defensiekrant

Verkennen in Mali

nummer 25 14 november 2013

3 4 6 7
Foto Sgt Eva Klijn

Krijgsmacht maakt zich klaar voor Mali

In het oog van de storm

Koningin Maximakazerne klaar

Nachtelijke verkenningen

bamako (mali) Een kaartje van Mali en vier handen Sfeerbeeld van het overleg tussen Nederlandse en MINUSMAmilitairen dat ter voorbereiding van de missie in het Afrikaanse land wordt gevoerd. Ook bij de Verenigde Naties in New York vonden gesprekken plaats over de nieuwe missie van ons land. Meer hierover op pagina 3.

De Defensiekrant vanaf 2014 digitaal

den haag Na meer dan 35 jaar
als papieren krant te zijn verschenen, gaat de Defensiekrant veranderen. Vanaf januari 2014 kan iedereen met interesse in het wel en wee van Defensie, hierover lezen in een nieuw digitale magazine. De lezers kunnen dit Ezine via internet bekijken met hun eigen computer. De Defensiekrant nieuwe stijl is zowel geschikt voor desktop computers, laptops, tablets als smart Phones.

Aanschaf F-35 centraal bij Kamerdebat

den haag De F-35 volgt vanaf 2019 de F-16 op als gevechtsvliegtuig van de Nederlandse krijgsmacht. Tijdens een
zogenoemd notaoverleg in de Tweede Kamer tekende zich vorige week een meerderheid af voor de aanschaf van tenminste 37 toestellen. Het ruim 13 uur durende debat met de bewindslieden Dijsselbloem, Kamp en Hennis-Plasschaert over de toekomstplannen voor de krijgsmacht ging vooral over de F-35.
heid voor onze internationale partners. Het debat bood coalitiepartij PvdA voldoende garanties om zich, naast de VVD, CDA, ChristenUnie en SGP, te laten overtuigen. Minister Hennis maakte het kabinetsbesluit voor de F-35 onlangs bekend in de nota In het belang van Nederland. Met de keuze voor de F-35 kiest Defensie weloverwogen voor een technisch hoogwaardige en toekomstgerichte luchtmacht. Het toestel biedt in militair- operationeel perspectief de meeste opties. Maar voor een denitief besluit is een Kamermeerderheid nodig. Die tekende zich bij het debat af. Dit is een mooie dag voor de luchtmacht, voor de krijgsmacht en voor Nederland, zo zei Hennis aan het einde van het debat. Eindelijk duidelijkheid voor het personeel van Defensie, duidelijk-

Van Ghentkazerne

Behalve de F-35 kwamen bij het debat op 6 november ook het Joint Support Ship Karel Doorman, het voortbestaan van 45 Pantserinfanteriebataljon en het openblijven van de kazerne in Assen ter sprake. Een aantal fracties vroeg de minister te kijken naar mogelijkheden om de Van Ghentkazerne in Rotterdam open te houden. De bewindsvrouw is daarover in gesprek met de gemeente van de Maasstad. De Kamer gaf aan tijdens de begrotingsbehandeling nog verder te willen spreken over een aantal andere onderwerpen uit de Nota.

De digitale krant ziet er in vergelijking met de oude papieren uitgave aantrekkelijk uit met veel fotos, videos, infographics en teksten. Die teksten zullen vaak korter zijn dan bij de papieren bladen. Uiteraard kunnen artikelen worden gedeeld via social media als Facebook of Twitter. Om het de lezers gemakkelijk te maken, wordt er een speciale webpagina gemaakt waar de lezers hun (priv) emailadres achter kunnen laten. Iedereen die zich op die manier abonneert, krijgt steeds wanneer er een nieuwe Defensiekrant uit is, een emailtje met een melding dat de nieuwste editie bekeken kan worden en een link naar het Ezine.

Lees verder op pagina 3

binnenland
Vervolg van pagina 1

2 defensiekrant nr 25 14 november 2013

De Defensiekrant vanaf 2014 digitaal

Deze service is uiteraard gratis, om de krant te lezen is er geen bijzondere apparatuur of software nodig. die minister Hillen in 2011 bekend maakte. Op deze manier bespaart de organisatie jaarlijks enkele miljoenen euros. Dat er geld bespaart kon worden bij de Defensiebladen hadden ook de medewerkers van Defensie gezien. Toen minister Hillen twee jaar geleden aan het Defensiepersoneel vroeg mee te denken over mogelijkheden geld uit te sparen, waren er veel medewerkers die voorstelden te stoppen met de productie van papieren bladen. Aan die wens wordt dus gehoor gegeven. Bovendien is de techniek van digitale magazines in de afgelopen jaren sterk verbeterd. De nieuwe Ezines - de zes bladen van de Defensieonderdelen volgen de Defensiekrant later in het eerste kwartaal van 2014 - zijn dan ook een bij uitstek geschikt middel om op de hoogte te blijven van defensieontwikkelingen. De laatste papieren Defensiekrant komt medio december 2013 uit. In de komende Defensiekranten meer informatie over de veranderingen bij de Defensiekrant en andere Defensiebladen maar ook over het systeem om je gratis te abonneren.

Mediacentrum

Bij de nieuwe Defensiekrant gaat het om een zeer geavanceerde website, die is ontwikkeld samen met het ministerie van Algemene Zaken. Het nieuwe Ezine wordt iedere twee weken in opdracht van de directie Communicatie van de Bestuursstaf geproduceerd door het Mediacentrum Defensie. Met het innovatieve project loopt Defensie voorop bij de ontwikkeling van digitale magazines bij de overheid. Met de stap van papieren bladen naar digitale Ezines spaart Defensie niet alleen kosten uit maar verbetert ook de informatievoorziening naar de lezers binnen en buiten de organisatie. Voortaan is de Defensiekrant altijd en overal te lezen. Het besluit om de Defensiekrant en de ocile personeelsbladen Alle Hens, Landmacht, de Vliegende Hollander, KMarMagazine, Pijler en Materieelgezien te digitaliseren maakt deel uit van bezuinigingen

Veertienduizend techneuten op missie bij Techbase

jonge bezoekers aan Techbase. Het Techniekfestival van Defensie in Amsterdam trok afgelopen week ruim veertienduizend man. Er is veel te zien en veel te doen. Sleutelen aan een Cougar helikoptermotor van zestienhonderd pk? Als ik dat vertel, gaan die oogjes spontaan glunderen, aldus sergeant Kruizen.
Een intens brommend geluid galmt over de NDSM-werf. Het industrieterrein in Amsterdam is onherkenbaar omgetoverd in een high-tech militaire basis. Waar komt dat lawaai vandaan, vraagt een jongen zich hardop af. Zijn nieuwsgierigheid lokt hem naar de plek waar een pantserhouwitser staat te draaien. Om het artilleriegeschut heen zijn technici van Defensie druk bezig met het beantwoorden van allerlei vragen. Wat is dat voor een ding? Wat voor vooropleiding heb ik nodig om ermee te werken? En tal van andere vragen worden op de militairen afgevuurd. Dit is precies wat we willen bereiken, zegt projectocier kolonel Harold de Jong. Jonge techneuten enthousiasmeren en laten zien wat zij met hun kennis kunnen betekenen voor de krijgsmacht. Met een dag als vandaag proberen wij het toenemend tekort aan technisch personeel tegen te gaan. klasgenootjes loopt hij rond op het marineschip Zr. Ms. Friesland. Ze hebben de opdracht gekregen om zoveel mogelijk calamiteiten te ontdekken in de machinekamer van het vaartuig. Gewapend met zaklampen zoeken ze haastig naar bijzonderheden. Geknapte elektrische bedrading, kapotte leidingen en een gewonde zien de jongens direct. Er waren zeventien dingen verstopt en we hebben er dertien van gevonden, vertelt Diego trots. Op de vraag wat hij het leukste vond van de dag zegt hij stellig: Rondlopen op dit schip. Na mijn opleiding wil ik in de scheepsbouw werken. En nu ik dit gezien heb, weet ik het zeker. Dat ga ik bij de marine doen.
|| tekst tlnt

amsterdam Cool, gaaf, vet en stoer. Die kreten worden veelvuldig gebezigd door de

De ervaring

Eerste Apache gemoderniseerd

den haag De vloot Apache gevechtshelikopters ondergaat de komende jaren een ingrijpend modificatieprogramma. Midden deze maand wordt bij de Boeing fabrieken in het Amerikaanse Mesa de eerste Block II Apache overgedragen aan de Defensie Materieel Organisatie.
de samenwerking met collegas in de lucht en met grondtroepen ook sterk verbeterd. Alle 29 Nederlandse Apaches doorlopen het modicatieprogramma. Boeing modiceert de acht in de VS gestationeerde toestellen. De overige helis krijgen hun operationele opwaardering bij het Logistiek Centrum Woensdrecht. Naar verwachting is de vloot in 2017 volledig gemodiceerd.

