Professional Documents
Culture Documents
blglJ
blglJ
q"uPsj qhJfpiL
c[ij WjWj iP.qg rjvj Fp,Dy' wvJ@ Wdn.cj m
x'V ^ 0164-2741811@ 09216513139
Ajfw ^
df+B
> r{Kv
146@ dH>clB+gbv x'wv fpbjdH>B@
b>dq+ali
2
aawij
bjf[ s[t{ bjf[ WPN{ bjf[ ] rSujij
FPvdh Wjdiw bdVw vt Wigbj bV nRpi Vjhg uh ujaj
w'dB bfijZ t>cV w[ sja[ apN dWVp wRpVp RpZji[
udv odv qhgbdv fdPi fPiV wgB hlda lqjdVbj
sphj dldibj wj bjdf lpbjqg mm t[v{ dWel{ b>aiujqg mm
l[rw wg qVlj fPig FHg mm ldaepi a[ dViqv qda vHg mm
sjlV sjl i[Sp sjlV wg uV wg Bhv wqjrRp
whp wWgi dudV sgbj fvgaj dadV a{lg Nv s[tg
a[ig wpsida aP] ujSdh bRpip V sPuj ujS{ mm
lFp w'dH qgnj q>Dde s[t{ tlq Fjr{ l' wi[
Fpdvbj bjdf lqpNjdHlg uj wRp Vsdi wi[ mm
lj l[rj wgag lxv ] duap ldaepi wj qVp q>DV[ mm
ldaepiP lsj sdHbjvp ] FjHg drSp Fjej dwbj fjHgb{ mm
hdi ilp fg uV lsj da=fajl[ dryhp bjfp erjH[ mm
dlt wg epip spiqda qvp dhi{ mm epi WyVg hdi Vjqp Rpyi{ mm
wjh[ F+qa hRp apq F=qhp V FjHg idrbj i[ idrbj l+W ojV mmmm
a[ij FjSj lFp dwAp h'r{ mm qV hdn wgy{ b>da dre'r{ mm
H[hj Feda uVp ugra qi{ mm epi filjsg Fruvp ai{ mm
bjfS{ FjS{ u' yv{ FjHg drApdC y'Bj tjr{ mm
lj l[rj wgag lxv ] duap ldaepi wj qVp q>DV[ mm
ijq ijdH h'dh W{s WVrjig
Fea qpt{ a[ W'vs[ l[ ryV h'r.s[ mm
u[rcp ljdhWp a[rc sjag s[ s[ wi[ iujHg
epiWjSg l.ea dWVj sPug YB Vhg ] ijHg
wv[iJ sg l.ea V[ Fp,Dy' siLV wiV bjRpSj
dul V' ljdhWp rcj wi[ l'Hg rc ujSg mm
epi wg dlt w' drivj v[r{ mm VjVw dulp bjdf rdcbjHg s[r{ mm
l' WpN{ dulp bjdf WpNjH[ mm
3
5
7
8
11
13
16
17
19
22
24
26
28
29
30
32
33
35
39
42
44
45
47
50
51
53
55
59
64
---
65
67
71
73
75
78
82
89
96
97
99
102
104
105
107
108
109
111
112
113
114
119
120
123
124
128
131
133
ug FjHg iPf[ yv[ eH[ m l[rj vejaji y,vsg ihg m WCg s[i
Wjbs qj`g dqvg@ dHl a'G b,De[ qj`g rjvj f+l.e fC%' m
15
21
fjl[ r,v yv[ eH[ m b,De[ WjWj bV.s dl>z ug V.a[ v'%BgH[ s[ tPh
$a[ dHw qS%[ RpKa[ W{n[ lV m lPiu dAfS sj lqJ lg@ s,tS sg
hrj re w[ blqjV RpKa[ eis yC%g h'Hg lg m FjHg iaV dl>z
ci'vg@ dur[G Fp,Dy' rjdvbJ sj hpwq lg@ dy,ng vf[B[ h'H[ wje;
dry WjWj bV.s dl>z ug s[ b,De[ i,t w[ Vqlwji wi w[ dHw
fjl[ h' eH[ m WjWj bV.s dl>z ug V[ Rph wjQ; faj Vhk t'v%
w[ fdC%bj uJ Vhk@ Rpfi.a FjHg h;Pij dl>z ba[ iaV dl>z
ci'vg dsV dAfS lq[G dHw fjl[ h' w[ W{n eH[ m dHw wSw ba[
q,wg sg dq,lg i'Bg b,Zg~b,Zg wi w[ tj vHg m dHw r,S sj
dlihjSj WSj w[ ija ep;jig m
iPt' F'uVp FPdq l{V
ltg df+b l.de lPdt dWhja mmmmmmmm
\wjVCj qhvj @ b>e |
bev[ dsV lr[i[ WjWj ug a'G rjfl dHw wje; Rpl[ ai%J
vf[dBbj v{ w[ rjfl Fp,Dy' fhp.y eH[ ba[ wje; h;Pi s[ yiVJ
dry i,t w[ Vqlwji wgag m Rpfi.a WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug
V[ fp,DdAbj@ ##qhJfpit ij;g ?pLg lV@ wpN W'v[ aJ Vhk m$$ FjHg
iaV dl>z ci'vg V[ s,Ddlbj@ ##ug@ ij;g ?pLg lg@ wpN W'v[ rg
Vhk m$$ dxi bev[ dsV hg hpwq wgaj@ ##dul l[rw sg wjfg
dry'G wje; fjC w[ lj} qhJfpitJ V[ dy,ng sj urjW ds,aj
]@ Rpl wjfg sg wgqa s' bjV[ ] m aP. s' bjV[ uj s[ w[ bj m$$
hpwq bVplji dHh rg w'Hg cP.zg iq; lg m aP. byiup wpsida
a[ig dWlqj hpwq bVplji s' bjV[ s[S rjla[ Fp,Dy' a'G y,v w[
ueijM bj w[ s' bjV[ s[ w[ rjfl qpC bjH[ m b{l[ bV't[ w"aw
lV WjWj ug qhjiju s[ m
\dHh f+l.e v[tw V[ dfaj ug a'G lpdSbj m|
23
Rph aJ dwa[ c[i[ dry hg Vhk ds,lsj@ F,u debj ] m$$ Rpfi.a
WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##yv' y.ej h'dHbj b,De[ i'; tdhC[ dfbj
idh>sj lg m$$ dHl a'G Rpfi.a Rpl l[rjsji V[ cis[ h'H[ c[i[
bjRpSj hg A,c ds,aj m WjWj ug sj lF l[rjsjiJ } hi i';
VrJ hpwq hp.sj lg dw b,u dwl[ fjl[ yC%s[ vdh>Ds[ r,v Rpai
s,tS fPiW f,Aq r,Dv'G ?jl a'i $a[ dHw fjl[ i'w ds>Ds[ lV m Rpl
dsV Rpl lq[G Rpl fjl[ w'Hg l[rw Vhk lg uJsj hp.sj m dHw~s'
f+[qg r[tS fitS vHg eH[ lV m RphVJ } Whpa awvg` h'Hg
lg dxi lji[ ci eH[ lV m dHw dsV h;Pi V[ dB,Dv[ s[ qei ujS
a'G lF } i'dwbj h'dHbj lg m Rpl dsV FjHg iaV dl>z ci'vg
sg vCwg dul sj Vjq hiW.l w"i lg@ W,DdybJ Vjv t[csg~t[csg
Rpl fjl[ r,v yvg eHg m dB,Dv[ s[ qei dHw A,fC lg@ eiqg
sj q"lq lg@ W,DdybJ Vjv dHh vCwg VhjRpS v,e fHg m WjWj
ug sj hpwq bB,v lg@ dur[G df,DA[ l[rw } xpiqjdHbj lg m dHl
V[ b,u a'G agu[ dsV dHl w.dVbj V[ qi ujSj ] aguj dsV
rg bj debj m FjHg iaV dl>z ci'vg ba[ u{ w"i v.ei fwjRpS
rjla[ i'; rJe df>c dry eH[ h'H[ lV m df,DA'G hg dHh hpwq ria
debj m dul lq[G v.ei fwj w[ rjfl bjH[ aJ Rpl lq[G vCwg
qig h'Hg } WjWj ug s[ hpwq bVplji A,fC a'G Wjhi w,T w[
i,Ddtbj h'dHbj lg m FuV dl>z qdhij a[ Fjeg rJsi rjv[ liWS
dl>z w'v W{n[ lV@ dul lq[G ci'vg rjv[ s'r[G ugb rjfl v.ei
fwj w[ WjWj ug sg h;Pig dry fhp.y[ aJ h;Pi V[ WyV wgaj@
##awC[ h' w[ l[rj wi' v.ei riajRp dlqiV wi'@ i'Sj Vhk@
w.dVbj sj llwji dxi wiVj m$$ hpwq bVplji dHl ai%J hg
h'dHbj ##a[ij FjSj aPh{ qVjdHdh$$ s[ WyV bVplji bjf[ Wv
