İsmail Vural Evanjelizm Beyaz Saray'ın Gizli Dini PDF

Karakutu Yaynlar:
35
Satraras: 14
2003,
Karakutu Yayn Sanayi ve Ticaret A.
Bu kitabn her trl yayn haklar Fikir ve

Sanat Eserleri Yasas gereince Karakutu
Yayn Sanayi ve T icaret A.'ye aittir.
Yayn Ynetmeni: Asya alar

Yayn Koordinatr: mit Belge
Editr: Zeynep Araz
Kapak Tasarm: Osman Turhan

Tasarm: Beyhan Karlkl
Bask: Melisa Matbaas-stanbul
ISBN:
1.
975-8658-41-7
2003
Bask: Mays
http: //www.karakutuyayinlari.com
e-mail: karakutu@karakutuyayinlari.com
0000
00 o
0000
0000
KaraKutu
6-8
4 Caalolu-stanbul
Tel: (0212) 519 83 74-75-76
Fax: (0212) 519 83 77
Caalolu Yokuu No:
Karvar Han Kat:
smail Vural
[smail Vural] .
1972 ylnda Manisa'da dodu. lkokulu Manisa'da, orta
okul ve lise :!itimini de zmir'de tamamlad. Daha sonra

Boazii niversitesi Matematik Blm'n bitirdi.
0000
00 o
0000
0000
Kara Kutu
ii ndekiler
1. Blm:
Evanjelik Cemaati
21
..
28
34
2. Blm:
Dnyay Kyamete mi Srklemek stiyorlar?
3.Blm:
Bekledikleri Sava Armageddon
4. Blm:
Evanjelik Grn Amerikan Y netimi zerindeki Etkisi
5.
Blm:
George W. Bush
6.
43
75
............ . ...84
Blm:
srail Lobisi le Evanjeliklerin ttifak
7. Blm:
Bir Lafzi Yorum rnei: Babil Efsanesi...
8.
Blm:
Hristiyan Siyonizminin Tarihi Serveni
. 94
.
9. Blm:
. ... 104
Amerika'nn Kuruluunda Cemaatler ve Siyonist Anlay
10.
Blm:
Amerika Gerek srail mi?
... . .... . .. . . .. .. .. . .. ... . 112
. 11. Blm:
Hristiyan Siyonist rgtler
. 122
.
1. Blm
Evanjelik Cemaati
Evanjelizm'in anlam
Evanjelizm'in szlk anlam, Kutsal Kitap'a ynelmek, dn

mektir. Evanjelizm terimi, farkl protestan gruplar tanmlamak
iin kullanlmaktadr. Kelimenin kayna Yunanca iyi haber veya
genel olarak 'asl gerek' anlamna gelen evangelion'dan gelmek
tedir. Ayrca Hz.sa'nn gerek retisi yerine de kullanlmaktadr.
Reform hareketi esnasnda Martin Luther kelimeyi, kendi kurduu
Evanjelik Kilise hareketi iin uyarlamtr. Bugn hala Almanya'da
Lutheryen Kiliseler iin Evanjelik Kilise terimi tercih edilmektedir.
ngilizce konuulan dnyada, Kuzey Atlantik Anglo-Sakson dini
geleneini, 18. ve 19. yzylda deitiren ve farkllatran dini ha
reketler ve mezhepleri ifade eder. Bugn iin evanjelizm, Ameri
ka'daki Hristiyan toplumunun tutucu kanadn temsil etmektedir.
Bugnk Evanjelizm'in temelleri, gezgin ngiliz Evanjelik George
Whitefield (1715-1770); Methodizm'in kurucusu John Wesley
ITim-1791) ve Amerikal filozof ve teolog Jonathan.Ed\y:d
(1703-1758) tarafndan ortaya atlmtr diyebili;i.dYs nc
adam, Amerika'nn en byk iki Protestan mezhebi olan Babtistle
rin ve r::;dr._in oluumun temel talardr.
Gerekte 1820'lerde Evanjelik Protestanlk genellikle Birle
ik Devletlcr'deki Hristiyanlk inanc iii kullanlan bir terimdi.
19. yzyl evanjelizmin iki ayr koldan ilerlemesine yol at. Bir
taraftan Charles G.Finney (1792-1875) gibi evanjeliklerin yorum
laryla Evanjelizm kavram, Amerikan milletinin dntrlmesi-.., ..
ismail vural
nin salanmas ile bir devrimcilik anlam da tamaktayd. Bir ta

raftan da radikal bir dini teolojik yorumu temsil ediyordu. Asln
da bu iki yorum, liberal ve tutucu evanjelizm diye tasnif edilebi
lir. sava dneminde evanjeliklerin "Cmert mparatorluk" kav
ram, Amerikan toplumunu kadn hareketleri, itidal hareketleri,
eitli hogr ve cmertlik topluluklar ile dntrmeye bala
mt. Sava sonras Amerikan toplumundaki deiim kentleme,
endstrileme, yeni entelektel ve teolojik akmlar ile kuatlma
ya ve bu dnemde o gnk liberal Evanjelikliin Amerikan toplu
munda etkisini azaltmtr. Bu dnemde Protestanlk d Hristi
yanlardan mteekkil gler, Amerikan Protestanlnn mezhep
ierisinde ksmen daha muhafazakar bir forma dnmesine yol
amt. Evanjelizmin kendisine yeni bir yol haritas yani tutucu
luu semeye balad dnem de ayn zamana denk gelmektedir.
Bugn iin de evanjelizm, Amerika'daki Hristiyan toplumunun
tutucu kanadn ortaya koymaktadr. 20. yzyl banda ABD'de
Protestanlar arasnda liberaller ve tutucular ayrm bagstermi,
tutucular kendilerine nce ''fundamentalist"
(kktenci) adn ver... ' -...
mi, sonralar da Evanjelikler olarak ttnmlanmaya balamlardr. l 970'lere kadar evanjeliklerin Demokratlar, fakat l 970'li yl
lardan sonra Cumhuriyetilere destek verdiklerini grebiliyoruz.
Bu nedenle, Amerika'daki Evanjeliklerin, pek ok ynden, lke
nin kurucusu olan tutucu Protestan mezhebi Pritenlerin bir de-..........-....
vam olduklar sylenebilir.
_
-- ...
Evanjel izm'in temeli, muafiyetilik
1870'lerde Plymouth Kardelii (Plymouth Brethern) hare

tiQpaketinin kurucusu John Nelson Darby, Amerika'ya 'dis..P.ens.::
..\.,.""'-"""
.....
...-"'f.rn.' hakkndaki gorUlerini ogretmek iin seyahatler yapt. Darbyizm veya 'dispensationalism', ncil'i ve dnya tarihini yedi aa
veya Tanr'nn insanlk hakkndaki takdirini gsteren yedi blme
ayran bir doktrindir. Daha detayl ifade etmek gerekirse,
Darby'nin retisine gre, Tanr, 'Tanrnn Krall'n temsil eden
gksel insanlar, kilisenin karsnda, 'cennet krall'n temsil
:'1' '
- -
10
....
evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini
eden 'dnyevi' insanlarna (srail) farkl ilgi gstermitir, imtiyaz

} !ar vermitir. Kresel Kilise ile snrlar ve topra olan bir Yahudi
lkesi srail, ncil'in tanmlad kyamet zaman teolojisi ierisin
de birlikte nemli bir rol oynayacaklardr.
-l!1:a!,!1Jbu fil\m!! Mufiyetilik de_welgdir)
! 9'.._-x!J:- nl.!D.? a9a..L!:SJij.merika.n. kilissi .!_?.fnd an_
kabul grmese de kktenci Pentecostalism hareketi ierisinde
nemffbfr kllmeir;t;-i<lu:I>emecostalism, ilhamn Darby'den
alan gezgin evanjeliklerin ve Charles Parham, William Seymour,
ve A. J. Tomlinson gibi ncil reticilerinin kyamet zaman, ala
metler, kehanetler ve Kutsal Ruh'un armaanlar gibi retilerinin
harmanlanmas ile yeni bir anlay somutlatrd. Hareket ncle
ri bireysel bazda Kansas, Teksas, Califomia, Tennessee ve Kuzey
Carolina dalarnda grlmeye balad. Bu srada hareketin ha
berleri.ve retileri Tanrnn Ruhu'nun yeni bir cokusu olarak Ku
zey Amerika'da ve okyanus tesinde de duyuldu.
Darby'nin bir mridi olan C.l.Scofield tarafndan 1909'da ya
ymlanan popler Scofiel Referans ncil'i ile Kitab- Mukaddes'i
muafiyeti bak as ile yorumlam ve Darbyizm'in retilerini
aktarabilecei geni bir dinleyici kitlesi bulmutur. O gnlerde
yuvarlanan bu teolojik akl ta, 20. yzylda srail ve Filistin so
rununun orta yerinde uluslararas diplomasi apnda deerlendi
rilebilecek yldrc bir kayaya dnmtr.
1880 ve 1890'lar boyunca muafiyetiler 'Yeniden Dou' iin
Yahudilerin geri dnn beklerken, Rusya'dan g eden baz
Yahudiler Filistin'de birka yerleim birimi kurmutu. 1891'de
Chicago i evresinden birisi olan evanjelik William E. Blacksto
ne, Filistin'de bir Yahudi devletinin kurulmas iin bir ak dilek
e yaymlad. Blackstone'un bu kna, John D. Rockefeller, J. P.
Morgan gibi sekin Amerikan politikaclar ve i dnyasnn nc
lerinden oluan 413 kii destek verdi. Blackstone'un bu k
T heodore Herlz'in 1896'da bir Yahudi devleti kurulmas ars
yapt 'Yahudi Devleti' adl kk kitabn yaymlamasndan be
yl nce gereklemiti. Hristiyan siyonistliin Filistin'de bir Ya
hudi devleti veya dini toplum oluturabilmeleri ynnde siyasi
knn Herlz'in Siyonizm ile ezamanl olduu grlmektedir.
__
11
ismail vural
I. Dnya Sava (1914-1918) Yahudiler iin bir devlet kurma

topyasna biraz daha yaklamalarn salad. Bu dnemde ngiliz
dileri bakan Lord Balfour kendi adyla anlan nl deklarasyo
nu hazrlad. Bu deklarasyon, Filistin'de bir Yahudi devleti kurul
mas ynnde ngiliz hkmetinin arzusunu yanstyordu. Balfour
da ngiliz babakan David Lloyd George gibi muafiyeti kiliseler
de yetimiti. Balfour deklarasyonu, ngilizlerin Osmanl'y Orta
dou'da malup edip Filistin'i kazanmas ile taland ve byyen
muafiyeti harekete daha fazla cesaret verdi. Muafiyetilik, bu b
yk ykm, Tanrnn Yahudiler ile ilgili, gelecek planlarn saptr
maya alan eytani bir entrika olarak alglad. imdilerde muafi
yeti anlaya gre Holocaust, Yahudilerin Filistin toprana dn
meleri ve Hz.sa'ya inanmalar iin gerekli bir eytanlkt.
14 Mays 1 948'de srail devletinin ilan, muafiyeti hareket
iin ilk kehanetlerinin yerine gelmesi anlamna geliyordu. Dn
yann drt bir tarafna dalm amasz Yahudilerin ncil'de ta
rif edilen atalarnn yurduna dnmeleri ile yeni bir dnem bal
yordu. Haziran 1967'de alt gn savalar sonunda Yahudilerin
Kuds'n hepsini ve tarihi Tapnak Da'n ele geirmesi srail
devleti ile ilgili kehanetlerin bir kez daha dorulanmas anlam
na geliyordu muafiyetiler iin. Artk Yahudi olmayanlarn ege
menlii sona ermiti ve Kuds tamamyla Yahudi egemenlii al
tndayd. Doal olarak kyamet iin muafiyeti teolojinin keha
netleri doru yolda ilerliyordu.
35 yl sonra, yani 2000'li yllarla birlikte srailliler Kuds'n
geri alnn kutlarken, Filistinliler bunun kederini yaarken, mu
afiyetiler de Armageddon sava iin geri saym yapyor ve Me
sih'in yeniden geliini bekliyorlar. Bu siyah-beyaz dogmatik mu
afiyeti anlay, evanjelik kilisenin srail'e desteini pekitirmek
tedir ve Filistin'e uzanan her yardm elini kesmektedir. 2 1 . yzyl
daki evanjelik hareket, 1 9. yzyldaki muafiyetilik anlayndan
biraz da olsa farkllamaktadr. Muafiyetilik'te bulunan ksmi an
ti-semitik mantn bugnlerde azaldn grmekteyiz.
12
Ne kadar Evanjel i k var?

Evanjelikler hakknda tahmin edilmesi biraz g konulardan
birisi de Amerika apnda ne kadar ballarnn olduunu tespit
edebilmektir. Birok evanjelik mezhebin olmas, deiik byk
lklerde evanjelik yerleim blgelerinin bulunmas ve hatta evan
jelik kilisenin dnda da evanjelik anlay tayanlarn varl,
binlerce bamsz kilise gibi ortak at altnda toplanma olmama
sndan dolay evanjelik nfus salkl olarak ortaya karlama
maktadr. Bu nedenle evanjelik nfusun tespiti iin bavurulabile
cek en iyi metotlardan birisi de bilimsel aratrmalardr. Tabi
evanjelik nfusun lmn yapabilmek iin dzenlenen bu
aratrmalar olduka etrefilli yaplara sahiptir ve sonularnn
bir kesinlik arz ettiini sylemek biraz gtr. Fakat tahmini bir
nfus orann ortaya koyabilmektedirler.
1976 ylndan bu yana Gallup irketi Amerika'da her yl
aratrma yapmaktadr ve bir denek grubuna 'Kendinizi Yeniden
Douu veya Evanjelik Hristiyan olarak tanmlar msnz?' diye
sormaktadr. Aratrmann ilk balad yl, "evet" diye cevapla
yanlarn oran % 34. Yllar ilerledike orann arttn gryoruz.
Tek istisna 1987-1 988 yllarnda Ahlaki ounluk grubunun ka
rt finanssal skandallar dneminde % 33 seviyesine dm
tr. 1 998 ylnda, seim dneminde yaplan byk propaganda
lar ile % 47'ye ulaan bu oran, 2001 ylnda yaklak % 40'a d
m. 1 1 Eyll 2001'de yaanan ikiz kulelere uak arpmas ola
yndan sonra bu oranda art gzlemlenmektedir. 2002 yl Gal
lup aratrmasna gre kendisini evanjelik olarak tanmlayanla
rn oran % 46'ya kmtr. Amerika tarihinde ilk kez bu oran,
Irak sava ve Bakan Bush'un 'ilahi misyon' sylemleri ile belki
2003 ylnda % SO'yi geti.
,
Evanjelikler inan asndan Yahudilie en yakn Hristiyan
cemaat diyebiliriz. 1973-1994 arasndaki 21 yllk srede klasik
Protestan Kiliseleri % 14 ile % 29 arasndu cemaat kaybederken
(Episcopal Church: % 14; United Methodist Church: % 1 6; United
Church of Christ: % 20; Christian Church: % 29), l\!!ab- Mukad
des'in lafzi yorumuna arlk'veren, Scofield ncil'ini referans alan
-fi'-"
....
.......
.....
...._
13
---- -
----'""'"'"------
ismail vura!
ve muhafazakar bir grnm arzden Eva11jelik kiliseler % 27 ile

cemaat k;zanm bulrnaktadr(Southern Bap
ist -Ci:0r27;-Seven DayAdventist: % 63, Mormonlar:
% 79; Assemblies of God: % 111 [Yearbook of Amerikan and Ca
nadian Church 1975 ve 1996]). Bugn halihazrda J.:\.,g!_e,ri .
' yaklak 40 milyon c9 _et Evanje<;>_!!jruart__f!!ev_s-:
\
Neredeyse Ainefinn ; lo'tinu tekil eden bu grup, Amerikan
ynetimi zerinde olduka etkili olagelmitir.
Aslnda Gallup'un yapt bu geleneksel aratrmada eksik bir
yn var. Gerekte bir kiinin kendisini Evanjelik olarak tanmlaya
bilmesi sadece 'yeniden dou' kavramna inanc ile sorgulana
maz. Hatta evanjelik misiniz sorusu bile inancn isimlendirmek
te zorlanabilecekler iin cevaplandrlmas zor bir sorudur. Mese
la inanlar bu dorultuda olsa bile gneyli Babtistlerin sadece
% 75'i kendilerini tanmlamak iin bu terimi kabul ediyorlar. Fa
kat buna ek olarak unu sylemek gerekir ki, bu aratrmalar
- Amerika'nn % 8-9'un olu.tur.an AfroArn_erikan
Protestanlar hal r{tutilapllmt-Bnla;;n da yak1ak-%6i--;TGaiup--;
. t-iii.aTar!e
nagor - teolojlk olarak evanjelik inanc paylarlar. Btn bu aratrmalar incelediimizde @-rik_ !1fu}tntnNklruik
( S.:ininyanjelikler_c!e.n Q-!:1_ akta_old l,!1_s.n:cuny)sa_rbili
\ riz k_!lu da_yalak 1. _20 milyon Amerikal anlamna gelmektedir.
.
-- Jerry Falwell'e gre Arriefika apnda yaklak 200.000 evan

jelik din adam ve 70 milyonun zerinde evanjelik mevcuttur.
6/oTrfa-snda
Teolojik altyap lar
Time dergisinin yapt bir ankete gre Amerikallar'n
% 59'u Kitab- Mukaddes'in kehanetlerinin yerine geleceine, aa

yukar % 25'i ncil'in 11 Eyll olayn nceden haber verdii
neC2) ve % 68'i de eytann varlnaC3) inanyormu.
Evanjelik Protestanlar, Eski Ahit'in; Yahudilerin Tanr'nn Se

ilmi Halk olduu, Kutsal Topraklar'n Yahudilerin mal olduu,
Yahudilerin Mesih'in gelii ile birlikte bir dnya egemenliine ula
acaklar gibi hkm ve kehanetlerini tamamen kabul ederler. Bu
14
nedenle de, bu konuda kendileri iin en byk misyonun, Yahu-

dilerin egemenliine destek olmak olduunu dnrler. Bu des
tein en pratik yntemi, Amerika'nn srail'e yapt her trl yar-,
dm desteklemektir.
Grace Halsell, Prophecy and Politics'te, Amerika'daki Evanje
lik cemaatlerin, gnmz politik olaylarn Eski Ahit'e gre yo
rumlamalarn ve bu noktadan hareketle srail'e destek olmalarn
konu edinir. Hal Lindsey, Jerry Fal'v\T.!L Jimmy Swaggart, Pat Ro
bertson gibi Evanjelik lid ;itefinin savunduklar ve cematlerine
verdikTeil bak asn da yle zetler: Lindsey, Falwell, Swag
gart ve Robertson'n ve 4Q f!1J!yonu : y_<!]jJilifundam_:9_ __
listin savunduu inan sistemi, Kutsal Kitap'ta anlatlan Siyn
topra ve ada srail devleti zerinde odaklanmaktadr. Bunlar,
_.Eski Ahit'teki tarihsel Siyan topra ile ada srail Devleti'ni ay
n ey saymaktadrlar. (4)
Halsell, Evanjelik cemaatlerin Kutsal Topraklar'a dzenledii
turlara katlm, onlarla uzun rportajlar yapm ve sahip olduk
lar inan sistemini ayrntl bir biimde analiz etmitir. Kitap bo
yunca vurgulanan en nemli nokta udur: Hristiyan Evanjelikler,
kendilerini "Tanr'nn Seilmi Halk" olarak gren, dier tm rk
lardan stn olduklarn, onlar ynetme hakkna sahip bulun
duklarn ve Mesih'in geliiyle birlikte bunu geree dntrp
bir dnya egemenlii elde edeceklerine inanan Yahudilerle t
myle ayn inanca sahiptirler. Yahudilerin stn olduklarn kabul
etmekte, kendilerini ise onlara destek olmakla ykml kiiler
olarak grmektedirler. Halsell, Evanjelik cemaatlerinin nde ge
len isimlerinden biri olan John Walvoord'un bu konuda kendisine
sylediklerini. aktaryor: "Walvoord, bana tm Evanjeliklerin
inand eyi yle aklad: Tanr, tm insanlara ayn ekilde bak- '
mamaktadr. nsanlar iki kategoriye ayrr; Yahudiler ve Yahudi
olmayanlar. Tanr'nn bir dnyevi bir de uhrevi olan iki plan var
dr. Dnyevi olan Yahudiler iindir. Uhrevi olan ise yeniden-do
mu (Evanjelik) Protestanlar iindir. teki insanlar, rnein bu
distler, Mslmanlar ya da Evanjelik olmayan insanlar, Tanr iin
nem tamazlar". (5)
_ _
__
15
ismail vural
Bu ilgin inanca gre, Yahudiler Tanr'nn Seilmi Halk'dr ve

onlar iin dnya egemenliini ngren ilahi bir plan hazrlanmtr.
Evanjelikler ise bu plana destek olacaklar ve kendileri iin gerek
kurtulu ahirette gerekleecektir. Yahudiler iin kurulmu olan
Evanjeliklerin "ilahi" sandklar bu plan, Yahudilerin Mesih inancn
dan pek de farkl bir ey deildir. Mesih geldiinde Yahudiler ve on
lara destek olan Evanjelikler bir yanda, "Yahudilerin dmanlar",
Mslmanlar yahut Katolikler, dier tarafta yer alacak, iki taraf
arasnda byk bir sava, Armageddon, yaanacak ve Hz.sa dn
yaya geri dnecek ve O'nun nderliinde Yahudiler sava kazana
rak bin yl srecek bir dnya egemenlii elde edecektir.
Bir evanjelik prototipi

Grace Halsell, kitabnda Evanjeliklerin sahip olduu bu garip
inancn arpc bir rneini, Georgia'l bir finans yneticisi olan
"Brad"le yapt uzun grme ile aktarr (Brad'in soyad istei
zerine verilmemi). Halsell, Brad'den ald cevaplarn, Arneri
ka'daki 70 milyonu akn evanjeliin sahip olduu inanc en iyi
ekilde zetlediini sylyor. Halsell, bu "prototip" Evanjelikle
olan diyalounu yle aktaryor:
"Bir gn srail'deki kutsal blgelere dzenlenen bir tur sra
snda Brad ile olan sohbetimiz, onun i geirerek 'keke Yahudi
domu olsaydm!' demesi ile kesildi. Bunun zerine, ona 'rari
dnln-Yalidiieredier insanlardan daha farkl bakp bakmad
na ynelik bir soru sordum. 'Elbette' dedi, Tanr'nn evreni yarat
tn ve sonra zel kutsayn yalnzca Yahudilere verdiini sy
ledi. Bu nedenle, ona gre, Yahudiler dier insanlardan farkl ve
onlardan stnd. Brad daha sonra tm Kutsal Topraklar'n da
Tanr tarafndan Yahudilere verildiini syledi ve bununla ilgili
Eski Ahit ayetlerini gsterdi. Tekvin blmnn 15. babndaki
18. ayeti de okuyarak 'Msr nehrinden Frat'a uzanan tm top
raklarm Yahudilere ait olduunu anlatt.
Daha sonra Brad'e, Eski Ahit'teki antik srailoullar ile bu
gnk srail Devleti'nin ayn ey olup olmadn sordum. u ce16
vab verdi: 'Elbette, 3.000 yl ya da daha da fazla bir sre nce

kurulan brani millti ile l 948'de kurulmu .olan Yahudi Devl.
tamamen iiy eyci!r Kmsal Kitap, srail'in yeniden kurulacaJ.
haber verir ve l 948'de .gerekten de kumlmutl!.J:3.-Kutsal Ki
tap'a olari"lii.ancmz glendirir:i ... Brad, frisanln Yahudiler ve
Yahudi-olmayanlar olarak iki ayr rka blnd ve Tnrnn da
her zaman Yahudileri.n tarafnda olduu konusunda son derece lsrarliyd e yolculuk boyunca beni buna ikna etmeye alt.
Bir defasnda aynen unlar syledi: "Yahudi-olmayan, pagan
(putperest) olur; dnyada yalnzca paganlar ve Yahudiler vardr. Ve
,.._.,.
ben de pagan olmak stemiyorum'. Bunun zerne ona neffenl<endisinin ve dier Evanjeliklerin topluca Yahudilii semediklerini
sordum, Hristiyan yerine Yahudi olsalar daha rahat etmezler miy
di? Bana 'hayr' cevabn verdi, 'Hristiyanlar olarak bizim grevi
miz, Yahudilere destek olmak, onlara her hareketlerinde yardm et
mek, onlara her hareketlerinde destek olmak'. Bu nedenle Brad, s
rail'in her trl politikasn desteklemeye kararlyd. rnein sra
il'in Lbnan' igalinin tamamen hakl bir operasyon olduu dn
cesindeydi. 'Aldklar Arap topraklar, onlara Tanr tarafndan veril- \
mi topraklardr' diyor ve ekliyordu, 'daha fazlasn da almallar'.
Ona 'srail'in Lbnan igali Kutsal Kitap'ta yer alyor mu?' diye sor
duumda da yle dedi: 'Evet, bu kehanetin bir parasyd'.(6)
Grace Halsell'in aktard bu Evanjelik teolojisi, Martin Lut
her ile balayan byk dnmn, Hristiyanlk ierisinde Yahu
dilii referans alan Priten anlayn phesiz birclevamdr:.
Evanjelikler de tm bu kehanetleri ayn Yahudilerin yorumlad
gibi yorumlamakta, ayn Yahudiler gibi kehanetlerin gerekle
mesi ile birlikte Mesih'in geleceine inanmakta ve bu kehanetleri
gerekletirmeleri iin Yahudilere her trl destei vermeleri ge
rektiini dnmektedirler. Grace Halsell, "Brad"in Mesih'in gel
mesi iin gereken kehanetlerle ilgili szlerini yle aktaryor:
Kendisine Mesih'in geliinden nce neler olmas gerektii so
rulduunda Brad yle cevap verdi: 'Birinci art, Yahudilerin Filis--.
tin toprana dnmeleri, ikinci art ise burada bir Yahudi devleti
kurulmasdr. srail Devleti'nin kurulmas ve Yahudilerin kendile
rine Tanr tarafndan verilmi olan topraklara geri dnmesi, biz- ,
....
,...., ..
. '
"'
""'' ....
. .
17
..,.
. . .
- -'----.... --
ismail vural
!er iin Mesih'in geliinin ok yakn olduunu ve Tanr'nn kutsal

plannn ilemekte olduunun ak bir alametiydi. Benim am
dan, srail Devleti'nin kurulmas, modern tarihin en nemli geli
mesidir, ahir zamann baladnn ak bir gstergesidir nk.
Tanr bize l 967'de bir iaret daha verdi. Bu iaret, Tanr'nn Yahu
dilere Araplar karsnda zafer vemesi ve Yahuda ve Samiriye
(Bat eria) ile Kuds'n eski ehir ksmn Yahudilerin egemenli
ine sokmasyd. 000 yldr ilk ke.z .Kuds Yah_\19iJr tarafncian
Bir kez daha Kutsal Kitab'n kehanetlerinin
kontrol. ediliyordu.
<l"Iu iad m. C7)
Brad, Evanjeliklerin tipik bir rnei. Evanjelik cemaat nderle
ri, bata Falwell olmak zere, dzenledikleri srail turlar ile cema
atinin inanlarn saha almalar ile pekitirmeye alyorlar. Ta
bi btn bu seyahatler, grmelerini istediklerini gstermek ile tat
bik ediliyor. Zaten belirli bir inanmlk ile srail'i ziyarete gnderi
len cemaat yeleri grdkleri ile inanmlklar artarak geri dn
yorlar. Onlara gre Filistinliler birer terrist. Ve Yahudiler siyon yani vaadedilmi topraklarnda yaamakla 4eyan
"! hQJt. altndgJ_gr,_
..
Evanjelikler, Mesih'in dnne inandklarndan Yahudilere ve
Yahudilerin Byk srail'e ulamasnn nn amak iin aba sar
fetmek durumundalar. Ancak Evanjeliklerin bu geliimdeki rol,
dorudan uygulama ve mdahil olma deil de daha _s.ok "lgjisti)s:
destek verme ynndedir.,. Brad'in, "Hristiyanlar olarak bizim gre
--viriiz, Yahudilere destek olmak, onlara her hareketlerinde yardm
etmek, onlara her hareketlerinde destek olmak" derken syledii
gibi Evanjeliklerin.. misyonu ..Yab.':!siile.:t:: gggt_?Jtr ..Nitekim
uzunca bir sredir bu misyonu baar ile yerine getirmektedirler.
,,,, ., -"-"'"
__
'-----,.-
Evanjelikler ve Medya
Birok nde gelen evanjeliin (Dobson, Falwell, Robenson,

Robinson, vb.) medya ile ilikilerinin ilerlemesinin l 970lerin son
larnda ve 1980lerin balarnda Dini Haklarn (Religious Right)
ykselii ile ilgili olduunu syleyebiliriz. Evanjelikler iin medya
vazgeilmez bir propaganda ve ayn zamanda bir gelir kayna18
dr. Medyann evanjelikler arasnda yaygn kullanm ile beraber

yeni bir vaizlik ekli ortaya kmtr. Televizyon vaizi evanjelikle
re, Televanjelik denmektedir.. Mo.drn7amanlarn televangez;;
dnyasi--kesfrikle evanjelizmin stilini, teolojisini ve btn deer
yarglarn yanstmaktadr. _Agerik;!l '2P1tJr,nur1da teJ_yi yon . a
.
mll yksektir. Bu bamllk en fal.v.aI1jeliklerin. iine ya
rmaktadfr. Yaptkiari yaynlar il maatlerine taraftar topla:
makta..ve insanlar muafiyeti anlaya yaklatrmaktadrlar. As
lnda evanjelikler bir tek televizyon zerinde uzmanlam deil
lerdir. Propaganda almalar iin brorler, gazeteler, dergiler,
kitaplar ve ncil yaymlayarak basl medyay, radyo ve televizyon
yayncln ve interneti kullanmaktadrlar. 19. yzyln evanje
liklerine gre ayntailar phesiz radyo :y.e..tele.vi.zyondm:. lk ba
larda szl bir1gelenek-erir{e.ge'Herrvanjelizmhltelevizyon gi
bi grntl bir sistematik ierisinde yeterince temsil edilemeye
cei gr hakimdi. Zamanla bu noktada itiraz edenlerin, elde
edilen byk baarlar gznne alndnda, haksz olduklar or
taya kmtr.
Aslnda liberal protestanlarn 1970'lerden nce hiyerari ie
risinde hakimiyetlerinden dolay serbest "kamu hizmeti" yaynla
r liberal grleri yanstmaktayd. Chicago'dan Paul Rader ve Los
Angeles'tan Charles E. Fuller gibi kktenci yaynclar bu sorunu
aabilmek iin kendilerince bamsz sistemler gelitirdiler. Kk
tencilerin bu noktada daha gayretke olmas kendi yaynclk sis
temlerini de gelitirmelerini beraberinde getirdi. Zamanla
197o'Iere gelindiinde serbest pazar ierisinde, liberal protestan- \
!ar, radikal evanjeliklerin yaynclkta tartmasz hakimiyetine
boyun ediler. 1970'lerden bu yana bu yaynlar adeta birer elekt
'--
ronik kilise olarak hizmet vermektedirler.
._...,.....- ...........-..----.
Bugn Amerika'da evanjeliklere ait kablolu veya havadan
yayn yapan birok televizyon kanal mevcuttur. Evanjelik lider
ler bu yaynlar araclyla cemaatlerini geniletmekte ve ynlen
dirmektedirler.
Bili Clinton'un iki dnem sren Amerika asndan baarl
iktidarndan sonra Demokratlarn aday Al Gore'un seimi kazan19
ismail vural
mas beklenirken, -enl;.!i_kleri - detek verdii G;:org W, Bus

_
Amerikan bakan olmutu. phesiz Bush'un seim kazanmas
nn arkasnda evanjelik yaynclnn da byk etkisi vardr.
( 1 ) http://www.wheaton.edu/isae/defining_evangelicalism.html
(2) George Bush and Providence, Andrew Austin, 18 March 2003, publice
ye.org
(3) NICHOLAS D. KRISTOF, God, Satan and the Media, NYT, 4 March 2003
(4) Grace Halsell, Prophecy and Politics: Militant Evangelists on the Road to
Nuclear War, Connecticut: Lawrence Hill & Company, 1986 s. 6 Not.

