1.

Ispitivanje konstrukcije probnim optereenjem

Ispitivanje konstrukcije probnim optereenjemvri se u skaldu sa
standardom:
Standard JUS U.M1.047
Predmet pravilnika
Primjenjuje se na sve konstrukcije od armiranog i prednapetog betona,
elika, drveta i drugih materijala (staklo, plastika) od kojih se izvode
nosive konstrukcije;
Ispitivanje statikog djelovanja sila na konstrukcije i konstrukcijske
elemente;
Ispitivanja gotovih konstrukcija i konstrukcijskih elemenata na samoj
graevini;
Podruje primjene
Obvezno za konstrukcije za koje je to predvieno propisima za beton i
armirani beton i prednapetibeton kao i propisima za eline i drvene
konstrukcije.
Mogu se ispitivati i konstrukcije za koje postoji sumnja u pogledu njihove
nosivosti, krutosti, trajnosti, koje su sanirane i za koje je nosivost
nepoznata.
Postupak ispitivanja
Priprema za ispitivanje
- Uvid u projektnu dokumentaciju i dokumentaciju o ispitivanju
materijala te izrada programa ispitivanja;
Optereenje
- poloaj optereenja pri statikom optereivanju mora odgovarati
najnepovoljnijem u projektu ili mora davati priblino jednake
unutarnje sile u karakteristinim presjecima;
- pokusno statiko optereenje mora odgovarati nedostajuem
stalnom i ukupnom pokretnom najnepovoljnijem optereenju prema
projektu (svi parcijalni koeficijenti sigurnosti za optereenje uzima
se da su jednaki 1,0);
- optereenje pri ispitivanju do sloma mora odgovarati optereenju
kojim se postie slom ili jednom od kriterija kojim se definira slom
konstrukcije;
- brzina gibanja pokretnog dinamikog optereenja treba postupno
poveavati do najvee brzine predviene projektom.
Reim ispitivanja

- detaljni pregled i snimak konstrukcije, optereivanje do najveeg

predvienog
optereenja,
promatranje
ponaanja
pod
optereenjem, rastereenje, promatranje konstrukcije nakon
rastereenja, detaljni pregled;
- konstrukcija se pokusnim optereivanjem optereuje u najmanje 4
jednaka koraka do predvienog nivoa optereenja dok u postupku
ispitivanja do sloma takvih koraka mora biti najmanje 10;
- kod elinih konstrukcija s vijcima najvee pokusno optereenje
treba ponoviti barem jednom kako bi se dobio uvid u veliinu
poputanja spojeva;
- izmeu pojedinih koraka mjere se pomaci i deformacije a idui se
korak nanosi tek nakon stabilizacije prethodnog koraka;
- smatra se da je dolo do prestanka prirasta pomaka i deformacija
ako su u periodu od 5 minmanji od 15% prethodnog prirasta za isti
vremenski period ili manji od pogreke mjernog instrumenta;
- pokusno optereenje i optereenje do sloma ne smije se izvoditi na
betonskim konstrukcijama ija je starost manja od 28 dana;
- nakon nanoenja najveeg predvienog pokusnog optereenja,
ono na konstrukciji mora ostati najmanje 16 h za sve konstrukcije
osim elinih gdje treba stajati barem 4 h (u tom se periodu
konstrukcija pregledava najmanje 4 puta)
- promatranje konstrukcije nakon rastereenja traje 16h (4h)
odnosno toliko dugo dok se ne ispune uvjeti iz toke 5. ovog
pravilnika;
- pri ispitivanju do sloma se promatranje u fazi rastereenja moe
izostaviti;
- promatranje ponaanja konstrukcije ukljuuje promatranje pomaka
i deformacija, kutova zaokreta, pojave i irenja pukotina, njihovih
irina, lokalnih defekata kao i sloma konstrukcije.
Ocjena rezultata ispitivanja
Konstrukcija izloena pokusnom optereenju zadovoljava uvjete za
tehniki ispravnu konstrukciju:
- ako su izmjereni progibina mjestima najveih utjecaja manji ili
jednaki proraunskim progibimapod pokusnim kratkotrajnim
optereenjem;
- ako su izmjereni zaostali progibinakon 16h od rastereenja manji
od:
15% najveih izmjerenih progiba (eline i spregnute
konstrukcije)
20% najveih izmjerenih progiba (prednapete konstrukcije)
25% najveih izmjerenih progiba (armiranobetonske
konstrukcije)