W?L w[ lF wpN wijdHbj dxi WyV wgaj@ ##dHo'G lF wpN FjSj
q>VS rjv[ } hg dqvsj ] m$$ Rpfi.a FjHg iaV dl>z ba[ u{
25
w"i Whpa i"S v,e fH[ FuV dl>z qdhij a[ liWS dl>z Fjeg
rJsi rjv[ V[ WjWj ug fjl W[Vag wgag eigW dVrj; wg e,v
] b,u wHg dsV df,DA'G s'r[G ug ci'vg rjv[ dwM i'Gs[ hV aJ
h;Pi V[ WyV wgaj@ ##dHhVJ s[ qV dry lg dw lj} vCwg
sj w'Hg q'h Vhk bjdHbj dHh rg dHw h.wji lg@ a'C ds,aj
] dvbjY Wpvj w[ m$$ h;Pi V[ bjfS[ w'v l,s w[ WyV wgaj@
##hpS dwM i'Gs[ h'@ aplk lqdNbj lj} q'h Vhk xpisj aphjcj
q'h aJ sPi wgaj lg bjfS[ bjf Vhk lg h'dHbj m$$ Rpfi.a hpwq
bVplji Lijb wirjHg eHg dxi dwa[ uj w[ wpN lpia ngw h'Hg m
b>aiujqg lFp dwAp ujV{ Rpl a[ whj AfjdHbj mm
\bjlj qhvj @ b>e |
rjv[ oJb RpKa[ aji[ du>Vj f+wjL ws[~ws[ hp.sj ] m fi us'G dHh
f+wjL hp.sj ] wHg~wHg dsV dli } y,wi bjMs[ idh>s[ hV m
WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##a{} b,u a'G Wjbs y,wi Vhk bjRpSe[
a[ f+wjL rg hi lq[G dsl[ej m fi duhCg dHl a'G bevg e,v
] Rph qhJ fpit a[i[ w'v bj w[ lF wpN wiVe[ m$$ Rpfi.a Rpl
} ?pLg W?L w[ a'i ds,aj m
\2|
dul lq[G Fp,Dy' rjv[ siejh } yv[ eH[ WjWj bV.s dl>z
ug wv[iJ rjv[ dul lq[G Wdn>Dc[ dc,eg dry wpN lqJ ndhi[ Rpl
lq[G dHw dsV WjWj ug l{i wis[~wis[ Vjv FjHg iaV dl.z
ci'vg uj dihj lg m Vdhi sg fBCg a'G fjl[ h' w[ WjWj ug V[
tC[ h' w[ dwhj@ ##ci'vg ) b"h r[t w[ bj w"S W{nj ] m$$ FjHg
ci'vg hpwq bVplji r[t w[ bj w[ s,Ddlbj@ ug w'Hg ljZP ] m
dHM lpS w[ WjWj bV.s dl>z ug Rpo[ bjf hg fhp.y eH[ a[ Rpl
ljZP Vjv wHg WyV wga[ duV%J dry wHg iq; rjv[ WyV lV m
duV%J } lpSV $a[ Rpl qhjaqj sg al,vg h' eHg m Rpfi.a Rpl
V[ Vqlwji wgag dur[G WjSg dry s,Ddlbj ^
whp wWgi eP.e{ epCp tjdHbj
fPA[ a[ dwbj whgb{ mmmmmmmm
\b>e |
bjijq dry h' eH[ m Rpl lq[G qjHg sjaji w"i V[ dHw dh,lj i;jHg
sj dB,Dv[ rjv[ fjl[ qjCj duhj Wjhi wi dvbj m ngw Rpl[ lq[G
hg WC[ ;'i sj W,sv e,Ddubj m WjWj ug N,B hg RpKn w[ W{n eH[
a[ WyV wgaj@ ##aplk s[rg Rphg e,v wgag@ duhCg Vhk lg
wiVg m aplk f,vj i;jHg sj Wjhi dwM w,DdTbj m A[ag wi' lj}
i;jHg xCj dsRp m$$ dHl hpwq bVplji Rpl[ lq[G i;jHg h;Pi V[
q'C w[ RpKa[ v{ eHg m Rpl lq[G wHg Zje[ Bp,DB[ h'H[ Wjhi hg lV m
dxi wHg ljv Rph i;jHg bjfS[ w'v'G fjl[ Vhk wgag m
wrV rcjHg wdh lwRp W[b>a epVgaj mm
\dWvjrvp qhvj |
V[ lda WyV wgaj m dul lq[G Fp,Dy' fhp.yS lq[G da>VJ V[ dHw~dHw
ipdfbj q,oj B[dwbj ba[ WjWj ug WC[ ?pL h'H[ m WyV wgaj@ ##Lp,Z
] m$$ Rpfi.a w[hi dl>z lptqVgH[ r,v dHLjij wi w[ WyV wgaj@
##v{ lptqVgbj@ dHw ipdfbj aP. v{ uj@ zi i,tk@ WCg Wiwa
fr[eg m$$ lptqVgH[ } dHl wiw[ WyV wgaj dw dHh VjVwli
WjWj ug fjl lptqVg ljdhW sj dHw fjn i'; V[q Vjv wisj
hp.sj lg m y,vS lq[G WjWj ug Fp,Dy' rjdvbJ hpwq wgaj@
##qhJfpitJ sg l[rj ba[ l.ea wiVg Vj A,DdcRp m$$ Rpfi.a w[hi
dl>z lptqVgH[ fjl'G h;Pi sj ds,aj h'dHbj ipdfbj dwl[ wjiV
wiw[ l.Fjdvbj Vj debj m
wi qdh b>Ddq+a bjdS dVljdiY mm
dtldi edHY FPq fdi cjdiY mm
\dHh f+l.e l.a t[q dl>z ug a'G lpdSbj m|
r[t vRp m$$ dxi Fp,Dy' rjdvbJ V[ WjWj ug s[ i[W fujq[ } yiVJ
sg b,cg w'v'G vC xC w[ h[nJ a'G Rpl sgbJ dHw,vgbJ~dHw,vgbJ
yPCgbJ deSgbJ m dxi Rpfi'G h[nJ } deSs[ eH[ m wHg rji
deSag wiV Rpfi.a WyV wgaj@ ##Lp,Z ]@ qhJfpit' Lp,Z ] m$$
b?gi $a[ WyV wgaj@ ##V.s' wpCg V[ lp,oS lpbjHg f"Gy[ i,t vH[
FgC[ qavW bui rlaP } ui v{Sj m$$ v[tw r,Dv'G W[Vag ]
dw ldaepiP W?L vr[@ dHh WyV h'dHbj wiw[ dvdtbj m dvt[
dWVj h'i yjij Vhk lg@ WjWj ug W?dL>s hV m ljZ l.ea ug
sjl v[tw s[ b?giv[ f+l.e hV dtqj wiVj m sjl ldaVjq dl>z m
\dHh f+l.e qjaj~dfaj fjl'G lpdSbj m|
oJb aj RpKa[ ] m duo[ aP. tCj ]G dHo[ wpN Vhk m$$ Rpfi.a dHl
RpKa[ q[hi sg dVejh h'Hg m
d*fj wBjt brv'wVp wgV' sjl wj sPtp dWsjdiY mm
Rpfi.a wpN dsV Fp,Dy' idhS a[ dHl } drsj wgaj hpwq
bVplji FjHg iaV dl.z ci'vg ba[ Vgvj dl>z dHl } Wdn>Dc[
aw A,c bjH[ m
Lp,Z ] m$$ Rpfi.a l.a rjS r,B ug V[ u' WyV fiqjio s[ FjHg
ci'vg Vjv wga[ h;Pi V[ Rph rg s,Dl[ m dHh qhajqj lP`g q,a
sj qplvqjV ujq[ dry lg m fdhvJ dwl[ lq[G vjh"i dry rg ih[
hV m dwl[ lq[G liwjig V"wig rg wgag ] ba[ e+dhlag lV m
vpdZbjS[ dry Whpa ljv dBw[ ih[ ba[ ijqeC%gbj epispbji[
s[ w'v dHhVJ sj b>aq blojV ] m dHhVJ } xPl rjvj WjWj
ug bjt w[ v'w Ijs wis[ hV m
dHl[ ai%J hg dHw dl,t q[rj dl>z Vjq sj lg@ dul sj Vei
w'i[ rjvj ci'vg FjHg s[ dry'G hg bjWjs h'dHbj ] m dHl FjHg
35
41
fhp.y uj m FuV dl>z Rpo'G aJ y,v dfbj@ dwl[ wjiV wiw[ c[i[
Vj fhp.dybj m dHl s"ijV v.ei dabji h' w[ fhp.y debj m h;Pi
s[ fjl fhp.yS Rpfi.a FjHg iaV dl>z ci'vg ba[ u{ w"i }
qp?jdaW wi w[ h;Pi V[ WyV wgaj@ ##dwM FuV[ Vjv i,u w[
e,vJ wi vHgbJ us'G aphj} hpwq lg dw v.ei dabji wiV
lq[G rjZP e,v Vhk wiVg aJ aplk FuV[ } yp,f dwM Vhk
wijdHbj m$$ Rpfi.a hpwq h'dHbj dw FuV[ } hj;i wi' m dHl
s"ijV FuV dl>z c[i[ fhp.y debj cisj WjWj ug s[ ljhqS[
