‫מועדי ה '‬

‫חג שבועות‬
‫‪à‬‬
‫‪ïåéñ ùãåç‬‬
‫‪íò ìëî åðá øçá åáå ,åá øùà éùùá ,éðéñ øä ãîòîá íéîù åäåùã÷ù ,äæ ùãåç úùåã÷å úìòî äìåãâ .à‬‬
‫‪,(áíò íùá åàø÷ð ìàøùé éðá ÷øù úåø ùéø ùøãîä øîàîëå) äîãàä éðô ìò øùà úåîåàä ìëî åðâìôðå‬‬
‫‪éëàìî úøùä éëàìî ,íéùåã÷ äéäðå åðùã÷úðå ,íéøöî ìù äìåãâä äàîåèä ïî äéìòä äîìùð äæ ùãåçáå‬‬
‫‪,äæ ç"ø áøòá ìåáèì äøäè äå÷îá åîöò øäèì ìàøùé ùéà ìëì éåàø êëìå .äðéëùì äáëøî äéäðå ,ïåéìò‬‬
‫]‪[íù‬‬ ‫‪'ä úéáá 'éò ,äæ íåéá äðòúîäå .[à"ò àòø óã 'ä úéá] äæä ùãåçä úùåã÷ úôñåú ìá÷ì åãâðë øæò àäéå‬‬
‫‪.áìä úçéúôì äìåâñ ë"ùîá‬‬
‫‪éãë ,äøåúä åá äðúéðå ,['é 'òî åðùôð çàä øôñ 'éòå] ïúîäåæ ä÷ñô íåéá åáå ,éðéñ øáãî åàá ùãåç ùàø íåéá .á‬‬
‫‪,íéîåàú åìæîù ùãåçá äðúéð êëìå ,äúåà íéîéé÷î åðééä äúåà åðì ïúð åìéà ,íìåòä úåîåà åøîàé àìù‬‬
‫‪óã 'ä úéáá ã"áäå óñåé è÷ì] ãîìéå àåáé‬‬ ‫‪ãåîìì äöåøä ìëù æåîøì ,íéååù íäéðùù ïúð úåøåäì ,åùòå á÷òé ãâðë‬‬
‫‪ï'åéñ éë ,äåðò äìåãâù õøàì ìéìòá òéãåäì ,íòè ãåòå .[åàøå åîòè øôñáå 'ú 'òîå 'ñ 'òî íòåð éçà 'éòå ,à"ò âòø‬‬
‫‪åéðò äùî ùéàäå ['â á"é øáãîá] åá øîàðù åðéáø äùî éãé ìò äðúéðå .åéðò àåäù éðéñ øä ìò ,å'ðò àéøèîéâ‬‬
‫‪.âíéåðòá àìà úîéé÷úî äøåúä ïéàù æåîøì ,ãàî‬‬

‫א
חודש
סיון
מזלו
אוריאל‪
,‬ולכלמזלאיןפהולשוןמלבדמזלסיוןשישלו‪,‬שנתנהבותורהלקיים‬
‫והגיתבויומםולילה‪,‬מועדלכלחיסי'ח'אותד'בשםילקוטהראובנידףצבע"גיעו" ש‪.‬וכתבבמועד‬
‫לכלחישםדאויהמרבהלודבריםבטלים‪,‬ומהגםבחודשהזהואינומקייםודברתבם‪,‬ואצ"להמדבר‬
‫נבלותפהוליצנותולשה"רושקרוחנופהודבורחולבשבת‪,‬ודבורבביהכ"נובשעתהתפלהושיחהעם‬
‫נשיםכדילהסתכלביפין‪,‬וכיוצאמאלוכלדבורשאסורלדבר‪,‬דכולםאיסורעולםבכלעתובכלזמן‪,‬‬
‫ויגדל ענשו במאדמאד בחדש הזה‪ ,‬דעושה פגםגדול במזל העליון‪ ,‬ולתופסי תורהאיסורמוסיף‪ ,‬כי‬
‫איך יזכו לתורה בפה דוברי לשה"ר וכיו"ב‪ .‬וכ"כ מהר"א חמוי בספרו בית ה' )הנדפס בספרו בית‬
‫הבחירהעלפסח(דףרע"אע"ב‪ .‬‬
‫ב רות רבה פתיחתאא'‪,‬ויהי בימי שפוט השופטים ]רותא' א'[‪ ,‬ר' יוחנן פתחואמר]תהלים נ' ז'[‬
‫שמעהעמיואדברה‪,‬א"ריוחנןאיןמעידיןאלאבשומע‪,‬רבייודןברביסימוןאמרלשעברהיוקרויין‬
‫ישראל כשאר כל האומות‪ ,‬סבתא‪ ,‬רעמא וסבתכא‪  ,‬מכאן ואילך אין נקראין אלא עמי‪ ,‬שמעה עמי‬
‫ואדברה‪ .‬מאיןזכיתםשתקראועמי‪ ,‬מואדברה‪,‬ממהשדברתםלפניבסיניואמרתם]שמותכ"ד ז'[ כל‬
‫אשרדברה'נעשהונשמע‪.‬ועש"ע‪ .‬‬
‫ג אמרובירושלמיברכותפ"דה"ח‪,‬תמןתנינן‪,‬זהמדרשדרשראב"עלפניחכמיםבכרםביבנה‪,‬וכי‬
‫כרםהיהשם‪,‬אלאאלות"חשהיועושיםשורותשורותככרם‪ .‬מידהלךרבןגמליאלאצלכלא'וא'‬
‫לפייסו בביתו‪ ,‬ע"כ‪  .‬ובהיות והיו שם חכמים רבים הנושאים ונותנים בהלכה‪ ,‬הלכה כמותם‪ ,‬ולכאו'‬
‫מהעניןשהלךר"גלפייסםמחמתשהיושורותשורותככרם‪.‬אלאפי'הרבאגדתאליהו‪,‬שהזכירלו‬
‫עניןהכרםשגפניהכרםנמוכיםוקטניםושפלים‪,‬ועושיןפירותהרבה‪,‬ומהןיוצאהייןהמשמשאלהים‬
‫ואנשים‪ .‬ובזה היו לומדים לקנות מעלת השפלות והענוה‪  ,‬שעל ידה נקנית התורה והקב"ה עמהם‪,‬‬
‫דכתיב  ]ישעיה נ"ז ט"ו[ ואת דכא ושפל רוח‪ ,‬והוי תורתם אמת‪ ,‬והיתה תורתם משמחת אלהים‬
‫ואנשים‪ .‬ולכך בהיות והיו יושבים שורות שורות ככרם‪ ,‬מזה היו קונים מדת הענוה‪ ,‬ולכך גם קבעו‬
‫הלכהכמותם]תוס'יבמותמהד"השאיןלו‪,‬וכ"כבראשוניםשםועי'שאלתותדרבאחאיגאוןפרשת‬
‫וירא ובערוך ערך כרם[‪ ,‬ולכך הלך ר"ג לפייסם‪ .‬וע"ע בדברי הגאון החיד"א יוסף תהלות מזמור קיט‬

‫גיליונות פרשת השבוע להורדה‪www.ladaat.net/gilionot.php :‬‬

‫בחסות הקו החדש‪ 0747-300100 :‬קו החדשות במחיר שיחה רגילה‬
á 'ä úåòåáù éãòåî

ç"á] áåè íåé 'ìä åãîìéå ,âçä íãå÷ íåé 'ì ãåîìì ùéù à"éå ,[èëú 'éñ à"øâ] âçä éðéã ãåîìì ìéçúé ç"øá .â
.[à"÷ñ à"âîå íù
'ä úéá] åúîùðì äìåãâ äøàä óéñåé äæáå ,äøäèáå äùåã÷á íäá âäðé ,úåòåáùä âç íãå÷ù åìà íéîé 'å .ã
.[à"ò àòø óã
ïë ,úååöîå äøåúá íäá äáøé íà éë ,äðùä ìëì úôåîìå úåàì äîä äìàä íéîéä éë íéðåîã÷ä åøîà .ä
úååöîá äáøéå äøåúì íéúò òá÷é ìàøùé ùéà ìë ïë ìò .å"ç åëôäá ïëå ,äúéøçà ãòå äðùä úéùàøî äéäé
.[á"ò àòø óã 'ä úéá] åðéúìåàâ úáëòîå åðéøëòî àéä øùà íðç úàðùî ÷éçøéå ,åúìåëé éôë íéáåè íéùòîå
áéùåäì ïåëðå éåàø ,äùåã÷äå äøäèä úéìëúá íäá âåäðì éåàøå ,íä íéùåã÷ íéîé åìà íéîé 'åã úåéäá .å
,['ç úåà á"ò áøò óã 'ä úéá] à÷åã úåòåáùá àìå ,äøåú ãåîìì ùøãîä úéáá äìàä íéîéä áø÷á úå÷åðéúä úà
,'åëå ÷åðéúä åðìëàéù ùáã íäéìò çåøîìå äâåò ìò úåéúåàä áåúëì âäðîä ïéðòá [åöø 'éñ] ç÷åøä ë"ùî 'éòå
.úåéúåàä íäá áåúëù úåâåò ìåëàì øúåî íà ú÷åìçîä úîçî úåòåáù íãå÷ úàæ úåùòì âäðîäå
éìåò íéáéø÷î íäáù ,äîìùä éîé 'æ íäù éðôî ,á"é íåé ììåë ,åá á"é ãò ïåðçú íéøîåà ïéà ïåéñ ç"øî .æ
ã
ïéã êééù ïéà ì"åçáã ,õøàì õåçì ìàøùé õøà ïéá äæá ÷åìéç ïéàå . [âëù 'îò è"åé ò"åæç] íäéúåðáø÷ úà ìâøä
.ãåãì äìôú øåîæîå äøö íåéá 'ä êðòé øåîæî äìà íéîéá íéøîåà ïéàù ä"äå .úåðáø÷ä úîìùä
è"é úåîù] ð"ùîëå ,äìáâää éîé úùìù íäå ,úåòåáùä âç íãå÷ íéîé 'â äèîä ùéîùúî íéòðîðù ùé .ç
âäð ïë] øúåî úåòåáù ìéìá óàã ,äåöî úìéáèá àì íà ,äùà ìà åùâú ìà íéîé úùìùì íéðåëð åéäå [å"è
.[â"äðë 'éòå à"ò àòø óã 'ä úéáå 'ä úåà 'ç 'éñ éç ìëì ãòåî ,è"äâäá ïë áúëå â"äðëä

úåòåáùä âç áøò
éîé ìëá íâìãì åðéâäðî î"îå ,ãåçé íùìáù íé÷åñôä âìãì ùé ,úåòåáùä âç áøò øîåòä úøéôñá .è
ãéùú 'îò à"ç è"ùëá ã"áäå ïåàâ ò"ø øåãéñ] "úåîéîú" åà "úåîìù" úáéú äæ íåé úøéôñì óéñåäì ð"éå .äøéôñä
.[íãøèùîà âäðî ïëùå
.äøåáâä éôî éðéñá äøåú ìá÷î øçî åìéàë åúòãá íéùéå ,åðåéòø øäèéå åîöò ùã÷é ,úåòåáù âç áøòá .é
.[à"ò ãòø óã 'ä úéá] äæ íåéá äøåúä úà ìá÷ì åðéëæù íåéì ñðëäì íéëåæ åðàù ìò ,äçîù íåé àåä äæ íåéå
,çåáè åîùå íìåòì à÷éæ ÷éôðã .è"åé áøò ìëá åâäð ïëå ,çåáè íåé àåäã úåòåáù áøòá íã ïéæé÷î ïéà .àé
,['åòå á"ò âòø óã 'ä úéáå ùåáìá ïëå íù ë"åðå é"ñ çñú 'éñ ò"ù] åäééîãì åäì çáè àåä äøåúä úà é"ðá åìá÷ àì éàå
éôìå éìåçä éôì ìëäå ,ïëî øçàìì íúåçãì øùôàù íéçåúéðå íã úåîåøú ,äíã úå÷éãá úåùòì ïéà êëìå
.[çñú 'éñ íäøáà úîùðå ã"ñ å"îô úãìåéä úøåú ,åî 'éñ á"éç øæòéìà õéö ú"åù ,'á úåà 'ç 'éñ ç"ìî] íãàä
.åúáù áøòá íéøåñà 'æðä íéøáãä ,'à íåéá úåòåáù ìç íà .áé
ïå÷éú äæá ùéå ,åéðòå éðò ç"úì íðúéå ,ï"á ô"á øåòéù ãò íéìùéå ,úåèåøô à"ö ùéøôé úåòåáù áøò .âé
øôñ íùá 'å úåà 'ç 'éñ éç ìëì ãòåî] äìåàâä áø÷îå íéðá éëåùçì äìåâñ àåäå úéøáä íâôå ìâòä ïåò ,ø"äãà ïåòì
.[á"ò è÷ óã ä÷ãöä äùòî

‫ובספרורוח‬,‫ גביהעניושזוכהלתורתהאמת‬.‫אותא']ליבוביץדףצח ע"א[ומראיתהעיןעירוביןיג‬

 .‫חייםדרושו'שקיוםהעולםהואעלהענוהוהיאעיקרהתורהוהגאולה‬
‫ובשייריכנה"גבהגה"טסק"וכתבדאין‬,‫וכ"כהלבוש‬,‫ד עי'רמ"אס"גדכתבדאיןלומרעדז'בסיון‬
 .‫ושישנוהגיםעדי"ד‬,‫לומרעדי"ג‬
,‫ ונראה דאין לחלק‬,‫ה עי' שו"ת רבבות אפרים ח"א סי' שמ שכתב להתיר בבדיקת דם מועטה‬
 .‫וכמש"כלאסורבזהגםבתורתהיולדתהנז"ל‬
‫ושהיהמעשהבזהעםמהרי"ושנכנסלמרחץ‬,‫ו כה"חסי'תצחס"קצחבשםמהר"יברונאסי'קיא‬
‫ואמרתיתילהודעברוע"ד‬,‫ומחהבבחוריםמלהקיזדםבשםמהרי"לולאהשגיחובווהקיזוונסתכנו‬
 .‫דחמיראטובא‬,‫והיינורקבשבועותולאבשארמועדים‬.‫המהרי"ל‬
â 'ä úåòåáù éãòåî

