You are on page 1of 44

Tugas Mekanika Rekayasa

Tugas Besar

Mekanika Rekayasa IV

Dikerjakan oleh :

Masudin
06.131.21.022

Jurusan Teknik Sipil - Fakultas Teknik


Universitas Muhammadiyah
2010

1
Tugas Mekanika Rekayasa

Buatlah perhitungan Analisis Struktur portal statis tak tentu seperti yang tergambar berikut.

q = 2 t/m' q = 2 t/m'

EI EI

h = 4.00 m
2EI EI EI
q = 2 t/m'

q = 3 t/m' P=3t

3EI 2EI

2.500 m 2.500 m

h = 5.00 m
4EI 3EI 2EI

L = 6.00 m L = 5.00 m

Penyelesaian :

A. Penomoran P – D

P6 - D6 P7 - D7 P8 - D8
P2 - D2 G
I
H

P3 - D3 P4 - D4 P5 - D5
P1 - D1
D E F

A B C

PENOMORAN P-D

2
Tugas Mekanika Rekayasa

B. Penomoran M – d
M17-d17 M19-d19
G H
I

M18-d18 M20-d20

M8-d8 M10-d10 M12-d12

M7-d7 M9-d9 M11-d11

M13-d13 M15-d15

D E F
M14-d14 M16-d16

M2-d2 M4-d4 M6-d6

M1-d1 M3-d3 M5-d5

A B C

PENOMORAN M-d

C. Matriks Statika [A]


Batang AD M1 + M 2 M1 + M 2
H AD = =
LAD 5
HDA
= 0,2M1 + 0,2M 2 ( →)
D

H DA = −H AD
L = 5.00 m

4EI = −0,2M1 − 0,2M 2 ( ←)

HAD A

Batang BE M3 + M4 M3 + M4
H BE = =
LBE 5
HEB
= 0,2M 3 + 0,2M 4 ( →)
E

H EB = −H BE
L = 5.00 m

3EI = −0,2M 3 − 0,2M 4 (←)

HBE B

3
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang CF M5 + M6 M5 + M6
HCF = =
LCF 5
HFC
= 0,2M 5 + 0,2M 6 ( →)
F

H FC = −HCF

L = 5.00 m
2EI = −0,2M 5 − 0,2M 6 (←)

HCF C

Batang DG M7 + M8 M7 + M8
H DG = =
LDG 4
HGD
= 0,25M 7 + 0,25M 8 ( →)
G

HGD = −H DG
L = 4.00 m

2EI

= −0,25M 7 − 0,25M 8 ( ←)

HDG D

Batang EH M 9 + M10 M 9 + M10


H EH = =
LEH 4
HHE
= 0,25M 9 + 0,25M10 ( →)
H

H HE = −H EH
L = 4.00 m

EI

= −0,25M 9 − 0,25M10 ( ←)

HEH E

Batang FI M11 + M12 M11 + M12


H FI = =
LFI 4
HIF
= 0,25M11 + 0,25M12 (→)
I

H IF = −H FI
L = 4.00 m

EI

= −0,25M11 − 0,25M12 ( ←)

HFI F

4
Tugas Mekanika Rekayasa

Matriks Statika diperoleh berdasarkan hubungan antara momen ujung elemen [M] dengan
jumlah gaya-gaya yang bekerja pada titik kumpul [P]. Persamaan adalah sebagai berikut :
[P ] = [ A][M ] ................... (1)

P1 = H DA + H EB + H FC + H DG + H EH + H FI
= ( −0,20M1 − 0,20M 2 ) + ( −0,20M 3 − 0,20M 4 ) + ( −0,20M 5 − 0,20M 6 )
+ ( 0,25M 7 + 0,25M 8 ) + ( 0,25M 9 + 0,25M10 ) + ( 0,25M11 + 0,25M12 )
= −0,20M1 − 0,20M 2 − 0,20M 3 − 0,20M 4 − 0,20M 5 − 0,20M 6
+0,25M 7 + 0,25M 8 + 0,25M 9 + 0,25M10 + 0,25M11 + 0,25M12
P2 = HGD + H HE + H IF
= ( −0,25M 7 − 0,25M 8 ) + ( −0,25M 9 − 0,25M10 ) + ( −0,25M11 − 0,25M12 )
= −0,25M 7 − 0,25M 8 − 0,25M 9 − 0,25M10 − 0,25M11 − 0,25M12
P3 = M 2 + M 7 + M13
P4 = M 4 + M 9 + M14 + M15
P5 = M 6 + M11 + M16
P6 = M 8 + M17
P7 = M10 + M18 + M19
P8 = M12 + M 20

5
Tugas Mekanika Rekayasa

Jika disusun dalam bentuk matriks, maka matriks [A] adalah sebagai berikut :

⎡ −0,20 −0,20 −0,20 −0,20 −0,20 −0,20 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0 0 0 0 0 0 0 0⎤
⎢ 0 0 0 0 0 0 −0,25 −0,25 −0,25 −0,25 −0,25 −0,25 0 0 0 0 0 0 0 0 ⎥⎥

⎢ 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0⎥
⎢ ⎥
0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0⎥
[ A] = ⎢
⎢ 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0⎥
⎢ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0⎥
⎢ ⎥
⎣⎢ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1⎦⎥

6
Tugas Mekanika Rekayasa

D. Matriks Deformasi [B]


Matriks deformasi diperoleh berdasarkan hubungan antara perpindahan titik kumpul [D]
dengan putaran sudut yang terjadi pada ujung elemen [d]. Persamaannya adalah sebagai
berikut :
[d ] = [B ][D ] ................... (2)
- Akibat perpindahan sebesar D1
D1 D
G H
I d1 = − =− 1 = −0,20D1
LAD 5
d 2 = d1 = −0,20D1
D1 D
D1 D1 D1 d3 = − =− 1 = −0,20D1
D E F
LBE 5
d4 = d3 = −0,20D1
D1 D
d5 = − =− 1 = −0,20D1
LCF 5
d6 = d5 = −0,20D1
A B C

AKIBAT PERPINDAHAN TRANSLASI D1

D1 D
d7 = + =+ 1 = +0,25D1
LDG 4
d8 = d7 = +0,25D1
D1 D
d9 = + =+ 1 = +0,25D1
LEH 4
d10 = d 9 = +0,25D1
D1 D
d11 = + =+ 1 = +0,25D1
LFI 4
d12 = d11 = +0,25D1

7
Tugas Mekanika Rekayasa

- Akibat perpindahan sebesar D2


D2 D
D2 D2 D2
d7 = − =− 2 = −0,25D2
LDG 4
G H I

d8 = d7 = −0,25D2
D2 D
D1 D1 d9 = − =− 2 = −0,25D2
D E F LEH 4
d10 = d 9 = −0,25D2
D2 D
d11 = − =− 2 = −0,25D2
LFI 4
A B C
d12 = d11 = −0,25D2

