Professional Documents
Culture Documents
KoreaGerman
Version: 1.2
H Ni - 2012
LI NI U
Cun sch nh ny gm 80 bi ton thng minh, c chn la in
hnh cc dng loi phong ph nh ton suy lun, tr chi, mo, ... dng
cho hc sinh ph thng c 3 cp. N gip cc em rn luyn tr thng minh,
kh nng t duy sng to, kch thch s hng th say m trong hc tp,
nht l trong hc tp b mn Ton.
Cc bi ton y dnh cho c hc sinh v ngi ln. Trong phm vi
gia nh, n c th gip cho sinh hot gii tr gia b m v con ci. Trong
nh trng c th phc v cho ng o cc i tng hc sinh, ng thi
cng c th phc v cho cc lp chuyn ton, dng cho cc k thi ton
vui-chn hc sinh thng minh t duy nhanh, hoc cc bui ngoi kha.
gii chng, khng i hi bn c phi c mt kin thc ton hc c bit
no.
Cc bi ton trong quyn sch ny c su tp chn la t nhiu
ngun khc nhau - Mt phn t cc sch, tp ch trong nc, phn ln t
cc ti liu nc ngoi - trong c nhiu bi khng r xut hin ln
u u, bao gi v do ai a ra nhng tr nn ph bin nhiu nc
trn th gii. tin cho vic s dng ca ng o bn c, hu ht cc
bi vit ha cc tn ring.
ng ch Nguyn Mnh Trinh - Ph tin s logic ton, cng tc ti V
o to Bi dng, B Gio dc - gip cho vic hiu nh cun sch.
Tuy nhin, y mi l s th nghim su tp, bin son bc u loi ton
ny, chc chn khng trnh khi nhng thiu st. Rt mong c s gp
ca cc bn c.
Ngi bin son.
PHN I: BI
1
BA NH THNG THI
HAI CH EM SINH I
- Hm qua ch nht.
C kia bng xem vo:
- Ngy mai l th su.
Ti sng s ngc nhin-Sao li th c?-v quay sang hi c :
- C cam oan l c ni tht ch?
- Ngy th t ti lun lun ni tht - c tr li.
Hai c lm ti lng tng thc s, nhng sau mt hi suy ngh ti xc
nh c c no l c Nht, c no l c Nh, thm ch cn xc nh c
ngy hm l th my.
Mi bn hy th lm xem.
C GI NI THM IU G?
4
phi nga nhanh hn, cc cuc tranh lun u khng phn gii c. Cui
cng Grisko ngh mt cuc thi: Nga ca ai v sau th ngi thng.
Oponos chp thun.
Cuc thi nh vy c t chc, ngi xem kh ng. Khi trng ti n
sng pht hiu lnh th l thay: c hai k s u ch ng nguyn v tr
xut pht. Khn gi ch i, h ht huyn no. Xem ra cuc thi khng
bao gi chm dt.
Va lc c mt c gi tc bc i ti. Thy chuyn l, c hi, ngi
ta ni cho c hiu th c ln ting ni:
- Xin qu khn gi hy bnh tnh, ti s ni thm mt iu vi c hai
k s th h s phi nh bay v ch cho m xem.
Qu vy, c gi gi hai chng trai n bn c, cm ly tay h v ni
thm vo tai tng ngi. Khi c b tay h ra th c hai k s u chy
nh bay ti nga, nhy ln v phng nh bay v ch.
Cui cng, ngi thng vn l ngi c nga v sau.
Vy c gi ni thm iu g vi c hai k s?
DU KHCH ANG U?
5
C ba thiu nin i ti l An, Dng v Cng. Ngi ph trch hi
An: "Em l qun g?". An tr li khng r, ngi ph trch hi li Dng
v Cng: "An tr li th no?". Dng ni "An tr li bn y l qun
", cn Cng ni: "An tr li bn y l qun xanh".
Hi Dng v Cng thuc qun no?
O LUT TN C
10
NI TIN TRI
7
v thn Mu Mo (lc ni tht, lc ni di). Cc thn ng trn b th sn
sng tr li khi c ngi ti thnh cu. Nhng v hnh dng ca cc thn
hon ton ging nhau nn ngi ta khng bit thn no tr li m tin
hay khng tin. Mt trit gia t xa n, xc nh cc thn, ng ta hi
thn bn tri:
- Ai ngi cnh ngi?
- l thn S Tht - thn bn tri tr li.
Tip theo ng ta hi thn ngi gia:
- Ngi l thn g?
- Ta l thn Mu Mo.
Sau cng, ng ta hi thn bn phi:
- Ai ngi cnh ngi?
- l thn La Di - thn bn phi tr li.
Ngi trit gia ku ln:
- Tt c r rng, cc thn u c xc nh.
Vy nh trit gia xc nh cc thn nh th no?
11
Ngi ta tin hnh chn ngi thng minh nht trong ba hc sinh t
gii mt cuc thi hc sinh gii ton bng cch sau:
em n 5 chic m: 3 m trng, 2 m en. Bt mt c ba hc sinh v
i ln u mi ngi mt m. Hai m cn li em ct i.
Khi b bng bt mt ngi ta tuyn b: "Ngi u tin ni c mnh
i m g l ngi thng minh nht". Ba hc sinh im lng quan st ln
nhau, lt sau, mt hc sinh ni c anh ta i m mu trng v anh ta
thng cuc.
Vy anh ta suy lun th no xc nh c mu m trn u anh
ta?
12
TH TI ON M
Ba bn An, Minh, Tun ngi theo hng dc: Tun trn cng v An
di cng. Tun v Minh khng c nhn li pha sau. Ly ra 2 m trng,
3 m en v i ln u mi ngi mt m, 2 m cn li em ct i (2 m
ny ba bn khng nhn thy).
