Professional Documents
Culture Documents
Gehalten in der Aula der Universitt Leipzig im Auftrage der Kgl. Schs. Gesellschaft der Wissenschaften
Die Gesellschaft der Wissenschaften ist verhltnismig spt in den Kreis dieser
Beziehungen eingetreten. Als sie im Jahre 1846 gegrndet wrde, schlo sich ihr
Fechner nur zgernd an. Skeptisch in allem, was nicht zu den unwandelbaren
Grundlagen seines Glaubens und Wissens gehrte, mitraute er dem Erfolg dieser
Schpfung. Aber nachdem sie ins Leben getreten war, wurde und blieb er bis in seine
letzten Jahre eines ihrer arbeitsamsten Mitglieder. Vollends, als er in der zweiten
Hlfte seines Lebens seine Lehrttigkeit allmhlich eingeschrnkt und zuletzt ganz
eingestellt hatte, und als er auch sonst mehr und mehr sich in die Stille des eigenen
Hauses zurckzog, da waren es hauptschlich die Sitzungen unserer Gesellschaft, in
denen er noch mit der Auenwelt in wissenschaftlichen Verkehr trat. Hier war man
ziemlich sicher, ihn allmonatlich anzutreffen, die Augen von dem grnen schtzenden
Schirm umschattet, entweder aufmerksam auf die gehaltenen Vortrge lauschend oder
selbst aus dem unerschpflichen Born seines Forschens neue Gaben spendend. Hier
war es, wo er die ersten Entwrfe seiner knftigen umfassenderen Werke oder weitere
Ergnzungen und Ausfhrungen zu ihnen mitteilte. Wenn er dabei auch die
philosophischen Fragen, die ihn beschftigten, in der Regel vorsichtig vormied, so
sind doch die Beziehungen wohl erkennbar, in denen seine dem Charakter unserer
Verhandlungen angepaten exakten Darlegungen zu seinen philosophischen Ideen
stehen. Je unmglicher es ist, von der Gedankenarbeit dieses langen, arbeitsreichen
Lebens in dieser flchtigen Stunde auch nur ein annhernd zureichendes Bild zu
entwerfen, um so mehr darf ich daher wohl Ihrer Nachsicht versichert sein, wenn ich
mich hier hauptschlich auf den Versuch beschrnke, den Beziehungen nachzugehen,
die zwischen den Arbeiten Fechners auf den Gebieten der exakten Forschung und
jener eigenartigen Weltanschauung bestehen, die uns in seinen allgemeineren Werken
entgegentritt. Wie verhlt sich Fechner der Naturforscher, der Begrnder der
Psychophysik und der Erfinder der Kollektivmalehre, zu Fechner dem Philosophen?
Wie der beobachtende und rechnende Physiker, der mit vorsichtigem Zweifel allen
wissenschaftlichen Hypothesenbildungen gegenbersteht, zu dem in seinem tiefsten
Wesen religis gestimmten Denker, dessen Streben weit ber die Grenzen der
blichen Philosophie hinaus auf eine Wiedererneuerung und Vertiefung des im
Christentum offenbar gewordenen Gottesbewutseins gerichtet ist? Hat er etwa als
Philosoph Gemtsbedrfnisse befriedigen wollen, die mit den Zwecken seiner
wissenschaftlichen Forschung berhaupt nichts zu tun hatten? Oder, wenn ein
Zusammenhang zwischen diesen beiden Richtungen seiner Geistesarbeit besteht, was
ist das Frhere? Hat sich der Philosoph aus dem Naturforscher entwickelt, oder sind
umgekehrt die exakten Probleme, die er namentlich in seinen spteren Jahren sich
stellte, aus seiner philosophischen Weltanschauung hervorgegangen ?
Inhalt
Abschnitt:
I;
II;
III; IV;
V;
VI; VII;
Beilagen:
I;
II;
III; IV;
V;
VI
VIII
I.
In qeybtii hore ee naftiisa naturalists Fechner ee ida ahayd. Kormeerka on ifafaale
galvanic, ka dib kuwa on ifafaale of aragga ah shakhsi ahaan, ka afterimages in
dareenka ka duwan isaga degan ee soo socda si ay u hawl hodan ah suugaanta, ka
go'an horrayn qayb ka mid ah cilmiga sayniska, qaar ka mid ah oo kooban waqtiga
cilmi qofka jirka iyo kiimikada repertories ballaaran ahaa. Kuwa caruurta faraxsan oo
uu camal, oo uu daabacay at anagu la mid ah sida Dr. hoo-, si sifo jecel yihiin in ay
ka tarjumayaan this shakhsiyadda si deeqsinimo ah u tayo aan iyaga ku jiro, iyagu
waa firaaqada kaliya ee halis ah, shaqo adag. Inta badan ee cayda ah falsafada
Schelling ee dabiiciga ah iyo ka dibna aad bay u feeysteeyaan lacag universal iyo
daawo concoctions ka kooban, mar kale ku siin si cadaalad ah si daacad ah dareenka
ah, taas oo hoos u eegay, wakhtigaas hore u sayniska adag u mala fantastic ah
falsafada dabiiciga ah iyo inta badan twinned iyada daawo ,
Shallaytadaydee Fechner la furtay dhexe ee mustaqbalkiisa ciyaareed ka cudur
halis ah in aan weli ku dhuftay afartameeyaha ee sano ee soo jabnayd, wuxuu lahaa
kuwo ku kala duwan aan maanta waa sida maan. Haddii mid ka mid ma uu gedchte
waxa dhab ahaan laga yaabaa in ay dhici waa in kaliya ee wareegyada narrowest
khubaro, mid malaha dhihi lahaa isaga oo ah: Waxa uu ahaa cilmibaadhe ku dadaala
iyo garashada leh oo shaqo ku galvanism iyada oo xariif ah oo uu qalad ka ka dibna
farsamo yar-tababaran tijaabo damcay inuu baabi'iyo, codsan karo in lagu xad sida
model ah habka maanta. Waxa uu sidoo kale u dhiibay bandhigyo koobaya
horumarka berrinkii fiisikiska iyo kimistariga, kuwaas oo ku yiil Meritorious ay
waqti. Dhammaan adeegyada ka jira laakiin sida iyaga oo aan haysan in ay culimada
qaar badan oo kale oo ka mid ah maalinta, magacyada waxaa loo yaqaan yar xataa ka
badan meelaha ay khibrad maanta gudahood. Ka dib oo dhan, taariikhyahan ah ee
sayniska noqon lahayd wax aan macquul aheyn oo aan si ay u dareemaan guri yaabka
xaqa ah xunxun ee Fechner, kuwaas oo waxaa midkoodna saffarro uu isaga la
wareegay, in uu yahay shaqada aad u weyn, taas oo uu ku shaqeeya. Muuqday laakiin
sannadaha 1824-1830 isaga by, marka lagu daro turjumaad ah ee shaqada ku saabsan
cudurada maskaxda, la qabsashada ah Thnard ee suntaas chemistry af iyo qoraal in 6
Muga, sida Biot ee buugaagta physics in 4 Muga, shaqo la mid ah markii labaadna,
edition a gebi ahaanba dib loo eegay in 5 Muga, waxa ku soo biiray 2 Muga of
repertory ah chemistry, warbixin ku saabsan dhammaan cilmi cusub oo muhiim ah oo
ay ku jiraan, iyo in sanadaha soo socda, ilaa iyo 1832, 3 Muga xaqa repertory a of
physics tijaabo sida. Added in tani ay ahayd in lagu daro tiro ka mid ah kiimikada yar
iyo shaqada jirka waxbarasho weyn on the "Mabestimmungen gacanta galvanic", oo
ah "buugaagta hoose ee electromagnetism", ugu dambeyntii, tan iyo 1830, shaqaalaha
tifaftirka ee dawooyinka Zentralblatt ah;therebetween hor orday ah "qaabkii ama
Examinatorium ku saabsan jirka Aadanaha", a "miyeesan ee macquulka ah ama
cilmiga fikirka", taas oo uu ku soo qaaday ururinta ka mid ah buugaagta, iyo ugu
dambayntii ugu kuwii daabacay hoos magaca Dr. hoo- Humoresken.
Waxaa loo dhexdhexaad ah xisaabiyaa sanadle 3 ilaa 4 Muga. Haddii Muga keliya,
ama ugu yaraan sida u horyaal ee ugu muhiimsan shuqullada ekaan lahaa, ee
turjubaanada qayb ugu shaqeeyaan, waxaa hore u ahaan lahayd guul weyn. Laakiin
nin sida Fechner ma waxaa la abuuray, waayo, turjumaan uun. Halkee waxa aan ahaa
ku filan asalka ah sababtoo ah waxa uu ku daray in ay si madax banaan u shaqeeyaan,
ama uu soo hagaagay iyo balaariyay ilaa waxba kaliya ka tagay. Waxaa uu ahaa in
hordhac ah si band saddexaad ee Thnard ayaa kuu sharxi chemistry, hadda ka dib, ee
meelaha chemistry organic, kaliya ee uu isticmaali kartaa shaqo ee qoraaga Faransiis
sida buugaagta kale ee hore, wax ugu weyn ka dib markii uu ku qasbay in ay si
madax banaan u shaqeeyaan sida laga soo xigtay ilo ku.Iyadoo la raacayo, afar ka
mid ah lix Muga shaqada arrin Fechner shaqo gaar ah. Wax la mid ah ku dhacay isaga
la physics Biot ee. In optics, this lahaa weli u iishay cilmiga burqadaan; Fechner
caawiyay aragti la ruxruxo, oo kaasu wuxuu ahaa hufan ee tijaabo faragelinta gaareen
kaliya by Fresnel si guul xuquuqda, oo ay ku daray oo ku soo hagaagtay meel kasta
oo kale oo shaqo asalka sida lagu sheegay daraasad ugu dambeeyey, iyo bedelay
marka ay tahay mar dambe ku filan, in edition labaad ee galvanism iyo
electrochemistry loola dhaqmo band by a cusub, oo heer sare ah ee ay waqti ka
shaqeeya. In runta, ka dibna, waxay ahaayeen buugaag badan ilaa xad la taaban karo
hantida aqooneed ee xoghaynta Jarmal. Oo waxay u tageen hoos magaca qoraaga
caanka ah Faransiis, maxaa yeelay ballan qaaday guul fiican bookselling badan
macalimiinta Jarmal suubban. No wax ka yar yihiin repertories ku soo biiray in this
buugaagta waaweyn, tixraacyo shaqaalaha la yaab leh oo ka mid ah gacanta ku walax
on beeraha aad u kala duwan ee sayniska saxda ah, sida ay ka helin tan iyo markaas
dhif mideysan hal dabeecad. Ma aha oo kaliya on xaaladaha jideeyey in waqti badan
iyo publications tacliinta warbixinta shaqo hal tijaabo halkan waa daacad ah iyo si
cad u celin, oo xataa fikradaha mararka qaarkood way adag tahay baarista Gaarna
teori, xisaabta iyo jirka ogaan qoraaga by description iska Ifto Yuuna oo ka mid ah
shuruudaha guud iyo natiijooyinka loo riyaaqo soo bandhigo. Waqtiga oo kaliya in ay
treatises iftiinka Poisson, Navier, Cauchy on dhismeedka kelli ah ee jirka, on barti iyo
ifafaale kale ee ciidamada kelli, ay caddeeyeen by in fikradda wayn ee ay la caddeeyo
unsurpassed yimid, si ay wada hadal, kuwaas oo maanta la faa'iidooyinka ka akhrisan
kartaa. Mid ka mid ah arkaa buugaagta, kuwaas oo repertories ma aha shaqada
suugaanta buugga; waxaa ka mid ah koorsooyinka waxa ugu muhiimsan in taranka
adeegyada, laakiin waxay Khayaameen laakiin jidka ku qoraaga ayaa helay natiijada
cilmiyeed oo waxay og yahay sida loo isticmaalo, heerka sare ah oolnimada wax soo
saar leh. Haddii mid ka mid ah ma ay ogayn inaan runtii Fechner ayaa keligiis ah oo
inta badan ku dhammaystirmi safo xaaladaha dibadda mid dhan u malayn laga yaabaa
in ka danbeeya magac qarinta bulshada oo dhan mid ah culimada.
Ha iskaa Fechner soo qaaday culaab weyn iskama. Sida xaqiiqada ah waxaa ka
jeclaan lahaa inuu uga sooco uu waqti gaar ah baaritaanno madaxbannaan. Laakiin
muxaadarooyin ka xeestay kuwaas oo halkan laga helay Leipzig aamin ah, oo ay
fahamka nuxurka lamaanahaaga socota ahaa ku tiirsan shuqulkii uu
qalinka. Horaantii, ina wasiirka ayaa ka Grosrchen aqoonsan daawo, daraasadda of
taas oo kii Baccalaureat uu doortay oo iibsaday, uu xirfad hoose ma aha. Isagu waa
kan wax nooleeya waxna ku hadhay aqoonyahan xun ma ku haboon, waayo dhaqanka
caafimaad, iyo this, gaar ahaan xaalada ka jirta taas oo ahayd waqti in, ma haboon ee
cilmiga saxda ah dhalinyarada xamaasad hore u at labaatan in uu " caddayn in dayaxa
waa Jodine "- iodine waxaa ka dibna loo isticmaalo Allerweltsmittel - oo sanad kadib
in uu" gabyaa daawada hadda "idinkoo badan ay samaysay xiiso leh. Sida jirka ah, oo
wuxuu lahaa oo ay ku tiirsanaadaan mustaqbalkiisa waxbarasho. Tani, si kastaba ha
ahaatee, waxay ahayd waqti in ay u badan tahay xitaa ka badan maanta la hubin iyo
qodxan. Waxa uu isku hallaysay hawshiisa. In magaalada ganacsiga buugga, waxay
isaga siin kartaa uma baahnaan qandaraasyada suugaanta. Dhab ahaantii, waxay
awelna isaga, in ka badan ahaa isaga u wanaagsan tahay; oo uu ku cadaato in xitaa
aqoonyahan ah oo keliya qoray shuqullada sayniska muhiimad in Leipzig hore ee ay
awoodaan in ay ku nool yihiin off howlfulinta uu qalinka, laakiin aan ku nool yihiin
tiro badan, si dhib leh ku filan, laakiin markii uu ahaa suubban ee sheegaya inuu,
kaliya ku filan, oo ay shardi tahay in uu, sida Fechner, waxay ahayd in ay ka
shaqeeyaan ugu yaraan saddex awoodaan.
Sidaa darteed, sida shaqada on barto iyo repertories waaweyn dhamaaday, ayuu
diyaar aqbalay shaqo bookselling cusub in uu rajaynayo in uu isaga ka aamin
mustaqbalka dheer naftiisa dibadda ah. Waxay ahayd shaqaalaha tifaftirka ah
"Lexicon guriga", a "Buug dhamaystiran oo wax ku ool ah xirfadaha nolosha ee
dhammaan fasalada", kaas oo u muuqday sanadihii ugu 1834-1838 sideed tiro
badan. Inta ugu badan ee maqaalka, sida uu biographer Kuntze xaqiijiyey oo ku
saabsan mid ka mid saddexaad oo dhan, oo waxaa la faafiyo in ka badan kala duwan
Text original
II.
