Jaargang 3
nummer 2
28 januari
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T
2009
03
Actie opening ziekenhuis
Hogeschool Rotterdam
Zie pagina 20
Hulp bij afkicken van
colaverslaving
De Zweedse overheid moet een vrouw van
haar colaverslaving afhelpen. De Zweedse
zoekt al jaren professionele hulp, maar wordt
steeds afgewezen. Ze stapte uiteindelijk naar
de rechter en krijgt nu gelijk.
De vrouw uit de stad Malmö sukkelt al jaren
met haar verslaving. Ze drinkt liters cola en
eet bovendien ongezond. De gevolgen zijn
niet uitgebleven. Ze heeft diabetes en een
hoge bloeddruk en is al vaker in het zieken-
huis beland. De vrouw is doof geboren en ging
al snel veel eten en drinken om haar handicap
te vergeten. Toch wil ze iets doen aan haar
colaverslaving en zoekt daarom al jaren pro-
fessionele hulp. De rechter heeft nu beslist dat
ze een speciale behandeling moet krijgen op
maat van een dove, in de hoop dat ze zo van
haar verslaving verlost raakt.
k i j k op: ziekenhuisstoelen.nl
Wij hebben een stoel
voor elke werkplek . . .
. . . en anders maken we
hem speciaal voor u
Vraag gratis catalogus aan
via info@scoremedi.nl
k i j k op: ziekenhuisstoelen.nl
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isshospitalservices.nl
Tel: 030 - 24 24 800
07
Eerste paal Maasziekenhuis
Strijd tegen Alzheimer
krijgt stevige impuls
Als er niets gebeurt is over twintig jaar de ziekte van Alzheimer volksziekte nummer één.
Met een schenking van 4,5 miljoen euro stelt
het Innovatiefonds Zorgverzekeraars het Alz-
heimercentrum VUmc in de gelegenheid op
korte termijn een nieuwe, gespecialiseerde
en herkenbare polikliniek met een landelijke
functie te realiseren. In de nieuwe polikliniek
krijgen de zorg voor Alzheimerpatiënten (in
het bijzonder jong-dementerenden), de vroeg-
diagnostiek en vooral ook de innovatie in de
zorg voor deze patiënten een nieuwe impuls.
Patiëntenzorg, diagnose en onderzoek zullen
in de nieuwe polikliniek fysiek bij elkaar ge-
bracht worden. Reizen door het gebouw en
verblijf in steeds andere ruimtes behoren straks
tot het verleden. De dementerende patiënt staat
in deze nieuwe setting letterlijk en figuurlijk
centraal door toepassing van de principes van
Sms’je voor snellere hulp bij hartstilstand
Steeds meer mensen ontvangen een sms’je als zij hulp
kunnen bieden bij een hartstilstand.
NIEUWE CNV RUBRIEK GESTART!
Met Vitamine CNV meer
zekerheid en bewustwording.
CNV, de vakbond die het net even anders doet.
Meer info: www.MijnVakbond.nl
of bel 030 - 751 1001
12
KNOV over thuisbevallingen
‘healing environment’. Bij de bouw wordt
rekening gehouden met de toenemende groei
van de vraag naar optimale diagnostiek en
behandeling van deze groep patiënten. Prof.
dr. Philip Scheltens, hoofd van het Alzhei-
mercentrum VUmc, is verheugd over de steun
van het Innovatiefonds Zorgverzekeraars: “De
ziekte van Alzheimer is op de eerste plaats
natuurlijk een persoonlijk drama voor de
patiënt en zijn of haar naasten. Daarnaast is
het ook maatschappelijk gezien een urgent
onderwerp. Als we niets doen is over twintig
jaar de ziekte van Alzheimer volksziekte num-
mer één. Het is mijn ambitie om binnen vijf-
tien jaar een afdoende behandeling te hebben
voor deze ziekte. De schenking van het Inno-
vatiefonds Zorgverzekeraars brengt het reali-
seren van deze ambitie een stuk dichterbij.”
Steeds meer gewone burgers in een toe-
nemend aantal regio’s worden per sms
gealarmeerd als iemand een hartstilstand
heeft gekregen. Het gaat dan om mensen die
in de buurt wonen of werken van de patiënt.
Zij kunnen in veel gevallen sneller ter plaatse
zijn dan de ambulance en dus eerder begin-
nen met reanimeren en defibrilleren. In acht
van de 25 meldkamers van 1-1-2 worden
behalve de ambulance ook burgers gewaar-
schuwd.
9
pagina
Adv.CarpeDiem2.indd 1
A03_1-24_VP_63x57_C.indd 1
19
Honderd jaar KNO Tilburg
Diabetische voetzorg
voorkomt amputatie
Het aantal beenamputaties bij diabetes-
patiënten kan sterk worden verminderd door
een tijdige behandeling van voetklachten bij
diabetici. Kennis die de afgelopen tien jaar op
dit gebied wereldwijd is opgebouwd, wordt op
28 januari uitgewisseld tijdens een internatio-
naal symposium in Almelo.
Het organiserende Kenniscentrum Diabeti-
sche Voet van ziekenhuis ZGT is een van de
veertien Europese kenniscentra op dit gebied.
Suikerziekte is een volksziekte en het aantal
patiënten neemt wereldwijd toe. Nederland
telt zo’n 850.000 patiënten. Ongeveer vijf-
tien procent van hen krijgt voetproblemen, die
uiteindelijk kunnen leiden tot beenamputatie.
De helft van alle beenamputaties in Nederland
heeft diabetes als oorzaak. Het Kenniscentrum
Diabetische Voet van ZGT (met ziekenhuizen
in Almelo en Hengelo) organiseert voor de
tiende keer een internationaal symposium over
deze problematiek. Aan deze lustrumeditie
neemt een groot deel van de wereldtop op dit
vakgebied deel.
Preventief onderzoek
kanker onder de maat
De Europese Commissie vindt dat de
EU-lidstaten meer moeten doen aan preven-
tief onderzoek naar kanker. Dat blijkt uit
een rapport dat de commissie vorige week
donderdag presenteerde.
Kanker is de tweede doodsoorzaak in de
Europese Unie. Uit het rapport blijkt dat maar
22 van de 27 lidstaten programma’s hebben
voor preventief borstkankeronderzoek. Voor
baarmoederhalskanker bestaan deze program-
ma’s maar in vijftien lidstaten en voor darm-
adv64x57-2 1/5/09 8:48 PM Page 1
kankeronderzoek in twaalf EU-landen.
Mmax.nl
Laboratoriumstoelen
Projektmeubilair
rG ratis
bel voo fstoel
p ro e
Tel. 0294 28 5215 • Info@Mmax.nl
A03 1000-20-8000-7887 ziekenhuiskr. 2009 Kl: fc
23-12-2008 13:35:33
20-01-2009 13:39:56
 Nummer 2
28 januari 2009
Colofon
Uitgever: Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322456
F (0182) 322466
Redactie: Gouda Media Groep B.V.
De Ziekenhuiskrant
Eindredactie: Marja den Otter
Opmaak: Gouda Media Groep B.V.
Afdeling vormgeving
Fotografie: Gouda Media Groep B.V.
Druk: Wegener NieuwsDruk Gelderland
Verspreiding: DistriQ Amsterdam
Redactie-adres: Crabethstraat 38 D
2801 AN Gouda
T (0182) 322456
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Mw. Anneke de Pater
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke
zorg is samengesteld, kan geen van betrokken
partijen aansprakelijk worden gesteld voor even-
tueel voorkomende fouten.
Lezersservice
Algemene servicevragen:
maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
adres: Crabethstraat 38-D
2801 AN Gouda
Tel: (0182) 322 456
info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per half jaar 42,40 euro
per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips voor de redactie, een redactionele tekst of
een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artike-
len niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen
in Nederland. Daarnaast wordt de krant toege-
stuurd aan alle afdelingshoofden. Ook wordt hij
aan leveranciers en betrokkenen verzonden.
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Webkrant:
De webkrant is op de avond vóór het verschijnen
van de papieren krant beschikbaar op
www.ziekenhuiskrant.nl In de webkrant worden
enkele pagina’s dagelijks ververst.
Komende verschijningsdata 2009:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456
2 Actueel
Ziekenhuiskrant
op werkplek of
huisadres?
Elke twee weken wordt de Ziekenhuiskrant
in vrijwel alle Nederlandse ziekenhuizen
bezorgd. Daarnaast zijn er veel abonnees
die de krant ontvangen. Speciaal voor de
medewerkers in ziekenhuizen bestaat de
mogelijkheid van een extra goedkoop abon-
nement.
Voor slechts 28 euro per twaalf maanden
krijgt u de Ziekenhuiskrant bezorgd op
een adres naar keuze. Stuurt u dan mail
naar info@ziekenhuiskrant.nl met naam
en adres en vermeldt u daarbij in welk zie-
kenhuis u werkt. U ontvangt een factuur en
natuurlijk een jaar lang elke twee weken de
Ziekenhuiskrant.
Operaties afgezegd
in Atrium MC
Atrium MC in Heerlen heeft het aantal plan-
bare operaties vorige week met de helft
gereduceerd. Dit om aan de vraag naar drin-
gende acute zorg te kunnen blijven voldoen.
De Raad van Bestuur heeft tot deze ingreep
besloten om de gewenste acute zorg te kun-
nen verlenen en een te grote werkdruk en
onveilige situaties te voorkomen.
Het ziekenhuis ligt al weken overvol. Dit
geldt eveneens voor de overige ziekenhui-
zen in Zuid-Limburg en in het aangrenzende
Duitse grensgebied. Het ziekenhuis ligt vol
vanwege seizoensinvloeden met longpatiënten
en orthopediepatiënten. Daarnaast heeft men
er veel last van dat de doorstroom naar ver-
pleeghuizen al meer dan een jaar stokt. In het
ziekenhuis liggen op het ogenblik circa vijftig
medisch uitbehandelde patiënten die niet kun-
nen worden overgeplaatst naar een verpleeg-
huis. Nu worden dure ziekenhuisbedden bezet
gehouden en staat de helft van de operatie-
kamers leeg.
Verpleeghuizen
Ongeveer een jaar geleden heeft het ziekenhuis
in samenwerking met Cicero Zorggroep op de
locatie Atrium Brunssum flexibel ingespeeld
op de situatie en een hele afdeling vrijgemaakt
voor deze patiënten. Dit bood toen enige tijd
soelaas. Maar nu is die afdeling ook al weer
vol en blokkeren uitbehandelde patiënten bed-
den van operatiepatiënten. De oplossing moet
worden gezocht in het toekennen van meer
bedden aan verpleeghuizen. Op korte termijn
worden ongeveer dertig planbare patiënten
wiens operatie is uitgesteld de dupe van deze
maatregel. De betrokken afgezegde (planbare)
patiënten ontvangen een excuusbrief met een
bloemetje als pleister op de wonde. Hoewel
de maatregel van tijdelijke aard is, was op het
moment dat de Ziekenhuiskrant naar de druk-
ker ging, nog niet duidelijk wanneer deze weer
kan worden ingetrokken.
‘En nu mijn nier terug!’
Een inwoner uit New York wil de nier terug die
hij tijdens zijn huwelijk had afgestaan aan zijn
inmiddels ex-vrouw.
De 49-jarige man heeft verklaard ook genoe-
gen te nemen met 1,5 miljoen dollar (1,1 mil-
joen euro) dat volgens hem de marktwaarde
van een nier is. Hij stond zijn nier in 2001 af
aan zijn zieke vrouw. Vier jaar later besloot
zij hem te verlaten. De boze man zegt dat de
zaak niet zo hoog had hoeven op te lopen als
zijn vrouw hem netter had behandeld tijdens
de scheiding.
Minder doden door
innovatief dotteren
Veertig procent van de Nederlanders ouder dan zestig jaar heeft één of meerdere vernauwingen in de kransslag-
aders.
Onder leiding van cardiologen van het
Catharina-ziekenhuis in Eindhoven werd
in een internationale studie waarin twintig
vooraanstaande ziekenhuizen in Europa
en de Verenigde Staten participeerden een
nieuwe methode onderzocht om de ernst
van een vernauwing in de kransslagaders te
bepalen en om te bekijken waar en wanneer
een vernauwing gedotterd moet worden. Op
15 januari publiceerde the New England Jour-
nal of Medicine (NEJM) met voorrang het
artikel en de resultaten van deze studie. Het
toepassen van de nieuwe onderzochte meet-
methode in Nederland zou leiden tot tweehon-
derd minder doden en 540 minder infarcten in
het eerste jaar na het dotteren.
In Nederland vinden jaarlijks ongeveer
30.000 niet-acute dotterinterventies plaats.
Niet alleen levert toepassing van deze nieuwe
methode betere perspectieven voor patiënten,
ook leidt het tot lagere kosten van behande-
ling. Vernauwingen in de kransslagaders
(‘aderverkalking’) komt veel voor. Ongeveer
25 procent van de Nederlanders ouder dan
vijftig jaar en maar liefst veertig procent van
de Nederlanders ouder dan zestig jaar hebben
één of meerdere vernauwingen in hun krans-
slagaders. Het merendeel hiervan is relatief
onschuldig: vernauwingen die niet gepaard
gaan met zuurstofgebrek geven geen klach-
ten en kunnen goed behandeld worden met
medicijnen. De kans dat zo’n vernauwing
leidt tot dood of hartinfarct is kleiner dan
Beter luisteren bij behandeling eetstoornissen
Verbetering van behandeling van eetstoor-
nissen is mogelijk door systematisch beter
naar patiënten te luisteren. Het verbinden
van wetenschappelijke kennis, kennis uit
de kliniek en opvattingen en ervaringen van
patiënten helpt bij het optimaliseren van de
behandeling. Dit stelt promovenda Simone
de la Rie in haar proefschrift ‘Eating disorders
and treatment from different perspectives’.
De la Rie, werkzaam in het Centrum Eetstoor-
nissen Ursula in Leidschendam, promoveerde
op 23 januari aan de Erasmus Universiteit
Rotterdam.
Eetstoornissen, zoals anorexia nervosa en
boulimia nervosa zijn zeldzame, maar zeer
ernstige psychiatrische aandoeningen met
een gering herstelpercentage. Optimaliseren
van de behandeling is van groot belang. De
kwaliteit van leven van patiënten met een
eetstoornis is slechter dan die van mensen
zonder eetstoornis, zelfs slechter dan die van
een procent per jaar. Het plaatsen van een
stent (een metalen buisje dat in een bloedvat
wordt geplaatst met het doel dit kanaal open
te houden) is dan niet nodig en geeft onnodige
kans op complicaties. Een deel van de vernau-
wingen leidt echter wél tot zuurstofgebrek in
de achter de vernauwing liggende ader. Het
zijn juist deze vernauwingen die klachten
geven (angina pectoris) evenals de kans op
hartinfarct of dood. Door zulke vernauwingen
te stenten, wordt de kans op dood of hart-
infarct juist verminderd. Het is dus belangrijk
een betrouwbare methode te hebben om zeer
nauwkeurig voor iedere vernauwing apart
specifiek te kunnen vaststellen of deze ver-
nauwing zuurstofgebrek geeft of juist niet. De
bestaande dottermethode is nu verfijnd door
via een zogenaamde FFR-meting (Fractionele
Flow Reserve) de bloeddruk voor en na iedere
vernauwing te meten. Hierdoor kan nauw-
keurig worden bepaald of een vernauwing
gepaard gaat met een zuurstofgebrek. Stenten
bij patiënten met meervatslijden op geleide
van de FFR-metingen bleek veel beter te zijn.
Zowel sterfte, optreden van hartinfarct, nood-
zaak tot bypassoperatie of nieuwe dotterproce-
dure namen alle met eenderde deel af. Boven-
dien was de behandeling met gebruikmaking
van FFR beduidend goedkoper, nam niet meer
tijd in beslag en ging gepaard met kortere
ziekenhuisopname. Ook bleek bij de patiënten
die met de FFR-strategie werden behandeld
even vaak dat de klachten van angina pectoris
volledig verdwenen waren.
patiënten met een depressieve stoornis. De la
Rie pleit voor meer directe doorverwijzingen
naar gespecialiseerde instellingen: “De meer-
derheid van de onderzochte patiëntengroep
had verschillende vormen van behandeling
achter de rug, voordat zij terecht kwam bij een
gespecialiseerde instelling, meer dan vijftig
procent heeft daar helemaal geen behande-
ling gehad. Patiënten ervaren de behandeling
in een gespecialiseerde instelling echter als
positief vanwege de aandacht voor de eet-
problemen, naast de aandacht voor achterlig-
gende problemen en de ervaren steun van lot-
genoten.” Hulpverleners moeten volgens De
la Rie beter echt luisteren naar de patiënt: “In
het individuele contact met een hulpverlener
gaven de patiënten de voorkeur aan een gelijk-
waardige samenwerking. Patiënten willen als
persoon benaderd worden en niet als ‘geval’.
Een goede match tussen therapeut en patiënt
is belangrijk.”
Actueel
Vier miljoen euro voor
strijd tegen kanker
Prof. dr. Ton Berns (NKI-AVL) en prof. dr. Fred
Falkenburg (LUMC) ontvangen de KWO-prij-
zen 2008 ter waarde van twee miljoen euro.
KWF Kankerbestrijding introduceerde vorig
jaar het Koningin Wilhelmina Onderzoekspro-
gramma om toponderzoekers in staat te stel-
len multidisciplinair onderzoek te verrichten
ter bevordering van de strijd tegen kanker.
Prof. dr. Ton Berns gaat met het bedrag betere
behandelmethoden voor longkanker en borst-
vlieskanker ontwikkelen. Prof. dr. Fred Falken-
burg doet onderzoek naar de rol van afweer-
cellen bij stamceltransplantatie. De officiële
uitreiking van de KWO prijzen vindt plaats in
het najaar van 2009.
Met de KWO-prijs gaat prof. dr. Berns van
het NKI-AVL betere behandelmethoden
voor longkanker en borstvlieskanker ontwik-
kelen. Jaarlijks krijgen bijna 10.000 mensen
longkanker of borstvlieskanker en het aantal
dat hieraan overlijdt is bijna even groot. De
behoefte aan betere behandelmethoden is dus
groot. Eerder ontwikkelde prof. Berns al ver-
schillende muismodellen die grote gelijke-
nis vertonen met de tumoren die bij de mens
voorkomen. Daarmee zijn deze muismodel-
len uitermate geschikt om nieuwe behandel-
methoden te testen. Alleen, niet iedere tumor
is hetzelfde en reageert daardoor ook anders
op therapieën. Met de diverse muismodellen
hopen de onderzoekers te voorspellen welke
tumoren reageren op welke behandeling. Aan
de hand daarvan hopen ze de kennis van de
muismodellen te kunnen doorvertalen naar
Ondiep slapen vermindert leervermogen
Het leervermogen heeft sterk te lijden van
een zeer lichte verstoring van de slaap, bij-
voorbeeld veroorzaakt door een lawaaiige
omgeving. Dit ontdekten onderzoekers van
VUmc en het Nederlands Instituut voor Neuro-
wetenschappen (NIN-KNAW). Dat heeft niets
te maken met korter slapen, maar komt door-
