You are on page 1of 28

Telemtica.Ver.0.

1b

1.Introduccin.
Desdeelao1973,eltrminotelecomu
nicacinestdefinidoporlaUninInternacio
naldeTelecomunicaciones(ITUoUIT,indis
tintamente)como"Todatransmisin,emisino
recepcindesignos,seales,escritos,imge
nes,sonidosoinformacionesdecualquiernatu
ralezaporhilo,radioelectricidad,mediospti
cosuotrossistemaselectromagnticos".

Lassealesquesetransmitenporlosdi
versosmediosdetransmisinpuedenserdedis
tintanaturaleza,segnlafuentequelasgenera,
tenerunformatosncronooasincronoyviajar
enunosolooenambossentidos.Estudiemosa
continuacincadaunodeestosaspectos,resal
tandoaquellosquetienenunaespecialinciden
ciaenloqueserefierealatransmisindedatos.

2.Conceptosbsicos.
2.1.Caractersticasdeunalneadetransmisin.
impedanciadandolugaraperdidasdepo
tenciaaadidasalapropiaintroducidaporel
medio(atenuacindelmedio).Laimpedancia
tienetantosvalorescomofrecuenciasdeuso.
Podramosdecirque,dealgunamanera,lare
sistenciaeslaimpedanciaparaunafrecuen
ciade0Hz,yaquelos0Hzcorrespondena
lacorrientecontinua.

Laslineasdetransmisintienenunaserie
decaractersticasqueinfluyenensucomporta
miento:

Ganancia.Esunacaractersticapropiadelos
elementosactivosyeslacantidaddedBque
aumentalasealdesalidarespectoalaseal
deentrada.

ImpedanciaEsunacaractersticafsicadel
mediodetransmisin.Todomediopresenta
unaimpedanciaqueeslaoposicinquepre
sentaunelementoalpasodeunacorrienteal
terna.Cuandohayuncambiodedichacarac
terstica,enunmediodetransporte,sedice
quesehaproducidounadesadaptacinde

AtenuacinEslacaractersticaquedefine
laenergainvertidaenmoverseatravsdeun
medio.Esunacaractersticapropiadelos
elementospasivosyeslacantidaddedBs
quedichomediooelementoatenalaseal
respectoasuentrada.

2.2.Efectodelruido.
Elruidoesunasealelectromagnticaale
atoriaquepuedeenmascararlasealdeinforma
cintransmitidaenelemisor.Existendiferentes
fuentesderuidoylasmsimportantessonlage
neradaporelmovimientoaleatoriodeloselec
tronesenelmediofsico,cableoaire,enelcual
setransmitelasealylageneradaporfuentes
"ruidosas":motoreselctricos,interruptores,
rels,perturbacioneselctricasdelaatmsfera,
etc.
Lassealesdigitalessufrenlasmismas
perturbacionesquelasanalgicas,peropresen

tanlaventaja,enelmomentodesuregeneracin,
dequelasealdigitaltieneunnmerodevalo
resdetensinfinita,siendomuchomssencillo
sutratamiento,yaquelosregeneradoressolotie
nenquedetectarlapresenciaoausenciadeun
pulsodigitalbinarioenlugardetenerquede
tectarlaamplituddeunasealanalgica.
As,lossistemasdigitalesestnsustitu
yendoalosanalgicosporlassiguientescausas:

Conlastcnicasdigitalessesuperanmuchas
delaslimitacionesdetransmisin,regenera
cindelasealysualmacenamiento,que
1

Telemtica.Ver.0.1b

presentalatecnologaanalgica.

todotipodeinformacin(voz,texto,datosy
vdeo)graciasalastcnicasdedigitaliza
cin.

Losdispositivosanalgicossonenprincipio
mscaros,menosfiablesyrobustosquelos
digitales.

Latecnologadigitalsirveparatransmitir

Lossistemasdigitalesofrecenmayorcalidad
finalparaelusuario.

2.2.1.Elruidoenunasealanalgica.
Elruidoeselresultadodelasinterferenciasqueseintroducenenlatransmisin,alolargodel
canal,queafectanalaamplituddelasea.
RuidoaunasealalAnalgica.
V

Canalde
transmisin
conruido

Enestecasolarecuperacindelasealoriginalesmsdifcil.

2.2.2.Elruidoenunasealdigital.
Enelreceptorsecolocaunregeneradordelasealpararestablecerlosvaloresdeseados,dis
minuyendolosefectosqueprovocaelruido,masfcildereconstruirendestino.
V

1
1
0

Canalde
transmisin
conruido

0
t

Regenerador.
trigger

2.3.Modalidadesdetransmisin
Elenvodeunasecuenciadedatosentre
dosdispositivossepuederealizardedosmane

rasdiferentes:enserieyenparalelo.

2.3.1.Transmisinenserie.
Latransmisinserieeselmodomsco
mndetransmisinyconsisteenquetodoslos

bitssetransmitensecuencialmenteporunnico
canaldedatos.Estetiposeempleacuandola
2

Telemtica.Ver.0.1b

distanciaentreelemisoryelreceptoresgrande,
conobjetodeeconomizarmediosdetransmi
sin.Unejemplotpicodeutilizacinesenla

conexindemdems,medianteelinterface
V.24.

2.3.2.Transmisinparalelo
Latransmisinparaleloesunmodode
transmisinqueenvaunnmerodeterminado
debitssimultneamentesobrelneasseparadas
(porejemplo8bitssobre8hilos),normalmente
unidireccional.Consigueunavelocidadde
transferenciamuyalta(multiplicalaalcanzada
enmodoserieporelnmerodecircuitosque
utilicesimultneamente),aunquecomocontra
partidatieneproblemasespecficos,comopue

deserelefectocrosstalkointerferenciainduci
dadesmbolos.Porotroladolalimitacindela
distanciaquealcanzayelcostedeloscircuitos
deenlacequeessuperior.
Unejemplotpicodeutilizacineslaco
nexindeimpresoras,medianteelinterface
Centronics,con36patillas,quetransmite8bits
dedatossimultneamente.

2.4.Transmisinasincronaysncrona
Latransmisinpuedesersncronaoasn
crona.Paraentenderladiferenciaesinteresante
fijarseenlaetimologadelaspalabras.Ambas
vienendelgriegocronos=tiempo.Asncrona

significa,portanto,sintiempoysncronalo
contrario,esdecir,contiempo(consealde
reloj).

2.4.1.Transmisinasncrona.
Enlatransmisinasncronasetransmite
unnicocarcter(normalmenteesuncdigo
ASCII)cuandoestdisponibleparasuemisin
eindependientementedeltiempotranscurrido
desdelatransmisindelltimocarcter,no
siendonecesarioquelosrelojesdecadadisposi
tivoseanexactamenteiguales.

ciarelcomienzodelatransmisin.Permiteal
receptorsincronizarsubasedetiemposcon
ladelemisor.

7u8bitsdedatos.Contienenelcarctera
transmitir.

01bitdeparidad.Laparidadpuedeser
paroimpar,indicandoelNdeunosconteni
dosenelcarcter.Seutilizacomocontrolde
errores.

1,1.5o2bitsdeSTOP.

Elcarctertransmitidovaacompaadode
unaseriedebits,encargadosdecontrolarla
transmisin.Estosbitsson:

ElbitdeSTARTutiliza,encargadodeanun
Dato

1
START

STOP
3

Telemtica.Ver.0.1b

Comosepuedecomprobar,laeficienciade
estetipodetransmisinesbaja,yaqueacada
carcterdeinformacinseleaadendedosa

tresbitsdesincronismoquenollevaninforma
cin.

2.4.2.Transmisinsncrona.
Latransmisinsncronaesunmtodode
comunicacinenelquelosdatosseenvanen
bloques,sinnecesidaddelosbitsdeinicioyfi
nalentrecadabyte.Lasincronizacinseconsi
gueenviandounasealderelojjuntoconlosda
tos,obienenviandopautasdebitespeciales(de
sincronismo)paradenotareliniciodecadablo
que.

enbloquesqueestnestructuradosysuelenin
cluir,comomnimo,cincopartes:

Enestetipodetransmisintodaslassea
lesdigitalessetransmitenconsecutivamentey
tienenlamismaduracin.Losdatosfluyendel
emisoralreceptorconunacadenciafijaycons
tante,marcadaporunabasedetiemposcomn
paratodosloselementosqueintervienenenla
transmisin.Enlarecepcinsereconstruyela
sealderelojdeorigenapartirdelasealreci
bida.
Enlatransmisinsncronasesuprimenlos
bitsdearranqueyparadaqueacompaanacada
carcterenlatransmisinasncrona.Sinembar
go,latransmisinsncronatieneunasseales
preliminaresquesedenominanbytesdesin
cronizacinobanderas(flags)que,aveces,sue
lenirduplicadosparaconseguirunacertezaab
soluta,siendosumisinprincipalalertaralre
ceptordelallegadadelosdatos.
Enelmodosncronolosbitsseagrupan

Losbitsdesincronismooflags(banderas)
indicanalreceptorelcomienzoyfinaldeun
bloque(sincronismodecarcterydebloque).

