You are on page 1of 21

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

SELECCINDETEXTOSDEC.I.CAESAR,LAGUERRADELASGALIAS *Parafacilitarlatraduccin,podisestudiarlostextosdeCsaren PerseusoconelasistentedelecturadetextoslatinosNodictionaries: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.000 2&default.scheme=book%3Achapter%3Asection&default.type=chapter http://nodictionaries.com/caesar/debellogallico1/1 1Evaluacin


*Losalumnostraducirnlostextosqueestnanotados

LIBROI(Campaacontraloshelvecios;campaacontraAriovisto,germano) I,1.Galliaestomnisdivisainpartestres,quarumunamincoluntBelgae,aliam Aquitani,tertiamquiipsorumlinguaCeltae,nostraGalliappellantur.[2]Hi omneslingua,institutis,legibusintersedifferunt.GallosabAquitanis Garumnaflumen,aBelgisMatronaetSequanadividit.[3]Horumomnium fortissimisuntBelgae,proptereaquodacultuatquehumanitateprovinciae longissimeabsunt,minimequeadeosmercatoressaepecommeantatqueea quaeadeffeminandosanimospertinentimportant,[4]proximiquesunt Germanis,quitransRhenumincolunt,quibuscumcontinenterbellumgerunt. QuadecausaHelvetiiquoquereliquosGallosvirtutepraecedunt,quodfere cotidianisproeliiscumGermaniscontendunt,cumautsuisfinibuseos prohibentautipsiineorumfinibusbellumgerunt.[5][Eorumuna,pars,quam Gallosobtineredictumest,initiumcapitaflumineRhodano,continetur Garumnaflumine,Oceano,finibusBelgarum,attingitetiamabSequaniset HelvetiisflumenRhenum,vergitadseptentriones.[6]Belgaeabextremis Galliaefinibusoriuntur,pertinentadinferiorempartemfluminisRheni, spectantinseptentrionemetorientemsolem.[7]AquitaniaaGarumnaflumine adPyrenaeosmonteseteampartemOceaniquaeestadHispaniampertinet; spectatinteroccasumsolisetseptentriones.]

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

Texto1:Orgetrixpromueveunaconspiracindelanoblezahelvecia,actual Suiza. I,2,1.ApudHelvetioslongenobilissimusfuitetditissimusOrgetorix.Is M.Messala,[etP.]M.Pisoneconsulibusregnicupiditateinductus coniurationemnobilitatisfecitetcivitati1persuasit2utdefinibussuiscum omnibuscopiisexirent:


1 2

Entindase como conjunto de ciudadanos Verbo transitivo

I,3,1.HisrebusadductietauctoritateOrgetorigispermoticonstitueruntea quaeadproficiscendumpertinerentcomparare,iumentorumetcarrorumquam maximumnumerumcoemere,sementesquammaximasfacere,utinitinere copiafrumentisuppeteret,cumproximiscivitatibuspacemetamicitiam confirmare. Texto2:Loshelvecios,preparadosyaparasalirdesusterritorios,queman todolodems. I,5,23.Ubiiamseadeamremparatosessearbitratisunt,oppidasuaomnia, numeroadduodecim,vicosadquadRhingentos,reliquaprivataaedificia incendunt;[3]frumentumomne,praeterquod1secumportaturierant2, comburunt,utdomumreditionisspesublataparatioresadomniapericula subeunda3essent;triummensummolitacibariasibiquemque4domo5efferre iubent.
1 2

Praeter quod: con excepcin del que 3 per. Pl. perifrstica activa: iban a llevar 3 Ad omnia pericula subeunda: para sobrellevar todos los peligros 4 De quisque, quaeque, quidque 5 Abl. de separacin : de su pas

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

Texto3:Loshelveciosslodisponendedossalidasdesusterritorios. I,6,12.Erantomninoitineraduo,quibus1itineribusdomo2exirepossent: unumperSequanos,angustumetdifficile,intermontemIurametflumen Rhodanum,vixqua3singulicarriducerentur,monsautemaltissimus impendebat,utfacileperpauciprohiberepossent;[2]alterumperprovinciam nostram,multo4faciliusatqueexpeditius,proptereaquod5interfines HelvetiorumetAllobrogum,quinuperpacatierant,Rhodanusfluitisquenon nullis6locisvadotransitur.


1 2

quibus itineribus: repeticin del antecedente itinera, haba dos caminos, por los cuales Abl. de separacin: de sus pas 3 Adverbio relativo: por donde 4 Adverbio modificador de los adjetivos comparativos 5 propterea quod: porque 6 non nullis locis: en algunos lugares

Texto4:CuandoCsarseenteradelasintencionesdeloshelvecios,se apresurahacialaGaliaulterior I,7,1.Caesaricumidnuntiatumesset,eosperprovinciamnostramiterfacere1 conari2,maturataburbeproficiscietquammaximispotestitineribus3in GalliamulterioremcontenditetadGenavampervenit.


