You are on page 1of 243

2010


)
(.
: )
, (..

)( )(
.

.


.
:

Email : alanyouyou@gmail.com



:

.

) ATP ( Adnosine
Triphosphate :

ATP

ADP + Pi +

ATP .

. ATP
ATP
.
(1 ATP

(2 ATP
(3

- 1 - :


:
:
a : 1 .1

:1


) (10g/l 30

5ml
) EXAO (1


)(

)(

)( 2
t1 0.1 ml
.5 %

:

b :

.
.
.
.
- 2 - :

:
a .( Fermentation lactique ) :
 : 2 .1
: 2

.250 ml

ph EXAO


co2
15
) (40C ph
EXAO . 3

.

: 3

Ph

5.8

5.6

5.4

5.2

)(s

800

600

200

400

 : 15 ) ( 40C ph
.
Acide
lactique .
b Fermentation alcoolique :

 : 3 .1

: 3
: 4
) ( 5g/l

) .( 37 C
:
.
co2 .
.
) . .(5
.
.

 :

.CO2
2CH3 CHOH - COOH
- 3 - :

C6H12O6
:

)(Ethanol

.CO2
C6H12O6

2CH3 CH2OH + 2CO2

c :
:
o : ) Arobie (
CO2 .
o : ) Anarobie (
.

Le hyaloplasme

1
a : 1 .2
2

:1
) (
) (

CO2 H2O
. 1

CO2 C2H5OH
. 2

.
1

b :

) (Mitochondries
.

) .(glycolyse .
- 4 - :

2
a :

GLUCOSE C6H12O6

6C

ATP

2 3 2
.

.

6C

ADP

Glucose 6-phosphate

Fructose 6-phosphate 6C

ATP

ADP

Fructose 1, 6-diphosphate 6C

b :


.

:

2
 3-phosphoglycraldhyde 3C
+

2
 Pi

2


NAD
+
2
 NADH + H

2
 1, 3-diphosphoglycrate 3C
2
 ADP

ATP

2
 3-phosphoglycrate 3C



.ATP

2
 2-phosphoglycrate 3C

2
 Phosphonolpyruvate 3C
2
 ADP

2
: 3

3C

2ADP

ATP

2CH3COCOOH

Pyruvate

: 2

2NAD

) 2(NADH+H

2ATP

) 2(NADH+H

2NAD

) 2(NADH+H

2CO2

2CH3-CHOH-COOH

2 ) (

2CH3-CHO
+

) 2(NADH+H
+

2NAD

2NAD

2CH3 -CH2OH
2 ) (

- 5 - :

2


2


2


:
)2 (.
) ( (
) .NAD+ = Nicotinamide adnine dinuclotide
NAD+ NADH + H+
.
NAD+ + 2H+ + 2e-

NADH + H+

:
ADP
) ( Acide pyruvique CH3COCOOH ADP
.ATP
: .NADH + H+
.
3 :
2CH3COOH + 2ATP + 2(NADH+H
)2(NADH+ +

C6H12O6 + 2ADP + 2Pi + 2NAD+

ATP .

.
1 :
a :
1 .3
: 1

ph=7.4
.

culot .
EXAO
) .(1
t1
t2 .
(1 O2 .
(2 O2
(3

(4

b :
(1 t1
t1 .
.
- 6 - :

(2 .
(3 .
(4
.
(5
.
c :
:

( glycolyse ) .
.
.
2 :
a : 2 3
3

: 2

= 1 .
= 2 .
= 3 .
= 1 : = 2 . = 3 . =5 . ADN = 4 ..


) ( matrice ) .( crtes
- 7 - :

b : 3 4 3

3
: 3 = =
.

4 :

 .62 %
 38 %







.80 %
20 %

.

.
ATP.






.
.

.
ATP ADP .P


ATP
ADP .ATP
.( sphre pdoncule ) .

V :ATP
1 Krebs :

.
:
a : .A
A
.
CH3CO CoA + NADH2 + CO2

A
- 8 - :

CH3CO COOH + Co-AH


AH + NAD+

.4 1 .Krebs : b
4

: 1


NAD+
NADH

3C
HS CoA - A

2C
H2O

4c
4C

Remarques :
 Le nombre datomes de carbone
de chaque type de molcule est
indiqu dans le cadre blanc.
Chez les vgtaux le GDP est
remplac par de lADP.

CO2

+H

HS - CoA

+
NADH + H

Enzymes impliques

6C

NAD+
Malate

4C

8
Isocitrate
Fumarate
FADH2

Krebs

4C

CO2

FAD

-ctoglutarate
Succinate

5C

GDP + Pi

+
NADH + H

Noms des molcules

5
GTP

NAD+

Pyruvate dshydrognase
Citrate synthase
Aconitase
Isocitrate dshydrognase
-ctoglutarate
ctoglutarate dshydrognase
Succinyl
Succinyl-CoA
synthtase
Succinate dshydrognase
Fumarase
Malate dshydrognase

4C
CO2

6C

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Succinyl-CoA

4C

NAD+
+
NADH + H

NAD : nicotine adnine dinuclotide


FAD : flavine adnine dinuclotide
GDP : guanosine 5-diphosphate
5
GTP : guanosine 5-triphosphate
5
HS CoA : coenzyme A

quation bilan du cycle de Krebs partir de lacide pyruvique (= pyruvate)


CH3-CO-COOH + 4 NAD+ + FAD + GDP + Pi + 3H2O 3 CO2 + 4 NADH + 4H+ + FADH2 + GTP

.
:

- 9 - :

A ) (C4 ).(C6
A .


.A
Krebs CO2 NADfad

NADH + H+

>----------

) NAD+ + 2 ( H+ + e-

FADH2

>----------

) FAD+ + 2 ( H+ + e-

ATP .GTP
:
CH3-CO-COOH + 4NAD+ + FAD + GDP + Pi + 3H2O ---------> 4NADH2 + ATP + 3CO2

c : NADH+H+ .FADH2
 2 3 4
H+ .

+
+
NAD+ FAD NADH+H
. FADH2

.

. H+


( la
) .chane respiratoire

:2

NADH+H+/NAD+
O2/H2O -

-.


NAD+/NADH+H+
.O2/H2O
.
+
2 O 2H

.
H2 O

----------->------------
- 10 - :

2H+

1/2 O2
:

NADH + H+ O2 H+
H+ H+
.
4

2 :
a :
- :1

O2 H+ .O2
4 .4
4


: 2
ATP
1 .5
- 11 - :

: 1 ) ( ATP

ATP .
.
b :
- :1
O2 H+ ) pH ( . O2
) H+ ( PH .
H+ O2 ) (TH2 (FADH2 ,
) NADH2 :
2 e-

--------------------------- T + 2H+
>---------------------------

TH2

H+ O2
:
>-----------------------

H 2O

2 e-

2H+

1/2 O2

O2 :
H2 O

>------------------

1/2 O2

TH2

: 2
 a ADP ATP (ATP
) .Synthtase H+
.
 b ATP
H+
ADP ATP .
- 12 - :

c:
) (O2 ))(FADH2 , NADH2 (
H+ .
H+
ATP
Phosphorylation oxydative
.ADP .

V :
1 :
- :

 2 5 ATP
.
NADH2 .ATP
FADH2 .ATP
5

ATP
. NADH2 .ATP
FADH2 .ATP GTP
) . ATP (
:
......... + ATP ........ + (NADH+H+)........... .
Krebs .ATP ............... + (FADH2).......... + (NADH+H+)..........
...........
).ATP ........... + (FADH2)............ + (NADH+H+
ATP :
- 13 - :

 :
) + 2ATP + 2(NADH+H+
.
+
Krebs ) .1ATP + 1(FADH2) + 3(NADH+H
)8(NADH+H+
.2ATP + 2(FADH2) +
ATP :
4 ATP ---------------4 ATP
)30 ATP ---------------- 10 (NADH+H+
4 ATP ---------------)2(FADH2

:
38 ATP

ATP38 ATP36 NADH


2FADH . NADH


37 C 2860 KJ :
ATP .30 KJ
 ATP 38
1159 KJ = (30.5 x 38 ) :
:

1159
= 100 x -----------------2860

40,5 %

- :


.ATP
 :

) ( 2 x 30.5
= 100 x -----------------2860

2.13 %

2 :
) (
) (1159 KJ ) (1701 KJ ( CO2
) + H2O .
) ( (
) 167 KJ ) ( 61 KJ
) ( 106 KJ ) ( ( (2860 .
) . 167)/2 = 1346.5 KJ/ac.lactique
- 14 - :

- 15 - :


:

ATP
.
.





.
1
: 1 2 .6

6
: 2



.

:1

.

: .2
.1


.

.

:
a : 2 2 .6
(Excitable)
. .

) .(Secousse musculaire :
- 16 - :

: .
: .
: .

:
 .
 3 : 6
(Seuil
) d'excitation .

b : 4.6

:
1 .
2
. .
- 17 - :

3 .
.
c : 5 .6
:
:1
) (Ttanos imparfait
.
:2
) (Ttanos parfait
.
: .


.

.
.
1 :

. .
: 1 6 .6
1

6
2

.Thermopile

) (.

.
- 18 - :

: 2 6 .6
.

:
:
: : )
( ) ( .
: .
2 :

.

.

:
321 7 .
:1

) ( 1 ) ( 2
(daprs manuel Hatier- mai 2000) .
.

. . 2

. . 1

) (u.a

)(mg/min

900

20

720
40


t
)(mm

:2

80

90

60

30


)(mmol/min


)(L/h/kg

0,9
01
0,7
51
0,6
01
0,4
51
0,3
01

0,5

0,1
51
)7 t (min

- 19 - :


t
)(mm

40

180

30

20

10

0
0

1Kg

:3

1,5

360

60


120

540


)(l

)(l

) ( l

)(g

12.220

56.325

0.307

5.207

0.220
2.042

5.950
8.432

(
)g

) ( g

:

.

.

.

I .
1 :
: 4 :7


:

) (Myoglobine
) (nacr
).(Tendon


(Faisceau
).musculaire
)(Dlacration
.

:
5 ) 7 (



) 0.1 (.

.


.
) (

.

.
- 20 - :

1 :

 3 2 1 4 8
.
8

:1 .

: 2
.C , B , A :

 :
) (Isotropique=I
) (Actine (de l'allemand zwischen,, signifiant "entre") (Strie Z) .Z
) (Anisotropique=A
) (Myosine . (de l'allemand heller, plus ple H
.
- 21 - :

: 3

: 4

) (Sarcomre
.Z .

.
: 1 .9

: 1


.
- 22 - :

IV .
1

 .
.
5 8 .
: 5

.
 :
) .( z
I .H
A.

:


) ( Z
.H Glissement des filaments.
2

2 9 ATP Ca++
.


) ) (Ponts transversals 1 .( 9
1 9 .
- 23 - :

:2

1 Ca2+ .
2 ATP Ca2+ .
X . Salyrgan .ATP

:
: 1
.
: 2 ATP .
ATP Salyrgan .
Ca++ .ATP
ATP .Ca++
.
: . 1 9 1.10
: 1

- 24 - :

10

ATP :
.
Ca++
.
ATP
.
Ca++ ATP
.

V
:
2 10 .
ATP .
10
:2 ..

:

ATP .
ATP
.
.ATP +
. ATP
ATP :
) + ATP ( C
- 25 - :

) ( ADP + CP
:

ATP
.ATP

:ATP
ATP :
a :
30 :ATP
ADP (myokinase) MK
ADP + ADP -------------- ATP + AMP
ADP + CP -------------- ATP + C :
.
b :

.
+ H2O -------------------- C6H12O6 ( C6H12O6)n

C6H12O6 + 2ADP ------------------ 2CH3 CHOH COOH + 2ATP

c :

CO2 ) (ATP
.

- 26 - :


:

.

.
: 1 .11

11

:1
(1 100
80 .
(2 25.
(3
:

70 %

23 %

4%

2%

1%

100

50

25

(4
). (14C
.
(5
.

I
9

I
8

I
7

I
6

I
5

I
4

I
3

I
2

10
5

I
0 1

10
150
4 8
8
5 14
1.5
21

:
.A
.
29 %
.
.B
.
- 27 - :


.

.
.C
.
.D
.

.
: 2 .11

11

:2

:
).(Les acinis

(Les lots de
)langerhans

= .
- 28 - :

:
a :
1 .12

12

1
. .
(1 .
(2 .
(3 .
2
5
3

6
4

t1

t3

t2

b :
(1 :
(2 t1 .
t2 .
t3 .
(3

.

:
a :
2.12

70
60

REG
Golgi

50

VS

40
30

- 29 - :

80


:2



.
.
= REG .
= Golgi.
= VS .
(1 .
(2
.
(3 3
.

12

90

20
10

)(.m in

0
140

120

100

80

60

40

20

b :
(1 )
(.

.
.
(2 .

.
(3

.
3 .12
12

.
1 .

= Les ribosomes: 1 .13


1

- 30 - :

13


.
) 80% (ARN
.
Rticulum endoplasmique . 2 .13
:2

13


.


.

:3

13

Appareil de golgi

3 .13


.
:
:

.
:

.



.
- 31 - :

2 .
 4 13
) (Exocytose .
:4

13


.

.

. .

- 32 - :



:




.

.

(1
(2
(3
(4
(5
(6

- 33 - :

a : Amibe .

 .

 .
.
b :Acetabularia 1 1 .1
1

1
Actabularia Les algues vertes
. 1 .
) (

1 Hamerling 2 .
-1
-2

2 .3
.
- 34 - :

:1


Am
Acetabularia
mediterranea


Am


Ac


Acetabularia
Crenulata: Ac

Acetabularia
crenulata

Acetabularia
Mediterranea: Am

(1 .
(2
.
.
c : (Crapaud) Xnopes 1 2 .1
:3

30

UV

(3 .
. .

2:


. .
.

I .
1 .

.
- 35 - :


).(Mitose
. 2.1
2 2



.
4
.
- 1

:


Chromosomes .
. 2 .2
2

5 .
- 2 ) (9...21
6 .
- 3 .
7 .
- 4
- 5
a La prophase


Chromatide
Centromre
Calottes polaires
.Fuseau achromatique
b La mtaphase


La plaque quatoriale .
c L'anaphase

- 36 - :

.

.
d La tlophase



.
2

.................. ...................  ...................  ................... ................... ..................  ..................  ................:


. ................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

- 37 - :

2 .


:
Le centrosome
2Centrioles Aster
.


.L'tranglement quatorial
- 38 - :

3 . 7.3
G2

:7

G1

G1

G1

= ......................................................

= ........................................................

G1

= G2
T

G2
A

.......................................................

= ........................................................

= .......................................................

= ........................................................

= .......................................................

P
M


.
.
.

II .
1 .
(1928) Griffith 3 .4
4

3 3
:
 ( 1928 ) Griffith
1928 Griffith Les pneumocoques
:
)( . ( Smooth ) S ) (. ) ( . (rough) R . S R :
Griffith

A1 S

A2 R

A3 S

A4
S R

- 39 - :

:
A1 S .
A2 R .
A3 S .
A4 S R S.
R A4 S
Griffith S R S
: Griffith .Principe transformant
:Griffith
a Avery : 3 .4
 Mc Carthy , Mc Leod , Avery

R S
:
 R + S + = R S.
 R + S + = R S.
 R + S + = ARN R S.
 R + S + = ADN R S.
 ADN S R =
S .
Avery

b :
) ADN
.( Acide dsoxyribonuclique ADN S
R S.
R S ADN
.ADN
c : .

