Trk Silahl Kuvvetlerini Glendirme Vakfnn bir kuruluudur.

YIL:28 SAYI:93 2/2015

ULUSAL SAVUNMA SANAYNN GVENCES

ISSN 1300-2473

ASELSAN Ailesi
ATA'nn Huzurunda

Deerli Okuyucular

ASELSAN Elektronik Sanayii ve Ticaret A..

Adna Yayn Sahibi
Dr. Faik Eken
Genel Yayn Ynetmeni
Hezarfen Oru
Sorumlu Yaz leri Mdr
evket Cumaolu
Yayn Kurulu
Ayhan Alpman
Cengiz Erba
Bani Betl Gke
Ylmaz Oktay
Kamil Zafer Seluk
Bedri Tekin Tua
enol Uzun
Hayrullah Yldz
Editr
brahim Bilekli
Tasarm
Erkan Erdal
Muhabir
Evrim Erdoan
Fotoraflar
Halil . Mutucu
Datm
Osman Ardoan
Yayn Tarihi
23 Kasm 2015 - 09:00
Yayn dare Adresi
ASELSAN A.. Mehmet Akif Ersoy Mahallesi 296. Cadde
No:16 Yenimahalle - ANKARA
e-posta: yayin@aselsan.com.tr
http://www.aselsan.com.tr
Bask-Cilt
Dumat Ofset
2477 Sokak No:6 Etimesgut - ANKARA
Yaynn Tr
Yerel Sreli Yayn
Dergide yaymlanan yazlardan, kaynak ad gsterilerek
alnt yaplabilir. Dergide yaymlanan yazlar yazarlarn
kiisel grdr, ASELSAN A..yi sorumlu klmaz.
ASELSAN Dergisi Basn Ahlak Yasasna uymay taahht
eder.

rk sanayisi iin en byk baar yklerinden

biri olan ASELSAN bu yl
40nc yan kutlad. Tm
ASELSAN ailesi geleneksel
hale geldii ekilde Atann huzurunda
yerini ald. Her yl kapamzda grdmz fotoraf bu gurur gnnn bir
ansdr.
ASELSAN Dergisinin bu saysnda elektrik aralar zerine teknik makalelere yer
verdik. Ayrca bir nceki saymzdan
bugne geen srede gerekleen pek
ok etkinlik, teslimat ve proje imzasn
da haberletirdik.
irketimiz, Trkiyenin savunma elektronii alannda her trl ihtiyacn karland adres konumunda. Bunun yan sra
dier kurumlarn ihtiyalar iin almalarmz da artarak devam ediyor. Turkcell
ile 5G teknolojileri, Tarm Bakanl ile
farkl proje, Dileri Bakanl iin kriptolu haberleme sistemleri ve Ankara
Metrosu iin imzalar gerekletirildi.
Kunda Motorlu Namlulu Alak rtifa
Hava Savunma Silah Sistemi (KORKUT)
ve Ate dare Cihaz (AC) Gelitirme
Projesi ve 35mm Oerlikon Modernizasyonu ve Parackl Mhimmat Gelitirme (OMPMT) Projesi kapsamnda atl
testler icra edildi. Testlerde gelitirilen
Ate dare Cihaz, Modernize ekili Top,
Parackl Mhimmat sistemleri grev
ald. Hedef uak (TURNA), At Kontrol
Radar ile takip altna alnd ve Parackl
Mhimmat ile yaplan atlar ile vurularak drld.
Amerika Birleik Devletleri merkezli askeri yaynclk kuruluu Defense
News dergisi tarafndan yaynlanan listede her yl daha yukarda yer alyoruz.
ASELSAN, dnyann en byk savunma sanayii kurulular listesinde be sra
ykselerek 62nci srada yer ald.

ASELSAN-HAVELSAN Ortakl ile

SEDEF Tersanesi arasnda, ok Maksatl Amfibi Hcum Gemisinde (LHD)
bulunacak sava-elektronik sistemleri
konusunda bir szleme imzaland.
ASELSAN, Pakistan Deniz Kuvvetleri
Komutanl Denizde kmal Tankeri iin
Uzaktan Kumandal Stabilize Top Sistemi ve Muhabere Anahtarlama Sistemi
retecek. ASELSAN ve STM arasnda,
ina edilmekte olan tankere ASELSAN
tarafndan konulandrlacak sistemlerin
salanmasna ynelik bir szleme imzaland.
ASELSAN ile Malezyada yerleik bir firma arasnda imzalanan szleme kapsamnda ASELSANn 30mm MUHAFIZ
Uzaktan Komutal Stabilize Top Sistemi Malezya Silahl Kuvvetlerine ait 44
metrelik botlara entegre edilecek. Yine
ASELSAN Uzaktan Komutal Silah Sistemlerinin Katar Sahil Gvenlik Gemilerine entegre edilmesi iin bir anlama
imzaland. Uzaktan Komutal Silah Sistemlerimizin Kazakistanda yerli sanayi
alt yaps kullanlarak retimine ilikin de
bir anlama imzaland. Son atlan imzalar ile Uzaktan Komutal Silah Sistemlerimizi kullanan ordu says 11e ykseldi.
Ekiplerimiz, dnyann drt bir yanndaki
savunma fuarlarnda ASELSAN bayran dalgalandrd. Katldmz fuarlar ve
orada gerekletirilen faaliyetler hakknda haberler de sayfalarmzda yer buldu.
Ulusal Savunma Sanayiinin Gvencesi olarak 40 yldr lkemize hizmet veren
bir kuruluun yayn organ olarak sizlerle
yeni bir sayda bulumann gururunu yayoruz. Bu duygu ve dncelerle tm
ASELSAN mensuplar adna sayglarmz sunuyoruz. Bir sonraki dergimizde
buluuncaya kadar esenlikler dileriz.

Yayn Kurulu

ASELSAN Dergisi

indekiler
1
2
4
6

8
29
48
2

2 / 2015

7
8
10
12
14
15
16
17
18
20
21
22
23
24
25
26
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
40
42
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60

Yayn Kurulundan
indekiler
ASELSAN 40 Yanda
ok Maksatl Amfibi Hcum Gemisinde
ASELSAN-HAVELSAN Sistemleri
Tarm Projelerinde ASELSAN
Silah Sistemlerinde Trkiye-Kazakistan Birlii
Yeni Nesil Mobil letiim Teknolojilerine Yerli Damgas
Taktik Saha Muhabere Sistemi (TASMUS)
Gneydou Asya Blgesine lk Silah Sistemi hracat
Pakistan Donanmas iin ASELSAN Sistemleri
HF Telsizlerimiz Trk Semalarnda
ZAMBAK Projesi lk Teslimat
ASELSAN Kzltesi Dedektrlerin Seri retimine Balad
Katar iin Milli G Birlii
Kzl tesi Arayc Balk Teslimat
YATMES Ek Alm Szlemesi
ASELSANn En Kapsaml Bakm Onarm Szlemesi
ASELSAN, KACST ve TAQNIA DST Birlii Yapacak
Yeni Nesil Mobil Kestirme Sistemi
ADOP-2000 Klasii
SERHAT Teslimatlar Devam Ediyor
Yeni Nesil Bomba mha Robotu
ASELSAN, TCDD DATEM ile Szleme mzalad
Milli Helikopterde zm Orta
SAHAB, TSKnn Kullanmnda
SAHAB, CWIX Tatbikatndan Baar ile Dnd
ASELSAN Aratrma Merkezi Bilkent/UMRAM Birlii
Yerli Havaalan Trafik Radar
EGO-ASELSAN G Birlii
Gedik niversitesi ve Gedik Holding ile Birlii
Ar-Ge Merkezleri Zirvesinde
Helicopter Technology Eastern Europe Konferans
Radarda 25 Yl
Avrupa Hava Savunmasna ASELSAN Katks
niversiteli Yine ASELSAN Dedi
ASELSAN, Defense News Top 100de Ykseliyor
Milli Savunma Bakanmz ASELSAN'da
KORKUT Atl Gelitirme Testleri
Portatif Kartrc Sistemi Avrupa Oyunlarnda
SO 500 2014 Yl Sralamasn Aklad
ASELSANa Altn dl
HYPERION Projesi
Suudi Misafirlerimiz Eitimlerini Tamamlad
ASELSAN, Polonya le Birliini Gelitiriyor
ASELSAN, Katarda
MAKS-2015 Fuar
Defence and Security Fuar
UDT 2015 Fuar
ITS World Congress 2015 Bordeaux Fuar
Malzeme Teknolojileri altay

4
62

61
62
64
68
70
72
74
78
86

Tedarikte Kalite Eitimi

Elektrikli Aralar iin ASELSAN Sistem zmleri
Elektrikli Aralar iin eki ve Ara Kontrol Ynetim Sistemleri
ASELSAN Rayl Ulam Sistem zmleri
Rayl Ulam Aralar iin Tren Kontrol ve Ynetim Sistemi
Metro ve Hafif Rayl Aralar iin Cer Sistemleri
ASELSAN Metro Sinyalizasyon Sistemi
Basndan Haberler
Ziyaretiler

ASELSAN Dergisi

ASELSAN 40 Yanda
Trk Savunma Sanayisinin en byk kuruluu
ASELSAN, 40nc kurulu yldnmnde 5 bin alan
ile Antkabir'i ziyaret etti.

SELSAN Ynetim Kurulu Bakan Mustafa Murat eker, yneticiler ve alanlar ile birlikte
Antkabir'de sayg duruunda
bulundu. Atatrk'n mozolesine elenk
brakan Ynetim Kurulu Bakan eker
sayg duruundan sonra Antkabir zel
defterini imzalad.
ASELSAN Ynetim Kurulu Bakan
Mustafa Murat eker, deftere unlar yazd:

2 / 2015

Ulu nder Atatrk,

ASELSAN Ailesi olarak, kuruluumuzun 40nc yl dnmn gururla kutlamann heyecan iinde bir kez daha yksek
huzurunuzdayz.
Milli savunma sanayimizin lideri konumunda, teknolojik bamszlk dzeyimizi en st dzeye karmak iin byk bir
azim ve gayretle almaya devam ediyoruz. Kazandmz teknolojik bilgi birikimi
ile Dnyann nde gelen savunma sanayi

firmalaryla rekabette her geen gn daha

ok gleniyoruz.
Bundan 92 yl nce Trkiye Cumhuriyetinin temellerini atarken gsterdiiniz
muasr medeniyetler seviyesine ulama
hedefi dorultusunda ASELSAN Ailesi
olarak inanla yryor ve huzurlarnzda
sayg ile eiliyoruz.
Ruhunuz ad olsun.

ASELSAN Dergisi

ok Maksatl Amfibi Hcum

Gemisinde ASELSANHAVELSAN Sistemleri

ASELSAN - HAVELSAN Ortakl ile SEDEF Tersanesi arasnda, ok

Maksatl Amfibi Hcum Gemisinde (LHD) bulunacak sava-elektronik
sistemleri konusunda bir szleme imzaland.

EDEF Tersanesi, Deniz Kuvvetleri Komutanl iin bir adet ok

Maksatl Amfibi Hcum Gemisi
ina edecek. Deniz Kuvvetleri
Komutanl, LHD Projesiyle, Ege, Akdeniz
ve Karadenizde asgari bir tabur byklndeki bir kuvveti ana s destei gerekmeksizin, kendi lojistik destei ile kriz
blgesine intikal ettirebilecek bir gemiye
sahip olacak.
ASELSAN - HAVELSAN i Ortakl ile SEDEF Tersanesi arasnda, LHD
Gemisinde bulunacak sava-elektronik
sistemlerinin salanmas ve entegrasyonu konusunda imzalanan szlemede;
ASELSAN'n i pay 127 milyon 252 bin
EURO, HAVELSANn i pay 87 milyon
EURO olarak gerekleti.

2 / 2015

Projede ASELSAN tarafndan ok

Maksatl Amfibi Hcum Gemisi, Mekanize
karma Aralar, Ara / Personel karma Aralar zerinde yer alacak Muhabere
ve Uydu Sistemleri, IFF sistemi, 12.7 mm
STAMP ile 25 mm STOP Silah Sistemleri,
Akustik ve Sonar Sistemleri, Radar Sistemleri, Elektronik Harp Sistemleri, Kzltesi Arama ve Takip Sistemi, Lazer ikaz
Sistemi, Elektro-Optik Dayrektr ve Seyir
Sistemleri iin tasarm, gelitirme, retim, tedarik, platforma entegrasyon, testtecrbe ve entegre lojistik destek faaliyetleri gerekletirilecek.
Projede HAVELSAN, Havuzlu karma Gemisinin, ana grev fonksiyonlar ile
ok tehditli ortamda savama yeteneini
salayan A Destekli Sava Ynetim Sis-

temi (ADVENT), Gemi Veri Datm Sistemi, CCTV sistemi, Mesaj letim Sistemi,
Link-11/16/22 taktik muhabere sistemleri
ve gemi zerinde konulanabilecek olan
milli Amfibi Grev Kuvveti Harekat Merkezi ile karma Kuvveti Harekat Merkezine
ait Komuta Kontrol ve Bilgi Sistemlerinin
(KKBS) tasarm, gelitirme, retim/tedarik,
test-tecrbe ve entegre lojistik faaliyetlerini salayacak.

Tarm Projelerinde ASELSAN

ASELSAN, savunma sanayii tecrbesini bir dier milli gvenlik
alan olan tarm ve hayvanclk alannda kullanacak.

SELSAN, bata milli savunma

projeleri olmak zere, insansz
sistemler, haberleme projeleri
ile trafik ve otomasyon sistemlerinde edindii birikimlerini milli tarm otomasyonu uygulamalar alannda hayata
geiriyor.
Bu kapsamda, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl, Tarmsal Aratrmalar

ve Politikalar Genel Mdrl (TAGEM)

tarafndan destee layk grlen yeni
projenin balang toplants ASELSANda
yapld. Toplantda TAGEM tarafndan proje almalar iin salanan traktrlerin devir teslim treni de gerekletirildi.
Toplantya TAGEM Genel Mdr Do
Dr. Masum Burak, Tarm Reformu Genel
Mdr Dr. Grsel Ksek, Ankara niver-

sitesi Ziraat Fakltesi Dekan Yardmcs

Prof. Dr. lhami Bayramin, TGEM (Tarm
letmeleri Genel Mdrl) ve BGEM
(Bitkisel retim Genel Mdrl) temsilcileri katld.
Desteklenecek projeler kapsamnda;
ASELSANn insansz hava aralar ve
grnt ileme alannda yrtt almalardan elde ettii bilgi birikiminin,
bitki sal takibi, zararl tespiti ve rekolte tahmini gibi tarmsal uygulamalarda faydaya dntrlmesi,
ASELSANn insansz kara aralar alannda yrtt almalardan elde
ettii deneyimin, traktrn hassas rota
zerinde otomatik dmenlemesi ve
verimi artrc hassas tarm uygulamalarnda kullanlacak hale getirilmesi,
Tarm aralar zerindeki ara bilgisayar ve sensrler ile iftlik merkezinde
ynetim merkezi arasnda anlk veri iletim yeteneine sahip haberleme balantsnn kurulmas ve toplanan veriler
kullanlarak gbreleme, ilalama, ekim
ilemlerinde hassas tarm uygulamalarn mmkn klacak altyapnn oluturulmas,
konularnda almalar yrtlecek.

ASELSAN Dergisi

Silah Sistemlerinde
Trkiye-Kazakistan
Birlii
SARP Uzaktan Komutal
Silah Sistemi

2 / 2015

ASELSAN, Kazakistan Kara Kuvvetleri Komutanlnn ihtiyacn karlamak

zere, yerel ortaklar ile SARP Uzaktan Komutal Silah Sistemlerini (UKSS)
retecek. Bu sistemler Kazakistan Kara Kuvvetleri Komutanlnn
aralarnda kullanlacak.

SELSANn
Kazakistandaki
itiraki KAE firmas ile birlikte
gelitirerek retimini gerekletirecekleri SARP Sistemi, kara
platformlar iin gelitirilmi uzaktan komutal stabilize bir silah sistemidir. Sistem
zerinde lazer mesafe ler, uzun menzile ve yksek hassasiyete sahip termal ve
gndz kameralar bulunuyor. Bu birimler
ile gece, gndz ve olumsuz gr artlarnda plak gzle grlemeyen hedefler
tespit edilebilmekte, tannabilmekte ve

mesafe bilgisi dhilinde yaplan balistik

hesaplamalarla etkili biimde ate altna
alnabiliyor.
Sistem Kumanda Birimi aracl ile sistem uzaktan kumanda ediliyor. Bu sayede
nianc kar atee ve olumsuz hava koullarna maruz kalmadan sistemi etkin bir
ekilde kullanabiliyor.
Sistemin stabilizasyon ve otomatik hedef takip yetenei ile zerine yerletirildii
aracn veya hedefin hareketinden etkilenmeden nian hatt hedef zerinde kalyor

ve otomatik balistik uygulama ile hedefe

isabetli atlar yaplrken niancnn da
azami seviyede gvenlik altnda kalmas
salanyor.
Trk Deniz Kuvvetleri Komutanl, Sahil Gvenlik Komutanl, Kara Kuvvetleri
Komutanl ve Emniyet Genel Mdrl
envanterinde yer alan ASELSAN Uzaktan
Komutal Silah Sistemleri, birok lkenin
Silahl Kuvvetleri tarafndan da kullanlyor.

ASELSAN Dergisi

Yeni Nesil Mobil letiim

Teknolojilerine
Yerli Damgas
ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken ve
Turkcell Genel Mdr Kaan Terziolu yaplacak
almalarn kapsamna ilikin bir ereve metne
imza att. 5. nesil mobil iletiim teknolojileri
alannda Trkiyenin yazlm ve donanm ArGe kapasitesini glendirecek en somut adm
ASELSAN ve Turkcell'den geldi.

10

2 / 2015

birliinin ana hedefi, Trkiyenin 5G teknolojisinde retici lke haline

getirilmesi. Bu plan dorultusunda iki yerli marka 5G yol haritas zerinde
almaya balayacak. Uluslararas standartlama srelerine birlikte katlm
salayacak olan ASELSAN ve Turkcell, gelitirilecek rnlerle yerel ve
uluslararas pazarlarda ticari baar iin ortak aba sarf edecek.

SELSAN ve Turkcell, 5G alannda atlacak admlara nclk

etmek zere elektronik teknolojileri alannda g birlii yapyor.
ASELSAN ve Turkcell arasnda imzalanan
ereve metin dorultusunda, iki marka
uzun vadeli bir ibirlii yrtmek ve gele-

milli olarak karlanmasn hedeflemektedir. TASMUS ve JEMUS gibi yurt sathna

yaylan geni bir stratejik/taktik a kurmu olan ASELSAN, 5Gnin hazrlk, tasarm, retim ve kurulumunda da en yetkin
ortak olacaktr.

cein mobil teknolojilerini

gelitirmek iin ortak alma konusunda anlamaya vard.
Metni imzalamak zere bir araya gelen
ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken ve
Turkcell Genel Mdr Kaan Terziolu, ortaya koyulacak almalarn lke karlar
adna byk nem tadn vurguladlar.

