Professional Documents
Culture Documents
RELATIVO) quae [ad Campaniam (CC SIN PREP.) euntibus ( CI =DAT)] non
longe ab urbe est OR. RELATIVO], vicit, Gabios civitatem et Suessam Pometiam
subegit, cum Tuscis pacem fecit et templum Jovis in Capitolio aedificavit. Postea
Ardeam oppugnans, in octavo decimo miliario ab urbe Roma positam civitatem,
imperium perdidit. =
Nam [cum filius eius, et ipse Tarquinius iunior, [ OD nobilissimam feminam
Lucretiam eandemque pudicissimam, Collatini uxorem, OD] stuprasset
(STUPRA(VI)SSET) ea(que) de iniuria marito et patri et amicis questa fuisset,] in
omnium conspectu se occidit.
Propter quam causam Brutus, parens et ipse Tarquinii, populum concitavit et
Tarquinio ademit imperium. Mox exercitus quoque eum, qui civitatem Ardeam
cum ipso rege oppugnabat, reliquit; veniensque ad urbem rex portis clausis
exclusus est, cumque imperasset annos quattuor et viginti cum uxore et liberis suis
fugit. Ita Romae regnatum est per septem reges annis ducentis quadraginta tribus,
cum adhuc Roma, ubi plurimum, vix usque ad quintum decimum miliarium
possideret.
Traduccin:
Lucio Tarquinio el soberbio, el sptimo y ltimo de los reyes, venci a los Volscos, un
pueblo que se encuentra cerca de la ciudad (Roma) para los que van a la CAMPANIA, y
someti a la ciudad de Gabios y a Suesa Pometia. Con los tuscos firm la paz y
construy un templo de Jpiter en el Capitolio. Despus perdi el poder, atacando
Ardea, una ciudad construda (situada) en el dcimo octavo miliario de la ciudad de
Roma. (Hasta aqu, hecho en clase)
Pues cuando su hijo, y el mismo Tarquinio ms joven, violaron a la conocidsima y
honradsima mujer Lucrecia, mujer de Colatino, quejndose el marido, el padre y los
amigos de esta injusticia, en vista a todo??, se hirieron.
Condita civitate, quam ex nomine suo Romam vocavit, haec fere egit.
Multitudinem finitimorum in civitatem recepit, centum ex senioribus legit, quorum
consilio omnia ageret, quos senatores nominavit propter senectutem. Tum, /cum
uxores ipse et populus suus non haberent,/ invitavit ad spectaculum ludorum
vicinas urbi Romae nationes atque earum virgines rapuit./ Commotis bellis propter
raptarum iniuriam/ Caeninenses vicit, Antemnates, Crustuminos, Sabinos,
Fidenates, Veientes./
/Haec omnia oppida urbem cingunt./ Et cum orta subito tempestate non
comparuisset, anno regni tricesimo septimo ad deos transisse creditus est et
consecratus. Deinde Romae per quinos dies senatores imperaverunt et his
regnantibus annus unus completus est.
compareo, comparu-i: aparecer
Morfoloxa
Revisin 3 declinacin: civitas, -tis, nomen, -inis, multitudo, -inis, senior, -oris,
senator, -ris, senectus, -tis, uxor, -ris, urbs,-is, tempestas, -tis; senator, -ris
Revisin del pronombre relativo: qui, quae, quod
Revisin del pronombre demostrativo: hic, haec, hoc
Revisin del pronombre enftico: ipse, ipsa, ipsum
RECIPIO, RECIPERE, RECEPI, RECAPTUM> RECIPI-/RECEP-/RECEPTLEGO, LEGERE, LEGI, LECTUM> LEG-/LEG-/LECTrapi-o, rapere, rapui, raptum> rapi-/ rapu- / raptVINCO, VINCERE, VICI, VICTUM> VINC-/VIC- / VICT-
3. Postea Numa Pompilius rex creatus est, qui bellum quidem nullum gessit, sed non
minus civitati quam Romulus profuit. Nam et leges Romanis moresque constituit, qui
consuetudine proeliorum iam latrones ac semibarbari putabantur, et annum descripsit in
decem menses prius sine aliqua supputatione confusum, et infinita Romae sacra ac
templa constituit. Morbo decessit quadragesimo et tertio imperii anno.