Si aad u mahad fikradaha falsafada Fechner si sax ah, ka mid ah waa in la qaado,
iyo dhawaaqa, waxay dareenka iyo dareenka, wax walba si waxa noo nasiib this
nolosha lagu raaxaysan karaa in hadalqaaday ee dabiiciga ah iyo dan iskuma leh
banii'aadamka walaalahooda aadanaha, sida waayo aragnimo ku meel gaar ah shakhsi
ahaan, sida khayaal ah abid-cusboonaysiinta muuqataa halka dunida waa in la
duudduubay gudcur kaymo iyo fowdo aamusnaan iska bakhtiyey. Waxba laakiin
birqaya atamka iyo baaxaa, dhaqdhaqaaqa sugeysayna, iyo fowdo oo kaliya wax yar
oo nadiif ah oo uga dhawaajiyeen dhibcood, waxay u khuduuca guudo muuqda in
muddo ah, oo kaliya in ay dib u galeen habeenkii ku xeeran! Taasi waa sida Fechner
ayaa qaba in view dunida naturalist ah, laakiin taas ayaa habboon Theology iyagoon
wax iska caabin, aan ogaanaya in sidaas baa Ilaah dunida u qurux badan waxaa loo
beddelaa Haadees ah, iyo in rajada ah dhalaalaya a Beyond in aad u ogolaanaya in ay
consoles'ka, ayaa in ka badan aan la hubin waa, waa in la sameeyo ka yar la fahmi
karo sida laga yaabaa in Aakhiro sida ka madow in dadka dunida this.
Laakiin waa aragti Night this ee heerka ugu sareeya ee lagu qanci karo, ma aha,
sida ay sheegteen, natiijada aqoonta sayniska, laakiin waxaa la runta ku soo baxay oo
kaliya in sayniska ee inductions ay istaageen iyo metelaad kalabadhkeeda, oo sidaas
daraaddeed iyagu in sawir aan dhamaystirnayn oo adduunka maamuli kari waayay,
waxaa laga yaabaa in ku haboon asturidda xiriir gaar ah, laakiin wuxuu galay khalad
ah u soo jeestay, marka aad eegto kuwa xaalado xaddidan xaqiiqada dhabta ah oo ay
ka buuxaan waxyaalo. Fechner baaritaan qaladka of this "view habeenkii" ugu
horrayn ay awood dibaddalaba dhibaato la ogaado marka la barbar dhigo,
dhibaatooyinka maqlay waqti kasta oo ka mid ah qotada dheer oo ugu adag ee
falsafada. Mid ka mid ah waa dhibaato ah ee nolosha , kan kalena waa in ka mid
ah miyir .
III.
Sidee waa nolosha? Sida laga soo xigtay aragtida jirta xeryahooda organic ayaa
meel oo mararka qaar soo baxday naga mid ah xaaladaha aan la aqoon oo ka mid ah
waxyaabaha ka imanba ee dabiiciga ah.noolaha ayaa sidaas tahay waxyaabaha
dabiiciga ah kuwii dhintay, walax. Waxay leedahay, sida Fechner ogaaday awgeed
siiyey dadaal kasta in ay soo saaraan in jidka qaar ka mid ah ee noolaha yaraan nooca
fudud ee walxaha imanba. Laakiin dadaal this weli mid aan waxtar lahayn. Halkii
gabagabeeyo ka this in xitaa nool marna soo baxdo ka nolol la'aan ah, laakiin ma
xitaa naftooda raalli la male ah in uu jiro ahaayeen xaaladaha formation of organic
jiray in muddo hore ee dhulka, in hadda ma jiro maanta, iyo awoodin in ay soo
saaraan kiimikaysan in laboratories our mar; habase yeeshee xaaladda weli hore ee
dhulka, ilaa sida aynu sawiri kartaa gunaanad iyaga on, aan nolosha noolaha way ka
raalli ka badan kuwa maanta. By duwan, ay u socoto si ay xaqiiqada ah in, taas
bedelkeeda, noolaha oo dhan waa kuwa ugu horeysay ka shiid kici karaan ka dibna
iyada oo la ridey walxaha ay ka imanba, halmaansanyihiin badan. Oo weliba khibrad
taas oo ka dhigaysa aqbalo ahmiyadda koowaad tahay in view caadiga ah waxaa
beddeli galay ay soo horjeeda, ma aha kan noolu waa ka baxay nolol la'aan ah,
laakiin aan Noolayn ka soo baxay ka nool.
Ka soo qaad set this, si aan hadda shaki la'aan lagu qasbi doonaa in ay soo
leeyahay ama dantiisa . Sida laga soo xigtay mabda'a bixinta sababaha soo laabtay
meel kasta iyo waqtiyada oo dhan, ilaa xad duruufaha isku mar dhacaan, xataa guul la
mid ah mar kale.Inkasta oo mabda this ka taliso dabiiciga ah oo dhan, kuwa nool sida
nolol la'aan ah, iyo in hore ee dunida ruuxiga ah; laakiin waxa loo arkaa laftiisa in
aad caddayn sida mid sidoo kale ay heli waayeen si faahfaahsan qof oo ka mid ah
meelaha muuqaalka qofka iyo sidaas kala khaas ah oo ka imanba iyo organic dunida
ay caawimaad. Xaaladdu waa mid ka duwan la mabda'a ah yuu leeyahay. Waxaa soo
baxdo sida bixinta sababaha ka mid ah daawashada guud ee koorsada of dhacdo
dabeeci ah. Laakiin halka ay tani muujineysaa keliya shuruucda guud ee ifafaale,
gudbinayaa in jihada taas oo kordhiyay sharciga.Iyadoo la raacayo, bixinta sababaha
iyo Sugnaado yuu leeyahay ma aha arrin khilaafsan, laakiin waxay midba midka kale
la dhamaystiro, iyo waa in loo baahan yahay in sharciyada qofka in lagu ogaado
koorsada of calaamadaha ka dib mabda'a sababaha, sidoo kale waxaa ka mid ah kuwa
ku wajahan oo kala xadeynta mabda'a Final ay dabcan. Mabaadiida wadanoolaashaha
cidina Sidaas awgeed waa lagama maarmaan in mabda'a final laftiisa waa natiijo ah
oo xaaladaha ka jira for codsiga ah ee mabda'a bixinta sababaha adduunka. Tani
waxay mabda'a guud uu leeyahay Final Fechner tixgelin dambe, ka dib markii mid ka
mid ah cashuurqaadayaal in uu buugga "On Nature ee ururta," qaybshay, "Mabda 'ee
u janjeera in ay xasiloonida" loo yaqaan. Laakiin fikrad laftiisa waa hantida Fechner
ee. Waxa uu yahay mid aad u cad in "Zendavesta" oo hore, 1849 lagu qabtay hadalka
bulshada "About sharciga bixinta sababaha", ayaa tilmaamay. Mabda'a final waxaa
lagu qeexay oran in xaqiiqda ah in in nooca kasta bartey ku koobnayn dibadda iyo
nidaamka sidaas daraaddeed xad xidhan iyo mid kasta oo ka qayb ilaa xad madaxbannaan oo doonaya inuu ku laabto gobolka la mid ah sida waqti gaaban ama dheer
ka dib mar kale in uu hore u lahaa. Sidaas wiifowga gudahood crystal cusbo ah,
Qurub cusbo shaqsi sabab u ah xaaladda ay ku sugan kaamerada si joogto ah si ay u
hoganaya isku. Sidaas qaadan caalamka in ay falagiisuu agagaarka qorraxda had iyo
jeer ah jagooyinka la mid ah. Oo sidaas daraaddeed ku geeddi socodka nolosha isla
laftiisa cusboonaysiiyo ee noolaha ku xilliyo qayb gudahood kow iyo nuxurka ka mid
ah, qayb ahaan in isbedelka of ab. Ma jiro qof naga mid ah ka gees soo galaya
hababka dabiiciga ah ama qaybaha laakiin ansaxnimada mabda this waadaxa ah,
laakiin meel kasta ugu dhowaantii uun ah. The oscillations joogto ah u taagoo beddeli
markii la beddelo xaaladda ay kaamerada. The damacyadii Planetary soo maray
dhibaatooyin iyo kala duwanaanta awgeed aad u gaabis ah oo ay xasilooni. The
Lebensprozo of noolaha si tartiib tartiib ah daallan ay hoganaya iyo sababaha
dhamaadka ay dhamaystiran debcinta. The dheeraad ah oo dhamaystiran nidaam, waa
in ay ka badan si kastaba ha ahaatee soo socdo ay midayso buuxda qiyaas ee ku
xoogeystay oo ka mid ah dalalka la mid ah sida degree isla dhimin rabshooyin in
lasoo xirayba ay saamayn dibadeed. Ugu dambayntii waa in ay ahaadaan ansax ah
caalamka oo dhan, haddaba sidaas daraaddeed, mabda'a xasiloonida dareenka
buuxda.
Hadda, si kastaba ha ahaatee, u muuqdaan in ay laba nooc oo u janjeera in ay
xasilooni sida kala duwan, a fudud iyo ka adag. Tusaale ka mid ah xasiloonida fudud
bixisaa wax Britain imanba: The Qurub of baraf, oo gariiro agagaarka jagooyinka
hoganaya ay, ku soo laabto isla markiiba dib ugu shuruudaha la mid ah. Tusaale
ahaan xasiloonida sir ah u bixiyaan ee noolaha iyo qaybo ay aasaaska. cell kasta helo
iyada oo loo marayo geedi socodka of qaadashada iyo bixinta shidaalka ee gobolka
ku dhawaad deggan, iyo kaasaa run ah u shaqeeyo oo dhan kooban oo ugu danbeyn
ay isku xigta ka mid ah farcankii noolaha, qaab iskhilaafka dhalashada iyo
dhimashada, foomamka organic isku cusub. Laakiin u janjeera in ay xasiloonida
halkan yimaado oo kaliya ayaa shaaca ka qaaday markii aan is barbar saf badan oo
talantaalli ah dalalka; Sidoo kale, u shaqeeyo oo kaliya helo hab ah ka xeryahooda
organic imanba deggan ka yar xasiloon. Iyadoo arrimuhu guud dhinaca xasilloonida
sidaas daraaddeed isku daraa u janjeera in ay u guuraan wadamada ka xasilloon,
organic in xeryahooda ka imanba.
Waa kuwee mid ah noocyadan hadda isu jideeyey, in nidaamka runtan? Iyo sidii
dhulka noo by celinta ee ay dhaqdhaqaaq wareegsan qorraxda la degree aad u
sarreeya oo qiyaas in jagooyinka la mid ah, qayb ka mid ah xasiloonida kaamil ah
meydadka imanba. Dhinaca kale waxa ka dhigan in koorsada sir ah hawlgallada ee
periodicity ee ifafaale nolosha. Sida jirkeena u gaar ah, sidaas ciidda uu leeyahay
qaab la hubo by dibadda dhameystirtay, gudaha lala by gilgilaysay ee ciidamada iyo
xiriirka Ujeedada guud ahaan, ka madax banaan la mid ah oo la xiray wejigiisa oo
dhan waa in in meydadka kale ee dunida. Sidoo kale, kulanka ee geedi socodka
wuxuu u qaybsan yahay, caadada joogto ah noqnoqda waaweyn iyo kuwo yaryarba
bannaan iyo waqtiga on. aad Bal haddaba sidaas daraaddeed kala bixiyc muhiim ah
organic ah ee qaab-dhismeedka this joogto ah iyo dib u cusboonaysiinta ee
damacyadii, si aan shaki ku jirin, ka dib markii opinion Fechner ee ay adkaan, in
isbedel ah ee dhaqdhaqaaqa runtan tusaale ugu kaamil ah oo fikirka ah dhaqdhaqaaqa
organic waa at dhan. Tani waxay si kaamil ah periodicity organic ah hababka runtan
ku salaysan laakiin kaliya in iyaga nabarka leh muddooyinka ka kooban sir ah
xasiloonida ku dhow kaamil ah sidii weyn sida in kaliya ee u taagoo imanba on Earth,
isku xira. Tani waxay markaas ay keentey in Qasab ah si kastaba ha ahaatee, in la
kala saaro noloshan organic nidaamyada runtan sida keli ah oo noolaha qofka iyo
qaybaha ay aasaaska. Fechner oo ku baaqay in kosmorganische , this ee organic
kelli . uu xiriirka sababaha dib markii in taas oo ka dhigaysa nolosha dhulka dhulka
laftiisa, laakiin waa in, in uu ra'yi, ka kelli organic lagama maarmaan ah oo ka
dhaqdhaqaaqa kosmorganischen baxday; iyo ka dib markii lagu arkay meel kasta oo
geedi socodka nolosha ee u janjeera kala guurka ah ee ka yar xasiloon galay
xeryahooda ka xasilloon la malaysan karo in beegantay ah ee ka imanba organic kelli
ka dhaqdhaqaaqa kosmorganischen sidoo kale agabka waxbarasho ee ugu
horeysay. Sayidka dhulka mar dambe u muuqataa sida meel bannaan oo dibadda ah
ku nool, laakiin in dareenka suugaan sida hooyadii xayawaanku ay it on. Oo dhulka
oo iyana waa link mid kaliya ee xadka kosmorganischen weyn oo ka mid ah
nidaamka qoraxda, taas oo iyana waa hoos timaada nolosha guud ee caalamka sida
midnimada ee la soo dhaafay oo dhan-duubay.
IV.
Sida su'aasha asal ahaan nolosha toona, ay muuqato in ay opinion Fechner iyo
labaad ka dib markii uu ka soo jeedo ee miyirka oo luma sida ay ugu view dunida
caadiga ah. Waxaad ah kartaa miyir ee miyir oo aan account of this sida suurto gal
ahayd siinayo. Dabcan, waxaan nahay meel fog ka badan ee hore u baray on arrintan
ku metelaad. Maxaa yeelay, miyir-qabka ah ee kale, waxaan ma uu fiirin karaa, tan
iyo ku dhowaad kasta oo kaliya uu miyir waa si degdeg ah qaarkood. The
khaladaadka iyo nooca lagu qancin oo ka mid ah aragtida dunida caadiga ah been in
xaqiiqda ah in wali la fadhiistaan Tusaalayaashan soo socda oo ugu maqaar saar
halkan. xayawaanka waxaa la Wadaajiyey Aaway ay naf iyo sidaas daraaddeed miyir
ah; maxaa yeelay, waxay la mid ah in ay noo habdhiska leeyihiin, halka aan in ugu
yaraan ay ogaadaan sida nidaamka this habdhiska soo galay haysashada miyir, iyo
sababta ay noqon waa kala duwan ee sifo this xeryahooda kale. Iyada oo xuquuq la
mid ah, oo mid ka mid ah: xoolaha ayaa u baahan in dareemayaasha dareen, sidaas
dhirta ay yihiin kuwa loo baahan yahay xuquuq la mid ah, mid ka mid ah la odhan
karaa: violins The u baahan tahay xadhig qoraalka, oo ay ku jiraan xadhig iyo
biibiilaha u baahan doontaa in codadka ka. Halkii shuruudaha hoos oo miyir ee qof
kasta oo u timaada oo ku saabsan, in la go'aamiyo sida ay duruufaha gaarka ah uu u
gaar ah, racfaanka la sameeyo in shuruudaha ay khuseyso in ay nooc ka mid ah gebi
ahaanba kala duwan ee xaaladaha muhiimka ah. Haddii geedka uu leeyahay dareen,
sidaa daraadeed waxa aan iman karaan jiritaanka by Dabcan dareemayaasha, laakiin
kii abid cadeeyay in uu jiro dareen lahayn oo aan dareemayaasha? Haddii mid ka mid
ah, laakiin inta badan diyaar u ah, sababtoo ah daliilka qaar ka mid ah nolosha u
sabab ah protozoa ah, kaas oo sidoo kale aan lahayn dareen dareemayaasha. Hadda, si
kastaba ha ahaatee, daliilka nolosha ee dhirta waa in siyaabo badan oo kala duwan
nooca badan ugu fudud ee xayawaankani.Laakiinse bal yaa inoo sheegayaa in
dareenka fudud gacangeliyey karaa oo keliya by daliilka xayawaanka nolosha? in ay
si buuxda u dalbaday, in dhulka, meeraha jeclaan lahaa in ay maskaxda iyo
habdhiska, waxa lagu soo gunaanaday a gebi ahaanba aan habooneyn ka qayb ka mid
ah in oo dhan. In maskaxda ee dadka iyo xayawaanka in iska leh waa in, Earth ay
horey u leedahay wax badan oo ka mid ah xubnaha miyir ah nooca loo baahan yahay.