Hi!!!J) n kitab yazd tarih itibariyle 1?!3,6'?..1.0. 9!._':'.,'!njeli
rakamn verdiini belirtelim.
(5) G-ia-;;- Hacli;Pfopn ecya'dfolitics: Militant Evangelists on the Road to
Nuclear War, Connecticut: Lawrence Hill & Company, 1 986 s. 15
Nuclear War, Connecticut: Lawrence Hill & Company, 1 986 s. 82-85
Nuclear War, Connecticut: Lawrence Hill & Company, 1986 s. 87
20
2. Blm
D nyay Kyamete mi
S rklemek stiyorlar?
Amerikan toplumunda, gerek dini inanlardan, gerek dnya
sinema endstrisinin merkezi Holywood'un besledii bilinaltn
dan, gerekse son dnemlerde yaanan 1 1 Eyll gibi makro dzey
de byk olaylardan beslenen kyamet beklentisi, giderek art
maktadr. Bir de bunlara kyamete dair genellikle kutsal kitaplar
dan esinlenilen kyamet kehanetleri eklenince bu beklenti para
noya halini almaya balamtr. Kitab- Mukaddes'in lafzi yorumuna dayanan Evanjelizm'in 1970'lerden bu yana Amerikan halk
arasnda gittike daha muteber hale gelmesi phesiz bu beklen
tiyi besleyen etkenlerden birisidir.
Time dergisinin haberine gre, birok ABD'li Hristiyan, n
cil'de dnyann sonunun nasl geldiine ilikin neler yazdn
merak eder oldu. T,!11 .. f::I !D'.-UenkjT15- in ncil'in k
yamete ilikin blmlerini konu alarak yazdklar roman milyon
larca adet satt. (1)
Amerika'nn mstakbel bakan adaylarndan birisi olan
Lyndon LaRouche bu konuda unlar sylyor: "u anda Ameri
kan milli gvenlii::e en byk tehdit dardan deil, ieriden
gelmektedir. Tehdit aslnda psikolojiktir ya da daha iyi deyile bir
psikopatolojik problemdir. Problemin imdiki oda da Beyaz Sa
ray'n kendisidir. Bu gere!i dorulayacak delil, duru bir bakla
grlebilir; tpk Edgar Allan Poe'nun dedektif hikayelerinden
"alnan Mektup"ta olduu gibi. Daha nemlisi tedavi de apak
tr. imdiki Bakan'n (George Bush) zihnen gerek dnyada de21
ismail vura!
il, kontrol altnda bir "baka dnyada" yaadn vurgulamak

gerekir; yetikin bir kadnn kendine "pembe dizi" tipi bir hayal
dnyas ve iinde "sra kk" dlemesi gibi. Hastann gerekten
kanda, gerek dnyann kendi "kk ev"inin dnyasnn bir
glgesi olduu takntsn bozacak olaylar ortaya kmadka dav
ranlar normaldir. Ayn "sra kk" tipi sendromlar "kontroll
gruplarn" davrannda da ortaya kar; bu gruplar kendi yarat
tklar kontrol altndaki psikolojik dnyalar etraflarna bir eit
zihni duvar rerek korkutucu gereklerden kaar, tpk imdiki
(2002) Beyaz Saray ekibinin yapt gibi, gereklerin histerik yad
snmas. Paylatklar kuruntu "bizim ekonomik hayat tarzmz"
paralanyor. "Sra kk" fantazisini savunmak iin, ekonomik
ac gerekleri "kovmak iin" yeni bir Dnya Sava karmaya ha
zrlar, bu seferki "Dnyann Sonu Sava", histerik bir Bakan Ge
orge W Bush Jr. tarafndan istenen bir sava."(2)
1 1 Eyll olaylar, kyamet paranoyasnn yaylmasn hzlan
drd gibi, Amerikan ynetiminin bu paranoya zerine militarist
bir d politika tesis etmesine yardmc oldu. Bakan Bush'un ta
nmlamalar ile 'er eksenine kar sava', 'iyi ile ktnn sava'
gibi kavramlar ve sava ilan edilen corafyalarn dnya enerji
kaynaklar ile direkt irtibat, Amerika'nn meruluunu peinen
kabul ettii dini eksenli sylemleri ile militarist yaylmaclnin
zerini rtmeye maalesef yetmiyor. Amerika'da bulunan 70-80
milyon fundamentalist Hristiyan, Bush'un devlet ynetiminde
ba olmasn kabullendikleri kadar 'dini lider' olarak da kabulle
niyorlar.'
"Liderlerin Tanr tarafndan seildikleri ve O'nun vekili ol
duklar inancyla; hkm, karar ve hareketlerinin Tanr adna ol
duu kanaati vardr. Dnce ve kararlarn eletirmek; Tanr'nn
tercih ve takdirini beenmemek, ona raz olmamak, dolays ile
Tanr'ya kar gelmek gibi alglanr"(3)
Bush'un birok konumasnda kendisini 'ilahi bir misyon'un
adam olarak tanmlamaktadr. Tabi bir de Amerika'nn 'ilahi mis
yon'un gerekletiricisi olduuna medya bombardman sayesin
de inandrlm bir radikal kitle de arkasndadr. Amerika dnya
ya 'zgrlk', 'demokrasi', vs. gtrecek ve 'ilahi' tebliini yerine
getirecektir. Bakan'n bunu militarist bir zihniyetle gerekletir
22
meye almas, dnyann birok blgesine zgrlk ve demokra

si adna kan ve gzya gtryor olmas tartlabilir deildir.
nk o 'kaderin adam'dr. Ve gizli bir el tarafndan ynlendiril
mektedir. Bu nedenle Amerikallar'n 11 Eyll' ve arkasnda
dnyann bir blmnde yeermi olan Amerika nefretini anla
malar gtr.
Tehlikeli olan ise, Bush ve ekibinin niyeti ister dnya kaynak
larn ele geirmek, ister Amerikan hegemonyas esasna dayal
Amerikan yzyl projesini ortaya koymak ve militarist bir impa
ratorluk kurmak olsun arkasnda onlar 'ilahi bir misyon' algla
mas ile destekleyen kamuoyu oluturan radikal bir kitle mevcut
olacaktr. yle ki bu kitle, sava bara tercih etmektedir. Dnya
da ykselen bar lklarn bile Deccal'n alameti olarak yorum
layabilecek bir inanmlk ierisindedirler.
Meselenin bir dier boyutu da fundamentalist inancn sava
a olan ihtiyacdr. Savan ve gerginliin olmad noktada cep
helemenin ve radikallemenin n byk oranda tkanacaktr.
Havarisiz sa konumuna dmek istemeyen fundamentalist Hris
tiyan liderler cemaatleri zerindeki gerilimi muhafaza etmeye a
lmaktadrlar. Gerilimi yksek tutmak iin en sk bavurulan yol
lardan birisi de srail turlardr. Bu turlar Filistin topraklar ze
rinde yaanan dram gstermekten ok uzaktr. Bu turlarn ama
c katlmclar birer Judaizer (Yahudi sevici) yapmak ve Yahudi
lerin o topraklarda tutunabilmek iin ektikleri skntlar (canl
bombalar) hissetmelerini salamak.
Grace Halsell 1986 ylnda yaymlanan 'Prophecy and Poli
tics: Militant Evangelists on the Road to Nuclear War' adl kita
bnda bir televizyon hatibi olan Evanjelik James Robison'un u
szlerine yer veriyor:
"Mesih gelinceye kadar bar asla olmayacak. O'nun yeniden
douundan nce bar vaaz etmek bir dalalettir, Tanr'nn sz
ne kar gelmektir, Deccallktr." James Robison sradan bir vaiz
deildir. 1984 ylnda Reagan tarafndan Cumhuriyetilerin kong
resinde al duasn yapmak iin davet edilmitir.
Ortadou'daki gerilimin srdrlmesi, Evanjeliklerin inan
larnn doruluunu kendilerince ispat edebilmelerinin olana
dr. Aks! bir durumda inandklarnn koca bir yalan olma ihtimali
23
ismail vura!
....
ortaya kacaktr. Armageddon savann gerekleebilmesi iin

Ortadou'da tansiyonun dmemesi gerekmektedir.
Bakn Cumhuriyetilerden Oklahoma senatr James Inho
fe srail-Filistin sorunu hakknda ne diyor: "Bu bir politik sava
deilir. Tanr'nn sznn doru olup olmad zerine bir m
cadeledir."(4)
Dnyada Amerika'nn Irak igaline kar byk tepkiler gr
lrken, Evanjeliklerin bu operasyonu memnuniyetle karladn
syleyebiliriz.
"Bir gn Tirblasyon ve Vecd gerekleecektir. Fakat u anda
perde kapal ve arkasnda aktrler hazrlk yapyorlar. Bu tpk bir
adamn glgesinin yrrken nnde gitmesi gibi bir ey. Glge o
adam deildir, fakat arkadan gelenin habercisidir. Bence bu sava
ncil'in kyamet zaman ile ilgili sylediklerinin bir nc glgesi
dir." diyor Edmond-Oklahama'daki Faith Bible kilisesi vaizi Mark
Hitchcock.
Richmon'daki Oak Park kilisesi vaizi ve ayn zamanda End
time ( Kyamet Zaman) dergisi kurucusu Irvin Baxter, Irak sava
nn eldivenle btnleen bir el gibi olduunu sylyor ve
Irak'n kyamet alametleri ierisinde anahtar bir rol stlenecei
ne inanyor.
Eski ve Yeni Ahit'in kehanetleri zerine aratrmalar yapm
Baxter, Irak'a Amerikan mdahalesinden sonra blgenin karabi
leceini ve terre destek verdii ilan edilen blge lkelerinin
Amerika ile sava riski ile karlaabileceklerini sylyor. Irak i
galinin, Amerika'nn Birlemi Milletler'i yok sayarak hareket et
mesinin dnya zerinde bir kaosa yol aacan savunan Baxter
bunun birok lke asndan bir frsat olarak alglanacan savu
nuyor. Mesela Tayvan' geri almak isteyen in, Kemir zerine
planlar kuran H indistan, Rusya'nn eenistan zerindeki emelle
ri gibi. Tabi bu srecin bir III. Dnya Sava olacan ve birok l
kenin nkleer gcn kullanarak bir kyma gidebileceini ve me
sela ncil'de belirtildii gibi insanlarn te birinin yani iki milyar
insann lebileceini varsayyor.
Maalesef evanjelikler iin iki milyar insann lmesi kendi
inanlarnn dorulanmas anlamna geldii iin aksi ynde en
24
ufak bir aba sarf etme dncesinde deiller. Tpk inanlarnn

dorulanmas iin srail'in haksz igallerine destek verdikleri gibi.
Kyamet inancna dair bu yorumlar phesiz Eski ve Yeni
Ahit'in lafzi yorumlanmasndan kaynaklanyor. Aslnda bu yo
rumlara mesnet tekil edilen ayetler farkl farkl zamanlarda o
gnn artlar ierisinde yazlm cmlelerden ibaret. Mesela en
popler kyamet zaman metinlerinden Ezekiel, milattan nce al
tnc yzyl civarnda Babil'de esir dm bir Yahudi din adam
tarafndan yazlm ve onun Yahudilerin srail'e geri dnmeleri ve
Kutsal Tapna ina etmeleri arzusunu yanstyor. Esinlenme b
lm ise 600 yl sonra Roma imparatorluu dneminde n As
ya'da kiliseleri kuvvetlendirmeye alt iin bask gren bir H
ristiyan lider tarafndan yazlm.
Halihazrda gelecekten haber veren yorumcular Eski ve Yeni
Ahit'ten ayetler alp onlar birletirerek kendi dncelerinin sa
lamasn yapacak bir yorum gelitiriyorlar diyor 'In God's Time:
The Bible and the Future' adl kitabn yazar Profesr Craig Hill
(New Testament at Wesley Theological Seminary in Washington,
D.C.) ve szlerini yle srdryor: "Olaand bir kehanette bu
lunabilmek iin ncil'in yzeysel yorumunun dna klmasna
msaade etmiyorlar. ronik olan eyse doruyu ararken ncil'i
yanl okumalar"
En problemli noktann ise yanl bir kyamet yaklam sergi
lemeleri H ill'e gre. "Kyamet inancnn peinde koanlarn biro
u yaamlarndan memnun deiller ve toplumun gelimesi iin
herhangi bir aba sarfetmiyorlar." ..
Hill'in de belirttii gibi bu insanlarn, insanln hayrna bir
aba ierisinde bulunmalarn beklemek hayalperestlik olur. On
lara gre zaten kyamet kopacaktr ve Tanr hkmranln kura
caktr. Onlarn herhangi bir ey iin zahmet etmesine gerek yok
tur. Bu dncenin ortaya kard kt noktalardan birisi de bu
insanlarn sorumluluk duygularnn kaybolmasdr. Sorumluluk
duygusunu yitirmi insanlarn 'savaa kar bar' gibi insani duy
gular beslemelerini bekleyemeyiz.
Son dnemde Gallup'un yapt bir aratrma sonucuna gre
Amerikan halknn yaklak te biri de 'Yeniden Dou'a ve kya
metin yakn olduuna inanyorlarm.
25
ismail vura!
Mark H itchcock'a gre byk istikrarszlk dnemlerinde ge

lecee dair kehanetlere ilgi artyormu. O ve onun gibi byk tri
blasyondan nce Mesih'in onlar vecde erdireceine inananlarn
beklentisinin Deccal'n dnyay yeniden ina edilmi Babil'den
ynetmesi olduunu sylyor. Bu nedenle Hitchcock, Irak'a m
dahalenin kyamet zaman iin bir katalizr olacan dnyor.
Saddam'n ortadan kaldrlmasyla Irak'a ambargonun sona ere
ceini, petrol kuyularnn tam kapasite ile iletileceini ve Irak'n
(Babil) Deccaln ordusunu toplayabilmesi ve srail'e saldrabilme
si iin gcne yeniden kavuacan dnyor. Bylece sahne
Vecd, Armageddon ve Yeniden Dou ve dier olaylar iin hazr
hale gelecekmi.
Alain Joxe Kaos mparatorluu adl kitabnda Amerika'nn
bilhassa 11 Eyll sonras tad halet-i ruhiyeyi u ekilde zet
liyor: "ntikamc ruh hali, Amerikan ve srail halknda ortak zel
liktir, yle ki Amerikan kamuoynun sraillemesine ya da srail
kamuoyunun Amerikanlamasna m tank olmaktayz sorusunu
sorabiliriz"(S)
Alain Joxe'a gre "Gnmzde iktidarda olan Amerikan sa
, kendi mant iine kapanarak, bir kaos imparatorluu ner
mektedir, bu ayn zamanda bir bask ve oul kapanmalar impa
ratorluudur. tekiler'i tam zgrle ve alma kesin davet et
mek; onlar aynlar olmaya ve zayflar da gnll olarak lmeye
davet etmek demektir- ve eer direnirlerse, koyun allarnda id
detli bir lmle karlaacaklardr." C6)
Amerika yeni bir imaparatorluk tanm ile kar karyadr.
Bu imparatorluun en belirgin vasf Fukuyama'nn ycelttii ve
'Tarihin Sonu' olarak nitelendirdii 'yce' Amerikan deerlerini
dnyaya dayatmak. . . tekinin varlna tahammlszlk ve ba
ta enerji olmak zere tekinin kaynaklarn kazanmak zerine
kurulu, felsefesini de Hristiyan kktendinci referanslardan alan
bir ynetim anlayn yceltmektedirler. Ksacas Amerika yeni
bir militarist din imparatorluuna dnyor diyebiliriz.
Ortadou, Amerika'nn bu srete en fazla mdahil olaca
corafyalardan birisidir. Byk srail'in kurulabilmesinin nnde
u aamada iki problem vardr. srail' den g balatan Filistin di
renii ve su sorunu. Byk srail iin srail-Filistin atmasnn
26
geici bir dnem soutulmas ve dikkatlerin bir baka atma ek

senine kaydrlmas gerekmektedir. Bunun-yolu da Kuzey Irak'ta
bamsz veya zerk bir Krt devleti oluumundan gemektedir.
srail-Filistin atmasnn soutulabilmesi iin srail bakan
lar Ariel aron ve Amerika'daki uzantlar Irak savann nleri
ne tarihi bir frsat koyduu inancndadrlar. Yllar ncesinden
zerinde allan me'um bir plana gre "Filistin meselesi"nin ni
hai zm; Filistinlilerin tmnn rdn'e srlmesi ve tarihi
Filistin topraklarnn tmyle srail'e braklmasdr. Irak sava
eer Irak'n blnmesine yol aarsa, lkenin gney ksm Haimo
ullarndan birinin -bu muhtemelen Prens Hasan'dr- ynetimin
de rdn'e verilebilir. Bylelikle bugn Filistin'de yaayan Filis
tinliler ve Filistin'in dnda yaayan mlteciler burada toplana
caktr. Kuds'n ise tamamen srail'in ynetimine verilmek isten
diini ayrca zikretmeye gerek yoktur.
( 1 ) ("ABD'yi Kyamet Korkusu Sard", Cumhuriyet, 25 Haziran 2002, s. 20.)

(2) (Lyndon LaRouche mlakat, http://www.yarindergisi.com/kasim02/67.htm)
(3) (Dr.Hamdi Kalyoncu, Liderlere Tapnma Psikolojisi, s. 99)
(4) (David Corn, Washington editor ofThe Nation, AlterNet, April 19, 2002)
(5) (Ai<in Joxe, Kaos mparatorluu, s. 2 1 7)
(7) (Alain Joxe, Kaos mparatorluu, s. 226)
27
3. Blm
Bekledikleri Sava Armageddon

Evanjelik Hristiyanlara gre kyametin kopmasndan nce
Hz. sa yeryzne ikinci kez gelecek ve az saydaki yeniden do
uu Hristiyan'n ruhlar semaya ykselecek.
Bu inanlarnn kaynan Thessalonians (4: 1 3-18) bl
mnde aka grebiliriz: "Mesihin safnda olanlarn zerine
lm gelecek, sonra biz hayatta kalanlar hep beraber vecde gele
rek gkyzne ykseleceiz Tanr'ya varmak iin."
Onlar gklerdeki rahat yerlerinden aada iyiler ordusunun
bandaki Mesih ile ktler ordusunun bandaki Deccal arasnda
Armageddon'da (branice Megiddo Tepesi anlamna gelmektedir
ve srail'de Megiddo Ovas mevcuttur) geen, kanl kyamet sava
n temaa edecekler. Hz. sa'nn yeryzne dnebilmesi ise
O'nun geliini tamamlayacak alametlerin yeryznde sahnelen
mesine baldr.
Bununla beraber bu Hristiyan gruplar, kendilerini Armaged
don sava ncesinde, o zamandaki felaket ve aclardan ayr tut
tuklar, kendilerinin muaf tutulduklarna inandklar iin onlar
iin kullanlan bir baka sfat ta "muafiyeti"dir. Hz.sa'nn dn
yaya tekrar geleceine dair Kitab- Mukaddes'ten kardklar yo
rumdan dolay onlara 'Yeniden Douu' da deniliyor.
Kitab- Mukaddes'te kehanette bulunulan ve enjaliklerin
inandklar kyamet ncesi vuku bulacana inanlan yedi aama
unlardr:
1- Yahudilerin Filistin'e geri dnmeleri.
2- Byk srail'in kurulmas.
28
3- srailoullar dahil Dnyann tm uluslarna ncil'in vaaz edil
mesi.
Evanjeliklerin son yllarda misyonerlik faaliyetleri hzla art

maktadr. Esasen katolik olan Gney Amerika' da bile Evanjelik ki
liseleri ve misyonlar kurulmutur. Gney Amerika lkelerinde
katoliklikten protestan anlayn radikal kanad olan evanjeliklie
dn yaanmaktadr. Evanjelik misyonerliin daha arpc rne
ini bugn Irak'ta yaamaktayz.
gal altndaki Irak'ta misyoner faaliyetlerini yrtme grevi
iki Amerikal din rgtne brakld. Bunlardan biri, George W.
Bush ile zel balar bulunduu bilinen 'Southern Baptist Kilise
si'; dieri de Bush'un ncil zerine yemin ederek bakanl dev
rald trende dua eden Franklin
- GraI::m adl papazn "Samaritan's Purse" adl rgt ... C )
Misyonerler, grev emirlerini ncil'den aldklarna inanyor
lar. ncil'de, "Btn uluslardan akirtlerin olsun" deniyor; onlar da
Hristiyan-olmayanlara uzanarak bu emri yerine getiriyorlar...
Misyoner rgtleri, son yllarda, "10-40 pencere" dedikleri bir for
ml uyguluyorlar; slf.m Dnyas'nn btnn iine alan en
lemlerden esinlenerek ... (2)
4- Yedi yl srecek olan felaket dnemi (Tribulasyon) .
Bu dnemde, Yahudiler ve dier imanllar zulm grecekler.
5- Armageddon sava.
Bu dnemde Mesih nderliindeki iyiler ile Deccal nderli
indeki ktler savaacaklar, ki bu savata Yahudilerin te ikisi
nin lecei varsaylyor. Tabi bu arada kurmu olduklar byk srail topraklar da mahvolmu olacak...
" (Tanr) gkleri sarsacam ve yeryz yerinden oynaya
cak . . . O, kovalanan ceylan gibi olacak . . . Onlar, herkes kendi hal
kna dnecek ve herkes kendi lkesine kaacak" (aya 13: 1314). Bu ayette gklerin sarslmas ve yeryznn yerinden oyna
mas olarak belirtilen byk ykmn bir nkleer sava olarak yo
rumlandn gryoruz.
"Yere baktm, ve ite, ekilsiz ve bo idi; ve gkler, ve onlar
a sahip deillerdi. . . nk bunun sonucu Tanr unu dedi:
'Tm lke (srail) viran olacak . . . Bunun iin yeryz yas tutacak,
--
29
ismail vura!
ve gkler yukarda kararacak" (Yeremya Jer. 4: 23-28) . Yeryz

nn ekilsiz ve bo olmas da bir nkleer felaketten sonra canlla
rn yok olmas ve mevcut varln tarumar olmas anlamna yo
rumlanabilmektedir. Yine devamnda belirtilen gklerin a sa
hip olmamas da nkleer felaket sonras iklim artlarnn dei
mesi mahiyetinde alglanmaktadr.
6- Kilise'ye iman edenlerin semaya (Cennet'e) ykseltilmesi
(Rapture:Vecd)
7- Hz. sa'nn ikinci kez dnyaya gelii.
Hristiyanlara gre sa Mesih birinci geliinde hidayet kap
sn amtr. kinci geliinde dnya hakimiyeti kuracaktr ve bu
gelii Nisa:!_c.Yn(l_genk. gelec_ektir, C3)
Deccal ve ordusunun yenilmesi ve Mesih'in kralln kurma
s. Kralln bakenti Kuds olacak. Krallk Yahudiler tarafndan
ynetilecek. Hz. sa'nn ilk geliinde O'na balanmayp yanl yo
la den Yahudiler bu defa Mesih'e iman edecekler ve Hristiyan
la dn yapacaklar. Bu dnem de rivayet odur ki bir Qin Y!l da
ha srecek. Fakat bu daha ok bir yeniden yaratl tasviri olarak
alglanmaktadr. Yani Mesih'in yeniden douu iman edenlerin de
yeniden douunu da beraberinde getirmektedir.
Mesela aya blmnde geen bir ayete bakalm: "te bir
sevin olarak Kuds' yaratyorum . . . Onlar ina edip de bakas
oturmayacak . . . ocuk yz yanda lecek (yani mr artm ola
cak) . . . Kurtla kuzu birlikte beslenecek" ( aya 65: 18-25) . Grl
d gibi bir baka ayette de mahvolan srail toprann yeniden
dirilmesi anlatlmaktadr. Bu daha ok ilahi bir el ile dirilme oldu
u iin yenidn yaratl olarak yorumlanlabilmektedir. Yeni 'gk
ler ve yeryz' mevcut kt dzenin yerini alacaktr.
Evanjelik Hristiyanlar, kyametin bugnk neslin zerine
kopacana inanmaktadrlar. Kyamet sahnesinin hazrlanmas
iin bir hadisenin yerine gelmesi gerekiyor. Mesela Yahudilerin Fi
listin'e dnp b:cjL_clxle_tirjJl1rmalar, Kus'Jakent yapma
lar, Mescid-i Aksa'nn yerine llI. Sleyman Mabedi'nin ina edil
-
esi, develerin kurban edilmesi gibi. Tm bunlarn ncil tarafn
dan ongrdne, bu erevede srail devletinin yaptklarnn
Tanr'nn iradesine uygun olduuna inanlyor. Yine Evanjelik
retisine gre kyamet sahnesinin hazrlanmas konusunda srail'e
30
yardm etmek ve kyametin abuklatrlmas iin ne gerekiyorsa

yapmak gerekmektedir. "Tuhaf gelebilir, ama doru : Yahudilerin
yan sra srail'in en gl Amerikan destekileri Evanjelik Hris
tiyanlardr -ki bunlarn ou Tanr'nn Yahudilere tarihi Filistin
zerinde ilahi bir hakimiyet hakk tandna kuvvetle inanmak
tadrlar. imdiki gibi, srail'in dostsuz kald zamanlarda, srail
liler Washington zerinde bask kurma konusunda, bu gl oy
blounun desteine gvenmektedirler." (4)
Tabi bu arada Scofield ncil'i yorumundan kaynaklanan kya
met alametleri inancna inananlar sadece Evanjelikler deil. Pro
testanlarn da bir blm bu inanc tamakta ki inananlarn sa
ys Amerika'da ciddi bir potansiyel tekil etmektedir.
Onlar, Kitab- Mukaddes'in baz blmlerini, srail'deki Me
giddo Ovas'nda yaplacak olan son byk sava nceden bildir
dii eklinde yorumlamaktadrlar. Mezkur sava Kitab- Mukad
des'te branice Armageddon diye gemektedir. Armageddon 'Me
giddo Tepesi' anlamna gelmektedir. Yani bu sava bugnk sra
il'deki Megiddo Ovas'nda gerekleecektir. Armageddon ancak ve
ancak Yahudilerin bir millet olarak Vaadedilmi Topraklar'da ( Ki
bu topraklar Frat ve Dicle havzasn da kapsamaktadr) yeniden
bir araya gelmelerinden sonra gerekleecektir. 'Milenyalist' ola
rak adlandrlan bu mitsel doktrin dier baz kiliseler tarafndan
da kabul edilmektedir. Milenyalist doktrine gre Kitab- Mukad
des'te bu savan iki binli yllarda olacana dair iaretler bulun
maktadr. Dier yandan, Mesih bu savata gkyznden inecek
ve Deccal'i Armageddon'da ldrecektir. Bundan sonra kralln
kuracak ve yllar sren bir bar dnemi balayacaktr. Funda
mentalist Hristiyanlarn srail'e olan yakn ilgileri Mesih'in ikinci
kez dnyaya geliine yol aacak olan bu sava bir an nce yeri
ne getirmek iin arac olacaklarna dair inanlarndan kaynaklan
maktadr
Grace Halsell, Prophecy and Politics: Militant Evangelists on
the Road to Nuclear War'da (Politika ve Kehanet: Militan Evanje
likler Nkleer Sava Yolunda) , adndan da anlald gibi Evan
jeliklerin nkleer sava hesaplarn youn olarak vurgular. Bu
nkleer sava, Kitab- Mukaddes'te Armageddon olarak adlandr
lan savatr.
31
ismail vura!
Tabi bu savata bahsi geen iki ordunun Eski Ahit'ten kay

naklanan milanyalist yorumlar nda mahiyetini aratrmak ge
rekmektedir. Katolikler zamannda (aslnda ksmen de olsa hala
devam etmektedir) Protestanlar dinsizlikle sulamlardr. Bugn
bilhassa Evanjelikler arasnda byk bir radikal kesim kendileri
ni gerek Hristiyan olarak tanmlamakta ve Papa'nn lideri oldu
u katolikleri de dinsizlikle itham etmektedir.
Souk sava dneminde, bilhassa Reagan iktidarnda, funda
mentalist Hristiyanlarn zihni yaplarnn ynetimler zerindeki
nfuzunu nceki blmlerde incelemitik. O dnem iin Sovyet
ler Birlii'nin kyamet savanda Hristiyan-Yahudi siyonist ittifa
kn karsnda olacak 'er' gcnn ba olaca dncesi hakim
di. Bilhassa Arap lkelerinde Sovyetler Birlii'nin nfuzunun o
dnem iin kuvvetli olmas ve srail topraklarnn Araplar ile ku
atlm olmas 'er ittifak' anlayn kuvvetlendiriyordu. Bugn
gelinen noktada, Evanjelikler arasnda 'byk savan' yaklat
na dair inan gittike kuvvetlenmektedir. Bilhassa 1 1 Eyll olay
larndan sonra ciddi oranda kyametin yaklap yaklamad tar
tmalar Amerikan toplumunu sarm bulunmaktadr.
Evanjeliklerin inanlarna gre Deccal'n ortaya k ve or
dusunu toplamas bir bar ortamnda, bar zerine gereklee
cektir. Bugnk Amerikan ynetiminin Irak igalini balatmadan
nce dnya kamuoyunda ykselen bar arlar, mitingler, gs
teriler dnya apnda bar zerine ciddi bir uzla oluturmaya
balamtr. Bu protestolarn bilhassa mslman lkelerde ve ka
tolik lkelerde ykselmesi dikkat ekicidir. Papa'nn da bu d
nemde Irak sorunu iin bar arsnda bulunmas da meselenin
bif'baka boyutudur. Esasen bar zerine oluan bu uzlamann
dnyann gelecei asndan olumlu olduu da sylenebilir. Fa
kat bu abalar Evanjelikler Deccal ordusunun toplanmaya bala
mas olarak yorumlamaktadrlar. Onlar iin 'er cephesi', Papa ve
temsil ettii kitle, mslmanlar ve Ruslarn ittifak ile ortaya
kacaktr. Tabi Yahudileri ve Protestanlar da Mesih ordusu olarak
grmektedirler.
Kitabn Babil efsanesi balkl blmnde anlatld gibi Irak
sava bir temsildir. Kyamete giden yolda kilometre talarndan
birisidir. Irak'n elegeirilmesi demek Byk srail hedefine bir
32
adm daha yaklalmas anlamna gelmektedir. Irak'n veya ran'n

nkleer yatrmlar ve silahlar Amerikan ynetimi asndan
problem tekil ederken, dnyann sayl nkleer glerinden biri
si olan srail'e kar, bu konuda birok BM karar olmasna ra
men, ses karmamakta ve hatta her yl yapt askeri yardmlar
ile desteklemektedir.
Byk srail olarak siyonistlerin hedef ald topraklar
Nil'den Frat'a uzanmaktadr. nmzdeki srete Ortadou co
rafyas zerinde yeni savalar ve haritalarn deimesini grme
miz uzak ihtimal deildir.
(1)
(2)
(3)
(4)
(Taha Kvan, Yeni afak, 08.04.2003)

(Taha Kvan, Yeni afak, 08.04.2003)
(Schoeps, Paulus, s. 100)
(Rod Dreher'in yazs http://www. nationalreview.com/dreher/dre
her040502.asp)
33
4. Blm
Evanjelik Gr n
Amerikan Ynetimi zeri ndeki Etkisi
Dnemin Amerikan bakan Jimmy Carter, New Jersey'deki
Elisabeth Sinagog'unda yapt konumada yle sesleniyordu:
"Sizinle ayn Tanr'ya sayg duyuyorum. Bizler (babtistler) sizinle
ayn Kitab- Mukaddes'i inceliyoruz. srail'in ayakta kalmas siya
sete bal deildir. Bu ahlaki bir devdir. "C l )
20. yzyln byk bir blmnde Amerikan Evanjelizmi bir
hareket olarak politika konusunda biraz ketumdu. Hareket men
suplar daha ok evanjelizm, misyonu ve sadk bal kazandrma
almalar zerinde younlamlard. 1970'lerde Gneyli Babtist
kilisesi mensubu ve tartlmaz bir ekilde yeniden douuna ina
nlan Jimmy Carter, Demokratik Parti bakan aday olduunda bu
grnt deimeye balad. Fakat bu yeni politik hassasiyetin ge
limesi daha ok Ahlaki ounluk (Moral Majority) ve Amerika
iin lgili Kadnlar gibi sac teekkllerin ortaya kmas ile ilerle
di. Carter gibi muhafazakar bir bakann emsiyesi altnda yeni
den yeermeye balayan bu yeni "Dini Haklar" hareketi Reagan
dneminde nemli bir merhale katederek hem ye saysn hem
de lke ynetimi zerindeki nfuzunu arttrd. 1970'lerde Evanje
liklerin Amerikan nfusu ierisindeki oran % 20ler seviyesindey
ken son dnemde bu oran, % 40-45 gibi yksek bir orana km
bulunmakta. Amerikan toplumundaki bu muhafazakarlk art di
nin hayata daha fazla mdahil olmasn beraberinde getirmitir.
1980 sonras Hristiyan Koalisyon'u gibi yeni "Dini Haklar" hare
ketleri tremitir ve toplumu dntrmeye abalamaktadrlar.
Bu noktada muhafazakarla dnnn ardndaki nedenleri
34
irdelemek gerekir. Bunlardan bazlar unlardr: a) Kltr ve top

lum zerinde pozitif bir dnm salama igds (Bunun ne
denlerinden birisi de muhakkak birok evanjeliin Hz.sa'nn dn
yaya tekrar geliine inanlar ve hazr olma istekleridir) , b) Kr
taj ve cinsel haklara ynelik inan basks, c) Popler kltr ve
merkez medya ynnden memnuniyetsizlik. Tabi ki bunlarn ze
rinde en nemli neden, kinci Dnya Sava'ndan sonra Federal
Hkmetin sorumluluklarn ve ilgi alanlarn geniletmesidir ki
bunlar daha nce eyaletlerin, yerel ynetimlerin, fertlerin, ailele
rin ve kiliselerin nfuz alanyd. Btn 'evanjelik?leri kapsayan
zerinde uzlalm bir politik kararlln olduunu sylemek zor.
Evanjelik tanmnn iine kendilerini liberal veya solcu olarak ta
nmlayan bir grup insan da dahildir. l 970'lerden nce evanjelikle
rin byk ounluu Demokrat Parti taraftaryd diyebiliriz. Fakat
son otuz ylda gneyli beyazlarn Cumhuriyeti Parti tarafna kay
mas ile dengeler tersine dnmeye balamtr. Bilhassa Reagan
dneminde Curhuriyei Parti destekilerinin arttn gzlemlen
mektedir. Bugn evanjeliklerin ounlukla muhafazakar ve hatta
fundamentalist bir yapda olduklarn syleyebiliriz. (2)
Toplum ierisinde muhafazakar grlerin artmas doal ola
rak o toplum tabanndan ya da o toplum tabanna icraatlar ile
yakn olacak bir ynetim dourmas kanlmazdr. Reagan'n ik
tidara geliinin arkasndaki nedenlerden birisi de phesiz budur.
l 970'lerde Carter'n nn at 'Dini Haklar' hareketi, l 980'ler
de kendi tabanna yakn bir ismi liderlik koltuuna tamtr. lk
blmde Evanjelik cemaatinden bahsederken 'Yeniden Dou'a
inandklarn ve bunun gerekleebilmesi iin de olmas gereken
vakalarn ve olaylarn gereklemesine kendilerince yardmc ol
ma arzularna deinmitik. Evanjelik cemaatinin Amerikan yne
timi zerindeki etkisini anlayabilmek iin neyi savunduklarn
doru alglayabilmek gerekir. Bugn Evanjelik Cemaatinin gerek
krtaj, cinsel zgrlk gibi toplumsal konularda muhafazakar tu
tumlarn grmekteyiz. Amerikan ynetimi zerinde bu konular
da bask yapmaktalar. Evanjeliklerin bu konulardaki hassasiyetle
rini paylaan bir bakan u an Amerika'y ynetiyor.
Bu toplumsal kayglarnn krkledii, Amerika'nn dou
undan bu yana lke halknn bir ksmnn genetik yaplarnda ta-
35
ismail vura!
dklar Hristiyan Siyonist bak as, ynetimler zerinde nfuz

etme arzusunu arttrmaktadr. Evanjeliklerin ounluunun 'kin
ci Dou'u bekliyor olmas ve bunu hzlandrmak adna farikala
rnn insan eliyle gerekletirilmeye allmas Amerikan yneti
mi zerinde bir baka bask unsuru oluturmaktadr. Evanjelikler
Eski Ahit'ten kaynaklanan lafzi yorumlar zerine bina edilen
inan yaplar ile bilhassa 1970'lerden bu yana srail'in en byk
destekilerinden olmutur.
Gerek Amerika ierisindeki Yahudi lobisinin gcnden ve a
lmalarndan, gerekse siyonizme inanan Hristiyan varlndan
dolay Amerika Birleik Devletleri her zaman srail'in en salam
destekisi olmutur. srail'i, igal ettii uluslararas kabul edilen
snrlarn dndaki blgelerden vazgemesi iin hibir zaman zor
lamam ve hibir zaman Filistin devletinin kurulm asnn lzu
munu vurgulamamtr. Hatta, Amerika srail'e kaytsz artsz yl
da 5-6 milyar dolar vermektedir. Bu miktar baka devletlerin al
dyla karlatrlamayacak kadar yksektir ve yine baka hibir
devlet Amerika'nn verdii paray srail'in yapt gibi istedii gi
bi kullanma zgrlne sahip deildir. srail, kurulduu yl olan
1 949'dan 1 996'ya kadar ABD parasal yardmndan 62,5 milyar
dolar almtr. (Bir kyaslama yapmak gerekirse Aa-Sahara Af
rika, Latin Amerika ve Karayipler'in ayn dnemde ABD parasal
yardmndan ald miktar toplam olarak yaklak 62,5 milyar do
lardr.) srail bu paray neredeyse tamamen silah satn alma ve
gelitirme ve Bat eria'daki Yahudi yerleimcilere para salama
ya ayrmaktadr. 1 980'lere kadar Amerikan ynetimlerinin srail'e
parasal destekleri yz milyon dolarlar ile snrlyken, Evanjelikle
rin ynetim zerindeki nfuzlarnn artt 1980 sonras dnem
de yllk milyar dolarlara kmtr.
Amerika'nn dengesiz yardm politikas ve srail'in blgedeki
genilemesini knamay Ortadou atmasnn srmesine do
rudan yardmc olmaktadr. Birlemi Milletler Gvenlik Konse
yi'nin btn yeleri tarafndan 1967 ylnda alnan 242 no'lu ka
rarna gre, srail dahil Ortadou lkeleri snrlar iinde gvenli
bir ekilde var olma hakkna sahiptir ve srail, 1967 savayla al
d btn topraklar Arap kontrolne geri vermek zorundadr.
Otuz yl sonra, srail bu karara uymad. Hem srail'in hem de
36
ABD'nin imza att BM Antlamas (zerk olmayan blgelere

ilikin deklarasyon) ve Geneva Antlamas'nda da silah zoruyla
girilmi blgelerin alkoyulamayaca belirtilmitir. Amerika,
196 7'den bu yana parasal yardm politikasyla srail'in uluslarara
s kanunlar inemesini desteklemitir. nk, Amerika'nn gn
derdii paralar, srail hkmeti tarafndan Yahudi yerleimlerini
ayakta tutmak ve silahlanmak iin kullanmaktadr. Amerika'nn
diplomatik ve finansal destei olmasayd srail ok daha nceden
bu topraklardan geri ekilmeye zorlanrd.
Evanjeliklere gre, srail ve Siyonizm'e kaytsz artsz deste
in kayna dini kanaatleridir. Genel olarak evanjelik-fundamen
talist kilise ya da rgt liderleri ayn zamanda politik meseleler
de de seslerini oka duyurmaktadrlar. Evanjelik rgtler arasn
da olduka etkili olan iki grup, Hristiyan Koalisyonu (Christian
Coalition) ve Ahlaki ounluk'tur (Moral Majority) . Bu rgtle
rin liderleri Pat Robertson, Ralph Reed ve Jerry Falwell, srail ve
Siyonizme kaytsz artsz desteklerini birok vesile ile dile getir
milerdir. Fundamentalist liderler kilisenin politik grne sk
ball zendirmekte ve bu konuda genellikle de baarl olmak
tadrlar. Bu rgtler, kendilerine ait birok televizyon ve radyo
yaynlarn ve basl mecralar ustalkla propaganda amacyla kul
lanmaktadrlar. Amerika'da seime katlma orannn % 50 seviye
sinde olduu gz nne alndnda yelerini sadaka ile ynlen
diren bu gruplarn seimler zerindeki etkisi daha salkl anla
labilir. Bu nedenlerden dolay, Amerika'daki fundamentalist sa
c Hristiyan toplum, seimlerde kazananlarn srail yanls politi
ka izlemelerinde olduka etkili olmaktadr.
Bir p rototip: Reagan

