanse as operacins necesarias para que a lia de fabricacin se mantea funcionando en situacins de produccin "fra de ritmo". Respndese s continxencias xurdidas durante o proceso. Comuncanse as incidencias na lia de produccin, operacins fra de control, estado de mquinas, etc.,

3.4

Introducir (ou transferir) e verifica-los programas de robots ou PLCs, mediante simulacin ou un primeiro ciclo en baleiro, para garanti-lo correcto funcionamento do sistema, coa calidade e a seguridade adecuadas.

3.5

Controla-la seguridade de funcionamento das lias de fabricacin segundo procedementos establecidos, diagnosticando e actuando ante fallos e/ou avaras dos equipos, mantendo a funcionabilidade do sistema e conseguindo a produccin axustada s pautas de calidade.

26

coa prontitude e precisin requiridas, elaborndose o diagnstico da causa. Realzanse os informes de produccin polo procedemento establecido, coa claridade e precisin requiridas. As pezas son preparadas para a sa verificacin segundo normas e procedementos establecidos, controlndose, nos casos requiridos, a sa estabilidade trmica. Asegrase a fiabilidade dos equipos de verificacin realizando a calibracin peridica segundo o manual de calibracin e seguindo os procedementos establecidos. Comprbase que os locais estn nas condicins de temperatura e humidade establecidas no procedemento de verificacin. Realzase a frecuencia das comprobacins segundo os procedementos establecidos. Aplcanse os criterios de aceptacin ou rexeitamento segundo as especificacins tcnicas establecidas. A aplicacin das accins correctivas establecidas permite, de se-lo caso, a reparacin ou recuperacin de productos non conformes. Propense as medidas correctoras fronte s desviacins das especificacins observadas. Exprsanse no documento adecuado os informes cos resultados das comprobacins realizadas, coa claridade e precisin requiridas e seguindo os procedementos establecidos. Realzase o diagnstico do estado, fallo ou avara nos sistemas, utilizando a documentacin tcnica e os equipos de medida adecuados, permitindo a identificacin da avara e a causa que a provoca, coa seguridade adecuada dos equipos, medios e persoas. A diagnose da avara establece as causas, segundo un proceso razoado da causa-efecto, e determina en qu sistema ou sistemas se atopa e a sa relacin. Efectase o chequeo dos distintos controis, parmetros elctricos, automatismo e comunicacin industrial na zona ou elemento diagnosticado como avariado, co equipo e procedemento adecuado, permitindo determina-los elementos que hai que substitur ou reparar. Cbrense e tramtanse os partes de diagnose ou inspeccin, especificando o traballo que hai que realizar, o tempo estimado, a posible causa da avara e o profesional que debe efectua-la reparacin para manter actualizado o banco de histricos.

3.6

Realiza-la inspeccin do producto en lia de fabricacin utilizando os medios prescritos, seguindo pautas, normas e procedementos establecidos.

3.7

Localizar e diagnosticar, seu nivel, o fallo e/ou avara dos sistemas automticos de regulacin e control e de comunicacin industrial das lias de produccin, utilizando planos e informacin tcnica e aplicando procedementos establecidos.

27

Realzanse as operacins de diagnose en tempo previsto e non provocan outras avaras ou danos. Verifcase o estado dos equipos ou instalacins. Exectanse as instruccins de mantemento bsico dos equipos descritas no plan de mantemento. Sguense as instruccins referentes mantemento. Os utensilios utilizados no mantemento son os prescritos para tal fin. Realzanse as operacins de mantemento seguindo as pautas de seguridade e hixiene industrial. Valrase a informacin do sistema de autodiagnstico da instalacin, procedndose en consecuencia. Determnase o estado dos elementos comprobando cada unha das sas partes funcionais utilizando procedementos e medios adecuados para realiza-la sa valoracin, e os resultados recollndose no informe correspondente, coa precisin requirida. Comprbanse as especificacins tcnicas, de axuste e funcionais dos elementos de substitucin, para garanti-la "intercambiabilidade" co deteriorado. Efectase a substitucin do elemento deteriorado seguindo a secuencia do proceso de desmontaxe e montaxe establecido, garantindo que non se produce deterioro nin diminucin das sas calidades durante a manipulacin para colocalo na sa posicin definitiva. Realzanse as probas de seguridade e funcionais seguindo procedementos establecidos e verificndose que se restite a funcionalidade do conxunto, e os resultados recollndose no informe correspondente, coa precisin requirida. Adptanse as medidas necesarias para garanti-la seguridade das persoas e dos equipos durante as intervencins. Os operarios seu cargo coecen os medios, utensilios e procesos que deben utilizar. Os operarios seu cargo coecen os cometidos e procedementos de traballo. Frmase s operarios seu cargo sobre os cambios tecnolxicos e/ou operativos. Fomntanse as actitudes positivas cara traballo e as novas tecnoloxas. Potnciase o ambiente crtico e de mellora continua. Garntese que as tarefas asignadas son executadas de modo adecuado e no tempo previsto.

3.8

Realiza-las operacins de mantemento preventivo, segundo o programa e procedementos establecidos, e a reparacin de primeiro nivel dos equipos en sistemas de produccin automatizados, coa calidade e seguridade requiridas.

3.9

Realizar operacins de reparacin por substitucin de elementos dos sistemas automticos para a regulacin e control do equipo industrial, utilizando manuais de instruccins e planos, e restablecendo as condicins funcionais, coa calidade e seguridade requiridas.

3.10

Organizar e supervisa-lo traballo do equipo de operarios seu cargo, partindo da orde de fabricacin e instrundoos, se necesario.

28

As instruccins son suficientes e precisas, evitando erros na interpretacin e execucin das ordes de traballo. Identifcanse os conflictos que se orixinan no mbito de traballo, e tmanse as medidas para os resolver con prontitude. Obtense informacin adecuadamente antes de tomar unha decisin para resolver problemas tcnicos ou de relacins persoais, consultando, se preciso, o inmediato superior. Fomntase a iniciativa individual para aportar ideas e solucins que supoan unha mellora da productividade. Infrmase o superior xerrquico sobre as actividades, progresos e resultados, no momento oportuno e de forma detallada, clara e precisa. Propciase a participacin dos traballadores na resolucin dos problemas e conflictos que afecten de forma regular e directa traballo e/ou s relacins laborais. Infrmase s traballadores dos seus dereitos e deberes recollidos na lexislacin vixente e no regulamento especfico do seu contorno laboral. Cando se inicia un procedemento disciplinario ou unha queixa, aprtase a informacin dispoible, coa mnima demora. Identifcanse os dereitos e deberes do empregado e da empresa en materia de seguridade e hixiene. Identifcanse os equipos e medios de seguridade mis adecuados para cada actuacin, sendo o seu uso e coidado os correctos. Identifcanse os riscos primarios para a sade e a seguridade no contorno de traballo, e tmanse as medidas preventivas adecuadas para evitar accidentes. As zonas de traballo da sa responsabilidade permanecen en condicins de limpeza, orde e seguridade. Infrmase con prontitude a persoa adecuada das disfuncins e dos casos perigosos observados. En casos de emerxencia: Realzase o paro da maquinaria de forma adecuada, e evacanse os edificios de acordo cos procedementos establecidos. Identifcanse as persoas encargadas de tarefas especficas nestes casos.

3.11

Crear, manter e intensificar relacins de traballo no contorno da produccin; resolve-los conflictos interpersoais que se presenten e participar na posta en prctica de procedementos de reclamacins e disciplinarios.

3.12

Actuar segundo o plan de seguridade e hixiene da empresa, levando a cabo tanto accins preventivas como correctoras e de emerxencia, aplicando as medidas establecidas e cumprindo as normas e a lexislacin vixentes.

29

 Aplcanse as medidas sanitarias bsicas e as tcnicas de primeiros auxilios.

Dominio profesional
Medios de produccin utilizados Instalacins automticas de produccin: maquinaria e equipo industrial, robots, manipuladores, sistemas de transporte, equipos de automatizacin, ferramenta, equipos de verificacin e de ensaio. PLCs. Consolas de programacin. Equipos de test e procesador. Rexistradores. Instalacins de recuperacin e tratamento de aceites de corte e pequenos trades. Instalacins enerxticas e auxiliares. Utensilios manuais. Equipos porttiles de medida elctrica. Dinammetros. Medios de proteccin persoal. Aceiros. Fundicins. Aliaxes lixeiras. Plsticos. Aceites minerais. Graxas. Detectores. Finais de carreira. Electrovlvulas. Rels e contactores. Programas de equipos informticos industriais para o control de sistemas. Producto acabado e elaborado. Equipos e mquinas en condicins de funcionamento. Programacin de PLCs, robots e manipuladores especficos. Regulacin e colocacin de tiles e accesorios. Introduccin de correccins nos programas. Reaxuste dos parmetros (velocidade, forza, presin, etc.). Supervisin e control do funcionamento no caso de que os equipos traballen de forma autnoma. Pautas de control e verificacin. Utilizada: Planos. Ordes de fabricacin. Especificacins tcnicas. Pautas de control. Instruccins do proceso. Instruccins sobre funcionamento e manexo dos equipos e instalacins. Manuais de programacin de PLCs, robots e manipuladores especficos. Caractersticas tcnicas do sistema para programar. Catlogos de accesorios para automatizacin. Normas de seguridade nas operacins de equipos e instalacins. Instruccins de control. Parmetros de calidade no tratamento. Instruccins e procedementos de mantemento. Xerada: Folla de incidencias. Parte de traballo. Folla de instruccins. Informacin para o mantemento.

Materiais e productos intermedios

Productos ou resultados do traballo

Procesos, mtodos e procedementos

Informacin

30

2.5.4 Unidade de competencia 4: Realiza-la administracin, xestin e

comercializacin nunha pequena empresa ou taller

N 4.1 Realizacins Avalia-la posibilidade de implantacin dunha pequena empresa ou taller en funcin da sa actividade, volume de negocio e obxectivos. Criterios de realizacin Seleccinase a forma xurdica de empresa mis adecuada s recursos dispoibles, s obxectivos e s caractersticas da actividade. Realzase a anlise previa implantacin, valorando: A estructura organizativa adecuada s obxectivos. A situacin fsica e mbito de actuacin (distancia clientes/provedores, canles de distribucin, prezos do sector inmobiliario de zona e elementos de prospectiva). A previsin de recursos humanos. A demanda potencial, previsin de gastos e ingresos. A estructura e composicin do inmobilizado. A necesidade de financiamento e a sa forma mis rendible. A rendibilidade do proxecto. A posibilidade de subvencins e/ou axudas empresa ou actividade, ofrecidas polas diferentes Administracins pblicas. Determnase adecuadamente a composicin dos recursos humanos necesarios, segundo as funcins e procesos propios da actividade da empresa e dos obxectivos establecidos, atendendo formacin, experiencia e condicins actitudinais, se procede. Identifcanse as formas de contratacin vixentes, determinando as sas vantaxes e inconvenientes e establecendo os mis habituais no sector. Seleccinanse as formas de contrato ptimas, segundo os obxectivos e as caractersticas da actividade da empresa. Establcese un sistema de organizacin da informacin adecuado que proporcione informacin actualizada sobre a situacin econmico-financeira da empresa. Realzase a tramitacin oportuna ante os organismos pblicos para a iniciacin da actividade de acordo cos rexistros legais. Elabranse os documentos xerados (facturas, albars, notas de pedido, letras de cambio, cheques e recibos) 31

4.2

Determina-las formas de contratacin mis idneas en funcin do tamao, actividade e obxectivos dunha pequena empresa.

4.3

Elaborar, xestionar e organiza-la documentacin necesaria para a constitucin dunha pequena empresa e a xerada polo desenvolvemento da sa actividade econmica.

no formato establecido pola empresa cos datos necesarios en cada caso e de acordo coa lexislacin vixente. Identifcase a documentacin necesaria para a constitucin da empresa (escritura, rexistros, imposto de actividades econmicas e outras). No plano de promocin, tense en conta a capacidade productiva da empresa e o tipo de clientela potencial dos seus productos e servicios. Seleccinase o tipo de promocin que fai ptima a relacin entre o incremento das vendas e o custo da promocin. A participacin en feiras e exposicins permite establece-las canles de distribucin dos diversos productos ou servicios. Tense en conta, na negociacin cos provedores: Prezos do mercado. Prazos de entrega. Calidades. Condicins de pagamento. Transportes, se procede. Descontos. Volume de pedido. Liquidez actual da empresa. Servicio posvenda do provedor. Nas condicins de venda propostas s clientes tense en conta: Marxes de beneficios. Prezo de custo. Tipos de clientes. Volume de venda. Condicins de cobro. Descontos. Prazos de entrega. Transporte, se procede. Garanta. Atencin posvenda. 4.6 Crear, desenvolver e manter boas relacins con clientes reais ou potenciais. Transmtese en todo momento a imaxe desexada da empresa. Os clientes son atendidos cun trato dilixente e corts, e na marxe de tempo prevista. 32

4.4

Promove-la venda de productos ou servicios mediante os medios ou relacins adecuadas, en funcin da actividade comercial requirida.

4.5

Negociar con provedores e clientes, buscando as condicins mis vantaxosas nas operacins comerciais.

Respndese satisfactoriamente s sas demandas, resolvendo as sas reclamacins con dilixencia e prontitude e promovendo as futuras relacins. Comuncaselles s clientes calquera modificacin ou innovacin da empresa que lles poida interesar. Identifcase a documentacin esixida pola normativa vixente. Identifcase o calendario fiscal correspondente actividade econmica desenvolvida. Identifcanse en tempo e forma as obrigas legais laborais. Altas e baixas laborais. Nminas. Seguros sociais.

4.7

Identificar, en tempo e forma, as accins derivadas das obrigas legais dunha empresa.

Dominio profesional
Informacin que manexa Documentacin administrativa: facturas, albars, notas de pedido, letras de cambio, cheques. Permisos de apertura do local, permiso de obras, etc... Nminas, TC1, TC2. Alta en IAE. Libros contables oficiais e libros auxiliares. Arquivos de clientes e provedores. Ter que coece-los trmites administrativos e as obrigas cos distintos organismos oficiais, xa sexa para realizalos o propio interesado ou xa para contrata-la sa realizacin a persoas ou empresas especializadas. O soporte da informacin pode estar informatizado utilizando paquetes de xestin moi bsicos existentes no mercado. Provedores e clientes. ser unha pequena empresa ou taller, en xeral, tratar con clientes que farn pedidos ou servicios que darn lugar a pequenas ou medianas operacins comerciais. Xestoras. Documentacin cos distintos organismos oficiais

Tratamento da informacin

Persoas coas que se relaciona

33

2.6 Evolucin da competencia profesional

2.6.1 Cambios nos factores tecnolxicos, organizativos e econmicos

Mencinase a continuacin unha serie de cambios previsibles no sector que, en maior ou menor medida, poden influr na competencia desta figura.

# A moderna maquinaria, os complexos sistemas de manipulacin e os de comunicacin para o control,

a xestin e a informacin utilizados nos procesos de fabricacin automatizados fan que, neste contexto, a funcin de mantemento se transforme en parte integrante do proceso industrial, producndose unha integracin importante das tarefas de mantemento nas de produccin. programables (PLC) ou outros dispositivos programables interconectados a travs de redes locais de comunicacin.

# A automatizacin de procesos industriais e o control das mquinas realizaranse mediante autmatas

# Desenvolvemento da normativa de seguridade e prevencin e maior esixencia na sa aplicacin. # A creacin de pequenas empresas especializadas no sector permitir, ante a oportunidade

emerxente, atende-la demanda de traballos programados de mantemento e reparacin contratados por empresas dos diferentes sectores productivos.

2.6.2 Cambios nas actividades profesionais

A necesidade de tcnicos polivalentes, cunha visin sistmica e integradora da maquinaria e o equipo industrial, para intervir no diagnstico e repara-las avaras ou disfuncins nelas, aumenta a complexidade das intervencins pola diversidade dos sistemas e das tecnoloxas que interveen nos sistemas que os integran. mesmo tempo, incorpranse novas tcnicas de diagnstico de avaras baseadas na utilizacin de utensilios software, que producirn cambios especficos nos procedementos que se van utilizar na actividade deste profesional. A importancia crecente nos obxectivos da produccin das actividades que debe desenvolver este tcnico cara mantemento preventivo e correctivo das instalacins e medios productivos requirir, cada vez mis, garantas da fiabilidade e calidade nas intervencins e un tempo de actuacin curto, para obte-los maiores ndices de dispoibilidade das mquinas e equipos. Necesidade de tcnicos cunha visin sistmica e integradora dos sistemas de produccin, capaces de preparar e conducir unha lia de fabricacin automatizada, integrando as funcins de produccin coas de mantemento. Os cambios nos contidos das tarefas de produccin demandan o desenvolvemento das capacidades de iniciativa, innovacin e mellora dos procesos e as mquinas, para o que se requiren aptitudes para o traballo en equipo e participativo.

34

2.6.3 Cambios na formacin

A formacin en calidade deste tcnico dbese enfocar a consegui-la sa concepcin global no proceso productivo e uns coecementos sobre materiais e medios de autocontrol que lle permitan actuar neste campo sistematicamente e actualizarse. Os sistemas de automatizacin que aparecern motivados polas esixencias dos procesos de fabricacin, as como a modernizacin e actualizacin das instalacins existentes, suporn a formacin e adaptacin manexo e control de mquinas e equipos dotados con sistemas e compoentes (mecnicos, pneumticos, electrnicos) distintos s actuais. Deber coece-los aspectos relacionados con tecnoloxas aplicadas a distintas fases do proceso productivo que lle permitan adaptarse s novos equipos de fabricacin e control, as como a incorporacin de novas tecnoloxas s sistemas de produccin. Deber coece-la utilidade e instalacin dos distintos medios de proteccin e ter unha visin global da seguridade en fabricacin, as como un coecemento da normativa aplicable e documentacin especfica que o leve a ter en conta de forma permanente este aspecto en tdalas sas actuacins.