1 2

Iter facere: pasar, marchar. Aposicin de id. 3 Quam maximis potest itineribus: a marcahs forzadas

Texto5:LoshelveciosintentanconvenceraCsardequesupropsitode atravesarlaprovincianoesperjudicialparaella. I,7,3.Ubi1deeiusadventuHelvetiicertioresfactisunt,legatosadeummittunt nobilissimoscivitatis,cuiuslegationisNammeiusetVerucloetiusprincipem locumobtinebant,qui2dicerentsibiesseinanimosineullomaleficioiterper provinciamfacere,proptereaquod3aliuditerhaberentnullum:


1 2

Valor temporal. Adjetiva con subjuntivo, valor final. 3 Propterea quod: porque, con subjuntivo al depender de un infinitivo (traducir en indicativo).

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

Texto6:CsarrealizaconstruccionesdedefensaenelmonteJura,juntoala desembocaduradelRdanoenellagoLemnparafrenarelpasodelos helvecios. I,8,1.Intereaealegionequamsecum1habebatmilitibusque,quiexprovincia convenerant,alacuLemanno,quiinflumenRhodanuminfluit,admontem Iuram,quifinesSequanorumabHelvetiisdividit,miliapassuumXVIIIImurum inaltitudinempedumsedecimfossamqueperducit.


1

Se refiere a Csar

Texto 7: A los helvecios, que no han podido pasar por la provincia, slo les queda un camino a travs del territorio de los secuanos. Para ello, intentan que el heduo Dumnrige interceda por ellos ante los secuanos. I,9,12.RelinquebaturunaperSequanosvia,qua1Sequanisinvitis2propter angustiasirenonpoterant.[2]Hiscumsuaspontepersuaderenonpossent, legatosadDumnorigemHaeduummittunt,uteodeprecatore2aSequanis impetrarent.
1 2

Adverbio relativo Ab. Ab., tipo Cicerone consule

Texto 8: Dumnrige consigue lo que le piden y secuanos y helvecios se intercambian rehenes. I,9,4.ItaqueremsuscipitetaSequanisimpetratutperfinessuosHelvetiosire patiantur,obsidesque1uti2intersesedentperficit:Sequani,neitinereHelvetios prohibeant,Helvetii,utsinemaleficioetiniuriatranseant3.
1 2

Entindase obsides detrs de uti. Uti = ut. Hay varios en el texto, no siempre con el mismo valor 3 Yuxtapuestas en las que se sobreentiende el verbo y cuyos sujetos son Sequani y Helvetii.

I,10,1.CaesarirenuntiaturHelvetiisesseinanimoperagrumSequanorumet HaeduorumiterinSantonumfinesfacere,quinonlongeaTolosatiumfinibus absunt,quaecivitasestinprovincia.

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

I,11,12.HelvetiiiamperangustiasetfinesSequanorumsuascopias traduxerantetinHaeduorumfinesperveneranteorumqueagrospopulabantur. [2]Haedui,cumsesuaqueabiisdefenderenonpossent,legatosadCaesarem mittuntrogatumauxilium: Texto9:Despusdeasolarelpasdelosheduos,loshelveciosatraviesanel roArar,hoyelSaona. I,12,1.FlumenestArar,quodperfinesHaeduorumetSequanorumin Rhodanuminfluit,incredibililenitate,itaut1oculisinutrampartem2fluat iudicarinonpossit.IdHelvetiiratibusaclintribusiunctis3transibant.


1 2

Ita ut possit (Subjuntivo). In utram partem: hacia cul de las dos partes 3 Ratibus ac lintribus iunctis: Instrumental.

Texto10:Csarsepreparaparatrabarcombateconloshelvecios. I,24,12.Postquamidanimumadvertit1,copiassuasCaesarinproximum collemsubduxitequitatumque,qui2sustinerethostiumimpetum,misit.[2]Ipse interimincollemediotriplicemacieminstruxitlegionumquattuor veteranarum;


1 2

Animum advertit = animadvertit Adjetiva con subjuntivo, valor final

Texto11:Loshelvecios,vencidos,pidenlapazaCsarconsplicas. I,27,12.Helvetiiomniumreruminopiaadducti1legatosdededitioneadeum2 miserunt.[2]Qui3cumeuminitinereconvenissentsequeadpedesproiecissent suppliciterquelocutiflentes4pacempetissent,atqueeosineolocoquo5tum essentsuumadventumexpectareiussisset,paruerunt.


1 2

Omnium rerum inopia adducti: llevados por la falta de todo Ad eum: ante l 3 Falso relativo. 4 Locuti flentes: dos participios que concuerdan con el sujeto y que tienen funciones diferentes 5 Quo tum essent: en el que en ese momento se encontraran