De software en hardware van de Apache krijgt een inke opwaardering. Daarna zijn de helis weer volledig interoperabel met de machines van de Amerikanen, de voornaamste Apachegebruikers. Door de modernisering zijn de vliegers zich meer bewust van dreigingen en kunnen ze daar voortaan ook sneller op inspelen. Door moderne dataverbindingen is

Om dit voor elkaar te krijgen heeft de organisatie dan ook alles uit de kast getrokken. Overal op het terrein staat militair materieel klaar om van binnen en buiten bekeken en betast te worden. De bezoekers een ervaring meegeven is n van de belangrijkste doelstellingen. Niet toekijken, maar juist meedoen. Dat staat centraal vandaag, vertelt De Jong. Tijdens dit festival laten verschillende krijgsmachtdelen zien wat je als techneut bij Defensie kan doen. Van sleutelen aan een F-16 tot lasklussen voor een CV90 pantservoertuig. Je kunt het zo gek niet bedenken. De vijftienjarige Diego Wolfs heeft dat mogen ervaren. Samen met twee

|| waardenberg || foto peter bezemer

johanna van

Hennis: meer samenwerking op defensie in Europa

hoofdorp Europa kan de huidige en toekomstige gevaren in de wereld alleen trotseren
door meer samenwerking op gebied van defensie. Dat zei minister Jeanine Hennis-Plasschaert vorige week in een toespraak voor het Europees Parlement in Brussel.
omgeving nooit vanzelfsprekend. Gebeurtenissen, waar ook ter wereld, kunnen van invloed zijn op de eigen veiligheid en vrijheid. Het simpelweg negeren van wereldwijde conicthaarden is dan ook geen optie, vindt ze. "Zo'n brandhaard kan door een plotseling draaiende

Misdaad houdt zoekteams bezig

simonshaven Gespecialiseerde zoekteams van Defensie hebben bijstand verleend aan drie geruchtmakende justitiezaken. Zo zochten militairen op verzoek van de politie naar bewijsmateriaal in de zaak van de tot levenslang veroordeelde Patrick S. Hierbij troffen zij in een bos bij Simonshaven op Voorne-Putten een verborgen kelder aan.

De bewindsvrouw betoogde dat de Europese landen de huidige militaire tekortkomingen alleen kunnen oplossen door samen te plannen en samen op te trekken. Dat betekent ook meer politieke samenwerking, aldus Hennis. De minister acht een vrije en veilige

wind opeens onze kant opkomen. Ook vindt Hennis dat de betrokken landen beter moeten kijken naar het inzetconcept van de Europese snel inzetbare eenheden. Over deze EU Battlegroups zei ze: Gebruik ze of dump ze.

Een ander team kwam in actie op een woonwagenkamp in Den Bosch. Defensie werkte daar samen met de politie, gemeentes en de Belastingdienst. Bij de inval werden 29 mensen aangehouden. Van hen werden er later acht vastgehouden op beschuldiging van witwassen. Op en rond het kamp werden twaalf vuurwapens, 350.000 euro aan contanten, merkhorloges, diamanten, zestiende/zeventiende eeuws porselein en diverse kunstwerken met een geschatte waarde van vijf miljoen euro aangetroen.

De derde inzet vond plaats in Rotterdam. Specialisten van Defensie zochten in de wijk Zevenkamp naar het lichaam van de 24-jarige Ricardo Nookie Kooij. Uit politieonderzoek blijkt dat hij hoogstwaarschijnlijk om het leven is gebracht. Mogelijk ligt het stoelijk overschot bij metrostation De Tochten of Zevenhuizerplas. Inmiddels onderzocht een duikteam en een Advanced Search Team het water en de oevers aan de Dick Ketstraat, het Wollefoppenpark en een deel van de Zevenhuizerplas.

Veteraneninstituut ontvangt prestigieuze award

tuut, de prestigieuze Legion of Honor Award van de Chapel of four Chaplains ontvangen.
Marcus ontvangt deze hoogste award voor het onzelfzuchtig dienen van de gemeenschap zonder acht te slaan op ras, etnische groepering of afkomst. Het initiatief van de Joodse Geestelijke Verzorging wordt ondersteund en gedragen door alle diensten Geestelijke Verzorging bij de Krijgsmacht. Hoofdkrijgsmachtrabbijn Sebbag; Bij Frank staat de mens voorop, ongeacht afkomst of levensbeschouwing. Hij heeft zijn bestaan gewijd aan het stimuleren en faciliteren van

doorn Op 7 november heeft KTZA b.d. Frank Marcus, directeur van het Veteraneninstiorganisaties waar het bevorderen van het welzijn van de medemens voorop staat. Door zijn tolerante houding en respectvolle benadering heeft hij nu ook in de burgermaatschappij groepen in de samenleving dichter bij elkaar weten te brengen.

defensiekrant nr 25 14 november 2013 3

binnenland

Krijgsmacht maakt zich klaar voor Mali

den haag Nederland levert op verzoek van de Verenigde Naties ongeveer 380 man voor de Multidimensional Integrated Stabilisation Mission
(MINUSMA). Deze VN-missie helpt de Malinese overheid haar gezag over heel Mali te herstellen en de criminaliteit en terrorisme een halt toe roepen. De inzet is voorlopig gepland tot eind 2015 en naar verwachting arriveren de eerste eenheden eind dit jaar.
Defensiemedewerkers in Mali en bij de VN in New York gesprekken om concrete afspraken te maken. Doel is de komst van de Nederlandse militairen verder voor te bereiden. Begin december spreekt de Tweede Kamer verder over deze nieuwe missie. niet in een gevechtssituatie terecht kunnen komen. Ook dan kunnen ze optreden. Het zijn robuuste eenheden en ze hebben een stevig mandaat. De special forces kunnen specieke opdrachten krijgen zoals het ontmantelen van wapendepots en het verrichten van arrestaties. werking die op dit moment al plaatsvinden in Mali. De Nederlandse bijdrage bestaat voor het grootste deel uit militairen. Zij zullen in de omgeving van Gao vooral inlichtingen verzamelen, verwerken en analyseren. Naast special forces beschikt het Nederlandse detachement over sensor-capaciteit, onbemande systemen en vier Apache gevechtshelikopters. Zo zijn we de ogen en oren van de VN, die hierdoor eectiever kan optreden, lichtte minister Hennis Plasschaert toe. De Apaches worden overigens ook ingezet ter afschrikking en om het Nederlands personeel te beschermen. Op het moment dat deze Defensiekrant werd gemaakt, voerden

broeDplaats

inlichtinGenmissie

De Nederlandse analisten worden gestationeerd op de hoofdkwartieren in Bamako en Gao. De lange afstandverkenners (special forces) opereren in het veld. Volgens minister Hennis vult de inzet van Nederlandse troepen een duidelijke inlichtingenbehoefte in. Maar dat betekent niet dat onze militairen

malinese aGenten

Naast militairen gaan politiefunctionarissen en civiele deskundigen mee. Zij richten zich onder meer op het trainen van de Malinese politie, het ontwikkelen van de rechtsstaat en het hervormen van de veiligheidssector. Deze bijdrage sluit goed aan op de Nederlandse inspanningen voor ontwikkelingssamen-

Het noorden van Mali was lange tijd broedplaats van extremisten en een vrijplaats voor het opleiden van terroristen. De VN-inzet moet een terugkeer naar deze situatie denitief voorkomen. Mali ligt op een kruispunt van smokkelroutes voor drugs, wapens, mensenl en illegale migratie naar de landen rond de Middellandse Zee. De opbrengsten hiervan zijn een belangrijke nancieringsbron van terrorisme. Met deelname aan Minusma wil Nederland voorkomen dat dicht bij

huis onbeheersbare situaties ontstaan. De handelsnatie heeft baat bij internationale veiligheid, stabiliteit en een goed functionerende rechtsorde. Maar ook solidariteit met de Malinese burgerbevolking is een overweging voor deelname aan Minusma. Zij is hard getroen door armoede, onveiligheid en mensenrechtenschendingen. Bijdragen aan versterking van overheidsstructuren die de bevolking gelijke kansen en rechten bieden is daarom belangrijk.

| |

tekst anDr twiGt foto's sGt eVa klijn infographics paul koebruGGe

Nederlandse militaire bijdrage aan missie in Mali (Afrika) Waarom gaan we het doen?

Nederland heeft belang bij internationale veiligheid, stabiliteit en een goed functionerende rechtsorde. Door instabiliteit in Mali ontstaat aan de zuidgrens van Europa een broedplaats voor extremisme. Daarnaast vindt er op grote schaal drugshandel, mensensmokkel en wapenhandel plaats. Door de open grenzen in Europa vormt dit een directe bedreiging van Nederland. Daarnaast heeft Nederland in de grondwet staan dat ze de internationale rechtsorde wil bevorderen.

MA L I

Nederlandse militaire bijdrage aan missie in Mali (Afrika) Mensen, middelen en capaciteiten
Verkenningseenheid van ongeveer 90 personen Special Operations Forces in omgeving van Gao Ondersteunend personeel in Gao, ongeveer 130 personen, ten behoeve van logistiek e.d.

90 130
All Sources Intelligence Fusion Unit (ASIFU) met 70 personen. Het grootste deel in Gao, klein deel in Bamako

70

Gao

MA LI
Bamako 10
10 NLDers op de staf van het hoofdkwartier in Bamako

60

4 Apache-helikopters + 60 personen ondersteunend personeel in Goa

reportage

4 defensiekrant nr 25 14 november 2013

Nederlandse militairen in Isral

In het oog van de storm

Isral: epicentrum van complexe grensconflicten. Terwijl het land dagelijks balanceert op een smal koord van onrust en vrede, werken Nederlandse militairen er in drie missies mee aan de stabiliteit in de regio. Ze zitten soms in het oog van de storm.