Khi c hi mu m trn u mnh, An ni khng bit, Minh cng xin
chu. Da vo biu hin ca An v Minh liu Tun c th xc nh c
mu m trn u mnh hay khng?
13
9
ni: "Ta s t ln u mi ngi mt m min vng hoc bc. Khi b
khn bt mt cho cc ngi, ai nhn thy s m min vng nhiu hn hy
ng ln v ng cho ti khi c ngi ni c trn u mnh m min
g. Ai ni c s l ngi tha k ca ta".
Khn bt mt c b ra, cc chng trai nhn nhau v u ng ln.
Sau hi lu, mt ngi ku ln:
- Tha vng, trn u con l m min vng.
Anh ta suy on ng. Vy nh vua t nhng m min g ln
u cc chng trai v chng trai thng minh suy lun th no bit
c m min trn u mnh?
14
CHUYN LY K TRN TU HA
10
15
16
NHM 6 NGI
17
CH C MT NGI QUEN
Trong hi ngh hc sinh gii ton ton quc ngi ta nhn thy iu
l th sau y:
Trong hi ngh c rt nhiu ngi quen bit nhau, nhng nu hai ngi
no c cng s ngi quen th khng c chung mt ngi quen no c.
Bn hy chng t rng trong hi ngh ny c t ra mt i biu ch c
duy nht mt ngi quen.
18
THNG BO CA TH VIN
11
19
THI U BNG BN
20
XNG V DU
12
21
22
23
24
BA MN TH THAO
13
25
HI C BO
14
Bn hy tnh xem hi c bo c bao nhiu thnh vin v h t mua
bao nhiu loi tp ch?
26
NHN HIU NI DI
27
CH MT LN CN
28
TM NG TIN GI
15
29
BNG BA LN CN
30
TM PH PHM
31
32
16
ch, hn l mnh phi trnh anh ta thi!. Cng lc , mt g li tu bin
xut hin, o vi mt chic khuy ci ln.
- Hy cn cho ta mt cn ch - g ni mt cch da dm.
- ... Ngay sau y ti s mang n cho ng... Hm nay tri p qu,
khng qu nng phi khng ng?
17
- Th th khng th c - ngi bn hng ku ln.
- Hon ton c th c - g li tu qut to bc tc..." - lm ngi bn
hng bng tnh gic.
Sau khi bnh tnh suy ngh, ngi bn hng thy g li tu ni ng.
Vy cn phi cn nh th no?
33
CC VT NG G?
Hnh 1:
ch, c ph, ca cao, sa v bia.
Nu em chic chn t vo gia vt ng ch v vt ng sa th vt
ng ch v vt ng ca cao s cnh nhau, vt ng ch s thay i th
t v vt ng c ph gia.
Hy xc nh loi nc ng trong cc vt.
34
18
35
36
Trn bn c 2 m (Hnh 2)
B
Hnh 2:
37
NGA TRN BN C
19
38
39
TR CHI SP XP LI QUN C
Hnh 3:
v tr khc sao cho th t gia chng khng i v gia chng khng xut
hin trng.
80 Bi ton thng minh
20
Bng 4 ln chuyn i nh vy liu c th a c 4 qun c en v mt
bn v 4 qun c trng v mt bn c hay khng?
Hnh 4:
40
SP QUN TRN BN C
41
Trn mt tm g c gn 3 cc A, B, C. cc A c xp 5 khoanh g,
khoanh to bn di, khoanh nh trn (Hnh 5). Bn hy chuyn 5 khoanh
21
Vy mun di chuyn c 5 khoanh t cc A sang cc B th s lt cn
thit t nht l bao nhiu?
42
43
MT CUC KO CO
22
- D kh khn nhng Ba vn thng An v Nam gp li (1)
- Khi mt u l An v Ba, u kia l Vit v Nam th kt qu khng
phn thng bi (2)
- T ln (2), nu An v Nam i ch cho nhau th cp Vit-An thng
mt cch d dng (3).
44
CC VN NG VIN TH THAO
45
46
BA CP CI CHUNG
23
- Tun l anh trai Hoa,
- Tun nhiu tui hn Minh, Vn ln tui nht trong ba c gi,
- Tui ca mi ngi u khc tui ca nhng ngi kia. Tuy vy, tng
s tui ca 2 ngi trong mi cp l nh nhau.
- Tui ca Minh v Hnh cng li bng tng s tui ca Phng v
Hoa.
47
48
BO CO THIU S THT
24
49
BA CHNG CU C
50
BN CHNG CU C
Xun, Thu, Nam v Bc thi ti ginh danh hiu ngi cu c gii nht.
V cu c mi loi c khng d nh nhau nn h cho im tng loi nh
80 Bi ton thng minh
25
sau: bt c con c Mng c 5 im, con c iu c 4 im, con cc
Vc c 2 im, con c Chch c 1 im.
Xun bt c con c Mng duy nht ca c nhm. C nhm bt c
3 con Vc. Tng s im ca c nhm l 18. Thu c t im nht mc
d c nhiu c nht. Tng s im ca Thu v Bc bng s im ca
Xun v Nam cng li. im ca 4 ngi u khc ln nhau.
Hi mi ngi cu c nhng con c g v ai ginh c danh hiu
ngi cu c gii nht (t im cao nht)?
51
XP TH T THEO S C CU C
52
VN TC DNG NC
53
AI NG AI SAI?
26
nc chy mnh, thuyn xui nhanh, ta s v sm hn". Chin s Ngha
khng tn thnh, ni: "i nhanh bao nhiu th li v chm by nhiu, nh
vy ta vn v nh mi khi".
Bn hy lm trng ti phn gii xem ai ng, ai sai, bit rng vn tc
ca thuyn my lun lun khng i.