- Akibat perpindahan sebesar D3


G H
I d 2 = D3
d 7 = D3
d13 = D3

D3

D
E F
D3 D3

A B C

AKIBAT PERPINDAHAN ROTASI D3

8
Tugas Mekanika Rekayasa

- Akibat perpindahan sebesar D4


G H
I
d 4 = D4
d 9 = D4
d14 = D4
d15 = D4
D4
D4
D
E F
D4 D4

A B C

AKIBAT PERPINDAHAN ROTASI D4

- Akibat perpindahan sebesar D5


G H
I
d 6 = D5
d11 = D5
d16 = D5

D5
D5
D
E F
D5

A B C

AKIBAT PERPINDAHAN ROTASI D5

9
Tugas Mekanika Rekayasa

- Akibat perpindahan sebesar D6


G H
I d 8 = D6
D6 D6 d17 = D6

D
E F

A B C

AKIBAT PERPINDAHAN ROTASI D6

- Akibat perpindahan sebesar D7


d10 = D7
D7
H
G
I d18 = D7
D7 D7
d19 = D7

D
E F

A B C

AKIBAT PERPINDAHAN ROTASI D7

10
Tugas Mekanika Rekayasa

- Akibat perpindahan sebesar D8

D8
d12 = D8
H
G
I d 20 = D8
D8

D
E F

A B C

AKIBAT PERPINDAHAN ROTASI D8

Dari hasil yang diperoleh di atas, dilakukan superposisi sehingga diperoleh persamaan matriks
untuk struktur secara keseluruhan :
d1 = −0,20D1 d11 = +0,25D1 − 0,25D2 + D5
d 2 = −0,20D1 + D3 d12 = +0,25D1 − 0,25D2 + D8
d 3 = −0,20D1 d13 = D3
d 4 = −0,20D1 + D4 d14 = D4
d 5 = −0,20D1 d15 = D4
d 6 = −0,20D1 + D5 d16 = D5
d 7 = +0,25D1 − 0,25D2 + D3 d17 = D6
d 8 = +0,25D1 − 0,25D2 + D6 d18 = D7
d 9 = +0,25D1 − 0,25D2 + D4 d19 = D7
d10 = +0,25D1 − 0,25D2 + D7 d 20 = D8

11
Tugas Mekanika Rekayasa

Berdasarkan persamaan (2) maka matriks [B] adalah sebagai berikut :


⎡ −0,20 0 0 0 0 0 0 0⎤
⎢ −0,20 0 1 0 0 0 0 0 ⎥⎥

⎢ −0,20 0 0 0 0 0 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ −0,20 0 0 1 0 0 0 0⎥
⎢ −0,20 0 0 0 0 0 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ −0,20 0 0 0 1 0 0 0⎥
⎢ +0,25 −0,25 1 0 0 0 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ +0,25 −0,25 0 0 0 1 0 0⎥
⎢ +0,25 −0,25 0 1 0 0 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ +0,25 −0,25 0 0 0 0 1 0⎥
[B ] = ⎢ ⎥
⎢ +0,25 −0,25 0 0 1 0 0 0⎥
⎢ +0,25 −0,25 0 0 0 0 0 1⎥
⎢ ⎥
⎢ 0 0 1 0 0 0 0 0⎥
⎢ 0 0 0 1 0 0 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ 0 0 0 1 0 0 0 0⎥
⎢ 0 0 0 0 1 0 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ 0 0 0 0 0 1 0 0⎥
⎢ ⎥
⎢ 0 0 0 0 0 0 1 0⎥
⎢ 0 0 0 0 0 0 1 0⎥
⎢ ⎥
⎣ 0 0 0 0 0 0 0 1⎦

Pengecekan secara visual harus memenuhi syarat : Matriks [B] = transpose [A]

E. Matriks Kekakuan Elemen [S]


Matriks Kekakuan Elemen [S] diperoleh berdasarkan hubungan antara Momen ujung elemen
[M] dengan putaran sudut yang terjadi pada ujung elemen [d]. Persamaannya adalah sebagai
berikut :
[M ] = [S ][d ] ................... (3)
Untuk setiap elemen, berlaku hubungan sebagai berikut :
⎡ 4EI 2EI ⎤
⎢ Lij ⎥ ⎡ d i ⎤
⎡ M i ⎤ ⎢ Lij ⎥
⎢M ⎥ ⎢ = ⎢ ⎥ ;di mana i dan j adalah titik ujung elemen
⎣ j⎦ 2EI 4EI ⎥ ⎣d j ⎦
⎢ ⎥
⎣ Lij Lij ⎦

12
Tugas Mekanika Rekayasa

- Batang AD
⎡ 4EI AD 2EI AD ⎤ ⎡ 4(4EI ) 2(4EI ) ⎤
⎡ M1 ⎤ ⎢⎢ LAD LAD ⎥ ⎡ d1 ⎤ ⎢ 5
⎥ 5 ⎥ ⎡ d1 ⎤ ⎡3,20 1,60 ⎤ ⎡ d1 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EI AD ⎥ ⎢⎣d 2 ⎥⎦ ⎢ 2(4EI )
⎥ ⎢ ⎥ = EI ⎢
4(4EI ) ⎥ ⎣d 2 ⎦ ⎥⎢ ⎥
⎣ 2⎦ AD ⎣ 1,60 3,20 ⎦ ⎣d 2 ⎦
⎢ L LAD ⎥⎦ ⎢⎣ 5 5 ⎥⎦
⎣ AD
- Batang BE
⎡ 4EIBE 2EIBE ⎤ ⎡ 4(3EI ) 2(3EI ) ⎤
⎡M 3 ⎤ ⎢⎢ LBE LBE ⎥ ⎡d 3 ⎤ ⎢ 5
⎥ 5 ⎥ ⎡d 3 ⎤ ⎡ 2,40 1,20 ⎤ ⎡d 3 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIBE ⎥ ⎢⎣d 4 ⎥⎦ ⎢ 2(3EI )
⎥ ⎢ ⎥ = EI ⎢
4(3EI ) ⎥ ⎣d 4 ⎦ ⎥⎢ ⎥
⎣ 4⎦ BE ⎣ 1,20 2,40 ⎦ ⎣d 4 ⎦
⎢ L LBE ⎥⎦ ⎢⎣ 5 5 ⎥⎦
⎣ BE
- Batang CF
⎡ 4EICF 2EICF ⎤ ⎡ 4(2EI ) 2(2EI ) ⎤
⎡M 5 ⎤ ⎢⎢ LCF ⎥
LCF ⎡d 5 ⎤ ⎢ 5
⎥ 5 ⎥ ⎡d 5 ⎤ ⎡ 1,60 0,80 ⎤ ⎡d 5 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EICF ⎥ ⎢⎣d 6 ⎥⎦ ⎢ 2(2EI )
⎥ ⎢ ⎥ = EI ⎢
4(2EI ) ⎥ ⎣d 6 ⎦ ⎥⎢ ⎥
⎣ 6⎦ CF ⎣0,80 1,60 ⎦ ⎣d 6 ⎦
⎢ L LCF ⎥⎦ ⎢⎣ 5 5 ⎥⎦
⎣ CF
- Batang DG
⎡ 4EIDG 2EIDG ⎤ ⎡ 4(2EI ) 2(2EI ) ⎤
⎡M 7 ⎤ ⎢⎢ LDG ⎥
LDG ⎡d 7 ⎤ ⎢ 4
⎥ 4 ⎥ ⎡d 7 ⎤ = EI ⎡2,00 1,00 ⎤ ⎡d 7 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIDG ⎥ ⎢⎣d 8 ⎥⎦ ⎢ 2(2EI )