Fundamentalist semenin oylarnn saysndan daha da
nemlisi, fundamentalist liderlerin hkmetlerdeki nfuzlarn
arttrabilmek iin ynetimin ve Kongre'nin bizzat ierisinde yer
almaya hevesli olmalardr. En endie verici rnek ise bu funda
mentalist liderlerin, politik hayat boyunca Ronald Reagan ze
rindeki etkileridir. Birok yerde Reagan, muafiyeti teolojiye olan
teslimiyeti ilgisini aka ifade etmitir.
37
ismail vura!
Reagan dnemi Amerikan d politikasndaki muafiyeti te

olojinin balca etkileri unlard: srail yanls politika, nkleer sa
va Armageddon iin hazrlk ve Kitab- Mukaddes'te Deccal g
lerinin lideri olarak yorumlanan Sovyetlcr Birlii kartl. Bun
larn genci itibariyle gnmzde Bush'un d politikasnn ekil
lenmesinde de nemli unsurlar olarak gze arptn syleyebi
liriz. Reagan, Sovyetler Birlii'ni "eytan imparatorluu" olarak
adlandryordu. Souk Sava ve silahlanma yar da Reagan d
neminde iddetini arttrmt. Bir konumasndan Reagan, srail
iin yle diyordu: "Armageddon iaretlerini grdmz tam u
sralarda srail bel balayabileceimiz tek salam demokrasi
dir."(3 ) Reagan'n bu szleri kendisinin muafiyeti olduunu ve
onun srail yanls politikasnn ardndaki igdy ak bir ekil
de ortaya koymaktadr. Muafiyeti liderler Reagan'n sekiz yllk
bakanlk dneminde d politikasnn ekillenmesinde olduka
etkili olmulardr. Esasen Reagan' da bunlardan mnezzeh tut
mamak gerekir.
Grace Halsell, kitabnn Reagan: Arming for a Real Armaged
don (Reagan: Gerek Bir Armageddon in Silahlanma) alkl
blmnde Bakan'n Armageddon teolojisine olan inancn ve bu
inancn onun d politika anlayn nasl ekillendirdiini anlat
maktadr. Evanjelik bir ailede yetien Reagan, Evanjelik teolojisi
nin temelinde yer alan Seilmi Halk, Mesih, Vaadedilmi Toprak
gibi kavramlara olan inancnda btn yaam boyunca sadk kal
mtr. Halsell, Reagan'n yakn evresiyle sk sk bu konular ko
nutuunu ve Eski Ahit'ten ayetler gstererek Armageddon'un ve
Mesih'in geliinin ok yakn olduundan sz ettiini yazar. Jerry
Falwell ile yakn iliki ierisinde olan Bakan, bir keresinde ona,
"Jerry, sk sk hzla Armageddon'a doru ilerlediimizi hissediyo
rum" demi. l 980'deki seim kampanyas srasnda da Evanjelik
lider Jim Baker ile sohbeti esnasnda, "Armageddon'u grecek
olan nesil, bizim neslimizdir" diye inancn aklam. Reagan bu
konulardaki inanlarn Yahudiler'le de paylamaktan da geri kal
mam. 1983 Kasm'nda AIPAC'in yneticilerinden Tom Dine'a te
lefon etmi, ona Armageddon'la ilgili olarak inandklarn anlat
m, Eski Ahit'te hikayeleri anlatlan branilerin, bugnk srail'le
zde olduunu sylemi. (4)
38
Amerikal Yahudi yazar Robert I. Friedman, Zealots for Zion

adl kitabnda Reagan'n sz konusu inanlarna yer vermektedir.
Friedman'n yazdna gre, Bakan, Beyaz Saray'da bulunduu 8
yl boyunca da Armageddon inancna balln korumutur. Re
agan ynetiminde bulunmu Robert McFarlane, Bakan'n anti-f
ze savunma sistemine olan ilgisinin asl olarak Armageddon bek
lentilerinden kaynaklandn sylemektedir. Frank Carlucci ve
Caspar Weinberger ise bir gn Bakan ile nkleer silahlarn ne
mi zerinde konuurken, ondan Armageddon'la ilgili uzun bir va
az dinlemiler. Reagan, 5 Mays 1 989'da ise biyografisini yazan
Lou Cannon'a, srail'in Tapnak Da (u anda zerinde Mescid-i
Aksa'nn bulunduu, eski Sleyman Tapna'nn yeri) zerindeki
egemenliinin, Armageddon'un yaknlnn nemli bir alameti
olduunu anlatm. (5)
Reagan'n bu Evanjelik inanlar, onun Ortadou politikasn
da temelden etkilemitir. Halsell'in yazdna gre, Reagan'n Lib
ya'y bombalamasnn nedenlerinden biri, bu lkenin yaknda Ar
mageddon srasnda srail'le savaacan dnmesiymi. 1985
yl Austos aynda bu konudaki dncelerini California senat
r James Mills'e aarak, muharref Tevrat'n Hezekiel blm 38.
babnda, inkarc uluslarn srail'e saldraca ve Libya'nn da bun
larn iinde yer alacann yazl olduunu, bundan dolay Lib
ya'dan nefret ettiini anlatm. (6)
Reagan, yaklatna inand Armageddon iin srail'i ke
sinlikle silahlandrmas gerektiine de inanyordu. Bu nedenle
de Yahudi Devlcti'ne yaplan silah yardmn daha da ykseltti ve
srail'in nkleer programna da destek oldu. Gazeteci James
Mills, Bakan'n pek ok politikasnn bu "kutsal" amaca ynelik
olduunu, uygulad ekonomik politikalarda bile, Armaged
don'u gz nnde bulundurarak, baz kstlamalar yaparak sra
il'e yaplan yardm ve nkleer silahlanmaya daha ok pay ayrdn sylyor. (7)
.
Edward Johnson, The Journal of Historical Review'de Re
agan'n Armageddon politikasnn arka plann u ekilde zetli
yor: "l 971 'de bir akam yemeinde Reagan, California senatr
James Mills'e her eyin Armageddon sava ve kinci Dou iin
yerli yerinde olduunu sylemiti." Bakan Jerry Falwell'e Milli
39
ismail vura!
Gvenlik Konseyi'nde brifinglere katlmasna ve ayrca hem bir

yazar hem de Armageddon propogandacs olan Hal Lindsey'e st
dzey Pentagon stratejistlerine konuma yapmasna izin vermi
ti. "Eer Milis, Halsell ve dier gzlemcilerin bakanlk hakknda
ki grleri doruysa, Reagan'n dispensiyonalist senaryo hakkn
daki kiisel inanlarnn onun askeri, finanssal ve yerel birok po
litikasndaki gizemli kadercilik anlaynn kayna olduu aka
ortaya kyor. Mills'e gre bak as yle zetlenebilir: "Milli
borlar iin skntlanmann alemi yok, nasl olsa yaknda Tanr
dnya zerindeki hkmranln ortaya koyacak."
Ronald Reagan, Evanjelik anlayn Amerikan ynetiminde
ne kadar etkili olabileceine ve sadece Amerikan d politikasnn
deil bu politikann dourduu sonular itibariyle bilhassa Orta
dou zerinde menfi neticeler ortaya karabileceine ak bir r
nektir. u anda srail'de Likud Partisi lideri olan Benjamin Netan
yahu da l 986'daki bir konumasnda, "Siyonist ryay geree
dntrmek iin yaplan tarihi iblm"nden sz etmiti. p
hesiz bu iblmnn bir parasn da bugn Hristiyan siyoniz
minin bayraktarln yapan Evanjelikler oluturmaktadr. Sz ko
nusu iblm, sadece Reagan rneinde deil sonraki blmde
okuyacanz gibi George W. Bush ynetimi altnda Amerikan
devlet mekanizmasnn en st noktalarnda bugn de devam et
mektedir. Grace Halsell, "Nil ve Frat nehirleri arasnda uzanan
tm Vaadedilmi Topraklar'n Yahudilerin egemenlii altna gir
mesi iin her gn dua eden st dzey Amerikal hkmet grev
lisi"nden sz etmektedir. (8)
Baba Bush zamannda da Amerikan d politikasnn Ortado
u hedeflerinde en ufak bir sapma yaanmamtr. Irak'a kar o
dnemde alan Krfez Sava teden beri srail'i tehdit eder ko
numda olan Saddam'n mevcudiyetini zayflatmt ve sonu sra
il asndan tam olmasa da memnuniyet vericiydi. Baba Bush'un
muzaffer komutan olarak girdii seimleri kaybetmesinin arka
sndaki neden, Alllerika'daki srail lobisinin ve Hristiyan siyonist
lerin desteini ekmesidir. nk Bush, Krfez Sava'nn maliye
tini bahane ederek srail'e yaplan maddi yardm azaltma yoluna
gitmeye almt.
Kendisi bir Protestan olan Bili Clinton da seildiinde srail'in
40
istikrarl bir dostu olacana dair tatminkar gvenceler vermiti.

30 Haziran 1992'de Jewish Leadership Council'de yapt konu
mada, "Ben ABD ve srail arasndaki dostluun yeniden gl bir
ekilde kurulmasnn nemine inanyorum ve bunu gnlden is
tiyorum. Bush hkmeti zamannda bozulan ilikiler beni gerek
ten ok zmtr," demiti.
Clinton dneminde, siyonistlerin etkisini anlayabilmek iin
Ekim 1994'te Washington DC'deki Adath Yisrael sinagogunda ha
hambann yapt konumaya bakalm: "Amerikan tarihinde ilk
kez olarak, artk diasporada yaadmz hissine kaplmyoruz.
nk ABD, artk bir goyim (Yahudi-olmayan) hkmeti tarafn
dan ynetilmemektedir; aksine ynetimin her kademesinde, her
karar aamasnda Yahudilerin byk rol vardr. Bu nedenledir ki,
Yahudi eriatnda 'goyim ynetimi' kavram ile balantl olarak
yer alan baz kurallar, ABD iin yenibatan gzden geirilmelidir."
Clinton ynetiminin tm bu srail balantlarnn yan sra,
bir de Clintort-Hillary iftinin dini eilimleri srail'le olan ilikile
ri asndan nem tayordu. Prophecy and Politics'in yazar Gra
ce Halsell, bir makalesinde, Clinton iftinin sril'e yaptklar ge
zi srasnda ortaya koyduklar "Hristiyan S iyonist" eilimlerden
sz etmiti. Clinton iftinin tavrlar ilginti, nk Halsell'in vur
gulad gibi her ikisi de "Hristiyan" olan bu ikili, Kutsal Toprak
lar'a yaptklar gezi srasnda Filistin topraklarnda Hristiyanlarn
inancna gre kutsal saylan pek ok yer ve mabet olmasna ra
men, bu mekanlardan hibirisini ziyaret etmemi, hibir Hristi
yan dini trenine katlmamlard. Buna karlk, Clinton ifti, Ya
hudi dini trenlerine byk bir itenlikle katlmlard. Bakan,
bana kutsal takke kippa'y geirmi ve Kuds sokaklarnda gez
miti. HilJary ise nl Alama Duvar'na gitmi ve Yahudilerde
adet olduu zere, duvarn talar arasna zerine dua yazd bir
kat paras sktrmt. Her ikisi de "Hristiyan" olan Bakan ve
kars, Hristiyanlk'la ilgilenmeseler de, Yahudiliin ritellerini ti
tizlikle uygulamlard. Halsell, bu ilgin durumla ilgili olarak
Amerika'daki Hristiyan otoritelerinden Dale Crowley ile konu
mu ve ondan, "Bu, sraillilerin Amerikan politikasn nasl kont
rol ettiklerinin bir gstergesidir yalnzca," cevabn almt.
Halsell, Clinton iftinin bu tavrnn, onlarn da Reagan,
41
ismail vura!
Jerry Falwell ve benzeri Evanjelikler gibi "srail klt"n dini

inanlarnn en tepesine yerletirmi olmalarndan kaynakland
n sylyor ve ekliyor; "Clinton da, dier tm Hristiyan S iyo
nistler gibi srail'i tarihin gemiin, bugnn ve gelecein merke
zine yerletirmektedir."(9)
Bugn geldiimiz noktada Bush ynetiminin Evanjeliklere
Reagan ynetiminden daha yakn durduunu syleyebiliriz. Ken
disi de bir Hristiyan olan Edward Said, Le Monde Diplomati
que'de yazd makalede bugnk durumu u szleri ile zetli
yor: "Ne var ki, liberal ahinlerin zellikle grmezden geldii ey,
(sarholuk ve kendinden baka doru tanmama konusunda sla
mi arclktan pek fark olmayan) Hristiyan sa ve onun bugn
Amerika'daki yaygn ve su gtrmez etkinliidir. Bu zihniyetin ta
d zellikler, byk oranda Eski Ahit kaynaklarndan tryor
ve yakn mttefiki srail'inkilerle byk benzerlik gsteriyor. sra
il'in, etkili neo-muhafazakar Amerikal destekileriyle, Hristiyan
arlklar arasndaki tuhaf ittifak, ikincisinin S iyonizmi, Me
sih'in kinci Geliinin yolunu hazrlamak iin btn Yahudileri
Kutsal Topraklara toplamann bir yolu olarak desteklemesidir; bu
noktada Yahudiler ya Hristiyanla dnmek veya yok olmak du
rumunda. Kanl ve azgn antisemitik teleolojilere nadiren atfta
bulunuluyor, srail yanls Yahudi sra neferleri ise bunlar azna
bile almyor. " C l O)
Evanjeliklerin ve bilhassa muafiyei anlayn Bush ynetimini
nasl bir maceraya srklediini ayr bir balk olarak ele alacaz.
(1 )
( 2)
(3)
(4)
Time,
21
Haziran
1976
http:/hvww.wheaton.edu/isae/ defining_e\angelicalism. html

Grace 1-lalsell, Prophecy and Politics, s.
Grace Halsell, Prophecy and Politics, s.
47
47-48
(5)
! . Friednan, Zealots for Zion: i nside Israel's West Bank Settlement
(6 )
Grace Halsell, Prop hecy a n d Po li tics, s . 5
( 7)
(8)
(9)
(10)
Movement, l .b . , New York: Randon Hause,
1 99 2 ,
s.
151
Grace rl 3lscl l , Prophccy and Poli t ics, s. 50
Gracc Halsell, Prophecy and Politics, s. 1 O

Grace Halsell, "The Clintons: American Hostages in the Holy land",
Washington Repo t on Middle East Affairs, Ocak/ubat
1995
Amerika'ya Bakmak ve Grmek, Edward Said, Le Mondc Diplomari

que'nin Mart
2003
says
42
5 . Blm
George W. Bus h
Biyografisi
George W. Bush, eski ABD bakanlarndan George Bush'un
olu. Beyaz Saray'n yabancs olduu sylenemez. Bushlar ba
kanlk koltuuna oturan ikinci baba-oul oldular. Bundan nceki
baba-oul bakanlar, Adams ailesinden kmt. John Adams
1 797-1801 tarihleri arasnda ABD'yi ynetti. Olu John Quincey
Adams ise 1 825-1 829 arasnda ABD'ye bakanlk yapt.
George W. Bush tam bir Teksasl. "Babasnn olu" deil. Ka
rakteri babasndan farklklar gsteriyor. Babasna son derece hr
metkar ancak "birinin olu" roln oynamamak iin ok byk a
ba ve zen gsteriyor; 'kendisi' olmaya alyor. Ancak hayatnn
ilk dnemlerinde babasnn izinden yrmeyi tercih etmi.
Babas gibi Andover ve Yale'de okumu. Avc ua pilotu ol
mu. Petrol iiyle uram ve imdi de bakanlk koltuunda. Bir
ok konuda babasnn glgesinde kalm durumda . Bir istisna ha
ri, o da politika.
George W.'nun insanlarla, babasndan daha iyi, daha scak
ilikiler kurabildii syleniyor. En azndan Teksasllar sz konusu
olduunda bu byle. Babas Teksas'tan katld iki senato seimi
ni de kaybetmiti zamannda. Ama George W., Teksas'a iki kez vali seilmeyi baag1. Babasnn Tcksas'a zg degefereyakn-cfav
ranm:_-ya__ahITi asnn arkasnda bir samimiyetsizlik hissedilirken
George W.'nin doall, takdir ve dolays ile oy topluyor.
Esasnda baba Bush istedii zaman ok usta bir politikac
43
ismail vura!
olabiliyor. George W, babasndan rendii sadakat ve haysiyet

gibi deerlerin temel zelliklerine yine babasndan rendii ho
gry, dinlerken sabrl olmay, sivri espriler yapmay da ekleye
rek bir politikac olma yolunda epey yol katetti. Babasndan ald
en nemli zellii ise phesiz kendini sevdirmeyi bilmesi.
Baba-oul arasnda her eye ramen ciddi farklar da var. K
ken olarak farkl. corafyalardan deil ama farkl dnemlerden
geliyorlar. Baba Bush, beyaz nglo-Sakson protestanlann hakim
olduu 30'lu ve 40'l yllarn insan. WASP olarak da bilinen bu
foplumsal tabaka, o yllarda en gl dnemlerini yayordu. De
erleri sarslmayacak kadar salamd.
Baba Bush, l 986'da rangate skandalnn yaand gnlerde
annesine yazd bir mektupta, WASP deerlerine balln u
szlerle dile getiriyordu: "Zor gnler yayoruz. Bu zor gnlerde
babanm ve senin bana rettiklerini daha bir yrekten uygula
maya alyorum. Bana hep derdiniz ki 'Doruyu syle. nsanlar
da kabahat arama. Gl ol. Elinden gelenin en iyisini yap. ok
al. Balamay bil. Yoldan ayrlma . . . "' George W, daha huzur
suz bir dnemde byd.
Genlik Yl lar
WASP'n gcn ve etkinliini yitirmeye balad, toplum
sal seferberlik karsnda silinmeye yz tuttuu bir dnemdi
onun genlik yllar. Baba Bush'un ocukluk idol, yazar Owen
Johnson'un "Stover at Yale" adl kitabndaki futbol yldz Dink
Stover idi. George W'n zamannda ise bir anti-kahraman orta
l krp geiyordu. J.D. Salinger'n "A Catcher in the Rye" adl
romanndaki sarkastik ve ihtilalci kahraman Holden Caulfield idi
ergenlerin gzdesi.
Savala ilgili tecrbeleri de hayli farkl baba ile oulun. Ba.ba
Bush, lkesinde "yi Sava" olarak da bilinen 2. Dnya Sava'na
avc ua pilotu olarak katld. stelik bir de cesaret madalyas
ald. Oul Bush ise Vietnam'a gitmek konusunda isteksizdi. Onun
yerine National Guard'a girerek, New York Times yazar Maureen
Dowd'un alayc ifadesi ile "Teksas' Oklahoma'ya kar savunma
y" tercih etti.
44
Baba Bush, sivri esprilerden holanan biri. Dink Stover kadar

saf biri de deil. George W. ise Holden aulfeld kadar yabancla
m bir insan olmad hibir zaman. Dinine sk balarla bal olma
s onu babasndan ayran bir dier zellik. Kendini, anti-elitist ola
rak tanmlyor. Yani elit tabakann karsnda biri olarak gryor.
Sradan vatandaa hitap etmek konusunda kimi zaman bir
hayli beceriksiz olabilen ancak hep belli bir mesafede durmay
tercih eden babasna kyasla, daha becerikli bir yapya sahip. Ka
rakterini oluturan zellikler, ailesi ile arasndaki sevgiye daya
nan ilikinin yan sra, 15 yana kadar yaad Teksas'n zgn
renkleri ve bundan sonraki 13 senenin 9'unu geirdii 3 okul, An
dover, Yale ve Harvard tarafndan izilmi.
Daha 7 yanda bir ocukken 3 yandaki kzkardei Robin'in
kanserden lmn yaam. Bu zor gnlerinde, kk yana
karn annesine btn gc ile destek olmaya alm. Annesi
Barbara Bush, kznn lmnden bir sene sonra, arkadalar ile
oynayan George W.'un bir gn arkadalarna yle dediini duy
mu. "Annemin yanna gitmeliyim. O kadar mutsuz ki. Onun ya
nnda olmalym."
Bayan Bush iin byk olu, her zaman ilgi isteyen duyarl
bir evlat. Anlarnda olu ile ilgili olarak unlar yazyor: "Annem,
George W.'un yannda olmay hi istemediini sylerdi hep . n
k, ne zaman gzlerini ondan ayrsa George W. mahzunlayor
mu." Robin'in lmn kardeleri arasnda en iddetli ekilde
hisseden George W. oldu. Dier kardeleri bu trajik olay anlaya
mayacak kadar kktler nk. Bu olay sonrasnda annesi ile
arasnda doan o ok sk ba her zaman gcn korudu; asla
gevemedi.
George W.'un Andover'daki gnleri ok rahat gemedi. Oku
lunu, 'karanlk, souk, ssz ve zor bir yer' olarak tanmlyordu.
Kendisini fazlasyla yalnz hissediyordu. Basketbol ve beysbol ta
kmlarndaki iyi oyunculuu, bu yalnzlnn derinlemesine en
gel olan unsurlard. Babas, ayn okulda okuduu gnlerde "En yi
Arkada" seilmiti. George W., asla babas gibi olamayacan iyi
biliyordu. Ama onun baka zellikleri vard. Annesi, ei sk sk i
seyahatlerine kmak zorunda kalan bir adamla evliydi.
Be ocuklu bir ailenin neredeyse tm yk onun zerindey45
ismail vura!
di. Bu ar ykle baa kabilm.ek iin nkteli, esprili bir tarz ge

litirmiti Bayan Bush. George W, annesinde grd bu tavr,
glkler karsnda mcadele etme yntemi olarak benimsedi.
Nkteli, ineli konumalar nedeniyle kendisine Andover'de "Lip"
(dudak) lakab taklmt. Bu okuldaki son senesinde George W,
okulun amigo ekibinin ba oldu.
Teksas'ta bu ii ponpon kzlar yapard ve bir Teksasl'ya bu
nu anlatabilmesi ok zordu. Ekip ba olan George W orada ov
menlik yapmay rendi. Babasnn aksine gsteriten, cakadan
rkmyordu. Bylece "ssz" diye tarif ettii okulundan popler
biri olarak mezun olmay baard. 1964 ylnda Yale niversite
si'ne baladnda etrafndaki tek tk radikal hareketlerin farkn
da bile deildi.
Vietnam'n glgesinde n iversite dnemi

Ancak, Vietnam Sava'nn da etkisi ile radikal ideolojiler za
manla glenince George W de bunlara kaytsz kalamad. Sz
konusu akmlarn nde gelen isimlerinden biri oldu. Bugn Yale
ile ilgili dnceleri sorulduunda George W o dneme ait nega
tif hibir ey hatrlamadn sylyor. Ancak, dncelerine, viz
yonuna bakldnda ciddi bir etkilenme olduu aka grlebi
liyor. Yale rencileri Vietnam Sava'na katlmak konusunda pek
giriken deillerdi.
O gnlerde moda olan ifadeyle, motosiklet kazalarnda len
Yale rencilerinin says, Vietnam'da len rencilerden ok da
ha azd. Kk George, zor bir karar vermek durumunda kalm
t. Onaylamad bir savaa katlmak istemiyor ama politika dn
yasnda ok aktif bir dnem yaayan babasn mahup etmekten
de ekiniyordu. Teksas National Guard'a katlarak bu meseleyi
zmeyi baard. Babas, kendisi ile ilgili bir honutsuzluk duy
mas durumunda asla barp armazd. "Beni d krklna
urattn" gibi bir sz, bir bak, George W'un zerinde gerekli et
kiyi yapmaya yeterdi. Ama hereye karn babas ona annesinden
daha fazla gveniyordu.
Ehliyetini aldnda Teksas'tan Maine'e gitmesine babas izin
verirken annesi iddetle kar kmt. Tm ocuklar iin durum
46
aynyd. Bayan Bush, bundan "Bizim ocuklar, babalarnn kendi

lerine gvendiini ama annelerinin ayn gveni duymadn bi
lirler" diyor glerek.
Hayatn kendi bildii gibi ekillendirmek isteyen George W ,
Harvard niversitesi, ktisat Fakltesi'ne kayt oldu. Harvard'ta
bir kyl gibi yayordu. Pilot montu ile dolayor, kovboy izme
leri giyiyor, ttn ineyip kattan hokkalara tkryordu. Ama
z d isiplin ile ilgili ilk iaretleri de o sralarda vermeye balad.
nsan rgtlemesi ve Davran dersi en sevdii derslerden biriy
di. Ponpon ocuk gnlerinde uygulamal olarak rendii bazi
prensiplerin imdi akademik derslerini alma ans bulmutu.
Burada ald eitim ile gelecekteki ynetim kurulu bakan
lklar iin ihtiya duyaca besini temin etti George W Bush.
Okuldan sonra kendini bir boluk iinde -buldu. Aslnda bir ama
c vard ama evresi onu bu amatan uzak durmasna neden olu
yordu. Babas gibi siyaseti olmak istiyordu.
Evl i l ii ve dine dn
1978'de Temsilciler Meclisi seimlerine girmesine kimse en
gel olamad. Az bir farkla, okul arkada Kent Hance'e kar girdi
i seimi kaybetti.
Bu sralarda, hayatnda istikrar arayan George W, Laura ad
l bir ktphaneci kzla hayatn birletirdi. Kendinden emin, sa
kin bu gen kz onu dine yaknlatran kii oldu. Dzenli olarak
kiliseye gitmeye balad. Babasn honut edecek hareketlerden
hi vazgemedi. kiyi brakmasna neden olan bir unsur da aile
sini ve zellikle de babasn mutlu etme isteiydi.
nk bir keresinde, epey alkol ald resmi bir akam yeme
inde, yanndaki evli bir kadna, "SO'sinden sonra seks nasl bir
ey?" gibi utan verici bir soru sormutu.
George W Bush Beyaz Saray'da olmasn ilahi takdire bal
yor ve iki mptelal ile ilgili u ifaat yapyor: "Bildiiniz gibi
alkol problemim vard. u anda Oval Ofis'te olmak yerine Tek
sa'ta bir barda olabilirdim. Bir barda deil de Oval Ofis'te olma'
mm tek bir nedeni var. Dinimi buldum. Tanr'y buldum. Burada
olabilmem duann gcne bal."
47
ismail vura!
1 987'de babas, bakanlk seimi kampanyasn balattnda

eini de alarak Washington'a gitmi ve babasna yardmc olmu
tu. Baba Bush, olunun yaamn daha istikrarl bir izgide srdr
mesini istiyor ama doru yolu kendi bana bulmasn bekliyordu.
Her baars ile byk gurur duyuyordu. Olunun bakanlk
seimi iin hazrlanan filmde kendisine olu ile gurur duyup duy
mad sonlduunda gzleri doldu, alamaya balad. Kendisini
toparlayncaya kadar ekime ara verildi. Vali seildii gn baba
sndan ald kol dmeleri onu da alatmt. Bu kol dmeleri
baba Bush'a, bakan seildiinde kendi babas tarafndan arma
an edilen kol dmeleriydi.
Oul Bush da imdi, bir zamanlar babasnn oturduu kol
tua oturuyor. Buralara gelmesindeki en byk yardmcsnn
inanc, sezgileri ve evresindeki yetenekli insanlar olduunu
sylyor. 0)
Sahip olduu inan dnyas

George W. Bush, kendisinin de belirttii gibi 'koyu' bir Hristi
yan ve Hristiyanln Protestan mezhebinin bir alt kolu olan Evan
jeliklerden. Newsweek dergisi, George W. Bush'un, her sabah d
zenli olarak bata ncil ve 'En Yce in Yapabileceim Azami ey'
adl kitap olmak zere baz dini kitaplar okuduunu yazd. 'En Y
ce in Yapabileceim Azami ey' kitabnn yazar, Msr'da Os
manl'ya kar savaanlara ncil gtrrken len Baptist vaiz Os
wald Chambers. Mevcut bakan ve bakanlk makam modern za
manlarn en din eksenli olan Newsweek dergisine gre.
ABD Bakan Bush ile birlikte ABD'nin bugn, Tanr'nn Ame
.rikan politikasnn kalbinde olduu en youn dnemi yaadn
belirten Financial Times gazetesinin 4 Ocak 2003 tarihli saysn
da, Washington muhabiri James Harting, Bush Hristiyan dostlar
na her sabah gne -c ()p, _ ta .cierek baladm sylyor.
Ci.e::g-e w. --sfi.n- greve baladktan sonraki ilk kararnamele
rinden birisi, "ulusal dua etme ve nefs ile mcadele gn" ilan et
mek olmutu.
Bush, her gn ncil'den bir pasaj okuduunu ve zellikle en
ok etkilendii Hristiyan mtefekkir sko asll Oswald Cham48
bers ile kendisiyle birlikte ok popler olan din adam Evanjelist

