CHOROBY TARCZYCY

Tarczyca (gruczo tarczycowy glandula thyroidea)

Zawizek endodermalny na dnie jamy ustnej, schodzi niej i ostatecznie zatrzymuje si na poziomie
grnego odcinka tchawicy. Drog jak przebywa zawizek tarczycy wskazuje przewd tarczowojzykowy. czy si z gardziel w okolicy otworu lepego. Jego przebiegu spotykane s kuliste
przestrzenie, ktre mog by wypenione koloidem i ulega zmianom patologicznym (torbiele,
ktre mog by agodne, ale mog ropie)
Najwikszy rozmiar midzy 15-20r., ksztat podkowy, gruczo wewntrzwydzielniczy, masa 2030g. Skda si z dwch patw: prawego i lewego i czcej jej wiziny. Ley na poziomie 2-4
chrzstki tchawiczej. Grny brzeg siga dolnej czci chrzstki tarczowatej, a dolny dolnej czci
garda. Powierzchnia przednia pokryta jest miniami podgnykowymi. Na powierzchni tylnej
obecny jest rowek ttnicy szyjnej wewntrznej. Tylna powierzchnia tworzy rynienke dla tchawicy i
przeyku.
Powierzchnia gruczou jest guzkowata, przez co sprawia wraenie patowania. Otoczony podwjn
torebk wknist: wewntrzn i zewntrzn. Pomidzy nimi, na stronie grzbietowej le gruczoy
przytarczyczne. Tkanka czna tworzy zrb tarczycy. Na tylnej powierzchni, pomidzy tchawic i
przeykiem ley n. krtaniowy wsteczny. Od torebki wewntrznej odchodz w gb gruczou
przegrody, a wraz z nimi naczynia i nerwy. Dziel one gruczo na paciki o 0,5-1mm przekroju.
Skadaj si z maych pcherzykw wypenionych koloidem i otoczone gst sieci naczy
wosowatych.
Koloid zawiera tyreoglobulin, ktra wyzwala tyroksyn. Tarczyca jest stymulowana hormonem
tyreotropowym pata przedniego przysadki. Tyroksyna pobudza procesy utleniania w tkankach,
pobudza rozpad tuszczw do kwasw tuszczowych i glicerolu, wzmaga wchanianie glukozy z
przewodu pokarmowego i jej zuycie przez komrki. Zwiksza take wydzielanie i efekty dziaania
somatotropiny i glikokortykoidw, wpywa na czynno gruczow pciowych. Hormon ten jest
bardzo wany dla rozwoju fizycznego i psychicznego modych organizmw, wpywa rwnie
regulujco na laktacj i rozrd.
Tarczyca jest unaczyniona przez ttnice tarczowe grne bdce odgazieniami ttnicy szyjnej
zewntrznej oraz przez ttnice tarczowe dolne bdce odgazieniami pni tarczowo-szyjnych,
Wystpuje czasem te ttnica tarczowa najnisza bdca gazi uku aorty, pnia ramiennogowowego lub ttnicy szyjnej wsplnej. Zaopatruje gwnie wzin.
yy tworz pod powizi tarczycy bogaty splot. Wiksze yy towarzysz ttnicom tarczowym.
Dua ilo krwi kieruje si ku doowi do yy tarczowej najniszej. Biegnie ona do lewej yy
ramienno-gowowej. W yach tarczowych panuje ujemne cinienie przez co po ich rozciciu moe
doj do aspiracji powietrza i tym samym to zatoru powietrznego.
Naczynia chonne uchodz do wzw chonnych szyjnych. Do y i naczy chonnych odpywaj
hormony tarczycy.
Nerwy tworz splot na torebce tarczycy. Pochodz one od pni zaopatrujcych serce, grasic i
gruczoy przytarczycowe. S to:
trzy nerwy tarczowe odchodzce od zwojw szyjnych pnia wspczulnego i zwoju gwiedzistego
trzy gazie tarczowe z czci szyjnej n. bdnego, drog gazi zewntrznej n. krtaniowego
grnego, n. krtaniowego wstecznego oraz gazi sercowych i gardowych.