Morfologa:
a. identificar pretritos perfectos activos y pasivos: Seala los distinos tipos de
formacin de perfectos: CREATUS EST = FUE CREADO/ELEGIDO, GES/S/IT =
LLEV ( A CABO) (PERFECTO EN -S-), PROFUIT= FAVORECI, CONSTIT/U/IT
= DOT ( PERFECTO EN -U-), DESCRIP/S/IT: DIVIDI, CONSTITUIT,
DECES/S/IT= MURI
b. recordar el enunciado del verbo GERO: GERO, GERERE, GESSI, GESTUM: GER-,
GESS-, GESTc. recordar los verbos compuestos de SUM: PROSUM, ABSUM, INSUM, DESUM
d. procura escribir la declinacin del pronombre relativo:
MFN
N. Quis/qui --- quae --- quid/quod
A. Quem-------quam----- quid/
G. Cuius-------cuius------cuius
D Cui----------cui---------cui
Ab.Quo-------qua---------quo
PLURAL
qui----- quae------ quae
quod quos---- quas----- quae
quorum--- quarum----quorum
quibus----quibus----quibus.
quibus----quibus----quibus
TRADUCCION:
Despus, Numa Pompio fue elegido rey, el cual, no llev a cabo ninguna guerra,sino
que favoreci a la ciudad no menos que Rmulo. Dot a los romanos de leyes y
costumbres, los cuales eran considerados como ladrones y semibrbaros por el hbito de
la guerra, y dividi el ao en diez meses ( ya que ) antes el calendario (era) confuso sin
ningn sistema de contabilidad, e instituy rituales religiosos en Roma. Se muri por
enfermedad el cuadragsimo tercer ao del imperio romano.
Mirian Cortias Prez
4. Huic successit Tullus Hostilius. Hic bella reparavit, Albanos vicit, qui ab urbe Roma
duodecimo miliario sunt, /Veientes et Fidenates, quorum alii sexto miliario absunt ab
urbe Roma, alii octavo decimo, bello superavit/, urbem ampliavit, adiecto Caelio monte.
Cum triginta et duos annos regnasset, fulmine ictus cum domo sua arsit.
Morfologa
a. Procura escribir la declinacin de HIC, HAEC, HOC
Sintaxis
c. Ves algn participio absoluto en el texto? adiecto Caelio monte
d. Seala la diferencia entre los dos CUM que aparecen en el texto:
CUM+ preterito pl. subj = CUM HISTRICO> GERUNDIO COMPUESTO
CUM+ ABLATIVO> COMPL. CIRCUNSTANCIAL> con
Lxico.
Conviene empezar a recordar los distintos significados de los verbos compuestos de
SUM
TRADUCCIN
A este le sucedi Tullus Hotilius, l organiz guerras, venci a los Albanos los cuales
estn a 12 km de Roma. Venci a los de Veyes y a los de Fidenas, los primeros de los
cuales distan 6 millas de la cuidad de Roma, los otros 18.
Gan en la guerra, ampli la ciudad, aadiendo el monte Celio. Habiendo reinado 32
aos, golpeado por un rayo ardi con su casa.
Berta Rodrguez.
11.Orto sole, insulam propinquam conspeximus (ablativo absoluto, orto (p. perfect.
de orior)
Cuando nace el sol,(al amanecer), divisamos una isla cercana.
12.Hostes, praeda ex proximis vicis rapta, appropinquare urbi non ausi sunt.
(ablativo absoluto, participio perfecto)
Los enemigos, robado el botin de los pueblos cercanos, no se atrevieron a acercarse a la
ciudad.
Recuerdo los gestos de desesperacin de los que eran ancianos, siendo yo adolescente.
14.Catone censore, severa fuit Romae morum disciplina. (tipo Cicerone Consule)
(ablativo absoluto, El tipo Cicerone consule =siendo cnsul Cicern, no presenta
participio porque el verbo copulativo no tiene participio)
Siendo Catn censor ,la disciplina de costumbres fue severa en Roma.