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

I,38,1.Cumtriduiviamprocessisset,nuntiatumesteiAriovistumcumsuis omnibuscopiisadoccupandumVesontionem,quodestoppidummaximum Sequanorum,contendere[triduiqueviamasuisfinibusprocessisse]. I,43,12.Planitieseratmagnaetineatumulusterrenussatisgrandis.Hiclocus aequumferespatiumacastrisAriovistietCaesarisaberat.Eo,uteratdictum, adconloquiumvenerunt.[2]LegionemCaesar,quamequisdevexerat,passibus CCabeotumuloconstituit.ItemequitesAriovistipariintervalloconstiterunt. I,46,12.Dumhaecinconloquiogeruntur,Caesarinuntiatumestequites Ariovistipropiustumulumaccedereetadnostrosadequitare,lapidestelaquein nostroscoicere.[2]Caesarloquendifinemfecitsequeadsuosrecepitsuisque imperavitnequodomninoteluminhostesreicerent. I,54,1.HocproeliotransRhenumnuntiato,Suebi,quiadripasRhenivenerant, domumreverticoeperunt;quosubiquiproximiRhenumincoluntperterritos senserunt,insecutimagnumexiisnumerumocciderunt. LIBROII(Campaacontralosbelgas) Texto12:Csar,unavezestablecidoscontactosconlosremosseenteradeque losotrospueblosbelgasseestnpreparandocontral,demaneraquese apresuraacruzarelroxona,actualAisne,enlafronteraconlosremos,ya apostarsealotrolado,despusdecolocarunaguarnicinenelpuente. II,5,6.Ineoflumineponserat.Ibipraesidiumponitetinalterapartefluminis Q.TituriumSabinumlegatumcumsexcohortibusrelinquit;castrain altitudinempedumXIIvallofossaqueduodevigintipedummuniriiubet. 6

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

II,6,2.GallorumeadematqueBelgarumoppugnatioesthaec:ubicircumiecta multitudinehominumtotismoenibusundiqueinmurumlapidesiacicoepti suntmurusquedefensoribusnudatusest,testudinefactaportassuccedunt murumquesubruunt. Texto13:Enladurabatalla,lossoldadosromanosmatanamuchosenemigos ensuintentodeatravesarelro,algunosdeellospasandoporencimadelos cadveresdesuscompaeros. II,10,23.Acriterineolocopugnatumest.[2]Hostesimpeditosnostriin flumineadgressimagnumeorumnumerumocciderunt;[3]pereorumcorpora reliquosaudacissimetransireconantes1multitudinetelorumreppulerunt primosque,quitransierant,equitatucircumventos2interfecerunt.
1 2

Per eorum corpora audacissime transire conantes: participio concordando con reliquos. Participio de perfecto de circumvenio.

Texto14:Csarseapresurahacialosterritoiosdelossuesiones,vecinos sureosdelosremos. II,12,1.Postridieeiusdiei1Caesar,priusquamsehostesexterroreacfuga reciperent,infinesSuessionum,quiproximiRemiserant,exercitumduxitet magnoitinere[confecto]adoppidumNoviodunumcontendit.


1

Postridie eius diei: al da siguiente.

Texto15:Csaraceptalarendicindelossuesionesmediantelaentregade rehenes. II,13,1.Caesar,obsidibus1acceptisprimiscivitatisatqueipsiusGalbae2regis duobusfiliisarmisqueomnibusexoppidotraditis,indeditionemSuessiones accipitexercitumqueinBellovacos3ducit.


1 2

Predicativo de primis civitatis, en ablativo por concordancia con primis. Galba, jefe de los suesiones. 3 Los belovacos, otro pueblo belga.

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

II,26,12.Caesar,cumVII.legionem,quaeiuxtaconstiterat,itemurgeriab hostevidisset,tribunosmilitummonuitutpaulatimseselegionesconiungerent etconversasignainhostesinferrent.[2]Quofactocumaliisaliisubsidium ferrentnequetimerentneaversiabhostecircumvenirentur,audaciusresistere acfortiuspugnarecoeperunt. II,29,12.Atuatuci,dequibussupradiximus,cumomnibuscopiisauxilio Nerviisvenirent,hacpugnanuntiataexitineredomumreverterunt;[2]cunctis oppidiscastellisquedesertissuaomniainunumoppidumegregienatura munitumcontulerunt. II,3435,1.EodemtemporeaP.Crasso,quemcumlegioneunamiseratad Venetos,Venellos,Osismos,Coriosolitas,Esuvios,Aulercos,Redones,quae suntmaritimaecivitatesOceanumqueattingunt,certiorfactusestomneseas civitatesindicionempotestatemquepopuliRomaniesseredactas. 35.HisrebusgestisomniGalliapacata, 8

COLEGIO ALJARAFE 2Evaluacin

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

LIBROIII(RebelinenlosAlpes;campaacontralosvnetos;rebelinen Aquitania) III,1,1.CuminItaliamproficiscereturCaesar,Ser.GalbamcumlegioneXII.et parteequitatusinNantuates,VeragrosSedunosquemisit,quiafinibus AllobrogumetlacuLemannoetflumineRhodanoadsummasAlpespertinent. III,7,1.HisrebusgestiscumomnibusdecausisCaesarpacatamGalliam existimaret,[superatisBelgis,expulsisGermanis,victisinAlpibusSedunis,] atqueitainitahiemeinIllyricumprofectusesset,quodeasquoquenationes adireetregionescognoscerevolebat,subitumbelluminGalliacoortumest. Texto1:Estallaunanuevarebelinentrelosvnetos,pueblomartimode Armrica,enlaactualBretaa,quedetentaelmayorpoderentresusvecinos porsunmerodenavesydepuertosysuprcticadelanavegacin. III,8,1.Huiusestcivitatislonge1amplissimaauctoritasomnisoraemaritimae regionumearum2,quodet3naveshabentVenetiplurimas,quibusinBritanniam navigareconsuerunt,etscientiaatqueusurerumnauticarumceteros anteceduntetinmagnoimpetumarisatqueaperto4paucisportibusinteriectis, quos5tenentipsi,omnesfere6quieomariuti7consuerunthabentvectigales8.
1 2