30% najveih izmjerenih progiba (drvene konstrukcije)

40% najveih izmjerenih progiba (konstrukcije od plastinih
materijala);
- ako je irina izmjerenih pukotina kod armiranobetonskih
konstrukcija za projektna optereenja manja od dozvoljene
veliine;
- ako se veliina izmjerenih progibamoe ocijeniti kao takva da ne
utjee na funkcionalnost i estetski izgled konstrukcije.
- Ukoliko uvjet o veliini zaostalih progibaiz prethodne toke nije
zadovoljen, a zaostali progibiiznose do 40% izmjerenih za eline i
spregnute konstrukcije, do 50% za konstrukcije od armiranog i
prednapetogbetona, ili do 60% za drvene i konstrukcije od
plastinih materijala, pokusno se optereivanje mora ponoviti.
- Pri ponovljenom optereivanju zaostali progibine smiju biti vei od
7,5% od izmjerenih za eline konstrukcije, 10% za
prednapetebetonske konstrukcije, 12,5% za armiranobetonske
konstrukcije, 15% za drvene i 20% za konstrukcije od plastinih
materijala
- Ukoliko su veliine zaostalih progibavee od navedenih u
prethodnim tokama, projekt konstrukcije se mora ponovno
analizirati i predloiti odgovarajue mjere.
- Konstrukcija izloena ispitivanju do sloma zadovoljava uvjete za
tehniki ispravnu konstrukciju:
Izvjetaj o ispitivanju
- Sadri sve relevantne podatke o ispitivanoj konstrukciji, postupku
ispitivanja, uporabljenim instrumentima, potrebne teorijske
prorarune, podatke o mjerenjima tijekom ispitivanja, usporednu
teorijskihimjerenih veliina i zakljuak o ponaanju konstrukcije u
smislu stavaka danih u prethodnoj toki
Korak
Optereenje
optereenja
kN/m2
1
0.2
2
0.4
3
0.6
4
0.8
5
1.0
6
1.2
7
1.4
8
1.6
9
1.8
10
2.0

Moslonca

Mpolja

Reakcija

kNm

kNm

kN

Ugib u
sredini
mm

Tablica mjerenih uticaja na konstrukciji

2. Ispitivanje uzoraka betona izvaenih na konstruktivnim
elementima objekta
Ispitivanje zoraka betona izvaenih na konstruktivnim elementima
objekta vrsi se u skladu sa:
Standard JUS U.M1.040
Ovim standardom se utvruje pritisna vrstoa betonskih tijela od
ovrslog betona, koja po pravilu imaju oblik cilindra, ija je visina jednaka
dvostrukoj vrijednosti prenika. Min prenik je 56mm, a mora biti vei dva
puta od max zrna agregata.
Oprema za vaenje uzoraka
Za vaenje i sjeenje uzoraka koristi se specijalna oprema napravljena
posebno u tu svrhu, a koja je navedena u taci 6.2. vano je napomenuti
da ne smije doci do naruavanja strukture betonskih uzoraka pri vaenju
i sjeenju uzorka.
Priprema za ispitivanje
Obuhvata sledee:
- Sjecenje betonskih tijela na propisane dimenzije
- Obrada neleuih povrina tijela naknadnim sjeenjem sloja za
iuravnjavanje
- Mjerenje mase i dimenzijabetonskih tijela, kao i odreivanje
zapreminske mase uzorka
Odreivanje vrstoe
Odreivanje vrstoe pri pritisku vri se prema standardu JUS U.M1.020
Izvjetaj o ispitivanju
Ovaj izvjetaj mora da sadri sledee podatke:
- Naziv konstrukcije
- Oznake konstruktivnih elemenata iz kojih su izvaeni uzorci
- Propisanu marku betona
- Datum ugraivanja betona
- Sastav betona
- Mjesto vaenja uzorka ovrslog betona iz konstrukcije (ematski
prikaz)
- Oblik i dimenzije uzorka
- Zapreminsku masu

