Laboratorium

Metrologii

Rok akad.
2014/2015
Rodzaj
studiw

SI

Temat wiczenia:

Badanie materiaw ferromagnetycznych

Skad sekcji:

Kierunek: Elektrotechnika
1. ukasz Kimmel

Semestr: IV

2. Oskar Ssiadek

Grupa: 1

3. Mateusz Pietraczyk

Sekcja: 8

4. Micha Gawroski

Celem wiczenia jest poznanie wybranych metod badania ferromagnetykw i warunkw ich
przeprowadzania. Wykonano pomiary okrelajce wasnoci dynamiczne blach
transformatorowych aparatem Epsteina 25 cm przy czstotliwoci 50 Hz.

Wstp teoretyczny
Materiay ferromagnetyczne znalazy bardzo szerokie zastosowanie w elektrotechnice, trudno
sobie dzisiaj wyobrazi istnienie ycia bez silnika elektrycznego czy transformatora nie
mwiac o generatorach prdotwrczych - urzdzeniach produkujcych energi elektryczn.
Aby optymalnie wykorzysta materia uyty do budowy urzdzenia naley najpierw pozna
jego waciwoci fizyczne. Wikszo parametrw fizycznych materiaw wyznaczamy
dowiadczalnie, w przypadku ferromagnetykw to przypadek labolatoryjnego wyznaczania
charakterystyk statycznych oraz dynamicznych danej prbki materiau wyprodukowanej
wedug cile okrelonej technologii. Dla ferromagnetykw najistotniejszymi parametrami s
zalenoci indukcji pola magnetycznego B od natenia tego pola H, prbka badanego
materiau powinna stanowi zamknity obwd magnetyczny. Najprostszym ukadem do
pomiarw zalenoci B = f (H) jest ukad podany na poniszym schemacie :

uzwojenie Zp stanowi przetwornik indukcyjny do pomiaru indukcji B, natenie pola

magnetycznego H oblicza si z zalenoci:

Badania materiaw ferromagnetycznych metodami zmiennoprdowymi przeprowadza si w

celu uzyskania charakterystyk dynamicznych, w ktrych to operuje si wartociami
maksymalnymi Bm i Hm. Indukcj magnetyczn Bm w badanej prbce wyznaczamy z
pomiaru wartoci skutecznej SEM wyindukowanego w uzwojeniu pomiarowym badanej
prbki i obliczamy z zalenoci:

natenie pola magnetycznego Hm wie si z pomiarem wartoci szczytowej prdu

magnesujcego pyncego przez szeregowo poczone uzwojenia magnesujce wzorca
indukcyjnoci wzajemnej oraz Aparatu Epsteina:

a mierzonej woltomierzem UN wartoci tego napicia. Po przeksztaceniu wyej podanych

zalenoci otrzymujemy, e:

gdzie : Zm - liczba zwojw uzwojenia magnesujcego = 700 zw

f - czstotliwo rda zasilajcego = 50 Hz
M - warto wsp. indukcyjnoci wzajemnej = 0,0034 H
lSR - rednia dugo obwodu magn. rdzenia = 0.94 m

Schematy ukadw pomiarowych

Do wyznaczania dynamicznej krzywej magnesowania

AT - autotransformator
TS - transformator separujcy
M - indukcyjno wzajemna
EP - aparat Epsteina
P badana prbka
RN - rezystor wzorcowy
VC- woltomierze cyfrowe
A - amperomierz elektromagnetyczny
RC - ukad uredniajcy
OSC - oscyloskop
Do pomiaru stratnoci i indukcyjnoci

M - indukcyjno wzajemna
V2-4 - woltomierze cyfrowe

A - amperomierz elektromagnetyczny

Wyniki pomiarw
Badanie charakterystyki dynamicznej
Lp.
E1
E2
I
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

[V]

[V]

[ A]

0,003
0,007
0,092
0,0107
0,0119
0,0144
0,0177
0,0201
0,0221
0,0255
0,0296
0,0323
0,0356
0,0418
0,0463
0,0529
0,0630
0,0738
0,1084
0,1556

0,4
1,1
1,6
2,1
2,5
3,4
4,7
5,8
6,7
8,2
10
11,2
12,4
14,1
15,1
16,3
17,8
19
21,7
24,1

0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,01
0,01
0,01
0,01
0,01
0,01
0,01
0,01
0,01
0,01
0,02
0,02
0,02
0,05
0,11

Bm
[T]

Hm
[ A/m ]

0,016188 2,959780
0,044518 6,906155
0,064754 9,076666
0,084990 10,55655
0,101179 11,74046
0,137603 14,20694
0,190217 17,46270
0,234736 19,83053
0,271160 21,80371
0,331868 25,15813
0,404717 29,20317
0,453283 31,86697
0,501849 35,12273
0,570651 41,23961
0,611123 45,67928
0,659689 52,19080
0,720396 62,15539
0,768963 72,81060
0,878236 106,9467
0,975368 153,5139

4352,3
5129,6
5677,1
6406,7
6857,9
7707,5
8668,1
9419,7
9896,5
10497,2
11028,3
11319,2
11370,3
11011,4
10646,3
10058,5
9223,2
8404,2
6534,8
5056

Z wzorw:

Bm

E2
4,44 f z m S

Im

U2
4,44 * f * M

gdzie:
S = 1,59 * 10-4
Zm = 700
f = 50
M = 0,0034
lr = 0,94
m = 1,8
l = 0,28
R = 5000

H
0 4 10 7
m
Bm

4 l V 4
4,44 f z m m

r
Hm

Bm
0 H m

Im * Zm
li

U
Pw 3
R
Pfe
m
4l

Li = 0,88
kg
3
m

(7,83 0,67 2%) 10 3 782,87

Wykresy

Wykres. 1 Bm=f(Hm)

Wykres. 2 = f(Hm)

Wnioski :
Pomiary wykonywane s z zachowaniem sinusoidalnego przebiegu pochodnej indukcji
magnetycznej.
Uzyskane przez nas wyniki s potwierdzeniem tego, e mielimy do czynienia z materiaem
ferromagnetycznym (ktry magnesuje si silnie nawet w sabych polach magnetycznych).
Materiay te maj bardzo due dodatnie wartoci przenikalnoci magnetycznej . S to elazo,
nikiel, kobalt i niektre stopy.
Cechuj si one zalenoci od natenia pola magnetycznego ( co rwnie potwierdza
wykres charakterystyki = f(H) ) z tym e nasycenie magnetyczne nastpuje przy stosunkowo
maym nateniu pola. Mog one dawa dobre wzmocnienie przyoonego pola.