Turkcell Genel Mdr Kaan

Terziolu: Trkiye 5Gde merkez
s olacak
lkemizin her kesinde en hzl ve en
kolay ekilde iletiim salamak ve teknolojiyi kullanarak hizmet sunmak en byk
hedefimiz. Bugne kadar yaptmz yatrmlarla sadece Trkiyenin deil, dnyann en gl 3G altyapsn kurduk ve 3G
hzn 3 kat artrarak bugn dnyada sunulan en yksek 3G hz olan 63,3 Mbpsi
hem altyap tarafnda hem de Turkcell Turbo T50 ile akll telefon tarafnda destekleyen ilk ve tek operatr olduk.
4G iin yaptmz testlerle bu teknoloji ile ilgili hazrlklarmz tamamlarken,

ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik

Eken: Haberlemede 40 yllk markayz
ASELSAN, 1975 ylnda Trk Silahl Kuvvetlerinin haberleme ihtiyalarn
milli ve zgn olarak karlamak iin kuruldu. Haberleme ile balayan yolculuumuz geen 40 yl ierisinde Trkiyenin
da bamlln en aza indirecek ekilde
savunma elektroniinin her alanna yayld.
ASELSANdan transfer edilen teknoloji ile
Kazakistan, rdn, Birleik Arap Emirlikleri, Endonezya ve Pakistanda retim yapan fabrikalar bulunuyor.
Askeri teknolojilerde elde ettiimiz
teknoloji ve bilgi birikimini ncelikle 4G
konusunda ULAK projesi ile hayata geiren ASELSAN, bu birikimini 5G gibi kritik
teknolojik alanlarda da deerlendirerek,
lkemizin teknolojik altyap ihtiyalarnn

ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken,

Turkcell Genel Mdr Kaan Terziolu'na ilt
takdim etti.

5G hazrlklar kapsamnda da ynetim

kurulunda yer aldmz NGMN (Next Generation Mobile Networks) ats altnda
Trkiyeyi temsil eden tek operatrz. Bu
alandaki gelimeleri yakndan takip ediyor,
bu konuda dnya standartlarnn olumasna yn veriyoruz. nclmz ve yeni
nesil mobil iletiim teknolojilerini Trkiye
ile tantrma konusundaki liderliimizi
5Gde de srdrmek Turkcell iin olmazsa olmaz nitelikte. Bu nedenle, hizmete
ynelik teknoloji ve inovasyon gelitirme
idealine bizim kadar bal ASELSANla ibirlii yapmaktan byk mutluluk duyuyoruz. mzaladmz ereve metin ile uzun
soluklu bir almann ilk admn atm
olduk. Birlikte hedeflerimizi gerekletirerek Trkiyenin 5Gde merkez s olmasn
salayabileceimize tm kalbimizle inanyoruz.
ASELSAN ile TURKCELL arasndaki
ibirlii ereve metni u maddeleri kapsyor:
Trkiyenin 5G teknolojileri alannda
tketen deil reten konumuna getirilmesine nclk etmek,
Trkiyenin yksek teknoloji retim kapasitesini ve ihracatn arttrmaya katk
salamak,
5G kapsamnda katma deerli teknolojileri belirlemek ve bu alanlarda yerel
bir Ar-Ge yol haritas oluturmak,
5G teknolojilerinin geliimine yn veren
uluslararas platformlara, uluslararas
standartlama srelerine birlikte aktif
katlm salayarak bu bilgi ve deneyim
nda yerel almalar beslemek,
Standartlara uygun ekilde gelitirilecek rnlerle yerel ve uluslararas pazarlarda ticari baarya ulamak,
Bu alanda oluturulacak ekosistemle
(niversitedeki aratrmaclar, yazlm
gelitiriciler, donanm reticiler, vb.)
birlikte Trkiyede bir uzmanln olumasna nclk etmek,
5G ve ilgili teknolojilerde fikri mlkiyet
haklar ve patent portfyn gelitirmek.

ASELSAN Dergisi

11

Taktik Saha Muhabere

Sistemi (TASMUS)
ASELSAN ile Milli Savunma Bakanl arasnda
186.000.000 USD tutarl Taktik Saha Muhabere
Sistemi (TASMUS) szlemesi imzaland.

aktik Saha Muhabere Sistemi,

21.yzyl ordularnn taktik sahada tm haberleme gereksinimlerini A Merkezli Muharebe konseptine uygun ekilde karlayan, geni
alan kaplama ilkesine dayal ok kanall
bir haberleme sistemidir. TASMUSun temel amac, ses servisinin yan sra sava
alannn yakn gerek zamanl taktik resmini oluturmak, silah, sensr ve komuta
merkezleri arasnda gerek duyulan yakn
gerek zamanl veri haberlemesini salamak, birliklerin corafi konumlarnn bir
merkezden otomatik ve srekli olarak izlenmesini salamak ve bu bilgileri gerektiinde komuta katnn kullanmna sunarak,

12

2 / 2015

komutanlarn ordu blgesindeki tm birliklerin taktik resmini gerek zamanl olarak

grmesini salamaktr. TASMUS, sahip
olduu gl altyaps ve gelimelere ak
mimarisi ile taktik alanda ihtiya duyulan
gereksinimlerin tamamna cevap verebilecek entegre bir zm sunmaktadr.
TASMUSG sistemi taktik aralar zerine monte edilmi ve elektronik tehizatlar
ile donatlm elterlerden olumaktadr.
Gerektiinde yer deitirme konseptine
uygun olarak tasarlanan bu elterler taktik
sahada hzl yer deitiren komuta merkezlerinin tm haberleme gereksinimlerini karlamaktadr.

ASELSAN Dergisi

13

Gneydou Asya Blgesine

lk Silah Sistemi hracat

SELSAN ile Malezyada yerleik bir firma arasnda imzalanan szleme kapsamnda
ASELSANn 30mm Uzaktan
Komutal Stabilize Top Sistemi (MUHAFIZ)

14

2 / 2015

Malezya Silahl Kuvvetlerine ait 44 metrelik botlara entegre edilecek. Sz konusu

szleme, ASELSANn Gneydou Asya
blgesine ilk Silah Sistemi ihracat olmas
asndan nem tayor.

Pakistan Donanmas
iin ASELSAN Sistemleri
ASELSAN, Pakistan Deniz Kuvvetleri Komutanl Denizde kmal
Tankeri iin Uzaktan Kumandal Stabilize Top Sistemi ve Muhabere
Anahtarlama Sistemi retecek.

TM ile Pakistan Savunma retim Bakanl arasnda Pakistan

Deniz Kuvvetleri ihtiyacnn karlanmas maksadyla imzalanan szleme kapsamnda; 15600 tonluk,
yaklak 155 m. boyunda bir adet Denizde kmal Tankeri (Navy Fleet Tanker), ana
yklenici olan STM'nin sorumluluunda
Karai Tersanesi (Karachi Shipyard and
Engineering Works-KS&EW) alt yap imkanlar kullanlarak ina ediliyor.
ASELSAN ve STM arasnda, ina edilmekte olan tankere ASELSAN tarafndan
konulandrlacak sistemlerin salanmasna ynelik bir szleme imzaland. Proje
kapsamnda ASELSAN sorumluluunda;
gemi savunmas iin 25 mm Uzaktan Kumandal Stabilize Top Sistemi ve taktik
muhabere ihtiyalar iin Muhabere Anahtarlama Sistemi yer almaktadr. Pakistan
Deniz Kuvvetleri envanterinde 12,7 mm ve
25 mm kalibreli ASELSAN Uzaktan Komutal Silah Sistemleri ve muhabere sistemleri halen grev yapmaktadr.
Uzaktan Kumandal Stabilize Top
Sistemi (STOP)
STOP Sistemi, Silah Kumanda Birimi
aracl ile uzaktan kumanda edilebilen,
otomatik hedef takip zelliine ve modler
yapya sahip, 25 mm top taklabilen bir silah sistemidir. Halihazrda Pakistan Deniz
Kuvvetleri envanterindeki dier gemilerde
de kullanlan STOP sistemi, termal kamera, TV kamera ve lazer mesafe ler taklan
stabilize edilmi bir tarete sahip olup gece
ve olumsuz gr artlarnda plak gzle
grlemeyen hedeflerin tespit edilmesini,
hedeflerin otomatik olarak tannmasn, takip edilmesini ve at yaplabilmesini salamaktadr. Sistem, otomatik hedef takip

ve balistik hesaplama yeteneine de sahip

olup zerine yerletirilmi olduu platform
veya hedef hareket halindeyken isabet
oran yksek atlar yapmaktadr.
Muhabere Anahtarlama Sistemi
(MAS)
MAS, taktik muhabere ihtiyalar kapsamnda gereksinim duyulan anahtarlama
ve kontrol fonksiyonlarn gvenilir, emniyetli ve sratli bir ekilde yerine getirmek
zere platforma entegre edilecek olan
anahtarlama tehizatn kapsar. MAS, gemide telsizler, ses emniyet cihazlar, veri
emniyet cihazlar, veri modemleri, link

devreleri, kullanc istasyonlar ve mesaj

iletim sistemi arasndaki irtibat salayan
ve alarm/anons sistemi, telefon sistemi ile
ihtiya duyulan arayze sahiptir.MAS, harici muhabere sistemlerindeki telsiz, kripto, modem ve mesaj iletim sistemi terminal cihazlarnn istenilen konfigrasyonda
esnek olarak kullanmna imkann salar.
Sistem, dahili muhabere sistemlerindeki
kullanc terminal fonksiyonlarn ve balant ihtiyalarn, sistem kontrol konsolu
vastas ile kullanc ihtiyalarna gre tanmlama ve/veya deitirme zelliklerine
sahiptir.

Muhabere Anahtarlama Sistemi (MAS)

ASELSAN Dergisi

15

HF Telsizlerimiz Trk
Semalarnda

SELSAN tarafndan gelitirilen

9681 SDR (Yazlm Tabanl Telsiz) HF Hava Telsizlerinin ATAK
Helikopteri (T-129) iin kalifikasyon testleri tamamland ve helikopterlere

taklmak zere TUSAa seri retim teslimatlarna baland. Bundan byle ATAK
Helikopterleri ASELSAN 9681 HF Hava
Telsizleri ile haberleecek.
ASELSAN ile Savunma Sanayii Mste-

arl arasnda Aralk 2006 tarihinde imzalanan szleme kapsamnda gelitirilmesi

tamamlanan HF Hava Telsizinin ATAK Helikopter Platformuna ilk seri teslimat gerekletirildi.

ATAK Helikopterleri
ASELSAN 9681 HF Hava
Telsizleri ile haberleecek.

16

2 / 2015

ZAMBAK Projesi lk Teslimat

rhl Ara Mrettebat Kompozit

Bal (ZAMBAK) Projesi 1. Seri
retim Partisi teslimat tamamlanarak 11nci Ana Bakm Merkezi
Komutanlna teslim edildi.
ZAMBAK,
TSK envanterinde bulunan zrhl ara
ierisinde ASELSAN IC-4620 ve 6680
Konuma Sistemleri ile uyumlu,
Zrhl ara dnda ASELSAN 4600,
9600, 9651, 9661, 5712, 4014,
4411/4711 telsizleri ile uyumlu,
Yksek ANR (Aktif Grlt Azaltma) ve

PNR (Pasif Grlt Azaltma) zelliklerine sahip,

Balk Setleri,
Milli olarak tasarlanm,
Yksek askeri balistik standartlara
sahip,
Infra Red (Kzl tesi) zellikli,
D Kabuk retilmesini amalayan
bir projedir.
ASELSAN tarafndan Balk Seti,
Konuma Sistemleri ve ASELSAN Telsizleri arayz tasarmlar gerekletirilmitir.
Proje kapsamnda Bilkent niversitesi

ile 600.000 USD tutarnda KANAT (Kanal

Analiz ve Tahmin) adnda bir Teknoloji Kazanm Ykmll Projesi imzaland.
Proje kapsamnda KAREL firmas ile
ANR Modl Yerli Olarak Tasarm ve
Pilot retimi adnda bir Ar-Ge Projesi imzaland.
Proje kapsamnda ayrca Balistik Gzlk, anta, File, Siyah Torba, Spiral Kablo
Takm ve Adaptr Kablo Takmlar teslim
edildi.

ASELSAN Dergisi

17

ASELSAN Kzltesi
Dedektrlerin
Seri retimine Balad
ASELSAN, geceyi gndze eviren termal kameralarn gzn tamamen milli
imkanlarla seri olarak retmeye balad.

SELSAN 2014 ylnda kurduu

tesislerde termal kameralarn
gz olarak tanmlanabilecek
sy alglayabilen kzltesi dedektrlerin ilk seri retim partisini baar ile
tamamlad. Bu gelime ile, bugne kadar
niversite sanayi ibirlii ile tasarm aamasnda gsterimleri yaplan dedektrlerin sanayilemesindeki en kritik adm da
tamamland.
Dnyada az sayda lkenin retebildii bu dedektrler; kullanm amac, retim

18

2 / 2015

teknolojisi ve alglayc malzemesine bal olarak farkl yntemlerle retilebiliyor.

ASELSANda seri retimine balanan Kuantum Kuyulu Kzltesi Fotodedektrler
ise, NASAnn da uzay uygulamalarnda
kulland bir teknoloji olarak yksek dzeyde grnt kalitesi ile ne kyor.
ASELSANn Kuantum Kuyulu Kzltesi Fotodedektrlerinde; her biri insan
sa teli kalnlnn te biri boyutunda,
327 bin adet pikselden oluan bir sensr
bulunuyor. Yaklak iki santimetrekarelik

alana sabilen bu sensr, derecenin yzde birlik s farklarn alglayarak termal grntleme yapyor. Bu tr dedektrleri retebilmek iin; yetimi personel ve birok
tehizatn yan sra, scaklk, toz, nem gibi
retime etki eden tm evresel faktrlerin
denetim altna alnd zel retim alanlarna sahip olmak gerekiyor.
Kzltesi
dedektr
teknolojileri,
Trkiyenin yksek katma deerli sanayi
yaplanmas iin birok sanayi dalna etkisi
olan kritik bir teknoloji olarak ne kyor.

Kzltesi dedektrler, askeri alanda hedef tespiti, gzetleme, at kontrol, fze

arayc bal gibi uygulamalarn yan sra
gvenlik kameralar, tbbi grntleme,
otomotiv, uydu grntleme, enerji gvenlii gibi sivil alanlarda da yaygn olarak
kullanlyor.
ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken
unlar syledi;
ASELSAN olarak; Kuantum Kuyulu
Kzltesi Fotodedektr dnda, termal
alglama yapan farkl teknolojilere sahip
birok dedektrn tasarmn tamamlayp
seri retime aktarma aamasna gelmi
durumdayz. Orta Dou ve Hazar Havzas ile enerji ihtiyac olan lkeler arasnda
kpr konumdaki lkemizin enerji gvenlii projeleri ile istikrarn krlgan olduu
Balkanlar, Kafkaslar ve Orta Dounun
ortasndaki lkemizin fiziki snr gvenlii
projelerinde de milli imkanlarla, Trk mhendis ve teknisyenleri tarafndan retilen
yeni nesil dedektrlerin kullanlmas ok
nemli.
Dnyada sayl gelimi lkelerin elinde bulunan bu kritik dedektr teknolojisi;
sahip olan lkenin ulusal korumas altnda
olup, varl gelimilik ve stnlk gstergesi niteliinde olduu kabul ediliyor.

ASELSAN Dergisi

19

Katar iin Milli G Birlii

ARES Tersanesi, Katar Sahil Gvenlik Komutanl iin rettikleri botlarn
zerinde ASELSAN Silah Sistemlerini tercih etti.

atar ileri Bakanlna bal

Sahil Gvenlik Komutanlnn
ihtiyac kapsamnda, ARES Tersanesi tarafndan farkl tiplerdeki
17 botun sat konusunda szleme 2014
yl ierisinde imzalanmt.
ARES, Antalya Serbest Blgesinde
kurulu modern tersanesinde ileri teknoloji ieren yksek performansl hcumbot ve devriye gemileri retiyor ve ok
eitli lkelere ihra ediyor. ASELSAN ve
ARES, yaptklar grmeler dorultusunda, ASELSANa ait 30mm MUHAFIZ ve
12,7mm STAMP Uzaktan Komutal Stabilize Silah Sistemlerinin Proje kapsamnda ARES Tersanesine satna ve botlara
entegre edilmesine ynelik olarak i birlii
yapmak zere mutabakata vard.
Sz konusu Mutabakat Muhtras Savunma Sanayii Mstear Yardmcs Dr.
Celal Sami Tfeki ve SSM Uluslararas birlii Daire Bakan Asuman Vanglnn
ahitliinde ASELSAN Ynetim Kurulu
yesi Do. Dr. Sedat Nazlbilek, Genel
Mdr Dr. Faik Eken ve ARES Tersanesi
Ynetim Kurulu Bakan Kerim Kalafatolu arasnda imzaland.

20

2 / 2015

Uzaktan Kumandal Silah Sistemleri

zelliklerine ve kullanm alanna gre
SARP, STAMP, STOP ve MUHAFIZ adn
alan sistem zerinde, lazer mesafe ler,
uzun menzile ve yksek hassasiyete sahip
termal ve gndz kameralar bulunuyor.
Bu birimler ile gece, gndz ve olumsuz
gr artlarnda plak gzle grlemeyen hedefler tespit ediliyor, tannyor ve
mesafe bilgisi dahilinde yaplan balistik

hesaplamalarla etkili biimde ate altna

alnyor.
Birok lke silahl kuvvetleri tarafndan
tercih edilen Sistem, kumanda birimi aracl ile uzaktan kumanda ediliyor. Bu sayede nianc, kar atee ve olumsuz hava
koullarna maruz kalmadan sistemi etkin
bir ekilde kullanabiliyor. Otomatik video
hedef takip zellii ile hedef otomatik olarak takip edilebiliyor.

SSM Uluslararas birlii Daire Bakan Asuman Vangl, ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken,
Savunma Sanayii Mstear Yardmcs Dr. Celal Sami Tfeki, ARES Tersanesi Ynetim Kurulu
Bakan Kerim Kalafatolu ve ASELSAN Ynetim Kurulu yesi Do. Dr. Sedat Nazlbilek

Kzl tesi Arayc Balk

Teslimat

MTAS (Uzun Menzilli Tanksavar

Fze Sistemi/MIZRAK-U) ve
OMTAS (Orta Menzilli Tanksavar Silah Sistemi/MIZRAK-O)
Kzltesi Arayc Balk (KAB) Gelitirilmesi Projesinde, KAB Tasarm Dorulama ile rn ve retim Hatt Kalifikasyonu
faaliyetleri tamamland. Kalifiye retim
hattnda retilen ilk kafile Kzltesi Arayc
Balk ana yklenici ROKETSANa teslim
edildi.