54
Mt tu thy hnh trnh trn sng ngc chiu dng nc. Tra nng
p, khng c du hiu no v ging bo c. Th m bo tp vn c ti.
l lc 12 gi 30 pht, phu nhn Smith n mc lng ly xut hin
ca-bin thuyn trng v bo tin st nh: Chic hp ng vng v kim
cng ca b khng cnh m bay. B ta nghi cho ngi phc v hoc
c hu phng ly cp.
Qua li khai ca ngi phc v v c hu phng, thuyn trng xc
nh bc u: Hp vng-kim cng b mt trc thi im 12 gi 30 pht.
Phu nhn Smith nh li: ng 10 gi 30 pht, c hu phng mang c
ph vo cho phu nhn v sang phng bn thu dn ti 12 gi tra th
xong.
T 12 gi 10 n 12 gi 20 c ta la tri ging phng khch-iu
ny c gi cng vi c ta cho thuyn trng bit. Nh th, t 12 gi n
12 gi 10, cng nh t 12 gi 20 n 12 gi 30 c ta u, iu cn
cha r, m cc khong thi gian khng phi gi ngh ca c ta.
- Ngoi ngi phc v v c hu phng cn ai vo phng phu nhn na
khng? - Thuyn trng hi.
- C ngi bn thn ca ti l phu nhn Brown - phu nhn Smith tr
li - nhng b y khng th l th phm.
- B ta lm g trong phng phu nhn?
- B y chi piano, nhng lc 12 gi 5 pht ngi phc v vo cha cy
n lm t on cuc chi ca b y v chng ti i ra, trong phng ch
80 Bi ton thng minh
27
cn duy nht ngi phc v, 12 gi 10 bt ng ti quay li th thy anh
ta ang lc ng c ca ti v ni l tm ph kin ca cy n. Ti
gin qu la mng anh ta cho n 12 gi 25 ti ti ch ngi bn gi. 12
gi 30 ti pht hin ra mt cp v n bo ngay vi ngi.
Thuyn trng cho rng k cp ch l mt trong 3 ngi lin quan nu
trn (k c b Brown). Nhng v cha c chng c c th nn vn cho tu
i bnh thng v ng ni s bo cho cng an gii quyt.
13 gi 30 tu quay mi v chy theo hng ngc li (xui theo dng
nc), 14 gi 45 ngi ta vt c mt vt ni trn mt sng m phu nhn
Smith nhn ra l chic hp ng vng-kim cng ca b.
Vt vt c lm thay i tnh th v khi tu cp bn, thuyn trng
tuyn b khng cn cng an na. Sau khi tp trung suy ngh ng tm
ra th phm.
Vy ai l th phm? Thuyn trng suy lun th no tm ra th
phm? Bit rng trong sut cuc hnh trnh vn tc ca tu khng i.
55
NG H CHY NHANH
56
L SEN PH KN MT H
28
Hi phi trng t nht bao nhiu cy sen v trng vo nhng ngy no
6 gi ngy 19-06 l sen ph kn 25/64 din tch mt h?
57
NHNG QU BNG MU
58
C VT KHC MU
59
29
60
SP XP CH NGI
61
GP G - LM QUEN
62
NHNG S IN THOI B N
30
63
BA CON TRAI
31
64
65
66
AI C IM MY?
32
"Ba em nhn c 3 im khc nhau l 7, 8, 9. Phng khng phi im
9, Minh khng phi im 8, v ti nh rng An c im 8". Sau ny mi
thy rng khi ni im tng ngi thy ch ni ng im ca mt hc
sinh, cn im ca hai hc sinh kia thy ni sai.
Vy im ca mi hc sinh l bao nhiu?
67
BA THY GIO
68
NM NGI BN
33
nht t ct tc cho mnh. c v Khng cha bao gi cm bt v.
Bn hy xc nh ngh nghip ca mi ngi.
69
70
TUI BA C GI
34
71
AI L TH PHM?
35
72
TH PHM V CHY NH
73
BA TI THN MT
36
74
CHIA CAM
75
BI TON TUI
76
TH V CH SI
37
c 4 con si i bt th. Si ch chy c trn mp vn (cnh ca hnh
vung) nhng li chy nhanh gp 1.4 ln th.
Vy th c cch chy th no thot ra khi vn c khng?
77
hn 2m.
78
BN HP KN
38
vy? Nhng bng mu g trong hp ca anh ta cng nh bng cn li trong
hp ca cc anh kia?
79
CC C VIN KH CHIU
80
B NGC V BNG MU
39
- Hy khoan, ng ra cho chu mt bi ton bng mu. Nu chu gii
c ng s thng cho chu c. Gi chu hy nhm mt li mt lt nh.
Cha y 1 pht ng bo b Ngc m mt ra v ni;
- y l 5 hp 5 mu: trng, en, , xanh da tri v xanh l cy. Bng
cng c 5 mu nh th, mi mu 2 bng. ng b vo mi hp 2 bng;
nhng mu ca bng khng theo mu ca hp. Nu chu ni c mu
bng trong cc hp th chu rt thng minh v ng s thng cho chu.
- i th th kh lm, chu chu thi. B Ngc lo lng ni.
- Chu hy bnh tnh, ng cn cho chu bit thm nhiu iu na c
m. Chu ch nh:
+ Mi bng u khng ging mu ca hp ng n (1)
+ Bng xanh da tri khng trong hp (2)
+ Mt hp mu "trung tnh" ng bng v bng xanh l cy (ng
gii thch: mu "trung tnh" l trng hoc en) (3)
+ Hp mu en ng bng mu "lnh" (ng gii thch: mu "lnh"
l mu xanh da tri hoc xanh l cy) (4)
+ Mt hp ng bng trng v bng xanh da tri (5)
+ Hp mu xanh da tri ng 1 bng en (6).
