You are on page 1of 15

PROGRAM AUTORSKI

GIMNASTYKA KOREKCYJNO
KOMPENSACYJNA
BOCZNE SKRZYWIENIA KRGOSUPA
ZAJCIA DLA UCZNIW KLAS I-III SP




Autor programu: mgr Agata Golasiska
- nauczyciel rehabilitant ruchowy
w Zespole Szk Integracyjny Nr 1
we Wocawku

Wocawek 2014



2
I. KONCEPCJA PROGRAMU

Od dziewiciu lat pracuj w Zespole Szk Integracyjnych na stanowisku
rehabilitanta. Wczeniej pi lat pracowaam jako fizjoterapeuta w Szpitalu
Wojewdzkim. Wikszo pacjentw zgaszajcych si na rehabilitacj to osoby, ktre
nigdy nie zwracay uwagi na znaczenie , wedug nich, zachowa powodujcych
nieodwracalne wady postawy. Na pocztku jest to nieprawidowe noszenie tornistra,
pniej siedzenie w awce, nastpnie w pracy, czy nawet zwyke zachowania ruchowe
podczas wykonywania jakichkolwiek prac i zada. Kiedy zatem zaczam prac w
placwce, gdzie uczy si i rehabilituje dzieci i modzie doszam do wniosku, e to
wanie w tym miejscu najlepiej zacz wdraa do prawidowych nawykw. Z tego
powodu zdecydowaam si na napisanie i wdroenie odpowiedniego programu dziaa
profilaktycznych i rehabilitacyjnych.
Modszy wiek szkolny jest okresem zwikszonego zagroenia wystpowania
nieprawidowej postawy, dlatego jednym z podstawowych zada szkoy jest
eliminowanie zjawisk wicych si z powstawaniem lub pogbianiem ju istniejcych
wad i zaburze.
Wszystkie oddziaywania zapobiegawcze, wyrwnujce i kompensujce s
integraln czci programw szkolnych i pozaszkolnych. Do dziaa w tym zakresie
naley midzy innymi gimnastyka korekcyjna, ktrej gwnym celem jest
przeciwdziaanie stwierdzonym wadom postawy i wyrwnywanie odchyle
fizjologicznych.
Aby osign taki cel naley stosowa kilka zada:
wyrabianie u dziecka nawyku prawidowej postawy ciaa we wszystkich
sytuacjach i czynnociach dnia codziennego,
wytwarzanie silnej i wytrzymaej stabilizacji miniowo wizadowej
krgosupa po uprzednim usuniciu dystonii miniowej,
wdroenie do rekreacji ruchowej uwzgldniajcej elementy profilaktyki i korekcji
zaburze zagraajcych lub istniejcych u dziecka,
opanowanie przez dziecko i jego rodowisko opiekucze wiedzy i umiejtnoci
dotyczcych spraw jego zdrowia zwizanego z wad ju istniejc.



3
Jak ju wczeniej zaznaczyam, w znacznym stopniu warunkuje to zdrowie
i powodzenie w caym jego yciu.
Kadego roku w ramach Zespou Zdrowotno Rozwojowego przeprowadzam
badania pod ktem wad postawy. Najczciej wystpujc wad u dzieci w wieku
szkolnym jest boczne skrzywienie krgosupa. Wczesne wykrycie wszelkiego rodzaju
skolioz stwarza moliwo skutecznego zapobiegania powstawaniu duych deformacji
krgosupa, co moe uchroni przed usztywniajcym zabiegiem operacyjnym.

II. ORGANIZACJA PRACY
1. Program przeznaczony jest dla uczniw klas I-III Szkoy Podstawowej
2. Liczebno grupy: 8 uczniw
3. Programem objci bd uczniowie wymagajcy dodatkowych zaj korekcyjnych
z odchyleniami w prawidowej budowie i postawie ciaa.
4. Przy badaniu ocenia si:
ogln symetri sylwetki,
symetri klatki piersiowej w pozycji stojcej,
krzywizny fizjologiczne krgosupa tj. kifozy piersiowej i lordozy ldwiowej
symetri talii przy swobodnie opuszczonych koczynach grnych
symetri barkw przy swobodnie opuszczonych koczynach grnych
dugoci koczyn dolnych: w pozycji stojcej ocena wysokoci kolcw
biodrowych przednich grnych oraz ocena wysokoci kolcw biodrowych
tylnych grnych.
lini wyrostkw kolczystych krgw tzw. test zgiciowy tj. wizualn ocen
symetrii okolic przykrgosupowych w odcinku piersiowym i ldwiowym
krgosupa podczas skonu do przodu - w kierunku obecnoci garbu ebrowego
oraz wau ldwiowego
5. Struktura godzinowa: jedna jednostka lekcyjna raz w tygodniu
6. Miejsce spotka : salka rehabilitacji ruchowej