2.7 Posicin no proceso productivo

2.7.1 Contorno profesional e de traballo

Este tcnico integrarase nos servicios de mantemento de maquinaria e equipo industrial dos diversos sectores productivos e, no sector da fabricacin de bens de equipo, nos procesos de montaxe estacionaria electromecnica da maquinaria e dos seus automatismos, nos seus procesos de ensamblaxe e instalacin en planta e nos servicios posvenda, realizando asistencia tcnica cliente, sempre dependendo organicamente dun mando intermedio. As mesmo, poderase integrar como conductor de lias de produccin automatizadas, responsabilizndose da sa fabricacin e do seu mantemento. En determinados casos, pode ter baixo a sa responsabilidade un grupo de operarios. Dado que as actividades de mantemento e reparacin se desenvolven na prctica totalidade dos sectores productivos e non posible relacionar exhaustivamente todos eles. Ctanse a continuacin algns dos subsectores onde este tcnico pode desempea-lo seu traballo: industrias extractivas, metalurxia e fabricacin de productos metlicos, industria da construccin de maquinaria e equipo mecnico, construccin e montaxe de vehculos autombiles, industria txtil, edicin e artes grficas, productos alimenticios e bebidas ou parques de atraccins. En xeral desenvolve o seu traballo en grandes e medianas empresas.

2.7.2 Contorno funcional e tecnolxico

Esta figura profesional sitase funcionalmente en:

# As reas de execucin do mantemento e reparacin de maquinaria e equipo industrial. # As reas de produccin en procesos automatizados como responsable de lia, integrando as
funcins de produccin e mantemento. e asistencia tcnica.

# As reas de produccin de fabricacin de maquinaria realizando montaxe, instalacin en planta

35

O contorno tecnolxico da figura profesional, abrangue os campos de:

# Montaxe e posta en funcionamento de maquinaria e equipo electromecnico e o seu automatismo. # Desmontaxe/montaxe e posta a punto, mantementos preventivo e correctivo, diagnstico de
avaras e reparacin de maquinaria, equipo electromecnico e o seu automatismo. comunicacin industrial.

# Reparacin e reconstruccin de redes de tubos e conductos para fludos, elctricas e de

Os coecementos estn ligados a:

# # # # # # #

Mecanismos e elementos de mquinas. Compoentes elctricos, electrnicos, pneumticos e hidrulicos. Operacins de mecanizacin bsica. Planos e esquemas, interpretacin de normas e especificacins tcnicas. Tecnoloxa de soldadura. Calidade para fabricacin e mantemento. Procesos de execucin que impliquen o manexo de equipos para o diagnstico, control e verificacin para o mantemento de maquinaria e sistemas auxiliares e as tcnicas e procedementos para a sa realizacin.

# Propiedades dos materiais.

2.7.3 Ocupacins, postos de traballo tipo mis relevantes
A ttulo de exemplo e con fins de orientacin profesional enumrase a continuacin un conxunto de ocupacins ou postos de traballo que poden ser desempeados por esta figura profesional. De forma xenrica sinlanse os seguintes:

# # # # #

Mecnico de mantemento. Electricista de mantemento. Electromecnico de mantemento. Montador industrial. Conductor/mantedor de lia automatizada.

36

3 Currculo

3.1 Obxectivos xerais do ciclo formativo

# Buscar, interpretar e comprende-la informacin (especificacins tcnicas, simboloxa, esquemas..)
das operacins de execucin e control dos traballos na rea do mantemento e montaxe de maquinaria e equipo industrial e das sas instalacins asociadas, como soporte para a optimizacin do seu traballo e como elemento de actualizacin tcnica. industrial, as como os de mantemento e construccin das sas instalacins auxiliares, relacionando os traballos cos materiais, equipos, medios auxiliares e tcnicas especficas que interveen, coas condicins e normas de calidade e seguridade establecidas. materiais e instrumentos necesarios, actuando coa calidade e seguridade requiridas e aplicando as normas e procedementos regulamentados.

# Analiza-los procesos de mantemento, montaxe e instalacin en planta de maquinaria e equipo

# Realiza-lo mantemento e montaxe de maquinaria e equipo industrial, operando coas ferramentas,

# Realiza-lo mantemento e execucin das redes auxiliares maquinaria e equipo industrial

(pneumticas, hidrulicas, elctricas, de comunicacin industrial, cadros de distribucin e control, etc.), operando coas ferramentas, materiais e instrumentos necesarios, e actuando coa calidade e seguridade requiridas. dos materiais o do producto obxecto do ensaio coa calidade establecida nas normas, representando e avaliando os resultados obtidos. persoal e medioambiental, co fin de mellora-las condicins de realizacin do traballo, utilizando as medidas correctivas e proteccins adecuadas.

# Realizar e valora-las verificacins e ensaios de control de calidade, relacionando as caractersticas

# Sensibilizarse respecto dos efectos que as condicins de traballo poden producir sobre a sade

# Comprende-lo marco legal, econmico e organizativo que regula e condiciona a actividade industrial,

identificando os dereitos e obrigas que se derivan das relacins laborais e adquirindo a capacidade de segui-los procedementos establecidos e de actuar con eficacia nas anomalas que poden presentarse neles. posibiliten o coecemento e a insercin no sector da construccin e mantemento de equipos e instalacins electrotcnicas e no mantemento de mquinas elctricas, e a evolucin e adaptacin das sas capacidades profesionais s cambios tecnolxicos e organizativos do sector.

# Utilizar e buscar vas de informacin e formacin relacionados co exercicio de a profesin, que lle

37

3.2 Mdulos profesionais asociados a unha unidade de competencia

3.2.1 Mdulo profesional 1: Montaxe e mantemento mecnico

Asociado unidade de competencia 1: Montar e manter maquinaria e equipo electromecnico

Capacidades terminais elementais

# Identifica-los diferentes mecanismos que constiten os grupos mecnicos e electromecnicos. # Analiza-lo funcionamento de diferentes tipos de mecanismos: biela-manivela, engrenaxes, levas,
senfn, poleas.

# Comprobar e verifica-las caractersticas mecnicas das pezas, axustes e conxuntos mecnicos

utilizando as ferramentas ms apropiadas.

# Realiza-la montaxe e desmontaxe de elementos mecnicos e electromecnicos de mquinas

segundo os procedementos establecidos e conforme as normas de seguridade. conxuntos mecnicos conforme os procedementos establecidos. mquina.

# Realiza-las probas funcionais, alineacins e equilibrios estticos e dinmicos de diferentes # Identifica-los diferentes mecanismos que constiten os sistemas hidrulicos e pneumticos nunha # Realiza-la posta a punto de mquinas que empreguen dispositivos pneumticos ou hidrulicos. # Comprobar e verifica-las caractersticas pneumticas e hidralicas das pezas, axustes e conxuntos
mecnicos utilizando as ferramentas mis apropiadas. procedementos establecidos.

# Realiza-la montaxe e desmontaxe de elementos pneumticos e hidrulicos conforme os # Realiza-las probas funcionais dos diferentes grupos pneumticos e hidrulicos que compoen
unha mquina.

# Diagnostica-las avaras producidas nos mecanismos, circutos pneumticos e hidrulicos,

utilizando os equipos mis adecuados.

# Localiza-los elementos orixe das avaras e substitulos conforme os procedementos establecidos. # Diagnostica-lo estado de diferentes elementos e pezas, analizando os desgastes, roturas ..., co
fin de determina-las causas do fallo destes elementos, as como o estado do dito conxunto mecnico. ou hidrulico.

# Realiza-la reparacin e substitucin de pezas ou elementos dun sistema mecnico, pneumtico # Aplica-las tcnicas de mantemento, substitucin de pezas, engraxe..., e utilizando as ferramentas
mis adecuadas, conforme os procedementos establecidos e coa seguridade requirida.

# Realiza-las operacins de axuste, posta a punto e regulacin en sistemas mecnicos, pneumticos

e hidrulicos, utilizando os procedementos adecuados, as como as probas de seguridade e funcionamento, verificando o perfecto estado do conxunto.

# Elaborar no soporte adecuado esbozos de conxunto, pezas, esquemas de circutos pneumticos

e hidrulicos de maquinaria, coa precisin requirida.

38

# Realizar operacins de mantemento que non requiran a substitucin de elementos (limpeza,

engraxe, axuste de elementos mbiles, correccin de folguras, alineacins, tensamento de correas..), utilizando os procedementos mis adecuados.

Contidos (duracin 220 horas)

Contidos procedementais
Interpretacin de planos de elementos de mquinas e equipos

Planos de elementos de mquinas e equipos. Planos de conxunto de mquinas e equipos. Elaboracin de diagramas de principio e esquemas de circutos Montaxe e desmontaxe de elementos de transmisin: rbores, eixes, axustes, embragues, freos, rodamentos e chumaceiras, para cargas axiais ou radiais e para cargas radiais axiais. Construccin dun axuste. Descricin dunha cadea cinemtica ou caixa de velocidades. Execucin do engraxe e lubricacin de mquinas. Identificacin de diferentes sistemas de lubricacin e engraxe, as como os diferentes tipos de lubricantes existentes. Eleccin dun sistema de refrixeracin en mquinas e de distintos tipos de refrixerantes. Realizacin da montaxe de diferentes tipos de axustes de sistemas mecnicos: forzados, esvarantes, xiratorios.. Verificacin de pezas e elementos mecnicos. Montaxe de rganos de mquinas. Montaxe de bancadas e guas esvarantes. Montaxes estancas. Montaxe de circutos hidrulicos e pneumticos. Manexo de medios, equipos e ferramentas para operacins de montaxe e desmontaxe. Execucin de probas funcionais. Manexo de instrumentos de medicin, comparacin e verificacin Elaboracin de procedementos de replanteo. Diferenciacin de diferentes cimentacins e bancadas. Colocacin de illamento antivibratorio de mquinas. Realizacin de movemento de mquinas. Instalacin de mquinas:

Execucin de unins fixas, mbiles e desmontables. Unins soldadas, remachadas e aparafusadas

Montaxe de elementos mecnicos

Metroloxa Instalacin de maquinaria

39

 Execucin de alineacins, nivelacins e fixacin de mquinas. Realizacin de diferentes tcnicas de ensamblaxe e axuste entre mquinas. Manexo de mquinas, equipos e tiles, ferramentas e medios empregados nas tcnicas de ensamblaxe e montaxe de mquinas. Aplicacin de a normativa de seguridade requirida. Realizacin de operacins de mantemento preventivo, sistemtico e predictivo. Execucin de operacins de mantemento correctivo. Avaras: clasificacin, causas e natureza. Realizacin do diagnstico de avaras. Estado de pezas e elementos. Manexo de mquinas, equipos, tiles e ferramentas empregadas no mantemento. Manexo de equipos de diagnstico. Contidos conceptuais
Interpretacin e realizacin de planos

Mantemento mecnico

Interpretacin de planos de elementos de mquinas e equipos. Interpretacin de planos de conxunto de mquinas e equipos. Diagramas de principio e esquemas de circuto. Elementos de unin: Unins fixas, mbiles e desmontables. Unins soldadas. Unins remachadas. Unins aparafusadas. Unins mbiles, bisagras...

Elementos de mquinas e mecanismos

Elementos de transmisin: rbores e eixes. Axustes fixos, mbiles e elsticos. Embragues. Freos. Chumaceiras e rodamentos, para cargas axiais, radiais e para cargas radiais e axiais.

Axustes e tolerancias. Sistemas de tolerancias ISO. Sistema buraco base e sistema eixe base. Axustes forzados, esvarantes e xiratorios.

Mecanismos. Cinemtica e dinmica de mquinas. Cadeas cinemticas, caixas de velocidades. Relacin por transmisin. Clculo de velocidades.

40

 Potencia e par transmitidos nunha caixa de velocidades. A lubricacin e engraxe de mquinas. O rozamento. Desgastes. Sistemas de lubricacin. Engraxadores, engraxes forzados, etc. Tipos de lubricantes. Sistemas de refrixeracin en mquinas. Tipos de refrixerantes. Instrumentos de medicin, comparacin e verificacin. Procedementos de replanteo. Cimentacins e bancadas. Tipos e caractersticas. O illamento antivibratorio de mquinas. Movemento de mquinas. A instalacin de mquinas: Aliacin, nivelacin e fixacin. Tcnicas de ensamblaxe. Axuste entre mquinas. Mquinas, equipos, tiles, ferramentas e medios empregados nas tcnicas de ensamblaxe e montaxe de mquinas. Descricin e aplicacin dos procesos. Tcnicas de manexo. Normativa de seguridade. Operacins de mantemento preventivo, sistemtico e predictivo. Operacins de mantemento correctivo. Avaras: clasificacin, causa e natureza. O diagnstico de avaras. O diagnstico do estado de pezas e elementos. Mquinas, equipos, tiles e ferramentas empregadas no mantemento. Equipos de diagnstico. Aplicacins. Contidos actitudinais Preocupacin por axudar s compaeiros nas tarefas de aprendizaxe. Tolerancia ante actitudes e opinins discrepantes. Comportamento activo para conseguir acabados pulcros nos traballos realizados. Preocupacin pola orde e limpeza nos elementos de traballo. Interese polo aproveitamento racional dos materiais, tendo en conta as sas diferentes tcnicas de fabricacin. Hbito de realiza-los traballos seguindo as normas e recomendacins de seguridade e hixiene.
Mantemento mecnico

Metroloxa Instalacin de maquinaria

41

Valoracin dos traballos en funcin dos resultados obtidos, tempo e mtodo utilizados, e tiles e ferramentas usadas na dita fase. Preocupacin pola autoavaliacin como medio para a mellora das capacidades persoais.

42

3.2.2 Mdulo profesional 2: Montaxe e mantemento elctrico

Asociado a unidade de competencia 2: Montar e mante-los sistemas elctrico e electrnico de maquinaria e equipo industrial.

Capacidades terminais elementais

# Describi-las distintas partes (alimentacin a mquinas, automatismos, etc.) que configuran este
tipo de instalacins, explicando a sa estructura e caractersticas. lias e receptores elctricos.

# Explica-lo principio fsico de funcionamento dos distintos tipos de dispositivos de proteccin de # Relaciona-las caractersticas elctricas dos dispositivos de proteccin coas caractersticas das
lias e receptores elctricos que deben protexer. corrente continua e corrente alterna. establece para estas instalacins.

# Explica-los sistemas de arranque, freada e regulacin da velocidade dos motores elctricos de # Enumera-los requisitos fundamentais que o regulamento elctrico de baixa tensin (REBT) # Identifica-la instalacin elctrica, as partes que a constiten e os elementos de cada unha delas,
explicando as sas caractersticas.

# Comproba-la variacin que experimentan os parmetros mis caractersticos das mquinas

elctricas cando se someten a distintas situacins de carga, e xustifica-los resultados obtidos.

# Indica-las magnitudes que se deben modificar para a regulacin da velocidade dos motores de

corrente continua e corrente alterna, relacionndoas co equipo ou o elemento que cmpre empregar en cada caso. apartados necesarios para unha adecuada documentacin das actividades (descricin do proceso seguido, esquemas e planos, explicacin funcional, clculos...). caractersticas elctricas e mecnicas mis importantes. instalacins.

# Elaborar informes das actividades desenvolvidas e dos resultados obtidos, estructurndoos nos

# Clasificar e enumera-los materiais especficos utilizados nestas instalacins, describindo as sas # Describi-las distintas fases que se deben seguir nos procesos de preparacin e montaxe destas # Describi-las ferramentas e equipos auxiliares utilizados nas operacins de montaxe de elementos

elctricos e electromecnicos, clasificndoos pola sa tipoloxa e funcin, e explicando a sa forma de utilizacin e conservacin. mquina ou equipo industrial) secuenciando adecuadamente as sas fases, determinando os medios e materiais necesarios para a sa execucin e interpretando os esquemas e planos correspondentes instalacin suposta. cos descritos na listaxe de materiais.

# Realiza-lo plan de montaxe (conexionado e posta a punto dos cadros elctricos para unha

# Realiza-la provisin de materiais de acordo co plan de montaxe e verifica-la sa correspondencia # Distribu-los elementos de suxeicin, perfs e canalizacins no interior da envolvente, realizando
os esbozos necesarios de disposicin dos elementos.

# Colocar e fixa-los distintos elementos segundo a distribucin programada, asegurando a sa

suxeicin mecnica, utilizando as ferramentas apropiadas e aplicando os procedementos adecuados.

43

# Prepara-los conductores adecuadamente (cables e platinas), escollndoos da seccin apropiada,

conforme o cdigo de cores normalizado, e preparando e codificando os terminais segundo planos de conexionado. unha correcta conexin elctrica.

# Efectua-lo interconexionado fsico dos elementos, asegurando unha boa suxeicin mecnica e # Executa-las probas funcionais en baleiro e de caractersticas elctricas (illamento, etc.) de acordo

coa documentacin do equipo, realizando as medidas e modificacins necesarias para unha adecuada funcionalidade. utilizados, logrando, no tempo previsto, un nivel de calidade adecuado.

# Actuar en todo momento respectando as normas de seguridade persoal e dos medios e materiais # Explica-las caractersticas mis relevantes (tipos de erros, sensibilidade, precisin, etc.), a
tipoloxa, clases e procedementos de uso dos instrumentos de medida.

# Selecciona-lo instrumento de medida (vatmetro, telurmetro, etc.) e os elementos auxiliares mis

adecuados en funcin da magnitude que se quere medir (tensin, intensidade, potencia, resistencia de terra, etc.), do rango das medidas que cmpre realizar e da precisin requirida. procedementos adecuados

# Conexionar adecuadamente os distintos aparellos de medida coa seguridade requirida e seguindo # Medi-las magnitudes operando adecuadamente cos instrumentos e con aplicacin dos
procedementos normalizados. coas causas que os orixinan.