Elcampodecontrolindicaunaaccindel
protocolo.

Tambinsuelecontenerunnmerodese
cuenciadetramaquesirveparaqueelrecep
torpuedaordenarlastramasqueformanel
mensaje(unmensajelargosedivideenva
riastramas).

Elcampodedireccinidentificaalaesta
cinemisoray/oreceptora.

Losdatosdeusuariotienenuncampopropio
yloformanloscaracteresdelmensajea
transmitir.Algunastramasnoincluyeneste
campo(tramasdesupervisin).

Elcampodecomprobacindeerroresper
mitedetectarsienlatransmisinlatramaha
sufridolaalteracindealgunooalgunosde
susbits.Latcnicamsutilizadaparalade
teccindeerroresentransmisinsncronas
laconocidacomoCRC(CyclicRedundancy
Check).
Sincronismo

Sincronismo

Datos

Control

Latransmisinsncronasuponeunamejor
utilizacinoeficienciadelalnea(existeuna
mejorrelacinentrelosbitsdeinformaciny

Controldeerrores

losbitsnecesariosparaelsincronismo)ypermi
temayoresvelocidades.

Telemtica.Ver.0.1b

2.5.Sentidodelatransmisin.
Uncanaldecomunicacinpuedeserges
tionadodetresmaneras:simplex,semiduplex
(ohalfduplex)yduplex(ofullduplex).

Simplex:Lacomunicacinsloesposibleen
unsentido.Porejemplo,lasemisionesdera
diootelevisingestionanelterenmodo
simplex.
Halfduplex:Lacomunicacinesposibleen
ambossentidosperodemodoalternado,nun
casimultneamente.Porejemplounwalkie

talkiegestionaelterenmodohalfduplex.

Fullduplex:Lacomunicacinesposibleen
ambossentidossimultneamente.Porejem
plolostelfonosmvilesutilizanelteren
modofullduplex.

Debequedarclaroquesetratadeunmodo
degestindelcanal,nodeunapropiedaddes
te.Enlosejemplosquedaclaroqueunmismo
medio,elter,puedesergestionadodemodos
distintos.

3.EstndarRS232(V24/V28)
Paracomunicardosterminalesatravsdel
puertoserienecesitamosuncircuitoqueadapte
lainformacinquevamosatransmitirparaque
ambassepuedanentender:aestoesaloquede
nominamosunainterfaz.

deloscircuitosdeintercambiodeinforma
cinentrelosequiposterminalesdedatos.

V28.Definelascaractersticaselctricasde
lassealesdigitalesqueserntransmitidas.

Lasasociacionesencargadasdeestandari
zarlasinterfacesdecomunicacioneshangenera
donormasyrecomendacionesparaquelas
empresasquesededicanadisearequiposde
comunicacingaranticenquesepuedanenten
derconlosequiposdeotrosfabricantes.

ISO2110.Sealalasespecificacionesmec
nicasylaasignacindelnmerodepinesdel
conectorDB25.

As,laEIA(ElectronicsIndustriesAsso
ciation)definielestndardelainterfazRS
232C,queseadoptparalastransmisionesen
modoseriedelassealesdigitales.Porello,en
todoslosordenadoresactualeslaformams
usualderealizarlastransmisionesdedatosa
travsdelpuertoserieeselestndarRS232C.

LanormaRS232fueoriginalmentedise
adaparaconectarterminalesdedatoscondis
positivosdecomunicacin(comolos
modems).Desdeunprincipio,fuetambinutili
zadaparaconectarcasicualquierdispositivo
imaginable.LosusosdelaRS232enelentorno
domsticosonmuchosyampliamenteconoci
dos.Desdelaconexindelratn,elfax/mo
dem,agendaselectrnicasdebolsillo,impre
sorasserie,grabadoresdememoria(tipo
EPROM),digitalizadoresdevdeo,radiosde
AM/FM,etc.Lalistasloestlimitadaporla
imaginacindelosdiseadores.

Posteriormente,elCCITT(ComitCon
sultivoInternacionalparaTelefonayTelegra
fa),actualmentedenominadoITU(Internacio
nalTelecomunicationsUnion),dictlassiguien
tesnormasorecomendaciones:

V24.Establecelascaractersticasyfundones

Lasdiferenciasentreellassonmnimas,
porloqueavecessehablaindistintamentede
V24ydeRS232C,inclusosinelsufijoC.

3.1.Caractersticasmecnicas.ISO2110.
Lainterconexinseefectamediantedos

conectoresde25patillas,tipoCannonDB25,
5

Telemtica.Ver.0.1b

siendomachoelqueincorporaelDTE(Equipo
TerminaldeDatos,generalmenteunordenador)
yhembraeldelDCE(Equipodecomunicacin
dedatos),aunquetambinsepuedeencontrarla
versinde9patillasenunconectorDB9,muy
extendidaenciertotipodeperifricos.

Medianteuncable,planooredondo,se
conectacadaunadelaspatillas,constituyendo
cadaconexinuncircuitodeenlace,identifica
doporunnmerodeterminado.
ConectorDB25:

3.2.Caractersticaselctricas.V28.
Lascaractersticaselctricassedescriben
contododetalleenlarecomendacinV.28.El
circuitodeenlaceequivalentecorrespondiente
eselmostradoenlafiguradondeVoyV2son
lastensionesencircuitoabierto,yV1latensin
enelpuntodeenlace,respectoalatierraoretor
nocomn.
Generad
or
Z0

Carga

Z2
V0
C0

V
1

CorrienteencortocircuitoIccinferiora0,5
amperios.

Tipodecdigodelneautilizado:NRZL
(NonRetumToZeroLevel,cdigodelnea
sinretornoacero,pornivel).

Elniveldetensindetrabajo(V1)es:

Para1lgico:3V;15V.

Para0lgico:+3V;+15V.

Lazonaumbralestentre+3Vy3V.

Permitetransmisionesasincronasysncronas
enmododplexyfulldplex.

Velocidadmximadetransmisin:20
Kbits/s.

C2
V2

Lasprincipaleslimitacionesimpuestas
son:

Vomximaa25voltios.

RLcomprendidoentre3.000y7.000oh
mios.

CLinferiora2.500pF.

Debidoaestaslimitaciones,ladistancia
mximaquesoportaesteinterface,conuncable
estndar,severeducidaa15metros(50pies),
aunqueparavelocidadesbajas,osiseempleaun
cabledebajacapacidadyapantallado,puedesu
perarlaampliamente.
Lalimitacindecorrientetieneporobjeto
evitarquelosdriversdeentrada/salidapuedan
6

Telemtica.Ver.0.1b

romperseporuncortocircuitoentredoscuales

quieradeloscircuitos.

3.3.Caractersticasfuncionales.V24.
Loscircuitosnecesariosparaestablecerel
dilogoentrelosequipossepuedenclasificaren
cuatroclasesdiferentes(datos,tiempo,controly
tierra),siendosusfuncionesyasignacindepa
tillaslasqueseindicanenlastablas.
Funcin

Nombre Circuito

Funcin

Nombre Circuito Patilla Sentido


DTE/DC
E

Conectarelmodemala
lnea

DML

Terminaldedatosprepara DTR
do

Funcin

Emisindadatos

TD

103

>

Recepcindedatos

RD

104

<

Relojdetransmisin

TC

114

15

<

Relojderecepcin

RC

115

17

<

Relojtransmisinexterno

ETC

113

24

>

Deteccindeportadora

DCD

109

<

Seleccindevelocidad

SB

111

23

>

Nombre Circuito Patilla Sentido


DTE/DCE
Circuitosparacontroldeflujo

Peticindeemisin

RTS

105

>

Preparadoparatransmitir

CTS

106

<

Funcin

Nombre Circuito Patilla Sentido


DTE/DC
E
Circuitosparaestablecimiento
DSR

Indicadordellamada

RI

108.2

>
20

Nombre Circuito Patilla Sentido


DTE/DCE
Circuitosparasupervisin

Equivalentealoscircuitos (S)TD
103,104r10510Sy109
(S)RD
paraelcanalsecundario
(S)RTS

118

14

>

119

16

<

120

19

>

(S)CTS

121

13

<

(S)DCD 122

12

<

Funcin

Equipodecomunicacin
preparado

>
20

Patilla Sentido
DTE/DCE

Circuitosparatransmisin

Funcin

108.1

<
107

125

22

Nombre Circuito Patilla Sentido


DTE/DCE
Circuitosdiversos

Tierradeproteccin

FG

101

Tierradesealizacin

SG

102

Detectorcalidadsealre
cibida

SQ
110

21

Eleccindelineadereser
va

116

Lineadereservapreparada

117

10

<

Controldebucle2remoto

140

21

>

Controldebucle3local

141

18

>

Indicadordatest

142

25

<

<
>

<

3.3.1.Circuitosdeestablecimientodeconexin.
Estformadoporlaslneas:

unallamada).