S ) (1 ADN ) (2 ADN
S ADN R ) (3
S . S
.R
: Bactriophage 12 .4
4

) ( Les virus

ADN ARN .
. ) Bactriophage ( 1
. ) :( 2
- 40 - :

:
 ADN .
 ADN ADN.
 .
 .
ADN
. ADN .
:
:
ADN
.

2 .ADN

Feulgen schiff
.ADN
Feulgen ADN .
: ADN
.

IV .ADN
1 .ADN 4 1 .5
4 4 ADN

: 1 ADN :
Dsoxyribose
Acide phosphorique
Base azote :) Adnine (A) Guanine (G
) Thymine (T ). Cytosine (C
ADN Nuclotide ADN
). Polynuclotide ( 1
- 41 - :

: 1

ADN :
. H3PO4
. C5H10O4
.A T C G
ADN : +
+ A T C G ADN .

2 .ADN

a :Chargaff
Chargaff A, T, C, G ADN
2.5

5
: 2 ADN :

mol %

A /T

G/C

A+G/C+T

30.9

19.9

19.8

29.4

1.05

1.01

1.03

29.3

21.4

21.0

28.3

1.04

1.02

1.03

28.8

20.5

21.5

29.3

0.98

0.95

0.97


b :
1 = G/C = A/T 1 = A+G/T+C
A T C .G A T C
.G
3 .5
1953 Watson Crick ADN
.Double hlice
' 5
' 3
3' : ' 5 '. 5' -------- 3
- 42 - :

ADN
> . 5'--- ADN
'5
' 3'---> 5 '3
.
: 3 ADN ) WATSON ( CRICK

V .ADN
1 .
 1 6


.

6
:1
:

.

30nm
. Les nuclofilaments
ADN

Nuclosomes :
.Les histones
- 43 - :

2 . 1 .6

ADN
:

ADN
.

.


.

.


.

3 .ADN

.
) + ADN (
.

VI .ADN
1 .ADN 5 1.6
6

5 5 ADN :
ADN
.
:

: 1 ADN
. 1
. :
(1
I C .M
ADN
(2
)  (  ... 
(3
) .( M,G2,S,G1
ADN .
(4
- 44 - :

ADN

)[ADN] (u.a

M
G2

16

2q
12

10

G1
G1
q

I
)(h

C
0

25

(1

(2

15

20

10

= I : 8 :
= G1 = S / = G2 . .
= M .
= M+I = C 10.
ADN :

G1 ADN q
S q .2q 2q .G2

ADN 2q q
ADN 2q
ADN .q
(3 G1 .4 S .1 G2 .2
7 6 5 3 M 3 ) 5
6 7 (.
(4 :
 ADN ADN

.


q .ADN
ADN 2q
ADN q
.
- 45 - :

2 .ADN
Meselson .Stahl 2 .7

: 2 Meselson Stahl
centrifugation Meselson Stahl ADN
15N ADN . 14N : 2
(1 Meselson Stahl
(2 ADN .
ADN
48

: 1

d = 1,724

14

100% ADN

ADN N

100% ADN

ADN

d = 1,710


15
)( N

ADN
15

ADN

ADN N


14
)( N

: 2 Meselson stahl


)(14N



)(14N
G1

G3

G2


)(15N
G1

G2

G0
G1

ADN
ADN 48
G2

G3

d = 1,710
d = 1,717

G1

= G0
15
) = G1 ---- ( N
G0
14
).( N
= G2 G1
14
) =G3 ------- ( N
14
G2 ). ( N
d = 1,717
d = 1,724

??

- 46 - :

1/2 ADN
1/2 ADN

100% ADN

G0

(1 :
: G1 ) d(ADN) =1.717 ADN ) (1.724
) ( 1.710 ADN.
ADN
50% : G2 ADN 50 % AND.
25% : G3 ADN 75 % AND.
ADN G1
ADN 14N .15N
ADN G2
ADN 14N.
(2 :
G2

G3

% 100

% 100

G0

G1

% 50 % 50 +

% 25 % 75 +

.Taylor 3 .8
: 3 Taylor

Taylor Bellevalia H
.
8 ) ( Taylor
) (
taylor
. : 3
(1 .
(2 .
(3 ADN.

- 47 - :

3



(1 ADN
.ADN

.
(2 .

.

.
(3 ADN
ADN .
Semi .
.conservatif .
Taylor


- 48 - :

.ADN 4 .8
:1

.

:2

G
G

ADN

A
T

C
C

: 3

A
T

ADN

ADN

:4

ADN

A
C
A

ADN

ADN

ADN

A
T

T
A

ADN

ADN .
ADN :

) .( 1
 ADN

) (2 .ADN
 ) (3
ADN
) .(4

- 49 - :


:
GRIFFITH ) (ADN
. ADN

.
 .

.
) (
) (.

 .
. 1.1
1

 1 .
.
: 1

.Echerichia-Coli
) (colonie ) (clone
. ) + + ( =
).(M.m
) (Antibiotique Streptomycine
.Strep S
) (
:1
(1 .
(2
(3 .
:1

Strep S
Mm

+ Mm

+ Mm

Mm
Mm

- 50 - :

+ Mm

Mm
:

: 2
Strep s ).(Lactose
) (Lac - ) .(Strep s , Lac -
(Strep r , :
) . ( Strep s , Lac + ) ,(Strep r , Lac + ) Lac -
(4 2
(5 ADN Le gne
. Lallle

.
(1 .
(2 ) (Strep S
).(Strep R
Strep S Strep R
(3 Strep S Strep R
.ADN
Strep S Strep R
ADN Mutation Strep R
Strep S .
(4 :
 : Strep S .Strep R
 : Lac- .Lac+
.( Strep S, Lac+ ) :
.( Strep R, Lac- ) :

ADN .
(5 ADN
ADN .Gne

/ -.
: :Beadle et Tatum 2.1
 2
:

Beadle Tatum
Neurospora .
+ + . .
+ Lacide amin Tryptophane
.
(1
- 51 - :

:

) (


Antranilique

E1

Indole E3

E2

Tryptophane

(2

(1
. Try-
.Auxotrophe pour la tryptophane Try+
.Autotrophe pour la tryptophane
.
(2 Try- 
. .E1
.
: L'anmie falciforme 1 1 2
2


.
Hmoglobineh h )h
( ) ( HbS h :
).(HbA 1.1
h h ) ( HbSh h h h h h h h h hh
h h
.
hh hh 2hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh
.
(1 HbA HbS HbA HbS .
(2
1

HbA

G T GC A CC T T A C T CC AGAGGAG
C A CG T GGA A T GAGG T C T CC T C

glu

glu

pro

thr

leu

val his HbA


2

HbS
G T GC A CC T T A C T CC AG T GGAG

- 52 - :

C A CG T GGA A T GAGG T C A CC T C

glu

val

pro

thr

leu

val his HbS


2

(1 HbA HbS
( Glu ) 6 HbA Val .HbS
HbA
HbS 17 A T HbS T
A .HbA
(2
. .
)
( .
.

)( ADN
. ADN
.
ADN
.Allele
: :E.coli
StrepS .StrepR

I : .
ADN .

 .
.
1 3 2 .
3 :

.

.
hh hh hh hh hh hh hh ADNhh .ARNhh hh hh
hh hh hh hh hh hh hh hh hh :hh hh hh hh ADN
ARN.
hh hh hh hh hh hh hh ARNhh hh hh hh hh hh hh
1.2
ARN ARN.
- 53 - :

:1

15 mn
ARN

15 mn

.

.
ARN .
ARN
ARN .(ARN mssager) .ARNm
. 2.3
3
ARNm
) (

: 2 .
f
fffff fffff fffff fffff fffff
ffff ffff .ADNffff ffff ffff ffff
fff fff fff ARNmfff fff
.
ARNm
ffff fffff fffff ffff fffff
ff ff ff ff ff ff ff
.
(1 .
(2


) (

0
60
70
)(mn

50

40

30

:
+ ARNm

20

10

:
+ ARNm

(1 ARNm
.ARNm
(2 ARNm
ARNm
.
- 54 - :

 .ARN 3.3

: 3 HbA ARNm .
.
G T GC A C C T T A C T C C A G A GG A G

G UG C A C C U U A C U C C A G A GG A G

ARNm ADN HbA

C A CG T GG A A T GA GG T C T C C T C

= U ) ( Uracile

ADN HbA

ARN Acide ribonuclique


) ( + +
A G C .U

.
:ARN .ARNm
 4 3 ARNm ADN
ARNm .ADN
3

. 4 :1

ARN
ARN
'

ADN

3
T
'
3 C C T CG T G C A C C T T A C

TC

CU

GG

A TGA

GA

TG
G


'
5

C
G T G C A C C T T A C T C C A G A G G A GC A

C A C G T G G A A T G A G G T C T C C T CG T G C

G A GC A C G T G G A A T G
AAU
U
'
A CG
G
G
A
G
G
5
GC
A
T
G

U
TA
CA
G
CTC
C
'
5
A
C
CA
C
U
A G
G
G
GUGCACCUUACUCCAGA
G
UG

C
A
'

ARNm

 ARNm
.
- 55 - :

ARNm ADN ARNm


:
ARN polymrase
ARNm .
ARN polymrase ADN
.
ARN polymrase ARNm

G ) ARNm C U .( A
ARN polymrase

ADN .
: ARNm .
4
a : 1 .4
4 ADN :
: 1
:

ARNm .

ARNm .

:
ARNm .
.ARNm
b Nirenberg Matthaei 2 .4

fff fff fff fff fff E.colifff fff fff fff


f f )fGTP ATP
Mg2+ ( . ADN.ARNm
+
+
+
Val
Phe
ff ff ff ff ff 37Cff 20ff ff ff Ala
ff ff ff ff 20ff ff .ff ff ff ff
. 14C f f

fff fff fff fff ARNmfff fff fff


ff ff ff ff ff ff ff ff ff
ARNm Poly U
fff fff fff fff - U -fff fff fff fff Poly U
.ARNm
f f f f f f
.
(1
1
2
20
Poly-C ARN
.Pro
Poly-A ARN .Lys
Poly-GU ARN


- .Val-Cys


(2
.
:
- 56 - :
20 + Poly U

(1
UUU .
(2 CCC . AAA
. GUG
UGU .
Codon
.
20
3.4

: 3
) 3 (
Code gntique

.

G
U
C
A
G

Cys

STOP

Trp

C
A

Arg

C
A
G

Ser

Arg

U
C
A

UGA
UGG
CGU
CGC
CGA
CGG

G
U

UGU
UGC

Gly

Tyr

UAU
UAC

STOP

Gln

AGU
AGC
Asn
AGA
AGG
Lys
GGU

GGC
Asp
GGA
Glu GGG

UCA
Leu

UAA
UAG
CAU
CAC

His

Ser

CAA

UCU
UCC

Pro

UCG
CCU
CCC
CCA

CAG

CCG

AAU
AAC
AAA

ACU
ACC
ACA

AAG
GAU
GAC
GAA
GAG

Phe

Thr

Val

ACG
GCU
GCC
GCA
GCG

UUU
UUC
UUA

UUG
CUU
CUC

Leu

C CUA

CUG

Ileu

Val

AUU
AUC
AUA

AUG Met
GUU
GUC
GUA
GUG

43 64

) .( UGA , UAG , UAA
c : .5
 :
ARNm :

ARN ) (ARNr .
.
- 57 - :

 ARN ) (ARNt

. ARNt :

.Anticodon
.
 20 .
 .

 :
:
 .:
:1 ARNm ARNt

5
:2 ARNt



=
ARNm

ARNm AUG
ARNt ARNt
.UAC
 :
ARNt . ARNm
Met Met ARNt
.
ARNt
.
 :
) UAA UAG (UGA
ARNt .
- 58 - :

Met . ARNm
.
5
ARNt

. : 5

PHE

ARNt

MET

A A A
U A C

AUGUUUCUGGCCGCCCAAUAAUAC
'
ARNm
3

'


MET

PHE

UACAAA
A UGU U U C UGGC CGC C C A A U A A U A C
LEU
MET

PHE

GAC

UAC

AAA
A UGU U U C UGGC CGC C C A A U A A U A C

MET

PHE

LEU

AAAGAC
AUGUUUCUGGCCGCCCAAUAAUAC
ALA
MET

PHE

LEU

CGG
AAA

GAC
AUGUUUCUGGCCGCCCAAUAAUAC

MET

PHE

LEU

ALA

ALA

PHE

VAL
MET

G U U STOP
AUGUUUCUGGCCGCCCAAUAAUAC

ALA

LEU
VAL

ALA

GUU
STOP

AUGUUUCUGGCCGCCCAAUAAUAC

:
ARNm
. ARNm

- 59 - :

:
:
.

. : .


1 At :
: 1.1

 :1 :

1
1

f f :f f f La galle du colletf f
f f f f f
) (1 f f f f f
.

 ( E . Smith et C . Townsend en 1907 ) :


ffffff
ffffff ffffff ffffff ffffff ffffff ffffff ffffff ffffff
) At = Agrobacterium tumefaciensff .( 2ff ff ff
ff ff ff ff ff ) ff ff ff ( ff ff ff ff
.
(1
 . ( A. Braun 1972 ) :
f f f f f f f f f f f
. f f
ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff
.
(2
A.Tumefaciens
(3

Agrobacterium
A : tumefaciens . B f )f f f
( . f f Af f f f f Nopaline
fff fff fff Bfff fff fff fff fff Octopine
)ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff
(.
(4

At

:
(1 At
.
- 60 - :

(2 At
.
(3 : At
.
(4
.

 :
Agrobacterium
ffff ffff ffff ffff ffff
tumefaciensff ff ff ff ADNff
. Ti 37 Cf f A1
Agrobacterium tumefaciens f Af
fff fff fff fff fff .A1fff fff 3fff
.
(5 .
 :
) f f f ADNf f
( :
ff ff ff ff ff A1 ff ff ff
ffff ffff ffff Bffff ffff ffff
) 4.( 2
(6
ff fff ff fff fff ff fff fff
ff :ff ff ff ff ff ff ff ff 4
.2
(7 1 2 3 .
(8
(9
5 2

.
3

: 4

37 C
A

A1

(5
.
- 61 - :

(6 A1 . B

.
(7 1 .A1
2 A1 .B
3 .B
(8 A1 B

.
: 5

Ti


ADN-T

ADN-T

ADN-T

ARNm

(9 :
-

: Ti
. ADN .ADN-T
: ADN-T ADN
.
: ARNm ADN-T
. .
:
. .At
- 62 - :

 :
.
.
Ti .At 6 .2
Ti At

Ti Tumor inducing
.
Transferred ADN = ADN-T
.
) (OPS
)(ONC
VIR ADN-T
VIR
.
OCC
.
ORI .