United States Security Coordinator

Verkeersader op routekaart naar vrede

Het Al-Manara-plein loopt vol. Autos zoeken toeterend hun weg rond het knooppunt in het centrum van Ramallah. Voetgangers schieten handig en ontspannen tussen de autos door. Het is het einde van de zondag, een gewone werkdag in de hoofdstad van de Westelijke Jordaanoever. Terwijl de eerste avondgebeden via luidsprekers de stad in worden gezongen, drommen mensen samen op en rond het plein. In de sfeervolle mierenhoop van mensen en autos schuiven Hans van den Heuvel en Gerrit Hut geroutineerd mee. De twee luitenantkolonels van de luchtmacht werken en wonen al maanden op de Westbank en kennen de weg in de Palestijnse stad.Dat we hier nu veilig kunnen rijden, is een direct gevolg van het werk van onze missie, vat Van den Heuvel de missie United States Security Coordinator (USSC, zie kader) praktisch samen. Een paar jaar geleden was het hier nog erg onrustig. Door de opbouw van de Palestijnse veiligheidsdiensten en het vertrouwen die zij krijgen van Isral en de plaatselijke bevolking, is het dagelijks leven veel rustiger geworden. De USSC helpt de Palestijnse Autoriteit sinds 2005 bij de opbouw van zeven zelfstandige veiligheidsdiensten, waaronder politie, presidentile garde en de National Security Force, een soort leger. Het missiewerk is een heel praktische verkeersader op de Roadmap to Peace, die door de VS, Europese Unie, Rusland en de VN sinds 2003 wordt uitgetekend om de twee strijdende partijen als buren te laten bestaan. We doen aan capacity building. We bouwen iets op, vertelt overste Van den Heuvel. Hij is militair technisch adviseur in Ramallah, zijn collega en huisgenoot Hut is coach van Palestijnse instructeurs in Jericho. Aan de overkant, in Jeruzalem, werken landmachtoversten Gerard Gijsbertsen en Marcel Wolfs op de staf van de Amerikaanse USSC-commandant. Als J6 staan zij garant voor de ontwikkeling van de Palestijnse

USSC
Nederland draagt met vier personen bij aan de United States Security Coordinator (USSC). Deze missie vindt plaats in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever. Het programma richt zich op het verbeteren van het functioneren van de veiligheidsdiensten en de Presidentile Garde van de Palestijnse Autoriteit. Communicatie- en Informatiesystemen. In plaats van de strijdende partijen uit elkaar te houden, werken we mee aan een oplossing, stelt Gijsbertsen. We brengen ze dichter bij elkaar. Als de Palestijnen zelfstandig kunnen handelen en de Isralirs dat vertrouwen, kunnen deze mensen vreedzaam naast elkaar leven. Gijsbertsen proeft dagelijks dat dat er in zit, hoe ingewikkeld het conict in de regio ook is. Het is een complexe situatie. Maar dat is vooral politiek. Wij merken dat Isralirs en Palestijnen in het dagelijks leven prima naast elkaar leven, tussen elkaar zelfs. Ze zien dat ze wat aan elkaar kunnen hebben. Dat biedt perspectief.

Het Al-Manara-plein in Rammalah. Linksboven Overste Hans van den Heuvel voor zijn kantoor in Ramallah. Rechtsboven Overste Gerard Gijsbertsen in Ramallah.

defensiekrant nr 25 14 november 2013 5

reportage

Een Nederlandse waarnemer op een waarnemingspost. Rechts Overste Mike Bos (r) en majoor Peter Plaggenborg voor Camp Ziouani, het Israelische UNDOF-kamp.

United Nations Disengagement Observer Force

Rust bewaken in oorlogsgebied

Vrede? Nee, het is geen vrede tussen Syri en Isral. In 1974 hebben de twee buren, onder aanmoediging van de VN, afgesproken niet meer te vechten. Bijna veertig jaar later staan de blauwe baretten nog steeds als peacekeeper tussen de partijen in. In de Area of Separation (AoS), een smalle strook die strekt van Libanon tot aan Jordani, om precies te zijn. Niet dat de dreiging van een nieuw gewapend conict momenteel groot is, weet luitenant-kolonel Mike Bos, chief liasionocier bij de United Nations Disengagement Observer Force (UNDOF, zie kader). Met twee bataljons bewaakt en bewaart UNDOF de rust in het grensgebied. Syri is in een burgeroorlog verwikkeld en heeft andere prioriteiten. Maar er is voor ons genoeg te doen. Weggaan is geen optie. Overste Bos en zijn Nederlandse collega, majoor Peter Plaggenborg, maken onderdeel uit van het liaison- en protocoloce van UNDOF. Dat is op twee locaties gevestigd : Camp Faouar in Syri en Camp Ziouani op de door Isral bezet Golan. Ze zijn de ogen, oren en mond voor de VN bij de Syrische en Isralische autoriteiten. Ze houden de Syrirs en Isralirs op de hoogte van het VN-werk en andersom. En ze overleggen over de gemaakte afspraken, toezicht en inspecties. Maar ja, de burgeroorlog. Bos: Genspecteerd wordt er momenteel niet aan de Syrische kant. Het is er onveilig, VNers zijn een interessant gijzelingsdoelwit voor bepaalde groeperingen. Toch is de rol van de VN niet uitgespeeld. Als het Syrische leger vecht met rebellen, wil er wel eens artillerie over de grens neervallen. Ik weet zeker dat het per ongeluk gebeurt, en hoewel de Isralirs de situatie begrijpen, accepteren ze deze spillover-incidenten niet en slaan heel snel terug. Door contact te leggen met beide autoriteiten proberen we ze te overtuigen niet te escaleren. Wij bemiddelen met als doel het vuren te laten stoppen en slachtoers te voorkomen. De twee landmachters van UNDOF bewaken zodoende een staakt-hetvuren in een land in oorlog. Dat

UNDOF
De United Nations Disengagement Observer Force houdt sinds 1974 toezicht op het staakt-het-vuren tussen Isral en Syri. UNDOF opereert op de Golanhoogten in hetzelfde gebied als UNTSO. Nederland heeft twee officieren gestationeerd op het hoofdkwartier van UNDOF, Camp Faouar in Syri en op Camp Ziouani aan Isralische zijde. brengt persoonlijke risicos met zich mee. Sommige gewapende groeperingen hebben het gemunt op westerlingen en we bewegen ons door een gebied waar met artillerie en tanks op elkaar geschoten wordt, constateert Bos. Gevaar hoort bij het werk van een militair. Maar we moeten ons wel realiseren dat we er middenin zitten. Dit is geen pleziertripje, maar een gewapende missie. De aanwezigheid van UNDOF heeft een de-escalerende werking, weet Bos ook. Dat geven beide partijen aan. Isral bezet nog altijd de Golanhoogte, eigenlijk Syrisch grondgebied. En Syri overtreedt elke dag de afspraken in de AoR. Dus tussen de twee partijen is het nu rustig, maar die rust is wel wankel. Er is geen sprake van vrede.

United Nations Truce Supervision Organization

Eerste rang in een burgeroorlog

Je kijkt er zo een burgeroorlog in, veilig en ontspannen. Mount Bental is een historisch punt in de Zesdaagse Oorlog op de Golan en zodoende een toeristische trekpleister voor Isralische heldenverering. Maar tegenwoordig geeft de berg vooral ook een wrang uitzicht op gevechten tussen Syrische legertroepen en rebellen, aan de oostelijke voet van de berg. In het staakt-het-vuren tussen Syri, Isral en Libanon is een Area of Separation (AoS, red.) afgesproken, vertelt kapitein Jochem van Leeuwen, militair waarnemer namens de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO, zie kader). In dat gebied mogen de partijen geen enkele militaire activiteit ontplooien. Maar nu in Syri een burgeroorlog woedt, wordt ook in dat gebied dagelijks gevochten. Het plaatst Van Leeuwen en zijn collegas in een lastig parket. Nederland levert militaire waarnemers aan UNTSO, in Isral, Syri en Libanon. Zij moeten toezien hoe beide partijen zich aan de regels houden en in de omliggende gebieden inspecteren op afgesproken aantallen militaire capaciteit. Bij tourbeurt bezetten ze observatieposten (OPs) langs en in de AoS. Aan Syrische zijde zijn echter al een aantal posten opgegeven en anderen staan soms letterlijk in het midden van de interne strijd, die nu twee jaar woedt. Onlangs nog lag OP56 - een paar kilometer van de Isralische post - vijf dagen midden in de vuurlinie van een hevig gevecht. Evacuatie was onmogelijk, dus de VNers op de post, onder leiding van twee Nederlandse waarnemers, zaten dagenlang vast in hun bunker. We hebben dagelijks eersterangs kaartjes bij een burgeroorlog, stelt kapitein Van Leeuwen cynisch. Dat is heel bizar. We zijn geen partij in die oorlog, we zijn ook geen doelwit, maar het komt soms erg dichtbij. We blijven echter ons werk doen: we rapporteren wat we waarnemen. Syri kan zich voorlopig onmogelijk houden aan de afspraken die UNTSO bewaakt, maar zit nu ook zeker niet te wachten op een strijd aan nog een front. Aan de Isralische kant van de Tactical Fence (een groot hek dat het hele AoS begrenst), is de Golan intussen een vredige, rurale regio waar niets aan dreiging doet denken. Een wankel evenwicht dus, in een dunne landstrook dat Isral en Syri al bijna veertig jaar scheidt. De aanwezigheid van UNTSO-militairen is er nog altijd meer dan welkom, wordt de waarnemers verteld. Kapitein Van Leeuwen: De Isralirs zijn erg blij met onze aanwezigheid. Het is hier zo rustig omdat wij er zijn, zeggen ze.
|| tekst

|| fotos sm maartje roos

kap roel van de wiel

UNTSO
De taak van United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO) is het observeren van de afgesproken bestandslijnen tussen Libanon, Syri en Isral. UNTSO opereert op de Golanhoogte in hetzelfde gebied als UNDOF (United Nations Disengagement Observer Force) en in ZuidLibanon in hetzelfde gebied als UNIFIL (United Nations International Force In Lebanon). Nederland neemt deel aan UNTSO met twaalf mensen.

