Professional Documents
Culture Documents
- 420.000
Fusiewaarde Bergoss NV d 4.600.000
b Journaalpost Amis NV:
020 Goodwill d 200.000
(10.000 x d 480) d 4.600.000
030 Deelneming in Bergoss NV - 4.600.000
Aan 040 Aandelenkapitaal d 1.000.000
10.000 x d 100
Aan 043 Agio - 3.800.000
10.000 x d 380
Journaalpost Bergoss NV:
Aangezien de overname plaatsvindt door aankoop van de aandelen Bergoss NV
van de aandeelhouders van Bergoss NV, maakt Bergoss NV geen journaalpost van
de overname.
c Journaalpost Amis NV:
020 Goodwill d 200.000
. . . Bezittingen - 7.000.000
Aan 140 Crediteuren d 1.000.000
Aan 110 Bank - 800.000
Aan . . . Diverse voorzieningen - 60.000
Aan . . . Reorganisatievoorziening - 420.000
Aan . . . Transitorische posten - 120.000
Aan 040 Aandelenkapitaal - 1.000.000
Aan 043 Agio - 3.800.000
Journaalpost Bergoss NV:
030 Deelneming in Amis NV d 4.800.000
140 Crediteuren - 1.000.000
110 Bank - 800.000
. . . Diverse voorzieningen - 80.000
. . . Transitorische posten - 120.000
Aan . . . Bezittingen d 6.000.000
Aan 9 . . Winst op overnametransactie - 800.000
d Journaalpost Amis NV:
Als bij c.
176 Hoofdstuk 18
Journaalpost Bergoss NV:
040 Aandelenkapitaal d 2.000.000
043 Agio - 200.000
044 Winstreserve - 1.200.000
045 Herwaarderingsreserve - 600.000
140 Crediteuren - 1.000.000
110 Bank - 800.000
. . . Diverse voorzieningen - 80.000
. . . Transitorische posten - 120.000
Aan . . . Bezittingen d 6.000.000
Hoofdstuk 18177
178 Hoofdstuk 19
19
De geconsolideerde jaarrekening
1901 a Een consolidatiekring omvat de groep van ondernemingen die in de consolidatie
moeten worden betrokken.
b 1 Niet volgens de wettelijke definitie van groep, wel volgens de Richtlijnen
(Richtlijn 217) van de Raad voor de Jaarverslaggeving.
2 Niet noodzakelijk; ook rechtspersonen waarin geen kapitaaldeelname bestaat
(zustermaatschappijen in de vorm van nv of bv), of rechtspersonen waarin het
houden van een deelneming in het kapitaal niet mogelijk is (verenigingen, stich-
tingen en (personen)vennootschappen), kunnen tot een groep behoren.
1902 a De post Deelnemingen op de balans en de post Aandeel resultaat deelnemin-
gen versluieren de achterliggende gegevens over de samenstelling van de activa,
passiva en de samenstelling van de resultaten van die deelnemingen.
b 1 De aandeelhouders hebben nu wel alle informatie tot hun beschikking.
2 De onderlinge relaties zijn niet (duidelijk) zichtbaar gemaakt en al snel ziet men
door de bomen het bos niet meer.
c 1 Een jaarrekening waarin de activa, passiva, baten en lasten van de rechtsperso-
nen en vennootschappen die een groep of groepsdeel vormen en andere in de
consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen, als n geheel wor-
den opgenomen (art. 2:405 lid 1 BW).
2 De geconsolideerde jaarrekening kan een systematisch en overzichtelijk beeld
geven van de grootte en samenstelling van de activa en passiva en van de groot-
te en de samenstelling van het resultaat van het concern als geheel.
3 Ook nu zijn de onderliggende relaties niet duidelijk te leggen.
Naast vele jaarrekeningen (die mogelijk niet meteen onderling vergelijkbaar zijn)
hebben ook eventuele niet-100% deelnemingen een vertroebelende invloed.
Ook buitenlandse verhoudingen kunnen een rol spelen.
d Wanneer de vermogensmutatiemethode wordt toegepast in de vennootschap-
pelijke jaarrekening en de waarderings- en winstbepalingsgrondslagen in de
geconsolideerde jaarrekening gelijk zijn aan de grondslagen in de vennootschap-
pelijke jaarrekening, is het enkelvoudig eigen vermogen qua samenstelling en
grootte gelijk aan het geconsolideerde eigen vermogen, zij het dat in de geconso-
lideerde jaarekening het eigen vermogen niet behoeft te worden uitgeplitst (art.
