You are on page 1of 12

Espacios.Vol.35(N7)Ao2014.Pg.

16

Mapeamentodofluxodevalor:Umestudodecasoemuma
indstriamoveleira
Valuestreammapping:Acasestudyinafurnitureindustry
FrancieleBONATTO1LuisMauricioMartinsDERESENDE2PedroPauloDEANDRADE
JUNIOR3JoseanePONTES4LeozenirMendesBETIM5
Recibido:28/04/14Aprobado:20/06/14

Contenido
1.Introduo
2.Referencialterico
3.Procedimentosmetodolgicos
4.Estudodecaso
5.Consideraesfinais
Referncias
Anexos

RESUMO:

ABSTRACT:

Esteartigotemcomoobjetivoanalisarepropormelhoriasno
fluxoprodutivodeumapequenaempresadoramomoveleiro
quenecessitareduzirseuscustos,aumentaraprodutividadee
reduzirotempodeentregaparaconseguirpermanecerno
merccado.Paraistoforamaplicadosnaempresaosconceitose
ferramentasdamanufaturaenxuta,entreelasaferramentade
MapeamentodoFluxodeValorparaafamliadecadeirasde
umaindstriamoveleira.Ametodologiadepesquisautilizada
baseiaseemumapesquisaexploratrianaformadeumestudo
decaso.Emtermosderesultadofoidesenhadooestadoatualda
empresaenasequnciaforamidentificadasoportunidadesde
melhoriaseentosugeridaspropostas,comoapossibilidadeda
reduodosestoquesintermedirios,dobalanceamentodos
operadoresereduodeoutrosdesperdcios,havendouma
diminuiodoleadtimeem52%.
Palavraschaves:Manufaturaenxuta,Mapadefluxodevalor,
Indstriamoveleira

Thisarticleaimstoanalyzeandproposeimprovementsin
productiveflowofasmallcompanyinthefurnitureindustry
thatneedstoreduceitscosts,increaseproductivityandreduce
deliverytimetogettostayinmarketpaper.Forthisthe
conceptsandtoolsofleanmanufacturing,includingthetool
ValueStreamMappingforthefamilyofafurnitureindustry
chairswereappliedinthecompany.Theresearchmethodology
usedisbasedonanexploratoryresearchasacasestudy.In
termsofresultswasdesignedthecurrentstateofthecompany
andfurtheropportunitiesforimprovementandthensuggested
proposalswereidentified,suchasthepossibilityofreducing
theintermediatestocks,balancingoperatorsandotherwaste
reduction,withareductioninleadtime40.6%.
Keywords:Leanmanufacturing,valuestreammap,Furniture
industry

1.Introduo
Emfunodagrandeconcorrncia,aspequenasempresasvmbuscandoalternativasparagarantir
asobrevivncia.Umadelasaaplicaodeferramentaseconceitosdeleanmanufacturing,ou
SistemaToyotadeProduo,quegarantemmaioreficinciadaproduo,atravsdaeliminaode
desperdcios(ALUKAL,2006GODINHOFILHO,2005).
Oleanmanufacturingumafilosofiadetrabalhoquetemfoconaeliminaodedesperdcios,que
objetivaaplicaraessnciadafilosofiaenoapenasaplicarasferramentasquecompemosistema
lean(BHASIN,2006BALL,2007).ParaWomackeJones(2004)umpoderosoantdotoao
desperdcioopensamentoenxuto.
ParaMorz(2009),nosegmentomoveleiromuitasoportunidadesdemelhoriassoavistadas,
principalmentemelhoriasatreladasreduodosdesperdciosatribudosaoprocessoprodutivo.De
acordocomoautorestesdesperdciossogeralmenteconsequnciadesistemasdegestoda
produobsicosetradicionais.
Entretantoaadoodafilosofiaenxutaporpartedaspequenasemdiasempresastornasedifcil,
poisessasnotmacertezadoscustosdaimplementaoeosbenefciosadquiridos(ACHANGA,
2006).
Oobjetivodestetrabalhoanalisarepropormelhoriasnofluxoprodutivodeumapequena
empresadoramomoveleiroatravsdasferramentasmapeamentodofluxodevalore
balanceamentodeoperadoresquefazempartedoleanmanufacturing.
Otrabalhosegueinicialmentecomumarevisodeliteratura,enasequnciaapresentaos
procedimentosmetodolgicosedescreveoestudodecaso.Emseguidasoexpostososresultados
alcanadose,porfim,soapresentadasasconsideraesfinais.

