Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc.
Consultor Internacional en temas de criminalstica
Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar LOS ASPECTOS RELACIONADOS CON LA ESTABILIDAD GIROSCPICA DEL PROYECTIL INTRODUCCIN Y FUNDAMENTOS E presente traba|o nvestgatvo permte conocer as posbdades de pertar sobre herdas causadas por proyectes de pomo provenentes sobre todo de muncn recargada cuyas caracterstcas se aseme|an a as herdas ocasonadas por rebotes de proyectes. Estas herdas atpcas tenen un orgen ben defndo y puede estabecerse y fundamentarse una sere de pautas que factar a dentfcacn perca tanto por parte de os mdcos forenses como as tambn de os pertos bastcos. S ben es certo que dentro de a bbografa especfca exsten mportantes estudos sobre e comportamento de os proyectes durante e rebote, en esta oportundad y con e propsto de compementar os traba|os exstentes sobre herdas producdas por armas de fuego, se desarroarn os casos y causas por as cuaes os proyectes convenconaes de pomo se tumban sobre su e|e geomtrco, causando herdas que por sus caracterstcas podran nducr a pensar que se trata de un rebote. EL TRABAJO DE INVESTIGACIN Debdo a os procesos de fabrcacn a masa de os proyectes es nhomognea y sus formas geomtrcas no son perfectas, esto hace que durante su vueo no haya una exacta concdenca de centro de gravedad de cuerpo ( e que se encuentra ms prxmo a cuote ) con e punto de apcacn de a fuerza debdo a a resstenca de are ( sobre a o|va ), se suma a todo esto, una trayectora de tpo curvnea y a a perturbacn de proyect por os gases de a defagracn sobre e pano de boca de can de arma, o que da a como resutado una nestabdad aerodnmca que tende a tumbar a proyect sobre su e|e de geometra y arededor de centro de gravedad cuando a rotacn sobre e e|e de revoucn es defcente, rreguar o nua. 1.1. MECANICA DE LA PRDIDA DE ESTABILIDAD. 1.2) ESTABILIDAD GIROSCOPICA DEL PROYECTIL A fn de estabzaro aerodnmcamente, se e mprme a proyect un movmento de rotacn a travs de as estras de can de Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc. Consultor Internacional en temas de criminalstica Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar arma, o que tene como fnadad e cambar permanentemente a poscn reatva de centro de resstenca a vueo. Este efecto groscpco trae apare|ado 2 movmentos secundaros que son e de presesn y e de nutacn, estos tres movmentos actan sobre e proyect con superposcn de efectos durante su vueo. Con fnes ustratvos se detaan a contnuacn os tres movmentos: ROTACIN: gro de proyect sobre su e|e de revoucn. PRECESIN: movmento que genera un cono de revoucn. NUTACIN: movmento snusoda de e|e de geometra de proyect, nscrpto en e cono de revoucn de a presesn. Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc. Consultor Internacional en temas de criminalstica Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar Las ncdencas de estos movmentos son fundamentaes ya que eos decdrn en gran medda e comportamento de proyect en o que respecta a a dspersn y a nguo de oscacn con que e msmo mpacto en e banco ( poscn de e|e de smetra debdo a a presesn respecto a a horzonta ). 2.0.) EL TUMBADO DEL PROYECTIL Y LA PENETRACION 1) Penetracin directa: ngulo de oscilacin = 0 2) Penetracin intermedia ngulo de oscilacin 0 < < 90 3) Penetracin transversal ngulo de oscilacin = 90 4) Penetracin intermedia ngulo de oscilacin 90 < < 10 !) Penetracin inversa ngulo de oscilacin = 10 3.0) EL REBOTE E movmento de proyect ve aterada su trayectora por a presenca de un obstcuo que atera bruscamente su equbro dnmco, de esta manera se produce e vueco a exstr un momento de fuerzas generando a accn por e peso de cuerpo ( nerca ) a resstenca aerodnmca de are. A acontecer esto por efecto de choque, una porcn consderabe de energa cntca se transforma en Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc. Consultor Internacional en temas de criminalstica Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar caor o en traba|o de deformacn tanto de proyect como de ocasona banco. Las transferencas de energa a obstcuo son mxmas en mpactos perpendcuares y mnmas cuando os nguos de a trayectora respecto de ocasona banco son prxmo a cero grado. 