4(2EI ) ⎥ ⎢⎣d 8 ⎥⎦ ⎢ 1,00 2,00 ⎥ ⎢d ⎥
⎣ 8⎦ DG ⎣ ⎦⎣ 8⎦
⎢ L LDG ⎥⎦ ⎢⎣ 4 4 ⎦ ⎥
⎣ DG
- Batang EH
⎡ 4EIEH 2EIEH ⎤ ⎡ 4(EI ) 2(EI ) ⎤
⎡ M 9 ⎤ ⎢⎢ LEH ⎥
LEH ⎡ d 9 ⎤ ⎢ 4
⎥ 4 ⎥ ⎡ d 9 ⎤ = EI ⎡ 1,00 0,50 ⎤ ⎡ d 9 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIEH ⎥ ⎢⎣d10 ⎥⎦ ⎢ 2(EI )

4(EI ) ⎥ ⎢⎣d10 ⎥⎦ ⎢ 0,50 1,00 ⎥ ⎢d ⎥
⎣ 10 ⎦ EH ⎣ ⎦ ⎣ 10 ⎦
⎢ L LEH ⎥⎦ ⎣⎢ 4 4 ⎦⎥
⎣ EH
- Batang FI
⎡ 4EIFI 2EIFI ⎤ ⎡ 4(EI ) 2(EI ) ⎤
⎡ M11 ⎤ ⎢⎢ LFI ⎥
LFI ⎡ d11 ⎤ ⎢ 4
⎥ 4 ⎥ ⎡ d11 ⎤ = EI ⎡ 1,00 0,50⎤ ⎡ d11 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIFI ⎥ ⎢⎣d12 ⎥⎦ ⎢ 2(EI )

4(EI ) ⎥ ⎢⎣d12 ⎥⎦ ⎢0,50 1,00 ⎥ ⎢d ⎥
⎣ 12 ⎦ FI ⎣ ⎦ ⎣ 12 ⎦
⎢ L LFI ⎥⎦ ⎣⎢ 4 4 ⎦⎥
⎣ FI

13
Tugas Mekanika Rekayasa

- Batang DE
⎡ 4EIDE 2EIDE ⎤ ⎡ 4(3EI ) 2(3EI ) ⎤
⎡M13 ⎤ ⎢⎢ LDE LDE ⎥ ⎡d13 ⎤ ⎢ 6
⎥ 6 ⎥ ⎡d13 ⎤ ⎡ 2,00 1,00 ⎤ ⎡d13 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIDE ⎥ ⎢⎣d14 ⎥⎦ ⎢ 2(3EI )
⎥ ⎢ ⎥ = EI ⎢
4(3EI ) ⎥ ⎣d14 ⎦ ⎥⎢ ⎥
⎣ 14 ⎦ DE ⎣ 1,00 2,00 ⎦ ⎣d14 ⎦
⎢ L LDE ⎥⎦ ⎢⎣ 6 6 ⎥⎦
⎣ DE
- Batang EF
⎡ 4EIEF 2EIEF ⎤ ⎡ 4(2EI ) 2(2EI ) ⎤
⎡M15 ⎤ ⎢⎢ LEF LEF ⎥ ⎡d15 ⎤ ⎢ 5
⎥ 5 ⎥ ⎡d15 ⎤ ⎡1,60 0,80 ⎤ ⎡d15 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIEF ⎥ ⎢⎣d16 ⎥⎦ ⎢ 2(2EI )
⎥ ⎢ ⎥ = EI ⎢
4(2EI ) ⎥ ⎣d16 ⎦ ⎥⎢ ⎥
⎣ 16 ⎦ EF ⎣1,60 1,60 ⎦ ⎣d16 ⎦
⎢ L LEF ⎥⎦ ⎢⎣ 5 5 ⎥⎦
⎣ EF
- Batang GH
⎡ 4EIGH 2EIGH ⎤ ⎡ 4(EI ) 2(EI ) ⎤
⎡M17 ⎤ ⎢⎢ LGH ⎥
LGH ⎡d17 ⎤ ⎢ 6
⎥ 6 ⎥ ⎡d17 ⎤ ⎡ 0,66667 0,33333 ⎤ ⎡d17 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIGH ⎥ ⎢⎣d18 ⎥⎦ ⎢ 2(EI )
⎥ ⎢ ⎥ = EI ⎢
4(EI ) ⎥ ⎣d18 ⎦ ⎥⎢ ⎥
⎣ 18 ⎦ GH ⎣ 0,33333 0,66667 ⎦ ⎣d18 ⎦
⎢ L LGH ⎥⎦ ⎢⎣ 6 6 ⎥⎦
⎣ GH
- Batang HI
⎡ 4EIHI 2EIHI ⎤ ⎡ 4(EI ) 2(EI ) ⎤
⎡ M19 ⎤ ⎢⎢ LHI ⎥
LHI ⎡ d19 ⎤ ⎢ 5
⎥ 5 ⎥ ⎡ d19 ⎤ ⎡ 0,80 0,40 ⎤ ⎡ d19 ⎤
⎢M ⎥ = ⎢ 2EI =⎢
4EIHI ⎥ ⎢⎣d 20 ⎥⎦ ⎢ 2(EI )
⎥ ⎢ ⎥ = EI ⎢
4(EI ) ⎥ ⎣d 20 ⎦ ⎥⎢ ⎥
⎣ 20 ⎦ HI ⎣0,40 0,80 ⎦ ⎣d 20 ⎦
⎢ L LHI ⎥⎦ ⎢⎣ 5 5 ⎥⎦
⎣ HI

14
Tugas Mekanika Rekayasa

Jika persamaan-persamaan disusun secara keseluruhan maka diperoleh matriks [S] sebagai berikut :

⎡ 3,20 1,60 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎤
⎢ 1,60 3,20 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥⎥

⎢ 0,00 0,00 2,40 1,20 0, 00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 1,20 2,40 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 1,60 0,80 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,80 1,60 0,00 0,00 0, 00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2,00 1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, 00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00 2,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00 0,50 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,50 1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
[S ] = EI ⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00 0,50 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,50 1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0, 00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2,00 1,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,00 2,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,60 0,80 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, 00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,60 1,60 0,00 0,00 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, 00 0,00 0,67 0,33 0,00 0,00 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,33 0,67 0,00 0,00 ⎥
⎢ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,80 0,40 ⎥
⎢ ⎥
⎣ 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,40 0,80 ⎦

15
Tugas Mekanika Rekayasa

F. Matriks Kekakuan Struktur [K] = [A][S][B]


Matriks [K] adalah matriks yang menghubungkan gaya titik kumpul [P] dengan perpindahan
titik kumpul [D], penurunan persamaannya sebagai berikut :
Persamaan (1) [P] = [A][M]
Persamaan (2) [d] = [B][D]
Persamaan (3) [M] = [S][d]
Ö Persamaan (1) dan persamaan (3)
[P] = [A].([S][d]) = [A][S][d] ................................ (a)
Ö Persamaan (a) dan persamaan (2)
[P] = [A][S].([B][D]) = [A][S][B][D] ................................ (b)
Pada persamaan (b) : [K] = [A][S][B]
1.614 -0.750 -0.210 -0.345 -0.105 0.750 0.375 0.375
-0.750 0.750 -0.750 -0.375 -0.375 -0.750 -0.375 -0.375
-0.210 -0.750 7.200 1.000 0.000 1.000 0.000 0.000
-0.345 -0.375 1.000 7.000 0.800 0.000 0.500 0.000
K = EI
-0.105 -0.375 0.000 0.800 4.200 0.000 0.000 0.500
0.750 -0.750 1.000 0.000 0.000 2.667 0.333 0.000
0.375 -0.375 0.000 0.500 0.000 0.333 2.467 0.400
0.375 -0.375 0.000 0.000 0.500 0.000 0.400 1.800