2Referencialterico

2.1Manufaturaenxuta
Amanufaturaenxuta,deacordocomLeanEnterpriseInstituteestestruturadaemcincoprincpios,
conformeilustradonaFigura1,equesegundoosautoressoessenciaisparatransformaraes
enxutasnasempresas,eliminandodesperdcios.Deacordocomosautores,"desperdcio"podeter
comodefinioqualqueratividadequeabsorverecursosenogeravaloraoprodutofinal.
Figura1Oscincoprincpiosbsicosdopensamentoenxuto

Fonte:LeanEnterpriseInstitute(2009)

DeacordocomTaichiiOhno(1997),osdesperdciosatreladosnosprocessosprodutivosdas
empresaspodemserclassificadosemsetecategorias,conformedefinidosnoQuadro1.
Quadro1ClassificaodosdesperdciosconformeTaichiiOhno

Fonte:Autores(2013)

Comonoleanmanufacturingoobjetivoconsistenaeliminaodestesdesperdciosaolongoda
cadeiadevalor.Portantomuitassoasferramentasquedevemserutilizadasparaoalcancedo
objetivo,comoporexemplo,omapadefluxodevalor(MFV)eGrficodeBalanceamentode
Operadores(GBO)quesemostramcomoferramentasteisnaanlisedofluxodevalorecriao
dofluxocontnuo,noobjetivodeeliminarosestoquesentreoperaes(ROTHERESHOOK,
1999).

2.2Mapadefluxodevalor(MFV)
OmapeamentodofluxodevalorumaferramentaimportantedoSistemadeManufaturaEnxuta,
sendoomapeamentoumaferramentadecomunicao,planejamentoegerenciamentode
mudanas,quedirecionaastomadasdedecisesdasempresasemrelaoaofluxo,possibilitando
ganhosemindicadoresdedesempenhointeressantes(LUZBUIAR,2004).
DeacordocomRothereShook(2003),omapeamentodivideseemquatroetapas,conforme
ilustradonaFigura2.
Figura2CiclocomasetapasdoMFV

Fonte:AdaptadodeRothereShook(2003)

Aindasegundooautor,existemalgumasquesteschavesquedevemserconsideradasparaa
construododesenhodoestadofuturoeaplicaodaproduoenxutaemumaempresa.
Primeiramentedeterminasequalotakttime.Ouseja,qualoritmodeproduoestabelecidopela
demanda.Otakttimedefinidocomootempodetrabalhoporturnodivididopelademandado
clienteporturno.
1. Asegundaquestodeterminarseaproduoparaumsupermercadodeprodutosacabados
oudiretamenteparaaexpedio.Algunsfatoressoimportantesnessaescolha,comoa
caractersticadoproduto,aconfiabilidadedoprocessoeotempodeentregaaocliente.Por
exemplo,produosobencomendaeprodutosdealtovaloragregadogeralmente
inviabilizamumsupermercadodeprodutosacabados.
2. Oprximopassoanalisarondepossvelaplicarfluxocontnuonoprocessoprodutivo.
importanteoesforoemeliminarilhasisoladaseaplicarofluxocontnuonomximode
processosqueconseguir,comoobjetivodecombateraevidenciadedesperdcios.
3. Outraquestochaveverificarondenecessriointroduzirsistemaspuxadoscom
supermercados.Quandonopossvelaplicarfluxocontnuodevemsecolocar
supermercados,controladosporsistemakanbanouusarsistemapuxadosequenciado(FIFO).
OFIFOgeralmenteutilizadoaondealgunsprocessosapresentamtemposdeciclomuito
rpidosoulentos,quandoadistnciaentreosprocessosmuitograndeeamovimentaode
umapeaporveznorealistaouquandoalgunsprocessostmleadtimemuitoelevadoe
nosoconfiveisparaligarseaoutrosprocessosemumfluxocontnuo(ROTHER
SHOOK,2003).
4. Aquintaquestochavedecidiremquepontodacadeiaserprogramadaaproduo.
Geralmenteserprecisoprogramarapenasumpontodafbrica,oqualreceberaordemde
produo,eosoutrosprocessosserocontroladospelosistemakanbanouFIFO.