- vrstou na pritisak
- Vizuelnu ocjenu uzorka
Br.
Dimenzije Zapremina Masa Zapreminska Sila Povrina vrstoa
uzorka
h/d
teina
loma
1
2
3
Srednja
vrijednost:.......................
3. Ispitivanje uzoraka armaturnog elika
Da bi se dolo do samih uzoraka betonskog elika kao i njihova kasnija
obrada potrebno je iz same konstrukcije uzeti reprezentativne uzorke
istih. To se radi ''licanjem'', odnosno skidanjem zatitnog sloja betona u
ploama, gredama i naravno stubovima na mjestim max uticaja u istim.
Dok e se za sam poloaj armature, bez njenog utvrivanja kvalitete i
stanja koristiti ureaj Profometar'' a koji je naveden u stavci 6.2.
Utvrivanje kvaliteta betonskog elika biti e sprovedeno po vaeim
standardima.
Standard JUS C.A4.002 Mehanika ispitivanja metala statika
ispitivanja: ispitivanje na zatezanje
Predmet standarda
Ovim standardom se utvruje zatezna vrstoa pri statikom optereenju
Princip
Epruveta se statiki optereuje zatezanjem, po pravilu do prekida, a radi
odreivanja jedne ili vie mahanikih karakteristika.
Epruveta
Oblik
Oblik i mjere uzorka zavise od oblika i mjera metalnog proizvoda. Po
pravilu izrauje se rezanjem uzoraka, presovanjem ili livenjem. Profili
konstantnog presjeka, kao u ovom sluaju se mogu ispitivati bez
mainske obrade, a iji oblik moze biti kvadratnog, pravougaonog,
okruglog i sl.
Mainski obraena epruveta

Epruveta je dobivena mainskom obradom i ima prelaznu krivinu izmeu

krajeva za privrenje i paralelne duine, ako oni imaju razliite mjere.
Krajevi epruvete imaju oblik pogodan za privenje u maini za
ispitivanje.
Neobraena epruveta
Ako je epruveta proizvoda koji nije obraen slobodna duina izmeu
krajeva za privrenje mora da bude dovoljna za nanoenje niza
mjernih znaki na pogodnom rastojanju.
Postupak ispitivanja
Ispitivanje vriti na temperaturi 10-35C
Vano je obratiti panju na privrenje epruvete.
Odreuje se:
- Procentualno izduenje poslije kidanja
- Konvencionalni napon teenja
- Odreuje se napon pri ukupnom izduenju
- Odreuje se zatezna vrstoa
- Odreuje se procentualno suenje poprenog presjeka
4. Ispitivanje uzoraka opeke
Ispitivanje fiziko-mehanikih svojstava opeke i maltera ugraenih
u nosive zidove
Vri se prema standardu JUS B.D1.011
Napomena
Za potrebe ispitivanja fiziko-mehanikih svojstava opeke iz nosivih
zidova objekta potrebno je uztie pet uzoraka opeke, zajedno sa
malterom koji slui kao vezivno sredstvo. Ispitivanje izvriti u laboratoriju
u skladu sa vaeim JUS standardima. Rezultati ispitivanja daju se u
nastavku:

DATUM UZIMANJA UZORKA:

.........................................

DATUM ISPITIVANJA:

.........................................

ISPITIVANJE PREMA STANDARDIMA:

REZULTATI ISPITIVANJA:

B.D1.011; B.D8.011
.........................................

DIMENZIJE
Uzora Duina mm
k
I
II

irina mm
I

Visina mm

II

290

130

70

290

130

70

290

130

70

290

130

70

290

130

70

Teina

g/cm3

II

Dozv.odstup
anje
za I. klasu
PROSJEK

NOSIVOST

UPIJANJE VODE

Uzo- Dimenzije
Rak iri
na
cm

Dui
na
cm

Povrina
m2

Sila
MN

vr
-

Uzo
-

sto
a

rak

MPa

5
PROSJEK

Teina
Suhi
g

Zasie
ni
g

PROSJEK

Upije
no
vode
g

ODSTUPANJE OD RAVNOSTI POVRINE:

.........................................
ODSTUPANJE OD PRAVOG UGLA:

.........................................

OKRNJENOST IVICA I ROGLJEVA:

...................................................
DEJSTVO SOLI (opis nastalih promjena) :
...................................................
DEJSTVO KREA (opis nastalih promjena):
...................................................
OTPORNOST NA MRAZ (opis nastalih promjena):
...................................................

MILJENJE O UPOTREBLJIVOSTI: dati ocjenu ispitanih uzoraka

opeke, u smislu da li sama opeka zadovoljava uslove standarda JUS
B.D1.011, a odnosi se na dimenzije opeke, ravnost ivica, odstupanje od
ravnosti ploha, pravilnost uglova, kao i marke opeke.