Modificador de amplissima. omnis orae maritimae regionum earum: partitivo de amplissima. 3 Et etet: coordinadas introducidas por quod. 4 In magno impetu maris atque aperto: en un mar borrascoso y abierto. 5 Adjetiva, con portibus como antecedente. 6 Modificador de omnes. 7 Infinitivo de utor, que rige ablativo. 8 Predicativo que se refiere a omnes.

III,9,12.QuibusderebusCaesaraCrassocertiorfactus,quodipseaberat longius,navesinterimlongasaedificariinflumineLigeri,quodinfluitin Oceanum,remigesexprovinciainstitui,nautasgubernatoresquecomparari iubet.[2]Hisrebusceleriteradministratisipse,cumprimumperannitempus potuit,adexercitumcontendit. 9

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

Texto2:Losvnetos,enteradosdelasmaniobrasdeCsaryconfiadosensu supremacaenelartedelaguerraenmarabierto,sepreparantambinellosy sebuscanaliados. III,9,810.Hisinitisconsiliisoppidamuniunt,[9]frumentaexagrisinoppida comportant,navesinVenetiam,ubiCaesaremprimumbellumgesturum1[10] constabat,quamplurimaspossunt2cogunt.SociossibiadidbellumOsismos, Lexovios,Namnetes,Ambiliatos,MoRhinos,Diablintes,Menapiosadsciscunt; auxilia3exBritannia,quaecontraeasregionespositaest,arcessunt


1 2

Se sobreentiende esse. Naves quam plurimas possunt: el mayor nmero de naves posible. 3 Tropas auxiliares.

III,11,12.ItaqueT.LabienumlegatuminTreveros,quiproximifluminiRheno sunt,cumequitatumittit.[2]Huicmandat,RemosreliquosqueBelgasadeat atqueinofficiocontineatGermanosque,quiauxilioaBelgisarcessitidicebantur, sipervimnavibusflumentransireconentur,prohibeat. Texto3:DespusdedarinstruccionesaT.Labienoparaqueacteconlos belgasygermanos,hacelomismoconP.Craso,puesintentaevitarquelos pueblosgalosseunanenunagranofensiva. III,11,3.P.CrassumcumcohortibuslegionariisXIIetmagnonumeroequitatus inAquitaniamproficisciiubet,neexhisnationibusauxiliainGalliammittantur actantaenationesconiungantur. Texto4:Porotrolado,ordenaaD.Brutoponersealfrentedelaflotay marcharcontralosvnetos. III,11,5.D.BrutumadulescentemclassiGallicisquenavibus,quasexPictonibus etSantonisreliquisquepacatisregionibusconvenireiusserat,praeficitet,cum primumpossit1,inVenetosproficisciiubet.Ipseeo2pedestribuscopiis contendit.
1 2

Cum primum possit: tan pronto como pueda. Adverbio de lugar.

10

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

Texto5:Mientrastanto,Q.TiturioSabinollegaalosterritoriosdelosunelos, enlaactualNormanda,dondeViridvixestreuniendounejrcitocontra Roma. III,17,12.DumhaecinVenetisgeruntur,Q.TituriusSabinuscumiiscopiis quasaCaesareacceperatinfinesVenellorumpervenit.[6]Hispraeerat Viridovixacsummamimperiitenebatearumomniumcivitatumquae defecerant,exquibusexercitum[magnasquecopias]coegerat; Texto6:Porotrolado,PublioCraso,despusdereunirtropasyalimento,se dirigehaciaelterritoriodelossotiates,enAquitania. III,20,2.Itaquerefrumentariaprovisa,auxiliisequitatuquecomparato,multis praetereavirisfortibusTolosaetCarcasoneetNarbone,quaesuntcivitates Galliaeprovinciaefinitimae,exhisregionibusnominatimevocatis,inSotiatium finesexercitumintroduxit. III;21,1.Pugnatumestdiuatqueacriter,cumSotiatessuperioribusvictoriis fretiinsuavirtutetotiusAquitaniaesalutempositamputarent,nostriautem quidsineimperatoreetsinereliquislegionibusadulescentuloduceefficere possentperspicicuperent;tandemconfectivulneribushostestergaverterunt. Texto7:Craso,despusdelarendicin,sedirigehacialosterritoriosdelos vocatesydelostarusatios,tambinaquitanos.All,asustados,sepreparanlos brbaros. III,23,12.Armisobsidibusqueacceptis,CrassusinfinesVocatiumet Tarusatiumprofectusest.[2]Tumverobarbaricommoti,quodoppidumet naturalociet1manumunitum2paucisdiebusquibuseo3ventumerat expugnatum4cognoverant,legatosquoqueversus5dimittere,coniurare,obsides intersedare,copiaspararecoeperunt.
1 2