2.3Grficodebalanceamentodeoperadores(GBO)
DeacordocomRothereHarris(2002),atravsdeumaobservaodetalhadanochodefbrica
possvelnotarqueoperadoresdesempenhamvriastarefaseelementosdetrabalhoparacompletar
umciclo.Pormeiodecoletasdostemposdecadaelementodetrabalhopossvelidentificaros
desperdciosquepodemficarescondidosdentrodociclototaldooperador.
NaGBO,cadaoperadorrepresentadonoeixoprincipaleotemponoeixosecundrio.Oobjetivo
desebalancearacargadosoperadoresevitarqueseacumuleestoqueapsoperaesmais
rpidas,maximizandoaocupaodooperadoredapea.Essebalanceamentogaranteofluxo
contnuodepeasepermiteproduzirapenasseaprximaestaoprecisadomaterial(ROTHER
HARRIS,2002).
Nestecontexto,casoalgumaoperaoultrapasseotakttime,ocorrerumgargaloeademandano
seratendida.Porm,casoasoperaesfiquemabaixodotakttime,ospostosficamociosose
significaqueaempresaestutilizandomaisoperadoresdoqueonecessrioparaatendera
demanda.Portanto,deveseentoredistribuiracargadetrabalhoemrelaoaotakttimedeforma
queosoperadorespossuamomesmotempodeatividade,diminuindoseasperdascomo
desbalanceamento.

3.Procedimentosmetodolgicos
Omtodoutilizadoparaodesenvolvimentodotrabalhofoipesquisabibliogrficaestruturadana
formadeumarevisodeliteraturaeumestudodecampoatravsdeumestudodecaso.Consistiu
emumapesquisabsicadeabordagemqualitativacomobjetivosdescritivoseexploratrios.
Paraacoletadedadosrealizaramseentrevistascomtrabalhadoresdochodefbrica,
encarregadosegerenteindustrial,almdoacompanhamentodoprocessoprodutivo,observaoin
locoecronometragemdetemposdeciclosdeoperaesduranteoperododecincomeses
(Out/2012Fev/2013).
Apscoletadedadosfoimapeadoofluxodevaloratualdaempresa.Paraaconfecodomapado
estadofuturo,foramrespondidasasquesteschavesconformeRothereShook(2003)descritasna
seo2.2efoiaplicadoogrficodebalanceamentodeoperadoreseconceitosdeproduoenxuta
paraidentificaodemelhoriasnoprocessoprodutivo.Apsdesenhodoestadofuturofoi
elaboradoumplanoaocomasmedidasnecessriasparaalcanaroestadofuturo.

4.Estudodecaso
4.1Empresa
Oestudofoiaplicadoemumapequenaempresadoramomoveleiro,atuanteemtodasasregies
brasileiras,principalmentenaregiodeSantaCatarinaeSoPaulo.Aempresapossuiemseu

portflio112produtos,dosquais32socadeiras.
Escolheusecomoelementodeestudoparaodesenvolvimentodomapadefluxodevalorafamlia
deprodutosdecadeiras,porserrelevantenofaturamentodaempresa.Oprocessoparaobtenoda
cadeiraextenso,passandoporvriasetapasemtodosossetores:usinagem,prlixao,
montagem,lixao,inspeo,pinturaeexpedio.
Oprocessoprodutivodascadeirascomeapelaseparaodaschapasdemadeiranoestoque.Aps
separaraschapasparacadacomponentedacadeiraaserusinado,oprocessoseguecomo
transporteestaodecorte.Nesteprocessopassamtodososcomponentesdacadeira:pdianteiro,
travessas(laterais,traseira,dianteira,baixa),encostos,chapu,excetooptraseiroquepassapelo
processodeformaodepainel.Depoisdeusinados,oscomponentesseguemparaosupermercado,
ouconformeaurgnciasoenviadosparaosetordemontagem.
Nosetordemontagem,oprocessoocorredemaneirasimpleseospostosdetrabalhosencontramse
prximos.Apsmontagem,acadeirasegueparaosetordelixaoedepoissoinspecionadas,
liberandoparaapintura.Antesdechegaremaosetordeexpedioparaseremembaladas,as
cadeiraspassampelaetapadeinspeo.AsetapasdoprocessoilustradoconformeaFigura3.
Figura3Etapasprocessoprodutivodecadeiras

