Professional Documents
Culture Documents
www.edukalboan.alboan.org
Kulturarteko hezkuntza,
Hezkuntza Eraldatzailea
EDITORIALA
ALBOAN
BILBO......................................................
Aita Lojendio, 2 - 2.
48008 - Bilbo
Telefonoa: 944 151 135
Faxa: 944 161 938
alboan@alboan.org
IRUEA....................................................
Baraain etorbidea, 2
31011 Iruea
Telefonoa: 948 231 302
Faxa: 948 264 308
alboanna@alboan.org
DONOSTIA .............................................
Anda, 3
20004 - Donostia
Telefonoa: 943 275 173
Faxa: 943 320 267
alboan@alboan.org
GASTEIZ...................................................
Estenaga Apezpikua, 1
01002 - Gasteiz
Telefonoa: 945 202 676
Faxa: 945 202 676
alboan@alboan.org
www.facebook.com/alboan
@ALBOANongd
Zuzendaria
Mara del Mar Magalln
Publikazio koordinatzailea
Patricia Hernndez
Argazkiak
ALBOAN artxiboa
Diseinu eta maketazioa
Lorena Martinez Carbajal
Lege-gordailua: SS-290-2010
"Harreralur naiz"
Baieztapen hori da Hospitalidad kanpainaren barruan abiarazi dugun ekimenaren
ardatz nagusia, sentiberatzearen eta esku-hartzearen arloetan arreta berezia
jarrita. Gure gobernuek etengabe urratu dituzte errefuxiatuak babestu eta
defendatzeko hartutako nazioarteko konpromisoak eta, horren aurrean, Europako
biztanleriaren zati batek frustrazioa eta ezintasuna sentitzen ditu. Hospitalidad.
es sustatzen dugun erakunde jesuitek bide bat eskaini nahi dugu zeharkatzen
gaituzten gizatasun gabeziaren korronte horien aurreko gure desadostasuna
adierazteko, eta pentsatzen dugunarekin bat jarduteko, hau da, pertsona horiei
harrera eta sostengua ematen lagunduz.
Harrera gerta dadin, lehenik, bestearekin topaketa bat abiarazteko nahia eta
asmoa behar dira. Gure burua prestatu behar dugu lehen urrats horretarako,
besoak ireki eta datorrena hartzeko. Zalantzarik gabe, lehen une horretan,
bestea mehatxu edo arriskutzat ikustera garamatzaten beldur eta aurreiritziak
desegitean dago gakoa, eta nire antzeko pertsonatzat hartzean, haren ametsekin,
beharrizanekin eta bizitza hobe bat bilatzeko eskubidearekin.
Lehen gerturatze horren ondoren, tresna eta trebetasun jakin batzuk behar
dira harrera-prozesuan aurrera egiteko, lehen bultzada hori beste errealitate
ezezagun batzuetarako bidea irekiko digun elkar-aitortze bat bilaka dadin, eta
askotarikotasuna ongi baliatuz, imajinario berri eta partekatuak sorraraz ditzan.
Bestea aurkitzearen esperientzia horren bidez, familia-gune bat sortuko da,
abegikorra, beroa eta gertukoa.
Prozesu honetan esku-hartzeko, ALBOANek nahi dituztenen eskura jarri ditu ildo
honetan garatutako proposamen pedagogikoak.
EDUKALBOAN honetan, kulturartekotasunean hezteko gure ibilbideaz jardungo
gara bereziki. Ezberdintasunak bestearen duintasuna aitortzeko lanean hazten
laguntzen gaitu, dudarik gabe, eta, aldearen bidez, bestela garatu ezingo
genituzkeen aukera ezezagunak irekitzera eramaten gaitu. Pertsonen aukerak eta
aukera kolektiboak.
Askotarikotasuna egunero mintzo zaigun errealitate bizia da, mundu
globalizatu honetan ahotsa eskatzen duena. Beste alde batera begira dezakegu,
homogeneotasunean asimilatzen edo burbuila baten barruan sartzen saia
gaitezke, baina hortxe egoten jarraituko du, ate-joka. ALBOAN prest dago
askotarikotasunaren eraldatzeko boterea aitortzeko eta askotarikotasunak gizarte
anitz bat, askotariko kolorez eta ehunduraz osatua, eraikitzen parte har dezan
uzteko.