Atl testlere katlan ASELSAN ve ROKETSAN alanlar

ASELSAN Dergisi

21

YATMES Ek Alm Szlemesi

urtd askeri ataelikler ve askeri temsilcilikler tarafndan aktif bir ekilde kullanlmakta olan
Yurtd Askeri Temsilcilikler Mesajlama Sistemi (YATMES), salad milli
kripto zm ile internet zerinden gizli
gizlilik dereceli dosya paylamn gvenli
bir ekilde salayan milli yazlm ve donanm birimlerinden oluan bir sistemdir.
Yz akn yurtd temsilcilikleri arasnda baar ile kullanlmakta olan YATMES sisteminin yeni yurtd temsilcilikleri
de kapsayacak ekilde yaygnlatrlmasna karar verildi ve Temmuz aynda Milli
Savunma Bakanl ile ek alm szlemesi
imzaland.
YATMES sistemine dahil olacak merkezlerde grevli 110 yurtd askeri temsilciye sistemi ile ilgili eitim HBT Sektr
Bakanl Siber Gvenlik ve Kripto Sistem
Mhendislii ekipleri tarafndan verildi.

22

2 / 2015

Yurtdnda grev yapan askeri ateeler

ASELSANn En Kapsaml
Bakm Onarm Szlemesi

SELSANn en kapsaml bakm onarm szlemesi olan ve

drt farkl sektr bakanlna
(SST, HBT, MGEO, REHS) ait

111 farkl sistemin yer ald Deniz Kuvvetleri Komutanl Envanterinde Mevcut,
ASELSAN mali Sistem/Cihazlar le
ASELSANdan Tedarik Edilen Sistem/Ci-

hazlara Ait Be Yllk Bakm-Onarm Szlemesi, Deniz Kuvvetleri Komutanl stanbul Tersanesi Komutanl ile ASELSAN
arasnda imzaland.

ASELSAN Dergisi

23

ASELSAN, KACST ve TAQNIA

DST Birlii Yapacak
ASELSAN, Suudi Arabistan Teknoloji Gelitirme Blgesi King Abdulaziz
City for Science and Technology (KACST) ve bir Suudi yatrm irketi
TAQNIA Defense and Security Technologies (DST) arasnda mutabakat
muhtras imzaland.

iyadda imzalanan mutabakat

muhtras kapsamnda, KACST,
TAQNIA DST ve ASELSAN arasnda, devlet makamlar ve dier kurum/kurulular ile koordineli bir ekilde ibirliinin gelitirilmesi hedefleniyor.
Anlama, KACST Bakan Prens Dr. Turki
Bin Saud Bin Mohammad Al Saud, TAQNIA DST Genel Mdr Dr. Hamad Alyousefi ve ASELSAN Genel Mdr Yardmcs
Ouz ener tarafndan, Suudi Arabistan
Trkiye Bykelisi Yunus Demirerin de
katlmyla imzaland.
Prens Dr. Turki Bin Saud Bin Mohammad Al Saud, imzalanan mutabakat
muhtrasnn Suudi Arabistandaki teknoloji ve yenilikler zerinde pozitif bir etki

yaratacan ve bu anlamann nemli bir

stratejik ibirliinin balangc olduunu
syledi. ASELSAN Genel Mdr Yardmc-

mzalar, KACST Bakan Prens Dr. Turki Bin Saud Bin Mohammad Al Saud, TAQNIA DST Genel
Mdr Dr. Hamad Alyousefi ve ASELSAN Genel Mdr Yardmcs Ouz ener tarafndan atld.

24

2 / 2015

s Ouz ener de yaplacak ibirliinin Suudi Arabistann savunmas ve gvenliine

katkda bulunacann altn izdi.

Yeni Nesil Mobil

Kestirme Sistemi
ASELSAN ile Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu (BTK)
arasnda Mobil Kestirme Sistemi (MOBDF) Prototip
gelitirilmesine ilikin szleme kapsamndaki ilk teslimat
gerekletirildi.

roje kapsamnda olan ve Mobil

Kestirme Sisteminin farkl frekans bantlarnda uzantsn da
ieren teslimata ynelik almalar balatld.
MOBDF-G2 sistemine ilikin kabul
testlerinde teknik artnamede belirlenmi
olan deerlere kyasla ok daha yksek
performansta yn doruluu deerleri
elde edildi. Teslimat almalar kapsamnda, kullanc arayz bilgisayar ekrannda
grntlenen harita altyaps iin online
alan bir haritann kullanlmas saland.
Ayrca, operatrn yn ve yer belirleme
ilemlerini kolaylatrmak adna kullanc

arayz bilgisayar ve ara n konsolunda

bulunan bilgisayar ekrannda e-zamanl
saysal harita gsterimi saland.
Yeni Nesil MOBDF-G2 Sistemi ile online alan harita zerinden ara anlk
konumunun, hedef yn ve konum bilgileri
takip edilebiliyor. Kullanc dostu olan bu
ergonomik tasarm mteri tarafndan beeni ile karland.
Spektrum tarama ve lisanssz yayn
tespiti, liste tarama ve lisansl yaynlar iin
parametre lm, lisansl yaynlar iin
lisansa uygunluk kontrol gibi zelliklere
sahip olan ve tek sistemle hareketli konum
belirlemenin yannda birden ok sistemle

a halinde almayla da konum belirleme

yapabilen MOBDF-G2 sistemine ilikin kabul testleri gerekletirildi.
Bilgi Teknolojileri Kurumu ile MOBDF
Seri retiminin 2016 yl ierisinde gerekletirilebilmesine ynelik almalara
devam edilmektedir. Ayrca, Azerbeycan,
KKTC, Bolivya, Fas vb. lkelerin Bilgi Teknolojileri Kurumlar ile MOBDF Sisteminin
ihra edilebilmesine ynelik grmelere
devam edilmektedir.

ASELSAN Dergisi

25

ADOP-2000 Klasii
ADOP-2000 projesinde bir teslimat daha
baaryla tamamland.

abul faaliyetleri kapsamnda

srasyla ASELSAN Macunky
Tesislerinde sistem donatm yaplm lastik tekerlekli platformlar ile tanabilir sistem setleri, Sistemlerin teslim edilecei birliklerdeki uygulama
dershaneleri ve Kayseri 2. Ana Bakm
Merkezi Komutanlnda sistem donatm
yaplm Zrhl Personel Tayclarn kabul gerekletirildi.
ADOP-2000 sistemi,
Kolordunun, kolorduya bal tugay ve
alaylarn ihtiya duyduu ate desteini, dier muharebe sahas fonksiyonlar ile btnleik olarak etkin, hzl ve
ekonomik bir ekilde karlamasn,

En st komuta merkezlerinden, en alt

seviyede silah ve ileri gzetleyicilere
kadar btn unsurlarn ate destek
fonksiyonlarn bir komuta kontrol sistemi dahilinde icra edebilmesini ve entegrasyonunu,
Komutann niyetine ve kriterine, eldeki
btn ate destek vastalarnn durumuna (silah, mhimmat, hazrlk, at
menzili, v.b.), taktik duruma, muharebe
sahasnn artlarna, dost ve dman
birliklerinin durumuna ve ate destek
koordinasyon tedbirlerine gre analiz
edilen hedeflerin doru zamanda, en
uygun silah ve mhimmatla ate altna
alnmasn salayan bir sistemler sistemidir.

Tugay ve Tabur Ate Destek Komuta

Kontrol Sistemleri

26

2 / 2015

Tabur ADKM, Batarya Ate dare Merkezi, Ar/Blk

Havan Ate dare Merkezi Sistemleri

Ate Destek Timi

(ADESTM) Karargah

ASELSAN Dergisi

27

SERHAT Seyyar Havan

Tespit Radar Teslimatlar
Devam Ediyor

illi Savunma Bakanl ile

ASELSAN arasnda imzalanan Seyyar Havan Tespit Radar Sistemi szlemesi kapsamnda ilk SERHAT Radarnn 2014teki
teslimatnn ardndan partiler halinde teslimatlar devam ediyor.
lkemizin ilk milli silah tespit radar olan ve patent altna alnm zel radar

28

2 / 2015

teknikleri ile 2013 yl TESD Yeniliki rn dln kazanan SERHAT Radar; her
trl hava koulunda, herhangi bir ynden
ve da, duvar gibi bir engel arkasndan atlan havan mermisinin atld ve decei
yeri yksek dorulukla bulabilen, gelimi
teknolojilere sahip yeni nesil bir radar.
ASELSAN tarafndan zgn olarak
gelitirilen SERHAT Radar, havan tehdidi

altnda bulunan ve zellikle hudut blgelerimizde yaanan can ve mal kayplarn

azaltarak, lkemizin savunmasna nemli
bir katk salyor.

Yeni Nesil
Bomba mha Robotu
ASELSAN, Emniyet Genel Mdrl iin Bomba mha Robotu Projesi
kapsamnda iki kii tarafndan tanabilir, yeni nesil bir robot gelitirecek

SELSANn Trk Polisi iin rettii KAPLAN Bomba mha Robotlarndan yurt genelinde baaryla
hizmet veriyor. Gelitirilecek ve
ilk etapta 100 adet retilecek yeni nesil
robotun ismi kullanc makam tarafndan
verilecek.

ASELSAN tarafndan retilecek olan

Bomba mha Robotlar; yksek hareket
kabiliyetine sahip dayankl bir ara platformu zerine greve zel deiik Faydal
Yklerin kolaylkla entegre edilebildii,
ayarlanabilir otonomi seviyelerine sahip,
modler Kontrol Konsolu ile uzaktan ko-

muta edilebilen son teknoloji ile donatlm yeni nesil bir rn ailesidir. Robotlarn
uluslararas birlikte alabilirlik standartlarna uygun esnek mimarisi sayesinde,
aralara yeni grev senaryolar ve faydal
ykler kolaylkla entegre edilebilmektedir.

Trene katlan Savunma Sanayii Mstearl,

Emniyet Genel Mdrl ve ASELSAN yetkilileri

ASELSAN Dergisi

29

ASELSAN, TCDD DATEM ile

Szleme mzalad

SELSAN szleme kapsamnda;

TCDD Demiryolu Aratrma Teknoloji Merkezi letme Mdrl (DATEM) iin Apleti tespiti
amacyla Akustik Emisyon (AE) yntemi
ile veri toplanmas, deerlendirilmesi ve

30

2 / 2015

ilenmesini salayan bir yazlm gelitirilecek. Demiryolu aralarnn Apleti (tekerlek dzlemesi) kusurunun tespit edilmesi
hem raylar hem demiryolu aralarnn gvenlii iin nem arz ediyor. Raylar zerine
monte edilen akustik alglayclar ve analiz

yazlmlar kullanlarak, ray zerinden geen demiryolu aralarnda meydana gelen

tekerlek kusurlar tespit edilecek, bu sayede tehlike yaratabilecek kusurlu vagon ve
tekerlek setleri belirlenecek.

Milli Helikopterde
zm
Orta

Trk Silahl Kuvvetlerini Glendirme Vakf (TSKGV)

irketleri ASELSAN ile TUSA arasnda zgn
Helikopterlerde yer alacak aviyonik sistemlerin
gelitirilmesi ve entegrasyonu iin bir alt yklenicilik
szlemesi imzaland.

SKGV Genel Mdr Orhan

Akban ahitliindeki trende
anlamaya ASELSAN adna Ynetim Kurulu Bakan Mustafa
eker ve Genel Mdr Dr. Faik Eken, TUSA adna Ynetim Kurulu Bakan Nejat
Bilgin ve Genel Mdr Muharrem Drtkal imza att. Trene SSM ve TSKGVden
ok sayda st dzey ynetici katld.
Trkiyenin ilk Milli Helikopter gelitirme projesi olan ZGN Helikopter Program, TUSA ile SSM arasnda 26 Haziran
2013 tarihinde imzalanmt. Bu program
kapsamnda zgn olarak tasarlanp gelitirilecek askeri ve sivil hafif snf prototip
helikopterlere ynelik aviyonik ekipman
gelitirilmesini, askeri/sivil sertifikasyonunu ve aviyonik sistem entegrasyonunu
ieren ZGN Helikopter Program Alt
Yklenicilik Szlemesi de TUSA ve
ASELSAN arasnda imzalanarak yrrle
girdi.
lkemizin hem sivil hem de askeri pazardaki da bamlln azaltmak adna
ok nemli olan bu program kapsamnda,
aviyonik sistemlerin tasarmndan ve entegrasyonundan ASELSAN sorumlu olacak.

ASELSAN, ZGN Helikopter Program ile kendi zgn sivil aviyonik suitini
gelitirerek lkemize nemli katma deer
salayacak. Sz konusu suitin u anda
dnya pazarnda var olan veya tasarlanmakta olan aviyonik suitler arasnda en yenilikisi olmas hedefleniyor. Ayrca ASELSAN, temel kokpit ekipmanlarn, otomatik
uu kontrol bilgisayarn ve aviyonik yazlmlar konusundaki birikimini kullanarak
uu ynetim sistemini sivil sertifikasyona
uygun olarak gelitirecek. Buna ek olarak,
halihazrda mevcut hava platformlarnda

faal olarak kullanlan ASELSAN rn dier aviyonik ekipmanlarn da helikopterlere entegrayonu gerekletirilecek.
Sivil konfigrasyondaki helikopter
Avrupa Havaclk Emniyeti Ajans (EASA)
ve/veya Sivil Havaclk Genel Mdrl
(SHGM) sertifikasyonuna, askeri konfigrasyondaki helikopter ise Savunma Sanayii Mstearl sertifikasyonuna tabi olacak. Bu szleme kapsamnda ASELSAN
tarafndan gelitirilen suit ile sivil dnya
pazarna giri asndan ok nemli bir
adm atlm olacak.

Toplantnn ardndan katlmclar hatra fotoraf ektirdi.

ASELSAN Dergisi

31

SAHAB, TSKda
Kullanma Alnyor

Farkl gizlilik seviyeli alar arasnda gvenli veri paylamna ynelik ilk ve
tek milli siber gvenlik zm Sanal Hava Boluu Sistemi (SAHAB),
TSKnn kullanmnda.

rk Silahl Kuvvetlerinin, farkl

gvenlik seviyesine sahip alar
arasnda gvenli veri paylam
ve ses iletiiminin salanmas iin yrtlen A Gvenli Geit Sistemi (AGGS) Projesi, ASELSAN ve Milli
Savunma Bakanl arasnda imzalanan

32

2 / 2015

szleme ile yrrle girdi. Sistem, TSK

TAFICS alt yapsnda gei noktasna
konumlandrlacaktr.
zgn kaynaklar kullanlarak gelitirilen SAHAB sisteminin kullanlaca projelerden bir tanesi olan AGGS, Ulatrma,
Denizcilik ve Haberleme Bakanlnn

nclnde hazrlanan Ulusal Siber Gvenlik Stratejisi Eylem Plannda da belirtildii zere milli siber gvenlik zmnn
gzel rneklerinden birisi olarak Trk Silahl Kuvvetleri Siber Gvenlik envanterinde yerini alacak.

SAHAB, CWIX Tatbikatndan

Baar ile Dnd

AHAB, gvenli gei yetenei

ile birlikte, yeni eklenen etiketlenmis veri paylam ve denetim
desteinin test edilmesi amac
ile Polonyada gerekleen CWIX 2015
tatbikatna katld.
SAHAB rnne yeni eklenen XML
Labelling yetenei, Kanada nderliinde
yrtlen Data Centric Labelling grubu
bnyesinde yer alan alt lke; Avusturya,
Kanada, Hollanda, Fransa, ek Cumhuri-

yeti ve Finlandiya tarafndan test edildi.

Test kapsamnda, SAHABn sanal
hava boluu zelliinin yan sra yeni eklenen farkl gvenlik seviyeleri iin XML
etiket denetimi zellii de test edildi.
Bu testlerin yan sra, SAHAB rnnde kullanlan XML etiketlerin NATO XML
standard olarak hazrlanan ADatP-4774
numaral Stanag ile uyumluluu Fransa tarafndan denendi.
SAHAB sisteminin hem air gap yete-

nei hem de XML etiket denetimi yetenei

lkeler tarafndan ilgi ile karland. SAHAB
rn ile ilgili CWIX 2015 sresince gerekleen btn testler baar ile sonuland.
CWIX 2015 VIP gnnde ise Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri MEBS Bakanlar, SAHAB test senaryo merkezini ziyaret
etti. Bu ziyarette SAHAB sisteminin nemi
ve NATO bnyesinde testlerde sergiledii
yeteneklerinden vg ile bahsedildi.

ASELSAN Dergisi

33

Yerli Havaalan Trafik Radar

iin Birlii Protokol
mzaland

avunma Sanayii Mstearlnn,

Trkiyenin savunma, havaclk
ve gvenlik sistem ihtiyalarnn
yurtiinden karlanmas hedefi dorultusunda, Havaalan Trafik Radar
ve Havaalan Trafik Ynetim Yazlmnn
yerli imknlarla Trkiyede gelitirilmesi
faaliyetleri kapsamnda Savunma Sanayii
Mstearl (SSM), Devlet Hava Meydanlar letmesi (DHM) ve ASELSAN arasnda bir ibirlii protokol imzaland.

34

2 / 2015

Trk Silahl Kuvvetlerinin ihtiyacn

karlamaya ynelik olarak SSM tarafndan yrtlen proje erevesinde, askeri
havaalanlar iin Havaalan Trafik Radar
ve Havaalan Trafik Ynetim Yazlmnn
ASELSAN ana ykleniciliinde, yerli sanayi tarafndan gelitirilmesi ve tedariki
ngrld.
mzalanan protokol ile yurtiinde gelitirilecek olan bu sistemlerin DHM tarafndan halen kullanlan ve kullanlacak

olan rnlerle olabildiince uyumlu olmas

iin taraflar arasnda i birlii gerekletirilerek, uzun dnemde Trkiyedeki sivil
havalimanlarnda da yerli radarlarn yer almas salanabilecek.