2:411 lid 1 BW).
e De bezittingen en schulden van de deelnemingen zijn versluierd opgenomen in
de posten Deelnemingen en Vorderingen op/schulden aan deelnemingen.
f De hoogte van het activiteitenniveau en de samenstelling van de resultaten zijn
hieruit niet af te lezen.
g 1 Resultaten die ontstaan wanneer een onderneming van de groep met winst goe-
deren verkoopt of diensten bewijst aan een andere onderneming in de groep.
2 Wanneer de goederen nog niet aan derden (buiten de groep) zijn verkocht wordt
de winst in zijn algemeenheid nog niet als gerealiseerd beschouwd.
h 1 Het vermogen, desnoods na liquidatie, aan alle financile verplichtingen te kun-
nen voldoen.
2 Solvabiliteit van de groep als geheel is een wat inhoudsloos begrip. Wanneer men
geen onderlinge aansprakelijkstellingen kent, wordt bijvoorbeeld de solvabiliteit
van de moedermaatschappij niet bepaald door de waarde bij verkoop van de acti-
va van de nvs/bvs waarin wordt deelgenomen, maar door de waarde bij verkoop
van de kapitaalparticipatie in die nvs/bvs.
i 1 Het vermogen zodanig tijdig aan de vervallende financile verplichtingen te kun-
nen voldoen, dat de continuteit van de onderneming niet in gevaar komt.
2 Voor de beoordeling van de liquiditeit van het concern als geheel kan de gecon-
solideerde jaarrekening betere diensten bewijzen dan de enkelvoudige jaarreke-
ning van de houdstermaatschappij. Wanneer we immers op de balans van de
houdstermaatschappij een post Deelnemingen aantreffen (onder de Financile
vaste activa), kan de waarde hiervan zowel haar grond vinden in een relatief gro-
te hoeveelheid liquide middelen bij die deelneming als in een relatief grote hoe-
veelheid onroerend goed.
Informatie hierover kunnen we alleen verwerven door kennis te nemen van de
geconsolideerde jaarrekening.
1903 a Nee, in het BW wordt als consolidatiekring (dat zijn de in de consolidatie te betrek-
ken ondernemingen) genoemd:
de rechtspersoon die aan het hoofd staat van de groep (de moedermaat-
schappij);
haar dochtermaatschappijen in de groep;
andere groepsmaatschappijen;
andere rechtspersonen waarop de moedermaatschappij een overheersende
zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft.
Dochtermaatschappijen die niet tot de groep behoren, vallen dus buiten de con-
solidatiekring indien de moedermaatschappij daarop geen overheersende zeg-
genschap kan uitoefenen of daarover niet de centrale leiding heeft. Bij kapitaal-
vennootschappen (nv of bv) zal dat niet snel het geval zijn, bij personenvennoot-
schappen zal het vaker voorkomen dat wel sprake is van een dochtermaatschap-
Hoofdstuk 19179
180 Hoofdstuk 19
pij (bijvoorbeeld de vennootschap onder firma geen rechtspersoon), maar dat
geen overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of geen centrale lei-
ding bestaat.
b Tot de consolidatiekring behoren de groepsmaatschappijen en de rechtspersonen
waarop overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover cen-
trale leiding bestaat (zie het antwoord op vraag a). Als er dus een maatschappij is
die ten opzichte van de hierbedoelde groepsmaatschappij (niet-deelneming) aan
het hoofd staat van de groep (of een groepsdeel) dient deze maatschappij de hier-
bedoelde groepsmaatschappij in de consolidatie te betrekken (bijvoorbeeld een
zustermaatschappij).
c Voor het zijn van dochtermaatschappij (in de vorm van een kapitaalvennoot-
schap) speelt het criterium centrale leiding een belangrijke rol. Voor het hebben
van een groepsband speelt het criterium centrale leiding eveneens een rol. Maar
er zullen weinig dochtermaatschappijen zijn die niet tevens groepsmaatschappij
zijn. Bovendien zullen er weinig dochtermaatschappijen zijn in de vorm van een
kapitaalvennootschap waarover geen overheersende zeggenschap kan worden
uitgeoefend of waarover geen centrale leiding betaat.
d 1 Bij het kapitaalscriterium heeft
NV A een belang in BV C van 25% + 60% van 35% = 46%;
BV B een belang in BV C van 35%.
Omdat beide belangen in BV C beneden de 50% liggen, zou BV C niet als dochter
van NV A en BV B worden aangemerkt indien uitsluitend het kapitaalscriterium
zou worden gehanteerd.