Et et: ya ya Participio con valor concesivo. 3 Adverbio de lugar. 4 Se sobreentiende esse. El ncleo de su sujeto, oppidum. 5 Quoque versus: a todas partes

11

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

III,24.Primaluceproductisomnibuscopiisdupliciacieinstituta,auxiliisin mediamaciemconiectis,quidhostesconsiliicaperentexpectabat.[2]Illi,etsi proptermultitudinemetveterembelligloriampaucitatemquenostrorumse tutodimicaturosexistimabant,tamentutiusessearbitrabanturobsessisviis commeatuinterclusosinevulnerevictoriapotiri,[3]etsipropterinopiamrei frumentariaeRomanisereciperecoepissent,impeditosinagmineetsubsarcinis infirmioresanimoadoriricogitabant.[4]Hocconsilioprobatoabducibus, productisRomanorumcopiis,sesecastristenebant.[5]Hacreperspecta Crassus,cumsuacunctationeatqueopinionetimorishostesnostrosmilites alacrioresadpugnandumeffecissentatqueomniumvocesaudirenturexpectari diutiusnonoporterequinadcastrairetur,cohortatussuosomnibuscupientibus adhostiumcastracontendit. Texto8:Crasodainstruccionesalosprefectosconlaintencindeacercarsea lasfortificacionesdelosenemigos. III,26,12.Crassusequitumpraefectoscohortatus,utmagnispraemiis pollicitationibusquesuosexcitarent,quid1fierivelletostendit.[2]Illi,uterat imperatum,eductisiiscohortibusceleriteradeasquasdiximusmunitiones2 pervenerunt
1 2

Pronombre interrogativo. = ad eas munitiones quas diximus

Texto9:Alrebasarlasfortificaciones,lossoldadosdeCsarrenuevansus nimos,mientrasquelosenemigosbuscanuncaminoparasusalvacin. III,26,45.Tumveroclamoreabeaparteauditonostriredintegratisviribus, quod1plerumqueinspevictoriaeaccidereconsuevit,acriusimpugnare coeperunt.[5]Hostesundiquecircumventidesperatisomnibusrebusseper munitionesdeicereetfugasalutempeterecontenderunt.


1

cosa que

12

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

Texto10:Enelnorte,trasuntemporal,Csardecideretirarsuejrcitoen campamentosdeinviernoentrelosaulercosylexovios,enlaactual Noemanda. III,29,3.Itaquevastatisomnibuseorumagris,vicisaedificiisqueincensis, CaesarexercitumreduxitetinAulercisLexoviisque,reliquisitemcivitatibus quaeproximebellumfecerant,inhibernisconlocavit. LIBROV(CampaadeBritania) Texto11:CsaremprendesucampaadeBritania,trasdejaraLabienoal cuidadodetodoslosasuntosdelaGalia V,8,12.Hisrebusgestis,Labienoincontinentecumtribuslegionibuset equitummilibusduobusrelictoutportustuereturetremfrumentariam provideretquaeque1inGalliagererenturcognosceretconsiliumqueprotempore etprore2caperet,[2]ipsecumquinquelegionibusetparinumeroequitum, quem3incontinentireliquerat,adsolisoccasumnavessolvitetleniAfrico4 provectusmediacirciternocteventointermissocursumnontenuit5,etlongius delatusaestuortalucesubsinistraBritanniamrelictam6conspexit.
1 2

Quae: pronombre interrogativo, neutro. Pro tempore et pro re: segn el momento o la situacin 3 Su antecedente se sobreentiende como el segundo trmino de la comparacin con pari: con igual nmero de jinetes del que 4 por un suave brego, viento del suroeste, que viene de frica segn los romanos. 5 no mantuvo el rumbo 6 Sub sinistra relictam, participio predicativo dependiendo de un verbo de percepcin.

V,10,12.Postridieeiusdieimanetripertitomilitesequitesqueinexpeditionem misit,uteosquifugerantpersequerentur.[2]Hisaliquantumitinerisprogressis, cumiamextremiessentinprospectu,equitesaQuintoAtrioadCaesarem venerunt,quinuntiarentsuperiorenoctemaximacoortatempestateprope omnesnavesadflictasatqueinlitoreeiectasesse,

13

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

Texto12:Losenemigosaprovechanunmomentodedescuidodelosromanos puesestnfortificandoelcampamento. V,15,3.Atilli,intermissospatio1,imprudentibusnostrisatqueoccupatisin munitionecastrorum,subitoseexsilviseiecerunt,impetuqueineosfactoqui erantinstatione2procastriscollocati,[4]acriterpugnaverunt,


1 2

Se sobreentiende temporis. In statione: de guardia

Texto13:Despusdemauchosproblemas,pueslaformadecombatedelos britanosesbastantenuevaparalosromanos,CsardecideirhaciaelTmesis, enlosterritoriosdeCasivelauno V,18,12.CaesarcognitoconsilioeorumadflumenTamesiminfines Cassivellauniexercitumduxit;quod1flumenunoomnino2locopedibus,atque hocaegre3,transiripotest.[2]Eo4cumvenisset,animumadvertit5adalteram fluminisripammagnasessecopiashostiuminstructas6;


1 2

Falso relativo. Modificador de uno. 3 y esto con facultad. 4 Adverbio de lugar. 5 Animum advertit = animadvertit. 6 Para entenderlo mejor > magnas copias hostium instructas esse.

