You are on page 1of 13

Seleccinyusodelos

materialesdesutura
DEFINICIN
Unasuturaquirrgicaeselmaterialempleadoparaligarvasos
sanguneosyaproximartejidos.mantenindolosenaposicinhastaque
tengalugarlacicatrizacin.

RESPUESTAHSTICAALOSMATERIALESDE
SUTURA
Elmaterialdebeseleccionarseconbaseenelconocimientodela
situacinclnicadelpacienteenquiensevaautilizar,considerandosise
tratadeenfermosoncolgicos,spticos,desnutridosositienenalguna
otracaractersticaimportante.
Asimismo,lascondicioneslocalesdeltejidoquesevaaafrontar,enla
inteligenciadequetejidosmejorvascularizadostendrnunperiodode
cicatrizacinmenor,encuyocasopudieransersuficientesmaterialesde
tipoabsorbible.
Tambininteresaconocersilaheridaesaspticaoestinfectada,el
grosordelasuturaporlatensinalaquesesometeryelconocimiento
previoporpartedelcirujanodelaafinidadentretejidosymateriales,
recordandolaintoleranciadealgunospordeterminadassuturas,comoel
casodelaaponeurosisalosmultifilamentos,comolasedaoelalgodn,
locualdehechocontraindicaelempleodelosmismosenlasfascias.
Otroaspectoimportanteradicaendefinirlaconvenienciadeemplearun
materialabsorbibleounoquenolosea;paraelloresultadecisivocon
templareltiempodecicatrizacin.Siseconsideraqueestetiempovaa
sercorto,laeleccinrecaeenlosmaterialesabsorbibles;porlocontrario,
seoptapormaterialnoabsorbibleantelaprevisindequesepresentarn

problemasduranteelprocesodecicatrizacin,algodeesperarseconlos
pacientesdesnutridosuoncolgicos,ocuandoseadviertenfactores
localesqueinterfierenconlacicatrizacin.
Elcalibredelmaterialdesuturaserefierealdimetrodelahebrayse
indicaconnmeros;alrespecto,cuantomayorseaelnmerodeceros,
menorelgrosordelhiloy,alcontrario,amayornmerode
clasificacin,esmayorelgrosor.Porejemplo,unhilocalibre40es
msfinoqueuno20,yuno5esmsgruesoqueuno3(cuadro51).
Otracondicinporconsiderarserefierealaresistenciaalatraccindel
tejidoquesepretendeafrontar,cualidadqueseestimacuandosedecide
elcalibredesuturarequerido.Elcalibreyresisten
Cuadro52
Materialdesuturanoabsorbible
Cuadro51
Calibredelmaterialdesutura
ciadelhilosonproporcionales,yconelmaterialabsorbible,amenor
calibremayorvelocidaddeabsorcin(cuadros52y53).
Comocualquieraqueseaelmaterialdesuturaqueseempleedeterminar
unareaccinhstica,elcirujanodebeseleccionarelcalibremnimo
necesarioparamantenerafrontadoslosbordeseltiempoquesu
cicatrizacinrequiera,conscientedequeuncalibremenorpuedeconcluir
endehiscenciayunomayordelnecesarioproduceunacicatrizacin
azarosaporlareaccinlocalqueorigina.
Otrosdatosquesenecesitaconocerserefierenaltiempodeabsorcinde
losdiferentesmaterialesdesutura,ascomoaltiempodecicatrizacin
deltejidoporreparar,ambosfactoresindispensablesparaefectuaruna
correctaseleccin
Hoyenda,laindustriafarmacuticaofreceunabuenavariedadde
materialesdesuturadesntesisqueseacercancadavezmsalasutura

ideal;sinembargo,sucostoesbastanteelevado.Anteello,el
cirujanodebesermuyselectivoybuscaroptimizarlosrecursos,sinque
dichaactitudimpliquemenoscabarelxitodeltratamientoyelevarel
riesgodelenfermo,cuyasaludyrecuperacinconstituyenelobjetivo
primordialporconseguir.