ADN-T
OPS

ONC

OCC

OCC
ORI

I .
 :
: Escherichia coli, 1 .3

 :1 Eschrichia-coli .

La Colibacille E.coli
) 20
(

.
: 2 .3

- a

les enzymes de restriction

ADN
. .

- b

Les ligases

ADN
.

- 63 - :

: HaeIII GGCC G C
|

A T G G| C C T C T

C C T C

|
|
T A C C G G A G A
|

A T G G


T A C C

C C A G

: BamH1 GGATCC G G
G A T C C G

A G G A T C C G T

A G


T C C T A G G C A

T C C T A G

GC

:Pst1 CTGCAG G A

A C T G C A G T T


G T

A C T G C A


A C G T C A

T G A C G T C A A

T G

: 3 .3
ADN .ARNm
3

 :3 .Transcriptase inverse

ADN ARNm
ARNm .
ARNm ADN
ADN .

A
U
C
G
G
U
A
C
G
U
C

ADN ARNm

ARNm
- 64 - :

ADN
:

 : 1 .4
4

 :1

ADN

C A C G A A T T C TG C A

G T G C T T A A G A C G T

ADN

ADN
A A T T C T G C A
G A C G T

C A C G
.
G T G C
. T T A A



)(

:
) ( ADN
:
ADN ADN
.
ARNm
ADNc ADNc
.
.
E.coli ) = ( . .
ADN ADN .
) .( E.coli
.
ADN
.
. 2 .4
,
.
- 65 - :

: ) A
( A ) B .( B
A . B
A . B
.

 :2

B

ADN

A


A B

.


.
.

:
ADN
) .( ...
.

II .
 3 1 .4
 :1 ( Human growth hormone ) HGH

HGH 191 .
.
1944
. . .
1 5 .
- 66 - :

- a : 1 .5
: 1

1a

ADN

1b

E.coli

+ : ADN
. ARNm
) ADN
.(polymrase

+ ADN .
.ADN
: .Elctrophorse
ARN ) ADN (.
+ : .
.
+ )( ) Ca++
.
- b :

)
(.
- c :

.
- d ) (:
) (
.
- 67 - :

 Insuline 2 .5
5

 :2 Insuline


Langerhans . .

.

ARNm .

.
:
(1
(2 .
(1
. .
.
.
(2 :
+ .
+ ADN ). ADN
(.
+ )(
+ ADN ) . ADN
ADN (.

+ .
+ .
+ .
+ .
+ .
3 .5

.
.

- 68 - :

 :3 .

) La pyrale du mas (Ostrinia nubilalis



.
Bacillus
thuringiensis .
3

La pyrale

4 6 .
: 4

Bacillus thuringiensis

Bacillus thuringiensis


- 69 - :

+ ) .( Agrobacterium turingiensis
+ .
+ .
+ .
+ .
+ .
5 .6
6

:5 ) ( OGM


.
1

500
400

100

300

80

200

OGM

40

OGM

100

60

20
)(OGM

1996 1998 2000 2002 2004 2006


.

.


Bt



Bt
Bt

48.4
11.2
4.3
1.5
4.3
4.5
3

% 60
%14
%5
%2
%5
%6
%4

81

%100

:
+ ) (.
+ .

.
+ .
.
- 70 - :



:

.

.

(1
(2

- 71 - :

:
.
(1 .
(2
) (
n
n

2n

2n

2n

2n

:
 .

.

La miose
1 . 1 .1
 : 1

.
ADN .
 : 1 .
.
1

- 72 - :


.
= A : = B .I = C .I
.II
= D = E .II = F .I .I
= G = H .II .II
2 ADN . 2 .1

 : 2 ADN .
2

------

ADN

G2


2Q
14

12

10

G1

2n

Q/2

2
0

  ADN S
q . q2
q .ADN
2n n.
q/2
.ADN
.


.
3 . 4 .2
:
:
. n
:
n

- 73 - :

 : 4 . .

II

1
2
3

5
6

- 74 - :

:
a : I

) ( .

Crossing-over .
3.1
b : I

.
c : I

n
.
d : I

) .( n
:
a : II
I
.
b : II
.
c : II

.
d : II

) ( n
.


:

.
- 75 - :

a : 5 .3
3
 :5 .

Brassage interchromosomique
I .
b : 5 .3
I
.Brassage intrachromosomique
.
: 6 .3
(1
.
) . 6 .( 3

- 76 - :

(2 ) ( 2n
) ( n ) . 7 .( 4
4

10

15

14

13

12

11

18

17

16

22

21

10

15

14

13

12

11

18

17

16

X
21

10

10

15

14

13

12

11

15

14

13

12

18

17

16

22

21

- 77 - :

18

17

11

19

22

20

10

15

14

13

12

11

18

17

16

16
19

Y
21

19

20

20

19

22
20

22

21

20

19

:
2n = 46 .2n = 8

XX .XY
.


.


:
a : . 1 .4
4
: .
.




1

 :1 :

- 78 - :

RC

2n
2n

n
n
n

n
n n

2n

n n



.




.


): (

ff ff fff ff ff fff
fffff fffff fffff :fffff
ffff ffff ffff ffff ffff
.
fff ffff ffff ffff ffff ffff
ff ff ff ff ff
ff ff ff ff ff
ff ff ff ff ff
fffff fffff fffff fffff
f f f f f
.

2n

W
: Cycle diplophasique
:

b : . 2 .5
 :2 :

n = 23

n = 23

2n = 46

2n = 46

2n = 46

2n = 46

2n = 46



2n = 46

2n = 46

2n = 46


. 5 1.6
5 : 1

2n
2n

n
n
n

n
n n

2n

n n

2n

: : 3 .5
5

 :3 .Sordaria

.
.
.
) .( 2n
.
- 79 - :


n=7


n=7


n + n =14

n=7

2n = 14


.
5 2 .6
6

5 : 2

2n

n
n


.Cycle haplophasique
- 80 - :

- :
: 4 .6
6

 :4 Le fougre




.
4
) ( 2n

) ( n


) ( n


) ( n

) ( n
=

:
) ( 2n = .
) ( n = .

.Cycle haplodiplophasique .

:
- 81 - :

n
n
n
n

RC

F
W

2n

2n



2n

: - Cycle haplodiplophasique

- 82 - :



:


.

: .
1 Mendel .:
- a .Mendel 1 1

 :1 ) JOHANN GREGOR MENDEL (1884 1822

Mendel ) h h h
(
Graines lisses h h ) .(Graines ridesh h
h h h h h Mendelh h h h h h h h h
Les tamines h h h
) (.
. F1
Mendel ) ( F1 X F1 h h h h
F2 % 75 % 25 . 1.2
Mendel F2 . :
 F2 % 100 .
 % 25 F2 % 100 .
 % 50 F2 % 75 % 25
.
(1
(2 :
B

A B

- 83 - :


 .
Majuscule Dominante
Minuscule .Rcessif
: ] [ L ] . [ r

.
 L / / L :
.
: r / / r : L / / L
.L//r

 :
 :
.
 : .
 :
.
 : .
 :
.

.
: 1 .

P
L


100 %

F1
F1

F1

F2
% 25 % 75 +

%100 F1

- b .Mendel
P F1
.
- 84 - :

) ( F1 X F1 F2 )%25
%75 + ( . F1
.F2 F1
.
Dominant .Rcessif

- c : .Mendel
:
F1
.
- d .Mendel
: P
P

................

[L]:

][r

.L
.r

ffff ffff ffff F1ffff ffff


fff L//rfff fff Lfff
ff ff rff ff ff F1ff
].[L

..................................

.............................................

F1

........................................................

...................................

F1
][L

F1
X
][L
X
L

..........................................................

r
.................................................

[L] 100 % F1

.F1 X F1 :

...........................................................................

F2

F2
.croisement
.

L'chiquier de

- 85 - :

50%

50%

50%

50%

25%

25%
L

25%
r

F2 :
.[L] 75 % + [r] 25 % :
25 % : .r//r
50 % .L//r
25% .L//L

25%
r

- e : .Mendel
:

.
 :
- a . 1 .2
 : 1

.
) ( P
) . ( F1
F1 F2
) . (
(1 .
(2 .
(3 F1 .F2
(4 F1
. F2


% 50 %50
.
(5

%100

F1

F1

F1

F2

34

102

- b .
(1 .
.
(2
. .
- 86 - :

(3 F1
. Mendel
.
F2 F1
F1
.
(4 :
G .b
: P

................

[G]:

][b

..................................

.............................................

b
b

G
........................................................

F1 G//b G
b F1 ].[G

.F1 X F1 :
F1

...................................

F1
][G

[L] 100 % F1

F1
X
][G
X

..........................................................

.................................................

...........................................................................

F2

50%

50%

50%

25%

25%

25%
b

- 87 - :

50%

F2 :
.[G] 75 % + [b] 25 % :
25 % : .b//b
50 % .G//b
25% .G//G

25%
b

(5 Test Cross

.

. :
 : G//G
G/ .G//b 100 % 100 % .
 : G//b
G/ b/ .b//b 50 % + G//b 50 % 50 %
50% + .
50 % 50 % + .
.G//b

.
1 2 .2

 : 2
La belle de nuit Rouge
. Blanche Rose .F1
(1 .
F1 F2 % 25 % 25
% 50 .
(2 F1 .F2

2 :
F1
. .
(1 : R .B
: P

................

[B]:

][R

..................................

.............................................

R
........................................................

F1 R//B f f
F1 ] .[ RB
- 88 - :

[L] 100 % F1
:

.F1 X F1 :
F1

...................................

X
F1
] [ RB
X

F1
] [ RB
R

..........................................................

.................................................

...........................................................................

F2

50%

50%

50%

25%

25%

25%
B

50%

25%

F2 :
[B] 25 % + [R] 25 % :
.[ RB ] 50 % +
25 % : .R//R
50 % + .R//B
25 % + .B//B

.
1 3 .2

 : 3
Jaune . 202:
98 . Gris
(1
(2 .
(3

2 :
(1
.
.
(2 :
25 % 75 % +
.
67.33 % = 100 * 202 / ( 98 + 202 ) : 2/3
32.66 % = 100 * 98 / ( 98 + 202 ) : 1/3
F2 .
- 89 - :

(3 :
] .[ J ] .[ g
] .[ g ] X [ J
P

.........................

] [ RB

] [ RB

X
R

..........................................................

.................................................

...........................................................................

50%

50%

50%

50%

25%

25%
J

25%

j//j


.
.G.ltale

25%
g

V .
) 1 .(3
3

: 1


2n = 8
X

n=4


2n = 8

X
Y
X

- 90 - :


.
.XY
.XX
) (

1 4 .3
3

 : 4

Rouge
. Blanche
 : F1
.
(1
 : Croisement rciproque
.
F1 % 50 % 50 .
(2
(3 .

2 :
(1 F1 .
Mendel ) ( R
) .( b
(2 F1
.
. " "
.X
(3 :
:
P

: ] X [ b ] [ R

..........................................................

X
Y

......................................................

R
R

......................................................................

[R] 100 % F1
RX//Y 50 % +
Rx//xb 50 %
- 91 - :

X
Y

X
X

R
b

= :
P

: ] X [ R ] [ b

..........................................................

X
Y

......................................................

b
b

......................................................................

][b
50 % + [R] 50 % F1
bX//Y 50 % + Rx//xb 50 %

X
X

R
b

:
fff fff fff fff fff
fffff fffff fffff fffff
fff fff fff fff fff
Xf f
f f .Y f f
Y .X

Y
X
Y

X Y

:
: X .
X :Y
. .
:Y
. .

V : .
.
Les gne
.lis Les gnes
. indpendants
1 :
.
- a 5 .3

 : 5 Mendel :
Lisse . Jaune Ride .Verte
F1 .
(1
(2
- 92 - :

Mendel F1 . F2 556
:
 101
 315

 32
 108
(3 .F2
(4 F1 F2 :) (V,v ) (J,j ) (L,l
). (R,r

- b :
(1
.
(2 F1
.
. : L J r .v
(3 :F2
F2 .
[ L,J ] : ] [ r,v [ L,v ] : ] .[ r,J
] .(315 / 556).100 = 56.6 % : [ L,J
] .(32 / 556).100 = 5.75 % : [ r,v
] .(101 / 556).100 = 18.16 %: [ L,v
] .(108 / 556).100 = 19.4 %: [ r,J

.
(4 :
: P
[ L,J ] : ..........................................P

..................................................

..................................................................

.................................................................................

] [ r,v

[L,J] 100 % F1
F1 L//r,J//v L V F1
] .[ L,J
- 93 - :

F1 X F1 :
[ L,J ] : ..............................

...................

.......................

,
J

r
r

] [ L,J

,
v

.................................................................

r
r

L
L

F2

F1 :
1/4 50 % ).50 % 2
.(3
:2

II

I
2n


2n

: 1 :4
F2 :
] [ L,J 9/16 F2 .56.25 %
] [ L,v 3/16 F2 .18.75 %
] [ r,J 3/16 F2 .18.75 %
] [ r,v 1/16 F2 .6.25 %
- 94 - :

- c :Mendel
: .
I
.
.

- a 6 .4

 : 6
Gris . Longues
Eben . Vstigiales F1 182
.
(1 .
F1 .

 509
 492
 487
 515
(2
(3 .F2
(4 . : ) (G,g ) (E,e )(L,l
).(V,v
- 95 - :

- b :
(1 F1
. Mendel :
.
.
) (G ) .(e ) (L )(v
(2 F1 P.
.
(3 :F2

) ( 24.56%=100.(492/(487+509+515+492)):

) ( 25.41%=100.(509/2003) :

) ( 25.71%=100.(515/2003) :

) ( 24.31%=100.(487/2003) :

] [ e,v ) ( e/,v/
F2 .
.
( 25 % + 25 % + 25 % + 25 % ) :F2

. ) ( G,e) ( L,v
. .
(4 :
[ G,L ] : ..............F1

L
v

.......................

...................

X
G

,
v

v
e

,
L

..........................................................................

- 96 - :

] [ e,v

e
v

F2
:

1/2
L
v

1/2
G

1/2
G

1/2
e

e
v

1/2

1/4

1/4

1/4

1/4

F2 .[ e,v ] 25 % + [ e,L ] 25 % + [ G,v ] 25 % + [ G,L ] 25 %


.
2 :
.
- a 7 .4

 : 7 .
Normal Rouge Tronqu . Brun
F1 .
(1
F1 F2 :
 400
 111

 109
 410

(2
(3 . F2
(4 .
F1 .
F2 :
 170

 175 .

(5 . F2
(6

- b :
(1 F1
. Mendel
.
] [ N,R ] .[ t,b
(2 BackCross
.
- 97 - :

(3 :F2

] [ N,R39.81 % = 100.(410/(410+400+111+109)) :
] [ t,b38.83 % = 100.(400/1030) :
] [ N,b10.58 % = 100.(109/1030) :
] [ t,R10.78 % = 100.(111/1030) :

) Mendel (
[ N,R
] [ t,b ] ] [ t,R ] [ N,b .
.
(4 :
: . P
P

[ N,R ] :

..........................................

..................................................................

..................................................

X
N

] [ t,b

[N,R] 100 % F1

.................................................................................

: .

.....................................................

