Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR)

Transformasi Kurikulum

Transformasi Kurikulum Kebangsaan bertitik tolak daripada keputusan Mesyuarat Susulan

Jemaah Menteri Bil.6/2008 yang dipengerusikan oleh Y.B. Menteri Pelajaran pada 23 Mei
2008. Satu usaha penambahbaikan dalam sistem pendidikan negara terutamanya di
peringkat sekolah rendah perlu dilaksanakan supaya kurikulum persekolahan memenuhi
keperluan dan cabaran semasa serta akan datang. Sehubungan itu, Kementerian Pelajaran
Malaysia (KPM) telah melaksanakan satu kajian dan mendapati wujudnya keperluan untuk
melakukan transformasi kurikulum sekolah rendah.

Transformasi kurikulum sekolah rendah merupakan penyusunan semula dan

penambahbaikan kurikulum persekolahan rendah sedia ada. Tujuan transformasi adalah
untuk memastikan murid dibekalkan dengan pengetahuan, kemahiran dan nilai yang
relevan dengan keperluan semasa bagi menghadapi cabaran abad ke-21. Fokus
transformasi kurikulum persekolahan rendah adalah kepada kemahiran membaca, menulis
dan mengira (3M), sebaliknya mengambil kira kemahiran penaakulan, kreativiti dan inovasi,
Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) serta elemen keusahawanan.

Dalam proses transformasi kurikulum persekolahan rendah, KPM telah melakukan

penandaarasan dengan kurikulum persekolahan negara maju bagi memastikan kurikulum
persekolahan kebangsaan yang dibangunkan setanding dengan pendidikan global. Di
samping itu, KPM turut mendapatkan input daripada pelbagai pihak berkepentingan seperti
Pertubuhan Bukan Kerajaan, industri, akademik dan ibu bapa. Berdasarkan kepada inputinput tersebut maka konsep kurikulum persekolahan rendah berasaskan standard
dibangunkan.

Lanjutan daripada itu, konsep kurikulum persekolahan rendah mendapat kelulusan

Mesyuarat Jawatankuasa Kurikulum Pusat Bil.3/2009 pada 2 Oktober 2009. KPM
membangunkan Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) berasaskan prinsip-prinsip

Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR) dan berlandaskan Falsafah Pendidikan

Kebangsaan. Kurikulum yang dibangunkan turut melibatkan kurikulum Pendidikan Khas.
Bagi memastikan kurikulum tersebut mantap, pelaksanaan rintis telah dilakukan di sekolah
rendah terpilih di seluruh negara.

Hasrat KSSR

Kurikulum Standard Sekolah Rendah berhasrat untuk melahirkan insan yang seimbang, berfikiran kreatif, kritis dan
inovatif melalui tunjang-tunjang komunikasi, sains dan teknologi, perkembangan fizikal dan estetika, keterampilan diri,
kemanusiaan dan kerohanian, sikap dan nilai

Kurikulum Standard Sekolah Rendah berteraskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Dasar Pendidikan
Kebangsaan. KSSR mengambil kira cabaran abad ke-21, Model Baru Ekonomi (MBE) dan teori pembelajaran terkini.
KSSR juga mengguna pakai empat tonggak pendidikan UNESCO, iaitu belajar untuk mengetahui (learning to know),
belajar untuk bertindak (learning to do), belajar untuk hidup bersama (learning to live together) dan belajar untuk
membentuk peribadi (learning to be).

Murid yang mengikuti KSSR akan mempunyai asas-asas berikut:

- Insan yang seimbang dari segi intelek, rohani, emosi, jasmani dan sosial
- Warganegara yang bertanggungjawab
- Warganegara yang boleh berperanan di arena global (Global Player)
- Pekerja berilmu

Prinsip KSSR

Kurikulum Standard Sekolah Rendah mengekalkan kesemua prinsip KBSR. Prinsip ini dikekalkan kerana masih
sesuai dan relevan untuk melahirkan insan yang seimbang dan holistik. Prinsip-prinsip tersebut adalah seperti
berikut:

Pendekatan Bersepadu
Tumpuan utama diberikan kepada pendekatan bersepadu. Unsur-unsur pengetahuan, kemahiran dan nilai
digabungkan supaya wujud kesepaduan dari segi intelek, rohani, emosi, jasmani dan sosial.

Perkembangan Individu Secara Menyeluruh

KSSR digubal untuk memastikan semua mata pelajaran berperanan untuk memenuhi keperluan intelek, rohani,
emosi, jasmani dan sosial. Setiap potensi murid dikembangkan secara bersepadu.

Pendidikan Saksama Untuk Semua Murid

KSSR memberi peluang yang luas dan saksama kepada semua murid untuk mendapatkan ilmu pengetahuan dan
kemahiran yang menyeluruh dan seimbang.

Pendidikan Seumur Hidup

KSSR menyediakan pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan oleh semua murid sebagai asas untuk
menghadapi cabaran kehidupan seharian dan pendidikan sepanjang hayat.