4
III. ZADANIA SZKOY
rodowiskiem i drugim domem ucznia jest szkoa. Dzieci spdzaj w niej wiele
godzin dziennie. Szkoa wic ma ogromny wpyw na rozwj zdrowia dzieci i modziey,
na przeciwdziaanie stwierdzonym wadom postawy i wyrwnanie odchyle
fizjologicznych.
Zadaniem szkoy musi by te nieustanna wsppraca z sub zdrowia (lekarz,
pielgniarka szkolna), ktra obejmuje opiek nad zdrowiem i prawidowym rozwojem
fizycznym dzieci i modziey.
W szkole integracyjnej zajcia wychowania fizycznego w poszczeglnych
grupach wiekowych uzupeniane s przez zajcia rehabilitacji ruchowej. Zajcia te
prowadz doskonale do tego przygotowani rehabilitanci. Niektrzy z nich pracuj ju
kilkanacie lat w zawodzie. Odbywa si to w sali wyposaonej w odpowiedni sprzt.
Czsto zajcia odbywaj si w warunkach typowych czyli na schodach czy korytarzach
szkolnych, gdzie dzieci doskonal si w podstawowych zasadach poruszania po obiekcie.
Wszystkie dzieci podlegajce rehabilitacji kierowane s na zajcia przez lekarzy
specjalistw. Podlegaj rwnie na pocztku i kocu roku szkolnego badaniom typu: test
rozwoju ruchowego dla dzieci z poraeniem mzgowym, test samoobsugi, test
miniowy Lovetta oraz test sprawnoci oglnej. Cykliczno tych testw ma na celu
ocen progresji w usprawnianiu indywidualnym dziecka. Placwka , w ktrej pracuj jest
wic szczeglnie dobrze przygotowana do usprawniania dzieci majcych ju problemy
zdrowotne oraz przeciwdziaania rnorodnym wadom powstajcym w okresie rozwoju
dziecka.
Ze wzgldu na to zadaniem szkoy jest:
staa wsppraca ze sub zdrowia konsultacje z lekarzem, pielgniark szkoln,
rehabilitantem,
cisa wsppraca z rodzicami, ktra ma na celu wyeliminowanie wszelkich
czynnikw, ktre mog pogbi i utrwali istniejce zaburzenia,
pedagogizacja rodzicw w dziedzinie profilaktyki i czstoci wystpowania wad, ich
rodzajw zagroe,



5
wsppraca nauczycieli rehabilitacji ruchowej z pielgniark szkoln w celu
okrelenia stanu zdrowia i odchyle w postawie uczniw,
zapewnienie wykwalifikowanej kadry, odpowiedniej bazy i sprztu do prowadzenia
zaj,
zapewnienie dziecku w czasie nauki w szkole higienicznych warunkw, racjonalnego
rozkadu pracy i wypoczynku z uwzgldnieniem zabawy i ruchu,
zapewnienie dziecku bezpieczestwa w czasie odbywajcych si zaj.


IV. CELE GWNE PROGRAMU


1. Korekcja istniejcych wad.
2. Ksztatowanie odruchu prawidowej postawy ciaa.
3. Uwiadomienie dziecku i rodzicom istnienia wady i wynikajcych std zagroe.
4. Wygaszanie istniejcego nawyku i wytworzenie nawyku prawidowego.
5. Pozytywne oddziaywanie na wasne saboci pod hasem wicz, wic wygram,
nie
potrafi, ale si naucz, nie znam, ale poznam.
6. Poprawienie zaburze w rozwoju motorycznoci, podniesienie oglnej sprawnoci
i wydolnoci organizmu dziecka poprzez wiczenia ksztatujce, oddechowe
i wytrzymaociowe, zabawy i gry ruchowe z elementami wicze korekcyjnych dla
danej wady.
7. Uaktywnienie ukadw : narzdw ruchu, kreniowego i oddechowego oraz
zainteresowanie rodowiska rodzinnego trjtorowym dziaaniem korekcyjno-
kompensacyjnym w deniu do zaoonego celu.