BERRIAK
Herritartasun Globalerako Hezkuntza Eraldatzailearen
aldeko Mugimendua
ALBOAN, Entreculturas, InteRed eta OXFAM-Intermon erakundeek bultzatzen dute
Mugimendu hau, heziketa-jardun eraldatzaileak garatze aldera, elkartrukea eta batera
ikastea sustatzen dituena. Mugimendu horren hartzaileak ikastetxeak eta irakasleak
dira, batik bat.
Herritartasun Globalerako Hezkuntza Eraldatzaileaz (HGHE) ari garenean, jendarte
global eta kritiko bat sustatzen duen etengabeko prozesu sozial eta hezitzaile gisara
ulertzen dugu. Jendarte hori arduratsua eta eraldaketarekin konprometitua izango da,
norbanakoaren mailan zein mala kolektiboan, gertuko inguruneari zein mundu osoari
dagokionez, eta askotarikotasunarekin eta ingurumenarekin bidezkoagoa, zuzenagoa
eta adeitsuagoa den mundu bat eraiki nahi du.
Mugimenduari buruzko informazio gehiago nahi baduzu, jo webgune honetara: http://www.educaciontransformadoraglobal.org/eu/
ALBOANeko albiste hauei nahiz beste batzuei buruzko informazio gehiago nahi izanez gero,
sartu gure web-orrian (www.edukalboan.alboan.org ), eta eman izena gure albiste-aldizkarian.
EDUKALBOAN // 3
Kulturarteko hezkuntza,
Hezkuntza Eraldatzailea
Jarraian azalduko dizuegun istorioa duela hainbat urte hasi zen, Espainiara iristen ziren etorkinen kopurua
ugariagoa zenean eta gizarteak migrazioa arazotzat jotzen zuenean. Zer eskain zezakeen ALBOANek garai
hartan? Bada, uste genuen gure ibilbidearekin eta eskarmentuarekin tresna on bat eman geniezaiekeela beren
buruak prestatzeko, gogoeta egiteko eta ikasleak hiritartasun globalaren pentsamoldearen arabera hezteko.
Hala eta guztiz ere, garrantzitsua zen, gure ustez, bidaia hura beste erakunde batzuekin batera egin ahal
izatea. Gurean badugu erakunde aliatu bat, Ignacio Ellacura Fundazioa, arlo hartan lan egiten zuena eta iritzi
argi bat edukitzeko beharrezkotzat jotzen genituen gogoetekin eztabaida aberastu zezakeena. Lankidetza hari
esker proposamen pedagogiko bat prestatu genuen haur- eta lehen-hezkuntzako faseetan kulturartekotasuna
lantzeko eta gai hari buruzko esparru teoriko bat sortzeko. Esparru teoriko hartan eroso sentitzen ginen eta,
horrela, Iparraldean zein Hegoaldean egin genezakeen jarduerak garatu genituen.
Lehenbizi, kulturartekotasuna eta immigrazioa
maila berean jartzeko joera oker hori gainditu
behar zen, eta, horrekin lotuta, hezkuntzabaliabideak ikasgela kultura-anitzetan edo urrutiko
edo gureaz bestelako kulturez hitz egiteko
soilik erabili behar delako iritzia. Askotariko
gizarte batean bizi gara dagoeneko, eta egunero
askotarikoagoa bilakatuko da. Zenbait kontzeptu
nahitaezkoak bilakatu dira ikasleen heziketan,
hala nola herritartasun unibertsala, berdintasuna,
aniztasunaren kudeaketa positiboa, partaidetza
soziala eta gaitasun kultural zein sozialak.
EDUKALBOAN // 4
EDUKALBOAN // 5
Kulturartekotasunari
6-12 urte:
Mandala
12-16 urte:
Zergatik ote daude aurreiritziak?
