Professional Documents
Culture Documents
Unidade II
13
Unidade II
Geometria plana: ngulos e polgonos
Captulo 6
Retas e ngulos
A.1
b)
b)
a)
Espelho
50
B
m(AOB)
180 2x
J
x
120
m(HB IJ)
x
Espelho
A.2
90
At
20 anos
25%
Maiores
de 60 anos
15%
54
17
A.6 a) O complemento de 17 igual a: 90
144
Maiores de
20, at
50 anos
40%
Maiores
de 50, at
60 anos
20%
72
240
------------- 360 144
600
144
--------------- 0,4 40%
360
120
------------- 360 72
600
72
--------------- 0,2 20%
360
90
------------- 360 54
600
54
--------------- 0,15 15%
360
A.3
23
e) O suplemento de 23 igual a: 180
f) Se a medida de um ngulo, em graus, ento o
suplemento de representado por: 180 .
g) Se a medida de um ngulo, em graus, ento a tera parte do suplemento de representada por:
180
--------------------------3
30
A.4
C
25
A.8
A.5 a)
C
36
36
14
55
Espelho
35
Unidade II
C
90
90 20
2 70
35
Captulo 7
Polgonos
A.1 a)
A1
A8
A2
A
A7
A.9
A3
Vertical
Raio de luz
1012
A6
A4
Ar
A5
gua
b) A partir de cada vrtice do octgono, podemos traar 5 diagonais. Multiplicando o nmero de vrtices
pelo nmero de diagonais que partem de cada vrtice, obtm-se 8 5 40, que o dobro do nmero
de diagonais do octgono, pois no produto 8 5
cada diagonal foi contada duas vezes. Logo, o nme85
ro de diagonais --------------- , ou seja, 20.
2
x
718
c)
A1
An
A.10 3x 6 2x 20
x 14
A2
An 1
5x
A.11 4x 5 ---------- 10 180
2
A3
5x
4x ---------- 195
2
8x 5x 390
13x 390
x 30
An 2
An 3
A.12
60
60
10(10 3)
e) d --------------------------------- 35
2
A.13 A
r / tABu / tCDu
A.2
x
O
70
40
140
x 40 70
x 30
d 2n
n(n 3)
n(n 3) 2n --------------------------2
d ----------------------------
2
15
Volume 1
A.9
180 2
3,5 cm
90
180 2
A.4
B
m(DCA)
180 2 180 2 180
B
m(DCA)
4 180
alternativa e
A.10
90
40
90
A.5
A
2,5 cm
A.11
100
15
2,5 cm
15
15
A.6 x 2x 3x 180
6x 180
x 30
15
50
3x
A.12
2x
100
Conclumos, ento, que os ngulos internos do tringulo medem 30, 60 e 90. Portanto o menor ngulo
mede 30.
2x + 70
A.7
B
4x
2x 70 x 100
x 30
Logo, o ngulo externo relativo ao vrtice C mede
2 30 70, ou seja, 130.
A.13
x
C
C
13
x + 50
12
16
2x + 10
3x
2x
Unidade II
A.14
A.18
60
120
F
E
C
E
D
Captulo 8
Congruncia de tringulos e
aplicaes
A.1
A.15
c
b
f
d
5x + 18
72
a b c d 360
3x
x
------- 2x ---------- x 360
2
2
10x 720
x 72
Assim, temos: d 72
Clculo da medida do ngulo f:
f 72 90 180
f 18
t t E)
a) I. tAC u tEC u (C ponto mdio de A
B B EC
B D (opostos pelo vrtice)
II. AC
tIII. tBC u D
t C u (C ponto mdio de B
t D u)
As condies I, II e III caracterizam o caso LAL; logo,
ABC EDC.
A.16
b) 5x 18 28
x2
A
110
B C e DEB C so
c) , AB - / , DE ,- pois os ngulos alternos BA
congruentes.