DTR(DataTerminalReady).Terminalde
datospreparado.(ElPCysuRS232estnlis
tos).

ElobjetivoesqueambosPCssepanque
sehaestablecidouncanaldecomunicacin
(normalmenteatravsdelalneatelefnica).

DSR(DataSetReady).Equipodecomunica
cinpreparado.(Elmodemestlisto).

RI(RingIndicator).Indicadordellamada.
(ElmodemindicaasuPCqueharecibido

LaslneasDTRyDSRdelequipolocaly
delremotodebenestaractivasdurantetodoel
proceso.(DehechocuandounPCdeseadarpor
terminadaunaconexinbastaconque,momen
7

Telemtica.Ver.0.1b

tneamente,desactivesuDTR).
Laconexinseiniciamanualmente(el
usuariollamaconeltelfonoalmodemremoto)
oautomticamente(elmodemtienecapacidad
demarcarunnmerodetelfono)ysenegocian,
deformaautomtica,losparmetrosdetransfe
renciacomolavelocidad,compresin,etc.
SeasumequeelusuariodelPCquellama

activarelprocesoquevaautilizarlaconexin
(unprogramadetransmisindeficheros,por
ejemplo).EnelPCllamadoseasumequeel
procesohomlogoestyaactivoosepuedeac
tivarautomticamentealrecibirdesumodemla
sealdeRI.Seacomofuera,laconexinqueda
establecida.ApartirdeestemomentolosPCs
puedenintercambiarinformacin.

3.3.2.Circuitosdecontroldeflujo.
Estaslneastienensentidoenelcasode
queelcanaldecomunicacinestablecidotenga
unagestinhalfduplex.
Sielcanalestestablecido,elprotocolo
softwaredeniveldeenlacededatosqueseest
utilizando(Xmodem,Ymodem,HDLC,...)fijar
culdelosdosDTEsdebecomenzara
hablar/transmitir.Laslneasenestebloqueson
usadasdelasiguientemanera:

RTS(RequestToSend).Peticindetransmi
sin.ElPCindicaasumodemquequiere
transmitiralamquinaremota.
CTS(ClearToSend).Canallibreparala
transmisin.ElmodemindicaasuPCque
puedetransmitir.Previamentehabrtransmi
tidounasealportadoraporelcanaldeco
municacinparaavisaralotromodemque
ocupaelcanal.

DCD(DataCarrierDetected).Detectadapor
tadora.ElmodemindicaasuPCqueelcanal
decomunicacinestocupadoporelequipo
remoto.

ElPCquequieretransmitiractivaRTS,
entoncessumodemmandaunasealportadora
(sinmodular,sindatos)paraavisaralmodem
remotoquesereservaelcanal.Unavezreserva
doelcanalcomunicaasuDCEqueyapuede
transmitiractivandolalneaCTS.
CuandounPChayaterminadodetransmi
tir,desactivarRTS,elmodemquitarlaporta
doraydesactivarCTS.Entonceselotromo
dempodrreservarelcanalsisuPCdesea
transmitir.
Encasodequelagestindelcanalsea
fullduplextodoesmssencillo.CuandounPC
quieretransmitiractivasuRTS.Automtica
mentesumodemledapasoactivandoCTS.

3.3.3.Circuitosdetransmisin/recepcindedatos.
Elfuncionamientodelaslneasdeeste
bloqueesobvio.CuandounPCpuedetransmi
tir,lohaceporlalnea:

TxD.Transmisindedatos.

RxD.Recepcindedatos.

Latransmisinserialdelosdatos,taly
comosehaexplicado,conelbitdeSTART,de
STOP,etctera,seproduceenestaslneas.

...ysiestrecibiendodatoslohacepor

3.3.4.Tiposdecableserie.
Existendiferentesconfiguracionesdeca
ble,paraconectardistintosequipospormedio
delpuertoserie.Sepuedeencontrarunadescrip

cindetalladadestasenTheHardware
Book,queesunarecopilacindetodotipode
conectoresycablesutilizadosenelectrnica.
8

Telemtica.Ver.0.1b

Estelibroseencuentraparaconsultaonline
enwww.hardwarebook.net.Tambinsepuede

encontrarenformato.pdf.

3.3.5.PuertosdecomunicacionesenelPC.
EnunPCpodemostenerhastaunmximo
decuatropuertosserieycadavezquesedesea
utilizarunodeellosesnecesarioconfigurarlo,
paraarrancarnuestroprogramayempezaratra
bajar;enmuchasocasioneslosconflictosentre
tarjetasinternasenlosPCsucedenportenerdos
deellasasignadaslosmismosparmetros.
Cadapuertosecorrespondeunadireccin
(hexadecimal)yunnmerodeinterrupcin,la
primeraledicealordenadordndetienequepo
nerlosdatosdestinadosaesepuerto(registros

delaUSARTUniversalSyncronousAsyncro
nousReceiverTransmiter)ylasegundacundo
lohace,segnlatabla.
PuertodelPC

INTERRUPCIN

DIRECCIN

COM1

IRQ4

3F8

COM2

IRQ3

2F8

COM3

IRQ4

3E8

COM4

IRQ3

2E8

Figura2.18.InterrupcinyDireccinde
cadapuertodecomunicacindeunordenador
personal(PC).

4.Puertoparalelo.
Lospuertosparalelosfuerondesarrollados
originalmenteporIBMcomounaformadeco
nectarunaimpresoralaPC.CuandoIBMesta
baenelprocesodediseodelPC,lacompaa
queraquelacomputadoratrabajaraconimpre
sorasofrecidasporCentronics,unaempresal
derenfabricantedeimpresorasenesetiempo.
IBMdecidinousarelmismopuertodeinter

fasequeCentronicsusabaensusimpresoras.En
lugardeeso,losingenierosdeIBMacoplaron
unconectorde25pines,elDB25,conunco
nectorCentronicsde36pinesparacrearunca
bleespecialqueconectaralaimpresoraconel
ordenador.Otrosfabricantesdeimpresoraster
minaronadoptandolainterfasecentronics,ha
ciendodeesteextraocablehbridounimpro
bableestndar.

4.1.Mododetrabajo.
CuandounaPCmandadatosaunaimpre
sorauaotrosdispositivosusandoelpuertopa
ralelo,estamanda8bitsdedatos(1byte)ala
vez,deformadistintaalpuertoserieelcual
mandalos8bitsunodetrsdeotroporelmismo
cable.Elpuertoparaleloestndarescapazde
mandarde50a100kilobytesdedatospor
segundo.Alhacerseextensamenteutilizado,el
puertoparalelollegaserlarespuestaparaco
nectardispositivosmsrpidos.
Echemosunamiradamascercanaaloque
hacecadapincuandoutilizaunaimpresora:

B
25
1

2
3
4
5
6
7
8
9
10

Ndepin
DB36

Seal

Sentido
PCPRN

STR

2
3
4
5
6
7
8
9
10

D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
/ACK

Descripcin

STROBE.Validacindel
dato(activaanivelbajo).
Un0indicaalaimpresora
queeldatoesvlido.
Bit0dedatos.
Bit1dedatos.
Bit2dedatos.
Bit3dedatos.
Bit4dedatos.
Bit5dedatos.
Bit6dedatos.
Bit7dedatos.
ACKNOWLEDGE.(Activa
anivelbajo).Un0indica
quelaimpresoraestendis
posicinderecibirunnuevo
dato.

Telemtica.Ver.0.1b

B
25
11

Ndepin
DB36

Seal

Sentido
PCPRN

11

BSY

12

12

PAP

13

13

OFON

14

14

/ALF

Descripcin

BUSY.Ocupada.Un1indi
caquelaimpresoraest
ocupadaynopuederecibir
datos.
PAPEREND.Sinpapel.
Un1indicaquelaimpreso
rasehaquedadosinpapel.
ONLINE.Conectada.Un1
indicaquelaimpresoraest
conectadayenlnea.
AUTOLINEFEED.Avan
cedelneaautomtico(acti
vaanivelbajo).Un0indica
alaimpresoraquecuando
recibaunretornodecarro
debehacertambinun
avancedelnea.

B
25
15

Ndepin
DB36

Seal

Sentido
PCPRN

32

/ERR

16

31

/INI

17

36

/DSL

18
25

1930
33
16
17

Masa

18
34,35

+Vcc

0V
Chasis

Descripcin

ERROR.(Activaanivel
bajo).Un0indicaqueseha
producidounerrorenlaim
presora.
INITIALIZEPRINTER.
(Activaanivelbajo).Un0
provocaunresetenlaim
presora.
SELECT.(Activaanivel
bajo).Un0poneonlineala
impresora.
Referenciadetensin
paralasseales.