B Ngc tp trung suy ngh, cui cng xc nh c ng mu bng
trong cc hp. Mi bn hy th lm xem.
WWW.VNMATH.COM
BA NH THNG THI
Nh thng thi suy lun nh sau:
- Ai cng ci v tng trn mnh khng nh, hai ngi kia ci nhau
cn mnh th ci h.
- Th nhng, nu trn ti khng nh th hai ngi kia u s pht hin
c ngay trn mnh b nh. Chng hn ngi th ba, khi thy ngi th
hai ci anh ta bit ngay l ci anh ta ch khng phi ci ti (v ti
khng b nh).
- Trong thc t hai ngi kia u ci v khng pht hin ra trn mnh
b nh. Vy trn ti cng b nh.
HAI CH EM SINH I
WWW.VNMATH.COM
41
"Hm qua ch nht" l sai, v cu trc : "Ti l Nht" cng sai. Ta
c mt kt qu: C gi u l Nh.
Ngy ti gp hai c l ngy c Nh ni sai. Vy ch l mt trong 3 ngy
th ba, th nm, th by (1).
- C gi sau l c Nht. C ta ni sai vo nhng ngy: th hai, th ba
v th t. Do cu tr li "Ngy th t ti lun lun ni tht" l sai.
Vy l ngy ti gp hai c l ngy c Nht ni sai (2).
- T (1) v (2) ta c ngy l th ba.
C GI NI THM IU G?
p n:
DU KHCH ANG U?
p n:
WWW.VNMATH.COM
42
O LUT TN C
Khi ngi lnh hi: "V sao anh ti y?", nu ngi nng dn tr li:
"Ti n y anh treo c ti ln", th ngi lnh s khng bit x tr ra
sao vi ngi nng dn theo o lut ca nh vua.
Tht vy:
- Nu em treo c, ngha l ngi nng dn ni ng, theo o lut
ca nh vua phi dm anh ta xung nc.
- Nu em dm xung nc. Ngha l ngi nng dn ni sai, theo o
lut nh vua li phi em treo c.
ng no cng kh x c.
WWW.VNMATH.COM
43
Ghi ch: y l mt nghch l (loi nghch l Russel) trong nhng
nghch l ca l thuyt tp hp (k c cu tr li bi 6). Bn c c th
tham kho trong cun sch "L thuyt tp hp l g" ca tc gi Hong
Tu, Nh xut bn Gio dc, 1964.
10
NI TIN TRI
11
Ngi thng cuc (ngi thng minh nht) l ngi suy ngh nhanh
hn nhng ngi khc nh sau:
- Gi s ti i m en, hai ngi kia u nhn thy v suy ngh "Nu
mnh cng i m en th ngi kia (ngi th ba) s bit v ni ngay anh
80 Bi ton thng minh
WWW.VNMATH.COM
44
ta i m trng. Th nhng anh ta khng ni g, nn mnh khng phi i
m en m l m trng". Vy ti i m en th hai ngi kia s bit v
ni ngay c trn u h m g. ng ny hai ngi kia u im lng, nn
ti khng th i m en m l m trng.
12
TH TI ON M
13
WWW.VNMATH.COM
45
m min vng ch khng phi bc.
14
CHUYN LY K TRN TU HA
Ta ln lt xt cc kh nng c th nh sau:
a) Gi s trong toa ch c 1 ngi nh mt: Ngi b nh tm khp
trong toa khng thy ai b nh nn bit ngay l mnh b nh v i
ra ngay ln tu ng u tin. Vy s ngi b nh phi nhiu
hn 1.
b) Gi s trong toa c 2 ngi b nh mt: Mi ngi b nh u nhn
thy mt ngi b nh, v th ln tu dng th nht khng c ai i
ra c. Sau c hai u pht hin ra mnh b nh (v nu mnh
khng, anh kia i ra ln tu dng u tin ri) v c hai u
i ra ln tu dng th hai. Vy s ngi b nh ln hn 2.
c) Gi s trong toa c 3 ngi b nh: Mi ngi b nh u nhn thy
2 ngi b nh. V bit suy on ng nn u ch xem 2 ngi
kia c i ra ln tu dng th 2 hay khng. Khi thy 2 ngi kia
u khng i ra, c 3 u pht hin ra mnh b nh v i ra
ln tu dng th ba.
d) Gi s trong toa c 4 ngi b nh mt: Lp lun tng t nh
trng hp C, suy ra c 4 ngi u b nh u i ra ln tu
dng th t. Gi thit bi ton sau ln tu dng th t mi ht
ngi b nh. Vy trong toa c 4 ngi b nh.
15
WWW.VNMATH.COM
46
16
NHM 6 NGI
17
CH C MT NGI QUEN
18
THNG BO CA TH VIN
WWW.VNMATH.COM
47
Trng hp t1 nh hn t2: Gi s c c gi no n th vin trong
ngy m li khng c mt c hai thi im trn, ngha l anh ta n sau
thi im t1 v ra v trc thi im t2. iu cng c ngha: anh ta,
ngi ra v u tin v ngi n th vin cui cng khng c 2 ngi no
gp nhau trong th vin, tri vi gi thit bi ton. Vy t1 v t2 tho mn
yu cu bi ton.
Trng hp t1 khng nh hn t2: Ngi ph trch th vin ch cn
thng bo mt ln mt thi im no gia t1 v t2.