Boven In het zuiden van de Area of Separation, zijn de VN-OP's opgegeven vanwege de veiligheid. Vanaf Israelische zijde wordt het gebied geobserveerd. Onder Een observatiepost van de VN. De OP's staan soms middenin de vuurlinies van de strijdende partijen in Syrie.

binnenland

6 defensiekrant nr 25 14 november 2013

Koningin Mximakazerne klaar voor gebruik

Marechaussee betrekt betonnen vesting langs A4

badhoevedorp Wie door de Schipholtunnel richting Amsterdam rijdt, kan de betonnen kolos met felgroene strepen niet missen. Het gebouw heeft iets weg van een vesting. Die robuuste uitstraling is niet voor niets gekozen. Het ontwerp slaat terug op de functie van de Koninklijke Marechaussee als grensbewaker. 26 november opent Koningin Mxima het naar haar vernoemde complex.
Bijna zeven hectare grond heeft de marechaussee tot haar beschikking op slechts een steenworp afstand van Schiphol. Een unicum op het dichtbebouwde en dure luchthaventerrein. Is het niet vreemd om met de huidige bezuinigingen een gloednieuw complex te openen? Districtscommandant Schiphol brigadegeneraal Harry van den Brink: Ik snap dat gevoel, maar vergis je niet. Voorheen huurden wij kantoorpanden van commercile partijen. Dat was niet alleen onpraktisch, maar vooral enorm kostbaar. Ook moesten wij onze mensen legeren in hotelkamers. Als je zo structureel ruimte tekort komt, moet je naar een oplossing zoeken voor de lange termijn. Ja de kazerne is nu een investering, maar op den duur echt goedkoper. De Koningin Mximakazerne (KMK) aan Sloterweg 400 bij Badhoevedorp biedt onderdak aan ongeveer 1800 man. Naast kantoren, vergaderruimtes en een bedrijfsrestaurant, zijn er 340 slaapvertrekken. Ook beschikt het complex over opleidings- en sportfaciliteiten. Met de nieuwe kazerne gaat een lang gekoesterde wens van het district Schiphol in vervulling. Zaten de brigades voorheen versnipperd over meerdere panden zoals Triport en de Elzenhof, nu zitten alle diensten onder n dak. Uitzondering zijn de brigades Vreemdelingenzaken en Grensbewaking. Gezien de aard van de werkzaamheden blijven die op de terminal. gestapeld. Functioneel mooi, noemt adjudant Sjaak Muinck Keizer zijn nieuwe onderkomen. Nu voel ik me al snel ergens thuis. De adjudant leidt ons rond over het terrein. De buurman is het reeds geopende Justieel Complex Schiphol, het zwaarbeveiligde detentiecentrum van de Dienst Justitile Inrichtingen oogt al even bunker-achtig als de KMK. Getuige de vele cameras en hoge hekken worden pottenkijkers op beide terreinen duidelijk niet gewaardeerd. Terug naar de rondleiding. De kazerne oogt hier en daar als een bouwput. Zo wordt er nog volop gebouwd aan een leslokaal, een overdekte geweerbaan, sportzaal en parkeerterrein. Muinck Keizer wijst op een braakliggend stuk: Hier komt een hindernisbaan, klimtoren en we krijgen zelfs een parcours waar we rijdend de schietprocedures kunnen oefenen. Al met al mooie faciliteiten, die zeker niet elk district heeft.

Oplevering

Bouwput

Over smaak valt natuurlijk te twisten. De betonlook van het gebouw is extreem doorgevoerd, behalve in de kantine. Daar knalt het frisse geel en groen je tegemoet. Op de grond komen in het kantoor, keuken en legeringsgebouw ook verschillende kleuren voor. De uitstraling van het interieur is in ieder geval sober en weinig huiselijk. Maar verder lijkt het een architectonisch hoogstandje met aan elkaar geschakelde vleugels die als bouwdozen op elkaar zijn

De nieuwbouw bij Schiphol heeft lang op zich laten wachten. Al sinds eind jaren negentig werd gesproken over centrale huisvesting, omdat de KMar op Schiphol steeds verder uitbreidde. Pas in 2011 ging de eerste paal de grond in. Daarna liep de bouw tussentijds vertraging op. Dat was vooral een nancile kwestie, waardoor we bepaalde keuzes moesten maken in het ontwerp, vertelt Van den Brink. Uiteindelijk wordt de Koningin Mximakazerne in twee fases opgeleverd. De belangrijkste werk- en leefvoorzieningen zijn gelukkig klaar.

verbetering. De komende jaren kunnen we er tegenaan. Ook opperwachtmeester Jan Kuijper senior medewerker Meldkamer, beaamt dat. Het is een goede ontwikkeling dat we zijn verhuisd. Ook qua faciliteiten en contact met collegas van de andere brigades. Wat betreft de indeling heb ik nog wel wat tips voor de architect. Met de contouren van de luchthaven op de achtergrond zitten de collegas van Schiphol zonder meer op een A-locatie. Niet vreemd dus dat bij een calamiteit de kazerne dient als commandocentrum voor civiele autoriteiten. Van den Brink: Dankzij de KMK kunnen we nog beter bijdragen aan de veiligheid op de luchthaven en in de regio. Onze operaties gaan 24 uur door. Dan is een comfortabele werk- en leefomgeving wel zo prettig.

Absolute verbetering

Het is soms nog behelpen en de kinderziektes moeten eruit . Maar inmiddels zijn de meeste mensen op hun werkplek geland.Al dat beton zou niet mijn keuze zijn en het mag wat gezelliger, vindt hoofd bureau Conict & Crisisbeheersing majoor Martin Steenbergen. Ten opzichte van Triport is het absoluut een

|| tekst

|| fotos maurits van hout

marlous de ridder

Rijdend over de de A4 is de Koningin Mximakazerne niet missen. Rechts Hoofdingang KMK.

Nieuwe Bestuursstaf van start

den haag We herpakken ons na een intensieve reorganisatieperiode en dat begint vanaf vandaag, sprak Secretaris-generaal Erik Akerboom op 5
november tijdens de aftrap van de nieuwe Bestuursstaf (BS). Ruim vierhonderd medewerkers kwamen naar de bijeenkomst op het Plein Kalvermarkt Complex in Den Haag.
partners, personeel, nancile duurzaamheid, draagvlak voor de organisatie en eenvoud in besturing en bedrijfsvoering. De aanwezigen konden deze themas tijdens speciale discussiesessies bespreken en kregen rondleidingen over de verschillende directies van de BS. Tijdens de aftrap werden de leden van de onlangs gevormde Bestuursraad aan de aanwezige medewerkers voorgesteld. Dat zijn naast de Secretaris-generaal de Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Tom Middendorp, de Hoofddirecteur Beleid Wim Bargerbos en Hoofddirecteur Financin en Control Petra Lugtenburg. Zij deelden hun visie en vertelden waar zij zich de komende tijd mee bezig gaan houden. Defensiebreed met zes geselecteerde themas werken is volgens de leden van de Bestuursraad een nieuw concept dat voor eectiviteit en ecintie gaat zorgen. Met een ingrijpende reorganisatie achter de rug is het voor de BS tijd voor een nieuwe start. Om dat moment gezamenlijk in te luiden was er voor de medewerkers een interactief programma georganiseerd dat in het teken stond van het werk van de BS en de daarbij horende veranderingen. Centraal stonden de zes themas van het nieuwe besturingsmodel: vernieuwingen in het operationele domein, samenwerking met militaire en civiele