'éñ úçà óëá ïëå é"ë éàìåæà íäøáàì ãñç íùá 'è úåà 'ç 'éñ éç ìëì ãòåî] íåéä åúåàá à÷åãå ,øôúñé úåòåáù áøòá .ãé
.[ áë 'éñ úçà óë] úáù áøòá øôúñé áøòá ïåùàø íåéá úåòåáù ìç íàå ,[éúéîàä úåðååëä øôñ íùá 'à úåà áë
æ

.[á"ò âòø óã 'ä úéá] äìéáèä íãå÷ åéðøôö æåæâé ïëå øôúñéå
íîöò úà åìáè ìàøùé éðá ìëù äæ ìâø ïëù ìëå ,ìâøá åîöò øäèì íãà áééçã ,äæ íåéá ìåáèé î"î .åè
äùåã÷á äìéìá ãåîéìä øãñ úà ãåîìéå ,ìâøä úñðëäá øåäè äéäéù éãë íâå ,ú"éùä éååéöá íéùðå íéùðà
.[á"ò âòø óã 'ä úéá ,ä"ìùä øåöé÷] äøäèáå
äéðù äìéáèá ,éìòî àîäåæä àøáòàì ìáåè éðéøä øîàé äðåùàø äìéáèá ,ìâøä áøòá ìáåè øùàë .æè
øåöé÷] ìâøä úùåã÷ ìá÷ì ìáåè éðéøä øîàé úéùéìù äìéáèáå ìåçã ïéùåáì àøáòàì ìáåè éðéøä øîàé
.[úåìéáè 'á ìåáèì áúëù à"ò çò óã ë"äòù 'éòå ä"ìùä
íéãé úìéáè äùòé ìåëé àì äæ úà íâ íàå ,ïéá÷ 'è úëéôù åúéáá úåùòì ìåëé ,ìåáèì åì äù÷ù éî .æé
.[ä"ø áøò 'ìä 'ä éãòåîá øàáúäù éôëå]
úìåâñå ,øãñä óåñ ãò ãéîúä úùøôî ,ñçðô úùøôáù úåðáø÷ä úùøô äìåãâ äçðî úòùá àåø÷ì áåè .çé
úåðáø÷ úáùá úåø÷ì ïéàã ,úáù áøòá úàæ àø÷é ,'à íåéá úåòåáù íåé ìç íàå .çàéä äìåãâ åæ äàéø÷
éðôì ïåöøì äìòéå ,ãåîéìä øçà ùéã÷ øîåì éãë äøùò ïéðî ìù àéôåðëá åéäé íà íéòð äîå .àèç ìò íéàáä
.[ç"÷ñ ãöú 'éñ íééç çåø] 'ä

àäî àåä äæì íòèäå ,íéðùåù éðéî ïäã è"äàáá áúëå .è íéîùáä éðéîî íéáùòá úñðëä úéá åèù÷é .èé
äîë ãåò äæá ïúðå úìåñ çî÷ íùá âì úåà íù ç"ìî] íéîùá åìåë íìåòä àìîúð øåáéã ìë ìòã ,çô úáùá àúéàã
ïëå ,êøáìå ÷éñôäì ìåëé åðéàù íå÷îá ,íéðùåùäî äìôúä òöîàá çéøäì àìù øäæäì ùé êëìå .[íéæîø
ááåúñé úååöîä æéøëî åðéàù ùîùä àìà ,ìåáìá íøåâã ,äìôúä òöîàá íéðùåùä ÷ìçì ááåúñé àì ùîùä
íéðùéä øøåòì ð"ëäéáá íéãøå éî ìù úéçåìö íò íéááåúñîù âäðîäå .íéðùåùä ÷ìçì äæøëää úòùá
.éåúåàéöîî áåè åøãòä ,äìôúä êåúá

'‫ והיינו יום א‬,'‫ ונראה פשוט דמיירי שחל ביום ב‬,'‫ז ע"ש שכתב שאם חל ביום א' יסתפר ביום ו‬
,'‫אלאדבהכרחמייריבחלביוםב‬,'‫דפשיטאדאינויכוללהסתפראלאביוםו'אםיחולביוםא‬,‫בערב‬
.‫שיסתפרכברביוםו'מחמתכבודשבת‬
‫דידועדסגולתקרבנותשלחגהסוכותשהםע'פנים‬,‫ח כ"כמהרח"פבמל" חסי'ח'אותח'שכךנהג‬
‫ וכל איש ישראל שיש לו שיש לו איזה תביעה או עלילה וצרה‬,‫כנגד ע' שרים דמתמעטים והולכים‬
‫ וכבר‬.‫ יע"ש‬,‫ הנה קריאת הקרבנות הללו הם מסוגלים להתנצל מהם כמ"ש בספר המידות‬,‫ומצוקה‬
‫ואמרתילושילמודבכליוםבהיותובבית‬,‫אירעמעשהבאחדשנכנסבביתהאסוריםעלתביעהאחת‬
‫ ומאת ה' היתה זאת‬,‫ וזה היה בחדש אלול‬,‫הסוהר שהיה מקום מכובד ונקי פרשת הקרבנות הללו‬
‫והיההדבר‬,‫כיהואהיוםאשרנשלמיםהקרבנותעלע'שרי‬,‫דיצאמביתהאסוריםביוםהושענארבה‬
.‫לנסופלאוענוכולםכיהואבדוקומנוסה‬
‫ וכתב בברכ"י סק"ו‬.‫ט עי' מור"ם דכתב מנהג זה בהגה סי' תצד וכ"כ בשיירי כנה"ג בהגה"ט סק"ב‬
‫שהמןאמרלאחשורוששמנהגישראללשטוחעשביםבעצרת‬,‫סמךלמנהגזהממ"שבמדרשתלפיות‬
‫ואףדכתבהחייאדם]כללקלאס"קיג[בשםהגר"א‬.(‫ושו"ת נוב"תיו"דסי'קסא‬:‫)ועי'תוס'ע"זלג‬
,‫מפנישעכשיוהגוייםמעמידיםענפיאילנותבימיחגיהם‬,‫ב[לבטלמנהגזה‬,‫] מעשהרבהשלםקצו‬
‫אךכתבבחזו"עיו"טעמ'שיזליישבהמנהגע"פמש"כמרןהב"י‬.‫וישבזהמשוםבחוקותיהםלאתלכו‬
‫דלאשייךבחוקותיהם לאתלכואלאבמנהגעכו"םשהואדרךחוק‬,‫יו"דסי'קעחבשםמהר"יקולון‬
‫האבלאוהכיישלקיים‬,‫אודברששייךבופריצתדרךהצניעותוהענוהונהגובוהעכו"ם‬,‫ללאטעם‬
‫ ועי' שו"ת יבי"א‬,‫ והגר"א אזיל לשיטתיה דפליגי בהכי ביו"ד שם‬,‫ וכן פסק מור"ם בהגה שם‬,‫המנהג‬
 .‫ח"גיו"דסי'כדוכה‬
,‫שבשעהשקיבלואתהתורהושמעומפיהגבורה‬,[:‫ע"פמ"שבגמ']שבתפח‬,‫י ונתנוטעםלמנהגזה‬
.‫וזכרלזהמזלפיםמיורדים‬,‫והורידהקב"הטלשעתידלהחיותבוהמתיםוהחיהאותם‬,‫יצאהנשמתן‬
‫‪ã‬‬ ‫‪'ä‬‬ ‫‪úåòåáù‬‬ ‫‪éãòåî‬‬

‫‪íâ ['â ã"ì úåîù] øîàðå ,úåîäáì äòøî äéäå ,÷åøé äéä éðéñ øäù ,íéôðòäå íéáùòä úðéúðá åðúð íòè ãåò‬‬
‫‪[á"÷ñ àñ 'éñ ïåøåùé éâäðî ìë øöåà] íòè äæá åðúð ãåòå .[à"ñ ãöú 'éñ ùåáì] àåää øää ìåî ìà åòøé ìà ø÷áäå ïàöä‬‬
‫‪óåñá íùúå ['â íù] øîàð æàå ,ïåéñá 'åá åîééúñðå ,['á 'á úåîù] íéçøé 'â åäåðéôöäå ,øãà 'æá ãìåð åðéáø äùîù‬‬
‫‪.÷øéá úéáä úà íéèù÷î åðéáø äùî úìöä øëæì êëìå ,øåàéä úôù ìò‬‬
‫‪,[ãöú 'éñ à"âî] ïìéàä úåøéô ìò íéðåãéð úøöòáù øéëæäì éãëá úñðëä úéáá íéöò ãéîòäì åâäðù ùé .ë‬‬
‫‪ìò øîàð ïëå ,[ìéòåäì ãîìî] äãåáëì íéöò íéãéîòî äøåú äðúéðù íåéá êëìå ,àéíééç õò úàø÷ð äøåúäù ïëå‬‬
‫‪.[øùà ïåøëæ] íéæøà øáåù 'ä ìå÷ äøåúä‬‬
‫‪.[á"÷ñ è"äâäá â"äðë éøééùå úåòåáù 'ìä ì"éøäî úåùøã] ùãå÷ä éðô ìò áåè íåé ìù úëåøô ï'éùøåô .àë‬‬
‫‪,äìéìá øò úåéäì çë åì äéäéù ìéáùá ïåùéì êìåä àåäù úáùá øîàé àì ,ù"öåîá ìçù úåòåáù âç .áë‬‬
‫‪.áé [öø 'éñ ùéø à"âîá ã"áäå åñø 'éñ íéãéñç øôñ] ìåçì úáùî ïéëî íåùî‬‬

‫‪úåòåáù‬‬
‫‪ìò ,[æ"è 'é íéìäú] "åöøàî íéåâ åãáà" êðîéñå ,å"ãáà íéîéá àìà ìç åðéàå ,[çëú 'éñ ò"ù] úøöò æ"äâ àì .âë‬‬
‫‪çåì ô"ò íéðîæä úà íéáùçîù íåéëå .[äì úåà 'ç 'éñ ç"ìîá 'éòå ,äáåùúä ãåñé íùá úìåñ çî÷] äøåúä úà åìá÷ àìù‬‬
‫÷‪.âé ïåéñá 'åá ãéîú ìç úåòåáùä âç ,ììä ï÷éúù òåá‬‬
‫‪íäì øáãù äî ìò åðøáòù úîçîã ,úåòåáù ãáìî ïîæ áåúë íéãòåîä ìëáã ,äæ âç úìòî äìåãâ äîë .ãë‬‬
‫‪éë ìèá úåòåáù ïéà äæìå ,úåòåáù ãâðë ë"äåéå ,úåéðù úåçåì åðúð åáù ë"äåé úåùòì äåö äøåú ïúîá‬‬
‫‪.['ä úåà á"ò áôø óã 'ä úéá] ïéãéøåî ïéàå ùãå÷á ïéìòî‬‬
‫‪.úøö'ò íéøåëé'á úåòåá'ù ,ò'áù åùøù éë ìò ,äæ âçì ùé íéîòè äîëå úåîù äîë .äë‬‬

‫וכן הזכיר מנהג זה הגרי"מ טולידאנו בשריד ופליט סי' ב'‪ ,‬ועוד הזכיר שם מנהג תמוה להשליך‬
‫תפוחים מראש הגג ולוקטים אותם התינוקות‪ ,‬ושכן החתן משליך על הכלה תפוחים ]ולכאו' ענין‬
‫התפוחיםנז'בתרגוםשניעלמגילתאסתרסי'גוהב"דברוחחייםסי'תצדסק"ד[‪.‬אךע"פהנז'ראוי‬
‫להמנעמזאת‪.‬עודמנהגנהגובצפוןאפריקהשהילדיםשופכיםמים‪,‬ומקובל בידםשמישנשפכועליו‬
‫מיםביוםזהלאתאונהלורעכלהשנה‪ .‬ויששנתנולזהטעםהנז'שירדעליהםטללהחיותם‪ .‬‬
‫יאכרפואתהעציםשמתגליםבהםכלהזמןרפואותחדשות‪,‬ועי'ראשדודפרשתחקתעמ'תנו‪ .‬‬
‫יבובאול"צח"גפי"חסי"א ]עמ'קצה[כתבושאיןחששבצורךמצוה‪.‬וראוילחושלדבריס"חבזה‪ .‬‬
‫יג כתב הריב"ש סי' צו דלא תלה הכתוב חג השבועות ביום מתן תורה אלא ביום נ' לעומר‪ ,‬אלא‬
‫שבזה"זשאנויודעיםבקיבועאדירחא‪,‬ולעולםניסןמלאואיירחסר‪,‬כליםנ'יוםלעומרביוםו'סיון‬
‫שנתנהבותורה‪,‬ולכךמזכיריםבתפלהזמןמתןתורתינו‪.‬ועי'מג"אסי'תצדסק"א‪,‬דהקשהדקי"לכר'‬
‫יוסי דאמר בז' בסיון ניתנה תורה‪ ,‬דקי"ל ביו"ד ס"ס קצו דבעינן לפרוש ו' עונות‪ ,‬ולדידן שבועות חל‬
‫תמיד בו' סיון‪.‬ותירץ דמנהגנו עפ"דהרמב"ם דבעינן רק ג' עונות‪,‬וע"עחזו"ע יו"ט עמ' דש בהערה‪,‬‬
‫דהביאדעכ"פמו'ימיבראשיתהיהיוםו'סיוןמיועדלקבלתהתורה‪ ,‬אךמשההוסיףיוםאחדמדעתו‬
‫]וע"עשו"תמנחתיצחקח"זסי'לז[‪.‬ותלההכתוביוםחגהשבועותבספירהבשונהמשארהמועדות‪.‬‬
‫וכתב במדרש אגדה והב"ד בשבלי הלקט סי' רלו דכאשר נתבשרו ישראל לצאת ממצרים‪ ,‬נתבשרו‬
‫שעתידים לקבל את התורה לסוף חמישים יום ליציאתם‪ ,‬שנא' ]שמות ג' י"ב[ "בהוציאך את העם‬
‫ממצריםתעבדוןאתהאלהיםעלההרהזה"‪,‬ונ'יתירהשל"תעבדון"במקום"תעבדו"‪,‬לרמוזשמקץנ'‬
‫יוםלצאתםמארץמצרים‪,‬מרובחיבתםלתורההיומוניםבכליוםויום‪,‬הנהעבריוםאחד‪,‬הנהעברו‬
‫יומיים‪ ,‬דהיהנראה בעיניהם זמן ארוך‪,‬מתוךחיבתם הגדולהלתורה‪ ,‬והיומצפים ומייחלים לקבלת‬
‫התורה‪,‬ולכךקבעואתחגהשבועותע"פספירתהימים‪,‬וכןהביאבשו"תהרשב"אח"גסי'רפדובר"ן‬
‫סוף פסחים‪ .‬ועוד כתב בשבלי הלקט בשם ר"י החסיד‪ ,‬דבהיות וימים אלו ימי קציר חיטים הם‪,‬‬
‫והחקלאים נמצאים בשדות‪ ,‬ואין מי שיאמר להם אם אייר מלא או חסר‪ ,‬לכך אמרה תורה תספרו‬
‫חמישיםיום‪,‬ואזמקראקודשיהיהלכם‪,‬וכ"כברוקחסי'רצדועי'בזה"קח"גדףצזע"ב‪.‬‬
ä 'ä úåòåáù éãòåî