Vj h'r[ h;Pi V[ eCwrk bjrj; dry WyV wgaj@ ##FudVbj@
ljhqS[ bjRpSj fr[ej m$$ FuV dl>z cisj ba[ ldhdqbj
h'dHbj WjWj ug s[ ljhqS[ hj;i h' debj m ##Zdi hdi w.f{ Wjvj
ugRp mm Vj ujVj dwbj wilg fgRp mm$$ WjWj ug V[ FuV dl>z
} lqNjdHbj@ ##ljHk v'wj@ aP. b{cg Qvag wgag@ v.ei sg
qdibjsj sj@ a{} faj ] dHo'G sj f,Ddwbj v.ei dwo[~dwo[
fhp.ysj ] m dwV%j~dwV%J W?LgbJ iPhJ s[ qP>h dry f{Gsj ] m b,u
v.ei f,ws[ dry'G u[ a{} dry'G Vj hBjMs[ aJ ljij uPnj h' ujSj
lg ba[ lF V[ Fp,Dt[ idhSj lg m FudVbj hpwq a'G Wjhi w'Hg
w.q a[ e,v Vj wi' m FudVbj blk a{} dHw e,v lpSj w[ dl,Ddtbj
s[ ih[ hJ@ aplk lji[ lpS vr' m$$ Rpfi.a WjWj qhJ hdiVjq dl>z
ug qhjiju V[ dHw A'Bg duhg ljtg lpSjHg@ ##dHw qhJ fpit
dfAv[ lq[G dry h'dHbj ] m Rpl sj dHw l[rw l[rj wiV dry
WCj dlbjSj lg a[ Rph qhJ fpit rg l[rw sg l[rj $a[ WC[
?pL lV m dHw rji Rph l[rw bjfS[ epiP sg bjdebj a'G Wjhi
h' w[ dwa[ ydvbj debj m Rpl s[ ujS df,DA'G dwl[ V[ l.ea dry
fp,DdAbj@ ##qhjiju@ Rph l[rw dwo[ ] aJ qhjaqj wdhS v,De[
dw Rph dwa[ RpKn debj ] m aJ qhjaqj wdhS v,e[ Rph debj
Rpl sg qi;g@ ljcj wpN Vhk dredCbj m Rpl sj hg wpN
43
h'dHbj dxi[ t[a } ujr[ aJ i'r[ dHw dsV i'Gsj h'dHbj c[i[ w'v
sg v.dzbj WjWj ug V[ bjrj; s[ w[ fp,DdAbj@ w"S i' dihj ] (
ug@ q{G y.VS dl>z Njx[ wj hJ m q[ij dHw fp,a lg Rph qi debj m
q[ig Qvag Vjv m hpS q[i[ w'v i'S a'G dlrjH[ w'Hg yjij Vhk m$$
dxi dHw s' dsV i'Sj lpVS a'G Wjbs WyV wgaj@ ##hpS Vhk
i'Sj m q,zi a[ u,ei s' bj ih[ hV m$$ Rpl lq[G qV } Zgiu
rg h' debj dxi i'dHbj Vhk lq[G dli s' fp,ai rg h'H[ m
lj l[rj wgag lxv ] duap ldaepi wj qVp q>DV[ mm
uJ ldaepi wj qVp q>DdVbj aj fjf wl.qv F.V[ mm
\rji eRpCg qhvj @ b>e |
46
\2|
sPug rji epidsbjv dl.z siug dl,t wv[iJ rjvj us'G
WjWj bV.s dl>z ug fjl wv[ik wgiaV wisj hp.sj lg m dHw
rji dHl s[ r,cg qjaj \y[yw| dVwv bjHg m epidsbjv dl>z
s[ zi'G WgWg V.s w"i V[ WjWj h;Pij dl>z ug ijhk WjWj ug fjl
bi; wgag dw w,v } fPiVqjLg ]@ epidsbjv dl>z s[ qjaj
dVwv bjHg ]@ Rph Whpa b"tj ] m W[Vag lpSV Rpfi.a WjWj
48
49
b,n l" aw@ dxi V"G l" a'G v{ w[ debjiJ l" aw aP. b{Vj fjn
A,Ddcbj ] u[ qp,wdibj aJ a{} hpS[ hg wLB h' ujH[ej@ A[ag
s,l m$$ Rpfi.a Rph dl>z bjfSg Qvag q>V debj Fp,v rg q>Vg
WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##Lp,Z ]@ uj m$$ hpS spWjij fjn wi dxi
Rpl dl.z V[ sPug rjig fjn wgaj m Rpfi.a dHh dl>z sp,Z v{
w[ i'; rJe l[rj dry bj dihj lg m ila[ dry dHw qplvqjV
`wgi qS%[ Rpfi W{nj lg Rpl sj dHw qpigs Rpo[ q"uPs lg Rph
`wgi bjfS[ y[v[ } wdhS v,ej dGHl dl,t s[ duhCj w'B fjdHbj
] aP. vjh w[ v{ bj m Rpl V[ dHl[ ai%J hg wgaj Rpfi.a dHl
l[rjsji } yv[ ujS vHg dwhj m dHh api dfbj a[ dxi df,DA'G
bjrj;J s[ w[ dHl sj w'B dHl } q'C ds,aj m Rpfi.a dHh
l[rjsji WjWj ug fjl Fp,Dy' b,fdCbj api.a hg h;Pi V[ fp,A dvbj@
##b,u dxi ijh dry dwr[G h'Hg ($$ dHl dl,t V[ w'B v{S rjvg
a[ dxi q'CV rjvg whjSg lpSjHg aJ h;Pi V[ WyV wgaj@ ##uj
dHw sq A[ag zi fhp.y s[S rjvj a[i[ zi bjdHbj W{nj ] m$$
hpwq bVplji dHh zi bjdHbj b,De[ duhC[ q>De[ a'G Vhk lg ds>sj
Rph lS[ drbju q'C w[ debj Vjv[ bjfSg Qvag q>Vg m Rpfi.a
dHl l[rjsji V[ s,Ddlbj@ Fijrj@ aP. rg b,De[ rjvj hg ]G ba[
q{G rg Rphg hJ m dHh lF d*fj iP.qg rjv[ qhjiju ug sg ] m
dHh e,v lpS w[ Rpl V[ dwhj dw q{} RphVJ s[ siLV wij m
dxi Rph rg dHl s[ Vjv dqv w[ siLV wiV bjdHbj m bjRpS
lq[G hg WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug V[ WyV wgaj@ ##dwM WHg@
dHl a'G fdhvJ aP. dw>DV[ W.dsbJ sgbJ bqjVaJ tjZgbJ hV m$$
Rpl V[ l,y~l,y s,l ds,aj a[ bjdtbj@ ##qhjiju@ q{G ljig d;>seg
duo[ rg sjb v,e lwsj lg lF ai%J wi w[ vjdHbj ] m$$ Rpfi.a
Rpl } WyV h'dHbj@ ##dHh fjfJ s[ v,Ds[ h'H[ e,Dc[ ws'G dVW[C[Gej
ypijlg v,t uPV FpeaSg fH[eg dwa[ T'Hg Vhk dqvSg m
52
wv[iJ sg l.ea V[
Fp,Dy' siLV wiV bjRpSj
dHw lq[G WjWj bV.s dl>z ug V[ wv[iJ a'G l.eg Wpvj w[
hpwq wgaj@ ##aplk lji[ Fp,Dy' uj w[ siLV wi' m Rpo[ bjf fiq[Li
W{nj ] m$$ ljZ iPf bjfSj aV Zjdibj m dHl hpwq bVplji wpN
f+[qg l.ea s[ iPf dry dHw,Dn[ h' w[ api fH[ m FjHg epidsbjv
dl.z ijeg@ FjHg qhJ dl>z u{s@ FjHg dqhi dl>z debjVg u{s@
FjHg y.VS dl.z wv[i@ l! HgLi dl>z lif>y@ lpsjei dl>z eje[
sj dfaj@ FjHg q[rj dl>z ijeg m dHaV[ hg Vjq dqv[ hV m h'i
rg wHg f+[qg lV@ WyV dl>z b"vt sj vCwj dVi.uV dl>z
T'vwg dyqB[ Vjv LWs fC%s[ h'H[ Fp,Dy' fhp.y[ m dul lq[G Fp,Dy' Vei
s[ V[C[ fhp.y[@ l.ea V[ dxi wgiaV bji.F wi ds,aj m
q{G l'Fj lpS w[ bjdHbj@ RpKyj si WjW[ VjVw sj m
RPy bfji W[b>a lpbjqg wRpSp ujS{ epS a[i[ mm
u'BgbJ Vjv LWs fC%s[ h'H[ WjWj ug s[ blojV s[ V[C[
fhp.y[ m fdhi[sji V[ LWs wgiaV lpS w[ WjWj ug w'v W[Vag
wgag@ ##ug@ wv[iJ rjdvbJ s[ l[rw LWs y"Gwg wis[ bj ih[
53
lV_l! lpi{S dl>z@ l! ?pLhjv dl>z@ vjvj sjlP ijq@ f,Da' q.cg
a'G y.sj dl>z@ dHl sg qjaj FjeS@ rJ tjiJ a'G vjvj ZVfa