Bentuk Kurikulum

Konsep tunjang yang diperkenalkan dalam KSSR, merupakan satu bentuk pengklasifikasian
bidang ilmu, kemahiran dan nilai. Konsep ini berfokus kepada pembentukan modal insan
seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial.
Enam tunjang dikenal pasti mewakili bidang ilmu, kemahiran dan nilai yang menjadi asas
kepada pembangunan insan yang berfikiran kreatif, kritis dan inovatif. Tunjang-tunjang
tersebut menggambarkan penstrukturan secara eksplisit bidang ilmu, kemahiran dan nilai
yang perlu dikuasai murid. Setiap tunjang saling berhubung kait dan bersepadu.

Tunjang Komunikasi

Tunjang Komunikasi memberi penekanan kepada proses menggabung jalin kemahiran

berbahasa dalam bentuk lisan dan bukan lisan semasa berinteraksi. Tunjang ini memberi
fokus kepada kemahiran bahasa seperti mendengar dan bertutur, membaca dan menulis,
serta nilai tambah menaakul.

Murid perlu menguasai kemahiran ini bagi membantu mereka dalam proses pemerolehan
ilmu pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam tunjang-tunjang yang lain. Penguasaan
kemahiran berbahasa menyediakan murid untuk membuat pemilihan bahasa yang
bertepatan dan sistematik dalam interaksi sosial.

Disiplin ilmu dalam Tunjang Komunikasi ialah Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris, Bahasa
Cina, Bahasa Tamil, Bahasa Arab, Bahasa Cina Sekolah Kebangsaan, Bahasa Tamil
Sekolah Kebangsaan, Bahasa Iban, Bahasa Kadazandusun dan Bahasa Semai.

Tunjang Perkembangan Fizikal dan Estetika

Tunjang Perkembangan Fizikal dan Estetika memberi penekanan kepada perkembangan

jasmani dan kesihatan untuk kesejahteraan diri dan pemupukan daya imaginasi, kreativiti,
bakat dan apresiasi. Disiplin ilmu yang membangunkan aspek fizikal ialah Pendidikan
Jasmani dan Pendidikan Kesihatan. Kreativiti, bakat dan apresiasi dipupuk melalui
Pendidikan Seni Visual dan Pendidikan Muzik.

Tunjang Kemanusiaan

Tunjang Kemanusiaan memberi penekanan kepada penguasaan ilmu dan amalan tentang
kemasyarakatan dan alam sekitar setempat, negara dan global, serta penghayatan
semangat patriotisme dan perpaduan. Disiplin ilmu yang terdapat dalam Tunjang
Kemanusiaan ialah Sejarah yang diperkenalkan mulai Tahap II persekolahan.

Tunjang Keterampilan Diri

Tunjang Keterampilan diri memberi penekanan kepada pemupukan kepimpinan dan

sahsiah diri melalui aktiviti kurikulum dan kokurikulum. Murid diberi peluang menyepadukan
pengetahuan, kemahiran dan nilai yang dipelajari di bilik darjah dan mengamalkannya
dalam kegiatan kokurikulum. Penglibatan dalam kegiatan kokurikulum seperti persatuan,
badan beruniform dan sukan memberi peluang kepada murid meningkatkan potensi diri
sebagai pemimpin kepada diri, rakan sebaya, keluarga dan masyarakat.

Tunjang Sains dan Teknologi

Tunjang Sains dan Teknologi memberi penekanan kepada penguasaan:

pengetahuan sains, kemahiran dan sikap saintifik

pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam matematik

pengetahuan dan kemahiran berasaskan teknologi

Disiplin ilmu yang terdapat dalam Tunjang Literasi Sains dan Teknologi ialah Sains,
Matematik, Reka Bentuk dan Teknologi (RBT) serta Teknologi Maklumat dan Komunikasi
(TMK).

Tunjang Kerohanian, Sikap Dan Nilai

Tunjang Kerohanian, Sikap dan Nilai memberi penekanan kepada bidang pembelajaran
yang berfokus kepada penghayatan amalan agama, kepercayaan, sikap dan nilai. Disiplin
ilmu dalam tunjang ini merangkumi Pendidikan Islam bagi murid Islam dan Pendidikan
Moral bagi murid bukan Islam.

Fokus KSSR

KSSR memastikan selepas enam (6) tahun persekolahan murid mencapai standard
pengetahuan, kemahiran dan nilai yang ditetapkan bagi setiap tahap. KSSR memberi
penekanan kepada 4M iaitu kemahiran membaca, menulis, mengira dan menaakul.
Kemahiran menaakul adalah keupayaan membuat pertimbangan dan penilaian dengan
menggunakan akal atau logik.

Pada Tahap I, pengajaran dan pembelajaran menekankan penguasaan asas 4M.

Penekanan diberikan untuk literasi dan numerasi bagi membolehkan murid menguasai
kemahiran tersebut. Penekanan juga diberikan kepada kemahiran nilai tambah iaitu
kreativiti dan inovasi, keusahawanan dan TMK.

Pada Tahap II, penekanan diberikan kepada pengukuhan dan aplikasi kemahiran 4M di
samping menguasai kemahiran TMK, penguasaan kemahiran yang lebih kompleks,
pemerolehan pengetahuan, dan perkembangan sahsiah.