19
THI U BNG BN
20
XNG V DU
WWW.VNMATH.COM
48
21
22
23
Cu lng
1
1
1
Bng chuyn
1
3
2
1
Bng
Hnh 6:
80 Bi ton thng minh
WWW.VNMATH.COM
49
C 1 em tham gia c 3 nhm, ta in 1 vo phn chung ca c 3 vng
trn. C 2 em va bng chuyn v cu lng, nhng c 1 em tham gia
c 3 nhm, vy ch c 1 em tham gia ng 2 nhm s thch va nu. Ta
in 1 vo phn chung ca 2 vng ny phn khng chung vi vng trn
bng.
Lp lun tng t ta c: 3 em tham gia ng 2 s thch bng v
bng chuyn, 2 em tham gia ng 2 s thch bng v cu lng, 1 em ch
tham gia bng , 1 em ch tham gia bng chuyn 1 em ch tham gia cu
lng. Ta in cc s ny vo cc phn tng ng (nh hnh v). T d
dng xc nh c s chng trai ca lp l 10.
24
BA MN TH THAO
25
HI C BO
Gi s thnh vin ca hi l n, s tp ch h t l m.
S cc nhm 2 tp ch khc nhau c th thnh lp t m tp ch l:
m(m1)
2
WWW.VNMATH.COM
50
Theo bi ta c: 2n = 3m v
m(m1)
2
= n (*)
Gii ra ta c: m = 4 suy ra n = 6.
Vy s thnh vin ca hi l 6 v s tp ch h t l 4.
26
NHN HIU NI DI
27
CH MT LN CN
Ta nh s cc v t 1 n 10.
Ly ra t v s 1 mt ng, t v 2 hai ng... t v 9 chn ng, v 10
khng ly ng no c. em cn gp c 45 ng tin ly ra.
- Nu cn c ng 450 gam th v 10 ng cc ng tin gi.
- Nu cn c 450 gam cng mt s l gam th s gam l chnh
l s th t ca v ng tin gi m ta cn xc nh.
WWW.VNMATH.COM
51
28
TM NG TIN GI
29
BNG BA LN CN
Cu (A): Ta nh s cc ng tin t 1 n 8. Cn ln 1: Mt bn a
t ng 1 v ng 2, bn a kia t ng 3 v ng 4. Ta c 2 kh nng
sau:
1. Cn khng thng bng: ng tin gi nm trong 4 ng ang cn.
Cn ln 2: Mt bn cn ng 1 v 2, bn kia ng 5 v 6 (tin
tht). C 2 kh nng:
- Cn thng bng: ng tin gi l 3 hoc 4 (a).
- Cn khng thng bng: ng tin gi l 1 hoc 2 (b).
Sau ln cn ny ta bit ng tin gi nng hay nh.
Cn ln 3: Mt bn ng 3 hoc 4 (ng 1 hoc 2 i vi trng hp
(b), cn bn kia ng tin tht. Cn thng bng hay khng thng bng
ta u xc nh c ng tin gi v bit n nng hay nh hn ng tin
tht.
2. Cn thng bng: ng tin gi nm trong 4 ng tin ngoi (ng
5, 6, 7 v 8).
Cn ln 2: Mt bn cc ng 1, 2 v 3 (tin tht), bn kia cc
ng 5, 6 v 7. C hai kh nng:
- Cn thng bng: ng tin gi l ng 8. Cn ln 3 so snh ng 8
80 Bi ton thng minh
WWW.VNMATH.COM
52
vi mt ng tin tht, ta xc nh c ng tin gi nng hn hay nh
hn ng tin tht.
- Cn khng thng bng: ng tin gi nm trong cc ng 5, 6 v 7.
Ta cng bit ng tin gi nng hn hay nh hn ng tin tht.
Cn ln 3: mt bn ng 5, bn kia ng 6. Cn thng bng hay
khng thng bng ta u xc nh c ng tin gi.
Cu (B): Ta chia 12 ng tin thnh 3 nhm, mi nhm 4 ng.
Cn ln 1: Mi bn cn mt nhm. C 2 kh nng:
- Cn thng bng: ng tin gi nm trong nhm th ba (bn ng
nm ngoi). Ta nh s bn ng tin ny v cn tip 2 ln sau nh trng
hp "II. Cn thng bng" ca cu A):
- Cn khng thng bng: nh s bn nng l cc ng 1, 2, 3 v 4,
cn bn nh l cc ng 5, 6, 7 v 8. Ta cn tip cho ring trng hp ny
nh sau:
Cn ln 2: Mt bn ng 1, 2 v 5, bn kia ng 3, 4 v 6. C 2
kh nng.
a) Cn thng bng: ng tin gi l ng 7 hoc 8 v nh hn ng
tin tht. Cn ln 3: mt bn ng 7, bn kia ng 8, ng nh hn
l ng gi.
b) Cn khng thng bng: Ta xt 2 trng hp nh sau:
- Bn cc ng 1, 2 v 5 nng hn:
+ ng tin gi nng hn l ng 1 hoc 2.
+ ng tin gi nh hn, l ng 6.
Cn ln 3: ng 1 mt bn, ng 2 bn kia. Cn thng bng th
ng tin gi l ng 6 v nh hn ng tht. Cn khng thng bng th
ng nng hn l ng gi.
+ Bn ng 1, 2 v 5 nh hn: thc hin nh trng hp nng hn.
WWW.VNMATH.COM
53
30
TM PH PHM
31
WWW.VNMATH.COM
54
32
33
CC VT NG G?
34
WWW.VNMATH.COM
55
bc k que (k t 1 ti 4 mi ln i) th ngi i sau bc (5 - k) que.
Mi lt i ca ngi i trc v ngi i sau k tip bc ng 5 que.
Sau ln bc th 5 ca ngi i sau s dim cn li ng mt que v n
lt ngi i trc bc nn anh ta thua cuc.
35
WWW.VNMATH.COM
56
- B bc 4 que th A bc 2 que, B phi bc que cui cng.