2 Bij het zeggenschapscriterium heeft NV A in verband met haar meerderheids-
belang in BV B voor 25% + 35% = 60% de zeggenschap in BV C.
Op grond hiervan wordt BV C als dochter van BV A beschouwd. BV C is geen doch-
ter van BV B.
3 Ja, omdat BV A overheersende zeggenschap kan uitoefenen bij BV C.
e BV B voor 60%, BV C voor 46%.
f De stemrechten die de dochter heeft in de algemene vergadering van de klein-
dochter worden volledig aan de moeder toegerekend.
g BV C is geen dochter van NV A en ook geen dochter van BV B. De zgn. toereke-
ningsregel geldt alleen voor dochtermaatschappijen (en BV B is geen dochter van
NV A en NV A geen dochter van BV B) en niet voor groepsmaatschappijen. Wel is
het denkbaar dat NV A BV C moet consolideren, omdat NV A (door de groepsband
met BV B) overheersende zeggenschap kan uitoefenen in BV C.
h Consolidatie door de dochter van de kleindochter mag onder bepaalde voor-
waarden achterwege blijven als er een consolidatie plaatsvindt door de moeder
van moeder, dochter en kleindochter.
i De in de loop van een jaar verworven ondernemingen die behoren tot de conso-
lidatiekring moeten in de geconsolideerde balans worden opgenomen, omdat ze
per balansdatum tot de consolidatiekring behoren.
Indien het verworven belang uitsluitend wordt gehouden om te vervreemden,
vindt in het geheel geen consolidatie plaats (geen balansconsolidatie en geen
resultatenconsolidatie). De verworven onderneming hoort dan niet tot de conso-
lidatiekring (art. 2:407 lid 1 BW).
Wat de resultatenconsolidatie betreft, worden de resultaten van in de loop van
het boekjaar verworven te consolideren belangen verwerkt (meegeconsolideerd)
voor zover ze na het moment van verwerving (de overnamedatum) zijn behaald
(Richtlijn 217.402). Dit is niet het geval indien de transactie waardoor het te con-
solideren belang is verworven, een samensmelting van belangen (pooling of
interests) is.
Geconsolideerde belangen waarvan het voornemen bestaat om ze op termijn af
te stoten, blijven in het algemeen in de (balans- en resultaten)consolidatie
betrokken tot het moment van daadwerkelijke afstoting (Richtlijn 217.304).
Hoofdstuk 19181
182 Hoofdstuk 20
20
Technische aspecten van de consolidatie
2001 a De te consolideren ondernemingen moeten eenzelfde rekeningenstelsel hante-
ren, zowel qua naamgeving (= formeel) als qua inhoud (= materieel).
b Moeder hanteert een rekening Gebouwen voor de boekwaarde, terwijl dochter op
de rekening Gebouwen de aanschafprijs en op de rekening Afschrijving gebouwen
de cumulatieve afschrijving registreert.
c Moeder waardeert de gebouwen tegen vervangingswaarde, terwijl dochter de
gebouwen waardeert op basis van historische aanschafprijs.
2002 a I Aandelenkapitaal d 350.000
Reserves - 100.000
Winst na belasting - 80.000
Aan Deelneming Daltrea BV d 530.000
II Crediteuren d 80.000
Aan Debiteuren d 80.000
b Consolidatiegrootboek
Deelneming Daltrea BV Gebouwen
Marnix d 530.000 (elim. I) d 530.000 Marnix d 700.000
Daltrea - 0 Daltrea - 300.000
Machines Inventaris
Marnix d 400.000 Marnix d 0
Daltrea - 0 Daltrea - 100.000
Voorraden Debiteuren
Marnix d 250.000 Marnix d 100.000 (elim. II) d 80.000
Daltrea - 350.000 Daltrea - 70.000
Liquide middelen Aandelenkapitaal
Marnix d 20.000 (elim. I) d 350.000 Marnix d 800.000
Daltrea - 30.000 Daltrea - 350.000
Reserves Winst na belasting
(elim. I) d 100.000 Marnix d 300.000 (elim. I) d 80.000 Marnix d 250.000
Daltrea - 100.000 Daltrea - 80.000
6% Hypothecaire lening 7% Onderhandse lening
Marnix d 300.000 Marnix d 0
Daltrea - 0 Daltrea - 200.000
Crediteuren Te betalen belasting
(elim. II) d 80.000 Marnix d 250.000 Marnix d 100.000
Daltrea - 100.000 Daltrea - 20.000
Hoofdstuk 20183
184 Hoofdstuk 20
31 december 2010 Proefbalans Saldibalans
(= geconsolideerde
balans)
200 Hoofdstuk 21
2010 W&V-rek. W&V-rek. Eliminaties Geconsoli-
Molimex BV Damave BV deerde
Bedragen x d 1.000 Debet Credit w&v-rek.