Conexinalchasisdel
equipo
Tensinde5V.
Noutilizadas.

4.2.Tiposdepuertoparalelo.
Laespecificacinoriginalparaelpuerto
paraleloeraunidireccional,estoquieredecir

quelainformacinsolamentepuedeviajaren
unadireccinporcadapin.

4.2.1.PuertoSPP.
ConlaintroduccindelPS/2en1987,
IBMofreciunnuevodiseodepuertoparalelo
bidireccional.Estemodoescomnmentecono
cidocomoPuertoparaleloestandar(SPPde
StandardParallelPort)yhareemplazadocom
pletamenteeldiseooriginal.
Lacomunicacinbidireccionalpermitea
cadadispositivorecibirdatosascomotambin
transmitir.Muchosdispositivosusanlos8pines

(del2al9)originalmentediseadosparadatos.
Usandolosmismos8pineslimitalacomunica
cinahalfduplex,esdecirquelainformacin
solamentepuedeviajarenunadireccinala
vez.Perolospines18al25,originalmenteutili
zadoscomotierras,puedenserusadoscomo
pinsdedatostambien.Estopermitelacomuni
cacinfullduplex(ambasdireccionesalmismo
tiempo).

4.2.2.PuertoEPP.
ElPuertoParaleloMejorado(EPPde
EnhancedParallelPort)fuecreadoporIntel,
XircomyZenithen1991.ElEPPpermitetrans
mitirmasinformacincadasegundo(500ki

lobytesa2megabytes).Estefuediseadopara
dispositivosquenosonimpresoras,queseco
nectaranaestepuerto,particularmentedisposi
tivosdealmacenamiento,loscualesnecesitanla
masaltavelocidaddetransferencia.

4.2.3.PuertoECP.
Casialmismotiempodelaintroduccin
delEPP,MicrosoftyHewlettPackardconjunta
menteanunciaronunaespecificacinllamada

PuertoParaleloconcapacidaddeexpansion
(ECPdeExtendedCapabilitiesPort)en1992.
MientraselEPPestabasiendousadoparaotros
10

Telemtica.Ver.0.1b

dispositivos,elECPfuediseadoparamejorar

lavelocidadyfuncionalidaddelasimpresoras.

4.2.4.EstndarIEEE1284.
En1994,entroenvigenciaelestndar
IEEE1284.Esteincluyelas2especificaciones
paralosdispositivosparapuertoparalelo,EPP
yECP.Paraqueestosfuncionen,tantoelsiste
maoperativocomoeldispositivodebensoportar
laespecificacinrequerida.Estoyanoesun

problemaenestosdas,yaquelamayoradelas
computadorassoportanSPP,ECPyEPPyde
tectanquemodonecesitaserutilizado,depen
diendodeldispositivoconectado.Siesnecesa
riocambiarlomanualmente,sepuedehaceruti
lizandolautilidadBIOSSETUP,soportadapor
lamayoriadeplacas.

4.2.5.TablaresumenyConectores.
SPP

PS/2

EPP

ECP

Fechade
Introduccin

1981

1987

1994

1994

Fabricante

IBM

IBM

Intel,
XircomyZenith
DataSystems

Hewlett
Packardy
Microsoft

Bidireccional No

Si

Si

Si

DMA

No

No

No

Si

Velocidad

150
150
2Mbytes/seg.
Kbyte/s Kbytes/
eg.
seg.

2Mbytes/seg

5.USB(UniversalSerialBus.
Losavancestecnolgicosnossorprenden
porlaevolucintanrpidaquepresentanyalgo
quegustaesquecadavezsonmsfcilesde
usarparacualquierpersona,esdecir,noesne
cesarioserunexpertoparapodercomprendersu
funcionamiento,usarlosoinstalarlos,esteesel
casodeUniversalSerialBus,mejorconocido
comoUSB.

Lomejordetodoeseltipodecosasque
sepuedenconectaral.stasincluyendiscos
duros,DVDROMsyCDROMsdealtaveloci
dad,impresoras,escneres,cmarasdefotosdi
gitales,videocmarasDV,televisiones...tecla
dos,mousesyunsinfindedispositivos.Dehe
cho,yahaydisponiblesmuchoselementos.

5.1Unpocodehistoria.
Enunprincipiotenamoslainterfazserie
yparalelo,peroeranecesariounificartodoslos
conectorescreandounomssencilloydemayo
resprestaciones.AsnacielUSB(Universal
SerialBus)conunavelocidadde12Mb/seg.y
comosuevolucin,USB2.0,apodadoUSBde
altavelocidad,convelocidadesenestemomento
dehasta480Mb/seg.,esdecir,40vecesmsr

pidoquelasconexionesmediantecablesUSB
1.1.
UnpuertoUSB1.1puedellegaratrans
mitiravelocidadesentre1,5Mb/segundoy12
Mbps;unpuertoparaleloentre600Kb/sa1,5
Mb/syunpuertoserialpuedellegarhasta112
Kb/s.
USBesunanuevaarquitecturadebuso
11

Telemtica.Ver.0.1b

unnuevotipodebusdesarrolladoporungrupo
desieteempresas(Compaq,DigitalEquipment
Corp,IBMPCCo.,Intel,Microsoft,NECy
NorthernTelecom)queformapartedelosavan
cesplugandplayypermiteinstalarperifricos

sintenerqueabrirlamquinaparainstalarle
hardware,esdecir,bastaconqueconectesdicho
perifricoenlaparteposteriordetucomputador
ylisto.

5.2.Funcionamiento.
Trabajacomointerfazparatransmisinde
datosydistribucindeenerga.Estainterfazde
4hilosquedistribuye5Vparaalimentacin,
transmiteyrecibedatos.
Esunbusbasadoenelpasodeuntesti
go,semejanteaotrosbusescomolosdelasre
deslocalesenanilloconpasodetestigo.Eldis
positivocuyadireccincoincideconlaquepor
taeltestigorespondeaceptandooenviandoda
tosalcontrolador.Estetambingestionaladis
tribucindeenergaalosperifricosquelore
quieran.
Empleaunatopologadeestrellasapiladas
quepermiteelfuncionamientosimultneode
127dispositivosalavez.Enlarazovrticede
lascapas,estelcontroladoranfitrinohost
quecontrolatodoeltrficoquecirculaporel

bus.Estatopologapermiteamuchosdispositi
vosconectarseaunnicobuslgicosinquelos
dispositivosqueseencuentranmsabajoenla
pirmidesufranretardo.Adiferenciadeotras
arquitecturas,USBnoesunbusdealmacena
mientoyenvo,deformaquenoseproducere
tardoenelenvodeunpaquetededatoshacia
capasinferiores.
Comodetallesorprendenteesquecada
puertoutilizaunanicasolicituddeinterrupcin
(IRQ)independientementedelosperifricosque
tengaconectados(sea1127)porlotantono
hayriesgodeconflictosentreunacantidadde
dispositivosquedeotraformanopodranser
conectadosporfaltaderecursos;delamisma
maneratampocoutilizanDMA(asignacinde
memoria).

5.2.ComponentesdeUSB.
ElsistemadebusserieuniversalUSB
constadetrescomponentes:

HubsoConcentradores.

Perifricos.

Controlador.

5.2.1.Controlador.
ElcontroladorresidedentrodelPCyes
responsabledelascomunicacionesentrelospe
rifricosUSBylaCPUdelPC.Estambinres
ponsabledelaadmisindelosperifricosden
trodelbus,tantosisedetectaunaconexin
comounadesconexin.Paracadaperifrico
aadido,elcontroladordeterminasutipoyle
asignaunadireccinlgicaparautilizarlasiem
preenlascomunicacionesconelmismo.Sise
producenerroresdurantelaconexin,elcontro
ladorlocomunicaalaCPU,que,asuvez,lo

transmitealusuario.Unavezsehaproducidola
conexincorrectamente,elcontroladorasignaal
perifricolosrecursosdelsistemaquestepre
ciseparasufuncionamiento.
Amediadosdel2001sepresentlanueva
maravilladelospuertos,USB2.0.Conunave
locidaddetransferenciade480Mbps,sobrepa
salestndar1394.LapoderosafirmaIntelno
sedemormuchoensubirsealcarrodelavicto
riaydecirquesuschipsvendranintegradoscon
estanuevaversin,queentresusgraciasest
12

Telemtica.Ver.0.1b

queesabsolutamentecompatibleconlaversin
anterior.SisetienendispositivosUSB1.1,no

hayproblemaenconectarlosalpuertoUSB2.0.