Ta thy B u phi bc thm s l que v thua cuc.
36
B
Hnh 7:
37
NGA TRN BN C
WWW.VNMATH.COM
57
38
39
TR CHI SP XP LI QUN C
40
1:
2:
3:
4:
SP QUN TRN BN C
WWW.VNMATH.COM
58
Hnh 8:
ti M khng c cch no khc l phi t A hoc t B. Do vy M khng
th l ta gp u tin ca ng gp khc ang xt. Mu thun vi gi
thit v M t ra trn. Vy M l xut pht.
- ng gp khc kn ny gm mt s chn on thng (dc, ngang
xen k) nn gm mt s chn nh u, 2 lin tip l trn cng mt
dng hay cng mt ct. nh s 1 t xut pht, c l t qun c en,
chn t qun c trng th ng gp khc kn ny tho mn: mi dng,
mi ct c ng 1 qun c trng 1 qun c en.
- Nu ng i cha ht cc nh du, ta bt u li t 1 no
cha t qun c v i 1 ng gp khc kn nh trn, ri li t cc qun
c trng, en theo cch trn. C nh vy ta c mt s hu hn ng
gp khc kn i ht 16 nh du tho mn iu kin bi ton: mi dng,
mi ct c ng 1 qun c trng, 1 qun c en.
- Hai ng gp khc ny khng th c chung 1 nh du, v bt u
t suy ra 2 ng gp khc l trng nhau.
41
WWW.VNMATH.COM
59
khoanh di cng (khoanh to nht) sang cc B. hon tt cng vic ta
li phi chuyn 4 khoanh t cc C sang cc B vi A l cc ph.
Vy nu gi U5 l s lt ti thiu chuyn xong 5 khoanh, Ui l s
lt ti thiu chuyn xong i khoanh (i = 1, 2, 3, 4) th theo nhn xt ta
c:
U5 = 2U4 + 1
U4 = 2U3 + 1
U3 = 2U2 + 1
U2 = 2U1 + 1
U1 = 1
T ta tnh c U5 = 31
Suy rng ti trng hp n khoanh, ta c:
U1 = 1, Uk = 2Uk1 + 1 vi 2 k n
V kt qu l: Un = 2n 1.
42
2
3
11
11
Xanh 4
10
5
3 Trng
4
10
12
Vng
2
Hnh 9:
80 Bi ton thng minh
WWW.VNMATH.COM
60
Ban u cc ngi sao theo th t , Vng, Trng, Xanh cc tng
ng l 1, 2, 3, 4. Ta nhn thy: Cc ngi sao khi dch chuyn ch c th
theo cng mt hng (ngc hay cng chiu kim ng h) nu khng ngi
sao ny s chn ng cc ngi sao khc. Vy c cc kh nng sau:
- ti 4, Xanh ti 2, Vng ti 3, Trng ti 1 v th t mi
ca chng l : Trng, Xanh, Vng, .
- ti 2, Xanh ti 3, Vng ti 1, Trng ti 4 v th t mi
ca chng l: Vng, , Xanh, Trng.
- ti 3, Trng ti 2, Vng ti 4, Xanh ti 1 v th t mi
ca chng l: Xanh, Trng, , Vng.
Vy cc ngi sao khi chuyn dch theo quy tc bi ton c 3 kh nng
sp xp li th t nh trn.
43
MT CUC KO CO
44
CC VN NG VIN TH THAO
WWW.VNMATH.COM
61
Khi iu kin bi ton c th vit nh sau:
A3 6= 1
A2 = k, Ak = h, Ah = 4.
Ta nhn thy: k khng th l 2 (v A2 6= 2) v khng th l 4 (v Ah = 4
ri), tng t h cng khng th l 4, khng th l 2. Vy k v h u ch
c th l 1 hoc 3, nn c 2 kh nng sau:
- k = 3, h = 1. Khi A2 = 3, A3 = 1, A1 = 4. Trng hp ny khng
tho mn v gi thit bi ra A3 6= l.
- k 1, h = 3. Khi A2 = 1, A1 = 3, A3 = 4, cn li A4 = 2. Tho
mn iu kin t ra.
45
46
BA CP CI CHUNG
WWW.VNMATH.COM
62
- Vy Tun v Hnh v mt cp.
Ta cn c:
Tui Minh + Tui Hnh = Tui Phng + Tui Hoa.
Hnh c loi ra trn. Nu Vn vo cp vi Minh th Phng vi
Hoa vo mt cp. Vn nhiu tui nht trong 3 c gi. T ng thc trn
suy ra: Tng s tui ca 2 ngi cp Minh v Vn s nhiu hn tng s
tui ca 2 ngi cp Phng v Hoa, khng tho mn iu kin bi ton.
Vy 2 cp kia l: Minh v Hoa, Phng v Vn.
47
WWW.VNMATH.COM
63
ca gia nh ng con nht ti thiu l:
n(n 1)/2 + 1 2 = n(n 1)/2 1.
T suy ra tng s con trai ti thiu l:
n(n 1)/2 1 + (n 1) = (n2 + n 4)/2.
V n phi tho mn: 2n 1 (n2 + n 4)/2.
Hay: n2 + 3n + 2 = 0(4).
48
BO CO THIU S THT
WWW.VNMATH.COM
64
49
BA CHNG CU C
Ta xt qu trnh trao i c theo trnh t ngc li: - Sau ln 3: An 8 con; Phng - 8 con; Minh - 8 con
- Sau ln 2: An - 4 con; Phng - 4 con; Minh - 16 con
- Sau ln 1: An - 2 con; Phng - 14 con; Minh - 8 con
- Trc ln 1: An 13 con; Phng 7 - con; Minh - 4 con
Vy An cu c 13 con c, Phng cu c 7 con v Minh ch cu
c 4 con.