[ N,R ] :
R

X
N

..............................

b
R

F2


F2
.( [N,R] , [t,b] )

t
b

50 %

50 %

50 %

100 %

- 98 - :

..................................................

] [ t,b

50 %

F2
.
) 1 .(5 :
: 1

II

I
2n
I

N
R

25 %
b

100 %

25 %

25 %

R
b
R
b

25 %

25 %


2n
N

25 %
t

25 %

25 %

(5 :F'2
] [ N,R 49.27 % = 100.(170/(170+175)) :
] [ t,b 50.73 % = 100.(175/(170+175)) :
50 % + 50 %
(6
.
.
- a 8 .5

 : 8 .
stemphyllium . F1
.
(2
F1 F2 :
 39 % 11 %  .
 11 %  39 %
(2
(3 . F2
(4 .
- 99 - :

- b : .
:

) (
.

VI .
1 : 4 .5
:4 ) .( La carte factorielle

: Thomas Hunt Morgan


.
Morgan .
.
.
) (Centimorgan) : (CMg % 1 = 1 CMg
. a b ).d(a-b

) = d (a-b

100 X

7 4
) d (N R

7 4
): d(R,N
= 21.36 cMg

109 + 111
X 100 =
1030


X 100
= )d(R,N

R
b
- 100 - :

N
21.36 cMg

t
:

2 :
- a 9 .6

 : 9 ) ( SM
) ( M .
F1 . F1
) ( M :
 417
 425
 16

3
 55
 59

5
 20
(1
(2

(3
(4
(5


: ) ( N,n ) ( V,v ) ( L,l ( C,c
) ) ( T,t ) .( R,r F2
.

.
La carte factorielle .

- b :
(1 .
F1
.

.
(2 F2:

] [ V,N,L )= 100.(417/1000
] [ t , c, r )= 100.(425/1000
] [ V,N ,r )= 100.(16/1000
] [ V,c,L )= 100.(3/1000
] [ V,c,r )= 100.(55/1000
] [ t,N,L )= 100.(59/1000
] [ t,N,r )= 100.(5/1000
] [ t,c,L )= 100.(20/1000

41.7 %
42.5 %
1.6 %
0.3 %
5.5 %
5.9 %
0.5 %
2%

84.2 %


15.8 %

.
.

.F1 1.6
- 101 - :

:1
L
L

6
L

N
N
c

][V,N,r

V
t

][ t,c,L

] [ t,c,r
L

][V,N,L

][V,N,L

][ V,c,r

V
t

][ t,N,L

N
r

L
r

][V,N,L

c
V
t

] [ t,c,r

][V,c,L
r

] [ t,N,r
] [ t,c,r

(3 :
5+59+55+3
 X 100 = 12.2 cMg : = )d(V-N
1000
 :

16+3+5+20
X 100 = 4.4 cMg = )d(N-L
1000

 :

16+55+59+20
X 100 = 15 cMg = )d(V-L
1000

d(V-L) = d(V-N) + d(N-L) : ) (N,c


) (V,t).(L,r
L v
).d(V-L) < d(V-N) + d(N-L
) d(V-L:
))16+55+59+20 + (2X(5+3
X 100 = 16.6 cMg = )d(V-L
1000
- 102 - :

(4
.
L

N
12.2 cMg

4.4 cMg
16.6 cMg


3 :
- a 10 .7

 : 10 Gris Lisse
Compltes Jaune
Rugueuses .Tronques F1
.
(1
(2 .
F1 .
F2 2880 8 :
 1080 .
.
 78
 1071 .
.
 66
 293 .
.
 6
 282 .
.
 4
(3
(4 F2
(5 . F2
(6 : ) ( G,g ) ( L,l ) ( C,c
) ( J,j ) ( R,r ) .( T,t
.
(7 j .r r .t j .t
(8 .
(9 .

- b :
(1 Trihybridisme
.
- 103 - :

(2 F1
. Mendel

.
(3 BackCross F1
.
.
(4 F2
. .
(5 :F2

] [ G,L,C 37.50 % = (1080/2880)X100 :


] [ j, r, t 37.19 % = (1071/2880)X100 :
] [ G,L, t 10.17 % = (293/2880)X100 :
] [ j, r, C 9.79 % = (282/2880)X100 :
] [ j, L, C 2.71 % = (78/2880)X100 :
] [ G, r, t 2.29 % = (66/2880)X100 :
] [ G,r,C 0.21 % = (6/2880)X100 :
] [ j, L, t 0.14 % = (4/2880)X100 :


74.69 %

25.31 %


.
(6 :
: . P
P

.....................................

........................................................

........................................................................

[ G,L,C ] :

] [ j, r, t

.................................................................................................

[G,L,C] 100 % F1

- 104 - :

: .
P

.....................................

[ G,L,C ] :
C

r
C

t
G

C
C

j
t

.....

........................................................

] [ j, r, t

............................................................................

F2


G L C

j r t

G L t

j r C

j L C

G r t

G r C

j L t

G L C

j r t

G L t

j r C

j L C

G r t

G r C

j L t

G L C
j r t

] [ G,L,C

j r t

j r t

j r t

j r t

j r t

j r t

j r t

] [ j,r,t

] [ G,L,t

] [ j,r,C

] [ j,L,C

] [ G,r,t

] [ G,r,C

] [ j,L,t

(7 jd(j-r) :r
d(j-r) = ((4+6+66+78)/2880)X100 = 5.35 cMg
rd(r-t) :t
d(r-t) = ((4+6+282+293)/2880)X100 = 20.31 cMg
jd(t-j) :t
d(t-j) = ((2X(4+6)+66+78+282+293)/2880)X100 = 25.66 cMg
(8 :
)d (j-t) d(r-j) + d(r-t
r j .t
(9 :
t

20.3 cMg

5.3 cMg

25.6 cMg

- 105 - :

:

.
.

.
: 1.7
7

: 1

)

(


F1
100 %

3/4 1/4

100 %

1/4 1/4
1/2


) (

- 106 - :

F2

100 %

100 %

.

3/16 1/16
9/16 3/16



1/16 1/16

3/16 2/16
A
6/16 3/16
B


1/16 1/16

1/16 1/16
A
2/16 2/16
.B
2/16 2/16
4/16
3/4 1/4


: 11

 :1 .
(1
(2
(3
(4

.
. .
) (46 ) (2 246
.

.

.

. .
.

.
:
1 Les arbres gnalogiques


. 2.1
2 : 2 .

= Les arbres gnalogiques



)
( .
. .

) . .( 1

- 107 - :

:1

= III , II , I

= 3 2 1
I

II

III

IV
5

2 Les cartes chromosomiques 3.1


1

3 : 3 .Les cartes chromosomiques

hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh
,,, .
hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh
.
.

4
1

12

21

16

10

11

14

22

15

14

20
16

17
19

20

13

10

18

19

21

15
13


,,,

.
- 108 - :

17

18

22

11

12

ADN 4.2

: 4 .ADN

2
ADN

ADN

ADN

 ADN

.Agarose
 : ADN


) (.
 :
ADN .
ADN ADN
ADN
.

ADN

ADN

ADN .

I .
1 Mucoviscidose
: 12
 : 5 .
2

 : 1
Mucoviscidose


:
.

.
(1
.
(2
) . N n
M ( m

I
1

II
6

2 3

III
5

(1 II3 I1 I2.
.
I2 II3
) (.
- 109 - :

(2 I1 I2 II3
.N//m N/ : m/
N//N N//m m//m
.
N//N m//m + 25 % N//m + 25 % .50 %
] [ N [ m ] + 75 % .25 %
2 Thalassmie

: 22
 : 2
2
EE EE EE EE ) (ThalassmieEE EE
E E E E E E
. E E E E E E E
E E
E E E E.
E E E E E E E
)EE EE EE EE EE EE EE( .EE
EEE EEE EEE EEE EEE EEE EEE EEE
.
(1
.
(2
) .
S : s M m (.

II
6

2 3

III
6

IV
5

(1
) IV2 ( IV4 .
Y
X IV2 :
.
(2 .
III3 III2 IV2 IV4
.S//m
S/ : m/
S//S S//m m//m .

- 110 - :

:
:
:

.........................................................................................

[ S ] : III3

[ S ] : III2
S

.............................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

.................................................

[m] 25 %

[S] 25 %

[S] 25 %

[S] 25 %

3 Huntington
: 33
: 3
Huntington
30 45

.
1872 Huntington
George .

.
.
(1 Huntington .
(2 ) .
N n H .( h
(3 2 .

3
2

II
6

III
5

IV
1

(1 ) II4 ( II5
. .
(2 X III1
XH
.
III1
.
(3 2 :
III2 :III3 III3
n//n III2 H//H .H//n )IV1
( III2 .H//n
- 111 - :

:
:
:
:

.........................................................................................

[ n ] : III3

[ H ] : III2
H

.............................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

[n] 50 %

[H] 50 %

VI2 .1/2

II .
1 Le daltonisme
: 13

 : 6 .
 : 1
Daltonisme .
.
) ( I1 ) ( I2 ) : II1
II2 II3 (.
II3 II4 : III1 .III2
.III3
(1 .
(2 .
(3 X D
d : .II3 II1 I2 I1
:

(1 :



- 112 - :

II
III

(2 I1 I2 ) ( II1

.
(3 :
: I1 .XDY
: I2 XDXD XDXd
Xd
. XD Xd
: II1 .XdY
: II3 XDXD XDXd
) (III3 Xd II3
.XDXd
2 Duchenne
: 23
 : 2
Duchenne

.

.Duchenne
(1
.X
6
(2 .
(3 I1 .I2
:
S s . M m (4 IV4.

3
2

II
4

1
III

2
4

1
2

(1
.
II1 ) ( III3
Y
) .X II1 III3 Y II2 X
(.
(2 II1 II2 ) (III3
.
- 113 - :

IV

(3 :
XSY : I1 .
XSXm : I2 II3 .Xm
XSY : II1 .
XSXm : II2 III3 .Xm
XSY : II4 .
XSXS : II5 XSXm .
(4 IV4:
:

.........................................................................................

[ S ] : III1
S

.............................................................................................................

[ S ] : III2
S

X
X

X
Y

............................................................................................................................................................................................................

m
X

S
X

.......................................................................................................................................

........................................

25 %

][m

25 %

][S

25 %

][S

25 %

][S

IV4 1/4 .25 %


3 Le Rachitisme Vitamino-rsistant
: 33
: 3
3
Le Rachitisme Vitamino-rsistant
. D .
.
(1
.
1
2

(2

.
3
4
5
(3 11 6 3 4 2 ) . 9
R r N .(n
(4 . .
6
8
7

(5 8

.
9
10
11
12
- 114 - :

(1

X .
(2 8 5 X 4 X
. .
(3 :
XnXn : 2 .
XRXn : 4 XR .Xn
XnY : 3 .
XnXn : 6 .
XRXn : 11 XR
.X n
XnY : 9 .
(4
) (.
R
XRXn .
(5 8 :
:

.........................................................................................

][R
R

:
:

X
Y

.............................................................................................................

][n

............................................................................................................................................................................................................

n
X

R
X

.......................................................................................................................................

........................................

- 115 - :

X
X

X
Y

X
Y

][n

25 %

][n

25 %

][R

25 %

R
n
25 %

X
X

][R

:
:
:

. . 1/4 .3/4 :

. . .50 % :
:

.X X .
X .
:

. - ) ( .

IV .
.lHomme

Les anomalies chromosomiques chez


. 7
. 4

1 .
:

- 116 - :

 : 7 .

 .   .
(1 .
(2 1 .5
(3 .

10

10

15

14

13

12

11

15

14

13

12

11

17

16

17

16

18
X

18
X

22

19

20

21

22

21

20

19

10

10

15

14

13

12

11

15

14

13

12

11

17

16

17

16

18

18

Y
X

22

19

20

21

22

21

20

19

10

10

15

14

13

12

11

15

14

13

12

11

17

16

17

16

18
X

22

18

Y
X

21

- 117 - :

20

19

22

21

20

19


5

10

10

15

14

13

12

11

15

14

13

12

11

17

16

17

16

18

18

Y
X

X
22

21

20

22

19

21

19

20

: 1
5

 :


21
DOWN

18 / 10000

 :

13

1 / 10000

:
:


Turner

Klinefelter

4 / 10000
2 / 1000

1 / 1000

XYY

2 / 1000

 :

1 / 40000





) ( ...

.

...

.

.
.

:

21
21
.Trisomie
Down .Mongolisme
)

(.
- 118 - :

:Down 2.5

:2
21

II

II

)( 2n+1
21

21
) 21(
21 .
:

13
.
:

:
) :Turner  (
X 44 .
.
) :Klinefelter  (
X 47 44
.XXY
.
) :X  (
X 47 44
.XXX
.
) :XYY  (
- 119 - :

Y 47 44
.XYY
. .
: 1.6
:1

X X

XX

XX


)(2n = 44 + XXY

Y
)(2n = 44 + Y

X
)(2n = 44 + X

X
)(2n = 44 + XXX

X Y

X
)(2n = 44 + X

XY

XY


)(2n = 44 + XXY


.
2 .
) : La dltion chromosomique  (

.5
- 120 - :


" ".
) : La translocation  (
.
21
.14
) .(14-21
) 21 (.

V :
 :
. . 40 . . 2 :
: L'chographie


.
) . 2 .( 6
 .Echographie

: 2 Down : :1
) Down .( ... ) .( 2
1

.1 Embryoscopie

.
- 121 - :

.2 ) Amniocentse A 1( 7
17

.
.3 ) Choriocentse B 1( 7
) (
) .
(.

 : 1 Amniocentse ) .Choriocentse (.
:
15 17
20 .
.
:1
Amniocentse

Choriocentse

- 122 - :

.4 Down ) : 2( 7
 :2 Down .
) Down ( 21 hCG
) ( human Chorionic Gonadotropin = (alpha-ftoprotine) AFP .
f
fffffffffffffffffffff fffffffffffffffffffff
.Marqueurs sriques
f
ff hCGff ff ff
ff 86ff ff ff ff
.Down

:2

hCG

ffff ffff ffff ffff ffff


f f
.

hCG AFP
21 . Down
: Down .

- 123 - :

20

25

30

1/1000 1/1600 1/2300

35

37

42

45

1/500

1/300

1/100

1/60



:

. :

: .
: .
: .
: .


:
.
.
.

.
.

(7
(8
(9
(10
(11

- 124 - :

:
:
:


) (
.

:La biomtrie

.
...
)
.(...
).
.(...
.
,
.
1 :
) 1.( 1
 :1 .

) Anemone coronaria (1
) .(2

.
(1900) Pearson
:

20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8
13 23 30 32 30 23 16 11
2 4 18 51
35
2 5 4 0 8 6 2 0

(1 .
(2 ) : (
(3 .
- 125 - :

)(
330
300
270
240
210
180
150
120

60

90


) (

30
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

15
. .
)
( Variation discontinu .
:
.
:
 :Diagramme en btons

. .
) . .( 1
 :Polygone et courbe de frquences

.

2 :
) Gibbule 2.( 2
- 126 - :

 :2 .

500 " " Gibbule


) (pied coulisse 0.5 mm

. :

(4 .