dat de langzame hersengolven – karakteris-
tiek voor de diepe slaap – worden onderdrukt.
Een gezonde nachtrust blijkt hiermee essen-
tieel voor het vermogen om nieuwe dingen te
leren.
In de studie werd de slaap van proefper-
sonen ondieper gemaakt door geluid af te
spelen op het moment dat de voor diepe slaap
karakteristieke ‘langzame hersengolven’ wer-
den gemeten. Deze proefpersonen sliepen niet
korter dan andere deelnemers die ongestoord
konden slapen; het enige verschil was de
Slaap is nodig voor het opnemen van nieuwe informatie.
3 Nummer 2
behandelingen bij de mens.
Immunotherapie
Prof. dr. Fred Falkenburg van het Leids Uni-
versitair Medisch Centrum houdt zich bezig
met immunotherapie voor hematologische
ziekten, ofwel met methoden om de afweer
actief in te zetten tegen bloedziekten. Met
zijn medewerkers zoekt hij naar methoden om
stamceltransplantatie bij leukemie en lymf-
klierkanker te verbeteren. In zijn onderzoek
kijkt hij naar de oorzaken en specificiteit van
de afweerreacties van donor T-cellen op mole-
culair niveau om de gunstige werking te kun-
nen scheiden van de schadelijke reactie. Daar-
naast worden strategieën ontwikkeld om in
het laboratorium de effectieve donor T-cellen
te isoleren en in grote aantallen te laten uit-
groeien om patiënten te behandelen. Het
Koningin Wilhelmina Onderzoeksprogramma
(KWO) is een persoongebonden subsidie van
maximaal twee miljoen euro per wetenschap-
pelijk kankeronderzoek, voor een periode
van maximaal zes jaar. Hiermee worden top-
onderzoekers in staat gesteld samenhangend
en multidisciplinair onderzoek te verrichten.
Het onderzoek overstijgt het niveau van deel-
vragen en bevordert de vertaling van funda-
mentele kennis naar daadwerkelijke toepas-
sing binnen de kankerbestrijding. De selectie
van onderzoeksprogramma’s is gebaseerd op
advies van de Wetenschappelijke Raad van
KWF Kankerbestrijding (WR) en (inter)natio-
nale deskundigen.
onderdrukking van de langzame hersengolven.
De volgende dag ondergingen alle deelnemers
een test, waarbij ze plaatjes bekeken die ze
vervolgens moesten onthouden. De groep
die ondiep had geslapen scoorde aanzienlijk
slechter op deze test. MRI-beelden van hersen-
activiteit van deelnemers die ondiep hadden
geslapen, lieten zien dat zij de hippocampus -
een essentieel gebied voor het vastleggen van
informatie - minder goed konden activeren.
Volgens de onderzoekers vindt er dankzij de
langzame hersengolven een tweeledig proces
in de hippocampus plaats: belangrijke infor-
matie wordt vastgelegd en minder belangrijke
verwijderd, zodat er capaciteit voor nieuwe
informatie vrijkomt. Slaap is dus nodig voor
het opnemen van nieuwe informatie, net zoals
slaap een rol speelt bij het onthouden van din-
gen die vóór het slapen zijn geleerd.
28 januari 2009
Levensgrote poppen ingezet bij opening
nieuwe vestiging Westfriesgasthuis
Ruim driehonderd mensgrote poppen, ver-
kleed als medisch specialisten en verpleeg-
kundigen, werden onlangs door heel Heer-
hugowaard en omgeving verspreid. Deze
bijzondere actie in ziekenhuisland heeft het
Westfriesgasthuis opgezet om de bewoners in
en rond Heerhugowaard op een ludieke wijze
te informeren dat het de deuren van de nieuwe
vestiging in Heerhugowaard heeft geopend.
“Met deze groots opgezette poppenactie,
die ongetwijfeld geen Heerhugowaarder is
De poppen staan te wachten op het moment dat ze over het dorp worden verspreid.
Jaarlijks meer kinderen met diagnose ADHD
Sinds 2003 krijgen ieder jaar meer kinderen
de diagnose ADHD. Vooral jongens, maar
ook meer meisjes, zo blijkt uit een publicatie
van onderzoekers van het Nederlands insti-
tuut voor onderzoek van de gezondheidszorg
(NIVEL) in ‘Huisarts & Wetenschap’.
Jongens krijgen veel vaker de diagnose ADHD
(Attention Deficit Hyperactivity Disorder) dan
meisjes, maar bij zowel jongens als meisjes
is de diagnose de laatste jaren vaker gesteld.
“Dat nu ook steeds vaker meisjes de diagnose
Het aantal meisjes met ADHD-medicatie stijgt gemiddeld per jaar met 25,5 procent en jongens met 14,1 procent.
Groene Hart Ziekenhuis komt met eigen krant
Deze week heeft het Groene Hart Ziekenhuis
in Gouda een eigen krant laten maken en
verspreiden. Dat gebeurde in een oplage van
340.000 exemplaren. De GHZ-krant werd
verspreid in een groot gebied: van Woerden
tot en met Alphen aan den Rijn en van Zoe-
termeer tot en met grote delen van Rotter-
dam. De advertentieverkoop, het drukken en
het verspreiden van de krant werd verzorgd
door de Gouda Media Groep, uitgever van
onder meer de Ziekenhuiskrant. Voor meer
informatie over dit onderwerp kunt u bellen
met de Gouda Media Groep op telefoonnum-
mer (0182) 322 456.
ontgaan, willen we benadrukken dat persoon-
lijke zorg voor onze klanten hoog in ons vaan-
del staat”, aldus Mieke Boots, communicatie
adviseur van het Westfriesgasthuis. “Daarom
informeerden we de bewoners letterlijk huis-
aan-huis en vroegen om medewerking aan
onze poppenactie. We onderscheiden ons
graag als ziekenhuis. Dat zie je ook terug in
onze zorgverlening.” Naast de grote poppen-
actie organiseerde het Westfriesgasthuis ook
een open dag voor geïnteresseerden die de
nieuwe vestiging wilden bekijken.
ADHD krijgen, is opvallend”, stelt NIVEL-
onderzoeker Liset van Dijk. “Dat zie je ook in
de medicatie. Het aantal meisjes met ADHD-
medicatie stijgt gemiddeld per jaar met
25,5 procent en jongens met 14,1 procent.
Door het veel grotere aantal jongens met
ADHD blijft het absolute aantal jongens
sterker stijgen.” Volgens cijfers van de Stich-
ting Farmaceutische Kengetallen is in 2007
34 procent meer ADHD-medicatie voor-
geschreven dan het jaar daarvoor.
23 januari 2009 1 Groene Hart Ziekenhuis
Ik ben Sibbe van Egmond, longarts bij het Groene Hart
Ziekenhuis Gouda. Samen met de afdelingen Cardiologie
en Neurologie zijn we tweede in de regio en scoren we
landelijk boven gemiddeld. We zijn trots dat we als
Als zeer centraal gelegen ziekenhuis streekziekenhuis in het midden van het Groene Hart
in het Groene Hart hebben wij u
veel te bieden. Wij zijn goed en snel voor u als patiënt zeer succesvol zijn en in sommige
bereikbaar zowel met de auto als
disciplines de beste specialistenteams van
met het openbaar vervoer. Onze
specialisten presteren buitengewoon Nederland hebben.
Sibbe van Egmond
goed. Sommigen zijn volgens onder-
zoek zelfs de beste van Nederland.
In deze GHZ Wijzer leest u over het
beste wat het GHZ u te bieden heeft.
Rahayu
Rasidin
GHZ heeft de beste KNO-artsen van NL!
De KNO-artsen van het GHZ zijn, volgens onderzoek door Elsevier, al een paar jaar op rij de besten van Nederland.
Voor u als inwoner van het Groene Hart is het gerustellend te weten dat u vlakbij huis een beroep kunt doen op
uitstekende gezondheidszorg. Vanuit Rotterdam bent u in 10 minuten in onze poli in Nieuwerkerk a/d IJssel en in
20 minuten in het GHZ in Gouda.
★★★ Gastvrijheid bij
het GHZ! In 2008 heeft het
De nieuwste modernste
apparatuur! Optimale zorg-
De beste van de regio!
De chirurgen, gynaecologen
Lange wachttijden?
Bij het GHZ wordt u zo
GHZ, als enige ziekenhuis in verlening vraagt voortdurend en de oogartsen van het GHZ spoedig mogelijk geholpen.
de regio, 3 sterren verdiend in
de sterrengids Gastvrijheids-
zorg.
om investeringen. De afdeling
Radiologie van het GHZ beschikt
sinds kort over de meest geavan-
ceerde CT- en MRI-scanners.
zijn, volgens onderzoek van
Elsevier, de besten van
deze regio!
In veel gevallen zelfs meteen.
Bel: 0182-505050 en
u weet hoe snel u
terecht kunt!
Het GHZ heeft diverse
keurmerken bijvoorbeeld
de Smiley voor kindgericht-
Menzis adviseert haar
klant om voor het GHZ
te kiezen omdat u in het
heid, de HKZ-certificering GHZ snel terecht kunt en de
voor de afdeling Dialyse en is behandeling volgens de nieuw-
in het bezit van een zieken- ste inzichten, met de hoogste Ronald van
huisbrede NIAZ-accreditatie. kwaliteit geleverd wordt. der Heijden
Willeke van Buren
www.ghz.nl
Nummer 2
28 januari 2009 4 Advertentie
Voeding
Gevaar nanodeeltjes
in voeding onbekend
Nanodeeltjes komen al decennia lang in
voedingsmiddelen voor. Maar het is nog niet
duidelijk waar ze uiteindelijk terecht komen.
Volgens dr. Hans Bouwmeester weet men
nog niet in hoeverre ze door de mens via het
spijsverteringskanaal worden opgenomen. En
of en zo ja in hoeverre ze schadelijk zijn voor
de mens. RIKILT van Wageningen UR gaat een
meetmethode ontwikkelen.
Het woord nano wordt als voorvoegsel
gebruikt om het miljardste deel van iets aan te
geven. Bij nanodeeltjes gaat het dus om zeer
kleine hoeveelheden. Door hun maat kunnen
deze deeltjes makkelijk cellen binnendringen.
Ook hebben ze een relatief groot oppervlak,
wat ze erg reactief maakt. Al tientallen jaren
worden ze gebruikt als drager voor vitami-
nes en als antiklontermiddel in koffiepoeder.
Nanozilver zit in verpakkingsmateriaal en
heeft een antibacteriële werking. De meeste
deeltjes zijn chemisch gezien niet toxisch.
Toch kunnen ze blijven bestaan, eventueel
een cel binnendringen en misschien zelfs
DNA-mutaties veroorzaken. Het RIKILT is
Man kan hongergevoel beter onderdrukken
Mannen kunnen een bord met smakelijk eten
beter weerstaan dan vrouwen. Dat blijkt uit
een onderzoek van de Amerikaanse National
Academy of Sciences onder 23 vrijwilligers.
Aan dertien vrouwen en tien mannen werd
gevraagd om hun hongergevoel gedurende ze-
ventien uur te onderdrukken. Daarna werd hen
verzocht ook alle gedachten aan eten te on-
derdrukken. Daarbij werd de activiteit in gese-
lecteerde hersengebieden onderzocht. Uit de
hersenscans bleek dat er bij de mannen minder
Voor mannen zou het gemakkelijker zijn om minder te eten of te vasten.
Amerikaanse frisdrank slecht voor nieren
Het drinken van meer dan twee glazen Ame-
rikaanse frisdrank per dag kan tot nierschade
leiden. Dat meldt het Belgische medische
weekblad De Huisarts.
Volgens experts hebben steeds meer mensen
te kampen met nierfalen sinds de introductie
van fructose op de voedingsmarkt. Uit onder-
zoek, waaraan 9.000 volwassenen meewerk-
ten, is gebleken dat er een verband bestaat
tussen het drinken van frisdrank dat gezoet is
5 Nummer 2
een van de vele onderzoeksinstellingen in
de wereld die een deel van de vragen rond
nanotechnologie probeert te beantwoorden.
Dr. Hans Bouwmeester bestudeert daar de
risico’s van nanodeeltjes in voedingsmidde-
len. Hij publiceerde onlangs een online artikel
in ‘Regulatory Toxicology and Pharmacolo-
gy’. Samen met onderzoekers van het RIVM
zet hij daarin vooral uiteen waar de gaten in
onze kennis zitten.
Giftig
Allereerst moet onderzocht worden hoe nano-
deeltjes zich in de voeding gedragen. Worden
ze wel door het lichaam opgenomen? Zijn
ze giftig waardoor ze schadelijke effecten
veroorzaken na opname? Een van de proble-
men bij dit onderzoek is dat nog onduide-
lijk is of de testen wel voldoen. “Misschien
moet er een nieuw soort test ontwikkeld wor-
den. Wij willen breder kijken dan tot nu toe
werd gedaan, om uiteindelijk een betrouw-
bare risicobeoordeling te kunnen uitvoe-
ren”, aldus Bouwmeester. Meer informatie:
www.wageningenuniversiteit.nl
activiteit was dan bij de vrouwen.
Vasten
De conclusie uit dit onderzoek is dat vrouwen
weliswaar net als mannen het subjectieve hon-
gergevoel kunnen verdringen, maar dat hun
hersenactiviteit aangeeft dat ze toch aan eten
denken. Voor mannen zou het dus makkelijker
zijn om minder te eten of te vasten. Mogelijk
is dit een verklaring voor het feit dat mannen
minder vaak aan ernstig overgewicht lijden
dan vrouwen.
met fructose en het voorkomen van jicht en
nierschade. Er was vooral een groot verschil
waar te nemen tussen vrouwen die meer dan
twee glazen frisdrank per dag dronken en
vrouwen die geen frisdrank nuttigden. Vol-
gens de onderzoekers zijn light frisdranken
niet schadelijk voor de nieren. In Amerika
wordt frisdrank met het enkelvoudige suiker
fructose gezoet. In ons land wordt frisdrank
voornamelijk gezoet met het tweevoudige
suiker saccharose.
28 januari 2009
Website over slokdarmkanker
De Maag Lever Darm Stichting heeft een web-
site geïntroduceerd over slokdarmkanker:
www.slokdarmkanker.info. Dit om het fors
gestegen aantal mensen met slokdarmkanker
van goede informatie te voorzien. De website
biedt de gelegenheid tot het uitwisselen van
ervaringen op het forum.
In 1989 waren er nog maar zevenhonderd
patiënten met slokdarmkanker. In 2005 was
dit aantal gestegen naar 1550. Deze flinke
stijging heeft mogelijk te maken met een
ongezonde leefstijl. Roken, alcoholgebruik en
overgewicht zijn belangrijke risicofactoren.
Omdat de ziekte vaak pas in een laat stadium
ontdekt wordt overlijden relatief veel mensen
aan slokdarmkanker. Mensen die de ziekte
overleven houden vaak langdurig klachten
Diervriendelijker kalfsvlees
Nederlands grootste producent van kalfsvlees
gaat voortaan diervriendelijker kalfsvlees
leveren. Het is sinds 21 januari te koop bij
Albert Heijn en in de toekomst ook bij andere
supermarkten. De producent heeft daarvoor
afspraken gemaakt met de Dierenbescher-
ming. Daardoor ligt er nu een nieuwe variant
kalfsvlees in de winkel, naast het gangbare en
biologische vlees.
De kalveren krijgen meer ijzer binnen door-
dat ze meer ruwvoer eten. De kalveren
mogen geen lager ijzergehalte hebben dan zes
millimol hemoglobine per liter. De wettelijke
norm is bepaald op minimaal 4,5. Ook zijn
er afspraken gemaakt over kortere transport-
tijden, gelijktijdig eten en drinken en in de
toekomst ook meer ligcomfort voor de dieren.
Het vlees is herkenbaar aan het beeldmerk
‘Beter Leven’ van de Dierenbescherming, met
één ster. Om twee of drie sterren te mogen
vermelden moet er nog meer aandacht zijn
voor het dierenwelzijn. De kalveren moeten
dan bijvoorbeeld ook naar buiten kunnen.
Consumenten die het dierenwelzijn belangrijk
vinden, hebben nu dus meer keuze. De nieuwe
Voeding en ouderen
Door de toenemende vergrijzing is er meer
aandacht nodig voor voedingsproblemen bij
ouderen. Een slechte voedingstoestand bij
‘normaal’ gewicht of over- of ondergewicht
komen in deze leeftijdscategorie vaak voor.
Niet alleen bij nog zelfstandig wonende oude-
ren maar ook in verzorgings- en verpleeghui-
zen.
Zelfstandig wonende ouderen die gezond zijn
hebben meestal geen tekorten aan essentiële
voedingsstoffen. Dit ligt anders voor ouderen
die nog wel zelfstandig wonen maar kwetsbaar
zijn. Zij hebben vaak door een ongezonde
voeding tekorten aan vitamines en minera-
len zoals vitamine D, vitamine B12 en ijzer.
Steeds meer Nederlandse 65-plussers kampen
met overgewicht. Ongeveer veertien procent
is obees. Ouderen met ernstig overgewicht
Brochure ‘Gezonde leefstijl & voeding, een
andere kijk op gezond gewicht’
Nieuw verschenen
€ 9,90 incl. verzend- en administratiekosten
Bestellen door het bedrag over te maken op rekening 10.73.30.253
bij de Rabobank te Gouda t.n.v. de Gouda Media Groep, onder
vermelding van uw adres.
Bestellen in combinatie met de brochure ‘Gezonde Leefstijl & Voeding,
in relatie tot kanker’ kan voor een totaal bedrag van € 14,90.
vanwege de ingrijpende operatie. Er is een
grote behoefte aan lotgenotencontact: andere
forums over kanker zijn daarvoor te alge-
meen. De Maag Lever Darm Stichting heeft
de website kunnen maken dankzij de collecte-
opbrengst van vorig jaar. De website is tot
stand gekomen in nauwe samenwerking met
patiëntenorganisatie Doorgang en een Weten-
schappelijke Raad, bestaande uit vijf specia-
listen. Op de website staat behalve informatie
over de ziekte ook informatie over risicofac-
toren en met welke klachten mensen naar de
huisarts moeten gaan. Klachten zoals het ge-
voel hebben dat eten niet goed zakt, aanhou-
dende vermoeidheid, ongewild gewichtsver-
lies en (kleine beetjes) bloed braken kunnen
op een (beginnende) tumor in de slokdarm
wijzen.
variant blank kalfsvlees zit tussen gangbaar en
biologisch kalfsvlees in. Bij biologisch vlees
ligt het ijzergehalte nog wat hoger doordat de
dieren meer ruw- en krachtvoer krijgen, waar-
door het vlees een rosé kleur krijgt. Ook zijn
de biologisch gehouden kalveren ouder als ze
geslacht worden.
De kalveren krijgen meer ijzer binnen doordat ze meer
ruwvoer eten.
hebben vaker een chronische aandoening
zoals diabetes en lichamelijke ongemakken
zoals gewrichtsklachten en incontinentie. In
de Nederlandse verpleeg- en verzorgingshui-
zen is ongeveer 25 procent van de ouderen
ondervoed. Bij ouderen die thuiszorg krijgen
bedraagt dit percentage ongeveer twintig pro-
cent. Een goed voedings- en weegbeleid kun-
nen helpen om ondervoeding zoveel mogelijk
te voorkomen. Meer nog dan bij overgewicht
spelen de lichamelijke en psychische gezond-
heid hierbij een belangrijke rol. Onderzoeks-
gegevens tonen aan dat een gezonde leefstijl
de achteruitgang kan beperken. Om de alge-
hele gezondheid en de kwaliteit van leven van
ouderen zo hoog mogelijk te houden is er de
komende jaren meer aandacht nodig voor de
leefstijl en voeding van de nieuwe generaties
ouderen.
 Nummer 2
28 januari 2009 6 Advertentie