50
BN CHNG CU C
WWW.VNMATH.COM
65
c 2 con Vc.
51
XP TH T THEO S C CU C
52
VN TC DNG NC
WWW.VNMATH.COM
66
53
AI NG AI SAI?
S
S
2vS
+
= 2
,
v + a v a v a2
t2 =
S
2vS
S
+
= 2
.
v + b v b v b2
54
WWW.VNMATH.COM
67
55
NG H CHY NHANH
y(x + 0.5) = 3
(y + 1)x = 2
56
L SEN PH KN MT H
WWW.VNMATH.COM
68
57
NHNG QU BNG MU
58
C VT KHC MU
Cn ly ra 38 c vt th t ra c 10 c vt cng mu.
Tht vy: Trong s c vt ly ra c 9 mu , 9 mu xanh, 9 mu vng
v 10 mu nu v en (c thy 37 chic) th vn cha c 10 chic cng
mu, nhng ly thm 1 c vt (thnh 38 chic) th chic s l 1 trong
3 mu , xanh, vng v tho mn yu cu bi ra.
59
WWW.VNMATH.COM
69
s nguyn t 0 n 8 trong s s 0 v 8 loi tr nhau (ch c mt ng
1 s). T suy ra c ng 1 ngi hoc cha chi xong vn no, hoc
chi xong c 8 vn.
60
SP XP CH NGI
WWW.VNMATH.COM
70
nhau.
61
GP G - LM QUEN
K hiu cc khch n l cc s t 1 n 9. Mi ln mi nh vn mi
3 khch n. Ta thy mi nhm 3 ngi u c th tch thnh 3 nhm 2
ngi (theo ngha lm quen) chng hn: (1, 2, 3) thnh (1, 2), (2, 3) v (1,
3). Nu mi khch n theo nhm 2 ngi th phi mi c thy 98
2 = 36
ln 2 khch n bt k no cng c dp lm quen vi nhau. Nhng nu
mi theo nhm 3 ngi th chi cn 36/3 = 12 ln mi (3 nhm 2 thay bng
1 nhm 3 ngi).
V d minh ho v mi 12 ln cc nhm a nh sau:
129
138
234
145
256
357
468
167
278
369
479
489 (*)
WWW.VNMATH.COM
71
62
NHNG S IN THOI B N
63
BA CON TRAI
WWW.VNMATH.COM
72
Theo bi ra tui ca 3 cu con trai gio s khng xc nh c ngay.
Vy ngy ni chuyn ch c th l ngy 13, hay tui ca chng s theo
(a) hoc (b).
Ta li c thm iu kin: Khi sinh cu b nh nht th 2 cu con ln
c ri, ngha l hai cu con nh (cu th hai v th ba) khng th l
sinh i. Ta loi trng hp (b). T (a) suy ra: hai cu con u ca gio
s l sinh i (u 6 tui), cn cu con th ba 1 tui.
64
65
WWW.VNMATH.COM
73
Sinh vin ng vi hiu mang du dng th b vo ng chung s tin
ak bk , cn sinh vin ng vi hiu mang du m th c nhn s tin
bk ak t ng chung c trc .
66
AI C IM MY?
67
BA THY GIO
Sinh
Anh
Ton
Vinh
Tun
Minh
Php
Hnh 10:
Trong k hiu Minh Ton vi ngha thy Minh khng dy mn
Ton, k hiu Ton Sinh vi ngha thy dy Ton khc vi thy dy
Sinh.
T (2) v (4) suy ra thy Minh khng dy Sinh, cn t cc iu kin
khc trc tip cho ta cc mi tn.
T s ta thy: Thy Minh ch c th dy 2 trong 3 mn Php, a,
80 Bi ton thng minh
WWW.VNMATH.COM
74
S. Nhng thy dy Php v thy dy a l khc nhau nn thy Minh
hoc dy Php - S, hoc l dy a - S. Nu thy Minh dy a - S,
suy ra thy Tun dy Ton - Anh, nhng iu khng th c v thy
dy Ton v thy dy Ting Anh l 2 thy khc nhau. Vy thy Minh dy
Php - S.
Tip theo, thy Tun ch c th dy 2 trong 3 mn a, Ton, Anh.
Nhng Ton v ting Anh khng th do 1 thy dy nn thy Tun hoc
l dy a - Ton, hoc l dy a - ting Anh. Nu thy Tun dy a
- ting Anh, suy ra thy Vinh dy Ton - Sinh, iu khng tho mn
v dy Ton v dy Sinh l 2 thy khc nhau. Vy thy Tun dy a Ton, suy ra thy Vinh dy Sinh Ting Anh.
68
NM NGI BN
Thin
Ha s
Khng
Th may Th mc a th
Lin
Ct tc
Hnh 11:
Da vo s ta thy ngay: Thin - th may, a - ct tc, Lin - ho
s, c - th mc, Khng - a th.
69
WWW.VNMATH.COM
75
s hc ch c th c tc phm vn, cn li nh vit kch c tc phm s.
theo di, ta vit kt qu theo s sau (hnh 12)
Vn
Th
Kch
Hnh 12:
Trong k hiu Vn Th vi ngha nh vn c tc phm th.
b. Xt theo tn ring:
Th (Vn)
S (An)
Kch (t)
Hnh 13:
70
TUI BA C GI
WWW.VNMATH.COM
76
Vi kt qu Lan 25 tui v Mi 21 tui th 2 v 3 ca Lan u sai,
tri vi gi thit mi ngi ch ni sai mt . Vy 1 ca Tm l sai.