äìà 'âîå .ìåãâä úáù àåäù àáä íìåò úáùå äøåú ïúî úáù ,úéùàøá úáù ,úåòåáù 'â ãâðë ,úåòåáù
.[ä"ìùä íùá â"éñ úåòåáù 'ìä ìàåîù ìéòî] äáùçîå øåáéã äùòî úåîéìù êùîð
.[öøú 'éñ î"èî] øîåòä ïéðî ìù úåòåáù 'æ ù"ò ,ãåò
ä"á÷ä òáùðù äòåáùä ïëå .òîùðå äùòð åæéøëäù ìàøùé íò úòåáù ,äæ íåéáù úÉåòeáLÀ 'á ù"ò ,ãåò
.[íù î"èî] øçà íòá åðøéîé àìå äæ íò óéìçé àìù
.äîãàä éøåëéá äæ ïîæá àéáäì äáåçä ù"ò ,[å"ë ç"ë øáãîá] íéøåëéá .åë
,[å"ë ç"ë øáãîá] íëéúåòåáùá 'äì äùãç äçðî áéúëã ,['á äðùî à"ô ä"øáå à"î à"ô úéòéáù] úøöò .æë
éôì ,úøöò àø÷ð ïëå ,[ç"é 'ë úéùàøá] 'ä øöò éë áéúëã ,äòéðî ïåùì àåä ãåòå .íåëúåøöòá ïðéîâøúîå
.['ã úåà íù 'ä úéá] äøåú ùéø ãéö äìò ú"ø úøöò ,ãåòå .íäéúåùðî åøöòð äøåúä úà ìàøùé åìá÷ùëù
úàéöéá ìéçúäù ,ìàøùé íò úìåàâ ìò íéââåç åðàù âçä íééúñî äæ íåéáù úååöîä éîòèá áúë æ"áãøäå
,åðéøáã ùéøá 'æðëå äøåúä úìá÷ ãò íòì åéäð àì ,íéøöîî åàöéù óàã ,äøåúä úìá÷á íééúñðå íéøöî
ïåéöå ,úåòåáùå çñôáë úåãçåéî úååöî ïéà äæ íåéáã [éåì úùåã÷] åáúë ãåòå .äæ âç íåéñå ïåøçà íåé àåä úòëå
.äëàìîäî úåøöòää é"ò àåä âçä
.[íù î"èî] äøåúä úà åìáé÷å éðéñ øä ãéì é"ðá åãîò äæ íåéáù ,äìôúá 'æðë ,äøåú ïúî âç àø÷ð ë"åîë .çë
ïî íéèç úçðîá íéáéø÷îù íçìä éúù ù"ò àåäå ,[å"ë ç"ë øáãîá é"ùø] íéèç øéö÷ éøåëá àø÷ð ãåò .èë
. ùãçä

úåòåáù ìéì
ãé
úåùòì åðééäå ,úåîéîú ïðéòáã , íéáëåëä úàö ïîæ åðééäã ,éàãå äìéì àäéù ãò ïéúîäì ùéã à"é .ì
åè
. ú"ø ïîæì ïéúîäì ö"éàã ïëù ìëå ,úéáøò úìôú éáâ èøôáå ,äæá øéîçäì ïéà êøåöä íå÷îáå .ùåãé÷ä
úàö øçàå ,äòé÷ùä úìéçú ãò åðéúîé úåçôä ìëìå ,äæá ì÷äì íéìåëé úøçåàî äòé÷ùäù úåîå÷îå
.[âé úåà ç"àáä ìò úéùàøá úùøô â"ç ò"éìäå 'ì 'éñ å"ç ã"åçé ú"åù 'éòå ,äù 'îò è"åé ò"åæç] óñåð úéæë åìëàé íéáëåëä
è"åé úìá÷ ïéà ïãéãìã ,úåøð ú÷ìãäá úåîéîúì ùùç ïéàå ,è"åé øàùë àåä úåòåáùá úåøð ú÷ìãä ïéã .àì
ïäì ùé ùåãé÷ä íãå÷ ÷éìãäì úåâäåðäå ,âåäðì éåàø êëå ,è"åé áøòî úåøð ÷éìãäì ïéøãäîä ùéå .ä÷ìãäá
åáëé àìå ,÷ìåã øðî ùà åç÷éå ,æè [æù 'îò è"åé ò"åæçá ë"ùî 'éò] ïâäðîá êéùîäì úåéàùøå ,åëåîñéù äî ìò

‫ הוא‬,‫ ובימות הקיץ שהשעה ארוכה יותר‬.‫ עי' שו"ת יחו"ד ח"א סי' מו‬,‫יד י"ג דקות ומחצה זמניות‬
 .‫ומנהגהאשכנזיםלשערח"ידקותלערך‬.‫דקות‬16‫עד‬15- ‫שיעורשלכ‬
,‫ובביתה'דףרעדע"אאותג'הב"ד‬,‫וכןבמעילשמואל‬,‫טו עי'קיצורשל"הדהביאמנהגזהלהמתין‬
,‫ואינןתמימות‬,‫והמקדשמבעודיוםמחסרימיהספירה‬,‫שאתהקידושלאיעשועדשיהיהלילהודאי‬
‫ ודלא כמש"כ‬.‫ רק יזהר מלקדש עד צאת הכוכבים‬,‫ואף אם התפלל ערבית מבעוד יום אין זה כלום‬
‫ וכ"כ‬.‫ וכ"כ בשיירי כנה"ג בהגה"ט סק"א בשם רבו מהר"ש השני‬.‫הט"ז לחוש אף לתפלת ערבית‬
‫ אלא יש‬,‫ אלו שמאחרין תפלת ערבית עד הלילה הוא דקדוק קלוש מהאחרונים‬,‫בסידור היעב"ץ‬
‫כיבעודשמתפלליםהוא‬,‫להקדיםכדילהוסיףמחולעלהקודשוהואזריזונשכרומתקייםזהוזהבידו‬
‫שו"תהתעוררותתשובה‬,‫ועי'מל"חסי'ח'אותכג‬.‫ועיקרהקפידאשלאלאכולכלהלילה‬,‫כברלילה‬
 .‫ח"בסי'נווכןבשו"תיחו"דח"וסי'ל'וחזרע"דבחזו"עיו"טעמ'שהדבמקוםהצורךאיןלחושלזה‬
‫ועי' מש"כ מהרח"פ במל"ח סי' ח' אות כג דמנהג עיה"ק טבריא יע"א אתריה דהרב חיים ומלך‬
.‫וכןבהבדלתמוצ"שובתקיעתשופרשליוה"כ‬,‫להמתיןבספירתהעומרשעהורביעמהלילה‬,‫זיע"א‬
‫ והביא שהגאון עמ"ש דף סג ע"ב היקל הרבה‬.‫וכתב דלפ"ז לכאו' יצטרכו להמתין גם בליל שבועות‬
 .‫וס"למרדאיןקפידאלהמתין‬,‫בהאימילתא‬
'‫טז עי'חזו"ע הנז"לשהביאלחושבזהמדבריהגאוןר'איצלהבלאזערבשו"תפרייצחקח"אסי'ו‬
‫ועי'קובץמבקשי‬.‫אךמ" מהמנהגלהדליקבסמוךלקידושישלוסימוכין‬,‫והארכתיבזהבמקו"א‬,'‫ועו‬
‫ וכתב שם‬,‫רכט שהביא כל הדעות בזה‬- ‫ ספר הזכרון על יו"ט בקונט' שלמי אליעזר עמ' רכא‬,‫תורה‬
‫‪å‬‬ ‫‪'ä‬‬ ‫‪úåòåáù‬‬ ‫‪éãòåî‬‬

‫‪,íåé ãåòáî åðéëé úåøðä úàå ,äéìàî äáëúù ãò á"åéëå ò÷ø÷ä ìò åà úçìö ìò åçéðé àìà ,ùàä úà ë"çà‬‬
‫‪. áåè íåéá çøîì ïéàã‬‬
‫‪ïðéàù äìà ù"ëå ,ïä úåòåè ,úåëøáî ïðéàù íéùðäå ,"áåè íåé ìù øð ÷éìãäì" ä÷ìãää ìò êøáì ùé .áì‬‬
‫‪.[ä"ø áøò 'ìä 'ä éãòåîá ë"ùî 'éò] ìàøùé úåìéä÷ ìëá âäðîä êëå .ïâäðî úåðùì úåëéøöå ,úå÷éìãî‬‬
‫]‪æë ÷"ñ âñø 'éñ á"ðùî‬‬ ‫‪ä÷ìãää íãå÷ úåëøáî è"åé áøòá ,ä÷ìãää øçà êøáì æðëùà éðá âäðîì óà .âì‬‬
‫‪.['à 'éñ ç"éô â"ç ïåéöì øåà ú"åù 'éòå êåîñì äî ìò ïäì ùé ë"çà úåëøáîäã à"âîä úòãå ,æ"ñ ã"îô ë"ùùå‬‬
‫‪ìù åðééçäù úëøá ìò åëîñé àìà ,úåøð ú÷ìãäá åðééçäù êøáì íéùðì ïéà .ãì‬‬
‫‪âñø 'éñ íéôìàì ãñç] ùåãé÷ä‬‬
‫‪,ä÷ìãäì úåøð ú÷ìãä úëøá ïéá åëøáé àì ,úåëøáîä î"îå .[åù 'îò è"åé ò"åæç 'éòå ã"ò âé÷ óã â"ç áìì äôé ,ç"ñ‬‬
‫‪êøáì úåâäåðäå .[âë äøòä ùã÷ çñô ìéì øãñ 'ìä ò"åæçå á"åè úåà 'æ 'òî íéîä úøäè 'éò] 'à øð å÷éìãéù øçà àìà‬‬
‫]‪â"÷ñ äáø äéìà‬‬ ‫‪åðééçäù êøáúå ùãç éøô çéðú åà ùãç ãâá äðùáìú úåøð ú÷ìãä úòùá éðùä íåéá åðééçäù‬‬
‫‪.æéùåãé÷áù åðééçäù úëøá ìò ïîà åðòé àìù áåèå .[î"÷ñ íééçä óëá â"ñø 'éñ 'éòå‬‬
‫‪.[çñ íéìäú] íéäìà íå÷é øåîæî ïëì íãå÷ íéøîåàå ,è"åé ìëá åîë úéáøò íéììôúî úåòåáùä âç ìéì .äì‬‬
‫‪ãòø óã 'ä úéá] äìéìä‬‬ ‫‪úùåã÷ úåùòì çîùå ùù åúéáì êìé ,ùãå÷ä ïî íåìùá åúàöá úéáøò úìôú øçà .åì‬‬
‫‪.[á"ò‬‬
‫‪éøåàî úëøá íäéìò êøáì íîöò éðôá íéøåøôâ åà úåøð ÷éìãäì éåàø ,ù"öåîá ìçù úåòåáù ìéì .æì‬‬
‫‪â"ò úåøðä úà çéðé ë"çàå ,è"åé ãåáëì å÷ìãåäù úåøðá ùîúùäì øùàî óéãòå ,ä÷åáà äéäéù éãëá ,ùàä‬‬
‫‪.çéïäéìàî åáëéù ãò á"åéëå ò÷ø÷ åà úçìö‬‬