Iturria: Munduko Hiritarrok. Kulturartekotasuna: Zera diote. DBH 3.
http://www.educacion.alboan.org/eu/materials/341 (16. orrialdea).
Saioen garapena: 2 eta 4 saio bitartean, 50 minutukoak.
Saioen garapena:
1. Jarduera honen asmoa da aztertzea nola lantzen dituzten
komunikabide desberdinetan kultura-aniztasunarekin lotutako
berriak. Horretarako, immigrazioarekin, errefuxiatuekin eta beste
etnia batzuekin lotutako berriak biltzea eskatuko diegu ikasleei.
Taldeka banatuta, talde bakoitzak berrietako bat aztertuko du
(ahal dela, bakoitza komunikabide desberdin batekoa izango da)
eta ondorioak aterako ditu. Bateratze-lana:
Analisia egiteko galderen gida:
Zer gertatu da? Nor da gertaerako protagonista? Nola gertatu da? Non gertatu da?
Zergatik gertatu da? Zer lexiko erabiltzen da berrian? Zer irudi agertzen dira? Titulua bat al
dator edukiarekin? Agertzen al dira berriaren iturriak? Zer sentimendu sorrarazten dizu berriak?
l
EDUKALBOAN // 6
PROPOSAMEN PEDAGOGIKOAK
2. Alderatu berria beste modu batean emateak dakartzan ondorioak.
Ekarri dituzten berrietako argazkiak azter ditzakegu, edo beste hauek erabili:
Errefuxiatuen 13 argazki zoriontsu.
Immigrazionalismoa
Errealitate desitxuratua
http://www.educacion.
alboan.org/eu
web-orrian edo gure
egoitzaren batekin
harremanetan jarrita.
(2. or. IKUSI)
http://huffingtonpost.es/2015/09/17/fotos-felices-refugiados_n_8153752.html
Errealitatea
Heziketa-material gehiago
aurkitu dezakezu
Beldurra
Gorrotoa
Indarkeria
4. Galdetu talde bakoitzari aniztasuna kudeatzeko eredu desberdinei buruz. Bideo hau erabili dezakegu: Kultura-integraziorako
ereduak: https://youtu.be/9ylgwr3MMM0
Bukatzeko, gaiari buruzko eztabaida bat egingo dugu, galdera hauetan oinarrituta:
Zer modutan landu daiteke munduko kultura-aniztasuna?
Zer ezaugarri nagusi du modu horietako bakoitzak?
Eta zer ondorio? Zein uste duzu gertatzen dela gure inguruan?
Eta zein izan daiteke egokiena?
16-18 urte:
Foru-antzerkia
Iturria: Munduko Hiritarrok. Kulturartekotasuna: Aniztasun kulturala bizitzea. Batxilergoko 2.
maila. http://www.educacion.alboan.org/eu/materials/346 (34. orrialdea).
Beharrezko materiala: Antzezlekuak sortzeko materiala: kartoiak, paper-biribilkia, errotuladoreak, eskuekin margotzeko pintura, etab. Mozorroak egiteko materiala eta bideo-kamera.
Iraupena: 50 minutuko 3 saio.
Garapena: Proiektua bukatzeko jarduera gisara proposa daiteke, ikasleek
kulturartekotasunari buruz ikasi duten guztia biltzeko. Urrats hauek
proposatzen ditugu:
1. Hautatu hiru protagonistak (horretarako, material bereko
5. jarduera, Betaurreko kulturalak, balia dezakegu). Ikastaldea
hiru taldetan banatu eta bakoitzak kultura-gatazkako egoera bat
sortuko du, gutxienez pertsona bati eragiten diona.
2. Pertsona gehiago ere sar ditzakegu egoera horretan, taldeko
kide-kopurura iritsi arte, gehienez ere.
3. Gatazka hori gainerako kideen aurrean nola antzeztuko duten
pentsatu beharko dute. Ondoren, beharrezko antzezlekuak,
mozorroak eta antzezteko modua prestatu beharko dituzte.