Texto14:Alatravesarelro,lossoldadosromanosseabalanzanconmucho mpetusobrelosenemigosapostadosenlaotraorillaycausanuna desbandada. V,18,5.Sedeaceleritateatqueeoimpetumilitesierunt,cum1capitesoloex aquaexstarent,uthostesimpetumlegionumatqueequitumsustinerenon possentripasquedimitterent2acsefugaemandarent.


1 2

Valor ms bien concesivo. Dimitto: abandonar

14

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

V,20,13.InterimTRhinobantes,propefirmissimaearumregionumcivitas,ex quaMandubraciusadulescensCaesarisfidemsecutusadeumincontinentem Galliamvenerat,cuiuspaterineacivitateregnumobtinueratinterfectusque erataCassivellauno,ipsefugamortemvitaverat,legatosadCaesaremmittunt pollicenturqueseseeidediturosatqueimperatafacturos;[2]petuntut MandubraciumabiniuriaCassivellaunidefendatatqueincivitatemmittat,qui praesitimperiumqueobtineat. V,21,12.TRhinobantibusdefensisatqueabomnimilituminiuriaprohibitis Cenimagni,Segontiaci,Ancalites,Bibroci,CassilegationibusmississeseCaesari dedunt.[2]AbhiscognoscitnonlongeexeolocooppidumCassivellauniabesse silvispaludibusquemunitum,quosatismagnushominumpecorisquenumerus convenerit. V,22,1.Dumhaecinhislocisgeruntur,CassivellaunusadCantium,quodesse admaresuprademonstravimus,quibusregionibusquattuorregespraeerant, Cingetorix,Carvilius,Taximagulus,Segovax,nuntiosmittitatqueeisimperat uticoactisomnibuscopiiscastranavaliadeimprovisoadorianturatque oppugnent. Texto15:Csardecideregresardespusdelavictoriayparaellonecesita organizardosconvoyes. V,23,12.Obsidibusacceptisexercitumreducitadmare,navesinvenitrefectas. [2]Hisdeductis1,quodetcaptivorummagnumnumerumhabebat,etnonnullae tempestatedeperierantnaves,duobuscommeatibusexercitumreportare instituit.
1

Deduco: botar

15

COLEGIO ALJARAFE 3Evaluacin

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

LIBROVI(Diversasrevueltasgalas;2expedicinalotroladodelRhin; disgresinsobregalosygermanos) Texto1:CsarhapedidoaPompeyoqueleabastezcadesoldadosyhahecho unalevaentrelosgalos,puestemeunarevueltaanmayorDespusdela muertedeIndutiomaroenel54,enemigodeCsaryjefedelostrveros,enla actualLuxemburgo,supueblointentaconseguirayudadelosgermanos,sus vecinos. VI,2,12.InterfectoIndutiomaro,utdocuimus,adeiuspropinquos1aTreveris imperiumdefertur.IllifinitimosGermanossollicitareetpecuniampollicerinon desistunt.Cumabproximisimpetrarenonpossent,[2]ulteriorestemptant.
1

parientes

VI,3,12.Itaquenondumhiemeconfectaproximisquattuorcoactislegionibus deimprovisoinfinesNerviorumcontenditet,[2]priusquamilliautconvenire autprofugerepossent,magnopecorisatquehominumnumerocaptoatqueea praedamilitibusconcessavastatisqueagrisindeditionemvenireatqueobsides sibidarecoegit. Texto2:Efectivamente,debesofocaralosnervios,pueblobelga;mstarde lossenones,vecinosdelosparisios,yloscarnutes,vecinosaloestedestos, pidenqueselesperdoneensuintentoderevuelta.Sinembargo,su preocupacinestenelldereburnAmbirix,yaqueseestmovilizando juntoconlosmenapiosytrveros,losprimerosalnorte,enterritriobelga,y lossegundosalsurdeloseburones,tambinbelgas,ademsdesolicitar ayudaalosgermanos.Paraello,primerosometealosmenapios,mientrasque Labienoharlomismoconlostrveros.Enestemomentodecideatravesarel Rhin. VI,9,12.Caesar,postquamexMenapiisinTreverosvenit,duabusdecausis Rhenumtransireconstituit;quarumunaerat,quodauxiliacontraseTreveris miserant1,[2]altera,neadeosAmbiorixreceptumhaberet2.
1 2

Se sobreentiende que el sujeto son los germanos. Receptum haberet: encontrara refugio