Fonte:Autores(2013)

4.2Mapadoestadoatual
Omapadefluxodevalor(MFV)atualencontrasenoanexoA.Comparandooleadtimecomo
tempodeagregaodevalor,constatasequeotempoqueagregavaloraoclientebemmenorque
oleadtime,correspondendoa31,5%dotempo.Enquantooprodutopossuiotempode
processamentode8,83dias,otempoqueaempresalevaparaproduziroprodutoataexpedio
de28,03dias.Issoindicaqueboapartedotempoqueoprodutopassanaempresacorrespondea
movimentao,esperas,inspeoeoutrosdesperdcioscomoretrabalho.

4.3Mapadoestadofuturo
Paradesenharomapadofluxodevalordoestadofuturoforamanalisadasasquesteschave
conformeRothereShook(2003),descritasnaseo2.2.Naempresaemestudoademandamdia
mensalde3960cadeiras/ms,oqueequivalea180cadeiras/dia.Ototaldeminutostrabalhados
nodiade528minutos,durante22diasporms.
Temseumtakttimede2,93minutos,ouseja,paraatenderademandadosclientesdentrodotempo
detrabalhodisponvel,aempresaprecisaproduziramdiadeumacadeiraacada2,93minutos.
Nestetemponoforaminclusostempodeparadasdeequipamentos,tempodetrocasetempopara
produzirrefugos.Contudo,diantedarealidadequeaempresaenfrentahoje,serconsideradauma
folgade30%paranecessidadespessoais,faltadematerial,fadigadooperador,dificuldadescoma
operaoeaqualidadedamadeira.Portanto,temseumtempotaktde2,05minutos(queequivalea
70%dotakttime).
Quantoparaproduzirparaumsupermercadodeprodutosacabadosoudiretamenteparaaexpedio
optouporcontinuarproduzindonoprocessodeusinagemparaumsupermercadoeparaosoutros
processosproduzirdiretamenteparaaexpedio.Valeressaltarqueospedidosnoobedecema
umaquantidademnima,tornaseinvivelnoprocessodeusinagemfabricarpequenasquantidades
deprodutos.
Considerandoseofluxocontnuo,primeiramenteforamcoletadosostemposatividadesnecessrias
parafabricaodoprodutoemestudo.NaFigura4somostradasastarefasnecessriasparaa
fabricaodeumacadeirabemcomoostemposdeprocessamentoeofuncionriodesignadopara
cadatarefa.Otempodeciclototaldecadaprocesso,nocasodesteestudo,foiconsideradocomoo
temponecessrioparaquetodasaspeasqueformamumacadeirasejamprocessadas.
Figura4Elementosdetrabalhosdafamliadeprodutomapeadaetemposdeciclos

Setor

Operao

Mquinas

Prcorte

Funcionrio

Tempo
mquina
(min)

Tempo
homem
(min)

Tempode
ciclo(min)

0,80

0,00

0,80

Usinagem

Prlixao

Montagem

Plaina

Carrossel(passarcola)

Carrossel(prensarpainel)