Haddii ay ku wareegsan oo dhan xayawaan oo dhan, markaas ururka makhluuqaadka
oo sidaas daraaddeed ayaa sidoo kale u sugnaaday simanyihiin substratum ah miyir
aan la soo celin karaa oo dhan mar kale.
Ku tiirsan tahay si malo caadiga ah oo kaliya by Tusaalayaashan filneyn dibadda,
laakiin waxa ay weli jawaab ka eed ma aha oo kaliya on su'aasha ah ee asalka ah ee
miyir guud ahaan, laakiin sidoo kale si kale u sababaha isbeddelka oo ka mid ah
ifafaale miyirka. noo yimid oo taga fikrado ah. In daqiiqad siin lahayn miyir mar
walba ka kooban yahay oo keliya content aad u xadidan. Halkan waxaa ugu dhaqsaha
badan ka koobnaan kartaa xasuus dareenku teesto ah, mararka qaarkood beddeli karo
si toos ah dareen ah markii uu si aan aannu ogaanno jeedin, marka hore sii miyir inay
mar dambe soo if-miyir.Halkee fikrado ka haatan u imid in, ka dib markii ay la
waayay ka miyir ah, isku mid ah dib-u-galaan? Oo meel ay aadaan kuwa baaba'aan
isaga ka? Fechner jawaabay: Sida nolosha hal kaliya oo labaduba ka mid ah geeddisocodka ballaaran oo nolosha, sida miyir kartaa, waxaa haatan laga yaabaa in
bixitaanka hore ee la mid ah ee qof ama by noqdo fal ka dhawrsada hal fikrad, ayaa la
Text original
maxaa yeelay dunida oo dhan ciinwaanka by aragti isku mid ah, oo ka mid ah isla
dhagaysiga waa iyada oo dhawaaqa in dadka ku raaxaysan dabeecadda ku xeeran
laftiisa. Kani waa Maalintiinnii ah in Fechner juxtaposes view habeenkii, kaas oo uu
arko ma aha oo kaliya la jaan qaada natiijada sayniska, laakiin kuwaas oo uu sidoo
kale waa ku qanacsanahay in ay ku beegneyd Kaliya qarsoodiga nolosha danbe ee
macnaha guud ee our waayo-aragnimo iyo aqoon jidka ayaa xalin. Evidence hubsan
kartaa, Maanta, sidii uu qirtay, kaliya yar sida lagu caddayn karo, aragtida
habeenkii. Laakiin mar aaminsan ayaa ugu baaqay in si ay uga caawiyaan inay
buuxiyaan dhimman aqoonta, sidaa daraadeed waxa uu isaga u dul qaadasho shaki ku
jirin in maalinta ay tahay iimaanka u tacsiyaynaysay doonee. Oo waxa kale oo aad u
malaynayso in isaga qudhiisa ku saabsanaa in dhacdo kasta oo iimaanka raagaya
haysataan rumoobay uu falsafad leh dareen farxad in malaha at dhan culus, oo waxay
isagii u kasbaday jiritaanka, isaga dhigay mid ka mid ah dadka Aduunyada waxa kii
abid noolaa. isaga qudhiisa uu sheegay in naftiisa: "Ma rabtaa ma muqdiga iyo waqti
u muuqda ugu rajo aan nolosha, waagu ugu horeeyay ee Maalinta ee fikrado ah"
Buug-yarahan hore u horreeyey nolosh dabadeed, "Anigu ma aan jeclaan lahaa in ay
u adkaysan wakhtigaas." Ergreifend la this hadalka soo baxay in qaar ka mid ah
gabayo in waajibo, gaar ahaan in maalmahaas dhaadheer. Sidaas in "song in
dhibaatadii":
Haddii wax walba ku
madoobeeya,
bakhtiyey waa biilka,
The cidlo weli dhalaalayeen
ka xiddigaha la soo dhaafay waa,
0 fikirka 'in qorrax
cad weli waa,
maalin cusub Naciimo
Oognayd ka hor inta aadan yahay,
ama aayadaha ugu dambeeya si buugga yar ee "on saddexdii ujeedooyinkooda iyo
sababaha rumaysadka":
In Eebe agtiisuu yahay naf
melne,
adhiga The malaa'igta oo dhan
In buuraha badan ay
iftiimin waanad waxaan arki tag,
oo ah xataa ii waday.
Fikradda ah nooca Allbelebung iyo omnipresence Ilaah ee kugu jirta oo dhan waa
heeso. Tibaaxda gabay ugu badan tahay fikirka this in a "Morning iyo Spring" la
odhan jiray gabay helay:
Ilaah, waa in aan jeclahay in aan
ku baryayaaye inaad,
Waxaa oo dhan ku tukanayo igu
saabsan,
laakiin waxaan ka heli erayada
ma in ay samayn lahaa,
aniga oo kale, sidii aan kugu
heli?
Sidee su'aal erbanget si
qalbigaygu,
Ching si qarsoodi ah iyada oo loo
marayo hoolka:
Maxaa ku nagu jecel Langet
idiin,
Ilaah naftayda kaliya waa.
kugu jira sidoo kale uu ku dhiiri
gacmihiisa,
stretch noo by ka,
anigoo aan doonaynin waxa isaga
"meesha dunida dhamaado,
waxaad Iyadoo, Ilaah wuxuu la
jiraa guriga.
Text original
Contribuu a millorar la traducci
VI.
Markii ugu markii Fechner qoraallada falsafada ugu horeysay u muuqday in
dadweynaha, waxay ahayd talaabo aad, ugu xumaa ee suurtagalka ah. Sida saddex
muda ah Zendavesta, bandhigga dhamaystiran this of views, uu daabacay 1861, si
buuxda u badan dunida sayniska danaha kala duwan. falsafada The dabiiciga ah ayaa
si fiican u sameeyey Buuqa, iyo xiddiga reer falsafada Hegelian ayaa
yaraaday, pessimist ku Schopenhauer sugayay ee Frankfurt weli ka faa'ideysto
sarakicidda shuqulkiisii uu illoobay, wakhtigaas ma rumaymn Nabi laakiin isaga
qudhiisu. Ludwig Feuerbach iyo in sannadaha soo socda, oo socda iyo in uu Maadiga
nafeedba raadkoodii yimid si loo daboolo baahiyaha falsafada caan ah, halka science
ka sii adag gurteen inay meelaha khibrad iyo falsafad ay guud ahaan inta badan ka
sugayay meel saxariiriyo. Sidee Meeshaas shuqul ah taas oo hore u bogaga ee
horyaalka sida waano waxyaalaha samada iyo nolosha, sida wax kale oo aan ahayn
sida riyo cajiib ah ka muuqan, kaas oo ay leeyihiin waxba kuma laha sayniska
waayeen!
Fechner aad bay u soo gaaray ku hoos marar allifey. Isagu ma aha daal oo ka mid
ah xukun, taas oo uu ku guulaystay, waxana uu dareemay faraxsanahay in aan mar
kale iyo mar kale ku naadiyo waxa foom cusub ee dunida. Zendavesta The buu u
raacay, rajada ah in foomka gaaban ee faafinta fikradaha uu yahay cabirka xarafta ee
sahla. In Arar ay u khuseeya ee "On su'aal nafta" ayuu ku yidhi dhagaystayaasha ah
in gabi ahaanba uusan jidkiisa ka heli kartaa sariirta views jir wixii uu haystay oo
markii ugu horeysay uga yeedhay oo uu "kitaabka nolosha dhintay ka dib": "Kac!
" Markii mid ka mid ma maqlo oo aan isaga, maxaa yeelay, wuxuu mar kale iyo mar
kale ku hadlay: "! Istaag" "Hadda waxaan wici markii shanaad, oo haddii aan ku
noolahay, I jeer lixaad iyo toddobaad, Istaag doonaa! ' wac, had iyo jeer waxaa jira
hal wax oo keliya, Kac! ' . Laakiin wicitaanada in toosin doonaa dunida ah hurdada,
ayaa neefta xoog leh, Waxaan ahay kaliya neefta ah neefta this ".
Inta badan oo dhan ayuu mudaharaadka magaca riyooda. riyooda A, ayuu yidhi, in
aad si hagaagsan u yeedhaan kuwa u qaadan meel ay samada iyo waxyaalaha dhulka
sida dhabta ah, in ka horimanaya shuruucda qabtay dunida phenomenal, iyo oo aan
sababo ee macnaha guud ee waayo-aragnimo ah ay sheegi karin. Dareenkan, tusaale
ahaan., Waxay ahayd cilmiga transmigration naftiinna fantastic, ama haddii ay noqon
fantastic in loo qaato in nafta aadanaha ee qorraxda ama caalamka ama meel kale oo
adduunka ah oo fog on nool. Malana Sidaa darteed waa asal ahaan maalinta oo dhan
ka jirta aaminsan diinta, maxaa yeelay, iyagu xumaantooda qirtaan oo ma soo
dhexgalay ama xiriirka ka dhexeeya adduunka ka mid ah jooga oo ka mid ah
jiritaanka mustaqbalka. Laakiin mar kale aad i tusi, sidaasi darteed waxa uu ku
weydiinayaa heer aan view horjeedda xaqiiqooyinka aasaasay! Waxaad ka heli
doontaa meel ay marayso. Taas lidkeeda, waxa aan ku baro, oo waxaa laga aragtida
ah dabeecadda dhabta ah iyo nolosha dhabta ah. Si kastaba ha ahaatee, waxaa la aan
hore waxaa ka mid ahaa in this isla markiiba dareemi noo dhab ah oo wax. Laakiin
falsafad ma aha arrin aqoonta, laakiin iimaanka. Mid ka mid ah ma caddayn karaan
aragtida ah, sida in la caddeeyo Aragtida xisaabeed, oo waxay u mareysa ma muujin
karaan sida mid u arki karaan arrin dabiici ah. Marka tan la eego, falsafada iyo diinta
isaga oo dul taagan dhulka la mid ah. falsafada waa waqti isku mid ah dhexda u
dhexeeya diinta iyo sayniska. Waxay leedahay u heshiisiinta labada by horumarinta
aragtida ah in weli la natiijooyinka sayniska in line, halka bixinta maanka diimeed u
baahan yahay ku qanacsan.
Mid ka mid ah arkaa Fechner dhigaysa falsafada hawsha ka duwan sida caadiga ah
waxay u qoondeeyaan kuwa fiirsan hawshan sida mid ka mid ah sayniska oo dhan. Of
the faylosuufiinta weyn ee la soo dhaafay, waxaa jira wax yar in la og yahay
qoraallada dhif in Fechner ee sida KANT. From dalabka ee KANT, taas ayaa tan iyo
markii uu ku hadhay cadayn ah falsafada cilmiyeed, waxaad ka hor xitaa wargelin ah
oo ku saabsan nooca wax wax markii hore lahaa gaar ahaan awooda macalimiinta
aqoonta waxaa lagu tijaabiyaa statements sida ee looga baahan yahay waa falsafada
Fechner ee ku hadhay Sucuudiga. Mid ka mid ah eegi Jireati iyada wax ay dhici
kartay in laga hadlay sida epistemology ama anshaxa ee dareenka sayniska ee, sida
baaritaan muhiim ah oo ka mid ah mabaadiida tallaabo aadanaha.Sidaa darteed mid,
laakiin sidoo kale loo qiyaaso lahaa falsafada la baaxadda aan sax ahayn, haddii aad
doonayso inaad si ay u abuuraan falsafadda sayniska iyaga. waxay Tani mabda 'ma
noqon doonto. Saas ma aha, waa sida fiican reinterpretation ah aaminsan diinta sida
Intaa waxaa dheer ah si natiijada cilmi ah, iyadoo kuwa reinterpretation oo dheeri this
waa in la sameeyaa hab in rumaysadka iyo aqoonta galay hal, habboonaanta laftiisa
in, waxay doonayaan waa aqoon sida lagama maarmaan u ah daryeelka dadka
midoobaan aaminsan qanci karo. Sidaa darteed falsafada Fechner ayaa muhiimad
ahaan waa falsafad diimeed ama, laga yaabee in ka badan macneeyeen weli ka
muujiyay, theodicy. Laakiin ma aha theodicy ah ee dareenka Leibniz ee. Waxa aanu
isku dayaan in ay keenaan nidaamka dogmas Christian hore ka madax bannaan
sameeyay iyada falsafad ku wada noolaanshaha. uu aamino waa Fechner ka dhanka
ah gebi ahaanba bilaash ah. Waxaa caddayn lahaa baqshad oo dhuuntaa xudunta
diinta iimaanka Christian inta badan ka ilaaliya. In badan oo sidaas daraaddeed isagii
core this caan ah sida hanti-katashigiisa aadanaha.
Waxaa ka dib oo dhan, waxay leeyihiin in la siiyo sharciga Fechner haddii ay diido
magaca riyooda. Dhab ahaantii, oo uu falsafada waa arradan, laakiin fantastic marka
la eego xaqiiqada sharci darro ah la beddelo play of caasinimada, ma aha. Dabcan,
waxa
uu leeyahay
oo dhan fursadaha kaliya oo fikirka ah. More awoodin inay laakiin
Contribuu
a millorar la traducci
waxay sidoo kale ma wuxuu isu ballan-qaaday. xaq ee booska this u muuqataa kaliya
Fechner in aanu rumaysadkaagu u boqortooyo oo kala duwan ka sokow aqoon jiray,
laakiin in uu ahaa maarmaan dhexe ee this galay hodan, iyo in ay ku xidhmaan
dhamaystiro qaybaha ay.Haddii aynu ka fikirno in dadka kale miyir keligeed in gacan
ka mid ah noo gaar ah, ama in meelaha fog iyo jeer ee caalamka khuseysaa oo aan ka
yarayn sida adduunka inagu xeeran, sharciga bixinta sababaha, iyo sidoo kale kuwa
ay yihiin lagama maarmaan u ah shuruudaha sayniska asal ahaan oo keliya arrin of
iimaanka. Gebi fikrado ah oo ku saabsan arrinta oo ay, ku saabsan sharciyada ugu
guud ee dabeecadda iyo nolosha ruuxiga ah, waxay Muujin naftooda mar hore lagu
gartaa sida ay aaminsan yihiin in iyaga in aan qudheedu la kasta oo gaari. Qaar ka
mid ah iyaga ka mid ah oo sida muuqata kaliya oo ku saabsan hubaal, maxaa yeelay,
aad loo isticmaalo, waxa uu. Halkaa marka ay marayso Fechner hadda shaqeeya
falsafada. Waxay u baahan tahay in aad si adag kala saaro aqoonta dhabta ah iyo
rumaysad oo keliya, iyo in mid ka mid ah sidaas darteed ma aqbali karaan aaminsan
xataa sida runta ah, sababtoo ah waxay kala qaado noo ama codsiga guud. Saas ma
aha, rumaysadkiinnu waa sidaas lagama maarmaan si ay u kaabaan aqoonta, weli
kaliya waxa loo arki karaa Faraj u yahay caqiidadiisa sharci ah in uu keeno dheeri
sida fiican gabagabeeyay ah. Faraj Tanu hadda ku guuldareysto in ay yaqiinsataan ah
aaminsan oo ka mid ah aragtida dunida caadiga ah, sidii loo xayirayo by sayniska
casriga ah. Waxa uu u arkaa dhinaca kale ilaa xad buuxa rumoobay uu arko
adduunkiisa, dib u noqoshada waa in xiriirka ugu muhiim ah in. Waa miyir ee
mucaaradka taas, oo ay weheliso aaminsan adag in content Farax of waxbariddiisii,
kaas oo siiya qoraallada falsafada Fechner ee soo jiidashada hanti. Isagu ma doonayo
in aan ka dhaadhiciyo keliya by dood, laakiin waxa uu leeyahay wax ruuxa nabi ah
ayaa isugu muujiyey in mid dooni inuu ka qaladaad naaneys xoreeyaan aadanaha iyo
ka dhigi farxad Ilaah cusub iyo aqoonta qaybsannaa dunida.