ASELSAN, Salk Teknolojileri

iin alyor

SELSAN, Trk Silahl Kuvvetlerinin elektronik cihaz gereksinimlerinde da bamll en

aza indirme temel prensibiyle
gerekletirdii projelerden edindii Ar-Ge
ve tasarm bilgi birikimini, Milli Gvenlik
konularnn kritik alanlar olan; Ulam, Gvenlik, Enerji ve Otomasyon Teknolojilerinin yansra Salk Teknolojileri alannda
da hayata geiriyor.
ASELSAN Aratrma Merkezi ile Bilkent niversitesi-Ulusal Manyetik Rezonans Aratrma Merkezi (UMRAM)
arasnda Sktrlm Alglayc Manyetik
Rezonans (MR) Grntleme Teknikleri

ve Hesaplama Mimarisi Gelitirme Projesi

szlemesi imzaland.
OECD 2013 verilerine gre lkemizde
her yl 9 milyon 200 bin kii MR ektiriyor.
Bu da MR ekimleri iin yllk 3 Milyar TL
civarnda bir harcama anlamna geliyor.
Bir MR cihaznn maliyeti 1-3 Milyon ABD
Dolar aralnda ve her cihazla gnde ortalama 25-30 hasta iin MR ekimi yaplabiliyor.
ASELSAN Aratrma Merkezi ve
UMRAMn birlikte gerekletirecei proje
ile en sk kullanlan MR uygulamalar iin
ekimlerin be kat hzlandrlmas hedefleniyor. Bylelikle, yarm saat sren bir MR

ekiminin 5-6 dakikada gerekletirilmesi

mmkn olacak. Hastalarn MR cihaznda
geirdii srelerin azalmas ile birlikte, bir
cihazdan daha fazla sayda hasta yararlanabilecek ve MR ekim maliyetleri nemli lde azalacak. Ayrca kapal alanda
uzun sre kalamayan yetikin hastalarn
ve ocuklarn MR ekimleri de daha kolay
gerekletirilecek.
Bylelikle lkemizin katma deeri yksek yeni nesil teknolojiler gelitirme abasna Tbbi Grntleme Cihazlar alannda
ASELSAN ve Bilkent niversitesi tarafndan nemli bir katk salanacak.

ASELSAN Dergisi

35

EGO-ASELSAN G Birlii
Rayl Ulam ve Gvenlik Sistemleri Projeleri, EGOnun ihtiyalar
dorultusunda gelitirilecek.

mzalanan protokol ile ASELSAN tarafndan yrtlen Rayl Ulam ve Gvenlik Sistemleri Projeleri, EGOnun
ihtiyalar dorultusunda gelitirilecek
ve devreye alnmasna destek salanacak.
ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken
ve EGO Genel Mdr Necmettin Tahirolu arasnda imzalanan ortak alma protokol ile nemli proje birlikte yrtlecek. ASELSAN tarafndan gelitirilen Rayl
Ulam Sistemleri ve Gvenlik Projeleri,
EGO Genel Mdrlnn salayaca
Metro Aralar ve altyap imkanlar ile gerek koullarda test edilecek ve devreye
alnacak.
Ankarann iki sekin kurumu;
Metro ve hafif rayl aralarda kullanlmak zere, yerli imknlarla gelitirilen
zgn donanm, yazlm ve algoritmalar ieren Milli Modler eki Sistemi
Tasarm ve Gelitirme Projesi,
Kent ii hafif rayl ve metro ulam sistemleri iin milli olarak gelitirilmekte
olan Kentsel Ulam Sinyalizasyon ve
Kontrol Sistemi Projesi,
Hafif rayl ve metro ulam hatlarnn
yeryznden getii ksmlarn (yak-

36

2 / 2015

lak 13.4 km) kamera sistemleri ile

izlenerek gvenliinin salanmasna
ynelik Metro Ak Hatlar Gvenlik
Sistemi Projesi kapsamnda ibirlii
yapt.

Ulam ve Gvenlik Sistemlerine ynelik yaplacak ortak almalar sonucunda, zellikle metro arac, sinyalizasyon
ve altyap gvenlik sistem zmleri ile
nemli bir referans kazanlm olacak.

mzalar, ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken ve

EGO Genel Mdr Necmettin Tahirolu att.

Gedik niversitesi ve
Gedik Holding ile Birlii

edik niversitesi ile ASELSAN

arasnda Ar-Ge i birlii ereve protokol Gedik niversitesi Rektr Prof. Dr. Berrak
Kurtulu, ASELSAN Genel Mdr Dr.
Faik Eken ve Ar-Ge ve Teknoloji Ynetimi
Genel Mdr Yardmcs smet Atalar tarafndan imzaland.
Gedik Holding ile ASELSAN arasnda
niyet anlamas da Gedik Holding adna
Ynetim Kurulu Bakan Hlya Gedik ve
CEO Dr. Mustafa Koak ile ASELSAN adna Genel Mdr Dr. Faik Eken ve Ulam,
Gvenlik, Enerji ve Otomasyon Sistemleri
Sektr Bakan ve Genel Mdr Yardmcs Suat Bengr tarafndan ayn trende
imzaland.
Gedik niversitesi ile imzalanan Ar-Ge
i birlii ereve protokol, taraflarn birlikte yrtecei bilimsel veya teknolojik
aratrmalara ynelik Ar-Ge almalarn,
birlikte katlm salanacak uluslar aras
projeleri ve konsorsiyumlar, bunlara da-

yal karlacak ortak yaynlar ve birlikte

dzenlenecek seminer, konferans, tantm
etkinliklerini kapsyor.
Gedik Holding ile imzalanan niyet anlamas, taraflarn deniz sistemleri, robo-

tik, ulam ve enerji sistemlerinin gelitirilmesi ve retimleri konularnda yapacaklar

aratrma gelitirme faaliyetleri kapsamnda i birliine ilikin metotlarn belirlenmesini kapsyor.

Trende imzalar; Gedik Holding adna Ynetim Kurulu Bakan Hlya Gedik ve CEO Dr. Mustafa Koak ile ASELSAN adna
Genel Mdr Dr. Faik Eken ve Ulam, Gvenlik, Enerji ve Otomasyon Sistemleri Sektr Bakan ve Genel Mdr Yardmcs
Suat Bengr att.

ASELSAN Dergisi

37

Ar-Ge Merkezleri Zirvesinde

Yine ASELSAN Vard
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl tarafndan, 2012 ylndan beri her yl
dzenlenen zel Sektr Ar-Ge Merkezleri Zirvesinin 4ncs Ankarada
gerekletirildi.

aarl
Ar-Ge
Merkezlerinin
dllendirildii toplantda Performans Endeksi Sralamasnda
Savunma Sanayi Birincilik dln ASELSAN adna Ar-Ge ve Teknoloji
Ynetimi Genel Mdr Yardmcs smet
Atalar ald.
Trende, Ar-Ge merkezi belgesi hak
kazanan merkez ve firmalara da belgeleri
verildi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan
Fikri Ik, ASELSANn beinci Ar-Ge Mer-

38

2 / 2015

kezi olarak grev alacak Ulam, Gvenlik,

Enerji ve Otomasyon Sektr Bakanl
adna belgeyi Sektr Bakan Yavuz Suat
Bengre verdi.
zel Sektr Ar-Ge merkezlerinin hedeflere ulamadaki rolnn tartlaca, bu merkezlerde gelitirilen teknolojik
rnlerin sergilenecei, Ar-Ge Merkezleri
Performans Endeksinin kamuoyu ile paylalaca ve Ar-Ge merkezlerindeki mali
uygulamalar ve mevzuat dzenlemelerinin

deerlendirilecei bir etkinlik olarak dzenlenen zirvede, ayn zamanda 70 Ar-Ge

merkezinin stant at bir sergi alan da
yer ald. ASELSAN, zgn ve milli olarak
gelitirdii rnlerini sergi alannda byk
ilgi grd.

Zirveye katlan ASELSAN personeli

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Fikri Ik, birincilik

dln Ar-Ge ve Teknoloji Ynetimi Genel Mdr
Yardmcs smet Atalar'a verdi.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Fikri Ik, Ar-Ge merkezi

belgesini Ulam, Gvenlik, Enerji ve Otomasyon Sistemleri
Sektr Bakan Suat Bengr'e verdi.

ASELSAN Dergisi

39

Helicopter Technology
Eastern Europe Konferans

SELSAN, ek Cumhuriyetinin
bakenti Pragta gerekletirilen
Helicopter Technology Eastern
Europe konferansna katld.
Dou Avrupa lkelerinin hava kuvvetleri
temsilcileri, helikopter platform reticileri
ve sistem tedarikilerinin de katld faaliyette kuruluumuzu temsilen Radar ve
Elektronik Harp Sistemleri (REHS) Sektr Bakanl Platform Entegrasyon Mhendislik Direktr Tahir Fidan tarafndan
Helicopter Future Technology: What will
Helicopter Technology Need to Look Like

40

2 / 2015

in 2040 konulu katlm saland. Panelde Trkiyede Helikopter Elektronik Harp

Kendini Koruma sistemleri ihtiyacnn nasl
olutuu, ASELSANn bu alanda ne kan teknolojik zellikleri ve helikopter modifikasyonu konusunda ulalan seviyenin
yan sra kazanlan teknolojiler ile kuruluumuzun orta ve uzun vade Helikopter
Kendini Koruma Sistemleri ile ilgili hedefleri katlmclar ile paylald.

ASELSAN Dergisi

41

42

2 / 2015

Radarda 25 Yl

. Radar ve Elektronik Harp Sistemleri (REHS) Sektr Bakanl Radar Konferans (RADARKON15) Ankara niversitesi (A)
Teknokentte gerekletirildi. RADARKON'15 temas "Radarda 25 Yl" olarak
belirlendi.

REHS Sektr Bakan Ouz ener

Konferans kapsamnda, drt oturum

ierisindeki sunumlarla, Radar faaliyetlerinin 25. Yl itibariyle mevcut yetkinlikler,
teknolojik kazanmlar ve gelecee ynelik
ngrler iki yze yakn ASELSAN personelinin katlmyla ortak bir platformda
paylald.

REHS Radar Sistemleri Grup

Bakan zge Sava

ASELSAN Dergisi

43

Avrupa Hava Savunmasna

ASELSAN Katks

SELSAN
Varova/Polonyada
dzenlenen Dou Avrupa Entegre Hava ve Fze Savunmas
konulu konferansa katlm salad. Bulgaristan, ek Cumhuriyeti, Finlandiya, Grcistan, Litvanya, Macaristan,
Polonya, Romanya ve Ukrayna Savunma
Bakanlklar ve Silahl Kuvvetleri ile NATO
yetkililerinin katlm salad etkinlik kapsamnda, Orta Douda terr faaliyetleri ve
Ukrayna krizi nedeniyle art gsteren tehditlere kar milli seviyede ve NATO ittifak

44

2 / 2015

seviyesinde ortak hava savunma zmleri masaya yatrld.

Ticari raf rn uzaktan kumandal insansz hava aralarndan ktalar aras
balistik fzelere geni bir yelpazede tehditlerin ele alnd konferans kapsamnda
ASELSANn sunmu olduu entegre sistemlere ynelik bilgi verildi. ASELSAN, hali
hazrda Azerbaycan, Grcistan, Litvanya,
Polonya ve Romanyada hava savunma
sistemleri ile ilgili projeleri yakndan takip
ediyor. Bunun yan sra, NATOnun gele-

cekteki Balistik Fze Savunma zmne

ynelik balatlan proje kapsamnda Leidos (ABD) firmas liderliinde oluturulan
takmn bir paras olarak sistem mhendislii destei veriyor.

niversiteli Yine
ASELSAN Dedi
ASELSAN, Trkiyede 30dan fazla niversiteden 35 bin
rencinin katlmyla gerekletirilen 2015 Yl deal veren
Aratrmas bulgularna gre Mhendislik / IT kategorisinde
birinci srada yer ald.

SELSAN, mhendis adaylarnn bir numaras olmaya devam

ediyor. Dnya devlerini geride
brakan ASELSAN, deal veren Aratrmasnda gen mhendislerin en
ok tercih ettii irket oldu.
Mhendislik / IT rencileri arasnda
getiimiz yl en ok tercih edilen irket
olan ASELSAN, bu yl da liderlii brakmad.
Dnyann 50 lkesinde ideal iveren algs zerine aratrmalar yapan
Universumun aratrmasna gre genler,
zellikle kendilerine ulaan ve irketlerini
anlatanlar tercih ediyorlar. Bir dier nokta da okul irketlerin n plana kmas
Genler, mezuniyetin ardndan geliimlerine katkda bulunan, eitimine devam etme
ve formasyon sahibi olmalarn destekleyen irketleri tercih ediyor.
Trkiyenin deal vereni
Trkiyenin en kapsaml genlik aratrmas eitli verilen zerinden ideal iverenin profilini ortaya koyuyor. nsan
Kaynaklar ve ASELSAN Akademiden Sorumlu Genel Mdr Yardmcs Dr. Hseyin
Yavuz, aratrmay yle deerlendirdi:
ASELSAN ierisinde uygulamalarmz Y kuann beklentileri erevesinde srekli gzden geirir ve gncellerken
Trkiyenin drt bir yannda niversite
topluluklar ile yrttmz almalarla
hem genlerin nabzn tutmay hem de kariyerlerini tasarlarken onlara destek olmay
amalyoruz. Bu konuda gen ekibimizin
niversite topluluklar ile kurduklar yakn
ilikilerin bu konudaki baarmz destekle-

diine inanyorum. En
ideal irket olma
hedefine inanm bir
K ekibiyle almak benim
bu konudaki en byk ilham kaynam.
Yeni ve rekabeti insan kaynaklar politikalarmzla ASELSANl olmaktan gurur
ve mutluluk duyan alanlarmz en gvenilir marka elilerimizdir. ASELSAN ve
temsil ettii deerleri, hem gnlk hayatlarnda hem de ASELSAN temsil ettikleri akademik ve profesyonel ortamlarda
rencilere, akademisyenlere ve profesyonellere en iyi anlatanlar onlardr. Biz sadece onlarn seslerinin daha gr kmasn
salyoruz.

ASELSAN Dergisi

45

ASELSAN, Defense News

Top 100de Ykseliyor
ASELSAN, dnyann en byk savunma sanayii kurulular
listesinde be sra ykselerek 62nci srada yer ald.

rk Silahl Kuvvetlerini Glendirme Vakfnn bir kuruluu olan

ASELSAN, Amerika Birleik Devletleri merkezli askeri yaynclk
kuruluu Defense News dergisi tarafndan
yaynlanan listede her yl daha yukarda
yer alyor.
ASELSAN, Dnyann ilk 100 savunma
sanayii irketi (Defense News Top 100)
listesine 2006 ylnda 93nc sradan girmiti. slendii projeleri ile baar grafiini
giderek ykselten ASELSAN, getiimiz
yl 67nci srada yer alyordu. ASELSAN,
bir milyar dolar aan cirosu ile be basamak ykselerek 62nci srada yer ald.
Defense News dergisi tarafndan her yl bir

46

2 / 2015

nceki yln savunma satlar baz alnarak

yaynlanmakta olan ''Defense News Top
100'' dnyann en prestijli savunma sanayi
listesi olarak kabul ediliyor. Trk ordusu-

nun elektronik cihaz ve sistem alannda

en nemli kayna olan ASELSAN, listede
daha yukarda yer almak iin almalarna
devam ediyor.

Milli Savunma Bakanmz

ASELSAN'da
Milli Savunma Bakanmz M. Vecdi Gnl, ASELSAN ziyaretlerinin
ardndan gnderdii mektup ile beenisini dile getirdi.

illi Savunma Bakanmz M.

Vecdi
Gnl,
ASELSAN
Glba Yerlekesini ziyaret
etti. Ankara'nn Glba ilesinde 157 milyon dolar yatrmla kurulan
ASELSAN Radar ve Elektronik Harp Tek-

noloji Merkezinin al Mart 2015 tarihinde Cumhurbakanmz Sayn Recep

Tayyip Erdoan'n da katld bir trenle
yaplmt.
Bakan Gnl'e ziyareti esnasnda Savunma Sanayi Mstear Prof. Dr. smail

Demir, ASELSAN Ynetim Kurulu Bakan Mustafa Murat eker, Ynetim Kurulu
Bakan Vekili Murat nc ve ASELSAN
Genel Mdr Dr. Faik Eken elik etti. Bakan Gnl'e milli ve zgn olarak gelitirilen rnlerimiz hakknda bilgi verildi.

Savunma Sanayi Mstear Prof. Dr. smail Demir,

Milli Savunma Bakan M. Vecdi Gnl ve ASELSAN
Ynetim Kurulu Bakan Mustafa Murat eker

ASELSAN Dergisi

47

KORKUT Silah Sistemi Arac

KORKUT
Atl Gelitirme Testleri
Kunda Motorlu Namlulu Alak rtifa Hava Savunma Silah Sistemi
(KORKUT) ve Ate dare Cihaz (AC) Gelitirme Projesi ile 35 mm Oerlikon
Modernizasyonu ve Parackl Mhimmat Gelitirme (OMPMT) Projesi
kapsamnda atl gelitirme testleri icra edildi.

estlerde Ate dare Cihaz, Modernize ekili Top ve Parackl

Mhimmat sistemleri grev ald.
Hedef uak (TURNA), At Kontrol
Radar ile takip altna alnd ve Parackl
Mhimmat ile yaplan atlar ile vurularak
drld.
Mhimmatndan radarlarna kadar tamam ASELSAN tarafndan yurt iinde
gelitirilen sistem alt bileenleri testlerde
beklenen performans sergiledi. zellikle
KORKUT ve AC sistemleri iin gelitirilen
At Kontrol Radar stn takip performansyla ve Parackl Mhimmat hedef zerindeki etkisiyle gz doldurdu.

48

2 / 2015

KORKUT Komuta Kontrol Arac

Portatif Kartrc Sistemi

Avrupa Oyunlarnda

akde, dzenlenen Avrupa

Oyunlarnn gvenliini salamak amacyla Trk birlii ve
Koordinasyon Ajans Bakanl
(TKA) tarafndan ASELSAN rn bir adet
Portatif Kartrc Sisteminin tedarii gerekletirilerek Azerbaycan Milli Tehlikesizlik Nazrlna (MTN) teslim edildi.
Azerbaycann ihtiyalarna ynelik satn alm talebi ASELSANa iletilerek ve sz
konusu sistemin Avrupa Oyunlarnn al
trenine kadar teslim edilip kurulumunun
yaplarak operatr eitiminin verilmesi talep edilmiti.

Bu kapsamda, bir ay gibi ksa bir sre

iinde Portatif Kartrc Sisteminin teslimat tamamland. Azerbaycanda kullanlmakta olan GSM/3G frekans aralklarna
gre sistem programlanarak, ilgili kartrma ablonlar gncellendi. Ayrca, sistemin kullanmna ilikin MTN Bomba mha
Ekibinde yer alan alt kiilik gruba, MTN
tesislerinde Operator Eitimi verildi. Uygulamal eitimi desteklemeye ynelik olarak
kartrma demosu da yapld.

ASELSAN Dergisi

49

SO 500
Sralamasn Aklad
Sralamadaki yerini her yl ykselten ASELSAN 33nc
srada yer ald.

stanbul Sanayi Odas'nn 500 Byk

Sanayi Kuruluu 2014 aratrmasnn
sonular akland. Buna gre, nceki yln birincisi Tpra 37.5 milyar lira
retimden satlar ile yine birinci, nceki
yln ikincisi Ford Otosan da 10.5 milyar lira
retimden satlar ile yine ikinci olurken,
nceki yln drdncs Oyak Renault 8.8
milyar lira retimden satlar ile ncle ykseldi.