CARACTERSTICASDELMATERIALDESUTURA
IDEAL
Debereunirlassiguientescondiciones:

Serestril

Serresistente

Flexible

Suave

Deslizarseconfacilidad

Anudarseconfirmeza

Mantenersuestructura

Causarmnimareaccintisular

Aplicarseentodoslostejidosencualquiercondicin

Econmico
Ynodebe:

FavorecereldesarrollodebacteriasCortarlostejidosSer
alergnicoSercancergeno
SercapilarSerelectroltico

CLASIFICACINDELMATERIALDESUTURA

Absorbibles:

Naturales:CatgutsimpleCatgutcrmico

Sintticos:cidopoligliclicoPoliglactina910Polidioxanona
PoligliconatoPoliglecaprone25

Noabsorbibles:Vegetales:algodn,linoAnimales:seda

Minerales:aceroinoxidable,alambre,titanioSintticos:nailon,polister,
polietileno,polipropileno,polibutster

Clasificacinporsuorigen
Naturales

Reinoanimal:Catgut:derivadodelasubmucosadelintestinodeovinos
ybovinosSeda:fibradeprotenanaturaldelgusanobombixmori

Reinovegetal:Algodn:derivadodelafibradealgodnLino:derivado
delafibradelino

Reinomineral:AceroinoxidableAlambre(aleacindehierro,cromoy
nquel)AlambredeplataGrapasTitanioSintticos

cidopoligliclico:polmerodelcidogliclico

Poliglactina910:copolmerodelcidolcticoygliclico

Polidioxanona:derivadodelpolisterydelpolmerodioxanona

Poligliconato:copolmerodelcidogliclicoycarbonatodecrimetileno

Poliglecaprone25:caprolactona25%yglicolida75%

Nailon:poliamidaderivadadelcarbn,aireyagua

Polister:polmerodelcidotereftlicoyglicoetileno

Polietileno:grupoderesinastermoplsticas

Polipropileno:esteroismerocristalinoisotcticodeunpolmero
hidrocarbonadolineal

Polibutster:copolmerocondossegmentos;elduro,tereftalatode
polibutileno,yelblando,tereftalatodepolitetrametilterglicol.

ClasificacinporsuestructuraMonofilamentoCatgutPolidioxanona
PoligliconatoPoliglecaprone25

NailonPolietilenoPolipropilenoPolibutsterAlambreTitanio
Multifilamento
cidopoligliclicoPoliglactina910SedaAlgodn
AlambretrenzadoPolisterNailontrenzado

SELECCINDELOSMATERIALESDESUTURA
Laespecialidadquirrgicaesunfactormuyimportanteenlaseleccin
delosmaterialesdesuturaporpartedelcirujano.Losginecoobstetras
utilizanconfrecuenciaelcatgutcrmicoparacasitodaslascapasde
tejido,exceptoparalapiel.Losortopedistasporlocomnusancido
poligliclicoypoliglactina910yalambredeaceroinoxidable.Los
cirujanosreconstructivosseinclinanporelmaterialdesuturasinttico
monofilamento,comoelpolipropilenooelnailon.
Noobstante,hayalgunasreglasuniversalesacercadelostejidosdonde
debeusarseonodeterminadomaterial;porejemplo,enlapielest
contraindicadoelusodelcatgut,consusexcepciones,comoenla
circuncisinylaepisiorrafia.Entejidosdemuylentacicatrizacin,yen
condicionesnutriciasadversasdelenfermo,nodebenutilizarse
materialesabsorbibles.

Entrminosgenerales,acontinuacinsedescribirnlosmaterialesde
suturaindicadosendiversasespecialidades,rganosytejidos.