Bruggen slaan

De werkwijze van de Bestuursstaf verandert sterk, we focussen ons nog meer op samenwerking, zei Akerboom tijdens de aftrap. Vertrouwen is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Het vertrouwen tussen bestuur en uitvoering is heel kwetsbaar. Om dat te versterken moeten we de contacten in het veld betrekken bij onze werkzaamheden. Intern en extern bruggen slaan. CDS generaal Middendorp: "Wij zijn

randvoorwaardelijk voor het functioneren van de defensieonderdelen. Daarvoor moeten we meer dan voorheen investeren in de contacten met het werkveld en werken aan herstel van het vertrouwen. Onze rol is vooral om richting te geven aan ontwikkelingen, om duidelijkheid te bieden over keuzes en kaders, en om te zorgen voor gezamenlijkheid."
|| tekst tlnt

|| waardenberg

johanna van

defensiekrant nr 25 14 november 2013 7

binnenland

Delta-compagnie van 11 Infanteriebataljon ogen en oren van operatie

Nachtelijke verkenningen schetsen goed vijandbeeld

gilze-rijen 11 Luchtmobiele Brigade en het Defensie Helikopter Commando trainden in week 44 gezamenlijk tijdens oefening WOLFPACK.
De Defensiekrant haakte aan bij 11 Infanteriebataljon. Kapitein Jaap Wolting ging als embedded journalist mee met de Alfa-groep.
gebied uitbreiden, vervolgt Yves resoluut. De verkenningen zijn essentieel om de juiste blocking positions te vinden. Mocht de tegenstander een Quick Reaction Force sturen, vangen wij die op. antenne klapt tegen boomtakken en tegen de auit van de .50. Zien waar je rijdt is moeilijk, getuige de communicatie: Is dat een sloot? Een half uur later staan we stil op de plek vanwaar we gaan verkennen. Ook ik krijg een nachtzichtkijker. Stapvoets lopen we naar verschillende locaties. Op sommige plekken twijfelt de groepscommandant: Hebben we hier goed zicht op dat kruispunt? Na een uur is het duidelijk waar Yves zijn voertuigen over enkele uren neerzet. Nu worden die nog even in het bos geparkeerd. Twee minuten later is het stil, afgezien van de geluiden die een bos produceert. Bij het eerste daglicht nemen Bob en Leroy hun blocking position in. Iets naar achteren nog, gidst Bob. Hooo, voldoende! Leroy grijpt een handzaag en werkt de harde vormen van de MB weg met natuurproducten. Ik heb als een blok geslapen, geeft Leroy toe. En jullie? Zelf zet ik net gapend water op voor koe. Alfa, hier Romeo. Er zijn tegenstanders gespot. Houd er rekening mee dat ze bij jullie opduiken. Uren later hebben we nog geen vijand gezien. Leroy meent dat het werk Het is pikkedonker op kamp Vijf Eiken. Zodra mijn ogen gewend zijn aan de duisternis, ontwaar ik het silhouet van zwaar bewapende Mercedes Benz terreinwagens. Omgebouwde open ziekenwagens zijn de gebalde vuisten van de Delta-compagnie van 11 Infanteriebataljon Garderegiment Grenadiers en Jagers. Een zwaar .50 machinegeweer, twee lichte machinegeweren en antitankraketten kunnen de vijand veel pijn doen. Of, zoals sergeant Yves het zegt: Vinden, binden en slaan. De groepscommandant van de Alfa-groep brieft zijn mannen over de nachtelijke opdracht. Een grondige verkenning door heimelijke inltratie. Morgenochtend worden collegas van 13 Infanteriebataljon door Chinook transporthelikopters afgezet om object Silver te veroveren. Intell constateerde dat de tegenstander raketwerpers heeft. Wij gaan hoe dan ook vermijden dat ze hun brandertje aan is, ook meteen een blik lasagne erop. Bob lacht: Eten als je eten kunt.

Perfecte samenwerking

Goed uitzicht op de vijand

De storm die dodelijke slachtoers in Amsterdam en Veenendaal maakte, is gaan liggen. Gelukkig maar, want zelfs zonder windkracht acht en neerslag vind ik het een uitdaging warm te blijven. De Alfa-groep raast over de A58. Het is zo helder, dat je kunt navigeren op de sterren. Ik zit achterin de bak van korporaal 1 Bob en soldaat 1 Leroy. Bril op, muts over het hoofd. Burgers kijken met grote ogen naar het konvooi. De met netten gecamoueerde wagens zijn een nachtelijke attractie. Op een landweg - verlichting is inmiddels uit - horen we een waakhond. Het ruikt naar persvoer. De buigzame

Ik heb als een blok geslapen

niet altijd spannend is: En toch h, deze aanwezigheid is essentieel. Stel je voor dat wij hier niet waren. De Quick Reaction Force zou onze collegas van 13 Infanteriebataljon dan in de rug kunnen aanvallen. De pelotonscommandant komt weer op het net: Twee kilometer ten zuiden van jullie is een Apache vanaf de grond beschoten. Bob en Leroy kijken elkaar aan. Ze kunnen weinig anders doen dan hun sector blijven waarnemen. Een blik knakworsten opwarmen dan maar. En als het

Met gevulde magen trekken Bob en Leroy de takken van de MB. De vijand is verslagen. Langzaam kruipt de terreinwagen uit de struiken. Via smalle paadjes rijden we richting object Silver. Heel smalle paadjes zelfs. Bob moet uit het voertuig om Leroy langs prikkeldraad te sturen. Bijna trekt het een rugzak van de wagen. Links, links, LINKS! De samen-werking tussen de mannen is perfect. Als de bak van Yves is bijgetrokken, gaat het als een speer naar object Silver. Daar aangekomen stijgen de Chinooks met daarin 13 Infanteriebataljon net op. Een goed teken.
|| tekst kap

|| foto's elnt auke westerterp, || kpl1 hille hillinga

jaap wolting

reportage

8 defensiekrant nr 25 14 november 2013

Grote crisisoefening in Zuid-Holland

Zeer slecht weer en hoog water zorgen voor overstromingen en dijkdoorbraken. Mens en dier moeten worden gevacueerd. Ondertussen is er een groot evenement in Den Haag dat beveiligd moet worden en tot overmaat van ramp ontspoort een goederentrein met chemische lading. Onder de naam Samen Sterker! oefenden de vier Zuid-Hollandse veiligheidsregios samen met Defensie en civiele partners (Reddingsbrigade, Rode Kruis, Waterschappen) twee weken de bestrijding van verschillende crisissituaties. Doel: elkaar aanvullen waar nodig en knelpunten oplossen. Defensiekrant maakte een rondje door het rampgebied.

Genisten bouwen noodbrug

Passen en meten
Het is een lastige situatie. De genisten van 102 Constructiecompagnie moeten een noodbrug bouwen in een gebied dat geteisterd wordt door overstromingen. Dan gaat het verkeerd: n van de spanbanden wordt in de duisternis op de verkeerde plek vastgemaakt. Waardoor het uiteinde van de overspanning met een klap in het water belandt. Mensen die werken, maken fouten. Daar zijn oefeningen voor, reageert instructeur-bruggen sergeantmajoor Rieny Brugmans nuchter. Reken maar dat die jongens ervan hebben geleerd. Met gemengde gevoelens verlaat de eenheid de plek des onheils en dragen het karwei de volgende ochtend over aan hun collegas van 11 Geniecompagnie Luchtmobiel. Aan hen de taak de brug weer af te breken. Dit wordt een uitdaging, constateert pelotonscommandant eerste luitenant Wouter Peeters bij het zien van de situatie. De gure wind en regen ranselen zijn gezicht, zijn mannen staan tot de knien in de klei. De brug ligt vastgezogen in de modder. Er is geen beweging in te krijgen. Normaal gesproken is het opbouwen en afbreken van deze brug handwerk, maar nu moet er toch echt een kraan aan te pas komen. Blubber en regen zijn niet het grootste probleem, er is gewoon heel weinig plek om de kraan neer te zetten. Gelukkig denken genisten in oplossingen: Het is passen en meten, maar het gaat lukken. Doe maar alsof je op een tropisch eiland zit, roept n van de genisten. De mannen proberen met hun verbeeldingskracht de kou te negeren. Ze willen aan het werk, maar moeten eerst wachten tot de brug weer op de kant is gehesen. Dan kunnen ze eindelijk aan de slag. Peeters houdt geconcentreerd zijn mannen in de gaten, want een vinger of voet zit snel klem. Met brute kracht tillen zes mannen de stalen onderdelen van 280 kilo per stuk op. Morgen spierpijn, weet sergeant Jeroen van den Berg.

De brug ligt bijna op de kant, het afbreken kan beginnen. Rechts Twee militairen van 11 Genie Luchtmobiel kijken naar de mobiele kraan die de brug uit het water gaat takelen.

Luchtmobiel heeft varkentjes op het droge

Rond de Reeuwijkse plassen zijn tientallen inwoners ingesloten door het water. Mens en dier moeten gevacueerd worden. Dit is noodhulp en dat vergt van de militairen een totaal andere manier van werken dan in conictsituaties. We hadden de opdracht schapen en varkens te evacueren, maar ze waren erg wild, vertelt soldaat-1 Jorrit Nooij van 11 Geniecompagnie Luchtmobiel. Ik had drie varkentjes in mijn boot en toen sprong er opeens eentje overboord. Die kunnen dus zwemmen, hebben we gezien. Gelukkig wist de brandweer het diertje uit het water te takelen, waarna Nooij het verkleumde beestje met een thermo-deken opwarmde. We hebben geleerd dat we de volgende keer dieren in een krat moeten vervoeren, want dit werkte niet, stelt Nooij.

Een groep burgers wordt door de genisten in veiligheid gebracht. Rechts Brandweer en 11 Luchtmobiel overleggen over het evacuatieplan.

defensiekrant nr 25 14 november 2013 9

reportage

In de spoedeisende hulp van het veldhospitaal wordt met vereende krachten een patint behandeld. Rechts Een Chinookhelikopter evacueert de gewonden.