# Interpreta-los resultados das medidas realizadas, relacionando os efectos que se producen nelas # Elaborar informes-memoria das actividades desenvolvidas, os procedementos utilizados e os

resultados obtidos (descricin do proceso seguido, medios, esquemas e planos utilizados, clculos, medidas, etc.). automatismos elctricos de control cableados e/ou programados.

# Explica-la tipoloxa e caractersticas das avaras tpicas dos equipos e dispositivos utilizados nos # Describi-las tcnicas xerais e medios especficos utilizados para a localizacin de avaras en
automatismos elctricos (de potencia e control cableados e/ou programados). mdulos electrnicos analxicos. proceso que controla.

# Describi-las tcnicas xerais e medios especficos utilizados para a localizacin de avaras en # Identifica-los sntomas da avara, caracterizndoa polos efectos que produce na mquina o # Interpreta-la documentacin tcnica, identificando os distintos bloques funcionais, os sinais
elctricos, o estados dos elementos de mando e forza e os seus parmetros caractersticos.

# Realizar un plan de intervencin para a deteccin da causa ou causas da avara. # Medir e interpretar parmetros dos circutos, realizando os axustes necesarios de acordo coa sa

documentacin, utilizando os instrumentos adecuados e aplicando os procedementos requiridos. modificacins e/ou as substitucins necesarias.

# Localiza-lo bloque funcional e o equipo ou compoentes responsables das avaras, propondo as # Describi-los procedementos bsicos utilizados nas operacins de substitucin de compoentes
dos equipos de proteccin, de regulacin e control e electrnicos. describindo as sas caractersticas principais. obtencin das sas caractersticas.

# Enumera-las ferramentas bsicas utilizadas no mantemento de circutos elctricos e electrnicos, # Identifica-los equipos o elementos elctricos e electrnicos na documentacin tcnica, con

44

# Establecer un plan de desmontaxe/montaxe e os procedementos que cmpre aplicar, seleccionan-

do as ferramentas, equipos de medida e medios necesarios e tendo en conta o plan de seguridade requirido.

# Conexiona-los equipos s circutos correspondentes desmontando, verificando o estado, de se-lo

caso, substitundo e montando os equipos e elementos.

# Comproba-lo correcto funcionamento do equipo e da instalacin, regulando os sistemas, se

procede, para conseguir restablece-las condicins funcionais.

# Describi-las caractersticas que deben reuni-los esquemas dos circutos elctricos e electrnicos
relacionando as distintas representacins (vistas, cortes, etc.) coa informacin que se deba transmitir.

Contidos (duracin 185 horas)

Contidos procedementais
Representacin grfica e simboloxa nas instalacins elctricas

Interpretacin da informacin grfica existente en catlogos e documentacin tcnica. Elaboracin dos esquemas elctricos necesarios para defini-las instalacins a man alzada e en plano normalizado empregando a simboloxa normalizada. Interpretacin de planos, especificacins tcnicas e diagramas de instalacins elctricas. Interpretacin de circutos e instalacins elctricas en diversas condicins de funcionamento. Identificacin das partes activas (que estn baixo tensin) e as de funcin dos elementos de proteccin e manobra sobre elementos reais. Seleccin dos elementos e materiais das instalacins: cables, proteccins elctricas, tubos e canalizacins, mecanismos etc., de acordo coas necesidades da montaxe. Identificacin de elementos sobre pezas reais, documentacin tcnica e catlogos. Conexin de elementos interpretando e seguindo o esquema elctrico e o plano topogrfico. Montaxe e conexin de instalacins elctricas encaixadas e en superficie seguindo os planos realizados e utilizando de forma adecuada os equipos, ferramentas e elementos auxiliares de montaxe. Verificacin do proceso de montaxe efectuando as medidas necesarias. Aplicacin da normativa e regulamentacin electrotcnica e das normas de seguridade especficas da montaxe. Identificacin das partes internas e externas mis importantes dos distintos motores na documentacin tcnica, relacionando a parte real co debuxo que o representa. Medida das magnitudes elctricas dos motores en repouso e en funcionamento, utilizando os esquemas de conexin e instrumentos de medida adecuados. Clculo das magnitudes mis importantes dos diferentes tipos de motores de corrente continua e de corrente alterna monofsicos e trifsicos que se utilizan para a toma de medidas de a instalacin de alimentacin, a partir dos datos de a placa de caractersticas e condicins de funcionamento. Arranque e inversin de xiro dos motores de corrente continua e corrente alterna monofsicos e trifsicos nos seus rximes de funcionamento 45

Instalacins elctricas industriais

Mquinas elctricas

Aplicacin das normas de seguridade persoal e dos equipos utilizados na medicin de magnitudes elctricas nos motores. Montaxe de cadros elctricos (de alimentacin e automatismos) e as sas conexins elctricas, empregados en electromecnica de maquinaria e conduccin de lias. Diagnstico, localizacin e reparacin de avaras nestas instalacins. Medida das magnitudes elctricas fundamentais presentes nas instalacins de electromecnica de maquinara e conduccin de lias, utilizando os instrumentos mis apropiados en cada caso. Aplicacin do regulamento electrotcnico e das normas de seguridade na montaxe. Representacin de esquemas para a regulacin da velocidade, freada e inversin dos motores de corrente continua e de corrente alterna. Eleccin do regulador de velocidade para distintas aplicacins en motores elctricos. Montaxe de reguladores e equipos asociados para actuar sobre a velocidade, freada e inversin do sentido de xiro de motores de corrente continua e de corrente alterna. Posta en marcha dos equipos de regulacin e comprobacin do funcionamento actuando sobre os sinais de control, axustando parmetros do regulador. Aplicacin das normas de seguridade elctricas e das especficas de montaxe de equipos. Contidos conceptuais

Instalacins automatizadas

Circutos electrnicos de aplicacin equipo industrial

Representacin grfica e simboloxa nas instalacins elctricas

Normas de representacin. Simboloxa normalizada nas instalacins elctricas e circutos electrnicos analxicos. Esquemas elctricos normalizados e planos. Instalacins elctricas de baixa tensin no contorno industrial. Proteccins. Conexionado de elementos de proteccin, mando e sinalizacin. Tipos, caractersticas e aplicacins de canalizacins, conductores elctricos e cadros elctricos. A montaxe de instalacins e cadros elctricos. Procedementos e operacins. Equipos, mquinas e ferramentas de montaxe. Medidas elctricas nas instalacins. Equipos e tcnicas de medida. Diagnstico e localizacin de avaras. Procedementos e medios. Normativa e regulamentacin electrnica Motores de corrente alterna e de corrente continua: posta en servicio. Sistemas de arranque e freada de motores. Variacin de velocidade de mquinas elctricas de corrente continua e corrente alterna. Equipos electrnicos de arranque e variacin de velocidade de mquinas de corrente continua e corrente alterna. Sistemas de regulacin da velocidade nos motores. Avaras tipo en mquinas elctricas. Localizacin de avaras. Procedementos e medios. 46

Instalacins elctricas industriais

Mquinas elctricas

Mantemento. Operacins de mantemento correctivo e preventivo. Equipos e dispositivos de control no contorno industrial. Tcnicas de montaxe e conexionado. Procedementos. Equipos e ferramentas especficos. Preparacin e axuste dos elementos utilizados nas instalacins automatizadas. Diagnstico e localizacin de avaras. Procedementos e medios. Operacins de mantemento correctivo e preventivo. Equipos electrnicos na maquinaria e equipo industrial. Anlise mediante diagrama de bloques. Avaras tipo por bloques. Diagnstico e localizacin de avaras por bloques ou mdulos funcionais. Procedementos e medios. Operacins de mantemento correctivo e preventivo. Normas especficas de aplicacin de acordo coa normativa e regulamentacin electrotcnica. Contidos actitudinais

Instalacins automatizadas

Circutos electrnicos de aplicacin equipo industrial

Seguridade nas instalacins e montaxes

Actitude crtica ante a informacin (busca do rigor da informacin en catlogos, documentacin tcnica, etc.). Atencin e organizacin aplicada resolucin e montaxe dos equipos e circutos das instalacins (en tdolos aspectos) e busca de procedementos mis eficaces e tiles para empregar en cada unha das fases. Predisposicin busca da orixe e as causas de acontecementos e situacins que aparezan nas operacins de montaxe e mantemento das instalacins. Interese pola observacin, anlise e improvisacin aplicadas diagnstico e mantemento de equipos e instalacins. Actitude responsable, razoada e crtica fronte s condicins de seguridade persoais e medioambientais na realizacin das diferentes operacins de montaxe posta en marcha ou mantemento. Respecto e aplicacin das instruccins de uso e das normas de seguridade na utilizacin dos diferentes aparellos utilizados na montaxe, nas verificacins, nos equipos de medida, etc. Actitude positiva para desenvolver iniciativas, admitir suxestins tcnicas ou procedementos que redunden en mellora-la produccin e as realizacins profesionais. Disposicin positiva para se adaptar a novas tcnicas e procedementos requiridos no seu traballo como consecuencia dos cambios tecnolxicos. Decisin para apoia-lo punto de vista que parece conducir mellor solucin.

47

3.2.3 Mdulo profesional 3: Conduccin e mantemento de lias automatizadas

Asociado unidade de competencia 3: Conducir e mante-lo equipo industrial de lias de produccin automatizadas

Capacidades terminais elementais

# Relacionar e describi-la documentacin tcnica bsica para realiza-lo mantemento de lias de

produccin automatizadas e das sas instalacins auxiliares.

# Identificar nos planos dun manual de instruccins dunha mquina os sistemas que a integran e

os seus compoentes, e relacionalos coas especificacins tcnicas, de uso e de mantemento que se derivan do resto da documentacin. sistemtico e predictivo, que se deben realizar na mquina durante ese perodo. mantemento da mquina fabricacin.

# Identifica-los compoentes das mquinas e describi-las actividades de mantemento preventivo, # Determina-los medios e materiais necesarios para realiza-las intervencins programadas de # Describi-las tcnicas de manipulacin, transporte e almacenamento, utilizadas nos procesos de # Describi-los medios utilizados para a automatizacin de alimentacin s mquinas (robots, manipuladores...),

# Relaciona-las funcins caractersticas das linguaxes de PLC e robots coas operacins que cmpre
realizar cos equipos auxiliares de fabricacin. de PLC e robots.

# Explica-los sistemas de transmisin e almacenamento de informacin utilizados na programacin # Realiza-los diagramas de fluxo e de secuencia de movementos dun sistema que empregue PLC
ou robots para a manipulacin ou transporte de pezas. posicin, etc.). cos).

# Explica-las variables regulables nos procesos auxiliares de fabricacin (forza, presin, velocidade, # Relaciona-las variables cos elementos que actan sobre elas (pneumticos, hidrulicos e elctri# # # # # #
Asocia-las variables suxeitas a unha posible regulacin cos instrumentos de medida adecuados. Formula-la relacin existente entre parmetros do sistema e tempo de resposta. Identificar nun sistema automatizado as variables para controlar. Regula-los elementos de control, para que o proceso se desenvolva dentro das tolerancias dadas. Verifica-las traxectorias dos elementos mbiles e proceder sa modificacin, en caso necesario. Identifica-los sntomas da avara caracterizndoa polos efectos que produce e en base s medidas realizadas. as causas que producen a avara.

# Defini-lo procedemento de intervencin (do conxunto e por sistema) para determina-la causa ou # Localiza-lo elemento responsable da avara ou programa e corrixi-la disfuncin e/ou modifica-lo
programa, aplicando procedementos requiridos e en tempo adecuado. bilidades no contorno de produccin

# Explica-los distintos tipos de mantemento, a organizacin requirida para a sa xestin e responsa48

# Determina-los tipos de intervencin (de uso, de nivel, etc.) e a sa temporalizacin. # Desenvolve-las gammas de mantemento dos distintos sistemas da mquina, determinando as
especificacins das operacins que cmpre realizar. realizacin das tarefas de mantemento.

# Establece-las medidas de seguridade que se deben adoptar para as persoas e os equipos na

Contidos (duracin 145 horas)

Contidos procedementais
Organizacin do mantemento

Execucin dos diversos tipos de intervencins que se realizan no mantemento das lias de produccin automatizadas e instalacins auxiliares. Identificacin, nos planos e manuais de mquinas de lias de produccin automatizadas e instalacins auxiliares, dos compoentes que poden requirir operacins ou actividades de mantemento que se indique neles. Realizacin de informes, fichas ou gammas de mantemento de mquinas o equipos de lias de produccin automatizadas. Aplicacin das normas de seguridade establecidas nos cadernos de mantemento dos equipos ou mquinas das lias de produccin automatizadas. Representacin mediante diagramas de fluxo de diversos procesos de produccin automatizados. Localizacin sobre os planos e manuais dun proceso de produccin automatizado das variables fsicas sobre as que debemos actuar para mellora-lo funcionamento. Montaxe de dispositivos controladores e actuadores de diversas tecnoloxas que interveen nos procesos automatizados. Realizacin de medidas de magnitudes que interveen no control dun proceso de produccin automatizado. Identificacin sobre planos dun proceso de produccin automatizado das fases de alimentacin, manipulacin, transporte, control e almacenamento de pezas. Elaboracin de diagramas de bloques sobre as etapas de alimentacin, manipulacin, transporte, control e almacenamento de pezas en procesos de produccin simples Realizacin da programacin con PLC de circutos de control de mquinas presentes en procesos automatizados con distintas tecnoloxas. Identificacin nos planos e manuais tcnicos das partes, caractersticas e compoentes de robots e manipuladores. Manipulacin dos actuadores, transductores e detectores dos robots, manipuladores e PLC, empregando instrumentos de medida axeitados. Identificacin dos tipos de redes de comunicacin entre os diferentes elementos controladores de procesos: Pc, PLC, robots, manipuladores, etc.

Procesos de produccin automatizados

Medios de manipulacin, transporte e almacenamento en lias de produccin automatizadas

Regulacin de sistemas automatizados

49

Realizacin de montaxes de diferentes sistemas de comunicacin para transmisin de datos entre diferentes elementos controladores dun proceso automatizado. Utilizacin de programas SCADA para a simulacin de procesos industriais. Realizar axustes, simulacin e depuracin de programas de control de sistemas automatizados. Simulacin de procesos de produccin en lias de produccin automatizadas. Realizacin de probas de baleiro. Obtencin da primeira peza. Realizacin de operacins de axuste e control sobre compoentes actuadores, empregando os instrumentos de medida axeitados. Identificacin da tipoloxa e caractersticas dos sntomas das avaras mis frecuentes en diversos procesos automatizados. Realizacin do diagnstico e a localizacin de avaras en diversos sistemas de lias de conduccin automatizadas. Deduccin do elemento responsable da avara e correccin da disfuncin, aplicando procedementos axeitados a tecnoloxa empregada non sistema automatizado. Contidos conceptuais

Diagnstico de avaras

Organizacin do mantemento

Funcin e obxectivos do mantemento. A organizacin da xestin do mantemento na produccin. A productividade non mantemento. A calidade do mantemento. Clases de mantemento. Mantemento predictivo. Mantemento preventivo. Mantemento correctivo.

Intervencins non mantemento. Documentacin nas intervencins: informes, fichas e gammas. Xestin do mantemento asistida por ordenador. Procesos de produccin automatizados tipo. Diagramas de fluxo de procesos en lias de produccin automatizadas. Sistemas automticos de control. Tipos e caractersticas. Compoentes dun sistema de control. Reguladores. Tipos de reguladores. Transductores e captadores usados en lias de produccin automatizadas. Elementos acondicionadores de sinal. Detectores ou comparadores de erro. Actuadores.

Procesos de produccin automatizados

50

A anlise da resposta dun sistema automtico de control. Instrumentacin empregada en medidas de variables de magnitudes que son reguladas en lias de produccin automatizas e instalacins auxiliares delas. Medios de alimentacin de pezas en procesos automticos de produccin. Medios de manipulacin e de transporte. Tipos, caractersticas e aplicacins. Manipuladores ou brazos mecnicos. Robots. PLC. Elementos terminais (pinzas, ventosas, etc.).

Medios de manipulacin, transporte e almacenamento nas lias de produccin automatizadas

Medios de almacenaxe. Tipos, caractersticas e aplicacins. Tecnoloxas empregadas na alimentacin, manipulacin, transporte e almacenamento de procesos de produccin automatizados. Mantemento das etapas de alimentacin, manipulacin, transporte, control e almacenamento en lias de produccin automatizadas e nas sas instalacins auxiliares. Redes de comunicacin entre elementos controladores empregados en lias automatizadas: Modelos de comunicacin. Mtodos de enlace e normalizacin fsica. Protocolos de comunicacin.

Regulacin de sistemas automatizados

Programas de control de sistemas automatizados. Sistemas de comunicacin e de visualizacin de datos. O control da calidade no proceso e do producto obtido nas lias de produccin automatizadas e nas instalacins auxiliares. Avaras nos sistemas de produccin automatizadas. Procesos de diagnstico e de locacin de avaras. Sistemas monitorizados. Procesos de reparacin de avaras e correccin de disfuncins. A seguridade nos procesos de produccin automatizados. Contidos actitudinais

Diagnstico de avaras

Valoracin da importancia de dispor dunha adecuada documentacin tcnica dos elementos que interveen nunha lia de produccin automatizada. Orde e limpeza no manexo da documentacin. Valoracin da necesidade de dispor dunha correcta e actualizada documentacin. Respecto polas normas de representacin grfica. Rigor no seguimento e interpretacin da normativa vixente sobre operacins de mantemento en lias de produccin automatizadas e as sas instalacins auxiliares. Responsabilidade na realizacin de tarefas de mantemento de mquinas e/ou equipos presentes en lias de produccin automatizadas. 51

Valoracin da importancia de acada-la calidade prevista nas actividades de mantemento realizadas. Atencin seleccin do instrumento de medida mis axeitado. Valoracin da importancia de dispor de programas informticos axeitados s prestacins requiridas. Hbito de verificar que as caractersticas tcnicas dos diversos operadores, mquinas, equipos e parmetros que interveen son as axeitadas. Rigor na conexin dos equipos e nas medidas efectuadas con distintos aparellos de medida ou de verificacin. Respecto polas normas de seguridade persoal, de equipos e de instalacins. Valoracin da importancia de emiti-lo correcto diagnstico na localizacin de avaras. Atencin extrema no manexo de equipos e/ou instrumentos na localizacin de avaras. Valoracin da importancia de traballar en equipo hora de realiza-las hipteses durante a localizacin de avaras.