‫שמנהגהחזו"אוהקה"יוהגרש"זאויערבךזצ"ל‪,‬וכןיבלחט"אהגרי"שאלישיבשליט"אלהדליקקודם‬
‫כניסתהחג‪,‬וכןבערבשבועות‪,‬ואףדבעינןתמימות‪ .‬‬
‫ואפשרדמהשחששולהדליקאחרהשקיעהמשוםתמימות‪,‬הואמשוםמנהגבניאשכנזשבברכה‬
‫ישמשוםקבלתשבת‪,‬אךלדידןאיןלחושלזה‪,‬ואפשרלהדליקאףקודםהשקיעהללאחשש‪ .‬‬
‫יז מרןהגר"עיוסףשליט"אבספרושו"תחזו"עכרךב'עמ'קלג‪,‬וכדברישו"תהרצביחאו"חסי'נד‪.‬‬
‫והביא שבשו"ת שבט הלוי ]ח"ג או" ח סי' סט[ הביא מי שהעיר בזה‪ ,‬וכתב שנראה לו שיש לחלק‪,‬‬
‫שבליל פסח לא הוי הפסק‪ ,‬כיון שברכת שהחיינו בליל פסח באה גם על מצות מצה ומרור וסיפור‬
‫יציאתמצרים‪,‬והאשהשבירכהשהחיינובעתהדלקתהנרותלאנתכוונהלפטורמצוותאלה‪,‬לפיכך‬
‫אף על פי שלברך עודהפעםשהחיינו אין לזהמקום‪  ,‬אבלאםמכוונת על ברכת שהחיינו של בעלה‬
‫אין האמן הפסק‪,‬אבל בלילשבועות יש להזהר שלאתענהאמן על ברכתשהחיינושבקידושמשום‬
‫הפסק וכו' ע"ש‪ .‬והביא מרן שליט"א שכן  מצא לרבינו הרמ"ע מפאנו באלפסי זוטא ]סוף פ"ג דר"ה[‬
‫שכתב‪,‬המקדש לאחרים תחלה בליל יום טוב‪ ,‬כשהואחוזר ומקדש לעצמו לא יחזור לברךשהחיינו‪,‬‬
‫דקיי"ל זמןאומרואפילובשוק‪,‬וכבריצאידיחובתברכתשהחיינו‪.‬ואםקידשלנשיםתחלהבלילחג‬
‫הסוכות חוץ לסוכה‪ ,‬כשחוזר ומקדש לעצמו בסוכה חוזר ומברך שהחיינו‪ ,‬וכן הוא הדין בליל פסח‪,‬‬
‫הואילוברכתשהחיינושייכתגםלאכילתמצה‪ ,‬ע"כ‪ .‬ולפיזהאםקדמוהנשיםובירכושהחיינובעת‬
‫הדלקתהנרות‪,‬רשאותמןהדיןאפילולחזורולברךשהחיינו בקידוששללילפסח‪,‬אםעורכותסדר‬
‫לעצמן‪.‬ומכלשכןשאיןלפקפקעלענייתאמןלאחרברכתבעליהן‪.‬וע"עבשו"תקולאליהואו"חסימן‬
‫מ"א ובברכ"י סימן תרמ"א סק"א‪ .‬ומ" מ בשאר ימים טובים יש להזהיר את הנשים שלא יענו אמן‬
‫בקידוש‪,‬אםקדמוובירכושהחיינובשעתהדלקתהנרות‪.‬עכ"ד‪.‬וחזרוכתבזאתבחזו"עימיםנוראים‬
‫עמ' סב‪ .‬וכן העלה בשש"כ פמ"ד ס"ד‪ .‬ועי' בשו"ת אור לציון ח"ג פי" ח סי' ב'  שכתב להתיר עניית‬
‫האמןבקידוש‪ .‬‬
‫יח עי' שו"תאור לציון ח"ג פי"ח סי' ו'שכתבו בפשיטות דאפשר להשתמש בנרות שהודלקו לכבוד‬
‫יו"ט‪,‬ולאחשוכלללעניןהאדבעינןאבוקההנז'בסי'רח"צס"ב‪,‬אךמ"מהדברפשוטדעדיףלהדליק‬
‫נרותואח"כלהניחןשיכבומאליהן‪ .‬‬
‫‪æ‬‬ ‫‪'ä‬‬ ‫‪úåòåáù‬‬ ‫‪éãòåî‬‬

‫‪ïîæå äøåú ïúî ìéì ,äæ ìéìá åðçìù ìò çøåà àéáäìî çëùé ìàå ,åðçìù ìò ãåáëá áùé ùåãé÷ä øçà .çì‬‬
‫‪äìéìá íçîùì íéîåúé åà íééðò àéáé úåçôä ìëì ,ïë àöî àì íàå ,áåìòä çøåàä øâä ùôð çîùì ,åðúçîù‬‬
‫‪.['å úåà à"ò ãòø óã 'ä úéá] åìøåâ íéòð äîå å÷ìç áåè äî ,äæä‬‬
‫‪íåéá íéáéø÷ åéäù íçìä éúùì ïåøëæ äæá ùéå ,çáæîä íå÷îá àåäù ,åðçìåù ìò íéîçì 'á àéáé .èì‬‬
‫‪íçì úàø÷ðä äøåúä ìò æåîøì ,íéùàø äòáøà åìå êåøà íçì åùòéå .[ã"÷ñ è"äâá â"äðë éøééù] íéøåëáä‬‬
‫‪àåäã ,åáúë óñåð íòèå ,[åá ìëå íééç úåçøàá ã"å÷îå 'é úåà 'ç 'éñ éç ìëì ãòåî] ñ"ãøô äáå ,äãéî õøàî äëåøàã‬‬
‫‪.ïåéñá ùîùîù íéîåàú ìæî éðôî‬‬
‫‪ìåëé î"îå ,[äøòäá æì 'éñ ã"ç ã"åçé ú"åù 'éòå á"ñ áë 'éñ úçà óë] íåéáå äìéìá äãåòñá úô úéæë ìåëàì ùé .î‬‬
‫‪.[æù 'îò è"åé ò"åæçáå íù ã"åçé] á"åéëå ïúôéì íò úéæëä úà ìåëàì‬‬
‫‪.èé [àé úåà 'ç 'éñ ç"ìî] úåòåáùá äöîå õîç ìåëàì áåè âäðî .àî‬‬
‫‪.['ç úåà à"ò ãòø óã 'ä úéá] äðéùä àéáî ìëàîäã ,äæ äìéìá åìëàî èòîì ïåëðå áåè .áî‬‬
‫‪íéáåúëå íéàéáð äøåú ãò ,'åëå äéá èéìùã éùéìùä ùãåçá åøúé úùøôá ÷"äæä øîàî ïçìùä ìò àø÷é .âî‬‬
‫‪àø÷éù éåàø é"àáå .[èì úåà íù ç"ìî] íåìùá åîò úà êøáé ãò ïøéîà øùò éðäî àø÷é éðùä íåéáå .ãç àìåëå‬‬
‫‪.íåéä úãåòñá å÷ìçå äìéìä úãåòñá å÷ìç àåä ,ïåùàø äìéìá ìëä‬‬
‫‪àáú ,àåáéå äìòé íò ïåæîä úëøá êøáìå áåù åéãé ìåèéì øéîçîäå ,øæåç åðéà ,àåáéå äìòé çëù íà .ãî‬‬
‫‪.[å"ìñ 'ç 'éñ ä"ø 'ä éãòåîá ë"ùî 'éò] 'åëå íéáåè íéîé ïúð øùà øîàé íéìùåøé äðåá øçà øëæð íàå .ëäëøá åéìò‬‬
‫‪éî î"îå .[àë ù"åòé ,íéðåøçàå ãë úåà 'ç 'éñ ç"ìî] äåöî úìéáè àåäù àì íà ,âååéæá øåñà úåòåáùã 'à ìéì .äî‬‬
‫‪.[ãé ÷"ñ ç"äë] øúåî åô÷åú åøöéù‬‬

‫יט וכ"כבלבדודפל"אדכתבלאכולמצהבשבועות‪,‬והואזכרליציאתמצריםדע"מ כןפדיתנו‪.‬וכן‬

‫הביאבמל"חסי' ח'אותיא‪.‬וכיו"בבארחותחייםובכלבודטובליםהמצהבמיזעפאר'ןדמשמחאת‬
‫הלבוכןבביתה'דףרפאע"באותג'‪.‬וכןהזכירמנהגזההגרי"מטולידאנובשרידופליטסי'ב'‪ .‬‬
‫כ עי' בב"י סי' קפח ס"ו דדעת הרמב"ם פ"ה מהל' ברכות הי"ב והרא"ש ברכות פ"ז סי' כג דצריך‬
‫לחזורוכןדעתהר"ןוהריטב"אסוכהכז‪.‬והמרדכיבביצהפ"בסי'תרסט‪,‬ר"םמרוטנבורגבתשב"ץסי'‬
‫רידובטורסי'קפחועו'ראשונים‪.‬אךכתבוהתוס'סוכהשםד"האיבעי‪,‬דאיןזהאלאבלילהראשון‬
‫של פסח ולילה ראשון של סוכות‪ ,‬שישחובה לאכול פת‪,‬אך לא בשאר ימים טובים‪ .‬וכ"כהרשב"א‬
‫בברכותמט‪ .‬ובשו"תהרשב"אח"ג סי' רפז‪ .‬ובהיות ויש בזה ספק ברכות‪,‬איןחוזרים לברך‪.‬ואמרינן‬
‫סב"לאףדהואכנגדמרןכמש"כבמקו"א‪.‬וכמהאחרוניםפסקוכןבנד"ד‪,‬חסדלאלפיםסי'קפחסק"ו‪,‬‬
‫שו"תמעטמים סי'סה‪,‬טהרתהמיםבשיוריטהרהמע'ב'אותנבובבא"חפרשתחקתאתכא‪.‬ועי'‬
‫שו"תשמשומגןח"אסי'יגדכתבדמנהגמרוקולחזורבכליו"ט‪,‬ודחהדבריובשו"תיבי"אח"ואו"ח‬
‫סי'כחסוףאותא'‪,‬ח"זאו"חסי'כחאותא'ובח"טאו"חסי'מזובמילואים‪,‬וכןבספרוהליכותעולם‬
‫ח"ב פרשת חקת אות טו ובחזו"ע ברכות עמ' קג‪ .‬וכ"כ בשו"ת אור לציון ח"ג פי"ח סי' ט'‪ ,‬והוסיפו‬
‫דהמחמיר ליטול ידיו שוב‪,‬תע"ב‪ .‬וגם בשו"ת עמק יהושעמאמןח"גאו"ח סי' כח כתב לדחות דעת‬
‫הגר"ש משאש זצ"ל דאין כן מנהג מרוקו ]ועי' בזה בשו"ת שמש ומגן ח"ב או"ח סי' יט[ וכן הוא‬
‫בקיצורש"עטולידאנו‪ .‬‬
‫כא ואףבלילטבילה‪,‬כתבמהרח"פשםשמנעועצמןמלטבולבשבילשיוכלהבעלללמודבטהרהכל‬
‫לילה זה‪ ,‬ולטבול בלילה ראשון ולקיים עונה בליל שני‪ ,‬אינו דרך נכון לפ"ד רבי יהודה החסיד‪ .‬ומה‬
‫שעושותהנשיםתקוןליתןעליהםמלבושבעליהםבעבורזהכשאירעאונסשלאיוכללהתייחדעמה‪,‬‬
‫זה מנהג בורות‪ ,‬ומ"מ אם אירע דהוכרח שתטבול אשתו כדי להיות עמה‪ ,‬עכ"פ יזהר האיש לטבול‬
‫באשמורת‪,‬ואזהרהזואיתיהגםבלילהשלר"ה‪.‬וגבילילהשניכתבדבנותישראלהחמירועלעצמן‪,‬‬
‫אימשוםדחשיבלהומילתאכדנאלחומראואימשוםכיסופא‪.‬ועי'שערהכוונותדףפטע"אופע"ח‬
‫שערכגפ"א‪ .‬‬
ç 'ä úåòåáù éãòåî