ijH[@ yPVgbJ a'G l! iAfjv dl.z@ WdhCrjv a'G qjHg q'wv ba[
dHl sg }h@ h'i rg f+[qg lV ba[ WjWj ug qhJ hdiVjq dl>z
ug } lF V[ rjig~rjig Vqlwji wgag m Rpl lq[G FjHg iaV
dl>z ci'vg WjWj ug } dVaV[q bVplji lptqVg ljdhW sj fjn
lpSj ih[ lV m liW,a l.ea V[ rg fjn lpdSbj m Rpfi.a WjWj
qhJ hdiVjq dl>z ug V[ lF l.ea sg hj;ig dHw,Dv[~dHw,Dv[ sj
Vjq v{ w[ vpbjHg m dxi WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug V[ wv[iJ
rjv[ WjWj ug } qp?jaW h' w[ WyV wgaj@ ##dwM qhJfpit'@ ljcj
fjng y.ej fjn wisj ] ($$ wv[iJ rjdvbJ V[ RpKai dry W[Vag
wgag@ ##eigW dVrju@ aphjcj lF wpN y.ej hg ] m$$ aJ Fp,Dy'
rjdvbJ V[ RpKai ds,aj@ ##Vhk qhJfpit'@ fjng Wji[ fp,DdAbj ]@
dw fjng dwh' duhj ] m aplk fjng RpKa[ q'hi vjRp m$$ Rpfi.a
WjWj bV.s dl>z ug V[ WyV wgaj@ ##us'G aplk q'hi vjHg@ lF
sg v,e eHg m$$ aJ Fp,Dy' rjdvbJ V[ WyV wgaj@ ##qhJfpit'@ Lp,Z
] m$$ Rpfi.a ljig l.ea } w'ng s[ WiJc[ dry ba[ WjWj bV.s
dl>z ug } dB,Dv[ RpKa[ bjlS vjRpS sj hpwq h'dHbj m l! ?pLhjv
dl>z } fdhi[ sj hpwq h'dHbj m dxi v.ei fwj w[ FjHg iaV
dl>z ci'vg ba[ u{ w"i v{ bjH[ m qdibjsj lji[ v.ei sg h'S
Rpfi.a l.ea V[ v.ei Adwbj m dxi WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug
V[ FjHg iaV dl>z ci'vg } l,s w[ hpwq wgaj@ ##aplk s'r[G ugb
uj w[ qhJfpitJ } q,oj B[w' m$$ hpwq bVplji l! ?pLhjv dl>z
ijhk bjdebj v{ w[ Vqlwji wgag m b,De'G wv[iJ rjdvbJ V[
WyV wgaj@ ##aplk dHo[ wg v{S bjH[ h'@ hpS ujRp m$$ Rpfi.a
s'r[G dB,Dv[ a'G h[nJ bj eH[ m dul rwa WjWj qhJ hdiVjq dl>z
ug fjl bjH[ aJ RphVJ V[ WyV wgaj@ ##uj bjH[ qhJfpitJ w'v (
56
b,u iju sg r.c h' ihg lg blg W[Vag wis[ lg@ h[ ldaepiP
iju~Fje dwl[ Ziqg W.s[ } W?L' m ditg ug@ ljig Rpqi blk
t,si hg ridabj ]@ qvqv Vhk riag m Ljhg dvWjl ws[~ws[
fdhVs[ hJ@ Rph rg bjf WjsLjhg wiVg wiw[ m hpS b>ei[;
a'G Wjbs WjSgbj dxi v{ debj m aplk fp,A w[ F[Bj i,tSg lg m$$
dHh WyV awigWV 1924~25 l.V s[ hV@ b,u fia,t ria
ih[ hV m hpS lrjv f{sj hp.sj ] dw wg WjSgH[ Ziqg Vhk hV m
WjSg dry `piqjV ] ^
Vjdv dwijCj s'lag wPC{ wPCg fjdH mm
\lv'w rjiJ a[ rZgw qhvj @ b>e |
ZjiVj s[ iPf dry wHg rji fdC%bj@ ##du>s[ a[ij VjdvbJ sj rwa
drhjSj m dHw' a.s wprv
, Cj f{ debj l' sja[ Vhk FjSj m du>s[
a[ij VjdvbJ sj rwa drhjSj m$$ bev[ dsV spZ
, AwS Rpfi.a
duV%J l[rwJ } lga f+ljs ds>Ds[ lV@ RphVJ s[ Vjv w[hi dl>z
b"vt } Fg dqv debj m dHw l[rw Rpl r[v[ i'~i' w[ W[VagbJ
wi dihj lg@ ##ug@ q{G A[ qhgV[ a'G rjig Rpcgw dihj hJ m$$ aJ
b,De'G WyV wgaj@ ##dHh aJ qhJfpitJ s[ l[rw hV@ aP. aJ hpS
A[ qhgV[ vjH[ hV dHh a{oG' fdhvJ vj ypD, w[ hV m$$ bev[ dsV
apiV lq[G Fdr,ta WyV wgaj@ ##ijh'G wpijh F'dH a'G wF'dH m$$ dHh
WyV w[hi dl>z s[ bVplji ;qgV sg qpiD, W[Ws
. g Vjv lV m WyV
wgaj@ ##qhJ fpitJ sg l.ea Vhk A,cSg m$$
wWgi l.eda wigb{ ljZ wg b>Dda wi{ dViWjhp mm
ljwa l.ep V wgugb{ uJ a[ h'dH dWVjhp mm
\lv'w Fea wWgi ugY w[|
l! a'aj dl>z wpN w,fCj v{ bjdHbj m Rpl lq[G WjWj bV.s dl>z
ug s[ ljhqS[ dHw lirjC sj fPvj dfbj lg@ bjf V[ hpwq wgaj@
##a'aj dl>bJ@ lgtJ rjvg c,Wg v{ w[ fPv[ $a[ i,t w[ w,fCj ljC
s[ m$$ da>V rji WyV wgaj fi.aP q>DdVbj Vhk m dxi WyV wgaj@
##b,Aj hpS idhS s[ m u[ aJ hpS[ WyV q>V w[ ljC ds>sj aJ
aawjv hg sp,t hB ujSj lg m hpS l[rj wig y,v@ lF wpN ngw
h' ujH[ej m$$ dHl W;pie s[ v[tw V[ siLV rg wga[ hV@ u'
dw WCg dVqiaj ba[ l[rj Vjv Vjv l[rj wisj lg m
bjr[@ lj} ?Wi wik m$$ Vgvj dl>z lda WyV wi w[ fdhi[ a[
tv' debj m Whpa ija WgaS Rpfi.a vCwg rg fhp.y eHg m hpwq
bVplji WjWj ug } ?Wi wi ds,ag m h;Pi V[ hpwq wgaj@ ##Lp,Z
] m dHl } uv fjSg Awj w[ w'ng s[ WiJc[ dry ue%j s[ dsRp m$$
df,DA'G zi LijWg hjva dry fag bjdHbj m Rpl } LijW s[ VL[
dry W[lpia #Zgiu WpZ dWw[w Wv ea dqa bRpli Wji m
qhJfpit w[ w'f wi FPv eHg lpZ lja$ s[ woV bVplji dur[G
zi bjdHbj Rpl[ ai%J hg dfbj dihj m ija Wga eHg a'G h'L
bjHg aJ r[dtbj dxi bjfS[ wiV rjv[ Wpi[ w.q } Ijs wgaj m
Rpl r[v[ wpN h' Vhk lg lwsj m b?gi lhpi[ Vei fhp.y w[ bjfSg
l,l a'G blvg e,v Apfj w[ W'dvbj@ ##a[ig Zg a{} dqvS bjHg
lg a[ qpCg Vhk@ q{G l'dybj v{ hg bjrJ m$$ fi.aP Rpl qjHg V[
dwhj@ ## Rph dHo[ aJ Vhk bjHg m faj Vhk iP.qg rjv[ WjWj ug
w'v yvg eHg h'r[eg a[ aP. rg Vjv y,v m$$ fi.aP Rph bjf aJ
cisj Vj bjdHbj m Rph qjHg dHw,vg hg Fp,Dy' fhp.y eHg m dul
lq[G qjHg fhp.yg a[ vCwg V[ ljig rjiaj WjWj ug sg h;Pig
dry qJ } lpSjHg m lpSV Rpfi.a h;Pi V[ WyV wgaj@ ##WgWg@
aP. df,DA[ qpC uj@ Rpl spLB } v{ w[ bj m$$ qjHg V[ W[Vag wgag@
##eigW dVrj;@ Rpl V[ q[i[ wh[ Vhk q>VSj m$$ h;Pi V[ WyV
wgaj@ ##aP. ujh@ Rpl V[ aJ bjf[ hg a[i[ b,De[ v,e w[ api f{Sj
]@ dl,Zj agi riej wi w[ a'iJe[ m$$ hpwq bVplji dul r[v[
Rpl } Vjv y,vS rjla[ dwhj@ Rph b,De[ yp,f yjf h' apdibj m
Rpfi.a s'r[G h;Pig dry fhp.y[ m h;Pi V[ eC%wrk bjrj; dry
WyV wgaj@ ##dwM WHg@ aP. aJ dHl w.dVbj } qjiVj lg ( aP.