3.1.) ANALISIS CUALITATIVO DE TRANSFERENCIA ENERGTICA TRAYECTORIA: dvergente de 0 a 180 respecto a sentdo nca de a trayectora de a baa, e punto de mpacto secundaro puede estar totamente ae|ado de a ntencn orgna ( rebote sobre e propo trador ). PROYECTIL: Presentan as hueas de mpacto prmaro con vestgos o presenca de partcuas resduaes en este ugar. Est anmado de veocdades (ba|as) que son funcn de a prdda energtca por efecto de choque (mposbe ccuo). Puede egar a perder mucha estabdad, dreccn y sentdo. E mpacto secundaro puede acontecer con cuaquer parte de proyect. 4.0 ) TUMBADO DE LOS PROYECTILES Conocdos os conceptos de estabdad groscpca, resta por seaar, que e perto bastco debe centrar su atencn sobre a banda de forzamento de proyect, tratando de ubcar escurrmentos y deformacones de as estras mpresas en as baas, como as tambn de otros sgnos que ndquen causas de dspersn y/o e tumbado de proyect. Se mencon precedentemente que e proyect se estabza por a accn groscpca cuando se e mprme una veocdad anguar correcta ( rotacn sobre su e|e de revoucn ), pero cuando exste un a|uste defcente entre e proyect y e nma de can y excesvos Leade y Free Bore (*) que ncrementan e tormento termodnmco sobre e proyect, hacen que e eemento en cuestn no tome e estrado o o haga ncorrectamente dando ugar a una nsufcente veocdad de Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc. Consultor Internacional en temas de criminalstica Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar rotacn, un excesvo nguo de presesn y una veocdad nca de proyect reducda, factores que ncdrn en e aumento de dspersn y en e nguo de ncdenca de proyect. LEADE: Espaco comprenddo entre e nco de estrado de can y su proyeccn sobre a o|va de proyect. FREE BORE: espaco comprenddo entre e nco de estrado y a boca de a vana. 4.1) CAUSAS DE DISPERSION Y TUMBADO DE LOS PROYECTILES " #tili$acin de aleaciones %landas
el &ro'ectil " (u%cali%rados &or de%a)o de valores standard
" *l culote del &ro'ectil no es &er&endicular a su e)e de geometr+a tormento termodinmico ,argas &ro&ulsoras -ue generan elevados valores so%re el &ro'ectil el cartuc.o de &resiones/ velocidades ' tem&eraturas0 1sentamiento &ro2undo de la %ala en la vaina 3 e4cesivo 5eade )
6nimas descali%radas '7o ligeramente descali%radas "6nimas &oligonales 3 no toman el estriado)0 el ca8n 9Paso de estr+a cortos 3 no toman el estriado )0 Pasos de estr+as largos 3 rotacin insu2iciente )0 *l &lano de %oca no es &er&endicular a su e)e de simetr+a *4cesivo :ree ;ore 3m4imo en los revlveres ) 5.0) CARACTERSTICAS PARTICULARES DE LOS PROYECTILES PROVENIENTES DE REBOTE Y DE TUMBADO Tanto para uno como para e otro, a caracterstca en comn en comn es a prdda de estabdad, y en a mayora de os casos, e proyect ngresa a banco con un certo nguo de oscacn ( rea de presentacn en e momento de mpacto ), que facta a transferenca de energa a msmo. La dferenca fundamenta radca en que para e rebote a desestabzacn acontece bruscamente debdo a choque con un cuerpo extrao nterpuesto que atera notabemente a trayectora de proyect, y que e quta energa cntca en forma consderabe. En cuanto a tumbado de proyect, por as causas antes descrptas, a desestabzacn orgnada es ms progresva y as Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc. Consultor Internacional en temas de criminalstica Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar prddas energtcas y as dspersones son menores que en e caso de rebote. Para os casos en que se consderan os rebotes, se puede observar en e proyect, e rea en a que se produ|o e mpacto prmaro como as tambn as marcas de estras de arma en as partes no afectadas por e msmo. En o que respecta a tumbado, as estras en a banda de forzamento presentan escurrmentos y estn ausentes as hueas de mpacto en superfces duras que se manfestan para os casos de rebote. 