Desengrossadeira

Serracircular

Molde
Serrafita

1,19

1,19

0,00

0,30

0,30

0,37

0,37

0,07

0,07

0,55

0,00

0,55

0,00

1,46

1,46

1,26

0,00

1,26

Copiadora

2,08

0,00

2,08

Furadeira1

1,44

0,00

1,44

Furadeira2

0,63

0,00

0,63

Respigadeirasimples

0,43

0,00

0,43

Respigadeiradupla

0,76

0,00

0,76

Corteassento

0,32

0,00

0,32

Moldeassento

1,10

0,00

1,10

USINAGEM

13

12

11,01

1,76

12,86

1,08

1,08

5,85

2,92

Viet

Maqmvel

Escova

0,48

0,48

PRLIXAO

7,41

0,00

4,48

EncaixePrMontagemDianteira

0,00

0,49

0,49

PrensaPrMontagemDianteira

0,32

0,00

0,32

EncaixePrMontagemTraseira

0,00

1,60

1,6

PrensaPrMontagemTraseira

0,81

0,00

0,81

EncaixeDianteira+Traseira

0,00

1,24

1,24

PrensaPneumtica

1,19

0,00

1,19

Nivelamento

0,00

0,43

0,43

MONTAGEM

2,32

3,76

6,08

Emassamento

0,00

4,15

4,15

16,80

4,2

B
C
D

B
Lixao

LixaOrbital

Inspeo

0,00

2,31

2,31

LIXAO

0,00

23,26

10,66

1,44

1,44

1,6

0,8

4,48

1,12

1,38

1,38

D
E

Tingidor

Selador

A
B
C
D
E

Pintura

Lixao

F
G
H

Expedio

Verniz

PINTURA

10

4,42

4,48

4,74

Inspeo

0,00

1,41

1,41

Embalagem1

0,00

1,12

1,12

Embalagem2

0,00

1,33

1,33

1,45

1,45

Encaixotar

TNTassento

0,00

0,74

0,74

Embalagemassento

0,00

0,63

0,63

Encaixotarassento

0,00

1,92

1,92

EXPEDIO

0,00

8,60

8,60

LEADTIME

49,04
Fonte:Autor(2013)

Apsacoletadetemposdoselementosreferentesaoprocessodefabricaodacadeira,foifeitoo
GrficodeBalanceamentodeOperadores(GBO)atualparacompararostemposdecicloscomo
takttime.DecidiuseaelaboraodoGBOapenasparaossetoresdeprlixao,montagem,
lixaoepintura,pelofatoqueaproduofeitasobpedidosapenasapsaprlixaoepelo
setordeexpedionoapresentargrandesproblemasreferentesaofluxodeproduo.Nosetorde
prlixao,oGBOatualapresentadonaFigura5.
Figura5GBOatualdosetordePrlixao

Fonte:Autores(2013)

ObservaseumgrandegargalonosfuncionriosCeD,estesresponsveispelasmquinasdelixa
Maqmveleescova.AempresapossuiumamquinaMaqmvelparada,queapenasnecessitade
reparos,pormpoderiaserinclusanoprocesso.Sugereseentoautilizaodestamquinano
processodeprlixa,aqualpoderseroperadaporumoutrofuncionriocontratado,ouseja,
funcionrioE.OgrficodonovobalanceamentodemonstradoatravsdaFigura6.
Figura6GBOfuturodosetordePrlixao

Fonte:Autores(2013)

OsfuncionriosAeBoperamamquinadelixaVIET,pormestaoperaonecessitadedois
funcionrios,entonestecaso,nohcomodiminuirumfuncionrio,entretanto,quandose
encontramemtempoocioso,osfuncionriosrealizamtarefasdereparosdepeas.Sugeresequeo
funcionrioAsejadesignadonotempoociosoaoperaralixaescova,enquantoofuncionrioB
auxilieemoutrastarefasdereparosnosetor.
Oprximosetoraseranalisadoosetordemontagem.ObservasequeosfuncionriosFeGesto
sobrecarregados,possuindotemposdeciclossuperioresaotakttime,conformeilustradonaFigura
7.
Figura7GBOatualdosetordeMontagem

Fonte:Autores(2013)

OfuncionrioEmostrouseociosonoprocesso,comparadoaosoutrosfuncionrios.Sugeresea
mudananadesignaodetarefasparacadafuncionrio.Comoobjetivodetornarniveladosos
temposdeocupaodosfuncionriosdestesetor,ofuncionrioEserresponsvelpelatarefade

encaixeeprensadaestruturadianteiradacadeiraeuniodasestruturasdianteiraetraseira,antes
estarealizadapelofuncionrioF.OfuncionrioFserresponsvelpelaoperaodeencaixeda
estruturatraseiraeonivelamento,esteltimorealizadopelofuncionrioG.Porfim,ofuncionrio
Gserresponsvelpelastarefasdeprensadaestruturatraseiraeprensapneumticadacadeira
depoisdeunidaasestruturas.OnovobalanceamentodosetorilustradoatravsdaFigura8.
Figura8GBOatualdosetordeMontagem

Fonte:Autores(2013)