52

3.2.4 Mdulo profesional 4: Calidade na montaxe e proceso

Asociado unidade de competencia 3: Conducir e mante-lo equipo industrial de lias de produccin automatizadas.

Capacidades terminais elementais

# Describi-las condicins de temperatura, humidade, limpeza,... que debe cumprir unha peza ou
reposto para proceder seu control.

# Relaciona-los tiles e instrumentos de control co seu campo de aplicacin. # Determina-los datos e resultados que se deben inclur nas tboas e grficos establecidos nun
control de recepcin.

# Describi-los defectos que se deben controlar durante o proceso de recepcin. # Enumera-los dispositivos de control que deben ser utilizados nun control de recepcin e identificalos medios que se deben utilizar.

# Explica-las normas de seguridade e hixiene esixidas nun control de recepcin. # Explica-lo tratamento da "non conformidade" a partir do plan de control. # Relaciona-los instrumentos de medida e control mis utilizados, coa magnitude que controlan, o
seu campo de aplicacin e a sa precisin de medida.

# . # Enumera-los tipos de erros que inflen nunha medida e indica-las medidas correctoras se o
caso.

# Realiza-la verificacin dimensional e xeomtrica de pezas, aplicando os instrumentos e mtodos

indicados na pauta de control e describi-las tcnicas de control empregadas.

# Anota-los resultados nunha ficha de toma de datos ou grfico de control. # Identifica-las tcnicas de control de proceso utilizadas nas industrias, enumerando as alarmas ou
criterios de valoracin dos grficos de control empregados.

# Describi-lo concepto de capacidade de proceso e os ndices que o avalan. # Calcular, segundo o procedemento establecido, os distintos ndices de capacidade de proceso
dunha serie de mostras medidas, das que se coecen os seus valores e especificacins tcnicas.

# Identifica-las fases de control e autocontrol aplicables a un proceso de fabricacin ou montaxe. # Relaciona-lo procedemento de control da pauta cos resultados que se deben obter dun proceso
de fabricacin ou montaxe. fabricacin ou montaxe.

# Identifica-los medios e tiles de control de calidade que se deben empregar nun proceso de # Enumera-la documentacin que intervn nun control de calidade e as sas caractersticas. # Enumera-la documentacin que intervn nunha xestin tcnica de produccin, e as sas
caractersticas.

# Describi-los principios e tcnicas que se deben seguir na obtencin e seleccin de datos para
realizar partes ou informes de control.

# Describi-las tcnicas de anlise e presentacin de datos empregadas no control do proceso. # Cubri-los partes de verificacin de formato, cos datos obtidos nunha verificacin de productos.
53

# Realizar un grfico ou histograma representativo das variacins dimensionais dunha das cotas
crticas verificadas nunha verificacin de productos. de productos. de productos.

# Avaliar, respecto das especificacins de calidade pedidas, os resultados obtidos nunha verificacin # Resea-las incidencias detectadas e expresa-los resultados finais do control nunha verificacin # Relaciona-los fallos de calidade coas sas posibles causas. # Propo-las melloras e accins correctoras que permitan aumenta-la calidade do producto ou proceso, e xustificalas con razoamentos tcnicos. normas ou formatos establecidos.

# Elabora-lo parte ou informe de control de forma clara e precisa, respectando os apartados e

Contidos (duracin 55 horas)

Contidos procedementais Medida de magnitudes lineais e angulares mediante o emprego de calibres, micrmetros e gonimetros. Verificacin dimensional e xeomtrica mediante o emprego de comparadores, palpador orientable e alexmetro Manipulacin de bloques patrn. Seleccin de instrumentos de medida adecuados para o control das caractersticas crticas e secundarias dos productos. Verificacin dos acabados superficiais dunha peza. Determinacin dos erros dun elemento roscado. Verificacin de engrenaxes. Clculo de distancias e ngulos mediante tcnicas trigonomtricas. Calibracin dos instrumentos de medida. Verificacin de magnitudes elctricas. Representacin grfica dunha distribucin de frecuencias cos datos obtidos dunha serie de medicins. Obtencin de parmetros estatsticos tpicos de medida. Determinacin da tolerancia natural dunha mquina ou proceso de fabricacin. Obtencin dos ndices de capacidade dun proceso. Control do proceso mediante a aplicacin de grficos por atributos de control. Interpretacin das ferramentas bsicas da calidade. Valoracin dos resultados obtidos durante o control dun producto. Resolucin de problemas relacionados coa calidade. Determinacin das normas aplicables control e a xestin da calidade. Deseo de pautas de control e de fichas de toma de datos aplicables control dun producto. Deseo das etiquetas de identificacin da calidade. Elaboracin de partes e informes sobre calidade. 54

Organizacin e rexistro da documentacin aplicable calidade. Contidos conceptuais

Fundamentos de metroloxa

Concepto de medida. Patrns. Normas de boas prcticas metrolxicas. A interpretacin de tolerancias dimensionais, xeomtricas e estado superficial. Instrumentacin metrolxica. Dimensionais e trigonomtricas. Acabado superficial, parmetros de rugosidade media e mxima. Formas xeomtricas, planitude, rectitudes, angularidade, circularidade, etc. Medicins especiais (roscas, dimetros e paso), engrenaxes (grosor cordal), ... Erros de medida. Concepto de incerteza de medida. Calibracin.

Tcnicas de medicin

Calidade

Conceptos fundamentais. Normas. Garanta da calidade, calidade total. Elementos integrantes do sistema de aseguramento de calidade. Manual de calidade. Evolucin e tendencias actuais. Tcnicas de motivacin e mellora da calidade. Pautas de control. Tcnicas de recompilacin e presentacin de datos O control estatstico. O control do producto e do proceso. Grficos estatsticos de control de variables e atributos. Pautas de control. Tcnicas de recompilacin e presentacin de datos. Concepto de capacidade de proceso, e ndices que o valoran. Criterios de interpretacin de grficos de control. Plan de mostraxe por atributos. Diagrama de evolucin o xestin, causa-efecto, Pareto, dispersin, distribucin ou regresin. Tormenta de ideas. Histogramas.

Tcnicas de control de calidade

Ferramentas bsicas de anlise de calidade

Informes e pautas de verificacin, aspectos que cmpre considerar na sa realizacin e presentacin

55

Normalizacin, finalidade e organismos responsables da normalizacin no mbito espaol e internacional. Tcnicas de elaboracin e presentacin de datos: Mtodos empregados para a anotacin de valores medidos. Mtodos empregados para a representacin grfica de datos.

Pautas de verificacin. Configuracin bsica. Finalidade e deseo de fichas de toma de datos. Especificacin de calidade. Concepto. Apartados xerais que debe conter un informe. Contidos actitudinais

Rigor nas medicins e verificacins. Responsabilidade no mantemento dos instrumentos en perfectas condicins de uso. Respecto e cumprimento dos procedementos e normas de actuacin establecidas. Actuacin responsable no desenvolvemento e execucin das actividades propostas. Dilixencia na execucin das operacins de verificacin e control conforme mtodos establecidos. Actitude positiva na resolucin de problemas e conflictos que xurdan no traballo en grupo. Interese por obter informacin que permita contrasta-los intereses profesionais e as aptitudes propias. Atencin normalizacin aplicable nos controis de calidade. Rigor na aplicacin das normas e medidas de seguridade e hixiene.

56

3.2.5 Mdulo profesional 5: Administracin, xestin e comercializacin na

pequena empresa
Asociado unidade de competencia 4: Realiza-la administracin, xestin e comercializacin nunha pequena empresa ou taller

Capacidades terminais elementais

# Analiza-las diferentes formas xurdicas vixentes de constitucin dunha empresa. # Identifica-la forma xurdica mis idnea segundo os obxectivos, os recursos dispoibles e
caractersticas da actividade econmica da empresa.

# Determina-la localizacin fsica, o mbito de actuacin, a demanda potencial, a estructura

organizativa e a rendibilidade do proxecto empresarial, segundo o estudio de mercado existente, as como as normas urbansticas e medioambientais que regulan a actividade. dunha empresa, segundo a forma xurdica.

# Identifica-los trmites administrativos e os requisitos formais que se esixen para a constitucin # Identifica-las fontes de financiamento propias e alleas, as como as subvencins e axudas
ofrecidas polas diferentes administracins pblicas.

# Determina-las necesidades de formacin do persoal e as formas de contratacin mis adecuadas

segundo as caractersticas da empresa e o tipo de actividade.

# Formaliza-la documentacin necesaria para a constitucin dunha empresa e a documentacin

bsica para o desenvolvemento da sa actividade econmica. sa actividade.

# Defini-las obrigas mercants, fiscais e laborais esixidas a unha empresa no desenvolvemento da # Identifica-los impostos indirectos, os directos e os municipais que afectan a unha empresa. # Aplica-las tcnicas bsicas da negociacin con clientes e provedores. # Identifica-las ofertas de productos ou servicios mis vantaxosas con relacin prezo de mercado,

o prazo de entrega, a calidade, o transporte, o desconto, o volume de pedido, as condicins de pagamento, a garanta e a atencin posvenda. servicio.

# Describi-las formas mis habituais de promocin de vendas en funcin do tipo de producto ou # Elaborar un proxecto de creacin dunha pequena empresa que incla os obxectivos, a
organizacin, a localizacin, os plans de investimento, de financiamento e comercializacin e a rendibilidade do proxecto.

57

Contidos (duracin 80 horas)

Contidos procedementais Identificacin dos distintos tipos de empresas. Descricin dos requisitos legais mnimos esixidos para a constitucin da empresa, segundo a sa forma xurdica. Seleccin da forma xurdica mis adecuada para unha empresa, explicando vantaxes e inconvenientes, a partir duns datos supostos sobre capital dispoible, riscos que se van asumir, tamao da empresa e nmero de socios. Identificacin dos requisitos necesarios para a constitucin dunha empresa: obrigas formais, trmites administrativos, documentacin legal e organismos con competencia. Comparacin e clasificacin das diferentes fontes de financiamento da empresa. Determinacin das caractersticas bsicas dos distintos tipos de contratos laborais, establecendo as sas diferencias respecto duracin do contrato, tipo de xornada, subvencins e exencins. A partir duns datos concretos, enchido dos seguintes documentos: factura, albar, nota de pedido, letra de cambio, cheque e recibo, explicando a finalidade de cada un deles. Interpretacin dos diferentes documentos contables. Determinacin da oferta mis vantaxosa de productos ou servicios existentes no mercado, en funcin de prezo, prazo de entrega, calidade, transporte, desconto, volume de pedido, condicins de pagamento, garanta e atencin posvenda. Descricin dos medios mis habituais de promocin de vendas en funcin do tipo de producto ou servicio. Recoecemento das diferentes tcnicas de vendas. Cubrimento da folla de salario e de liquidacin da Seguridade Social. Identificacin dos distintos impostos que afectan empresa. Definicin dun proxecto de creacin dunha empresa. Descricin dos obxectivos empresariais. Estudio econmico do mercado. Seleccin da forma xurdica. Determinacin das xestins de constitucin. Xustificacin da localizacin. Definicin da organizacin e dos recursos econmicos, financeiros e humanos. Valoracin da viabilidade.

58

Contidos conceptuais
A empresa e o seu contorno

Estructura bsica da empresa e as sas distintas formas de organizacin. Proceso de creacin dunha empresa: localizacin e dimensin legal. A forma xurdica da empresa: empresario individual, as sociedades mercants e as cooperativas. Financiamento da empresa: financiamento con fondos propios, financiamento con recursos alleos e subvencins. Custo da empresa. Tipos de contratos laborais. Rxime de autnomos. Retribucin salarial. Cotizacins Seguridade Social. Documentacin mercantil: pedido, albar, factura, recibo, cheque e letra de cambio. Os libros contables e contas anuais. Clculo do custo, beneficio e prezo de venda. O producto ou servicio: caractersticas e requisitos. A funcin de compras: prezo, prazo e forma de entrega. A funcin de vendas: tcnicas de vendas, poltica de prezos, bonificacins e descontos. A distribucin do producto: canles e modalidades. A comunicacin: publicidade e promocin de vendas, atencin cliente e servicios posvenda. O calendario fiscal. Os principais impostos que afectan a actividade empresarial: directos, indirectos e municipais. Liquidacin do IVE. Liquidacin do IRPF. Contidos actitudinais

Formas xurdicas das empresas Xestin de constitucin dunha empresa

Xestin do persoal

Xestin administrativa

Xestin comercial

Obrigas fiscais

Valoracin e cumprimento das normas legais nos procesos de constitucin e xestin da empresa. Argumentacin sobre o tipo de empresa, recursos humanos, fontes de financiamento, investimentos e estructura organizativa e funcional. Rigorosidade na formalizacin dos documentos relacionados coa actividade empresarial. Autosuficiencia na busca e tratamento da informacin para a creacin do proxecto empresarial. Cordialidade no trato coas persoas que se relacionan coa empresa. 59

Interese polos novos mtodos de traballo que se propoen na xestin dunha empresa. Valoracin da mentalidade emprendedora e creativa na empresa. Aportacin de solucins adecuadas na busca das formas de actuacin e de organizacin das tarefas, as como nas accins relacionadas co proxecto de creacin dunha empresa. Motivacin no establecemento do plan de promocin da empresa e do producto ou servicio.

60

3.3 Mdulos profesionais transversais

3.3.1 Mdulo profesional 6: Tcnicas de mecanizado para o mantemento e a

montaxe

Capacidades terminais elementais

# Identifica-la simboloxa e elementos normalizados representados nos planos. # Distingui-las diferentes vistas, cortes, seccins e detalles dos planos. # Identifica-las formas e cotas mis significativas desde o punto de vista constructivo no plano, as
como as especificacins tcnicas de calidade, tratamentos e materiais. especificando as fases e operacins de mecanizado.

# Distingui-las mquinas e medios de traballo necesarios para cada operacin de mecanizado, # Relaciona-los tratamentos trmicos e termoqumicos mis usuais nas industrias (temperado,

revenido, recocido, normalizado, cementacin, nitruracin...) coas propiedades que lles confiren s materiais metlicos. e ferramentas necesarios para as realizar. mecanicen.

# Analiza-las tcnicas de mecanizado, co fin de selecciona-las mquinas convencionais, equipos # Relaciona-las ferramentas e as sas caractersticas (ngulos, materiais...) cos materiais que se # Identifica-las distintas operacins de mecanizado para realizar nas diferentes mquinas-ferramenta
convencionais, relacionando as operacins e ferramentas cos acabados superficiais obtidos e coas condicins de corte utilizadas. mantemento e equipos de seguridade nas mquinas-ferramenta convencionais.

# Recoece-los elementos estructurais, cadea cinemtica, elementos de control e medicin, # Determina-las ferramentas necesarias e a secuencia de operacins manuais (limado, serrado,
roscado, escariado...), e realizalas coa precisin requirida, respectando as normas de seguridade e hixiene. gonimetro..) mis adecuados, utilizndoos co coidado e precisin requiridos.

# Realiza-las operacins de control cos equipos de medicin (regras, calibre, micrmetro, # Realiza-la calibracin dos elementos de control e medida antes de cada uso. # Operar correctamente coas mquinas-ferramenta convencionais (tradeadora, torno, fresadora e

rectificadora) para mecanizar por arranque de labra, conseguindo a xeometra, dimensins e caractersticas especificadas para a peza e en condicins de seguridade. (velocidade, avance, profundidade...) adecuados para cada operacin.

# Selecciona-las ferramentas: fresas, brocas, coitelas, outras, as como os parmetros de corte # Realiza-las manobras (montaxe de pezas, ferramentas, accionamentos, rganos de mando...)
necesarios para executa-lo mecanizado, observando as normas de seguridade e hixiene. unin (remachada, aparafusada, pegada, etc.).

# Seleccionar en cada caso os remaches, parafusos ou pegamentos para utilizar en cada tipo de

61

# Operar destramente coas ferramentas, productos e materiais para realiza-los diferentes tipos de
unins non soldadas.

# Realiza-las operacins de remache, aparafusado e pegado, conseguindo as caractersticas

especificadas en cada unin (medidas, pares de aprete, limpeza de superficies...) en condicins de seguridade. deles.

# Identifica-la simboloxa de soldaxe nos planos de fabricacin, para unha correcta interpretacin # Elexi-lo tipo de soldadura mis adecuado en funcin dos materiais e grosores que se unan, as
como os diferentes electrodos e materiais empregados. a solape, en V, en X...

# Realiza-las operacins de limpeza e preparacin das pezas que se van unir. Tipo de xunta: a tope, # Axusta-los parmetros de soldaxe nos equipos segundo os materiais de base e de aportacin. # Operar correctamente cos equipos de soldadura branda (oxiacetilnica e elctrica) de forma

manual e semiautomtica, conseguindo as caractersticas especificadas en condicins de seguridade.

Contidos (duracin 290 horas)

Contidos procedementais
Debuxo tcnico

Realizacin de esbozos a man alzada de elementos e pezas. Realizacin de diferentes tratamentos trmicos e termoqumicos en materiais metlicos, aceiros, tempero, recocido e revenido. Execucin de diferentes tratamentos de proteccin contra a oxidacin: pintado... Utilizacin dos diferentes aparellos de medida directa: calibre, micrmetro, regra, gonimetro... Manipulacin dos aparellos de medida por comparacin: calibre de comparacin, reloxo comparador... Realizacin de pezas nas diferentes mquinas-ferramenta convencionais existentes no taller: torneado, fresado, roscado...., atendendo s normas de seguridade e hixiene recomendadas en cada tipo de mecanizado. Manipulacin das ferramentas utilizadas nun taller de mecanizado: brocas, coitelas, fresas, escariadores... Execucin de diferentes operacins e mecanizados manuais: limado, roscado, escariado...., atendendo s normas de seguridade e hixiene para aplicar en cada caso. Realizacin de diferentes unins soldadas cos equipos e medios utilizados en soldaduras homoxneas e heteroxneas. Unins con soldadura oxiacetilnica, con soldadura elctrica por arco con electrodo revestido, con soldadura MIG-MAG e con soldadura TIG.