G. Matriks Momen Primer [M0]


- Batang DG
qL2 (2)(4)2
M 70 = − =− = −2,66667 tm
12 12
2
qL (2)(4)2
M 80 = + =+ = +2,66667 tm
12 12
- Batang DE
qL2 (3)(6)2
M130 = − =− = −3,60 tm
30 30
2
qL (3)(6)2
M14 = +
0
=+ = +5,40 tm
20 20

16
Tugas Mekanika Rekayasa

- Batang EF
PL (3)(5)
M150 = − =− = −1,875 tm
8 8
PL (3)(5)
M160 = + = + = +1,875 tm
8 8
- Batang GH
qL2 (2)(6)2
M =−
0
17 =− = −6,00 tm
12 12
2
qL (2)(6)2
M180 = + =+ = +6,00 tm
12 12
- Batang HI
qL2 (2)(5)2
M190 = − =− = −4,16667 tm
12 12
2
qL (2)(5)2
M 200 = + =+ = +4,16667 tm
12 12
Maka matriks Momen Primer adalah :
⎡ 0,00000⎤
⎢ 0,00000⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00000⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00000⎥
⎢ 0,00000⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00000⎥
⎢ −2,66667⎥
⎢ ⎥
⎢ 2,66667⎥
⎢ 0,00000⎥
⎢ ⎥
⎢ 0,00000⎥
M =⎢
0

⎢ 0,00000⎥
⎢ 0,00000⎥
⎢ ⎥
⎢ −3,60000⎥
⎢ 5,40000⎥
⎢ ⎥
⎢ −1,87500⎥
⎢ 1,87500⎥
⎢ ⎥
⎢ −6,00000⎥
⎢ ⎥
⎢ 6,00000⎥
⎢ −4,16667⎥
⎢ ⎥
⎣ 4,16667⎦

17
Tugas Mekanika Rekayasa

H. Matriks Beban Titik Kumpul Ekivalen [P0]


Beban titik kumpul ekivalen adalah jumlah beban-beban yang bekerja pada titik kumpul yang
sesuai dengan penomoran P – D.
- Akibat Momen Primer
Beban titik kumpul ekivalen akibat Momen primer dapat dengan mudah ditentukan
berdasarkan persamaan (1).
⎡ 0.00000 ⎤
⎢ 0.00000 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 6.26667 ⎥
⎢ ⎥
⎢ -3.52500 ⎥
⎡⎣PMomen ⎤⎦ = [ A][ −M ] =
0 0
⎢ -1.87500 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 3.33333 ⎥
⎢ -1.83333 ⎥
⎢ ⎥
⎢⎣ -4.16667 ⎥⎦

- Akibat beban yang bekerja pada arah pergoyangan

qL (2)(4) qL (2)(4)
P10 = RD = = = 4 ton P20 = RG = = = 4 ton
2 2 2 2

18
Tugas Mekanika Rekayasa

Beban titik kumpul ekivalen akibat beban luar adalah.


⎡4⎤ ⎡ 4.00000 ⎤
⎢4⎥ ⎢ 4.00000 ⎥
⎢ ⎥ ⎢ ⎥
⎢ 0⎥ ⎢ 6.26667 ⎥
⎢ ⎥ ⎢ ⎥
0 -3.52500 ⎥
⎡⎣PBeban ⎤⎦ = ⎢ ⎥
0
maka : ⎡⎣P ⎤⎦ = ⎡⎣PMomen ⎤⎦ + ⎡⎣PBeban ⎤⎦ =
0 0 0 ⎢
⎢ 0⎥ ⎢-1.87500 ⎥
⎢ ⎥ ⎢ ⎥
⎢ 0⎥ ⎢ 3.33333 ⎥
⎢ 0⎥ ⎢-1.83333 ⎥
⎢ ⎥ ⎢ ⎥
⎢⎣ 0 ⎥⎦ ⎢⎣-4.16667 ⎥⎦
I. Matriks Perpindahan Titik Kumpul [D] = [K]-1[P0]
⎡15,88167 ⎤
⎢31,39255 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 3,89572 ⎥
⎢ ⎥
1 ⎢ 1,05200 ⎥
[D ] = ⎢
EI 2,55091⎥
⎢ ⎥
⎢ 4,04505 ⎥
⎢ 0,85192 ⎥
⎢ ⎥
⎢⎣ 0,01871⎥⎦
J. Matriks Momen Akhir [M] = [M0] + [S][B][D]
⎡ − 9.01325 ⎤
⎢ − 2.78010 ⎥
⎢ ⎥
⎢ − 10.17241⎥
⎢ ⎥
⎢ − 8.91001⎥
⎢ − 5.58247 ⎥
⎢ ⎥
⎢ − 3.54175 ⎥
⎢ − 2.46333 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 3.01933 ⎥
⎢ − 4.33862 ⎥
⎢ ⎥
⎢ − 4.43866 ⎥
[ ] ⎢
M = ⎥
⎢ − 3.25631⎥
⎢ − 4.52241⎥
⎢ ⎥
⎢ 5.24344 ⎥
⎢ 11.39971⎥
⎢ ⎥
⎢ 1.84892 ⎥
⎢ 6.79805 ⎥
⎢ ⎥
⎢ − 3.01933 ⎥
⎢ ⎥
⎢ 7.91630 ⎥
⎢ − 3.47764 ⎥
⎢ ⎥
⎣ 4.52241⎦

19
Tugas Mekanika Rekayasa

K. Freebody elemen
Batang AD M1 + M 2
H AD =
M2 = -2.78010 tm
LAD
−9.01325 − 2.78010
=
HDA

D
5
= −2.35867 ton (←)

L = 5.00 m
4EI
H DA = −H AD
= 2.35867 ton (→)
HAD A

Batang BE M3 + M4
H BE =
M4 = -8.91001 tm LBE
HEB −10.17241 − 8.91001
=
E
5
= −3.81648 ton (←)
L = 5.00 m

3EI
H EB = −H BE
= 3.81648 ton (→)
HBE B

M3= -10.17241 tm

Batang CF M5 + M6
HCF =
M6= -3.54175 tm LCF
HFC −5.58247 − 3.54175
=
F 5
= −1.82484 ton (←)
L = 5.00 m

2EI H FC = −HCF
= 1.82484 ton (→)

HCF C

M5= -5.58247 tm

20
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang DG ⎛ qL ⎞ ⎛ M7 + M8 ⎞
H DG = − ⎜ DG ⎟+⎜ L ⎟
M8 = 3.01933 tm ⎝ 2 ⎠ ⎝ DG ⎠
G HGD
⎛ (2)(4) ⎞ ⎛ −2.46333 + 3.01933 ⎞
= −⎜ ⎟+⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 4 ⎠
= −3.86100 ton (←)
q = 2 t/m

