You are on page 1of 12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

Tito(imperador)
Origem:Wikipdia,aenciclopdialivre.

TitoFlvioVespasianoAugusto(emlatimTitusFlavius
VespasianusAugustus)(Roma,30dedezembrode39
AquaeCutiliae,Sabina,13desetembrode81)foi
imperadorromanoentreosanosde79e81.Foiofilho
maisvelhoesucessordeVespasiano.

Tito
Imperadorromano

Antesdeserproclamadoimperador,alcanourenome
comocomandantemilitaraoservirsobasordensdoseu
painaJudeia,duranteoconflitoconhecidocomoa
primeiraguerrajudaicoromana(6770).Esta
campanhasofreuumabrevepausaapsamortedo
imperadorNero(9dejunhode68),quandoVespasianofoi
proclamadoimperadorpelassuastropas(21dedezembro
de69).Nesteponto,Vespasianoiniciouasuaparticipao
noconflitocivilqueassolouoimprioduranteoanoda
suanomeaocomoimperador,conhecidocomooano
dosquatroimperadores.Apsessanomeao,recaiu
sobreTitoaresponsabilidadedeacabarcomosjudeus
sediciosos,tarefarealizadasatisfatoriamenteapssitiare
destruirJerusalm(70),cujotemplofoidemolidono
incndio.Asuavitriafoirecompensadacomumtriunfoe
comemoradacomaconstruodoArcodeTito.Seupaio
associou,apartirde71,aopodertribuncio.
Soboreinadodoseupai,Titocoletoureceiosentreos
cidadosdeRomadevidoaoseuserviocomoprefeitodo
corpodeguardacostasdoimperador,conhecidocomoa
guardapretoriana,bemcomodevidosuaintolervel
relaocomarainhaBerenicedeCilcia.Apesardestas
faltasmoralromana,Titogovernoucomgrande
popularidadeapsamortedeVespasianoa23dejunhode
79d.C.econsideradocomoumbomimperadorpor
Suetnioeoutroshistoriadorescontemporneos.
Omaisimportantedoseureinadofoioseuprogramade
construodeedifciospblicosemRoma.Aenorme
popularidadedeTitotambmfoidevidasuagrande
generosidadecomasvtimasdosdesastresquesofreuo
imprioduranteoseubrevereinado:aerupodo
Vesvioem79d.C.eoincndiodeRomade80d.C.
Apsdoisanosnocargo,Titofaleceusofrendodefebre,a
13desetembrode81d.C.AgrandepopularidadedeTito
fezcomqueosenadoodeificasse.

http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

BustodoimperadorTito
PalciodeVersalhes

Governo
Reinado

24dejunhode79
13desetembrode81

Sucessor

Domiciano

Dinastia

Flaviana
Vida

Nome
completo

TitoFlvioSabinoVespasiano

Nascimento

30dedezembrode39
Roma

Morte

13desetembrode81(41anos)
Sabina

Cnjuges

ArrecinaTertulla(6465)
MrciaFurnila(65)

Filhos

JliaFlvia

Pai

Vespasiano
1/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

Me
DomitilaMaior
Prometiaserumimperadoralturadoseupai,masoseu
brevereinadofoimarcadoporcatstrofes.Em24de
agostode79,ovulcoVesviodestruiuascidadesdePompeiaeHerculanoe,em80,Romafoidenovo
consumidaporumincndio.

Estabeleceuumgovernoindulgente,respeitandoosprivilgiosdosenadoerealizandograndesobras
pblicas.Umadasaesmaisimportantescomoimperadorfoiinaugurar,em80d.C.,aobraqueseu
pai,Vespasiano,iniciara,oanfiteatroFlvio,conhecidohabitualmentecomoColiseu,emboraesteainda
estivesseincompleto.
Titofoisucedidopeloseuirmomenor,Domiciano.

ndice
1Juventude
2Carreiramilitar
2.1CampanhadaJudeia
2.2Anodosquatroimperadores
2.3StiodeJerusalm
2.4HerdeirodeVespasiano
3Imperador
3.1Sucesso
3.2Desafios
3.3Obraspblicas
3.4Morte
4Legado
4.1Historiografia
5Vertambm
6Referncias
7Bibliografia

