Si no sabes qu es un wiki es que ests en a !"e#isto"ia $e %nte"net& 'e"o si no sabes ()mo utiiza"o 'e"io$sti(amente ests a a *tima $e 'e"manente $ebate sob"e a t"ans+o"ma(i)n $e o+i(io $e in+o"ma" a (ausa $e a ,e$- .os wikis 'e"miten a es("itu"a (oabo"ativa& e"go +a(iitan a '"io"i a 'a"ti(i'a(i)n $e a au$ien(ia en e '"o(eso in+o"mativo- /)mo 0 (un$o utiiza"os es o que os 'o(os e1'e"imentos "eaiza$os #asta a#o"a em'iezan a '"oba"- 2n wiki es una 'gina web que 'e"mite a os usua"ios ("ea" 0 mo$i+i(a" sus (onteni$os $e mane"a (oo'e"ativa- .os usua"ios t"aba3an sob"e a misma 'ieza& 'o" o que as a'o"ta(iones se ven "e+e3a$as en un te1to en (ontinua t"ans+o"ma(i)n- /uan$o se #aba $e wiki& se 'iensa inme$iatamente en 4iki'e$ia& a en(i(o'e$ia (oabo"ativa que se (o$ea (on a vene"abe 5"itanni(a en %nte"net- 4iki'e$ia es e (aso $e 1ito embemti(o a #aba" $e as bon$a$es $e uso $e wiki- Si as en(i(o'e$ias son un (om'en$io $e (ono(imiento a(umua$o 'o" a #umani$a$& 4iki'e$ia "e+e3a tambin qu (ono(imiento es e ms (om'a"ti$o& 'uesto que tanto e (onteni$o (omo a '"o'uesta $e ent"a$as as #a(en os '"o'ios usua"ios- Correcciones con debate .o inte"esante $e 4iki'e$ia no es s)o que sea una en(i(o'e$ia g"atuita 0 'a"ti(i'ativa sino que es una en(i(o'e$ia en (onstante muta(i)n 0 que $i(#o '"o(eso est a a vista $e (uaquie"a- 2na $e as 'a"tes ms inte"esantes $e 4iki'e$ia es e es'a(io $e $ebate que va aso(ia$o a (a$a ent"a$a- E 'uso 'o" a neut"ai$a$ 0 as $e+ini(iones +un$amenta$as $a uga" a a"gumentos 0 "e+uta(iones que se en(uent"an a +ata" en ot"as go"as so(iaes- E $ebate& e "egist"o $e (ambios& a +a(ii$a$ $e uso 0 $e mo$i+i(a(iones (onvie"ten a os wikis en 'ata+o"mas $e t"aba3o $inmi(as 0 ()mo$as que se estn e1ten$ien$o a mu(#os mbitos $istintos& tanto en ento"nos em'"esa"iaes (omo e$u(ativos- .os wikis se #an a'i(a$o tambin en '"o0e(tos 'e"io$sti(os& (omo 4ikinews 0 sus #e"manos mutiing6es& '"omovi$os 'o" 7imm0 4aes& +un$a$o" $e 4iki'e$ia- 8ienen& $e momento& una t"a0e(to"ia ms mo$esta que 4iki'e$ia- La difcil actualidad inmediata 8a vez sea 'o"que& en a ma0o"a $e (asos& os auto"es no es("iben sob"e #e(#os que (ono(en $e '"ime"a mano sino sob"e o que estn in+o"man$o os me$ios- Dis(uti" sob"e a '"e(isi)n $e in+o"ma(iones o 'e"tinen(ia $e +uentes es ms (om'i(a$o (uan$o no se tiene a((eso $i"e(to a eas- Si 0a o es (uan$o se tiene& ms (om'e3o "esuta (uan$o no e1iste- E 'oten(ia ms inte"esante $e este '"o0e(to es que os (iu$a$anos 'ue$en in+o"ma" $e (uaquie" #e(#o que (onsi$e"an noti(iabe& o que im'i(a (onta" tambin "eai$a$es que no a'a"e(en #abituamente en os me$ios- !e"o esta ve"tiente es to$ava mino"ita"ia- Una de cal y una de arena .os wikis son una #e""amienta *ti 'a"a a (oabo"a(i)n $e a au$ien(ia que os me$ios t"a$i(ionaes estn (omenzan$o a '"oba"- .os 9ngees 8imes se aventu") (on os e$ito"iaes& ni ms ni menos- :8e 'e"miti" "ees("ibi" os e$ito"iaes $e .os 9ngees 8imes;& anun(i) e $ia"io- 4ikito"ias $u") t"es e+me"os 0 'omi(os $as <$e 1= a 19 $e 3unio $e a>o 'asa$o?