Levens redden in veldhospitaal

De brancard zoeft door de tenten van het veldhospitaal, dat voor de oefening Samen Sterker! op Vliegbasis Valkenburg is gezet. De patint is buiten bewustzijn. Artsen en verpleegkundigen rennen af en aan. Het medische team bestaat uit een mix van burgers en militairen die elkaar op medisch gebied aanvullen en verbeteren. Boven het zogenoemde Mobiel Geneeskundig Operatiekamer Systeem (MOGOS) cirkelt een Chinook-helikopter, die net een groep patinten heeft gebracht. Tillen gelijk, 1, 2, 3. Het schijnbaar levenloze lichaam wordt op een stretcher van de spoedeisende hulp gelegd. Meneer, hoort u mij? Het lichaam van de patint is vastgesnoerd; vermoedelijk nek- of rugletsel. Een kleine beweging kan al fataal zijn. Het team neemt snel een besluit: deze patint gaat onmiddellijk door naar de operatiekamer. Het gaat razendsnel in het MOGOS, vinden de civiele collegas van het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft. Binnen acht minuten hebben ze hier een bloedtest binnen. Bij ons duurt dat anderhalf uur, zegt verpleegkundige Jacolien de Jong. Ik verwonder me erover dat je de eerste opvang hier zo goed kunt doen. Je zou bijna vergeten dat dit hospitaal in werkelijkheid bestaat uit aan elkaar geklikte tenten. De civiel-militaire samenwerking in het veldhospitaal verloopt soepel. Militairen en burgers praten hier dezelfde taal, die van levensreddend handelen. De samenwerking met civiel personeel is voor Defensie een kans om te laten zien wat de militair geneeskundige dienst in huis heeft. En hoe het is om in een militaire omgeving te werken, vindt militair arts majoor Christine Vermeulen.

Warme douche voor Luchtmobiel

Preuts zijn de mannen van 12 Infanteriebataljon 11 Luchtmobiel niet, want na de chemische ramp gaan ze massaal uit de kleren. Ze spelen het slachtoer tijdens een grote CBRNoefening (Chemisch Biologisch Radiologisch Nucleair), waarbij gevaarlijke stoen zijn vrijgekomen. De 471 MOGOS compagnie voert levensreddende handelingen uit en moet de patintenstroom in goede banen leiden, zodat iedereen zo snel mogelijk afgespoeld wordt in de decontaminatie unit (DECO-unit). De uitdaging ligt in het communiceren met civiele hulpdiensten en het cordineren van de patintenstroom, legt de commandant van de eenheid majoor Rogier Stam uit. De oefening is daarom een goede gelegenheid om knelpunten aan te pakken en nieuwe procedures vast te leggen. Voor deze oefening heeft de brandweer de leiding, maar Defensie blijkt een onmisbare speler. 471 MOGOS compagnie beschikt namelijk over geavanceerd materieel. Zo kan de compagnie zonder beschermende kleding in een speciale tent patinten behandelen, omdat de bevuilde lucht met speciale technieken buiten wordt gehouden. Dat is belangrijk, want met dikke rubberen handschoenen aan is het aanleggen van een simpel infuus onmogelijk. Nadat de patinten de eerste geneeskundige hulp hebben gekregen, mogen ze door naar de DECO-unit. De ontsmettingsunit bestaat uit vier straten, die negentig patienten per uur kan schoonspoelen. Met vier personen tegelijk stappen de mannen van luchtmobiel onder een schuimstraal. Twee minuten lang boenen ze de chemische troep van hun lijf. Vervolgens lopen ze door naar de volgende douche om af te spoelen. De brandweer geeft aanwijzingen. Houd je hoofd onder de straal, roept Marinus van Loon, instructeur en beheerder van het DECON-peloton Rotterdam-Rijnmond. Het is buiten 6 graden. Om onderkoeling te voorkomen trekken de mannen in de volgende tent gelijk een blauw huispak aan. Ze krijgen er zelfs slippers bij. Die mogen jullie houden. En bedankt voor de hulp, roept Van Loon.
|| tekst

|| fotos sm gerben van es

tlnt rosalien van damme

Samen sterker!
De oefening Samen Sterker bracht een scala aan defensie-eenheden in het veld. Zo leverde 11 Luchtmobiele Brigade infanteristen, geneeskundige steun, genisten en bevoorraders. 20 Natresbataljon kreeg een rol bij bewaken en beveiligen. Het Operationeel Ondersteuningscommando Land leverde genie, geneeskundigehulp, verbindingen en ontsmettingscapaciteit. De Defensie Duikgroep hielp onder water, het Helikopter Commando deed dat vanuit de lucht.

Een groot aantal gewonden komt in aanmerking voor de ontsmettingsstraat. Rechts Brandweer en 471 MOGOS compagnie spoelen een patint schoon in de decontaminatie unit.

en verder

10 defensiekrant nr 25 14 november 2013

Missie Max op Valkenburg

opnamen voor het jaarlijkse groetenprogramma voor uitgezonden militairen Missie Max. Plaats van samenkomst is het voormalige Marinevliegkamp Valkenburg.
beperkt vanwege de duur van de beeldverbinding. Wie hiervoor niet in aanmerking komt, brengt een groet over op een speciale DVD, die nog voor Kerst naar de diverse uitzendgebieden gaat.

Prinses Beatrix opent nieuwbouw de Basis

geopend. De organisatie biedt nazorg aan getraumatiseerde (oud)medewerkers van defensie, brandweer, ambulancezorg, openbaar vervoer en politie. In het pand is het trainings- en nazorgcentrum gevestigd.
Het pand is ingericht voor het samenzijn van veteranen en om te herdenken. Een betekeniswand in het gebouw werd daarvoor via een muur van natuursteen verbonden aan de gedenkplaats buiten het gebouw. Naast De Basis zitten in het nieuwe gebouw ook het Programma Professionele Weerbaarheid van de politie, de Stichting Waardering Erkenning Politie, de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoers, het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen, Stichting het Veteraneninstituut en Stichting Veteranenplatform.

valkenburg Omroep Max maakt zaterdag 23 november doorn Prinses Beatrix heeft in Doorn het nieuwe gebouw van Stichting de Basis

Voor de zesde keer zet Max de relaties van uitgezonden militairen in het zonnetje. Dat gebeurt in samenwerking met de gezamenlijke thuisfrontorganisaties van Defensie en politie. Het evenement begint om 10.00 uur en eindigt om 16.00. Er zijn optredens van onder anderen zanger Jannes en de sterren van de musical Soldaat van Oranje. Voor de kinderen zijn er diverse klim- en klauter-activiteiten.

Meer verhalen

Podium

Een aantal bezoekers krijgt de kans rechtstreeks met hun relatie te spreken. Deze mogelijkheid is

Omroep Max zendt rond de feestdagen een programma uit van deze dag, aangevuld met de opgenomen groeten en het bezoek van Omroep Max aan een aantal missiegebieden. De tv-uitzendingen zijn op Nederland 1 op 21 december om 17:00 uur en op 30 december om 16:40 uur.

Erkenning en waardering voor gewonde militairen

den haag Herinneringen en littekens die een mensen-

Nederlandse oorlogsvliegers in voorste gelederen tijdens Tweede Wereldoorlog

den haag Ruim 650 Nederlandse vliegers - onder wie gerenommeerde namen als

leven tekenen. Ruim 1400 gewonde oudgedienden en actief Soldaat van Oranje Erik Hazelhoff Roelfzema en Bob van der Stok (bekend van The Great dienende militairen spraken hierover op 8 en 9 november Escape) - streden tijdens de oorlogsjaren moedig en vastberaden tegen de Duitse bezetter. tijdens een door de Staten-Generaal georganiseerde Van deze oorlogsvrijwilligers sneuvelden of verongelukten niet minder dan 235 man. veteranenbijeenkomst in Den Haag. Uw verhalen raken mij, zei minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert. Dit zijn enkele feiten uit de - onder vlag. Ook beschrijft hij het dagelijkse leven van de Nederlanders in de vlag van het Nederlands Instituut NI M EENIGE WAKKERE U verdient groot respect voor de gebrachte offers.
VOUW VOUW
svp rugdikte aanleveren

VOUW

VOUW

Veteranen die tijdens missies gewond zijn geraakt of psychische schade hebben opgelopen, kregen de kans om hun ervaringen te delen met volksvertegenwoordigers,die uiteindelijk beslissen over het uitzenden van militairen. Deze ontmoeting met de leden van de Eerste en Tweede Kamer stond tijdens de bijeenkomst centraal. Omdat hier van beide zijde behoefte aan was is de samenkomst uiteindelijk tot stand gekomen. Sommigen van u hebben tijden doorgemaakt dat u bij terugkomst geen erkenning kreeg, sprak Commandant der Strijdkrachten(CDS) generaal Tom Middendorp tot de aanwezigen. Dit doet soms meer pijn dan de oers die u heeft gebracht. U bent getekend omdat u zich ingezet heeft voor vrede en veiligheid en dat verdient niet alleen aandacht, maar juist ook erkenning en waardering.