Juventude
TitonasceuemRoma,filhoprimognitodeVespasianoe
DomitillaaMaior.1TitoteveumairmchamadaDomitila
Menoreumirmo,chamadoTitoFlvioDomiciano,embora
conhecidohabitualmentecomonomedeDomiciano.
AsdcadasdeguerracivilduranteosculoIa.C.contriburam
enormementeparaodecaimentodavelhaaristocraciadeRoma,
DenriocomorostodeTito.
queforagradualmentesubstitudanopoderporumanova
nobrezaprovincialduranteaprimeirapartedosculoI.2A
famliaFlviasurgiudaobscuridadenadinastiajlioclaudiana,adquirindoariquezaeinfluncia
necessriasparachegaraopoder.ObisavdeTito,TitoFlvioPetro,serviucomocenturiosobCneu
PompeuMagnoduranteaSegundaGuerraCivildaRepblicadeRoma.Asuacarreiramilitarterminou
quandoPompeusofreuumaderrotaesmagadorasmosdeJlioCsarnaBatalhadeFarslia(48
a.C.).3

http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

2/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

Contudo,Petroconseguiumelhorarasuasituaocasandosecomumatrtulasumamenterica,cuja
fortunagarantiuaascensodofilhodeambos,TitoFlvioSabinoI,oavdeTito.4OmesmoSabino
amassouumagranderiquezacomoarrecadadordeimpostosnaprovnciadasiaecomobanqueirona
Helvcia.CasandosecomVespsiaPolioaliousecomumadasfamliaspatrciasdemaior
ascendnciaaristocrtica.AriquezaealinhagemdeVespsiaPolioeTitoFlvioSabinoIgarantirama
ascensodosseusfilhos,VespasianoeTitoFlvioSabinoII,classesenatorial.4
AcarreirapolticadeVespasianoincluiuoscargosdequestor,edil,pretor,eculminouemumconsulado
em51d.C.,oanoemquenasceuDomiciano.OpoucoconhecidodajuventudedeTitochegouatravs
dosescritosdeSuetnio.Ohistoriadorrelataqueofuturoimperadorfoicriadonacorteimperialjuntoa
Britnico,5ofilhodoimperadorCludio,queseriaassassinadoporNeroem55d.C.Poucosdetalhes
chegaramsobreasuaeducao,masaparentementemostrouprontoumagrandeinclinaopelasartes
militares,eraumpoetaexpertoeumgrandeoradortantoemgregoquantoemlatim.6

Carreiramilitar
TitoserviucomotribunomilitarnaGermniaentre57d.C.eo
59d.C.enaBritnia(60d.C.)chegandocomosreforos
necessriosapsarevoltadeBoudica.Em63d.C.regressoupara
RomaecasousecomArrecinaTrtula,filhadeumantigo
prefeitodaguardapretoriana.AmulherdeTitofaleceriaem65
d.C.7eestetomouumanovamulherchamadaMrciaFunilaque
pertenciaaumafamliaaristocrtica.Porm,estafamliaera
dispostaaunirseoposioaoimperadorNero.Oseutio
QuintoMrcioBareaSoranoeasuafilhaServliafaleceramaps
afracassadaconspiraodeCaioCalprnioPisoem65d.C.8
AlgunshistoriadoresmodernosteorizamqueTitosedivorciouda
suaesposadevidoconexodasuafamliacomaconspirao.9
10Novoltouacasarsedenovo.Titoparecetertidomuitas
filhas,11sendoaomenosumadelasdeMrciaFurnila.12Anica
quechegouidadeadultafoiJliaFlvia,quepodeserfilhade
Arrecina,poisamedestatambmsechamavaJlia.13Durante
esteperodoTitodedicousejustia,sendoquestor.12

CampanhadaJudeia

ProvnciadaJudeiaduranteosculoI
d.C.

Em66d.C.,osjudeusdaprovnciadeJudeiarebelaramsecontraoImprioRomano.CstioGalo,o
governadordaprovnciadaSria,foiderrotadonabatalhadeBethHoroneforadoaseretirarde
Jerusalm.14OreiprromanoHerodesAgripaIIeasuairmBerenicefugiramparaaGalileia.Nero
designouaVespasianoparaesmagararebelio,estemarchouimediatamenteregiocomaVeX
legies.15VespasianouniuseaTitoeXVlegioemAcre.16Comumaforade60.000soldados
profissionais,osromanosdispuseramseavarrerarebelioatravsdeGalileiaemarcharsobre
Jerusalm.16
AguerrafoicobertapelohistoriadorjudeuromanoFlvioJosefonasuaobra"AGuerradosJudeus".
JosefoserviucomocomandantenadefesadacidadedeJotapataquandooexrcitoromanoinvadiua
Galileiaem67d.C.Apsumdurostiode47dias,acidadecaiu,deixandocercade40000prisioneiros,
queforamassassinados,enquantoorestantedosresistentessesuicidaram.17OprprioJoseforendeuse
aVespasiano,queoliberouaoobservarasuainteligncia.18Durante68d.C.todaacostaeonorteda
Judeiacaramsobocontroleromano.EstaexpedioserviuparaqueTitosedistinguissecomoum
generalcompetente.1219
http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

3/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

Anodosquatroimperadores

OImprioRomanoduranteoanodos
quatroimperadores(69d.C.).As
reasazuiseramprovnciasleaisa
Vespasiano.