Cirugaabdominal
Paralaligaduradepequeosvasossubcutneos,ademsdel
electrocoagulador,puedeutilizarsecatgutsimplecalibre20o30.En
lasuturaperitoneal,catgutcrmicocalibres20a1,dependiendodel
pesoytalladelpaciente.Enaponeurosisseprefiereelusodeab
sorbiblessintticosenpuntossimplesseparadososurgete,exceptoen
pacientesenquienessesospechadefectoenlacicatrizacin,casosen
losqueseaconsejautilizarpolipropilenoonailon,calibres10al1.
Cuandoserequiereafrontarmsculodelaparedabdominal,se
recomiendaelusodelcatgutcrmicocalibre20,quecomoencasi
todaslastcnicasdesuturasedebeafrontarsinexcesivatensin.La
pielsesuturaconnailonmonofilamento30.
Siserequiereelempleodesuturasenestmago,intestinodelgadoo
colon,seusaenelprimerplanocatgutcrmico20ensuturacontinuay
enelsegundoplanopolidioxanona20o30paralospuntos
seromusculares.Existelatendenciaderealizarlasuturaenunsolo
plano,encuyocasodebeusarsesiemprematerialnoabsorbible.
Cabemencionartambinelusodeengrapadorasquirrgicasparalas
anastomosisgstricaseintestinales,cuyaindicacinmsprecisase
presentacuandotcnicamentelazonaporanastomosarsedificulta,como
enlasanastomosisgastroesofgicasoenlasanastomosisintraplvicas
rectales,endondeestatecnologainnovadoratienesumxima
aplicacin.
Pararealizarcoledocorrafiaenlasvasbiliares,porloregularseutiliza
catgutcrmico30;cuandosetratadeunaanastomosisbiliaro
biliodigestiva,losautoresaconsejanelusodematerialnoabsorbible,
comoelpolipropilenooelpolister30.

Enrganosparenquimatososdelacavidadabdominal,comohgadoo
bazo,cuandosepretenderepararunalaceracinofisura,lacoaptacinde
lacpsulafibrosasellevaacaboconcatgutcrmico10o1,
procurandohacerunaampliatomadetejido,conlocualseevitarel
desgarroderganostanfriables.
Bocayfaringe
Lostejidosdebocayfaringecuranconrapidezsinoestninfectados,
porloquesuelenpreferirse
materialesabsorbibles,cuyospuntosnoesnecesarioretirar;loscalibres
requeridossonfinos,como30y40.
Esfago
Esunrganoalqueresultadifcilsuturarpuesnotieneserosayla
mucosacuraconlentitud;estassonlascausasquedeterminanemplear
materialesabsorbiblessintticosonoabsorbibles.
Vasrespiratorias
Elcierredemuonesbronquialesdespusdelobectomaso
neumectomasconstituyeunproblemaespecialporlaincidencia
elevadadefstulasbroncopleurales.Lomsrecomendableesutilizar
materialinabsorbiblemonofilamentoparadisminuirelriesgode
infeccinposquirrgica.Esrecomendableelusodeengrapadorasaeste
nivel.
Aparatocardiovascular
Enlosvasos,lareaccintisularexcesivapuedeocasionardisminucin
deldimetrovascularytrombosis,porlocualexisteespecialindicacin
paraelusodematerialesnoabsorbiblesmonofilamento,comoelnailon
oelpolipropileno,aunquedepreferenciatambinsepuedeutilizarel
polisterrecubiertoconsilicona.
Parafijarprtesisvascularesyvlvulascardiacas,lasuturams

