DEKLAMASYON

Inang Wika ni Amado Hernandez

Akoy ikakasal, sa aming tahanay masayang-masaya: may piging, tugtugan,
awitan, sayawan.
Ang aking magiging kabiyak ng buhay ay isang binatang puti, binatang sibol
sa kanluran: magandat makisig, marunong, mayaman tila pulot-gata sa
bibig ng isang mundong kaibigan.
Sa tanging sasakyan, nang kamiy lumulan, may natanaw ako sa tapat ng
bahay na isang matandang babaing luhaan, waring tinatawag ang aking
pangalan tila humihingi ng kaunting pagdamay; subalit sa gitna ng
kaligayahan, siya ay hindi ko binati man lamang, siya ay hindi ko pinansin
man lamang, habang ang sasakyan ay nagtutumulin hanggang sa simbahan.
Maligaya kaming nagsiluhod kapwa sa harap ng irhen, sa gintong dambana;
pagkasaya-sayat ang mga kampana ay di-magkamayaw sa pagbabalita n
gaming kasalan na pangmaharlika; ngunit ang larawan ng kaawa-awang
matanday hindi ko matanggal sa diwa, mandiy malikmata; ang nag-
uunahang luha ng kandila ay tila kanya ring tumutulong luha; gayon man sa
piling ng kahanga-hangang kaisang-puso koy niwalang-bahala, sa gitna ng
tuway nilimot kong pilit ang gayong hiwaga gaya ng liwanag ng buwang
palaba na di masisira sa bahid ng ulap sa gabing payapa.
!atapos ang kasal, batian, kamayan, ngiting matatamis, birong maaanghang
at saboy ng bigas sa amiy salubong pagbaba sa altar" ngunit sino yaong
aking natatanaw, matandang babaing nalugmok na biglat nawalan ng malay
at lingid sa taong hindi magkamayaw. Ah# Siya rin yaong kanginay hindi ko
pinansin man lamang.
!ang saklolohan kot patakbong lapitan, nang kandungin ko na sa aking
kandungan, ngumiting magiliw sa hapis ng kanyang pag-aagaw-buhay at
saka nagwikang tigib-kapaitan: $Anak ko, bunso ko"salamat"paalam" Ako
ang ina mong sawing kapalaran#%
At ang kulang-palad ay napalungayngay. Sa bisig ko na rin namatay"
namatay#
!oon ko natanong ang ina kong mahal, ang &nang wika kong sa akiy
nagbigay ng lahat ng dangal, ang wikang tagalog na naiwang limot nang
akoy matanghal, at itinakwil ko sa pagtatagumpay, ay isang babaing
nabuhay sa dusat sa lungkot namatay, nang akoy pakasal sa 'ikang
(ayuhan.