Organisasi Kurikulum

KSSR diorganisasikan dalam bentuk modular dengan mengelompokkan mata pelajaran

dalam kumpulan tertentu yang dikenali sebagai modul. Mata pelajaran juga diorganisasikan
secara modular iaitu kandungan mata pelajaran disediakan dalam bentuk modul yang
kendiri-lengkap (self-contained). Setiap modul mengandungi pengetahuan, kemahiran dan
nilai yang telah dikenal pasti untuk dikuasai oleh murid.

Organisasi Tahap I

Pada Tahap I kurikulum diorganisasikan dalam Modul Teras Asas, Modul Teras Tema dan
Modul Elektif. Komposisi KSSR Tahap I adalah seperti jadual di bawah.

Modul Teras Asas

Modul Teras Asas merangkumi bidang pembelajaran asas yang terdiri daripada Modul
Bahasa, Modul Matematik, Modul Pendidikan Jasmani, dan Modul Pendidikan Kesihatan.
Modul-modul ini mesti dipelajari oleh semua murid.

Modul Pendidikan Islam mesti dipelajari oleh murid beragama Islam, manakala Modul
Pendidikan Moral dipelajari oleh murid bukan beragama Islam.

Modul Teras Tema

Modul Teras Tema menggabungkan beberapa disiplin ilmu dalam satu modul. Terdapat dua
modul Teras Tema iaitu Dunia Kesenian dan Dunia Sains dan Teknologi (DST). Dunia

Kesenian terdiri daripada Dunia Seni Visual dan Dunia Muzik. DST pula menggabungkan
disiplin Sains, Reka Bentuk Teknologi (RBT) dan Teknologi Maklumat & Komunikasi (TMK).
Modul Teras Tema mesti dipelajari oleh semua murid.

Modul Elektif

Modul elektif merupakan pilihan disiplin bahasa yang ditawarkan kepada murid seperti
Bahasa Arab, Bahasa Cina Sekolah Kebangsaan, Bahasa Tamil Sekolah Kebangsaan,
Bahasa Iban dan Bahasa Kadazandusun. Modul ini ditawarkan untuk membolehkan murid
berkemahiran dalam pelbagai bahasa.

Pihak sekolah perlu memilih untuk melaksanakan sekurang-kurangnya satu bahasa dalam
Modul Elektif mengikut kesediaan sekolah dalam aspek penyediaan guru, permintaan
daripada murid serta prasarana sekolah.

Organisasi Tahap II

Pada Tahap II, kurikulum diorganisasikan secara modular dalam Mata Pelajaran Teras dan
Mata Pelajaran Elektif. Kandungan mata pelajaran disediakan dalam bentuk modul.
Komposisi KSSR Tahap 2 adalah seperti jadual di bawah.

Kurikulum Berasaskan Standard

KSSR digubal dalam bentuk pernyataan standard. Pernyataan standard terdiri daripada
standard kandungan dan standard pembelajaran yang perlu dicapai oleh murid dalam
suatu tempoh dan tahap persekolahan.

Standard Kandungan
Penyataan spesifik tentang perkara
yang murid patut ketahui dan boleh
lakukan dalam suatu tempoh
persekolahan merangkumi aspek
pengetahuan, kemahiran dan nilai.

Standard Pembelajaran
Satu penetapan kriteria atau
petunjuk
( indicator ) kualiti pembelajaran dan
pencapaian yang boleh diukur bagi
setiap standard kandungan.

Elemen Merentas Kurikulum (EMK)

Elemen Merentas Kurikulum ialah unsur nilai tambah yang diterapkan dalam proses
pengajaran dan pembelajaran selain yang ditetapkan dalam standard kandungan. Elemenelemen ini diterapkan bertujuan mengukuhkan kemahiran dan keterampilan modal insan
yang dihasratkan serta dapat menangani cabaran semasa dan masa hadapan. Elemen
merentas kurikulum yang sedia ada adalah seperti Bahasa, Sains dan Teknologi,
Pendidikan Alam Sekitar, Nilai Murni dan Patriotisme.
Elemen merentas kurikulum yang baharu, iaitu Kreativiti dan Inovasi, Keusahawanan, serta
Teknologi Maklumat dan Komunikasi dikenal pasti sebagai pelengkap kepada usaha
memantapkan kualiti pelaksanaan KSSR.
Guru hendaklah memastikan kesemua elemen merentas kurikulum diterapkan secara
efektif dalam proses pengajaran dan pembelajaran demi melahirkan insan yang dihasratkan
oleh Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
Hubungan elemen merentas kurikulum yang sedia ada dan baharu dalam pembangunan
insan yang seimbang digambarkan melalui rajah di bawah.

Perbezaan KBSR dan KSSR

Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia (2010).

Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR)
http://www.moe.gov.my/bpk/v2/index.php?
option=com_content&view=article&id=311&Itemid=477&lang=en&showall=1

Buku Penerangan Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah

http://www.moe.gov.my/bpk/v2/index.php?
option=com_content&view=article&id=313&Itemid=482&lang=en