Altimaeimportantefortalezaqueresistiaeraacidadejudaica
deJerusalm.Contudo,acampanhasofreuumapausaquando
chegaramnotciasdeRomadamortedoimperadorNeroeda
nomeaodeGalbapelosenadocomosucessor.20Vespasiano
decidiuenviarTitoaapresentarosseusrespeitosaonovo
imperador.21Contudo,quandoTitoseaproximavacidade,
recebeunotciasdamortedeGalbaedanomeaodeOtocomo
sucessor,almdamarchaparaRomadesdeaGermniade
Vitlio.Noquerendoarriscarseasercapturadopornenhum
dosdoisbandos,Titocancelouaviagemevoltouaunirseaoseu
painaJudeia.22

Enquantoisso,OtoforaderrotadonabatalhadeBedracoe
suicidarasetonobrementequeemocionaraRoma.23Quando
chegaramnotciasaosexrcitosdasprovnciasdeJudeiaeEgito,
estesdecidiramnomearVespasianocomoimperadoraa1dejulhode69d.C.24Vespasianoaceitou,e
medianteintensasnegociaeslevadasporTito,uniuseaogovernadordaSria,CaioLicnioMuciano,
formandoumaforamuitoimportantenoOriente.25EstaforamudouseparaRomalideradapor
Muciano,enquantoVespasianomarchouparaAlexandria,ficandoTitoaocomandoparaqueacabasse
comarebelio.2627Nofimde69d.C.astropasdeVitlioforamderrotadaseosenadodeclarou
Vespasianocomoimperadora21dedezembro,finalizandodessemodooAnodosquatro
imperadores.28

StiodeJerusalm
Enquantoisso,osjudeusencontravamsenumconflitocivilentre
eles,dividindoaresistnciaentreossicrios,lideradospor
SimobarKokhbaeosfanticosconduzidosporJoode
Giscala.29Titoaproveitouentoaoportunidadedecomearo
assaltosobreJerusalm.AoexrcitoromanouniuseaXII
Legio,queforaderrotadasobocomandodeCstioGalo.Desde
Alexandria,VespasianoenviouTibrioJlioAlexandreparaque
agissecomosegundodeTito.30Titorodeouacidadeno
comandodetrslegies(V,XIIeXV)sobreoladooestee
enviouaXlegiosobreoMontedasOliveiras,aleste.Tito
cortouosalimentoseaguacidade,depoispermitiuaentrada
dealgunsjudeusparacelebraraPscoanegandodepoisasada.
Oexrcitoromanoeraacossadocontinuamentepelosjudeuse
numaocasioestesquasecapturaramTito.31

DestruiodoTemplodeJerusalm,
porFrancescoHayez,naAccademia

ApsastentativasdeJosefodenegociarumarendio,osromanosretomaramashostilidadese
rapidamentedestroaramasprimeirasfasesdamuralha.32Paraintimidararesistncia,Titocrucificouos
desertoresjudeusemtornodasmuralhas.33Nesteponto,osjudeusestavamapontodeserenderempor
causadafomeeosromanosaproveitaramadebilidadeparairrompirnacidadeapsquebraraltima
fasedamuralha.34Osromanospenetraramnacidade,capturaramaFortalezaAntniaeiniciaramum
assaltofrontalsobreoTemplo.35SegundoJosefo,TitoordenaraqueoTemplonofossedestrudo,36
porm,duranteabatalhapelacidade,umsoldadolanouumaantorchaparaointeriordoTemploeeste
ardeudepressa.37OcronistaSulpcioSevero,noentanto,afirmaqueTitoordenouadestruiodo
Templo.38Fosseoquefor,oTemplofoitotalmentedestrudoeacidadesaqueada,apsoqualos
http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

39

4/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

soldadosproclamaramnoImperatornocampodebatalha.39SegundoJosefo1.100.000pessoasforam
assassinadasduranteostio,destesamaioriaeramjudeus.40Fontesantigasinformamdeque97.000
pessoasforamcapturadaseescravizadas,incluindoSimonBarGioraeJoodeGiscala.40Muitos
escaparamalocaisprximosdoMediterrneo.AparentementeTitorecusouaceitarumaCoroadeerva
(condecoraomilitarromana)alegandoque"nohmritoemvencerumasgentesabandonadaspelo
seuprprioDeus".41