- Do 1 ca Tm l sai nn 2 v 3 ca Tm l ng, ngha l: Tui
Tm + 2 tui = Tui Lan Tui Tm - 2 tui = Tui Mi Ta thy 1 ca
Mi (Mi tr hn Tm) l ng v 3 ca Mi (Lan hn Tm 3 tui) l
sai nn 2 ca Mi l ng, hay Tm 23 tui. T suy ra: Lan 25 tui
v Mi 22 tui.
71
AI L TH PHM?
72
TH PHM V CHY NH
WWW.VNMATH.COM
77
73
BA TI THN MT
74
CHIA CAM
WWW.VNMATH.COM
78
t1 , t2 , t1 + t2 , t1 + t2 + t3 , . . . , t1 + t2 + + t50
Ta nhn thy: 51 s u khc nhau v mi s u trong khong t 1
ti 100. Vy c 2 s c cng s d khi chia cho 50, hay hiu ca s ln v
s nh ng bng 50. Hai s khng th l t1 v t2 v hiu ca t1 v t2
khng th bng 50 (do (*)). Vy trong 2 s c t ra mt s mi, suy ra hiu
ca chng l tng mt s cc ti , v chng to thnh mt nhm c tng
ng bng 50.
75
BI TON TUI
76
TH V CH SI
WWW.VNMATH.COM
79
S(a)
A
S(b)
B
Q
P
I
O
D
S(d)
C
S(c)
Hnh 14:
chy trn cnh BA th th s thot ngay c ra ngoi qua cnh BC).
Khi th i hng chy trn on P Q th si S(b) s chy trn BA
n th, c th c S(a) cng chy t A v pha B. Khi th chy ht on
77
K hiu cc cy l A, B, C, D v tm ca vn l O. K bn knh OE
qua A v k ng knh P Q vung gc vi OE. Ta nhn thy:
- Nu trn na hnh trn cha A to bi ng knh P Q c 1 im na
khc A,chng hn l B th khong cch AB s nh hn EP (hay EQ),
ngha l nh hn 2(m).
- Nu trn na hnh trn ni trn khng c im no na ngoi A th
c 3 im B, C, D u thuc na hnh trn kia. K ng knh EF th bn
knh OF chia na hnh trn sau thnh 2 phn bng nhau. Ta c 3 im
B, C, D nm trong 2 phn va chia, suy ra t phi c 1 phn cha 2 im
WWW.VNMATH.COM
80
E
A
B
P
Hnh 15:
78
BN HP KN
HS 1: 2-1T
(3)
HS 2: 1-2T
(21t)
(A)
HS 2: 2-1T
(12t)
(B)
HS 2: 1-2T
(21t)
(C)
Hnh 16:
80 Bi ton thng minh
WWW.VNMATH.COM
81
Ta thy ngay trng hp (C) khng xy ra.
Nu trng hp (B) xy ra th HS 3 rt ra 2 bng trng, bng cn li
trong hp phi l trng (3t), suy ra nhn hp anh ta phi l 1-2T. Tri
vi gi thit l anh ta khng suy on c mu qu bng cn li trong
hp.
Vy trng hp (A) xy ra. HS 3 ly c 2 bng trng v khng
suy on c mu bng cn li th ch c th l:
HS1: 2-1T (3)
HS2: 1-2T (21t)
HS3: 3 (2t...)
V nu HS 3 l nhn 3T th bn trong l 1 2 trng v HS 3 suy
on c ngay.
Do nhn hp hc sinh m l 3T v bng bn trong l 1 v 2
trng, suy ra bng cn li trong hp HS 3 l bng trng.
79
CC C VIN KH CHIU
WWW.VNMATH.COM
82
c ai nhn na), Tun lm ph ch tch (v Ba khng nhn chc ph ch
tch v Chung khng th l ph ch tch khi Phng l ch tch). Ba
khng nhn c chc v th k, suy ra Chung lm th k v Ba lm th
qu v Ba lm th qu.
80
B NGC V BNG MU
WWW.VNMATH.COM
83
MC LC
Bi ton
bi
Li gii
1.
BA NH THNG THI
40
2.
HAI CH EM SINH I
40
3.
C GI NI THM IU G?
41
4.
DU KHCH ANG U?
41
5.
42
6.
O LUT TN C
42
7.
42
8.
42
9.
43
43
43
12. TH TI ON M
44
44
45
10
45
10
46
10
46
10
46
11
47
20. XNG V DU
11
47
12
48
12
48
12
48
24. BA MN TH THAO
12
49
25. HI C BO
13
49
14
50
27. CH MT LN CN
14
50
28. TM NG TIN GI
14
51
29. BNG BA LN CN
15
51
30. TM PH PHM
15
53
15
53
15
54
33. CC VT NG G?
17
54
WWW.VNMATH.COM
84
34. TR CHI BC DIM (I)
17
54
18
55
18
56
18
56
19
57
19
57
20
57
20
58
21
59
43. MT CUC KO CO
21
60
22
60
22
61
46. BA CP CI CHUNG
22
61
23
62
23
63
49. BA CHNG CU C
24
64
50. BN CHNG CU C
24
64
51. XP TH T THEO S C CU C
25
65
52. VN TC DNG NC
25
65
53. AI NG AI SAI?
25
66
26
66
27
67
56. L SEN PH KN MT H
27
67
28
68
58. C VT KHC MU
28
68
28
68
60. SP XP CH NGI
29
69
61. GP G - LM QUEN
29
70
29
30
71
71
31
72
31
72
66. AI C IM MY?
31
73
32
73
68. NM NGI BN
32
74
33
74
WWW.VNMATH.COM
85
70. TUI BA C GI
33
75
71. AI L TH PHM?
34
76
35
76
73. BA TI THN MT
74. CHIA CAM
35
36
77
77
36
78
76. TH V CH SI
36
78
37
79
78. BN HP KN
37
80
38
81
38
82