V. CELE SZCZEGOWE

1. Korekcja istniejcych zaburze statyki ciaa i doprowadzenie jej, o ile to
moliwe, do stanu prawidowego.



6
2. Doprowadzenie sprawnoci fizycznej dzieci do stanu uznanego za prawidowy.
3. Wyrobienie u dzieci nawyku prawidowej postawy ciaa we wszystkich
sytuacjach i czynnociach dnia codziennego.
4. Wytworzenie silnej i wytrzymaej stabilizacji miniowo wizadowej
krgosupa.
5. Usunicie dystonii miniowej.
6. Rozcignicie mini przykurczonych.
7. Wzmacnianie mini osabionych.
8. Wdroenie do rekreacji ruchowej uwzgldniajcej elementy profilaktyki i
korekcji zaburze zagraajcych lub istniejcych u dzieci.
9. Zwikszenie pojemnoci yciowej puc.
10. Utrzymania staego kontaktu z rodzicami w/w dzieci.
11. Zrozumienie przez ucznia celowoci uczenia si i utrwalania zasad i technik
ruchu korekcyjnego, na ktry skada si pozycja wyjciowa, kierunek ruchu
i pozycja kocowa.

VI. SPOSOBY OSIGNICIA CELW

1. Metody i formy nauczania

Wybr metody stosowanej podczas prowadzenia zaj powinien zalee od
waciwoci organizmu i jego funkcji na okrelonym etapie rozwoju fizycznego dziecka.
Wiek wczesnoszkolny charakteryzuje si na og du plastycznoci aparatu
ruchowego, ale jeszcze stosunkowo sab koordynacj ruchw. Dzieci w tym wieku s
zdolne do intensywnego wysiku, lecz krtkotrwaego ruchu. Uwzgldniajc ten fakt
naley stosowa wiczenia intensywne o maej czstotliwoci i krtkim czasie trwania.
Oczywicie w miar upywu czasu dzieci zaczynaj si interesowa efektami
wykonywanych czynnoci oraz odczuwaj zadowolenie z kadego nowego wiczenia. To
wanie nauczyciel jest zobligowany do doboru odpowiednich metod, aby dzieci
uzyskiway coraz lepsze wyniki.




7

Metody:
A. ZABAWOWO-NALADOWCZA oparta na wyobraeniach zdobytych przez
dzieci w toku bezporedniej obserwacji lub wywoanych przez nauczyciela takich
treci, ktre nawizuj do przey dzieci. Ruchy dziecka nie musz dokadnie i cile
odwzorowywa podanych treci. Naley umoliwi dzieciom maksimum swobody w
ruchach pobudzajc ich fantazj i inicjatyw:
Przykadowe wiczenia:
sta jak onierz na warcie,
id kary i olbrzymy,
wykona koci grzbiet,
policjant regulujcy ruchem ulicznym,
leci may i duy ptaszek,
chodzimy po (gorcych, zimnych, ostrych...) kamieniach.

B. BEZPOREDNIEJ CELOWOCI RUCHU stanowi ona form przejciow od
ruchw naladowczo zabawowych do zada wykonywanych cile wg polecenia.
Realizuje si j czsto z uyciem rnych przyborw. Polegajca na celowym
zestawieniu odpowiednio dobranej pozycji wyjciowej z przemylanym i
przewidzianym przebiegiem ruchu.
Przykadowe wiczenia:
ustawcie si w parach, na sygna wszyscy si rozbiegaj, na powtrny
sygna zbirka w parach,
ustawcie si wedug wzrostu,
usidcie skrzynie, podrzucie pik w gr, wykonajcie klanicie



8
i zapcie pik,
potoczcie pik i idcie za ni na czworakach.