Volgens de 87-jarige Gerrib Hartman zijn de gesproken woorden van de minister en de CDS belangrijk. De oudgediende weet hoe moeilijk het is om na terugkomst van een missie geen waardering te ontvangen. Op twintigjarige leeftijd ging ik als landmacht sergeant op uitzending naar Indonesi. Ik was een oorlogsvrijwil- liger,vertelt hij. Het gevoel van bevrijding kende ik maar al te goed. Toen dit gebeurde in Nederland was ik door het dolle heen. Tot op heden kan ik dat gevoel niet beschrijven. Dat wilde ik anderen ook gunnen en daarom vertrok ik naar Indonesi. Ondanks deze vrijwillige keuze kom je terug met minder leuke herinneringen. Erkenning en waardering kunnen op dat moment helpen in het verwerkingsproces. Ik ben blij dat hier tegenwoordig meer aandacht voor is.

voor Militaire Historie (NIMH) te verschijnen studie - Eenige Wakkere Jongens. Nederlandse oorlogsvliegers in de Britse Luchtstrijdkrachten 1940-1945, waarop NIMHmedewerker Erwin van Loo op 15 november aan de Universiteit van Amsterdam hoopt te promoveren.
Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in Den Haag is een gespecialiseerd kennisen onderzoekscentrum op het gebied van de Nederlandse militaire geschiedenis. Het instituut publiceert wetenschappelijke studies, verzorgt onderwijs aan militaire opleidingsinstituten en universiteiten en maakt zijn verworven kennis en audiovisueel bezit toegankelijk voor een breed publiek. Voor informatie, zie: www.defensie.nl/nimh

geallieerde dienst. Verder is er in zijn boek ruime aandacht voor hun sociale en geograsche herkomst en staat de studie uitvoerig stil bij het naoorlogse leven van de oorlogsvliegers.
Erwin van Loo is gespecialiseerd in de geschiedenis van de Koninklijke Luchtmacht en haar voorgangers. Hij is (co-)auteur en redacteur van diverse onderzoekspublicaties.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen ruim 650 Nederlanders deel aan de luchtstrijd boven Europa. Bijna 250 van hen kwamen daarbij om. Wie waren zij? Eenige wakkere jongens is de eerste integrale studie over de Nederlandse strijdkrachten in Groot-Brittanni. Het boek beschrijft de tot dusver onderbelichte geschiedenis van een groep onverschrokken jongemannen uitgeweken militairen, vrijwilligers van overzee en Engelandvaarders die hun leven riskeerden voor de vrijheid van anderen.

NI M

Aan de hand van interviews en veelal nieuw bronnenmateriaal, waarbij rijkelijk is geput uit Nederlandse n Britse archieven, schetst Van Loo een compleet beeld van de organisatie en inzet van de Nederlandse luchtstrijdkrachten onder Britse
B_BOOM088 NIMH Omslag Eenige wakkere jongens.indd 1

De inzet van de Nederlandse oorlogsvliegers vanaf Brits grondgebied was tot op heden een grotendeels onderbelicht thema. Eenige Wakkere Jongens maakt hieraan voorgoed een einde. Het boek telt 515 paginas en is voor 34,90 als paperback in de boekhandel te koop. ISBN 978 94 6105 926.
ISBN 978-94-6105-926-0

Nederlands Instituut voor Militaire Historie

JONGENS

Nederlandse oorlogsvliegers in de Britse luchtstrijdkrachten 1940-1945

Erwin van Loo

EENIGE WAKKERE JONGENS

Erwin van Loo

VOUW

VOUW

VOUW

VOUW

Defensie wint magneten

den haag Defensie is met de wervingscampagne Je moet het maar kunnen flink in
de prijzen gevallen. Tijdens de Employer Branding Experience in het Scheveningse Circustheater won het krijgsbedrijf in de categorie creatieve arbeidsmarktcommunicatie maar liefst drie 'Magneten.
Verpleegkunde Xtreme laat verpleegkundigen via een online cursus kennismaken met het bijzondere werk bij Defensie. De jury waardeerde ook de wervingscampagne voor infanteristen Werkveld met een Magneet. Opvallend hierbij is dat het oude infanterielied (uit 1947) door rapper Kraantje Pappie in een nieuw jasje werd gestoken. De derde magneet won Defensie voor de werving van vliegers: Je eerste vlieguur. Een bijzondere actiesite geeft de doelgroep inzicht in het selectietraject en de functie van vlieger. Dankzij de campagne is de werving van nieuwe militairen het afgelopen jaar bijna verdubbeld.

IV-organisaties samengevoegd
De operationele en de niet-operationele IV-organisaties van Defensie zijn onlangs samengevoegd tot n effectief en doelmatig Joint IVCommando (JIVC). Het JIVC levert onder meer MULAN, vaste telefonie, Video Tele Conferencing, mobiel bellen en mobiel internet, de telestick en de smartcard. Locaties van het JIVC zijn gevestigd in Maasland, Den Helder, Soesterberg en Utrecht. Ook zit het JIVC in het Caribisch gebied. De organisatie valt onder de Defensie Materieel Organisatie.

De wervingscampagne stelt militairen en hun werk onder vaak moeilijke omstandigheden centraal. Bijzonder is dat vanuit hetzelfde overkoepelende thema de campagne telkens voor verschillende doelgroepen op maat is uitgewerkt.

Doelgroepcampagne

De winnende (doelgroep-)campagne

COLOFON De Defensiekrant is een tweewekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. De Defensie krant wordt geproduceerd door het Mediacentrum Defensie OPLAGE 30.000 HOOFDREDACTEUR Martin Zijlstra EINDREDACTEUR Andr Twigt (070 - 318 69 87) laYout Cor Barnhoorn BEZOEKADRES Kalvermarkt 32, Den Haag POSTADRES Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58L E-MAIL defensiekrant@mindef.nl DEFENSIESITE www.defensie.nl DRUK OBT bv, Den Haag. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officile stukken.

bestuurskrant
De zes themas van Defensie

eenmalige bijlage november 2013

Een besluitvaardige Bestuursraad bouwt op haar medewerkers.

Secretaris-Generaal Erik Akerboom

In de Bestuursstaf moeten we de randvoorwaarden scheppen voor een robuuste en slagvaardige krijgsmacht die overal ter wereld en op alle geweldsniveaus in nationaal en internationaal verband kan opereren.
Commandant der Strijdkrachten, Generaal Tom Middendorp

Centraal staat het primaire proces: inzet en gereedstelling van de krijgsmacht

Den Haag De krijgsmacht vervult een fundamentele taak van de overheid.

Het waarborgen van onze veiligheid en onze belangen, maar ook het brengen van meer stabiliteit en veiligheid in de wereld, vraagt tot ver over de grens onze aandacht en inzet. De nota In het belang van Nederland bepaalt de koers voor de krijgsmacht. In het verlengde daarvan willen we ook onze werkwijze verbeteren.
agenda voor het bestuur van Defensie. Ze moeten een bijdrage leveren aan de verdere verbetering van ons primaire proces: de inzet en gereedstelling van de krijgsmacht.

schap, moderne arbeidsvoorwaarden en beheersing van de personele kosten.

Blijvend in Balans

De Secretaris-Generaal (SG) heeft samen met de leden van de Bestuursraad (voorheen het comitBPB) zes themas voor de komende jaren vastgesteld. Ook de hoofden van de defensieonderdelen zijn hier bij betrokken. De themas vormen de

Financile duurzaamheid is het vierde thema. We streven naar een structureel evenwicht tussen onze ambities en middelen (lange termijn) en onze activiteiten en middelen (korte termijn). Hiervoor willen we de betrouwbaarheid, actualiteit en transparantie van informatie verbeteren, onze ambities vertalen in geld, het incasseringsvermogen van de organisatie vergroten en verantwoord nancieel handelen.

Door vanaf het begin de relevante partijen te betrekken kunnen we de besluitvorming in een keer goed doen. Dat gaat ons allemaal een hoop bestuurlijke drukte schelen.
Hoofddirecteur Beleid Wim Bargerbos

we staan niet alleen

Samenwerking biedt de mogelijkheid om gezamenlijk capaciteiten te behouden, levert schaalvoordelen op en kan de reactiesnelheid verhogen. Daarom maken we afgewogen keuzes voor internationale militaire samenwerking, civiel-militaire samenwerking, samenwerking met andere departementen, met het bedrijfsleven en kennisinstellingen en de onderlinge samenwerking tussen operationele commandos.

De zes themas zijn:

Klaar voor dreigingen en risicos
Het eerste thema is vernieuwing van het operationele domein. We willen klaar zijn voor dreigingen en risicos. Onderdelen van de vernieuwing zijn meer informatie gestuurd optreden, het defensief en oensief optreden in het cyberdomein, integratie van onbemande systemen, verdere ontwikkeling van de 3Dbenadering, het reduceren van het beslag op ruimte en milieu en het beter gebruik maken van simulatie in de gereedstelling.

Het vijfde thema is meer draagvlak voor Defensie; in de eigen organisatie, bij andere departementen, bij het bedrijfsleven, in de samenleving en in de politiek. Met het creren van draagvlak bedoelen we dat we intern en extern begrip en ondersteuning zoeken voor ons beleid. We vertellen niet alleen wat we doen, maar leggen vooral ook uit waarom we het doen en wat dat oplevert.

defensie is mensenwerK

doelgericht en doelmatig

Graag zet ik me in voor een blijvende solide financile basis voor Defensie. Essentieel daarvoor is een beheerste begrotingsuitvoering. En inzicht in kosten, niet alleen bij aanschaf, maar gedurende de hele levensduur. Zo borgen we de balans tussen middelen en doelen. Daar gaan we de komende tijd met vele betrokkenen verder aan werken.
Hoofddirecteur Financin en Control Petra Lugtenburg

Bundeling van Krachten

Samenwerking op het gebied van capaciteitsontwikkeling is het tweede thema. We versterken de bundeling van krachten door samenwerking met gelijkgestemde partners te intensiveren.