Comonovobalanceamentopossveltrazerotempodecicloabaixodotakttime,tornando
possvelaproduodas180cadeiras/dianestesetor,evitandoatrasoseestoquesentreasoperaes.
NosetordeLixao,oGBOdosetorapresentadonaFigura9.Oprocessodeinspeorealizado
pelofuncionrioFmostrasecomoumaoperaoquenoagregavaloraoprocesso,jqueeste
processopoderiaserdesempenhadonafonte,ouseja,pelasfuncionriasdelixa(B,C,DeE).
Nestecasosugereseaeliminaodaoperaodeinspeo(funcionrioF),eainspeoser
realizadapelosfuncionriosdalixa.Entretantosugeresenestesetor,umamodificaonolayout
daslixas,comumamelhoriluminaoecabinesprpriasparaaslixadeiras.Compouco
investimento,serconstrudaumacabinedemadeiracomoitoclulasbemiluminadasque
auxiliarosfuncionriosdelixanahoradainspeoelixao.
Figura9GBOatualdosetordeLixao

Fonte:Autores(2013)

OfuncionrioF,responsvelatantespelainspeopoderserrealocado,desempenhandoo
processodeemassamento,juntamentecomofuncionrioA,tornandootempodecicloinferiorpara
estaoperao.
Emrelaoslixas(funcionriosB,C,DeE)observasequeotempodeciclomuitomaiorqueo
takttime,ouseja,anicaalternativaseracontrataodemaisquatrofuncionriosparaalcanaro
takttime,evitandoatrasosnospedidoseestoquesdeprodutosaseremprocessados.
NoGBOfuturodosetordeLixao,ilustradonaFigura10,osfuncionriosAeJsoresponsveis
peloemassamentodascadeiras,enquantoosoutrosfuncionrios(B,C,D,E,F,G,H,I)
desempenhamaoperaodelixa.
ComoGBOnosetordeLixaoeacontrataodemaisquatrosfuncionriosaempresaevitaros
atrasosnospedidoseestoquesentreasoperaesnosetor.Comotempodecicloelevadona
operaodelixa,eraevidenteoritmodesbalanceadodaproduocomparadoaosoutrossetores,
queconsequentementeresultavanonocumprimentocomametadeproduodaempresa.
Figura10GBOfuturodosetordeLixao

Fonte:Autores(2013)

OsetordepinturailustradonoGBO,conformeFigura11.Observasequetodososoperadores
trabalhamcomtemposdecicloinferioresaotakttime,entretanto,notempoociosoosoperadores
desempenhamoutrastarefasnosetorparaoutrosprodutos.
Figura11GBOatualdosetordePintura

Fonte:Autores(2013)

Quantooperaodetingimento,desempenhadapelooperadorAeB,humalimitaoquanto
quantidadedefuncionrios,sendonecessriodoispararealizarematarefa.Porestemotivonoh
modificaesaseremrealizadas.ObservasequeooperadorCeD,estesresponsveispela
operaodeselador,encontramseemociosidade.SugeresequeapenasooperadorCdesempenhe
estafuno.
OutraobservaosoosfuncionriosE,F,GeH,responsveispelalixa.Nestecasonotaseque
apenastrsfuncionriossosuficientesparaaoperaodelixa,sendopossveleliminarum
funcionrio.
Paraaoperaodeverniz,humalimitao,poisosfuncionriosquedesempenhamaoperaode
vernizdecadeirastrabalhamnaproduodeoutrasfamliasdeprodutos,portantonoser
realizadanenhumamodificaoquantoaestesoperrios.
Nosetordepintura,seroeliminadososoperriosDeH,pelofatoqueotempodeciclodas
operaescomareduodedoisfuncionrios,noexcedeaotakttime.Apsasmodificaes,os
funcionriosaindatrabalharamcomotempodecicloinferioraotakttime,entretantoosmesmos
funcionriostrabalhamnaproduodeoutrafamliadeprodutos,portantoaceitvelavariao
porpartedaempresa,conformeilustradonaFigura12.
Figura12GBOfuturodosetordePintura

Fonte:Autores(2013)

Noprocessoprodutivohdificuldadedecriarsupermercadosentreasoperaes,vistoqueh
umavarivelquantidadedeprodutos,comvriascoresetiposdetecidos,almdademanda

dosclientesemrelaoaosprodutosserempoucoprevisvel.
Quantoemquepontoprogramaraproduo,asordensdeproduopassariamaserenviadasparao
processoinicialdecorteeparaaoperaodemontagem,pelofatoqueaproduoatamontagem
empurradaeapsamontagemaproduoocorreapenassobpedidos.Osprodutosentretodosos
processosseguememSistemaPuxadoSequenciado(FIFO)ataexpedio.
NoanexoBapresentadoomapadefluxodevalorcomasmelhoriassugeridaseposteriormente
noanexoCapresentadoomapadoestadoatual,apsaimplantaodasmelhorias.

