a. Cara menentukan db, JK, RJK, Fh dan Ft.

Menentukan derajat kebebasan (db), jumlah kuadrat (JK), varians

(RJK) dan Fhitung (Fh) serta Ftabel (Ft) untuk pengisian shell dalam tabel
rangkuman ANAVA di atas, diperoleh sebagai berikut:
1)

Menentukan derajat kebabasan

a. db (Ak) = k 1
= 2-1 = 1
b. db (Ab) = b 1
= 2-1 = 1
c. db (I) = (k 1)(b 1)
= (2-1) (2-1)= 1
d. db (A) = k.b 1
= (2. 2) - 1 = 3
e. db (D) = n00 k.b
= 40 (2.2) = 36
f. db (TR) = n00 1
= 40 1 = 9
g. db (R) = 1
h. db (T) = n00 = 40

2) Menentukan jumlah kuadrat (JK)

JK (T ) Y002
a.
= 74,5

JK ( R )

Y00 2
n00

b.
c.

JK (TR) JK (T ) JK ( R )

Y11 2 Y12 2 Y21 2 Y22 2

n
n
n
n22
11
12
21

JK ( A)
d.

JK ( Ak )

e.

Y01 2 Y02 2 JK ( R)
n01

n02

2
2

Y10

Y20
JK ( Ab)

JK ( R )

f.
g.
h.

n10

JK ( I ) JK ( A) JK ( Ak ) JK ( Ab)
JK ( D ) JK (TR ) JK ( A)

3) Menentukan Varians

Rjk ( Ak ) 2 ( Ak )
a.

n20

( 2 )

atau RJK :

JK ( Ak )
db( Ak )

JK ( R)

Rjk ( Ab) 2 ( Ab)

b.

Rjk ( I ) 2 ( I )
c.

JK ( I )
db( I )

Rjk ( A) 2 ( A)
d.

JK ( Ab)
db( Ab)

JK ( A)
db( A)

Rjk ( D) 2 ( D)
e.

JK ( D)
db( D)

4) Menetukan Nilai F hitung (Fh)

Fh ( AK )

2 ( Ak )
2 ( D)

Fh ( Ab)

2 ( Ab)
2 ( D)

a.

b.

Fh ( I )
c.

2 (I )
2 ( D)

Fh ( A)

2 ( A)
2 ( D)