úåòåáù ìéì ãåîéì

ïëå ,[ä"÷ñ è"äâäá â"äðë éøééù] äøåúä úìá÷ íåé àåäù ,äìéìä ìë úåòåáù ìéìá ãåîìì åðéãéá äìá÷ .åî
,äøåúá íé÷ñåò åéäå äæä äìéìá íéðùé åéä àì íéðåùàøä íéãéñç ,[à"ò çö óã øåîà úùøô] ÷"äæá àúéà
ìëã ,[à"ò 'ç óã] ÷"äæä úîã÷äá àúéà ãåòå .úåîìåòä éðùá åðéðáìå åðì äùåã÷ äùøåî ìåçðì åàåá íéøîåàå
êøáî ä"á÷äå úåðåøëæä øôñá íéáåúëå íéîåùø åéäé íìåë ,åá íéçîùå úàæä äìéìá ïå÷éúä íéð÷úîù åìà
.é"áä äùòî àéáäù [à"ò çî óã úåòåáù 'ñî á"ç] ä"ìùá 'éòå ,ïåéìòä íìåò ìù íéøúåëå úåëøá íéòáùá íúåà
ìë é"ðá åðùé äøåúä úìá÷ ïîæáù éôì ïë åâäðã ,[åð 'éñ à"ô äáø ù"äùá ïëå à"îô] øæòéìà éáøã é÷øôá àúéàå
äãòä ìò ùéàã ,[éù 'îò è"åé] ò"åæçá áúëå .íé÷øáå úåìå÷ é"ò íúðùî íøéòäì ä"á÷ä êøöåäå ,äìéìä
íéøáãá ççåùì åôñàúé ìáìå ,íàéáé øùàå íàéöåé øùàå ,äëìäë ãåîéìä øãñ äéäéù øîùîä ìò ãåîòé
,á÷òé ÷ìç äìàë àìå .['îå óìà 'éñ ùàùî óñåé 'ø â"äøäì íéáúëîä øöåàá ù"îëå] íãñôäá íøëù àöéù ,íéìèá
íäéìò íéìá÷îå ,äøäèáå äùåã÷á íéãîåìå ,íäéðå÷ ïåöø úåùòì íäéðéòî äðéù íéããðî ,íéáåäà íìåëù
àìù øäæéã ['ë úåà 'ç 'éñ] ç"ìîá ë"ëå .åéäìà 'äù íëä éøùà åì äëëù íòä éøùà ,äáäàå äçîùá äøåú ìåò
äìë éèåùé÷ ìë ïéìåò æàù øúë úùåã÷ øçà ãò øáãì àìù åøéîçäù ùéå .äìéìä ìëá ïéìåç úçéù øáãé
ïåùìá ÷ø øáãé éçøëä øáãä íà óàå .õ"ùä úøæçá æà øáãì ïéàù èåùôå ,[è"ùòáä íùá éç øäæ] äìéìá äùòù
úåà á"ò ãòø óã 'ä úéáá ë"ëå .á"ò 'â óã á"ç ìâøä úçîù 'éòå] íìåòì äàðäå äðéùä åì äàð äæ äìéìá çùäå ,ùãå÷ä
äàðäå äðéùä íäì äàð æà éë ,ùàø úåì÷å ÷åçùå äìèá éøáãá å÷ñòé àìù íøéäæäì ìä÷ä áø ìò äåöîå .[ãé
.[áë úåà äøò óã 'ä úéáå íéîù éãåîòá õ"áòé] íìåòì
ç"é úéùàøá] äéá áéúëã íäøáà ãâðë çñô ,úåáàä ãâðë åð÷úð íéãòåîäã ,äæä äìéìä ãåîéìì óñåð íòè .æî
,á÷òé ãâðë úåëåñå ,÷çöé ìù åìéà øôåù ìå÷ åá äéä äøåú ïúîù ÷çöé ãâðë úåòåáù ,úåâåò éùòå éùåì ,['å
÷çöé ìù úåøåáâä úà ÷úîì ,ãåîìì ùé úåòåáùá êëìå .úåëåñ äùò åäð÷îìå [æ"é â"ì íù] äéá áéúëã
'ä úéá]
äøåú øåáò àåä úéâéâë øää íäéìò äôëã àäã àîåçðú ùøãî éøáã ô"ò íòè ãåòå .['é úåà à"ò ãòø óã
íéøåòð éëä íåùîå ,äìéìá àåä ô"òáù äøåú ãåîéìå ,òîùðå äùòð åøîà øáë áúëáù äøåú ìòã ,ô"òáù
ã"áäå á÷òé úåòåùé] äìéìá íé÷ñåò åéäéù ô"òáù äøåú ìá÷ì åöø àìù äî ï÷úì ô"òáù äøåúá ÷åñòì äìéìá
.[àé úåà á"ò íù 'ä úéáá
éãë äìéìá íäî íãà ïùé àì éìåà ,[íéðåëð åéä ð"ùîá] àøæò ïáàä åáúëå ,èùôä ô"ò äæì óñåð íòè .çî
.áë [á"ò ãòø óã 'ä úéáå ãöú 'éñ ãòåî úéáá úåéñðë éúá] íéøåôëä íåéá ìåãâ ïäë êøãë ø÷åáá 'ä ìå÷ åòîùéù
,ç"ú íéðá éðáå íéðáì äëåæå åúðù íéìùéå ,åìæî ïùéé àìù àåä áåè ïîéñ ,úåòåáù ìéìá ïùé åðéàù éî .èî
é "øàä íùá ìâøä úçîùá áúëå ,[íéðåøçà íùá æè úåà 'ç 'éñ ç"ìî] úåàøä íâô ï÷úîå äðéëùì ïå÷éú äùåòå
äðååëá 'ä úéá íùá ë"ùî 'éòå .æé úåà íù ç"ìî 'éòå] åúìëé ìëë ãàî æøãæé êëìå ,äìéìä åæá àéä íãàä ééç úàøåäã
.[äæì úåëæì
ïéðò ïéá ÷éñôäì íéìåëéå ,äøåúä úå÷áãî ãçà òâø íåãð àìù ,ä"á÷ä éðôì äæ íåéá ãåîéìä áéáç äîë .ð
úéáá äéäù äùòîäî òåãéë ,'ä úàøéì úåð÷ú ï÷úìå íéùòî ùåôùôå øñåîå úåøøåòúä éøáã øáãì ïéðòì
óã 'ä úéáå ìàåîù ìéòî] úåôø íéãé ä÷æçå äðéáùåùì äðéëùä úéìâúðù ,à"òéæ åøà÷ é"øäåî ïøî ìù åùøãî
.[åè úåà á"ò ãòø
ãòø óã 'ä úéááå 'ã úåà ìàåîù ìéòîá ã"áäå ä"ìù] àééøù àúðéëù äøùò éá ìëáã ,äøùòá ãåîìì åìãúùé .àð
.[ãöú 'éñ á÷òé ÷çå á"ò

‫וכןלאשתליבולדבריהמדרשבשו"תשרגאהמאירח"בסי'קבאות‬.‫כבאךלפ"דהמדרשהנז'אינו‬
‫מל"חסי'ח'אות‬,‫וע"עבשו"תלבחייםח"בסי'קפ‬.‫ואינו‬,‫לדדהב"דהאבןעזראבתורטעםלמנהגזה‬
.‫יפהללבח"בסי'תצדסק"ב‬,‫טו"ב‬
è 'ä úåòåáù éãòåî

,àèåæ àøãà åà ,í"áîøä ìù úååöîä ïéðî ãåîìì ìéçúé ,äøåáçä éðá åöá÷úð àì ïééãòå àáå íéã÷ä íà .áð
à"ò äøò óã 'ä úéáå áë úåà áë 'éñ úçà óë] ÷ñôä àìì ãåîéìä øãñá åìéçúé äøåáçä éðá åàåáé øùàëå ,íéìäú åà
.['ë úåà
åãåñå ,íééçä õòî çå÷ì ïëå ,ùåã÷ä å"çøäî éôîå ,äòåîùä éôî ìáå÷îå ï÷åúî äæ äìéìì ãåîéìä øãñ .âð
óã úåðååëä øòù 'éò] "ãòåî éàéø÷" øôñá ñôãðä ïå÷éúä àåä úåòåáù ìéìá ãåîìì ïåëðä øáãä êëìå ,àùéðå íø
éåàø ïëìã ,[æè úåà á"ò ãòø óã] 'ä úéá øôñá áúëå .[áðúú 'éñ õîåà óñåé øôñá ïëå ,ì"ðä ïå÷éúä ìò êîúñäã à"ò èô
ïååëîù éî ìëå ,à"æì ïåéìòä øúëä úåà êéùîäì éãë ãçà òâø 'éôà ïùéé àìù äæä äìéìá ìàøùé ùéà ìëì
åì çèáåîå ,ú"øë àåä ø"úëã ïååúà ïëù ,äðùä äúåà ìë úøëî ìåöéð àåä äìéìä ìë ïùé åðéàå äðååëä úàæì
'âá åúîùðì íéøéúëî úøùä éëàìî àåää äìéìá íãàä ééç úàøåäå ,÷æð íåù åì àáé àìå ,åúðù íéìùéù
.ë"ò ,àáä íìåòá åì áåèå äæä íìåòá åì éøùàå ,íéøúë
.âë äæ äìéì ãåîéì ììëá ïðéà íéùð .ãð
äìéìä äæá úåéðùî ãåîìì ïéà äìá÷ä ô"ò êà .ãëêåîñéù äî ìò åì ùé íéøçà íéãåîéì ãåîìì ì÷éîä .äð
íéìùåøéá âäðîä èùô ïëù [àë 'éñ íéîìùä úøåúá úîà ãåãìå ú÷øá øåè íùá à"ìô ãåã áì] à"ãéç áøä ë"ùîëå
äæá úåéðùî ãåîìì ïéàã à"ãéçä éøáãë âäðîä èùôúä î"î ,äðùî ãåîéìá å÷ñò åúòéñå ïøîã óàå ,ïåøáçå
äìéìá ãåîéìä øãñ [áé úåà 'ç 'éñ] ç"ìîá áúëå .[úåéðùî ãåîìì áúë úåòåáù 'ñî ä"ìùäå 'ã øáãîá ç"àáá ë"ëå] äìéìä
,êé÷åìà 'ä éëðàå ,íéäìàä ìà äìò äùîå äáø ùøãî ,ê"ðú ãåîìì ùé [.ç äîã÷äá] ÷"äåæá äàøðä ô"òã
.äëàúîëçã éæøá àåäù àùð úøãà ë"çàå ,úåùø íäù ùøãî ìù íéøîàî øàùå [çô úáù] ò"ø ÷øô àøîâå
ä"ìù] ùçìá íàø÷é äëéà é÷åñôå ,[úåòåáù 'ñî ä"ìù] àø÷îä éîòèá íàø÷éù áåè ,íé÷åñô àøå÷ øùàë .åð
.ìáà ìù ïåâéð àììå [æ"÷ñ ç"äëáå 'ä úåà ìàåîù ìéòîá ã"áäå
.íåé ãåòáî úéáøò ììôúä íà èøôáå ,òîù úàéø÷ àø÷é äìéìä úåöç íãå÷ .æð
úéá] åãåîéìá åèàì ìäðúäì äàøéå óé÷ùé ìéëùîä ùéàä êëìå ,äðååëá àìù úåáøäî äðååëá èòî áåè .çð
.[àë úåà à"ò äøò óã 'ä
ç"ìî ,íéîù éãåîò øôñá õ"áòé ïåàâä] äìéìá èòî ïùéù áèåî ,úåôééò úîçî éåàøë ììôúäì ìåëé åðéàù éî .èð
.['åòå ïçìùä êåøò ,'á úåà á"ò äøò óã 'ä úéá ,àë úåà 'ç 'éñ
êéøö åðéà ,ñåëì ñåë ïéá ïîæ øáòù óà ,äô÷ åà äú åéðôì íéùéâîå ,äæ ùåã÷ äìéìá äøåúá ÷ñåòä .ñ
íù çéðäù óà ,øæçå úñðëä úéáî àöé íà î"îå .äúùéù äî ìë øåèôì åúëøáá ïéåëéù éåàøå ,êøáìå øåæçì
åô úåà ç÷ 'éñ ç"åà è"çå àì úåà áë 'éñ ç"åà ç"çá 'éòå ,æë 'éñ ç"åà å"ç à"éáé ú"åù] êøáìå øåæçì êéøöå éðäî àì ,íéùðà
.[àéù 'îò è"åé ò"åæçáå àé 'éñ å"ç ã"åçé ú"åùá ë"ëå
[åè úåà 'ç 'éñ] ç"ìîá áúëå .[áë ñ"ñ úçà óë] åãåîéìá äôé ïîéñ äàåø úåòåáùá úîàä úîëçá ÷ñåòä .àñ
éäåæ äúàéø÷ã ,àùéã÷ äáø àøãàä ãåîéì ïì éðäà ,äøåú éøúñá òãåé åðúéà ïéàã äæë íåúé øåãìã éàãåã
àøãàä àø÷éù [èé úåà à"ò äøò óã] 'ä úéáá ë"ëå .á"ç íéìåâìâä øòùá ë"ùîë ,ïéáî åðéàù íâä ,àììä
.íéîòè äîëî òãåðë àúéðåøèîì ãàî àåä ìåãâ ïå÷éú éë ,àèåæ

‫עי'שו"תרבפעליםח"אבסו"יסי'ט'שתקראפסוקיהתנ"ךוכן‬,‫כג וגביאשהשספרהספירתהעומר‬
 .‫וכ"כבחזו"עיו"טעמ' שידמנהגזהאינולנשיםכמש"כבר"פ‬.‫עי'בעודיוסףחיסדרוישלח‬
.‫כדועי'בזהבשו"תיחו"דח"גסי'לבובהלי"עפרשתבמדבראותג'וחזרבזהבחזו"עיו"טעמ'שי‬
‫ דהציווי להגות בתורהשבע"פ בדרשות דקראיוברזי‬,‫כה ועש"ע ]אות יג[ דכתב בשםמהר"חהכהן‬
‫ דבלילה זההוא תיקון המטרוניתא‬,‫אך לא לשנות במשנה שהיא סוד שפחה דמטרוניתא‬,‫דאורייתא‬
 .‫יעו"ש‬,‫והקשההגרח"פממעשהדמרןזצ"ל‬.‫ואיןמקוםהשפחהבמקוםגבירתה‬
‫ תמוהים דבריו דבליל יו"ט לא אומרים אף תיקון‬,‫ומש"כ שם שאומרים קדיש לאחר תיקון חצות‬
'‫ והעיר ע"ז בשו"ת יבי"א ח"ט בהערותיו על הספר מועד לכל חי וחזר להעיר בחזו"ע יו"ט עמ‬,‫לאה‬
 .‫שיאונ"לכוונותודבתיקוןלאחרחצותיאמרוקדיש‬
é 'ä úåòåáù éãòåî