16

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

VI,17,12.DeummaximeMercuriumcolunt.Huiussuntplurimasimulacra: huncomniuminventoremartiumferunt,huncviarumatqueitinerumducem, huncadquaestuspecuniaemercaturasquehaberevimmaximamarbitrantur. PosthuncApollinemetMartemetIovemetMinervam.[2]Dehiseandemfere, quamreliquaegentes,habentopinionem:Apollinemmorbosdepellere, Minervamoperumatqueartificioruminitiatradere,Iovemimperium caelestiumtenere,Martembellaregere. Texto3:Ensudisgresinsobregalosygermanos,Csarhabladesus creenciasysusdioses,y,entreellosdeDisPater(probablementeCernuno, undiosmuyrespetadoentrelosgalos),consideradoenRomacomouna divinidaddelanoche(aunquenoestdemostradaestarelacineneldios galo) VI,18,12.GalliseomnesabDitepatreprognatos1praedicantidqueab druidibusproditum1dicunt.[2]Obeamcausamspatiaomnistemporisnon numerodierumsednoctiumfiniunt;diesnatalesetmensumetannoruminitia sicobservantut2noctemdiessubsequatur.
1

Se sobreentiende esse. Sic ut + Subjuntivo.

VI,21,12.Germanimultumabhacconsuetudinedifferunt.Namneque druideshabent,quirebusdivinispraesint,nequesacrificiisstudent.[2]Deorum numeroeossolosducunt,quoscernuntetquorumaperteopibusiuvantur, SolemetVulcanumetLunam,reliquosnefamaquidemacceperunt. Texto4:Csardecidenoavanzarmsenterritoriosuevo,queseharetiradoa lapartemsalejadadesuterritorio,debidoalafaltadetrigo. VI,29,1.Caesar,postquamperVbios1exploratorescomperitSuebossesein silvasrecepisse,inopiamfrumentiveritus,quod,utsuprademonstravimus, minimeomnesGermaniagriculturaestudent2,constituitnonprogredilongius;


Pueblo germano, fiel a Csar y vecino de los trveros. Segn la disgresin de Csar sobre los germanos, stos no se preocupaban demasiado de la agricultura (VI, 22).
2 1

17

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

VI,31,5.Catuvolcus,rexdimidiaepartisEburonum,quiunacumAmbiorige consiliuminierat,aetateiamconfectus,cumlaboremautbelliautfugaeferre nonposset,omnibusprecibusdetestatusAmbiorigem,quieiusconsiliiauctor fuisset,taxo,cuiusmagnainGalliaGermaniaquecopiaest,seexanimavit. Texto5:TrasvolverdelotroladodelRhin,ElejrcitodeCsarha sorprendidoaAmbirix,perostehapodidohuir.Estadesbandadadelos eburoneshaprovocadoelsuicidiodelotrojefe,Catuvolco.Csardividesus tropasylsedirigehaciaelroEscalde,actualEscaut,parabuscara Ambirix. VI,33,3.ipsecumreliquistribusadflumenScaldem,quodinfluitinMosam, extremasqueArduennaepartesireconstituit,quo1cumpaucisequitibus profectum2Ambiorigemaudiebat.
1 2

Adverbio relativo. Se sobreentiende esse.

VI,39,12.Interimconfectafrumentationemilitesnostriclamoremexaudiunt: praecurruntequites;quantoressitinpericulocognoscunt.[2]Hicveronulla munitioestquaeperterritosrecipiat:modoconscriptiatqueususmilitaris imperitiadtribunummilitumcenturionesqueoraconvertunt; VI,41,12.Germanidesperataexpugnationecastrorum,quodnostrosiam constitisseinmunitionibusvidebant,cumeapraedaquaminsilvisdeposuerant transRhenumsesereceperunt.[2]Actantusfuitetiampostdiscessumhostium terroruteanocte,cumGaiusVolusenusmissuscumequitatuadcastra venisset,fidemnonfaceretadessecumincolumiCaesaremexercitu. VI,44,2.Quibuscumaquaatqueigniinterdixisset,duaslegionesadfines Treverorum,duasinLingonibus,sexreliquasinSenonumfinibusAgedinciin hiberniscollocavitfrumentoqueexercituiproviso,utinstituerat,inItaliamad conventusagendosprofectusest.

18

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

LIBROVII(Vecingetrix) Texto6:DespusdepacificartodalaGalia,CsarpartehaciaItaliaenel inviernodel52a.C.AllseenteradelamuertedePublioClodio,afectoasu faccin.Mientrastanto,algunospueblosgaloscomienzandenuevoa movilizarseLoscarnutestomanCnabo,actualOrleansyasesinanalos comerciantesromanos.Enelpasarverno,eljovenVercingetrigeintenta suscitarlamismarebelin. VII,4,1.Similiratione1ibiVercingetorix,Celtillifilius,Arvernus,summae potentiaeadulescens,cuiuspaterpRhincipatum2Galliaetotiusobtinueratetob eamcausam,quodregnumappetebat,abcivitateeratinterfectus,convocatis suisclientibusfacileincendit3.
1 2

con esta misma idea supremaca 3 El CD est implcito en el Ab. Ab.