Billy Graham'in eserlerini her gn okuduunu sylyor. ABD Ba
kan Bush, 39 yanda iken papaz Billy Graham ile tantn ve
onun sohbetinden ok etkilenerek alkoliklik sorununu yendiini
belirtiyor.
ABD Bakan Bush, bakanlk seimleri kampanyasndaki bir
konumasnda, hayatndaki en nemli siyasi filozofun Hazreti sa
olduunu, O'nun kendisinin kalbini deitirdiini sylyordu. Ba
kan olduktan sonra, inancn bakanlktaki icraatna yanstt. Ba
kan Bush'un konuma yazar Michael Gerson, kktendinci bir H
ristiyan ve Bakan'n konumalarnda ska ncil'den alntlara yer
veriyor. Amerikan Bakanlar'nn hemen hepsi kendilerine gre
inanl olmulardr. ABD, dindar gmenler lkesidir. ABD Anaya
sas'nda farkl inanlardan gelen gmenlere inan zgrl ge
ni bir ekilde tannmtr. Fakat Amerikan halknn ounluunun
Hristiyan ve zellikle de Protestan olduu da bir gerektir.
Bugn anketler, ABD halknn % 85'inin bir dini inanca sahip
olduunu, % SO'sinin de (Avrupa'da ortalama % 20) haftalk pa
zar ayinine katldklarn belirtmektedir. Amerika, Bakan W.
Bush ile beraber yeniden bir ba papaza sahip olduunu dn
mekte. Bakan Bili Clinton da, ncil'den ayetler okuyan bir politi
kad profilinde olsa da, Beyaz Saray'daki skandallar ile Hristiyan
Amerika'y utandrmt. Bakan Jimmy Caner ise grevde oldu
u dnemde pazar gnleri dzenli olarak bir gruba ncil'den ders' !er anlatrd. Carter'dan bu yana ABD Bakanl'na George W.
Bush kadar ncil'e bal bir bakan gelmedi.
"Amerika dnyann alenen en
- dinsel lkesidir.
- Tanr'ya yne
lik referanslfil,'ozukparfardan binalara kadar ul usal hayata or
tak deyimler minvalinde nfuz eder: Tanr'ya ok kr, Tanr'nn
lkesi, Tanr Amerika'y korusun ve bu byle gider. George
Bush'un iktidar, 60-70 milyon kktenci Hristiyan zerinde ykse
liyor. Onlar, ayn Bush gibi, sa'y grdklerine ve Tanr'nn lke
sinde Tanr adna almak iin bulunduklarna inanyorlar."(2) Ge
orgp W "er ekseni", "Tanr'nn istei" inancn yanstan cmleler
sarfetmekten hi ekinmiyor. Mesela 2001 yl Eyll aynda kong
reye seslenirken "Ve biliyoruz ki Tanr tarafsz deil" demiti. 1 1
- Eyll'den sonra yaprlf ;;: konad a 'B yd okumalarla
-
49
ismail vura!
kar karya kalyoruz nk mukadderatmz bu" demiti. Ve

Usame bin Laden'e sava aarken Teksas azyla konuuyordu:
"l ya da diri .. " 11 Eyll sonras terre kar sava cephesi at
n sylerken dnya lkelerine seslenii de manidard: "Ya bizim
yanmzdasnz ya da karmzda .. " 2002'nin Nisan aynda Los An
geles'ta gerekletirdii bir konumada askerleri "merhamet ordu
lar"na katlmaya arm ve Martin Luther King'in, "nk Tanr
btn bunlar kendi bana yapmayacak" szlerine deinmiti.
1 1 Eyll sonras terre kar topyekn sava ars iin kul
land "Hal Seferi" kavram da WBush'un bilinalt yapsn or
taya koyl1afici;:ra1JIT"iyaseten bu gafndan sonra "slamiyet'in
bir bar dini" olduu beyanlar ve Mslman merkezlerine ziya
retleri bir ovdan ibaretti.
Washington Post'un haberine gre, d politika ahinleri
Bush'un beyanatlarndaki 'siyasi mant' anladklarn ve Msl
man mttefikleri kzdrmakta fayda olmadn belirtmekle bera
ber, ABD Bakan'nn slam'la ilgili szlerini 'drst' bulmadkla
rn belirtiyor. SSH yelerinden ve Ronald Reagan hkmetinde
grev alm olan Kenneth Adelman, slam'n bar bir din oldu
unu sylemenin 'yaplmas giderek gleen bir argman' oldu
unu savundu. Bush'un slam' 'bar' olarak tasvir etmesini 'si
yaseten doru bir argman; ancak entelektel adan savunulma
s g bir iddia' olarak nitelendiren Adelman, "slam dinini ince
ledike, daha da militarist olduu grlyor. Haddizatnda, kuru
cusu Muhammed, bir savayd, sa gibi bir bar gnlls de
ildi." ifadelerini kulland. (3)
Bush'un ok sevdii Gneyli Baptist Kilisesi'nin 2002 Hazi
ran'nda yaplan kongresinde dini cemaatin eski bakanlarndan
Jerry Vines, slam'a galiz hakaretler yadrd. Vines, aynen yle
dedi: 'slam, Hristiyanlk kadar iyi deildir. Hristiyanlk, bir ba
kirenin dnyaya getirdii Hazreti sa tarafndan kurulmutur. s
lam ise ruhunu eytana kaptrm biri tarafndan kurulmutur. So
nuncu kars ise dokuz yanda bir kzd.' Mslmanlarn tapt
Tanr'nn Hristiyanlarnki ile ayn olmadn da ne sren Vines,
'Size unu syleyeyim ki, Allah Yehova da deildir. Yehova, sizi te
rriste dntrmez' diye ekledi. Vines'n salondaki binlerce din
da tarafndan alklanan ve Gneyli Baptist Kongresi'nin ba50
kanlna yeni seilen Jack Graham tarafndan da tasdik edilen

bu szlerine George W Bush'tan bir tepki gelmedi. Jack Graham,
WBush'un her gn kitabn okuduu ve ayn zamanda dine dn
nn ncs olan B illy Graham'n oluydu.
Bush bu konuda siyaseten manevralar yapsa da onun bu ko
nuda tarafsz olduu sylenemez. inde dinen gelitii toplum,
referans ald eserler, slamiyet'e pek de lml yaklamyor. zel
likle Amerika'nn kuruluundan bu yana toplum yapsnn beslen
dii dini gelenek, bilhassa 1 9 70'lerden bu yana gittike artan
kktenci etki ve bu dini anlayn getirdii srail taraftarl ms
lman corafyay Bush'un zihni yapsnda 'er eksenine' sokuyor.
"sa'nn dedii olur" inanc W Bush'a da pek yabanc deil.
Bush ile ilgili btn biyografilerde anlatlan u yk bunu ok
arpc biimde ortaya koyuyor:
Ailesini ziyaret etmek iin Beyaz Saray'a gittiinde Bush an
nesiyle tartmaya balyor. Bir ara konu "dine" geliyor. Veliaht
George, "Cennete bir tek Hristiyanlar gidebilir. ncil'de byle ya
zyor" diyor. Annesi, "Tanr cennete herkesi kabul eder" deyince
olu iddialamaya devam ediyor. Bunun zerine Barbara Bush,
din adam Billy Graham' arayp konuya aklk getirmesini isti
yor. Karizmasyla nl Graham u yant veriyor: "Benim gr
me gre de George haksz deil. nk ncil, sadece Hristiyan
lar'n cennete gidebileceini sylyor. Ama ikinizi de uyaryorum.
Tanr rolne brnmeyin. kiniz de Tanr olabilir misiniz?" Orta
lama Amehkal'nn da dncesi, "Hristiyanlar'dan baka kimse
nin cennete gidemeyecei" ynnde. George WBush'un "ortala
ma Amerikal"yla olan "irtibat"n ortaya koymas bakmndan i
te bu yk ok nem tamaktadr.
Mesihi Militarizm
George WBush'un kamuoyunda yapt koumalardan ilahi
misyonu olan bir bakan resmi ortaya kyor. Bilhassa 11 Eyll'de
ikiz kulelere arpan uaklardan sonra Amerikan Hkmeti'nin
gelitirdii yaylmac doktrinle beraber Bush'un kiilik profilinde
ki bu ilahi misyonun adam grntsnn ele alnmas ile ok
arpc bir manzara ortaya kmaktadr. Bu konuda Amerikan ba51
ismail vural
kannn yaknnda olan ve onun grlerini ve eylemlerini savu

nan Bob Woodward'n Bush at War ve David Frum'n The Right
Man kitaplarnda anlatlanlar Bakan'n kiilik profilini anlamak
ta faydal olacaktr.
Bush bir konumasnda inand misyonu yle izah ediyor:
"Adalet ile zulm her zaman birbirleriyle sava halindedir. Ve Al
lah bunlar arasnda tarafsz deildir. Biz iyiyle kt arasnda bir
savatayz. Amerika, ktl iyilikten ayrt edecek." Burada
Amerika ile kastedilenin Amerikan ynetimi ve bilhassa yneti
min ba Bush'un kendisi olduunu anlamak gerekir. Kendisine
inanlar dorultusunda dnyay deitirme yetkisi atfeden bu
konull!as kafa yapsnn iinden klmaz karmak bir hal ald
n gstermektedir.
Bush'un sergiledii ilahi misyonu olan bakan tavrn; Mesi
hi' Militarizm olarak adlandrabiliriz.
Bush, 1 1 Eyll saldrlarndan sonra slami terristlere kar
bir 'Hal Sava' balattn sylemekten kendisini alamamt.
Dnya apnda ve bilhassa Amerikan toplumunda ykselen itiraz
lardan sonra siyaseten geri adm atm ve 'slam'n bir bari dini'
olduunu aklamt. Bu olayn perde arkasn anlayabilmek iin
ayn zamanda Bush'un konuma metinlerinin yazar olan Frum'n
ifadelerine gz atmak gerekiyor: " 'Hal Sava' terimini ylesine
kullanm olabilir, fakat u anda bir hal seferinde. Btn olan
lardan sonra sava onu bir 'Hal' yapt.."
Beyaz Saray muhabirlerine gre, Bush, ou zaman gn do
madan uyanyor. Tek bana Beyaz S aray'n sakin bir kesine ge
ip, ne haber zetlerini ne de istihbarat raporlarn, sadece dini
kitaplar okuyor. Elinden drmedii kitaplardan biri de sko
asll gezgin bir rahip olan Oswald Chambers'n "Di.ni Nasihatler"
kitab. Kitabn yaiar Chambers, Hal ruhunu ven grleriyle
ve Msr'dayken, anakkale'de savamaya gidecek ANZAC asker
lerine dini telkin vermesiyle tannyor. Bush, 'Hal' ruhunu her
gn beslendii kaynaklar ile pekitirirken, bir taraftan da kendi
hayal dnyasnda kendisine bir misyon gelitiriyor.
Oul Bush'un kendisini ilahi kaderin ynlendirdii adam ola
rak grmesi psikolojik olarak tahlil edilmelidir. Bakanlk kam
panyas srasnda kendisinin 'ilahi bir grev' iin Bakanlk maka52
mna 'arldn' ifade etmiti. C4) Bush, benzer hissiyatn Teksas

valisi olduu dnemde de sergilemiti. Vali olmasnn arka plan
. n anlatrken "Btn insani planlarn zerinde bir ilahi plana
inanmasaydm vali olamazdm" demiti. (5)
Bush'un kendisini ilahi bir misyonun adam olarak grmesi
dnya asndan ciddi tehlikeler arz ediyor. Kiinin her yaptnn
ilahi bir el tarafndan ynlendiriliyor olduuna iman bamsz
olarak sorumluluk duygusunun kaybolmasna neden olacaktr.
Bahsettiimiz hissiyatndan dolay Bush'un balataca her savan
kendi i dnyasnda otomatik olarak bir izah mevcut olacaktr:
Tanr byle istedi. Ve doal olarak Tanr'nn isteklerini yerine geti
ren adamn, daha dorusu her yaptnn Tanr'nn istekleri oldu
unu zanneden adamn insanlara ve insanla kar bir sorumlu
luk duygusunun kalmasn beklemek yanl olur. O dorunun pe
indedir, her yapt dorudur v'e bir gn insanlar onun doru ol
duunu anlayacaklardr. Bu zihni yapy tayan Bush'un dardan
gelebilecek ynlendirmelere de kapal olduunu syleyebiliriz.
The Progressive'in editr Matthew Rothschild, Irak insann
acmasz diktatrlerinden kurtarp, zgrletirme kampanyas da
hilinde pek de nemsenmeyen Badat'a den ilk bombalar en
die ile karlyor. Rothschild yle diyor: "Bu sava, mesihi bir
militarizm ile ilgili. Bush kendisini dnyann zgrletiricisi ve
eytandan kurtarcs olarak gryor. nanyor ki, omzunun ze
rindeki Tanr ve B -2 bombardman uaklarndan olumu melek
kanatlar ile insanln yanllarn doruya tedavl edebilir. Kii
sel batllnn bykl ite bu ... "(6) .
Carolyn B . Thompson ve James W. Ware, The Leadership Ge
nius of George W. Bush adl kitaplarnda yle yazyorlar: "Bush'un
ne zaman savaacana ne zaman duracana, ne zaman hareket
edeceine ne zaman bekleyeceine ve ne zaman maceraya atlaca
na dair esrarengiz ve anlalmaz bir igds var." Bush'un ba
kanlktaki baarsz ynleri her ne kadar bu vgy doruluyor
gzkmese de yazarlar grlerinde srarl: "Bush'un bir-lider ola
rak baars genelde kendi i yapsnn ve inanlarnn kendisini
her zaman doruya gtreceine inanmas ile aklanyor." .
Woodward ise kitabnda bu noktaya yle deiniyor: " u ok
ak ki Bush'un politikac, Bakan ve ayn zamanda bir kumandan
53
ismail vura!
olarak stlendii rolleri igdlerinde bulunan bamsz kader

anlay, doal ve anlk karar verme ve yargda bulunabilme yete
nei ile ynlendiriliyor. gdleri neredeyse onun ikinci bir dini."
Bush ve kabinesi, Irak'a mdahaleyi olmazsa olmaz bir nok
taya getirdiler. Birlemi Milletler'den mdahale ynnde bir ka
rar kmayacan anlayan Bush ekibi, nergelerini geri ekip tek
tarafl bir sava balattlar. Birlemi Milletler'e ramen yaplan
bu hareketin Amerikan kamuoyuna verilen bir geri plan mesaj
vard. Mesihi bir vizyon ile hareket eden Bakan dnp bakala
rndan onay m alacak? O kaderin adamysa zaten ald her ka
rar doru deil midir? Kendi i dnyasnn kendisini her zaman
doruya gtrdne inanan bu sorumsuz anlay Birlemi Mil
letler onaynn zaten gerekli olduuna inanmyor demektir. Dn
yada zaten smrgecilerin ve ilahi misyon sahiplerinin izin ald
veya zr diledii grlmemitir.
Bush ve ekibinde yeni muhafazakar anlay, ynetimi yaki
nen tanyan birisinin New York Times'taki bir 1 1 Eyll yazsnda
ki ifaatndan reniyoruz: "Yaygn bir felsefe 'Ne dnyor, ne
yapyorsak dorudur. .. ve sonular ortaya ktnda dnyann
kalan da doru olduunu anlayacak' "
Bu yeni muhafazakarlk (neoconservative) anlayn ta

yanlardan birisi olan Richard Armitagem, Washington Post'a
yapt aklamada "Gemiteki herhangi bir ulusun ulaamad
seviyede etki, g, prestij ve nfuz sahibiyiz. Bunun sonucu da or
taya bir miktar kskanlk kyor" diye bbrleniyor.
"Biz dnya zerindeki gerek devrimci lkeyiz ve bu devrim
ci karakterimiz Ortadou'daki milyonlarn hayatlarn baaryla
dntrmek iin sebep olacak" diyor yeni muhafazakarlardan
Michael Ledeen, CNBC'ye verdii ve lrak'a mdahale rtkanl
yapt bir demete.
Frum, Bush ynetimindeki fundamentalist anlayn nemi
nin farknda. Beyaz Saray'da ilk kez Bush'tan duyduu szlerden
birisinin de "ncil okumalarna bekliyoruz" olduunu aka ifade
ediyor. Frum yle devam ediyor: "Bush bireyselci Ronald Re
agan'n modern Evanjelizm kltrnden biraz daha farkl bir kl
trden geliyor ve konuuyor. Bush'u Beyaz Saray'n arlamak
iin onun deiik iman yapsn anlamak gerek." Esasen Bush da
54
evanjelik cemaatinin bir yesi. Halen ABD Ticaret Bakan olan, en

yakn arkada Don Evans, 1985'te George'u niversitedeki "ncil
Grubu"yla tantrd. George, bu grupta ruhsal ve fiziksel disiplini
rendi; 1 yl sonra, 40 yana bastnda da ikiyi brakt. "Haya
tnda Jack Daniel's'n yerini sa Peygamber almt." 1 993'teki va
lilik kampanyasnda artk sk sk Allah'tan bahsediyor, krtaja, e
cinsel haklarna kar kyor, lm cezasn destekliyor, konuma
larn kutsal kitaptan alntlarla sslyordu. Teksasllar bu sofuyu
vali setiler. Hem de iki kez. Valilik yapt dnemde konumala
rn, Evanjelik kilisesinin ateli savunucularndan Michael Garson
yazyordu. Bush, bu tarikatn sadk bir mensubu haline gelmiti
bile . . . Bush'un evanjelik cemaatinin ierisinde edindii 'Mesih
beklentisini' bir adm daha ileri gtrerek kendi dnyasnda 'bek
lenen'in iini doldurmaya alyor.
Frum, Bush'un Mays 200l'de Yale'de yllk anma toplantsn
da yapt bir konumadan da bahsediyor. Konuma zerinde
Bush ahsen titizlikle durmu ve konuma Bush'un kendi hissiya
tn ahsen aka ifade ettii metinlerden birisi olmu. Frum'n
belirttiine gre konumasnn bir blmnde Bush yle syle
mi: "Hayat kendi srasn bekler, kendi taleplerini yaratr ve ken
di hikayesini yazar. Ve btn bu yol boyunca yava yava yazarn
kendimiz olmadn anlamaya balarz."
Bush'un bakanlnn ilahi bir tecelli olduuna dair inancn
gsteren bir anekdotu From kitabnn baka bir blmnde u e
kilde aktaryor:
Bush'un 20 Eyll 2001 gn Kongre'ye sesleniinden sonra
Gerson, Bakan Bush'a kompliman yapmak iin yle seslendi:
"Bay Bakan sizi televizyonda grdmde sizin bakanlk maka
mnda olmanz Tanr'nn istediini dndm."
"Tanr hepimizin burada olmasn istiyor, Gerson" diye cevap
verdi George W Bush.
Grnyor ki Bush sava balatarak Tanr'nn isteini yerine
getirdiine inanyor. Woodward kitabnda bu durum ile ilgili y
le diyor: "Sava zamanlarnda hakknda endie duyacamz bir
insani durum vardr. yle bir deer sistemi mevcut ki zerinde
uzlamak imkanszdr: Tanr'nn bahettii deerler. Bunlar Ame
rika Birleik Devletlerinin oluumunu salayan deerler deildir.
55
ismail vural
Drst olmak gerekirse Bush'un referans ald deer yarglar

zgrlk, insani artlar ve annelerin ocuklarn sevmesi gibi ey
lerdir." Fakat Bakan'n Tanr'nn buyruunu yerine getiriyorum
dncesi hala mide bulandrcdr.
Tm dnyada mesihi bir militarizm anlay ile savalar silsi
lesi balatan Bush'un Vietnam Sava srasnda orduya katlma
mak iin Teksas National Guard'a katlm olmas baka bir mani
dar noktadr. Grlyor ki Bush'un fikirleri ve hissiyat 1980'li yl
larda yolunun evanjelikler ile kesimesinden sonra ok farkl bir
tarafa ynelmi. Bush evanjelik cemaat ierisinde her naslsa me
sihi bir vizyon ve mdahaleci militarist bir bak as kazanm.
Amerika'nn demokrasinin bayraktar olduuna, hem ekono
mik hem de sosyal adan dnyann en ileri ulusu olmasna ina
nlmas ve Sovyetler'in yklndan sonra tek kutuplu ve tek sper
gl dnyada karsna 'g' ekseninde bir alternatifin kama
m olmas Amerikan halk ve bilhassa fundamentalistler arasn
da Amerikan'n 'YCE' bir konuma oturtulmasna neden olmakta
dr. Amerika'nn kuruluunda var olan 'seilmi halk' inancnn
yllar gese de toplumun hcrelerinde yaamaya devam ettiini
gzlemlemek mmkn. Bu duygu ve inan birikimi ile bata
Bush olmak zere bilhassa Amerikan ynetimi kendisinde dnya
y deitirme yetkisi grmektedir. Onlara gre dnya kendi de
erler sisteminin istikametinde deimelidir, nk onlarn me
deniyeti varlabilecek son noktadr. Bugnk ynetimin fikir ba
balarndan birisi olan Fukuyama'nn 'Tarihin Sonu' tezi bugnk
durumun sradan altyapsal izahlarndan biridir. Ne yazk ki Ame
rikan Bakan Bush, mesihi bir misyonu olduuna inanyor. Bu
inanc Amerika'nn dnyann en yksek medeniyeti olduu d
ncesi ve bu medeniyetten de tede bir baka alternatifin olama
yaca inanc birleince tahakkmc ve dayatmac bir d politika
vizyonu ortaya koyuyor. Bu bak asn daha iyi anlayabilmek
iin Usa Daily'de yaymlanan bir makaieye gz atalm: "Her top
lumdaki btn ana-babalar ocuklarnn eitimli olmasn ve yok
sulluk ve iddetten azade yaamalarn istiyor. Dnyada hi kim
se ikence grmek iin can atmyor veya bir bakasnn klesi ol
mak iin abalamyor veya sabrszlkla sivil polislerin veya istih
baratlarn gece yars kaplarn almalarn beklemiyor . . . Ame56
rika, zgrlk ve adaleti savunarak dnyann nn aacaktr

nk Amerika hakldr, dorudur ve deimez mutlaktr dnya
daki btn insanlar iin." CB)
Amerikan fundamentalistler arasnda gittike kuvvetlenen
hem Amerika'nn gcne hem de ncil ve Tevrat kaynakl lafzi yo
rumlara dayanan militarist inan deerleri, bugnk Amerikan
ynetimi tarafndan ustalkla kamuoyu destei olarak deerlendi
rilmektedir. Amerikan ynetiminin kamuoyu yoklamalarnn so
nular ile bir politika belirlemek yerine kamuoyu aratrma so
nularndan ykselen itirazlar pasifize etmeye ynelik bir yne
tim anlayn benimsediini syleyebiliriz. Irak'a kar igali ba
latmadan nce 1 1 Eyll'den bu yana Bush ve ekibinin arkasnda
ki halk destei kamuoyu aratrmalarna gre gittike azalm ve
en son % 50 civarna dmt. Normal demokratik bir lkede bu
azalmann ve halkn tepkisinin dikkate alnarak sava karar ze
rinde bir yumuama etkisi yapmas beklenebilirdi. Fakat Ameri
ka'da bunun tam tersi yaand. "Bush aktivist semen tabanna
oynuyor" diyor Clarkson. "Bu insanlarn birou ncil'den ilham
aldklar Kyamet Zaman'nda yaadklarn dnyorlar." C9 )
Hampshire College'da bar ve dnya gvenlii zerine al
malarn srdren Profesr Michael Klare, Bush'un motivasyonu
nu salayan eyin smrgecilik ve mesihiliin birleimi olduu
nu dnyor. "Bush, ynetimin her neye mal olursa olsun ula
mak istedii petrol kontrol etmenin pratik faydasnn farknda
ve bunu mesihi bir coku ierisinde gerekletirmeye alyor."
"Bush'un sylemlerinden algladm militarizm, kabadaylk
ve mesihi hevesin kutsal teslisi" diyor Profesr Lee QuinbyC lO) .
"Bu l, mantksal olarak dini bir temeli olan fakat halihazrda
militarist bir biimde seklerlemi kyamet dncesinden kaynaklanyor. Kyamet dncesi her zaman gszln bir yzn
de bir para retilmi aresizlik ve vaat edilmi bir zafer umudu
tar. Bu rnekte olduu gibi, Bush terrizm veya Saddam Hse
yin yznden duyduumuz hassasiyet ile oynuyor ve sonra re
tilmi aresizliimizin ortadan kaldrlabilmesi iin btn bakla
r ordunun zerine evirtiyor." Quinby, bu tarz dncenin, bir
ulusu siviller veya askerler zerindeki etkisini gz ard ederek sa
vaa artlandrmann, ok tehlikeli olduunu dnyor.
57
ismail vura!
Sa kanat dini gruplar zerinde uzman olan SomervilleMas

sachusetts Politik Aratrmalar Merkezi analisti Chip Berlet "Bush,
militan Hristiyan evanjeliklerin kyameti ve mesihi dncesi
ni fazlasyla tayor. yi ile Kt arasndaki byk mcadelenin
varlna ve bu mcadelenin byk bir 'son' savala biteceine
dair dnya grne inanyor grnyor. Byle bir dnya gr
ne sahip insanlar Tanr'nn buyruunu tadklarn dndk
leri iin insanl tahmin edilemez ve korkun risklerle kar kar
ya brakabilirler."
Madison Wisconsin'deki Freedom from Religion Foundati
on'n yayn Freethought Today'in editr Laurie Gaylor "Bush
grdmz en pervasz dindar Bakan. O dini bir misyon ze
rinde ve siz, dini onun militarizminden ayramazsnz. Erdemli
bir savata mcadele ettiine inanyor."
Blowback: The Costs and Consequences of American Empire
adl kitabn yazar Chalmers Johnson da Bush'un kulland teolo
jik dilin arka plann u ekilde ifade ediyor: "Kendisinden nceki
btn bakanlar gibi Bush da ABD'nin dnyadaki en gl lke
olduuna inanyor ve imparatorluu savunurken teolojik bir dil
kullanmaktan ekinmiyor. Fikir de bu zaten, militarizmi rtmek."
Krfez Sava esnasnda Amerika'nn Badat bykeliliin
de diplomat olarak grev yapan ve bugnlerde Middle East Insti
tute'de (Ortadou Enstits) danman olarak alan Joseph C.
Wilson da kafas karklardan . . . Nation dergisinde 3 Mart 2003
tarihli "Republic or Empire" (Cumhuriyet veya mparatorluk) ad
l yazsnda "Bu yeni Amerikan Emperyalist doktrininin hareket
noktas ne? Yeni muhafazakarlar Cumhuriyeti partinin d poli
tikas zerine ipotek koyarak, . . . blgede devrimci bir deiim ol
mas iin ABD'nin kresel basksnn genilemesini istiyor. . . Fetih,
igal ve yenilmi halklar zerine yerletirilecek liderler tek bana
tatmin etmeyecektir. . . Irak, blgedeki bu yaylmac mdahalenin
temel tadr. Bu yeni emperyalistler, blgede kart grlleri
yola getirinceye ve bizim dnya grmz benimseyen hk
metler kuruluncaya kadar dinlenmeyeceklerdir." 0 1 )
Bush'un ya bizdensiniz ya da deil eklindeki sylemlerinin
arka plann iyi analiz etmek gerekir. Ya bizdensiniz derken, ya bi
zim savunduklarmz savunursunuz, ya bizim inandmz deer58
!ere inanrsnz ya da yaam hakknz kalmaz demeye getiriyor.

Yani Bush'un dnyasnda tekine ve farkllklara yer yok. tekini
anlamaya almayan bu zihniyet, tekileri ya dntrecek ya da
yok edecek. nc bir alternatifi yok maalesef. Ne tesadftr ki
'terrizme kar hal sava' operasyonlar ilk nce Amerika'nn
gemi dnem ierisinde yetitirip bytt gulyabaniler zeri
ne yaplmaya balanmtr. nce Bin Ladin, daha sonra da Sad
dam. Aslnda Amerika'nn kolay savalar peinde olduunu syle
yebiliriz. S iyaseten zaman ierisinde yatrm yaptklar, birer tiran
yetitirdikleri lkelerde bugn askeri olarak meyvelerini topla
maktadrlar. nmzdeki srecin bu balamda devam edeceini
syleyebiliriz. Artk Ortadou'da hasat toplama zamandr. Ame
rika'nn yllardr blgede destekleyip bytt ynetimlerin bi
rer birer deitiine ahit olacaz gelecek gnlerde. nk bu
ynetimler kendi halklar ile ayr noktalara dm durumdalar.
Ve ykselecek herhangi bir halk hareketinin faturas Ortadou'da
Amerikan ve srail dengeleri asndan yksek maliyetli olabilir.
Amerika'nn yeni politikas gerei, sadece blge ynetimleri deil
halklarnn da deitirilmesi gerekmektedir. Bu yeni doktrini bl
geye siyah-beyaz netlii ierisinde sunan Amerika, ya deiim ya
da lm diyor.
Yeni doktrinde lsrail izleri

Time dergisinin 10 ubat 2003 tarihli saysnda Joe Klein'n
yazs bu mdahaleci mantn arkasndaki bir baka nedeni ak
a ortaya koyuyor: "Daha gl bir srail hedefi, Irak mdahale
sinin mantnn iine gizlenmitir. Bush ynetimindeki yeni mu
hafazakar hizip tarafndan ortaya koyulan, srail'in adn anmaya
cret edenlerin sonu zerine bir fantezi . . .
Daha nce CIA'de siyasi analizci olarak alm Kathleen ve
Bili Christison yazdklar bir makalede, yeni muhafazakarlarn
hakknda birok eyin yazlp izildiin i fakat Bush ynetimindeki
politika belirleyicileri en iyi tanmlayacak eyin bir ift bal sada
kat anlay olduunu sylyorlar. Clinton ynetiminde, Ortadou
ile ilgilenen uzmanlardan en yetkin tanesi, daha nce srcil'de
yaam veya srail ile ilgili bir lobi faaliyeti ierisinde olan kiiler"
59
ismail vura!
den seilirmi. Bush ynetimi altnda srail propagandaclar ile si

yaset yapclar arasndaki iliki daha da derinlemi ve bu ift ba
l sadakat anlayn dourmu. u anda orta ve yksek derece yet
kili btn alanlar zerinde yaplacak bir aratrmann ortaya
koyaca sonu u: Hibirisi Amerika'nn milli gvenlik asndan
ilgilerinin srail'inkinden farkl olduunu dnmyor. (1 2)
Bugnk Amerikan d politika anlayn doru tanmlaya
bilmek iin Amerika'nn kuruluundaki egemen anlay ve Ame
rikan toplumunun yapsn iyi analiz etmek gerekir. Hesse Luthe
ran kilisesi bakan Peter Steinacker, ABD'nin kuruluunun, nc
leri tarafndan ilahi bir misyon olarak grldn belirtiyor:
"Thomas Jefferson bir "zgrlk mparatorluu" dlemiti. Ale
xis de Tocqueville Amerikan politikasnda dinin olaand etkisi
ni izah etmiti. Amerikallar kendilerini ideallerini dnya apnda
yaygnlatracak seilmi insanlar olarak gryorlar. Yeni bir bin
yl dnmnde John'un Kyamet retisini zgrlk ve ilerleme
nin yaylmas, egemenlikte nclk ve eytana kar mcadele
iin bir "tarihi-teolojik emir" telakki ediyorlar. Reagan veya Bush
lar gibi bakanlarn felsefi ve dini dualist dnceleri direkt ola
rak ncil'den kaynaklanyor denilemez. Bu dnceler doudan
doup, sonraki dnem Roma mparatorluu'nda serpilerek mistik
bir bilgi ve marifet ekline (Gnosis) dnmektedir. Gnosis dn
yann zerinde kurulmu olduu mant anlayabilmek demektir,
zellikle de iyi ile ktnn savan. Eer inanan, iyi ile ktnn
farkn ayrt edebilirse, doal olarak iyilik ordularnn saflarnda
yer alabilir ve bylece ahlaki snrlamalarn tesinde bir mertebe
ye ulaabilir". Steinacker'e gre Bush bu geleneksel katolik Hris
tiyanlk d anlay gnlk politikaya tamaya alyor. Ve Irak
istilasnn kkenleri de bu noktada yatyor. Gnostik yaklam, Ka
tolik Hristiyanlk'tan ok Martin Luther anlayna paraleldir.
Luther'e gre doru insan "simul iustus et peccator" yani hem ma
sum hem de gnahkardr.
ABD'nin Irak politikas ile Richard Perle ve halen ABD Savun
ma Bakanl I\lStearl grevini yrtmekte olan Douglas Fe
ith tarafndan 1996 ylnda Netanyahu hkmetine tavsiye rapo
ru olarak sunulan 'A Clean Break: A New Strategy for Securing
the Realm' balkl rapor arasnda byk paralellikler bulunuyor.
60
evanjeliz.m / beyaz. saray'n giz.li dini
Raporda Filistin'de bar srecinden vazgeilmesi yannda, srail

hkmetinin Trkiye ve rdn'le ibirlii halinde Suriye'nin za
yflatlmas ve kuatma altna alnmas iin Saddam rejiminin y
klmas gerektii belirtiliyor. ( 1 3) Raporda 'siyonizmin yeniden te
sisi' iin gemite izlenen diyalog politikalarnn terk edilerek ye
rine sertlie dayal politikalar tavsiye ediliyor. 04)
Aslnda bu bak asnn evanjeliklerin blgede savan ve
gerginliin devam esasl sylemlerinden bir fark yoktur. Blgenin
bir bar grmesi evanjelik inann dayand kehanetlerin boa
kmas anlamna gelecektir. Ayrca devaml tehdit altnda olma
yan bir srail, cemaatleri zerinde kullandklar bir motivasyon ko
zu olmaktan kacak ve evanjelik organizasyonlarn birounu ta
bansz kalma riski ile kar karya getirecektir. srail'in varl ar
tk bu insanlarn glerinin devamnn bir sembol olmutur.
New York Times yazar Nicholas D. Kristof bu konuda bir fi
kir veriyor: "Evanjelikler toplum ierisinde aznlk olmadan kp
bir ana damar olma yolundalar. Ve bu ksmen de olsa bu ynetim
de de grlebiliyor. Bakan Bush'un kader eksenli bir anlay ol
duunu gz ard ederek onu anlayamazsnz. Gerekten de Irak'a
sava amas ve Ortadou'yu yeniden ekillendirme abalar me
sihi vizyonunun bir paras olabilir."
New York Times yazar Jackson Lears da ayn kavram ze
rinde odaklanm durumda. Lears'n vurguladna gre Bush'un
sava oyunu ok riskli ama neticede bakan bir kumarbaz da de
il diyor.
"Esasen Bush, ans faktrne inanmyor. Olaylarn kr talih
le ya da ansla vuku bulmadn, mutlak ve doru Tanr'nn eli
tarafndan ynlendirildiini sylyor. Bandan beri kendisinin
ilahi bir plann sonucu bakan olduuna inanyor. Hatta Teksas
valisiyken bir arkadana 'Biliyorum Tanr benim bakan olmam
istiyor' demi."
ABD, Bakan Bush'un ahsnda, daha 'radikal' bir din anlay
n 'resmi gr' haline getirme abasnda. Saduyulu grleri
iitmezden gelen Bush, fanatizmini herkesin eletirdii Franklin
Graham adl papazn banda bulunduu kiliseyi Irak'ta 'insani
yardm' almalar egdmyle grevlendir? i. Papaz Graham,
61
ismail vura!
slam ve slam'n Peygamberi konularnda aza alnmas mmkn