50

2 / 2015

Sralamada drdnc sray, nceki yln beincisi Arelik 8.5 milyar liralk
retimden satlar ile alrken, nceki yln
ncs Elektrik retim A.. (EA) 6.7
milyar lira ile beincilie geriledi ve ilk 10'a
giren tek kumu kuruluu oldu.
Bu kurulular, 6.4 milyar lira retimden
satlar ile da elik, 6.2 milyar lira retimden satlar ile skenderun Demir elik,
6.1 milyar lira retimden satlar ile Ereli

Demir elik, 6.0 milyar lira retimden satlar ile Tofa ve 5.7 milyar lira retimden
satlar ile Aygaz izledi.
Bir nceki yl yaynlanan listede 35inci
srada yer alan ASELSAN, bu yl iki sra
ykselerek 33nc srada yer ald.

ASELSANa Altn dl
ASELSAN, Patriot sisteminin ana bileenlerinden Antenna Mast Group
Sisteminin retim, entegrasyon ve testlerinde gsterdii stn baar ile
Mkemmel Alt Yklenici seildi.

u sene sekizincisi dzenlenen

etkinlik srasnda Raytheon firmasnn; tasarm, retim, kalite
kontrol gibi konularda yrtmekte olduu faaliyetlere ilikin bilgilendirme seminerleri dzenlendi.
ASELSAN, Bostonda dzenlenen
Raytheon Integrated Defence Systems
(Raytheon IDS) Operational Excellence
Supplier Conference etkinliine katld.
Foxborough Gillette Stadyumda yaplan
etkinlie Raytheonun ABD meneli ve

uluslararas alanda ibirlii faaliyetlerini

yrtmekte olduu ok sayda payda firma temsilcisi katld.
Konferansta Raytheon firmasnn ibirlii faaliyetlerini yrtmekte olduu ulusal
ve uluslararas firmalar arasndan program
ynetimi, kalite kontrol, tasarm ve retim
alanlarndaki ibirlii faaliyetleri ve performanslar gz nne alnarak bir deerlendirme de yapld.
ASELSAN, Uluslararas birlii kategorisinde altn dle layk grld. dl

Genel Mdr Yardmcs ve Savunma Sistem Teknolojileri Sektr Bakan Mustafa

Kaval tarafndan alnd.
Kuruluumuz, 2014 ylnda yaplan etkinlikte de Birleik Arap Emirlikleri ihtiyac kapsamndaki PATRIOT uzun menzilli
hava ve fze savunma sisteminin ana bileenlerinden Antenna Mast Group (AMG)
sisteminin retim, entegrasyon ve test
faaliyetlerinde gsterdii stn baar ile
Supplier Excellence Award (Mkemmel
Alt yklenicilik) dln almt.

dl, ASELSAN Savunma Sistem Teknolojileri

Sektr Bakan Mustafa Kaval ald.

ASELSAN Dergisi

51

HYPERION Projesinde Son

Gsterim almalar Baaryla
Tamamland

vrupa Birlii 7. ereve Program Gvenlik Alan tarafndan

desteklenen, ASELSAN MGEO
Sektr Bakanlnn da iinde bulunduu HYPERION Projesinde
son gsterim almalar gerekletirildi.
Proje koordinatr FOInin (Swedish Defense Research Agency) ev sahipliinde
gerekletirilen almaya ASELSANn
yan sra dier proje ortaklar, Avrupa
Komisyonundan gelen gzlemciler ve
eitli Avrupa lkelerinin bomba imha ve
olay yeri inceleme tekilatlarndan gelen
uzmanlar katlm salad.
HYPERION projesi, patlama sonrasnda olay yerinde yaplacak inceleme ve
analizlerin belirli bir mesafeden gerekletirilmesini, blgenin boyutlu modellenmesini, analiz yaplan yerlerin ve tespit
edilen patlayc trlerinin model zerinde
otomatik olarak iaretlenmesini ve elde

edilen verilerin delil kapsamnda raporlanp gvenli bir hat zerinden idari ve
hukuki birimlere gnderilmesini amalamaktadr. Projede FOI (sve) koordinatr
olmak zere ASELSANn yan sra, FhGIAF (Fraunhofer Institute for Applied Solid
State Physics, Almanya), TNO (Hollanda),
Morpho (Fransa), Selex Sistemi Integrati
(talya), Vigo (Polonya) kurulular ile son

52

2 / 2015

kullanc kapsamnda Emniyet Genel Mdrl (Trkiye), BKA (Almanya), Technalia (spanya) ve SKL (sve) polis tekilatlar da bulunmaktadr.
HYPERION Projesinde ASELSANn
sorumlu olduu i paketi olay yerinin

3-boyutlu modellenmesidir. Bu kapsamda gelitirilen sistemde, Stereo Kamera,

derinlik haritas reten RGB-D kamera
(Kinect), IMU/GPS Modl, Gze Yakn
Gsterge Birimi, Tanabilir Batarya Birimi
ve Tanabilir Bilgisayar bulunmaktadr.

Suudi Misafirlerimiz
Eitimlerini Tamamlad
ASELSAN tesislerinde verilen eitime Suudi Ordusunda grev
yapan subay ve astsubaylar katld.

uudi Arabistan MIC firmasyla imzalanan Suudi Arabistan

zel Kuvvetlerinin Yazlm Tabanl Telsiz Projesi kapsamnda
Mays-Eyll 2015 tarihler arasnda Yazlm
Tabanl Askeri Telsizlerin Kullanc, evrim
ve Anahtar retim Merkezi ve Proje Ynetimi eitimleri verildi.

Eitimini baar ile tamamlayan 25

kursiyer iin ASELSANda sertifika treni dzenlendi. ASELSAN Ynetim Kurulu Bakanvekili Murat ncnn ev
sahipliinde gerekleen trende, Suudi
Arabistan Kara Kuvvetleri Haberleme
Bakan Yardmcs Tugeneral Hussain
Alanazi ve Ankaradaki Suudi Arabistan

Askeri Ataesi Deniz Albay Khalid Hussain

Alassaf da yer ald.
Trende sz alan misafirlerimiz, Suudi
Arabistan ve ASELSAN arasnda yrtlen
muhtelif projelerin iki tarafn arasndaki i
ve kardelik ilikilerine g kattn ifadesiyle memnuniyetleri belirtti.

Suudi Arabistan Kara Kuvvetleri Haberleme Bakan Yardmcs Tugeneral Hussain Alanazi, Suudi
Arabistan Askeri Ataesi Deniz Albay Khalid Hussain Alassaf ve ASELSAN Ynetim Kurulu Bakan
Vekili Murat nc, eitimini tamamlayan Suudi subaylar ve ASELSAN eitmenleri ile

ASELSAN Dergisi

53

ASELSAN, Polonya le
Birliini Gelitiriyor
MSPO 2015 Savunma Sanayi Fuar Polonyann Kielce
ehrinde gerekletirildi.

SELSAN, fuara Savunma Sanayi

Mstearlnn koordinasyonu
ve Savunma Sanayi hracatlar Birlii organizasyonunda
gerekletirilen milli katlm erevesinde
katld.
ASELSAN, bata Fze Frlatma Sistemi olmak zere Haberleme Sistemleri,
Elektro Optik Sistemler, Aviyonik Sistemler, Uzaktan Komutal Silah Sistemleri ile
Radar ve Elektronik Harp Sistemleri alanlarnda sistem ve rnlerini sergiledi.
Polonyann Tank Modernizasyonu ve
Hava Savunma Sistemleri tedarik projeleri iin aday olan ASELSAN, Polonyann
yerel savunma sanayi firmalar ile kalc i-

birlii modeli oluturulmasna ynelik fuar

srasnda bir konferansa da ev sahiplii
yapt.
Polonya Cumhurbakan ASELSAN
Standnda
Standmz ziyaret eden Polonya Cumhurbakan Andrzej Duda ve Savunma Bakan Yardmcs Czesaw Mroczek gibi st
dzeydeki yetkililere irketimizin savunma
teknolojileri alanndaki zm nerileri anlatld.
Polonyann zm Orta
Polonyann NAREW Ksa Menzil Hava
ve Fze Savunma Sistemi ihalesinde aday

Polonya Cumhurbakan Andrej Duda

54

2 / 2015

alt sistemden biri olan ve yurtdnda ilk

defa sergilenen ASELSAN Fze Frlatma
Sistemi de youn ilgi ile karlat.
Projede ASELSANn arayc balk
salayaca yerel sanayi rn fze de
PGZ standnda sergilendi. Bu yaklam ile
ASELSAN zm nerisi, Polonyal firmalarn altyapsn ve kabiliyetlerini kullanan
tek zm olarak yer ald.
ASELSAN, Polonyann kamu savunma sanayi firmalarn tek at altnda birletiren PGZ (Polish Armament Group) ile
ibirliinin balatlmas hususunda da st
dzey grmeler yapt.

ASELSAN Fze Frlatma Sistemi

ASELSAN, Katarda

SELSAN,
Katarn
bakenti
Dohada gerekletirilen High
Tech Port by MSAD Fuarna
katld.
ASELSAN, fuarda Uzaktan Komutal
Silah Sistemleri, Haberleme Sistemlerinden Radar ve Elektronik Harp sistemlerine
kadar geni bir yelpazede rnlerini sergiledi.
Fuarn aln gerekletiren Katar
Babakan eyh Abdullah bin Nasr bin
Halife Al Sani, Katar Savunmadan Sorumlu Devlet Bakan Tmgeneral Hamad bin
Ali Al-Attiyah, Milli Savunma Bakanmz
Vecdi Gnl ve Savunma Sanayii Mstearmz Prof. Dr. smail Demir ile birlikte standmz ziyaret etti. Ziyaretilerimiz,
ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken tarafndan irketimizin faaliyetleri hakknda
bilgilendirildi.

ASELSAN Genel Mdr Dr. Faik Eken, Katar Babakan eyh Abdullah
bin Nasr bin Halife Al Sani'ye rnlerimiz hakknda bilgi verdi.

ASELSAN Dergisi

55

MAKS-2015 Fuar

AKS-2015 Uluslararas Havaclk ve Uzay Fuar, Moskova yaknlarndaki Zhukovskiy

kentinde gerekletirildi. Bu
yl 12.si dzenlenen MAKS-2015 fuarna
151i 25 lkeden gelen yabanc irketlerinden oluan toplam 760 irket katlm salad. Trkiyenin ilk kez katlm salad bu
etkinlie lkemizi temsilen katlarak bayramz dalgalandran tek irket ASELSAN
oldu. ASELSAN stand fuar sresince ziyaretilerden youn ilgi grd.
Fuarda ASELSANn zgn olarak
gelitirdii aviyonik, elektro-optik ve haberleme rnleri ile birlikte mini insansz
hava aralarn sergilendi.
Fuar kapsamnda, Rosoboroneksport, Sukhoi, Ramenskoye gibi Rusyann
nde gelen havaclk ve aviyonik firmalar
ile zellikle nc lkelerin ihtiyalarna
ynelik potansiyel ibirliklerine ynelik grmeler gerekletirildi.

56

2 / 2015

Fuara katlan ASELSAN ekibi

Defence and Security Fuar

ASELSAN, Bangkok / Tayland'da dzenlenen Defence and
Security 2015 Uluslararas Savunma Fuarna katld.

SELSAN standnda Askeri ve

Profesyonel Haberleme Sistemleri, Muhafz ve Dual Sarp
Uzaktan Komutal Silah Sistemleri, Termal ve Gece Gr Sistemleri,
Elektronik Harp Sistemleri, Radar Sistem-

leri ve Gvenlik kabiliyetlerimiz sergilendi. Tayland Hkmet yeleri ve Tayland

Silahl Kuvvetleri Kuvvet Komutanlarnn
standmza gerekletirdii ziyaretlerde bata Yazlm Tabanl Telsizlerimiz ve
Muhafz Uzaktan Komutal Silah Sistemi

olmak zere imkan ve kabiliyetlerimiz tantld.

Kore Cumhuriyeti, Sri Lanka, ek
Cumhuriyeti ve Malezya heyetleri ile Savunma Bakan, Yardmcs ve Kuvvet Komutan dzeyinde toplantlar gerekletirildi. st dzey ziyaretlere ek olarak; bata
Tayland, Endonezya, Filipinler, Myanmar,
Brunei ve Kamboya olmak zere Asya
Pasifik Blgesi lkelerinin Savunma Bakanl ve Silahl Kuvvetler heyetleri de
standmza byk ilgi gsterdi.

Fuara katlan ASELSAN ekibi

ASELSAN Dergisi

57

UDT 2015
Fuar

SELSAN, denizalt teknolojileri

alannda dnya lideri firmalarn
katlmyla gerekletirilen UDT
(Undersea Defence Technology)
fuarna katld. ASELSAN, cihaz ve sistemlerin yan sra sunduu farkl konudaki
makale ile de fuara katk salad.
Radar ve Elektronik Harp (REHS) ve
Savunma Sistem Teknolojileri (SST) Sektr Bakanlklar tarafndan gelitirilen
denizalt teknolojileri, dnya devleri arasnda boy gsterdi. Fuarda; Peru, Gney
Afrika, Hindistan, Msr, Fransa, Hollanda,
Almanyann aralarnda bulunduu lkelerin firma ve askeri temsilcileriyle grlerek ASELSAN ve rnleri hakknda bilgi
verildi.

58

2 / 2015

ITS World Congress 2015

Bordeaux Fuar
Bu yl 22ncisi dzenlenen ITS World fuar, dnyann akll ulam sistemleri
zerine en byk fuar olarak nitelendiriliyor.

ardo - Fransa'da dzenlenen

ulatrma sektr profesyonellerinin ve uluslararas nc firmalarn katld fuara kuruluumuz 50 m2 zel yapm sergi alan ile katld.
Yzn zerinde lkeden on bine yakn
firma yetkilisi ve st dzey makamlarn
katld Fuar sresince UGES Trafik ve
Otomasyon Sistemleri Grup Bakanl
bnyesinde bulunan cret Toplama Sistemleri, Ara ve Plaka Tanma Sistemleri ve Trafik Ynetim Sistemleri faaliyet
alanlarnda kamu ve zel sektr temsilci-

leriyle ikili grmeler yaplarak ibirlii ve

yeni proje olanaklar deerlendirildi.
Trafik Ynetimi ve cret Toplama
Sistemleri alannda son dnem ierisinde
yurtiinde ve dnda imzalanan szlemeler ile dikkatleri zerine eken kuruluumuza ynelik haberler fuar sresince
ITS International ve Traffic Technology
gibi sektrn nde gelen dergilerinde yaymland.

Fuara katlan ASELSAN ekibi

ASELSAN Dergisi

59

Malzeme Teknolojileri
altay

niversite - ASELSAN i birliini

malzeme teknolojileri alannda
da arttrmak ve malzeme bilimi
dalnda alan, teknoloji gelitiren bilim insanlar ile bu teknolojileri kullanma alabilecek ASELSAN personelini
buluturabilmek amacyla, ASELSAN Malzeme Teknolojileri altay dzenlendi.
ASELSAN Akademi Mdrl ve ArGe birlikleri Mdrl koordinasyonunda, ASELSAN Malzeme Kurulu destei ile
dzenlenen altaya, 18 farkl niversiteden retim yeleri katld.

Ar-Ge ve Teknoloji Ynetim

Genel Mdr Yardmcs smet Atalar

60

2 / 2015

Tedarikte Kalite Eitimi

avunma Sistem Teknolojileri Sektr Bakanl retim ve

Tedarik Kalite Ynetim Mdrl (TKYM) tarafndan tedarikte kalite gvence eitimi verildi. Eitime onayl 33 farkl mekanik alt yklenici
firmadan toplam 41 kii katld. Eitimin

son blmnde Sanayileme ve Tedarik

Mdrl (SANTEM) tarafndan da bir
sunum yapld.
Firmalarla tedarik ve kalite denetimlerinde yaanan sorunlar hakknda bilgilendirilme yaplp, karlkl beklentiler dile getirilerek interaktif bir eitim gerekletirildi.

Bu eitimle firmalarn teklif aamasndan

malzeme kabul srecine kadar geen tm
aamalara ynelik bilgi ve bilin dzeylerinin gelitirilmesi hedeflendi.

ASELSAN Dergisi

61

Elektrikli Aralar iin

ASELSAN Sistem zmleri
Elektrikli aralar saladklar ekonomik, konforlu ulam ve sfr karbondioksit
salnm nedeniyle bata gelimi lkeler olmak zere tm dnyada merkezi
ve yerel ynetimler tarafndan evreci politikalar erevesinde desteklenerek
yaygnlamaktadr.

nya genelinde her geen yl

elektrikli aralara olan ilgi giderek artmakta ve bu dorultuda retilen ara says da
nemli rakamlara ulamaktadr. Uluslar
aras Enerji Ajans tarafndan yaplan bir
aratrmaya gre 2011 ylnda dnya genelinde yaklak 50 bin elektrikli ara sat gereklemiken, 2012 ylnda bu say
yaklak 125 bine ykselmi, 2013 ve 2014
yllarnda da yaklak 200 bin ve 300 bin
rakamlarna ulamtr.
2020 ylnda ise dnya genelinde elektrikli ara saysnn 20 milyona ulaaca
ngrlmektedir. Bu ngrler erevesinde birok otomobil ve ticari ara reticisi elektrikli ara sistemlerine veya elektrikli aralarda yer alan kritik teknolojilere
ynelmektedir.
Elektrikli aralarda kritik teknoloji olarak nitelendirilen;
Ara kontrol ve ynetim sistemi,
Ara eki sistemi,
arj sistemi,
Ara ve ebeke entegrasyonu,
Batarya ve batarya ynetim sistemi,
kontrol, bilgisayar ve bilgi teknolojileri ile g elektronii tabanl alt sistemler
olup, ara maliyetinde arlkl yere sahiptir.

62

2 / 2015

Toplu tama amal lastik tekerlekli

aralarn tmyle elektrikli hale getirilmesi ynnde yurtiinde eitli belediyelerin
uzun vadeli planlar olduu grlmektedir. Bu ihtiyacn, yerlilik oran yksek teknolojik rnler ile karlanmas amacyla
ASELSAN, z kaynaklar ve zm ortaklar ile yukardaki konu balklarnda zgn
rn ve hizmet salamay hedeflemektedir. ASELSAN gelitirdii bu zgn rnlerin kullanlabilecei eitli projeler iin
yerli ara reticileri ile ibirlii anlamalar
imzalamaktadr.
Bu ibirliklerinin ilk adm olarak
ASELSAN, TEMSA ve ALTINAY firmalarnn katlmyla Hzl arj zellikli Otobs ve
Bileenlerinin Gelitirilmesi projesi balatlmtr.
Hzl arj zellikli Otobs ve
Bileenlerinin Gelitirilmesi Projesi
ehir merkezlerinde toplu yolcu tamaclnda kullanm gn getike artan sfr karbondioksit salnml elektrikli
otobslerde klasik olarak geceden arj
(overnight charging) sistemi kullanlmakla
birlikte, batarya, g elektronii ve kontrol
teknolojisindeki gelimeler hzl arj (opportunity charging) sistemini ne karmaya balamtr.