C. ZADANIOWA CISA polegajca na ruchu odwzorowanym z pokazu.
Prowadzcy wiczenia t metod powinien wymaga duej dokadnoci. Wykonuje
si je jednakowo na komend w podanym rytmie
Przykadowe wiczenia :
-klk podparty, uniesienie lewego ramienia w przd i prawej nogi w ty,
zwis czynny tyem na drabince,
stanie w rozkroku, rce na karku skon tuowia w przd.

D. RUCHOWEJ EKSPRESJI TWRCZEJ (METODA IMPROWIZACJI
RUCHOWEJ) daje prowadzcemu du swobod wyboru zada. wiczcym
podaje si wyjanienia co maj robi, natomiast w jaki sposb, bdzie wynikao
z inwencji twrczej dzieci, ich pomysowoci, fantazji i dowiadcze ruchowych.
Opisywane metody ukierunkowane s na nauczaniu ruchu, doskonaleniu jego
jakoci i zwikszaniu powtrze. W celu zwikszenia aktywnoci ruchowej
podczas wicze stosuje si rwnie metody intensyfikujce w celu lepszego
wykorzystania czasu na ruch.
Metodami tymi i formami s:
1. METODA STACYJNA - Liczba stacji i stopie trudnoci zaley od liczebnoci
grupy, sprawnoci i wieku wiczcych. Idealnie jest jeeli stacji jest tyle samo co
wiczcych. Praca mini powinna by naprzemienna na poszczeglnych stacjach
nastpujcych po sobie. Powinny by te wiczenia ktre dadz odprenie uczniowi
wprowadzajc element rozlunienia. Zadania na kadym stanowisku powinny by
dokadnie omwione i zademonstrowane.
2. TOR PRZESZKD (CIEKA ZDROWIA) Przeszkody, ktrych pokonanie
wymaga od dziecka wysiku w granicach jego moliwoci, musz by mu znane,
a wiczenia ju wczeniej opanowane. Pokonanie toru powtarzamy kilka razy.



9
Zestawienie atrakcyjnych ukadw wicze za pomoc prostych przyborw oraz
wykorzystania terenu z jego naturalnymi przeszkodami daje wiczcym wiele
zadowolenia. Rozwija przy tym sprawno motoryczn i takie cechy jak: zwinno,
szybko i wytrzymao.
3. ZADANIA DODATKOWE To wiczenia ruchowe, ktre stosujemy w
przerwach midzy wiczeniami gwnymi. To proste, atwe, nie wymagajce wysiku
ani duej koncentracji wiczenie.
4. WPROWADZENIE WSPZAWODNICTWA Z pewnoci uaktywnia do
wicze, potguje siy do dziaania, a przy tym podnosi poziom sprawnoci.
Wspzawodnictwo z pewnoci podciga sabszych i budzi w nich ambicj
dorwnania rwienikom (oczywicie w granicach ich moliwoci). Osignity cel
staje si rdem zdrowego optymizmu i chci do dalszego dziaania. Bardzo wana
jest praca w zespole, ktra dla dzieci jest interesujca, atrakcyjna, a ponadto zmusza
do dziaania na rzecz caego zespou.
5. RYTM I MUZYKA To muzyka wprowadza do zaj ruchowych nastrj
pogody, radoci, a jednoczenie ad i dyscyplin. Czsto jest ona treci, ktra
inspiruje wiczcych do wyraania ruchem swoich wrae, przey i odczu. Pod
wpywem muzyki czsto znikaj zahamowania, niepewno i niemiao, a
wytwarza si nastrj aktywnego zainteresowania, atmosfera radoci i zadowolenia.


VII. TRECI NAUCZANIA
1. Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej.
2. Utrwalenie nawyku prawidowej postawy.
3. Odcienie krgosupa od ucisku osiowego.
krgosupa /czynne i bierne, w rnych pozycjach niskich i wysokich/.
4. wiczenia dla przeciwdziaania utraty fleksyjnoci krgosupa
/usztywniania si krgosupa w czci Th7 Th12/.
5. Wzmocnienia mini osabionych i rozcignitych:
mini brzucha,



10
mini prostownika grzbietu odcinka piersiowego,
mini poladkowych,
mini cigajcych opatki,
mini karku,
mini obrczy barkowej.
6. wiczenia dla pokonania przykurczw:
redresja abduktorw biodra,
redresja minia prostego uda i wszystkich zginaczy biodra,
redresja tkanek po stronie wklsej skoliozy ldwiowej i piersiowej.
7. Nauka zabaw i gier z elementami wicze korekcyjnych
8. wiczenia oddechowe.
9. Zwikszenie aktywnoci ruchowej.