Kostprijs verkopen 5.000,0** 1.300 1.040,0 (I) 4.960,0
300,0 (II)
Afschrijvingskosten goodwill 20,0** 20,0
Diverse bedrijfskosten 880,0** 420 1.300,0
Vennootschapsbelasting 150,0** 70 22,5 (II) 197,5
Saldo winst na belasting 592,5** 210 67,5 (II) 592,5
142,5 (III)
6.642,5** 2.000 7.070,0
Opbrengst verkopen 6.500,0** 2.000 1.040,0 (I) 7.070,0
390,0 (II)
Aandeel resultaat Damave BV 142,5** 142,5 (III) ,0
6.642,5** 2.000 1.572,5 1.572,5 7.070,0
* d 660.000 d 67.500 (correctie) = d 592.500.
** d 210.000 d 67.500 (correctie) = d 142.500.
Eliminatieposten voor de balansconsolidatie
I Actieve belastinglatentie d 22.500
25% van (30/130 x d 390.000)
Winst na belasting (M) - 67.500
75% van (30/130 x d 390.000)
Aan Voorraad goederen (D) d 90.000
II Deelneming Damave BV (M) d 67.500
Aan Winst na belasting (M) d 67.500
III Aandelenkapitaal (D) d 400.000
Reserves (D) - 460.000
Winst na belasting (D) - 210.000
Aan Deelneming Damave BV (M) d 1.070.000
Hoofdstuk 21201
31 december 2010 Balans Balans Eliminaties Geconsoli-
Molimex BV Damave BV deerde
Bedragen x d 1.000 Debet Credit balans
Deelneming Damave BV 1.002,5** 67,5 (II) 1.070,0 (III) ,0
Goodwill 80,0** 80,0
Voorraad goederen 700,0** 390 90,0 (I) 1.000,0
Actieve belastinglatentie ,0** 22,5 (I) 22,5
Diverse bezittingen 2.150,0** 1.210 3.360,0
3.932,5** 1.600 4.462,5
Aandelenkapitaal 1.400,0** 400 400,0 (III) 1.400,0
Reserves 740,0** 460 460,0 (III) 740,0
Winst na belasting 592,5** 210 67,5 (I) 67,5 (II) 592,5
210,0 (III)
Diverse schulden 1.200,0** 530 1.730,0
3.932,5** 1.600 1.227,5 1.227,5 4.462,5
* d 1.070.000 d 67.500 (correctie) = d 1.002.500.
** d 0.660.000 d 67.500 (correctie) = d 0.592.500.
2102 a Per bank betaald voor de 60% deelneming d 600.000
Eigen vermogen Damave BV 60% van d 900.000 = - 540.000
Betaalde goodwill d 60.000
b 030 Deelneming Damave BV d 540.000
020 Goodwill - 60.000
Aan 110 Bank d 600.000
c 138 Te vorderen dividend deelneming d 24.000
60% van d 40.000
Aan 030 Deelneming Damave BV d 24.000
d De voorraad bij Damave BV (afkomstig van Molimex BV) per 31 december 2010 is
d 390.000. Het in de vennootschappelijke jaarrekening van Molimex BV op te
nemen correctiebedrag is:
60% van 75% van (30/130 x d 390.000) = d 40.500.
Molimex BV maakt de volgende correctieboeking:
990 Aandeel resultaat Damave BV d 40.500
Aan 030 Deelneming Damave BV d 40.500
e/f
Balansconsolidatie Resultatenconsolidatie
Toevoegen
Intercompanywinst beginvoorraad Nee* Nee*
Uitschakelen
Intercompanytransacties,
doorverkocht aan derden X Ja
Intercompanywinst eindvoorraad Ja Ja
* Per 31 december 2010 de eerste consolidatie.
Balans per 31 december 2009 Damave BV
Voorraad goederen
d 260.000
Winst-en-verliesrekening 2010 Molimex BV Winst-en-verliesrekening 2010 Damave BV
Kostprijs verkopen Opbrengst verkopen Kostprijs verkopen
d 260.000
d 800.000 (+ 30% =) d 1.040.000 - 1.040.000
d 1.300.000
samen samen
d 1.100.000 d 1.430.000
Balans per 31 december 2010 Damave BV
Voorraad goederen
d 300.000 (+ 30%=) d 390.000 d 390.000
202 Hoofdstuk 21