lqdNbj dw dHl sj w'Hg Vhk m$$ dHl s[ Vjv hg Rpl V[ Fp,v
q>e vHg m WyV wgaj@ ##Lp,Z ] m$$ dxi hpwq Vjv s'hJ sg Li%j
wijHg ba[ b>Ddq+a ds,aj m dHl[ s"ijV fdBbjv[ rjvj vjvj
77
\2|
dHw rji dHl qjHg V[ WjWj ug w'v W[Vag wgag@ ##qhjiju@
u[ hpwq h'r[ aJ q{G q>ev dl.z ap.erjvg rjv[ sj qp>cj qp,v v{
vrJ ($$ WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##s[rg@ Lp,Z ] m$$ Rpfi.a dHl
qjaj V[ q>ev dl>z Vjv e,v wi w[ qp,v qpwj dvbj m Rpl[ dsV
Ljq } ihijdl s[ fjn Rpfi.a ipfHgH[ s[S v,De[ m h;Pi s[ ljhqS[
hg yJsg s[ ipfHgbJ sg deSag h' ihg lg b?gi a[ n.cj h"wj
v{ w[ sjaji w"i V[ dwhj@ ##dwlqa sg e,v ]@ q{G W[b"vjs h'Sj
lg@ a[i[ W[bwv u,B sg b"vjs V[ q[i[ zi bjRpSj lg m$$ q>ev
dl>z V[ q'CrJ RpKai ds,aj@ ##a[i[ riegbJ F[cJ s[ zi b"vjs
h' hg Vhk lg lwsg m$$ dHM wdh w[ yp,w w[ W,DZ[ h'H[ ipfHgH[ Rpl
s[ b,De[ lp,B ds,Da[ m Rpfi.a h'i vCjHg bji.F h' eHg m
rZsg~rZsg Whpa rZ eHg@ WjWj ug wpN Vhk W'v[ m dry'G
ws[~ws[ wpN WyV wgaj aJ ujS dsRp hpS W,l wi' m Rpfi.a
yp,f h' uJs[ ih[ m awigWV b,Zg ija a'G rg r,Z lq[G aw dHh
dlvdlvj ujig dihj m
bfVg qjdHbj bjdf fljig bjfdh s[tVhjij mm
\ije dWhjeCj qhvj @ b>e |
\3|
dHw lFijrJ Vei sj dl>z lPiqj~dl,t lg m dHl s[ f>u e+.og
;WjVg Ijs lg m ws[~ws[ dHl a'G dHl sj fjn lpSs[ hp.s[ lV m
wHg rji vejaji dHw a'G Wjbs dHw lpSs[ idhSj m
dHw rji dHl } WyV wgaj dw a[i[ wpN h'i rg Ijs ] (
RpKai dry Vj;i dl>z V[ W[Vag wgag@ ##qhjiju@ dHw rvg
w.Zjig sj f>uj ljdhW sj f+l.e Ijs ] m ws[ Rph rg lpSVj m$$
us'G dHl } l,sSj aJ WyV wiVj@ ##l,Ds'G dZ=aijLBi } m$$ Vjq
Vhk lg v{Gs[ m
\4|
dHw rji qpSLg hids,a dl>z } WyV wgaj@ ##w'Hg b>a
sg q>e q>e v{ m$$ Rpl V[ W[Vag wgag@ ##q[ig aphjc[ yiVJ dry
dVF ujr[ m$$ WyV wgaj@ ##Lp,Z ] m$$
\5|
ws[~ws[ qjvj x[iV rjla[ q>eSg aJ WyV wiVj@
##Wjdvbj@ fpijS[ dl,DB[ hdobji yp,wgH[ m$$ Rpfi.a wpN lqJ x[is[
idhSj m ws[ Rpl[ lq[G@ ws[ ndhi w[ WyV wiVj@ ##v{ Wjdvbj@
dHl aj ujqV ZiP r,v wi w[ B.e dsRp@ lp,Z ] m$$
84
\6|
dHw rji WyV wgaj ##us'G blk bjfS[ epiP } epiq>ai
s[S rjla[ dwhj aJ Rpl V[ dwhj dw Vj aP. l[rj wgag@ Vj ljc[
w'v wpN dyi dihj a[ hpS[ hg epiq>ai q>esj ]G m$$ blk b,De'G
RpKai ds,aj@ ##blk bjfSj qeu bjf[ fjC vrJe[ aP. epiq>a=
s[ s[ m$$ dxi Rpl V[ epiq>a= ds,aj@ blk b,De[ } yv[ eH[ m
\7|
dHw lq[G l.ea dry WyV wgaj@ ##blk l'vJ v,t l'vJ h;ji
fjn Vidl>z wry sj wgaj ] m$$
\8|
dHw rji WyV wgaj@ ##qhJfpit wv[iJ rjdvbj a'G wHg rji
blk epiq>ai dvbj ba[ wHg rji ds,aj ] hpS aw dHhVJ sg
wqjHg rZsg~rZsg rZ eHg m hpS s' bjV[ Fi wqjHg blk w'v'G
fj w[ l'vJ bjV[ fPig wi ds,ag ]@ Lp,Z ] m$$
fPi[ wj wgbj lF dwAp fPij zdB rdZ dwAp Vjhg mm
VjVw epiqpdt b{lj ujS{ fPi[ qjdh lqjhg mmmm
\lv'w rjiJ a[ rZgw qhvj @ b.e |
\9|
dHw lq[G l.ea dry WyV wgaj@ ##bjadqw f+jfag aJ
dul s[ b>si wh'e[ Fi dsbJe[@ u[ cp,v eHg aJ fjHgsj w'Hg
lp,t Vhk m$$
85
\10|
ws[ WyV wgaj lg@ ##blk epiP VjVw sg d*fj Vjv da>V
f+wji s[ ljZP WSjH[ hV_#sjV[ wv[iJ rjv[@ sgrjV[ l.a Whjv
sjl ug@ qlajV[ l.a dy>a ijq ug_bjf' bjfSg oJ hi w'Hg
y.ej ] m$$
\11|
Rpfi.a ws[ WyV wgaj lg dw duhCg brloj wv[iJ rjv[
ditg ug sg ]@ b{lj qhJfpit dHl lq[G W.ejv dry ]@ u' slr[G
fjaLjh s[ lq[G a'G v{ w[ b,u aw ]@ dul lq[G ditgbJ V[ awC[
h' w[ lqJ l.Fjdvbj@ Rph dxi siejh } ujH[ej m
\12|
dHw rji WyV wgaj@ ##blk dHM dViepS dry'G f{sj h'H[
hJ dur[G dwl[ } f[B zi'Cg sj W,yj h'r[ m l' blk i,W } f[B
zi'Cg rJeP. u.q[ hJ m$$
\13|
dHw rji da>V ljZP duhC[ I'ej~bdFbjlg lV@ siLV wiV
bjH[ m RphVJ Vjv wHg f+wji s[ RpKai f+LV wiV a[ RphVJ
} dB,Dv[ RpKa[ idhS sj hpwq h'dHbj m dul lq[G b,Zg ija h'Hg@
h;Pi V[ da>V rji #hP.@ hP.@ hP.$ Rpl r[v[ dHM Fjlsj lg@ dur[G
Ziag a[ bjwjL w.W ih[ h'S@ duhCg l.ea lp,ag lg@ RpKn W{ng@
wi w[ WyV wgaj@ Rpfi.a yp,f h' eH[ m dul lq[G dsV ydC%bj
aJ Rph da>DV[ hg qhjaqj WjWj ug b,De[ h,o W.V% w[ tv' eH[@
86
\14|
WjWj ug s[ lq[G qdibjsj lg dw ija } l"S r[v[ lF sg
dHw,Dv[~dHw,Dv[ sg Vjq v{ w[ hj;ig v,esg hp.sg lg m dxi dul
} du,Do[ bjijq wiV sj hpwq h'Sj@ Rpl V[ Yo[ uj w[ bjijq
wiVj dxi WjWj ug s[ wqi[ sj sirj;j W.s wiVj m dHw rji
b,Zg ija s[ lq[G aw lF W[bjijq ih[ m WjWj ug V[ bjrj; ds,ag@
##Wjdvbj@ lF l.ea W[bjijq ]@ lj} rg W[bjijqg h' ihg ] m
wg e,v ]@ faj wi' lF sg deSag wi' m$$ hpwq bVplji deSag
wgag@ dHw W.sj deSag dry rjZP lg m WjWj ug w'v W[Vag
wgag@ ##ug@ dHw W.sj Yfij ] m$$ h;Pi V[ WyV wgaj@ ##Rpl
} hpS[ Wjhi w,DT'@ Rpl V[ bjfS[ zi rjvg tPh dry dl,B w[
qjig ]@ dul s[ W,yj h'S rjvj lg@ qhJ fjfg ] m$$ Rpfi.a Rpl
} Wjhi w,T w[ L[i dl>z Fjeg rJsi rjv[ } fdhi[ $a[ tCj
wgaj m dxi l.ea bjijq dry h'Hg m
\15|
dHw l[rjsji fhPvg s[ Vei dry'G sp,Z v{ w[ bjMsj hp.sj
lg m Rpl V[ zi'G apiV lq[G qP>h RpKa[ spf,Bj W.V% v{Sj@ sp,Z sj
WiaV dli RpKa[ i,t w[ api f{Sj m c[i[ fhp.y w[ sp,Z rjvj WiaV
87
\17|
WjWj ug duhCj u'Cj fdhVs[ lV@ Rph V'w rjvj hp.sj lg m
WjWj bV.s dl>z ug V[ WyV wgaj lg dw Fp,Dy' rjv[ V'w rjvj
spt,vj u'Cj fdhVs[ lV@ blk z'Vj a[ w,fC[ sj WdSbj fjdHbj
] m r,DdcbJ sg WijWig Vhk wiVg ba[ fdhvg rji hg fdhVS
lq[G Rpl sgbJ b,cgbJ dWnj w[ dn,Wj wi v{Gs[ lV m bjfS[ i.e