5.2.2.Concentradoresohubs.
Sonconcentradoresinteligentesdedatosy
alimentacin,yhacenposiblelaconexinaun
nicopuertoUSBde127dispositivos.Deuna
formaselectivarepartendatosyalimentacin
haciasuspuertasdescendentesypermitenlaco
municacinhaciasupuertaderetornooascen
dente.Unhubde4puertos,porejemplo,acepta
datosdelPCparaunperifricoporsupuertade
retornooascendenteylosdistribuyealas4
puertasdescendentessifueranecesario.
Losconcentradorestambinpermitenlas
comunicacionesdesdeelperifricohaciaelPC,
aceptandodatosenlas4puertasdescendentesy
envindoloshaciaelPCporlapuertaderetor
no.
Nivel0

HOST
RootHUB

Nivel1

HUB1

Nivel2

HUB2

Nivel3

HUB3

Nivel4

ConectorUSB

Ademsdelcontrolador,elPCtambin
contieneelconcentradorraz.Esteeselpri
merconcentradordetodalacadenaquepermite
alosdatosyalaenergapasaraunoodosco
nectoresUSBdelPC,ydeallalos127perif
ricosque,comomximo,puedesoportarelsis
tema.Estoesposibleaadiendoconcentradores
adicionales.
Lamayoradelosconcentradoresseen
contrarnincorporadosenlosperifricos.Por
ejemplo,unmonitorUSBpuedecontenerun
concentradorde7puertasincluidodentrodesu
chasis.Elmonitorutilizarunadeellasparasus
datosycontrolylequedarn6paraconectarall
otrosperifricos.

Losniveles0y1suelenestar
integradosenelPC.
Conestaestructurasepuede
llegarhasta127puertos.

ConectorUSB

HUB4

ConectorUSB

ConectorUSB

ConectorUSB

ConectorUSB

ConectorUSB

ConectorUSB

5.2.3.Cables,conectoresyperifricos.
USBtransfieresealesyenergaalospe
rifricosutilizandouncablede4hilos.Loscon
ductoresutilizadossondosparaalimentaciny

losotrosdosparaseal,debiendoestosltimos
sertrenzadosonosegnlavelocidaddetrans
misin.Lalongitudmximadeloscablesesde
5metros.

13

Telemtica.Ver.0.1b

Porloquerespectaalosconectoreshay
quedecirquesondeltipoconectoryreceptcu
lo,ysondedostipos:serieAyserieB.Losde
serieApresentanlascuatropatillascorrespon
dientesaloscuatroconductoresalineadasenun
plano.LosconectoresdelaserieBpresentanlos
contactosdistribuidosendosplanosparalelos,
dosencadaplano,yseempleanenlosdispositi
vosquedebantenerunreceptculoalquepoder
conectaruncableUSB.Porejemploimpresoras,
scanner,ymdems.
Enlasplacasquesevendenactualmente,
especialmentesisonenformatoATX,elconec
tordelbusUSBestpresentecomounestndar,
aveceshasta8conectores.
Aplicacionesactualesyposibilidadesafu

Discosdurosdeestadoslidoporttiles.

Discosdurosdegrancapacidad.

Ratones.

Tabletasdigitalizadoras.

AdaptadoresdevideoparamonitoresdePC.

GrabadoresdeaudioyvideosobrebusUSB.

ConexionesdePCaPCatravsdepuertos
USB.

SintonizadoresdeTV.

Tarjetasdesonido.

Cualquiertipodedispositivoque,tradicio
nalmente,seconectabanalospuertosseriey
paralelo.

turo:

6.Firewire.
Nuevosestndarescomenzaronaaparecer
yUSB1.1quedmedioobsoleto,puesnoesta
baacordealasvelocidadesdetransferenciadel
momento.As,elpuertoIEEE1394conocido
enelambienteMaccomoFireWireyenlosPC
comoiLink,sobrepasenvelocidadalUSB,y
bastante:400mbps.
ElestndarFireWiresoportaelevadosan

chosdebanda,quecomentamosacontinuacin.
Laprimeraversin,denominadaFireWire400,
contemporneaaUSB1.1,conectadispositivos
adistanciasnosuperioresa4,5metrosconun
anchodebandade400Mb/s.Lanuevaversin
FireWire800,denominadaIEEE1394b,pro
porcionahasta800Mb/syalcanzalos100me
trosdedistanciaconenlacesdefibraptica.La
14

Telemtica.Ver.0.1b

superiorvelocidaddeFireWire800frentea
USB2.0conviertealprimeroenunmediomu
chomspropicioparaaplicacionesquenecesi
tenmuchoanchodebanda,comolasaplicacio
nesdegrficoyvdeo.
LaarquitecturaaltamenteeficienteIEEE
1394breducelosretrasosenlanegociacin.
Utilizaelprotocolo8B10B(8bitssecodifican
en10bits),uncdigodesarrolladoporIBMque
tienevariasventajas:permitetransaccionesde
reloj,lacodificacindesealesdecontrol,la

Permiteconectarhasta63ordenadoresy
dispositivosaunnicobus.Inclusopodemos
compartirunacmaraentredosPCs.
Enloquerespectaalaalimentacinporel
bus,adiferenciadeUSB2.0,quepermitelaali
mentacindedispositivossencillosylentosque
consumenunmximode2,5W,losdispositivos
FireWirepuedenproporcionarhasta45W.
LaimplementarindelaIEEE1394se

deteccindeerroresy,adems,reduceladistor
sindesealyaumentalavelocidaddetransfe
rencia.
MuchosfabricanteshanadoptadoFireWi
reparaunaampliagamadedispositivos:video
cmarasdigitales,discosduros,cmarasfoto
grficasdigitales,audioprofesional,impresoras,
escneresyelectrodomsticosparaelocio.
Loscablesadaptadoresparaelconectorde
9contactosdelFireWire800permitenutilizar
productosFireWire400.

llamaiLinkS400;yladeIEEE1394b,iLink
S800.
Esciertoqueparamuchosperifricosesta
velocidadesdemasiada,noesnecesaria,pero
paraalgunosdispositivosesunacosafundamen
tal.Porejemplo,losdiscosduros,loscopiadores
deCD,olasvideocmarasdigitales.Lacantidad
deinformacinquenecesitantransferirenpoco
tiempoesmuchaFireWireeseladecuadopara
estosproductos.

15

Telemtica.Ver.0.1b

7.Modulacin.
Lamodulacineselprocesoporelcual
unapropiedadounparmetrodecualquierseal
sehacevariarenformaproporcionalauna
segundaseal.Elhechodemodularunaseales
montarlasobreotraquesetransmitemejorpara
transportarlasobreundeterminadomedio.La
modulacinpermitetransportarlasealatra
vsdeunmediofsico(aire,cablecoaxial,fibra
ptica,...)alargadistancia.Permiteenviarva

riassealesdeformasimultanea.Existendosti
posdemodulacionesprincipalmente:

Desealesanalgicas(AM,FM).

Desealesdigitales(QPSK,QAM,OFDM).

Esnecesariomodularlasealalemitirla.
Despushayquedemodularlasealenrecep
cin.

7.1.Moduladindesealesanalgicas.
Latransmisindesealesanalgicascon
sumenmuchoanchodebanda,portenercanti

daddevaloresinfinito.

7.1.1.AmplitudModulada(AM).
Laamplitudmoduladaquieredecirque
modulamoslassealenamplitud,esdecir,ha
cemosquelaamplituddelaondaportadorava

redeacuerdoconlaamplituddelasealmodu
ladora.

7.1.2.FrecuenciaModulada(FM).
Lafrecuenciamoduladaescuandomodu
lamosunasealenfrecuenciaparasutransmi

sinporunmedio,esdecir,hacemosquelafre
cuenciadelaondaportadoravaredeacuerdo
16

Telemtica.Ver.0.1b

conlaamplituddelasealmoduladora.Esmas
inmunealruidoquelaAMaunquerequieramas

anchodebandaqueAMparatransmitirlamis
mainformacin.

7.2.Modulacindesealesdigitales.
Siutilizsemoslastcnicasanteriorespara
modularsealesdigitales,estaramosinfrautili

zandoelanchodebanda,puestoquelasealdi
gitalposeeunnumerofinitodevalores.

moduladora
Portadora

Comosepuedeobservar,enlosdostipos
demodulacinsoloseutilizandos,delosinfini

tosvaloresposibles.

17

Telemtica.Ver.0.1b

7.2.1.Representacinvectorial.
Paracomprenderlassiguientestcnicasde
modulacin,sehacenecesariorecordarlarepre

sentacinvectorialdesealessenoidales.

C
omoseobservaenlafigura,setratade
asignarunvectoracadavalorinstantneodela
seal.Estevectortieneunmduloigualalvalor
mximodelasealysuargumentocorresponde

alngulodefaseencadainstante.Nospodemos
imaginarqueunasealsenoidalesunvectorde
valorVmax.quegiraaunavelocidad(2f).

7.2.2.ModulacinASK.
LamodulacinASK(AmplitudeShiftke
ying)esunavariacindelamodulacindeam
plitud,quepermitetransmitirvariosbitsdein
formacindigitalporcadaciclodeportadora.

