Antoni Kocjan

Antoni Kocjan (ur. 12 sierpnia 1902, zm. 13 sierpnia sja Orlik 3 zaja w 1939 drugie miejsce w konkursie na
1944) polski konstruktor lotniczy szybowcw, wsp- standardowy szybowiec przewidywanych Letnich Igrzysk
pracownik wywiadu AK.
Olimpijskich 1940 roku, a na zmodykowanym Orliku
2 w latach 1948-49 odnosi sukcesy oraz ustanowi wiatowy rekord wysokoci 9600 m amerykaski szybownik
Paul McCready. W 1937 in. Kocjan zaprojektowa po1 yciorys
nadto motoszybowiec Bk, zbudowany w serii ok. 10
sztuk.
Syn Michaa Kocjana i Franciszki urowskiej, urodzony we wsi Skalskie (obecnie dzielnica Olkusza. W 1923 Ten bardzo duy dorobek sprawi, i przyznano mu stoukoczy Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego w Olku- pie inyniera. Konstrukcje Antoniego Kocjana stanowiszu. Bra udzia w wojnie polsko-bolszewickiej. Studiowa y podstaw polskiego szkolnictwa szybowcowego przed
nastpnie na Politechnice Warszawskiej na wydziale elek- II wojn wiatow i miay znaczny udzia w polskim spotrycznym i lotniczym i w Szkole Gwnej Gospodarstwa rcie szybowcowym, bdc wysoce udanymi konstrukcjaWiejskiego w Warszawie. Zawar zwizek maeski z mi. Produkcja Komara zostaa wznowiona w Polsce
Elbiet Zanussi 30 listopada 1929 roku w Warszawie. rwnie po wojnie.
Podczas studiw by aktywnym czonkiem Sekcji Lot- Po wybuchu II wojny wiatowej Kocjan zosta kontuzjoniczej Koa Mechanikw Studentw Politechniki War- wany odamkiem bomby. Po klsce Polski w kampanii
szawskiej. Nadzorowa powstawanie wszystkich samolo- wrzeniowej zosta onierzem ZWZ, a nastpnie Armii
tw sportowych, jakie powstay w Sekcji (JD-2, WR-1, Krajowej. Nalea do gboko zakonspirowanej organizaSP-1), cile wsppracowa z kolegami, ktrzy pniej cji wywiadowczej Muszkieterzy, powstaej na przeostworzyli Zesp RWD. W 1929 roku ukoczy kurs pi- mie padziernika i listopada 1939 roku. 19 wrzenia 1940
lotau i w 1930 zdoby II nagrod na Zawodach Mo- roku zatrzymany w apance na ulicach Warszawy, zosta
dych Pilotw (pierwszej nie przyznano). Pniej uczestni- wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego
czy w biciu rekordw wysokoci na samolotach RWD-2 Auschwitz (nr 4267), z ktrego jednak zosta zwolnioi RWD-7.
ny po 10 miesicach. Cechowa si wybitn miaoci
To ogromne zaangaowanie w prac w Sekcji Lotniczej w planowaniu dziaa polskiego ruchu oporu, niepospospowodowao, i nie uzyska dyplomu inyniera podob- lit odwag i przebiegoci. Wida to byo szczeglnie
nie jak wielu innych wczesnych konstruktorw (Jerzy w akcjach zwizanych z organizacj konspiracyjnej proDbrowski, Bronisaw urakowski, Tadeusz Chyliski i dukcji broni, Antoni Kocjan na podstawie faszywych doinni). W 1931 roku skonstruowa swj pierwszy szybo- kumentw zamawia czci do broni dla AK w niemiecwiec szkolno-przejciowy "Czajka", budowany nastpnie kich warsztatach. W skrytce jego warsztatw szybowcowych w Warszawie dziaaa najwiksza drukarnia konspiw serii w kilku odmianach.
racyjna. Wnis duy wkad w rozpoznanie niemieckiego
W 1932 Kocjan zosta gwnym konstruktorem Warsz- orodka bada rakietowych w Peenemnde oraz rozpratatw Szybowcowych na Polu Mokotowskim w Warsza- cowanie wywiadowcze pociskw rakietowych V-2. Czwie. Tu, w bardzo skromnych warunkach, opracowa wie- ci V-2 i wasne analizy mia dostarczy do Londynu w
le doskonaych szybowcw. Poprzez szybowiec szkol- ramach operacji "Most III". Jednak w dniu 2 czerwca
ny "Wrona", nastpnie w 1933 szybowiec treningowo- 1944 roku zosta wraz z on przypadkowo aresztowany
wyczynowy "Komar". Te trzy udane szybowce, oraz ich i uwiziony na Pawiaku. By torturowany przez Gestapo
ulepszone wersje Czajka-bis, Wrona-bis i Komar- w Al. Szucha 25[1] . Zamordowany 13 sierpnia 1944 w
bis, byy budowane w Polsce w duej serii, a take w grupie czterdziestu ostatnich winiw Pawiaka.
mniejszej iloci na licencji za granic, m.in. w Estonii,
Finlandii, Jugosawii, Bugarii i Palestynie. W 1934 ro- W 1944 r. odznaczony przez gen. Tadeusza BoraSrebrnym Krzyem Orderu Virtuti Miku opracowa szybowiec treningowy "Sroka", zbudowa- Komorowskiego
[2][3]
litari
ny rwnie w znacznej iloci. W 1935 roku opracowa
szybowiec akrobacyjny "Sok", zbudowany w niewielkiej iloci, a w 1936, z in. Szczepanem Grzeszczykiem,
dwumiejscowy szybowiec wyczynowy "Mewa". W 1937
roku powsta najbardziej znany jednomiejscowy wyczynowy szybowiec "Orlik" konstrukcji Kocjana. Jego wer1