4. Azkenik, talde bakoitzaren antzezlanak aurkeztuko ditugu.
Antzezlan bakoitza bukatu ondoren, eztabaidarako txanda
irekiko dugu ikasgelan: Zer gertatu da? Zer uste dugu egoera
horri buruz?
5. Une horretan, ikusle izan diren ikasleak antzezlanean sar
daitezke, antzeztutako egoeran eginkizun aktiboa izan dezaten.
Foru-antzerkiko hizkuntzan espekta-aktore deritzo figura horri.
Esku hartu nahi duen ikasleak aktoreetako bat ordezka dezake,
edo pertsonaia berri bat sortu, egoera garatzen jarraitzeko edo
beste modu batean konpontzeko.
EDUKALBOAN // 7
Material guztiak
ALBOAN-en
Baliabide Zentroan
aurkitu daitezke:
centroderecursos.alboan.org/eu
edo gure egoitzaren batekin
harremanetan jarrita. (2. or. IKUSI)
ELKARRIZKETA
Kulturartekotasunari buruzko
baliabideak
Ikasle etorkinentzasko
hezkuntza-arretarako
programa, eskolaeredu inklusibo eta
kulturartekoaren
barruan: 2012-2015
Gasteiz: Eusko
jaurlaritza, 2012
Immigrazioa
komedia gisa
Ricardo Arana
Mariscal
Bilbao: Bakeaz,
2011
Horton
Bilbao: Fox
EITB, 2009
Taldeko lan presentzialaz gainera, lan birtuala ere egin dugu ALBOAN elkartearen eta
Ellacura Fundazioaren laguntzarekin. Zalantzarik gabe, lan pertsonala izugarria izan da;
gainera, materialak prestatzeko prozesuan elkarrizketa, koordinazio eta adostasun asko
behar izan dira inplikatutako pertsona guztien artean, funtsezkoa baitzen proiektu guztiek
bertikaltasun tematikoa aintzat hartzea.
Zere san dezakezu azken emaitzari buruz?
Zaila da niretzat guztiz objektiboa izatea, inplikazio handia jarri baitugu material hauetan,
baita denbora eta maitasun asko ere. Hezitzaileek hezitzaileentzat egindako materialak
dira, hezkuntza- eta gizarte-arloetan ikuspuntu oso eta landuak dituztenak. Horregatik,
uste dut lortu dugula beste proiektu hauek zuzenean abiarazteko beharrezko guztia
eskura jartzen duen materiala sortzea: materialak oinarritzat duen kulturartekotasunari
buruzko esparru teorikoa, proiektuka lan egiten jakiteko eta egungo metodologia berriei
buruzko jarraibide oso argiak, beharrezko informazio-iturri eta fitxa guztiak, lankidetzametodologiaren araberako ebaluazio-irizpide eta -ereduak Ez dakit zer ibilbide egingo
duten material horiek, baina ziur nago haiek prestatzen buru-belarri aritu garen guztiontzat
oso ikaskuntza aberasgarria izan dela. Luxu bat izan da prozesu hori ALBOANekin batera
egin ahal izatea.
EDUKALBOAN // 8
www.edukalboan.alboan.org/eu/
RED DE EDUCADORES Y EDUCADORAS DE ALBOAN POR LA SOLIDARIDAD
EDUKALBOAN
ALBOANEN ELKARTASUNAREN ALDEKO IRAKASLE SAREA
Zer da EDUKALBOAN?
Gizarte bidezkoago, integratzaileago eta berdinago bat eraikitzearekin konprometituta
dauden eta gure munduko desberdintasunen aurka borrokatzen diren hezitzaileen sare bat da.
Gure ustez, ikastetxeak eta hezkuntza ez-formaleko taldeak esparru ezin hobeak dira
aldaketa pertsonal zein sozialeko prozesu horiek sustatzeko, eta ziur gaude pertsona,
eskola edo mugimendu askoren artean sorrarazten ditugun aldaketak hezkuntza
eraldatzailearen aldekoak izango direla
EDUKALBOAN // 9
edukalboan.alboan.org/eu
Zatoz!!
EDUKALBOAN // 10