Text original
VII.
Si kastaba ha ahaatee, Fechner ma laga yaabaa in aad daalan tahay in mar walba
laga maqlaa uu hurdo ka kac mar kale, si tartiib ah ayuu aragtida is illowsiin kartaa
in, marka laga reebo ka qaybgalka, kaas oo laga helay qoraaladii ay caan yar ee
maskaxda diin dhiiran tahay shaqsi, uu falsafada lahayn in wareegyada ballaaran
dhaqmaa xoog cabaar, si ay u, waxa uu ahaa ka ugu daran isaga, waxay ahayd sida
ugu fiican ee ka cilmiga dabiiciga ah, lama dareemo by dunida cilmiyaysan oo ka mid
ah falsafada rasmi ah. Waxa kale oo laga yaabaa in ay ahayd xumaaday by failure
noocan oo kale ah, ku fog oo isku dayaysa in uu xukunka si ay u siiyaan talooyinka
hoos. saas ma aha Fechner. Kalsoonida oo isaga u gaar ah yaqiininin isaga ka
buuxiyey, waxa uu kama dayn inay ku baaqaan in uu gool. Si kastaba ha ahaatee
bedelay ka badan soddon sannadood ee uu noloshiisa ee la soo dhaafay si ay qayb ka
mid ah dabeecadda shuqulladiisa. In ay shuqulladii ka waaweyn oo uu daabacay
muddadaas, ayuu beddelay, haddii aan u isticmaali karaa hadal ah, xeeladaha uu
maxkamad; Haa ayuu beddelay this ugu horrayn ee ugu muhiimsan ee shuqullo
kuwan, ee "xubno ka psychophysics", si aad si baaritaan maqaar saar ah ujeedada
naftiisa ka kale ka soo muuqan kari lahaa.
Meel ay tani si muuqata sida marka la barbar psychophysics ah toban sano ka hor
muuqday Zendavesta. Xaggee laga yaabaa annaguna waxaannu u adeegi Zendavesta
ah, waxaan dareemi barakacay gudbikaraa oo ka mid ah wararka asalka-theosophical,
in aan wax badan falsafada sida aragtida gabay. Waxaan si gaar ah u dhaqaaqin in
Samada iyo Aakhiro. Dhulka iyo waxa oo dhan ku nool waxa on, wuxuu leeyahay
macnaha hal kaliya ee kitaabkan, sababtoo ah waa mid ka mid ah "wax samada". In
psychophysics aannu ku socon jidka baaritaan digtoonaadaan oo sax ah. galku taaban
daahir ah, si taxadar leh hababka shaqeeyay-out of design ah tijaabo iyo tirtiridda
qaladka, ugu dambeyntii daawooyinka sharciyada xisaabeed oo si adag raacdo in
natiijada tijaabo jira, Raacsiinay Qarkood Qaar. Waajib ma aha in ay jiraan. rumayn
"canaasiirta" leeyihiin jinni saxda ah ee ku darajo wayn ugu horeysay oo dhan
naturalist ah u tababaran iyo qashin xisaab in ay digniin nidaamsan dhiso beer cusub
ee aqoonta bilaabay; ee "Zendavesta" laakiin isla ruuxa dunida riyo poetically loogu
talagalay in ay leeyihiin inay sameeyaan leh kuwa shaqada psychophysical saxda ah
asal ahaan sida la qoraaga mid ah "Mabestimmungen of galvanic" wax? Laakiinse
bal yaa cutubka ugu dambeeya ee psychophysics iyo kan akhri Zendavesta oo dhan
waa in ay ku soo laabtaan ka opinion this. Tan waxaa iska cad in psychophysics of
Fechner ahayd waxba laftiisa, laakiin isku day ugu dhamaystiran oo dhamaystiran
wuxuu ka dhigay inay qiil ah oo loogu talagalay in aaminsan Zendaveata dhinacooda
ku yiil oo ku WardheerNews.com, by xiriirka iyada u dhexeeya dunida jirka iyo
maskaxda si sax ah iyo si ugu yaraan gudahood hadda soo dhuray by xad waayoaragnimo in ay ka soo gudbikaraa oo ka mid ah iimaanka kaliya ee aqoonta
kici. Laakiin psychophysics aan ku xaddidnayn hawshan, laakiin waxa ay u muuqataa
oo dhan ka view dunida in la horumariyo ka-Zend Avesta, in waxbarista Ilaah iyo
dunida iyo sidoo kale in fikrad ah jidhka iyo nafta ah, maadaama ay tani qayb ka
badan xadidan sida caddayn psychophysics baaritaan, dab dib si dhakhso ah in
waasac ha. Waxaa soo baxdo sababtoo ah mid ka mid ah in ka badan guskiisa galay
shuqullo kuwan, mar walba si cad u sheegay in labada ah asal ahaan oo ay leeyihiin
content la mid ah, inkastoo qaybaha gaarka ah ee content this waxaa lagu abaabulaa
oo loola dhaqmo iyaga in aad u kala duwan. In runta, ku soo laabto oo dhan fikrado
muhiim ah oo Zendavesta in psychophysics mar kale; laakiin waxaa sidoo kale
beddeli mabaadi'da psychophysics in ay hore u heli in Zendavesta.
In xidhiidh la leh Aragtidiisa in qalab iyo ruuxi ah soo wada addoonsi, furay kaliya
by boos oo ka mid ah guryaha view dibadda iyo gudaha ee dhabta ah ayaa la, Fechner
mar hore loo arkaa su'aal ee Zendavesta haddii aan u dhexeeya ifafaale of our miyir
iyo dhiganta geeddi socodka dhaqdhaqaaqa jirka ha aragto joogto ah xisaabta. Waxa
uu ugu jawaabay su'aashaas Ishaku ku dhaba. By yareysey guud ee mabda'a bixinta
sababaha on gacanta ka mid ah oo dhex addoonnimada miyir in geeddi socodka jirka
qaarkood ayaa dhanka kale, sida xiriirka sharci ah waxaa loo yaqaan isaga ka dib, oo
isagu waa inuu hayaa waqti isku mid ah loogu talagalay heerka ugu sareeya ee laga
yaabo in ay ku labisan dareeska ah, waayo, dhammaan isdhexgalka ka dhexeeya
jidhka iyo nafta sax ah si la mid ah sharciga xisaabta jira.Wuu by saamiga of function
xisaabta, taas oo ay dhacdo in this, ahmiyadda koowaad ka soo jeedin. Isu
dheellitirnaanta fudud u muuqataa aan la aqbali karin isaga sababta oo ah waxay u
socdaan si nooca kala duwan ee jirka uusan caddaalad samayn sida isku-dar ah kala
cayncayn ah sida noocyo kala duwan oo dhaqdhaqaaq badan iyo ruuxa. markaas oo
uu ka bartay caddeeyo xidhiidhka by taxane, taas oo sii wadi by sharci oo kala
duwan. Halkan dambeyntii isaga oo ku baaqay xiriir sida ay u badan tahay in ay: The
horumarka xisaabta fudud l, 2, 3, 4, 5 .... in l ee joomateri, 2, 4, 8, 16 .... Waxa uu u
muuqdaa marka hore sawir cad ah oo ka mid ah aad u daran , horumarka fudud ee
taxanaha xisaabta siman isbedel joogto ah laabaha, iyo ballaaran , heerarka weyn ee
badnaanta joomatari dhiganta physicality in uu arkay. Nidaamku wuxuu of labada
taxane ismaandhaafka sida uu markii danbe la socodsiinayaa, si lama filaan ah mid ka
mid subax, on 22 October 1850 ee. Waxa uu helay fikradda ah, waxaa suurto gal ah
kordhinta qalanta loo siman yahay in jimicsiga tamarta ogeed u dhigma ayaa laga
yaabaa koritaanka a isla buuxda ee adag ruuxi ah. Sidaas formation hore ee Law
aasaasiga psychophysical wax-u yimid qaab shaqo logardam ah, sida kuwa ku jira
kuwa soo socda in indhaynta taxane ah mugga labaad ee Zendavesta sida "sharraxaad
kooban ee mabda'a cusub ee cilmi nafsiga xisaabeed". Halkan horay u arag Fechner
qiimaha ugu weyn ee shaqada this waa in, tan iyo logarithm ee size a Siiyey Xujada
eber ka dibna uu noqdo diidmo, siinta marinka miyir xisaabtamo waana sidaas
daraaddeed ayay u badan tahay in la sameeyo in hoos u hoos ku qoran shuruudaha
marinkii in a ku guud, sii wadaan in ay jiraan miyir karo. On xaqiijinta taaban karo
shaqsi sharciga, oo ay ku jiraan xiriirka ka mid ah dura muusikada ku mawjadaha iyo
dareenka shakhsi ahaan iftiinka in heerarka iftiin Ujeedada, waxa ay noqotay gadaal
ogyahay oo keliya.
Inta oo wakiil this isbedeshay waxyaalaha aasaaska ah ee psychophysics! Sababtoo
ah, ka dib markii psychophysics waxaa guud ahaan lagu qeexaa sida aragtida ah
saxda ah ee xiriirka u dhaxeeya ku tiirsanaanta jirka iyo nafta, markii ugu horraysay
kaContribuu
dhigaya millorar
shayga
si xusay Gaarna taaban karo u xaliyaan. Ka mid ah xiriir ku
la traducci
tiirsanaanta kuwa fudud yahay, waxay si gaar ah dareen u ku meersan dibadda siin
kaca iyaga. Markaas macluumaadka lagama maarmaanka u ah hababka cabbirka sida
baaritaan lagu horumariyo. Tan waxa la helay ee physiologists iyo physicists, halkan
ka tirsan keenta, hadda ka hormarey ee waxbarashada classic Ernst Heinrich Weber
ee ku saabsan dareenka taabashada. By gudbiyo Weber sida mid ka mid ahaa oo hore
isku dayay si loo ogaado sharciga guud ee u dhexeeya heshaa iyo dareen, foomamka
Text original
hadda ka dib, isaga ayaa ka dib in la odhan jiray "sharciga Weber ee" aasaaskii dhan
wada dheeraad ah. Tan waxaa ku xiga saf, shakhi ku saabsan marinka. Fikradda ah
marinkii waa juxtaposed ah "marinkii farqiga". Waa ratio ee mooshinka heshaa jireed
kala hadlay geeddi kuwa mooshin gudaha habka dareemayaasha in tag of dareen toos
ah ee isku midka ah, iyo wixii uu haatan ereyga "dhaqdhaqaaqa psychophysical"
barayaa. Ma yahay Weber ee ra'yi dhiibashada sharciga ah ee la xidhiidha ka
dhexeeya dhaqdhaqaaqa jirka dibadda iyo dhaqdhaqaaqa psychophysical? Mise
waxaa u dhiganta xidhiidhka ka dhexeeya dhaqdhaqaaqa psychophysical iyo
dareenka? Caddeynta malo dambe loo arkaa Fechner gartaa waayo in xaqiiqooyinka
marinka oo marinka farqiga u raba warbixin ku habboon a.marinkii The kala duwan
yihiin, laakiin waa in la xiriira guurka dhaqdhaqaaqa psychophysical in dareenka, tan
iyo niyo Adag ee baaxadda qaraabo iridjooge farqiga u caddeeyaan xiriir toos ah la
leh sharciga Weber ee. Sharcigani wuxuu laftiisa ama u dhiganta isaga shaqo ku
logardam hadda aad sidoo kale xiriir tiirsanaanta aasaasiga ah ee u dhexeeya labada
meelaha ka mid ah jidhka iyo maskaxda ah, aan marnaba la kara in ay yihiin u
dhexeeya qaybaha kala duwan ee koorsada ku meersan jirka sida. Sidoo kale Fechner
arkaa halkaas oo uu ka helay "sharciga isku midka ah" sida laga soo xigtay oo faraqa
u dhexeeya labada ku meersan waa isku mid dareemay weyn marka caro ee labada
to-uniform ama hoos, xaqiijin ah ee view this. laakiin uu sidoo kale u arka sharciga
isku midka ah nooc ka mid ah suuqa kala iibsiga ee Law Weber ee ka baxsan ku
duuban, taas oo dhex dhexaadin guurka ka "ka baxsan", ee "psychophysics
gudaha". Taas darteed kufa oo dhan, si ay isbedel ee dareenka iyo dhaqdhaqaaqa ka
psychophysical in si toos ah ay sababtay ku meersan dibadda. Sida sidoo kale xiriir
dheeraad ah isbedelka hurdada ka toosay oo aad toostid, dalalka bedeli of dareenka,
ka imanayay iyo kuwii tegayay of sawirada xusuusta hoos dhinaca of "psychophysics
gudaha". By hadda jac xaqiijiyay sharciga doonitaankeeda Fechner in sharciga Weber
ayaa sidoo kale khuseysaa this, iyo xaqiiqda ah in marinkii waa inay ku soo laabato
ka dib markii isaga. Waxaa markaas waxay muujinaysaa daawashada degdeg ah noo
ah in fikradda ah marinkii halkan wajaho xataa gaadmada badan: Sidaas iskhilaafka
hurdada iyo tooso sida marinkii guud ee miyir, isbeddel ah ee dareenka sida
Partialschwelle qaab shakhsi. Sayidka baxdo aragtida guud ee geedi socodka of miyir
in ruxruxaa nidaamka, kaas oo la sheegay in in Zendavesta. Iyada oo nidaamka la
ruxruxo, laakiin sidoo kale iibsiga ee image ee usheeda dhexe sare iyo hoose waxaa
la soo jeediyay by miyirka qofka on shuruudaha sii hoos. miyir The shaqsi daryaa si
in a "madaxda psychophysical dunida". Haddii aan kuwii animation caalamiga ah ee
caalamka, taas oo miyir kasta oo gaar ah ayaa iska leh oo qayb ka ah miyir, nolosha
naf shaqsi aan doonaynin in la sharxay by Fechner.Sidaas psychophysics jeedin
socodka ee falsafada dabiiciga ah, iyo this. In in view aasaasiga ah diinta in, in
aadanaha sida in qof kasta oo Ruuxa ka dunida ah socota ee nuxurka rabaani ah
dogob ka buuxnaanta iftiin ruuxa rabaani arkaa Tartiib tartiib iyo si lama filaan ah,
akhristaha of galku saxda ah iyo taaban karo ee dibadda ayaa loo soo celiyay by
psychophysics hoose si theosophy Zendavesta.Sayidka psychophysics Fechner in
yeelista nidaam caddayn uu falsafada. Waxa uu ahaa isku day oo ka mid ah si ay u
siiyaan ay aqbasho daraadday guuldareystay, isagu haatan rajaynayo ugu horeysay
waxaa laga yaabaa inay ka badan xadidan, laakiin in si loo gaaro hadafka sare:
Wuxuu rajaynayay falsafada si ah, haddii aan la dhigin mid gabi ahaanba tijaabiyey,
heerka wax ka badan in la caddeeyo in ay ahayd u badan tahay, waayo, booska uu ka
sayniska saxda ah. Si taas loo gaaro, ma uusan ka baxaan kaliya uu xukumay shakhsi
ahaan markii hore ha hadlo xaqiiqooyinka iyo ku salaysan iyaga on sharciyada
daawooyinka nafsaddiisa laakiin unselfishly qaybaha aasaasiga ah ee shaqada ayuu
ku dafiray, xataa qoray ee abuurkiisa aad u gaarka ah, dastuurka psychophysical, in la
hoos geliyo magaca difaaca cuneyso Weber ee, iyo, xoogaa dulmiyey Naftiisa, wuxuu
u yeedhay Weber "aabaha of psychophysics", sida xaqiiqada ah aan ku talo oon ku
diyaariyaan soo dhaweynta wanaagsan in meesha cusub.