Upamitnienie
Na warszawskim Bemowie znajduje si ulica Antoniego Kocjana.
Nazwisko Antoniego Kocjana jako jednego z dwch
kierownikw akcji V1 i V2 zostao umieszczone
na pomniku znajdujcym przed gmachem Wydziau
Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki
Warszawskiej[4] .

Przypisy

[1] Przesuchania. W: Mauzoleum Walki i Mczestwa [online]. muzeum-niepodleglosci.pl. [dostp 2013-03-15].

[2] Patron: Antoni Kocjan. Polskie Stowarzyszenie Motoszybowcowe im. Antoniego Kocjana. [dostp 2012-11-27].
[3] PAP: Historyk odkry nazwisko winia Auschwitz. To
bohater AK. wyborcza.pl, 11 stycznia 2013. [dostp
2013-01-11].
[4] Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 175.
ISBN 83-88973-59-2.

Bibliograa
Halszka Szodrska, Lotnictwo Podziemia czyli dzieje Wydziau Lotniczego KG AK, Warszawa 1986
WKi
Roman Buczek, Muszkieterowie, Toronto 1985.
Jacek Drost: Antoni Kocjan - tajemniczy wizie
KL Auschwitz nr 4267. Dziennik Zachodni, 26
stycznia 2013. [dostp 2013-01-26].
Bogusaw Szwedo, Na bieni i w okopach : sportowcy odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari 1914-1921, 1939-1945, Rzeszw : Instytut Pamici Narodowej - Komisja cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddzia, 2011. ISBN
9788376292748
PAP: Historyk odkry nazwisko winia Auschwitz.
To bohater AK. wyborcza.pl, 11 stycznia 2013. [dostp 2013-01-11].

Linki zewntrzne
Znaczki pocztowe KPN drugi obieg

LINKI ZEWNTRZNE

Text and image sources, contributors, and licenses

6.1

Text

Antoni Kocjan rdo: http://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni%20Kocjan?oldid=41643803 Autorzy: Polimerek, Tawbot, Pibwl, Selena von
Eichendorf, Roo72, Derbeth, Wames, Kociak, Wulfstan, CD, Paterm, Mzungu, Buli, PaweMM, Plushy, Erwin-Bot, Mathiasrex, PMG,
MalarzBOT, Yorick77, Tomasz O., Hiuppo, Heavenly, Kenraiz, Cel 84, Andros64, Qu3a, Hermod, Czerwony Towarzysz, MastiBot, Bogusaw Szwedo, Dreamcatcher25, Beau.bot, Tomasz Wachowski, Pablo000, P2j, OstojA10, Monikoska, Uzyj, RN999, Boston9, Addbot
oraz Anonimowy: 3

6.2

Images

Plik:Antoni_Kocjan.jpg rdo: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Antoni_Kocjan.jpg Licencja: Public domain

Autorzy: Wadysaw Bartoszewski, Warszawski piercie mierci 1939-1944, Interpress, Warszawa 1970. Artysta: nieznany
Plik:POL_Virtuti_Militari_Srebrny_BAR.svg rdo: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c7/POL_Virtuti_Militari_
Srebrny_BAR.svg Licencja: Public domain Autorzy: ? Artysta: ?

6.3

Content license

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0