ãîìé ô"äëì ,ùãçì äëæ àì íàå ,äðùä ìëì àáè àðîéñ àåäå .äæä ùåã÷ä âçá ú"åãéç ùãçì ìãúùé .áñ
.[ãì úåà íù ç"ìîá ïëå 'ç úåà áë 'éñ úçà óë] íãå÷î åòãé àì øùà ùåãéç äæéà òîùé åà
ãö äéäé àìùå ,íãàä ìù åçë éôì ìëäå ,ãîåòî àøãàä øîåàä éøùàå ,åäéìà çúô øîàé àøãàä íãå÷ .âñ
.[çé úåà 'ç 'éñ ç"ìî] àøäåé
øãñá óñåé øôñá 'éòå èé úåà 'ç 'éñ ç"ìîå 'â úåà áë 'éñ úçà óë] íéãéçéä ïéá íéìäúä å÷ìçé ø÷åáä úøåîùàá .ãñ
.[äìéìä óåñì äìôúá
åë
. ïå÷éúä øôñá 'æðä úà àìà ,íéùéã÷á åáøé àì .äñ
,äãîåìî íéùðà úååöîë àìå ,äîåöò äðååëá íãîìéå ,äæ íåéå äìéìá úååöî â"éøú ãåîéì úìòî äìåãâ .åñ
àðùéìå ÷åúî øéù êøãá úåøäæàä íéøøåùîä åùòù íòèäå .æë[á"ò áôø óã 'ä úéá] íàùò åìéàë åì áùçéå
ïâðìå øéùì àìå úååöî â"éøúä ìë úåòåáùä âçá ãåîìì éãëå ,íäá àøå÷ä õåøé ïòîì ïúðååë éë ,àìéì÷
úéá] íàùò åìéàë åì áùçð íäá ïéåëîå íäá ãîåìä ìëå íúåðîìå úååöîä òãéì éãë àåä ãåîéìä úìòåúå ,å"ç
.[à"ò âôø óã 'ä
.[âéù 'îò è"åé ò"åæçå 'à 'éñ íìåò ïéðá ú"åù] øçùä úåìò íãå÷ äòùä úéöçî øçà ïåùéì úëìì ïéà .æñ

úéøçù úìôú
äæá áëòúé íà èøôáå ,íéãé úìéáè äùòé åàì íàå ,[à"ò èô óã úåðååëä øòù] úøåîùàá ïéìáåè ïéøãäîä .çñ
àì î"îå . ãåä àøåð äãåñå ,[øåîà úùøô ÷"äæá ã"å÷îå ãë úåà à"ò äòø óã 'ä úéáá ë"ëå äë úåà 'ç 'éñ ç"ìî 'éò] äìôúì
óèòúéå íéðáì ùáìé ,åéúåìîù óéìçé äìéáèä ïî íåìùá åúàöáå .è"åé áøòî åîçåäù óà ,ïéîçá ìåáèé
êøò ,íéàãåã àöîéå øôñá ë"ùîë] äæî åëùîð úåéìòåú äîë éë ,íéðåùàø ã"åéî úåéäì ð"ëäéáì êìéå ,íéðáì
.[íéðåùàø äøùò ,äìôú
àìì äøåúä úåëøá êøáì ìåëé äìéìä ìë øåòéð äéäù éî óàå ,øçùä úåìò øçà àåä äøåúä úåëøá ïîæ .èñ
,øçùä úåëøá øàù ïëå .[äæá éúëøàä à"÷îáå áéù 'îò è"åé ò"åæç] ïùéù éîî úåëøáä òåîùì êøåö ïéàå ,ùùç ìë
,[éúëøàä äáåùúáå ,íù ë"åðå â"éñ 'ã 'éñ ò"ù] ììë íéëøáî ïéàù íéãé úìéèð ìò úëøá ãáìî ,åîöòá êøáì ìåëé
.åéá÷ðì êøöð íà ÷ø êøáé øöé øùà úëøáå

‫ו'פסוקיםמכל‬,‫כו עי'של"הדףקפע"אוהב"דבמעילשמואלהל' שבועותאותה'שכתבסדרזה‬

‫וכןמכלספרוספרמכ"ד‬,‫זולתאיזהפרשיותנפלאותשראוילקרותם‬,‫ג'ראשוניםוג'אחרונים‬,‫סדרא‬
‫ וכן נביאים ראשונים ואחרונים רק שיקראו ב' הפטרות דיומא‬,‫ ובסיום התורה יאמרו קדיש‬,‫ספרים‬
‫ רק בסתפר תלים יאמרו מזמור השמים מספרים‬,'‫ ובסיום נביאים יאמרו קדיש ובכתובים וכו‬,‫כולם‬
‫ ואח"כ משניות מסכת‬.‫ ובסוף משלי כל אשת חיל ויאמרו קדיש‬,‫ומזמור יקום אלהים ותמניא אפי‬
‫וזוהר‬,‫ קדיש‬,‫ואח"כמשנה ראשונה ואחרונהמספר יצירה‬,‫מזמ"ןנק"ט ובסיום כל סדר יאמרו קדיש‬
‫ולכשיאורהיום‬,‫תרי"גמצוותורמב"םאוסמ"גור'חנניאבןעקשיאוקדישדרבנן‬.‫פרשתאמורוקדיש‬
‫והכלבטעמיםובכוונהובהאורהיוםילכו‬,‫הריי"גקדישיםמספראח"ד‬,‫יאמרוכלשירהשיריםוקדיש‬
‫דלפימ"שבתקנותבס"ס‬,‫אךמהרח"פבמועדלכלחיסי' ח'סכ"בכתבדהפריזעלהמידה‬.‫לטבילה‬
‫ אלא דיש כבר אופן להגיע לי"ג מיכלן‬,‫חנן אלהים וחמדת ימים פ"ג דלא טוב להרבות בקדישים‬
'‫ על הגמ' קדיש ועל ב‬,‫תהלים‬,‫ תקון חצות‬,‫ א"ר‬,‫ ועל תנ"ך‬,‫ ד' קדישים בערבית‬,‫דרחמי ע"י הקדיש‬
'‫ ולכאו' א"כ מיעט רק ד‬.‫ הרי י"ג‬,‫ וכן על הבקשות והתפלה לתיקון כרת‬,‫מדרשים ועל פרק מוסר‬
 .‫ומהימהניבזה‬,‫והשאירתשעהקדישיםאחרים‬,‫קדישיםדערבית‬
'‫כיאםבז‬,‫כז וכתבמהר"אחמוי]ביתה'דףרפבע"ב[ דאלוהתרי"גמצוותלאניתנוכולםביוםזה‬
.‫ג‬.‫ נצטווהעלאברמןהחי‬,‫צדיקתמיםנח‬.‫ב‬.‫אבינואדםנצטווהז' מצוות‬.‫א‬,‫זמניםניתנוקצתמצות‬
‫ יעקבאבינו סבא‬,‫לאיש תם יושב אהלים‬.‫ ד‬.‫  נצטווה עלהמילה‬,‫ הואאברהם‬,‫לאבינואבהמון גוים‬
,‫היינובמצרים‬,‫במצקיםהרעים‬.‫ו‬.‫  נצטווהעלהיבום‬,‫וזאתליהודה‬.‫ה‬.‫ נצטווהעלגידהנשה‬,‫קדישא‬
[‫ כמ"ש]שמותט"וכ"ה‬,‫שבתודיניהבמרהאיפקד‬.‫ז‬.‫נצטווינועלקידושהחודשופסחופדיוןבכורים‬
.‫ועי'בזהבספרעקדתיצחק‬.‫והשמינית) מעלהטבע(עלהרסיני‬,‫שםשםלוחקומשפטושםניסהו‬
àé 'ä úåòåáù éãòåî

á"ò àåäù øçùä úåìò ïîæ ãò ãîìéå ,øçùä úåìò ïîæá ùéù ú÷åìçîä úîçî ãåîéìäî ìèáúäì ïéà .ò
.äøåúä úåëøá êøáé æàå ,äîçä õð íãå÷ úåéðîæ úå÷ã
åøëù àöé æà éë ,äøåúä úàéø÷áå úåëøáá åà ù"÷á íðîðúé àìå íåðé àìå ,úéøçù úìôúá åøáâúé .àò
.[à"òñ äøò óã 'ä úéá] íåúéçä øçà êìåä ìëä éë ,åãñôäá
æåîø ù"÷áù éðôî ïëå ,íòä úà øøåòì éãëá .äìåãâ äðåëáå äéîòèáå äé÷åã÷ãá íø ìå÷á ù"÷ä åøîàé .áò
ìò íéùé êøáãå êúøåúå êéúåöîì òîùéù ùéà éøùà ,íø ìå÷á åøîàéå .[çë úåà 'ç 'éñ ç"ìî] úåøáãä úøùò
à"é óã äøéëæ øôñ] 'æðë ù"÷á íéæåîø úåøáãä úøùòù èøôáå ,íéîãøð õé÷äìå íéðùéä øøåòì éãëá àåäå ,åáì
.[íù ç"ìîá ïëå àùî úãåáòå à"ò
.['åòå æ"è] äøåú øôñì ïäëä úééìò íãå÷ úåîã÷à øøåùì åâäðù ùé .âò
àìå ãò ,('à è"é úåîù) éùéìùä ùãåçáî ,íéìåò äùîç ïéøå÷ ïåùàøá ,äøåú éøôñ 'á íéàéöåî äæ íåéá .ãò
éðá ìàøùéì ä"á÷ä øîà ,[àòø æîø åøúé ù"å÷ìé] ùøãîá àúéàã .[ãöú 'éñ ò"ù] (á"ë 'ë íù) éçáæî ìò äìòú
úà íéìá÷îå éðéñ øä ìò íéãîåò íúà åìéàë íëéìò äìòî éðàå ,äðùå äðù ìëá úàæä äùøôä úà ïéøå÷ åéä
.çë[ãé úåà á"ò æòø óã 'ä úéáå î"èî] éùéìùä ùãåçá ,éúîéà ,äøåúä
'ä úéá]úåøáãä úøùò úàéø÷á úåéìòá íé÷éñôî ïéàå ,úåøáãä úøùòå äøéùä àøå÷ ìä÷ä íëçù åâäð .äò
úéáå ãöú ñ"ñ à"âî ,áñ 'éñ ç"åà ãåã úéá ,'ò 'éñ è"÷ìä 'éò] ïåéìòä íòèá øåáéöá íéàøå÷å .[á"éå àé úåà á"ò æòø óã
.[åë 'éñ á"ç äãåäé
èë
ììôúîù éî î"îå . [ãéù 'îò è"åé ò"åæçá ïëå ,äáåùúá äæá ë"ùî 'éò] úåøáãä úøùò úàéø÷á ãåîòì ïéà .åò
øåáòá ãîòðù äàøé àìù ,ïëì íãå÷ èòî ãåîòé ,úåøáãä úøùò úàéø÷á ãåîòì íéâäåðä æðëùà éðá áø÷á
.[íù ò"åæç] íéãîåòä ïéá áùéù éåàø åðéàã ,úåøáãä úøùò
.[íù ò"ù] (à"ì – å"ë ç"ë øáãîá) íéøåëáä íåéáå ,ñçðô úùøôá øéèôîä àøå÷ éðùä äøåú øôñá .æò
.ì[íù ò"ù] (á"é 'â íù) çåø éðàùúå ÷åñô íéôéñåîå ,'à ÷øô ìà÷æçéã äáëøîá íéøéèôî .çò
.[è"äàáå 'â úåà à"ò ôø óã 'ä úéáå ä"ññ äøåúä úàéø÷ éðéãá á÷òéì úîà] åæ äøèôäì úåìòì ïè÷ íéçéðî àìù ùé .èò
àøå÷ øéèôîäå ,àøãéñä óåñ ãò (è"é å"è íéøáã) øåëáä ìë úùøôá äùîç íéìåò éðùä íåéá ,ì"åçá .ô
,úáùá ìç íàå .[á"ñ ãöú 'éñ ò"ù] éúåðéâðá çöðîì ãò åùã÷ ìëéäá 'äå ÷å÷áçá øéèôîå ,ïåùàøä íåéáë
.[à"÷ñ à"âî] (á"ë ã"é íù) äòáù íéìåòå ,øùòú øùòî ïåùàø ú"ñá àøå÷ä ìéçúî
ãìåð äæ íåéáå ,[.à÷ ïéøãäðñ] íìåòì äáåè àéáî åðîæá ÷åñô àøå÷ä ìëù ,úåòåáùá úåø úìéâî àø÷é .àô
éë ['ç 'î íéìäú] ð"ùî äæå ,åñçéì ìéáùá àìà áúëð àìå ,ä"ò êìîä ãåã ìù åñåçé àéä úåø úìéâîå ,àìãåã

‫ דתי' בזה דכבר‬,‫ כתב לבאר בבית ה' שם ע"א בשם נהר שלום‬,‫כח ומה שאין קורין שור או כשב‬
'‫אלאדדוקאבשבועותאיןלחזורשוראוכשבדכיוןדביוםב‬,‫והקשהע"ז‬,‫קראוהביו"טשנישלפסח‬
‫ אין לחזור לקרות עוד עניינו‬,‫ וקרינו כל ענין העומר‬,‫של פסח הוא יום ראשון של קצירת העומר‬
‫ ומה בצע שנחזור ונשנהו בסוף ימי‬,‫ שכבר יצאנו י"ח בקריאתו בתחילת זמן הספירה‬,‫בשבועות‬
‫ אין שום פקפוק לקרות כל סדר המועדות בכל מועד ומועד ]וע"ע‬,‫ אך פרשת כל הבכור‬,‫הספירה‬
 .[‫בספרוביתשמחההל'ס"ת‬
‫קוריןהקהלעשרתהדברותואח"כ‬,'‫כט וישקהילותשנהגושכשמגיעהש"ץלפסוקוידבראלהיםוכו‬
‫ דהכל יודעים‬,‫ וכתב בספר בית יעקב סי' קכב דאין בזה חשש של תרעומת המינים‬.‫חוזר הקהל‬
 .‫ולענ"דאינו‬,‫והב"דבביתה'דףרעחע"א‬.‫שבאותויוםניתנהתורהלישראל‬
‫ל וכתבבברכ"י ]סק"ג[בשםמהר"ילינגודאמרובזהרחדש]יתרוד"הואראה[דביוםשבועותראה‬
‫וכןיישב‬,‫ובמחב"רסק"גיישבזאת‬.‫והואבתמוז‬,‫אךכתיבברביעיבה'לחודש‬.‫יחזקאלאתהמרכבה‬
 .‫ע"ש‬,'‫זאתהרמ"זבהגהותלזה"קדףס'ע"דדהואביוםד‬
‫ברכ"יסי'תצדס"קיאבשםשמלהחדשהב"ב‬,‫ונפטרבעצרת‬,‫לא שהריהקב"הממלאימיהצדיקים‬
.‫ וכ"כ בשמחת הרגל לימוד ג' ובמורה באצבע אות רכו וכן הביא בחזו"ע יו"ט עמ' שכא בהערה‬:‫יד‬
‫‪áé‬‬ ‫‪'ä‬‬ ‫‪úåòåáù‬‬ ‫‪éãòåî‬‬