Mensen zijn ons belangrijkste kapitaal. Personeel is dan ook het derde thema. We hebben voldoende, geschikt en gemotiveerd personeel nodig om onze taken te kunnen uitvoeren. Daarom blijft personele vulling een belangrijk aandachtspunt. Dit geldt ook voor vergroting van het aanpassingsvermogen van de organisatie en het personeelsbestand en voor intensivering van de samenwerking op personeels- en opleidingsgebied. Daarnaast gaat het om goed werkgever-

Eenvoud in besturing en bedrijfsvoering is het zesde thema. Hiermee ondersteunen we het operationele proces. Het gaat hierbij om een slagvaardige organisatie, eenvoudige en integrale ondersteuning en een solide IV-infrastructuur. Zo zorgen we ervoor dat resultaten zo eectief en ecint mogelijk worden behaald. De werkwijze wordt verder verbeterd door processen te vereenvoudigen en door, in plaats van regels, met beperkte en solide kaders te werken. In ons gedrag is rolvastheid een belangrijke succesfactor.

bestuursstaf
2 bestuurskrant nr 1 5 november 2013

Nieuwe Bestuursstaf van start

Den Haag Op 1 november is de nieuwe Bestuursstaf van
organIsatIe-eenheden

Thematisch samenwerken wordt de norm

Den Haag De omvang van de Bestuursstaf neemt sterk
af. Dat geldt echter niet voor de hoeveelheid werk die moet worden verzet. Om de uitvoering van taken nog beter te stroomlijnen is het allereerst van belang dat de taakverdeling helder is en dat dubbel werk wordt vermeden. Daarvoor is een doorlopende samenwerking binnen de Bestuursstaf en met de uitvoerende en ondersteunende defensieonderdelen nodig. Thematisch samenwerken helpt daarbij.
voldoende mandaat. Dat voorkomt dat discussies op een hoger niveau worden overgedaan. De richtinggevende themas worden vastgesteld na behandeling in de Bestuursraad en na consultatie van het Departementaal Beraad.

start gegaan. Nieuw in de Bestuursstaf zijn de hoofddirecties Beleid en Bedrijfsvoering. Samen met de Defensiestaf en de Hoofddirectie Financin en Control geven zij inhoud aan de BACK-structuur: Beleid dat op een plaats wordt gemaakt, een centrale Allocatie van middelen, minder maar scherpere Control en eenduidige Kaders voor de bedrijfsvoering.
dienst van de Bestuursstaf en niet langer van directies. Samen met de invoering van generieke functiebeschrijvingen vergroot dat de exibiliteit.

Uitvoerende werkzaamheden zijn overgebracht naar andere defensieonderdelen. De MIVD, de MLA, de IGK en het MHK worden bijzondere organisatie-eenheden. Ze maken geen onderdeel meer uit van de Bestuursstaf, maar worden wel door de Bestuursstaf ondersteund.

overgang

Ook gaat er op een andere, thematische manier samengewerkt worden, zowel binnen de Bestuursstaf als met de andere defensieonderdelen. Medewerkers zijn in

De Auditfunctie Defensie gaat over naar het ministerie van Financin. De Bestuursstaf bestaat dan uit 662 vten.

Secretaris-Generaal / Plaatsvervangend Secretaris-Generaal

Directie Bedrijfsondersteuning Bestuursstaf

Bureau Secretaris-Generaal

In het nieuwe besturingsmodel staat thematisch samenwerken centraal. Doel is te komen tot een integraal product, onder verantwoordelijkheid van n trekker die aanspreekbaar is op kwaliteit en tijdigheid. Vanaf het begin worden door de trekker alle relevante partijen betrokken. Deelnemers aan een thematische groep hebben

BestuurlIjke drukte vermInderen

Directie Financin & Control Bestuursstaf

Hoofddirectie Beleid

Defensiestaf

Hoofddirectie Financin & Control

Hoofddirectie Bedrijfsvoering

Hoofddirectie Personeel

Directie Juridische Zaken

Directie Communicatie

BBD en AOD 2013 op vernieuwd intranet

Thematisch samenwerken zorgt voor commitment vooraf, regie tijdens en een check na het uitwerken van een thema. Dit alles zorgt voor kortere afstemmingstrajecten, brengt focus aan in de besluitvormingsfase en vermindert daarmee de bestuurlijke drukte in de Bestuursstaf. De belangrijkste uitgangspunten van het thematisch samenwerken staan op een kaart die op intranet is te vinden. In 2014 worden verschillende activiteiten georganiseerd om het thematisch samenwerken te ondersteunen.
Plv. Secretaris-Generaal Frits Herman de Groot (Hoofd Bestuursstaf): Niet meer denken in directies, maar mensen inzetten bij themas en onderwerpen waarbij ook hun specifieke deskundigheid noodzakelijk is. Dat wordt de norm bij de Bestuursstaf.

Taken, verantwoordelijkheden en samenwerking vastgelegd

Besturen, uitvoeren, en ondersteunen zijn in de nieuwe organisatie van het ministerie van Defensie onlosmakelijk met elkaar verbonden. De organisatorische voorwaarden voor de onderlinge samenwerking zijn in Besturen Bij Defensie (BBD) 2013 vastgelegd.
Voor de nieuwe organisatie zijn ook de taken en verantwoordelijkheden (met ingang van 1 november 2013) op hoofdlijnen vastgelegd in het Algemeen Organisatiebesluit Defensie (AOD) 2013. van de Bestuursstaf. Hier zijn ook de regieagenda met een toelichting op de zes thema's en de nota en kaart over thematisch samenwerken te downloaden. Het intranet wordt in de komende maanden nog verder aangepast en opgeschoond.
Onderlinge samenwerking

Elkaar vinden
Een nieuwe inrichting van de Bestuursstaf vraagt ook om een nieuwe inrichting van de medezeggenschap.
De Medezeggenschapscommissie van de Bestuursstaf (DMC) vindt het belangrijk dat de stem van het personeel wordt gehoord en is al in gesprek met de PSG over de vormgeving van de nieuwe DMC. Uitgangspunt daarbij is dat de Bestuursstaf uit een formatie bestaat en de DMC dus opkomt voor de belangen van alle medewerkers van de Bestuursstaf. De documenten die tijdens de aftrap van de nieuwe Bestuursstaf aan de DMC zijn overhandigd, hebben met name invloed op de manier waarop wij binnen de Bestuursstaf met elkaar samenwerken. Het succes van deze nieuwe manier van werken is afhankelijk van ons allemaal. Ik roep u dan ook op de documenten kritisch te lezen en in gesprek te gaan met uw collega's en leidinggevenden over hoe we dit gezamenlijk werkbaar gaan maken. Juist in een organisatie die signicant kleiner is geworden, moeten we het hebben van samenwerken. En dan is het goed dat wij en onze leidinggevenden elkaar en de medezeggenschap weten te vinden.

Samen werken
Defensie is volop in beweging. Overal in de organisatie vinden veranderingen plaats. Nieuwe eenheden worden opgericht, andere verdwijnen, of veranderen van locatie of samenstelling.
Op 1 november is ook de reorganisatie bij de Bestuursstaf voltooid. Dat betekent dat we helaas van mensen afscheid hebben moeten nemen. Ook zijn er nieuwe collegas bijgekomen, die ik hierbij graag welkom heet! Ik ben blij dat de Bestuursstaf er nu is in deze nieuwe vorm. Aan de adviezen waarvan jullie me voorzien hecht ik zeer veel waarde. We gaan samen ongetwijfeld een drukke tijd tegemoet. Te beginnen met de debatten in de komende weken. Ik zie uit naar onze samenwerking.

Intranet vernIeuwd

BBD 2013 en AOD 2013 zijn terug te vinden op het vernieuwde intranet

Nieuwe beradenstructuur
Met het van start gaan van de nieuwe Bestuursstaf wordt er ook een nieuwe beradenstructuur ingevoerd. De beraden zijn gericht op ondersteuning van de besluitvorming.
Stafoverleg wekelijks o.l.v. de minister en met SG, HDB, CDS, HDFC en DCo

Het comit-BPB heet voortaan Bestuursraad. Dit drukt de veranderingen uit en sluit aan bij benamingen elders binnen de Rijksoverheid. De Bestuursraad is het hoogste ambtelijke overlegorgaan. Daarnaast bestaan het Departementaal beraad, het Politiek beraad en het Stafoverleg. Voor de lijnverantwoordelijken is er ruimte om zelf overleg te organiseren. Dit overleg maakt geen deel uit van de beradenstructuur van Defensie.

Politiek beraad Minister, SG, HDB, CDS, HDFC , HDBV, HDP, DJZ, DCo, PSG, CZSK, CLAS, CLSK, KMar, DMO, CDC

Bestuursraad wekelijks o.l.v. de SG met HDB, CDS, HDFC zo nodig aangevuld met ...

Departementaal beraad 2-wekelijks o.l.v. de SG met HDB, CDS, HDFC , HDBV, HDP, DJZ, DCo, PSG, CZSK, CLAS, CLSK, KMar, DMO, CDC

Minister van Defensie | Majoor Nicole de Wolf | wnd. Voorzitter DMC Jeanine Hennis-Plasschaert