Azimed BV biedt opslag- en distributieoplossingen,

voor medicatie en medische hulpmiddelen,
die bijdragen aan de efficiency en de medicatieveiligheid
binnen het logistieke proces van ziekenhuizen
en andere zorginstellingen.

th e s i e
An e s
g e n s
wa

www.azimed.nl
Nieuwbouw 7 Nummer 2
28 januari 2009

Eerste paal nieuw MCL gaat dialyse aanbieden in Kollum

Maasziekenhuis
Het dialysecentrum van het Medisch Centrum te worden gedialyseerd.” Patiënten die afhan-
Leeuwarden gaat een tweede dependance kelijk zijn van hemodialyse moeten doorgaans
openen. Volgens plan kunnen vanaf mei/ drie maal in de week naar een dialysecentrum

Pantein geslagen
juni 2009 dialysebehandelingen worden aan-
geboden in Kollum. Een gedeelte van het
multifunctioneel centrum Meckama State
wordt als klein dialysecentrum ingericht. Met
zes dialysestations kan de dependance ruimte
bieden aan maximaal 24 patiënten.
“In overleg met Meckama State bleek het
een goed uitvoerbaar plan om in Kollum dia-
lyse aan te bieden voor nierpatiënten die niet
ziekenhuisafhankelijk zijn”, aldus Dick van
der Gulik, manager van het dialysecentrum
in Leeuwarden. “Op die manier kunnen we
dialysepatiënten uit het noordoostelijk deel
van de provincie Friesland goed van dienst zijn.
Het scheelt deze patiënten gewoon erg veel
reistijd. Praktisch gezien hoeven immers niet
alle dialysepatiënten altijd in een ziekenhuis
komen. De dialyse zelf duurt gemiddeld ruim
vier uur. De behandeling, in combinatie met
de reistijd, is voor veel patiënten een zware
belasting. Dichter bij huis dialyseren geeft een
stukje verlichting van die belasting. Het MCL
opende in 2007 al een tweede dialysecentrum.
De ervaringen van patiënten en medewerkers
van dialysecentrum Súdhaghe in Heerenveen
zijn bijzonder positief te noemen. “Dat was
voor ons een belangrijke reden om te kijken
of we de service aan dialysepatiënten ook in
andere delen van de provincie konden uitbrei-
den”, aldus Van der Gulik. “Een derde dia-
lysecentrum in Kollum is een logische stap.”
Overigens gaat het, praktisch gesproken, niet
om een uitbreiding, maar om verplaatsing van
dialysecapaciteit vanuit Leeuwarden.

ZGT Almelo opent nieuwe zorgboulevard

Maandag 12 januari werd de eerste paal geslagen van het ziekenhuis dat eind 2010 wordt opgeleverd.
Ondanks de koude weersomstandigheden, is
op maandag 12 januari - precies op schema -
de eerste paal geslagen voor de nieuwbouw
van het Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer.
Het nieuwe Maasziekenhuis dat onderdeel uit-
maakt van het zorg- en leerpark Sterckwijck
wordt 25.000 vierkante meter groot en krijgt
189 bedden. Het ziekenhuis wordt in decem-
ber 2010 opgeleverd. Bij het ontwerp van het
nieuwe ziekenhuis is zo veel mogelijk reke-
ning gehouden met de gebruiker en gekeken
door de bril van de patiënt. Afdelingen die in
de dagelijkse praktijk met elkaar te maken
hebben omdat de patiënten deze vaak gelijk-
tijdig bezoeken, liggen bijvoorbeeld dicht bij
elkaar. Zoals de poliklinieken en diagnos-
tiekafdelingen als radiologie en het labora-
torium. Niemand hoeft lange afstanden af te
leggen, noch patiënten noch medewerkers en
artsen.
Drie buitenruimten
Het ontwerp van het Maasziekenhuis is
gebaseerd op drie buitenruimten: het plein, de
straat en de tuin. Het plein, dat door gebogen
bouwdelen is gevormd, is voornamelijk steen-
achtig van karakter. Daarnaast komen er op
het plein (groene) elementen, zoals bomen.
Ook liggen er water- en beplantingsvakken als
eilanden in dit plein. Bussen en taxi's stoppen
in de buurt van de hoofdingang op het plein.
Voetgangers kunnen via het plein naar de
parkeergarage. De patiënten- en huiskamers
liggen aan de voor- en achterkant van het
gebouw en hebben uitzicht op het levendige
plein of de rustgevende tuin. De straat is een
overdekt openbaar gebied, van waaruit mensen
Een impressie van de eenpersoonskamer.
eenvoudig de weg binnen het gebouw kun-
nen vinden. Verder zijn hier de commerciële
voorzieningen, zoals een bloemen- en cadeau-
winkel, kapsalon en een restaurant. De tuin is
hoofdzakelijk groen van karakter en heeft een
veel zachtere uitstraling dan het plein. Patiën-
ten, bezoekers en medewerkers kunnen in het
park tot rust komen en een wandeling maken.
Patiëntenkamers
Het ziekenhuis krijgt vier centra, het spreek-
uur- en diagnostisch centrum, het behandel-
centrum, het verpleegcentrum en de herstel-
afdeling. Het ziekenhuis krijgt voornamelijk
eenpersoons kamers met eigen sanitair. De
gang op de verpleegafdelingen is in het ach-
terste gedeelte breed. Het vormt een leef-
gebied voor de patiënten met zithoekjes, veel
glas en daglicht. Er is ruime aandacht voor
kleur en materiaalgebruik.
De entree van het nieuwe ziekenhuis.
ZGT Almelo opent woensdag 28 januari offi- lijkbaar met een goede winkelstraat. De ope-
cieel de nieuwe zorgboulevard en hoofd- ning van de zorgboulevard vormt tevens het
ingang. Aan de voorkant van het Almelose startsein voor de viering van tien jaar samen-
ziekenhuis, in de 7.000 vierkante meter grote werking tussen de ziekenhuizen van ZGT in
nieuwbouw, is een groot aantal zorgverwante Almelo en Hengelo (www.zgt.nl).
winkels en diensten gevestigd. Het is een van
de grootste zorgboulevards van Nederland.
De zorgboulevard is een moderne winkel-
gelegenheid, die naadloos aansluit op de
dienstverlening van het ziekenhuis. De
Hengelose vestiging van ZGT heeft al sinds
2003 een zorgboulevard van 5.000 vierkante
meter. ZGT Hengelo was daarmee het eerste
ziekenhuis in Nederland. Beide zorgboule-
vards bieden extra voorzieningen en service
voor patiënten, bezoekers en medewerkers.
Op de zorgboulevard van ZGT Almelo hebben
zich onder meer een opticien, een thuiszorg-
winkel, bloemenzaak, haarwerkspecialist,
lingeriewinkel, kinderdagverblijf en een
gastenrestaurant gevestigd. Het kinderdagver-
blijf is bedoeld voor kinderen van ziekenhuis-
personeel en omwonenden. De nieuwbouw
voor de hoofdingang van ZGT Almelo en de
zorgboulevard zijn geïntegreerd. ZGT Almelo
trekt dagelijks zo’n 10.000 bezoekers, verge- De hoofdingang van ZGT Almelo.
Antonius Ziekenhuis opent nieuwe locatie met
vijftien poliklinieken in Emmeloord
Het Antonius Ziekenhuis in Sneek heeft op vijftien poliklinieken: Cardiologie, Interne
22 januari een nieuwe ziekenhuislocatie in Geneeskunde, Chirurgie, Neurologie, Gynae-
Emmeloord geopend. De Sneker zorginstel- cologie, Revalidatie geneeskunde, Urologie,
ling verwacht het zorgaanbod in de toekomst Anesthesie (preoperatief spreekuur), Kinder-
uit te breiden met klinische voorzieningen. geneeskunde, Medische psychologie, Ortho-
pedie, Dermatologie en Longgeneeskunde.
Met de bouw en opening van een nieuwe Dit voorjaar worden daar de specialismen
ziekenhuislocatie in Emmeloord komt het KNO en Oogheelkunde aan toegevoegd.
Antonius Ziekenhuis tegemoet aan de wensen Antonius Emmeloord beschikt over gespecia-
van een groot aantal inwoners en huisartsen liseerde behandelkamers, dagverpleging, een
van deze regio. “Door zijn verantwoordelijk- röntgenafdeling, een mobiele MRI-unit en
heid te nemen, heeft het Antonius Ziekenhuis een laboratorium. Begin februari wordt ook de
de afbraak van zorg in de Noordoostpolder Huisartsenpost in dit gebouw ondergebracht,
definitief gestopt. Deze hersteloperatie begon waarmee acute zorgopvang in de Noordoost-
in oktober 2007 en sindsdien is het zorgaan- polder en Urk gewaarborgd is.
bod - in nauw overleg met huisartsen en
medisch specialisten - steeds verder uitge-
breid”, zo meldt een woordvoerder van het
ziekenhuis. “De polderactiviteiten komen ove-
rigens geheel voor rekening van het Antonius
Ziekenhuis. Daarmee toont de zorginstelling
aan dat goede zorg in de Noordoostpolder ook
mogelijk is zonder overheidssteun.” Dank-
zij heldere productieafspraken met ziekte-
kostenverzekeraars verwacht het Antonius
Ziekenhuis ook op langere termijn een slui-
Bel gratis 0800 - 023 28 28
tende begroting te realiseren. De nieuwe zie- WWW.FREELIFT.COM
kenhuislocatie in Emmeloord biedt ruimte aan
 Nummer 2
28 januari 2009 8 Advertentie

Werken
in de
ZORG
Zoek een baan die bij je past!

Flexibel personeel duur?

Marijke J. Horstink, algemeen directeur van HappyNurse,

zegt: “Nee, op de juiste wijze ingezet, is tijdelijk personeel
kostenefficiënt voor een instelling.”

Een gedetacheerde verpleegkundige kost tussen de €30,-

en €70,- per uur. Uw directe én indirecte personeelskosten,
zijn nagenoeg gelijk. U betaalt een opslag voor de beschik-
baarheid van tijdelijke verpleegkundigen.

Als het aanwezige personeel de extra taken van een langdurig

afwezige collega moet opvangen, leidt dit tot ontevredenheid
en uitstroom of burnout. De daarmee gemoeide kosten, in
geld en welzijn, zijn veel hoger.

Of als u zelfs een afdeling moet sluiten vanwege onvoldoende

personeel, mist uw instelling inkomsten. Ook dat is veel
‘duurder’.

Als u andersom zoveel personeel heeft dat u alle piekmomenten

daarmee opvangt, heeft u ‘te veel’ personeel. Efficiënter is
het om pieken met tijdelijk personeel op te vangen.

De productiviteit van gedetacheerde verpleegkundigen is

hoger, ze zijn gemotiveerd, tevreden en brengen een posi-
tieve sfeer mee. Bovendien zijn ze uitermate flexibel en
zelfwerkzaam en passen zich razendsnel aan. Wij begelei-
den en coachen onze verpleegkundigen, zodat de benodigde
management aandacht minimaal is.