‫‪éñåçé äìâú úåø úìéâî òéãåà ,ú"ø éúøîà ,éìò áåúë øôñ úìéâîá éúàá äðä éúøîà‬‬
‫]‪óñåéá à"ãéçä ïåàâä‬‬
‫‪,äøåú ïúî ïîæá äá úàø÷ðù úøöò ìöà úåø ïéðò äîå [åö÷ú æîø úåø ù"å÷ìé] ùøãîá åøîàå .áì[íù úåìäú‬‬
‫‪êúáåèá ïéëú äá åáùé êúéç [à"é ç"ñ íéìäú] øîåà àåä ïëå ,éðåòå ïéøåñé é"ò àìà äøåú äðúð àìù êãîìì‬‬
‫‪êë äøåúä úìá÷ úòá íéîã úàöøäå äìéáèå äìéîá åøééâúð åðéúåáàù íùëù ,óñåð íòèå .âìíéäìà éðòì‬‬
‫]‪'éñ á"ç òåøæ øåà‬‬ ‫‪úåø úìéâî úàéø÷ ìò êøáì íéæðëùàä âäðîå .[öú ñ"ñ à"øâä øåàéá] ïéãëå úãë äøééâúð úåø‬‬
‫‪ñ"ñ æ"è ,èð÷ú 'éñ é"á] øúñà úìéâî ãáìî äìéâî íåù ìò êøáì ïéà ïãéãìå ,[öú ñ"ñ à"âî ,ãò÷ 'éñ è÷ìä éìáùå äðú‬‬
‫]‪ú"åù 'éò‬‬ ‫‪àø÷é àåäå êøáé éæðëùà àìà ,êøáì éàùø åðéà íéæðëùà øåáòá äìéâîä úà àøå÷ä éãøôñå [öú‬‬
‫‪.['â úåà 'â 'éñ á"çáå 'ì 'éñ ç"åà à"ç à"éáé‬‬

‫ובהאדנולדבעצרת‪,‬כתבבשמחתהרגלשם‪,‬דרמוזשנולדבעצרתלשוןמלוכה‪,‬כמ"שזהיעצורבעמי‬
‫להעירלישיולבניושהיוסובריןדאשתישיזנתהוהיושונאיםאותו‪,‬וכמושאמרורז"ל‪,‬ונתבאראצלנו‬
‫שזהושאמרהכתובמזרהייתילאחיונכרילבניאמי‪,‬ולעוררםנולדבעצרתלרמוזזהיעצורבעמי‪.‬וגם‬
‫שכיבבעצרתדהגיעארכישלשלמהכמ"שרז"לבמדרשרות‪.‬וכןבגמ'דילןפרקבמהמדלקייןדשאל‬
‫למותאחרהשבתוהשיבוהקב"הדהגיעמלכותשלמהולהכישכיבבעצרת‪.‬‬
‫לב עודהביאשםבשםלקוטיהרמ"ע‪,‬ישלםה'פעלך‪,‬גימט'רות‪.‬שהיאהיתהבתמלכים‪,‬בתעגלון‬
‫מלךמואב‪,‬ובאהעתהלהיותמלקטתאחרהקוצרים‪,‬אחרכלאותוהכבוד‪,‬ולפיכךאמרלהישלםה'‬
‫פעלךשעתידלצאתממנהדוד‪,‬והואמשליםאתשמהלמניןכת"ר‪,‬ותזכהלראותזרעהבכתרמלכות‬
‫דוד‪ ,‬הוא פעולת רות‪ ,‬שאמרו ז"ל למה נקראת שמה רות שזכתה ויצא ממנה דוד שריוה להקב"ה‬
‫בשירותותשבחותוהיהראוילהיותנפל‪,‬וע"יברכתבוכזשאמרלהישלםה'פעלךנעשהולדשלם‪.‬‬
‫וכתבהגאוןהחיד"אדדבריוקילוריןלעין‪.‬וע"עביוסףתהלותשם‪.‬ועלמש"כדבזכותברכתבועזזכה‬
‫לחיות‪ ,‬תמה ע"ז החיד"א מהא דאדה"ר נתן לו כבר ע' שנה וכן בזה"ק אמרו דיעקב‪ ,‬אברהם ויוסף‬
‫נתנולוע'שנה)ובמק"אנתבארדקיבלק"משנהעי"ז‪,‬והיינושחיאתהימיםוהלילות‪,‬ולוליזההיה‬
‫נפטרבןל"ה (‪.‬ואולידע"יבועזהיהולדשלם‪,‬וכברידעואדםהראשוןוהאבותמזה‪,‬אךלאהיהלה‬
‫חייםכיבעזהיהזקןמופלג‪,‬ובאותויוםשנשאהנחנפשיה‪,‬ולאהיהלוחייםלתתלדודמחמתשחי‬
‫כברכלשנותיו‪,‬ולכךהוצרכואדה"רוהאבותלוותרלו‪.‬‬
‫לג וכתבבזההגאוןהחיד"א]שמחתהרגללימודג'[דקריאהזונחמההיא‪,‬דאםראהתראהבעוני‬
‫תופסיתורהאלתתמה‪,‬הבטימיןוראה‪,‬רותהצדקתשהייתה עניהומדולדלת כשקבלההתורה‪,‬ולא‬
‫נתנהתורהאלאע"ייסורין‪.‬אךכלהמקייםאתהתורהמעוניסופולקיימהמעושר‪.‬וזהנלמדמרות‪,‬‬
‫שקיבלתהתורה בעוני‪,‬ותהי אחריתהחיים ושבע ועושר גדול‪ ,‬שנשאת לבועז‪ ,‬ועדאחרן ראתה דוד‬
‫ושלמהע"המלכיישראלבעושרגדול‪.‬וכהיעשהלעוסקבתורהמעוני‪.‬וזה מורהבאצבעדאםחכמי‬
‫ישראלמצטעריםבתחילתלימודםמעוניומרוביסורין‪,‬יבטחועלטובאחריתםמרבכל‪,‬כשםשמצינו‬
‫ברותהצדקת‪,‬ומשםבאר'ה‪.‬ולכךמגילתרותנאמרהלקרותביומאדעצרתאזמןמתןתורתנו‪.‬ועוד‬
‫כתב שם דאף א"ת דאחר שבירת הלוחות נגזר שילמדו תורה בצער‪ ,‬אפשר דגזרה זו היא בתחילת‬
‫לימודושלאדם‪,‬כשרוצהלהיותבעלתורה‪,‬אזלאיבצרשיעבורעליואיזהמהגזרותהאלו‪,‬אוחציין‬
‫או רובן‪ ,‬כל א' כפי שרש נשמתו‪  ,‬אבל אחר שזכה לתורה ונעשה בעל תורה וגברא רבא באמת‪ ,‬אז‬
‫יתקייםאיןלךבןחוריןאלאמישעוסקבתורה‪,‬ואמרוסופולקיימהמעושר‪.‬וזאתסבתוטעםקריאת‬
‫רות בעצרת‪ ,‬לרמוז דהעוסקים בתורה בצער וכיוצא‪ ,‬הנה ימים באים ימצאו מנוח‪ ,‬כמעשה שהיה‬
‫ברות‪.‬וזהואםיקבלועולהתורהבאמתויושרלבבלשמויתברך‪,‬כאשרקבלהרות‪,‬אזיזכולאחרית‬
‫טובועושרוכבודכרות‪.‬‬
‫ועודנלמדממעשהרות‪,‬שהיאכיוונהלשםשמים‪,‬ואףשעשהמעשהז'רשהלכהאצלבועזבלילה‪,‬‬
‫כלכוונתההייתה לש"ש וזכתהויצאוממנהגדוליעולם‪,‬עובד‪,‬ישי ודודהמלךע"הומשם נשתלשל‬
‫כל מלכות בית דוד ומשיח צדקנו‪ .‬ומזה ישכיל אנוש‪ ,‬על אחת כמה וכמה מעלות למכוין בתורה‬
‫ומצוותכונהשלימהותמימה‪,‬ישאביוםההואק"ו‪,‬ומה אםבנותלוטשעשועבירהולפיהאמתהיה‬
‫עבירהממש‪,‬כיטעובמחשבת‪,‬עכ"זבהיותוכונתןהייתהלש"שהותרוהנקבותוזכולכלהכבוד‪.‬וגם‬
‫רותאשרנראהכיעשתהשלאכהוגן‪,‬היאתתהללומלכיםמחלציהיצאו‪.‬ק"ולפועלאמתשפעולתו‬
‫אמת וצדק בת"ת ומצוות‪ ,‬ויש לו כונה שלימה ברה ונקיה דודאי היא העולה לרצון לפני ה'‪ .‬והוא‬
‫עמודגדולבעבודתה'‪.‬‬
âé 'ä úåòåáù éãòåî

ì"éå .äìôúä øçà íéàøå÷ä ùéå äøåúä úàéø÷ íãå÷ äúåà íéàøå÷ä ùé ,äøåúä úáåúë àøå÷ì åðéâðî .áô
.[èë úåà 'ç 'éñ ç"ìî] æ"îú àìå éùéìùä óìàì ç"îú ,åá
.['ä éãåîéìá á"ç ìâøä úçîùå 'ì úåà íù ç"ìî 'éò] úåöîä ïéðî ïëå íéùåøôä íò úåøäæàä ãîìé .âô
,ø"áçî] äéìéã àìåìä àåäå ìàøùé êìî ãåãã äéùôð çð äæ íåéáã ,ïåöøì äìòé úåòåáùá íéìäú ãåîéì .ãô
.[åë 'éñ á÷òé úéøá ú"åù 'éòå ëù 'îò è"åé ò"åæç ,àì úåà íù ç"ìî ,'á úåà á"ò áôø óã 'ä úéáå òáöàá äøåî
÷åñòì éåàøå ,íëì åéöçå 'äì åéöç [:çñ íéçñô] ù"îëå ,úåòåáùä âç íåéá íâ äøåúá ÷åñòì ìãúùé .äô
.[ëù 'îò è"åé ò"åæçå é"÷ñ ãöú 'éñ é"ëøá] úååöîä éøôñá

è "åé úçîù
äìåë àðéáøã äéøá øî ù"îë ,íéùåã÷ä íéîé øàù ìë ìò àéä äáøå ,ãåàî ãò äìåãâ äæ áåè íåé úçîù .åô
.[ïî÷ì 'éò] åá íéðòúî ïéà íåìç úéðòú åìéôàù ãò åúìòî äìåãâ êë ìëå ,àúøöòî øá àúéðòúá áéúé àúù
,'ã úåà á"ò àôø óã 'ä úéá] à÷åùá àëéà óñåé äîë ,àîåé éàä åàì éà øîà ,àúìú àìâò äéì éãáò ååä óñåé ' øå
éìëàî çéðäì íäì ïéà ,áìç éìëàî íéìëåàä óà êëìå ,ïééå øùáá àìà äçîù ïéàå .[íéîù éãåîòá õ"áòé 'éòå
àìå ,úåììåä àìà äçîù åæ ïéàã ,ùàø úåì÷å ÷åçùî òðîéå ,ïééäå øùáä øçà øúåéá øøâé àì î"îå .øùáä
'éòå 'âå á"ñ èë÷ú 'éñ ò"ù ,ë"ä è"åé 'ìäî å"ô í"áîø] åîù êøáúé øöåéä úãåáò äá ùéù äçîùä ìò àìà åðéåèöð
.[èéù 'îò è"åé ò"åæçáå èé úåà à"òñ áôø óã 'ä úéáá ë"ëå 'î úåà íù ç"ìîá ã"áä ,íéîù éãåîò
íé÷çùîá íéãìéä úà ïëå ,íéùãç íéãâáå íéàð íéèéùëúá åðééäã ,ïäì éåàøá íéùðä úà çîùì ùé .æô
.[èéù 'îò è"åé ò"åæç] íé÷úîîå
ìò øåáòì ïéà î"îå ,ùãå÷ éøøäá íúãåñé øùà íéðåîæôå íéèåéô ,úåçáùúå úåøéù ,äôá è"åéá åøøåùé .çô
.[ëù-èéù 'îò è"åé ò"åæç 'éò] è"åéá øøåùì ìéáùá úã
äæ íåé úìòî äìåãâå ,[çì ÷"ñ ç"äëå â"÷ñ ç"øô ,æ"÷ñ è"äâäá â"äðë éøéù] úåòåáùá íåìç úéðòú íéðòúî ïéà .èô
.['ã úåà á"ò àôø óã 'ä úéá] äæ íåé ãáìî äðùä ìë úéðòúá áùé àðéáøã äéøá øî óàã