(5 .
(6

1cm


10-1mm

-116
120

-121
125

-126
130

-131
135

-136
140

-141
145

-146
150

-151
155

-156
160

-161
165

29

55

107

82

61

26

)(
110
100
90
80
70
60
50
40
30
20


) (

10
20

18

16

20

18

16

14

12

10

116

) (
.
. ] .[120 116
).
(5
) : .( 2
 :Histogramme de frquences

. .
 :Polygone de frquences

.
.
- 127 - :

3 :

. .
:
:
 ): Mode (Mo

.
_
 ) :Moyenne arithmtique ( X
.
_
= n
= X
i
_
= fi

)1 (fixi
__________
= X
n
= xi
.
 :
.Mo = 13 :
_
= 12.77 : X

)(6 x 1) + (7 x 9) + (8 x 35) + + (20 x 2

_
=X

1927
2

)(

 :

330
300


) (


.

270

240
210
180
150
120

90

) 1.( 2

60
30
15 16 17 18 19 20

) (

_
X

8 9 10 11 12

- 128 - :

6 7

) ( :
:
 ) :Ecart moyen arithmtique ( E

:

_
| xi - X | x fi
1
_______________
i

_
|X

=E

=| xi
.
= fi
= n

 ) :Variance ( V
. .
) .( V

_ 2
( xi - X ) x fi
1
_______________
i

V
=V

= fi
= n

 )

( :Ecart type

_ 2
( xi - X ) x fi
1
_______________
i

= fi
= n

:
_
_
 ] [ X - , X + 68 %
_
_
 ] [ X - 2 , X + 2 95.4 %

I

) .Gauss 2
(.2
- 129 - :


Gauss

) Mo (

Gauss

2
_

X+3

X+2

= X

_
X+

2
_
X

_
X-

_
X-2

_
X-3



.Gauss

68% .

.
,Gauss
68% ] [X+ ,X -1 95%
] . [X +2 , X -2

- 130 - :

hhhh hhhh hhhh hhhh hhhh


hhhh hhhh hhhh hhhh
hh hh hh hh hh
hhhhh hhhhh hhhhh hhhhh hhhhh
hh hh hh hh.
hh hh hh hh hh hh
hh hh hh hh hh hh
hhh hhh hhh hhh hhh
:

II :
:

Gousse

2
3

3
8

4
10

5
20

6
26

7
35

8
22

9
9

10
5

11
2

.

: )h h ] ([25-20h h
) ] .( [90-85

- 131 - :

h h h h ,h h h h h h h h )h
( . h h h h h h h h
, :

h h h h h
hh hh hh hh hh hh hh hh
: ) ( P1 h
) .(P2
hh hh hh Phh hh hh
hh hh hh hh hh hh
hh hh hh hh hh hh hh
P1 P2 .

hhh .hhh hhh hhh hhh hhh hhh
) ( .

h h h h h h h h
.
h h h
...

IV :
:
: h h h h h h h ,h h 1442h h h h
:
)-20] Xi=(cg
]25
3
=fi

]-25
]30
5

]-30
]35
32

]-35
]40
90

]-40
]45
180

]-45
]50
540

]-50
]55
340

]-55
]60
150

]-60
]65
80

]-65
]70
38

]-70
]75
10

]-75
]80
6

]-80
]85
4

]-85
[90
2

( 1 .
( 2 h h h h h h

( 3 .
( 4 Gauss .
( 5 [+. - ] : ] . [ +2 .-2
:
:h h h
).( Kg 50.
)(Xi
)(fi
- 132 - :

40-37 37-34 34-31 31-28 28-25 25-22 22-19 19-16 16-13


1
2
4
5
10
12
8
6
2
:

( 1 .
( 2 .
( 3 .
( 4 ] [+2 , -2
( 5 .
:
h h h h h h h h h h
:
( 1
( 2
( 3

- 133 - :

.
) : 1( 1

: 1 .
.
:3

Aa

Aa

aa AA aa AA aa
aa Aa Aa Aa
Aa Aa Aa Aa Aa
Aa Aa Aa Aa Aa
Aa Aa aa

aa AA aa AA aa
aa Aa Aa Aa
Aa Aa Aa Aa Aa
Aa Aa Aa Aa Aa
Aa Aa aa

A/A Aa aa

? = A/A = ? Aa = ? aa


:
.
.
.

.
.
(12
(13
(14
(15
(16

- 134 - :

:La population et pool gntique


1 :
.
3 2.1
1

2
ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff
ff ff ff ff ff ff 700.000 850.000ff.
ff ff ff ff ff ) ff ff ff ff ff
ffff ( ffff ffff ) (50+ffff ffff ffff ffff
f f f f f 10f f f
f f f f
f f f f f f f
. f
) ( f
ff ff ff ff ff ff ff ff ff .ff ff
.

3
Macaca sylvanusff ff ff
ff ff ff ff ff ff ff ff
ff ff ff ff ff 10000ff ff
.
ff ff ff ff ff ff ff ff
f f
1200 2000fffff fffff fffff fffff fffff
) f f f
( .ff ff ff ff ff ff ff 20ff ff
15 60.

: .
Macaca sylvanus
) 1200 2000 (.
2 : 1.2

: 1 .
fffff fffff fffff fffff fffff
ff ff ff ff ff
fff fff fff fff fff
.

=
.
=

- 135 - :

La population .

.
:
.
.
:
:


2 :
:

.
. 2.2
2
:2
a

f ff f ff f ff f Pff f 13ff.
f f A :f f
a .
ff ff ff ff ff ff ff ff ff
. :

A
A

]= [A

a
A

N
AA

A
a

a
a

= AA

][A

a
A

N
P

f(AA) = D , f(Aa) =H , f(aa) = R :


A tirage f f
:
 AA D A ) 1
A (.
 Aa H A ) 1/2
.( a
 aa R A ) 0
.( A
) ( A )f(A) = ( D x 1 ) + ( H x 1/2 ) + ( R x 0 ) : f(A
 f(A) = D + H/2
) f(a) = ( D x 0 ) + ( H x 1/2 ) + ( R x 1
) ( a ): f(a
 f(a) = R + H/2
:
- 136 - :

1
X
2

X 2 +

X 2 ) N (

:
P ) AA , Aa , aa 2.( 2
:
f [a] = 3/13
f [A] = 10/13
:
f(aa) = R = 3/13

f(Aa) = H = 4/13

f(AA) = D = 6/13

:
(2x3)+4
= )f(a
= 0.38
2 x 13

(2x6)+4
= )f(A
= 0.62
2 x 13

I :Hardy - Weinberg
1 :

)
(... .HW

1 3 .

: 1
) (.
.
) (.
=
) Aa 50 %
A 50 % .a
: ) Panmixie
.( Pangamie

2 Hardy :Weinberg
:
- 137 - :

H.W
= Hardy ) .
= Weinberg (.
:
H.W 2 .3

: 2 Hardy - Weinberg
ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff
f G0 G1f f f f f f f f f f f f f f f f
A .a
(1 .G0
(2 .G1
(3 G1 .
(4
) ( G0

: G0

AA

: G0

Aa

f(A) = p = ..
aa
f(a) = q = ..
p + q = ..

Aa

Aa

AA

AA

f(Aa) = .....

AA

f(aa) = .

Aa

AA

= )f(AA) + f(Aa) + f(aa


= .

AA
aa

f(A) = ...
= )f(a
= )f(A) + f(a

f(AA) = .............

f(A) = ...

...

= )f(a
= )f(A) + f(a
...


 G1

:G1
= )f(A
....

f(AA) = ...

f(Aa) = .

= )f(a

f(A) + f(a) = .

f(aa) = ....
f(A) + f(a) = .....

....
....

:G1

(1 :G0
 f(AA) = D , f(Aa) = H , f(aa) = R :
D + H + R = 1
- 138 - :

 :

f(A) = p = D + H/2
, f(a) = q = R + H/2
p+q=D+H+R=1

(2 :G1
:
2
f(AA) = p X p = p = D
f(Aa) = ( p q ) + ( p q ) = 2pq = H
f(aa) = q x q = q2 = R
D + H + R = p2 + 2pq + q2
= ( p + q )2 = 1
(3 :G1
f(A) = f(AA) + f(Aa)/2 = D + H/2
= p2 + (2pq)/2
= p2 + pq
)=p(p+q
( p + q ) = 1 f(A) = p
f(a) = f(aa) + f(Aa)/2 = R + H/2
= q2 + (2pq)/2
= q2 + pq
)=q(p+q
( p + q ) = 1 f(a) = q
(4:

.Hardy-Weinberg
.

.(p+q)2 p A q a
:

f(AA) + f(Aa) + f(aa) = ( p + q )2 = p2 + 2pq + q2


f(AA) = p2 ,
f(Aa) = 2pq
,
f(aa) = q2

: Hardy-Weinberg
pn . . . p3 , p2 , p1
.(pn . . . p3 , p2 , p1)2

- 139 - :

ABO A BO
p q .r ( p + q + r )2 = p2 + q2 + r2 + 2pq + 2pr +
2qr

f(AA) = p2
, f(BB) = q2 , f(OO) = r2
f(AB) = 2pq , f(AO) = 2pr , f(BO) = 2qr

3 :H-W
 :
1 4 .(q) a
.p = q = 0.5
.
4
:1 q H-W
:

f(AA) = p2 = (1 q)2
)f(Aa) = 2pq = 2q(1 q
f(aa) = q2

1.0

AA

aa

0.9
0.8

f f f f f f
(q) a .

Aa

0.6
0.5
0.4

f f f f .p = q = 0.5f
ff ff ff ff ff ff ff ff ff ff
.

0.2

= )f(AA) = , f(Aa) = , f(aa

0.1

0.3

:
..............................................................................................................................................................

0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1.0

..............................................................................................................................................................

(q) a

..............................................................................................................................................................

 :
f(aa) = 1/4 , f(Aa) = 1/2 , f(AA) 1/4 :

.Hardy-Weinberg

II Hardy Weinberg :
2
1 :( Khi deux )

2
:
: 2

= 2

- 140 - :

0.7

) :Degr de libert (ddl


. = ddl
2 ) 2 ( 4
:



0.05 .5 %
.ddl

2 2
Hardy weinberg . 2 2
Hardy weinberg .
:2 : 2

0,001

0,01

0,02

0,05

10,827
13,815
16,266
18,467
20,515
22,457
24,322
26,125
27,877
29,588
.
.
59,703

6,635
9,210
11,345
13,277
15,086
16,812
18,475
20,090
21,666
23,209
.
.
50,892

5,412
7,824
9,837
11,668
13,388
15,033
16,622
18,168
19,679
21,161
.
.
47,962

3,841
5,991
7,815
9,488
11,070
12,592
14,067
15,507
16,919
18,307
.
.
43,773

0,10

0,20

0,30

0,50

0,90

ddl

1 0,0158 0,455 1,074 1,642 2,706


2 0,211 1,386 2,408 3,219 4,605
3 0,584 2,366 3,665 4,642 6,251
4 1,064 3,357 4,878 5,989 7,779
5 1,610 4,351 6,064 7,289 9,236
6 2,204 5,348 7,231 8,558 10,645
7 2,833 6,346 8,383 9,803 12,017
8 3,490 7,344 9,524 11,030 13,362
9 4,168 8,343 10,656 12,242 14,684
10 4,865 9,342 11,781 13,442 15,987
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
30 20,599 29,336 33,530 36,250 40,256

 Hardy Weinberg : 3 4
: 3 Hardy-Weinberg .
500
.

) ( R ) .( b
Hardy-Weinberg
p2(RR) + 2pq(Rb) + q2(bb) = 1 = p R
= q b . p + q = 1


] [ b


] [ R

bb

RR

20

480


RR Rb .
- 141 - :

(1 :
 :bb

f (bb) = f [b] = 20/500 = 0.04


 R : b

( p + q )2 p2(RR) + 2pq(Rb) + q2 (bb) = 1
f(RR) = p2 , f(Rb) = 2pq , f(bb) = q2 f(R) = p f(b) = q
q ( f(bb) = f [b] = q2 = 0.04 ) q2

f(b) = q = 0.04 = 0.2


q = 0.2

: p p + q = 1 p = 1 q = 1 0.2 = 0.8
p = 0.8
R b :

f(R) = 0.8 , f(b) = 0.2

 :RR
p q
:RR
:Rb

f(RR) = p2 = (0.8)2 = 0.64


f(Rb) = 2pq = (2 x 0.8 x 0.2) = 0.32

 RR :Rb

= )f(RR

) = RR f(RR) x ( N

RR 320 = 0.64 x 500 = f(RR) x N


Rb 160 = 0.32 x 500 = f(Rb) x N
bb 20 = 0.04 x 500 = f(bb) x N
(2 :
R b .
:
- 142 - :

q = 0.2

p = 0.8

Rb

RR
2

p = 0.64

Pq = 0.16

:
f(RR) = p2 = 0.64
f(Rb) = 2pq = 2 x 0.16 = 0.32
f(bb) = q2 = 0.04

) .( H-W

bb

Rb

q2 = 0.04

Pq = 0.16

R
p = 0.8

b
q = 0.2

IV Hardy Weinberg :
 :
.

a : ) 1 ( 5
5

: 1
(Rh) Rhsus d .D D ] [ Rh d
dd ] .[ Rh-
1976 400 230 ] .[ Rh+
Hardy -Weinberg .
+

f(dd) = .. f(d) = ... = ..

f(d) = ..

= .... = ...

f(D) = .

DD

= .... = ...

= )f(DD

Dd

= .. = ...

f(Dd) = ..

dd

f(dd) = .. = .. = ..

] [ Rh+
:

..

f(d) = q

f(dd) = q

f(d) = q

= 0.35

DD

Dd
dd

] [ Rh+
:
- 143 - :

0.122
0.455

0.423

1-q
2

)(0.35

2 x 0.65 x 0.35
=

)(0.65

=
=

= )f(D
= )f(DD

= 2pq
=

= )f(Dd
= )f(dd

(f(Dd)/(f(Dd) + f(DD)))x100 = 78.86


:

b : ) Mucoviscidose 2 ( 5

: 2 Mucoviscidose
3000 La mucoviscidose m
.
+
(1 . ) . m (
(2 .
(3 .

(1 m+m+ m+m
: .
1
(2 ) = 3.3 10- 4:f(mm
3000
q m p .m+
f(mm) = f(m) = q2
p + q = 1
q ) :q )( f(mm

= )f(mm

3.3

10- 4 = 0.018
P = 1 q = 1 0.018 = 0.982
=q

(3 ) f(m+m 2pq:
f(m+m) = 2 x (0.982 x 0.018) = 0.035
) . 3 ( 5
:3 MN

 MN M .N
6129 .[ N ] 1303 + [ M ] 1787 + [ MN ] 3039 :
(1 .
(2 M .N
Hardy Weinberg
(3 .
(4 .Hardy Weinberg
(5 ) .( 2
 730 :
.[ N ] 492 + [ M ] 22 + [ MN ] 216
 .