Meer weten?
Neem vrijblijvend contact met ons op.

www.happynurse.nl
info@happynurse.nl
020 - 670 41 02

Hèt uitzend- en detacheringbureau

voor de zorg.

Dudokplein 214
3315 KH Dordrecht
078 6309292
www.continuecare.nl
Werken in de Zorg
‘Taken bij euthanasie
goed afbakenen’
Artsen en verpleegkundigen moeten in geval
van euthanasie van te voren goed bespreken
wat hun afzonderlijke taken zijn. Doen ze dat
niet, dan kan het gebeuren dat de verpleeg-
kundige mede de euthanasie uitvoert. Dat is
strafbaar omdat alleen een arts dat mag doen.
Dit stelt onderzoekster drs. A. van Bruchem-
van de Scheur, die vorige week vrijdag is ge-
promoveerd aan de Universiteit Maastricht.
Ongeveer twaalf procent van de verpleegkun-
digen die deelnamen aan het onderzoek dat
Van Bruchem uitvoerde, gaf aan al dan niet
samen met de arts wel eens euthanasie te heb-
ben gepleegd. Dat deden zij als zij bijvoor-
beeld het infuuskraantje open draaiden. Dit
is in principe strafbaar. Al is de kans dat zij
hiervoor worden vervolgd erg klein. Een arts
zal dit niet melden bij de toetsingscommissie.
Artsen en verpleegkundigen moeten in geval van euthanasie van te voren goed bespreken wat hun afzonderlijke
taken zijn.
(Advertorial)
Casus Geestelijke verzorging
In een algemeen ziekenhuis met christelijke grondslag
komt een vacature voor een geestelijk verzorger. Tot
nu toe bestond de dienst uit twee protestantse en een
katholieke pastor. Een van de protestantse geestelijk
verzorgers gaat weg. De Kwaliteitswet Zorginstel-
lingen zegt dat de zorgaanbieder moet zorgen voor
aanwezigheid van geestelijke verzorging in de zorgin-
stelling die zoveel mogelijk aansluit bij de levensover-
tuiging van patiënten. Met de oude bezetting bestond
aansluiting bij de geloofsovertuiging van het christe-
lijke bevolkingsdeel, maar was geen aansluiting met
mensen van een andere godsdienst, zoals islamieten.
Moet de vacature nu worden opgevuld met opnieuw
een protestantse geestelijk verzorger, of moet gezocht
worden naar een geestelijk verzorger met een andere
(humanistische of islamitische) achtergrond? In het
laatste geval wordt tegemoet gekomen aan de levens-
overtuiging van een grotere groep patiënten, maar
bestaat wel het risico dat de huidige geestelijke ver-
zorgers een (te) grote verzwaring van de werklast
krijgen.
Reactie
Respect voor andermans godsdienst en goed
werkgeverschap (richting de huidige geeste-
lijke verzorgers) spelen een hoofdrol. In casu
is inspelen op veranderende behoeften posi-
tief. Evenwel is het belangrijk de christelijke
identiteit van de instelling te behouden.
Centraal staat de behoefte aan geestelijke
verzorging bij de patiënt. Voor behoeften van
kleinere groepen kan worden volstaan met
zorg op afroep. Daarnaast geldt voor bepaalde
groepen mensen dat zorg van een geestelijk
verzorger met een christelijke achtergrond
9 Nummer 2
Over twee voorbereidende handelingen, het
klaarmaken van de euthanatica en het inbren-
gen van de infuusnaald, oordeelt de in 2006 tot
stand gekomen richtlijn van de beroepsvereni-
ging van verpleegkundigen verschillend. Het
klaarmaken van euthanatica ligt overeenkom-
stig deze richtlijn op het terrein van de arts.
Het inbrengen van de infuusnaald is volgens
deze richtlijn wel toegestaan. Van Bruchem
ontdekte dat slechts een minderheid van de
verpleegkundigen er voor voelt het prikken
tot haar standaardpakket te rekenen. Hierbij
spelen niet alleen gewetensbezwaren, maar
ook professionele bezwaren een rol. Eutha-
nasie verdraagt zich niet met de verpleegkun-
dige taken zoals die zijn vastgelegd in de Wet
beroepen in individuele gezondheidszorg en
de nationale beroepscode verpleegkundigen,
aldus de promovenda.
voldoende is, ook al sluit dit niet aan bij de
eigen levensovertuiging. Bovendien geldt
voor mensen met een zeer concrete pastorale
hulpvraag dat zij vaak een eigen gemeente-
predikant hebben die hen komt opzoeken.
Een mogelijkheid is de vacature deels op
te vullen door een geestelijk verzorger met
een christelijke achtergrond en deels door
iemand met een andere achtergrond. Even-
tuele samenwerking met andere ziekenhuizen
voor niet-christelijke geestelijke verzorging
kan een oplossing bieden.
Lees een uitgebreide reactie op
www.zorgethiek.nl
CNV is een vakbond die het net even anders doet.
Met Vitamine CNV heeft u meer zekerheid in handen.
Meer weten over een lidmaatschap of heeft u vragen?
Bel (030) 751 1001 of mail naar cnvinfo@cnv.nl.
28 januari 2009
Delta Psychiatrisch
Centrum honderd jaar
Delta Psychiatrisch Centrum bestaat in 2009
honderd jaar. Voor alle oud-medewerkers
wordt op 12 mei een reünie georganiseerd
De geschiedenis van het Delta Psychiatrisch
Centrum begint eigenlijk in 1896, het jaar
waarin het eeuwenoude Pest- en Dolhuis in
de Rotterdamse Hoogstraat werd gesloten. De
meeste Rotterdamse cliënten werden elders
in het land ondergebracht. In 1901 kocht het
college van burgemeester en wethouders van
Rotterdam ‘ruim 80 hectare buitendijksche
grond’ aan de Oude Maas. Vijf jaar later begon
de bouw van Maasoord, dat op 24 juli 1909
officieel werd geopend. In 1958 werd Maas-
oord omgedoopt in Deltaziekenhuis. In 1992
kreeg het ziekenhuis de naam Delta Psychia-
trisch Ziekenhuis, wat in 2005 Delta Psychia-
trisch Centrum werd. Begin jaren '90 wer-
den enkele decentrale vestigingen geopend.
Tegenwoordig heeft Delta ook trainingshui-
zen, een Werk- en activiteitencentrum, dag-
activiteitencentra en beschermd wonen. De
behandeling, zorg en begeleiding verleent
men in zorgprogramma's die ambulant, poli-
klinisch, deeltijd of klinisch van opzet zijn.
Voor alle oud-medewerkers wordt op dinsdag
12 mei 2009 van 14.00 tot 20.00 uur een reünie
georganiseerd op locatie Poortugaal. Wie de
reünie wil bezoeken kan zich schriftelijk aan-
melden via DPC, ter attentie van Gea Noorda,
Antwoordnummer 741, 3190 VC Rotterdam
of via de mail gea.noorda@deltapsy.nl. Meer
informatie op www.100jaardelta.nl.
Anna Prijs 2009 voor onderzoek naar
heupprotheses bij jongeren
De Stichting Anna Fonds heeft de Anna Prijs
2009 toegekend aan de Nijmeegse orthope-
disch chirurg dr. Wim Schreurs (1957), werk-
zaam in het UMC St Radboud. Hij krijgt de
prijs (10.000 euro) voor zijn uitstekende en
langlopende onderzoek naar botvervanging bij
jongere patiënten met problematische kunst-
heupen. De prijs is op 15 januari uitgereikt.
Ongeveer 1.500 patiënten jonger dan vijftig
jaar komen jaarlijks in aanmerking komen
voor een kunstheup. Vaak hadden ze vroeger
last van een aangeboren heupluxatie of een
heupziekte op kinderleeftijd. Daardoor treedt
bij hen op jonge leeftijd artrose op, vaak in
combinatie met botslijtage en -verlies aan de
heupkom. Dat is zowel pijnlijk als hinder-
lijk en belemmert hun mobiliteit en sociaal
functioneren. Het betreft een snel groeiende
groep van enkele tienduizenden patiënten in
Nederland. Wim Schreurs perfectioneerde de
zogenoemde botimpactie-techniek, waarbij
botsnippers uit de heupkoppen of bottrans-
AMC traint militair geneeskundigen
Het Academisch Medisch Centrum in
Amsterdam biedt ervaringsplaatsen voor
militair geneeskundig personeel dat naar het
buitenland wordt uitgezonden. Vorige week
sloot het AMC daarvoor een raamovereen-
komst met de Koninklijke Landmacht. Namens
Defensie ondertekende brigadegeneraal Jan
Broeks.
De werkervaringsplekken zijn bedoeld voor
militair personeel dat bij uitzendingen in een
militair hospitaal werkt. De soldaten krijgen
in het AMC de gelegenheid om hun praktische
vaardigheden op peil te houden tijdens hun
verblijf in Nederland. Gedurende een aantal
weken worden zij te werk gesteld in het AMC,
waar zij betrokken zijn bij de patiëntenzorg
Mensen in de zorg
Drs. André Postema is sinds 1 januari de
nieuwe bestuursvoorzitter van Stichting IZZ.
Stichting IZZ geeft hiermee invulling aan de
wens om met een onafhankelijk voorzitter te
werken, conform de richtlijnen voor 'good
governance' in de gezondheidszorg. André
Postema studeerde geschiedenis en econo-
mie en was eerder werkzaam voor de Natio-
nale Investeringsbank, Ernst & Young en
Capgemini, sinds 2003 als vice-president. In
oktober 2005 trad hij toe tot het College van
Bestuur van de Universiteit Maastricht, waar
hij naast het vicevoorzitterschap de integrale
bedrijfsvoeringsportefeuille voert.
Marcel Dopper is op 1 januari gestart
als senior adviseur bij Arteria Consulting,
het adviesbureau voor zorgverzekeraars
en zorgaanbieders. Marcel Dopper (38)
is afkomstig van de Vereniging Gehandi-
captenzorg Nederland (VGN), waar hij de
afgelopen jaren als directiesecretaris op
het gebied van Strategie en beleid actief is
geweest. In deze functie is hij onder andere
verantwoordelijk geweest voor de uitvoe-
ring van de benchmark Gehandicaptenzorg.
Dopper heeft in bijna vijftien jaar een brede
ervaring opgebouwd in de zorg, als Hoofd
Planning en Control bij het UMC Utrecht,
Coördinator Cure tweede lijn bij Zorgver-
zekeraars Nederland en als zorginkoper bij
Zilveren Kruis Achmea.
plantaten uit de Botbank in het botdefect
van de heup worden gedreveld. Dit gebeurt
voordat er een (nieuwe) gecementeerde totale
kunstheup wordt geplaatst. De onlangs gerap-
porteerde resultaten blijken in internationaal
opzicht zeer gunstig. Bijna negentig procent
van de patiënten die op deze manier behan-
deld zijn, hebben twintig jaar later nog steeds
dezelfde kunstheup.
Anna Fonds
Het Anna Fonds is in 1989 voortgekomen uit
de Anna Kliniek in Leiden en werd sinds 2008
geldinzamelend ten behoeve van wetenschap-
pelijk onderzoek speciaal naar gewrichts-
slijtage en botdefecten, ook door osteoporose.
Het stimuleert een carrière in de orthopedie
voor beginnende onderzoekers en studen-
ten geneeskunde en bewegingswetenschap-
pen via onderzoek van het steun- en bewe-
gingsstelsel. Meer informatie is te vinden op
www.annafonds.nl.
op onder meer de afdelingen Spoedeisende
Hulp, Intensive Care en het Operatiecentrum.
Het gaat hierbij om algemeen militair artsen,
verpleegkundigen, verzorgers en medewer-
kers van ondersteunende afdelingen, zoals
laboratoria. Het personeel blijft in dienst van
Defensie. De eerste lichting militairen, die
deze zomer naar het Uruzgan Medical Center
in Afghanistan vertrekt, is inmiddels aan dit
leertraject begonnen. De contacten tussen het
AMC en Defensie dateren al van langer gele-
den. Sinds 1994 verzorgt het Tropencentrum
van het AMC het consulentschap Tropische
Geneeskunde voor Defensie. De tropenartsen
geven ook bijscholingscursussen Tropische
Geneeskunde aan militaire artsen en verpleeg-
kundigen die op missie gaan.
 Nummer 2
28 januari 2009 10 Advertentie

PATIENTEN MONITOREN
EN JE EIGEN CARRIÈRE BEWAKEN
TMI ZOEKT TMI BIEDT
• verpleegkundigen (A, B en gespecialiseerd) • vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris
• laboranten • meer ervaring door afwisselend werk
• operatie-assistenten • een auto vanaf 28 uur per week
• anesthesiemedewerkers
• gipsverbandmeesters
• doktersassistenten
• apothekersassistenten

Werken op jouw manier!

Een vast dienstverband, een min-max contract of een 0-uren contract.
Tevens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?

KOM EENS PRATEN BIJ TMI.

DE DETACHEERDERS IN DE ZORG.
www.verpleegkundigen.nl

Verhoging van patiëntenintake

begint bij Spring

Van “non-profit” naar “profit” is een grote stap.

Deze transformatie trekt een wissel op de interne
organisatie.

Het begrip marketingcommunicatie doet z’n intrede.