olmayan grleriyle tannyor. Beyaz Saray, Graham'n misyo
nerlerini Irak'a yollad gibi, Pentagon da, Graham', paskalya
bayram vaazn vermekle grevlendirdi. Graham vaazda da bil
diini okudu. Dedii u: "sa'y tanmayann dini ve Tanr's yok
tur; sa hayatta, ayakta ve ok yaknda dnyor . ."05)
Bu dnemde Amerikan ynetiminin seimleri, hem kendi
halkna verilen mesajlar hem de Ortadou blgesi uluslarna ve
rilen mesajlar asndan nemli. Amerikan ynetimi tercih hakk
n sklkla srail yanls ak bir radikalizmden yana kullanyor.
Bylece Amerikan toplumunda kktencilerin arkasndaki destei
drmyor ve ayn zamanda blge lkelerine srail politikalarn
da ve ihtilaflarnda gzda vermi oluyor. Zaten Suriye'nin bir
uzlama abas ierisine girmi olmas da bu mesajn algland
nn en byk iareti.
Washington ynetimi, din konusundaki 'ar' tavrn Hristi
yan kiliseleri arasnda 'fanatik' bilineni 'saduyu sahibi'ne tercih
ederek sergilemekle kalmyor; Mslmanlara baka 'dorudan'
mesajlar da veriyor. En son gelime u: Beyaz Saray, geen hafta,
ABD Bar Enstits (US Peace Institute) yeliine Daniel Pipes'i
aday gsterdi. Pipes, Franklin Graham'n 'Musevi versiyonu'; ne
zaman azn asa slam ile terrizm arasnda birebir iliki kuran
ve btn Mslmanlar sulayan aklamalaryla tannan biri.
Washington Post gazetesi, "Pipes'n adayl yaraya baslan tuz gi
bi; Kongre onaylamamal" diye yazma ihtiyac duydu Daniel Pi
pes iin . . . 06)
Genelde bir insann dindar olmasnm toplum asndan pratik
faydalar vardr. nk dinin vaazettii kurallar erevesinde ha
reket eden birey, genellikle kanunlar asndan meru dairede ya
antsn srdrr, hakszla ve yanllklara kar erdemli bir du
ru sergileyebilir. nanc gerei dininin menettii ktlklerden
saknmaya almas, mesela hrszlk yapmamas gibi eylemleri,
toplumun huzurunu tesis etmede faydal unsurlar olarak ortaya
kabilir. Tabi bunun znde bireyin sorumluluk duygusu tamas
art vardr. Kiinin referanslarn kendi hissiyatn dorulamak
dzleminde kullanmas bir tehlike arz edebilir. Hele hele bu Bush
.
62
gibi byk bir gce hkmetme pozisyonunda bir insanda grlr

se ... George W. Bush, teolog ve psikanalizci Eugen Drevermann'a
gre kktenci bir delilik ile fikri sabitlie ulam durumda.
Bugnlerde Bush ailesinin Naziler ile gemiten gelen iliki
lerini gndeme getiren komplolar bilhassa nternet zerinde yo
un bir ekilde dolamaya balad ki sonunda Amerika'da belirli
medyalarda da yer bulmaya balad. Amerika'daki Yahudi Lobisi
nin zaman zaman bakanlar ve ynetimleri antisemitizm sopas
ile yola getirmek iin kullandklar enstrmanlara benzer bir
kampanya yrtlyor. Bush ynetimi Irak sava ile ilgili zarar
ihtimaline binaen srail'e askeri yardm, kredi vb kolaylklar sa
lama karar ald. Baba Bush, I. Krfez Sava'nda srail'in sevgisi
ni kazanm fakat savan maliyetinden dolay srail'e yaplan yar
dmlar ksma karar aldnda Yahudi lobisi seimlerde desteini
ekmiti. Oul Bush kendi asndan ayn yanla dmemeye a
lyor. Baba Bush'un Beyaz Anglo-Sakson Protestan (WASP) ha
reketin iinden gelmi olmas da Bush ailesi hakknda yaplan
menfi propagandann
dayanaklarndan birisi. Irklk temeline
1
dayal bu protestan hareketin bir uzants olarak Klu Klux Klan'n
gemite ortaya km olmas WASP mensuplarn hep thmet al
tnda brakmtr. Hem baba Bush'un hem de oul Bush'un yne
timlerinde Yahudiler bulunmaktadr. George W. Bush ynetimin
deki Yahudilere u isimleri rnek verebiliriz: Arie Fleischer, Josh
Bolten, Paul Wolfowitz, Douglas Feith, Ken Melman, Dov Zakhe
im ve daha birok isim . . . 0 7)
Bugn Bush ynetiminin balatt savalar silsilesinin arka
snda gsterilen ve ahin kanat d iye tanmlanan isimlerin bir ks
m evanjelik ve de dier ksm da Yahudi. Ortadou'da ahin ka
nadn etkisi ile balatlan Irak savann pratik sonularn srail
elde etmeye balad. Saddam'n devrilmesinden sonra srail'in so
runlu olduu bir baka lke olan Suriye, Amerika tarafndan bas
k altna alnmaya allyor. Bir baka pratik sonusa Basra'dan
kp Suudi Arabistan zerinden srail'in liman kenti hayfaya uza
nan ve neredeyse 50 yldr kullanlmayan petrol boru, hatt yeni
den imar edilerek kullanlmaya balanacak.
Petrol boru hattnn kullanma alaca haberlerinin arkasn
dan bir baka srpriz (!) haber d ah a duyuldu. Amerika, Irak' ye63
ismail vura!
ni dnemde ynetmek iin emekli general Jay Garner' atamt.

"Garner'n srail ile yaknl iyi biliniyor. srail'in ABD'deki en
nemli lobi kurulularndan JINSA'nn (Jewish Institute for Nati
onal Security) yesi. JINSA'nn mtevelli heyetinde bildik isimler
var. Richard Perle, 'Karanlklar Prensi', JINSA danma kurulunda.
Dick Cheney de, Bakan Bush'un yardmc,:s seildii 2000 ylna
kadar ayn kurulda grev yapyordu."08)
Bir Mesih Krall Yaratmak

Bat kltrnn imdiye kadar kitleleri arkasndan srkle
yen Mesihi vizyon ile hareket eden insanlar kard aikar. Bat
kltrnde esasen dini referanslardan kaynaklana bir kurtarc
bekleme ve inanmlarn dnya hakimiyeti kurmas dncesi
Napolyon ve Hitler rneklerinde olduu gibi ok da olaand bir
durum deil.
Nottingham niversitesi'nde tarih profesr olan lan Kers
haw'a gre yeni modern dnyada bir Mesih Krall'nn ortaya ko
yulabilmesi iin nemli faktrn mevcut olmas gerekmektedir:
1. Etrafnda Mesih efsanesi yaratlabilecek bir kii,
2. Yeni mesih kralla beraber efsaneyi gelitirmek iin bir propa
ganda sistemi veya halkla ilikiler mekanizmas,
Ve en nemlisi de;
3. Yeni Mesih'i kabul etmeye hazr bir kitle.
Kershaw'a gre mesihi liderlik, mesihi gc elinde bulundur
mak iin gelen ve karizmas olan adam kadar, bu rn satn ala
cak kitle asndan da nemlidir. Bu ikisi arasnda bir gbekba
olmas gerekmektedir. Sonu itibariyle biri olmadan tekinin var
l imkansz olmaktadr. Bunun da tesinde insanlar, Mesih
Kral'n ballar, arzu ettikleri, bekledikleri eyi alabilmelidirler.
Bu noktadan hareketle Mesih Kral' insanlarn beklentileri olu
turmaktadr diyebiliriz. Mesela Hitler'in ortaya k ve eylemle
ri, kendi ahsndan daha ok o gnn Alman toplumunun beklen
tileri ve istekleri ile ilgilidir.
Kershaw'a gre bunlara ilaveten, toplumda mevcut inanla
rndan, nyarglarndan ve korkularndan kaynaklanan bir nevi
64
kullanlmaya hazr bir kalp, genel bir kabul olmaldr ki bunlar

bir araya geldiinde yeni bir 'Mesih Kral'n acilen ortaya kna
ihtiya hissedilsin. C l 9)
Gnmz Amerikan Hristiyan toplumu ierisinde yeni bir
'Mesih'in gelmesine istekli bir kitleyi bulmaktayz. yle ki bu kit
le Amerika'nn kuruluundan bu yana bu beklenti ile yayor ve
yeni mesihin geliinin nn amak iin bir taraftan ballarn
hazrlyor bir taraftan da geliinin nndeki engelleri ortadan
kaldrmaya alyor. Bu kitlenin varl yeni bir Hitler figrnn
ortaya karilabileceinin de bir habercisi ayn zamanda. Btn
bu inanmln ierisinde ironik olan bir durum mevcut. Yeni Me
sih kadar bu insanlara bir Deccal da gerekmekte. Mesih'in gelme
si iin yapmalar gereken eyler ayn zamanda bir Deccal'n geli
inin de yolunu aacak inanlarna gre.
Amerikan medyas, 1 1 Eyll'den sonra halk zerinde korku
oluturulmasna ve Bush'un er eksenine kar sava saflarn sk
latrmasna olduka yardmc olmutur. Amerikan medyasnn
Bush'da grlen mesihi militaristlii sonuna kadar desteklediine
Afganistan'a ve Irak'a kar yaplan mdahalelerde yaptklar ya
ynlar ile ahit olduk.
Bugnk evanjelik toplumu ierisinde bir inanmlk ve akln
uyuturulmas durumu sz konusudur. Bunun sonucu olarak de
mokratik olmayan bir dnce sistemi gelimektedir. Kolay yne
tilebilir ve ynlendirilebilir bir kitle yaratlmas Amerikan i ev
relerinin de kar kacaklar bir ey deildir. 1 1 Eyll'e kadar Ge
orge W. Bush ile bata zekas olmak zere alay eden Amerikan
medyas, Bush'un 1 1 Eyll olaylarndan sonra sergilemeye bala
d 'ilahi tavr'dan sonra daha nce yazageldikleri btn olum
suzluklar bir tarafa braktlar. Bugn evanjelik cemaati arasnda
mevcut olan Mesih beklentisine i ve medya dnyasnn da taraf
olmas beklenilebilir. nk tek bir adamn szleri ile sorgusuz
sualsiz hareket edebilecek akli kapasitedeki bir kitle, aka yn
lendirilebilir ve ynetilebilir.
Aslnda bugn evanjelik toplum ierisinde byle bir yaplan
ma mevcut durumda. Evanjelik liderler, cemaatleri zerinde tar
tmasz, antidemokratik bir stnlk kurmu bulunmaktalar.
Dtan grlebildii kadaryla, evanjelik kiliselerdeki, zellikle
65
ismail vural
byklerinde, ynetim sistemi bir piramite benziyor. Bu sistemin

irketlerdeki ynetim anlayndan fark yok. Evanjelik kiliselerin
yneti!J1 sisteminde de rtbe ve mevki var ve bir kiinin manevi
derecesi de bu hiyerarinin ierisinde edindii rtbe ile llyor.
Bu yap ierisinde hemen hemen bireysellie hi yer verilmiyor.
Kilise hiyerarisi darsnda kiinin 'kendi ruhsal yolculuu'nu ya
pabilmesinin imkan yok diye grlyor. Bir kiinin manevi dere
cesi ve ykselii kilise otoritesi tarafndan itaati ile llyor.
Esasen bu topluluklarn mensuplar kendi balarna bir so
rumluluk ierisine girmek istemiyorlar da diyebiliriz. Bu cemaat
lere balanan insanlar, kendilerine yol gsterilmesini yani bir
emir-komuta zinciri ierisinde bulunmay arzu ediyorlar. Zaten
byle olmalar da Meih KraJ'a. itaat edebilmelerinin de bir art
deil mi? lan Kershaw'n da belirttii gibi 'kullanlmaya hazr bir
kalp' haline gelmi oluyorlar.
Evanjelik anlayn gemiten bu yana inan sistemleri bir
Mesih beklentisi zerine kurulmu durumda. Yllardr bu beklen
ti cemaat liderleri tarafndan lenmekte. Ve bu beklentinin ger
ek olm.as iin varsaylan kehanetlerin yerine gelmesi yolunda da
aba sarfetmekteler. 11 Eyll hadisesi bu gruplar zerinde bek
lentinin basksn daha da arttrm durumda.
Norm?! artlar altnda George Walker Bush'un 'cesur Hris
tiyan komutan' olarak sunulmas fikri sama olarak alglanabilir
di. zellikle Vietnam savana katlmamak, kaabilmek iin Tek
sas National Guard'a giren birisinin ... Bugn birok Hristiyan,
Bush'un bir komutan, bir sava olduu mitini sorgulamadan,
doruluunu aratrmadan ve bir elit zmre tarafndan dayatlp
dayatlmadn dnmeden kabulleniyorlar. Gerek u ki inan
mak istiyorlar ve bu inanmla itiraz etmeyi de vatann sevme
mek yaktrmas ile karlyorlar.
Bush ve ekibi de ustaca hazrlanm konumalar ile bugn
lerde evanjeliklerin Mesih beklentisinin ierisini ustalkla doldur
ma gayreti ierisinde. Ve u ana kadar bu konuda olduka da ba
arl oldular.
66
Kreselleme bunun neresinde ...

1 1 Eyll'n klleri ve karmaas arasnda unutulmaya terke
dilmi ve sanrm unutturulmak istenen bir ey var. Son dnem
de kreselleme karsndaki tepkiler olduka artmt. Yeni k
resel sistem ryalarna kar dnyada bymeye balayan bir ha
reket mevcuttu. Ki bu tepkileri Atina'da, Prag'da, Davos'ta, Was
hington'da, Philadelphia'da, Los Angeles'ta, Cenova'da ve daha
birok yerde grmeye balamtk. Dnya elitinin kreselleme
ekseninde oynadklar hzl oyunun karsna sivil bir tepki k
maya balamt.
Bush'un bakanlnn ilk dnemlerinde Enron, WorldCom
gibi irketlerin kne ve bu irketlerin iyapsnda eitli usl
szlklerin yapldna ahit olduk. Amerikan ekonomik sistemi
asndan tam bir skandald. Bu irketler ile Bush ynetiminin ya
kn ilikileri mevcuttu. Hatta bu irketler Bush'un seim kampan
yasna hatr saylr destek vermilerdi. Baka irketlerin de ayn
akbeti yaamas bekleniyordu. in tuhaf taraf mesela Enron,
IMF eli ile kamu kurulular zelletirilen Arjantin'i ime suyu e
bekesine varncaya kadar neredeyse satn alan bir irketti. Enron
gibi irketlerin kreselleme rzgar ile birok lkede zelletir
me hamlelerinin vazgeilmez satn alclar olduunu gryoruz.
in daha tuhaf yan bu irketlerin satn ald kurumlar ierden
kertmeleridir. Bu irketlerin k ile kreselleme kartlar
nn ellerine IMF ve Dnya Bankas'nn da bir dankl dv man
t ierisinde olduklarna dair salam argmanlar gemiti.
Bu irketlerin yaratt sarsntnn temizlenebilmesi iin 1 1
Eyll olaylar imdada yetiti. Terrizme kar sava sylemi ekse
ninde gelitirilen dini motifli sylemler ile Amerikan halknn dik
kati bir baka noktaya evrilmi oldu. Tabi bu noktada usta bir
manevra ile bir korku kltr oluturuldu ve ynetimin ve bilhas
sa Bush'un ilahi misyonu n plana karld. Oluturulan bu yeni
sylem vatanseverlik, din, Tanr'ya ballk, bayrak gibi kavram
lar zerine oturtuldu. Bylece muhalefet edenin kolayca bu kav
ramlara ihanetle sulanabilecei bir ortam meydana getirilmiti.
1 1 Eyll olaylar 'Yeni Dnya Dzeni' hayalperestleri iin ola
bilecek en uygun zamanda vuku buldu. kiz kulelere arpan uak67
ismail vura!
!ar sayesinde olumaya balayan kreselleme kartlnn kar

sna Bush'u kullanarak militarist bir kreselleme gc koyulmu
oldu. Arka plandaki sava dnya hakimiyeti, dnya ynetimi ve
dnyann ekonomik kaynaklarn elde etmekle ilgilidir. Kresel
paylamn yeniden sahneye koyulmasnn 1 1 Eyll sonras bulu
nan bir baka yoludur bu yeni doktrin.
Yaanan byk felakettep. sonra medya araclyla yeni bir
dil gelitirildiine ahit olduk. Bu George W Bush'u eksene otur
tan 'er glere kar sava', 'dnyay zgrletirme', 'terrizme
kar sava' gibi sloganlar ile desteklenen ayn zamanda arbon
korkusu gibi olgular ile beslenen yeni bir ruh hali... ncelikle
Amerika apnda bu yeni durum etrafnda bir uzlama tesis edil
diini grdk. Akllarn kark olduu bu noktada olaan phe
liler hedef tahtasna oturtuldu ve dnyann yeni dnya impara
torluuna giden yolda Amerika'nn arkasnda olmas saland.
Aslnda bu kampanya Bush'un sylemi ile 'terrizme kar bir
hal sava' olarak tanmlanmasna ramen, terrizmin ve ter
rist barndran lkelerin kavramn mulakl altnda ezilmesin
den dolay kreselleme karsndaki glerin, oluumlarn ve
kavramlarn hedef alnmas ile sonuland. Bush 1 9 Ekim 2001
tarihnde Asya Pasifik Ekonomik Birlii (APEC) konferansnda
yapt konumada Dnya Ticaret Merkezi'ne yaplan bu saldr
nn 'dnya ticareti'ne yapldn sylyordu. Mesaj akt: bu k
resellemeye kar yaplm bir saldrdr.
Bush ayrca kiz Kulelerin yaplan saldr iin zellikle seildi
ini, nk bu kulelerin ekonomik kalknmann sembolleri oldu
unu sylyordu ve APEC liderlerine arda bulunuyordu : "Dos
ta dmana, tm dnyaya ekonomik kalknmann (y.n. : yani kre
sel yeni dnya sistemine uluslarn entegrasyonunun) terristlerin
yaymaya alt korkuya ramen sreceini gsterelim ..
Burada kresellemeyi terrizme kar bir hal savana d
ntrerek, yurtseverlik edebiyat ierisinde ve korkular ile besle
yerek, kreselleme kartlarn ak hedef haline getirerek tek bir
dnya hedefine doru bir doktrinin piyasaya srldn aka
gzlemleyebiliyoruz. Tabii bu yurtseverlik edebiyatnn arkasna
gizlenmi mesihi bir liderlik anlay ile demokrasinin tm pratik
kurumlarn rafa kaldran yeni hareketin merkezinde dnden ra"
68
z Hristiyanlar ve zellikle de evanjelik topluluklar bulunmakta.

Hristiyan topluluunun bu yeni mesihi liderlii kabul edebilme
sinin gereklerinden birisi de Hristiyan bir liderin mevcut olmas
dr ki Bush'un kendisini iyi bir Hristiyan ve zellikle de evanje
liklerden birisi olarak takdiminin arkasnda yatan gerek budur.
nmzdeki srete, Bush'un da birok konumasnda orta
ya koyduu gibi, dnyann liberalletirilmesi ile kar karya ka
lacaz. nk Bush'un balatt savan kendi ifadesiyle dier
uluslara Amerikan deerlerini kabul ettirmek gibi bir misyonu
vardr. Bu anlay erevesinde ya seve seve ya da zorla (ya dost
sunuz ya dman syleminin arkasnda yatan bir dier neden)
uluslarn snrlar birer ak pazar haline dntrlebilmek iin
effaflatrlacaktr. Halihazrda Amerikan mdahaleciliinin 1 1
Eyll'den bu yana faaliyet gsterdii corafyalarn 'smrlebilir'
olmas zengin kaynaklara sahip olmas ve elde ettikleri zaferler
den sonra bu corafyalara kresel sermayenin byk glerinin
gerek yatrmc gerekse imar edici olarak terif etmeleri kresel
lemenin Bush ve ekibinin yeni mesihi militarist doktrininin ana
renklerinden birisi olduunu grmekteyiz.
Dindar olduu siyasi bir yalan m ?

Bakan Bush'un seimlerden nce hazrlattrd propaganda
brorlerinde dine dnn u ekilde anlatyordu:
" . . . Mesih'e ynelme ynndeki kararmn tohumlar sayg
deer Bili Graham tarafndan yedi-sekiz yl nce yeertilmiti. O
bizleri Maine'de yazn bir haftasonu tatilindeyken ziyaret etti.
(1980'lerin sonu) . Onu deniz kenarndaki kk St.Ann's kilise
sinde dua ederken grdm. Hep beraber okyanusa kar pa
tio'da yemek yedik. Bir akam byk bir aile grubumuz haftaso
nu iin toplandnda babam Billy'den sorularmz cevaplamas
n rica etti.
Atein yanna oturdu ve anlatt. Syledikleri kalbimde bir de
iimin kvlcmn yakt. Ne sylediini tam olarak hatrlamyo
rum. Daha ok rneinin gcyd. Tanr aka onun nezaketin
de ve akla dolu tutumunda tecelli etmiti. Ertesi gn Walker's
Point'de beraber yrdk ve sohbet ettik. Fark ettim ki byk bir
69
ismail vural
adamn huzurundaym. Sanki mknats gibiydi. Farkl bir ey ara

mak iin ekildiimi hissediyordum. Bana vaaz vermedi ve uyar
da bulunmad, sadece itenliini ve endielerini paylat. Billy
Graham kendinizi sulu hissettirmiyor, o sevgi ile dolmanz sa
lyor. O haftasonu dersinden sonra saygdeer Graham ruhuma
sonraki yllarda byyecek bir hardal tohumu ekti. Bana yolu
gsterdi ve ben de yrmeye baladm. Bu hayatmdaki deii
min balangc oldu. Her zaman dindar bir adam olmaya altm,
dzenli olarak kiliseye gittim, Pazar ayinlerine katldm, mimber
grevlisi bile oldum. Fakat o haftasonu, kaderim ve inancm yeni
bir anlam kazand. Bu yeni bir yryn balangcyd, kalbimi
Mesih'e sunabileceim bir yry."
Bush'un bu dine dn anlatmnda gizlenmi baz ipular
mevcut. ncelikle bu hikaye, bir 'Yeniden Dou'u temsil ediyor.
Endie ve itenlikten, kalbin sevgiyle dolmasndan, teslimiyetten,
vs bahsediyor. Yani mesihi bir ruh haline eritiini anlatyor Ge
orge W. Bush.
Bush'un genlik dnemindeki uarlklar ve daha sonraki
dnemde alkol bamll gibi pek ok menfi unsur bir dnm
noktas ile geride kalm ve o kendisini Mesih'e adamt. Bu b
yk dnm ile 'yeniden domu'tu. 'Billy Graham'n nezaketin
de ve akla dolu tutumunda tecelli eden 'Tanr' tanmlamas san
ki Tanr'nn Bush ile dialoa getii ve Billy Graham'n sadece bir
sebep olduu intibasn uyandrmak iin ifade edilmiti.
Sonraki dnemlerde Bush'un sylemlerinde Tanr'dan ilham,
hatta daha ok vahiy alan bir adam grnts verilmeye all
yordu. Bush kendisini ilahi bir misyonun adam olarak sunmakla-,
ve kararlarnda doruluundan phe duymad idnyasnn
etkisini aka ifade etmekle bu grnty tamamlamaya al
yor. Dini literatr kullanarak gittike Mesihi bir sahiplenme ya
anmasna neden oluyor.
Hz. sa, Hristiyanlk inancnda 'kurtarc' ve gnahlardan
kurtarc olarak tanmlanyor.
Mesela Matta 1 :21'de Joseph'e (Protestan inancna gre
Hz.Meryem'in kocas) gelen melek yle sylyor: "Ve o bir olan
ocuu dnyaya getirecek, ve siz O'na Jesus (Mesih) adn verecek
siniz nk O insanlarn gnahlarndan kurtaracak" (Matt. 1 :21)
70
Ayn konuya Babtist John'un da deindiini gryoruz:

" ...Tanr'nn kuzusunun farkna varn, O ki dnyann btn g
nahlarn alp gtrd." (John 1 :29)
1 1 Eyll'den sonra Bush'un bir kurtarc rolne soyunmas
sizce tamamen tesadf mdr? Dnyay zgrletirme sevdasna
tutulmu bir Bush .. nsanlara demokrasi, zgrlk ve tartmasz
doru(!) Amerikan deerlerini gtryor ve insanlar eski gnah
kar yaantlarndan kurtaryor. .
Vanity Fair dergisinin Ekim 2000 saysnda Gail Sheehy'nin,
George W Bush hakknda yazd bir makale yaymland.
1980'lerde Bush'un iki imeyi ve iki alemlerini brakp dine
dnmesi hikayesini aratran Gail Sheehy, bir yanll ortaya
koymaktayd. Robert McCleskey gre Bush'un ikiyi terketmesi
nin arkasnda Mesihi bir tecrbeden ziyade ei Laura'nn ultima
tomu varm. ocukluundan bu yana Laura'nn arkada olan
McCleskey yle demi: "Laura onun anlayaca bir dilde durumu
ona anlatt. Ve o da ikiyi brakt." Kendisine, bunun anlam eer
ikiyi brakmazsa karsnn onu terkeclecek olmasyd m diye so
rulduunda McCleskey "Evet dorudur" diyor ve "Karsn ve
1981 ylnda domu ikiz kzlar Jenna ve Barbara'y kaybedecek
ti. Kars ve kzlar onun hayatn deitirdi" diye ekliyor.
Laura'nn Bush'a ikiyi braktrdn iddia eden kii sadece
McCleskey deil. Laura'nn kocasna 'Ya ben ya ie" veya "Ya ben
ya Jack Daniels" dedii zaman Teksas'taki yerel basn bunu haber
yapm. CZO)
Cumhuriyeti senatr Don Evans'a gre, o ve birka arkada
nn Bush'un Teksas Miclland'd a Arbusto Oil firmasnda petrol
kuyular aarken James Dobson'un retisiyle gerekletirilen
evanjelik Hristiyanlarn toplantlarna katlmasn istediklerinde
Bush'un dine dn gereklemi. Bush'un Midland gnlerinden
bir baka yakn arkada Don Jones, Don Evans'n hikayesini ks
men yanl buluyor. O gnlerde Bush'un bir ka toplantlarna i
tirak ettiini dorulayan Don Jones, Bush'un meseleyi ok da cid
diye almadn sylyor.
Bush'un dine dn gerekletirdii varsaylan Miclland gn
lerinden bir dier arkada profesyonel futbolcu Mike Conaway
de bu konu_da unlar sylyor: "Tavrlarnd a herhangi bir de!71
ismail vural
iklik grmedim. Hristiyanla ynelen bir kiinin tavrlarnda

olabilecek deiiklikleri dnyorum da hibirisini Bush'ta gr
medim."(2 1 )
Gail Sheehy'nin aratrmas saatin onikiyi vurduunu ve
prensesin aslnda bir kl kedisi olduu gereini ortaya karyor.
Bush'un 40 yana doru 'yeniden doduu' hikayesi bir dzme
ceden ibaret grnyor. Evanjelik semen taban zerinde oynan
m ve hala oynanmakta olan usta bir oyunun icra edilmesi mi bu
hikayeler?
Dine dn sadece politik bir sunu m u ?

Bush'un Hristiyanlk inanc ierisinde nasl bir mertebede ol
duunu kestirebilmek biraz g. Gerekte dini bilgisinin ok da
fazla olduu sylenemez. En azndan oynad mesihilik oynu
nun iini doldurabilecei bir bilgi birikimi var grnmyor. Asln
da Bush'un Hristiyanla dn ile yaknen ilgilenmesi anlatld
gibi Hristiyanl ciddiye alan, kalbinde deiimler olumu,
gibi ok ulvi bir ekilde deil de yzeysel gereklemi.
1980'lerin sonunda Dallas'n en byk kiliselerinden birisi
nin siyah papaz, Oak Cliff ncil Kardelii rgtnn saygn bir
yesi ve ayn zamanda Promise Keepers'n (Sr Saklayclar) st
dzey yneticilerinden olan Dr.Tony Evans ile bir araya geldiin
de Bush'ta bir deiim olmu.
Baba Bush'un Clinton'a kar 1992 ylnda seimi kaybetme
si oul Bush'u olduka mutsuz etmiti. Ve bu hrs onda politikaya
kar mevcut olan ilgiyi daha da arttrm. Bush'un Tony
Evans'tan politikaya yeni bir yaklam ekli rendiini gryo
ruz. Bu ekonomi eksenli olmaktan ziyade dini bir yaklam. Clin
ton'un babasn ekarte ettii ekonomik mesajn karsna koz ola
rak srebilecekti bu yeni doktrinini. Hakikaten, Tony Evans'n
yardmc papaz olan Dr. Martin Hawkins'in sylediine gre
Bush, ilahi bir bak asndan dnyann nasl grneceine dair
"tamamiyle yeni bir felsefe" gelitirmi. Bu felsefeyi Sheehy'nin
iddiasna gre Tony Evans'n Promise Keepers rgtnn elkitap
larndan birisinin sayfalarndan karm. (22)
Promise Keepers'm benimsedii gr aslnda ksmen apoli72
tik olmasna ramen, Bush ve onun taraftarlar, iyi ile.nirse ve ye

niden dzenlenirse gl bir politik mesaj haline dntrlebi
lecek dini bir belagat yakaladklarn dnmler.
Promise Keepers hareketinin liderlerinin birou 'mesihi ege
menlik' diye adlandrlabilecek bir ahir zaman doktrinini benim
semekteler. 'Mesihi Egemenlik', Dnyevi gcn "Tanr'nn insan
lar" tarafndan ele geirilmesini betimliyor ki bylece dnya
kurtarlabilir ve ancak dnya byle kurtarldktan sonra Mesih.,
Ynetmek ve Saltanat srmek iin geri dnebilir. Esasen Promise
Keepers'n hedefi direkt bir iktidar olmaktan ziyade insanlar
'Tanrnn insanlar' haline getirmektir. Bunun iinde nce kilise
den balamak zere toplumda ve daha sonra da toplumun idare
sinde bir deiim gerekletirmek gerekmektedir. Baz mesihi
egemenlikiler dnyann ele geirilmesini "iaretlerin, kehanetle
rin ve mucizelerin" sonucu olarak grrken bazlar da askeri ve
politik bir fetih ile gerekleebileceine inanmaktalar. te
Bush'un ilham ald felsefe buradan kaynaklanyormu. yle bir
felsefe ki yava yava kendisini Tanr'nn bir elisi olarak grme
ye balam, Tanr tarafndan dnyay yeniden kurmak iin ve
Tanr'nn dnyay kontrol iin, seilmi bir ara, Bush'u bugn
motive eden felsefe ite bu felsefeymi. (23 )
Bush, evanjelik cemaati ile iie olmann ve Kitab- Mukad
des referansl konuabilmenin meyvelerini Teksas'ta iki kez sena
tr seilerek elde etmiti. Siyasi menfaat iin dini literatr geli
tirmek Bush'un yabanc olduu bir ey deil.
ekimeli geen bakanlk yarn, mahkeme kararyla da ol
sa kazanabilmesinin en byk nedeni evanjeliklerin ak destek
vermi olmas. Yllarca evanjelik cemaat ierisinde olmann geti
risini seimlerde oya tahvil etmi oldu. Zaten seim kampanyas
na da bir evanjelik kilise de start vermiti.
Bakanl dneminde baarsz bir ekonomi ynetiminden
sonra 2004 seimlerinde Bush'un bakanl yeniden kazanabil
mesi normal artlar altnda zor grnmektedir. Bu noktada evan
jeliklerin destei olduka nem kazanmaktadr. Bush, gittike do
zajn arttrd mesihi sylem ile bu semen kitlesinin oylarn ipo
tek altna almaya almaktadr. Amerika'da seimlere katlma ve
oy verme oran olduka dktr. Semenin hemen hemen yars
73
ismail vural
oy kullanr seimlerde. Bu nedenle iyi organize olmu gruplar,

yelerini oy kullanmaya ynlendirerek seimlerde cemaatleri ie
risinde oy kullanm yzdesini arttrarak nfus ierisindeki temsil
oranlarndan daha fazla politik etkiye sahip olabilmektedirler.
(1) Newsweek dergisinde yaymlanan George W. Bush biyografisi

(2) Amerika'ya Bakmak ve Grmek, Edward Said, UMUT VE CESARETLE, Le
Monde Diplomatique'de yaymlanan makalesi
(3) Ali H. Aslan / Washington 02. 1 2.2002 Zaman
(4) Jackson Lears, How a War Became a Crusade, New York times, March 1 1,
2003
(5) http;//www.progressive.org/feb03/conm0203.html
(6) Matthew Rothschild, Bush's Shameful War, in: The Progressive, 20.3.2003
(7) State Department Deputy Secretary of State
( 8 ) h t t p ://www. usadai ly. com/Commentary/ Sabrin/ 03 02 0 3 _george_
bush's messianic_mission .htm)
(9) Frederick Clarkson, Eternal Hostility: The Struggle Between Theocracy
and Democracy adl kitabn yazar
( 10) American Studies at Hobart and William Smith Colleges, Geneva, New
York
( 1 1 ) http://www.counterpnch.org/fareed03 l 42003 .html
( 1 2 ) http://www.counterpunch.org/fareed031 42003.html
(13) Michelle Goldberg, "Why American Jewish Groups Support War in Iraq?",
http://archive.salon.com/news/feature/2002/09/ 14/ jews_ iraq/in
dex.html
(14) Raporun tm metni iin, bkz. http://www.israeleconomy.org/stratl .htm
( 1 5 ) Fehmi Koru, Yeni afak, 2 1 .04.2003
(16) Fehmi Koru, Yeni afak, 2 1 .04.2003
( 1 7) http://wwvv.us-israel.org/jsource/US-Israei/bushjews.html
(18) Taha Kvan, Yeni afak, 22.04.2003
(1 9) lan Kershaw, The Bitler Myth
(20) Gail Sheehy, Vanity Fair, Ekim 2000
(2 1 ) Gail Sheehy, Vanity Fair, Ekim 2000
_
74
6. Blm
l s rail Lobisi le Evanjelikleri n ttifak