Enelsiguienteejemplosemuestraunase
almoduladaenASK,paratransmitirdosbits
porciclo.

Enestecasoseasignaunvalordeampli
tudparacadagrupodebits,hayporlotanto2n
valores,siendonelnmerodebitsatransmitir
enunciclo.Ennuestrocaso22=4valoresde

amplitud.Lacantidaddebitsquesepuede
transmitirdependedelascondicionesdelmedio
detransmisin(relacinseal/ruido,atenuacin,
etc..)ydelacalidaddelosequiposparadiferen
ciarlosvalorescercanosdeamplitud.

18

Telemtica.Ver.0.1b

7.2.3.ModulacinFSK.
LamodulacinFSK(FrecuencyShiftke
ying)esunavariacindelafrecuenciamodu
lada,quepermitetransmitirvariosbitsdeinfor
macindigitalporcadaciclodeportadora.
Elfuncionamientoessimilaralanterior,
soloqueenestecasoseasignaunafrecuencia

distintaparacadagrupodebits.Esnecesario,
porlotanto,diferenciar2nfrecuencias,siendon
elnmerodebitsatransmitirconcadaciclode
lasealportadora.Esmsinmunealruidoque
ASK,peroelanchodebandanecesarioesma
yor.

7.2.4.ModulacinPSK.
LamodulacinPSK(PhaseShiftKeying)
omodulacinpordesplazamientodefase,es
unatcnicaorientadatotalmentealatransmi

sindesealesdigitales.Setratadeasignarun
desplazamientodefaseparacadagrupodebits.

Enlafiguraserepresentalasealresul
tantedemodularlacadenadebits00011011,
utilizandoFSK.Sepuedeobservarquecada
desplazamientodefasedeterminado(45,135,
225y315),.secorrespondeconunaparejade

bits(01,00,10y11).Sepuedeaumentareln
merodengulosdefaseutilizados,paraconse
guirtransmitirmsdedosbitsporciclo,limita
doporlaposibilidaddereconocerdiferenciasde
fasecercanas.

7.2.5.ModulacinQAM.
LamodulacinQAMQuadratureAmpli
tudeModulation)omodulacindeamplitud
encuadratura,esunacombinacindeASKy
PSK,porlotantosebasaenunacombinacin
defasesyamplitudes.Seactasobrelafasey
laamplituddelaportadora.Dependiendodel

nmerodenivelesseconsigueunamayortasa
detransferencia(distintasnivelesdeamplitudy
fasedelaseal).
Ejemplodemodulacin16QAM.Sitene
mosundatoiguala1000010110100010,lase
altransmitidaenQAMser:

19

Telemtica.Ver.0.1b

Eldatosedividirencuatrogruposde
cuatrobits(cuatrobaudios),dandolugaracua
trovariacionesdefaseyamplitud.
LamodulacinQAM(constelaciones)
permitetransmitirmsomenosbitsenunmis

moperododetiempo,segneltipodeconstela
cinutilizado.Cuantomayorseaelnmerode
bitsatransmitir(tasadetransferencia),mayor
serlasensibilidadalruido,debidoaquedismi
nuirelmargendeamplitudyfaseentrelospo
siblesestados.

7.2.6.Representacindeconstelaciones.
Unamanerasencilladerepresentarlamo
dulacinQAMesmediantelasllamadasconste
laciones,enlasquecadapuntosecorresponde

conunafaseyunaamplituddeterminada.Porlo
tantocadapuntocorrespondeconungrupode
bitsdeterminado.

16
QAM

Enestosdibujossepuedeapreciarladife
renciadeniveleselctricosaplicadosparapoder

representarlosdistintossmbolosdelasdistin
tasmodulaciones.
20

Telemtica.Ver.0.1b

7.2.7.Distincinentrebitybaudio.
Vistaslastcnicasdemodulacinanterio
res,sepuedededucirqueexistendosparmetros
quepuedendefinirlavelocidadenunatransmi
sin.Porunladoestlavelocidadalaquese
puedemodularlainformacin,estoeslaveloci
daddemodulacin.Dependedelascaracters
ticasdelmediodetransmisin.Estavelocidad
semideenbaudiosquerepresentalasvecespor
segundoquepuedemodificarselasealpara
transmitirlainformacin.
Porotrolado,comohemosestudiadoante
riormente,porcadacambioenelestadodelal
neadetransmisin,sepuedencodificarvarios
bits.Estonospermiteunavelocidaddetrans
misinsuperioralademodulacin.Estaveloci
dadsemideenbitsporsegundoyeslaveloci
dadefectivadelatransmisin.
Larelacinexistenteentreestasdosmag
nitudeses:
Vt=Vm*b

Vt>velocidaddetransmisin.
Vm>velocidaddemodulacin.
b>Ndebitscodificados.
n>Ndeestadosdelalnea.
Lacantidaddebitstransmitidosporbau
diodependedecuantosvaloresdiferentespueda
tenerlasealtransmitida.Concuatroposibles
nivelessepodrantransmitirdosbitsporbaudio.
Veamoslosdistintosvalores,paraunaveloci
daddemodulacinde1000baudios,dependien
dodelatcnicademodulacinutilizada:

FSK,cuatroestadosposibles,Vt=1000*Lg2
4=2000b/s.

16QAM,16estadosposibles,Vt=1000*
Lg216=4000b/s.

64QAM,64estadosposibles,Vt=1000*
Lg264=6000b/s.

Sepuedecomprobarqueparalamisma
velocidaddemodulacinexistenvariasveloci
dadesdetransmisin,estandolimitadasporel
anchodebandadelalnea.

Vt=Vm*Lg2n

Siendo:

8.Modems.
Demaneragenrica,yconlaincorpora
cinenestosltimosaosdenuevossistemas
decomunicacin,podemosdecirqueunmdem
esunsistemaquepermitelaconexinentreor
denadoresatravsdelalneatelefnicaoRTB
(redtelefnicabsica,quetieneunanchode
bandade4KHz),aunqueyaveremosqueeste
conceptosehaampliado.
Comosemuestraenlafigura,elordena
dorenvaalmdemunasealdigital,queel
mdemconvierteenunasealanalgica.Esta
sealanalgicaeslaquesetransmitirsobrela
redtelefnica.Enelequiporeceptorserealizael
procesocontrario.Esdecir,elmdemMOdula
enemisinyDEModulaenrecepcin.

LosmdemssedenominantambinDCE
(DataCommunicationsEquipment).Suscarac
tersticasson:

Lainterfazdecomunicacinqueutili
zanesserie.

21

Telemtica.Ver.0.1b

NecesitanunaconexinRJ11para
conectarsealalneatelefnica.

Lassealesintercambiadasentreelorde
nador(DTE)yelmdem(DCE)son:

Siesunfaxmdem,podrenviary
recibirfax.

Podemosestablecermuchasclasificacio
nesdelosmdems:

Datos.

Segnsurango:vocal,bandaancha...

Sealesdesincronismo.

Sealesrelativasalestablecimientoy
cortedellamada.

Segnlalneasobrelaqueoperansea
pblicaoprivada.

Segnelmododecomunicacin:sm
plex,semidplexodplex.

Segnsusincronizacin:asincronoso
sncronos.

Segnlamodulacinqueutilizan:
ASK,PSK...

Sepuedeutilizarunmdempara:

RealizarunaconexinaInternet.

Realizarunaconexinaotroequipo
(directamenteoatravsdelneatele
fnica).

8.1.Extensindeltrminomdem.
Lasdemandasdelossistemasdecomuni
cacin,comosonelmayoranchodebanda,el
aumentodevelocidaddecomunicacinylama

yormovilidad,hanrequeridoeldesarrollode
nuevostiposdemdem.

8.1.2.Tecnologacablemodem.
Sebasaenlainfraestructuraquetienen
implantadalasempresasquedistribuyenseal
deTVporcable,facilitandotambinlacone
xindedatosparaelaccesoaInternetyaser
viciosdetelefona.Suelensersistemasasim
tricos.
Sepuedenconsiderarbsicamentedosti
posdecablemdem:

HFC(HybridFiberCoaxial),que
ofrecenvelocidadesdeentre3y10
Mbpsdescendentes(downstream)y
deentre128Kbpsy10Mbpsascen
dentes(upstream).

Cablemdemcoaxial,queproporcio
nanunavelocidaddealrededorde2
Mbps,yquenecesitandeunenlace
telefnicocomocanalderetorno.

Enlaimagensemuestraunesquemasim
plificadodeunaconexincablemodem.

8.1.3.MdemRDSI.