HerdeirodeVespasiano
ArcodeTito

TriunfodeTito,detalhedoArco
deTito,Roma

OArcodeTito,situadonaVia
Sacra,asudestedoFrum
Romano

IncapazdenavegarparaaItliaduranteoInverno,Titocelebrouuns
esplendorososjogosnaCesareiaMartimaeBerytus(atualBeirute),
depoisviajouparaZeugmadoEufrates,ondeseapresentoucomuma
coroaaVologasesIIdePartia.VisitandoAntioquiaconfirmouos
direitostradicionaisdosjudeusnaquelacidade.42Noseucaminho
paraAlexandria,deteveseemMnfisondeconsagrouotouro
sagradodepisportandoumadiadema.Estadiademaeraparaos
romanosumsmboloderealeza.SegundoSuetnioestesfatos
causaramumagrandeconsternaoemRoma,ondesetemiaquese
rebelassecontraVespasiano.SegundoSuetnioTitoviajou
imediatamenteparaRomacomofimdedissiparosrumoressobrea
suaconduta.43Apsasuachegadacidadeem71d.C.,foi
recompensadocomumtriunfo.44AcompanhadoporVespasianoeo
seuirmoDomiciano,desfilouacavalopelacidadesendosaudadode
maneiraentusiastapelapopulaoeacompanhadopelosseus
tesouroseprisioneirosdeguerra.Josefodescreveocomouma
procissocomingentesquantidadesdeouroeprata.Aprocisso
incluaosprisioneirosdeguerraeostesourosdoTemplode
Jerusalm.45SimobarKokhbafoiexecutadonoFrumRomano,
depoisdisso,aprocissoufanouseemrealizarosrequeridos
sacrifciosreligiososnoTemplodeJpiter.46OArcodoTriunfode
Tito,queficanaentradadoFrum,comemoraavitriadeTito.

ComVespasianodeclaradoimperador,TitoeoseuirmoDomiciano
receberamottulodeCsaremnomedosenado.47Almde
compartiropodertribunciocomoseupai,Titofoidesignadocnsulemseteocasiesduranteoreinado
doseupai48eatuoucomooseusecretriocomparecendoemcertasocasiesnosenadonoseunome.48
Titofoidesignadocomandantedaguardapretoriana,fazendomaisslidaaposiodeVespasianocomo
monarcalegtimo.48ContudoTitotornouseinfelizmentefamosoentreapopulaodevidossuas
violentasaesordenandoaexecuodepessoassuspeitasdetraio.48Quandoem79d.C.,foi
destapadoumcompldirigidoporAuloCecinaAlienoeprioMarceloparaderrocaraVespasiano.
Alienofoiconvidadoaumaceia,naquefoiassassinadoporpunhaladasnocorao.4849
Duranteasrevoltasjudaicas,TitoiniciouumarelaocomBerenicedeCilcia,irmdeHerodesAgripa
II,22quecolaboraracomosromanosduranteacampanhaedepois/(portanto)logoapoiaraaVespasiano
noseucaminhoparaotrono.50Noano75d.C.,elavoltoujuntoaTitoeviveuabertamentecomeleno
palciocomoasuaprometida.Osromanoseramcpticossobreestarelaoeadesaprovavam.A
pressodopovofezcomqueTitoseseparassedela,51pormasuareputaosofreumuitoporcausa
destarelao.