L = 4.00 m
2EI

⎛ qL ⎞ ⎛ M7 + M8 ⎞
HGD = − ⎜ DG ⎟−⎜ L ⎟
D HDG ⎝ 2 ⎠ ⎝ DG ⎠
⎛ (2)(4) ⎞ ⎛ −2.46333 + 3.01933 ⎞
M7 = -2.46333 tm = −⎜ ⎟−⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 4 ⎠
= −4.13900 ton (←)

Batang EH M 9 + M10
H EH =
LEH
M10 = -4.43866 tm
−4.33862 − 4.43866
HHE =
H
4
= −2.19432 ton (←)
L = 4.00 m

EI

H HE = −H EH
= 2.19432 ton (→)
E HEH

M9 = -4.33862 tm

Batang FI M11 + M12


H FI =
M11 = -4.52241 tm LFI
HIF −3.25631 − 4.52241
=
I
4
= −1.94468 ton (←)
L = 4.00 m

EI

H IF = −H FI
F HFI
= 1.94468 ton (→)
M11 = -3.25631 tm

21
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang DE ⎛ qL ⎞ ⎛ M13 + M14 ⎞


VDE = ⎜ DE ⎟−⎜ ⎟
M13 = 5.24344 tm
q = 3 t/m' ⎝ 6 ⎠ ⎝ LDE ⎠
⎛ (3)(6) ⎞ ⎛ 5.24344 + 11.39971 ⎞
=⎜ ⎟−⎜ ⎟
D 3EI E
⎝ 6 ⎠ ⎝ 6 ⎠
M14 = 11.39971 tm
= 0.22614 ton (↑ )
L = 6.00 m
VDE VED

⎛ qL ⎞ ⎛ M13 + M14 ⎞
VED = ⎜ DE ⎟+⎜ ⎟
⎝ 3 ⎠ ⎝ LDE ⎠
⎛ (3)(6) ⎞ ⎛ 5.24344 + 11.39971 ⎞
=⎜ ⎟+⎜ ⎟
⎝ 3 ⎠ ⎝ 6 ⎠
= 8.77386ton (↑ )
Batang EF ⎛ P ⎞ ⎛ M + M16 ⎞
VEF = ⎜ ⎟ − ⎜ 15 ⎟
M15 = 1.84892 tm P=3t
⎝ 2 ⎠ ⎝ LEF ⎠
2.500 m 2.500 m
⎛ 3 ⎞ ⎛ 1.84892 + 6.79805 ⎞
= ⎜ ⎟−⎜ ⎟
E
2EI
F
⎝2⎠ ⎝ 5 ⎠
M16 = 6.79805 tm = −0.22939 ton (↓ )
L = 5.00 m
VEF VFE

⎛ P ⎞ ⎛ M + M16 ⎞
VFE = ⎜ ⎟ + ⎜ 15 ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ LEF ⎠
⎛ 3 ⎞ ⎛ 1.84892 + 6.79805 ⎞
=⎜ ⎟+⎜ ⎟
⎝2⎠ ⎝ 5 ⎠
= 3.22939 ton (↑ )
Batang GH ⎛ qL ⎞ ⎛ M17 + M18 ⎞
VGH = ⎜ GH ⎟−⎜ ⎟
M17 = -3.01933 tm
q = 2 t/m'
⎝ 2 ⎠ ⎝ LGH ⎠
⎛ (2)(6) ⎞ ⎛ −3.01933 + 7.91630 ⎞
=⎜ ⎟−⎜ ⎟
G EI H
⎝ 2 ⎠ ⎝ 6 ⎠
M18 = 7.91630 tm
= 5.18384 ton (↑ )
L = 6.00 m
VGH VHG

⎛ qL ⎞ ⎛ M + M18 ⎞
VHG = ⎜ GH ⎟ + ⎜ 17 ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ LGH ⎠
⎛ (2)(6) ⎞ ⎛ −3.01933 + 7.91630 ⎞
=⎜ ⎟+⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 6 ⎠
= 6.81616 ton (↑ )

22
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang HI ⎛ qL ⎞ ⎛ M19 + M 20 ⎞
VHI = ⎜ HI ⎟−⎜ ⎟
M19 = -3.47764 tm q = 2 t/m
⎝ 2 ⎠ ⎝ LHI ⎠
⎛ (2)(5) ⎞ ⎛ −3.47764 + 4.52241 ⎞
H I =⎜ ⎟−⎜ ⎟
EI
⎝ 2 ⎠ ⎝ 5 ⎠
M20 = 4.52241 tm
= 4.79105 ton (↑ )
L = 5.00 m
VHI VIH

⎛ qL ⎞ ⎛ M19 + M 20 ⎞
VIH = ⎜ HI ⎟+⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ LHI ⎠
⎛ (2)(5) ⎞ ⎛ −3.47764 + 4.52241 ⎞
=⎜ ⎟+⎜ ⎟
⎝ 2 ⎠ ⎝ 5 ⎠
= 5.20895 ton (↑ )

L. Reaksi Perletakan
- Titik A
R AH = H AD = −2.35867 ton(←)
R AV = VDE + VGH
= ( 0.22614 ) + ( 5.18384 )
= 5.40998 ton ( ↑ )
M A = M1 = −9.01325 tm
- Titik B
RBH = H BE = −2.35867 ton(←)
RBV = VED + VEF + VHG + VHI
= ( 8.77386 ) + ( −0.22939 ) + ( 6.81616 ) + ( 4.79105 )
= 20.15168 ton ( ↑ )
M B = M 3 = −10.17241 tm
- Titik C
RCH = HCF = −1.82484 ton(←)
RCV = VFE + VIH
= ( 3.22939 ) + ( 5.20895 )
= 8.43834 ton ( ↑ )
MC = M 5 = −5.58247 tm

23
Tugas Mekanika Rekayasa

Hasil perhitungan Reaksi Perletakan digambarkan sebagai berikut :


q = 2 t/m' q = 2 t/m'

G
I
H
Q4
Q3
h = 4.00 m

Q2
q = 2 t/m'

q = 3 t/m' P=3t

D E F

Q1 2.500 m 2.500 m
h = 5.00 m

MA = 9.01325 tm MB = 10.17241 tm MC =5.58247 tm

RAH = 2.35867 t RBH = 3.81648 t

A B C RCH = 1.82484 t

L = 6.00 m L = 5.00 m

RAV = 5.40998 t RBV = 20.15168 t RCV = 8.43834 t

qL (3)(6)
Q1 = = = 9 ton
2 2
Q2 = qL = (2)(4) = 8 ton
Q3 = qL = (2)(6) = 12 ton
Q4 = qL = (2)(5) = 10 ton
Kontrol Keseimbangan Struktur
ΣM C = 0
⇒ R AV (11) + RBV ( 5 ) − Q1 (11 − 23 (6) ) − P ( 2,50 ) + Q2 ( 21 (4) + 5 ) − Q3 (11 − 21 (6) ) − Q4 ( 21 (5) ) − M A − M B − M C = 0
⇒ ( 5,40998 )(11) + ( 20,15168 )( 5 ) − 9 ( 7 ) − 3 ( 2,50 ) + 8 ( 7 ) − 12 ( 8 ) − 10 ( 2,50 ) − 9,01325 − 10,17241 − 5,58247 = 0
⇒ 0,00005  0 .........OK .!