22

Telemtica.Ver.0.1b

ElmdemenlaRedDigitaldeServicios
Integradosesunainterfazdigital,sinqueexis
taconversindeanalgicoadigitalenningn
puntodelacomunicacin.LosmdemsRDSI
(oISDNmodem,delinglsIntegratedServi
cesDigitalNetwork),realizanconexionesso
bredoscanalesBdedatosde64Kbpscada

uno,precisandocadacanalunaconexintelef
nica.Sefacturanportantocomodosllamadassi
seutilizanamboscanales.EnlosmdemsRDSI
sepuedenasociarlosdoscanalesB,consiguien
do128Kbps.EstatcnicasedenominaMLPPP
(MuttilinkPointtoPointProtocol)oprotocolo
puntoapuntomultienlace.

8.1.4.MdemXDSL.
Elquemspotencianlasoperadorases
ADSL(AsymmetricDigitalSubscriberLine),
enelquelosmdemsconectadosalpardecobre
puedentransmitirdesde1,5Mbpsa9Mbpsen
sentidodownstream(haciaelabonadoobaja
da)ydesde16Kbpsaunos800Kbpsupstre
am(hacialacentralosubida),dependiendoes
tosparmetrosdeladistanda.
EnVDSL(VeryhighdatarateDigital
SubscriberLine),elmdempuedealcanzarde
12,9a52,8Mbps,dependiendodeladistanday
delaconexindequesedisponga.

amplio:desdelos24hastaunos1104kHz.
ADSLesunsistemaasimtricoqueutili
zalareddetelefonaanalgicaobsica,trans
mitiendoporelpardecobrevozenbandabase
(sinmodular),ydatosdigitalesmoduladospor
elmdem.EnADSLnoserequieredelestable
cimientodellamada.
LaFiguramuestraelprincipiodecone
xinyfuncionamientodeADSL.

LosmdemsDSLestndiseadospara
quetenganunBER(BitErrorRate)de1en107
omenor.Parareducirerroresenestossistemas
debecuidarse:

Estructuradelared.

Interferenciasdebidasaotrosconduc
tores.

EmisionesdeRF.

Ruidoimpulsivo.

Problemasdeinterferenciaselectro
magnticas.

Retardosenlapropagacin.

Adaptacionesdelneas.

UnadiferenciacrucialentreADSLylos
mdemsquetrabajanenlabandavocal(V.21a
V.90)esquestosltimosslotransmitenenla
bandadefrecuendasusadaentelefona(300Hz
a3400Hz),mientrasquelosmdemsADSL
trabajanenunmargendefrecuendasmuchoms

Elsplittereselelementoquesepara(con
losfiltros)lassealesdevozydedatos.Ambas
setransmitenconjuntamenteatravsdelparde
cobrequellegaalainstalacindelusuario.El
mdeminstaladoencasadelusuariosuelella
marseATUR(ADSLTerminalUnitRemote);
yelquehayenlacentral,ATUC{ADSLTer
minalUnitCentral).EnADSLseutilizanmlti
plesportadoras.Cadaportadora(denominadas
subportadoras,yqueestnseparadasentres
4,3125kHz),esmoduladaencuadraturaenmo
dulacinQAM.
23

Telemtica.Ver.0.1b

8.1.5.Mdemsobreredelctrica.
Comotcnicadeaccesoenbandaancha,
cabedestacarlaconexinsobrePLC(Power
LineCarrieroCommunications,transmisin
sobrelalneadedistribucinenbajaymedia
tensin).Enalgunasciudadesyasehanimplan
tandoestasredes,queunavezsuperadalafase
experimentalseestnexplotandocomercial
mente.

conlaredelctricade230VCA:unaparaabas
tecerdeenergaalordenadoryotraporlaquese
realizaelaccesoaInternetenbandaancha.Sue
lensersistemassimtricos.

Enlafigura,semuestraundiagramasim
plificadodeestetipodeconexiones,dondedes
tacamosqueelordenadortendrdosconexiones

8.2.NormasV.
LaITUT(InternationalTelecomunica
tionsUnionTelecoms)seencargaenlaactuali
daddeestablecerlasrecomendacionesparalos
fabricantesdemdems.Lasrecomendaciones
delaserieVdeITUT,definenlacomunicacin
dedatosatravsdelaredtelefnica.

Norma

Descripcin

V.32 Transmisionesa9.600bps,conunprotocoloqueadeca
automticamentelavelocidadalascaractersticasdelal
nea.
V.32bis

Transmisionesa14.400bpsenmododplex.

V.42 EsunmtododecorreccindeerrorescreadoporCCITT,
ahoraITUT.

Norma

Descripcin

V.42bis Mtododecompresin.Unmdemquecumplalanorma
V.42biscontienetambinelcontroldeerroresV.42

V.17

TransmisionesporFAXa14.400bps.

V.34

Eslanormaparalastransmisionesa28.800bps.

V.21

Transmisionesa300bps.

V.34+

Alcanzaios33.600bps.

V.22

Transmisionesa1.200bps.

V.90

V.22bis

Transmisionesa2.400bps.

Llegahasta56Kbps.V.90tambinsedenominaV.PCM
(PulseCodedModulation).

V.23

Transmisionesa1.200bpsenunsentidoya75bpsenel
otro.

V.24

SetratajuntoconV.28delanormaquedefineRS232C.

V.25

Estableceprotocolosdellamadasautomticas.

V.27ter

4.800/2.400ensemiduplex,seutilizacomofallbackde
V.90,encasodemalacalidaddelalnea.

V.29

TransmisionesporFAXa9.600bpsdeltiposemidplex.

Enlatablasemuestraunresumendelas
recomendacionesVmsusuales.Lossufijos
bisyterindicanquesonrevisiones.
Sedebetenerpresentequeestasrecomen
dacionesindicantodoslosparmetrosparaque
seestablezcaunacomunicacindemaneraefi
caz.

8.2.1.Velocidad.
Sienunaconexinnosecumplenlosre
quisitosparacomunicarseconunprotocolode
terminado,elmdemadoptarelsiguientepro
tocolomsrpido.
Porejemplo,unmdemV.90de56Kbps
utilizarelprotocoloV.34+a33,6Kbpssino

puederealizarunaconexinV.90.Sinembargo,
enlaprctica,ydebidoaproblemasdecone
xin,longituddelaslneas,cargasinductivasen
lasmismasyotros,lossistemasqueutilizan
V.90desarrollanvelocidadesdetransmisinre
alesdeentornoalos50Kbps.

24

Telemtica.Ver.0.1b

8.2.2.Tcnicasdecompresindedatos.
Lacompresindedatospermitequelain
formacinsetransmitaaunavelocidadsuperior
alaqueselograrasinoseempleasenestastc
nicas.Simplificndolo,podemosdecirquelas
tcnicasdecompresineliminanaquellosdatos
queserepitenenunatransmisin.
Laefectividaddelacompresinvariaen
funcindelosdatos.Comoejemplotpicosuele
emplearseelcasodeunatransmisindevdeo
enlacualelencuadrenocambiafrecuentemen
te,comoporejemploenlosnoticiarios.
LaempresaMicrocomdesarrollsistemas
decompresindedatosyparalacorreccinde
erroresqueseconocencomoMNP(Microcom
NetworkProtocol).Algunosmtodosdecom
presindedatossonMNP3,MNP4yMNP5
(protocolodecorreccinycompresindedatos
quellegaaunratiodecompresinde2:1).
Porejemplo,larecomendacinV.42bis
tratalosdatoscomprimidosdemaneraeficaz.
Estatcnicaenocasionesescapazdemejorarel

rendimientodelatransmisinhastaenunfactor
de4:1,porloque,porejemplo,unmdem
V.32bispuedellegarhasta57.600bit/s.Enla
prctica,sealcanzanfactoresdeincrementode
dosotres,dependiendodelruidoenlalnea,
deltipodeficheroydelacapacidaddelterminal
parasoportarlo.
Porsuimportanciaeneldesarrollodees
tndaresparalacodificacindeaudioyvdeo
digitales,destacamoslosdenominadosMPEG
(MovingPidureExpertsGroup).MPEGesun
grupodetrabajoquedependedeISO/IEC
(JTC1/SC29/WG11),yquedesdesuinicio,en
1988,hadesarrolladovariosestndares.
Porejemplo,elMPEG1,quesirvide
basealdesarrollodelsistemaMP3.
LosdiversosestndaresMPEGcubrendi
ferentesreas:as,MPEG7seencargadelos
contenidosmultimedia,yMPEG21tratasobre
Laproduccinydistribucindetodaslascrea
cioneselectrnicas.

8.2.3.Tcnicasdecorreccindeerrores.
Enunacomunicacinatravsdeunme
diorealexisteunaciertaprobabilidad,mayoro
menor,dequeocurranerrores(alteracindela
informacintransmitida)pordiversascausas,
normalmentedebidasinterferenciaselectromag
nticasqueproducenruidoenelmediofsico.
Lacalidaddelcanalsesuelemediren
basealatasadeerror(BER/BitErrorRate),y
quesecalculacomoelresultadodedividirel
nmerodebitsrecibidoserrneosentreeltotal
debitstransmitidos.
Ladeteccinycorreccindeerroressere
alizagraciasaunprotocoloqueestableceun
conjuntodenormasparaordenarysincronizar
lastramasdedatos,alavezquedefineprocedi
mientosparadeterminarcundosehaproducido
unerrordetransmisinycomodebecorregirse.