Imperador
http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

5/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

Sucesso
Vespasianofaleceuem23dejunhode79d.C.porcausadeuma
infeco52efoisucedidopeloseufilhoTito.53Osromanos,por
causadosseussupostosvcios,temiamqueTitosetornasseoutro
Nero.54Contratodososprognsticos,Titodemonstrouaopovo
queeraumimperadoreficazefoimuitoqueridoportodosos
romanos.Umdosseusprimeirosatoscomoimperadorfoi
ordenarpublicamentesuspenderosjuzosbaseadosemtraio.55
Aleidetraio,oualeidemaestas,aprincpiofoiusadapara
processarosquetinhamprejudicadoaspessoaseamajestadede
Romaporqualqueraorevolucionria.56Contudo,sobo
BustosdeVespasiano(esquerda)e
reinadodeCsarAugusto,estaleitambmforaaplicadapara
Tito(direita). MuseusCapitolinos
condenarosescritosdifamatrios.56SoboreinadodeTibrio,
CalgulaeNeroutilizouseparajustificarasexecues,criando
umarededeinformantesquefeztremeraadministraoromanadurantedcadas.55Titoacaboucom
estaprtica,declarando:
impossvelqueeusejainsultadoouultrajado.Eunadafaoquemereaser
censurado,enomeimportamasfalsidadesquesobremimsejamescritas.E,quanto
aosimperadoresquejestomortoseenterrados,jsevingaroporsimesmoscaso
algumlhesfazeralgummal,seemverdadesosemideusesepossuemalgumpoder.57
Portanto,nenhumdossenadoresfoiassassinadoduranteoseureinado57Titomanteveassimasua
promessadequeassumiriaocargodepontficemximo(pontifexmaximus)comoobjetivodemanteras
moslimpas".58Osinformantespblicosforamcastigadosedesterradosdacidade.Comoimperador,
Titoficouconhecidopelasuagenerosidade,eSuetniodeclaraqueparacompreenderqueelenotirara
nenhumabenefciodeningumduranteumdiainteiroelecomentou,"Amigos,perdiumdia".55

Desafios
Emboraoseureinadoficasselivredeconflitosmilitaresoupolticos,Titotevedeafrontarumgrande
nmerodedesastres.A24deagostode79d.C.,apenasdoismesesdepoisdasuaascensoaotrono,o
monteVesvioentrouemerupo,59causandoaquasecompletadestruiodascidadesdabaade
Npoles.AscidadesdePompeiaeHerculanoforamsepultadassobtoneladasdepedraelavacausandoa
mortedeumgrandenmerodepessoas.60Titodesignoudoisexcnsulesparadirigirastarefasde
reconstruoedoouumagrandequantidadededinheirodotesouroimperialafimdeajudarasvtimas
dovulco.55OprprioTitovisitouPompeiaapsaerupoedepoisoutravezmaisnoanoseguinte.61
Duranteasegundavisita,umincndioqueduroutrsdiasestourouemRoma.5561Emboraograude
destruionofossetodesastrosoquantoodograndeincndiodo64d.C.,DioCssioregistrouuma
longalistadeedifciospblicosdanificadosparcialmenteouconsumidostotalmentepelofogo.Entre
eles,estavamoPanteodeAgripa,oTemplodeJpiter,oDiribitrio,oTeatrodePompeueaSepta
Jlia,entreoutros.61Denovo,Titopagoudoseubolsoosdanosocasionadospelofogo.61
Aparentementehouveumapragaduranteoincndio,55emborasedesconheaanaturezadadoenaeo
nmerodefalecidos.
Enquantoisso,aguerracontinuaranaBritnia,ondeCneuJlioAgrcolaseinternounaCaledniae
dirigiuoestabelecimentodevriasfortificaes.62Comoconsequnciadassuasaes,Titofoi
aclamadoImperatorpeladcimaquintavez.63
http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

6/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

OseureinadotambmsofreuarebeliodeTerncioMximo,
umdevrios"Neros"falsosquecontinuaramaparecendoao
longodosanos70.EmboraNerosejaconhecidonomeadamente
comoumtirano,chegaramescritosqueinformamquefoi
enormementepopularnasprovnciasorientaisduranteoseu
reinado.
SegundoDioCssio,TerncioMximoseriaparecidocom
Neronavozenoaspectoe,comoele,tocavaalira.57Terncio
estabeleceusenasiaMenor,masprontofoiforadoaescapar
paraalmdeEufrates,tomandorefgioentreosPartas.57Alm
disso,asfontesantigasdeclaramqueTitodescobriuqueoseu
irmoDomicianoconspiravacontraele,masrecusouaopode
assassinlooudesterrlo.5864

Obraspblicas
A
Consequnciasdaerupodo
Vesvio:JardimdosFugitivos,
Pompeia.

construodeAnfiteatroFlvio,conhecido
habitualmentecomooColiseudeRoma,
comeounadcadade70soboreinadode
VespasianoefinalizousoboreinadodeTito
nosanos80.65Almdasespetaculares
dimenses,queofereciamumgrande
entretenimentoparaapopulaoromana,o
AnfiteatroFlvio.
Coliseurepresentavatambmossucessos
militaresdosFlviosduranteasguerrasjudaico
romanas.66Osjogosinauguraisduraramcemdias,eforamsumamenteelaborados,incluindocombates
degladiadores,pelejasdeanimaisselvagens,representaesdebatalhasnavais(paraasquefoi
inundadooteatro),corridasdecavalosedecarros.67Duranteosjogos,passaramentreopblicoumas
bolasdemadeira,inscritascomvriosprmioscomosqueosganhadoreseramobsequiados.67
Juntoaoanfiteatro,dentrodorecintodaCasaDouradadeNero,Titoordenaraaconstruodenovos
banhospblicospblicos,quedeviamlevaroseunome.67Aconstruodesteedifcioterminoude
pressaparaquecoincidissecomafinalizaodasobrasdoAnfiteatroFlvio.54
AprticadocultoimperialfoiressuscitadaporTito,emboraaparentementeistoencontroualgumas
dificuldades,poisVespasianonofoideificadosenoseismesesdepoisdasuamorte.68Parahonrae
glriadadinastiadosFlvios,comearamasobrasdoTemplodeTitoeVespasianoquefinalizaria
duranteogovernodeDomiciano.6970