VIII. CHARAKTERYSTYKA BOCZNEGO SKRZYWIENIA
KRGOSUPA

Skolioza, zwana bocznym skrzywieniem krgosupa, jest wad polegajc na
wielopaszczyznowym odchyleniu krgosupa od stanu prawidowego. Odchylenie to
moe wystpowa w trzech paszczyznach :
czoowej krgosup wygina si w bok: w lewo lub w prawo
strzakowej pogbia si wygicie lordotyczne lub kifotyczne
poprzecznej nastpuje rotacja, czyli obrt krgw i to prowadzi do
powstania garbu
Skolioza powoduje zmiany w ukadzie ruchu, krenia, oddechowym. Obnia
sprawno fizyczn i wydolno organizmu, moe powodowa tez zmiany w niektrych
narzdach wewntrznych, np. serce, puca.
W zalenoci od stopnia zaawansowania zmian ortopedzi wyrniaj cztery stadia
skoliozy.
Na zajciach z gimnastyki korekcyjnej pracuj z dziemi majcymi postaw
skoliotyczn lub skolioz .



11
Postawa skoliotyczna - to wstpne stadium wady, w ktrym wystpuje
asymetria barkw, opatek, trjktw talii- nie dochodzi jeszcze do
skrzywienia bocznego krgosupa lub jest ono bardzo mae- jeszcze.
Skolioza I stopnia - to skrzywienie , ktrego kt dochodzi do 30 stopni,
zmiany dotycz tylko ukadu miniowo- wizadowego, nie doszo jeszcze
do znieksztace kostnych.
Bardziej zaawansowane zmiany skoliotyczne wymagaj indywidualnej pracy z
rehabilitantem lub leczenia operacyjnego.
W postpowaniu korekcyjnym naley koniecznie:
uwiadomi dziecku i rodzicom istnienie wady i zwizanych z ni zagroe,
zwrci uwag na warunki rodowiska, w ktrym przebywa dziecko.
dziaania korekcyjne moje i rodzicw (w domu) musz dotyczy likwidacji
przykurczw miniowych.
W bocznych skrzywieniach krgosupa dochodzi do asymetrii napi mini
przykrgosupowych, mm jednej strony ulgaj osabieniu i pozwalaj krgosupowi na
skrzywienie, a mm strony przeciwnej- przykurczaj si i powoduj utrwalenie
skrzywienia.
uczy dziecko przyjmowania postawy skorygowanej,
wzmacnia mm posturalne
ksztatowa nawyk postawy skorygowanej.
Przyczyny bocznego skrzywienia krgosupa:
asymetria dugoci koczyn,
jednostronne paskostopie,
jednostronne zwichnicie biodra,
niedostosowanie awki szkolnej do wzrostu dziecka,
siedzenie na podkurczonej nodze,
stae obcianie jednej rki,
nawykowe stanie na jednej nodze,
spanie na tym samym boku,
noszenie tornistra na plecach z nie wyregulowanymi paskami,
obronna pozycja przed blem,
jednostronne osabienie wzroku lub suchu,
noszenie modszego rodzestwa na jednym rku,