Projedeki sistem zm, hzl arj

zellikli elektrikli otobs, ara filo kontrol
ve ynetim merkezi ve hzl arj istasyonu
olmak zere ana bileenden olumaktadr.
1.Hzl arj zellikli Elektrikli Otobs
Hzl arj zellikli elektrikli otobsler,
grev sreleri ierisinde arj ilemlerini,
belirli duraklardaki hzl arj altyaps ile
yolcu indirme bindirme sresinde (15-20
saniye) gerekletirebilmektedir. Geceden
arjl otobslere gre ok daha az arla sahip batarya sistemi tayan hzl arj
zellikli otobsler ile daha fazla yolcu tamak mmkn olmaktadr. Bu otobsler,
sadece normal operasyon duraklamalar
(rota balang ve biti noktalarnda ve duraklarda bekleme) srasnda arj edildikleri
iin alma sreleri iinde iten yanmal
muadilleri gibi snrsz menzile sahiptir.
Hzl arj zellikli otobs, ara gvdesi,
ara eki sistemi, ara kontrol ve ynetim
sistemi ve batarya sisteminden olumaktadr.
1.1.Ara Gvdesi
Toplu tama amal olarak tasarlanan
ara gvdesi, 12m uzunluunda ve alak
tabanl yapdadr. Ara tavan, batarya, klima ve pantograf birimlerini tamak zere
gelimi malzemelerle arlk kstlarna uy-

gun olarak glendirilmitir. ten yanmal

motorlu otobslerden farkl olarak motor
kulesi alan bulunmayan arata daha geni ve ferah bir yolcu alan elde edilmitir.
Arata bulunan gl klima sistemi ile yolcu konforu da n planda tutulmutur.
1.2.Ara eki Sistemi
zgn olarak gelitirilen eki sistemi;
motor src ve kontrol birimi, eki motorundan olumaktadr.
eki motoru, ok fazl yaps ile her
trl g ihtiyacnda en verimli blgede
altrlmakta, dk hzda yksek tork
zellii sayesinde anzmana ihtiya duymadan aksa direkt balanabilmektedir. Bu
sayede, araca verimli, sessiz ve evreci
sr zellii kazandrmaktadr.
Modler olarak tasarlanm olan eki
sistemi, yksek tonajl aralar, binek aralar, deniz aralar ve hava aralarna da
uyarlanabilmektedir.
1.3.Ara Kontrol ve Ynetim Sistemi
Ara kontrol ve ynetim sistemi, zerinde ara sr ve emniyet algoritmala-

rn altran ara kontrol birimi ile src

gsterge panelinden olumaktadr. Her iki
birim de zgn olarak gelitirilmi donanm ve yazlm altyapsna sahiptir.
Ara kontrol birimi, arata BCU (Body
Control Unit), motor src, batarya ynetim sistemi ve arj sistemi ile haberleerek
tm arac ynetir. Batarya durumu, src
komutlar (fren, gaz istei) ve yol durumu
bilgilerini dikkate alarak rejeneratif frenleme ile enerji geri kazanmn salar.
Src gsterge paneli, mteri isteine gre yazlm tabanl olarak ekillendirilebilen alt yapsyla, ara srcsnn
ihtiya duyduu hz, batarya durumu ve
dier uyar/ikaz iaretlerinin yan sra bakm onarm personelinin ihtiyac olan tm
bilgileri entegre olarak gsterir.
1.4.Batarya Sistemi
Hzl arj zellikli otobsn en nemli
ve kritik birimlerinden biri Lityum-Titanat
kimyasna sahip hcrelerden oluan batarya sistemidir. Modler yapdaki batarya
sistemi, akll algoritmalar ile srekli kont-

rol edilmekte, arj ve dearj srasnda bataryann mrn azaltacak durumlara maruz kalmas engellenmektedir. Yaklak 70
kWhlik kapasiteye sahip batarya sistemi,
ehirlerin rotalarna gre leklendirilerek
optimize edilebilmektedir. Lityum tabanl dier bataryalarn aksine tercih edilen
kimya nedeni ile batarya sisteminin bir
kaza esnasnda yangna yol ama ihtimali
yoktur.
2.Ara Filo Kontrol ve Ynetim
Sistemi
ok sayda toplu ulam aracnn bulunduu filolarda, salkl hizmet verilebilmesi iin, aralarn arza durumlar, konumlar, performanslar vb. parametrelerin
srekli takip edilmesi gerekmektedir. Yrtlen tamaclk operasyonunun karmakl nedeniyle bu ilemler el ile kontrol
edilemeyecek seviyededir.
ASELSAN tarafndan gelitirilen Ara
Filo Kontrol ve Ynetim Sistemi ile ara
filosundaki tm otobsler ve arj istasyonlar uzaktan takip edilmektedir. Bu sayede
hem aralara ait anlk bilgilere (konum, arj
durumu, performans vb.) eriilebilmekte
hem de sistemlerdeki arza durumlar tek
bir merkezden takip edilerek gerekli nlemler nceden alnarak, tama hizmetinde etkin, verimli ve srekli iletim salanmaktadr.
3.Hzl arj stasyonu
Hzl arj istasyonu, otobslerin yolcu
tama gzerghndaki belli duraklarda ve
otobs depolarnda yer almaktadr.
Bu istasyonlar 400-600kW byklndeki gc otobslerdeki bataryalara,
modler ve yedekli altyaps sayesinde
yksek emniyet ve gvenilirlik ile yksek
hzda aktaracak transfer ve kontrol altyapsna sahiptir.
ASELSAN, arj istasyonlarnn bal
olduu ebekeyle etkin ve verimli almasn akll ebeke sistem zmleri ile
salamaktadr.

ASELSAN Dergisi

63

Elektrikli Aralar iin eki

ve Ara Kontrol Ynetim
Sistemleri
Elektrikli aralarda, hareketi salayan eki sistemi ile aracn
gvenlik ve konforunu salayan kontrol donanm ve yazlmlar,
sistemin performansn ve mrn dorudan etkilediinden
balca kritik teknolojiler olarak deerlendirilmektedir.

64

2 / 2015

lektrikli aralardaki eki sistemi

temel olarak, Motor Src Birimi ile eki Motorundan olumaktadr. Arata yer alan tm alt
sistemler ile haberleme, kontrol ve ynetimi ilevleri ise Ara Kontrol Birimi sorumluluundadr.
ekil 1de yer alan Elektrikli Otobs
mimarisinde de grlecei zere; Ara
Kontrol Birimi, srcden gelen talepler ve
sistemden ald geri beslemeler dorultusunda sr iin gerekli komutlar Motor
Src birimine iletmekte, Motor Src
Birimi ise eki motorunu etkin bir ekilde
kontrol etmektedir. Aracn hz ve durumuna ilikin bilgiler Src Gsterge Paneli
zerinden srcye aktarlmaktadr.

ekil 1. Elektrikli Otobs Sistemi Blok emas

Ara eki Sistemi

zellikle otobs gibi elektrikli toplu tama aralarnda, etkin bir eki sisteminin
oluturulabilmesi iin ihtiya duyulan ara
grev profilinin tanmlanmas ve bu ihtiyac emniyetli, gvenilir ve en verimli ekilde
karlayacak motor ve motor src birimlerinin belirlenmesi kritik neme sahiptir.
eki sistemi gereksinimleri belirlenirken ncelikle otobsn grev yapaca gzergha ilikin GPS koordinatlar ve
ykseklik verileri uygun test ekipmanlar ile
kaydedilerek yol profili oluturulmaktadr
(ekil 2). Bir sonraki aamada gzergh
zerinde yer alan otobs duraklarnn konumlar belirlenmekte ve elde edilen yol
profili ile otobsn hz profili birletirilerek

gzergh iin ara grev profili (ekil 3)

oluturulmaktadr.
Ara grev profili belirlendikten sonra,
aracn kalk, duru ivmeleri, yolun eimi,
hava ve yuvarlanma direnleri gz nnde bulundurularak gerekli matematiksel
modeller oluturulmakta ve yaplan simlasyon ve analizler sonrasnda eki sistemi tarafndan ihtiya duyulan g ve tork
deerleri belirlenmektedir. Oluturulan
grafikler ile eki motoruna ait zarf erileri (ekil 4) elde edilmekte ve elde edilen
veriler nda src ve motor tasarmna ynelik detayl gereksinimler oluturulmaktadr. eki sisteminde yer alan
motor ve motor srcnn tasarmnda;
aracn tipi, gzergah ve kullanm profili ile

a
b
ekil 2. rnek Ara Gzergh (a) ve Seilen Gzergha likin Ykselti Profili (b)

ekil 3. Gzergh Analizi Sonrasnda Belirlenen Ara Grev Profili

ASELSAN Dergisi

65

ekil 4. eki Motoru Hz-G ve Hz-Tork Grafikleri

eki sisteminden beklenen g younluu, enerji verimlilii, uzun mr ve dk

bakm maliyeti gibi kriterler gz nnde
bulundurularak uygun topolojinin belirlenmesi gerekmektedir. Gnmzde yksek
g ve tork gerektiren eki sistemlerinde
kullanlan motorlar 3, 6 veya 9 fazl olabilmekte, baz sistem zmlerinde de anzman ile birlikte kullanlmaktadrlar.
leri teknolojiye sahip elektrikli otobs
sistemlerinde, tm alma koullarnda
ve hz deerlerinde eki motorunun daha
verimli blgede altrlmas iin ok fazl
motor ve src topolojisi ne kmaktadr. Bu tip motorlar, dk hzda yksek
tork zellii sayesinde anzmana ihtiya
duymadan aksa dorudan balanabilmekte ve araca sessiz, verimli ve evreci
sr zellii kazandrmaktadrlar. Ayrca,
ierdikleri sv soutma altyaplar sayesinde farkl yol koullarnda stn performans
ve uzun mr salamaktadrlar.
ok fazl motor ve motor src topolojisine sahip gelimi eki sistemlerinin
ne kan dier zellikleri aada belirtilmitir.
Motor src birimindeki, dual-core
lockstep gvenilir mikroilemci altyaps sayesinde ok fazl motor srme
yeteneine ve ISO-26262 ASIL uyumlu
fonksiyonel gvenlik altyapsna sahiptir.
Ayn g ve tork deerleri iin motor
sarglarndan ekilen akmlar, klasik
fazl eki sistemindekine kyasla
daha dktr. Bu sayede motor src, eki motoru iin gerekli gerilim ve
akmn daha gvenli bir ekilde anahtarlamasn salamaktadr.
Motor srcdeki g anahtarlama
modllerinden birinin arzalanmas durumunda, aktif olan dier g modlleri ile aracn sr gvenilir ekilde
devam ettirebilmektedir.

66

2 / 2015

Motor srcdeki yksek s transferi

kapasitesine sahip sv soutma altyaps sayesinde, elektronik modller ok
daha youn paketlenebilmekte ve dolaysyla sistemin arlk, boyut ve g
deerlerinde nemli kazanlar salanmaktadr.
Yksek tork ve hz performans gerektiren uygulamalarda SVPWM (Space
Vector Pulse Width Modulation) ve
benzeri ileri anahtarlama teknikleri ve
tercih edilen vektr kontrol algoritmalar iletilebilmektedir.
Frenleme esnasnda aracn sahip olduu kinetik enerjinin batarya sistemine
aktarlmas ile daha etkin enerji geri kazanm salanabilmektedir.
Elektrikli otobs eki sistemine ynelik olarak ok fazl motorlarn kontrol iin
ASELSAN tarafndan gelitirilen yeniliki,
yksek enerji verimliliine ve gelimi algoritma uygulama altyapsna sahip motor
src birimi ekil 5te verilmitir.

ekil 5. eki Sistemi

Motor Src Birimi

Ara Kontrol ve Ynetim Sistemi

Gnmzde, sr emniyeti ve leri
Src Destek Sistemlerine (Advanced
Driver Assistance Systems) ynelik taleplerin artmas ile birlikte daha nce mekanik bileenlerle yaplan birok ilev yerini yazlmlar ile kontrol edilebilen elektronik
bileenlere brakmaktadr.
Elektrikli aralarda batarya ynetim
sistemleri ile sistemin hareketini salayan
motor ve motor src birimlerinin ynetilmesini salayacak ara kontrol ve ynetim yazlmlar, sistemin performansn ve
mrn dorudan etkilemektedir. Elektrikli aralarn en byk sorunu olan dk
menzil problemini zmek iin btn alt
sistemlerin koordinasyon halinde birlikte
almas, enerjinin verimli kullanmn ve
frenleme srasnda oluan enerjinin (enerji
geri kazanml frenleme) en st seviyede
geri kazanmn salamaktadr.
Elektrikli Otobs sisteminin kontrol ve
ynetim ilevleri, Ara Kontrol Birimi tarafndan yerine getirilmektedir. Araca ilikin
hz, vites, batarya durumu ve menzil gibi
veriler ise Src Gsterge Paneli yardmyla srcye aktarlmaktadr.
Ara Kontrol Birimi, arata yer alan dier birimler ve alt sistemler ile CAN veri
yolu zerinden haberlemekte ve ekie
ynelik koordinasyonu ve kontrol salamaktadr (ekil 6).
Ara Kontrol Birimi yazlmnn ilevleri,
temel olarak ana balkta toplanabilir:
Sr Algoritmalar: Sr algoritmalar, srcnn konforunu ve gvenliini
en st seviyede salarken minimum enerji
tketimini hedefleyen algoritmalardr. Bu
algoritmalar gaz pedal durumunu, batarya arj durumunu ve ara hz bilgisini
kullanarak eki alt sisteminin maksimum
verimde alabilmesi iin gerekli ktlar
retir. Bu algoritmalara rnek olarak gaz
pedal- tork ve enerji geri kazanml frenleme algoritmalar verilebilir.

Tablo 1. Mevcut Aralar ile Gelecein Aralarnn Karlatrmas

Mevcut Aralar

Gelecein Aralar

Mekanik bileenler tarafndan kontrol edilir.

Elektronik bileenler ve bu bileenler zerinde koan

yazlmlar tarafndan kontrol edilir.

G, iten yanmal motorlar tarafndan salanr.

G, elektrik motorlar tarafndan salanr.

Motorun almas iin gerekli enerji petrol ile

salanr.

Motorun almas iin gerekli enerji bataryalar ile

salanr.

Dier aralar ve sistemlerden izole alr.

Akll src destek sistemleri kullanlarak dier aralar

ve trafik sistemleri ile entegre bir ekilde alr.

Gvde Kontrol Altsistemi

Kullanc Arayz Altsistemi

Vites Seimi

Can Bus
Anahtar ve Pedallar

GPIO

Ara Kontrol Birimi

Sr algoritmalar
Emniyet algoritmalar

Ethernet

ADAS Alglayclar
Radar
Kamera
Ultrasonik alglayclar

Can Bus

eki
Altsistemi

Ara st arj
Altsistemi

Direksiyon
Altsistemi

Frenleme
Altsistemi (ABS)

gibi verilerin yan sra Adaptif Yol Kontrol,

eritten Takip Sistemi ve Acil Frenlemeye
ilikin verilerin de srcye aktarlmas
planlanmaktadr. Bu kapsamda zel tasarlanm LCD ekrana sahip Src Gsterge Paneli ve kullanc arayz yazlm ile
srcnn ihtiya duyduu tm bilgiler,
grafik ekranda, entegre bir ekilde sunulmaktadr (ekil 9).

Batarya Ynetim
Altsistemi

ekil 6. Elektrikli Aralar iin Sistem Bileenleri ve Kontrol Mimarisi

Elektrikli aralarda frenleme esnasnda

elektrik motoru tarafndan retilen enerjinin bataryaya aktarlmas sayesinde enerjinin geri kazanm gerekletirilmektedir.
Bu grevi yerine getirebilmek amacyla
Ara Kontrol Birimi yazlmnda batarya
arj durumu, mevcut hz ve pedal bilgileri kullanlarak elektrik motorundan maksimum enerji geri kazanmn salayacak
algoritmalar komaktadr (ekil 7).

ekil 7. Maksimum Frenleme Torku

ve Ara Hz likisi

Emniyet Algoritmalar: Emniyet algoritmalar, ara zerinde oluabilecek bir

arzadan dolay ara iindeki veya dndaki herhangi bir kimsenin zarar grmesini engellemeye ynelik algoritmalardr.
Elektrikli Toplu Tama Otobs Sisteminde
sistem ve alt sistem seviyesinde ISO
26262 standardna uygun olarak emniyet
analizleri gerekletirilmekte ve her bir alt

sisteme ynelik emniyet gereksinimleri

oluturulmaktadr.
Src Destek Algoritmalar: Src Destek Algoritmalar sr esnasnda srcye yardmc olmak amacyla
oluturulan algoritmalardr. Donanmlarda
kullanlan ilemcilerin ilem kapasitesinin
artmas, aralarda kullanlan alglayclarn
fiyatlarndaki d ve kullanclardan gelen taleplerin artmas ile aralardaki src destek sistemlerinin says da giderek
artmaktadr. Bu kapsamda yaplan pazar
aratrmalar, Sr Destek Sistemlerinin
(Advanced Driver Assistance Systems,
ADAS) nmzdeki on ylda geliime en
ak ve en katma deerli konulardan biri
olduunu gstermektedir.
Sr destek sistemlerinde radar ve
kamera en yaygn kullanlan alglayclardr.
Adaptif Yol Kontrol (Adaptive Cruise
Control), erit Takip Sistemi (Lane Departure Warning System) ve Acil Frenleme (Emergency Braking) algoritmalarna
ynelik gelitirme faaliyetleri ASELSAN
bnyesinde yrtlmektedir (ekil 8). Bu
kapsamda gerek sr testlerinden elde
edilen verilerin ilenmesine ve grbz (robust) algoritmalarn gelitirilmesine ynelik
almalar devam etmektedir.
Src Gsterge Panelinde araca ilikin hz, vites, batarya durumu ve menzil

ekil 9. Src Gsterge Paneli

Dr. Murat Gltekin

1991 ylnda ODT Gaziantep Kamps
Makina Mhendislii Blmnden birincilikle mezun olmutur. 1994 ve 2003 yllarnda ayn blmden yksek lisans ve doktora
derecelerini almtr.1994 ylndan itibaren
ASELSANda almakta olup halen UGES
Sektr Bakanlnda Mekanik Tasarm
Mdr olarak grev yapmaktadr.

Bar yidir
2001 ylnda Hacettepe niversitesi Elektrik-Elektronik Mhendislii blmnden
Lisans ve 2004 ylnda ayn blmden yksek lisans derecesini almtr. 2001 ylndan
itibaren ASELSANda almakta olup halen
UGES Yazlm Mhendislii blmnde Tasarm Lideri olarak grev yapmaktadr.