Morte
Aofinalizarosjogos,Titodedicouoficialmenteaopovoaconstruodoanfiteatroeosbanhos,oque
foiseultimoatocomoimperador.64Titopartiuparaosterritriosdossabinosmascaiuenfermoe
faleceuporcausadefebres,71aparentementenomesmoimvelqueoseupai.72Segundoparece,as

http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

64 71

7/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

ltimaspalavrasquepronunciouTitoforam"somentecometiumerro".6471TitogovernaraoImprio
Romanodurantedoisanos,damortedoseupaiem79d.C.atasuamortea13desetembrodo81
d.C.64TitofoisucedidoporDomicianocujoprimeiroatofoideificaroseuirmo.73
OshistoriadoresespecularammuitosobreamortedeTitoedoerroaoqualsereferenassuasltimas
palavras,FilstratodefendequefoienvenenadoporDomicianoequeasuamorteforaprognosticadapor
ApolniodeTiana.74SuetnioeDioCssiosustmquefaleceudecausasnaturais,masacusam
Domicianodeabandonaroseuirmoenfermo6473esegundoDio,oerroaoqueTitorefereodeno
terexecutadooseuirmo,mesmosabendodesuaparticipaonocomplcontraele.64

Legado
Historiografia
OsrelatossobreTitoescritosporhistoriadoresantigossomais
favorveisquesobrequalqueroutroimperador.Osescritosque
sobreviveram,amaioriadeautorescontemporneosaTito,
oferecemumavisoestremadamentefavorvelparaoimperador,
sobretudocomparadocomotirnicogovernodoseuirmo
Domiciano.
AobradeFlvioJosefo,Aguerradosjudeus,ofereceumaviso
deprimeiramosobreocarterdeTitoduranteaprimeiraguerra
judaicoromana.ContudoaneutralidadedoescritodeJosefofoi
questionada,poisJosefoestavaemdvidacomoimperador.
QuandoTitochegouaRomaem71d.C.,Josefoacompanhavao
comopartedoseusquito,edepoisohistoriadorreceberiaa
cidadaniaromanaetomariaonomeeoprenomedosseus
padroeiros.Joseforecebeuumapensoanualeviveuem
BustodeTito,
palcio.75Sobopatrocniodoimperador,Josefoescreveumuitas
naGliptotecadeMunique
dassuasobrasmaisconhecidas.AobraconhecidacomoA
GuerradosJudeusinclinasecontraoslderesdarebelio,
apresentandoolevantamentocomoumaoperaomalorganizadaeculpandoosjudeusdecausara
guerra.76
OutrocontemporneodeTito,PblioCornlioTcito,quecomeouasuacarreirapblicaem80d.C.ou
81d.C.equedeveasuaascensodinastiaFlvia,ofereceumavisosobreoimperadorTito.77Assuas
Histriasforamescritasnesteperodo,epublicadasduranteoreinadodeTrajano.Porm,oscinco
primeiroslivrosdestetexto,queabrangemosreinadosdeTitoeDomicianonoforampreservados.
SuetnioofereceumrelatocurtomasmuitofavorvelsobreoreinadodeTitonasuaobraAsvidasdos
dozecsares.78Suetnioressaltaosseussucessosmilitareseasuagenerosidadeassim,asuadescrio
deTitodiz:
Tito,chamadodomesmojeitoqueoseupai,foiqueridoportodoopovoromano,coisa
muitodifcil.Eratosuperiorqueeraumprazerparaaraahumana,foramestas
caractersticasoquelhefizeramganharoafetodapopulao.78