8.2.3.1.CdigosCRC.

LoscdigosCRC(CyclicRedundancy
CodeoCyclicRedundancyCheck)soncdi
gosderedundanciacclicautilizadosparalade
teccinycorreccindeerrores.Laredundancia
aquconsisteenaadirunaseriedebitsalmen
sajeoriginal,yenviarlosdemaneraconjunta
coneste.Cuandolleganaldestinosevuelvea
realizarelclculodeestosbitsderedundanciay
secompruebasisoniguales.Encasodenoser
lo,seindicaralemisorquesehaproducidoun
erroryquedebetransmitirlosdenuevo.Sege
neranapartirdedivisionesdepolinomios,ysu
utilizacinvieneespecificadaendistintasreco
mendaciones.Porejemplo,enellibrorojodel
CCITT(ahoraITUT),volumenVIII,Intenatio
nalTelecommunicationsUnion,Ginebra1986o
enlarecomendacinV.41,Sistemasdecontrol
deerroresindependientedecdigo,dondese
25

Telemtica.Ver.0.1b

recogeelpolinomiogenerador:x16+x12+x5+1.

MNP5:Protocolodecorrecciny
compresin,paramdemsasincronos,
utilizandounalgoritmoderepeticin
decaracteres,consiguiendounaefica
ciade2:1.

MNP7:Niveldecompresinhasta
3:1,aunqueestobsoleto.

MNP9:Serviciosextendidos;por
ejemplo,parasimularlneasdplex
sobreenlacessemidplex.

MNP10:Es,comoMNP9,unaexten
sindelosanterioresqueestespe
cialmenteindicadoparatransmisiones
rurales,celularesydelargadistancia,
endondehaceunusoptimodelas
lneasconmalacalidad.

8.2.3.2.ProtocolosMNP.

Elprincipalimpulsodadoalastcnicasde
deteccinycorreccindeerroresenmdemslo
diolaempresaMicrocom,coneldesarrollodel
protocoloMNP(MicrocomNetworkingPro
tocol)parasuincorporacinalosmdems
comopartedelsoftwarebsicodelequipo.Sola
menteesvlidoparatransmisionesasincronas.
Enesencia,lamaneradefuncionarde
MNPesquetomalosnbitsdedatoscorrespon
dientesauncarcter(sinelbitdeStartnielde
Stop)ylosempaquetaenunatramasncrona.
Lasdistintasversionesquesehanvenido
sucediendosehandenominadoniveles,englo
bandocadaunadelasventajasyopcionesdelas
anteriores.Veamosalgunosdeellos:

MNP3:Protocolodecorreccinani
veldebit.Elterminaltransmiteen
asncronohaciaelmdemystostra
bajanensncrono.

MNP4:Protocolodecorreccinde
errores,demayordifusin,anivelde
paquete.

ElCCITThadefinidolanormasV.42
paraelcontrolydeteccindeerrores.Empleael
protocoloLAPM(LinkAccessProcotolM),de
rivadodelHDLC,consistenteenunclculopo
linomial,parapreverlosdetallesdeestableci
mientodelacomunicacin,correccindeerro
res,notificacindeanomalas,etc.Contempla
losprotocolosMNP,niveles2y4,comounane
xo,porloquelosmdemsfuncionandosegn
estanormahadesercompatiblesconlosMNP4.

8.3.Controldeflujo.
Elcontroldeflujoeslafuncinpropiade
losprotocolosdeniveldeenlace.Tieneporfi
nalidadadecuarlasvelocidadesdetransferencia
dedatosentrelosequiposqueintervienenenla
comunicacin.Enunaconexindplexporm
demhayimplicadosseisvnculosparaestable
cerunacomunicacin:

Delequipodetransmisinalmdem
detransmisin.

Delmdemdetransmisinalmdem
derecepcin.

Cadaunodeloselementosqueinterviene
puedetenerdistintasvelocidadesdetransmi
sin.Cuandoelmdemderecepcinnopuede
aceptardatostemporalmente,necesitacomuni
carseconelmdemdetransmisinparaindicar
lequevayamsdespaciooqueespere.
Elcontroldeflujoeselmtododedilogo
porelqueunmdemcontrolalavelocidadala
queotrosmdemssecomunicanconl.
Losprotocolosdecontroldeflujopueden
ser:

Delmdemderecepcinalequipode
recepcin.

Deenvoyespera(usadosencomuni
cacionessemidplex).

Lostresvnculosderetorno.

Desuperposicin(empleadosend
26

Telemtica.Ver.0.1b

plex).

trolarelflujodedatos.

Deventanadeslizante.

ProtocolosARQ(AutomaticRequest
forRepeat).AlgunosprotocolosARQ
sonXMODEM,YMODEM,ZMO
DEMyKermit.

Elcontroldeflujoporhardware
(RTS/CTS,RequesttoSend/Clearto
Send)dependedelmdemparacon

Elcontroldeflujoporsoftware(lla
madotambinXON/XOFF)usaca
racteresdedatosparaindicarqueel
flujodedatoscomienceopare.

Elcontroldeflujoporsoftwareseutiliza
sloparatransmitirtexto,yeslento.Seaconse
jautilizarXON/XOFFslocuandonoseadmita
elcontrolporhardware,yaqueXON/XOFF
quznofuncioneenalgunoscasos.

8.4.ComandosHayes.
LaempresaHayesMicrocomputerPro
ductsdesarrollunmdemalquellamHayes
Smartmodem.Era1980yestosmdemstrabaja
bana300bps.ElSmartmodemseconvirtien
unestndardefactoyseextendieltrmino
mdemcompatibleHayes.Muchosfabricantes
adoptarondichoestndar.Susistemadecomu
nicacinestbasadoenelusodecomandosHa
yes,quesonrdenesqueseenvanalmdemy
permitencomunicarseconl.
LaTablamuestravarioscomandosHayes.
Suformatogenerales:ATcomando<CR>,
siendo<CR>(CarriageReturn)elcomandoque
representaunretornodecarro.Sepuedenenca
denarconsecutivamente.Elmdemaceptaore
chazaloscomandosemitiendomensajesalfanu
mricosquenosinformandequresultadoha
tenidoelcomandosobreelmdem.

AT

Prefijodecomando.Iniciode
unalneadecomandos

Activacin(1)/Desactivacin(0)
delecoenmodocomando.

Cuelgue(O)/Descuelgue(1)del
mdem.

Controlavolumendelaltavoztres
niveles

Controldelaltavoz:
MO:altavozdesactivado
MI:activadohastaportadora
M2:altavozactivadosiempre

Marcacinporpulsos

Marcacinportonos.

Sr=n

Asignacindelvalor"n"alre
gistro"r"seleccionado.

Sr?

Muestraelvalordelregistro
"r".

Inicializacindelmdemyasig
navalorespordefecto.

j&C0

Presumelasealportadorasiem
presiempre.

|&C1

Siguelapresenciadelasealpor
tadora

|&D0

IgnoralasealDTR

AT

Prefijodecomando.Iniciode
unalneadecomandos

<CR>

RetornodecarroTerminacin
deunalneadecomandos.

i&O1

Activacindelmodorespuesta
Intentalaconexin.

Asumeelestadodecomandos
cuandocaelasealDTR

&D2

Reejecucindelltimocoman
do;nousaATni<CR>

Cuelgaypasaaestadodecoman
doscuandocaelasealDTR

&D3

InicializaalcaerlasealDTR

&F

Establececomoactivalaconfigu
racindefbrica.

&K0

Desactivacindelcontroldeflujo

&K3

ControldeflujoRTS/CTS

&K4

ControldeflujoXON/XOFF

A/
B

Seleccindenorma
BO:normaCCITT
B1:normaBELL.

Activamodoorigen;marcan
meroeintentalaconexin.

DS=n

Marcaunnmeroalmacenado
eneldirectorio.

Estoscomandossueledenominarseco
mandosATestndar,osimplementecomandos
27

Telemtica.Ver.0.1b

AT.
Uncomandoconsisteenunconjuntode
caracteresenviadosdesdeelterminal(Hyperter
minaldeWindowsuotrosprogramasalefecto),
precedidossiempreporloscaracteresATyse
guidosdeloscaracteresquecomponenelco
mando,acabandoconelcarcterCR(enter).La

lneadecomandospuedeestarcompuestade
unoovarioscomandos,exceptoparaloscoman
doATD,ATAyATZ.
ElformatogeneraldeuncomandoHA
YESeselsiguiente:ATCOMANDO<CR>en
donde<CR>esRetornodeCarro.

28

You might also like