Spring kan u hierbij helpen. Spring werkt al zo’n
25 jaar voor klanten binnen de gezondheidszorg
(waaronder veel farmaceutische industrieën).
De in die jaren opgebouwde expertise op het
commerciële vlak van de gezondheidszorg, komt
nu uitermate goed van pas bij de opzet van extern
gerichte communicatietrajecten voor ziekenhuizen.
Spring weet dat het opbouwen van goede relaties
met 1e lijn en patiënten/consumenten leidt tot een
verhoogde intake (dus omzet).
Spring heeft een basisaanpak bedacht die wellicht
ook voor uw ziekenhuis toepasbaar is. Deze aanpak
komen we graag persoonlijk bij u presenteren.
Waarbij zij aangetekend: het plan is binnen een
bepaald alteratiegebied slechts voor één ziekenhuis
WWW.SPRING.NL inzetbaar.
Werken in de Zorg
Beroep in Beeld
Naam: Edith Meijer
Leeftijd: 39 jaar
Opleiding: HBO-V, dialyse- en diabe-
tesspecialisatie
Afdeling: dialyseafdeling
Beroep: dialyseverpleegkundige
Ziekenhuis: HagaZiekenhuis, locatie
Sportlaan
Kunt u een omschrijving geven van uw
beroep?
“Als dialyseverpleegkundige ben je verant-
woordelijk voor het uitvoeren van een dialyse-
behandeling bij mensen met chronische nier-
insufficiëntie. Dit betekent concreet dat je aan
de hand van een dialysevoorschrift (voorge-
schreven door de arts) een patiënt aansluit op
een dialysemachine. De behandeling duurt
meestal vier uur. Tijdens de behandeling ben
je voor drie of vier patiënten verantwoordelijk.
Gedurende de behandeling bied je psycho-
sociale begeleiding, verwerk je de gegevens,
geef je medicijnen, loop je visite met de art-
sen, etc. Aan het eind rond je de behandeling
af, zodat de patiënt naar huis of terug naar de
verpleegafdeling kan.”
Welke eigenschappen heeft iemand
nodig om dit werk te kunnen doen?
“Je hebt een bepaalde mate van technisch
inzicht nodig, zodat je de dialysemachine
met haar zeer vele mogelijkheden volledig
kan bedienen/benutten. Voor het langdurig
begeleiden van een grote groep patiënten met
een chronische aandoening is doorzettings-
vermogen nodig. Binnen teamverband moet
je zelfstandig kunnen werken. Er zijn nog
veel meer eigenschappen nodig, maar kunnen
reflecteren op je eigen handelen is absoluut
een pré.”
Waar moet iemand tegen kunnen?
“Het eerste dat in me opkomt is: kunnen om-
gaan met mondige patiënten. Zelfzorg en ‘zelf
verantwoordelijk zijn voor’ is belangrijk op de
dialyseafdeling. Patiënten zijn waar mogelijk
goed op de hoogte en met hen wordt dan ook
veel overlegd rondom de behandeling. Ten
tweede moet je kunnen werken met ‘pieken’
in de werkdruk. Stressbestendig zijn is ook
belangrijk omdat een of meerdere patiënten
tijdens de behandeling complicaties kunnen
krijgen. Dan moet je direct optreden. Soms
kom je handen tekort!”
Wat maakt voor u dit beroep bijzon-
der?
“Een intensieve psychosociale begeleiding
bieden naast het concreet uitvoeren van de
dialysebehandeling. Oorzaak en gevolg van je
eigen handelen worden snel inzichtelijk, door-
dat patiënten een paar keer per week ‘moeten’
komen dialyseren. Wat ik daarnaast heel bij-
zonder vind is de combinatie van zelfstandig
werken in een leuk, multidisciplinair, team.
Als laatste wil ik de vele facetten van het werk
noemen, bijvoorbeeld: een aantal patiënten
wordt in de nacht gedialyseerd, collega’s be-
geleiden patiënten die thuis zelfstandig hun
eigen behandeling uitvoeren, sommige patiën-
Radboudpenning en grote VWS-subsidie
Neuroloog prof. dr. Bas Bloem en gynaeco-
loog prof. dr. Jan Kremer hebben onlangs
de Radboudpenning gekregen. Zij kregen de
penning voor hun grote individuele verdien-
sten voor het UMC St Radboud in Nijmegen
en voor het feit dat zij vanuit twee geheel ver-
schillende disciplines vruchtbaar en innovatief
samenwerken.
Vorig jaar sloegen Kremer en Bloem de han-
11 Nummer 2
28 januari 2009
Poolse verpleegkundigen lopen twee weken
stage in Lievensberg ziekenhuis
Vijf verpleegkundigen uit de Poolse stad Iława Iława het ziekenhuis om te praten over samen-
lopen momenteel stage in het Lievensberg werking.
ziekenhuis in Bergen op Zoom. De Poolse
collega’s werden maandagochtend 19 januari Cardiologie
verwelkomd door de Raad van Bestuur. De verpleegkundigen, werkzaam in het zie-
kenhuis van Iława, lopen twee weken mee op
De gemeente Tholen onderhoudt sinds 1994 de afdelingen Volwassendagbehandeling, Car-
een stedenband met de Poolse gemeente Iława. diologie, Interne Ziekten en Dermatologie, de
Regelmatig worden over en weer bezoeken af- Kinderafdeling en op de Kraamafdeling. De
gelegd en wordt gewerkt aan samenwerking ochtenden zijn gereserveerd voor werkzaam-
en vriendschap. Het contact strekt zich onder heden op de afdeling, de middagen worden
meer uit tot het Lievensberg ziekenhuis. En- besteed aan een kennismaking met diverse
kele jaren geleden bezocht een delegatie uit andere afdelingen.
ten wachten op een niertransplantatie, andere
patiënten bevinden zich in hun laatste levens-
fase. Dit vraagt telkens een andere benadering
en een flexibele houding.”
Wat vindt u het plezierigst / onplezie-
rigst in dit werk?
“Het werk is continu in ontwikkeling, dat is
heel uitdagend. Er worden heel veel bijscho-
lingen en cursussen aangeboden zodat je goed
op de hoogte kunt blijven van dit specialisme.
Op de afdeling zelf zijn veel ontwikkelings-
mogelijkheden. Naast het uitoefenen van het
beroep als dialyseverpleegkundige zijn er
andere mogelijkheden om je te ontwikkelen.
Zo hebben we onder andere een verpleegkun- De Raad van Bestuur van het Lievensberg ziekenhuis verwelkomde maandag 19 januari vijf verpleegkundigen uit
dig kwaliteitsmedewerker en collega’s die de het Poolse Iława. Achter hen staan (v.l.n.r.) een tolk, de opleidingsfunctionaris van het Lievensberg ziekenhuis, de
opleiding tot vaattoegangdeskundige volgen. Raad van Bestuur en de secretaris van de Raad van Bestuur.
Zelf heb ik samen met drie collega’s de op-
leiding tot diabetesverpleegkundige gevolgd.
Op de afdeling zijn veel werkgroepen actief,
Gynaecologen ziekenhuizen Roosendaal en
we hebben sinds 2004 een kwaliteitscertifi- Bergen op Zoom samen in één maatschap
caat voor beide dialyseafdelingen. Kortom
uitdagingen genoeg, afhankelijk van de eigen De maatschappen Gynaecologie van het optimale bezetting van gynaecologen in beide
inzet en interesses.” Franciscus Ziekenhuis en het Lievensberg zie- ziekenhuizen voor de toekomst gegarandeerd.
kenhuis zijn per 1 januari 2009 een fusie aan- Dit geldt ook voor de aanwezigheid van
“Wat soms onplezierig kan zijn is dat je gegaan. Het samenwerkingsverband heeft de de gespecialiseerde verloskundigen. In de
naast je werkdagen ook bereikbaarheidsdien- naam 'Maatschap Gynaecologen regio Bergen twee ziekenhuizen is zeven dagen per week,
sten draait. Dat betekent dat je na tien uur op Zoom en Roosendaal' gekregen. 24 uur per dag minimaal één verloskundige
‘s avonds opgeroepen kan worden om acuut aanwezig.
werk te verrichten in het ziekenhuis. Omdat Door de fusie is het mogelijk om specialis-
het acuut is, is het onvoorspelbaar wanneer je tische gynaecologische zorg (gynaecolo- Nieuwe groep
wordt opgeroepen.” gische oncologie, minimaal-invasieve chirur- Momenteel is er een aantal maatschappen
gie, zwangerschap en bevalling) voor de hele waarvan specialisten al langere tijd in beide
Welke ambities heeft u? regio te behouden. Ook verdere ontwikkeling ziekenhuizen werken: de nucleair geneeskun-
“Ik zou graag de diabeteszorg goed im- van deze specialisaties wordt door de fusie digen, pathologen, reumatologen, plastisch
plementeren op de dialyseafdeling. Veel bevorderd. Patiënten kunnen gewoon terecht chirurgen, psychiaters, urologen en medisch
patiënten hebben diabetes en zij hebben in het ziekenhuis waar ze altijd naar toe gaan. microbiologen. Door de fusie van de gynae-
extra begeleiding nodig. De combinatie met Voor de gynaecologen geldt dat zij zowel in cologen is daar nu een nieuwe groep bijgeko-
diabetes maakt deze groep dialysepatiënten het Lievensberg ziekenhuis als in het Francis- men.
kwetsbaar. Zij hebben veel eerder kans op cus Ziekenhuis werken. Door de fusie is een
complicaties. Het lijkt me heel nuttig om in
teamverband beter geschoold te worden in de
psychosociale begeleiding. We communiceren
en adviseren zogezegd heel wat af en dat kan
natuurlijk altijd beter. Daarnaast zou ik mezelf
willen ontwikkelen in het opleiden van leer-
lingen, daar heb ik nog weinig ervaring mee.
Momenteel begeleid ik voor het eerst een
nieuwe collega, een leerling-dialyseverpleeg-
kundige.”
den ineen om de sterke kanten van de door hen
ontwikkelde digitale ivf-poli en het Parkin-
sonNet te combineren tot een nieuw concept:
MijnZorgNet. Onlangs maakte het ministerie
van VWS bekend, dat de minister een subsidie
van bijna 4,2 miljoen euro beschikbaar heeft
gesteld voor het uitwerken van dit zorgcon-
cept. In MijnZorgNet draait het niet om zorg-
verleners en zorgechelons, maar om de actieve De nieuwe maatschap bestaat uit tien gynaecologen: v.l.n.r. H. Feijen, A. Van Horenbeeck, dr. J. Hutten, R. Pal, S.
patiënt en zijn of haar complete zorgtraject. Poots, dr. M. Noordam, dr. J. Ramondt, E. Timmerman, M. van Etten, P. van Gessel.
 Nummer 2
28 januari 2009
Staaroperaties tijdelijk ook op zaterdag
Het Lievensberg ziekenhuis in Bergen op
Zoom werkt aan korte wachtlijsten voor
operaties. De oogartsen dr. J.P. Flipse en
dr. T.R. Stolwijk opereren deze weken ook op
zaterdag om de wachtlijst voor staaroperaties
binnen de perken te houden.
Een staaroperatie wordt in de meeste geval-
len onder plaatselijke verdoving en in dag-
behandeling verricht. De oorgarts haalt de
Waterlandziekenhuis opent nieuwe poli voor
behandeling carpaal tunnel syndroom
Mensen met (pijnlijke) tintelingen in een of
meerdere vingers kunnen in het Waterland-
ziekenhuis in Purmerend terecht bij de CTS-
poli. Elke donderdagochtend ontvangt neuro-
loog Jan Oonk patiënten met symptomen
van het zogeheten carpaal tunnel syndroom
(CTS). Binnen één tot anderhalf uur worden
alle benodigde onderzoeken verricht, de diag-
nose gesteld en kan de patiënt in een aantal
gevallen direct behandeld worden met een
injectie.
In het Waterlandziekenhuis werden in het
verleden ook patiënten met CTS-klachten
behandeld. Jan Oonk legt uit: “Tot 1 janua-
ri van dit jaar kwamen patiënten drie tot vier
keer bij de poli neurologie. Doordat de patiënt
tegenwoordig achtereenvolgens de intake,
Erasmus MC op groene stroom
Voor de jaren 2009 en 2010 heeft het Erasmus
MC in Rotterdam de elektriciteit voor honderd
procent in de vorm van groene stroom
ingekocht. Een belangrijk doel daarbij is het
realiseren en instandhouden van een duur-
zame behandel-, werk- en studieomgeving.
Het Erasmus MC wil een actief milieubeleid
voeren als onderdeel van de bedrijfsvoering.
De aanbesteding is samen met de Erasmus
Universiteit Rotterdam, het Havenziekenhuis
Rotterdam en het Oogziekenhuis Rotterdam
Samenwerking neemt patiënt zorg uit handen
Eén contactpersoon, de transferverpleeg-
kundige, die er voor zorgt dat patiënten na
ontslag uit het ziekenhuis de zorg krijgen die
nodig is en niet verstrikt raken in allerlei rege-
lingen en papierstromen. De voortzetting van
deze service aan de patiënt is nu geborgd.
De samenwerkingsovereenkomst tussen het
St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg, het Twee-
Steden ziekenhuis in Tilburg en Waalwijk, het
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en bijna
Vier van de negen transferverpleegkundigen (r.) waren aanwezig bij de ondertekening van de nieuwe samenwer-
kingsovereenkomst (foto Medische Fotografie St. Elisabeth Ziekenhuis).
12
troebele lens uit het oog en vervangt deze door
een kunstlensje. De patiënt kan vaak dezelfde
dag weer naar huis. De aandoening is goed
te behandelen; het gezichtsvermogen wordt
vrijwel volledig hersteld. Staaroperaties wor-
den steeds vaker uitgevoerd. Mensen worden
ouder en de kans deze aandoening te krijgen
neemt daardoor toe. Staaroperaties zijn daar-
door een van de meest uitgevoerde ingrepen in
de medische wereld geworden.
het onderzoek, de uitslag en indien mogelijk
meteen de vervolgbehandeling krijgt, levert
het voor de patiënt gezondheids- en tijdswinst
op. Wij hebben hiervoor gekozen omdat we
ons werk zo patiëntvriendelijk mogelijk willen
doen.” CTS is een chronische aandoening en
ontstaat vaak geleidelijk. Het syndroom is in
principe bij iedere patiënt te behandelen. Het
syndroom komt vooral bij vrouwen veel voor:
bijna vijf procent van de vrouwen tussen twin-
tig en 75 jaar heeft last van CTS tegenover
0,5 procent mannen. Ook tijdens de zwan-
gerschap worden de klachten vaker gemeld.
Erfelijk is het niet, maar men kan wel aanleg
hebben voor het syndroom. Er zijn overigens
aanwijzingen dat er meer complicaties optre-
den wanneer de patiënt te lang doorloopt met
zijn klachten.
na Europese selectie gedaan om zo het meeste
inkoopvoordeel te kunnen behalen. Het con-
tract is op basis van ‘laagste prijs’ gegund
aan Electrabel, onderdeel van de Suez-groep.
Voorwaarde is dat de stroom verantwoord
wordt opgewekt. Het contract behelst een
jaarvolume van ruim 90.000 MWh (Mega
Watt / uur, negentig miljoen KWh), ongeveer
het jaargebruik van ruim 25.000 huishoudens.
Van het totaal volume komt ongeveer 75.000
MWh voor rekening van het Erasmus MC en
2.000 MWh voor het Havenziekenhuis.
alle zorgaanbieders in Midden-Brabant wordt
gecontinueerd. Hierdoor kunnen patiënten
van beide ziekenhuizen ook de komende jaren
rekenen op de ondersteuning van een trans-
ferverpleegkundige. De overeenkomst, die al
langere tijd bestaat, is met vijf jaar verlengd.
Bovendien hebben zich meer partijen aan-
gesloten. Maar liefst veertien verschillende
organisaties bevestigden de nieuwe afspraken
met een handtekening.
‘Geen link tussen
thuisbevalling en
hoge babysterfte’
Kort na elkaar verschenen de afgelopen
weken onderzoeken waaruit (weer) bleek dat
in Nederland relatief veel baby’s vlak voor,
tijdens of vlak na de geboorte overlijden. De
perinatale sterfte is hier hoger dan elders in
Europa. Jos Becker Hoff, directeur van de
Koninklijke Nederlandse Organisatie van
Verloskundigen (KNOV) geeft zijn visie op
deze problematiek.
Dat de situatie in Nederland nog niet optimaal is, bleek
onlangs onder meer uit het Peristat-II-onderzoek.
Hierin en in andere onderzoeken worden diverse oor-
zaken aangegeven (oudere moeders, meerlingzwanger-
schappen e.d). Welke oorzaken zou u aanwijzen?
“Wij betreuren deze cijfers in een beschaafd
land als Nederland en onderschrijven de oor-
zaken die in de verschillende onderzoeken zijn
vermeld. Daarnaast zien wij ook specifieke
problemen in de zogenaamde achterstandswij-
ken waar condities en omstandigheden voor
een optimale conceptie, zwangerschap, be-
valling en kraamperiode relatief minder vaak
goed zijn ingevuld. Soms zijn het zaken die
met inkomen, huisvesting of sociale omstan-
digheden te maken hebben. Soms zijn ze ook
cultureel bepaald. Zo zien we bijvoorbeeld in
bepaalde allochtone groepen dat er minder
kraamzorg wordt afgenomen dan gewenst.
Ook hebben wij de overtuiging dat met inten-
sievere begeleiding door verloskundigen en
mogelijk kraamzorg vooral rondom de beval-
ling, het aantal verwijzingen naar de zieken-
huizen kan worden verlaagd. Ook goede en
objectieve voorlichting over pijn en de moge-
lijkheden van pijnbestrijding met alle voors en
tegens blijkt tot lagere verwijscijfers te kun-
nen leiden. Direct hiermee samen hangt de
vaststelling, ook in onderzoek gedaan, dat het
risico op medische interventies, ook als dat
niet per se nodig is, groter is en dus ook het
risico op slechtere uitkomsten. Tenslotte zijn
wij er van overtuigd dat de organisatie van
de medisch/klinisch verloskundige zorg beter
kan. Heldere afspraken tussen gynaecologen,
arts-assistenten en tweedelijns verloskundi-
gen maar ook verbetering van de professio-
nele personele inzet gedurende avond, nacht
en weekend zal de uitkomsten verbeteren.”
Thuisbevallen wordt ook als mogelijke oorzaak gezien.
Hoe ziet u dat?
“Bij de publicatie van de eerste Peristat-cijfers,
vier jaar geleden, werd de thuisbevalling (een
bevalling geleid door een eerstelijns verlos-
kundige) inderdaad als mogelijke oorzaak ge-
noemd. De redenering was: Nederland heeft
een bijna unieke cultuur van thuisbevallen én
scoort hoog op het gebied van babysterfte, dus
die twee zaken zullen wel met elkaar verband
houden. Daarom heeft TNO in samenhang
met de Peristat hiernaar onderzoek gedaan en
vastgesteld dat de thuisbevalling veilig is. De
resultaten van dit onderzoek worden dit voor-
jaar gepubliceerd. Het sterftecijfer van circa
een op de honderd in Nederland komt voor
slechts een zeer minimaal deel voort uit een
thuisbevalling. Voor alle duidelijkheid: onder
een thuisbevalling vallen ook die bevallingen
waarbij de vrouw tijdens de bevalling alsnog
naar het ziekenhuis gaat. Het is jammer dat
keer op keer er toch weer een link wordt gelegd
tussen de thuisbevallingen en de hoge baby-
sterfte in Nederland, mede vanuit de tweede-
lijns verloskundige zorg, terwijl evident is dat
hier geen causaal verband is.”
Kliniek
Jos Becker Hoff, directeur KNOV.
De KNOV is kortgeleden gestart met een voorlichtings-
campagne om het belang van de hulp van een verlos-
kundige bij een zwangerschap te benadrukken. Komt
het echt zo vaak voor dat vrouwen bevallen zonder dat
er een verloskundige bij is? Of ligt de winst meer in de
negen maanden ervoor?
“De KNOV heeft vastgesteld dat de kennis bij
de doelgroep over wat de verloskundige nu
eigenlijk precies kan betekenen als medisch
professional voor, tijdens en na een zwanger-
schap te beperkt is. Daarnaast zien we dat
bepaalde groepen in onze samenleving de
vaak emotioneel gestuurde mening hebben
dat deze zorg het beste door een gynaeco-
loog in het ziekenhuis kan worden geleverd.
Die is immers de hoogst opgeleide medische
professional. En, laat daar geen misverstand
over zijn, dat laatste is natuurlijk ook zo. De
gynaecoloog is onmisbaar als er zich tijdens
een zwangerschap of bevalling complicaties
voordoen. Maar als dit niet het geval is, gaat
het om een gezonde zwangerschap. Verlos-
kundigen hebben een gedegen medische op-
leiding gevolgd en zijn ervoor opgeleid om
risico’s goed en op het juiste moment in te
schatten. Dat is waar de KNOV en de verlos-
kundige voor staan.”
Volgens een onderzoek van het Erasmus MC is het een
risico om in een‘prachtwijk’ in een van de vier grote
steden te wonen. Daar ligt de perinatale sterfte hoger
dan gemiddeld. Bewoners van deze wijken hebben
meer dan gemiddeld een ongezonde leefstijl en maken
onvoldoende gebruik van de medische zorg. De cam-
pagne van de KNOV lijkt vooral op dit laatste aspect
te zijn gericht. Maar om de ongezonde leefstijl aan te
pakken moet er meer gebeuren. Gaat u als KNOV op
dit gebied ook nog iets ondernemen?
“Ik ben hiervoor al ingegaan op de gezond-
heidswinst die is te boeken in de achterstands-
wijken. De KNOV is van mening dat de pre-
conceptiezorg juist in deze wijken ook veel
kan bijdragen aan betere zwangerschappen
en uitkomsten, voor moeder en voor kind. De
verloskundige speelt hierin een belangrijke
rol in goed overleg met huisartsen en medisch
specialisten. Om de preconceptiezorg toegan-
kelijker te maken is het belangrijk dat deze
zorg opgenomen wordt in de basisverzeke-
ring. De KNOV maakt zich daar dan ook hard
voor.”
Kliniek
In het onderzoek van het Erasmus MC stelt men dat
een veilige thuisbevalling in de ‘prachtwijken’ niet rea-
listisch is. Deelt u die mening?
“Ja én nee. Enerzijds zien wij dat het aantal
thuissituaties dat niet optimaal is voor een
thuisbevalling groter is in ‘prachtwijken’.
Daarbij gaat het om de veiligheid voor moeder
en kind en speelt bijvoorbeeld ook hygiëne
of de toegankelijkheid van de woning een
belangrijke rol. Vanzelfsprekend geldt dit
niet voor iedereen in deze wijken. Wij den-
ken dat geboortecentra in deze situaties een
goed alternatief kunnen bieden. In feite zijn
Hoewel de meeste baby’s in Nederland gezond ter wereld komen, ligt de perinatale sterfte hier hoger dan elders
in Europa.
MS-patiënten blij met thuisbehandeling
Patiënten met Multiple Sclerose (MS) kunnen
sinds kort bij het MS behandelcentrum van
het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ‘s-Hertogen-
bosch terecht voor een nieuwe behande-
ling met methylprednisolon. Door middel
van een draagbaar infuuspompje, de zoge-
naamde ‘easypump’, wordt de medicatie op
een betrouwbare manier thuis toegediend.
Het voordeel is dat patiënten zich tijdens de
behandeling normaal kunnen bewegen en
zich er prettiger bij voelen thuis te zijn.
Het toepassen van de medicatie methylpred-
nisolon bij MS wordt al jaren gedaan. Meestal
gebeurt dit poliklinisch en moet de patiënt
daarvoor naar het ziekenhuis komen. Onder
bepaalde voorwaarden kan de behandeling
ook in de thuissituatie plaatsvinden. In
Nederland zijn er maar enkele ziekenhuizen
die de ‘easypump’ toepassen. In Brabant is
het Jeroen Bosch Ziekenhuis is het enige
ziekenhuis dat de thuisbehandeling voor-
schrijft. De patiënt wordt thuis tevens begeleid
door een verpleegkundige van ApotheekZorg.
De methylprednisolon-kuur wordt meestal
Dorry Westerbeek, MS-patiënt (links) en Laura van der Velde, MS-verpleegkundige van het Jeroen Bosch Zieken-
huis (foto Yvonne Lemmens).
13
de geboortecentra de vervanger van de poli-
kliniek en kunnen meer volgens de inzichten
van de verloskundigen worden ingericht.”
Hoeveel kans is er dat het volgende onderzoek wat
positievere cijfers laat zien?
“Die kans is er zeker, maar we moeten ons wel
voorbereiden op minimaal nog een keer min-
dere scores. De volgende keer praten we over
de cijfers van 2008. Veel verbeteringen moe-
ten echter nog steeds worden geconcretiseerd
en geëffectueerd.”
Door Marja den Otter
gegeven aan mensen met een relapsing-
remitting vorm van MS. Dat is de vorm van
MS die gepaard gaat met schubs (terugvallen).
MS-verpleegkundige Laura van der Velde legt
uit: “Gedurende drie tot vijf opeenvolgende
dagen krijgt de patiënt één gram methyl-
prednisolon in maximaal anderhalf uur toe-
gediend. De eerste dag komt de patiënt naar
het ziekenhuis waar de infuusnaald wordt
geprikt. Het naaldje blijft in principe de
hele kuur zitten. De vijftien patiënten die
wij inmiddels hebben behandeld, geven aan
het fijn te vinden dat ze thuis aan het infuus
kunnen.” Dorry Westerbeek (49) is onder
behandeling bij het MS behandelcentrum van
het Jeroen Bosch Ziekenhuis en is een van de
eerste patiënten die thuis via het infuuspompje
de medicatie toegediend heeft gekregen. Ze
is erg te spreken over de thuisbehandeling.
“Het infuuspompje is klein en licht en kan
eenvoudig overal meegedragen worden. Met
enige regelmaat moet ik thuis aan het infuus,
waarbij ik geholpen word door een verpleeg-
kundige. Voorheen moest ik daarvoor naar het
ziekenhuis.”
Nummer 2
28 januari 2009
Zorgverzekeraar kiest MMC als voorkeurs-
aanbieder voor orthopedische ingrepen
Máxima Medisch Centrum (MMC) in Eind-
hoven/Veldhoven is door zorgverzekeraar
UVIT (Univé, VGZ, IZA, Trias) aangewezen als
voorkeursziekenhuis voor een aantal orthope-
dische en chirurgische ingrepen.
Verzekerden van UVIT die kiezen voor deze
operaties bij MMC krijgen hun eigen risico
van 155 euro terugbetaald. MMC is het enige
ziekenhuis in Zuidoost- Brabant dat is aan-
gewezen door UVIT. De keuze voor Máxima
Meander Medisch Centrum mag voortaan
dotterbehandelingen uitvoeren
Het ministerie van VWS heeft aan Meander
Medisch Centrum in Amersfoort begin janua-
ri de noodzakelijke vergunning verleend om
zelfstandig dotterbehandelingen uit te voeren.
Meander kan daarmee nog volledigere en
essentiële hartzorg bieden aan patiënten met
een hartprobleem. Hartpatiënten in de regio
Amersfoort kunnen nu in hun eigen omgeving
snel en deskundig gedotterd worden wat de
kans op schade aan het hart verkleint en zelfs
levensreddend kan zijn.
De overheid heeft een aantal kwaliteitseisen
opgesteld waaraan een ziekenhuis moet vol-
doen om de dotterbehandeling uit te voeren.
Jeff Senden, cardioloog, is trots op de verleende vergunning: “Deze vergunning stelt ons in staat om vanuit onze
deskundigheid nog betere patiëntenzorg op een hoger medisch niveau te bieden.“
Ommelander Ziekenhuis Groep maakt online
afspraken voor polikliniekbezoek
De ziekenhuizen in Delfzijl, Winschoten en
Stadskanaal van de Ommelander Zieken-
huis groep gaan meer via internet met hun
patiënten communiceren (het zorgportaal).
Vanaf deze maand laten de drie ziekenhui-
zen fasegewijs patiënten zelf via de compu-
ter een polikliniekafspraak plannen. In een
gezamenlijk project is hiervoor inmiddels een
computerfaciliteit ontwikkeld.
Sinds 12 januari kunnen patiënten van de
locatie Delfzicht zelf hun polikliniekafspraak
plannen voor de specialismen Algemene
chirurgie, Interne geneeskunde, Keel-, Neus-,
Oorheelkunde (KNO) en Gynaecologie/
Verloskunde. Geleidelijk worden dit jaar de
andere specialismen toegevoegd. Voordeel
van het maken van afspraken via internet is dat
de patiënt op elk willekeurig moment zelf een
afspraak kan maken, maar deze ook, indien
Medisch Centrum is gemaakt op basis van de
kwaliteit die het ziekenhuis levert voor de des-
betreffende operaties, de prijs en de doelmatig-
heid. Het gaat om vijf ingrepen: heupartrose,
knieartrose, liesbreuk, meniscus knie en voor-
ste kruisband knie. Zorgverzekeraar Uvit (Uni-
vé, VGZ, IZA/IZZ, TRIAS), met 4,2 miljoen
verzekerden is marktleider op de Nederlandse
zorgmarkt. Uvit heeft, naast MMC, slecht
één ander Brabants ziekenhuis aangewezen:
St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg.
Zo moet een ziekenhuis beschikken over de
benodigde deskundigheid bij cardiologen,
verpleegkundigen en functielaboranten en
moet er sprake zijn van een goede onderlinge
samenwerking. Meander voldoet aan deze
eisen en heeft daarom als zesde en laatste
algemeen ziekenhuis in Nederland een dotter-
erkenning gekregen. Meander werkt al samen
met het UMCU bij de uitvoering van dotter-
behandelingen, maar vanaf nu heeft Meander
de vergunning om zelfstandig te dotteren. De
samenwerking met UMCU blijft bestaan en de
beide organisaties zullen in het ontwikkelen
van de dottermethodiek samen optrekken.
nodig, kan verzetten of afzeggen. Verder
krijgt de patiënt meteen na het maken van
de afspraak via internet, de eventueel daarbij
behorende voorlichtingsfolders toegezonden.
Het maken van een polikliniekafspraak ver-
loopt aan de hand van een vragenlijst. Een
panel, bestaande uit patiënten van het zieken-
huis, heeft de vragenlijst getest. Nog in 2009
gaat het project ook op de locatie Lucas van
start. Dit geldt ook voor het Refaja Ziekenhuis
in Stadskanaal. In 2010 wordt de internetser-
vice aan de patiënten van de drie ziekenhui-
zen verder uitgebreid. De komende jaren komt
via het zorgportaal steeds meer persoonlijke
service voor patiënten beschikbaar. Hierbij
moet men denken aan het consulteren van een
arts, opvragen van informatie over ziekte of
aandoening, contact leggen met lotgenoten en
toegang hebben tot persoonlijke gegevens.
 Nummer 2
28 januari 2009 14 Advertentie