Tratamento de materiais

Medicins

Mecanizado

Unins por soldadura

62

Unins non soldadas

Execucin de unins desmontables fixas non soldadas. Unins por parafusos, por parafusos de rosca en mbolos lados, por chavetas, por remaches e zunchadas. Contidos conceptuais

Debuxo tcnico

Vistas normalizadas. Alzado, planta e perfil. Escalas normalizadas no debuxo industrial. Acotacin normalizada. Formas comerciais. Materiais normalizados. Perfs normalizados. Calidade superficial. Normas de acotacin da calidade superficial. Relacin entre as operacins de fabricacin e as calidades superficiais obtidas.

Coecemento de materiais

Tolerancias. Concepto de tolerancia. Tolerancias xeomtricas, tolerancias dimensionais e tolerancias superficiais. Sistema ISO de tolerancias.

Constitucin e propiedades de materiais metlicos e as sas aliaxes. Productos frricos. Aceiros e as sas aliaxes. Fundicins. Aplicacins. Productos metlicos non frricos: aluminio, cobre, estao, cinc. Aliaxes: bronces, latns. Formas comerciais dos productos metlicos. Designacin. Condicins dos subministros.

Estructura e propiedades dos materiais plsticos e compostos. A obtencin dos plsticos. Tipos. Aplicacins. A designacin e formas comerciais dos materiais plsticos. Condicins de subministro.

Tratamentos trmicos e termoqumicos dos materiais metlicos. Modificacin das caractersticas fsicas dos metais. Tratamentos de tempero, revenido, recocido e normalizado. Tratamentos de cementacin e nitruracin.

Procedementos de proteccin contra a oxidacin. O recubrimento das superficies como proteccin contra a oxidacin e corrosin: pinturas, galvanizado, metalizados, recubrimentos electrolticos (cromado, cincado, niquelado), aluminizados e pavonados.

Lubricantes. Concepto de rozamento. Necesidade de elimina-lo rozamento. Vantaxes da lubricacin. Lubricantes lquidos e slidos. Aceites, graxas, lubricantes en po. Aplicacins.

63

Metroloxa

Aparellos de medida directa. Concepto de medir. Aparellos de medida directa: regra, calibre, micrmetro, gonimetro.... Tipos, caractersticas e aplicacins.

Aparellos de medida por comparacin. A medida por comparacin. Aparellos de medida por comparacin: comparador, escalas patrn, calibres de comparacin, escuadras...Tipos, caractersticas e aplicacins.

Procedementos de medida e verificacin. Estructura e constituntes: rganos masivos. rganos cinemticos. Cadea cinemtica. Elementos e caractersticas.

As mquinas-ferramenta de arranque de labra

Tipos de mquinas-ferramenta. Mquinas-ferramenta convencionais: torno, fresadora, tradeadora, limadora, serra mecnica, rectificadora, limadora. Caractersticas, aplicacins e funcionamento. Operacins de mecanizado nas mquinas-ferramenta convencionais: cilindrado, refreado, raurado, roscado, tradeado, roscado, moletado, planeado, fresado, rectificado, limado, serrado... Capacidade de traballo e precisins das mquinas-ferramenta convencionais.

As ferramentas para o arranque de labra

Ferramentas utilizadas nas mquinas-ferramenta convencionais. Elementos de suxeicin e accesorios utilizados nas mquinas-ferramenta convencionais. Ferramentas de corte utilizadas nas mquinas-ferramenta: ferramentas de torno, fresadora, limadora, trade, rectificadora... Xeometra das ferramentas de corte. ngulos. Dimensins. Materiais utilizados na construccin de ferramentas. aceiros carbono para ferramentas. aceiros rpidos. Metais duros...

Procedementos operativos de unin por soldadura

Equipos e medios utilizados para a soldadura heteroxnea. Soldadura branda. Materiais de aportacin. Caractersticas e aplicacins. Soldadura forte. Materiais de aportacin. Caractersticas e aplicacins.

Equipos e medios utilizados para a soldadura elctrica manual e semiautomtica en atmosfera natural e protexida. Soldadura elctrica por arco con electrodo revestido. Caractersticas, aplicacins e tipos de electrodos. Soldadura elctrica por arco en atmosfera protexido: TIG, MIG-MAG. Caractersticas e aplicacins.

Equipos e medios utilizados para a soldadura oxiacetilnica. Gases, regulacin de equipos, equipos de proteccin e ferramentas utilizadas. Preparacin de pezas para a soldaxe. A preparacin de bordos: rectos, en V, en X... A limpeza das superficies. Rebarbado, eliminacin de graxas.. 64

Electrodos: clasificacin e aplicacins. Electrodos revestidos. Clasificacin e aplicacins. Electrodos refractarios. Electrodos de tungsteno. Tipos e aplicacins.

Materiais de aportacin. Materiais de aportacin para a soldadura oxiacetilnica. Formas comerciais. Materiais de aportacin para a soldadura elctrica con atmosfera protexida (TIG, MIG-MAG). Formas comerciais.

Procedementos operativos de mecanizado

Tcnicas de mecanizado por arranque de labra. O torneado, fresado, serrado e tradeado. O rectificado, escariado. Normas de seguridade no mecanizado por arranque de labra.

Tcnicas de roscado. Tipos de roscas: rosca mtrica, whitworth, gas.. O roscado a mquina, roscado no torno, roscado no trade, roscado por laminacin... Normas de seguridade no roscado.

Tcnicas de mecanizado manual. O limado, serrado, escariado, roscado a man. Tcnicas e caractersticas. Ferramentas empregadas nos mecanizados manuais: limas, serras, escariadores, machos e terraxes. Normas de seguridade no mecanizado manual.

Fases e operacins de mecanizado. Operacins realizadas no torno. Cilindrado, refrentado, raurado, roscado, escariado, tronzado, moleteado...Caractersticas. Operacins realizadas na fresadora. Fresado plano, raurado, tallado de engrenaxes... Operacins de tradeado e de roscado. Operacins de rectificado e de escariado.

Procedementos de unins non soldadas

As unins desmontables. Unins por parafusos. Tipos de parafusos e porcas. Caractersticas. Unins por parafusos de rosca en mbolos lados . Tipos e caractersticas. Unin por chavetas. Eixes estriados. Tipos e caractersticas. Unins articuladas por bisagras. Xuntas cardan e holdan. Caractersticas.

As unins fixas. Unins por remachado. Tipos e caractersticas. Unins zunchadas. Tipos e caractersticas.

Os riscos de manexo das mquinas-ferramenta de arranque de labra e dos equipos de soldaxe

Normas de uso das mquinas-ferramenta de arranque de labra. Riscos de accidente nas mquinas-ferramenta convencionais. Riscos decada, elctricos... Equipos de proteccin persoal. Caractersticas e uso.

Normas de uso dos equipos de soldaxe. 65

 Riscos de accidente no manexo de equipos de soldaxe: riscos elctricos, de incendio, queimaduras... Equipos de proteccin persoal. Caractersticas e uso. Contidos actitudinais Preocupacin por axudar s compaeiros nas tarefas de aprendizaxe. Tolerancia ante as actitudes e opinins discrepantes. Comportamento activo para conseguir acabados pulcros nos traballos realizados. Preocupacin pola orde e a limpeza dos elementos de traballo. Interese polo aproveitamento racional dos materiais, tendo en conta as diferentes tcnicas de fabricacin. Hbito de realiza-los traballos seguindo as normas e recomendacins de seguridade e hixiene. Preocupacin pola autoavaliacin como ferramenta para a mellora das capacidades persoais.

66

3.3.2 Mdulo profesional 7: Electrotecnia

Capacidades terminais elementais

# Describir en formato axeitado os principios, propiedades e leis caractersticas dos fenmenos

elctricos e electromagnticos para a anlise de circutos elctricos de corrente continua e corrente alterna, empregando o vocabulario axeitado. aplicalas na anlise dos circutos de corrente continua e corrente alterna, empregando o vocabulario axeitado. pasivos, as magnitudes caractersticas para a resolucin dos devanditos circutos, seleccionando as leis e regras bsicas mis axeitadas. magnticos para a anlise de circutos electromagnticos, empregando o material idneo. signos empregados para a sa anlise, utilizando a simboloxa axeitada.

# Describir en formato adecuado as magnitudes e unidades elctricas e magnticas bsicas para

# Calcular en supostos circutos elctricos de corrente continua e corrente alterna, con elementos

# Describir en formato adecuado as propiedades, tipos, caractersticas e aplicacins dos materiais # Interpretar en supostos circutos elctricos de corrente continua e corrente alterna os smbolos e # Describir en formato adecuado as caractersticas elctricas bsicas e as conexins do sistema
elctrico trifsico, para a anlise das vantaxes e inconvenientes en relacin con outros sistemas polifsicos, empregando o vocabulario e a simboloxa idneos.

# Relacionar en sistemas elctricos trifsicos equilibrados as magnitudes elctricas de tensin e

intensidade para comparalas na conexin estrela e tringulo, analizando cmo se establece a devandita relacin. sidade consumida e o factor de potencia, utilizando procedementos axeitados. correccin, utilizando informacin adecuada.

# Analizar en sistemas trifsicos a potencia activa, reactiva e aparente para relacionalas coa inten# Analizar en sistemas trifsicos a correccin do factor de potencia para describi-los mtodos de # Describir en formato axeitado o funcionamento e caractersticas bsicas das mquinas elctricas

estticas e rotativas (transformadores monofsicos e trifsicos, xeradores e motores de corrente continua, alternadores, motores de corrente alterna monofsicos e trifsicos) para a anlise da sa utilizacin correcta, empregando a simboloxa e o vocabulario idneos. bateras e acumuladores, para a anlise da sa correcta utilizacin co vocabulario e simboloxa idneos. portantes para a sa correcta utilizacin a partir de esquemas, planos e instrumentos reais de medida. para medir e interpreta-los resultados obtidos seguindo os procedementos normalizados de conexin.

# Describir en formato axeitado a constitucin, o funcionamento e as caractersticas bsicas das

# Identificar en instrumentos de medida os smbolos normalizados e as caractersticas mis im-

# Conectar en circutos elctricos e/ou electrnicos os instrumentos adecuados a cada magnitude

# Relacionar en circutos elctricos e/ou electrnicos as magnitudes bsicas calculadas con elas,

medidas con instrumentacin para confirma-la sa igualdade a partir de procedementos axeitados de clculo e medida. rotativas de pequena potencia, para obte-las curvas caractersticas de rendemento e electromec67

# Realizar non taller de equipos electrotcnicos os ensaios de mquinas elctricas estticas e

nicas en transformadores trifsicos, motor de continua e motor trifsico de induccin de corrente alterna, a partir de esquemas e procedementos normalizados.

# Interpretar en circutos electrnicos analxicos bsicos o funcionamento, a simboloxa e as

caractersticas bsicas dos compoentes electrnicos para a anlise dos citados circutos a partir de esquemas e circutos reais. circutos integrados para distingui-las caractersticas diferenciais a partir de esquemas. determinada aplicacin a partir de catlogos tcnicos comerciais.

# Analizar en circutos electrnicos analxicos bsicos os que son con elementos discretos e con # Seleccionar en informacin tcnica os compoentes electrnicos que seran axeitados para unha

Contidos (duracin 185 horas)

Contidos procedementais
Fenmenos elctricos e electromagnticos. Resolucin de circutos caractersticos

Identificacin de smbolos normalizados. Interpretacin de esquemas e circutos elctricos bsicos. Debuxar esquemas elctricos aplicando a normativa e simboloxa axeitada. Mtodos para selecciona-la lei ou regra mis axeitada para a anlise e realizacin de circutos. Clculo das magnitudes caractersticas de circutos elctricos e magnticos e dos circutos resoantes en serie e paralelo. Montaxe de circutos elctricos caractersticos en serie, en paralelo e mixtos. Medida de magnitudes elctricas bsicas. Resistencia, tensin, intensidade e frecuencia. Contraste dos resultados obtidos non clculo cos realizados con aparello de medidas. Clculo do factor potencia. Mellora do factor potencia. Realizacin de informes-memoria das actividades realizadas, atendendo proceso establecido para a sa execucin. Identificacin dos diferentes sistemas polifsicos e as sas conexins. Comprobacin da relacin das magnitudes caractersticas nos diferentes tipos de conexin. Correccin do factor de potencia das cargas trifsicas. Identificacin dos compoentes activos e pasivos dun circuto analxico bsico (rectificador, filtro, amplificador, multivibrador) relacionando os seus smbolos cos elementos reais. Descricin das distintas tipoloxas normalizadas por cada familia de compoentes. Identificacin do estado do compoente electrnico (curto, aberto ou en bo estado). Identificacin das terminais dos compoentes electrnicos bsicos utilizando o polmetro. Identificacin dos bloques funcionais presentes nos circutos electrnicos bsicos, explicando as caractersticas e tipoloxa. Clculo e medicin das magnitudes bsicas caractersticas de circutos electrnicos analxicos bsicos.

Sistemas polifsicos

Electrnica analxica bsica

68

Interpretacin das curvas caractersticas mis significativas dos compoentes electrnicos analxicos bsicos. Contraste de magnitudes bsicas calculadas coas medidas realizadas. Comprobacin da variacin dos parmetros caractersticos dos circutos por modificacin ou avaras dos seus compoentes. Seleccin dos compoentes reais que se poden utilizar en cada circuto. Interpretacin dos parmetros fundamentais dos compoentes electrnicos bsicos que aparecen nos catlogos comerciais. Identificacin dos diferentes tipos de mquinas elctricas estticas e rotativas. Conexionado e posta en servicio. Seleccin da documentacin necesaria para a realizacin dos ensaios. Interpretacin dos esquemas de conexionado, relacionando os smbolos cos elementos reais. Seleccin dos equipos e instrumentos de medida que se deben utilizar nos ensaios, explicando a funcin de cada un deles. Anlise do protocolo normalizado, aplicando os procedementos axeitados de conexionado e medidas. Anlise dos formatos normalizados para a recollida dos datos que figuran nos ensaios. Representacin grfica dos datos obtidos relacionando entre si as distintas magnitudes caractersticas, explicando as diferentes zonas da grfica e interpretando a travs delas os aspectos funcionais da mquina. Identificacin das magnitudes que se deben medir e o seu rango. Seleccin do instrumento de medida e elementos auxiliares mis axeitados. Conexionado. Medicin das magnitudes bsicas caractersticas dos circutos elctricos e electrnicos. Medidas das magnitudes fundamentais nos sistemas trifsicos. Interpretacin dos resultados obtidos nas medidas realizadas, relacionando os efectos que se producen coas causas que os orixinan. Realizacin de informes-memoria nos que se recolla o desenvolvemento das actividades de medidas. Contidos conceptuais

Mquinas elctricas estticas e rotativas

Medidas

Fenmenos elctricos e electromagnticos. Resolucin de circutos caractersticos

Fenmenos fsicos da electricidade e electromagnetismo. Principios. Propiedades. Leis. Aplicacins. Fenmenos qumicos da electricidade. Pilas e acumuladores. Tipos e caractersticas. Leis bsicas utilizadas no estudio de circutos elctricos e magnticos. Lei de Ohm, Kirchoff, Joule, Ampere, Lenz, Hopkinson. Magnitudes elctricas e magnticas bsicas (resistencia, tensin, intensidade, frecuencia, potencia, forza electromotriz, intensidade de campo, fluxo, induccin). Unidades. Circutos en serie, paralelo e mixtos. Simboloxa. Resolucin de circutos. Clculos fundamentais. Factor de potencia. Unidades. Elementos que contriben a corrixilo.

Sistemas monofsicos, bifsicos e trifsicos. Caractersticas fundamentais. Vantaxes e inconvenientes de cada un

69

Conexin estrela-tringulo. Caractersticas. Sistemas equilibrados e desequilibrados. Caractersticas. Diferencias. Magnitudes bsicas (V,I,W.). Sistemas de medicin. Factor de potencia en sistemas polifsicos. Medidas de correccin e optimizacin. Compoentes electrnicos analxicos bsicos (resistencias, bobinas, condensadores, dodos, transistores, tiristores, GTO, compoentes optoelectrnicos ). Tipos e mbito de aplicacins. Curvas caractersticas. Circutos electrnicos analxicos bsicos (rectificadores, filtros amplificadores, multivibradores, fontes de alimentacin, circutos bsicos de control de potencia, circutos de control de tempo). Circutos electrnicos analxicos bsicos (rectificadores, filtros amplificadores, multivibradores, fontes de alimentacin, circutos bsicos de control de potencia, circutos de control de tempo). O amplificador operacional. Principio de funcionamento. Caractersticas. Montaxes bsicas. Caractersticas diferenciais entre os circutos electrnicos analxicos bsicos constitudos con elementos discretos e os constitudos con circutos amplificadores operacionais integrados. Mquinas elctricas estticas ou rotativas: clasificacin. Construccin, principio de funcionamento, tipoloxa e caractersticas dos transformadores monofsicos e trifsicos. Constitucin, tipoloxa e conexionado das mquinas de CC. Principio de funcionamento e caractersticas especficas dos xeradores e motores de CC. Constitucin, principio de funcionamento, tipoloxa, conexionados e caractersticas dos alternadores e motores de corrente alterna, monofsicos e trifsicos. Ensaios fundamentais e normalizados que se deben realizar coas mquinas elctricas estticas e rotativas, identificando as magnitudes que deben medir. Curvas caractersticas que relacionan as devanditas magnitudes. Tipoloxa, clases e procedementos de uso dos instrumentos de medida utilizados nos circutos electrnicos e electrotcnicos bsicos (voltmetro, ampermetro, frecuencmetro, ohmetro, vatmetro, polmetro, osciloscopio...). Caractersticas fundamentais. Simboloxa utilizada nos aparellos de medida. Significado e aplicacin. Placa de caractersticas. Condicins de seguridade e precaucins que hai que ter en conta na utilizacin dos instrumentos de medida.