VII,8,12.Hisrebuscomparatis,repressoiamLucterioetremoto,quodintrare intrapraesidiapericulosumputabat,inHelviosproficiscitur.[2]Etsimons Cevenna,quiArvernosabHelviisdiscludit,durissimotemporeannialtissima niveiterimpediebat,tamendiscussanivesexinaltitudinempedumatqueita viispatefactissummomilitumsudoreadfinesArvernorumpervenit. Texto7:Vercingtorixhaconseguidoqueseleunannumerosospueblos galosysehapuestoalmandodelosmismos.Csarhaorganizadosuejrcito trasvolverdeItaliayasegurarladefensadelaNarbonense,ysedisponea tomarlaciudadeladeNovioduno,delosbituriges,enelcentrodelaGalia, perocuandoestenestaempresa,apareceelejrcitodeVercingtorixylosde laciudadelaseenardecenconlaposibilidaddelaayudagalaCsardecide ayudarasussoldados,quehanentradoyaenlaciudadela,conlacaballeray conalgunosgermanos. VII,13,12.Caesarexcastrisequitatumeduciiubet,proeliumequestre committit:laborantibus1iamsuisGermanosequitescirciterCCCCsummittit2, quosabinitiohaberesecuminstituerat.[2]EorumimpetumGallisustinerenon potueruntatqueinfugamconiectimultisamississeadagmenreceperunt
1 2

Laboro: En este contexto, traducir por hallarse en dificultades Summitto: enviar en ayuda

19

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

VII,15,12.OmniumconsensuhacsententiaprobataunodieampliusXXurbes Biturigumincenduntur.[2]Hocidemfitinreliquiscivitatibus:inomnibus partibusincendiaconspiciuntur;quaeetsimagnocumdoloreomnesferebant, tamenhocsibisolatiproponebant,quodsepropeexploratavictoriaceleriter amissareciperaturosconfidebant. Texto8:Despusdevariasderrotas,Vercingtorixreuneunconsejoylos arengaparaquequemenlasciudadelasmsdesprotegidasyasnoden oportunidadalosromanosdequedarseconlosvveresquetantonecesitan (polticadetierraquemada).Aslohacen,conlaexcepcindeAvrico, ciudadtambindelosbituriges,fcilmentedefendibleporlanaturalezadel lugar,dondeCsaryahaestablecidosucampamentoparaasediarla.Hacia allsedirigeycomienzaavigilarlosmovimientosdelossoldadosromanos. VII,16,12.VercingetorixminoribusCaesaremitineribus1subsequituretlocum castrisdeligitpaludibussilvisquemunitumabAvaricolongemiliapassuum XVI.[2]Ibipercertosexploratoresinsinguladieitempora2quae3adAvaricum agerenturcognoscebatetquid3fierivelletimperabat.
1 2

Minoribus itineribus: en etapas cortas In singula diei tempora: en cada momento del da 3 Pronombres interrogativos.

Texto9:Vercingtorixhaconseguidomovilizaramuchosdelospueblos galos,inclusoalosheduos,losmsfielesaCsar,yhaimpedidoelasediode laciudaddeGergovia,enterritorioarverno.Csar,porsuparte,sehareunido conLabieno,queestabaluchandoconlosparisios,ysehaenfrentadocon Vercingtorix,quedecidetrasladarseaAlesia,ciudaddelosmandubios. VII,68,1.Fugatoomniequitatu1Vercingetorixcopias,utprocastris collocaverat,reduxitprotinusqueAlesiam,quodestoppidumMandubiorum, iterfacerecoepitceleriterqueimpedimentaexcastriseducietsesubsequiiussit.


1

Ab. Ab. con matiz causal.

20

COLEGIO ALJARAFE

LATN 2 BACHILLERATO Seleccin de Textos de J. Csar, La Guerra de las Galias

VII,79,1.IntereaCommiusreliquiqueducesquibussummaimperipermissa eratcumomnibuscopiisadAlesiamperveniuntetcolleexterioreoccupatonon longiusmillepassibusabnostrismunitionibusconsidunt. VII,87,14.MittitprimoBrutumadulescentemcumcohortibusCaesar,post cumaliisGaiumFabiumlegatum;postremoipse,cumvehementius pugnaretur,integrossubsidioadducit.[2]Restitutoproelioacrepulsishostibus eoquoLabienummiseratcontendit;cohortesquattuorexproximocastello deducit,equitumpartemsequi,partemcircumireexterioresmunitionesetab tergohostesadoririiubet. Texto10:VercingtorixsehaestablecidodentrodeAlesiaydesdeall organizatodaladefensaydespidealacaballeraparaquevayaenbuscade ayudaalasciudadesgalas.Porsuparte,Csarhaconstruidounadoble fortificacinparadefendersedelosataquesdesdelaciudadtantocomode losdelosrefuerzosgalos,hastaqueconsiguequeestosltimosseretireny fuerzaaslarendicindeAlesiaylaentregadelasarmasydellder Vercingtorix. VII, 89, 3-4. Mittuntur de his rebus ad Caesarem legati. [3] Iubet arma tradi, pRhincipes produci. [4] Ipse in munitione pro castris consedit: eo duces producuntur; Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.

21

You might also like