$y W{n[~W{n[ ws[ Rpl dry yiV fj v{S[ ws[ w,T v{S[ m dsV
dry wHg~wHg rji dHM wis[ lV m u[ dwl[ l[rw V[ fp,ASj aJ
RpKai dry s,lSj@ ##dHh ljcg qdibjsj ] m blk Rph qdibjsj
wis[ hJ m$$ dxi yp,f h' ujSj m
\dHh lji[ l.t[f WyV qjaj~dfaj fjl'G v[tw } dqv[ m|
95
v,tJ IaV wiV $a[ rg W.sj Ap,B Vhk lwsj dHw lq[G dHw
l.a WjWj ug s[ siLV wiV bjdHbj h;Pi V[ bjfSg qdibjsj
bVplji fp,DdAbj@ ##siLV ] dw f+LV m$$ Rpl V[ W[Vag wgag ug
f+LV rg ] aJ WyV wgaj@ ##f+LV rg wi vr' m$$ aJ l.a V[
W[Vag wgag qhjiju q{G r,Dc[~r,Dc[ bhpdsbJ $a[ w.q wgaj ] ljig
d;>seg dry q{G bjfS[ w'v v,t ipdfbj uqJ Vhk r[dtbj m Rpfi.a
WyV wgaj@ ##a{G qjdHbj wg wiVg ] ep;ji[ u'eg hg dqv[ aJ
y.eg ] aP. W.seg wi w[ uVq lxv wi v{ m$$ ?{i@ Rph ljZP
Wji~Wji dHh' q>e wi[ dw s' wp dsV bjfS[ w'v i,tS Rpfi.a
Rpl } l.a Whjv sjl ug w'v f" rjvg u,lg F[u ds,aj Vjv
WyV wgaj@ ##a{} yji f{l[ ?iyS u'e[ dqv ujSe[ m$$ dHl a'G
Wjbs s' qhgV[ l.a Whjv sjl ug w'v Rpl V[ vjH[@ Rpo[ rg
Vj idh ldwbj bjd?i } Fp,Dy' hg fhp.y debj m bjfS[ qV sg
drdobj lpSjHg@ lpSj w[ h;Pi V[ WyV wgaj Vjv dHw w'Hg LWs
96
iaV dl>z ci'vg ba[ u{ w"i s'hJ a'G rjig~rjig fjn lpSs[
idhSj m v.ei dabji wi w[ bjRpS lq[G riajRpS a'G AwjRpS
lq[G aw sj lqJ s[Sj@ df,DA'G dxi Wpvj w[ ufp ug ljdhW a[ ws[
lptqVg ljdhW sj fjn vejaji lpSs[ idhSj m dfAv[ fdhi aw
dxi ws[~ws[ ija } rg fjn lpSVj a[ WyV wiVj@ ##Lp,Z ] m$$
dsVp ijag bjijZhp dfbji' dVqtp V wgu{ Tgvj mm
l.a l[rj wdi FjrVg vjHgb{ dabjde qjVp hngvj mmmm
\ePuig qhvj @ b>e |
faj Vhk ws'G dli a'G h,o yp,Ddwbj m Rpl[ r[v[ hg faj v,ej
dul r[v[ bjrj; s[ w[ ljrZjV wgaj ba[ WyV wgaj@ ##dwM
r[dtbj bjV.s w{lj ] m dHh ] blv bjV.s m u[ aplk xpiVj Vj
wis[ aJ aphj} dHh A[ag dqv ujSj lg m$$ Rpl lq[G ligiw
awvg` a[ owjrB sPi h' yp,wg lg m ligi hvwj xp,v riej lg@
b?gi $a[ WyV wgaj@ ##hpS aphjcg qhJfpitJ Vjv f,wg e.T
f{ eHg m dHo[ du>Vg l[rj h' lw[@ wi' m Lp,Z ] m$$
\dHh f+l.e qjaj~dfaj fjl'G dqdvbj m|
dry zi hp.s[ lV@ blk ija } l"Gs[ Vhk lg@ dHh lj} zPi w[
v.qj fj ds>sj lg m us'G blk r,Dc[ h' w[ Wjhi af,Ddlbj wiV
ujSj@ dHl V[ hi r[v[ ljcj df,Aj wiVj m blk Vks a'G WyS
vHg tPh dry v,aJ vqwj w[ W{n ujSj@ dHl V[ lj} dt,y w[
dvbjRpSj@ q,Dv'q,vg i'Bg ljc[ qP>h dry fjRpSg m wiq xv ]@
dHh q'i WS debj a[ hpS ljc[ w'v bj debj ] m b,De[ rjla[
dHl sj v[tj lj`@ hpS siejh ujH[ej m$$ wpN dsVJ a'G Wjbs
dHw dsV lr[i lji us'G qhjiju s[ bjlS sj sirj;j t'dv%bj@
l.ea q,oj B[wS rjla[ bjHg m lF V[ Vqlwji wiV Rpfi.a
h;Pi V[ hpwq wgaj@ ##Vgvj dl>bJ@ bjv[ } Fjv'@ dwo[ ] ($$ duo[
b,De[ i'; W{nsj lg@ Rpo[ uj w[ r[dtbj aJ q'i ;qgV $a[ dc,ej
dfbj lg m Fjeg rJsi rjv[ dV,wj dl>z V[ r[t w[ s,Ddlbj@
##qhjiju@ bjvj aJ Fp.u[ dc,ej dfbj ] m$$ WjWj ug V[ WyV
wgaj@ ##ujY@ A[ag wi'@ yp,w dvbjRp m$$ hpwq bVplji yp,w w[
h;Pi s[ b,De[ dvbj i,Ddtbj@ bu[ wpN lrjl Wjwg lV ba[ q'i
\bjvj| o'C%j~o'C%j W'v dihj lg m qjV' bjfS[ wga[ epVjhJ sg Fp,v
q>V dihj lg m WjWj ug bjfS[ bjlS a'G h[nJ RpKai bjH[ a[
wfPi dl>z ihijlgH[ } WyV wgaj@ ##dHl } ufp ug ljdhW sj
fjn lpSjRp m$$ fjn LpiP h' debj@ lqjfag s[ Vjv hg q'i \bjv[|
V[ ligi dabje dsaj m Vjv hg WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##debj
siejh }@ W?dLbj debj m$$ da>V rji WyV wgaj m
duV wRp d*fj wig ueugrdV hdi Rpdi ZjdiY qV qjNj mm
Ziq ijdH sdi wjes xji[ uV VjVw v[tj lqNj mmmm
\u{alig qhvj @ b>e |
103
t[ap up qJdcY
lPiqj bW uPNV w' sjRp mmmm
dHhVJ dsVJ dry u{a' sj q'iyj WC[ ;'i Vjv y,v dihj
lg m l.a l.a't dl>z ug epidl,t ugrV rjv[ qhjaqj h'H[ hV m
dHh l.a l.a't dl>z ug sj uVq Vei Fp,Dy' wvJ hg ] m WcPrjvj
dHhVJ s[ VjVw[ lV m wpN lqJ WcPrjv idhS wi w[ WcPrjv
s[ Vjq Vjv qLhPi h'H[ m dHhVJ l.a l.a't dl>z ug s[ dli hg
l.a t[q dl>z ug } iP.qg rjv[ c[i[ dry dvbjRpS sj dlhij ] m
dHhVJ sj Vjq qp,t ] m dHhVJ sj bjfSj blojV Fp,Dy' wvJ
dry dwvj ljdhW s[ Vjq wiw[ epispbjij q"uPs ] m u{a' s[
q'iy[ r[v[ l.a l.a't dl>z ug debjir[G u,Do[sji lV m dHl Vei
Fp,Dy' s[ V.Wisji vgwv dl>z V[ l.a l.a't dl>z ug s[ lji[ u,Do[
} dHw ue%j dBwj w[ f+Ljsj AwjdHbj@ l[rj wgag m Rpl sg
V.Wisjig ;Wa h'Hg m h'i wHg uo[ Fp,Dy' Vei dry q"uPs lV m
uo[ } dBwj w[ l.a l.a't dl>z ug WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug
s[ siLV wiV bjH[ m filfi WC[ ldawji Vjv dqv[@ wg
WyV~dWvjl h'H[@ w'Hg faj Vhk v,e ldwbj m l.a l.a't dl>z
ug V[ WjWj ug } s,Ddlbj dw u{a' sj q'iyj v,ej ]@ uo[ uj
ih[ hV m debjirJ uoj v{ w[ blk uj ih[ hJ aJ WjWj ug V[
agh ipfH[ ds,Da[ m l.a l.a't dl>z ug V[ hpwq q>V w[ v{ eH[@ Vjv
hg WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##dHh w"q sg l[rj dry vj s[Sj m$$
Rpfi.a l.a l.a't dl>z ug V[ agh ipfH[ Fp,Dy' Vei s[ s' f+[qgbJ@
104
\2|
dHw dsV FjHg iaV dl>z ci'vg s[ zi'G u{ w"i } l,s w[
WyV wgaj@ ##s[rg@ blk a{} s' WyV wis[ hJ aP. dHhVJ }
dVFjRpSj h'H[ej ljig d;>seg m$$ u{ w"i V[ W[Vag wgag qhjiju
hpwq wi' m dxi WyV wgaj@ ##dHw aJ w,yj uJ f,wj b.W Vhk
tjSj@ sPuj aP. rCgbJ sg sjv Vhk tjSg@ blk Whpa lqJ b,e
s[ q,Do[ Vhk v,De[ u[ aP. b>W ridabj uJ rCgbJ tjZgbJ a{}