Berkan akr
2005 ylnda T Elektronik ve Haberleme Mhendislii Blmnden lisans ve
2008 ylnda T Mekatronik Mhendislii
Blmnden yksek lisans derecesiyle
mezun olmutur. 2008 ylndan itibaren
ASELSANda almakta olup halen UGES
Ulam ve Enerji Sistemleri Sistem Mhendislii Mdrlnde Kdemli Uzman Mhendis olarak grev yapmaktadr.

ekil 8. erit Takip Sisteminin Saha Testlerine likin rnek Grntler

ASELSAN Dergisi

67

ASELSAN Rayl Ulam

Sistem zmleri

lektrikli rayl ulam hatlarnn

hem ehir iinde hem de ehirler
arasnda yaygnlamas hzl, gvenilir, konforlu ve enerji verimli
rayl ulam ihtiyacn ne karmaktadr.
Buna paralel olarak, bu ihtiyacn karlanmasnda kritik rol stlenen elektrik-elektronik, kontrol ve haberleme teknolojisi
tabanl bileenlerin rayl ulam sistemlerindeki pay da giderek artmaktadr.
Yeni nesil trenlerde yksek emniyet ve
gvenilirlik seviyesine sahip tren kontrol ve
ynetim sistemi ile datk cer (eki) sistemi gibi ileri teknolojili bileenler n plana
kmaktadr. Rayl aralarda yer alan 9 kritik teknolojiden aada belirtilen 5 tanesi,
ileri g ve kontrol elektronii ile bilgisayar
ve bilgi teknolojileri tabanldr:

Tren kontrol ve ynetim sistemi

Cer kontrol/src birimi
AC/DC-DC/AC g elektronii eviricileri

Cer motoru

Cer trafosu
Yukardaki kritik teknolojilere dayal bileenlerin maliyeti, ara toplam maliyetinin
yzde 50si seviyelerine ulamaktadr.
Benzer ekilde, rayl ulam hatlarnn
kontrol ve ynetimini salayan sinyalizasyon sistemlerinde ise sistem maliyetinin
yzde 75ini, gvenlik seviyesi yksek, haberleme ve komuta kontrol alan uzmanl gerektiren elektronik, haberleme, kontrol algoritmalar ve ilgili yazlm bileenleri
oluturmaktadr.
ASELSAN, rayl ara ve sinyalizasyon

Milli Blgesel Tren

68

2 / 2015

alanlarnda gelitirmekte olduu zgn

rn ve sistemler ile tasarm ve/veya gelitirme almalar yrtlen Milli Yksek
Hzl Tren, Milli Blgesel Tren, Modler
Metro ve Tramvay ara projeleri ile demiryolu ana hat ve ehir ii hatlar iin rn ve
hizmet salamay hedeflemektedir.
Bu kapsamda, zgn Cer Kontrol Sistemi, Tren Kontrol ve Ynetim Sistemi,
Enerji Depolama Sistemi ve Sinyalizasyon
Sistemi gelitirme projeleri yrtlmektedir.
Tren Kontrol ve Ynetim Sistemi
Trenin beyni olarak nitelendirilen Tren
Kontrol ve Ynetim Sistemi (TKYS) temel
olarak, trenin seyir ynetimi kapsamnda
hzlanma, yavalama (frenleme), durma,
hz ve rota kontrol, acil durum ynetimi,

yolcu geileri, kap kontrol, klandrma

gibi hayati neme sahip ilevleri kontrol
ederken ayn zamanda iklimlendirme ve
yolcu bilgilendirme gibi konfora ynelik alt
sistemleri de ynetmektedir.
Bu kapsamda, Milli Yksek Hzl Tren
ve Milli Blgesel Tren gibi yksek hzl
(160-350km/saat) aralarda kullanlacak
TKYSyi gelitirmek amacyla ASELSAN
Tren Kontrol ve Ynetim Sistemi Projesi yrtlmekte olup, proje TBTAK
TEYDEB tarafndan desteklenmektedir.
Projede gelitirilen ASELSAN TKYS,
rayl ulam aralar iin kabul grm
standartlarda tariflenen yksek emniyet
(SIL4 seviyesi) ve gvenilirlik seviyelerine
sahip olup, donanm mimarisi, kontrol ve
ynetim algoritmalar ile uygulama yazlmlar tmyle zgn rn niteliindedir.
Cer Kontrol Sistemi
Rayl aralarn dier nemli bileeni
ise, trenin kalbi olarak nitelendirilen ve
trenin hareketi iin gerekli enerjiyi uygun
ekilde trenin ilgili alt sistemlerine ileten
eki Kontrol Sistemidir.
eki Kontrol Sistemi, Cer Motoru,
Cer Motoru Kontrol/Src Birimi, Cer
Dili Kutusu, Cer Trafosu, AC/DC g
elektronii eviricilerinden olumaktadr.
eki Sistemi, Tren Kontrol ve Ynetim
Sisteminden ald komutlara gre yolcu
konforunu bozmadan, katener hatlarndan
ald enerjiyi eviriciler araclyla kontrol
ederek trenin hareket etmesini, hzlanmasn, yavalamasn ve durmasn salamaktadr.
Hafif Rayl Aralar iin eki Sistemi Gelitirme Projesi ve Ankara Metro
Aralar Modernizasyonu
Tramvay ve Metro aralarnda kullanlmak zere, zgn eki/kontrol sistemi
gelitirmek amacyla ASELSAN tarafndan yrtlen Hafif Rayl Aralar iin eki Sistemi Gelitirme Projesi, TBTAK
TEYDEB tarafndan desteklenmektedir.

Proje kapsamnda eki Sistemi, Tren

Kontrol ve Ynetim Sistemi algoritma ve
yazlmlar ile birlikte Yardmc G Sistemi
tmyle zgn olarak gelitirilmektedir.
Projede ara platformu olarak Ankara
Bykehir Belediyesi EGO Genel Mdrl ile ASELSAN arasnda yaplan bir ibirlii protokol kapsamnda Ankara Metrosu 3l metro ara seti kullanlmaktadr.
Proje tamamlandnda, Ankara Metro
letmesi envanterinde bulunan, M1 (Kzlay- Batkent) hattnda alan ve kullanm
mr dolmak zere olan 3l metro ara
seti; ara gvdesi ve bogi (tekerlek sistemi) haricinde tmyle ASELSAN tarafndan modernize edilerek aralarn kullanm
mrnn yirmi yl daha uzatlmas salanacaktr.
Tramvay Aralar iin Yerli eki Bileenleri Gelitirme ve Sistem Entegrasyonu Projesi
ASELSAN tarafndan Hafif Rayl Aralar iin eki Sistemi Gelitirme Projesi
kapsamnda gelitirilen eki sistemi modler yaps nedeniyle, ehir iinde kullanlan tm rayl aralara entegre edilebilmektedir.
Bu proje kapsamnda Bursada faaliyet gsteren yerli tramvay reticisi DURMAZLAR firmasnn aralarndaki yurt
d kaynakl eki sistemi yerliletirilerek
araca entegrasyonu gerekletirilmektedir. ASELSAN projede, cer invertr prototip retimi, eki ve kontrol algoritma/

yazlm gelitirme ve sistem mhendislii

grevlerini yrtmektedir. Bununla birlikte
YILMAZ Redktr firmas dili kutusu gelitirme ve prototip retiminden, ELK Motor firmas cer motoru gelitirme ve prototip retiminden sorumlu proje ortaklardr.
DURMAZLAR firmas ise ara retimi,
ara entegrasyonu ve testlerinden sorumlu ortak olarak projede yer almaktadr.
lkemizdeki tramvay ara retimindeki yerlilik orann yzde 80 seviyelerine
kartmas ngrlen Tramvay Aralar
iin Yerli eki Bileenleri Gelitirme ve
Sistem Entegrasyonu Projesi, TBTAK
TEYDEB tarafndan da desteklenmektedir.
Sinyalizasyon Sistemleri
Sinyalizasyon sistemleri, rayl ulam
sistemlerinin planl, gvenli, dakik, enerji
verimli ve etkin olarak kullanlabilmesini
salayan bir eit btnleik KomutaKontrol ve Haberleme sistemleridir.
ASELSAN, Trkiye pazarnn yaratt
frsat ve mevcut teknolojik bilgi birikimini deerlendirerek, metro sistemleri iin
CBTC tabanl (Communication Based Train Control) ve ATO (Automatic Train Operation) teknolojilerini ieren sinyalizasyon
sistemi ve demiryolu ana hatlarndaki rayl
ulam aralar iin ERTMS (European Rail
Traffic Management System) seviye 1 ve 2
uyumlu ara st sinyalizasyon sistemleri
gelitirmek zere almalar yrtmektedir.
Ankara Metro Aralarnda Modernize
Edilen Temel Bileenler

Ankara Metro Aralar

ASELSAN Dergisi

69

Rayl Ulam Aralar iin Tren

Kontrol ve Ynetim Sistemi

odern rayl ulam aralarnda hz kontrol, fren kontrol,

kumanda merkezinden ynetim, otopilot, sinyalizasyon
sistemi ile entegrasyon, ara ii ekipman
ve aralar aras haberleme koordinasyonu, tren yer bilgisi belirleme vb. faaliyetler
bilgisayar tabanl tren kontrol ve ynetim
sistemi tarafndan gerekletirilmektedir.
Sistem Mimarisi
Tren kontrol ve ynetimi temel olarak,
merkezi kontrol birimi ad verilen yksek
emniyet seviyesine sahip bir bilgisayar ile
tren st birimlerin ift ynl haberlemesi ile salanr. Merkezi kontrol birimi, tren
zerinde bulunan herhangi bir birimi kontrol etmek ve birimle veri alverii yapmak
iin o birimin bal bulunduu ara kontrol
birimi ile haberleir. Ara kontrol birimi ise
merkezi kontrol biriminden ald komutlar
kapsamnda istenilen birim ile veri alverii yapmak sureti ile birimin kontroln
salar. Bu sayede tren zerinde bulunan
tm birimlere (sinyalizasyon sistemi, eki

70

2 / 2015

sistemi, fren sistemi, iklimlendirme sistemi, g kontrol sistemi, sesli ikaz sistemi,
aydnlatma, yolcu bilgilendirme sistemi,
tren kaps, sensrler vb.) eriim salanarak, trenin kontrol ve ynetimi salanm
olur. Genellikle; tek ynl hareket eden
aralarda bir adet merkezi kontrol birimi
bulunurken ift ynl hareket edebilen
trenlerde, her iki bata birer tane olmak
zere iki adet merkezi kontrol birimi bulunur.
Veri Yollar
Trenlerde iki eit veri yolu bulunur.
Bunlardan bir tanesi merkezi kontrol birimleri ve ara kontrol birimlerinin birbirleri
ile iletiimini salayan tren veri yolu, dieri
ise kontrol birimleri ile tren st birimlerin
iletiimini salayan ara veri yoludur. Tren
veri yolu olarak WTB (Wired Train Bus )
veya Ethernet kullanlmaktadr. Ara veriyolu olarak ise MVB (Multifunction Vehicle
Bus), CAN veriyolu veya Ethernet tabanl
iletiim yollar kullanlmaktadr.

Src Arayzleri
Tren srcleri (vatman) de tren kontrol ve ynetim sisteminin nemli bir bileeni olup gerekli durumlarda tren kontrol ve
ynetim sistemine mdahele ederek trenin
kontroln salarlar.
Operatr konsolu ve HMI (Human
Machine Interface) ad verilen operatr
konsol ekranlar vastas ile tren srcs
sisteme mdahale edebilir ve sistemin durumunu gzlemleyebilir. Operatr Konsol
ekranlarnda bulunan alt menler vastas
ile trende bulunan tm altsistemler kontrol edilebilir, ya da altsistemlerin durumu
gzlemlenerek gerekli bakm faaliyetleri
salanabilir.
ASELSAN Tren Kontrol ve
Ynetim Sistemi
ASELSAN Tren Kontrol ve Ynetim
Sistemi ncelikli olarak operatr kaynakl
hatalar asgariye indirmek iin hz kontrol, fren kontrol, kumanda merkezinden
ynetim, otopilot, sinyalizasyon sistemi ile
entegrasyon, ara ii ve aralar aras ha-

Tren Kontrol ve
Ynetim Sistemi

berleme koordinasyonu, tren yer bilgisi

belirleme vb. ilevleri salar.
Ayrca sistem, tek bir noktadan trenin
merkezi ynetimini salayarak; acil durum
sistemleri, g sistemleri, kap gei sistemleri, aydnlatma, iklimlendirme, yolcu
bilgilendirme ve elence sistemlerini koordine eder.
ASELSAN Tren Kontrol ve Ynetim
Sistemi; tren kontrol ve ynetim grevlerini yerine getirmekle birlikte, ATO (Automatic Train Operation) ve ATP (Automatic
Train Protection) zelliklerini destekleyen
bir sistemdir. Otomatik tren iletimi olarak
tanmlanan ATO sistemi, trenin merkezi
kontrol sisteminden ve sinyalizasyon sisteminden gelen veriler dahilinde otomatik
olarak trenin seyrini kontrol eden yardmc
sistemdir. Otomatik tren korumas olarak
tanmlanan ATP sistemi, trenlerin birbirle-

ri ile arpmasn engellemeye yardmc

olarak kullanlan bir gvenlik sistemidir. Bu
sistemde srcnn sinyal ve hz limitlerine uymamas durumunda trene otomatik
olarak mdahale edilerek trenin gvenli
duruma ekilmesi hedeflenir.
Tren kontrol ve ynetim sistemlerinin en nemli ve en kritik bileenlerinden
biri tren kontrol ve ynetim bilgisayardr.
Fren, kap, sinyalizasyon sistemi gibi hayati sistemleri kontrol eden bu bilgisayarn
yksek emniyet seviyesinde tasarlanmas
gerekmektedir.
ASELSAN Tren Kontrol ve Ynetim Sisteminin kritik bileenlerinden
ASELSAN Tren Kontrol ve Ynetim Bilgisayar (ATKYB); mimarisi, emniyet ve
gvenilirlik algoritmalar, donanm ve gml yazlm tmyle zgn olarak gelitirilmektedir.

ASELSAN Tren Kontrol ve Ynetim

Bilgisayar:

Yksek emniyet seviyesine sahip,

uluslararas otoritelerce onaylanm gerek zamanl bir iletim sistemine sahiptir.

EN-50126 standardnda tarifli

SIL4 (Safety Integrity Level) emniyet seviyesini salamaktadr.

htiya duyulan gvenlik/kullanlabilirlik seviyelerine eriebilmek

iin oklu/yedekli donanm yaplar kullanlmaktadr.

Yazlmlar, EN-50128 standardnda tanml SIL4 (Safety Integrity

Level) emniyet seviyesinde gelitirilecektir.

Kartlar aras yksek hzl haberleleme CompactPCI tabanldr.

EN61375 ve EN50159 uyumlu Ethernet tren veriyolu haberleme

altapsna sahiptir.

EN61375 ve EN50159 uyumlu

MVB, CAN ve Ethernet ara veriyolu haberleme altapsna sahiptir.

Tren st birimlerin ayrk iaret

kontroln salayan uzak birim
kontrol altyaps bulunmaktadr.

19 endstriyel ekmece (rack)

tipi yaplara monte edilebilmektedir.

Serkan Ceylan
1999 ylnda Hacettepe Elektrik-Elektronik
Mhendislii Blmnden lisans ve 2002
ylnda ODT Elektrik-Elektronik Mhendislii Blmnden yksek lisans derecesiyle
mezun olmutur. 1999 ylnda balad
ASELSANdaki grevine UGES Yazlm Mhendislii Mdrlnde Kdemli Tasarm
Lideri olarak devam etmektedir.

Tren ve Ara Veriyollar

Gkhan Gksgr
ODT Elektrik ve Elektronik Mhendislii Blmnden 2001 ylnda lisans,
2004 ylnda yksek lisans derecelerini
almtr.1999den beri ASELSANda almakta olup halen UGES Ulam ve
Enerji Sistemleri Sistem Mhendislii
Mdrlnde Tasarm Lideri olarak grev
yapmaktadr.

ASELSAN Dergisi

71

er (eki) sistemi, rayl aralarn hareketini salamak zere

farkl bileenlerden oluan kritik alt sistemlerden biridir. Cer
sisteminde enerji hattndan alnan elektrik
enerjisi, cer invertr ile kontrol edilerek
uygun gerilim ve akm dalga ekillerinde
cer motorlarna aktarlr. Cer motorlar da
elektrik enerjisini mekanik enerjiye dntrerek cer dili kutusu zerinden aracn
hareketi iin gerekli tahriki, aks ve tekerleklere iletir. Cer dili kutusu belirli bir aktarm oran ile ara hareketi iin gerekli torkhz dnmn salar. Bu sistemin dier
bir grevi de fren sistemi ile koordineli bir
ekilde almaktr. Bu iki sistem, dinamik
frenleme ve srtnmeli fren senaryolarn
Cer Motoru ve
Dili Kutusu

Cer
nvertr

gerekletirmek iin grev paylam yapmaktadr.