Noam Chomsky, Trke'ye Kader geni adyla evrilen kita
bnda, Amerika'daki Yahudi lobisinin yalnzca Amerikal Yahudi
lerden olumadn belirtir. Genel inann aksine srail'i srarl
bir ekilde destekleyen byk bir Yahudi-olmayan ounluk var
dr. Chomsky'ye gre bu ounluk unlardan olumaktadr:
ncelikle, Seth Tillman'n 'srail lobisi' dedii olgunun Ame
rikal Yahudi toplumu ile snrl olmad belirtilmeli. Bu olgu, li
beral zihniyetin byk bir blmn, sendika liderlerini, dinsel
fundamentalistleri, ieride devlet nclndeki yksek teknolo
jili retim (yani askeri retim) ile darda askeri bakmdan teh
ditkar ve macerac, bunun yannda bu kategorileri yatay kesen
ateli ve savamaya hazr her renk srmadan apoletleriyle gl
devlet aygtndan yana 'tutucular' kapsamaktadr. C l )
Chomsky, srail yanls Amerikallar bylece kategorize et
tikten sonra Evanjeliklerin srail'e destek olmasnn ardndaki
manta da deinir. Ona gre Evanjeliklerin bu tutumunun iki
nedeni vardr. Birincisi yukarda belirtilen teolojik nedenlerdir
(Eski Ahit kehanetleri, Yahudilerin "Seilmi Halk" olduu d
ncesi vs.) . kincisi ise iki tarafn da zellikle son dnemlerde
ortak bir dmana sahip olmalardr. Ortak dman slam'dr.
Chomsky yle diyor:
Evanjeliklerle Siyonistlerin iki temel noktada yaknl sz
konusuydu: (Birincisi Evanjeliklerin dini inanlar ... kincisi ve
dolayl olan ise Evanjeliklerin slam'la ilgili yorumlaryd: Arap
halkn esaretinden, dnyadaki antisemitizmin byk blmn75
ismail vural
den ve srail kart hissiyattan, Tanr'nn adn kirleten slam so

rumluydu. (Z)
Amerika'daki Evanjeliklerin Yahudi lobisi ile kurmu oldukla
r dayanma ve ittifak ile ilgili bilgilere, Amerika'daki srail lobi
sini mevzu eden neredeyse btn kaynaklarda rastlayabilirsiniz.
Evanjelik liderler ve kiliseler, srail'e yaplan Amerikan yardm
nn her yl artarak srdrlmesinde aktif bir bask unsuru olarak
yer alrlar. Maddi yardmla beraber srail'in mitletirilmesinde ve
srail'in eletirilmesi pek de mmkn olmayan bir tabu haline ge
tirilmesinde de Evanjelik propagandann byk bir rol vardr.
Evanjeliklerin en nemli liderlerinden biri ve Amerika'daki Hris
tiyan fundamentalizmin sembol olan Moral Majority (Ahlaki o
unluk) adl kurumun yneticisi Jerry Falwell, Priten teolojisin
deki "judaizer" gelenei, politikaya aktararak yle demektedir:
"Sanmyorum ki Amerika srail'e srtn dnsn ve sonra da ayak
ta kalmaya devam edebilsin. Dier milletler srail milletine nasl
davranyorsa, Tanr da onlara yle davranr."(3)
Falwell'in sylediklerinin manas gayet aktr; Amerika eer
Tanr'nn desteini hak etmek istiyorsa, srail'e destek olmak zo
rundadr. Amerika'nn "bekasn" srail'e verdii destee endeksle
yen bu dnce, olduka etkilidir ve 70-80 milyon evanjeliin ya
nnda dier Amerikal Protestanlar da zaman zaman etkilemek
tedir. Bir baka Evanjelik lider Mike Evans, hazrlam olduu "s
rail, Amerika'nn Yaamn Srdrebilmesinin Anahtar" (Israel,
America's Key to Survival) adl televizyon programlar ile yukar
da bahsedilen Evanjelik kabullerini milyonlarca Amerikal'ya ak
tarmtr: Evanjelikler televizyon programlar, radyo yaynar, ya
ymladklar ok sayda dergi ve gazete vastasyla szkonusu tel
kinin Amerikan toplumuna propagandasn yapmaktadrlar.
Evanjelikler, Kongre, Beyaz Saray ve resmi kademelerde de etkin
dirler ve tamamen srail yanls bir faaliyet gstermektedirler.
Evanjelik Kongre yeleri ile AIPAC yesi Yahudi Kongre yeleri
arasnda srail'e sadakat konusunda hibir fark yoktur. Ve hedef
leri de AIPAC ve dier Yahudi rgtlerinde olduu gibi Amerikan
Kongresi'ne srail'e taraf olmayan insanlarn seilmesini engelle
mektir. Jerry Falwell, srail'de yapt bir konumada, "srail yan76
!s olmayan hibir adayn Amerikan Kongresi'ne seilemeyecei

gnler ok yakndr" demitir.
Evanjelikler, inanlarnn doal bir sonucu olarak srail'in Fi. listin'i igal politikasn da imdiye kadar srarla desteklemiler
dir. Bazlar daha da ileri giderek srail'den daha fazla toprak i
gal ederek tm Vaadedilmi Topraklar' egemenlik altna almasn
istemilerdir. srail'in daha saldrgan bir slup taknmas, blgede
gerginlii devaml st seviyede tutacak ve Evanjelik inanlarna
gre Mesih'in geliinin yolunu aacaktr. Mesela Jerry Falwell, 6
ubat 1983'te yapt bir konumada, srail'in Nil ve Frat nehir
leri arasnda kalan tm topraklar igal etmesini "rica" etmitir.
Falwell'in istei srail'in, vaadedilmi topraklar inancna ulaabil
mek iin Irak, Suriye, Trkiye, Suudi Arabistan, Msr, Sudan'n
ksmen rdn, Lbnan ve Kuveyt'in ise tamamen igal etmesi ile
mmkn olabilecektir. Falwell, bu ak igal taraftarlnn pei s
ra da unu eklemitir: "Tanr, kendisi iin deerli olan, yani sra
il'i desteklediimiz iin, Amerika'y kutsamtr". (4)
Tm bu ilgin demelerin sahibi olan, kraldan ok kralc olan
Moral Majority lideri Falwell, srail liderleri ile ok yakn ilikile
re sahiptir. Gemite zellikle Likud liderleri Menahem Begin ve
Yitzhak amir ile ok yakn olan Falwell, Siyonizme yapt hiz
metler adna Begin'den sa kanat siyonizmin ve Likud Partisi'nin
ideolojik ncs Vladimir Jabotinsky adna verilen bir madalyay
almtr. Falwell, dnyada bu madalyay alan ilk Yahudi-olmayan
insandr. Tabi bununla birlikte Falwell'in srail'e bu denli mutlak
.
bir destek vermesinin nedenleri arasnda temsil ettii dini akmn
teolojisinin yansra kiisel karlarnn da rol oynad sylenebi
lir. nk srailliler Falwell'in ve dier Evanjelik liderlerin hiz
metlerini karlksz brakmamaktadrlar. Grace Halsell, bir maka
lesinde, eski Likud hkmetindeki S avunma Bakan Moe
Arens'in, Falwell'e zel bir jet ua "hediye ettiini" Yrzar. ( S)
Evanjeliklerin ABD iindeki politik gleri giderek artmakta
dr. Reagan ve George W. Bush, evanjeliklerin en st dzeyde
temsil edilebildik.lerinin birer rneidir. ! 9 0'1Ll'.!!!rda J_(E!Y_!':l
':'ell'in nderlii11dek_Lyioral l\1!ljor!'- -"-!.1j_li]slrir e11 . gQl !
yasTorariiiasyonuydu. BO'lerin sonunda Moral Majority yneti.
---
77
ismail vura!
mi baz mali skandallara karnca bu rgt dald ve hemen ar

. dndan Evanjelikler bu kez de Christian Coalition (Hristiyan Bir
lii) adl rgt kurdular. Cumhuriyeti Parti iinde nemli bir
destee sahip olan ve lke iinde byk bir rgtlenme oluturan
Christian Coalition, Amerika'nn en gl siyasi organizasyonla
rndan biri haline gelmi durumda. (6)
Benjamin Netenyahu rail Babakan olarak Clinton dne
minde yapt Amerika ziyaretinde, Bakan ile grmeden nce
Falwell ile grmt. Netenyahu Falwell'den sonra st dzey
1000 Evanjelik din adamna konuma yapm ve onlardan Clin
ton'un srail'in Oslo bar srecini ihlalinin gzard edilmesi iin
bask kurmalarn istemitir.
Nisan 2002'de Evanjelik cemaatinin liderleri (Richard D.
Land, Jay Sekulow, Janet Parshall, Gary Bauer, Glenn Plummer,
Leith Anderson, Fr. Keith Roderick, vs.) Bakan Bush'a hitaben or
tak bir deklerasyonda bulundular. Evanjelikleri Bakan'n Filistin
devletinden bahsetmesi ve srail'e tam destek olmadna dair
inanlar kzdrmt. Ortak bildiri ile Bush'u srail'e tam destee
aryorlard.
Evanjelikler iin srail'in Filistinliler zerinde kurduu insan
lk d basknn pek de nemi yoktur. nk Araplar inanlarna
gre, evet Hz.brahim'in soyundandr, ama hizmetisi Hacer'den
olmu bir gnahn meyvesi smail'in soyundan gelmektedirler. Es
ki Ahit'e gre Hz.brahim'in soyunun 'yce' devamll shak'a
verilmitir. Yani anlalaca gibi evanjeliklerin grne gre
Araplar pek de umursanacak insanlar deildir. Baz evanjeliklerin
zaman zaman blgedeki insan haklar ihlallerine sesini kartt
na ahit olabiliniyor, ancak bu hak ihlalleri Hristiyan Araplara
kar yaplmsa ... Timothy Weber'e (Church Historian ve Dean of
the Northern Baptist Theological Seminary in Chicago) gre bir
ok Amerikal Hristiyann son 30-40 yldr o topraklarda Hristi
yanlarn olduunun pek farknda deil. Bu konuda Weber yle
sylemektedir: "O blgedeki Hristiyan Araplar eziyet grmekte
dir. Filistinliler onlar Hristiyanlkla, srailliler de Araplkla sk
trmaktadrlar. Hemen hemen buradaki Arap Hristiyanlar, Ame
rikan Hristiyanlar tarafndan yok saylmaktadrlar. Amerikallar
78
evanjelizm / beyaz saray ' n gizli dini
srail'in kaderi zerinde younlamaktadrlar, oradaki Hristiyan

larn deil."(?)
Marc Gopin (Professor of International Diplomacy at Tufts
University in Bostan) : "Burada tam bir tencere kapak hikayesi
mevcuttur. Evanjelikler, Tapnak Tepesi'ndeki El-Aksa camisinin
yerie nc tapna inaa etmek isteyen srail'deki arc Ya
hudileri desteklemektedirler. slami dnyadaki arclar Filistin
iin parasal destek olmaya alrken, Amerika'daki arclar da
Likud politikalarnn destekisi olmaktadrlar. (8)
l ncil Topraklar Turlar

Evanjeliklerin srail propagandas metotlarndan biri de sra
il'e dzenlenen turistik seyahatler. Bu seyahatleri l 970'lerden bu
yana srail Turizm Bakanl'nn Amerikan H.ristiyan lobisini etki
lemek iin 'ncil Topraklar Turu' ad altnda tevik ettiini gr
mekteyiz. Evanjelik organizasyonlar srail'in turizm elisi gibi a
lyor. Burada maksat, cemaat yelerinin yakinen blgeyi tan
mas ve Yahudi Topra kavramnn zihinlerinde dah a salamla
trlmas. srail'e giden gruplarn srailli bir rehber eliinde turla
rn yapmalar, srail kanunlar tarafndan zorunlu klnyor. Bu
turlara rehberlik eden sraillilerin inan turistlerini bilgilendir
mek(!) iin youn aba sarfettiklerini syleyebiliriz.
Tabii bununla beraber srail'e turizm geliri yoluyla finansal
destek de salam oluyorlar. Evanjeliklerin 'turizm elilii'nde ne
kadar aktif olduunu anlamak iin srail Turizm Bakanl'nn
yapt almalar incelemek gerekir.
El-Aksa intifadasndan sonra 2001 ylnda srail'in turizm ge
lirleri ciddi oranda dt. Turizm gelirlerini tekrar arttrmak iin
bir dizi karar aldlar. Bunlardan balcalar:
- 30 etkin Evanjelik lideri cemaat yelerini srail'e seyahate yn
lendirmeleri iin tevik etmek,
- 1 00.000 byk Evanjelik kilisesine tantm mektuplar gnder
mek. Bunu takiben 350.000 kiliseye daha tantm mektuplar
gndermek,
79
ismail vural
- Amerika'nn 100 byk ehrinde 'srail ve Dayanma' toplant

lar organize etmek ve burada Hristiyan din adamlarna sra
il'in ncil'deki nemini anlattrmak.
Grld gibi srail en mnbit topra ilemek ile megul.
Bu organizasyonu yapmakla grevlendirilen Colorado Springs
Colombia merkezli TouchPoint Solutions irketinin ynetim kuru
lu bakan Butch Maltby, turizmi srail asndan yle deerlen
diriyor: "Turizm ayn zamanda politik bir enstrman. srail'i ziya
ret eden herkes dnte bir srail bykelisi haline geliyor. Her
turist bir halkla ilikiler personeli gibi alyor."
Bugn Amerikan Bakan olan George W Bush, Teksas vali
siyken srail'e bir seyahat gerekletirmi. Ve bu seyahatten ok
etkilenmi. Btn kutsal mekanlar grm, aron ile biraraya
gelmi, Alama Duvar'nda dua etmi ve onunla seyahat edenle
rin ifadeleri ile geriye bambaka bir adam olarak dnm, yaa
d tecrbeler Bush'u deitirmi. (9)
'ncil Topraklar Turlar' phesiz Evanjelik-srail dayanmas
nn unsurlarndan sadece birisi. Evanjeliklerin srail'e hem finans
sal hem de politik destekleri baka ekillerde de ortaya kabiliyor.
G finanse etmek
Mesela bir baka dayanma noktas da srail'e Yahudi g
n tevik etmek ve desteklemek, zellikle de son yllarda Rusya
Yahudilerinin srail'e g ettirilmesi iin eitli almalar yrt
lyor. Halihazrda srail'in igal ettii toprak ve su kaynaklar,
mevcut nfusu iin yeterli olmamasna ramen, Evanjelikler 'Ye
niden Dou' inanlarnn gerekleebilmesi iin tm Yahudilerin
srail'e g etmesi iin gayret sarfetmekteler. Bu amala dnyann
drt bir tarafna Yahudileri Yahudilere ikna ettirmek iin destek
olduklar turlar dzenlemekteler.
Bu tarz projeleri dzenleyip maddi destek veren en nemli
gruplardan birisi de Chicago'da bulunan ve Rabbi Yechiel Ecks
tein tarafndan ynetilen multimilyoner Uluslararas Hristiyan
Yahudi Kardelii rgt C l O) . Eckstein IFCJ'yi l 983'te Hristi80
yanlar ve Yahudiler arasndaki hogr ve anlay ilerletmek ve

srail'e destei arttrmak amacyla kurmu. IFCJ'in projelerinden
birisi olan "On Wings of Eagles" (Kartallarn Kanatlarnda) ile
Sovyetler Birlii Yahudilerinin srail'e g etmelerine yardmc
olmay amalamlar. Ve bu projeye finanssal destek olarak iki
yz binin zerinde evanjelikten yaklak 30 milyon dolar topla
mlar. Bu konuda bir baka rnek de Teksas San Antonio'da bir
evanjelik vaiz olan John Hagee'in kablolu yayn yapan Global
Evanjelism televizyonunun gelirinden bir milyon dolar Sovyet
Yahudilerinin srail'e g etmesi iin balamasdr. Eckstein'n
evanjelik mritleri IFCJ'nin dnya apnda yoksul Yahudiler ze
rinde yapt almalar iin milyonlarca dolar bata bulun
maktalar. Eckstein'n sylediine gre muhafazakar Hristiyan
lar, l 994'ten bu yana srail'e altm milyon dolardan fazla direkt
yardm salamlar. IFCJ'in srail'deki Yahudiler ile Amerika'da
ki Evanjeliklerin kaynamasn hedefleyen bonkr almalar ol
duka baarl olmu durumda. C l l )
yle ki Evanjeliklerin ve Amerika'nn srail'e olan desteinin
boyutunu anlatabilmek iin bugnlerde srail'de yle bir espirili
tanmlama duyabilirsiniz: Jerusalem'in (Kuds) merkezinde ne
vardr? Jer-USA-lem.
Fundamntalist H ristiyan lar lsrail Neden Destekliyor?

Amerikal Hristiyan gruplar bilhassa l 970'lerden bu yana
her zaman srail yanls lobi iinde yer almlar ve hkmetin
yksek makamlarnda grev almak iin siyasete ilgi duymaktan
geri kalmamlardr. Ancak, srail'in balca Hristiyan destekisi
Kiliseler Milli Konseyi (NCC) idi. Bu konsey, lml ve orta gr
teki kiliseleri temsil etmektedir. srail hkmeti ile Amerikal fun
damentalist gruplar arasndaki sk ba daha yeni bir gelimedir.
NCC son yllarda beyanatlarnda srail-Filistin atmasna daha
tarafsz yaklat grlmeye baland. zellikle NCC'nin beya
natlarn srail hkmetinin, Filistinlilere taraftar olduu eklinde
yorumlamas NCC'yi srail kart bir kurum haline getirdi. sra
il'in bilhassa Likud partisinin en salam Hristiyan destekisi ola81
ismail vura!
rak Amerika'daki Fundamentalist Hristiyan topluluklar NCC'nin

yerini ald. Aslnda 1970'lerde Fundamentalist Hristiyanlar ara
snda anti-Semitik grler hakimdi. Hatta o dnemde Falwell,
/ 'Cennet'e sadece protestan Hristiyanlarn gidebileceini, Yahudi
/ !erin gidemeyeceini sylyordu." Bugn Falwell en sk Yahudi
\ dostlarndan birisi. sraille ilikileri arttka, Evanjeliklerin Yahudilere baknda yumuamalar grlmekte.
srail'in kendilerine anti-semitik bak asyla bakan bu fun
damentalist gruplar ile bir ittifak kurmas iin etkili olan birok
anahtar faktr bulunmaktadr. Muafiyeti fundamentalistler, s
rail'in gvenliini ve topraklarn geniletmesini mutlak bir dini
mesele olarak grmektedirler. Doal olarak srail'in istila ettii
topraklardan ekilmemesinin en byk destekileridir. Dier ta
raftan srail de muafiyetilerin bu iten ballklarndan kazan
maktadr: muafiyetiler srail'i inanlarnn merkezi olarak gr
mekte ve oraya gitmekten srail ekonomisine para kazandrmak
tan memnuniyet duymaktadrlar. srail hkmetinin st kademe
lerinde bulunan baz kimseler evanjelik liderlere VIP hizmeti
salamakta ve onlarla birlikte maksimum karl paket turlar d
zenlemektedirler. Bu turlardan en gze arpanlar Jerry Falwell
ve ICEJ turlardr. srail kanunlarna gre srail topraklarndaki
turlara sadece srailli kiiler rehberlik edecei iin bu turlara da
srailliler rehberlik etmektedir.
Ayrca evanjeliklerin 1970'lerden bu yana siyasetle iie ol
malar ve ynetimler zerinde nfuzlar, srail'in ilgisini eken bir
baka noktadr. Amerika'daki Yahudi lobisi, Demokratlara destek
.
verirken fundamel1foHsr Hirisfiyaiilar; Cmhiiyete re rka
-H e"; h lkad a kongreye srail destekisi senatrler gn
derilmi olur.
Hristiyan Siyonist hareketin Ortadou'daki ihtilafa tarihi
boyunca etkisi byktr. srail devletinin kurulmasnn yolunu
am, Amerika'nn srail'e kaytsz artsz destek vermesini ve
Filistinlileri grmezden gelmesini salamtr. Bugn, Hristiyan
Siyonizmi hem srail hem de Filistin'i tatmin edt!cek bir barn
yerlemesiyle tamamen zt, ar u bir perspektifi temsil etmek
tedir. Muafiyetilerin tm hedefleri Filistinlilerin ve srail'in di-
E!.::
82
evanjelizm / beyaz saray' n gizli dini
er Arap komularnn hedeflerine tamamyla terstir. Bu toprak

larda yaayan insanlar, bir bakas tarafndan tahsis edilen Siyo
nizmin varlna kardrlar. Siyonizm ile yaanan temel problem
budur. Muafiyeti Hristiyan rgtlerin eylemleri hem srail'in
Oslo antlamasn ihlalini devam ettirmekte hem de bu ihlallere
dorudan katlmaktadr.
(Noam Chomsky, Kader geni, ss. 36-37)

(Noam Chomsky, Kader geni, ss. 38)
(Paul Findley, They Dare to Speak Out, s. 240)
(Grace Halsell, Prophecy and Politics, s. 1 4 1 )
(Grace Halsell, "The Clintons: American Hostages i n the Holy land",
Washington Repon on Middle East Affaics, Ocak/ubat 1995)
(6) (Robert Sullivan, The New York Times Magazine, 25 Nisan 1993)
( 7) (http://www.abc.net.au/rn/talks/8.30/relrpt/stories/s546326.htm)
(8) (http://www.abc.net.au/rn/talks/8.30/relrpt/stories/s546326.htm)
(9) (httpJ/www. a bc.net.au/rn/talks/8.30/relrpt/stories/s546326.htm)
( 1 0 ) . (lnternational Fellowship of Christians and Jews-IFCJ)
( 1 1) (http://teds.edu/articles/rethinkingevangel.htm)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
83
7. Blm
Bir Lafzi Yorum rnei: Babil Efsanesi...

Babil kelimesinin brani'ce kk BALAL olup karklk anla
mna gelmektedir. Eski AKKAT diline gre ise BABEL, BABL,
Tanr Kaps, Tanr ehri demektir. Anlatldna gre bu Kule es
ki hinar (Smer) diyarnda kavimlerin biraraya gelerek ina et
tikleri ve insanolunun tanrlar bulmak iin gkyzne kmak
iddias iinde bir nevi merdiven, stun inas amacn tar. Ks
tahla kzan Tanr, birlik halinde olan, tek dili konuan ve arala
rnda anlaan bu merakl kullarnn dil birliini bozmu, aralar
na nifak ve blcl sokmutur. Hem Evanjeliklerin hem de Ya
hudilerin inanlarnda bugnk Irak ve zellikle Badat, Babil
krallnn temsilidir.
ncil'de Tanr'dan Yuhanna'ya gelen Esinleme' blmnn
1 7. ksmnda yle tasvir edilmitir Babil: "Yedi tas alan yedi me
lekten biri gelip benimle konutu: Gel dedi. Engin sularn ke
narnda oturmu byk fahienin arptrlaca cezay sana gs
tereyim. Dnyann krallar onunla cinsel ahlakszla dtler.
Yeryznde yaayanlar onun ahlakszlnn arabyla sarho ol
dular. Bundan sonra melek beni Ruh'un ynetiminde le gtr
d. Orada yedi bal, on boynuzlu ve zeri kfr niteliinde ad
larla kapl, krmz bir canavarn stne oturmu bir kadn gr
dm. Kadn, mor ve krmz giysilere brnm, altnlar, deerli
talar ve incilerle sslenmiti. Elinde, iren eylerle ve cinsel ah
lakszlnn irkeflikleriyle dolu altn bir kase vard. Alnna u es
rarengiz ad yazlmt: BYK BABL, DNYA FAHELERNN
VE GRENLKLERNN ANASI."
Grld gibi, Babil yani bugnk Badat ynetimi dnya
84
fahielerinin ve irenliklerinin anas olarak grlmekte. Gn

mz Amerikan ynetiminin zerindeki Siyonist anlay ve evan
jeliklerin nfuzunu nceki blmlerde aktarmtk. Mevcut yne
tim ve zellikle de George W. Bush inanlar dorultusunda b
tn ktlklerin anasn ortadan kaldrmak iin bir kez daha yo
la km oldu. Baka bir blmde insanlk ile savaacak ekirge
ordusunun komutan olarak branice Abaddon kelimesi kullanl
makta. Abaddon kelimesinin Yunanca'da karl Apollyon ve her
iki kelimenin de anlam 'Yokedici'. Bununla beraber 'Saddam' ke
limesinin birka anlamndan birisinin de yokedici olmas bir ba-
ka Kitabi rastlanty(!) ortaya karmaktadr.rn
Yine 'Tanr'dan Yuhanna'ya gelen Esinleme' blmnn 18.
ksm da Babil'in ykln tasvir etmektedir. Beraber okuyalm ve
Irak savanda bulduu yansmalara dikkat edelim; "Bundan son
ra, byk bir yetkiye sahip olan baka bir melein gkten indii
ni grdm. Yeryz onun grkemiyle aydnland. Melek, gr bir
sesle yle bard: "Ykld! Byk Babil ykld!" imdi cinlerin
barna, her trl kt ruhun ura, her trl murdar ve iren
kuun sna oldu. nk btn uluslar onun azgn ahlakszl
nn arabndan itiler. Dnyann krallar onunla cinsel ahlaksz
la dtler. Dnyann tccarlar onun ar sefahatiyle zengin
letiler." (18: 1-3)
Amerika ve ngiltere, sava balatmadan nce Birlemi Millet
ler vastasyla mdahaleye en fazla kar kanlar Fransa ve Rusya
olmutu. Ayrca Rusya'nn yllarca Amerikan halknn dini referans
larnn yorumuyla fundamentalist Hristiyanlar tarafndan Deccal
olarak da grldn unutmamak gerekir. Bilindii gibi Irak petrollerinin zerinde bu iki lkenin ticari pay % 70'in zerindeydi.
"Her ey medeniyetlerin beii Mezopotamya'da balad. Da
ha sonra srasyla bayrak Yunan, Roma ve ngiliz mparatorlukla
rna ve en sonunda Amerika Birleik Devletleri'ne geti. Fakat
imdi dnyann ilgisi tekrar Ortadou'ya kaymaya balad. Mese
le birden neye dayandrld? Ana neden olarak petrol grlyor,
fakat petrol oraya koyan kim ? .Tabii ki Tanr. Orada bizim (ABD)
tamamen petrol iin olduumuzu sylemek doru olmaz ama Ku
veyt'te petrol olmasayd bu kadar ilgili olabilir miydik'? Gereki
olalm, petrol dikkati oraya ekmek iin koyulmu ... " C2)
85
ismail vura!
'Tanr'dan Yuhanna'ya gelen Esinleme' blmnden devam

edelim: Gkten baka bir ses iittim: Ey halkm! diyordu.
Onun gnahlarna ortak olmamak, urad belalara urama
mak iin kn oradan! nk onun st ste ylan gnahlar g
e eriti, ve Tanr onun sularn hatrlad. Babil nasl davrandy
sa, karln ona aynen verin. Yaptklarnn iki katn deyin.
Kendi hazrlad kasenin iki katn hazrlayp ona iirin. Kendini
ycelttii ve sefahatte yaatt oranda ona strap ve keder verin.
nk iinden diyor ki, ' Tahtnda oturan bir kralieyim, dul de
ilim. Asla yas tutmayacam!'. (18:4-7)
Sava ncesi Saddam'n tahtn terketmeyeceini bile bile
Bush ve ynetiminin Saddam'n kendi rzas ile srgne gitmesi
ni istemeleri sava ve savata vuku bulacak lm ve ykmlar
merulatrmak iin bir k yolu aray olarak deerlendirilmi
ti. Bir de yukarda mevzu edilen perspektiften bakmak da fayda
l olacaktr.
Devam edelim: Bu nedenle onun bana gelecek olan belalar
- lm, yas ve ktlk - bir gn iinde gelecek, ate onu yiyip biti
recektir. nk onu yarglayan Rab Tanr gldr. Kendisiyle
cinsel ahlakszla dm ve sefahatte yaam olan dnyann
krallar, onu yakan atein dumann grnce onun iin alayp
dvnecekler. ektii straptan dehete decekler. Uzakta du
rup, 'Vay, vay, byk kent, gl kent Babil! Bir saat iinde ceza
n buldun' diyecekler. Dnyann tccarlar onun iin alayp yas
tutarlar. nk onlarn mallarn satn alacak kimse yok artk. Al
tn, gm, deerli talar, incileri, ince keteni, ipei, mor ve
krmz kumalar, her eit kokulu aac, fildiinden yaplm her
eit kab, en pahal aalardan, tun, demir ve mermerden yapl
m her eit mal, tarn ve kakule, buhur, ho kokulu ya, tts,
arap, zeytinya, kepeksiz un ve buday, srlar, koyunlar, at
lar, arabalar ve kleleri, insanlarn cann satn alacak kimse yok
artk. "Diyecekler ki, Cannn ektii meyveler elinden gitti. B
tn deerli ve gz alc mallarn yok oldu. nsanlar bunlar bir da
ha gremeyecek." (18:8-14)
Gerek birinci krfez sava gereks ikincisi ve arada geen 1 2
yllk srete Irak, lm, yas ve ktl yaad hep. Tabii b u s
rete Birlemi Milletler eli ile koyulan ambargoyu ve bu ambar86
go neticesinde Irak'n bata petrol olmak zere ticaretinin durdu

unu akldan karmamak gerekiyor. Sanki ncil'den esinlenilmi
bir sinema filminin orta yerindeymiiz gibi...
"Babil'de bu mallar satarak zenginleen tccarlar, kentin
ektii straptan dehete decekler. Uzakta durup alayarak yas
tutacaklar. 'Vay, vay!' diyecekler. 'nce keten, mor ve krmz ku
malarla kuanm, altn, deerli talar ve incilerle sslenmi b
yk kent!
Bu kadar byk zenginlik bir saat iinde yok oldu. "Her ge
minin reisi, yolcular, tayfalar ve denizden geinenlerin hepsi,
onu yakan atein dumann grnce uzakta durup, 'Byk kentin
bir benzeri var mdr?' diyerek feryat ettiler. Balarndan aa
toprak dktler. Yas tutup alayarak yle feryat ettiler: 'Vay, vay,
byk kent! Denizde gemileri olanlarn hepsi onun sayesinde,
onun deerli mallaryla zengin olmulard. Ama kent bir saat iin
de viraneye dnd. Ey gk, kutsallar, eliler ve peygamberler!
Onun bana gelenlere sevinin! nk Tanr, onu yarglayp hak
knz ald.' Sonra gl bir melek, byk bir deirmen tana
benzer bir ta kaldrp denize atarak yle dedi: "Byk kent Ba
bil, ite byle bir iddetle atlacak ve bir daha grlmeyecek. Ar
tk sende enk alanlarn, ezgi okuyanlarn, kaval ve borazan a
lanlarn sesi hi iitilmeyecek. Artk sende hibir el sanatnn sa
nats bulunmayacak. Sende artk deirmen sesi duyulmayacak.
Artk sende hibir rann parlamayacak. Sende artk gelin ve
gvey sesleri duyulmayacak. Senin tccarlarn, dnyann byk
leriydi. Btn uluslar senin byclnle sapmt. Peygamber
lerin, kutsallarn ve yeryznde boazlanan herkesin kan sende
bulundu." (18: 15-24)
Irak'n igalinden sonra Amerikallarn ve Ingilizlerin yktk
lar ehirlerin yeniden ne kadarn ina edeceklerini hep beraber
greceiz. Ama bir gerek var ki, byle bir sonuta bu noktadan
sonra Irak'n ticareti artk byk oranda Amerikallarn eline ge
ecek demektir. Amerikan ekonomisinin darboazda olduu d
nlrse, savan maliyetinin Irak'n ekonomik kapasitesine fa
tura edilecei ve muharref ncil'in mezkur ayetlerinin insan eli ile
gerekletirileceini tahmin edebiliriz.
Mark Hitchcock'a C3 ) gre Irak'taki sava ve Filistin-srail
87
ismail vural
uyumazlnn iki etkisi var ncil'in kehanetlerini yanstan: Birin