140
90
28
A.2
B
100
x +3
2
100
B , temos:
Indicando por x a medida do ngulo interno D
x x 20 100 100 140 540 2x 180
Logo, x 90. Conclumos, ento, que os ngulos interB eA
B medem 90 e 110, respectivamente.
nos D
B
A
360
e ae --------------- 40
9
x +4
4
17
Volume 1
a) ( V ) Todo losango paralelogramo.
b) ( F ) Todo paralelogramo retngulo.
c) ( V ) Todo quadrado retngulo.
d) ( V ) Todo quadrado losango.
e) ( V ) Todo retngulo paralelogramo, trapzio e
quadriltero.
f) ( V ) Todo paralelogramo trapzio.
g) ( F ) Todo retngulo losango.
h) ( V ) Existe retngulo que losango.
x
x
b) ------- 3 ------- 4
4
2
2x 12 x 16
x4
Assim, temos que a medida do segmento tEDu dada
4
por ------- 4, ou seja, 5 cm.
4
B
B
A.3 a) I. AMC
e AMB
so retos
(o suplemento de um
ngulo reto reto)
II. A
t Bu A
t Cu (por hiptese)
III. A
t M u lado comum aos
tringulos ABM e ACM
As condies I, II e III caracterizam o caso RHC;
logo, ABM ACM.
A.7
B C DB
B A (alternos)
I. BD
II. tDBu lado comum aos tringulos ABD e CDB
B C BD
B A (alternos)
III. DB
As condies I, II e III caracterizam o caso ALA; logo,
ABD CDB.
A.8
b) CM BM 7 cm
B
7 cm
A.9
U
T
P
R
Q
18
B
M
I. tABu tDCu
t Du B
t Cu
II. A
III. t DBu lado comum aos tringulos ABD e CDB
As condies I, II e III caracterizam o caso LLL; logo,
ABD CDB.
A.11 Como os quatro lados so congruentes entre si, conclumos que ABCD
um paralelogramo e que, portanto, o
ponto M, comum s diagonais,
ponto mdio de cada uma delas.
Assim, pelo caso LLL, temos que:
AMD AMB CMD CMB
Unidade II
70
B
B
b) PM PQ m(PMQ)
m(PQM)
x
em que x x 120 180, ou seja, x 30
B
Logo: m(BMQ)
60 30 90
110
70
A.14
E
C
3x + 30
D
A
65
x x
10
2
Pela propriedade da mediana relativa hipotenusa, temos que AM MC MB e, portanto, cada um dos tringulos AMC e AMB issceles.
Indicando por a medida de cada um dos ngulos
B M e ACM,
B
B
CA
e observando que AMB
ngulo externo
do tringulo AMC, temos:
2 10 90 180 40
B H) 50, m(AHB)
B
Conclumos, ento, que m(AB
90 e
B
m(BAH)
40.
Captulo 9
A proporo e a geometria
9
x
A.1 a) ---------- ------12
8
12x 72
x6
12
8
b) ---------- ------x
6
8x 72
x9
60
10
x2
c) ------------------ ---------8
x1
10x 10 8x 16
2x 6
x3
d)
r
x
t
4
s
M
60
120
60 60
9
x
------- ------x
4
x 2 36
x 6 ou x 6 (no convm)
19
Volume 1
A.5
t
4
r
x1
x+2
4
6
------------------ -----------------x1
x2
4x 8 6x 6
14 2x
7x
A.6
B E (alternos)
I. ABBC CD
B C CE
B D (alternos)
II. BA
As condies I e II caracterizam o caso AA; logo,
ABC EDC. Assim,
temos:
16
8
2
x
---------- ---------- ---------- ------y
12
3
21
3x 42 e 2y 48
x 14
y 24
B
1x
D
1
x
12
9
---------- ------x
3
x4
x
3
------- ------y
4
4
3
------- ------z
2
16
y ---------3
8
z ------3
A.7
C
N
M
35
35
20
B ngulo comum
I. A
aos tringulos ABC e
AED
B D (corresII. ABBC AE
pondentes)
As condies I e II caracterizam o caso AA;
logo, ABC AED.