recomendableeselpolisterrecubiertoconsilicona.
Enelcasodesuturasvascularesdebesubrayarsequeelnudojams
debeestardirigidohacialaluzporlaincidenciadetrombosis.
Vasurinarias
Elcierredetejidosenlasvasurinariasdebeserimpermeableafinde
evitarelpasodelaorinaalostejidoscircundantes.Hayquetomaren
cuentademaneramuyespecialquelosmaterialesnoabsorbiblesson
causapredisponentedeformacindeclculosurinarios,porloquese
aconsejaeluso
desuturasabsorbibles,ydadalavelocidadconquecicatrizanestos
tejidos,engeneral14das,estindicadoelusodelcatgut,aunque
tambinpuedenutilizarselosabsorbiblessintticos.
Genitalesfemeninos
Comoyasemencion,estmuydifundidoelusodecatgutcrmico,yen
elcasodelashisterorrafiaselcalibremsempleadoesel1.
Genitalesmasculinos
Paralasuturamucocutnea,enelcasodelascircuncisiones,eshabitual
elusodecatgutcrmicocalibre30.Enelescrotoseusaengeneralla
mismasutura,comoenlasvasectomas.
Tendones
Elusodelalambretieneventajas;porejemplo,serunmaterial
altamenteinorgnicoeinerteyproducirpocareaccinenlostejidos,
perotambintieneinconvenientes,comoladificultadtcnicaque
representahacerlosnudosyquepermanezcaindefinidamentedebajode
lapieldelpaciente;asimismo,puedeocasionarmolestiasalargoplazo.
Sistemanervioso
Losneurocirujanoshanusadoportradicinlatcnicadepuntos

separadosparaelcierredelagaleaaponeurticayladuramadre.Laseda
quirrgicasiguesiendoelmaterialdeeleccinacausadesuflexibilidad
yfacilidaddeanudamiento.Lanicadesventajaconsuusoeslareaccin
decuerpoextraoqueproduce,porloqueyaseinicilatendenciaa
cambiarpornailontrenzado.
Actualmente,tambinseutilizalapoliglactina910enesteplano
quirrgico.

Ojo
Enelpasado,lasedaseutilizabapornecesidadcomomaterialdesutura
encirugaoftalmolgica,perostaocasionabareaccionesenlacrnea;
porello,laproduccinactualdematerialessintticosdesutura
absorbiblesdecalibrefinohasidounaindicacinprecisaparasuempleo,
comolapoliglactina910,lapolidioxanonayelpoliglecaprone.En
oftalmologaseutilizanlosmaterialesdesuturallamadosdedoble
armado;esdecir,quetienenensambladalaagujaenlosdosextremosy
seusanencirugascomoladecorreccindelestrabismo.
Microciruga
Elusodelmicroscopioquirrgicoaumentconsiderablementeconla
introduccindematerialesdesuturayagujasdecalibrefino,comoel
nailoncalibre80a110.Enlaactualidad,elpolipropilenoyla
poliglactina910recubiertasonsuturasdeusocomnenmicrociruga
paraanastomosisvascularesynerviosas.
Principiosenlaeleccin
delosmaterialesdesutura

Cuandounaheridalograsuficientefuerzatensil,yanorequieredela
aproximacindelassuturas,porloque:
1 Sesuturanconmaterialesnoabsorbiblestejidosquesanan

conlentitud,comopiel,aponeurosisytendones
2 Sesuturanconmaterialesabsorbiblestejidosquecicatrizan
conrapidez,comovejiga,vasurinariasyvasbiliares

Lapresenciadecuerposextraosentejidoscontaminadospuede
propiciarinfeccin,por
loque:

Secontraindicausarmaterialesmultifilamentoenheridascontaminadas

Seaconsejautilizarmaterialesmonofilamentoenestetipodeheridas

3.

Laaproximacinestrechaypermanentedelasheridasyevitarmateriales
desuturaqueprovocanreaccinbrindaresultadossatisfactorioscuando
sepretendeobtenercicatricesmsestticas;portanto:

Sedebenusarmaterialesmonofilamentoinertesdecalibredelgado,
comoelpolipropileno,encirugareconstructiva

Sedebenevitarlassuturascutneasyrecurriralsurgetesubdrmico
cuandoseaposible

Sustituirprecozmentelasuturaporvendoletes

4.

Lapresenciadecuerposextraosenconductosquecontienenlquidos
conelevadasconcentracionesdesalesprecipitalaformacindeclculos,
porloque:Sedebenutilizarmaterialesabsorbiblesenvasbiliaresy
vasurinarias

5.