http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

8/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

Outroautor,DioCssio,escreveuasuaHistriadeRomacercadecemanosdepoisdamortedeTito.
CssiotemumavisomuitosimilardeSuetnio,emuitoprovvelqueutilizaraaestecomoasua
fonteprincipal:
Ofatodeasfontesfalaremmuitobemdeeledevidoaqueestevepoucotempono
trono,eapenasteveoportunidadedefazeromal.Desdeadataemqueonomearam
imperadortranscorreramsomentedoisanos,doismesesevinteenovediasalmdos
vinteenoveanos,cincomesesevinteecincodiasqueviveraatento.Certamente,por
issoacreditadoqueigualouolongoreinadodeAugusto,poisAugustonuncateriasido
amadocasovivermenos,nemTitocasovivermais.Augusto,emborasemostrasse
irascvelpelasguerraseoutroscontratempos,foimuitocapaz,comotempo,de
conseguirumabrilhantereputaopelosseusgenerososatosTito,pelocontrrio,
governoucomtemperanaefaleceunoapogeudasuaglria.Detervividomuitomais,
ficariademonstradoquedevemaisasuafamaatualfortunadoqueaosseusprprios
mritos.53
PlniooVelho,quefaleceuduranteaerupodoVesvio,79dedicouasuaobraNaturalisHistoriao
imperador.80

Vertambm
Precedidopor
Vespasiano

Precedidopor:
FbioValenteerrio
Antonino
Precedidopor:
TitoFlvioDomicianoe
LcioValrioCatulo
Messalino
Precedidopor:
DcimoJnioNvioPrisco
RufoeLcioCenio
Cmodo

Imperadorromano
7981

Sucedidopor
Domiciano

CnsuldoImprioRomanocom
Vespasiano
70d.C.72
CnsuldaRepblicadeRomacom
Vespasiano
74d.C.77

CnsuldaRepblicadeRoma
79d.C.80

Sucedidopor:
TitoFlvioDomicianoe
LcioValrioCatulo
Messalino
Sucedidopor:
DcimoJnioNvio
PriscoRufoeLcio
CenioCmodo
Sucedidopor:
LcioFlvioSilvaNnio
BasoeLcioAsnioPolio
Verruscoso

Referncias
1. SuetnioafirmaqueTitonasceuomesmoanoemqueCalgulafoiassassinado(ano41),masistocontradiz
asuaafirmaodequeTitofaleceuaos42,bemcomoDioCssio,queafirmaqueTitotinha39anosquando
subiuaotrono.VerSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito1
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#1),11
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#11)DioCssio,
HistriaRomanaLXVI.18(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#18)
(LacusCurtius)eBrianJones.Suetonius:TheFlavianEmperors:AHistoricalCommentary.[S.l.:s.n.],
2002.91pp.ISBN1853996130.
2. Jones(1992),p.3
http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

9/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

3. Jones(1992),p.1
4. abJones(1992),p.2
5. Suetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito2
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#1)
6. Suetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito3
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#3)
7. Suetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito4
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#4),comJonesand
Milns,p.9596
8. Tcito,AnalesXVI.3033
9. GavinTownend,"SomeFlavianConnections",TheJournalofRomanStudies(1961),p57.VerSuetnio,
Asvidasdosdozecsares,VidadeTito4
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#4)
10. Jones(1992),p.11
11. Filstrato,VidadeApolniodeTianaVII.7(http://www.livius.org/ap
ark/apollonius/life/va_7_06.html#%A77)
12. abcSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito4
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#4)
13. JonesandMilns,pp.96,167.
14. FlvioJosefo,AguerradosjudeusII.19.9
15. FlvioJosefo,AguerradosjudeusIII.1.2
16. abFlvioJosefo,AguerradosjudeusIII.4.2
17. FlvioJosefo,AguerradosjudeusIII.7.34
18. FlvioJosefo,AguerradosjudeusIII.8.8
19. FlvioJosefo,AguerradosjudeusIII.10
20. FlvioJosefo,AguerradosjudeusIV.9.2
21. Tcito,HistriasII.1
22. abTcito,HistriasII.2
23. Tcito,HistriasII.4149
24. FlvioJosefo,AguerradosjudeusIV.10.4
25. Tcito,HistriasII.5
26. FlvioJosefo,AguerradosjudeusIV.11.1
27. Tcito,HistriasII.82
28. Tcito,HistriasIV.3
29. FlvioJosefo,AguerradosjudeusV.1.4
30. FlvioJosefo,AguerradosjudeusV.1.6
31. FlvioJosefo,AguerradosjudeusV.2.2
32. FlvioJosefo,AguerradosjudeusV.6V.9
33. FlvioJosefo,AguerradosjudeusV.11.1
34. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVI.2VI.3
35. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVI.4.1
36. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVI.4.3
37. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVI.4.5
38. SulpcioSevero,CrnicasII(http://www.thelatinlibrary.com/sulpiciusseveruschron2.html).30.67.Paraas
fontesdeTcito,verT.D.Barnes.(Julho1977)."TheFragmentsofTacitus'Histories"72(3):224231,pp.
226228.
39. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVI.6.1
40. abFlvioJosefo,AguerradosjudeusVI.9.3
41. Filstrato,VidadeApolniodeTiana6.29(http://www.livius.org/ap
ark/apollonius/life/va_6_26.html#%A729)
42. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVII.3.1,VII.5.2
43. Suetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito5
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#5)
44. DioCssio,HistriaRomanaLXV.6
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/65*.html#6)
45. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVII.5.5
46. FlvioJosefo,AguerradosjudeusVII.5.6
http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