4.4PlanoAo
Conformeasaespropostasdentrodomapadoestadofuturo,foielaboradoumamatrizparaas
aesaseremimplementadas,conformeQuadro2.
Quadro2PlanoAo
PLANOAO
Oqu?

Aonde?

Porqu?

Como?

Aproveitar
mquina
maqmvel
ociosa

SetordePr
lixao

Diminuirotempodeciclo
daoperaodelixa
maqmvele
consequentementeos
estoquesintermedirios

Realizandomanutenoda
mquina,treinando
funcionrioeinstalandono
processo

Instalar
cabinesde
lixaocom
iluminao

Setorde
lixao

Reestruturandolayoutde
Instalarqualidadenafonte cabinesdelixaoe
eevitarpeasmallixadas iluminandomelhoras
cabines

Indstria

Melhorarfluxode
materiaisepessoas

Aplicao5S

Retirandopeasdefeituosas
quenoestomaisno
fluxo,limpandoe
organizandoferramentase
peasnossetores

Fonte:Autores(2013)

Oplanoaoorientarosesforosdaempresanaimplantaodeumfluxodevalormaisenxuto,
ouseja,servircomoguiaparaaimplantaodasmelhoriasidentificadasnoprocessoprodutivo
comoobjetivodealcanaroestadofuturo.

4.5Projeodeganhos
OQuadro3fazacomparaodosdadosdoestadoatualcomosdadosdoestadofuturo,
evidenciandoasvantagensquantitativasalcanadascomaaplicaodosconceitoseferramentasda
produoenxutanafamliadeprodutosemestudo.
Quadro3Comparativoestadoatualxestadofuturo
Indicadores

Estadoatual

Estadofuturo

%melhoria

Leadtime

29,26

14,05

52%

Tempodeprocessamento(TP)

9,14

7,53

18%

Estoqueemprocesso(cadeira)

20,7

7,1

65,7%

Fonte:Autores(2013)

5.Consideraesfinais
Comesteestudofoipossvelatingiroobjetivoinicialdapesquisa:analisarepropormelhoriasno
fluxodevaloremumaempresamoveleiradepequenoporte,atravsdautilizaodeferramentase
conceitosdemanufaturaenxuta,afimdeidentificarmelhorias,reduzindodesperdciose
diminuindocustosdeproduo,almdediminuiroleadtime,estabelecendovantagens
competitivasparaaempresa.
Comoresultado,obteveseumareduodosestoquesintermedirios,balanceamentodeoperaes,
reduodedesperdciosedecustoscomretrabalho,diminuindodestaforma13,5%otempode
processamentoe40,6%oleadtimedaempresa,almdareduode53,1%deestoqueentre
processos,pormoaumentonacontrataodetrsfuncionrios,proporcionandoentregadosseus
produtosnahoracertaecomcustosmenores,garantindoasatisfaodosclientes.
Considerandoacaractersticadaempresaeocenrioaondeelaestainserida,aaplicaode
conceitoseferramentasenxutasconsideradacomoumatimaestratgiaparaaempresa,tendoem
vistaqueosconceitossosimplesepodemterresultadospositivosnofluxodevalor,tornandoa
empresamaiscompetitivanomercadofrenteaosconcorrentes,pormdestacasequeaimplantao
deconceitosdoSistemaToyotadeProduovistocomoumdesafio,poisalmdemudanasno

processoprodutivo,necessriomudanasnamentalidadedetodaaorganizao,afimdegarantir
osucessodaimplantao.
ValeressaltarqueaaplicaodoMapadeFluxodeValornopodeservistocomootrminodeum
trabalho,poisquandoeliminadesperdciosemumciclo,podeocorrerdescobertademais
desperdciosnocicloseguinte.Comopropostadeestudosfuturos,temseaoportunidadedeestudo
edimensionamentodeestoquesmnimosdepeasparaosupermercadoquealimentaosetorde
montagem.