12
osabienie mini tuowia.
Skutki:
zaburzenie symetrii budowy ciaa,
znieksztacenie krgosupa i eber,
zmniejszenie pojemnoci yciowej puc,
przedwczesne zmiany przecieniowe, zwyrodnienia,
zaburzenia czynnoci narzdw wewntrznych,
Zalecenia:
wpajanie dziecku nawyku do pracy nad wasnym ciaem (autokorekcja przed
lustrem),
- przez cay dzie razem z dzieckiem poprawia postaw,
- naley zwrci uwag, by dziecko jak najczciej przebywao w postawie
odciajcej krgosup od ucisku osiowego (mao sta, duo lee, klcze w
podporze, zwisa na rkach i na podudziach.),
- zwrcenie uwagi na pozycj dziecka podczas wykonywania codziennych
czynnoci (np. odrabianie lekcji, czytanie, ogldanie telewizji.),
- ko o twardym, nie uginajcym si materacu,
- paska poduszka,
- plecak z symetrycznie rozstawionymi paskami,
- waciwy rozmiar awki i krzesa.
Sporty wskazane:
jazda na rowerze,
pywanie stylem grzbietowym, kraulem, delfinem, (szczeglnie na plecach),
nurkowanie,
jazda na nartach.
Przeciwwskazania:
noszenie torby po stronie obnionego barku,
skoki,
przewroty,
rzuty jedn rk,
mostki.
intensywne i dugotrwae biegi szczeglnie po twardym podou,
dugotrwae marsze,
koyska na brzuchu.



13

IX. ZAOENIA OSIGNI UCZNIW PO
ZREALIZOWANIU PROGRAMU

UCZE BIORACY UDZIA W PROGRAMIE:
Jest wiadomy i posiada podstawow wiedz o przyczynach i powstaniu swojej
wady,
Zna sens, cel i zasady stosowane podczas wicze i zabaw korekcyjnych,
Potrafi okreli jak wyglda prawidowa i nieprawidowa postawa ciaa.
Ma wiadomo potrzeby i sensu swoich dziaa na rzecz poprawy swojej wady
postawy,
Umie kontrolowa swoj postaw w cigu caego dnia i w rnych sytuacjach,
respektujc zalecenia lekarza i nauczyciela,
Stosuje podstawowe zasady higieny,
Potrafi stosowa wiczenia oddechowe i zna ich cel,
Wyraa gotowo przeciwdziaania zym nawykom ruchowym (sposb siedzenia,
odrabiania lekcji, ogldania TV itp.),
Uczestniczy w rnego rodzaju formach aktywnoci ruchowej, pamitajc i
kontrolujc swoj postaw,
Wyraa gotowo do pokonania wasnych saboci i zmczenia przez
systematyczne uczestnictwo w zajciach,
Potrafi respektowa i dostosowa si do zasad i ustale obowizujcych w
zabawach i grach,





14

X. EWALUACJA PROGRAMU

Z uwagi na specyfik zaj trudno jest nauczycielowi prowadzcemu wiczenia z
gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej dokona pomiaru osigni ucznia i zmierzy
efekty jego pracy. Jedynie czciowo moliwe jest sprawdzenie osignitych celw
poprzez:
okresowe wyniki bada u lekarza ortopedy
umiejtno podejmowania dziaa na rzecz wasnej korektywy
systematyczny oraz chtny udzia samych dzieci
wywiady i rozmowy z rodzicami, wsparcie rodzicw w podejmowaniu dziaa
przez uczniw
podniesienie poziomu wiedzy ucznia
identyfikacji sabych i mocnych stron
umiejtno animowania zdrowego stylu ycia









15
BIBLIOGRAFIA
1. Kasperczyk T.: Wady postawy ciaa, diagnostyka i leczenie. Krakw 1998.
2. Koodziej J., Koodziej K., Momola J.: Gimnastyka korekcyjno- kompensacyjna
w szkole. Fosze Rzeszw 1994.
3. Kutzner Koziska M., Wlanik K.: Gimnastyka korekcyjna dla dzieci 6-10
letnich. WSiP Warszawa 1995
4. Malina H.: Wady koczyn dolnych. Postpowanie korekcyjne. Kacper s.c.
Krakw 1996.
5. Owczarek S., Bondarowicz M.: Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej.
WSiP Warszawa 1998.
6. Romanowska A.: Gimnastyka korekcyjno kompensacyjna. Wyd. Korepetytor
Pock 2000.
7. Sawczyn S., Karniewicz J., Kochanowicz K., Drabik A., Szewc W.: Gimnastyka
korekcyjna w szkole cz. I i II. Wyd. Sport Bydgoszcz 1998
8. Zeyland- Malawka E.: wiczenia korekcyjne. AWF Gdask 1992.

You might also like