VIII.
Ayaa la weydiiyay su'aasha hore in Fechner ayaa aaminsan falsafada uu baaritaan
saxda ah, ama, taas bedelkeeda, in this ayaa keentay ka falsafada, Sidaa darteed,
waxaan qabaa waa, ugu jawaabay. Dhab ahaantii, ka guriga ahaa naturalist
Fechner; iyo shaqada saxda ah ee muddada ugu horeysay ee uu noloshiisa jirto
arrimuhu kala duwan ku saleysan badan xalka dhibaatooyinka la taaban karo isu, oo
ay ka qabtaan. Mid ka mid ah macnaha uu falsafada ayaa si dadban oo keliya, in hab
cilmiyaysan, guuleystay by tababar maskaxdiisa. Oo uu aragtida hanti laakiin, kuwa
cilmiga falsafada bar bar-gabay, ee Allbelebung iyo animation universal, oo ah qaabdhismeedka jaranjaro iyo horumarinta nuxurka, waa markii hore madax-bannaan,
Shuqulladiisa sayniska ahaayeen. Tani kala duwan la joogo, halkaas oo uu falsafada
ayaa ku guuleystay qaab ka badan adag. Haddaba shaqada saxda ah lagu tilmaamay
inay gebi ahaanba hoos ujeedooyinka falsafada. From Zendavesta in uu yahay
"Aragti qaaradda", waa "fikradaha of abuurka iyo horumar", oo waa "psychophysics"
soo baxay oo dhan. From psychophysics ayaa weli, oo keentay in ay su'aalo gaar ah
oo hab psychophysical in jahaysteen off "collectives", laakiin taas waxaa sidoo kale
ku faraxsan sidoo kale xaq u danta views falsafadeed ee caddaynaya sharciga socda
guud ee ifafaale dabiiciga ah. Halkan ka shakhi of this posthumous xiriiri shaqada leh
cashar ugu horeysay Fechner qabtay on 18 May 1849 ee bulshadeena "on daaweynta
xisaabeed ee foomamka iyo geedi socodka organic". Sidaas shaqada maamulaha
Fechner ee taagan ee mudadaas ka dib si toos ah ama si dadban hoos calaamada uu
falsafada. The cilmibaarisyadii saxda ah waxaa la geeyaa meel u dhow waxaa isaga u
ma aha oo kaliya by su'aalo falsafada, laakiin ugu iyaga ka mid ah oo muhiim ah,
ayaa wuxuu qaaday oo kaliya ujeedada dunida uu si aad u heshid saldhig camiridda
iyo waqti isku mid ah qalabka si ay u siiso la gelin sayniska. Waxaa muhiim ah in,
inta isaga cilmi sayniska iyo wararka falsafada dibba la nebeneinan-of iyada oo aan
taabashada toos ah, kii dhan waa ka baxsan shaqada saxda ah, tixgelin falsafada iyo
diinta iyo sidoo kale gabayo iyo sheekooyin kaftan ah, ka danbeeya anagu of Dr. hooqariyaa. Tani waxay sidoo kale ka duwan baaba'aa on qoraallada diinta iyo falsafada
caanka ah ee la joogo markii uu ka dhigan tahay cilmi saxda ah ee adeegga ee uu
falsafad, oo keliya Humoreskes iyo buugga halxidhkii uu isaga u dhawray ee koob ka
dib.
Waa maxay guusha haatan lahaa inuu guulaysto meel xaqiijisatay iyadoo hubkii
yimid. Laakiin si hufan marka diidmo sida in nidaamka la ruxruxo soo jeediyay in ka
badan ay dabiicadda ka badan la miyir muhiim cad, si ay u keentay in ka badan si
fudud garawsannay in oo dhan "psychophysics gudaha" oo dhan xaaladaha ku
lifaaqan iyaga go'aano ka baxsan wada hadhay. abuure ah ee sayniska cusub laga
helay laftiisa oon awood booska uu ka qabo in si joogto ah gelin qalcad dibadda ah
oo hareereeyey ay difaacaan shuqulkiisa, halka xarunta of booskiisa, oo uu ku
aawadiis dhab un outworks uu dhisay, soo horjeeda ma sameeyo u muuqatay in ay ka
jiraan. xaaladdu waxa uu leeyahay ka dib ku qoran in daafaca uu eegaysana
psychophysical shaqeeyaan Fechner ee imprinted dhaqankooda. The tamarta iyo
adkeysi leh oo uu sida a difaacay rimayga Law Weber ee, xira dunida mabda 'asaasi
ah maskaxda iyo jirka waa la fahmi karo marka laga fikirayo in la psychophysical in
uu arko qiimaha oo dhan, waayo, isaga psychophysics sida aasaas sax ah oo uu
aragtida falsafada hantiyeen, istaagaan ama in lagu dhaco. Haa eego xiriir this dhow
ay view la xukumay falsafada ay qotada dheer aan ma dafiri karto in ay u bogi iscontrol oo uu si buuxda u unprejudiced wada hadleen, ismana khilaafin, waxayna
doonayeen inay sameeyaan xaqnimo by maluhu waxa ay u gaar ah.
Waxay leedahay tan iyo sidoo kale niyadda ka mid ah sano ee la soo dhaafay uu
sida muuqata aan qadhaadh in ugu yaraan ah, Dhawa inuu sumcadiisa markii uu ugu
dambeyntii Garashada laakiin aan xirto laga yaabaa in uu istaagay isagoo fikrad
sharciga psychophysical oo keliya shiidaa, oo sidaas daraaddeed markii uu ayaa waxa
uu sheegay in falsafada by hab of psychophysics sayniska si aad u heshid galo,
rajadaas ay ku guuldareysatay. Waxa uu u soo xirtay la is dajiyaan ee degan jidadka
aan shaki in runta ugu danbeyn ka adkaan doonaa qalad, in hadda ayaa laga yaabaa in
uu runta xukun gaar ah ama qalad.midab A istiqaalad laakiin waa ay qaar ka mid ah
hadaladiisa sano ee ugu danbeysay. Sidee dhigi mustaqbalka psychophysics, ayuu
yidhi dhamaadka 1882 ee "Allgemeine Zeitung" qoran hor imaad caan ah, oo inta
badan ku xirnaan doontaa laba arrimood: marka hore kuwaas oo ka adkaan aragtiyada
kala duwan oo ku saabsan muhiimadda ay leedahay sharciga psychophysical hal
maalin, iyo labaad, haddii the'll caddayn 'psychophysics gudaha "Xasilloon. Iyadoo
ku xiran go'aanka su'aalahan doonaa psychophysics "mid sii gehends kaliya door
suubban taageeraya garab cilmi nafsiga iyo physics sida link a labada kulan ama
rajada weyn oo cusub duurka oo dhan Anhalt jiritaanka iyo bixiyaan taageero."
Dhab ahaantii waxa uu ahaa dulmiyey Naftiisa, oo xukun baa in, Author ee
psychophysics. Waxaa halkan waa uu nabdoonaa sida jinni oo si mararka qaar hal
abuur leh, kuwaas oo, marka hadafyada ay rabin in ay ogaadaan, oo weliba haatan
khasnadaha qiimo quudhsadaan, oo waxay ka faa'iiday oo ay jidka ku katag ha u
hawaystay ay gool. Marka Kepler in uu "Harmonice mundi" saddexaad ee saddex
sharciyadeeda samaysyada waaweyn, oo go'aaminaya shuruudaha muddooyinka ee
meerayaasha iyo fogaanta ay celceliska qoraxda, sida fikradaha fantastic ah oo ku
saabsan muhiimadda asalka ah ee geesoolayaashu joogto ah iyo ku dura muusikada
harmonic ee kosmos, kuwaas oo maray wararka uu, iyo sharciga in laftiisa uu kaliya
arkay mid ka mid ah blocks dhismaha uu ka samaysan yahay dhismaha cajiibka ah ee
ay wada noolaanshaha dunida asalka kooban ka. noolaanshaha dunida Kepler ayaa
muddo dheer la waayay. Laakiin saddexaad ee sharciyadeeda waxa uu noqday ku
saleysan aragtida ah, taas oo fikradda wada noolaanshaha dunida in mar kacay qaab
dhahiran ee sayniska, aragtida guud ee gravitation. Sidaas oo kale sida wararka ee
metaphysical in Fechner ayaa la dhisay on "psychophysics gudaha" ay tijaabiyo
bogeys oo la illoobi waqti. Maxay aan marnaba la illoobi doonaa, waa in uu soo
bandhigay sida hababka sax ah marka hore, mabaadi'da dhabta ah ee cabbirka iyo
daawashada tijaabo daraasadda nolosha ruuxiga ah, iyo in uu sidaas sameeyey cilmi
nafsiga ah oo cilmi ah in dareenka adag ee erayga at dhan suurto gal. Durba Herbart
lahaa waxay dul heehaabayeen sida bartilmaameed u ah, laakiin waxa uu gabi
ahaanba uu seegay waddada taas oo keeni karta in isaga. Physiologists, meelaha
xuduudaha ah jirka iyo psychical ah waxay ahaayeen kala cayncayn ah firfircoon tan
iyo Johannes Mller ayaa la shaqeeya si faahfaahsan, laakiin aan wacyi cad oo hawl
guud oo aan ka fikirin oo tababar ah hababka adag. Kaliya Fechner, ayaa waddada u
sahaminta sax ah nolosha ruuxiga ah isagoo "hababka psychophysical cabiraada" oo,
markii hore loogu tala galay dhibaato gaar ah u furay, ayaa si fudud u kordhiyay si ay
meelo kale. Waayo, Fechner hawshan ayaa koray oo gebi ahaanba fikrado
metaphysical soo baxay, oo intuu wax fiiriyey iyada oo kaliya sida qalab ee
caddaynta ah ee fikrado ah, ayaa wuxuu dhayalsan muhiimadda ay iyo
baaxadda. Wuxuu sheegay in haddii Ujeedada in metaphysical of dabin mar, habka
psychophysical sii joogi doonaan oo kaliya sida Intaa waxaa dheer ah suubban in
cilmi nafsiga. Maanta waxaan Doono miraheeda ma yaraan kaliya u arkaan in aan la
saameeyeen views falsafada isbedel iyo ayaa sidaas si weyn u caawiyay in ay ka
aamin cilmi nafsiga laftiisa qof jidhka ah oo madax banaan oo ka mid ah hababka
metaphysical Qalabka Sida sayniska wanaagsan.
Sida ay hadda taagan tahay, si kastaba ha ahaatee, oo sidaas bayna tahay ka dib
markii su'aalo oo dhan, iyada oo aragtida falsafada Fechner ee? Waxay leedahay,
marka lagu daro in ay qoraaga Dhawa natiijadan, oo iniinahoodu ku dhex waxtar
lahayn? Ama yimaadaan sida shaki laga yaabaa eg la sababaha ay psychophysical iyo
cilmi nafsiga, si kastaba ha ahaatee sidoo kale ay muhiimad joogto ah? In jawaabay
su'aashan mid u xusuusataan erayga Fechner, falsafada aan ahayn Aragtida xisaabeed,
oo waa in ay noqdaan run ama been ah. Ever ee falsafada jirto fikrad cad. In
taariikhda aragtiyaha falsafada furay si cad laba nooc oo ah hababka oo fikirka
ah. Qaar ka mid ah doondoonaan sayniska ee ay waqti, oo inta badan jihada a hal
dhinac ah, laakiin muhiimad laakiin sarkhaansan oo dhan arrimo waaweyn ee ka
qeybgalaya ay wadajir ahaan u dhan fikirka ah. qof kale waxa uu leeyahay oo dhan
ka sara falsafadda Aristotelian ayaa heysatay sida qowlka ugu dhameystiran ee
sayniska ee Qarniyadii hore qarniyo fikirka sayniska. Qarnigii 17aad Descartes mid
ah jahaaday oo gaari oo qayb ahaan, iyo dhamaadka 18 waxaan sidoo waxbaristii
KANT aqoonsan laga yaabaa in booska of this dareen cidhiidhi ah "falsafada
cilmiyaysan". Waxaa jira, si kastaba ha ahaatee, nooca labaad ee falsafada. Waxaad
doonayaa in aan noqdo nidaam adag sayniska, laakiin, ku qanacsanayn natiijada
fikirka fikradeed, waxay rabtaa in la sameeyo aragti caalami ah in baahida maanku
waxay abuurtaa qanacsanaanta iyo rabitaan ee aqoonta ka baxsan xadka of time
caawiya dhigay cilmi sayniska ee si taxadir horumarinta iyadoo la kaashanayo
caasinimada waa. falsafada Tani waa in si loo xaliyo ku xujooyinkooda jiritaanka in
ay jecel yihiin, guursatay shaabadda. Waa shaabadda oo leh marka la eego in u arkaa
haddii loo baahdo, meesha khayraadka luuqada fikradeed ka baaqan, xaqiiqsadeen
fikirradooda la views cad iyo si falsafadda dib ay isha asalka ah, ka celinta
quraafaad. waxaa laga yaabaa inuu xaq u leeyahay jiritaanka of qaab gabay ah
falsafada geli marag sprechenderes sida xaqiiqada ah in aqoon yahanno, falsafad
cilmiyaysan aadanaha Western ayaa begon-nen, iyo malaha weli wuu ka hooseeyaa
mid ka mid ah kuwaas oo u yimid isaga ugu sayniska , diinta iyo nolosha Plato oo
naga mid ah nachwirkt, meel kasta oo isaga oo gargaar ka fikirka fikradeed adag,
quraafaad beeniyay, gabayada ee falsafada halleeyeen? Oo haddii aan nafteena u
weydiiso waxa uu ahaa mid ay labada dhinac in this weyn ee faylosuufiinta, ugu wax
ku ool ah, sidaa darteed waxaa laga yaabaa inaan shaki iyo sidoo kale haddii aan
Abwaan falsafada laakiin u qalmo oo timir ah ka hor dialectician ah.