Electrnica analxica bsica

Mquinas elctricas estticas ou rotativas

Medidas

70

Contidos actitudinais
Electrotecnia

Orde e limpeza no manexo da documentacin. Rigor na interpretacin da documentacin. Orde e mtodo de traballo. Respecto polas normas de utilizacin e conservacin de tiles e ferramentas. Atencin conexin de equipos e interpretacin de parmetros e medicins. Respecto pola sade e o medio ambiente. Rigor na aplicacin das medidas de seguridade, tanto persoais como da instalacin. Valoracin da importancia da realizacin de memorias e informes hora de dispor de documentacin para a sa consulta. Valoracin da importancia de dispor da correcta documentacin. Atencin s normas de utilizacin de equipos e sistemas. Rigor na exactitude das medidas realizadas. Valoracin da necesidade do traballo en equipo, tanto hora de interpreta-los documentos dos equipos electrnicos, como non desenvolvemento da sa funcin. Autoavaliacin das secuencias das operacins que se deben realizar para os ensaios.

71

3.3.3 Mdulo profesional 8: Automatismos elctricos, pneumticos e hidruli-

cos

Capacidades terminais elementais

# Identifica-la simboloxa e elementos dos circutos de automatismos de tecnoloxa elctrica,

pneumtica, electro-pneumtica, hidrulica e electrohidrulica representados no plano automatismos expresados nos planos e/ou especificacins do fabricante

# Distingui-las diferentes vistas, cortes, detalles, dos elementos dos distintos circutos de # Describi-lo funcionamento de cada sistema dunha instalacin de automatismos que integre
distintas tecnoloxas e a sa relacin co conxunto, nun esquema representado nun plano. de automatismos.

# Interpreta-las especificacins tcnicas para a determinacin dos elementos dos distintos circutos # Relaciona-los smbolos que aparecen nos planos dos distintos circutos de automatismos cos

elementos reais do sistema identificando as partes internas e externas de cada elemento mediante o emprego de vistas, cortes, detalles que aparecen nos planos e nas especificacins tcnicas do fabricante.

# Diferencia-las caractersticas propias dos automatismos cableados dos programados. # Clasificar pola sa funcin e tipoloxa os distintos elementos utilizados na realizacin de
automatismos elctricos.

# Enumera-las distintas reas de aplicacin dos automatismos elctricos, explicando a sa evolucin

desde os sistemas cableados s programados. equipo cableado.

# Explica-la secuencia de mando do equipo de control, partindo da documentacin tcnica dun # Interpreta-los esquemas elctricos dun equipo de control cableado discriminando o equipo ou
circuto de mando do circuto de forza e identificando os distintos elementos que os compoen.

# Identifica-la variacin nos parmetros caractersticos do circuto dun equipo de control cableado,

supondo e/ou realizando modificacins nos seus elementos e explicando a relacin entre os efectos detectados e as causas que os producen. equipo de control cableado, estructurndoa nos apartados necesarios para unha adecuada documentacin das actividades (descricin do proceso seguido, medios, esquemas e planos utilizados, clculos, medidas...) tcnica.

# Elaborar informe-memoria das actividades desenvolvidas e resultados obtidos na anlise dun

# Explica-la secuencia de mando dun equipo de control programado partindo da sa documentacin # Interpreta-los esquemas elctricos dun equipo de control programado, discriminando o equipo ou
circuto de mando do circuto de forza e identificando os distintos elementos que os compoen. subprogramas-subrutinas coas etapas funcionais do automatismo.

# Interpreta-lo programa de control dun equipo de control programado, relacionando os distintos # Identifica-la variacin dos parmetros caractersticos do circuto dun equipo de control
programado, supondo e/ou realizando modificacins nos seus elementos e explicando a relacin entre os efectos detectados e as causas que os producen.

72

# Elaborar un informe-memoria das actividades desenvolvidas e resultados obtidos na anlise dun

equipo de control programado, estructurndoa nos apartados necesarios para unha adecuada documentacin das actividades (descricin do proceso seguido, medios, esquemas e planos utilizados, clculos, medidas, etc.).

# Diferencia-las caractersticas propias dos automatismos pneumticos e electro-pneumticos. # Clasificar pola sa funcin e tipoloxa os distintos elementos utilizados na realizacin de
automatismos pneumticos e electro-pneumticos. documentacin tcnica.

# Explica-la secuencia de funcionamento dun automatismo electropneumtico partindo da sa # Interpreta-los esquemas pneumticos e electro-pneumticos dun automatismo electropneumtico

a partir da sa documentacin tcnica, discriminando o equipo ou circuto de mando do circuto de forza e identificando os distintos elementos que os compoen. co, supondo e/ou realizando modificacins nos seus elementos e explicando a relacin entre os efectos detectados e as causas que os producen.

# Identifica-la variacin nos parmetros caractersticos do circuto dun automatismo electropneumti-

# Elaborar un informe-memoria das actividades desenvolvidas e dos resultados obtidos na anlise

dun automatismo electro-pneumtico, estructurndoa nos apartados necesarios para unha adecuada documentacin das actividades (descricin do proceso seguido, medios utilizados, documentacin, clculos, medidas).

# Diferencia-las caractersticas propias dos automatismos hidrulicos e electro-hidrulicos. # Clasificar pola sa funcin e tipoloxa os distintos elementos utilizados na realizacin de
automatismos hidrulicos e electro-hidrulicos.

# Enumera-las distintas reas de aplicacin dos automatismos hidrulicos e electro-hidrulicos. # Explica-la secuencia de funcionamento dun automatismo hidrulico ou electro-hidrulico, a partir
da sa documentacin tcnica.

# Interpreta-los esquemas hidrulicos ou electro-hidrulicos dun automatismo hidrulico ou electro-

hidrulico a partir da sa documentacin tcnica, discriminando o equipo ou circuto de mando do circuto de forza e identificando os distintos elementos que os compoen. electrohidrulico, supondo e/ou realizando modificacins nos seus elementos e explicando a relacin entre os efectos detectados e as causas que os producen.

# Identifica-la variacin nos parmetros caractersticos do circuto dun automatismo hidrulico ou

# Elaborar un informe-memoria das actividades desenvolvidas e dos resultados obtidos na anlise

dun automatismo hidrulico ou electro-hidrulico, estructurndoa nos apartados necesarios para unha adecuada documentacin das actividades (descricin do proceso seguido, medios utilizados, documentacin, clculos, medidas ,etc.). se integren as distintas tecnoloxas, para unha pequena mquina ou proceso secuencial.

# Interpreta-las especificacins funcionais do automatismo dun equipo de control automtico, no que # Realizar unha configuracin cableada e/ou programada prxima relacin custo-calidade

establecida partindo das especificacins funcionais, dun equipo de control automtico no que se integren as distintas tecnoloxas, para unha pequena mquina ou proceso secuencial. especificacins tcnicas e econmicas establecidas.

# Seleccionar a partir de catlogos tcnico-comerciais os equipos e materiais que cumpran as # Realiza-los clculos necesarios para a configuracin dun equipo de control automtico no que se
integren as distintas tecnoloxas, para unha pequena mquina ou proceso secuencial.

# Documenta-lo proceso para seguir na montaxe e probas do equipo (descricin funcional do

automatismo, esquemas, listaxe de programas, probas e axustes, lista de materiais) cos medios e no formato adecuado.

73

# Elaborar con precisin e claridade o diagrama de secuencia dun control automtico programado
dunha mquina ou proceso secuencial, a partir das especificacins funcionais e un equipo especfico de control automtico (autmata programable),determinando con precisin o nmero de entradas, sadas e elementos de programa que se van utilizar.

# Codificar na linguaxe apropiada o programa de control que cumpra as especificacins prescritas. # Depura-lo programa realizando as probas funcionais precisas, e optimizando os recursos utilizados
e a fiabilidade do programa.

# Documentar adecuadamente o programa desenvolvido, realizando os diagramas de secuencia

oportunos (diagramas de fluxo, GRAFCET,) e as listaxes dos programas na linguaxe utilizada (contactos, lista de instruccins) cos comentarios correspondentes. de automatismo, realizando os esbozos necesarios para optimiza-la disposicin dos elementos e simular coa sa posicin a sa situacin na mquina, a partir da documentacin tcnica necesaria (esquemas, listas de materiais). unha correcta conexin elctrica.

# Distribu-los distintos elementos da montaxe dun control automtico dunha mquina sobre panel

# Efectua-lo interconexionado fsico dos elementos, asegurando unha boa suxeicin mecnica e # Executa-las probas funcionais en baleiro dun control automtico dunha mquina de acordo coa
documentacin tcnica, realizando axustes e modificacins para unha adecuada funcionalidade do control e recollendo os resultados no documento correspondente.

Contidos (duracin 215 horas)

Contidos procedementais
Automatizacin. Fundamentos e reas de aplicacin

Elaboracin de criterios bsicos para a identificacin de: Procesos automatizados. Os tipos principais de sistemas automticos. As partes compoentes dun sistema de control. O tipo de controlador dun proceso.

Recoecemento dos sensores dun sistema de control e determinacin da funcin que realizan. Identificacin dos tipos de detectores (mecnicos, de posicin, clulas, etc.) e transductores de variables fsicas (posicin, temperatura, etc.). Montaxe de pequenos circutos de control con sensores. Identificacin das especificacins tcnicas, simboloxa, caractersticas fsicas, etc. de sensores e transductores con catlogos e documentacin tcnica. Conversin e codificacin nos distintos sistemas de numeracin e cdigos asociados. Obtencin en circutos combinacionais das ecuacins de sada, esquemas de contactos e esquemas de portas lxicas correspondentes. Interpretacin de esquemas e anlise de documentacin tcnica sobre circutos integrados combinacionais de portas lxicas.

74

Mando e regulacin de motores elctricos. Manobras

Medida de magnitudes elctricas (polmetro, osciloscopio). Interpretacin de esquemas bsicos de compoentes de automatismos con simboloxa normalizada Interpretacin e realizacin de esquemas de automatismos elctricos. Identificacin dos compoentes utilizados nas instalacins de automatizacin elctrica e da sa simboloxa. Eleccin das proteccins en mquinas elctricas e do tipo de arranque de motores de acordo coas variables indicadas pola placa de caractersticas. Regulacin de velocidade e freada nas mquinas elctricas. Debuxo a mano alzada de circutos de control de mquinas elctricas. Conexin de circutos de automatismos para o control de mquinas con dispositivos elctricos e con autmatas programables. Identificacin das etapas e compoentes que forman un circuto pneumtico. Conexin entre as distintas etapas que forman un circuto pneumtico. Interpretacin de planos e especificacins tcnicas sobre compoentes e circutos pneumticos. Seleccin dos compoentes de circutos pneumticos de acordo coas especificacins tcnicas utilizando catlogos tcnicos e comerciais. Configuracin de circutos electro-pneumticos con cilindros de simple e dobre efecto. Seleccin dos compoentes dos circutos electro-pneumticos en catlogos tcnico comerciais. Conexin dos elementos de circutos electro-pneumticos a partir de esquemas. Comprobacin dos parmetros e especificacins nun circuto electropneumtico. Actuacin sobre os compoentes dun circuto electropneumtico que alteran os parmetros de funcionamento, establecendo a relacin causa-efecto. Interpretacin de planos en circutos electro-pneumticos e das especificacins tcnicas nos catlogos. Identificacin das etapas principais e dos compoentes que configuran os circutos oleo-hidrulicos. Clculo para a valoracin dos parmetros fundamentais que interveen nun circuto oleo-hidrulico. Eleccin de compoentes para circutos oleo-hidrulicos e especificacin das sas caractersticas e designacin, utilizando catlogos de fabricantes de compoentes hidrulicos. Montaxe de circutos oleo-hidrulicos e oleo-dinmicos. Representacin simblica normalizada dos compoentes que interveen nun circuto oleo-hidrulico. Representacin das vlvulas principais emprazadas nos circutos oleohidrulicas mediante esbozos, vistas e as seccins precisas. Interpretacin de planos en circutos oleo-hidrulicos e das especificacins tcnicas nos catlogos. Accionamento de cilindros oleo-hidrulicos. Variacin da velocidade nos cilindros. Montaxe de circutos oleo-hidrulicos, medidas de seguridade adoptadas para asegura-la montaxe e funcionamento correcto do circuto. Comprobacin dos parmetros resultantes no circuto coas sas especificacins e cos catlogos de fabricantes de compoentes. 75

Sistemas pneumticos

Sistemas hidrulicos

Actuacin sobre os compoentes dun circuto oleo-hidrulico que alteran os parmetros de funcionamento, establecendo a relacin causa-efecto. Debuxo normalizado de esquemas de mando e control de mquinas elctricas, dispositivos pneumticos e hidrulicos. Aplicacin de programas de ordenador debuxo e simulacin de circutos de instalacins elctricas, pneumticas e hidrulicas. Eleccin do tipo de enerxa que cmpre empregar para a realizacin de automatismos, levando a cabo o estudio da repercusin do custo econmico. Comprobacin dos parmetros de funcionamento e clculos realizados. Eleccin de compoentes a partir do esquema e especificacins tcnicas. Debuxo de esquemas de circutos automticos nos que interveen tecnoloxas complementarias. Identificacin da relacin existente entre a nomenclatura utilizada en lxica dixital e a utilizada polos sistemas programables. Seguimento das diferentes etapas do proceso de execucin dun programa nun dispositivo de control con lxica programada. Identificacin das equivalencias entre esquema de contactos, esquema de portas lxicas e programacin en listaxe de instruccins (mnemnicos). Programacin de circutos combinacionais en lista de instruccins (AWL),en esquemas de contactos (KOP) e en diagrama de portas lxicas (FUP) con axuda de consola de programacin e de PC. Interpretacin das mensaxes de erro, diagnose de erros e avaras e identificacin do estado das variables mediante visualizacin de datos na pantalla dos dispositivos. Debuxo de esquemas de circutos de automatismos con elementos de tempo, contaxe, comparadores, toma de decisins e demais dispositivos de control secuencial. Identificacin dos diferentes tipos de retardo nos temporizadores e criterios de utilizacin de cada un deles. Identificacin das partes constitutivas dos diferentes dispositivos de control secuencial e os seus criterios de utilizacin. Seguimento dos sinais de sada nos conversores D/A e A/D. Identificacin dos diferentes tipos de memorias e as sas caractersticas, as como criterios para a sa correcta utilizacin e manexo. Identificacin da simboloxa dos compoentes utilizados na programacin secuencial en planos e catlogos tcnicos. Programacin de circutos secuenciais realimentados e implementacin con biestables. Programacin de circutos utilizando dispositivos de control secuencial (temporizadores, contadores, rexistros, instruccins de programacin aritmtica, comparadores, saltos, etc.). Visualizacin na pantalla do estado dos dispositivos programados e das mensaxes de erro e avaras. Obtencin das listaxes e esquemas programados mediante impresora e/ou soportes magnticos (disquetes, memorias EPROM, etc.).

O autmata programable

76

Contidos conceptuais
Automatizacin. Fundamentos e reas de aplicacin

A automatizacin. Evolucin e prospectiva. reas de aplicacin. Procesos continuos e secuenciais. Caractersticas. lxebra de Boole aplicada s circutos. Funcins e variables. Portas lxicas. Circutos combinacionais. Circutos secuenciais. Estructura dun automatismo. Criterios de eleccin dos elementos dun automatismo. Simboloxa normalizada para a representacin de circutos elctricos. Constitucin dos esquemas de mando e regulacin. Principios bsicos. Dispositivos de mando e regulacin. Elementos de control: contactores, rels, temporizadores, termstatos, presstatos, unidades de sinalizacin, interruptores, manipuladores, combinadores, finais de carreira, detectores de proximidade, detectores fotoelctricos, hidroniveis, etc. Elementos de proteccin: rels trmicos, termistancias, rels de mxima e mnima intensidade, fusibles curtocircutos, seccionadores, fusibles automticos e diferenciais. Aplicacins en montaxes. Medidas elctricas nas instalacins: magnitudes e instrumentos utilizados. Caractersticas. Utilizacin prctica. Actuadores pneumticos: cilindros e a sa construccin. Tipos. Normalizacin. Designacin segundo catlogos dos fabricantes. Vlvulas distribuidoras empregadas en electro-pneumtica. Clasificacin. Designacin, denominacin e representacin normalizada. Seleccin de distribuidores. Representacin simblica normalizada. Vlvulas de regulacin. Normalizacin e representacin grfica. Partes dun circuto electropneumtico: xeracin do aire a presin. Mando. Potencia. Regulacin da velocidade. Regulacin da presin. Limitadores do percorrido: finais de carreira, sensores. Tcnicas para o deseo de circutos sinxelos con dous ou mis cilindros. Representacin grfica. Circutos secuenciais: descricin simblica e grfica. Diagrama de fases, posta en marcha e ecuacins de funcionamento. Circutos paso a paso e fase a fase. Produccin e transformacin da enerxa oleo-hidrulica. Central oleo-dinmica: bomba e motor de mando, depsito, filtro, vlvula de seguridade e manmetro. Vlvulas para circutos oleo-hidrulicos: distribuidores e reguladores de presin, de caudal e de bloqueo. Racores e conduccins. Normas para a sa seleccin. Aceites empregados nos circutos oleo-hidrulicos. Propiedades principais. 77

Mando e regulacin de motores elctricos. Manobras

Sistemas pneumticos

Sistemas hidrulicos

Normas de seguridade aplicadas s circutos oleo-hidrulicos. Evolucin dos sistemas cableados cara s sistemas programados. O autmata programable ou PLC. Estructura e caractersticas dos autmatas programables. Diagrama de bloques. Unidade central de proceso (CPU). Unidades de entrada e sada. Memoria. Unidades de entrada e sada: mdulos dixitais ou discretos. Mdulos analxicos. Sadas de trens de impulsos. Sadas de posicionamento. Entradas e sadas PID. A programacin de autmatas. Linguaxes de programacin. Tipos: de esquemas de contactos, lista de instruccins, GRAFCET. Instruccins bsicas. Mensaxes de erro. Diagnose de erros e avaras. Aplicacins dos autmatas en automatismos bsicos. A eleccin dun autmata. Contidos actitudinais

O autmata programable

Actitude crtica ante a informacin (busca do rigor da informacin en catlogos, documentacin tcnica, etc.). Atencin e organizacin aplicada resolucin e montaxe dos equipos e circutos das instalacins (en tdolos aspectos) e busca de procedementos mis eficaces e tiles para empregar en cada unha das fases. Predisposicin a busca-la orixe e as causas de acontecementos e situacins que aparezan nas operacins de montaxe e mantemento das instalacins. Interese pola observacin, anlise e improvisacin aplicados diagnostico e mantemento de equipos e instalacins. Actitude responsable, razoada e crtica fronte s condicins de seguridade persoais e medioambientais na realizacin das diferentes operacins de montaxe, posta en marcha ou mantemento. Respecto e aplicacin das instruccins de uso e das normas de seguridade na utilizacin dos diferentes aparellos utilizados na montaxe, nas verificacins, equipos de medida, etc. Interese polo traballo en equipo, mostrando tolerancia ante as diferencias de calquera tipo existentes nos membros do grupo e fomentando o respecto polo distinto. Actitude positiva para desenvolver iniciativas, admitir suxestins tcnicas ou procedementais que redunden en mellora-la produccin e as realizacins profesionais. Disposicin positiva para se adaptar a novas tcnicas e procedementos requiridos non seu traballo como consecuencia dos cambios tecnolxicos acontecidos nos equipos e o seu control. Responsabilidade no que se est realizando, cara a si mesmo e cara s demais membros do grupo. Disposicin a escoitar outros puntos de vista, crticas, etc., cunha actitude aberta e tolerante. Decisin para apoia-lo punto de vista que parece conducir mellor solucin.