15.Cur hoc fecisti, nobis ignaris? ( ablativo absoluto del mismo tipo que Cicerone
consule)
Por que hicisteis esto,ignorandolo nosotros?
19.Tribunus plebis legem illam proposuit, invito non solum senatu sed etiam
populo. (igual que Cicerone consule)
El tribuno de la plebe propuso la ley no solo siendo contrario el senado sino tambin el
pueblo
21.Obsidibus datis, Romani pacem cum Gallis fecerunt. (ablativo absoluto, datis,
abl. pl. del part de perf. de DARE , datus,-a, -um)
Entregados los rehenes, los romanos firmaron la paz con los galos.
VALORES DO CUM
CUM +INDICATIVO
CUANDO=
CUM+SUBJUNTIVO
1. + PRESENTE/ PRETERITO PERFECTO: CAUSAL
PORQUE=
3. CONCESIVO
AUNQUE
EJERCICIOS
1. Cum solitudo et vita sine amicis insidiarum et metus plena sit, ratio ipsa monet
amicitias comparare.
1. Puesto que la soledad y la vida sin amigos est llena de emboscadas y miedo, la
propia razn aconseja conseguir amigos
2. Ager, cum multos annos quievit, uberiores eferre fruges solet.
- El campo suele dar productos ms frtiles cuando ha descansado muchos aos.
25. Cenabam apud Seium, cum utrique nostrum redditae sunt litterae.
Coma junto a Seio cuando [utrique] nuestras letras son devueltas.
26. Epicurus ex animis hominum extraxit radicitus religionem, cum dis
inmortalibus et opem etgratiam sustulit
.27. Legatus, cum aegrotus esset, non sibi quietem sumpsit.
28. Multi, cum obesse vellent, profuerunt, et, cum prodesse, obfuerunt .
29. Iugurtha, cum omnes gloria anteiret, omnibus tamen carus erat.
30. Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus.
VALORES DO UT
UT/UT NON+ indicativo.
1.MODAL
COMO=
2. TEMPORAL
CUANDO=
1. SUBORDINADOR SUSTANT
QUE/QUE NO=
2. SUBORDINADOR FINAL
PARA QUE/ PARA QUE NO + INFINITIVO=
EJERCICIOS
Con indicativo: modais e temporais
UT/NE
Averigua de que tipo a oracin subordinada. Fxate nas marcas que hai nas
oracins principais:
Poetae ita sunt dulces ut non modo legantur sed etiam ediscantur
-Los poetas son bonitos no solo para leer sino para aprender. (or. final)
Nullus est tam malus ut non aliqua parte prosit: Nadie es tan malo que no
agrade en ninguna parte.(Oracin consecutiva)
Nunquam aer tam immobilis est ut non in aliqua agitatione sit: El aire nunca
est tan quieto como para que no haya ningn movimiento (oracion consecutiva).
Rogo te ut domi amicos nostros visites et illis maximas gratias agas: Te ruego
que visites en casa a nuestros amigos para que les des muchas gracias (oracin
final).
Romani ad Hannibalem in Hispaniam legatos mittunt, ut Saguntinis pacem
obtineant: Los romanos enviaron a los mensajeros a Espaa con Anbal para que
obtuvieran la paz con los Saguntinos.
Romani antiqui ab aratro Cincinnatum duxerunt, ut Romae dictator esset: Los
antiguos romanos llevaron a Cincinato a la fuerza para que fuese dictador en
1. Legum idcirco omnes servi sumus, ut liberi esse possumus: Por esta razn todos
nosotros somos escos de la ley: para que podamos ser libres (oracin final))
2. Animalia quaedam, ne inveniri possint, vestigia sua circum ipsum cubile
confundunt.:Algunos animales, que no pueden encontrarse, mezclan sus huellas
alrededor de su misma morada (oracin consecutiva)
3. Totae res rusticae eius modi sunt, ut eas non ratio neque labor, sed res
incertissimae, venti tempestatesque, moderentur.: Todas las cosas del campo son
de tal modo que la razn ni el trabajo, sino que las cosas inciertas ,los vientos y las
tempestades las moderan,
4.Ut tuba signum datum est, milites ad arma concurrerunt. : Cuando la seal fue
dada con tuba, los soldados cojieron las armas.