Referncias
ACHANGA,P.,SHELAB,E.,ROY,R.&NELDER,G..Criticalsuccessfactorsforlean
implementationwithinSMEs.JournalofManufacturingTechnology,17(4),460471,2006.
ALUKAL,G.AllAboutLean.QualityProgress.Vol.39,Num.2p.74.Milwaukee.US.2006.
BALLM,RGNIERA.Leanasalearningsysteminahospitalward.LeadershHealthServ
1:3341,2007.
GODINHOFILHO,M.ParadigmasEstratgicosDeGestoDaManufatura(PEGEMS):
ElementosChaveModeloConceitual.Gesto&Produo.v.12,n.3,pgs.333345,set.dez.So
Paulo,2005.
LEANENTERPRISEINSTITUTE.WhatisLeanPrinciples.LeanEnterpriseInstitute.
Disponivelem:<http://www.lean.org/WhatsLean/Principles.cfm>.Acessoem:13jan.2013.
LUZ,C,A,ABUIAR,D,R.MapeamentodoFluxodeValorUmaferramentadoSistemade
ProduoEnxuta.ENCONTRONACIONALDEENGENHARIADEPRODUO(ENEGEP),
24Anais...2004.
OHNO,T.OsistemaToyotadeproduo:almdaproduoemlargaescala.Traduode
CristinaSchumacher.PortoAlegre:Bookman,1997.Ttulooriginal:ToyotaProductionSystem:
beyondlargescaleproduction.
MORZ,G.Avaliaodaaplicaodamanufaturaenxutaparaaindstriamoveleira.
2009.105f.Dissertao(MestradoemEngenhariadeProduo).UniversidadeTecnolgicaFederal
doParan,CampusPontaGrossa,PontaGrossa,PR,2009.
ROTHER,M.HARRIS,R.Criandofluxocontnuo:umguiadeaoparagerentes,
engenheiroseassociadosdaproduo.SoPaulo:LeanInstituteBrasilArtsgraph,2002.
ROTHER,M.SHOOK,J.Aprendendoaenxergar.TraduodeLeanInstituteBrasil.SoPaulo:
LeanInstituteBrasil,2003.
WOMACK,J.P.JONES,D.T.AMentalidadeEnxutanasEmpresasElimineoDesperdcioe
CrieRiquezas.6.ed.RiodeJaneiro:Elsevier,2004.
YOSHINO,R.T.PropostadeumSistemadeProduoEnxutaparaosegmentocaladista.
2008.315f.Tese(Doutorado)CursodeEngenhariadeProduo,EscoladeEngenhariadeSo
CarlosdaUniversidadedeSoPaulo,SoCarlos,2008.Disponvelem:
<http://www.teses.usp.br/teses/disponiveis/18/18140/tde19082008131711/ptbr.php>.Acessoem:
08dezembro2012.

Anexos
ANEXOAMapadefluxodevaloratual

Volver

ANEXOBMapadefluxodevalorcommelhorias

Volver

ANEXOCMapadefluxodevalorfuturo

Volver
1UniversidadeTecnolgicaFederaldoParanUTFPRMestradoemEngenhariadeProduoPontaGrossaPRBrasil
Email:bonatto.franciele@gmail.com
2UniversidadeTecnolgicaFederaldoParanUTFPRDepartamentodePsgraduaoPontaGrossaPRBrasil
Email:lmresende@utfpr.edu.br
3UniversidadeTecnolgicaFederaldoParanUTFPRDepartamentodePsgraduaoPontaGrossaPRBrasilEmail:
pedropaulo@utfpr.edu.br
4UniversidadeTecnolgicaFederaldoParanUTFPRDepartamentodePsgraduaoPontaGrossaPRBrasil
Email:Joseane@utfpr.edu.br
5UniversidadeTecnolgicaFederaldoParanUTFPRMestreemEngenhariadeProduoPontaGrossaPRBrasil
ProfessoradoCursodeAdministraoCESCAGE.Email:leo@cescage.edu.br

Vol.35(N7)Ao2014

[ndice]
[Encasodeencontraralgnerrorenestewebsitefavorenviaremailawebmaster]

You might also like