cisi, Kyamete doru meydana gelecek olaylarn <lola sahnesi Or
tadou'ya dnyann ilgisini ekmesi. kincisi, Dnyann drt bir ta
rafndan ykselen 'savaa hayr' lklar ile olumakta olan bar
platformu ile Mesih-kartlnn yolunun almas. "Mesih-kartl
bir bar platfotmu ile meydana kacak inacmza gre" diyor
Hitchcock. Bu noktada Papa'mn savan dinleraras atmaya da
yanak oluturulmamas iin ikazlar, bata Almanya, Fransa ve
Rusya'mn ban ektii sava kartl ve slam lkelerinde Ame
rika ve srail kart oluan tepki ve yllardr gerek Papa'nn gerek
se lkemizde de belirli mslman cemaatlerin destek verdii din
leraras diyalog almalar, protestanln fundamentalist kana
dnda Mesih-kartlnn barta birlemesi olarak grlmektedir.
Toward Tradition'n bakam (Amerikan ulusunu kader kay
nakl ilkeleri-kehanetleri benimsemeye tevik eden bir Yahudi-H
ristiyan koalisyonu) Rabbi Daniel Lapin de Hitchcock gibi btn
gzlerin Irak ve Ortadou zerine evrilmeye balanmasna bir
tesadf olarak baklamayacan sylyor. Ayrca ABD'nin de a
tmann n safnda ve ortasnda olmasnn da bir srpriz olmad
n ekliyor.
"Bu Mesih'in dn ile ilgili alametlerin doal olarak bir
yansmas ki zaten Amerika'nn bizatihi kendisi kehanetin ta
mamlanabilmesinin asli unsurlarndan birisi. Amerika ilahi ola
rak bu srece katlmak durumunda" diyor Lapin.
Eninde sonunda lrak'ta yaananlar Mesih-Kartl'nn (ya
ni Deccal'n) geliinin zemini hazrlayacak diyor Hitchcock. Ve ta
rihi alntlar yapmaktan hazzeden slubu ile ekliyor "Byk s
kender Babil'de ld. Babil'i dou bakenti yapmay planlyordu.
Ve Ortadou'yu altst etmek iin byk bir zaman harcayan Na
polyon da Yeni Babil'i ina etmek iin planlar yapyordu. Her iki
si de misyonlarn tamamlayamadlar ve Deccal'n iini tamamla
yabilmesi iin kapy ak braktlar. Deccal Napolyon ve Byk s
kender'in yarm braktklarm tamamlayacak. Saddam'n devril
mesiyle Babil'in tekrar inaas balayacak."
Tarihte ve mitolojide de ok nemli bir yere sahip olan Babil,
asl nemini Yahudiler nezdinde edinmitir. Tevrat'ta anlatld
na gre; Herodot'un M.. 450'li yllarda "Babil, yeryznde bili88
nen btn dier ehirlerin ihtiamn aar" diye ycelttii Babil'in

varlndan nce insanlarn dili birdi. "Btn dnyann dili bir,
sz birdi. Ve vaki oldu ki, Douya gtkleri zaman iriar Diya
rnda (SMER) bir ova buldular. Ve birbirlerine dediler: Gelin,
kerpi yapalmve onlar iyice piirelim ve onlarn ta yerine ker
pileri ve har yerine ziftleri vard. Ve dediler: Btn yeryz ze
rine datmayalm diye gelin kendimize bir ehir ve ba gklere
eriecek bir kule ina edelim ve kendimize nam yapalm" (Tekvin
1 1 : 1 -9) . Ama kendileri iin "nam yapmak" amacyla yaptklar bu
yere RAB inerek onlarn dilini kartrd. (Tekvin 1 1 : 1 -9) Ve Babil,
insanln utanc oldu. nanca gre yery{iznn milletleri Babil
sonras birbirlerinin dilini anlamayan insanlarn dnyann drt
bir tarafina dalmas ile olutu. Ayrca Tevrat'ta birok yerde bu
rayla ilgili ayetler mevcuttur.
Tevrat'ta Babil ve Kildaniler diyar olarak geen yerin Irak ol
duu National Geographic M ays 1991 saysnda, Oxford Bible
Atlas sf. 75'te Meydan Larousse'un Badat maddesinde ve Trki
ye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisi cilt 4'te belirtilmitir ve Ya
hudiler buradan srlp karlmtr. .
19. yzyln balarnda Yahudiler iin lke kurmalar amacy
la yerleecekleri toprak aranrken gndeme gelmi noktalardan
birisidir Babil ayn zamanda. Uganda, Kbrs gibi birok yer gn
deme gelmi ama siyonistlerin muharref Tevrat' baz alarak he
defledikleri iki topraktan birisi olan Kuds'te (Filistin) karar kln
mtr. Tabii bu seim siyonistlerin bu kadar ile iktifa ettii anla
mna gelmiyor, nk hedefleri arasnda Nil'den Frat'a kadar
olan topraklar mevcut.
"Ve Babil zerine gelecek btn ktl, BABL N YAZIL
MI OLAN BTN SZLER YEREMYA KTABA YAZDI. Ve Yerem
ya Seraya'ya dedi: Babil'e vardn zaman bak ve bu btn szle
ri oku, ve de Ya Rab bu yerde ne adam ne de hayvan oturan ol
masn fakat ebedi virane olsun. Ve bu kitab okumay bitirince sen
ona bir ta balayacaksn ve Frat rmann ortasna atacaksn,
ve ona diyeceksin: BABL BYLE BATACAK ve onun zerine geti
receim ktlk yznden bir daha kalkamayacak. Ve onlar yor
gun decekler Yeremya'nn szleri buraya kadardr. (Hezekiel
blm 9/5)
89
ismail vural
in tuhaf taraf Saddam Hseyin de bu inanmln teki ta

rafn temsil edercesine ritellere sarlmaktadr. "1978'den itiba
ren, Irakl antikite uzmanlar, Nabukadnezar ve Naboid krallar
nn Babil'ini yeniden ina etmeye giritiler. Irak'n en ok gezilen
arkeolojik siti, ziyaretiye nerdeyse "Hollywoodvari" bir dekor su
nuyor. Saddam Hseyin kendini eski Yakndou'nun fatihi, Babil
kral Nabukarnezar ile zdeletiriyor. Taht odasnda u yaz oku
nur: "Ben Saddam Hseyin, Irak halkna ihtiaml gemiini geri
vermek iin Babil'i yeniden ina ettirdim. Nabukadnezar saray
nn duvarlarn yeniden ykselttim."(4)
Saddam'n kendisi iin setii "Sparta", Ortadou'nun pagan
imparatorluklarndan biri olan Babil'dir. Saddam kendisini, "ufuk
tan ge kadar rakib"i olmad sylenen Babil Kral Nebukadne
zar'n varisisi olarak grmekte ve gstermektedir. (5)
Sleyman Mabedi'ni ykan ve srailoullarn Babil'e sren
Nebukadnezar, tarihte iki zellii i le bilinir; acmasz bir kuman
dan ve byk bir mimar olmas. Psikopatlk derecesinde kibirli
olan Nabukadnezar'n yaptrd binalarn tulalarnn zerine
tek tek kendi adn yazdrd bilinmektedir. Saddam, Nebukad
nezar'n bu zelliini de taklit etmekte ve halknn tm sefalet ve
yoksulluuna ramen byk bir msriflikle yaptrd saraylarn
da kullanlan tulalarn zerine kendi adn yazdrmaktadr.
Amerika' da yaynlanan "The Rise of Babylon- Babil'in Ykse
lii" adl kitabn kapa ilgin bir ekilde u szlerle balyordu:
"Saddam Hseyin Babil'in kaybolan ehrini tekrar ina ediyor.
Tevrat Babil'in son zamanda tekrar ina edileceini sylyor. Bu
bizim son neslimiz olabilir mi?"
"Babil (Badat) kral Nebukadnezar beni yedi, beni ezdi, be
ni bo bir kap etti. Canavar gibi beni yuttu. Gzel yemeklerimle
karnn doyurdu, Sion'da oturan diyecek: Bana ve etime e dilen
zorbalk Babil'in boynunda olsun ve Yerualim diyecek: Kanm
Kildaniler'in diyarnda oturanlarn boynunda olsun. Bundan do
lay Rab yle diyor: te davan ben greceim ve senin cn
alacam ve onun denizini kurutacam." (Yeremya blm
5 1/35-37)
Saddam'n kendisini Irak'n gemii ile zdeletirme eilimi
bu denklemin bir dier unsurunu oluturmaktadr. Saddam'n
90
blgesel g olma isteini, lkesinin topraklarnda gemite ha

kim unsurlar ile simgesel zdelemeye gitme ile desteklemeye
almas ayr bir psikolojik vaka olarak analiz edilmelidir. "Irak'n
gcnn artmas Nebukadnezar'n gcnn artmasna benzerdir.
Saddam batllara gre olduka mantksz ve garipti. Acaba onun
istekleri ve amalar neydi? Onun imdiki faaliyetleri ile Kitab-
Mukaddes'teki kehanetler ve Yehova'nn dnya iin planlar ara
snda nasl bir iliki vard? Saddam acaba Armageddon'a uzanan
bir zincirin halkas myd? Yoksa yalnzca dnya'y fethedecek
uzun zincirin halkalarndan en sonuncusunu mu oluturuyordu?
Saddam Hseyin'in srr Babil'de odaklanmtr."(6)
"Tevrat'ta Eski Ahit'in vuku bulduu yer bu ln altnda ya
tyor. Saddam Hseyin kendisini son Babil kral Nebukadnezar'n
mirass olarak tantyor."(?)
"Babil kral zerine bu mesele syleyip diyeceksin; Gabreden
nasl yok oldu! Altn ehri yok oldu." (aya blm 1 4/4)
"Ve Allah Sodom'u ve Gomor.,:.-'y ykt gibi lkelerin izzeti
Kildanilerin gururunun ss olan B abil de (Bad:t) yok olacak.
inde ebediyen oturulmayacak ve nesilden nesile meskun olma
y:cak. (aya blm, 1 3/1 9-20)
"Babil'in ortasndan kan ve herkes cann kurtarsn onun fe
sat! iinde helak olmayn. nk Rabbin c alma vaktidir. Ona
karlk edecek odur. Babil Rabbin elinde btn dnyay sarho
eden bir kase oldu. Milletler bundan dolay ldrdlar. Babil ans
zn dp krld. Onun iin uluyun; sancs iin merhem aln bel
ki ifa bulur. Babil'e ifa vermek istedik fakat ifa bulmad onu b
rakn ve gidelim, herkes kendi memleketine. nk onun hkm
gklere eriiyor ve asuman'a ykseldi." (Yeremya blm 5 1/69)
"te imal'den bir kavim geliyor. Ve byk bir millet ve ok
krallar yerin ularndan uyanacaklar. Ellerinde yay ve karg var.
nsafszdrlar ve merhametleri yok. Sesleri deniz gibi grlyor ve
atlara binmiler ve herbiri sana kar d izilmi cenki gibi. Ey Ba
bil kz Babil kral onlarn haberlerini iitti elleri gevedi. Onu s
knt, douran kadnlar gibi arlar tuttu. (Yeremya blm)
" . . . . B abil (Badat) alnd. Bel utand. Mcrodak yld. Onun
dikili talar utandlar, putlar yldlar deyin. nk ona kar i91
ismail vura!
malden bir millet kyor ONUN DYARINI VRAN EDECEK." (Ye

remya blm 50/2-4)
Acaba Babil'e (Badat) kar imal'den (kuzey) kp Badat'
viran edecek millet Krtler olmasn? Yllardr Kuzey Irak'taki Krt
gruplara Amerika'nn ve de srail'in verdii destek ve sava nce
si srarla Amerika'nm kuzey cephesini amak istemesi ve Krtleri
Badat'a yrmeye sevketmeye almas biraz da bununla ilgili
olabilir mi? Son dnemde Barzani ailesi zelinde olmak zere
balatlan Krt Yahudiler kampanyas ve son on-onbe yldr bir
ok srailli bilim adamnn tarafl genetik almalar ile Krtler
ile Yahudilerin genetik akraba olduklarn iddia eden . almalar
inanlardan kaynaklanan bu tiyatro oyununun bir sahnesi haline
gelmektedir.
"te Babil'e kar ve Leb-Kamay'da oturanlara kar HELAK
EDC BR YEL UYANDIRACAGIM. Ve Babil'e (Badat) harman
savuranlar gndereceim ve onu savuracaklar ve onun diyarn
bo brakacaklar. nk kt gnde her taraftan onun zerine
gelecekler. Yay kurana kar ve zrh ile vnene kar oku yay
n kursun ve onun genlerini esirgemeyin hp onun ordusunu b
tn btn yok edin ve vurulanlar Kildaniler diyarnda, ve yaral
lar onun diyarnda d ecekler... " (Yeremya blm 50/35-37)
B ilindii gibi ABD Irak'a kar operasyonu "l Frtnas"
adyla geceyars balatmt.
"Babil'in yk onu Amots'un olu eya grd ... Dalarda ka
labaln grlts byk bir kavmin grlts gibi biraraya "B
RKM MLLETLER" lkelerinin kargaalk grlts! Ordularn
Rabbi cenk iin orduyu yokluyor. Btn memleketi viran etmek
iin Rab ve gazabnn silahlar uzak bir diyardan gklerin ucun
dan geliyorlar." (aya blm 13/1-6)
Amerika'nn uzak bir diyar olmas, silahlarn gklerden gel
mesi, 'Birikmi Milletler' lkelerinin kargaalk grlts sizce ne
artryor? .Sakn BM'de Irak mdahalesinin kmam olmas
da ritellerin yerine getirilebilmesi iin bir oyun olmasn?
Bakanlk kampanyasna balamadan nce Teksas'ta bir grup
papaz toplayan Bush, 'daha yksek bir vazifeye arldn' sy
lemi. Anlayacamz, Bush'un inanml delilik mertebesine yol
almakta. Dier taraftan da S addam'm kendisini Babil kral Nabu92
kadnezar ile zdeletiriyor olmas bir baka mitsel delilik. Bush

tpk Hitler gibi kendisinin seildiine inanyor. Saddam da fun
damentalist Hristiyanlara gre Deccal'den bakas deil. Saddam
da kendisini Babil kral Nabukarnezar ile zdeletirmeye ala
rak Evanjeliklerin ve Yahudilerin inanlarndan kaynaklanan bir
konumlamayla kendisini kar cephede ilan ediyor ve bylece Ku
ds inanlarna gre ne kadar yanlarnda duruyorsa Babil yani
bugnk Irak da o kadar karlarnda . . .
Ve u anki dnya neslinin zerine kopacana inandklar k
yametin yolu da Kuds'n ve B abil'in temsil ettii glerin sava
ndan geiyoL . .
( 1 ) (End-Time Interpreters See Apocalyptic Meaning in lraq War balkl Bili

Broadway'in yazs , The Washington Post, 17 Mart 2003)
(2) (The Second Coming of Babylon, Mark Hitchcock-Pastor of Faith Bible
Church in Edmond )
(3) (Pastor of Faith Bible Church in Edmond)
(4) (Jean Bottero/ Marie Joseph Steve, Evvel Zaman inde Mezopotamya,
yky, s. 140. 1 4 1 )
(5) (Ray Wilkinson, "lrak'n Kara valyesi", Newsweek, 9 Nisan 1 990, s. 1 0-
11)
( 6) (Charles H. Dyer, Babil'in Ykselii )
(7) (Bunte 10 Ocak 1 9 9 1 )
93
8. Blm
H ristiyan Siyonizmin i n Tarih i Serveni

Grace Halsell, Kehanet ve Politika (Prophecy and Politics)
adl kitabnda, gnmzde Amerikal kktendinci Protestanlar
(evanjelikler) ile Yahudi lobisi arasnda kurulmu olan siyonist it
tifak anlatmaktadr. Halsell'e gre, szkonusu ittifakn kayna,
16. yzyla yani Protestanln douuna kadar uzanmaktadr.
Aslnda Hz.sa'nn lmnden sonra Hristiyan dnyasnda
eitli sapmalar olmutu. 13. yzylda ek lkesinin Bohemya y
resinde faaliyet gsteren John Huss (1370- 1415) bir Protestan
akm balatmt. Huss, Papa'ya kar karak onu Deccal ilan et
miti ve bylece Martin Luther'in nn amt. Cl )
Protestanlar, Eski Ahit'i Katoliklerden ok daha farkl biim
de yorumlam ve Katoliklerin nemsemedii "Seilmi Halk" ve
'Y.a.dedilmi Toprak" gibi kavramlar yeniden n pl ana karm
lardr. Bu ise doal olarak bir "Yahudileme" oluturmaktadr;
nk Eski Ahit'e gre, "Seilmi Halk" Yahudilerdir ve "VaadedH
mi Toprak" da onlara ait saylan Ortadou'dur. Halsell, bu-ilgin
dnm yle aklar:
Reform'dan nce, tm Katolik olan Batl Hristiyanlar, St.
Augustine ve teki Kilise kurucular tarafndan gelitirilmi bir
bak asn benimsiyorlard. Bu bak as, Eski Ahit'in sembolik
olarak yorumlanmasn, lafzi olarak alglanmamasn gerektiri
yordu. Mesela Kuds ve Siyon gibi kavramlar, teki dnyaya ait,
ilahi ve sembolik kavramlard. Ve bu kavramlar dnyada yer alan
ve yalnzca Yahudilere ait olan gerek birer yeri temsil etmiyor
lard. Yani Kuds'n fiilen Yahudi topra olduu iddia edilemez94
di. 16 ve 1 7. yzyllara kadar Hristiyanlar kendi kutsal kitaplar

n kendi dillerinde okuma imkanna sahip deillerdi. O zamana
kadar Latince olarak okunabilen Kutsal Kitab Hristiyanlar ilk kez
bir din adamna ihtiya duymadan kendi balarna okudular ve
yorumladlar. Bunu yaparken, Eski Ahit'in ierdii srail konusu
nu ve doal olarak da Yahudileri ok daha nemli bir konuma
yerletirdiler. (2)
Bu farkl yorumlamann arka plannda Hz.sa'nn Kuds civa
rnda doduu, orada yaad ve doal olarak da srailoullar so
yundan geldii dncesi yatmaktadr. Dolay-syla onlarn inanc
na gre Hz.sa, yeni bir dini tebli etmemi, var olann zerine ye
nilikler getirmitir. Bu referans noktasndan hareketle hem Yahu
dilerin kitab Tevrat hem de nci l benimsenmitir. Bugn hala Tev
rat iin Eski Ahit, ncil iin de Yeni Ahit terimleri kullanlmaktadr.
Hz.sa'nn bir Yahudi olduu inancnn doal sonucu olarak Mar
tin Luther yle diyordu: "Katoliklere sesleniyorum; bana kafir de
mekten yorulduklarnda, Yahudi desinler" - Martin Luther
Protestan Hristiyanlar rieden birdenbire tm Yahudilerin Fi
listin'e yerlemesinin savunucusu haline gelmiti? Yahudi topra
na iman eski Hristiyan retisinde var olmayan bir dncedir.
Hz.sa'y armha gerenlerin Yahudi olduu inanc Yahudileri o
zamana kadar Kilise'nin geleneksel dman yapmtr. Protestan
larn, Yahudiler hakknda cilt cilt kehanet kitaplar yazdklarna
ve onlara byk bir teolojik nem verdiklerine ahit olmaktayz.
u bir gerektir ki, Reform hareketinin ardndan, Avrupal Hris
tiyanlar Yahudilere ok daha fazla ilgi duymaya balam ve on
lara ynelik bak alarn deitirmilerdir. Baz tarihiler, bu
durumu, Rnesans ve Reform hareketlerinin brani literatrne
olan ilgisine ve zellikle de Reform'un Eski Ahit zerindeki vur
gusuna balarlar. Reform'un bu zellii, Yahudiler zerindeki il
giyi artrm ve bunun sonucu da Yahudileme hareketleri gste
ren Protestan mezhepleri domutur.
Bir ksm tarihilere gre ise, Reform, tam anlamyla bir 'b
ranileme' ya da 'Yahudileme' hareketidir. Protestanlarn Yahudi
geleneinde yer alan Mesihilik (Mesih bekleme) ve binylclk
95
ismail vura!
(yeryznde bin yl srecek bir Mesih idaresi) kavramlarn kabul

etmeleri, bunun bir iaretidir.
Protestanlkla birlikte gndeme gelen Yahudileme, ayn za
manda Hristiyan Siyonizmi'nin de varolu noktasdriRegina Sha
rif, Non-Jewish Zionism: Its Roots in Western History (Yahudi-Ol
mayan Siyonizm ve Bat Tarihindeki Kkenleri) adl kitabnda, 16.
yzyln ortasnda doan Protestanln gl bir Siyonist gelenek
dourduunu anlatr. Sharifin "non-Jewish Zionism" adn verdii
bu durum, Yahudi olmadklar halde bir Yahudi ryas olan Filis
tin'de bir Yahudi Devleti kurma topyasn destekleyen Batllarn
dnce yapsn aklamaktadr. Sharif, Eski Ahit'teki Yahudileri
ven blmlerin Katolikler tarafndan kabul edilmemi olmasna
ramen Protestan anlayta n plana karimasna dikkat eker ve
yle der: "Yahudi yeniden douu ve Yahudilerin Filistin'e dn
kavramlarn gndeme getiren Protestanlk, daimi ve etkili bir
'non-Jewish' Siyonizm gelenek balatt."(3 ) Sharif, kitabnda "Mar
tin Luther and the Judaizing Spirit" (Martin Luther ve Yahudile
me Ruhu) bal altnda inceledii blmde, Luther'in Hristiyan
lk ierisinde bir Yahudi ruhu uyandrdn sylyor.
Hristiyan Siyonizm'inin tarihi aslnda bugnk srail devle
tinin kurulmasn hedef alan rgtlenmi politik siyonizmin te
ekklnden de ncedir. (lk siyonist kongre, 1897'de Basel'de
yapld ve srail 1948 ylnda kuruldu) . Teolojik altyapsn ald
Kitab- Mukaddes'in Kilise hiyerarisi ierisinde bulunmayan in
sanlar tarafndan kendi dillerinde okunmaya balanmasndan bir
asr sonra Hristiyan Siyonizmi'nin ortaya ktn grmekteyiz.
Filistin'de bir Yahudi ulusunun kurulmasnn, Mesih'in ikinci geli
inin alametlerinden biri olaca fikri ilk olarak Oliver Cromwell
ve Paul Felgenhauever gibi 17. yzyl Protestan lider ve teologla
rn sylev ve yazlarnda belgelendirilmitir. C4)
Yahudilerin, Vaadedilmi Topraklar'dan uzaklatrlacaklar,
dnyann drt bir tarafna dalacaklar ve ancak bir gn bir Kur
tarc yeni Mesih nderliinde yeniden oraya dnecekleri, Eski
Ahit'te ska vurgulanan konulardan biridir. Bu nedenle Mesih
inanc, Yahudi dini kaynaklarnn hepsinde byk bir yer tutar.
Protestanlar da, Eski Ahit'in birebir yorumuna balanrken,
96
doal olarak Mesih inancn ve Yahudilerin Mesih nderliinde

dnyay "ynetme" hakkna sahip olduklar varsaymn kabul et
milerdi. Pritenler, birok konuda olduu gibi bu konuda da Pro
testan mezhepleri iinde en radikali oldular ve Yahudi bak a
sndaki Mesih inancndan byk lde etkilendiler.
Yahudilerin bekledikleri Mesih ile Protestanlarn iman ettii
Mesih arasnda bir fark vard. Protestanlara gre bu Mesih, Hz.
sa'nn ta kendisiydi. Protestan dncesine gre, Yahudiler keha
netteki artlar yerine getirdikten, yani Vaadedilmi Topraklar'da
devlet kurup, Kuds' ele geirip, Tapnak' ina ettikten sonra,
beklenen Mesih Hz. sa dnyaya yeniden gelecekti. Ve Yahudiler
onun ilk geliinde yaptklar h atay tekrarlamayacaklar, onu bu
kez kabul edecekler ve dier milletleri beklenen Mesih Hz. sa'nn
nderliinde Kuds'ten yneteceklerdi. nk Protestanlarn
inancna gre, Yahudiler "Tanr'nn seilmi halk" olmay srd
ryorlard; ancak Hz. sa'ya kar gelmekle bir hata ilemilerdi ve
onun ikinci kez geliinde bu yanllarndan dnecek ve O'na iman
edeceklerdi. Katolikler ise Yahudilerin "seilmi halk" gibi bir sfa
t artk tamadklarna inanrlar, nk Yahudiler Hz.sa'nn ka
tilleridir. Protestanlar, dnyay Yahudilerin ynetmesiyle birlikte,
kendilerine de iyi davranacaklarna ve kendilerinin de ok byk
zenginlie kavuacaklarna inanmlard. Protestan dncesi bu
gn de hi't!a bu yndedir.
ngiltere'de 18. yzylda gelien "Yahudi-olmayan Siyo
nizm"in en arpc rneklerinden biri olarak 1 704 ylnda Nathani
el Crouch tarafndan kaleme alnan 1\vo Joumeys to Jerusalem
(Kuds'e ki Yolculuk) adl kitab gsterebiliriz. Crouch, Robert
Burton mstear ismiyle yazd bu kitapta, Kutsal Topraklar'a yap
t iki yolculuundan edindii izlenimleri aktaryordu. En ok
zerinde durduu ve de en ok yank uyandran blm ise Filis
tin'in kuru bir l haline geldiinden sz ettii blmd. nk
yazar, Kutsal Topraklar'n Eski Ahit'te "st ve bal diyar" olarak an
latldn hatrlatyor, fakat seyahatinde grd durumun, tahrif
edilmi Tevrat'n tarifiyle byk bir ztlk tadn sylyordu. Bu
elikili durumun tek nedenini ise bu topraklarn gerek sahiple
rinden, yani Yahudilerden alnm olmas olarak gsteriyordu.
97
ismail vural
Crouch, Kutsal Topraklar'n yeniden bir "bal ve st" diyar olabil

mesi iin Filistin toprann yeniden Yahudilerin eline gemesinin
art olduunu anlatyordu. Crouch'un seyahatlerini anlatt kita
b o dnemde ngiltere'de ok popler oldu ve ngiliz toplumunun
Kutsal Topraklar'a bak asn da buyk lde etkiledi. CS)
19. yzylda doan baz Protestan mezhepleri, Yahudilerin
Kutsal Kitap'taki kehanete uygun olarak Kutsal Topraklar <l dn
meleri gerektii dncesini, teolojilerinin temeli haline getirdiler.
1830'da ngiltere'de John N. Darby tarafndan kurulan 'Plymouth
Brethren' (Plymouth KardeHi) mezhebi, tm Kutsal Kitap keha
netlerinin, Yahudilerin Kutsal Topraklar'a dnmesi zerine kurul
duu doktrinini kabul etti. Buna gre, sa Mesih'in ikinci geliinin
ardndan, sa ve ona balanan Yahudiler, Kuds'ten tm milletleri
yneteceklerdi. ou Kktenci Protestan kilisesi, bu dnceyi ka
bul etti ve bugne dek konidu. C6) Bugn Evanjeliklerin inanlar
nn kaynaklarndan birisi de Darby'nin grleridir.
1844'de ngiltere'de, 'Elpis Israel' kitabnn yazar olan John
Thomas tarafndan 'Christadelphians' adyla yeni bir Protestan
mezhebi kurullu. Mezhep, aka Yahudilerin Kutsal Topraklar'a
dnmesi gerektiini savunuyordu. Daha sonra Yahudilere fiili
destek de salad, Siyonizmin nclerinden Hibbat Zion hareke
tine yardmda bulundu.
Amerika'da Joseph Smith tarafndan 1830'da kurulan Mor
monlar da, Yahudilerin srail topraklarna dnmesinin Mesih'in
geliinin bir art olduunu savunuyorlard. 184l'de Mormon
misyoneri Orson Hyde, vazifeli olarak. Ku.ds'e gitti ve orada 'Si
yonist' bir dua ederek tm Kutsal Topraklar'n Yahudilere ait ol
duunu Zeytin Da'ndan aaya bararak ilan etti. Yahudi inan
cna gre Zeytin Da'na gmlen ller Mesih'in gelmesi ile ye
niden dirileceklerdir. Baz Hrsitiyan siyonistler de orada lp,
oraya gmlmek istedikleri iin Kuds'e yerlemilerdi.
1830'da Amerika'da doan 'Adventist' mezhebi, zamanla
eitli kollara ayrld. Bu fraksiyonlarn ou da, Yahudilerin s
rail topraklarna dnme lerini savundu, bazlar merkezlerini s
rail'e tadlar. ( 7)
98
evanjellzm / beyaz saray'n gizli dini
184l'de New York'ta bir Protestan metodist olarak doan

William Eugene Blackstone, genlik yllarnda Kutsal Kitap ze
rinde uzmanlat. 1878'de Blackstone, byk eseri Jesus Is Co
ming'i (sa Geliyor) yaynlad ve ksa srede n kazand. Evanje
lik cemaatleri onu alklad. Kitab bir milyonun stnd.e satt ve
branice'yi de kapsayan 48 dile evrildi. Blackstone, arkadalar
Dwight L. Moody ve Cyrus 1. Scofield ile birlikte, Kutsal Kitap'n
Yahudilerin 'Tanr'nn seilmi halk' olduu eklindeki hkmnn
hala geerli olduunu savundu.
ngiltere'de Priten gelenekten gelen Yahudi sempatizan et
kisi, 20. yzyla gelinirken Hristiyan Siyonizmi'nin politik olarak
'siyonist' harekete destek vermesini salad. Hristiyan Siyonist
ler'in en nllerinden biri olan ngiliz milletvekili Josiah Wedg
wood'un grleri bu ilgin akmn dnce yapsn anlamak iin
iyi bir rnektir. Priten bir aileden gelen Wedgwood, Filistin'de
bir Yahudi Devleti kurulmas iin elinden geleni yapm, bu konu
da nl rk S iyonist Jabotinsky' le ayn noktalara varan bir radi
kalizm sergilemi ve Yahudilerin silahl mcadelesini savunmu
bir parlamento yesiydi. Yahudi Devleti'nin kuruluuna destek
bulabilmek iin Amerika'ya giderek Bakan Wilson'la grm
ve Amerika'y Ortadou denklemine daha o zamanlarda gl bir
biimde sokmaya almt. Hristiyan Siyonizmi'nin mantn
anlamak iin kusursuz bir rnek olan Wedgwood, 19. yzylda
"Yahudileme" erevesinde gelien Anglo-Sakson rk'ln da
tamamen benimsiyordu. Wedgwood'un "Tanr'nn kendi Seilmi
Halk ile yapt ahitin bir yannda Yahudiler, teki yannda Ang
lo-Saksonlar yer alr" C8) ya da "Yahudilerin Filistin'i almasyla Si
yon'dan yeni bir k doacak"(9) gibi szleri, Priten kaynakl
Anglo-Sakson dncesinin duygusal ifadeleridir.
Aslnda Yahudi siyonizminin ve bugnk srail'in kurucusu
saylan Theodore Herlz'in 'siyan' fikrinin altnda Yahudilerin bir
toprakta birletirilmesi ve oray vatan edinmeleri yatar. Filistin
topra Herlz'in yola kt noktada 'siyan' hedefi olarak tayin
edilmemitir. Herlz'in Uganda, Trablusgarp, Kbrs, Arjantin, Mo
zambik veya Kongo gibi o dnemde dnlen alternatiflerden bi
risini kabul etmeye hazr olduunu gnlnden reniyoruz. C lO)
99
ismail vural
Siyonistler bugn Filistin topranda kurduklar devleti ngi

liz dostlarna borludurlar. 19 yzyln sonlarna doru Protestan
Hristiyanlar Yahudilerin Kuds'e dnmesi kehanetini realize et
mek ve byle bir devleti kurmak ama_cyla eitli nerilerde bu
lundular. ngiltere'nin nde gelen siyonistlerden Lord Anthony
Ashley, vey kaynpederi ngiltere'nin D likiler Sekreteri'ni Ku
ds'te ngiliz Konsolosluu amas iin etkiledi. Bu konsolosluk,
1839 ylnda Filistin'deki tm Yahudileri, Osmanl vatanda ol
malarna ramen, hakimiyeti altna ald.
Protestan Hristiyanlar, zellikle ngiltere ve Amerika'da ve
Avrupa'nn dier blgelerindekiler, 19 yzyl boyunca, Filistin'de
bir Yahudi devleti kurulmas gerektiini sk sk dile getirdiler. 1 848
ylnda, Amerika'nn Kuds Konsolosu Warder Cresson, ngiliz H
ristiyan-Yahudi topluluunun yardmyla Refaim Vadisi'nde bir Ya
hudi yerleim blgesi kurdu. 1898 ylnda, Amerika'nn Filistin
Konsolosu Edwin Sherman Wallace yle sylemekteydi: "Toprak
bekliyor, insanlar gelmeye hazr ve yaam koullar salanr sa
lanmaz ve hayat gvence altna alnr alnmaz gelecekler. Ya bunu
kabul edin ya da mutlak kehanetleri deersiz kabul edin."
Ancak ilk Hiristiyan Siyonistlerin motive edici yaklamlar
nn destek grmesi yalnzca teolojik adan deildi. Avrupa'daki
Anti-semitizm de nemli bir etkendi. Avrupal birok siyonizm sa
vunucusu, Avrupa'nn Yahudilerden temizlenecei dncesiyle
bu ie tevik edildiler. Anti-semitizm ve Yahudileri, Tanrnn seil
mi kullar olarak yceltme, bugnk Hristiyan Siyonist hareket
lerinde de elikili bir ekilde birarada var olmaktadr.
19. yzyl boyunca, farkl lkelerden ok sayda Hristiyan
politikac, yalnzca politik kararlarnn bir sonucu deil, ayn za
manda dini inanlarnn bir gerei olarak, Yahudilerin srail top
raklarna dnmesi iin aktif giriimde bulundu. Akla gelen rnek
lerden biri, Shaftesbury Kontu Lord Anthony Ashley .:::o oper
(180 1 - 1 885), Yahudilerin ngilizlerin korumas altnda Filistin'e
yerletirilmeleri iin detayl bir proje hazrlam ve bunu Avrupa
ve Amerika'nn tm Protestan devlet adamlarna sunmutu.
Yahudilere Filistin'e dnme konusunda byk destek olan bir
baka 'Hristiyan Siyonist' ise Lord Balfour'du. ngiltere'nin Di1 00
leri Bakan olan Arthur Balfour, dindar bir Hristiyan ve Yahudi

tarihi uzmanyd. Romallarn Yahudileri Kuds'ten karmasn,
'tarihin en nemli yanllarndan biri' olarak nitelendiriyordu.
Balfour, Yahudi tarihindeki onurlu yerini, 1 9 1 ?'de Lord Rothsc
hild'e yazd ksa mektubunda, 'Majestelerinin Hkmeti'nin Fi
listin'de bir Yahudi Devleti kurulmasn desteklediini' deklare
eden satrlaryla ald. (11 )
"Rusyal bir Yahudi kimyager olan Chaim Weizmann, 1904'te
ngiltere'ye gitti ve kendisine Siyonist hareketin yeni lideri olmak
nasib oldu. O, bu lkeye ngilizler'in Siyonizm'in en mit verici
potansiyel sempatizanlar olduu inancyla gelmiti ve 1906 yln
da, Arthur Balfour ile yaplan bir grmede, ngiliz politikaclar
la balant kurmaya ilikin bir program balatmt. Balfour daha
sonralar, bu grme mnasebetiyle Weizmann' 'beni Siyonist
yapan adam' diye tanmlayacaktr." 02)
ngiliz hkmeti, 2 Kasm 1 9 1 ?'de nl Balfour Deklarasyo
nu'nu yaynlayarak I. Dnya Sava ile Osmanl'nn elinden alm
olduu Filistin'de bir "Yahudi lkesi" kurulmas hedefini destekle
diini aklad.
Balfour Deklarasyonu'na giden yolda Lloyd George siyonist
lerin 'Yahudi lkesi' kurulmas isteinin nn amak iin yle
diyordu: "Filistin iin uygun temsil kurumlarnn vakti geldii za
man, eer Yahudiler nfusun kesin bir ounluuna sahip olmu
larsa, o zaman Filistin bylece bir Yahudi Cumhuriyeti haline ge
lecektir." 0 3 )
Bir baka nl "Hristiyan Siyonist" ise Winston Churchill'di.
"Ben de bir Siyonistim" diyen Churchill, yeni kurulan srail Dev
leti'ni Britanya'nn koruyucu kanatlar altna almak istemiti. a
lom yle anlatyor:
ngiltere'de yaynlanan bir kitaba gre, nl ngiliz devlet
adam Winston Churchill, srail'i 'Britanya Devletler Topluluu'
(British Commonwealth) yesi yapmak istiyordu. Martin Gilbert
imzal ve Churchill'in yaamn anlatan kitaba gre, 1955'te
Churchill babakanlk grevinden istifa etmeden nce yeni baba
kan Anthony Eden'e yazd bir yazda srail'in dnya apnda bir
g olduunu ayrca ABD ile kpr grevi yaptn sylemi...
101
ismail vural
Daha sonra ise ABD Bakan Eisenhower'a yazd bir mektupa