78

3.3.4 Mdulo profesional 9: Seguridade na montaxe e mantemento de equipos

e instalacins

Capacidades terminais elementais

# Identificar e describi-los aspectos mis relevantes de cada plan de seguridade, recollidos na

documentacin que os contea. plans.

# Identificar e describi-los factores e situacins de risco para a sade e a seguridade contidos nos # Describi-las funcins dos responsables de seguridade da empresa e das persoas s que se
asignen tarefas especiais en casos de emerxencia. para evitar accidentes.

# Relacionar e describi-las medidas preventivas axeitadas e os mtodos de prevencin establecidos # Identifica-las instruccins tcnicas dos regulamentos e normativas elctricas e mecnicas vixentes. # Identifica-los dereitos e deberes mis relevantes do empregado e da empresa en materia de
seguridade e hixiene.

# Relacionar e describi-las normas relativas limpeza e orde non contorno de traballo. # Relacionar e describi-las normas sobre simboloxa e situacin fsica de sinais e alarmas, equipos
contra incendios e equipos de curas e primeiros auxilios. mquinas e instalacins.

# Identificar e describi-las normas para a parada e manipulacin externa e interna dos sistemas, # Relaciona-las normas particulares de cada plan analizando a lexislacin vixente e describindo (se
existise) o desaxuste entre as normas xerais e a sa aplicacin ou concrecin non plan.

# Describi-las propiedades e uso das roupas e os equipos mis comns de proteccin persoal. # Enumera-los diferentes tipos de sistemas para a extincin de incendios, describindo as
propiedades e usos de cada un deles.

# Describi-las caractersticas e finalidade dos sinais e as alarmas regulamentarias para indicar

lugares de risco e/ou situacins de emerxencia. e traslado de accidentados.

# Describi-las caractersticas e os usos dos equipos e medios relativos a curas, primeiros auxilios # # # # #
Identificar e describi-las causas de accidentes. Identificar e describi-los factores de risco e as medidas que evitaran o accidente. Avalia-las responsabilidades do traballador e da empresa nas causas do accidente. Indica-las posibles fontes de contaminacin do contorno ambiental. Relaciona-los dispositivos de deteccin de contaminantes, fixos e mbiles, coas medidas de prevencin e proteccin que se van utilizar. e depuracin na industria.

# Describi-los medios de vixilancia mis usuais de afluentes e efluentes nos procesos de produccin # Explica-las tcnicas coas que a industria depura substancias perigosas para o medio ambiente. # Xustifica-la importancia das medidas de proteccin, no referente propia persoa, colectividade
e medio ambiente.

79

# Describi-los medios hixinicos para evitar contaminacins persoais ou de cara producto que se
debe manipular ou obter.

# Relaciona-la normativa medioambiental referente industria de fabricacin mecnica cos procesos

productivos concretos en que se debe aplicar.

Contidos (duracin 55 horas)

Contidos procedementais
Plans e normas de seguridade e hixiene

Valoracin das repercusins humanas e sociais provocadas polos accidentes. Aplicacin das etapas preventivas de accidentes en postos de traballo do sector profesional. Interpretacin dos aspectos mis relevantes da lexislacin bsica aplicable sector industrial. Determinacin e diferenciacin das causas bsicas e inmediatas que provocaron un determinado accidente. Obtencin de factores de risco, medios tcnicos de actuacin e medios humanos. Procedemento de actuacin. Implantacin e posta en marcha dos plans de emerxencia e autoproteccin. Identificacin e valoracin dos factores e situacins de risco que se producen non proceso de montaxe e/ou mantemento de equipos e instalacins. Aplicacin dos sistemas e mtodos de proteccin e prevencin de accidentes e enfermidades laborais. Aplicacin das normas bsicas de prevencin contra incendios. Actuacin en caso de incendio seguindo as directrices marcadas polo plan de emerxencia e evacuacin. Aplicacin das normas e criterios de actuacin e dos equipos necesarios na intervencin en caso de accidente. Identificacin de posibles fontes de contaminacin ambiental non contorno da montaxe e mantemento de equipos e instalacins. Verificacin do grao de adecuacin dos dispositivos de deteccin de contaminantes mis empregados no sector coas medidas de prevencin e proteccin que se deben utilizar. Xustificacin da importancia das medidas de prevencin e proteccin para o propio traballador e o contorno. Asociacin da normativa medioambiental referente montaxe e mantemento de equipos e instalacins cos procesos productivos concretos en que se debe aplicar. Establecemento dos medios hixinicos necesarios para evitar contaminacins persoais e do producto final. Identificacin das tcnicas de depuracin de substancias perigosas para o medio ambiente empregadas nos procesos de montaxe e mantemento de equipos e instalacins. Establecemento do tipo de sinalizacin adecuada no contorno de traballo co fin de previr accidentes.

Factores e situacins de risco

Sistemas de prevencin e proteccin medioambiental

Medios, equipos e tcnicas de seguridade

80

Localizacin de lugares de risco e/ou situacins de emerxencia a partir da identificacin de sinais e alarmas de seguridade. Utilizacin das prendas de proteccin individual e dos equipos de proteccin acstica. Manexo de equipos de proteccin para as vas respiratorias. Aplicacin de criterios de utilizacin dos equipos de proteccin individual ante unha actividade determinada. Procedementos para o mantemento e conservacin das prendas e os equipos de proteccin individual. Identificacin das distintas instalacins e medios de extincin contra incendios. Eleccin do axente extintor adecuado nas distintas situacins de risco de incendio que se poden producir no sector industrial. Contidos conceptuais

Plans e normas de seguridade e hixiene

Traballo, sade e seguridade. Incidente, accidente de traballo e enfermidades profesionais. Fundamentos sobre a valoracin de accidentes. Teora da causalidade de accidentes: causas bsicas e inmediatas. Tipos e clases de accidentes e lesins. Estatsticas de accidentes. ndice de frecuencia. ndice de gravidade. ndice de incidencia. ndice de duracin media.

Lexislacin bsica sobre seguridade e hixiene

Directiva marco sobre a seguridade e a sade no traballo. Lei de prevencin de riscos laborais. Ordenanza xeral de seguridade e hixiene no traballo.

Normativa vixente sobre plans de prevencin e autoproteccin no sector da montaxe e o mantemento de equipos e instalacins

Plans de prevencin e autoproteccin nas empresas. Aspectos mis relevantes. Departamento de prevencin. Comits de prevencin. Servicios de atencin sanitaria.

Plans de prevencin e autoproteccin nas empresas. Definicin. Caractersticas. Aplicacin. Documentacin. 81

 Contidos. Referencias a riscos e elementos de prevencin. Relacin de normas que inclen. Funcins e responsabilidades dos distintos traballadores ou equipos de traballo que interveen no plan de prevencin e autoproteccin. Danos mis frecuentes sade: Lesins por accidente. Enfermidades profesionais. Fatiga industrial. Insatisfaccin, desinterese.
Factores e situacins de risco e emerxencia

Risco, perigo e dano. Factores e axentes de risco no traballo: Materiais. Humanos. Socio-empresariais.

Etapas preventivas dos accidentes. Riscos mis comns no sector da montaxe e o mantemento de equipos e instalacins. Mecnicos. Na mobilizacin e traslado de obxectos. Elctricos. De incendio. De explosin. Medioambientais. Especficos da actividade.

Consecuencias, exposicin e probabilidade

Medidas xerais de prevencin de accidentes nas distintas situacins de risco. Prevencin e proteccin. Verificacin de riscos. Visita de inspeccin. Valoracin de riscos. Grao de perigo.

Medidas fundamentais de primeiros auxilios. Clases de urxencias. Reanimacin cardio-pulmonar (RCP). Traslado de accidentados. Fracturas e escordadura: inmobilizacins. Hemorraxias. Queimaduras. 82

Golpe de calor. Asfixia. Ergonoma: xeomtrica, ambiental e temporal. Os factores que interveen no medio ambiente. Augas residuais-industriais. Vertidos/refugallos slidos e lquidos.

Sistemas de prevencin e proteccin medioambiental

Procedementos de tratamento e control de afluentes do proceso. Aspectos medioambientais na normalizacin de productos. Normas de avaliacin ante situacins de risco ambiental. Auditora medioambiental. Preparacin e planificacin de emerxencias medioambientais. Avaliacin ambiental de emprazamentos.

Normativa vixente sobre seguridade medioambiental no sector. Refugallos lquidos. Emanacin de gases. Evacuacin de productos utilizados.

O medio ambiente fsico do contorno de traballo. Rudos: encubridores, irritantes, continuos, discontinuos, de impulso ou impacto. Vibracins: de moi baixa frecuencia, de baixa frecuencia e de alta frecuencia. Radiacins: ionizantes e non ionizantes. Ambiente trmico. Iluminacin. Condicins termo-higromtricas. Actuacin sobre o foco emisor. Proteccin do receptor.

Instrumentos de medida. Aplicacin e uso. O medio ambiente qumico do contorno de traballo. Concepto de txico. Factores que determinan o perigo dos contaminantes. Contaminantes biolxicos. Contaminantes qumicos. Actuacin sobre o foco emisor. Proteccin do receptor.

Medios, equipos e tcnicas de seguridade

Regulamentos e normativas aplicables. A cor na industria. A sinalizacin: cores, contrastes, formas, smbolos e dimensins. Clases de sinalizacin. 83

A cor no equipo de proteccin individual. Sinalizacin no transporte de mercadoras perigosas. Sinalizacin das canalizacins. Sinalizacin de gases sometidos a presin. Emprego da sinalizacin. Normativa aplicable. Necesidades de utilizacin dos equipos de proteccin individual Caractersticas dos equipos de proteccin individual (EPI). Prendas de proteccin individual. Equipos de proteccin acstica. Equipos de proteccin das vas respiratorias. Normativa sobre o mantemento de EPI. Lexislacin sobre os equipos de proteccin individual. Principios bsicos do lume. Combustibles e comburentes. Combustin. Tipos de substancias inflamables e combustibles. Etapas do lume.

Clases de incendios. Deteccin de incendios. Detectores inicos, pticos, trmicos, termovelocimtricos, de lapas e barreira de infravermellos. Extincin de incendios. Extincin automtica por: esparexedores (sprinklers), auga pulverizada, anhdrido carbnico (CO2), haln, po seco e escuma. Extincin manual: extintores porttiles, bocas de incendio equipadas (BE), columna seca e hidrantes.

Normativa contra incendios. NBE-CPI-91. Contidos actitudinais

Actitude crtica ante a informacin (busca do rigor da informacin en catlogos, documentacin tcnica, etc.). Predisposicin a busca-la orixe e as causas de acontecementos e situacins que aparezan nas operacins de montaxe e mantemento das instalacins. Actitude responsable, razoada e crtica fronte s condicins de seguridade persoais e medioambientais na realizacin das diferentes operacins de montaxe, posta en marcha ou mantemento. Respecto e aplicacin das instruccins de uso e das normas de seguridade na utilizacin dos diferentes aparellos utilizados na montaxe, nas verificacins, equipos de medida, etc. Capacidade de traballo en equipo, mostrando tolerancia ante as diferencias de calquera tipo existentes nos membros do grupo e fomentando o respecto polo distinto. Actitude positiva para desenvolver iniciativas, admitir suxestins tcnicas ou procedementais que redunden en mellora-la produccin e as realizacins profesionais. Disposicin positiva para se adaptar a novas tcnicas e procedementos requiridos no seu traballo como consecuencia dos cambios tecnolxicos acontecidos nos equipos e o seu control. 84

O senso da responsabilidade do que se est a realizar, cara a si mesmo e cara s demais membros do grupo. Disposicin a escoitar outros puntos de vista, crticas, etc., cunha actitude aberta e tolerante. Decisin para apoia-lo punto de vista que parece conducir mellor solucin.

85

3.3.5 Mdulo profesional 10: Relacins no equipo de traballo

Capacidades terminais elementais

# Describi-las diferentes vas e sentidos da comunicacin no mbito laboral que permitan recibir e
transmitir instruccins e informacin.

# Utilizar de maneira eficaz as tcnicas de comunicacin orais e escritas. # Analiza-las relacins humanas en xeral e as relacins humanas no mbito laboral ou relacins
laborais en particular.

# Analiza-los conflictos e resolver, no mbito das sas competencias, problemas que se orixinan no
contorno dun grupo de traballo.

# Integrarse nun equipo de traballo unificando e coordinando as necesidades do grupo nuns

obxectivos, polticas e/ou directrices predeterminadas. participantes.

# Participar e/ou moderar reunins, colaborando activamente ou conseguindo a colaboracin dos # Impulsa-lo proceso de motivacin e analiza-la sa influencia no clima laboral.
Contidos (duracin 55 horas)

Contidos procedementais
A comunicacin na empresa

Elaboracin de documentos a partir de datos concretos. Utilizacin das diferentes formas e tipos de envo de informacin e documentacin. Descricin das fases que compoen unha entrevista persoal con fins publicitarios. Identifica-las alteracins producidas na comunicacin dunha mensaxe, na que existe disparidade entre o emitido e o percibido. Identificacin dos problemas, factores e causas que xeran un conflicto. Discriminar entre datos e opinins. Distingui-las diferentes posturas e intereses que poden existir entre os traballadores e a direccin dunha organizacin. Presentacin clara e ordenada do proceso seguido e os resultados obtidos na resolucin dun problema. Busca de informacin e anlise dela, referida formacin e funcionamento de grupos. Identificacin das pautas de conducta que deben adopta-los participantes dun grupo de traballo. Exposicin das ideas propias de maneira clara e concisa. Aplicacin das tcnicas para a dinamizacin de grupos. 86

Negociacin e solucin de problemas

Equipos de traballo

Descricin da tipoloxa de participantes dunha reunin. Simulacin do desenvolvemento dunha reunin de traballo sobre un problema laboral. Analiza-la actitude humana ante o traballo. Detecta-lo proceso de motivacin tomando exemplos da realidade. Identificacin das diferencias entre as principais teoras sobre a motivacin. Distingui-los factores que contriben creacin dun clima laboral positivo dos que xeraran un clima laboral negativo. Contidos conceptuais

Motivacin no contorno laboral

A comunicacin na empresa

Tipos de comunicacin. Tcnicas de comunicacin. Comunicacin oral e escrita de instruccins. A mensaxe publicitaria. A comunicacin como xeradora de comportamentos. Dificultades e barreiras na comunicacin. Concepto e elementos dunha negociacin. Tcticas negociadoras. Proceso de resolucin de problemas. Aplicacin dos mtodos mis usuais para a resolucin de problemas e a toma de decisins en grupo. As relacins humanas: a personalidade, as actitudes, os prexuzos, a solidariedade. As relacins laborais: teora de Taylor, Ford, Mayo. As relacins humanas na empresa. Caractersticas dos grupos formais e informais. Tipos de grupos e de metodoloxas do traballo en grupo. Roles dos comportamentos. Tcnicas de dinamizacin e direccin de grupos. A reunin como traballo en grupo. Tipos de reunins. Concepto de motivacin. Principais teoras da motivacin. O clima laboral. O clima laboral e a sa influencia na productividade da empresa.