& en os que a os usua"ios se es (aenta"on os $e$os te(ean$o insutos que $esbo"$a"on a (a'a(i$a$ $e mo$e"a(i)n $e me$io- 2nos meses ms ta"$e& en se'tiemb"e& 9-7- 7a(obs @'e"io$ista +"eean(eA $e(i$i) 'ubi(a" en 4iki'e$ia un '"ime" bo""a$o" $e un a"t(uo sob"e a en(i(o'e$ia (oabo"ativa 'a"a 'ubi(a"o 'oste"io"mente en a "evista Esqui"e- 7a(obs in(u0) agunos e""o"es $eibe"a$amente& as (omo $i"e(t"i(es estisti(as 'a"a a e$i(i)n $e a"t(uo- Dos $as $es'us& t"as ms $e 300 (ambios& 7a(obs $io e visto bueno a a ve"si)n- E 'e"io$ista estaba satis+e(#o (on a e1'e"ien(ia& que (onsi$e") mu0 'ositiva& en e 'oo o'uesto $e os 4ikito"ias $e .-9- 8imes- Ms precisin, menos relato E e1'e"imento ms "e(iente es e $e 4i"e$ Bews- Ca(e unos $as 'ubi() e a"t(uo Deni& Di$i& 4iki& es("ito o"iginamente 'o" ,0an Singe 0 e$ita$o (oabo"ativamente en un wiki- Singe 'ubi(a sus im'"esiones $e a e1'e"ien(ia en e a"t(uo 8#e 4iki 8#at E$ite$ Ee- E en(a"go e"a most"a" ()mo se estaban utiizan$o os wikis- Singe es("ibi) su te1to 0 se 'uso en e wiki 'a"a que os usua"ios 'u$ie"an e$ita"o- .os usua"ios (omenza"on a a(tua"- 9>a$ie"on ena(es& (uestiona"on a+i"ma(iones& sugi"ie"on nuevas +uentes $e in+o"ma(i)n e& in(uso& #ubo quien ent"evist) a un a(a$mi(o e in(u0) as (itas- E a"t(uo se #in(#) #asta $oba" su tama>o& #asta que aguien (ogi) as ti3e"as 0 o #izo ms $ige"ibe 'a"a su 'ubi(a(i)n- Singe ("ee que e a"t(uo +ina #a gana$o en '"e(isi)n 0 "e+e3a me3o" ()mo se utiizan os wikis 'e"o a #isto"ia est 'eo" (onta$aF :/"eo que e e1'e"imento muest"a que a a #o"a $e na""a" #a0 to$ava uga" 'a"a un me$ia$o" que sabe (un$o in(ui" un $etae 'o" e bien $e a #isto"ia 0 est a(ostumb"a$o a equiib"a" as $eman$as e inte"eses $e em'"esas 0 'e"sonas "e'"esenta$as en ea;- Edicin estilstica y edicin informativa En e wiki (on+u0en os $os ti'os $e e$i(i)n que #a0 que "eaiza" en un es("ito 'e"io$sti(o- 2na es a (o""e((i)n estisti(a 0 ot"a a in+o"mativa& o que en a (utu"a angosa3ona se ama e :+a(tG(#e(king;- Es $e(i"& (om'"oba" que e a"t(uo (uenta (on as +uentes a$e(ua$as 0 os #e(#os estn "e+e"en(ia$os (o""e(tamente- En e '"o(eso $e es("itu"a en un wiki ambas se mez(anF os (oabo"a$o"es a>a$en in+o"ma(i)n que ("een +un$amenta 0 tambin "ees("iben 'a"tes $e a"t(uo- %n$u$abemente& e (ono(imiento $e os usua"ios 'ue$e me3o"a" a $o(umenta(i)n $e a #isto"ia& (omo o #a (om'"oba$o Singe- Ms oos ven ms En esa (oabo"a(i)n est"iba e ma0o" 'oten(ia $e %nte"net 'a"a '"a(ti(a" un 'e"io$ismo me3o"& en que os usua"ios (om'a"tan 0 (o""i3an $atos& +uentes 0 #e(#os a os que e 'e"io$ista 'ue$e no tene" +(i a((eso o (ono(imiento- !e"o que siem'"e #an $e se" (om'"obabes 'o" e me$io& "es'onsabe *timo $e o que 'ubi(a- !o" e3em'o& en e (aso $e as (itas $e te"(e"os in(ui$as 'o" usua"ios (oabo"a$o"es& e 'e"io$ista $ebe (om'"oba" tambin que son (ie"tas- .os e$ito"iaes no son e "eato $e #e(#os sino a o'ini)n $e me$io& 'o" o que a abo" $e $o(umenta" o a'o"ta" $atos es se(un$a"ia- Ese +ue& ta vez& e ma0o" e""o" $e os 4ikito"ias $e .-9- 8imes- .os es'a(ios en que os e(to"es 'ue$en o'ina" estn sob"a$amente "e'"esenta$os en %nte"net- .a (oabo"a(i)n estisti(a eva a a (oauto"a& 0 siem'"e es (om'e3o es("ibi" ago (on 'e"sonai$a$ (uan$o as 'e"sonai$a$es que se "e+e3an son mu(#as- E buen estio $e un auto" es o que at"ae a mu(#os e(to"es a a e(tu"a- !o"que una buena #isto"ia ma (onta$a se (onvie"te en una maa #isto"ia& a e$i(i)n $e estio 'e"io$sti(a es 'eiagu$a (uan$o 'asa 'o" mu(#as manos& 0a sean (iu$a$anos o e$ito"es $e un me$io- HuenteF #tt'F//bogs-avangua"$ia-(om/e(ua"tobit/'e"io$ismoG(onGwikis/