Waa kuwee ka mid ah laba nooc oo ah aragtiyaha falsafada Gedankensy-nidaamka
Fechner ayaa iska leh ma noqon karaan shaki. Waxaa iska leh taxanaha ah ee
shaabadood falsafada, oo asal ahaan uu ma doonayaan in ay xitaa ogaan si kale loo
arkaa. Falsafada u ahaa sida arrin of iimaanka, ma aqoonta. Laakiin sida gabayada ee
falsafada at dhan ee horumarinta hababka falsafada leedahay xaqa ay u leeyihiin,
sidaas caabudaysaan laga yaabaa in sharciga naftooda, in ay a taariikh xeeldheer ee
taxanahan ka mid ah hababka la xiriira oo fikirka iyo, in aan view, majirto mawqif ay
ka sii caan ka badan falsafada Fechner ee kuwa la siiyey iyada doonaa in joogitaanka
sharci ah. hore falsafada dabiiciga ah ee Schelling iyo dugsiga uu la xiriira dabeecadaada guud falsafada this - in ma noqon karo shaki. Laakiin fikradaha
falsafada dabiiciga ah mar kale ku soo laabto iyada in a baaluq, mellow, in
sheegashada jidka sayniska socota. Sidaa darteed, haddii fikirrada horumarka ee
qarnigii 19aad waa in kuwa dhacdooyinka wada dhow horumarinta aragti siiyo by
masaafada weyn, iska eafiya iskana in maalmaha ugu dambaysta ah taariikhyahan ka
mid ah falsafada, iyo sidoo kale isna wuxuu ku odhan kara: In bilowgii qarnigii this
meesha hadalqaaday ee caqliga dunida waxaa bedelay aragti dheeraad ah oo cad oo
ah nooca sida ay inta badan ku Goethe helay ay hadal gabay, iyo meesha ugu waqti
isku mid ah ikhtiraac cusub ee beeraha oo dhan, ku xidhan ee sayniska galvanism ah,
habka kiimikada ee ifafaale nolosha, danta guud sababtoo ah Rose hoos saamaynta
iskaashi naqshado, kuwaas oo fantastik ah, wax yar ka tageen inay wararka hoos
falsafadda baadi dabiiciga lahaa sayniska lagama maarmaanka u soo galeen
dagaalada, maxaa yeelay, wakiillo si ay u hab adag oo fikirka cilmiyeed u
baahnaydeen, iyo sababta oo ah markii ugu for dhiig-miirashada ah falsafada
natiijooyinka cusub weli ma u bislaaday. Tani waxa ay ahayd falsafad dabiiciga ah ee
Schelling iyo dugsiga. Laakiin markaas, qarnigii badh ka dib, nin oo ku hogaamiyay
shirkada this falsafada Romantic dabiiciga ah dhamaadka kula hab fiican soo
gaaray. Si fiican u tababaran in ay noqdaan sayniska qaan si kastaba ha ahaatee
dabiiciga ah ee uu waqti, ayaa wuxuu abuuray view dunida ah in dhab ahaan ku
hadhay gabayo falsafad ah, laakiin taas oo recurred fikradaha wareersan in falsafada
dabiiciga ah ee mellow, qaab ka badan cilmiyeed halka ay qoraaga waqti isku mid ah
fuliso uu shaqada ee nolosha cilmiga wanaagsan zufhrte Xoolo ah fikrado iyo
talooyin cusub. Ninkan ahaa Fechner, ka renovator iyo Dhammeeyaha falsafada
Text original
khilaafaadka ahaayeen in la sooro. Inta badan mawduuca wada hadalka isaga cad ka
walaacsan in muddo ah ka dib. Maxaa yeelay, waxaa dhici karto in, warqadda
maalintii dambe qabtay dood wixii dhacay isaga si aad u soo daahay, iyo in uu sii
waday dood marmar in waraaqaha dheer hab this. Waxa uu u jecel yahay, laakiin in la
xadido wadahadalka in mawduuc wanaagsan. Wuxuu xukumay falsafada iyo diinta,
taas oo uu si hagar la'aan dhigay dacaayad ku qoray, ayuu taabtay dhif. Xitaa haddii
kale, waxa uu ahaa in marka la eego shaqada in isaga wareeriyay, ma xiriirka. Waxaa
la bartay iyaga ka yahay sida caadiga ah oo kaliya Goortay maalmihii
dhammaadeen. The caddayn ugu duwanyihiin of this yahay "collectives". Markii aan
codsi ka yimid carmalka diyaarin waraaqaha uu uu dhintay ka dib, waxaan la yaabay
in heerka ugu sarreeya, ee kala duwan marxaladaha kor lagu sharaxay, kuwaas oo loo
isticmaalay inay ku wareegaan iyada oo qoraal gacmeedyada uu, helidda qayb weyn
oo ka mid ah shaqada this. Qofna ma ogaan lahaa jiritaanka shaqada this, mana Mrs
Fechner kasta, inkastoo uu la waday qorshaha ku saabsan labaatan sannadood iyo
malaha mashquul isu diyaarinaya ku dhowaad toban sano ah oo saaxiibadiis iyo
dadkii. In wax soo saarka aad u fiican oo dhamaystir u this shaqo, Lipps GF ka wakiil
ah Royal ah. Society aqoonta eekoow ayaa ka walwalsan in aad si cad u .erkennen
karaan masraxa halkaas oo ahayd shaqo Fechner ee, sida isaga la yaabay dhimashada,
maxaa yeelay, publisher ayaa qaaday daryeelka si aad u samayso supplements la
socda in la barbardhigo versions of iyaga u gaar ah qoraaga tilmaamay. Keliya kuwa
ku arkay qoraal gacmeedka laftiisa, hubaal wuxuu kuu samayn karaa fikrad ku filan
oo ka mid ah dhibaatooyin ah ee shaqada, kuwaas oo ay tahay saaraha ah u
suurtagashay in ay badbaadin shaqo kan ugu dambeeya Fechner sayniska.
2. Fechner xiriirta falsafadda ah uu waqti.
Fechner qudhiisu ogaaday falsafada aqoonsi ma uu samayn kareen "si aad u ogaato
wax dhibcood oo nadiif ah xiriir" Schelling ee. Laakiin habaysan views Schelling
ayaa shaqeeyaan, nooca-falsafada Oken ee, isaga "uu ku dhiirato Titanic ugu
horeysay on view caadiga ah ee dabiiciga ah iyo sidoo kale in muddo ah in uu jihada
ugu baaqay" (Zendavesta II, p 351). Dhab ahaantii, mid ka mid at Oken ka heli kartaa
meelo badan oo resonate fikradaha Fechner ee. Waan soo sara kicin muujinayso soo
socda: Oken, suntaas Philosophy Dabiiciga 1809-11, waxaan, p 24: "Haddii aan
nolosha, ma jiraan wax Waxba isagoo waa keliya xaqiiqda ah in ay tahay .." "Ma jirto
ciidamo noloshaada cusub ee caalamka, nolosha waa wax ku cusub dunida ee kaalay
ka dib markii la abuuray, laakiin asalka ah, fikrad, fikir Ilaah, entelechy laftiisa la
cawaaqib oo dhan." P. 25: "wax kasta oo nool waa labo: A jira sideeda ah iyo
Absolute ah ee biyaha hoostooda." P. 81: "bannaan waa goobaabin in gudbikaraa ah
la koobi karayn.""Gudbikaraa haddaba waa nooc ugu kaamil ah, qaab
asalka." "Haddii Ilaah uu doonayo in uu noqon dhabta ah, waa in ay u muuqdaan
hoos qaab ka howgala, nooc kale oo Ilaah kajirin. Ilaah The jirin waa gudbikaraa ah
la koobi karayn." "Caalamka waa gudbikaraa ah, oo wax walba waa Totales ah ee
caalamka, waa kubbad." P. 86: "Mooshinka ka kaamilsan ee wax waa wareeg ah, ee
ka kaamilsan, waxa ay noqon doontaa." II, S. 15: Urschleim ayaa la abuuray oo dhan
organic, waa dhoobo badda "(Eeg Fechner, fikrado abuurka iyo taariikhda
horumarka, bogga 86 ..) P.16:". War xaggee bay ku guuleysto halkaas oo goor
wanaagsan u shaqeeyo badda in la qaato qaabka, sida u shaqeeyo sare ka soo baxo.
"p.17: Dhammaan shakhsiyaadka organic waa dhiman." Laakiin burburinta tani ma
aha, waayo, dabeecadda. . Tani waxa ay keentey in la mid ah noolaha dadka kale deg
dega meelo kale "" Xitaa jirka dunida waa weligeed ah, oo aan isbedel. "P.18:" U
dhimashada waa call a soo celin Eebe, kuwaas oo ka wax walba oo soo martay. ""
Dhimashada jiro . baabbi'iyo, laakiin kaliya isbedel "" ka lumay iyo muuqaalka ah oo
ay shakhsiyaad waa kaliya Metamorphosis ah mid kalena wuxuu, transmigration ah
jidkiisu waa xagga Ilaah. "bogga 25:" shaqeeyo khada waa suuraddii caalamka. Sidaa
darteed Waa in uu leeyahay qaab "p.26:" ka spherical. shaqeeyo The khada waxaa
sabab u ah xaqiro ee xumbo hawada "" The dhibcaha ugu horeysay organic waa
naqas .. Dunida organic leeyahay salaysan xad la'aan ah goobooyinka "p.27
(Infusoria):." Haddii infusoria dunida organic soo baxay, si dunida oo dhan organic
waa in la horumariyo ka infusoria in; Geedaha iyo Xayawaanka kaliya
Metamorphoses of Infusoria noqon kartaa "(caddeeya in this u muuqataa Oken in
dhimashada noolaha mar infusoria kac.) P.81:". Waxaa sidaas daraaddeed ma
abuuraan u shaqeeyo taas oo waa ka weyn yahay hal dhibic infusorischer ah. Ma
abuuri doonaa shaqeeyo iyo waxa aan marnaba lagu abuuray ah, taas oo aan cqaadir.
"" Wax kasta oo waaweyn oo aan abuuray, laakiin horumariyo. "" Man aan la
abuuray, laakiin horumariyo. "
Waxa intaa dheer in meelaha sida shaqada, taas oo Fechner badan ama ka yar
taabtay dhow isaga, waxaa laga heli karaa, dabcan, qaar badan oo kale, oo guud
ahaan waxaa jira oo kaliya kuwa ka ciyaaraan door gaar ahaan caan ah falsafada
dabiiciga ah ee Schelling iyo dugsiga, kaas oo Fechner marnaba ayaa isku raacay
lahaa. Halkaas mabda 'waxaa ka mid ah wareejinta soo noqnoqda ee isku lidka ah
kala horjeeda ee galvanism iyo magnetism in dabiiciga ah ee kala duwan iyo halka ay
suurto gal sidoo kale geeddi-maskaxeed, iyo metelaad ciyaaro in dhammaan laakiin,
weli ka badan sababtoo ah xadka cadaalad ballaaran, taas oo uu leeyahay Fechner si
weyn u ogolaanaya , (Eeg. Tusaale. Sida Oken, aa 0. III, S. 126, 130.) Ka dib oo
dhan, waa in la qiray in ay si hufan waa at Oken yaqaano dhabta ah la xaqiiqooyinka
cilmiga wanaagsan in duni kuteen waa hab kaas oo uu mararka qaarkood fikradaha
cusub ayaa rajaynaya, in qaab weli ceeriin qireen. Tani waa run gaar diiwaanada
koritaanka ay kuwaas maamulaha kor ku xusan. Marka waxaa mararka qaarkood
ayaa dhawaan amaanay by Schelling, in uu horseed u ah aragtida ah ee horumar,
sheegashada in gebi ahaanba uu khalad ahaa. Schelling ayaa marnaba ka duwan
dareen in haboon fahamsan yahay fikradda guud ee horumarinta, kaas oo Goethe ee
"Metamorphosis of Geedaha", taas oo halkan ahaa inta badan isaga on by saamayn,
ayaa loo arkaa ubaxa sida heerka sare ah ee xaashida. Waayo, kan waa marag cad in
Schelling, ka dib markii uu dhisay ee "Fikradaha Philosophy ah Nature" oo ah "nafta
dunida" horumarinta sida kor u kacaya ah, ee "qabyo hore ee nidaamka ka mid ah
falsafada dabiiciga ah" wax ka beddeli, si isku xigxiga ee wareega jihada midhona
kor joogto ah loola dhaqmo, oo keliya inuu ku soo laabto ee "Hordhac" on qabyada
ah dib ugu si u kacaya ah. Oken waa, sida hadda sida aan ka arki kartaa, ka mid
kaliya oo ka mid ah faylosuufiinta dabiiciga ah kuwaas oo uu leeyahay horumarinta
organic si cad dhab yimid abaabul iyo sida wareejiyo fikirro si aadanuhu. Waxa uu
sidaas ku jiray dareen this maamaan dhabta ah ee aragtida ah ee horumar, halka uu
infusorienartigen "goobooyin" iyo "protoplasm" fikradaha qaar ka mid ah unugyada
iyo aragti protoplasmic ayaa sidoo kale la filayo.
Haddaba sidaas daraaddeed buug unmistakably waa buuna ah caqliga la xiriirinaya
falsafada Fechner ee la falsafadda ah nasjonalromantiske, ayuu weliba ayaa taabtay
by waajibaadka oo nidaamka nolosha Hegel ee kaliya unappealing. In uu xiiso
predominating oo filasoof dabiiciga ah iyo raaxo ah in isaga lagu qabtay shirkii Arab
Hegel'sehe, taas oo la fahmi karo. From the "ruuxa dunida" ee Hegel uu u soo dhiso
yaabaa fikrad ah kama. Oo wuxuu arkay isaga oo kaliya lacag maankoodu aadanaha
shaqsi oo sheegay in midnimada dhab ah Dadka laakiin iman kara oo keliya by guud,
addoonsi in mabda 'a substrate dhabta ah ruuxiga ah di'i. Fechner waa iyo weli
Faylasuuf dabiiciga ah. Dunida ruuxiga ah waxa uu leeyahay isaga, in dareen kaliya
sida wax soo saarka horumarinta danaha dabiiciga ah iyo muhiimadda ay leedahay a,
iyadoo taas bedelkeeda dabiiciga ah waa runtii hubaal kaliya sida hawl
caqliga. Halkan taabashada aan la si toos ah u saamaysay, fikrado Fechner ee ku
saabsan dabeecadda iyo ruuxa, on Adduun iyo malaha ugu dhow kuwa ka mid ah
romantics falsafada iyo gabay qotada dheer, Novalis. (Eeg. Qoraallada Novalis
'Edited. Ernst Heilborn, qayb 2nd, I.Hlfte, S. 3, 4, 244 FF.)
From kaas oo sidoo kale sharaxayaa booska Fechner ayaa si faylosuufiinta kale,
gaar ahaan KANT in dhammaan magaca "Zendavesta" KANT ee waa dhif ku
xusan. ee "Maalinta", uu yimaado dhowr jeer in ay ka hadlaan isaga, laakiin kaliya in
ay diidaan fikrada ah "wax laftiisa in", taas oo u muuqatay sida isku day ah inuu wax
baabbi'iyo oo farxad u ah dunida. Inta badan uu si joogta ah u shaqeeya ee wuxuu
qoray la Herbart iyo Lotze. nafsiga xisaabta Herbart ayaa waxaa anigana waxaa ila
wanaagsanayd ee hore u waxyoonay fikradda ah in la raadiyo xiriir saxda ah
functional dhexeeya jirka iyo psychical (Zendavesta II, p 373). From Herbart uu
sidoo kale qaatay fikradda ah "marinkii", taas oo ka dibna dabcan isaga la guuleystay
xeel dheer macnaha a metaphysical in uusan Waali in. In Herbart iyo Lotze diriray
jidka la garaaci sababo view monadological nafta, si ay iyada wajaho
"synechologische".