ΣH = 0
⇒ −R AH − RBH − RCH + Q2 = 0
⇒ −2,35867 − 3,81648 − 1,82484 + 8 = 0
⇒ 0,00001  0 .........OK .!

ΣV = 0
⇒ R AV + RBV + RCV − Q1 − P − Q3 − Q4 = 0
⇒ 5,40998 + 20,15168 + 8,43834 − 9 − 3 − 12 − 10 = 0
⇒ 0,00000  0 .........OK .!

24
Tugas Mekanika Rekayasa

Kontrol ΣH = 0 untuk setiap tingkat.


- Tingkat 1 (D – E – F)
ΣH D − E − F = 0
⇒ H DA + H DG + H EB + H EH + H FC + H FI = 0
⇒ ( 2,35867 ) + ( −3,86100 ) + ( 3,81648 ) + ( −2,19432 ) + (1,82484 ) + ( −1,94468 ) = 0
⇒ −0,00001  0 .........OK .!

- Tingkat 2 (G – H – I)
ΣH G − H − I = 0
⇒ HGD + H HE + H IF = 0
⇒ ( −4,13900 ) + ( 2,19432 ) + (1,94468 ) = 0
⇒ 0,00000  0 .........OK .!

M. Perhitungan Diagram Momen dan Diagram Gaya Geser


Batang AD Mx = −M1 + H AD ( x )
M2 = 2.78010 tm = −9,01325 + 2,35867 ( x )
HDA
dM x
D Dx = = 2,35867
dx
Tabel perhitungan Mx Dx
L = 5.00 m

X(m) Mx(tm) Dx(t)


x
0.000 -9,013 2,359
5.000 2,780 2,359
HAD A

H AD = 2.35867 ton(←)
H DA = 2.35867 ton(→)

Batang BE Mx = −M 3 + H BE ( x )
M4 = 8.91001 tm
= −10,17241 + 3,81648 ( x )
HEB
dM x
E Dx = = 3,81648
dx
Tabel perhitungan Mx Dx
L = 5.00 m

X(m) Mx(tm) Dx(t)


0.000 -10,172 3,816
x 5.000 8,910 3,816

HBE B

M3= 10.17241 tm H BE = 3.81648 ton(←)


H EB = 3.81648 ton(→)

25
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang CF Mx = − {−M 5 + HCF ( x )}


M6= 3.54175 tm
= − {−5,58247 + 1,82484 ( x )}
HFC
dM x
F Dx = − = 1,82484
dx
Tabel perhitungan Mx Dx

L = 5.00 m
X(m) Mx(tm) Dx(t)
0,000 5,582 1,825
5,000 -3,542 1,825
x

HCF C

M5= 5.58247 tm HCF = 1.82484 ton(←)


H FC = 1.82484 ton(→)

Batang DG qx 2
Mx = −M 7 + H DG ( x ) −
2
2x 2
M8 = 3.01933 tm
= −2,46333 + 3,86100 ( x ) −
G HGD 2
= −2,46333 + 3,86100 ( x ) − x 2
dM x
q = 2 t/m

Dx = = 3,86100 − 2 x
L = 4.00 m

dx

x
Tabel perhitungan Mx Dx
D HDG X(m) Mx(tm) Dx(t)
0,000 -2.463 3.861
M7 = 2.46333 tm
1,000 0.398 1.861
H DG = 3.86100 ton(←) 1,93050 1.264 0.000
HGD = 4.13900 ton(←) 2,000 1.259 -0.139
3,000 0.120 -2.139
4.000 -3.019 -4.139
Batang EH Mx = −M 9 + H EH ( x )

M10 = 4.43866 tm
= −4,33862 + 2,19432 ( x )
dM x
HHE
Dx = = 2,19432
H dx
Tabel perhitungan Mx Dx
L = 4.00 m

X(m) Mx(tm) Dx(t)


x 0,000 -4,339 2,194
4,000 4,439 2,194
E HEH

M9 = 4.33862 tm
H EH = 2.19432 ton(←)
H HE = 2.19432 ton(→)

26
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang FI Mx = − {−M11 + H FI ( x )}
= − {−3,25681 + 1,94468 ( x )}
M11 = 4.52241 tm

HIF
dM x
I
Dx = − = 1,94468
dx

L = 4.00 m
Tabel perhitungan Mx Dx
x X(m) Mx(tm) Dx(t)
0,000 3,257 1,945
HFI
F
4,000 -4,522 1,945
M11 = 3.25631 tm HFI = 1.94468 ton(←)
HIF = 1.94468 ton(→)

Batang DE qx 3
Mx = M13 + VDE ( x ) −
q = 3 t/m'
6L
M13 = 5.24344 tm 3x 3
= 5,24344 + 0,22614 ( x ) −
6(6)
= 5,24344 + 0,22614 ( x ) − 0,08333x 3
D E

x M14 = 11.39971 tm
dM x
Dx = = 0,22614 − 0,25 x 2
L = 6.00 m dx
VDE VED
Tabel perhitungan Mx Dx
VDE = 0.22614 ton(↑) X(m) Mx(tm) Dx(t)
0,000 5.243 0.226
VED = 8.77386ton(↑) 0,95108 5.387 0.000
1,000 5.386 -0.024
2,000 5.029 -0.774
3,000 3.672 -2.024
4.000 0.815 -3.774
5,000 -4.043 -6.024
6,000 -11.400 -8.774

27
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang EF Interval .....0 ≤ x ≤ 2,5


M x1 = M15 − VEF ( x )
M15 = 1.84892 tm M16 = 6.79805 tm
= 1,84892 − 0,22939 ( x )
P=3t

2.500 m 2.500 m
dM x 1
E F Dx 1 = = −0,22939
dx
x1
x2 Interval .....2,5 ≤ x ≤ 5,0
L = 5.00 m M x1 = M15 − VEF ( x ) − P ( x − 2,50 )
VEF VFE
= 1,84892 − 0,22939 ( x ) − 3 ( x − 2,50 )
VEF = 0.22939 ton(↓) = 9,34892 − 3,22939 ( x )
VFE = 3.22939 ton(↑) dM x 1
Dx 1 = = −3,22939
dx
Tabel perhitungan Mx Dx
X1(m) Mx(tm) Dx(t)
0,000 1,849 -0,229
2,500 1,275 -0,229
X2(m) Mx(tm) Dx(t)
2,500 1,275 -3,229
5,000 -6,798 -3,229
Batang GH qx 2
Mx = −M17 + VGH ( x ) −
q = 2 t/m' 2
M17 = 3.01933 tm
2x 2
= −3,01933 + 5,18384 ( x ) −
G H 2
x M18 = 7.91630 tm = −3,01933 + 5,18384 ( x ) − x 2
dM x
VGH
L = 6.00 m
VHG
Dx = = 5,18384 − 2 x
dx

VGH = 5.18384 ton(↑)