blk q,ysg b,e dry tC[ dslJe[ m$$ dul lq[G FjHg iaV dl>z
105
ci'vg ba[ u{ w"i Fp,Dy' a'G wv[ik VjVwli l[rj dry bjH[ dHw
dsV u{ w"i V[ FjHg iaV dl>z ci'vg a'G W[Vag wi w[ WjWj
bV.sp dl>z ug ldaepiP s[ F'e rjvj lga f+Ljs dul dry'G wpN
WjWj bV.sp dl>z rias[ lV Rpl dry'G wpA f+Ljs q>e w[ tj
dvbj m wv[ik df>c q>erj w[ dry wpN b>W sj f+Ljs rg lg dHh
l'y w[ dw F[dubj aJ Fp,Dy' rjdvbJ V[ dHo[ ]@ wg hi; ] tj
vr' m Rpl[ dsV WjWj bV.s dl>z ug V[ aCw[~aCw[ hg Wpvj w[
WyV wgaj@ ci'vg ija lj} Fp,Dy' rjdvbJ V[ ajdCbj ] wg
e,v ] zi'G faj wi' dul lq[G zi'G u{ w"i w'v'G faj wgaj aJ
dHl V[ Fp,Dy' rjdvbJ sj Rpfi'wa WyV s,Ddlbj Vjv hg u{ w"i
V[ s,Ddlbj dw ija q{} Fp,Dy' rjv[ q,ysg b,e dry tC[ dsl[ hV m
dHh WyV lpS w[ WjWj bV.s dl>z ug V[ WyV wgaj@ ##ci'vg
u' r,DdcbJ sj WyV ]@ Rpl sg Rpv.zSj Vhk wiVg m$$
ujl hpwq wi beV b] lF wjlB qjhg mm
ih[ Wla lF ojV hpwq dWV ujia Vjhg mm
ujl hpwq wi W+hqj V[ lF dl+LB WVjHg mm
ujl hpwq wi dWLV uea w' fjva bjhg mm
dLr Vjis a[ag wi'C ujl hpwq qdh idh lsj mm
l' iPf qhJ hdiVjq dl>z bV.s dl>z l[ Vdh upsj mm
VjVw wydCbj dlRp a'dC TPdT luS l.a fdwbj mm
RpdH ugr.s[ drApCdh YdH qpdHbj V ujhg A'dC mm
\q! c! q! @ b>e |
106
bq'z WjS h' w[ ria[ m dHl fjf wiq sj dh,Dl[sji@ Rpl fdirji
sj hg dHw q{GWi lg m Rpl } dV,wgbJ~dV,wgbJ i'CgbJ hi lq[G
apis[@ dxis[@ W{n[@ fH[ a'G r,usgbJ idhS m wHg rji ija }
sirj;j W.s wi w[@ s'~s' da>V~da>V wqdibJ dry uj f{Sj@
i'CgbJ dxi rg r,uSgbJ m xPl q>cg Vei a[ VojSj s' VeiJ
dry Rpl sg diLa[sjig lg m dHl fjf ba[ fjf~wiq s[ xv
V[ Rpl sg ujV v{ vHg m dlbjdSbJ sj woV ] ^
ljZ sptjH[ agV hjV@ Ziq@ bio@ bi W.l m
agV' w' hg s[t v{@ ijrV@ w{i'G@ w.l m
\dHh WyV qjaj~dfaj a[ dxi h.l qpVg ug u,lg f" rjvg
rjv[ c[i[ a'G dqdvbj m|
110
111
112
113
ljcj w.q ivrJ ] m ljc[ w'v ci'vg rjv[ s'r[G ugb idh>Ds[ hV m
dHh b,De[ a'G aphjc[ Vjv idhSe[ m$$ b,De'G WjWj bV.s dl>z ug
V[ lda WyV wi ds,aj m dxi bjf ug V[ WyV wgaj@ ##ditg
ug@ ljc[ ljhqS[ WJh xC' m$$ WjWj bV.s dl>z ug V[ WyV wgaj@
##QigW dVrju@ aphjcj hpwq dli q,Do[ $a[ ] m$$ aJ dxi Fp,Dy'
rjv[ qhjiju V[ h,l w[ WyV wgaj@ ##Vhk@ ljc[ ljhqS[ WJh
xC w[ drtjY m$$ dHl ai%J WyV wi w[ iaV dl>z ci'vg }
hpwq wgaj@ ##dvbj WHg@ WJh xCj m$$ ci'vg V[ WJh b,De[ wi
ds,ag@ WjWj ug qhJ hdiVjq dl>z ug V[ WJh xC w[ WjWj bV.s
dl>z ug } xCj w[ WyV wgaj@ ##qhJfpit'@ WJh xCg sg vju
i,tSg@ dqhi wiVg m$$ hpwq bVplji u{ w"i V[ yiVJ $a[ q,oj
B[w ds,aj m WjWj bV.s dl>z ug V[ WyV wgaj@ ##bjh wg h'
debj ($$ b,De'G Fp,Dy' rjv[ qhjiju ug V[ WyV wgaj@ ##ngw ]
qhJfpit'@ u' h' debj ngw ]@ L,pZ ] m$$ Rpfi.a WjWj qhJ hdiVjq
dl>z ug V[ fp,DdAbj@ ##qhJfpit'@ bjlS dwo[ f,wj vjdHbj ] ($$
aJ b,De'G wv[iJ rjdvbJ WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##qhjiju@ dHw
ue%j wv[iJ a[ yPhC y,w wjMw[ s[ dryjv[ ueijrJ sg ;qgV
W[~bjWjs ] m ws[~ws[ Rpo[ uj dBwgsj ] m$$ Fp,Dy' rjv[ qhjiju
V[ WyV wgaj@ ##Rpo[ f,wj bjlS vj vr'@ Lp,Z ] m$$ h'i wHg
f+wji s[ WyV~dWvjl h'H[ m Rpfi.a Fp,Dy' rjv[ qhjiju V[ WyV
wgaj@ ##qhJfpit'@ w'Hg q>e q>De' m dH>si@ Rpdf>si@ xdV>si@
qdV>si@ aphj} wg WSjHgH[ m$$ WjWj bV.s dl>z ug V[ W[Vag
wgag@ ##QigW dVrju@ w'Hg q>e Vhk m$$ Fp,Dy' rjdvbJ V[ dxi
WyV sphijdHbj@ ##Vhk@ w'Hg q>e q>De'@ WyV ?jvg Vj ujH[ m$$
l'y~l'y w[ WjWj ug V[ q>e q>eg@ ##da>V v'w dry lPHg s[ V,Dw[
du>Vg ue%j RpKa[ q[ig q[i Vj h'r[ m$$ Fp,Dy' rjdvbJ V[ WyV wgaj@
116
rjdvbJ V[ i'w ds,Da[ ba[ fp,DdAbj@ ##hpS aplk dHo[ wg l[rj wis[
h' ($$ FjHg iaV dl>z ci'vg V[ ljig rjiaj df>c ujS rjvg
lpSj w[ dwhj@ ##ug@ Rpl dsV a'G ljcg l[rj W.s ] m$$ lpS w[
WjWj ug wv[iJ rjdvbJ V[ WyV wgaj@ ##hpS aphj} l[rj dqv
ujH[eg m awC[ h' w[ l[rj wi' m h'i lF wpN dqv ujH[ej@ fi
dHh l[rj sj q"wj dxi h,o Vhk bjRpSj m aplk zi uj w[ Fp,v
wgag ] m$$
lpap bfijZ wia ] u[a[ mm uVVg ygda V ijtdl a[a[ mm
\bjlj wWgi ug@ b>e |
dHh ljij LWs dHl q"w[ Vjv q[v tJsj ] m Rpfi.a WjWj
bV.s dl>z ug b,De[ yv[ eH[ m FjHg iaV dl>z ci'vg ba[ u{
w"i df,DA[ qpC bjH[ m dul lq[G v.ei fwjRpS sj lqJ bjdHbj@
WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug V[ hpwq wgaj@ ##Wjdvbj@ b,u ci'vg
rjdvbJ } qhJfpit l[rj s[ eH[ hV@ v.ei dHh dabji
wiVe[ m$$ dHl f+wji wi w[ bjf hg l[rj t'hg ba[ dxi sPug
rji dHl WhjV[ ds,ag m dHl LWs Vjv dHh f+l.e ?aq h'dHbj m
dxi vejaji b,De[ rJe l[rj y,vsg ihg m
bje{ hg a[ lFp dwAp hPbj brip dw ujS{ debjVj mm
FPv yPw bfVj Wjdiwp Wtdlbj fjiW+hq FerjVj mmmm
ldaepip q[ij lsj sdHbjvj q'dh sgV wRp ijdt vgbj mm
wjdBbj i'ep qhj lptp fjdHbj hdi b>Ddq+ap qpdt Vjqp sgbj mmmm ihjRp mm
\bjlj qhvj @ b>e |
118
Rpfi.a l.a dy>a ijq ug rjla[ f+Ljsj v{ ujS lq[G hpwq wgaj m
Rpfi.a WjWj ug V[ iaV dl>z ci'vg } hpwq wgaj@ ##aP. dy>a
ijq } Vjv v{ bjHk m$$ hpwq bVplji iaV dl>z ci'vg r,Dv'G
l.a dy>a ijq ug sg ljig l[rj wiV Rpfi.a dy>a ijq ug V[
h,l w[ WyV wgaj@ ##FjHg iaV dl>z@ b,u q{} qhjiju V[ Ijs
wgaj ]@ yv' y,vgH[ m$$ b,De[ rg dul lq[G WjWj ug Ijs wis[
lV@ dy>a ijq ug bjf hg s,l w[ Vjv api f{Gs[ lV m iaV dl>z
ci'vg V[ WjWj ug fjl W[Vag wi ds,ag@ ##qhjiju@ dy>a ijq