10/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

47. DioCssio,HistriaRomanaLXV.1
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/65*.html#1)
48. abcdeSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito6
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#6)
49. DioCssio,HistriaRomanaLXV.16
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/65*.html#16)
50. Tcito,HistriasII.81
51. DioCssio,HistriaRomanaLXV.15
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/65*.html#6615)
52. DioCssio,HistriaRomanaLXVI.17
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#17)
53. abDioCssio,HistriaRomanaLXVI.18
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#18)
54. abSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito7
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#7)
55. abcdefSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito8
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#8)
56. abTcito,AnaisI.72
57. abcdDioCssio,HistriaRomanaLXVI.19
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#19)
58. abSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito9
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#9)
59. DioCssio,HistriaRomanaLXVI.22
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#22)
60. DioCssio,HistriaRomanaLXVI.23
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#23)
61. abcdDioCssio,HistriaRomanaLXVI.24
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#24)
62. Tcito,Agrcola22
63. DioCssio,HistriaRomanaLXVI.20
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#20)
64. abcdefDioCssio,HistriaRomanaLXVI.26
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#26)
65. LelandM..UnderstandingArchitecture:ItsElements,HistoryandMeaning.First.ed.[S.l.:s.n.],1993.
ISBN0064301583.
66. Amanda.Rome:AnOxfordArchaeologicalGuide.First.ed.[S.l.:s.n.],1998.276282pp.ISBN019
2880039.
67. abcDioCssio,HistriaRomanaLXVI.25
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/66*.html#25)
68. AsmoedascomainscrioDivusVespasianusnoforamcunhadasat80ou81d.C.
69. Jones,BrianW.TheEmperorTitus.NewYork:St.Martin'sP,1984.143.
70. Suetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeDomiciano5
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Domitian*.html#5)
71. abSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito10
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#10)
72. Suetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito11
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#11)
73. abSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeDomiciano2
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Domitian*.html#2)
74. Filstrato,VidadeApolniodeTiana6.32(http://www.livius.org/ap
ark/apollonius/life/va_6_31.html#%A732)
75. FlvioJosefo,VidadeFlvioJosefo76
76. FlvioJosefo,AguerradosjudeusII.17
77. Tcito,HistriasI.1
78. abSuetnio,Asvidasdosdozecsares,VidadeTito1
(http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#1)
79. TheDestructionofPompeii,79AD(http://www.eyewitnesstohistory.com/pompeii.htm),traduodascartas
http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

11/12

21/12/2014

Tito(imperador)Wikipdia,aenciclopdialivre

dePlniooVelho.[1](http://www.thelatinlibrary.com/pliny.ep6.html)
80. PlniooVelho,NaturalisHistoriPrlogo(http://penelope.uchicago.edu/holland/plinyepistle.html)

EsteartigofoiinicialmentetraduzidodoartigodaWikipdiaemespanhol,cujottuloTito
FlavioSabinoVespasiano.

Bibliografia
Suetnio.Asvidasdosdozecsares
DioCssio.HistriaRomana
FlvioJosefo.Aguerradosjudeus.
Tcito.Histrias

Obtidade"http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Tito_(imperador)&oldid=40701329"
Categorias: Nascidosem39 Mortosem81 Dinastiaflaviana Prefeitospretorianos
Imperadoresromanos CnsulesdoImprioRomano Pessoasdeificadas Flavii
Estapginafoimodificadapelaltimavez(s)12h05minde25denovembrode2014.
EstetextodisponibilizadonostermosdalicenaCreativeCommonsAtribuioCompartilha
Igual3.0NoAdaptada(CCBYSA3.0)podeestarsujeitoacondiesadicionais.Paramais
detalhes,consulteasCondiesdeUso.

http://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_(imperador)

12/12

You might also like