6.0) HERIDAS POR REBOTE Y POR TUMBADO DE PROYECTILES Las posbdades que se presentan cuando una baa mpacta en un cuerpo humano son cuatro y se detaan a contnuacn: a) E proyect no entra. b) E proyect entra hasta capas subcutneas c) E proyect queda en e cuerpo de a vctma d) E proyect atravesa e cuerpo Para e tpo de herdas que estamos tratando, e mdco forense debe tener presente que a baa no perfora sno que empu|a. 6.1) EL ORIFIO DE ENTRADA (O.E.) La herda presenta as caracterstcas tpcas de a equmoss, es decr, e mpacto produce e desgarro de te|dos ampos e rreguares, rotura de vasos sanguneos e nftracn de sangre, suee manfestarse tambn e despegue de a pe y reeve. 6.2) EL ORIFICIO DE SALIDA (O.S.) Con respecto a estos, cuando exsten, as caracterstcas que se manfestan son as que se dan para os casos tpcos que estuda a medcna ega. 7.0) EXPERIENCIA PRACTICA A fn de efectuar una demostracn referente a a dspersn y a tumbado de proyectes, se ev a cabo una experenca que consst en reazar dsparos con muncn recargada, en cuyo proceso de fabrcacn artesana se aument ex profeso a profunddad de asentamento de a baa en a vana para ncrementar e Leade, en consecuenca, se ntento provocar e tumbado de proyect modfcando una de as varabes que fguran en a antes descrpta. 7.1) MATERIAL - Pstoa marca F.M. modeo H Power en exceente estado de conservacn. - Soporte de tro para arma corta ( Ramson Rest) Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc. Consultor Internacional en temas de criminalstica Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar - Bancos de pape de 0,70 m x 0,70 m, ubcados a as dstancas de 5, 10, 15, 20 y 25 m. - 40 cartuchos cabre 9 x 1,9 mm con aas de 125 GN y trefadas a .356" con guaes cargas de pvora ( 4 GN Wn 231 ) en as ongtudes. a) 27,81 mm (vaor mnmo segn normas Standard) b) 28,43 mm. c) 29,06 mm d) 29,69 mm (vaor mxmo segn normas Standard) 7.2) MTODOS Se proced a anear os bancos de pape a as dstancas de 5, 10, 15, 20 y 25 m con sus centros referdos a a nea de tro de arma montada en e soporte. E propsto de esta metodooga, fue e tratar de estabecer as trayectoras de os dsparos como as tambn e de constatar e tumbado o no de proyect segn e orfco de|ado en e banco. A contnuacn se efectuaron as seres de dsparos con os cartuchos cabre 9 x 19 mm., anotando sobre e banco e orden de dsparos conforme a mpacto de|ado (para defnr a trayectora de cada proyect). Cabe acotar que entre sere y sere se reazaron os cambos de bancos y se de| enfrar e arma a temperatura ambente. NOTA: as condcones atmosfrcas durante as sesones de tro fueron: Vientos: sn nfuencas en a prueba ( pogono cerrado ) Tempe!t"!: 22 C Pesi#n: 748 mm Hg. $"me%!%: 30 % 8.0 TABLAS DE RESULTADOS DE LA EXPERIENCIA Estudio pericial Investigativo. Lic. Ral Enrique Zajaczkowski y asoc. Consultor Internacional en temas de criminalstica Domicilio legal:Bolivar 1521 P 2 of. A, Posadas, Mnes. Tel fax 54 0!52 42"40 # mail: licrez@arnet.com.ar $%gina &e': http://www.licrez.decriminalistica.com.ar 9.0 CONCLUSIONES E tumbado por proyectes puede darse a muy cortas dstancas, por o tanto ante esta presuncn y s es que se dspone de arma y sus muncones, es de rgor verfcar e comportamento de bnomo en cuestn apcando una metodooga smar a a empeada para dstancas guaes y menores a as determnadas o soctadas por as autordades. LIC. RAL ENRIOUE ZA|ACZKOWSKI LICENCIADO EN CRIMINALSTICA