(1 :
f(MM) = 0.29

- 144 - :

MM
1787
= )D = f(MM
= 0.29 =

6129
:

f(NN) = 0.21

NN
1303
= )R = f(NN
= 0.21 =

6129

f(MN) = 0.49

MN
3039

= )H = f(MN
=
= 0.49

6129

(2 M : N
f(M) = 0.53

0.49
H
= 0.53 = 0.29 +
2
2

f(M) = D +

f(N) = 0.45

0.49
H
= 0.45 = 0.21 +
2
2

f(N) = R +

p + q = 0.53 + 0.45 = 1
(3 ) (
.( p2 + 2pq + q2 ) Hardy - Weinberg
 MM p2 ( 0.53 )2 f(MM) = 0.28 0.28
 NN q2 ( 0.45 )2 f(NN) = 0.20 0.20
 MN 2pq ) (2x0.53 x0.45 f(MN) = 0.47 0.47
(4 :
:
 MM 1716 = 0.28 X 6129 = p2 x N
 MN 2880.6 = 0.47 X 6129 = 2pq x N
 NN 1225.8 = 0.20 X 6129 = q2 x N
(5 :
 : 2
3 MM MN NN 2 :
= (EMMo EMMt )2/EMMt +(ENNo ENNt )2/ENNt +(EMNo EMNt )2/EMNt

= Eo Et
( 1787 1716 )2
( 3039 2880.6 )2
( 1303 1225.8 )2
2
+ =
+
1716
2880.6
1225.8
- 145 - :

= 2.93 + 8.71 + 4.86 = 16.5


:

 : ddl
= ddl
=32
=1
 0.05 5 %
 2 2 4 3.84
= 3.84 2
= 16.5 2

>

Hardy - Weinberg

 ) ( :

1 M : N
 : M
p = (22 + 1/2 x 216) / 730 = 0,178
 : N
q = 492 + 1/2 x 216) / 730 = 0,822
2 :
MM = p2 x 730 = (0,178)2 x 730 = 23,1
MN = 2pq x 730 = (2 x 0,178 x 0,822) x 730 = 213,6
NN = q2 x 730 = (0,822)2 x 730 = 493,2

3 2
2 = (22-23,1)2/23,1 + (216-213,6)2/213,6 + (492-493,2)2/493,2 = 0,083
ddl=3-2=1 5 % 3,84

.Hardy-Weinberg
2

:
h h Hardy-Weinbergh h h h h h h h
h h h h h h h
Hardy-Weinberg
.
- 146 - :

 :

: ) . 4 ( 5

: 4 X
X : w
. S .
) ( .
) Panmixie (
S w p q . G0
(1 .
(2 .G1 Hardy Weinberg
.
(3 H W .
(4 Hardy Weinberg . .

(1 :
S
 :
S
X
X

X
X
w
S
w
S
X
 X :

Y
Y
 X :

 X :

X
X

w
w

w
w

(2 : G1
 ) (
f( w ) = q , f( S ) = p , p + q = 1
 :
Y
X
Y

q
S

X
X
X

pq
X
Y

q
- 147 - :

q2

X
X

w
p
S
w

p2

w
w

X
X
X

X
X
pq

S
S
S

S
w

X
q
:

 : G1
f(XwXw) = q2 , f(XSXw) = 2pq , f(XSXS) = p2 :
f(XwY) = q
, f(XSY) = p :
(3 Hardy Weinberg
.
(4 H-
W A) .f(XaXa) = q2 , f(XAXa) = 2pq , f(XAXA) = p2 a
( . .
(5
. ) . (

q > q2

q2

p2+2pq

p +2pq

q2

p2 +2pq>p

) . 1 ( 6

: 1
.X d
. .q = 0.1
(1 .
H .X .p = 0.087
(2 .

(1 :
 f(Xd,Xd) = q2 = (0.1)2 = 0.01 :
 f(Xd,Y) = q = 0.1 :
1 % 10 %

.
- 148 - :

(2 :
 : X
) ( XHXH : XHXn

f(XHXH) = p2

f(XHXn) = 2pq

p2 + 2pq
q = 1 p = 1 0.087 = 0.913 p + q = 1
(0.087)2 + 2(0.087 x 0.913) = 0.166 :
16.6 %
 : .XH

f(XHY) = p = 1 / 104 = 0.087


8.70 %

16.6 % %
8.7
.
: ) . 2 ( 6
6

: 2

.X :
Cn .

Cj .
:



(1 .

(2 .
50
0
300

(3 Cn Cj .
10
50
300

(4 Cn .
(5 .

(1 :

X
Y

- 149 - :

Cn

X
X

Cn
Cn

X
X

Cn
Cj

Cj

Cj

X
Y

X
X

Cj

(2 Cn Cj
x
.
(3 1 :
q = ((300x2)+50+300)/(360x2)+350 =0.89
) ( Cn :q
) ( Cj p = 1 q = 1 0.89 = 0.11 : p
(4 Cn ] [Cn
] [Cn,Cj ] [Cn .Cn
Cn ((300x2)+50))/(360x2) = 0.90 :
Cn 300/350 = 0.86 :
(5
Cn .
Cn 0.9 0.86
0.90 x 0.86 x 100 = 77.4 %

V :
 :
.
 ) 3 .(6
: 3


)(


T3
T2

T2

T3

T3 T2
.

: .
 .Leucisme

.
- 150 - :

:

ADN
.

) .( Mutation gntique
.
:
a :

. 4 .6
6
: 4


a

c
b
a
c
b
a



c
b
a

a
b
c


c
b
a

 :
 .Aneuplodie
 .Polyplodie
 .Monoplodie
 :
 ) (.
 .
 .
 .
- 151 - :

c
b
a

( 7 1 ( ) Ponctuelle ) : b
7

:1

.HbA ( globuline )
.
globuline ) (
.
. globuline ( 1
.( 2
.( 3

CAC

CTG

ACT

CCT

GAG

GAG

AAG

TCT

GCC

GTT

ACT

GCC

CTG

TGG

GGC

AAG

GTG


HbA

His

Leu

Thr

Pro

Glu

Glu

Lys

Ser

Ala

Val

Thr

Ala

Leu

Thp

Gly

Lys

Val


HbA

CAT

CTG

ACT

CCT

GAG

GAG

AAG

TCT

GCC

GTT

ACT

GCC

CTG

TGG

GGC

AAG

GTG


Hba1

His

Leu

Thr

Pro

Glu

Glu

Lys

Ser

Ala

Val

Thr

Ala

Leu

Thp

Gly

Lys

Val HbA

CAC

CTG

ACT

CCT

GTG

GAG

AAG

TCT

GCC

GTT

ACT

GCC

CTG

TGG

GGC

AAG

GTG

His

Leu

Thr

Pro

Val

Glu

Lys

Ser

Ala

Val

Thr

Ala

Leu

Thp

Gly

Lys

Val HbS

CAC

CTG

ACT

CCT

AAG

GAG

AAG

TCT

GCC

GTT

ACT

GCC

CTG

TGG

GGC

AAG


HbS

GTG

HbC

His

Leu

Thr

Pro

Lys

Glu

Lys

Ser

Ala

Val

Thr

Ala

Leu

Thp

Gly

Lys

Val

HbC

CAT

CTG

ACT

CCT

GAG

GAG

AAG

TCT

GCC

GTT

ACT

GCC

CTG

TAG

GGC

AAG

GTG


Tha2

His

Leu

Thr

Pro

Glu

Glu

Lys

Ser

Ala

Val

Thr

Ala

Leu

Tha2

-A

CAC

CTG

ACT

CCT

GGG

AGA

AGT

CTG

CCG

TTA

CTG

CCC

TGT

GGG

GCA

AGG

His

Leu

Thr

Pro

Glu

Arg

Ser

Leu

Pro

Leu

Leu

Pro

Cys

Gly

Ala

Arg

TGA


Tha3

Tha3

+C

Tha4

CAC

CTG

ACT

CCT

GAG

GAG

AAG

CTC

TGC

CGT

TAC

TGC

CCT

GTG

GGG

CAA

GGT

His

Leu

Thr

Pro

Glu

Glu

Lys

Lru

Cys

Arg

Tyr

Cys

Pro

Val

Gly

Gln

Gly Tha4

- 152 - :

(1 globuline
.
. .
(2 :

Hba1

) C
(T

HbS

A : 14 T

G : 13
A
G : 41
A


Silencieuse
Faux sens

Faux sens

Tha3

( A ) 14

Frame shift

Tha4

( C ) 22

Frame shift

HbC
Tha2

Non sens

(3
.
. 1 .8
: 1 .

.


. .


Escherichia Coli


2.5 . 10-9
2 . 10-8
2.9 . 10-4
2.6 . 10-5

A
a

a
A

a
a
A
A

A
A


a
A a

8
a

A
a

a
a

f(A) = p = ...
f(a) = q = ...

A
A

A
A

A
a

f(A) = p = ..
f(a) = q = ..



.
 A a
a ).A A a a
.(A

.
- 153 - :

 .La slection naturelle


. 2 8
: 2


.
) (

Hardy weinberg
.
 : 1
). (
 : 2 .
) (
 :

. .
. 3 8

: 3
Biston betularia
. .
.
1955 Kettlewell :
Birmingham ) Mlanisme
( industrielle Doset .
. :
(1
(2 .







- 154 - :

474

496

154

64

30

62

82

16

%
6.3

%
%
53.2 12.5

%
25

(1
.
.
(2 :
1 9


.

.

.
.
. 2 9

: 2
:
.C . c
Manchester 100.
.
1,00

0,90
0,80
0,70

0,60
0,50

- - - - - c

0,40
0,30
0,20
0,10
1948

1928

1908

1888

1868

0,00
1848

c
.1948
C .( p = 1 ) 1
- 155 - :



. .
. 3 9

: 3

) (Valeur slective . :
:
. :
=

G1

G0

: 1 .
.

64

16

154

82


.
. 1 .10

10

:1

.......................... .......................... ..........................


.......................... .......................... ..........................
.......................... .......................... ..........................
.......
.......
.......

.
- 156 - :

:Drive gntique

. 2 .10

10

: 2 Steinberg Les Huttrites


Secte 1880
Docota Montana . Steinberg
(1 .
Steinberg Les Huttrites
.

.
(2
(3
(4

29 %

45 %

40 %

% - 30 %
40

.
.
. Les Huttrites

= ]f[A

=][A

=][a

f[A] = ...

...

....................

= ]f[a
..

= ]f[A
1

= ]f[a

= ]f[A
= ]f[A

= ]f[a

...

= ]f[a
f[a] = ...

..

....................

(1 A O
O
A.
Les huttrites
) (.
(2 .
(3 1
)( Echantillonnage alatoire
.

.
- 157 - :

(4 Les huttrites .

.
. 1 .11
: 1


.
(1

(2

(3
.

11
a

0.8
0.6

0.4

0.2
0

15

10

(1 a 0 1
. :
 :( q = 0 ) a  .3 :( q = 1 ) a .1
: .

.
.


.

:La migration

.Unidirectionnelle 2 11

11
: 2
f f f f f
) ( Mtis . .
f f f f f f f f f Gauss Lif 1953f f f f Rof
) ( Rhsus . .
(1 .

.
(2 m A a
.
(3
(4
- 158 - :


: m

)m=n/(N+n
= N = n .
m
p1=(1-m)p0=mpm
: pm . p0
.



Ro

)
(
1953
.


18

0.63
0.446
0.028

) N (

Aa

G0
f(A) = p0 = 0.4 :
f(a) = q0 = 0.6

aa
Aa

aa


G1
:
f(A) = p1 = ...
f(a) = q1 = ...

aa

Aa
aa

AA

Aa

AA

Aa

AA

aa

Aa

AA

Aa

Aa

Aa

Aa aa
AA
AA

AA
AA
Aa
AA

aa

AA AA

AA AA
Aa AA

aa

AA
AA

AA

AA

Aa
Aa

Aa AA Aa

AA

aa

Aa


:
f(A) = pm = 0.7
f(a) = qm = 0.3

AA
aa

AA
Aa

AA

aa
Aa

(1 R0
.
.

.
n
4
 (2 = 0.28 :m = = m
)(N+n
) ( 4 + 10

 A :f(A) = p1
f(A) = p1 = ( 1 m ) p0 + mpm
) = ( 1 0.28 ) x 0.4 + ( 0.28 x 0.7
= 0.484
f(A) = p1 = 0.48

 a f(a) = q1 :
f(a) = q1 = ( 1 m ) q0 + mqm
) = ( 1 0.28 ) x 0.6 + ( 0.28 x 0.3
= 0.516

p1 + q1 = 1

f(a) = q1 = 0.52
- 159 - :

(3 A .
.
(4 .
.
.
.Multidirectionnelle 1 .12
1

""

" "

:
fffff fffff " " fffff
f f f
ffff ffff ffff ffff
fffff fffff fffff.
"" f
fff Afff fff fff
fffff fffff fffff fffff
fff .fff fff fff
"" .

12
A

1.0

0.8

2
5

40

0.4
0.2

0.6

30

20

10

A  )f(A
= 1 f(A) = 0.5 .f(A) = 0


) .( f(A) = 0.5

.

VI : L'espce


a Morphologiques , Comportemental :


: 1 :
. .
: 2 .
: 3
.
2 .12
- 160 - :

12
2
La grive " " Catharus
)( .
.
.

Catharus
fuscescens


Catharus
minimus

Catharus
guttatus

Catharus
ustulatus

.
b ) ( Ecologique :


.
c Morphologique : 3 12
: 3
fff fff fff fff fff CO2fff
fff fff fff fff fff fff fff fff fff fff fff
) Emberiza ( . f f f f f
.
Emberiza
hortulana

Emberiza
citrinella


) ( C
CO2

(mg/mg)/h

Eberiza
hortulata
Emberiza
citrinella

12

-5

05

25 15

11

10.5

09

05 07

08

07.5

07

4.5 06

CO2

- 161 - :

d Biochimique Et gntique :

4 12

12

: 4
Salamandre f f f f f f f
. f f f f f f f f
. .
.
.

a
7

b
7

Lactose
dshyddshyd
rogenase

Triton
alpestris
(0.2) a3
(0.8) a4
(0.1) b1
(0.55) b3

Triton
marmoratus

Triton
vulgaris

(1) a2

(1) a6

(1)b7

(1) b1

(0.35) b4

.
.
e La fcondit :

.
:

.
:
.
.

- 162 - :


.
:
h h h h h h h h h h h h h
hh .hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh hh
Les rponses immunitaires . Son intgrit

:
(1
(2
(3
(4

) ( Le soi et le non soi





.

- 163 - :

.
:

:
1 :

: 1 2 1

: 1
A B
) ( 1
12 ) ( ) .( 2
.

1 1 12
.
1
: 2 :


:
) . ( 1 ) . ( 2 .
(1
(2

1
2

100
80
60
40

20
0

2 1 ) (Greffon 100 %

.
groupes tissulaires
.
: 3.1

: 3 . .

- 164 - :


. )
( .rponse immunitaire
.
: 4.1

: 4
1873 f Landois Muller f f f
f f f f f f f f f
.
ff ff 1901ff Landsteinerff ff ff ff ff
f f f f f f f f f

.
fff fff fff fff fff fff fff fff fff fff
.

.
.
 :


.