www.continuecare.nl
Minder zorgen www.cvatz.nl

IC/CCU-ers
Kinder-vpk
Meer zorg A-vpk

wij zoeken: HBO-V

Dialyse-vpk
VIG-ers
M.C-ers
OK/Anaesthesie ZV-ers

Uitzendbureau Continue Care Uitzendbureau Care van A tot Z

Voor gespecialiseerde verpleegkundigen Voor verpleging en verzorging

Dudokplein 214 Wij regelen losse diensten en detacheringen en Dudokplein 214

3315 KH Dordrecht 3315 KH Dordrecht
garanderen al meer dan 10 jaar bijzonder
078 - 630 92 92 078 - 616 29 96
Email: info@continuecare.nl goede arbeidsvoorwaarden. Email: info@cvatz.nl

Het veiligheidsmanagementsysteem (VMS)

is vanaf 2008 in elk ziekenhuis verplicht
Jalaco Consultancy is gespecialiseerd in: Neem contact op met:
• patiënt veiligheid Jalaco Consultancy
• medicatie veiligheid Dr. J. M. de Laat
• proces optimalisatie 0182 - 32 24 40
• systeem oplossingen jmdelaat@jalaco.nl

Jalaco Consultancy • Blekerssingel 78 • 2806 AD Gouda • www.jalaco.nl

Patiëntenzorg 15 Nummer 2
28 januari 2009

MCL start onderzoek Botdichtheidsmeting in Maasziekenhuis

naar ondervoeding
Osteoporose is niet te genezen, maar bij de met een breuk, heeft osteoporose. Het groot-
meeste mensen goed te behandelen. Om vast ste deel van deze patiënten weet niet dat het
te stellen of er sprake is van osteoporose, is osteoporose heeft. Tijdige en juiste behande-

op kinderafdeling
nader onderzoek noodzakelijk. Het onderzoek
gebeurt met een DEXA-meting (Dual Energy
X-ray Absorptiometry). Dit is een meting van
de botdichtheid, door middel van een rönt-
genonderzoek van de wervel en heup. Sinds
half januari beschikt het Maasziekenhuis in
Boxmeer over apparatuur om dit onderzoek
uit te voeren.
Op hogere leeftijd stijgt de kans op osteopo-
rose, maar ook een verminderde lichamelijke
activiteit leidt tot versnelde botontkalking.
Volgens schattingen heeft een op de drie vrou-
wen en een op de acht mannen boven de vijf-
tig jaar osteoporose. Zeventig procent van de
patiënten die in het ziekenhuis terecht komen
ling door de huisarts kan de kans op een (vol-
gende) breuk met vijftig procent doen vermin-
deren. Wanneer een patiënt boven de vijftig
jaar met een fractuur op de Spoedeisende
Hulp van het Maasziekenhuis komt, wordt er
op deze afdeling actief gescreend op osteo-
porose. Dit om het risico op nieuwe fracturen
te verminderen. Aan de hand van een aantal
vragen wordt duidelijk of er een verhoogd
risico op osteoporose bestaat. Is dit het geval,
dan kan de patiënt contact opnemen met de
huisarts voor vervolgonderzoek. Om vast te
stellen of er sprake is van botontkalking wordt
de patiënt doorverwezen naar het ziekenhuis
voor een DEXA-meting.

ZGT scoort goed met borstvoeding

Kinderen kunnen door hun ziekte ondervoed raken.