Assim, temos:
y
6
2
x
---------- ---------- ------- ------12
9
3
18
3x 36 e 3y 24
x 12
y8
21
12
4
x
H
h
S
A'
A
O
9
A.8 a)
12
18
B C (ambos so retos)
I. BBDE BA
B D BC
B A (correspondentes)
II. BE
As condies I e II caracterizam o caso AA; logo,
ABC DBE. Assim, temos:
x
1x
------------------ ------3
1
x 3 3x
4x 3
3
x ------- 0,75
4
x
3
------- ------z
2
4
3
------- ------y
4
35
A.3
342
xyz
A.2 ----------------------------- ----------------------------3
x
16
B'
Descrio
Com a ponta-seca do compasso em A, traa-se um
arco de raio AO que intercepta tOA - em A (A O).
Com a ponta-seca do compasso em B, traa-se um
arco de raio BO que intercepta tOB - em B (B O).
Unidade II
AB
O segmento tAt B tal que ----------------- 2.
AB
Justificativa
OB
OA
B ngulo comum aos
Como --------------- --------------- 2 e AOB
OB
OA
tringulos OAB e OAB, temos, pelo caso LAL, que
OAB OAB.
OA
OB
AB
Logo: --------------- -------------- ---------------- 2
OA
OB
AB
A.10
AB
AC
BC
MN NP PM ----------- ------------ ------------
2
2
2
BC AB AC
18
-------------------------------------------- ---------- 9
2
2
alternativa e
A.14
A'
N
F
A
C'
Q
P
B
B'
Descrio
Marcam-se os pontos A, B e C pertencentes a tPA ,- tPB e tPC ,- respectivamente, com PA 3 PA, PB 3 PB
e PC 3 PC. Os tringulos ABC e ABC so semeBC
AC
AB
lhantes e ---------------- ---------------- ---------------- 3.
BC
AC
AB
Justificativa
Pelo
caso
LAL,
temos
PAB PAB,
PAC PAC e PBC PBC, sendo que em
cada uma dessas semelhanas a razo de semelhana
do maior para o menor tringulo 3. Assim, temos
AB
AC
BC
---------------- ---------------- ---------------- 3 e, portanto, pelo caso
AB
AC
BC
LLL, conclumos que ABC ABC.
A.11 a)
1,5
1
t M ue P
t N uso bases mdias dos tringulos
Os segmentos Q
t M u / EB
t ueP
t N u/ EB
t u;
BEF e BDE, respectivamente. Assim, Q
logo, temos:
t M u / tPN u (I)
Q
t Nu e Q
t P u so bases mdias dos tringulos
Os segmentos M
t N u/ F
t Du e Q
t Pu/ F
t Du;
BDF e DEF, respectivamente. Assim, M
logo, temos:
tMN u / tQP u (II)
Por (I) e (II), conclumos que o quadriltero MNPQ
paralelogramo.
t N u base mdia do ABC; logo, M
t N u / tABu e
A.15 I. M
AB 2 MN
BG
AB
AG
II. GNM GBA ------------- ------------ ------------GN
MN
GM
Substituindo I em II, obtemos:
AG
BG
2 MN
2
------------- ------------ ----------------------- ------GM
MN
GN
1
Traando a terceira mediana tCP u e repetindo o raciocnio, temos:
BG
CG
2
AG
------------- ------------ ----------- ------GN
GP
1
GM
C
A.12
M
18 x
18
x
x
P
3,4
3,4
H
b) ----------- ----------- H 5,1
1
1,5
Logo, a altura do salo 5,1 m.
12
18
12
MPQ MAB --------------------- ---------18 x
x
Logo:
216
18x 216 12x x ------------- 7,2
30
Conclumos, ento, que o lado do quadrado mede
7,2 cm.
t N u, N
t Pu e tPMu base mdia do
A.13 Cada um dos segmentos M
tringulo ABC. Assim, temos que:
G
A
21
22
Volume 1