)( . ( HLA ) CMH

I :
1 :

a : 5 .1

: 5 :
) (
. . (Human Leucocyte Antigen ) HLA
.(Complexe Majeur dhistocompatibilit) CMH
: ( CMH-I ) :I . ( CMH-II ) II
) . 1 ( 2
CMH-I CMH-II .

.
: CMH
) .( Complexe majeur d histocompatibilit
- 165 - :

: 1 .

2
CMH-I

CMH-II

1
2

3
2m

b :CMH 2 .2

CMH
.

6
CMH
CMH-I

:2
CMH
. 6
. D , B , C , A :
:
) .(72 DP , 49 DQ , 199 DR , 188 B , 63 C , 82 A
.
) . (
CMH-I A B . C
CMH-II DP DQ . DR

CMH-II

DR

DQ

DP

15

CMH 6 .
:CMH
: I .A, B, C
: II DQ DP .DR
8 .
:
AXByCtDz

AXByCtDz

.
CMH
) (.
CMH .
- 166 - :

2 : 3 .2
2
: 3 .
)
ffff ffff ffff

fffffffffff fffffffffff
(
ffff ffff
ff ff ff ff
B
f
fffff .fffff fffff
fff fff fff
.f
ffffff ffffff
A
A B
B
ffffff ffffff ffffff
.
fffff fffff fffff
ffff ffff ffff
fffffff ABOfffffff
A

.
fffff fffff fffff
ffffffffffff ffffffffffff
ffffffffff ffffffffff
fffffffffff fffffffffff
ffffffff ffffffff


AB

A
H

O
B

B
AB

AB

. ABO
: ABO 3 :
: A ) . (A : B ) .( B : O ) . ( O A B ) (
. .
ABO CMH

.

II CMH :
1 : 1 .3

.
.
- 167 - :

3
:1

Virus de la poliomylite C

B

E

D Candidas
albicans

Trypanosome

Sarcoptes scabiei


...." F
ff ff ff ff
fffff fffff fffff ...fffff
fffffff fffffff fffffff
ff ff ff .
fff fff fff fff
ff ff ff ff ff
"...
B.R. Bloom
La recherche

- 168 - :


.
:
 Bactries : :
. Toxines . : .....
 :Virus
Cellules Htes : .
VHC .
 Champignons microscopiques
Mycoses .
 Protozoaires
Paludisme Bilharziose
.amibe
...

. .
 : CMH 1 .4

CMH CMH
:

.
 )
(
.
CMH
. ) (CMH

.

- 169 - :

4
: 1 CMH .
CMH .

ARNm

:2

ARNm

ARNm

:3

:6 CMH

:1

CMH

- CMH


- CMH

CMH

............................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................

CMH


- CMH

- 170 - :

.

:

:
: .

: .


:
1 :Raction inflammatoire

: 1 .1

: 1 :

. La phagocytose
.
.
(1 .
) ( ...
:
(2 .
(3 .
1
2

4
5
6

.........................................................

.........................................................


(1
:
 : .
 .
 : .
 :

.
- 171 - :

(2

:
a : 2.1
1
: 2 Loewi 1926

Lhistamine =

""
""

.



1
. Werle 1936

.

2

.
.

b : 3 1
1
: 3

C5a . C3a


.
) 20 30 (
.
.
c :Facteur du complment
 1 2
.
- 172 - :

2
:1

C3b

C3a

Ba

C3

C3a

Bb

Ba

C3b

C3a

f
ffff 10 %ffff ffff
fff fff 9fff C1
.C9

C3b

C3 Bb
b
C3 Convertase

C3

D
C3b

C3a

8 9

9
7 9
89

C5b
9
9

C3
b

C3 Bb
b
C5 Convertase
+

C5b

C5

C5a

Complexe d'attaque membranaire CMA

 ) ,,
( 10% . :
 ) ( : .
 ) ( .
Ractions en cascades
. :
 .action cytolytique
.
. complexe d'attaque membranaire
.
 .Vasodilatation
 .chimiotactisme 2 .2


.
.
C3a.C5a
- 173 - :

2
: 2

)(:
8 )

C5a

.......................( +
)(.......................

+
))(.......................

(........................
)(........................
1

 : 1 .3
3
:1
1
2

6
4

 ..... ... ... ...

) ( C3b .
) . S (.

:

) (.
- 174 - :

2 :La phagocytose 2 .3
:2

.
 = ...............................................
 = ...............................................
= ...............................................
 = ...............................................

3
1

6
:

:

Les macrophages Les neutrophiles
.
:
 :
.
 : -
Les pseudopodes
.phagosome
 : Lysosomes
.
 : .
: 3 3

:
...
:
. .
- 175 - :

3
: 3 .
1

3
5

3
6

2
8

..................................................

..................................................

..................................................

:

) ( . :
.
1 .4

- 176 - :

I :
1

:
a : 2 .4

:2
Bacille Ttanique Bacille Diphtrique
Toxines .
. . Lanatoxine
.
(1 .
(2

S1

S2

S1

.......................................................
.......................................................
.......................................................
..................
.......................................................

.......................................................
.......................................................
..................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
..................
S2
..............................
S2
..............................
..............................

..............................

b :
:
(1





.

.

Rponse Immunitaire spcifique
S2 S1
S2 .
(2

) (
Rponse Immunitaire mdiation humorale
spcifique
. Antigne
.Anticorps
- 177 - :

c :

.
.
Mmoire immunitaire :

a :
: 1 1 5

: 1 B C .CMH

10 12

...................................................

...................................................
B

...................................................

2 3

...................................................
...................................................
...................................................

...................................................

2 3

...................................................

...................................................
B
C

...................................................
...................................................

 : A B B
CMH CMH
.B .
 : ) (
) ( .
 : C CMH
B .

.

- 178 - :

: 2 2 5

1781 Rougeole ) Fro (


: 2
f f ff f ff f f .ff f ff f f ff 75 %f 79 %ff f f
L.Panum f Frof f f f f
1781 f f f .f f f f f f f f f 1781f
.
.
(1 . .
) GRM (
.Anti GRM .
(2

) GRM(

800
700
600
500
400
300
200

900

100
5

30 32 34 36 38 40 42 44

t1 GRM

8 10

t0 GRM

(1 .
.

.

.

. .
(2 Anti GRM
.
.

- 179 - :

b :

. .

. .

""

58

""


) (

- 1

- 2

2 .
:
a :

.Rayons ionisants
.La moelle osseuse
1 6
.

: 1



BT


B T

- 180 - :



B


BT

b :

.

 :B ) (Bone
Ganglions lymphatiques .Rate
B .( B Cell Receptor ) BCR
 :T
) (thymus T
) ( T .TCR
.
:
. 3 2 .6
: 2

Monoblaste

Erythroblaste

Myloblaste

Mgacaryocyte

B
: 3

m

3
mm

. .
Polynuclaires
Granulocytes

Basophiles
Neutrophiles
Eosinophiles
9 - 10
10 12
10 12
7000 -2000

45% 70%

- 181 - :

300 -50

1% 3%

50 -10

0% 0.5%

Mononuclaires
Monocytes
14 - 20
700 -100

3% 7%

4000 10000










Lymphocytes
7 - 8
4000 -1400

20% 45%


. 1.7
7
1

:
: .

: Peyer



.


Peyer

L'immunocomptence :
 :
B T .

. .
4 32 7 .
2

7
T

- 182 - :

IL7

CMH - II

CMH - I
T

T8

T4

:4 T
T
:
 ) ( C
. T
 ) ( V

CMH .


T
. :
 :T4 CD4
.CMH II
 : T8 CD8
. CMH - I

IgM = B

 :
B
) 4 (7
) ( C
) ( V .
B
.
T
T : ) ( C
. T ) ( V
CMH
) .( CPA
T T
CMH :
 CMH II CD4TCR
.T4
 CMH I CD8TCR
.T8
 CMH .

.
- 183 - :


CMH :
 T
.
 T
.

.

Mdiation cellulaire .

: 1 .8

: 1
fffff fffff fffff fffff
ff ff ff ff ff
f Bacille de
.(BK) koch ffff ffff
f f f f
BCG
A
. f f
ffffff ffffff ffffff ffffff
Calmette Gurinff
ffff ffff .BCGffff ffff
ffffffff ffffffff ffffffff A
.
B
ff ff ff ff ff A
B Cfff fff CMH fff
.


C
.
Le cobaye est un petit
rongeur

8
BK

15

BK

15

BK

15

BK

15

 BK
) (.
 BCG A BK BCG
A .BK
 B BK A BK
BK .
 A C BK
.BK
- 184 - :

BCG BK

.
:T 2 .8
8
: 2 T.

Les lymphocytes T cytotoxiques

)
.( H2k
: A : B .
T A
.B .
ffff ffff ffff ffff
f

fffffff H2d fffffff
fff fff fff T
f
H2k
ffffff ffffff ffffff
f f f
ff ff ff ff
.T


) (
T

LT

LT

LT

LT


A
A

A

LT

LT

LT
LT

B

B

LT

LT

LT

LT

 LT
.
 LT A
.
 LT B
.
 H2k
.LT
- 185 - :

T

. :
.
T : 1 .9
9
: 1 2 8 .

LT

LT

LT

 .
 .
T

.
: 2 .

9
Tc
.9 .Tc

:

Tc

Tc

T
TCR

CMH - I

- 186 - :

a Phase d induction :

) (
) CPA Langerhans (
CMH
T :CPA
T8 . CMH-I
T4 .CMH-II
CPA Mdiateur immunitaire
1 T4 T8
.
 T4 2
) (IL2.( Interfron ) IFN
 T8 2
.
b Phase d'Amplification :

:
 Priode de multiplication :
T8 2
.IL2 Des Clones
.Expansion clonale
 Priode de diffrenciation :

T8 ( LTc ) Tc
.La perforine
c Phase effectrice :

T8 ) ( LTc
.CMH-I
Tc ( TCR ) T
CMH-I ) . .( CD8
LTc . Ca++
.
ADN .
- 187 - :

Mdiation humorale .

: 3 .9

: 3
) (
. 1 2 15 .
(1 1 2
: 2

f f f f
ffff ffff ffff ffff
f f f
ff ff ff .ff ff ff

.

: 2

(2

(1
.Globuline
.
(2
) (
.
.Les anticorps
) ( " "
.Complexe immun
:
a : 1 10

10

: 3

: 1

NH2
:1

Anticorps
2

NH2

1
Fv
Fc

NH2

NH2

Fv
Fc

COOH


COOH
)(V

COOH

COOH
)(C

:2
- 188 - :

Les immunoglobulines Ig

 220 .L
 440 .H

.y :
 ) Constante ( C .
 ) Variable ( V .
.
b : 2 10
10

239:

Ig G

%
Ig

][70- 75
*
*
*
*

Ig A

Ig M
10

][15- 20

Ig E

Ig D

* * *

*


LB
*

*


.
.
 : IgG
.
 : IgA ) (.
.
 : IgM ) (B .
.
 : IgD .B
 : IgE .
- 189 - :

- c : 3 10

10

: 3 .
.
B .
. .



C,J,D,V
14


C,J,V
.2
 V
D .J

.
 C

.

J6

J2

J5

J1

D4

D2

D2

J2

V100

D1

V4

V2

V3

V3
:14

: 2
C

J2

J1

J1

V100-300

V2

V4

V3

V2

V1


Rarrangement gntique
:
 H Minignes :
variabilit V Constante C Diversit D jonction J .14
 L C: V. J .2
- d : 1 11

11

: 1 .

:
 ARN ADN .
 .
 .
 .
:


.

.
: .
- 190 - :

:
a Phase d induction :

B B .
) CPA ( .
T T4
T4 .
(IL1) 1 T4 (IL 2) 2
B ) B (.
b Phase d'Amplification :

B
( IL6 , IL5 , IL4 ) 654
.
c Phase effectrice :




.
:
a :


.
b : 2 .11

) ( C.A.M
.
c : 3 11
C3b
.

- 191 - :

11
: 2

C3a

C3a

C2
b

C3 C3b

C2a
C2

C3b

C1

C4
b
C3 convertase
C2a

C5 convertase

C3
b

CMA

8 9

9
7 9
89

C4
b

+
C4
b

C2a
C4a

C4a

C5b

C5b
9
9

C4

C2
b
+

C5a

C5

11
: 3 .

II :
1 :

:( 1967 ) Mosier 1 .12


.
.
- 192 - :

12

: 1 .( 1967 ) Mosier

CMH-I


37 C

GRM
+ GRM

+ GRM

+ GRM

:
ff ff ff ff ff ff
ff ff ff ff ff
ff .ff ff ff ff ff
ffff ffff )ffff ffff(
fffff fffff fffff fffff
) ( f f
fff fff fff fff
.GRMff ff ff ff ff
fff fff fff fff
ff ff ff ff ff ff
).(GRM-

.

:( 1967 ) Claman 2 .12

12

: 2 Claman .
B T
) . (
.

) (

B T

) GRM (

) (

 +
: GRM
- 193 - :

 +
: GRM

+
: GRM

 +
: GRM

) ( Bt
B.T
:
B
. B T CPA
.
2 :
: 1 .13
13
:1
.

T f f f f f
. f f
T f
.B
ff ff ff ff ff ff ff ff
)fff (2fff fff fff fff fff
2 .T4
f f f f f f f
.

..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................


.
.
B
.

) ( ) LT4
( ) LB (.
: 1 .13
)
2 .( 13 ) (CPA
- 194 - :

. ) ,
3 (13
13
: 2

ff ff ff ff LBff ff ff ff
ff .LBff ff ff ff ff ff ff
.LB

LT CPA
LB LT
.

13
: 3

LB

LB
LB
LB

LT8

LB
LB

CMH1

CMH2

LT4
LT8

LT8
LT4

LT8
LT8

LB

LB

LB

LT8

LT4

LT8

LT8

LT4

LT8

LT4

LT4

LT4



54
.
CMH-II CMH-II ) .(CPA LT4
) ( . CPA IL-1
LT4 .TH CPA
LB LT8.

IV :
 1 14
- 195 - :

14
: 1
=CPA

= LB B

CMH
T

CPA
CPA
IL 1

= LTc T

= TH T

= IL

+
IFN

T4

Interfron=IFN

TH

T8

LB

TH

IL 2
IFN

= LT T

T8

+
IL 2,4

IL 4,5,6

LB

LB

LTc

LTc

LB

LTc

LTc


- 196 - :

 :
 :L'induction

LT) LB ( CMH-II
.
T4 CMH
TH .
 :Amplification
TH T8
LTc B .
 :Effectrice
LTc )(
. Apoptose
.

- 197 - :

.
:

.


:
1 :

L'allergie

: 1 .1

:1


Rhinites
= Rhume
des foins




La

muqueuse .
.
nasale

Lasthme

) (
.


Leczma allergique


Lurticaire allergique

.
.

Le choc
anaphylactique



. 20
30 .

:
.
) .
. .(.
- :
10%
Les allergnes
.
.
- 198 - :

2 : 2 .1

: 2
1920 Richet Portierf f f 0.1cm3f
f f f f f f f f f f f 22
f f f f f f f f
ff ff ff ff ff ff 25ff .ff ff ff ff
.
1
2
3

(1 .
(2
.
(3
.