Tabel perhitungan Mx Dx
VHG = 6.81616 ton(↑)
X(m) Mx(tm) Dx(t)
0,000 -3.019 5.184
1,000 1.165 3.184
2,000 3.348 1.184
2,59192 3.699 0.000
3,000 3.532 -0.816
4,000 1.716 -2.816
5,000 -2.100 -4.816
6,000 -7.916 -6.816

28
Tugas Mekanika Rekayasa

Batang HI qx 2
Mx = −M19 + VHI ( x ) −
M19 = 3.47764 tm q = 2 t/m 2
2x 2
= −3,47764 + 4,79105 ( x ) −
H
x
I
2
M20 = 4.52241 tm
= −3,47764 + 4,79105 ( x ) − x 2
dM x
L = 5.00 m Dx = = 4,79105 − 2x
VHI VIH dx

VHI = 4.79105 ton(↑) Tabel perhitungan Mx Dx


VIH = 5.20895 ton(↑) X(m) Mx(tm) Dx(t)
0,000 -3.478 4.791
1,000 0.313 2.791
2,000 2.104 0.791
2,39553 2.261 0.000
3,000 1.896 -1.209
4,000 -0.313 -3.209
5,000 -4.522 -5.209

N. Perhitungan Gaya Normal


- Arah D-E-F
NDE = − ( H DA − H DG ) = −(2,35867 − 3,86100) = 1,50233 ton ( → )
NED = −NDE = −1,50233 ton ( ← )

NEF = − ( −NDE + H EB − H EH ) = − ( −1,50233 + 3,81648 − 2,19432 ) = −0,11983 ton ( ← )


NFE = −NEF = 0,11983 ton ( → )

- Arah G-H-I
NGH = − ( −HGD ) = −( −4,13900) = 4,13900 ton ( → )
NHG = −NGH = −4,13900 ton ( ← )

NHI = − ( −NHG + H HE ) = − ( −4,13900 + 2,19432 ) = 1,94468 ton ( → )


NIH = −NHI = −1,94468 ton ( ← )

- Arah G-D-A
NGD = − (VGH ) = −(5,18384) = −5,18384 ton ( ↓ )
NDG = −NGD = 5,18384 ton ( ↑ )

NDA = − ( NDG + VDE ) = − ( 5,18384 + 0,22614 ) = −5,40998 ton ( ↓ )


N AD = −NDA = 5,40998 ton ( ↑ )
29
Tugas Mekanika Rekayasa

- Arah H-E-B
NHE = − (VHG + VHI ) = − ( 6,81616 + 4,79105 ) = −11,60721ton ( ↓ )
NEH = −NHE = 11,60721 ton ( ↑ )

NEB = − ( NEH + VED − VEF ) = − (11,60721+ 8,77386 − 0,22939 ) = −20,15168 ton ( ↓ )


NBE = −NEB = 20,15168 ton ( ↑ )

- Arah I-F-C
NIF = − (VIH ) = − ( 5,20895 ) = −5,20895 ton ( ↓ )
NFI = −NIF = 5,20895 ton ( ↑ )

NFC = − ( NFI + VFE ) = − ( 5,20895 + 3,22939 ) = −8,43834 ton ( ↓ )


NCF = −NFC = 8,43834 ton ( ↑ )

NGH NHG NHI NIH


G H I
NGD VGH VHG NHE VHI VIH NIF

HGD HHE HIF

HDG HEH HFI

NDG NEH NFI


NDE NED NFE
D E F
NEF
NDA VDE VED NEB VEF VFE NFC

HDA HEB HFC

NAD NBE NCF

A B C

30
Tugas Mekanika Rekayasa

O. Gambar Bidang Momen

-7,916 tm

-4,522 tm
-3,019 tm -3,478 tm
-3,019 tm -4,522 tm

G H I
+4,439 tm
+2,261 tm
+3,699 tm

+1,264 tm -11,400 tm

-6,798 tm

+2,780 tm E +8,910 tm F
D
-2,463 tm -4,339 tm +3,257 tm -3,542 tm
+1,849 tm +1,275 tm

+5,243 tm

DIAGRAM MOMEN
SKALA JARAK

0 1m 2m 3m

0 6 t.m 12 t.m 18 t.m

SKALA GAYA

-9,013 tm -10,172 tm +5,582 tm


A B C

31
Tugas Mekanika Rekayasa

P. Gambar Bidang Lintang

+5,184 t
-4,791 t

+1,945 t
G I

-4,139 t H

-5,209 t

-6,816 t

+0,226 t +2,194 t E +1,945 t

+3,861 t F
D -0,229 t

-3,229 t

-8,774 t DIAGRAM GAYA GESER


SKALA JARAK

0 1m 2m 3m

0 3t 6t 9t
+2,359 t +3,816 t +1,825 t
A B C SKALA GAYA

32
Tugas Mekanika Rekayasa

Q. Gambar Bidang Normal

-5,184 t G H I

-1,945 t

-4,139 t

-5,209 t

-11,607 t -6,816 t

D +0,120 t

E F
-1,502 t

DIAGRAM GAYA NORMAL


SKALA JARAK

0 1m 2m 3m

0 5t 10 t 15 t

SKALA GAYA
-5,410 t -20,152 t -8,438 t
A B C

33
Tugas Mekanika Rekayasa

VERIFIKASI HASIL PERHITUNGAN


MENGGUNAKAN PROGRAM SAP 2000

34
SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 1
2/1/10 13:25:39

Tugas Mekanika Rekayasa IV


Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

S T A T I C L O A D C A S E S

STATIC CASE SELF WT


CASE TYPE FACTOR

LOAD1 DEAD 0.0000

SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 2


2/1/10 13:25:39

Tugas Mekanika Rekayasa IV


Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

J O I N T D A T A

JOINT GLOBAL-X GLOBAL-Y GLOBAL-Z RESTRAINTS ANGLE-A ANGLE-B ANGLE-C

1 -6.00000 0.00000 0.00000 1 1 1 1 1 1 0.000 0.000 0.000


2 0.00000 0.00000 0.00000 1 1 1 1 1 1 0.000 0.000 0.000
3 5.00000 0.00000 0.00000 1 1 1 1 1 1 0.000 0.000 0.000
4 -6.00000 0.00000 5.00000 0 0 0 0 0 0 0.000 0.000 0.000
5 0.00000 0.00000 5.00000 0 0 0 0 0 0 0.000 0.000 0.000
6 5.00000 0.00000 5.00000 0 0 0 0 0 0 0.000 0.000 0.000
7 -6.00000 0.00000 9.00000 0 0 0 0 0 0 0.000 0.000 0.000
8 0.00000 0.00000 9.00000 0 0 0 0 0 0 0.000 0.000 0.000
9 5.00000 0.00000 9.00000 0 0 0 0 0 0 0.000 0.000 0.000

SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 3


2/1/10 13:25:39

Tugas Mekanika Rekayasa IV


Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

F R A M E E L E M E N T D A T A

FRAME JNT-1 JNT-2 SECTION ANGLE RELEASES SEGMENTS R1 R2 FACTOR LENGTH

1 1 4 4EI 0.000 000000 2 0.000 0.000 1.000 5.000


2 2 5 3EI 0.000 000000 2 0.000 0.000 1.000 5.000
3 3 6 2EI 0.000 000000 2 0.000 0.000 1.000 5.000
4 4 7 2EI 0.000 000000 2 0.000 0.000 1.000 4.000
5 5 8 EI 0.000 000000 2 0.000 0.000 1.000 4.000
6 6 9 EI 0.000 000000 2 0.000 0.000 1.000 4.000
7 4 5 3EI 0.000 000000 4 0.000 0.000 1.000 6.000
8 5 6 2EI 0.000 000000 4 0.000 0.000 1.000 5.000
9 7 8 EI 0.000 000000 4 0.000 0.000 1.000 6.000
10 8 9 EI 0.000 000000 4 0.000 0.000 1.000 5.000

SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 4


2/1/10 13:25:39

Tugas Mekanika Rekayasa IV


Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

F R A M E S P A N D I S T R I B U T E D L O A D S Load Case LOAD1

FRAME TYPE DIRECTION DISTANCE-A VALUE-A DISTANCE-B VALUE-B

9 FORCE GLOBAL-Z 0.0000 -2.0000 1.0000 -2.0000


10 FORCE GLOBAL-Z 0.0000 -2.0000 1.0000 -2.0000
4 FORCE GLOBAL-X 0.0000 2.0000 1.0000 2.0000
7 FORCE GLOBAL-Z 0.0000 0.0000 1.0000 -3.0000

SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 5


2/1/10 13:25:39

Tugas Mekanika Rekayasa IV


Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

F R A M E S P A N P O I N T L O A D S Load Case LOAD1

FRAME TYPE DIRECTION DISTANCE VALUE


8 FORCE GLOBAL-Z 0.5000 -3.0000
SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 1
2/1/10 13:16:29

Mekanika Rekayasa IV
Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

J O I N T D I S P L A C E M E N T S

JOINT LOAD U1 U2 U3 R1 R2 R3

1 LOAD1 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000

2 LOAD1 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000

3 LOAD1 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000 0.0000

4 LOAD1 15.8817 0.0000 0.0000 0.0000 3.8957 0.0000

5 LOAD1 15.8817 0.0000 0.0000 0.0000 1.0520 0.0000

6 LOAD1 15.8817 0.0000 0.0000 0.0000 2.5509 0.0000

7 LOAD1 31.3925 0.0000 0.0000 0.0000 4.0450 0.0000

8 LOAD1 31.3925 0.0000 0.0000 0.0000 0.8519 0.0000

9 LOAD1 31.3925 0.0000 0.0000 0.0000 0.0187 0.0000


SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 2
2/1/10 13:16:30

Mekanika Rekayasa IV
Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

J O I N T R E A C T I O N S

JOINT LOAD F1 F2 F3 M1 M2 M3

1 LOAD1 -2.3587 0.0000 5.4100 0.0000 -9.0133 0.0000

2 LOAD1 -3.8165 0.0000 20.1517 0.0000 -10.1724 0.0000

3 LOAD1 -1.8248 0.0000 8.4383 0.0000 -5.5825 0.0000


SAP2000 v7.40 File: SAP_MASUDIN Ton-m Units PAGE 3
2/1/10 13:16:30

Mekanika Rekayasa IV
Programmer : ardi_teknik2000@yahoo.com

F R A M E E L E M E N T F O R C E S

FRAME LOAD LOC P V2 V3 T M2 M3

1 LOAD1
0.00 -5.41 2.36 0.00 0.00 0.00 9.01
2.50 -5.41 2.36 0.00 0.00 0.00 3.12
5.00 -5.41 2.36 0.00 0.00 0.00 -2.78

2 LOAD1
0.00 -20.15 3.82 0.00 0.00 0.00 10.17
2.50 -20.15 3.82 0.00 0.00 0.00 6.312E-01
5.00 -20.15 3.82 0.00 0.00 0.00 -8.91

3 LOAD1
0.00 -8.44 1.82 0.00 0.00 0.00 5.58
2.50 -8.44 1.82 0.00 0.00 0.00 1.02
5.00 -8.44 1.82 0.00 0.00 0.00 -3.54

4 LOAD1
0.00 -5.18 3.86 0.00 0.00 0.00 2.46
2.00 -5.18 -1.390E-01 0.00 0.00 0.00 -1.26
4.00 -5.18 -4.14 0.00 0.00 0.00 3.02

5 LOAD1
0.00 -11.61 2.19 0.00 0.00 0.00 4.34
2.00 -11.61 2.19 0.00 0.00 0.00 -5.002E-02
4.00 -11.61 2.19 0.00 0.00 0.00 -4.44

6 LOAD1
0.00 -5.21 1.94 0.00 0.00 0.00 3.26
2.00 -5.21 1.94 0.00 0.00 0.00 -6.330E-01
4.00 -5.21 1.94 0.00 0.00 0.00 -4.52

7 LOAD1
0.00 -1.50 -2.261E-01 0.00 0.00 0.00 5.24
1.50 -1.50 3.364E-01 0.00 0.00 0.00 5.30
3.00 -1.50 2.02 0.00 0.00 0.00 3.67
4.50 -1.50 4.84 0.00 0.00 0.00 -1.33
6.00 -1.50 8.77 0.00 0.00 0.00 -11.40

8 LOAD1
0.00 1.198E-01 2.294E-01 0.00 0.00 0.00 1.85
1.25 1.198E-01 2.294E-01 0.00 0.00 0.00 1.56
2.50 1.198E-01 2.294E-01 0.00 0.00 0.00 1.28
3.75 1.198E-01 3.23 0.00 0.00 0.00 -2.76
5.00 1.198E-01 3.23 0.00 0.00 0.00 -6.80

9 LOAD1
0.00 -4.14 -5.18 0.00 0.00 0.00 -3.02
1.50 -4.14 -2.18 0.00 0.00 0.00 2.51
3.00 -4.14 8.162E-01 0.00 0.00 0.00 3.53
4.50 -4.14 3.82 0.00 0.00 0.00 5.795E-02
6.00 -4.14 6.82 0.00 0.00 0.00 -7.92

10 LOAD1
0.00 -1.94 -4.79 0.00 0.00 0.00 -3.48
1.25 -1.94 -2.29 0.00 0.00 0.00 9.487E-01
2.50 -1.94 2.090E-01 0.00 0.00 0.00 2.25
3.75 -1.94 2.71 0.00 0.00 0.00 4.263E-01
5.00 -1.94 5.21 0.00 0.00 0.00 -4.52
SAP2000 2/1/10 13:05:55

SAP2000 v7.40 - File:SAP_Masudin - Frame Span Loads (LOAD1) - Ton-m Units


SAP2000 2/1/10 13:08:01

SAP2000 v7.40 - File:SAP_Masudin - Deformed Shape (LOAD1) - Ton-m Units


SAP2000 2/1/10 13:08:57

SAP2000 v7.40 - File:SAP_Masudin - Moment 3-3 Diagram (LOAD1) - Ton-m Units


SAP2000 2/1/10 13:09:25

SAP2000 v7.40 - File:SAP_Masudin - Shear Force 2-2 Diagram (LOAD1) - Ton-m Units
SAP2000 2/1/10 13:58:27

SAP2000 v7.40 - File:SAP_Masudin - Axial Force Diagram (LOAD1) - Ton-m Units

You might also like