Cer Sistemi ve Bileenleri
Tipik bir metro veya hafif rayl arata
yer alan cer sistemi aadaki bileenlerden olumaktadr:
Cer invertr
Cer kontrol bilgisayar ve algoritmalar
Cer motoru
Cer dili kutusu
Cer sistemine ait temel bileenler ekil
1de gsterilmitir.
Cer Motoru
Cer motorlar, DC ve AC cer motorlar olmak zere iki ana balk altnda toplanabilir. DC cer motorlar, rayl aralarda
Yardmc G
nitesi

Frenleme
Direnci

kullanlan en eski tip motorlardr. Ancak

bu tip motorlar, bakm ve verimlilik gibi
sorunlar nedeniyle yeni rayl ara sistemlerinde artk tercih edilmemektedirler. Bunlarn yerine, AC cer motorlar; yksek g
younluu, basit ve salam yaps, dk
bakm maliyetleri ve enerji verimlilii gibi
stnlkleri nedeniyle n plana kmtr. Endksiyon makinesi tipinde AC cer
motoruna ait tork-hz grafii ekil 2(a)da
verilmitir. Cer invertr sayesinde bu motor erisi yksek kalk torku salayacak
ekilde kontrol edilebilmektedir. Cer invertr ile dinamik kontrol salanarak uygun
frekans ve genlie sahip akm-gerilim dalga ekilleri AC cer motoruna iletilmektedir.
Bu sayede rayl ulam aralar iin ihtiya
duyulan tork-hz erisi ekil 2(b)deki gibi
oluturulmaktadr.
eki sistemi bileenlerinden cer motoru ve cer dili kutusu rayl arata tekerlek, aks ve sspansiyonlarn entegre olduu boji ad verilen mekanik yapya monte
edilmektedir. Bu yapya ilikin rnek bir
yerleim ekil 3te verilmitir.
Cer nvertr
AC cer motorlarnn kullanm ile birlikte, daha karmak kontrol algoritmalarnn kotuu saysal elektronik ve g

ekil 1. Cer sistemi bileenleri

72

2 / 2015

(a) Endksiyon makinesi tipi AC cer motoru

tork-hz grafii

(b) Cer invertr ile srlen endksiyon makinesi tipi

AC cer motoru tork-hz grafii

ekil 2. AC Cer Motoru Tork-Hz Grafikleri

elektronii donanm gereksinimleri ortaya

kmtr. AC cer motorlarnn kontrol iin
ASELSAN tarafndan gelitirilen ve retilen
yeniliki, yksek enerji verimliliine sahip
ve g/hacim orannda yurt d rnler ile
rekabet edebilecek cer invertr ekil 4te
verilmitir.
Rayl ara bileenleri arasnda, zerindeki kontrol algoritmalar ve g elektronii teknolojisi ile kritik neme sahip olan
cer invertrnn balca ilev ve grevleri
aadaki gibidir.

sinin g elektronii elemanlarna zarar

vermemesi iin kinetik enerjinin frenleme
direnci zerinde harcanmasn salar.
Paralel AC Cer motor kontrol: Cer invertr ierisinde yer alan IGBT tabanl
g anahtarlama modl sayesinde birden fazla cer motorunun kontrol edilebilmesini salar.
Arza durumunda yedekli alma: Cer
invertr ierisinde yer alan g anahtarlama modllerinden birinin arzalanmas
durumunda, salam olan dier g mo-

de cer kontrol algoritmalardr. Rayl aralardaki teker-ray etkileimi karayolu aralarndaki lastik-yol ilikisinden ok daha
dk bir yapma (adezyon, yol tutuu)
etkisi salamaktadr. Cer algoritmalar, dk yol tutuunun neden olduu kayma/
kzaklama etkilerini kontrol altnda tutmaktadr. Baarl bir kayma kontrol algoritmas
sayesinde trenin durma mesafesi ksaltlabilmekte ve bylece durma mesafesinin
kritik olduu durumlarda operasyon gvenlii arttrlabilmektedir. Kayma/kzaklama kontrol, metro ve hafif rayl aralar
gibi sk duru ve kalk yapan sistemler
iin daha byk nem arz etmektedir. Bu
kontrol algoritmalarnn bir baka nemli
ilevi de metro ve hafif rayl ulam aralarnn belirlenen ivme ve hz limitlerinde
seyretmesini salayarak sr gvenliini
ve seyir konforunu salamaktr.
Metro ve tramvay aralarna entegrasyonlar devam eden ASELSAN tarafndan
gelitirilmi zgn cer sistemi zmleri,
katma deeri yksek kritik rn ve sistem
nitelikleri nedeniyle, kresel pazarlarda da
rekabeti Trk Rayl Ara Endstrisinin
olumasna katk salayacaktr.

CER Motoru

ekil 3. Cer Motoru ve Dili Kutusu

rnek Boji Yerleimi

Yksek gerilim ve akm kontrol: AC cer

motoru iin gerekli gerilim ve akm dalga
ekillerinin retilmesini ve gvenli olarak
anahtarlanmasn salar.
Rejeneratif frenleme: Ara hznn elektriksel motor frenlemesi ile azaltlmas esnasnda, trenin sahip olduu kinetik enerjinin
tekrar elektrik enerjisine dntrlmesini
ve katener hattna aktarlmasn salar. Bu
sayede, frenleme enerjisi tamamyla geri
kazanlmakta ve enerji verimliliinde byk art salanmaktadr.
Reostatik frenlenme: Aracn sahip olduu kinetik enerjinin, rejeneratif frenleme ile
katener hattna aktarlamamas durumunda, meydana gelecek gerilim ykselme-

Dili Kutusu

dlleri ile aracn bir sonraki istasyona kadar optimum ekilde ulatrlmasn salar.
Yksek verimli anahtarlama teknikleri:
SVPWM (Space Vector Pulse Width Modulation), DPWM (Discontinuous Pulse
Width Modulation) gibi ileri anahtarlama
teknikleri ile verimlilik asndan en uygun
anahtarlama ynteminin dinamik olarak
belirlenmesini salar.
Vektr kontrol: Yksek tork ve hz performans gerektiren uygulamalarda tercih
edilen vektr kontrol algoritmasnn iletilmesini salar.
Cer Kontrol Algoritmalar
Cer sisteminin dier nemli bir bileeni

ekil 4. Metro ve Hafif Rayl Aralar iin Gelitirilen

ASELSAN Cer nvertr

Bar Turul Erturul

ODT Elektrik-Elektronik Mhendislii Blmnden 2005 ylnda lisans ve
ODT Makina Mhendislii Blmnden
Mekatronik Yandal derecelerini almtr.
2008 ylnda da ODT Elektrik-Elektronik
Mhendislii Blmnden yksek lisans
derecesini almtr. 2005 ylnda balad ASELSANdaki grevine UGES Sektr
Bakanlnda Ulam ve Enerji Sistemleri
Sistem Mhendislii Mdrl'nde Tasarm Lideri olarak devam etmektedir.

Doan Yldrm
ODT Elektrik ve Elektronik Mhendislii
Blmnden 2008 ylnda lisans, 2012
ylnda yksek lisans derecelerini alm
olup, ayn blmde doktora almalarna
devam etmektedir. 2008 ylndan itibaren
ASELSANda almakta olup halen UGES
Sektr Bakanlnda G ve Kontrol Sistemleri Tasarm Mdrlnde Kdemli
Uzman Mhendis olarak grev yapmaktadr.

ASELSAN Dergisi

73

74

2 / 2015

ASELSAN Metro
Sinyalizasyon
Sistemi

etro sinyalizasyon sistemi,

kent ii rayl ulam sistemlerinin planl, emniyetli, dakik,
enerji verimli ve etkin olarak
kullanlabilmesini salayan bir eit btnleik Komuta-Kontrol ve Haberleme
sistemidir. Kesintisiz bir rayl ulam hizmetinin devam ettirilebilmesi iin, karmak kent ii rayl ara trafiini denetleyerek,
tren, hat ve yolcu emniyetini salayan bu
sistemler;
Hatlarda hareket eden rayl aralarn hareket planlamas,
Gvenli rotalarn seilmesi,
Rayda hareket eden unsurlara hareket yetkilerinin verilmesi,
Rayl aralar arasnda gvenli mesafelerin oluturulmas,
Srcsz otomatik tren iletmesinin (ATO) yaplmas,
Otomatik tren koruma (ATP) fonksiyonlarnn ynetilmesi,
Tren st, hat boyu ve komuta
kontrol merkezlerindeki kurulu
sistemlerin izlenmesi ve oluabilecek hatal durumlarn tespit edilmesi
ilevlerini yerine getirmektedir.
Metro Sinyalizasyon Sistem
Mimarileri
Metro sinyalizasyon sistemleri, geleneksel olarak kullanlan sabit blok sistemleri ve 90l yllarda saysal radyo haberlemesinin gelimesiyle ortaya kan
hareketli blok sistemleri olarak iki ana
grupta toplanmaktadr.
Sabit Blok Sinyalizasyon Sistemleri
Sabit blok sinyalizasyon sistemleri;
hatlar zerinde sabit uzunlukta bloklarn
(hat kesimleri) tanmlanmas, bu bloklar

kullanan trenlerin tespit edilmesi, arkadan gelen trenlerin megul (ve emniyet
mesafesi bo braklm) bloklara girmesinin anklaman alt sistemi sayesinde engellenmesi yoluyla, emniyetli iletmenin
salanmas prensibine dayanmaktadr. Bu
sistemlerde, ray devreleri ve aks sayclar
gibi ekipmanlarla hat meguliyetleri alglanmakta, hat st balizler ve sinyal lambalar yardmyla blok kontrol yaplarak
trenler aras emniyetli mesafeler oluturulmaktadr.
Hareketli Blok Sinyalizasyon
Sistemleri
Artan hz ve tama kapasitesi gibi ihtiyalar karlamak iin haberleme teknolojilerinin uygulanmas ile birlikte hareketli
blok mimarisine sahip sistemler ortaya
kmtr.
Hareketli blok sinyalizasyon sistemlerinde; hat boyu sistemler ve trenler arasnda kurulu bir haberleme sistemi zerinden trenlerde llm konum bilgileri
toplanarak, trenler arasndaki mesafeler
dinamik bir ekilde ayarlanr. Bu sayede
trenler aras mesafeler (headway) ksaltlarak yolcu tama kapasitesi ve verimlilik
arttrlr. CBTC (haberleme tabanl tren
kontrol) tabanl metro sinyalizasyon sistemlerinde hareketli blok mimarileri kullanlmaktadr.
ASELSAN CBTC Tabanl Metro
Sinyalizasyon Sistemi
CBTC tabanl metro sinyalizasyon
sistemlerinde, ayn ynde hareket eden
trenler aras servis zaman aralklar drlerek, tanan yolcu kapasitesi arttrlmaktadr.
CBTC tabanl metro sinyalizasyon sistemleri;

ASELSAN Dergisi

75

Tren konumlarnn, geleneksel hat

devreleri kullanlmadan, hassas
bir ekilde belirlenmesini,

Tren ve hat boyu sistemler arasnda srekli, ift tarafl ve yksek

hzda veri iletiimini

Tren st ve hat boyu hayati bilgisayarlar vastas ile srekli olarak

otomatik tren koruma fonksiyonlarnn yerine getirilmesini
salayan temel zelliklere sahiptir.
Otomatik tren iletmesi (ATO) ile otomatik tren denetimi (ATS), modern metro
sinyalizasyon sistemlerinde sklkla kullanlan, sistem kapasitesini ve verimliliini
artran zelliklerdir. IEC-62290-1 standartlarnda tanmlanm src kontroll
manel yapdan, srcsz tam otomatik
iletmeye kadar drt farkl otomasyon seviyesinde CBTC sistemleri mevcuttur.
Sinyalizasyon sistemlerinde meydana gelecek hatalar, ciddi kazalara sebep
olabilecei iin tren st ve hat boyu hayati sistem fonksiyonlarnn, SIL4 (Safety
Integrity Level 4) emniyet seviyesinde ve
hata gvenli (fail-safe) yapda olmalar gerekmektedir. Yksek emniyet seviyelerine
ulamak ve kullanlabilirlii artrmak iin
yedekli donanm mimarileri kullanlmaktadr.

Metro Sinyalizasyon Sistemleri; hata

gvenli (fail-safe) tasarm topolojileri ile
SIL4 seviyesinde, uluslar aras sertifikasyona tabi EN50126, EN50128 ile EN50129
standartlarnda tanmlanm emniyetli tasarm gelitirme sre ve metotlar gerektirmektedir. Bu tasarm srelerinde; SIL4
seviyesinde yazlm gelitirme ortamlar,
zel iletim sistemleri, SIL4 donanm birimleri, sertifikasyon iin detayl ve izlenebilir tasarm dokmantasyonu yer almaktadr.
Gelitirme almalar devam eden
ASELSAN CBTC Tabanl Metro Sinyalizasyon Sistemi IEEE1474-1-4 standartlarna uygunluk gzetilerek aadaki alt
sistemlerden olumaktadr:

Trafik ynetim merkezi

Anklaman sistemi

Blge kontrol sistemi

Haberleme sistemi

Tren st sinyalizasyon sistemi

Hat boyu sinyalizasyon ekipmanlar

i. Trafik Ynetim Merkezi
Bu merkezde; tren seferlerinin dzenlenmesi, zamanlama tablolarnn oluturulmas, trafik sisteminin denetlenmesi,
acil durumlarda mdahalelerin yaplmas
ve alt sistemlerinin birbirleri ile koordi-

Anklaman ve Blge
Kontrol Sistemleri

nasyonunun salanmas gibi ilevler gerekletirilmektedir. IP tabanl, gvenli bir

yerel haberleme anda yer alan operatr
konsollarnda, bir ok kontrol, denetim,
izleme, optimizasyon, iletme ve bakm
yazlm entegre bir ekilde iletilmektedir.
ii. Anklaman Sistemi
Trafik ynetim merkezinde oluturulan seferler ve mevcut trafik durumuna
gre; her bir tren iin rota tahsisi, makas
ve sinyallerin gvenli bir ekilde uygun
pozisyonlara getirilmesini salamaktadr.
SIL4 emniyet seviyesinde gelitirilmi petri
alar ve otomata algoritmalar ieren yazlmlar ile hata gvenli anklaman fonksiyonlar yerine getirilmektedir.
iii. Blge Kontrol Sistemi
Bu sistemde, trenlerin konum ve durum bilgileri gerek zamanl olarak toplanmakta, anklaman sisteminden her bir
tren iin alan rotalara gre, trenlere hareket yetkileri tanmlanmaktadr. Trenlerin,
bu hareket yetkileri (gidilebilecek mesafe
ve hz snrlar) dahilinde ilerlemeleri durumunda, tehlikeli arpma konumunda
kalmayacaklar garanti altna alnmaktadr.
SIL4 seviyesi donanmlar zerinde yine
SIL4 yazlm gelitirme aralar kullanlarak oluturulmu gerek zamanl gml
yazlmlar ile trenler aras gvenli mesafe

Trak Ynetim Merkezi

Tren st ATP ve
ATO Sistemleri

Telli ve Telsiz
Haberleme Ekipmanlar
ekil 1. CBTC Tabanl Metro Sinyalizasyon Sistemi

76

2 / 2015

Hat Boyu Ekipmanlar

Anklaman

Blge
Kontrol

Haberleme Sistemi

Fiber Optik Haberleme A

Telsiz Haberleme A (WiFi, Tetra vb.)
Ara st Ekipmalar

Hatboyu Ekipmanlar

Ara st Konumlama Sistemi

ekil 2. CBTC Tabanl Metro Sinyalizasyon Sistem Mimarisi

optimizasyonu ve tren hareket yetkilerinin

oluturulmas gibi kritik ilevler yerine getirilmektedir.
iv. Haberleme Sistemi
Oluturulan hareket yetkilerinin trenlere aktarlmas ve trenlerin konum / durum
bilgilerinin merkeze raporlanmas gibi kritik ilevleri yerine getirmektedir. WiFi ve
Tetra gibi haberleme yntemleri kullanlarak, anten veya szntl kablo teknikleri ile
tnel ii ve ak alanlarda kesintisiz telsiz
ses ve veri iletiimi salanmaktadr. Trenlerin hatlardaki hareketleri sresince haberlemenin kesintisiz olarak salanmas iin
haberleme anda; donanm, frekans ve
kapsama alan yedekli mimariler ile gvenlik ve emniyet tedbirleri uygulanmaktadr.
v. Tren st Sinyalizasyon
Sistemi
Blge kontrol sisteminden haberleme
sistemi ile aktarlan verilerin alnmas, ilenmesi, srcye aktarlmas, srcnn
belirlenen snrlamalara uymamas durumunda otomatik tren koruma fonksiyonlarnn iletilerek trene dorudan mdahale

edilmesi, trenin hassas konum, hz, durum

verilerinin hesaplanmas ve blge kontrol
sistemine bildirilmesi gibi ilevleri yerine
getirmektedir. SIL4 seviyesinde konumlama, tren koruma, tren btnl kontrol,
kap ve hz kontrol gibi kritik ilevler gerek zamanl gml yazlmlar ile model
tabanl ve sertifikal gelitirme aralar ile
gereklenmektedir.
vi. Hatboyu Sinyalizasyon
Ekipmanlar
Trenlerin konumlama sistemlerini sfrlayan balizler, trenlerin hat deitirmesini
salayan makas motorlar, gerekli durumlarda grsel uyar salamak amac ile kullanlan sinyal lambalar ve sistem hatas
durumunda trenin konumunun belirlenmesini salayan ray devresi ve aks sayclardan olumaktadr. Hat boyu ekipmanlar,
hata gvenli SIL4 donanm birimleri olup
bu ekipmanlar sren kontrol yazlmlar da
yine SIL4 seviyesinde gelitirilmektedir.

Zafer Yahi
1995 ylnda ODT Elektrik-Elektronik Mhendislii Blmnden lisans ve 1998 ylnda ODT Elektrik-Elektronik Mhendislii
Blmnden yksek lisans derecesiyle
mezun olmutur. 2002 ylnda balad
ASELSANdaki grevine, Sinyalizasyon ve
Kontrol Sistemleri Program Mdrlnde
program mdr olarak devam etmektedir.

Gkhan Gksgr
ODT Elektrik ve Elektronik Mhendislii
Blmnden 2001 ylnda lisans, 2004
ylnda yksek lisans derecelerini almtr.
1999den beri ASELSANda almakta olup
halen UGES Ulam ve Enerji Sistemleri Sistem Mhendislii Mdrlnde Tasarm
Lideri olarak grev yapmaktadr.

ASELSAN Dergisi

77

Basndan Haberler

78

2 / 2015

ASELSAN Dergisi

79

80

2 / 2015

ASELSAN Dergisi

81

82

2 / 2015

ASELSAN Dergisi

83

84

2 / 2015

ASELSAN Dergisi

85

Ziyaretiler

Milli Savunma Bakan Vecdi Gnl'n

Glba Tesislerini Ziyareti

TSKGV Genel Mdr Orhan Akba'n

Macunky Tesislerini Ziyareti

ASELSAN Eski Ynetim Kurulu Bakan Necmettin

Baykul'un Glba Tesislerini Ziyareti

86

2 / 2015

Gney Afrika Kara Kuvvetleri Komutan

Korgeneral Vusumuzi Ramakala Masondo

Sudan Savunma Bakanl Genel Sekreteri

Korgenral Yaguob brahim smail Manzoul

Irak ileri Bakanl Heyeti

ASELSAN Dergisi

87

Pakistan Silahl Kuvvetleri Heyetinin

Macunky-Glba-Teknokent Tesislerini Ziyareti

ili Deniz Kuvvetleri Komutan

Oramiral Enrique Larranaga

Kazakistan Milli Muhafz Birlikleri Genel Komutan

Tmgeneral Ruslan Jaksilikov

88

2 / 2015

rdn Silahl Kuvvetleri Tugeneral Ahmad Mohd

Ahmad Milhim

Portekiz Genelkurmay Bakan

Orgeneral Artur Neves Pina Monteiro

Malezya Heyeti

ASELSAN Dergisi

89

Makedonya MEBS Heyeti

Savunma Sanayii Mstearlnda Greve

Yeni Balayan Personel

Banglade Askeri Heyeti

90

2 / 2015

Hv.K.K. Komutanl F-16 Pilot Kursiyerleri

Ekonomi Bakanl Greve Yeni Balayan

D Ticaret Uzmanlar Heyeti

Pamukkale niversitesi Elektrik-Elektronik

Kolu rencileri

ASELSAN Dergisi

91

Kara Havaclk Komutanl Kursiyerleri Heyeti

K.K. MEBS Okulu ve Eitim Merkezi

Komutanl Kursiyerleri

Zrhl Birlikler Okulu ve Eitim Tmen

Komutanl Kursiyerleri

92

2 / 2015