. sensibilisation

.Hypersensibilit retarde .
3 :
: 3 .1

(ng.ml-1) IgE

:3
""
f f
IgE .
IgE
100 ng/ml

""

24000

2400

240


. .
.
- 199 - :

 IgE
2400 ng/ml 100ng/ml
.

)( .IgE

.
: 1 .2
2

:1 .
) (

LB

IgE

TH

..........................................................................................................................
.....................




....................................................................................................................................................
.....................
...................
..............................
...............................

- a :

T4 B
IgE . IgE

.
- b :
IgE

.
IgE
.
- c :
24 48

- 200 - :

IgE

.

I ) (:
1 :
SIDA
Syndrome d'ImmunoDficience Acquise
VIH Virus d'Immunodficience Humaine

.
2 : VIH 2 .2
2
: 2 VIH
1 ..
2 ..
3 ..
4 ..
5 ..
6 ..
7 ..
: VIH

: VIH

VIH :
 ) ( -
) - .( gp = Glycoprotines = 120 ) gp 120 (
. gp 41 gp 120 gp 41 ) .( Spicule
 ) ( Matrice .p17
 ) ( Capside .p24
ARN ) .( Transcriptase inverse

3 VIH : 1 .3
CD4 VIH gp120
. CD4 T4
.
CD4 .VIH
- 201 - :

: 1 VIH .

VIH

CD4

VIH T f f f
ffff gp120ffff ffff :ffff CD4ffff CCR5 .CXCR4
gp120 CD4f f  f f f
f CCR5 . CXCR4
f f f f f f f f gp41f
. gp120 gp41 f f f  f
.

gp41
gp120
CCR5 CXCR4

4 :VIH 2 .3

: 2 VIH
T4
.CD4 f f f .ARNf f f f ARNf
) ADN HIV .( Rtrovirus ADN f ADNf .T4f
. f f f f f f f f ARNf f
T4.
........................................................... = 1
=2

............................................................

= ............................................................

= ............................................................

= ............................................................

= ............................................................

= ...........................................................

= ...........................................................

= ............................................................

11

2
8
9
3
4

10

= .........................................................

11

= .........................................................

- 202 - :

VIH T4 ARN
ADN
ARNm
.
: 2000

.
5 : 1 .4
: 1

LTc LT4 VIH ) ( anti VIH


. VIH .

LTc

anti
VIH

LT4

VIH
8

6 12 18 24

:
VIH .

.

.VIH ) .( Sropositif
Phase de latence:


.VIH T4
T8 .
- 203 - :

Maladies opportunistes:

T4 .

. 2.4
:2 T4

T4 mm3


800

600

400

200


) (




) (
herpes
Cryptosporidium
Cytomgalovirus
Mycobacterium

) (

10

6 : T4 3 .4
: 3 :
T4
. VIH
:
VIH .T4
) (Apoptose ) (
T4
) (.
.LT4
:
.


gp 41
gp 120

CD4

CXCR4



Apoptose


- 204 - :

T4 :
VIH T4
.
T4 gp120
T4
) .ADN (.
T4 VIH
T4 gp120 CXCR4
CCR5 T4 .
7 :
3 3 VIH
.
VIH .
.Elisa 1 5

:1 Anti VIH .Elisa


ELISA Enzyme linked immunosorbent assay
VIH .
VIH .
. .
. .
ELISA 100 % VIH
.2 %



: VIH


E
- 205 - :


VIH

VIH

ELISA
VIH 2%
. .Western Blot
.Western-Blot 2 5

:2 .Western-Blot
.
.
. ELISA .
gp120 gp41 .p25
.Elisa

gp120
gp41
p25

Elisa

8 :
:VIH
:
VIH LT4 gp120
CD4 gp120
.
LARN linterfron

Azidothymine= AZT DDI


LT4 200
mm3 .
.
: ...
:
.
- 206 - :

.
: .

.


1 :

La vaccination

:E.jenner 1 .1

:1 . Edouard Jenner
La variole . . Edouard Jenner
La vaccine
.
(1 E. Jenner
1796 E. Jenner .
(2

(1 E.jenner La vaccine
.
(2 .
:Louis Pasteur 2 .1

:2 .Louis Pasteur
1879 L. Pasteur .
.
9 1880 :
" ) ( ) (

24.
:
) ( 2 ...
40 ) .(1
) .(2
.
) .(3
" .
La recherche 53 1975

Louis.Pasteur
- 207 - :

:1

1

3
2
:2
37 C

3
2

Pasteur 3 .

.
:
.La vaccination Jenner
La
vaccine ) (Vaccin .
Pasteur ) 1885 (La rage
2 :
:
.
BCG BK
.
:
.
)(
. .

B ) T8
( .
- 208 - :



) (.

I
1 : 1 .2
La Srothrapie

: 1 : .
.


)
(

)

(


Roux 1894
.

.
2 : 2 .2
(1
. .

.
.
(2
. .
(3
.
.
- 209 - :

B ) T8
( .

: 2 ) ( .
.
(1


(2

(3
.

10


UI/ml

1

0.5


0.1

B
0.025

0.005

1
+

II
.
.
:
3 .2
2
: 3


.
 .........................................................................................................

 .........................................................................................................
.........................................................................................................

.........................................................................................................
.........................................................................................................

- 210 - :

1
= CMH
CMH

5
800 mm

3
5mm

1 :

CMH CMH . CMH


.
2 :

).(800ml

3 :
B T
. .

.
4 :

.

.
:

.

- 211 - :

- 212 - :


:
.



. 1 .1
1

1
. .
f f 1f f f ff f f .f f 2ff f f f f ff
.
(1 1 2
3 .
(2 .
(3 .

60

60

- 213 - :

(1

.
:
:
.
:
o Subduction
.
o Obduction

.

:1

o Collision
.
:
.

(2


.

5000 km

(3 :
: .
: .
:
.

I .
1

: 1 2

(1 ) (
. :

.Benioff


.Bnioff
.
- 214 - :


.Andsite
(2
) ( .
:
.
.
2
:1 .

""



""
*

2810

*
6768

* *
* *


800

6863
7021

4058

71
151
301

**

+7000m

- 1 """ " "




- 2 ""
.

1000

""

0
150

1200
1400

300

Km

501

450

1400C

""








Py

Pl

Py
V

- 215 - :

Pl

: 1 3

: 1

4000m

""

-150 - 115

5500m

-115 -6

""

H2O

H2O



""

- 1 "" .
- 2 ""
.
- 3 "".

(1 :
) (.
: .
(2 2 2 1 3
:
) ( ) (

.
.
.
- 216 - :

2
:2
. 1

1000 1250 1500

750

500

250


:
= 2 .
= 3 .

.

80

160

Km

(3
.

.

2 :

: 2 .3

: 2 .



) (

100Km
(1

)(

(1 .
(2

:
) (
.
Ophiolite .

(2
.Obduction
- 217 - :

: 1 .4
4
:1 :

EURASI

Thetys

0m

0m

- 95MA

400Km


0m

- 75MA


:
Tthys
) (
.
) (

.

. .

.

- 218 - :

3 :

: 2 .4
4

: 2 ) (
NE

) (

) (

1
3
4
5

) (

SW

" " )(Dazes, 1999


50Km
2 : .
.
:
.

.
""
:
.

- 1

- 2


10

(1

: .

(2 :
Chevauchement
.
.
) ( .
: 1 .5
(1 70

.
(2 :
100
.

.
- 219 - :



.

.

) .(Everest :
:1 :

- 10MA

2
- 38MA

- 55MA


- 71MA

""

- 1 "" .
- 2 "" .

""

: :
: . - : .

II .
1 . 1 .7

:
(1 :
. :
.
(2

:
- 220 - :

11


. .

.
: = 1
= 2 = 3 ).(Fluage
7

:1



)(



.



.




.




:

:

""


0

- 5Km

- 10Km
""
- 1
"" 15

- 2 ""
) (.

= 1 :




= 2



= 3
:


.
1

.
2
3
)(

)(

2 .

: 2 .5
)
( .
(1
.
- 221 - :

(2

) ( : .

(3

) ( : .

:2

""

""


:

""
- :
) (


"" .

: :

- 1
) (.
1
- 2 ) (.
- 3

12
) (.

: 1 .6
.
(1
.
) (2 ( : .
) (r ).(R
) (3 ( : .

) ( .Horst
: 2 .6

:- .
a pli-faille

-.
- 222 - :

b Chevauchement
- .
c Nappe de charriage

. .
. Klippe
.
6
: 1

"" ""

""

R
A

""

- 1 )
(.
- 2 ) (.
13
- 3 ) (.

- 223 - :

A
B

r
B

6
: 2


Klippe

""

14

""

""

""


. .
.

- 224 - :

.
:

.

-

.
1 Bas Limousin : 1 .1
1
:1 Bas Limousin ) (.

N 5Km
St.Sylvester
*

Ambazac
*

*
Bourganeuf


)(


Bas Limousin
Limoges
*

16


) :( Roches mtamorphiques
.
2 : 2 .1
:

- 225 - :

2
.

17


) (
+

) (

)
(

) (

) (

(
)

)
+

60,9%

68,7
16,2%
4,1%
3%

60,2%
SiO2
20,9%
19,1%
Al2O3
4,1%
3,7%
FeO
4,1%
3,7%
K2O
* * .
* * .
.

 :
: .
: .
.
:
: .
.
.
 ) (
.
.

.
- 226 - :

I .
1 : 1 .2
2
: 1

Genve

*
Brianon
* Turin
Pelvoux

++

* *

*
Gronoble


)
(


18

++




.

.
Grenat ) Jadeite (
.
2 : 2 .2
 .

.
 .


.
- 227 - :


:
2
. 2

Cpyr
)(
Glau
)
(

)(
Plag
Cpyr

Glau
Grenat
)

Epi
S

Cpyr

Jad

Grenat :
Jad :
)=(

Glau :
Epi :
Sp :

Cpyr :
Plag :

jad
)(

Grenat
)(

Plag



12,7% 14,2% 47,1%
SiO2

Al2O3

MgO

FeO

CaO

Na2O

K2O

11%

9,9%

2,2%

0,4%

* * .
* *

19

II .

.
1 :
: Daubre 1 .3

. .
:
- a :


:

) (

500 C

- 228 - :

870 C

- b :Winkler 1 .3

. .
: Richardson 1 .3


.
.
A B
.

)  (
.
3
: 1

""

: Daubre

: Richardson

Daubre



:
.

500
1000


)(

: Winkler
""
Winkler 2 :
:
:570C

2Kbar

570C
:700C
:
.

- 229 - :

Andalousite

Silimanite

*B
""

* A

Kbar

3
6

10
20

30

Km

* * "" ""
* *
A B) (.
* *
20

2 :
: 2 .3
: 2

21

""
""

) (
* * :

* .
* * P :
500
= * P
1000
.

10
* C

50C/Km
20
* *
20C/Km
30

10C/Km
) CO2 (H2O

40

.
.
Km
:
: .
:
.
.
:
.
: 2 .3

.

IV .
1 : 1 .4
 :
) ( .
 :

.
 :

)(    .
:
- 230 - :

2 : 1 .4
: 1 .

Ca +

""

""


)
(

800
C

+
+
+

600

200

400

Sillimanite
Distne

0
200
20

400
600

800
1000 40

+
+

1200
1400


MPa Km

""

"" :

* * """ " ""

* * ""
- 231 - :

22

 :
.
.
 :
.
.
3:
) (...

.

V .
1 : 1 .5
5

: 1 .

23

Winkler

:
* *

- = =
* *

.
* *

1200

800

) (

) (

400

10

A
D S

5
10

Kbar

20
30
40

Km


. : Dynamique
Thermo-dynamique .Thermique
2 : 2 .5

) .( Mtamorphisme rgional

- 232 - :

3 : 3 .5

.
:
.
: 2 .

=



.

200C

35

MOHO
800C
1000C


24

120

Km

: 3 .


=





.

500C
50






150 Km

100

H2 O

25

- 233 - :

.
:
. .

Le granite d'anatexie :
1 : 1 .1
1

: 1 .

2Km


* *
* *
.

26

.

)(
). = .(migma = mlange
.
2 : 2 .1
) (
( ( ) (.

.
.
.
- 234 - :

1
(.


) (



: 2

27

3:
 )(
)( :
.

:
. .

I :
1 : 1 .2

(1 ) (
) = 700C 6Km
2Km .(800C

(2 =
6Km .160MPa
(3
.
- 235 - :

(4 900C
.

: 1 .


.
(1
 A 370 MPa
.700C
(2
.
(3

.Rhyolite
(4
.

1000

900

800

700

600

2
4

100

6
200

8
10
12
14

16

300

*
A

400

18

Km

500

MPa

:
700 C
) (.

.
.
2 : 2 .2
: 2 .

 "" ) 1 (2 ""
 "" "" 200C

600C
.
35 MOHO
800C
800
200
400
600

C
1000C

120
3
1200C
200

Km
2
400

b
20

200C
0
600
600C
35 MOHO
800
800C
1
1000C
1000 40
120
1200C

""


Km
MPa
Km

""


)  "" a
""(.
- 236 - :



)  ""
b ""(.
 .

II :
1 : 1 .3
3

: 1 .

SE

NW
A

""


""
8Km

""
""

""
.AB

*B
""

1Km

2
4

1 7 ""
"" "" :

""

1
2

"" 5

""

.
6 )

.
(
Cornenne


.

) 7

""(.

""
:
.
) ""(.

7
2

cor

- 1

- 2 " "
granite

''cor
- 3
32 '.'gra

- 237 - :

(1

:
.
) (.

.
)
.( 2Km


: )(G intrusif
(2

:
.
.
) (
) ( ) (.
.

(3

= Mtamorphisme de contact .
:
.

2:

.

.
IV : 3 .2
: 3 . 2


. 33

- 238 - :


)
)
(.
""(.



.


.

)
= (


) . -(

.


). (

- 239 - :

1
2
2
4
6
8
13
16
16
18
20
23
25
27
27
28
30

:

Le hyaloplasme .
.
IV :ATP
V
:
.
.
I .
IV .
V
:
.
.

:
:

I .
II .
IV .ADN
V .ADN
VI .ADN
:
.
I : .
: :

I .
II .

:
- 240 - :

33
34
34
35
39
41
43
44
50
50
53
60
60
63
66
71

:
La miose

I
:
: .
.
.
V .
V : .
VI .
:
.
I .
II .
IV .
V :

:
: :
La biomtrie
I
II
IV
: .
La population et pool gntique
I Hardy - Weinberg
II Hardy Weinberg
IV Hardy Weinberg
V :
VI L'espce

: .
: .

I
II CMH
: .

- 241 - :

72
72
75
78
83
83
88
89
90
92
100
107
107
109
112
116
121
124
125
125
129
131
132
134
135
137
140
143
150
160
163
164
164
165
167
171
171

I
II :
IV
: .
L'allergie :
I ) (
: .
La vaccination
I La Srothrapie
II

177
192
195
198
198
201
207
207
209
210

:
.

: .

I .
II .
: .
.
I .
II .
IV .
V
: .
: :
I
II
IV

- 242 - :

212
213
213
214
220
225
225
227
228
230
232
234
234
235
237
238

You might also like