De kinderafdeling van het Medisch Centrum
Leeuwarden onderzoekt sinds 12 januari
opgenomen kinderen op mogelijke ondervoe-
ding. Het MCL is één van de eerste zieken-
huizen die daarvoor een 'kinder-'versie van de
landelijke SNAQ-vragenlijst stelselmatig gaat
gebruiken, en ook volgens het SNAQ-protocol
ondervoeding gaat behandelen.
De SNAQ-vragenlijst (Short Nutritional
Assessment Questionnaire) wordt al in veel
ziekenhuizen voor volwassen patiënten
gebruikt. Het is bekend dat veel patiën-
ten door hun ziekte ondervoed kunnen
raken. Door gerichte vragen kan het risico
op ondervoeding goed worden ingeschat.
Gebruik van de SNAQ-vragenlijst bij kinde-
ren is nieuw. “Uit verschillende onderzoeken
in de westerse wereld blijken ondervoedings-
percentages bij zieke kinderen die variëren van
zes tot veertien procent”, aldus Riety Dressel-
huis, hoofd afdeling diëtetiek in het MCL.
Uit een kortdurend onderzoek in Nederlandse
ziekenhuizen in 2007 bleek zelfs dat negen-
tien procent van de patiënten op kinder-
afdelingen ondervoed was. “Zieke kinderen
Oncologiecentrum zet pijnspecialist in
Het Maastricht UMC Oncologiecentrum
heeft sinds kort een pijnspecialist in dienst
die speciaal spreekuur houdt voor patiën-
ten met kanker met ingewikkelde pijnklach-
ten. Daarnaast gaat het Oncologiecentrum
patiënten bij elk polibezoek specifieke vragen
stellen over hun pijnbeleving. Door deze
consequente metingen moet duidelijk worden
hoeveel patiënten met kanker daadwerkelijk
pijn ervaren en op welke wijze zij het beste
geholpen kunnen worden.
Aanleiding voor deze nieuwe werkwijze is het
promotieonderzoek van drs. Marieke van den
Beuken–van Everdingen. In haar proefschrift
‘Symptoms in Patients with Cancer’ conclu-
deert zij dat pijn bij patiënten met kanker
kan worden verminderd door in contacten
met patiënten nog nadrukkelijker aandacht
te besteden aan dit onderwerp. Directeur-
bestuurder prof. dr. Maarten von Meyenfeldt
van het Maastricht UMC Oncologiecentrum
hecht grote waarde aan het voortschrijdend
inzicht op het gebied van pijnbehandeling
bij patiënten met kanker. “Meten is weten.
Als we weten hoeveel patiënten pijn hebben
en in welke mate, dan kunnen we mensen
hebben minder reserves dan volwassenen. Een
volwassene heeft een proteïnevoorraad voor
zeventig dagen, kinderen voor zes dagen. Dus
als de voedingstoestand slecht is kan dat veel
invloed hebben op het verloop van de ziekte
en de snelheid van genezing. Als je hebt vast-
gesteld dat er ondervoeding bestaat of dat dat
risico bestaat, dan kun je gericht maatregelen
nemen. Bijvoorbeeld door het aanbieden van
producten met extra calorieën of proteïnen.
Of, letterlijk, een extra snack.” De SNAQ-
vragenlijst die in het MCL wordt gebruikt
is een aangepaste versie van de vragenlijst
voor volwassenen. “Er is een project om deze
kindervragenlijst landelijk in te voeren”, aldus
Dresselhuis. 'Dat project is helaas nog niet De zorg rond borstvoeding op de kraam- en zuigelingenafdeling van Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) in Almelo en
afgerond. Maar het meten van ondervoeding Hengelo is ‘goed tot zeer goed’. Dat stelde de Stichting Zorg voor Borstvoeding vast na een beoordeling van de
bij kinderen is wél een prestatie-indicator afdeling. Dankzij dit positieve oordeel kreeg ZGT vorige week het officiële WHO/Unicef-Certificaat ‘Zorg voor
voor ziekenhuizen. De Inspectie wil over deze Borstvoeding’.
gegevens kunnen beschikken. We hebben dus
besloten aan de slag te gaan met onze eigen
variant van de SNAQ-vragenlijst. We screenen
Atrium MC schenkt dialysemachines aan
niet alleen op ondervoeding maar voeren ook ziekenhuizen in Oekraïne
het aan de SNAQ gekoppelde behandelplan
uit.” Dialysemachines van Atrium MC (Heerlen/ Hulp Holland Oekraïne draagt zorg voor het
Brunssum/Kerkrade) krijgen een tweede transport dat in april met zo'n vijftien vracht-
leven. Atrium MC schenkt de 26 apparaten wagens aan de lange reis begint. Naast de dia-
aan ziekenhuizen in de Oekraïne. De stichting lysemachines gaan er onder meer ook bedden,
Humanitaire Hulp Holland Oekraïne heeft de kleding en katheters mee. Die spullen zijn
apparaten woensdag 14 januari officieel in afkomstig van andere ziekenhuizen en ver-
nóg beter helpen. En daar draait het om in de ontvangst genomen. pleeghuizen in het land. De dialyseafdeling
multidisciplinaire aanpak van het Oncologie- heeft onlangs 34 nieuwe dialysemachines in
centrum.” In het Oncologiecentrum werken De dialysemachines gaan naar twee ziekenhui- gebruik genomen. De vervangen apparatuur is
medisch specialisten en andere hulpverleners zen in Simpheropol in de Krim en een zieken- volgens het ziekenhuis zo goed onderhouden
samen om patiënten met kanker optimale zorg huis in Kherson, een grote stad aan de Dnjepr dat het in een land als de Oekraïne nog heel
te verlenen. “Daarin past ook duidelijk een bij de Zwarte Zee. De stichting Humanitaire goed een tweede leven kan leiden.
pijnspecialist die snel een patiënt kan zien,
als die aangeeft klachten te hebben,” zegt Von
Meyenfeldt. Van den Beuken-van Everdingen
promoveerde op 15 januari. Ze baseert zich in
haar proefschrift op onderzoek bij patiënten
met kanker in Midden- en Zuid-Limburg en
op research elders in het land. Daaruit blijkt
dat een kwart van de patiënten met kanker die
onder behandeling zijn, kampt met matige tot
ernstige pijn. Dat geldt ook voor de helft van
de patiënten in de laatste levensfase. “Deze
aantallen zijn de afgelopen veertig jaar niet
gedaald, ondanks de toegenomen aandacht
voor pijn en de behandeling ervan”, zegt de
promovendus. “Daarnaast blijkt de pijnbehan-
deling in bijna de helft van de gevallen inade-
quaat. Dat moet en kan beter. Volgens eerder
onderzoek zouden we met de juiste medicatie
85 tot negentig procent van de patiënten met
kanker pijngestild moeten kunnen krijgen”, V.l.n.r. Eke Zijlstra (voorzitter Raad van Bestuur), Dick van der Linden (stichting Humanitaire Hulp Holland
zegt ze. Oekraïne), Willem Boer (nefroloog Atrium MC) en Pieter Platteel (clustermanager).
 Nummer 2
28 januari 2009 16 Advertentie

De voorkeursleveranciers fysiotherapie van Trias/VGZ/Univé en IZA (samen UVIT)

dragen bij aan een gezond en fit 2009.
De verzekeringsmaatschappijen van UVIT (waaronder Trias) hebben voorkeurspraktijken geselecteerd. Zij
voldoen aan een aantal extra (kwaliteits-)criteria. Naast de aanpak van de gezondheidsklachten, heeft ook
het bevorderen van een gezonde leefstijl bijzondere aandacht. Deze praktijken bieden behalve fysiotherapie
ook een fittest en speciale groepsprogramma’s voor patiënten met rugklachten, diabetes, obesitas of COPD
(chronische luchtwegaandoening). Hierbij wordt de zelfstandigheid en zelfmanagement van de patiënt
gestimuleerd. De voorkeursleveranciers bieden hun cliënten mogelijkheden om bij hen op eigen kosten door
te trainen. Alle praktijken zijn aangesloten bij de landelijke keten ‘Het Gezonde Net’ en zijn ISO-HKZ
gecertificeerd. Voor de regio Gouda en omstreken zijn dit onder andere Fysiotherapie Oranjestaete,
FysioVisiq, FysionMove en Praktijk Joosten.

Trias: ‘We werken graag met de besten in het veld’

Fysiotherapie Oranjestaete FysioVisiq Praktijk Joosten FysionMove Goverwelle

Julianahof 210 Lekkenburg 8a Limaweg 55 G Bachstraat 3-5
2802 GN Gouda 2804 XC Gouda 2743 CC Waddinxveen 2807 HZ Gouda
T: 0182-751811 T: 0182-533833 T: 0182-618022 T: 0182-514869
E: info@fysiotherapie-oranjestaete.nl E: info@fysiovisiq.nl E: info@praktijkjoosten.info E: info@fysionmove.nl
I: www.fysiotherapie-oranjestaete.nl I: www.fysiovisiq.nl I: www.praktijkjoosten.info I: www.fysionmove.nl

KIA PRO_CEE'D ISG KIA CEE'D ISG KIA CEE'D SW ISG

v.a. € 16.195,- v.a. € 16.195,- v.a. € 17.195,-
Lease v.a. € 383,-/mnd Lease v.a. € 379,-/mnd Lease v.a. € 378,-/mnd

DE KIA CEE’D ISG MET STOP / START-

SYSTEEM: SLECHTS 20% BIJTELLING!
Dankzij het innovatieve stop/start-systeem (ISG) op de Kia cee’d met ISG bespaart u tot wel 15%
brandstof en betaalt u slechts 20% bijtelling. En daarmee daalt ook de CO2-uitstoot. Zelfs tot gemiddeld
137 gr./km. Stop dus ook met verspillen en start met besparen. Uw Kia-dealer voorziet u graag van
verdere informatie over ISG.

Getoonde modellen kunnen afwijken van standaarduitvoering. Prijzen incl. BTW/BPM, excl. metallic lak, kosten rijklaar maken, leges en verwijderingsbijdrage. Leasetarief o.b.v. 60 maanden en 20.000 km./jr. Full Operational
Lease via Kia Financial Services. Tarief is excl. BTW en brandstof en incl. rente, afschrijving, reparatie, onderhoud en banden, houderschapsbelasting en all-risks verzekering. Onder voorbehoud van kredietacceptatie. SE&O.
Het gemiddelde brandstofverbruik varieert van 5,8l/100 km (1l op 17,2 km) tot 6,2l/100 km (1l op 16,1 km). Gemiddelde CO2 uitstoot van 137 g/km tot 146 g/km. **7 jaar en 150.000 km, waarvan 5 jaar garantie
op de complete auto en 2 jaar aanvullende garantie op de aandrijflijn. De eerste 3 jaar geldt geen kilometerbeperking, daarna geldt een maximum van 150.000 km. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden. Kijk
voor meer informatie op www.kia.nl.
Patiëntenzorg
St. Elisabeth Zieken-
huis opent nieuwe
gebedsruimte
De kapel is een goedbezochte plek in het ziekenhuis. Jaarlijks worden er 13.000 kaarsjes opgestoken. Het boek
waarin bezoekers hun gedachten en gebeden schrijven, bewijst hoe belangrijk deze omgeving voor hen is.
Het St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg heeft een
compleet vernieuwde kapel. Op 29 januari
wordt de gebedsruimte feestelijk geopend.
Licht, ruimte en rust, dat zijn de kernwoor-
den van de nieuwe kapel. Zij geven niet alleen
figuurlijk weer wat de kapel de bezoekers
biedt, ook letterlijk straalt de kapel na de ver-
bouwing licht, ruimte en rust uit. “Wij zijn erg
blij met het resultaat; een kapel met gastvrij-
heid voor alle gelovigen en voor ieder mens in
het ziekenhuis die tot bezinning wil komen”,
vertellen geestelijk verzorgers Ine Bertens en
Seth de Hoon. De kapel is opnieuw ingedeeld,
heeft nieuw meubilair, lichte kleuren, nieuwe
verlichting en meer ramen. De twee cirkels
in de tegelvloer zorgen voor een intieme
ruimte waar meerdere levensbeschouwingen
hun plek kunnen vinden. Voor moslims is de
gebedsrichting aangegeven. Er is een plaats om
kaarsjes op te steken en een tafel waarop ieder
zijn zorg, verdriet of dank kan neerleggen.
Gedenkmonument
Ook komt er een gedenkmonumentje voor in
het ziekenhuis overleden kinderen. Ouders
van wie het kindje in de baarmoeder of kort
na de geboorte overlijdt, worden geconfron-
teerd met een groot verlies, verdriet en pijn.
“Als je baby overlijdt vóór de 24 weken ben
je niet verplicht om het kindje aan te geven
bij de gemeente en een begrafenis of crematie
te regelen, maar het mag wel. Je kunt je kind-
je ook in het ziekenhuis laten, dan gaat het
mee met de gezamenlijke crematie één keer
per kwartaal. Ouders mogen hier echter niet
bij aanwezig zijn. De zeer verdrietige vroege
geboortes, waarbij het kindje nog niet levens-
Atrium MC start binnenkort met Atrium-tv
Atrium MC (Heerlen/Brunssum/Kerkrade)
start binnenkort met Atrium-tv. Dat betekent
dat het ziekenhuis het internet gaat inzetten
als tv-kanaal. Zo worden via de startpagina
van de website straks korte films aangeboden
over de nieuwste behandelingen en ingrepen.
Maar ook over leren en werken in Atrium MC,
de organisatieverandering, patiëntveiligheid
en opleidingen.
Televisie op internet is het snelst groeien-
de verschijnsel in de mediawereld en zal in
korte tijd de in- en externe communicatie
vatbaar is, zetten mij aan het denken. Het kan
voorkomen dat je als ouder drie maanden moet
wachten op de dag dat je kindje gecremeerd
gaat worden. Voor hen zou er iets moeten zijn
waar ze naar toe kunnen”, vertelt Marjon van
Dooren, verpleegkundige verloskamers. “Het
is een monumentje met een betekenis waar je
kunt nadenken over deze verdrietige gebeur-
tenis, waar je troost kunt vinden, een kaarsje
kunt opsteken en misschien een beetje steun
kunt vinden.” In de nieuwe kapel staat een
mooie bronzen tak met daarop vlinders in
allerlei soorten en maten. Buiten in de tuin
staat een oude doopvont. Daarop zit ook een
bronzen vlinder, als symbool van vergan-
kelijkheid, iets wat van je weg vliegt. Het is
gemaakt door kunstenares Jeanne van Midde
uit Goirle.
Een gedenkmonument voor in het ziekenhuis overleden
kinderen.
flink versnellen. Atrium MC gaat dit middel
pro-actief inzetten bij het informeren van zijn
medewerkers en het informeren en werven
van patiënten, studenten, specialisten en
personeel. Daarmee is men volgens Atrium
MC het eerste ziekenhuis in het zuiden van
het land dat deze nieuwe weg inslaat. Een
bijzondere toepassing van de tv-player wordt
de inzetbaarheid bij calamiteiten. Op die
momenten voorziet een actueel kort filmpje in
een behoefte. Juist op die momenten kan vlot
en slagvaardig worden gecommuniceerd om
paniek en verdere schade te voorkomen.
17
28 januari 2009
Hulp bij afvallen kan via de telefoon of internet
Mensen met overgewicht vallen het meest
af als zij telefonische begeleiding krijgen,
concluderen onderzoekers van VU medisch
centrum. Zij verdeelden bijna 1.400 te dikke,
werkende mensen in drie groepen: één die
alleen zelfhulpbrochures ontving, één die
telefonische hulp bij het afvallen kreeg en één
die werd begeleid via internet/e-mail. Vooraf
en na zes maanden werden de deelnemers
gewogen.
Alle deelnemers kregen vooraf en achteraf een
vragenlijst waarop ze konden invullen wat ze
aten, wat ze aan lichaamsbeweging deden en
wat hun middelomtrek was. Na een half jaar
was in alle groepen sprake van duidelijke
gewichtsafname en van beperking van de
vetinname, maar de telefoongroep raakte de
meeste kilo’s kwijt, had de sterkste verbete-
ring in het voedingspatroon en was het meeste
aan lichaamsbeweging gaan doen. Ook de
deelnemers die via internet waren begeleid,
raakten meer gewicht kwijt dan de deelnemers
uit de groep zonder begeleiding. Wereldwijd
neemt het aantal mensen met overgewicht
en obesitas snel toe. Maar weinigen krijgen
In Martini Ziekenhuis in één dag een ‘klikgebit’
Patiënten met een loszittend onder-
gebit kunnen in het Martini Ziekenhuis in
Groningen, dankzij een nieuw tandheelkundig
implantatiesysteem, in één dag de implanta-
ten met aangepaste gebitsprothese krijgen;
een zogenaamd ‘klikgebit’. Na een pilot
van een jaar past de afdeling Mondziekten,
Kaak- en Aangezichtschirurgie deze noviteit
definitief toe. De voordelen van de methode
zijn onder meer: een kortere behandeltijd,
minder napijn, nog geen acht uur zonder
ondergebit en dezelfde dag weer normaal
kunnen eten.
“Het mooie aan dit concept is, dat we begin-
nen met het eindresultaat. De tandarts van de
patiënt, of ik, maakt eerst de nieuwe gebits-
prothese, die vervolgens als boormal voor de
‘Uw knie 1, 2, 3’ en spoedpoli voor sporters
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede start in ja-
nuari met twee nieuwe initiatieven: ‘Uw Knie
1, 2, 3’ en de spoedpoli sporters. De ortho-
pedisch chirurgen van het ziekenhuis bieden
met beide projecten een efficiënte, snelle en
patiëntvriendelijke behandeling aan.
‘Uw Knie 1, 2, 3’ is een snelle route voor pa-
tiënten met een knieblessure. De route ziet er
als volgt uit: Binnen een week kan de patiënt
terecht op de polikliniek orthopedie. Als er
een MRI-scan nodig is, kan dit binnen twee
weken. En zo nodig kan binnen drie weken
Veel sporters zijn in het weekend actief en dan is er dus ook de meeste kans op blessures.
Nummer 2
professionele begeleiding bij het afvallen.
Waarom is onbekend. Vermoedelijk speelt
mee dat het voor mensen met een druk leven
niet erg aantrekkelijk is om regelmatig naar
een behandelaar toe te gaan. Dit onderzoek
onder werkende mensen met een BMI van ten
minste 25 – het niveau dat wordt beschouwd
als overgewicht – toont aan dat begeleiding
via de telefoon of via internet een effectief
alternatief kan zijn. De studie werd financieel
ondersteund door ZonMw, de Nederlandse
Hartstichting en Body@Work TNO-VUmc.
Mensen met overgewicht vallen het meest af als zij
telefonische begeleiding krijgen.
operatie wordt gebruikt. De kaakchirurg past
de locatie van het implantaat in de onder-
kaak vervolgens aan op de nieuwe gebitspro-
these”, legt tandarts Hans van Pelt uit. In één
dag zet de kaakchirurg de implantaten in de
kaak en heeft de tandtechnicus de gebitspro-
these zo aangepast dat de tandarts die op het
implantaat kan ‘klikken’. Voorheen moest de
patiënt met een loszittend ondergebit na het
plaatsen van de implantaten tien tot veertien
weken wachten tot deze waren vastgegroeid in
de onderkaak. Gedurende die periode liep de
patiënt de eerste drie weken zonder ondergebit
en de resterende weken met een zachte onder-
laag in het oude gebit. De nieuwe implantaten
groeien sneller vast en zijn stabieler, waardoor
ze direct grotere krachten kunnen weerstaan.
een kijkoperatie verricht worden. ‘Uw Knie 1,
2, 3’ is speciaal bedoeld voor gezonde patiën-
ten die jonger zijn dan vijftig jaar. Patiënten
die ouder zijn dan vijftig jaar hebben vaak
andere knieproblematiek en dat vraagt een
andere behandeling. Een tweede initiatief is
de spoedpoli sporters. Veel sporters zijn in
het weekend actief en dan is er dus ook de
meeste kans op blessures. Sinds kort kunnen
zij terecht op de spoedpoli sporters. Voor een
snelle diagnose, een snelle behandeling en een
snel herstel.
 Nummer 2
28 januari 2009 18 Zorgkalender