Sida Fechner ayaa barbaro uu falsafada muhiimad naftaada, si aad sidoo kale jiri
doona in la yidhaahdo isaga uu muujiyey nidaamka falsafada dhawaan, faham xad
saboolka ah awood. Waayo, baaritaan epistemological iyo tixgelin taariikhiga ah ayuu
u baahnaydeen dareenka. Nature iyo diin - waxay ahaayeen laba ulo ku wareegsan oo
fikirkiisu falsafada dhaqaaqin. Xaggee buu u baxay inuu meelo kale, sida anshaxa ee
khuseeya ee "On wanaagsan ugu sareeya", ama xataa in cilmi nafsiga ah, sida in
cutubyada ugu dambeeya ee psychophysics sida galku uu had iyo jeer u horseedi soo
baxay in ay dabeecadda iyo falsafada diinta ,
nooca xarunta Tani iyo falsafada diinta ujeedooyinkooda ayaa sidoo kale falsafadda
ay qof pantheistic Fechner ee. Isagu wuxuu isu, markii loo yeedhay a "pantheist", ma
burinaya. Laakiin waa dabcan sidoo kale ee ra'yi ah in ra'yi this aan wax badan la
yidhi. Dhab ahaantii, nooca fikirradiisiina wuu ku salaysan badan oo ku saabsan
Text original
jira aragtida, maxaa yeelay taasi waxay is ka dib markii mid kasta oo ka mid ah
labada kooxood oo kala duwan. Kaliya xaaladda sida isbeddel dhab ah ee jirka iyo
psychical ku hoos runtii lahaa aragtidiisa sharciga Weber ayaa sida mabda'a ah ee ka
dhexeeya labada dhinac isagoo macnaha ah. Haddaan uu abid loo arkaa dhow
bilowday in sayniska iyo cilmi nafsiga leeyihiin waxyaabaha aan kala duwan ee ay ka
kooban tahay, laakiin noocyo kala duwan oo keliya processing oo waayo-aragnimo la
mid midaysan, si uu u haysto ayaa laga yaabaa inuu "Maalinta" si uu u qabto la
yaabto cilmiyaysan ka soo hor jeedda, laakiin waxa uu noqon lahaa hubi inaad dhan
waxaa ka maqnaan doona wararka la isla dhexmarayo ee transcendent, oo uu
aasaasay on fikradda ah "marinkii".
3. Fechner habka falsafada.
In hordhaca ah in ay "Zendavesta" (Vol. Waxaan, p FF XXI.) Fechner ayaa carabka
ku adkeeyay in uu yahay in uu falsafada jirin habab kale oo qalliinka ka badan abid,
iyo gaar ahaan sayniska aqoonsan sayniska, kuwaas oo ah "guud by induction iyo
eegtahay ". Waxa uu ku hadhay la inductions iyo metelaad joojin kalabadhkeeda ama
aan dhameystirneyn natiijada, laakiin iyaga oo raadinaya si joogto ah ilaa ugu
dambaysta, oo dhan heysta dhaqdhaqaaqdo isaga la hor soo kabashada ee eegtahay,
halka sayniska ay ka induction is casilaan. Mid ka mid ah wici kartaa this is-soocista
uu habka ay khuseyso; laakiin aad laakiin ma kaa caawin doona karo laakiin helin
dhamaystirnayn. Marka la eego induction ah waa in ay wax ka qabanayaa caleemo
unconsidered mid ka mid ah dhegyadii ugu caan ku induction Fechner'schen,
xaqiiqda ah sida caadiga ah in ay ka timid koox xaqiiqda gaar ah, oo aan indhaha ku
hayo inuu wax inductions kaabayaal socda. Iyadoo la tixgelinayo eegtahay waa
sababta oo ah waxay u noqon oo ku tuuli on peculiarity gaarka ah ee Tusaalayaashan
habka Fechner'schen iyo tixraac meelaha waayo-aragnimo oo gebi ahaanba kala
duwan, maraa. guryaha Kuwani laakiin induction iyo eegtahay kuwa isaga la jira ma
aha oo kaliya in mucaaradka in ay midba midka kale, laakiin waxa ay sidoo kale u
istaagaan in la barbardhigo siyaasadda raacay ee cilmiga hababka wanaagsan ee
isticmaalka qaababkani. Halkan, waxay guud ahaan waa sida caadiga ah in induction
in la siiyo saldhig u ubalaadhan suurtagal ah, iyo in eegtahay in mararka soo socda, si
ay kiisas kuwa, su'aalaha ugu dhow shayga dhibaato xakamaynayo. Tani mucaaradka
rasmi ah u dhexeeya induction iyo eegtahay waxaa sabab u ah nooca macquul ah ee
labada hab si fiican. induction ayaa heli doona mabaadi'da guud, taas oo xaqiiqda
shaqsi oo u adeegi jireen sida ay ku salaysan, iyohababka karaa: siiyey waa looga
baahan yahay waadaxa ah in aan iska eafiya doonaa wax kasta oo lagama maarmaan
ah in xaqiiqada si induction waa sida dhamaystiran sida ugu macquulsan.la
barbardhigo eegtahay ayaa laalay ka mid wax kale ku, by in guryaha goostay siiyo
dib xirtey on waafaqsan in kale, ma siin ee ciyaarta isla. Sidaa darteed waa in aad sii
wado bilowgaba in ay xaddido yeelaa tusaale qofka, sida ugu dhow ee suurto gal ah
in kasta oo waxyaabaha kale ee taagan. By hadda Fechner u qabata sida kooban ee
suurtogalka ah iyo metelaad uu sida dhamaystiran sida ugu macquulsan beddeli
inductions uu, dan isaga waayo, xataa induction ugu danbeyn ay maamusho bixi in
isbarbardhig ah Diintooda, u qaadan intii uu Tusaalayaashan gaari ay tiro on qof ee
inductions, oo aan taas, si kastaba ha ahaatee, ay Security noqon lahaa faa'iido maxaa
yeelay Tusaalayaashan lid, ka imaanaya dhibcood kala duwan ee weerarka, inta
badan khilaafka kasta oo kale, sidaa darteed waa in horimanaya, sababtoo ah
eegtahay sida gudbaya barbardhigo jiho oo kala duwan ma dhali karo in ay qof
macquul ah. A dhowr tusaale this lagu muujiyo doonaa.
Mid ka mid ah inductions ugu weyn Fechner ee waa mid ka mid ah in uu ku
salaysan yahay fikirka uu nolosha. The eedeeyay isaga by tamarta weyn tusaale xun
in weli isku day oo dhan in lagula soo baxo Unorganischem nolosha organic, ayaa ku
guuldareysatay, aad dhab ahaan ma diidi doonaa oggolaansho. saleysan induction this
Laakiin haddii uu markaa ku eg tahay helitaanka fikrad wanaagsan ee nolosha
muhiimad on baaritaan lagu sameeyo geeddi socodka nolosha hoos barta Gaarna
farsamo ee periodicity joogto ah bartey hurdaysiin wada, sida xaqiiqada ah waa
badan aad u dhagan. Fikradda ah nolosha waa ma aha oo kaliya of this aad la taaban
karin, dhinaca xisaabta-jirka, waa in dhammaan guryaha kiimikada iyo nafeedba oo
sifaha nolosha, goostay ee kor ku xusan; tani waxay noqon kartaa, laakiin in dhibic
farsamo la taaban karin ma jideeyey. Si kastaba ha ahaatee, ku dul aragti oo dhan ka
soo jeedo ee Molokularorganischen ka Kosmorganischen on this Gaarna rasmi ah,
aan muhiim ahayn u hayo fikirka nafeedba hantida nolosha. Sidaas darteed of this
salaysan kooban laakiin sidoo kale dhici gudahood hab oo dhan caddeyn doorka
induction in eegtahay. Fikradda ah nolosha halkan run ma aha by induction, laakiin
keliya lagu gartaa soo baxday, in periodicity caadiga ah ee geedi socodka runtan
waxaa loo keenay in isbarbardhig la mid ah dheefshiidka iyo geedi socodka nolosha
taranka organic.
Sida induction ah by xakamaynta in tiro aad u kooban oo muuqaalada noqdo
eegtahay uun, markaas hadda loogu tala galay laakiin Fechner badnaa ee
Tusaalayaashan oo uu doonayaa in uu xaq yahay nooc weyn replica yaab leh oo ah
habka
diyaarinta.
Haddaba sidaas daraaddeed ayaa "Zendavesta" waa sida kaydkiisu
Contribuu
a millorar la traducci
in muujinayo of metelaad u dhexeeya guryaha dhulka iyo kuwa uxuu ku nool waxa
on, sida in diidmada diidmo ah in laga yaabo inuu ka-waafaqsan non of sifooyinka
qaarkood. Laakiin more Fechner ku dadaaleysaa in ay isticmaalaan dhammaan
xaaladaha suurto gal wanaagsan in ay yihiin oo kaliya loo helo wax, oo ay ku jiraan
mararka qaar kuwa uu haddii aanay u hoggaansamaan lahaa ujeedada uu muran si
ammaan iska tuur, lumiya badan si uu ay jaro dhexaadnimada sayniska, iyo sahlan ee
ay dhacdo in Tusaalayaashan herlaufenden xiga dhab leheyn. Sidaas daraaddeed wuu
suurto gal ku heshiin karin markii uu sheegay in mid ka mid ah mar kale ka filan waa,
waayo, dhulka oo dhan ah organic ma aha urur la mid ah sida xayawaanka ku nool
waxa on, tan iyo dareen xubnaha, dareemayaasha maskaxda iyo kulli waxyaalaha ay
ka tirsan tahay nafteeda. Laakiin haddii uu fursad u haysataa in aan la seegay kartaa,
in la keeno dusha sare ee badda sida isha dhulka la hufan iyo spherical qaybo geesba
isha la xiriira iwm (Zendavesta II, 225ff pp.), Markaas mid waa hase ahaatee waxay
sheegeen in indhaha oo caynkaas ah ee dareemayaasha ballaadhan oo baahisey
indhaha iyo maskaxda ah ee la xidhiidha u baahan tahay badan. Halkan
Tusaalayaashan ka wada dhaawici by diidmo cusub dib u yeedho, kuwaas oo kaliya
garaacay ilaa hore ee duurka ka. In qoraalladiisa ka dib Fechner uu noqday more
Text original
isticmaalka aragtida ah qaaradda, kaliya ciidan loo baahan yahay dhibcood. Laakiin
ma in hadaladiisa kuwa, taas oo uu, ka dib markii jidka eegaya waqtiga, meel kasta
loola dhaqmo dastuurka daliil ah arrinta sida xusaya laakiin fikradaha kale macquul
ah inuu horumariyo sharciyada saamaynta ciidamada, waa duruusta ka dibna lagu
dabaqi karo ka dhanka ah, asalnimada ee naqshado ay. Falsafad halkan waa inta
badan rikoorka weyn in ay xaqiiqadu tahay marnaba arrinta laftiisa, laakiin kaliya
sharciyada saamaynta ay inoo siiyey, kaas oo aan ka helnay dib u dhow
kuwa. Haddaba, lahaa nooca uniform of Kausaulprinzips waafaqsan, u baahan
sharaxaad dabiiciga ah our dhergi ugu kaamil ah, hadday suurtowdo in la helo sharci
hal, taas oo sida kiisaska ay gaar ah saarayso lahaa wax sharciyo gaar ah iyaga. Taasi
sharciga maamuusaan, sidii ayaa u maleeyeen at times, sharcigan ma noqon karto in
ay baraan saamaynta ciidamada kelli. Sidaa darteed Fechner doonaya inuu iyaga ka
mid ah oo leh in sharciga hal awood by aqbalayaan, saamaynta laba qayb midba
midka kale ayaa sidoo kale ku tiirsan joogitaanka qayb kale, si ay kuwan soo taraysa
adkayn qaab sharciga la korodhka tirada. Hadda waxay bixisaa isku mid ah si ay u
fuliyaan fikrad sida dhibaatooyinka xisaabeed sidaas u weyn oo ka jarista ah ifafaale
waa meel aan macquul aheyn in sidan, waxay habase yeeshee mabda 'oo xiiso weyn
waa by muujinaya in ay tahay arrin hubaal in a caadiga ah ka mid ah ool ah siyaabo
kala duwan si ay u gaaraan hadafka ah in sharaxaad midaysan ee dabiiciga ah. Waxa
uu oggolaan in fikrad ah ee ciidamada kala duwan, ma subordinating kaliya
ciidamada gravitational iyo mid ka mid ah kelli iyo sharciyada guud isku mid
ah; laakiin sidoo kale sharciga ku tiiro, kaas oo inta badan loo arkaa adventitious ah
in dibadda-simaha hantida ciidamada ee arrinta, lagu tilmaami karin sida kiiska fudud
gaar ah gartay in sharcigu xoog guud. Magac ahaan, sida saamaynta gravitational u
dhexeeya labada xarumood awood a iyo b sida wax soo saarka ah ee labada
dhinacba ka iyo ba, haddaba sidaas daraaddeed u muuqataa sida square ay meel fog,
si tiiro la arkaa karin sida xarunta kaliya ee xoog u dhiganta wax soo saarka ee eber
masaafada u. Sida mabda'a tiiro hoos, waxay lahaa laakiin ka dibna kor ciidamada
kelli in ugu dhakhsaha badan soo jiidasho leh waxaa ku xiran tahay tirada ka mid ah
qurubyada galo xiriir dhakhsaha badan nacayb ah, waxaa lagu kala saaraa hab la mid
ah. Halkan kuwaas oo ciidamada kelli hadda jira ma aha oo kaliya kiimikada, laakiin
waxa natiijada ugu qiimaha badan for Fechner, waa in ka mid ah ciidamada organic,
kuwaas oo muujiyay in ifafaale nolosha la tiriyey.periodicity A joogto ah
dhaqdhaqaaq ay sii ciidamada wada socda oo kala duwan saamaynta Sida
dhaqdhaqaaqa ka runtan gaareen, kuwaas oo ifafaale wareegsan muhiim ah noolaha
laga dheefay doontaa ciidamada kelli sida amarka sare. Kanu waa sharciga guud ee
ciidanka laftiisa in ay isha of mabda'a ah in xasiloonida, taas oo Fechner wajahaya
sida mabda'a Final ugu badan runtan mabda'a bixinta sababaha. Haddii uu sidaas
isagoo isku dayaya in la baabi'iyo fikirka gaarka ah ee tiiro, clips zoom horeba on
fikrado in ay dhaceen ee wararka ugu dambeeyay ee physics teori on sababaha
maamuusaan, sidaas leeyahay tixgelin ciidamada kelli farta jidka dantiisa, ka naftiisa
dhismeedka organic noqon kartaa sabab u ah tallaabo oo ka mid ah sharciyada
farsamo la aqoonsado. In hordhaca ah mabda'a teleological Fechner taabtay fikrado in
ay noqdaan dad firfircoon mar horumarinta ugu dambeeyay ee sayniska. Laakiin
halka maanta jirka neo-vitalism sida caadiga ah steers dib u Irrpfade ku vitalism hore
loo joojin lahaa, oo sidaas ay dhacdo in this daqiiqad soo socda derbiga cusub ee
abuuray mar milmaan. Dhanka kale, waxa ay leedahay deriskiisa, kaas oo wax dhisaa
ay siiyey qorshe gaar ah ee gacmaha, muddo dheer la aasaasay la deggan yahay.