hj;i ] m$$ h;Pi V[ hpwq wgaj@ ##w'ng s[ WiJc[ dry dWnj
dsRp m$$ dfAv[ fdhi aw WjWj bV.s dl>z ug@ l.a dy>a ijq
ug@ l.a Whjv sjl ug WjWj ug sg h;Pig dry dHw,Dn[ h' eH[ m
dfAv[ fdhi sj lqJ wpN deSag s[ f+[qg lV m lF a'G fdhvJ
l.a Whjv sjl ug } h;Pi V[ bjfS[ ljhqS[ Wpvj w[ tCj wi
w[ hpwq wgaj@ ##Whjv sjl@ awCj h'@ Lwag bj ihg ]@
l.Fjv m$$ l.a Whjv sjl ug sj ligi w.WS v,e dfbj@ ##ug
W?L vr'$$ wiV v,e fH[ m aawjv hg WjWj ug V[ WyV wgaj@
##y.ej dxi@ aP. fjl[ h' uj m$$ Rpfi.a l.a dy>a ijq ug hpwq
bVplji ljhqS[ tC[ wga[ eH[ m h;Pi V[ bjfS[ s'r[G h,o qv w[
WyV wgaj@ ##dy>a ijqj@ awCj h' l.Fjv m$$ l.a dy>a ijq ug
tC[~tC[ dc,e fH[ ba[ qp,t a'G qji vRp~qji vRp dwhj m Rpl[ lq[G
hg WjWj ug V[ WyV wgaj@ ##yv' ujS dsRp m$$ agu[ oJ RpKa[
WjWj bV.s dl>z ug hpwq bVplji ljhqS[ bjH[ m h;Pi V[ WjWj
bV.s dl>z ug s[ s'r[G h,o bjfS[ h,oJ dry zp,DB[ a[ WyV wgaj@
##awC[ h'r[ m$$ dHw rjig aJ WjWj bV.s dl>z ug sj ligi w.WS
v,e dfbj m dwaVj lqJ h,o xCg i,tS Rpfi.a WyV wgaj@ ##Lp,Z
] m$$ a[ dxi hpwq bVplji WjWj bV.s dl>z ug rg dHw fjl[
h' w[ W{n eH[ m h;Pi V[ WyV wgaj@ ##qhJfpit'@ dw>DV[ ljv h'
121
eH[@ aplk lj} ujS Vhk ds>Ds[ m blk yjhp.s[ hJ@ aplk lj} ?pLg
Vjv a'i' m dwM Whjv sjl a[ dy>a ijq@ aP. rg wpN W'v m$$ dHh
WyV lpSV lji faj Vhk l[rwJ s[ qV $a[ wg rjfig@ Whjv
sjl ug aJ bjfS[ Wlai Vjv Wji~Wji qp,t lj` wi ih[ lV m
dy>a ija ug s[ qp,t a'G dH>Vg e,v hg dVwvg@ ##qhjiju@ dHh
wg h'dHbj ($$
Whjv sjl ug V[ lpS[ WyV qp,t a'G
b,tJ bjf qphjigbJ cp,v% fHgbJ m
dy.a ijq } dy>aj V[ bjS xdCbj
Rpl } lp.V lqjZgbJ Fp,v eHgbJ m
siLV dWVJ Vj qV } y{V bjr[
bjfSj sil Vj ljo'G ApfjdHY u[ m
ho u'C w[ wdhS bV.s dl>z ug
fdhvJ a'i lj} df,DA'G ujdHY u[ m
QigW dVrju@ bjf ug a'G dWVJ ljcg wg d;.seg ] m WjWj
bV.s dl>z ug V[ WyV wgaj@ ##fdhvJ lj} a'i'@ df,DA'G u' i;j
h'r[@ wiVj m$$ WjWj qhJ hdiVjq dl>z ug V[ WyV wgaj@ ##ditg
ug@ lj} aphjc[ RpKa[ b>a lq[G qjdHbj fjRpSg fr[eg m blk dHh
wpN Vhk wiVj yjhp.s[@ us'G lj} hpS hpwq bjdHbj@ blk Vhk
q'CVj m Whjv sjl@ dy>a ijq@ qhJfpit'@ aphjc[ lF s[ zi fPi[
wi ds,Da[ hV m$$ dHl a'G Rpfi.a l.a Whjv sjl ug } u,lg f"
rjvg api ujS sg bjdebj h' eHg m l.a dy>a ijq ug rg hpwq
bVplji RpKn w[ yv[ eH[ m Rpfi.a WjWj bV.s dl>z ug rg hpwq
v{ w[ qjN[ r,v } yv[ eH[ m
\dHh WyV qjaj~dfaj fjl'G dqdvbj m|
122
bjdebj qdh FPt l'Hg wdi lPtj l'e hit Vhg ujdVY mm
u' u' hpwqp FdHY ljdhW wj l' qjo{ v[ qjdVY mmmm
FdHY d*fjvp njwpip l[rw wRp lri[ hva fvjaj mm
Z.Vp l[rwp lxvp Yhp bjdHbj dudV VjVw tlqp fAjaj mmmm
\qjiP qhvj @ b>e |
\dHh f+l.e Fp,Dy' sg l.ea a'G dqdvbj m|
127
V[ WyV wgaj@ ##lqN eH[@ aP. qpwag q>esj ]G m$$ a[ WyV wgaj@
##Wjdvbj@ dB,Dv[ RpKa'G dHw ngwij v{ w[ Rpl dry dHl } lga
f+Ljs fj s[ m$$ l.a Vi{S dl>z ug V[ hpwq bVplji dHr[G hg
wgaj m dul lq[G WJsi } sp,Z fjdHbj@ Rpl V[ Vjv sg Vjv
fg dvbj m dxi WjWj ug r[t w[ h,ls[ ih[@ Rpfi.a WJsi Rpo[
hg v.qj f{ debj ba[ wv.si rg r[t dihj lg m WjWj ug V[ WyV
wgaj@ ##Wjdvbj@ wv.si } f>u ipfHgH[ ?;jV[ dry'G dsRp m$$
hpwq bVplji f>u ipfH[ s[ ds,Da[ a[ wv.si } hpwq h'dHbj@ ##aP.
hpS uj@ dHh ljcj lg@ ljc[ w'v bj debj ] m dHl sg qpwag
h' eHg ] m$$ wpN lq[G s[ b>si~b>si hg WJsi ligi A,c debj m
wv.si ]ijV h' w[ fdhvJ r[tsj dihj@ dxi yvj debj m Vjq
s[ f+ajf Vjv lF wpN h' lwsj ] m
hdi w{ FudV wRpV wRpV V aji[ mm
te aV qgV aV dq+e aV
Wijh aV ljZP l.de RpZji[ mmmm ihjRp mm
s[r wpv s{a wpv ut dw>Vi
Vi ljei Rpai[ fji[ mm
u' u' FuVp wi{ ljZP l.de
uj a[ sPt dWsji[ mmmm
\qvji
qhvj @ b>e |
\dHh f+l.e qjaj~dfaj fjl'G dqdvbj m dHw rji A'Bj N.cj dl>z
a'G lpdSbj m|
132
wp>sV dl>z ug Wdh>eqJ ba[ l>eaJ lq[a WjWj t[q dl>z ug w'v
FpKy' ljdhW fhp>y[ ba[ bjtS v,e[ l,ptj dl>z bjf ug } l"Gf
ds,aj ] m dHl a'G Wjbs l.a WjWj lpts[r dl>z ug sj l.a WjWj
t[q dl>z ug fjl bjRpSJ ujSj LpiP h' debj a[ V[Caj r,Z eHg m
WjWj t[q dl>z ug s[ hpwq Vjv qjvj@ epBw[ s[L s[ w'V[ w'V[
dr,y r>cS uJs[ bt>c fjn@ l.fB fjn@ apw-2 rjv[ qhJ l.fB
fjn VjVw li sgbJ njnJ dr,y wirjH[ ba[ l>eaJ } b>dq+a
A,wS vHg f[+iVj wgag ba[ f+yji dha wHg i[v Ijaij@ W,l
Ijaij@ uhj; Ijaij@ ljdHwv IjaijrJ wgagbJ m l.a WjWj
wp>sV dl>z ug s[ lrierjl h'S a'G Wjbs l.a WjWj lpts[r
dl>z ug V[ l.a WjWj t[q dl>z ug sg idhVqjHg dr,y 250 wqi[
h;Pi ljdhW \liJrj| 5 epispbji[ ljdhW wHg v.ei yvjH[ a[
l>a WjWj t[q dl>z bjtig BjdHq a[ bjf ug sg dcRPBg uf
af $a[ vejHg duhCg bjf ug V[ W[tPWg dVFjHg dHl a'G tpL
h' w[ l.a WjWj t[q dl>z ug V[ x'V a[ bjf ug } tpLgbJ WtLgbJ
dw blk s,l Vhk lws[ dw blk a[i[ $a[ dw.V[ tpL hJ m
l.a WjWj t[q dl>z ug V[ ljigbJ fjri bjx bBiiVg WjWj
ug s[ Vjq wgagbJ lV m 3 fjri bjx bBjiVg h;Pi ljdhW@
2 VojV[ a[ uiVv fjri bjx bBjiVg WjWj ug s[ Vjq
wgagbJ lV m
l.a WjWj t[q dl>z ug s[ lrierjl h'S a'G Wjbs slqg
s[ q'w[ 5-02-2010 } s[L drs[L a'G@ dViqv[@ l>fisjdH@
sqsqg Bwljv@ uo[W>sgbJ dHvjw[ s[ ljigbJ f>yjdHaJ r,v'G
dv,ta wiw[ c[i[ s[ f>ur[ qp,tg l[rjsji rKv'G slaji W.sg wgag
eHg ba[ c[ij WjWj iP.qg rjvj Fp,Dy' wvj sj qp,tg ojdfbj debj m
l.a WjWj lpts[r dl>z ug rKv'G 14 dsVJ dr,y iP.qg ljdhW df>c
135
136