áìç éìëàî úìéëà

:íéîòè äîë äæì åðúðå ,øùá ë"çàå áìç úåòåáùá ìåëàì íéâäåð .ö
åëæ àì êëìå ,åìéãáä àì íéëàìîäå íéìéãáî åðàã úåøåäì éãë àåäã ,['î úåà íù ç"ìî] ô"çøäî áúë .à
.[â"ò ãñ óã óñåé ïàöë âäåðå àî÷ àî÷ã ä"ã åô î"á íééç úøåú øôñ 'éòå] åðçðà åðéëæå äøåúì
éøééùá ë"ëå] êðåùì úçú áìçå ùáã íåùî ïëå áìç äùòðå øëòð íãå ,íéé÷ð 'æë äåäã ô"çøäî àéáä ãåò .á
ìë 'éòå] á"ìçî àåä "íëéúåòåáùá 'äì äùãç äçðî" ú"øã [à"ò äñ óã] íéîù éãåîòá áúëå ,[â"÷ñ è"äâäá â"äðë
.äøåúä ìò äàáù ,êðåùì úçú áìçå ùáã ù"ò ,áìçå ùáã ìåëàì åâäð êëìå .[è"äàáå äåáâ ïçìù ,ç"øô ,åá
úà ÷åãáì ,äáø äðëä äëéøö äúéä äèéçùä äøåúä úòéîùî åøæçù øçàù ,èåçùì íãéá ÷ôéñ äéä àìù .â
.ãìáìç éìëàî åìëà êëìå ,'åòå íéìëä úà øéùëäìå íéðéëñä
.øùáì íçìå áìçì íçì åðééäã ,íçìä 'áì øëæ áúë ì÷ùä úéöçîá .ã
. [â"ñ ãöú 'éñ à"îø] øùá ë"çàå áìç ïéìëåà ïë ,äâéâçì øëæå çñôì øëæ ,çñô ìéìá ïéìéùáú éðùë éåäã .ä
åìëàé äòùë øçàå ,ïåæîä úëøá íéëøáî àìà ,úçà äãåòñá øùáå äðéáâ ìåëàì àìù åøéîçäù ùé .áö
úìéëà ïéá ïéãëå éåàøë ãéøôéå ,[æè ÷"ñ á"ðùî] äæá åì÷äù ùéå [â"÷ññ è"äâäá â"äðë éøééù] úéøùáä äãåòñä
.ïçìùä ä÷ðéå åéôå åéãé çð÷éå ,øùáì áìç

‫וגם‬.‫וא"אלשחוט‬,‫והאתורהניתנהבשבת‬,‫וראיתישהקשובזה‬,‫לד וטעםזההביאבמשנ"בס"קיב‬
‫ דהיינו רק אליבא‬,‫הגאון הנז' שם ליבו לזה ובספר ליקוטי הלכות ]דפו"ר תרפ"ח[ כתב בסופו תיקון‬
 .‫וכדאיתאבפרקידרביאליעזרפמ"ו‬,‫דרביאלעזרבןעזריהדס"לדתורהניתנהבע"שולאבשבת‬
ãé 'ä úåòåáù éãòåî

äøåú øôñ úîåøú

äðîæá 'äì äùãç äçðî áéø÷ä åìéàë ,úåòåáùá úñðëä úéáì ú"ñ íøåúä .àö
úåììåò íùá ã"öú 'éñ é"ëøá 'éò]
íåéá åùéã÷îå ú"ñ áúëù éî úåçáùúá ììåäî äîëã ['ä úåà à"ò æòø óã] 'ä úéá ë"ëå ,[æì úåà íù ç"ìîå íéøôà
.äì éðéñî åìá÷ åìéàë äøåú ïúî äæ
éëãøî éùåáì ú"åù] äåöî êøåö àåäù ,áåøéò ïéàù íå÷îá óà íéáøä úåùøá ú"ñä úà ìéáåäì øúåî .áö
,[äæá øéîçäì ë÷ 'éñ á"ç äãùä éøô ú"åùá ë"ùîë àìãå àëù 'îò è"åé ò"åæçå çì÷ 'éñ ç"åà éåì ÷ìç ú"åù ,åî 'éñ ç"åà äàúéìú
.[áëù 'îò è"åé ò"åæç] íé÷åñô äîë åá åàø÷é úñðëä úéáì íòéâäáù áåè î"îå

éðù áåè íåé

éî î"îå .éðùä äìéìá äéä à"òéæ ùåã÷ä ïøîá äùòîäå ,ïåùàø äìéìå íåéë åîåéå éðù ìéì ,ì"åçá .âö
ïéæéøæå ,íã÷åî íå÷éù åîöò ìò ïéîàéå êåîñé àìå ,äìéìä úìéçúá ãîìé ,äæ äìéìá íâ øò øàùäì åì äù÷ù
.äøåúá íåéäå äìéìä øáçì ,øçùä úåìò íãå÷ íå÷ì ìãúùé î"îå ,[áî úåà íù ç"ìî 'éò] úååöîì ïéîéã÷î
,øçà ãòåî ìù éðù è"åé øàùî éôè åì úòãåð äøéúé äáéçù ,úøöò ìù éðù è"åéá äçîùá óéñåé .ãö
åáå ,ä"ò åðéáø äùîî ãáëåé äøáòúð åáå ,äæ íåéá äøåúä äðúéðå ä"áå÷ åîò íéëñäå åúòãî äùî óéñåäã
.[à"ìô ãåã áì] äøåúä øàù ìá÷ì øäì äìò
óåñ ãò ìéãáäì ìåëé ìéãáäì çëù íàå .ïåùàø íåéá ìç íà åìéôàå ,ãáìá ñåëä ìò ìéãáé âçä úàöá .äö
àìãå æé äøòä áé 'éñ ä"ø 'ìä 'ä éãòåî éøôñáå çéú 'îò á"ç ò"åæç ,åî 'éñ ç"åà æ"ç à"éáé ú"åù] âç åøñà øçàìù äìéìä
.[äìéìä øçà äîìùä åì ïéàã å"èñ ç"éô â"ç ïåéöì øåà ú"åùá ë"ùîë

çåáè íåé – âç åøñéà

äëàìî åá øñàúù éåàø äéäå ,íéøçà íéãòåî ìù âç åøñà øàùî ìåãâ ,úåòåáùã âç åøñà .åö
'éñ é"ëøá 'éò]
úö÷ úåáøäì íéâäåðå .[âî úåà íù ç"ìîå áñ úåà áë 'éñ è"ãä éø÷ò (.çé äâéâç ïéòä úéàøî 'éòå) òáöàá äøåîáå ãöú
.åá á"é ãò ïåðçú íéøîåà ïéà 'æ óéòñ ì"æðëå .[èëú ñ"ñ äâäá í"øåîå :äî äëåñ] âç åøñà íåéá äéúùå äìéëàá
íåéá úåðáø÷ä øàù úà íéáéø÷î åéä úáùá úåòåáù ìç øùàëù ,åì[â"ñ ò"ù] äæ íåéá íéðòúî ïéà .æö
åúôåç íåéá ïúç óàå .[áëù 'îò è"åé ò"åæçå íéðåøçàå â "÷ñ à"âî] úåðáø÷ä úà àéáäì äîìùä éîé åìà ïëå ,ïåùàø
.[à"÷ñ âò÷ú 'éñ à"âî] åúôåç íåéá äðòúî ïúçäù æðëùà éðá âäðîì óà ,äðòúé àì
åðùôð ïåéãôå åðéúìåàâ øáãä øøåòéå ,äëøáä úàæáå éçéå úùøôáù äãåäé é÷åñô õ"ùä àø÷é ïåéñ å"èá .çö
.æì[â"ò åè óã úåøåãä øãñ] åúãéì íåé àåäå ,[ä"îñ 'ç 'éñ éç ìëì ãòåî]

‫ אשר מצוה זו‬,‫ יחידים ובתי כנסיות ובתי מדרשות‬,‫לה  הנה ידועה מעלת הדפסת ספרים לרבים‬
‫[הוןועושרבביתווצדקתו‬.‫כמ"שבגמ']כתובותנ‬,‫וכןדומההדברללימודתורהלרבים‬,‫ככתיבתס"ת‬
‫ וחדאמר זה‬,‫ חד אמר זה הלומדתורה ומלמדה‬,‫ רב הונאורבחסדא‬,['‫עומדת לעד ]תהלים קי"בג‬
‫ ד"ה והא רבא( כתבו דהיינואף‬.‫ והתוס' )ב"מ קטז‬.‫הכותב תורה נביאים וכתובים ומשאילן לאחרים‬
‫מישאיןלונכסים‬,‫אמררביתנחום‬,'‫וכןאמרובמדרשעלמש"נמיהקדימניואשלםוגו‬.‫שארספרים‬
‫מי שאין לו בית ועושה‬,‫ מישאין לו בנים ונותן שכר סופרים ומשנים‬,‫ועושה צדקה וגמילות חסדים‬
‫אמר‬,‫ועושהספריםומשאילןלאחרים‬,‫ מישאיןלובניםומוהל‬,‫ מישאיןלוטליתועושהציצית‬,‫מזוזה‬
‫ צריך אני לשלם ליתן לוממון ובנים‬,‫הקב"ה זההקדים וקיים מצותי עד שלאנתתי לו במה לקיימן‬
 .‫ מיהקדימנילעשותמצוהואשלםלושכרה‬,‫הוי‬,‫שיהיוקוראיםכספרים‬
‫ ביאר דבריו בכנה"ג‬,‫ דנהגו להתענות ג' ימים אחר שבועות‬,‫לו ומש"כ בספר תמים דעים סי' קמח‬
'‫ כנז‬,‫ וכהא דמתענים אחר סוכות ופסח‬,‫בהגב"י דהיינו תענית בה"ב אחר שנסתיימו ימי המילואים‬
.‫בסי'תצב‬
‫להתקיןלובית‬,[‫ואתיאודהשלחלפניו ]בראשיתמ"ו כ" ח‬,'‫לז וכתבבמועדלכלחיסי'ח'אותא‬
 .‫ועי'עמודישמיםדףסוע"ב‬.‫דע"יהתורהנותנתלומלכותוממשלה‬,‫תלמוד‬

www.ladaat.net/gilionot.php :‫גיליונות פרשת השבוע להורדה‬

‫ קו החדשות במחיר שיחה רגילה‬0747-300100 :‫בחסות הקו החדש‬
 ‫בס"ד‪ ,‬ערב שבועות תש"ע‬

‫לכבוד מעלת כת"ר הי"ו‬

‫ידועה היא מעלת הדפסת ספרי לרבי‪ ,‬יחידי ובתי כנסיות ובתי מדרשות‪ ,‬אשר מצוה זו ככתיבת‬
‫ס"ת‪ ,‬וכ דומה הדבר ללימוד תורה לרבי‪ ,‬כמ"ש בגמ' )כתובות נ‪ (.‬הו ועושר בביתו וצדקתו עומדת‬
‫לעד )תהלי קיב ג(‪ ,‬רב הונא ורב חסדא‪ ,‬חד אמר זה הלומד תורה ומלמדה‪ ,‬וחד אמר זה הכותב‬
‫תורה‪ ,‬נביאי וכתובי ומשאיל לאחרי‪ .‬והתוס' )ב"מ קטז‪ .‬ד"ה והא רבא( כתבו דהיינו א שאר‬
‫ספרי‪ .‬וכתב גאו עוזינו החיד"א זיע"א )ברכ"י תצד( שהתור ס"ת בשבועות כאילו הקריב מנחה‬
‫חדשה לה' בזמנה‪.‬‬
‫ובעת הזאת‪ ,‬אשר באי וקרבי הימי‬
‫הנוראי‪ ,‬זיכני ה' ב"ה לסיי את כתיבת הספר‬
‫"מועדי ה'" חלק ראשו‪ ,‬על חודש אלול וראש‬
‫השנה‪ ,‬והוא קוב! דיני ומנהגי‪ ,‬הלכות‬
‫והליכות‪ ,‬וכ תפילות לימי הרחמי והסליחות‪,‬‬
‫ובו כלולי ענייני חודש אלול‪ ,‬הל' הסליחות‪,‬‬
‫הל' שליח ציבור‪ ,‬והל' ר"ה ותקיעת שופר‪.‬‬
‫ובזאת פונה אני אליכ‪ ,‬לעמוד לימיני‬
‫ולסייעני בהדפסת הספר‪ ,‬אשר יופ! ויחולק‬
‫בבתי כנסיות ובתי מדרשות‪ ,‬לע"נ הנפטרי‪,‬‬
‫ויבלחט"א להצלחת התורמי והמסייעי‪.‬‬
‫וזכות הלומדי תעמוד לימינ‪ ,‬למע יצליחו‬
‫בכל מעשה ידיה‪ ,‬וכמו שאמרו במדרש על‬
‫מש"נ מי הקדימני ואשל וגו'‪ ,‬אמר רבי‬
‫תנחו‪ ,‬מי שאי לו נכסי ועושה צדקה‬
‫וגמילות חסדי‪ ,‬מי שאי לו בני ונות שכר‬
‫סופרי ומשני‪ ,‬מי שאי לו בית ועושה מזוזה‪,‬‬
‫מי שאי לו טלית ועושה ציצית‪ ,‬מי שאי לו‬
‫‪:ø"åî úîëñäì øôñä äëæ ë"åîë‬‬ ‫בני ומוהל‪ ,‬ועושה ספרי ומשאיל לאחרי‪,‬‬
‫‪.ïåøåã éù÷á åäéìà 'ø ïåàâä ö"ìùàøä‬‬ ‫אמר הקב"ה זה הקדי וקיי מצותי עד שלא‬
‫‪.øàîò .î äîìù 'ø ïåàâä ö"ìùàøä‬‬ ‫נתתי לו במה לקיימ‪ ,‬צרי" אני לשל לית לו‬
‫‪.äéãáåò ïåæç é"ø ,óñåé ÷çöé 'ø ïåàâä‬‬ ‫ממו ובני שיהיו קוראי בספרי‪ ,‬הוי‪ ,‬מי‬
‫‪."íéî é÷éôà" äàøåää úéá ùàø ,éøéðô äùî 'ø ïåàâä‬‬ ‫הקדימני לעשות מצוה ואשל לו שכרה‪.‬‬

‫בברכה‪,‬‬
‫לפרטי נוספי והנצחות‪:‬‬ ‫הצב " י נחו חנ‬
‫נית לפנות במיל‪ccc111@netvision.net.il .‬‬
‫או בטלפו ‪0527616774‬‬