Waa in mabaadi'da horumarinta organic, sida Fechner, ku tilmaamay sida
mabaadi'da fasirkiisa ee dabiiciga ah oo dhan, dhammaan ayuu ka sarreeyaa, qaaday
ifafaale laftiisa, ka hor inta aad eegto waayo-aragnimo in loo gudbin karaa iyaga ku
wareegsan inay haddii kale. Sida oo kale, horumarinta naftooda maaraysa mabaadi'da
awgiis laakiin waxa uu u maleeyo inuu arki karaan inta badan saddex: mabda'a u ah
xasilloonida, kaladuwan dhibcood tixraaca, iyo tirayn ka hoos. Waxa soo socda
waxaan la kulmi markii eegaya xayawaan, ma aha in ay tirayn, laakiin joogta ah ay
ku soo celiyaan gobolada horumarinta ay. Laakiin dhexdeeda ka shaqeeya mabda'a
xasiloonida qaab la mid ah ka kaamilsan, kuwaas oo waxaa loo arkaa in
dhaqdhaqaaqa runtan waxaa si furay in this feature, organic iyo kala hagto ku siman
ka xasiloonida niedereren of imanba ah. Meeh dhaca this janjeera guud ay ku soo
celiyaan xaaladaha horumarka la mid ah isbedel, sida qaado sida guud ahaan mar
walba qayb ka mid ah nidaamka ah in iska leh in midba midka kale, oo iyaga waxaa
loo fuliyay sida "Tusaale ahaan tixraaca" a differentiations. Sidaas hore u kala
xubnaha ee u shaqeeyo shaqsiga iyada oo xiriir ka mid ah hawlaha ay, iyo sidoo kale
ee dabiiciga ah noocyada organic kala duwan, sida. Sida xubnaha ubaxa dhirta gaar
ah iyo noocyada jidhka iyo colorations iyaga booqanaya cayayaanka. Waayo, sida
qabsashada a labada dhinac awood caawimaad ugu dambeeya bilowga kala soo
bandhigid ixtiraam ka dhacay ka dib markii opinion Fechner ee halganka
jiritaanka, asalka ah ee dambe oo ay sabab u tahay in la arkaa oo keliya kala
duwanaansho random, si kastaba ha ahaatee, soo horjeedda suurtagalnimada
dhan. Saas ma aha, habkan waa in lagu saleeyaa cabirku yahay wadajir ah noocyada
organic kala duwan ku salaysan yahay tan iyo bilowgii aad maanta, taas oo xiriir ah
oo ka mid ah xubnaha u shaqeeyo shaqsi si buuxda le'eg oo. Tani waa, si kastaba ha
ahaatee, muujiyay in boqortooyada reer noolaha kama timaado maalkuu leeyahay qof
madax bannaan ee jira, laakiin in ay qayb ka mid ah oo dhan ah, taas oo aan iyaduna
sifooyinka muhiimka ah ee ku wajahan noolu waa. dhan noocan oo kale ah ay hadda
waa sida muuqata aan dhulka oo qeybo ka mid firfircoon hal yihiin oo dhan jooga on
dhirta iyo xoolaha ay. By dambeyntii mabda'a "tirayn hoos" muuqataa in hadda ee
dabiiciga ah organic jira qaalib ah u janjeera in ay xasilooni ka badan in la kala saaro
si tartiib tartiib ah oo keliya ka dhacay muddo hal abuur hore sidaas la sameeyo
xaaladaha dib ugu ayaa ka waxtar badan tahay maanta, marka hore baarayaa
dhibaatooyin ah in la baabi'iyo, kuwaas oo u muuqdaan in ay diyaariyaan noocyada
asal ahaan ka garaaci muuqaalada on waddooyinka horumarinta dabiiciga ah. Fechner
sheegay, waxan oo dhan ayaa farta lahaa in waqti hore kala duwan ayaa la dhigay in
ka badan xawaaro deg deg ah ka badan ee la joogo. Tani waxay, sidoo kale, sii aan la
fahmi karin haddii aad doonayso in aad eegto oo dhan isbedelka badan natiijooyinka
keliya shil halganka dibadda ah jiritaanka. Sababta oo ah waxa qarsoodiga ah sababta
halganka this ee dunida maanta u dhexeeya kala duwan sida dhexeeya nooca la mid
ah waa in aan sii xoog nabad qaba. Fasse hal gacan horumarinta organic ah geedi
socod joogto ah, sidaas oo kale dabcan ka duwan u badan tahay in la fahmo doonaa
sida maxaa yeelay, runtii maanta si degdeg ah marka hore ka dibna guulaha mana
horumarinta dadka iyo dheeraad ah si tartiib ah. Sida Storm socda sidaas darteed
weligood horumarinta hore kala guurka ah kosmorganischen in dhaqdhaqaaqa
organic kelli in la arkaa doonaa, ayaa la socda si tartiib tartiib ah oo keliya gaadho
waayo dambaysta ah, mabda'a u janjeera in ay xasiloonida faa'iido sii kordheysa.
Sayidka Fechner, sheekada abuurkiisa akhristaha ka su'aalaha bilowga aqoonsi ee
Darwinian tallaabo horumar fikradda talaabo si fikrad ah taas oo dib u noqoshada
dhamaystiran oo aragtida jirta ee xiriirka ugu muhiimsan. Xaggee, kuwaas oo ku
shaqeeya
khaldama
Contribuu ala
millorar
la traduccirandom dabranayn, sida uu ku baaqay in isbedel
correlative. Halkee waxaa shakhsiyaadka organic madax bannaan waajahaan kasta oo
kale, sida ay halkan ka bilowgaba abaabulo fikradda midnimada ballaaran oo ka mid
ah organic. soocin ee kosmorganischen iyo dhaqdhaqaaqa kelli organic, fikradda
guud ee dhulka sida weyn, loo dhan yahay oo dhan u shaqeeyo xayawaan hooyada
dunida, waana fikirro in la dhigay madaxa in qorniinka falsafada hore dabiiciga ah,
oo ay halkan ku keeni on jidka baaritaan oo sida muuqata kaliya waa in dib loo eego
iyo horumarinta iman kara ka mid ah mala sayniska jira. Kaliya ka dib markii uu ku
hogaamiyay akhristaha ilaa hadda, ayuu ku dhammaanaysaa inay marjic u tahay
"aaminsan" on dhammaystirka image ah loogu talagalay horumarinta organic lagu
daro, iyo sida ay hadda tahay, soo koobay in a pages yar, mar kale, cilmiga oo dhan
wax ka mid ah "samada iyo Beyond", kaas oo hal mar la aasaasay theme ee
"Zendavesta" oo xirtey aragtida horumarka this.
Text original
5. nafsiga Fechner.
The mabaadiida nafsiga Fechner ee ku jira "psychophysics gudaha" ay. Taas ayaa
horay loo sheegay in falanqaynta taaban karo nolosha maskaxda in aan maanta
nafsiga sida hawsha ka dhigi, in iyada ma ahan, laakiin in ay muhiimad ahaan waa
cilmi nafsiga ah metaphysical. Waa this laakiin sidoo kale dareenka ah in su'aasha ah
ee la xiriirta ee maskaxda si ay u la taaban karo iyo kuwa kale si ay qaddar
mustaqbalka ee nafta, si ay u sababaha nafsi aragtiyaha iimaanka iyo waxyaabaha soo
socda heysatay. Ka dib markii Fechner in wadahadalo ku saabsan fadhigii nafta,
dhanka ah monadological iyo aragtida waxyaalaha uu fikrad nolosha iyo
dhaqdhaqaaq u dhiganta "synechologische" si fiican u aasaasay, waxaa ida waa
ereyga "marinkii" ee codsiyada ay kala duwan, isaga shaqeeya. Waxa uu cilmi
nafsiga oo dhan, iyo tan iyo intii ay uu ku lug leh fasiraad ah xaqiiqooyinka taaban
karo, waa codsiga of fikradda this soo baxaya kala duwan oo la xidhiidha geedi
maskaxda, soo bixitaanka miyirka ee ilmaha, in isbeddelka hurdo iyo tooso, ka
imanayay iyo kuwii tegayay fikradaha , on socdaalka ee dareenka on geedi socodkii
kaladuwan. Mar kale, waxaa sidaas daraaddeed waa eegtahay, riwaayadaha ka
alleinherrschende doorka.Wax kasta oo dhaca in miyir aadanaha dhaco, waayo,
Fechner hoos dhinaca of ugub ah soo baxaya; iyo sida aannu miyir yihiin beddelo
hawlaha guud, waxaa iska cad in marka isbedel kasta waxaa loo yaqaan u kaca ku
xusan marinkii ama dhicid ka hooseeya xadka ah, this guraynin karo. Waa maxay
wax dhabta ah ee falanqaynta nafsi ah, Aufzeigung ah badnaanta iyo noocyo kala
duwan oo ka mid ah geeddi-maskaxeed, laakiin weli si buuxda ee asalka ah: Waa ka
dambeeya fikirka baxaya iyo ka badan tahay in image ee fallaadhihii sare iyo hoose
inay weer ku filneyn. The Fechner xiiso dhan aan maqlay kaliya ee cilmi nafsiga sida
in, laakiin tani waa isaga oo keliya qayb ka mid ah dabeecadda iyo falsafada
diinta. Waxa uu garan maayo nolosha maskaxda laftiisa u dhaqmo, laakiin sida
"psychophysical Stufenbau World" nafta shaqsi qabanqaabiyaa midaynaysa ah. Waa
maxay sababta uu odhan dan uu wax badan jiritaanka marinka, oo uu u muuqday in
uu arko caddayn toos ah xiriirka miyirka qofka nolosha guud miyirka. laakiin sababta
uu sidoo kale, la baaro iyo Nachweisung sharciga Weber ee asal ahaan waa hawl ah
ee cilmi nafsiga tijaabo daallan. Sidaas si taxadar leh uu ka bartay ilaa iyo dhamaadka
ee uu shaqada, kaas oo la xidhiidha arrintan, wax buu ku sii dayn la aqrin. Of Isku
day inaad ku chronometric in ay qaataan aragtida ururka, geedi socodka xasuusta,
iwm aqoon, isagu marnaba la oggolaysiin kari lahaa.
Haddaan Fechner in uu "psychophysics gudaha" gaarey wixii wuxuu doonayay,
ayuu ku guulaysteen lahaa si ay u muujiyaan fikradda soo baxaya in ay dajisay waxaa
la micno ah sida xukuma oo dhan-sharxaya cilmi nafsiga ah, waxa uu ku
hogaaminayo
uula traducci
falsafada in ujeeddooyin dhab sida uu war u gaar ah ugaga hawsha
Contribuu a millorar
falsafada. Waayo, falsafada hadda, laakiin waxa ay noqon lahaayeen wax yar ka
badan aaminsan Diintooda, way heli lahaayeen ee 'psychophysics gudaha "salaysan
cilmi ah in laga yaabo in aan ku noqon dhamaadka ah laakiin soo socda, iyo gaar
ahaan kuwa lagu qaado on gunaanad ay habeysan, laakiin in laftiisa in dhismeedka
jaranjaro adduunyo ku salaysan. Haddii Fechner Ujeedada this aan la gaari waayo,
"psychophysics gudaha" waafi tijaabiyey, si ay u xaliyaan dhibaatooyinka nafsiga,
sidaas Sidaa darteed si asal ahaan oo kaliya qof in dareen diimeed mar kale ku
guuleystay inuu falsafada, waxay soo qaatay sheegashada jiifay aad u bilaabo , In
raad ku, oo uu xukunka si ay u xoojiyaan, laakiin Fechner ayaa dhab ahaantii ka
baxay ee uu qoraalladiisa ka dib, gaar ahaan psychophysics, this barnaamijka
iimaanka asalka ah. Waxa uu isku dayay in uu kor u falsafadiisa la cilmiga saxda ah.
Text original
si duruufaha iyo jidadka tijaabooyin ay suurtagal tahay dib u habaynta lahaa ka gaar
ah wajiga Punk th oo ka hadlay. "
In blocks kuwan, booska waxaa laga yaabaa in loo yaqaan in markii hore ee tijaabo
Slade'schen la Fechner W. Weber qaaday ka soo hor jeedda. Wax ka dhacaya, sida
sheegay cashuurqaade ahaa oo hore u dhaadhiciyay meel qarsoon ku Fechner, waxaa
u dhaqaaqay ilmada, laakiin kaas oo sidoo kale ruxmay ka shaki ka mid ah
goobjoogayaasha haray ilaa haatan ka walaacsan: cashuurqaade lahaa in uu fikrad
dunida afar waji ruuxyada si aad u hubiso soo baxay sunning inuu ka tago macawiso
in zugesiegelte a at its string dhamaadka aan xal of kuus kuus shaabaddii by
jinniyadu. Oo Tijaabada waxaa lagu muuqata ku guulaysatay! burburiyaha ayaa sidoo
kale Weber iyo Fechner ah "crucis experimentum". Laakiin halka cashuurqaadayaal
soo dhaweeyay natiijada xamaasad, Fechner dibedu ku daray. Waxaa ka adkaaday
isaga la dareen ah walwalsan in haddii ifafaale waa in la caddeeyo runnimada,
dabeecadda doqon iyo nacasyo isla ismaandhaafka fikrad aan istaahilin hawlaha
ruuxa dunida, si ay fikrado isaga u gaar ah oo ku saabsan nolosha dhintay ka dib in la
barbardhigo xun istaagay. Isagu wuxuu isu caawiyay, sababtoo ah, sida uu ku ogaa
inay "Experimentum crucis" waxba ay uga soo horjeedaan, iyadoo male ah in waxaa
laga yaabaa in halkan ku lug waa caadi ahayn, dhacdooyinka bahal, kaas oo ka mid
ah rajada dunida soo socda galay waa in aan naftaada ha u engegay. Waa meel taasoo
ah waxa lagu sheegay dhamaadka ah "Maalinta": "view Maalintii la sameeyey waxaa
laga yaabaa leh ama aan lahayn spiritualism, laakiin kaydka laakiin halkii aan ka
badan la isku mid ah, maxaa yeelay, haddii ay hore u muhiim ah oo la kulmay isaga
oo taasina xoojinaya raadsadaan, haa, waxaan u malaynayaa, ilaa xad si dhab ah u
helin, waxaa dhibsadayoo laakiin aan caadi ahayn ay ka ma aha oo kaliya aan iyaga
ku jiro, laakiin in nidaamka oo dhan aqoonta hore u galay. "
Marka la eego sida ay u badan Fechner oo doonay naftiisa oo dhan, helo cadaymo
ah ee uu aaminsan yahay, meel walba oo ay had iyo jeer doonayaan in ay bixiyaan, si
aan kaa caawin karaa laakiin jecel dhexdhexaadnimada leh oo uu ku wajaho
bannaanbaxyo
ruuxaanta wax ka, iyo la wuxuu, xataa ka dib markii uu ku
Contribuu a millorarkuwa
la traducci
eedeeyay ku cruets Experimentum ayaa aaminsan waa in uu dar, qiimaha maragga
this more negative badan opinion wanaagsan, wuxuu samayn lahaa, iyada oo halkii
inuu isku hallayn karo ilaa xad ah oo ay hadda tahay. Markii uu ugu dambeyntii ku
heshiiyeen by tijaabo in ay ka gudbaan oo sidaas awgeed ayaa sidoo kale daliilka kale
ruuxii la sheegay sida waxaa laga yaabaa in aan lagu qasbay in ay aqabashay ku
salaysan khiyaamo, si cad, xaqiiqda ah iyadoo jidka ag ahaa, ee soo socda si uu
mabda'a of dhexaadnimada buuxda, oo awood leh in uu go'aan ka gaari waayay adag
nin ku hanataan baxsan nin daacad ah, si ay u hanato halystana. Haddaan sidaas
daraaddeed Fechner akhri fariimaha, sano ee carmalka anoo addoonkaaga ah oo la
socda Slade on safaradiisa ka dib (sida ugu fog ayaan u xusuusan ee "hadiyad"), ayaa
la daabacay, wuxuu doonayay in uu xukun hore in si ay u xabbadood dulanka siddo,
weli taagan. fariimaha ka dib Slade ahaa kuwaas oo "nin caag" ayaa, laakiin waxay
lahaayeen si ay xirfad u leeyihiin in la siiyo ilaa sababta oo ah stroke yar. Sidaas
ahayd in uu "dhexdhexaad" noqdaan. Inkasta oo gacmihiisa on miiska aamusnaan
kuwa loogu yeero "goobjoogayaasha" ayaa ku biireen si ay u sameeyaan ka
Text original