Negociacin e solucin de problemas

As relacins humanas

Equipos de traballo

Motivacin no contorno laboral

87

Contidos actitudinais
A comunicacin na empresa

Logra-la prctica da comunicacin efectiva. Coidado na elaboracin e na transmisin de mensaxes para facilita-la sa comprensin. Capacidade para escoitar. Afacerse a falar en pblico. Reaccin de forma creativa ante as barreiras comunicativas. Imparcialidade hora de escoitar cada unha das partes. Apreciacin do poder de influencia. Comportamento de maneira responsable e coherente. Predisposicin responsable para acepta-la toma de decisin que o grupo considere como mis idnea. Valoracin crtica das tcnicas que se utilizan na resolucin de problemas. Recoece-las vantaxes do traballo en grupo fronte individual. Adaptarse e integrarse nun equipo de traballo colaborando, dirixindo ou cumprindo as ordes segundo os casos. Respecto polas persoas e a sa liberdade individual dentro dun grupo social. Fomento do uso de reunins participativas. Recoecemento da influencia da motivacin no desenvolvemento profesional. Interese pola problemtica que pode suscita-la falta de motivacin e interese no traballo. Responsabilidade ante os prexuzos existentes acerca das actividades humanas no mundo laboral. Sensibilizacin ante a necesidade da utilizar sistemas creativos e humanos no contorno de traballo.

Negociacin e solucin de problemas

Equipos de traballo

Motivacin no contorno laboral

88

3.4 Mdulo profesional de formacin en centros de traballo

Duracin 380 horas. N 1 Capacidades terminais elementais Intervir nas operacins de instalacin do equipo industrial e as sas redes auxiliares dunha lia de produccin, a partir das especificacins tcnicas, utilizando os medios adecuados e coa seguridade e calidade establecidas. Actividades formativas de referencia Realiza a montaxe de mquinas, participando na sa ancoraxe, nivelacin, aliamento e axuste, e verifica que as bancadas, atarxeas, etc., cumpren as especificacins tcnicas. Realiza as conexins das mquinas s distintas redes (pneumticas, hidrulicas, elctricas), automatismos e os seus elementos auxiliares. Realiza os cableados e conexionados dos equipos e dispositivos de automatismos elctricos de acordo cos seus esquemas e cos do proxecto, asegurando a fiabilidade das ditas conexins e utilizando procedementos adecuados. Realiza as probas funcionais e axustes necesarios conforme os procedementos establecidos, asegurando o seu funcionamento de acordo co prescrito na documentacin tcnica. Elabora os informes de posta en marcha no documento apropiado. Diagnostica e identifica a avara determinando se a sa natureza mecnica, elctrica e/ou de software mediante procedementos especficos de deteccin das avaras. Selecciona a documentacin, os tiles, as ferramentas e os instrumentos de medida e prepara o contorno de traballo. Localiza a avara nun tempo razoable, seguindo o plan establecido e utilizando os medios adecuados. Realiza as operacins, totais ou parciais, de desmontaxe/montaxe e substite elementos, compoentes ou mdulos defectuosos, coidando que se efecten nun tempo adecuado e coa calidade debida. Efecta as probas funcionais e axustes necesarios para restablece-la adecuada operatividade do sistema. Realiza o informe de reparacin da avara no formato normalizado, recollendo a informacin suficiente para realiza-la facturacin da intervencin e a actualizacin do historial de avaras do dito sistema.

Intervir na correccin (da disfuncin ou reparacin) de fallos e/ou avaras, realizando o diagnstico correspondente, e na posta a punto dunha mquina ou equipo, utilizando o procedemento establecido.

Realiza-las operacins de mantemento preventivo, onde se requiran tiles especficos,

Aplica os procedementos operativos para a localizacin das causas da avara. 89

das mquinas e equipos dunha lia de produccin, a partir de normas de mantemento e coa seguridade requirida.

Realiza as operacins de mantemento preventivo (de comprobacin, desmontaxe, substitucin de elementos, etc.), utilizando a ferramenta e os tiles adecuados, sen deterioro das pezas e elementos da mquina, nun tempo adecuado e coa calidade debida. Elabora informes de reparacin e actualizacin dos histricos de avaras da instalacin. Monta na mquina os tiles e os dispositivos, segundo os procedementos establecidos, coa calidade e a seguridade adecuadas. Introduce os programas de control. Programa e axusta os equipos e mquinas. Realiza unha peza coa calidade establecida, regulando os parmetros establecidos. Coloca as proteccins de seguridade persoal e dos equipos da lia. Comproba a produccin asignada lia de produccin. Prepara e acondiciona pezas e probetas. Realiza medicins e ensaios, segundo as especificacins, manexando con destreza e coidado os equipos e instrumentos de control. Identifica os defectos de calidade do producto debidos s procesos, e establece as causas ou factores que os orixinan. Identifica os medios de proteccin e o comportamento preventivo que se debe adoptar para os distintos traballos e en caso de emerxencia. Identifica os riscos asociados desenvolvemento dos procesos de mantemento de sistemas, equipos e mquinas, materiais, ferramentas e instrumentos, as como a informacin e sinais de precaucin que existan no lugar da sa actividade.

Intervir na preparacin da mquina e equipo dunha lia de produccin utilizando procedementos establecidos e coa seguridade requirida.

Intervir no seguimento do control de calidade dun producto e o seu proceso de fabricacin segundo os procedementos establecidos.

Actuar no posto de traballo respectando as normas de seguridade persoal e dos medios materiais utilizados no desempeo das actividades.

90

3.5 Mdulo profesional de formacin e orientacin laboral

Capacidades terminais elementais

# Analiza-las situacins de risco mis habituais no mbito laboral que poidan afecta-la sade. # Aplicar, no mbito laboral, as medidas de proteccin e prevencin que correspondan s situacins
de riscos existentes.

# Analiza-las actuacins a seguir no caso de accidentes de traballo. # Aplica-las medidas sanitarias bsicas inmediatas no lugar do accidente en situacins simuladas. # Analiza-las formas e procedementos de insercin na realidade laboral como traballador por conta
propia ou por conta allea.

# # # # # #

Analiza-las propias capacidades e intereses as como os itinerarios profesionais mis idneos. Identifica-lo proceso para unha boa orientacin e integracin do traballador na empresa. Identifica-las ofertas de traballo no sector productivo referido s seus intereses. Analiza-los dereitos e obrigas que se derivan das relacins laborais. Describi-lo sistema de proteccin social. Analiza-la evolucin socio-econmica do sector productivo na Comunidade Autnoma de Galicia.

Contidos (duracin 55 horas)

Contidos procedementais
Sade laboral

Localizacin da normativa aplicable en materia de seguridade tanto para a empresa como para os traballadores. Aplicacin das medidas sanitarias bsicas inmediatas no lugar do accidente nunha situacin simulada. Identificacin dos factores de riscos nun contexto concreto. Determinacin das formas de actuacin ante os riscos atopados. Identificacin de anomalas nas mquinas e ferramentas do taller. Determinacin dos equipos de proteccin individual. Identificacin das distintas modalidades de contratacin. Identificacin dos dereitos e obrigas dos empresarios e traballadores. Interpretacin dun convenio colectivo, relacionndoo coas normas do Estatuto dos Traballadores. Elaboracin dunha folla de salario. Aplicacin da normativa da Seguridade Social en cada caso concreto.

Lexislacin e relacins laborais

91

Orientacin e insercin socio-laboral

Elaboracin do curriculum vitae e actividades complementarias deste. Identificacin e definicin de actividades profesionais. Localizacin de institucins formativas as como investigacin e temporalizacin dos seus plans de estudios. Anlise dunha empresa do sector. Comparacin e clasificacin das distintas empresas do sector. Lectura e anlise dun convenio colectivo do sector. Contidos conceptuais

O sector productivo na Comunidade Autnoma de Galicia

Sade laboral

Condicins de traballo e seguridade. Factores de risco: fsicos, qumicos, biolxicos e organizativos. Danos profesionais. Medidas de prevencin e proteccin. Marco legal de prevencin laboral. Notificacin e investigacin de accidentes. Estatstica para a seguridade. Primeiros auxilios. Dereito laboral nacional e comunitario. Contrato de traballo. Modalidades de contratacin. Modificacin, suspensin e extincin da relacin laboral. rganos de representacin dos traballadores. Convenios colectivos Conflictos colectivos. Seguridade Social e outras prestacins. Mercado de traballo. A autoorientacin profesional. O proceso da busca de emprego. Fontes de informacin e emprego. Traballo asalariado, na Administracin e por conta propia. A empresa social. Anlise e avaliacin do propio potencial profesional e dos intereses persoais. Itinerarios formativos/profesionalizadores. Tipoloxa e funcionamento das empresas.

Lexislacin e relacins laborais

Orientacin e insercin socio-laboral

O sector productivo na Comunidade Autnoma de Galicia

92

Evolucin socio-econmica do sector. Situacin e tendencia do mercado de traballo. Contidos actitudinais

Respecto pola sade persoal e colectiva. Interese polas condicins de sade no traballo. Valoracin do medio ambiente como patrimonio comn. Interese por coecer e respecta-las disposicins legais polas que se rexen os contratos laborais. Valoracin da necesidade do cumprimento da normativa laboral. Igualdade ante as diferencias socio-culturais e trato non discriminatorio en tdolos aspectos inherentes relacin laboral. Toma de conciencia dos valores persoais. Actitude emprendedora e creativa para adaptarse s propias necesidades e aspiracins. Preocupacin polo mantemento da tica profesional.

93

4 Ordenacin acadmica e imparticin

4.1 Profesorado

4.1.1 Especialidades do profesorado con atribucin docente nos mdulos

profesionais do ciclo formativo de Instalacin e mantemento electromecnico de maquinaria e conduccin de lias

N 1 2 3 Mdulo profesional Montaxe e mantemento mecnico Montaxe e mantemento elctrico Conduccin e mantemento de lias automatizadas Calidade na montaxe e proceso Administracin, xestin e comercializacin na pequena empresa Tcnicas de mecanizado para o mantemento e montaxe Electrotecnia Automatismos elctricos, pneumticos e hidrulicos Seguridade na montaxe e mantemento de equipos e instalacins Relacins no equipo de traballo Formacin e orientacin laboral Especialidade do profesorado Mecanizado e mantemento de mquinas Instalacins electrotcnicas Organizacin e proxectos de fabricacin mecnica Organizacin e proxectos de fabricacin mecnica Organizacin e proxectos de sistemas enerxticos Formacin e orientacin laboral Mecanizado e mantemento de mquinas Sistemas electrotcnicos e automticos Organizacin e proxectos de fabricacin mecnica Organizacin e proxectos de fabricacin mecnica Formacin e orientacin laboral Formacin e orientacin laboral Corpo Profesor Tcnico de FP Profesor Tcnico de FP Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor Tcnico de FP

7 8 9

Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria

10 11

94

4.1.2 Materias de bacharelato que poden ser impartidas polo profesorado das

especialidades relacionadas neste decreto

Materias Especialidade do profesorado Organizacin e proxectos de fabricacin mecnica Tecnoloxa Industrial I e II Sistemas electrotcnicos e automticos Organizacin e proxectos de sistemas enerxticos Organizacin e proxectos de fabricacin mecnica Organizacin e proxectos de sistemas enerxticos Sistemas electrotcnicos e automticos Organizacin e proxectos de sistemas enerxticos Formacin e Orientacin Laboral (1) Formacin e Orientacin Laboral (1) Corpo Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria Profesor de Ensinanza Secundaria

Mecnica

Electrotecnia

Economa Economa e Organizacin de Empresas

(1) Ttulo de Licenciado en Administracin e Direccin de Empresas, Licenciado en Ciencias Empresariais, Licenciado en Ciencias Actuariais e Financeiras, Licenciado en Economa, Licenciado en Investigacin e Tcnicas de Mercado, Diplomado en Ciencias Empresariais e Diplomado en Xestin e Administracin Pblica.

95

4.1.3 Titulacins declaradas equivalentes a efectos de docencia

# As titulacins declaradas equivalentes, a efectos de docencia, para o ingreso nas especialidades do

Corpo de Profesores de Ensinanza Secundaria deste ttulo son as que figuran na tboa. Tamn son equivalentes a efectos de docencia as titulacins homlogas s especificadas segundo o R.D. 1954/1994 do 30 de setembro. Especialidade do profesorado Titulacin declarada equivalente a efectos de docencia - Enxeeiro Tcnico Industrial, en tdalas sas especialidades - Enxeeiro Tcnico de Minas, en tdalas sas especialidades - Enxeeiro Tcnico en Deseo Industrial - Enxeeiro Tcnico Aeronutico, especialidade en Aeronaves, especialidade en Equipos e Materiais Aeroespaciais - Enxeeiro Tcnico Naval, especialidade en Estructuras Marias - Enxeeiro Tcnico Agrcola, especialidade en Explotacins Agropecuarias, especialidade en Industrias Agrarias e Alimentarias, especialidade en Mecanizacin e Construccins Rurais - Enxeeiro Tcnico de Obras Pblicas, especialidade en Construccins Civs - Diplomado en Mquinas Navais - Enxeeiro Tcnico Industrial, en tdalas sas especialidades - Enxeeiro Tcnico Aeronutico, en tdalas sas especialidades - Enxeeiro Tcnico de Obras Pblicas, en tdalas sas especialidades Organizacin e proxectos de sistemas enerxticos - Enxeeiro Tcnico de Telecomunicacin, en tdalas sas especialidades - Enxeeiro Tcnico Naval, en tdalas sas especialidades - Enxeeiro Tcnico Agrcola, en tdalas sas especialidades - Enxeeiro Tcnico de Minas, en tdalas sas especialidades - Diplomado en Mquinas Navais

Organizacin e proxectos de fabricacin mecnica

96

Especialidade do profesorado

Titulacin declarada equivalente a efectos de docencia - Diplomado en Radioelectrnica Naval - Enxeeiro Tcnico Aeronutico, especialidade en Aeronavegacin.

Sistemas electrotcnicos e automticos

- Enxeeiro Tcnico en Informtica de Sistemas - Enxeeiro Tcnico Industrial, especialidade en Electricidade, especialidade en Electrnica Industrial - Enxeeiro Tcnico de Telecomunicacin, en tdalas sas especialidades - Diplomado en Ciencias Empresariais - Diplomado en Relacins Laborais

Formacin e Orientacin Laboral

- Diplomado en Traballo Social - Diplomado en Educacin Social - Diplomado en Xestin e Administracin Pblica

# As titulacins declaradas equivalentes, a efectos de docencia, para o ingreso nas especialidades do

Especialidade do profesorado Mecanizado e mantemento de mquinas Titulacin declarada equivalente a efectos de docencia - Tcnico superior en Produccin por Mecanizado

Corpo de Profesores de Tcnicos de Formacin Profesional deste ttulo son as que figuran na tboa.

97

4.2 Requisitos mnimos de espacios e instalacins para impartir estas ensinanzas

De conformidade co establecido no R.D. 777/1998 do 30 de abril, o Ciclo formativo de Formacin Profesional de Grao Medio de Instalacin e mantemento electromecnico de maquinaria e conduccin de lias require, para a imparticin das ensinanzas relacionadas neste decreto, os seguintes espacios mnimos:

Espacio formativo

Superficie (30 alumnos)

Superficie (20 alumnos) 40 m2 90 m2 150 m 120 m 90 m2

2 2

Grao de utilizacin 15 % 20 % 30 % 20 % 15 %

Aula polivalente Taller de instalacins electrotcnicas Taller de mantemento Taller de mecanizado Taller de sistemas automticos

60 m2 120 m2 180 m 150 m

2 2

120 m2

# A superficie indicada na segunda columna da tboa corresponde nmero de postos escolares

establecido no artigo 35 do R.D. 1004/1991, do 14 de xuo. Podern autorizarse unidades para menos de trinta postos escolares, polo que ser posible reduci-los espacios formativos proporcionalmente nmero de alumnos, tomando como referencia para a determinacin das superficies necesarias as cifras indicadas nas columnas segunda e terceira da tboa. imparticin das ensinanzas, por un grupo de alumnos, respecto da duracin total destas ensinanzas. ocupados por outros grupos de alumnos que cursen o mesmo ou outros ciclos formativos, ou outras etapas educativas. expresada polo grao de utilizacin) podern realizarse en superficies utilizadas tamn para outras actividades formativas afns. necesariamente mediante pechamentos.

# O "grao de utilizacin" expresa en tanto por cento a ocupacin en horas do espacio prevista para a # Na marxe permitida polo "grao de utilizacin", os espacios formativos establecidos poden ser

# En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas s espacios formativos (coa ocupacin

# Non debe interpretarse que os diversos espacios formativos identificados deban diferenciarse

98

4.3 Validacins e correspondencias

4.3.1 Mdulos profesionais que poden ser obxecto de validacin coa forma-

cin profesional ocupacional

# # # # # #
Montaxe e mantemento mecnico. Montaxe e mantemento elctrico. Calidade na montaxe e proceso. Electrotecnia. Automatismos elctricos, pneumticos e hidrulicos. Administracin, xestin e comercializacin na pequena empresa.

4.3.2 Mdulos profesionais que poden ser obxecto de correspondencia coa

prctica laboral
# # # # # # # #
Montaxe e mantemento mecnico. Montaxe e mantemento elctrico. Conduccin e mantemento de lias automatizadas. Calidade na montaxe e proceso. Electrotecnia. Automatismos elctricos, pneumticos e hidrulicos. Formacin en centros de traballo. Formacin e orientacin laboral.

4.3.3 Validacins con materias de bacharelato

Mdulo profesional Electrotecnia

Materia do bacharelato Electrotecnia

99

4.4 Distribucin horaria

# Os mdulos profesionais deste ciclo formativo organzanse da seguinte forma:

Horas totais

Denominacin dos mdulos 1, 2 e 3 trimestre

185 55 290 215 80 55

Electrotecnia Seguridade na montaxe e mantemento de equipos e instalacins Tcnicas de mecanizado para o mantemento e montaxe Automatismos elctricos, pneumticos e hidrulicos Administracin, xestin e comercializacin na pequena empresa Relacins no equipo de traballo 4, 5 e 6 trimestre

220 185 145 55 55 380

Montaxe e mantemento mecnico Montaxe e mantemento elctrico Conduccin e mantemento de lias automatizadas Calidade na montaxe e proceso Formacin e orientacin laboral Formacin en centros de traballo

# As horas de libre disposicin do centro neste ciclo formativo son 80 que se utilizarn nos tres
primeiros trimestres.

100