WIJZER
in de
ZORG
Congressen, seminars, cursussen
DE GOUDSE SCHOUWBURG
AGENDA
in het Groene hart van Nederland
Donderdag 29 januari
Dé ideale locatie voor o.a.
• Conferentie ‘Een Protonen Kliniek in Nederland’ Jaarbeurs Utrecht
congressen, bedrijfsfeesten
en seminars • Locatie: Aula Congrescentrum van de Technische Universiteit Delft Jaarbeursplein 6
• Informatie: www.protonenconferentie.nl 3521 AL Utrecht
Makkelijk bereikbaar met openbaar Telefoon 030 - 295 59 11
vervoer en meer dan 1000 Donderdag 29 januari
parkeervoorzieningen binnen een • Congres ‘Sociale relaties en burgerschap in de rehabilitatie’
loopafstand van 5 minuten. • Locatie: Jaarbeurs in Utrecht
• Informatie: www.rehabilitatiecongres.nl
www.jaarbeursutrecht.nl
Voor meer informatie kijk op
www.goudseschouwburg.nl
Donderdag 29 januari
of bel: 0182-513353

B
• Jaarcongres ‘Dag van de Zorgverzekeraars’
Tot ziens in • Locatie: Mammoni in Utrecht Beleef het landgoedgevoel
Charmant & Stijlvol
De Goudse Schouwburg! • Informatie: www.medilex.nl

Maandag 2 februari
• Congres ‘Bemoeizorg is geen spel’
• Locatie: Congrescentrum De Reehorst in Ede
• Informatie: www.sympopna.nl Centraal gelegen in het midden van het land. Voor
meetings op maat, bruiloften, partijen of een paar
heerlijk romantische dagen.
Woensdag 4, donderdag 5 en vrijdag 6 februari
Landgoedhotel Vennendal
• IMUKA 2009-congres ‘Integrale behandeling van artrose van het kniegewricht’ Nunspeet - Tel. 0341-261016 - www.vennendal.nl - info@vennendal.nl
• Locatie: MECC Maatsricht
• Informatie en aanmelden: www.imuka.eu

Adverteren?
foto: Martin Droog Dinsdag 10 februari
• ‘Alleen de hoofdzaken 2009’ Een college over nieuwe zorgwetgeving 2009 0109 Adv_Landgoedgevoel_63x57.indd 1 08-01-2009 11:13:37
• Locatie: In de Driehoek, Utrecht
• Informatie: www.medilex.nl
Uw advertentie in een
oplage van 25.000 Donderdag 12 februari
exemplaren? • Congres ‘Het blinde brein’
Hotel en Congrescentrum De Reehorst
• Locatie: World Forum Den Haag
Bel voor meer informatie met • Informatie: www.bartimeus.nl/congres O n d e r h e t S t a d h u i s v aBennekomseweg
n G o u d a b e v i24 ndt zich
Anneke de Pater, 0182 - 322 451 6717 LM
Vrijdag 13 februari d e m o o i s t e f e e s t l oEDE i e i n d eTelefoon
c a tGLD r e g i o !0318-750300
• Congres ‘Vitaal veranderen’ Fax 0318-750301
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

• Locatie: Amersfoort E-mail info@reehorst.nl

• Informatie: www.vitalevaten.nl

Vrijdag 13 februari
• Cursus ‘De (dreigende) pathologische fractuur’
Typeservice Kruger
• Locatie: Nijmegen
• Informatie: www.poagheyendael.nl
Concert- en congresgebouw • Aanmelden: A.Wolf@paog.umcn.nl

de Doelen Vrijdag 13 februari

• Cursus ‘Klaarheid brengen in onvoldoende verklaarde chronische klachten’
Antwoordnummer 1544 • Locatie: Nijmegen
3000 WB Rotterdam • Informatie: www.paogheyendael.nl
• Aanmelden: e.meij@paog.umcn.nl
telefoon 010 2171700

LEER NU GOLFEN IN GOUDA MET EEN PROEFABONNEMENT

Gouda bevindt
a d h uis van
et S t atie in de regio
Bestaande uit: n d er h s t e f eestloc
o ooi
›› 4 golflessen de m
›› 1 baanles zich
›› 3 maanden vrij gebruik
van oefenfaciliteiten
›› 1 golfclub en 1 putter
Stadsherberg
Voor groepen vanaf
›› 1 ballenkaart
nu voor slechts Bel voor informatie:
(0182) 58 39 33 40 personen
50
137 . e-mail:
info@golfbaan-ijsselweide.nl
“TEAMBUILDING” www.golfbaan-ijsselweide.nl ‘De Burgerhal’ w w w . b u r g e r h a l . n l
Vrije tijd
Beeld van honderd
jaar KNO in Tilburg
Een behandeling op de polikliniek oogheelkunde/keel-, neus- en oorheelkunde. Deze foto werd gemaakt voor een
jubileumboek dat verscheen in 1938.
Het is net honderd jaar geleden dat Jan
Weijers zich als eerste keel-, neus- en oorarts
in Tilburg vestigde. Voor zijn latere collega
KNO-arts Frits Vijverberg was dit aanleiding
om een boek te schrijven met als titel ‘100
jaar KNO Tilburg: van kasboek naar DBC’.
Jan Weijers, die in 1882 in Tilburg werd
geboren, vestigde zich in 1908 als eerste
KNO-arts in zijn geboorteplaats. Dat was in
het jaar waarin de Keel-, Neus-, en Oorheel-
kunde landelijk officieel werd erkend. Weijers
had een studie geneeskunde in Amsterdam
gevolgd en een KNO-opleiding in Parijs. Zijn
herenhuis diende voor tweederde als woon-
huis, de rest was ingericht als praktijkruimte.
’s Morgens werd de praktijk gedaan, waarbij
zijn echtgenote assisteerde. Grotere ingrepen
en opnamen vonden plaats in het plaatselijke
St. Elisabeth Gasthuis. Waar hield een KNO-
arts zich in die tijd zoal mee bezig? Er waren
vooral veel oorproblemen, zoals chronische
looporen, oorpoliepen en gevallen van mastoi-
ditis. De meest toegepaste behandelingen
waren de oorspoeling, poederinblazing, tuba-
doorblazing volgens Politzer en bougisseren
van de tuba. “De paracentese was, ondanks
een recente aanval op de indicatie ervan een
algemeen geaccepteerde ingreep om pus uit
het middenoor te ontlasten. Interessant is het
om er hier aan te herinneren dat de tweede
aanval op de paracentese uit Tilburg kwam en
wel van Van Bruchem in 1981. Deze maal was
de aanval wel succesvol”, meldt de auteur van
dit gedeelte, Egbert H. Huizing. Jan Weijers
wordt beschreven als een gedreven KNO-arts.
“Zo liet hij in 1913 een foto ter vergadering
zien van een meisje met een nieuwe neus, die
hij had geopereerd volgens de methode van
prof. Joseph uit Berlijn.” Aan het leven van
deze veelbelovende arts kwam vroegtijdig een
einde. Jan Weijers kreeg last van een acute
appendictis. Hij werd daaraan geopereerd
door zijn collega chirurg Pastoors. Het lukte
de chirurg niet de verkleefde appendix te ver-
Stoffen Spektakel is op de volgende data te vinden in de plaatsen:
Plaats: Datum:
Den Bosch vrijdag 13 februari
Barneveld woensdag 18 februari
Groningen woensdag 25 februari
Zwolle woensdag 4 maart
19
wijderen, waarna de operatie werd beëindigd.
Aan Weijers werd dit niet verteld. Enkele da-
gen later kwam de buikpijn terug en stierf hij
op 34-jarige leeftijd.
Eerste specialisten
Behalve Weijers worden in dit boek ook de
eerste specialisten in Tilburg genoemd en
worden chronologisch enkele KNO-artsen
beschreven. Verder wordt ingegaan op de his-
torische ontwikkeling van het St. Elisabeth
Gasthuis/Ziekenhuis. Want, zo verklaart de
auteur (hier Frits Vijverberg) een medisch
specialist kan niet zonder het ziekenhuis en het
ziekenhuis kan niet zonder medisch specialist.
Anekdotes
De in het St. Elisabeth Ziekenhuis werkzame
specialist Vijverberg heeft ongeveer een jaar
aan dit boek gewerkt. Veel familieleden van
vroegere KNO-artsen hebben een belang-
rijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming
van het 129 pagina’s tellende boek. Hierdoor
heeft Vijverberg de nodige anekdotes kunnen
beschrijven. Bovendien leverden de familie-
archieven veel foto’s en historische documen-
ten op.
N.a.v. ‘100 jaar KNO Tilburg, van kasboek naar
DBC’, onder redactie van Frits Vijverberg, prijs:
25 euro. Bestellen kan door een e-mail te sturen naar
j.sengers@elisabeth.nl.
Kijk voor meer informatie op;
WWW.STOFFENSPEKTAKEL.NL
Locatie: Tijd:
Brabanthallen 09.30 - 16.30
Veluwehal 09.30 - 16.30
Martiniplaza 09.30 - 16.30
IJsselhallen 09.30 - 21.00
Nummer 2
28 januari 2009
Andere culturen als
amusement
Bert Koenders, minister voor Ontwikkelings-
samenwerking, opende op 17 januari de
tentoonstelling ‘De exotische mens, andere
8
5
1 6
3 1 8 6
culturen als amusement’. Vanuit prachtig
geïllustreerde boeken uit Teylers bibliotheek,
2
bijzondere bronzen beelden van het Koninklijk 5 3 2 6
Museum voor Midden-Afrika in Tervuren die
jaren verborgen lagen in de depots, gipsen 6 5
maskers afgegoten van de gezichten van des-
tijds levende mensen, historische affiches en
3 8 4 1
veel foto’s en films belicht Teylers Museum de 1
merkwaardige geschiedenis van het tentoon-
stellen van andere mensen. 7 8 5 6 1
6 2 3
Grote spektakels waren de volkerenshows
in Europa die plaatsvonden tussen ruwweg ‘Groeten uit de Rimboe’ die een heel scala
1870 en 1940. Hier verdrong het publiek zich aan gevoelens oproepen en bezoekers laten
om zich te verbazen over de lichaamsbouw, zien dat het kijken naar de ‘ander’ van alle
kleuren, kleding en gebruiken van onder tijden is. De getoonde werken van moderne
andere Hottentotten, Bosjesmannen, Noord- kunstenaars uit de betrokken landen nodigen
Amerikaanse indianen, Eskimo’s, Singalezen toeschouwers uit na te denken over de relaties
en Ashanti’s. Het bekijken van mensen die met verschillende culturen. Met de indruk-
‘anders’ waren, was niets nieuws. In gevange- wekkende installatie ‘Funkstaden’ van Dias
nissen en gestichten kon men tegen betaling en Riedweg beleven bezoekers een heden-
de ongelukkige bewoners bezichtigen en op daagse en swingende versie van een gruwelijk
jaarmarkten en kermissen behoorden mis- ritueel uit een oude westerse publicatie. In het
maakte mensen tot een vaste attractie. Door kader van de tentoonstelling is er op maandag
de sterk verbeterde verbindingen werd het in 23 maart een wetenschappelijk symposium.
de negentiende eeuw voor het eerst mogelijk Hier staat de vraag ‘Hoe gaan erfgoedinstellin-
groepen mensen uit verre streken naar Europa gen om met beladen onderwerpen uit het ver-
te halen en hen commercieel te exploiteren leden?’ centraal. De expositie is nog te zien tot
op wereldtentoonstellingen en in circussen. en met 10 mei. Teylers Museum is gevestigd
Vanuit het historisch materiaal trekt Teylers aan Spaarne 16 in Haarlem. Kijk voor meer
Museum lijnen naar het heden. Te zien zijn informatie op www.teylersmuseum.nl
fragmenten uit televisieprogramma’s zoals
Otto Riedel’s wissenschaftliches Museum und Panoptikum exposeert op de voorgrond, te midden van anatomische
objecten, wassen beelden van verschillende culturen. Friedländeraffiche 1313, 1896 (St. Circusarchief Jaap Best).
Lezersactie: gratis naar de huishoudbeurs
De Huishoudbeurs komt er weer aan. Neder-
lands grootste consumentenevenement voor
vrouwen wordt een echt vriendinnenfeest,
waarbij alle zintuigen worden geprikkeld.
De Huishoudbeurs wordt van 14 tot en met
22 februari gehouden in Amsterdam RAI.
Voor lezers van de Ziekenhuiskrant bestaat
de mogelijkheid hier gratis naartoe te gaan.
Het enige dat zij moeten doen is drie namen
noemen van artiesten die tijdens de Huis-
houdbeurs optreden. Zij kunnen hun oplos-
sing sturen naar info@ziekenhuiskrant.nl.
Onder de goede antwoorden worden toe-
gangskaarten voor de Huishoudbeurs ver-
loot. Tegelijkertijd met de Huishoudbeurs
vindt in Amsterdam Rai de Negenmaan-
denbeurs plaats (18 tot en met 22 februari).
Meer informatie over de Huishoudbeurs is te
vinden op www.huishoudbeurs.nl.
 Nummer 2
28 januari 2009 20 Advertentie

C\m\ejcljkfg
qËeIfkk\i[Xdj
?\k@ejk`kllkmffi>\qfe[_\`[jqfi^mXe
?f^\jZ_ffcIfkk\i[Xd[XX^k_XXi
jkl[\ek\el`kq`Z_k\fekn`bb\c\ekfk
^f\[fg^\c\`[\gif]\jj`feXcj`e[\
^\qfe[_\`[jqfi^%<\egiXbk`jZ_\l`k[X^`e^#
nXek[\Yi\[\Y\if\gjgiXbk`abmXe[\
Ifkk\i[Xdj\i\^`f`j_\kn\ibdXk\i`XXc%
;Xebq`a[`\n`jj\cn\ib`e^n\ib\ejkl[\ek\e
XXefgcfjj`e^\emffiXZkl\c\miXX^$
jklbb\eXcj\\eY\k\i\gi\m\ek`\#jk\ib\
\\ijk\c`aejqfi^\e`eefmXk`\jfd^\qfe[
q`aeY\kXXcYXXik\_fl[\e%
>\qfe[\l`k[X^`e^\enXXid\\jkl[\ek\e_le
cffgYXXeblee\ejkXik\ef]m\i[`\g\e\e
n\ib^\m\ijq`Z_blee\efe[\ijZ_\`[\e%


Mffid\\i`e]fidXk`\bleklb`ab\efg

?\k@ejk`kllkmffi>\qfe[_\`[jqfi^Y`\[k[\mfc^\e[\fgc\`[`e^\e1

mfck`a[1 <i^fk_\iXg`\#=pj`fk_\iXg`\#Cf^fg\[`\#M\icfjble[\#M\igc\\^ble[\
[\\ck`a[1 DXeX^\d\ek`e[\Qfi^8jjfZ`Xk\[\^i\\YXZ_\cfi #)\>iXX[jC\iXi\efgc\`[`e^>\qfe[_\`[jqfi^\eN\cq`ae
dXjk\i1 8[mXeZ\[Elij`e^GiXZk`Z\#G_pj`Z`Xe8jj`jkXek

instituut
voor
gezondheidszorg

B01_1_1_st_264x362.indd 1
B01 1000-20-8000-5406 ziekenhuiskr. Kl: fc 07-01-2009 13:41:14