Laseleccindelcalibredelmaterialdesuturaseharconbaseen:
Utilizarelcalibremspequeoqueconvengaalaresistencianaturaldel
tejidoqueseestaproximando
Reforzarconsuturasdecontencinencasodequeelpacientepueda
ejercertensionessbitassobrelalneadesutura,retirndolastanpronto

seestabilice

AGUJASQUIRRGICAS
Laseleccinadecuadadelaagujafacilitalaoperacinyevitadaos
innecesariosenlaintegridadestructuraldelostejidos,alreducirelriesgo
denecrosistisular,infeccinydefectosenlacicatrizacin,quetraeran
comoconsecuenciadehiscenciasdelasheridasyherniasposincisionales,
ademsdefugas,fstulas,hemorragiasyotrascomplicaciones.Porello
esnecesarioconocerlascaractersticasdelasagujasqueestna
disposicinysaberseleccionarlamsadecuadaparaeltiempo
quirrgicoqueseintentarealizar.
Lasagujasquirrgicasdebenestardiseadasdemodoqueconellasse
paseelmaterialdesuturaporeltejidoconmnimotraumatismo.Por
ellodebentenerfilosuficienteparavencerlaresistenciapropiadel
tejidoenelquesevanausar,rigideznecesariaparanodoblarsey
elasticidadsuficienteparapoderflexionarseantesderomperse.
Tambindebenserresistentesalacorrosinafindeevitarlainoculacin
demicroorganismosocuerposextraosenlaherida.
Lasagujasquirrgicasseelaboranconacerotempladodealtacalidady
sediseandemodoquecuentencontreselementosbsicos:

Ojooensamble

Cuerpo

Punta
Enlaactualidad,encasitodaslassuturasseutilizanmateriales
ensambladosdefbricaenlaaguja;estopermitemayordestrezatcnica
alcirujano,yeltraumatismodeltejidoalpasodelaagujaylasuturaes
menor.Portanto,lasagujaslibresdeojoautomticoofrancsselimitan
atiemposquirrgicosdeexcepcin.Otraraznporlacualconvieneusar
lasagujasconelmaterialdesuturaensambladoeslaesterilidady
tambinelhechodequeseeliminanunavezqueconcluyelasutura,lo

quegarantizautilizarsiempreunaagujanueva,sincorrosinycon
suficientefiloyelasticidad.
Elcuerpodelaagujaeslaporcindelamismaporlacualsesujeta.Al
cortetransversalpuedeserredondo,oval,rectangularconlados
aplanados,triangularotrapezoidal.
Ensentidolongitudinal,elcuerpodelaagujapuedeserrectoocurvo;las
agujasrectasseusanenlaactualidaddemaneraexcepcional.
Lacurvaturadelasagujaspuedeserde1/4,3/8,1/2o5/8decrculo.
Laseleccindellargo,anchoydelacurvaturadelaagujadependedel
tamaoyprofundidaddelreaytipodetejidoporsuturar;as,elusode
laagujade1/4decrculoselimita,porejemplo,aintervenciones
oftlmicasydemicrociruga.

DISPOSITIVOSMECNICOSPARAELCIERREDE
HERIDAS
Enlaactualidad,tantoencirugaconvencionalcomoenciruga
endoscpicasehadifundidoelusodelasengrapadorashemostticas,que
aplicanclipsograpasvasculares,ylasanastomticas,deusofrecuenteen
cirugadigestivaypulmonar.
Acontinuacinsemencionanlosdispositivosdisponiblesdeestetipo:
Grapasparaligaduradevasos
Grapasparaligadurasnoabsorbiblesdeacero
inoxidable,tantalioytitanio
Grapasparaligadurasabsorbiblesdepolidioxanona
Grapasparausocutneo
Grapasintraluminales;sistemadeengrapadoraparaanastomosisde
rganostubulareshuecosdelaparatodigestivo

Engrapadoraslinealesinternas,deaplicacinentodoelaparatodigestivo
yenlacirugatorcicaparalatranseccinylareseccindetejidos
internos.Colocanunahileraescalonadadobledegrapasdeacero
inoxidable

You might also like