Churchill, Balfour Deklarasyonu'ndan bu yana kendisinin de bir
Siyonist olduunu, srai!'in dnyann her yerinde saldrlara ura
yan Yahudiler iin vazgeilmez bir snak lke olduunu syle
mi. srail'in Britanya Devletler Topluluu'na girme fikri, srail
Babakan David Ben-Gurion tarafndan da destek grmesine ra
men ngilizler, Churchill'in nerisini, Araplarn tepkisinden ekin
dikleri iin bir daha gndeme getirmediler. ( 1 4)
Motivasyonu her ne olursa olsun, Hristiyan Siyonist hareke
ti, Siyonizm'in ngiliz ve Amerikan hkmetlerine yerlemesinde
byk lde rol oynamtr. 1985 ylnda Benjamin Netanya
hu'nun, Birlemi Milletler srail Bykelisi iken srail Milli Kah
valt Duas srasnda syledii gibi; "Gerek ngiliz gerekse Ameri
kal Hristiyan Siyonistlerin yazlar Lloyd George, Arthur Balfour
ve Woodrow Wilson gibi ok nemli liderlerin dncelerini di
rekt olarak etkilemitir."
1985 Austosu'nda yine Basel'de, yine ilk kongrenin yapld
salonda bir Siyonist Kongre daha yapld. Olduka geni kap
saml olan kongreye 27 ayr lkeden 589 delege katld. Ancak bu
kongrenin, Theodor Herzl'in dzenledii ilk Siyonist Kongre'den
ok nemli bir fark vard. lk Siyonist Kongre'ye katlanlarn t
m Yahudiydi; oysa ikincisinde ok az Yahudi vard. nk Kong
re'nin ad "1. Hristiyan Siyonist Kongresi"ydi. Kuds Uluslararas
Hristiyan Elilii (International Christian Embassy Jerusalem)
tarafndan dzenlenmiti ve katlmclarn da byk blm H
ristiyand. gn sren kongre grmelerinin sonucunda baz
tavsiye kararlar alnd. Bunlar arasnda, tm dnya Yahudilerinin
srail'e g etmeye arlmas ve srail'in l 967'de igal etmi ol
duu Bat eria'y resmen ilhak etmesi talebi yer alyordu. Ksaca
s, Hristiyan Siyonistler, Siyonizmin daha da ileri gitmesini, igal
ettikleri topraklar daha fazla "Yahudiletirmesini" talep ediyor
lard. Bir ara dinleyici sralarnda oturan lml bir srailli, ayaa
kalkarak son cmledeki ifadenin biraz yumuatlmasnda yarar
olabileceini, nk srail halknn da yaklak te ikisinin Bat
eria'nn ilhakna kar olduunu syledi. Bunun zerine fkele1 02
nen Uluslararas Hristiyan Elilii temsilcisi Van der Hoeven, y

le bard: "sraillilerin ne dnd umurumuzda deil; biz
Tanr'nn ne sylediine bakarz. Ve Tanr, o topraklarn Yahudile
rin mal olduunu sylyor."
( 1 ) (Malachi Martin, The Keys of This Blood, s. 262)

(2) (Grace Halsell, Prophecy and Politics: Militant Evangelists on the Road to
Nuclear War, Con-necticut: Lawrence Hill & Company, 1 986, s. 1 34)
(3) (Regina Sharif, Non-Jewish Zionism: lts Roots in Western Histoy, London: Zed Press, 1 983, s. 10)
(4) (Halsell, 135)
(5) (Karen Armstrong, Holy War, ss. 349-350)
(6) (Encyclopaedia Judaica, vol. 1 6 , ss. 1036, 1 1 52 - 1 153.)
(7) ( Encyclopaedia Judaica, vol. 1 6, ss. 1 1 53- 1 1 54. )
(8) (Joshua B. Stein, Our Great Solicitor: Josiah C. Wedgwood and the Jews,
New Jersey: Associated University Press, 1992, s. 39)
(9) (Joshua B. Stein, Our Great Solicitor: Josiah C. Wedgwood and the Jews,
New Jersey: Associated University Press, 1 992, s. 38)
( 1 0) (Theodere Herlz: Diaries (Hatralar), Ed.Victor Gollancz, 1958)
t 1 1 ) (Edward Tivnan, The Lobby: Jewish Political Power and American Foreign Policy, New York: Simon & Schuster, 1987, ss. 1 7- 1 8)
( 1 2) (Alan R.Taylor, i srailin Douu, s.23)
( 1 3) (Alan R.Taylor, i srail'in Douu, s.37)
( 1 4) (alom, 1 Mays 1 9 9 1 )
1 03
9. Blm
Amerika'n n Kuru l u u nda

Cemaatler ve Siyo n i st Anlay
Pritenler
Kitab- Mukaddes'in ngilizce'ye evrilmesinden sonra ngil
tere'de 1 600'l yllarn banda yeni bir mezhep ortaya kt ve k
sa srede yaylmaya balad. William Tyndale adl bir Calvinist'in
kurduu mezhep, Protestan inancnn birok konuda daha radi
kal yoru_mJmm ekliydi. rnein Protestanln Papa'ya ve Ka
toHk Kilisesi'nin hiyerarisine kar at sava, Pritenler ad ve
rilen bu yeni mezhep tarafndan daha da ilerletilmi ve Protestan
Anglikan Kilisesi'ni de kar cepheye koyacak ekilde bir dman
la dntrlmt. Bu yeni mezhebin ballarnn en ilgin
zellii ise, Luther ve Calvin'in balatt "Eski Ahit'e ynelme" ha
reketini daha da ileri, radikal bir izgiye gtrmeleri ve Eski Ahit'i
neredeyse inanlarnn tek kayna haline sokmalaryd.
Eski Ahit'e ynelmek demek, doal olarak Yahudilere ynel
mek demekti. Pritenler de yle yaptlar. Eski Ahit hkmlerine
gre, Yahudiler stn ve seilmi bir halkt ve Pritenler bunu ka
ytsz artsz kabul ettiler. Bu, Pritenlerin Yahudilere ve Yahudi
dinine byk bir sempati ve hayranlk beslemelerine yol at. Es
ki Ahit'e bu kadar balanmann bir sonucu daha vard. Pritenler
kendilerini de hayran olduklar Yahudilerle zdeletirmeye, ken
dilerini onlara benzetmeye baladlar.
"Yahudi Ansiklopedisi" Encylopaedia Judaica, Pritenlik'ten,
"Judaizers" (yahudiciler/yahudi sempatizanlari) bal altnda
1 04
yer veriyor. Bu kavram ise yle aklyor: "Judaizer: Yahudi ol

mad halde Yahudi dininin bir ksmn ya da btnn uygula- '\
yan veya Yahudi olduunu ne sren kimse." Bu snfa dahil ettii Pritenler hakknda da u ekilde bahsediyor:
ngiltere ve Amerika dahil, Kuzey Atlantik'te Pritenliin yay
gnlamas ile birlikte, Tevrat'n incelenmesi buna bal olarak ta
Yahudileme' (judaizing) hareketleri balad. Bu hareketler brani
dilini kullanma, anayasann Tevrat'a dayandrlmas ve Sabbath'in
Yahudi dinine gre kutlanmas taleplerini de beraberinde getirdi.
"Ahlak ve etik yaps Tevrat'la tmyle e olan ritenlik, 'n
giliz Yahudilii' olarak adlandrlmtr. "C l )
Pritenler kendilerini Yahudilerle zdeletirme konusunda
olduka ileri gittiler. ocuklarna; Samuel, Amos, Sarah, Judith
gibi Yahudi isimleri veriyor, tm Yahudi dini kural ve gelenekleri
ni uyguluyor, branice konumaya alyorlar, ksacas Juda
ica'mn da ifade ettii ekliyle "Yahudileiyor"lard. ngiliz yazar E.
Dowden, bu durumu 'Puritan and Anglican' adl kitabnda u e
kilde anlatmaktadr: "Pritenlik, ngiltere'nin kalbine ve ruhuna,
Tevrat'n dehasn tad".
Ancak Pritenlerin devlet ve Anglikan kilisesi hakkndaki ra
dikal dnceleri, ngiltere kral tarafndan bask grmelerine ne
den oldu. Grdkleri basklardan sonra 1 620'li yllarda iki byk
Priten topluluk ngiltere'yi terk etti. Bunlardan birisi Yeni Dn
ya'nn kuzeyine, bugnk ABD'ye gitti ve oradaki ilk nemli kolo
niyi kurdu. Dieri ise Amsterdam'a gt. Kalan Pritenler za
manla rgtlendiler ve mcadeleye karar verdiler. Silahlanarak
"New Model Army" (Yeni Model Ordu) adn verdikleri bir birlik
kurdular. 1640'lara gelindiinde bu ordu Kral'n ordusuyla boy l
ebilecek hale geldi. Ordunun lideri ise Oliver Cromwell adl
gen bir askerdi. Cromwell'in ynettii Priten ordusu, 1649'da
Kral I. Charles' devirdi ve bir Priten Cumhuriyeti kurdu. Kendi
ni tm lkeye "Lord Protector" (Koruyucu Lord) ilan eden Crom
well de, Priten anlay ierisinde bir dikta rejimi oluturdu. l
keyi artk "judaizer", yani Yahudilere hayran olan ve kendilerini
de onlarla zdeletirmeye alan Pritenler ynetiyordu.
1649'da Cromwell'e daha nce Amsterdam'a yerlemi olan
Priten cemaatinin lideri olan Anne ve Elbenezer Cartright'tan bir
1 05
ismail vura!
mektup geldi. Amsterdam'daki Yahudilerle ok samimi olan Pri

tenler, Menasseh Ben Israel'in Mesih'in gelii ile ilgili yorumlar
nn etkisinde kalmlard. Bu mektupla Cartright, Cromwell'e n
giltere'de hi Yahudi olmadn hatrlatyor ve bu durumun da
Mesih'in gelebilmesi iin gerekli olan "Yahudilerin dnyann drt
bir yanna dalmas" artn bozduunu haber veriyordu. Amster
daml Pritenler, Cromwell'e Mesih'in gelmesini hzlandrmak
iin lkeye Yahudileri kabul etmesi gerektiini bildiriyorlard.
Mektup, yalnzca Yahudilerin ngiltere'ye alnmasndan sz et
mekle kalmyor, Mesih geldiinde Yahudilerin Vaadedilmi Top
raklar'a ngilizler tarafndan tanacandan da sz ediyordu.
Cartright yle diyordu:
"Bu ngiliz ulusu, Hollanda'daki temsilcileriyle birlikte, sra
iloullar'n zaman geldiinde atalar olan Abraham, Isaac ve Ja
cob'un topraklarna, onlara vaad edilmi olan Vaadedilmi Top
raklar'a da gemileriyle tama erefine ulaacak ilk ulus olacak
tr." C2 )
Daha o gnlerde 'Vaadedilmi Toprak' inancn tayan Hris
tiyan gruplard bunlar ve bugnk Hristiyan siyonizminin varol
masnn en byk nedenleriydiler.
kinci Priten grubu ise, Yeni Dnya'ya, Amerika'nn kuzeyin
deki Massachusetts blgesine gitti ve burada byk bir koloni
kurdu. Bugnk ABD'nin ekirdei olarak kabul edilen koloni,
Pritenlerin klasik yapsn, yani "judaizer" (Yahudici/Yahudi
sempatizan) misyonunu tayordu. Britannica, ngilizce basksn
da Massachusetts kolonisi ile ilgili yle diyor:
Avrupa kolonizasyon tarihinde hibir koloni, Massachusetts
kolonisinin ulat zenginlik seviyesine ulaamad. Koloniyi ku
ran Pritenlerin amac Amerika'nn usuz bucaksz topraklarnda
yeni bir Siyon yaratmakt. Bu, ngiltere'de salanan reformasyo
nun bir benzerini oluturmalarn salayacakt. Priten miras,
Amerikan ruhunun ekillenmesinde phesiz byk bir faktr
olarak yerini ald.
Bu Priten grubun Amerikan yaylmacl ve Amerika'ya
hakim dnce yapsnn ve eylemlerin zerindeki etkisini 'Ame
rika yeni bir srail miydi?' balkl blmde daha teferruatl an
latacaz.
1 06
Yahudi yazar Eli Barnavi de Amerikan-Yahudi ilikisinin ar

pclndan sz ederek, "Amerika'da antisemitizme rastlamak
pek mmkn deildi; nefret, Yahudilere deil, Katoliklere yne
likti. Hatta, kimi durumlarda 'philosemitism' (Yahudi sevgisi)
gzlemlenebiliyordu. Yahudilere ait zellikler olarak kabul edilen
aba, hrs, sosyal aktivite, cemaat bilinci, Amerikan ruhunun da
yand temel prensipler olarak kabul ediliyordu" diyor. (3)
Evanjel ikliin douu

184l'de New York'da bir Protestan metodist olarak doan
William Eugene Blackstone, genlik yllarnda Kitab- Mukaddes
zerinde uzmanlat. 1878'de Blackstone byk eseri Jesus Is Co
ming'i (sa Geliyor) yaynlad ve ksa srede n kazand. Evanje
lik cemaatleri onu alkladlar. Kitab bir milyonun stnde satt
ve branice'yi de kapsayan 48 dile evrildi.
Blackstone, arkadalar Dwight L. Moody ve Cyrus I. Scofield
ile birlikte, Kutsal Kitap'n Yahudilerin 'Tanr'nn seilmi halk' ol
duu eklindeki hkmnn hala geerli olduunu savunuyordu.
Aralarnda John D. Rockefeller, Cyrus Mc Cormik, J. Pierpont
Morgan gibi isimlerin, Kongre szcsnn, senatrlerin, hakimle
rin, avukatlarn, gazetecilerin bulunduu 4 1 3 sekin Amerikal
Blackstone'un bu fikrine destek verdi. Yahudilerin seilmi halk
olduu fikrini destekleyenler, Amerikan elitinin byk bir ksm
n neredeyse kapsyordu.
Blackstone, Rusya'dan gen Yahudilerin Filistin'de bir yerle
im birimi kurmas szkonusu olduu dnemde, u neriyi getir
miti: "Niin Filistin'i Yahudilere vermiyoruz?" O dnemde Filis
tin Osmanl toprayd. Ve kendi insiyatifnde olmayan toprak
zerinde bu ekilde tasarruf eilimleri gstermesini Blackstone,
1878 Berlin Anlamas ile birer Trk eyaleti olan Bulgaristan ve
Srbistan'n Bulgarlar'a ve Srplar'a verildiini hatrlatarak yle
izah ediyordu : 'Bulgaristan'n Bulgarlar'a, Srbistan'n da Srplar'a
ait olduu kadar, Filistin de Yahudilere ait deil mi?' Blackstone'a
gre; Yahudi devleti, ayn Bulgaristan ve Srbistan gibi, Osmanl
Hkmeti'nden bir anlama ile alnacak Filistin topraklar zeri
ne kurulabilirdi. Amerikal bir Protestan olan Blackstone, Avrupa1 07
smail vura!
l bir Yahudi olan Theodor Herzl ile ayn dnemde Filistin'in Os

manl'dan koparlp Yahudi topra yaplmasn istiyor ve Ameri
ka'da Siyasi SiyoniZmi ortaya karyordu.
Blackstone, lmnden iki yl nce, 1933'te Chicago'daki
protestan cemaatine yazd mektupta, asrlar nce Pritenlerin
eliyle Amerika'ya yklenmi olan misyonunun hala geerli oldu
unu vurguluyor ve "srail'in uyanyla imdi her zamankinden
daha ok ilgileniyorum" diye yazyordu ve ekliyordu "dualarmz
sayesinde beklenen Mesih'lerine kavuabilirler". (4)
Pritenlikten kaynaklanm olan Amerikan Protestanlnn
Yahudilikle olan paralelliini ve Yahudilerle ilgili olarak tad
misyonu baka kaynaklar da vurguluyor. Edward Tivnan, Yahudi
lobisini konu edinen The Lobby adl kitabnda konuyu yle dile
getiriyor:
Siyonist hareketin Amerika'daki liderlerinin banda Louis
Dembitz Brandeis, yeni kurduu Amerika Siyonist Organizasyo
nu'nu gelitirmeye alrken, Siyonist hareket birdenbire Beyaz
Saray'da bir dosta sahip oldu. Bu dost Bakan Wilson'd. Wilson,
yalnzca Brandeis'i l 91 6'da Anayasa Mahkemesi'ne atamakla kal
mayacak, ayn zamanda bu gen arkadann seslendirdii Siyo
nizm teorisine de destek kacakt.
Wilson'n bu tavr, pragmatik bir siyasi karar olmaktan ok
daha teydi. Bir Prespiteryen papazn olu olan ve Kitab- Mu
kaddes'i okumay hi ihmal etmeyen Wilson, Yahudilerin kaderi
ile olduka yakndan ilgiliydi. Peter Grose'un Israel in the Mind of
America kitabnda iaret ettii gibi, Amerikan protestanlnda
Siyan idealine kar byk bir sempati gelenei vardr. Grose,
Wilson'n "Ben, bir protestan papazn olu olarak, Vaadedilmi
Topraklar'n orann gerek sahiplerine verilmesine destek olmal
ym" dediini de nakleder.
Amerikal sosyolog Thomas E Gossett, Race: The History of
an idea in America (Irk: Amerika'daki Bir Dncenin Tarihi) ad
l kitabnda, Anglo-Sakson rklndaki Protestan ve zellikle de
Priten etkisinin nemine dikkat ekmektedir. Gossett'e gre, rk
dncenin geliiminde nemli rol oynayan isimlerin banda
Amerikal Protestan din adam Josiah Strong gelmektedir. Strong,
Sosyal Darwinizm'le Protestan retisini birletirerek, Anglo-Sak1 08
son rknn stn bir rk olduunu ve "Kzlderililer'i Tanr'nn iz

niyle yok etme hakkna" sahip olduklarn i.e srmtr. Thomas
Gossett, bu stn rk safsatasnn kaynann yle analiz eder:
Beyaz olmayan rklarn, Tanr'nn isteine uygun olarak yok
edilmesi dncesi, kukusuz Josiah Strong'un kendi bana geli
tirdii bir dnce deildir. 'Tanr, kendi halkna yer amak iin,
dierlerinin yok edilmesini istedi' cmlesi, Priten din adamlarn
ca sylenmitir. Bir baka Priten, 'Tanr, aralarnda hastalk ya
yarak Massachusetts'deki Kzlderililer'in saylarn 30 binden,
300'e indirmemizi istedi' demiti. Benjamin Franklin, daha sonra
ayn dnceyi savunacak ve otobiyografisine yle yazacakt:
'Yerlilere iirdiimiz rom ikisi Tanr'nn bu pislikleri (Kzlderili
ler'i) yeryznden kaldrmak iin yapt plann bir parasyd'.
ngiliz kolonicileri, biyoloji kurallar Sosyal Darwinizm ile is
patlanmaya allmadan ok daha nce de kendilerinin seilmi
halk olduuna inanyorlard. Pritenler Yahudileme srecinin bir
sonucu olarak, Tanr'yla aralarndaki ilikinin, srailoullar ile
Tanr arasndaki iliki gibi olduunu dnyorlard. Amerikan
bam"szlnn ardndan, 'Amerikal srailoullar' balkl bir di
ni konuma yapan Ezra Stiles ayn dnceyi vurgulamt. ki yl
sonra Thomas Jefferson, Amerikan Byk Mhr'ne srailoulla
r'nn kurtuluu ile ilgili bir tasvir yerletirmeyi teklif etti. 1 787'de
Timoty Dwight, Amerikallar'dan 'seilmi rk' olarak sz etmeye
balad. CS)
Aka grld gibi, Anglo-Sakson rkl, Eski Ahit'teki
Yahudi retisinde yer alan "seilmi rk" safsatasnn, Amerikal ve
ngilizler'e uyarlanmas ile ortaya kyordu. Dier bir deyile ngi
lizce konuan halklarn rklk akm, ak bir ''Yahudileme"ydi.
Gossett'in stte szn ettii Kzlderili katliamndaki Yahudi etki
sini bir sonraki blmde teferruatl olarak inceleyeceiz. Yalnz u
sylenebilir, Yahudiler ile zdelemenin etkisi ile bu yeni Anglo
sakson rkl kendilerinde topraklar olarak benimsedikleri yer
lerde bulunan dier rklar ldrme salahiyetini gryorlard.
1 09
ismail vura!
Dier mezhepler
19. yzylda doan baz Protestan mezhepleri, Yahudilerin
Kutsal Kitap'taki kehanete uygun olarak Filistin topraklarna dn
meleri gerektii dncesini, teolojilerinin temeli haline getirdi
ler. 1830'da ngiltere'de John N, Darby tarafndan kurulan
'Plymouth Brethren' (Plymouth Kardelii) mezhebi, tm Kutsal
Kitap kehanetlerinin gerekleebilmesinin Yahudilerin Kutsal
Topraklar'a dnmesi art zerine kurulduu doktrinini kabul et
ti. Buna gre, sa Mesih'in ikinci geliinin ardndan, sa ve ona
balanan Yahudiler, Kuds'ten tm milletleri yneteceklerdi. o
u Kktenci Protestan kilisesi, bu dnceyi kabul etti ve bugne
dek korudu. (6) Darby'nin kurduu bu mezhep, bir sre sonra
Amerika'da da etkisini gstermeye balad ve Amerikan protestan
anlayta radikal anlayn gelimesinde byk etkisi oldu.
Judaica'dan "Hristiyan Siyonistler"i renmeye devam edi
yoruz:
1844'te ngiltere'de, 'Elpis Israel' kitabnn yazar olan John
Thomas tarafndan 'Christadelphians' adyla yeni bir Protestan
mezhebi kuruldu. Mezhep, aka Yahudilerin Kutsal Topraklar'a
dnmesi gerektiini savunuyordu. Daha sonra Yahudilere fiili
destek de salad, Siyonizmin nclerinden Hibbat Zion hareke
tine yardmda bulund.u.
Amerika'da Joseph Smith tarafndan 1830'da kurulan Mor
monlar da, Yahudilerin srail topraklarna dnmesini, Mesih'in
geliinin bir art olarak savunacakt. 184l 'de Mormon misyone
ri Orsan Hyde, Kuds'e yolland. Hyde, burada 'Siyonist' bir dua
etti ve tm Kutsal Topraklar'n Yahudilere ait olduunu Zeytin
Da'ndan aaya bararak ilan etti.
1830'da Amerika'da doan 'Adventist' mezhebi, zamanla e
itli kollara ayrld. Bu fraksiyonlarn ou da, Yahudilerin srail
topraklarna dnmelerini savundu, bazlar merkezlerini srail'e
tadlar. (?)
Bu dnemde birok Protestan mezhebin hem ngiltere'de
hem de Amerika'da trediini grmekteyiz. 16. yzylda Priten
lerin balatt Yahudileme gelenei, bu mezheplerin ounda
ana unsur olarak gze arpmaktadr. Gnmzde Amerikan y1 10
netimi zerinde etkisi olan Evanjelik anlayn kkenleri bu mez

heplere dayanmaktadr. ngiltere'nin ve Amerika'nn yaylmaclk
t ve ticarette baarl olmalarnn arkasnda Protestanln sekti
ler anlay olduu sylenir. Esasen bu ekonomik geliimin arka
sndaki nedenlerden birisinin de Yahudileme ile ortaya km
Anglo-Sakson rkl olduunu syleyebiliriz.
(1) (Universal Jewish Encyclopedia, Vol. 2, s. 648)

(2) (Armstrong, Holy War: The Crusades and Their Impact on Today's World,
Landon: Macmillan, 1988, s. 348)
(3) (Eli Bamavi, A Historical Atlas of the Jewish People, s. 1 74)
(4) (Peter Grose, lsrael in the Mind of America: The Untold Story of Ameri
ca's 150-Year Fascination with the idea of a Jewish State, and of the
Complex Role Played by This Country and Its Leaders in the Creation of
Modern Israel, s. 35-38. )
(5) (Thomis R Gossett, Race, s s . 1 78-179)
(6) (Encyclopaedia Judaica, vol. 16, ss. 1036, 1 1 52-1 153.)
(7) ( Encyclopaedia Judaica, vol. 16, ss. 1 153- 1 1 54.)
11t
1 0. Blm
Amerika G e rek l s rail mi?
ngiltere'den g eden iki Priten gruptan, nceki blmde
bahsedilmiti. Bu gruplardan ikincisi, Yeni Dnya'ya, Amerika'nn
kuzeyindeki Massachusetts blgesine g etti ve burada byk
bir koloni kurdu. Bugnk ABD'nin ekirdei olarak kabul edilen
bu koloni, Pritenlerin klasik yapsn, yani "judaizer" (Yahudi
ci/Yahudi sempatizan) misyonunu tayordu. Britannica, ngiliz
ce basksnda Massachusetts kolonisi ile ilgili yle diyor:
Dnya kolonileme tarihinde hibir koloni Massachusetts ko
lonisinin ulat zenginlik seviyesine ulaamad. Koloniyi kuran
Pritenlerin amac Amerika'nn usuz bucaksz topraklarnda ye
ni bir Siyon yaratmakt. Bu, ngiltere'de salanan reformasyonun
bir benzerini oluturmalarn salayacakt. .. Priten miras, Ame
rikan ruhunun ekillenmesinde phesiz byk bir faktr olarak
yerini ald.
Amerika'ya g dneminde Avrupa'nn eitli lkelerinden
gen kolonilerin, yeni topraklarn kendi lkelerinin adyla ms
tear isimlendirme yapmalar adet haline gelmiti. Mesela Hollan
da gmenlerinin koloni topraklarna "New Dutch" (Yeni Hollan
da) deniyordu. Pritenler, kendilerini Eski Ahit'e ylesine kaptr
mlard ki, Amerika'ya kendi g ettikleri topraklardan esinlene
rek ''New England" (Yeni ngiltere) yaktrmas yapmalar bekle
nirken "New lsrael" (Yeni srail) adn vermilerdi. C l ) ngiliz ya
zar Karen Armstrong, Holy War adl kitabnda, Pritenlerin ta
d Yahudi ruhunu vurguluyor. Armstrong, Pritenlerin kendile
rini "pilgrims" (haclar) olarak adlandrdklarn ve ayn yaktr
mann daha sonra Filistin'e giden Siyonistlerce de kullanldn
1 12
hatrlatyor. Armstrong, Pritenlerin kendilerini "Yahudi" olarak

grdklerini ise u ekilde ifade ediyor: "Pritenler, Yeni Dn
ya'daki mcadelelerinin ayn Tevrat'ta anlatlan Yahudilerin m
cadelelerine benzediine inanyorlard. Bu nedenle, kolonilerine
ngiliz Kenan' adn verdiler"( 2)
Kenan, bilindii gibi Eski Ahit'te Filistin topraklarna verilen
addr ve muharref Tevrat'a gre de bu blge Yahudilere aittir. En
byk istekleri "seilmi halk" kabul ettikleri Yahudilere benze
mek daha dorusu 'Yahudi' olmak olan Pritenler de, Amerika'y
Kenan diyarna benzettiler ve kendilerini de bu diyar fethetmek
le ykml Yahudiler olarak dndler. Kendi zihinlerinde ret
tikleri muhayyel bir Kenan diyar zerinde, muhayyel Yahudiler
olmaya alyorlard. Aslnda bu dncenin esin kayna da si
yonist anlayta Yahudilerin sahip olduklar her topran Vaade
dilmi Toprak kabul edilmesinden baka bir ey deildi. Bu ne
denle, Amerikan topraklar zerinde kurduklar kentlere; Heb
ron, Salem, Bethlehem, Zion ve Judea (Yahuda) gibi Eski Ahit'te
geen Yahudi isimleri verdiler. (3) Armstrong, ayn ilemin daha
sonra Filistin'i "Yahdiletirmeye" alan Siyonistlerce de yapld
na dikkat ekiyor.
Pritenler, Amerika'y ele geirmeye "hak sahibi" olduklarn
da eitli muharref Tevrat ayetlerini gstererek ispat etmeye al
yorlard. in tuhaf taraf varsaymlarn dayandrdklar Eski
Ahit'ten kaynaklanan siyonist anlay bugn bile Siyonizm taraf
tarlar dnda rk bir yaklam olarak alglanmaktadr. 1 622'de,
koloninin nde gelen isimlerinden Robert Cushman, Amerikan
topraklarndaki yerlilerin "ilkel yaratklar" olduunu sylyor ve
onlarn ellerindeki topraa el koyma haklar olduunu ise Eski
Ahit'in "Tekvin" blmnden 13/6, 1 1 , 12 ve 34/21 gibi ayetleri
mesnet gstererek kantlamaya urayordu. Armstrong, ayn
ayetlerin ve ayn mantklarn daha sonra Siyonistler tarafndan
da Filistinliler hakknda kullanldn hatrlatyor.
zetle Amerika, tahrif edilmi Tevrat'ta vaat edilen ve Me
sih'in geliiyle birlikte Yahudiler tarafndan kurulacak olan Siyan
Krall'nn bir yansmas oluturuluyordu. Vaadedilmis Toprak
lar'a benzetilen Yeni Kta topraklar zerinde, kendilerini yahudi1 13
ismail vura!
!ere benzeten Pritenler, muharref Tevrat'ta emredilen yntemle

ri kullanarak Amerika'y kuruyorlard.
Pritenler, Amerika'y Kenan diyar, kendilerini de birer Yahu
di olarak isimlendirdiklerinde, Kzlderililere de bu siyonist mant
n doal yansmas olarak tahrif edilmi Tevrat'tan esinlenerek bir
stat verdiler. Varsaymlarna gre Kzlderililer, Vaadedilmi Top
raklar zerinde yaayan "Kenan Halk" olarak kabul ediliyordu.
Tahrif edilmi Tevrat bilindii gibi 'Kenan Halk'nn Yahudilerce l
drlmesine ve topraklarndan srlmesine izin vermektedir.
nk Kenan Halk, Eski Ahit'e ve dolaysyla Yahudi inanna g
re, Vaadedilmi Topraklar' Yahudilerden "gasp etmi" olan bir
halktr. Ve yok edilmeleri gerekmektedir. Eski Ahit'in ayetleri, "Ke
nan Halk'nn yok edilmesini" yle emreder: " ... Ey Kenan, Filis
tinliler diyar, Rabbin sz size kardr; seni yok edeceim, yle
ki artk sende oturan kimse olmayacak." (Tsefenya, Bab 2/5) Bir
baka ayette uygulanacak vahet yle detaylandrlr:
Ve Allah'n Rab, onu senin eline verdii zaman, onun her er
keini kltan geireceksin; ancak kadnlar ve ocuklar ve hay
vanlar ve ehirde olan her eyi, btn maln kendin iin apul
edeceksin; Ve Allah'n Rabbin sana verdii dmanlarnn maln
yiyeceksin . . . Ancak Allah'n Rabbin miras olarak sana vermekte
olduu bu kavimlerin ehirlerinden nefes alan kimseyi sa brak
mayacaksn; fakat onlar... Kenanllar'.. . Allah'n Rabbin sana
emrettii gibi tamamen yok edeceksin. (Tesniye, Bab 20/10- 1 7)
Vahet, ite bu noktadan hareketle merulatrlmaya alld.
New England'daki ilk byk soykrm hareketlerinden biri,
1637'de Pequot Kzlderilileri'nin yok edilmesiydi. Smrgeci P
ritenlerin, uyguladklar bu vaheti gklere karan resmi akla
malar ise yleydi: 'Yeryz cennetinde Tanr'nn istemedii bu
Pequot yerlileri temizlendi. yle ki, krler olsun, artk Pequot
ismi tayan kimse kalmad.' Bugn, 'Tanr'nn izni altnda' yurdu
na ballk yemini eden her Amerikan ocuu, aslnda, bu katli
am uygulayan Pritenlerin tad retorii ve Eski Ahit'ten (M.
Tevrat) kaynaklanan dnceyi dn almaktadr. Pritenlerin
Eski Ahit'ten aldklar dnce ise udur: 'Bilinli bir biimde,
Tanr'nn seilmi halkna ait olan Vaadedilmi Topraklar'daki Ke
nan halkn yok etmek'.(4)
1 14
Pritenlerin uyguladklar akl almaz vahetin Eski Ahit re

tisine dayandna, Arnold Toynbee de dikkat eker. Toynbee,
"Amerika'daki ngiliz kolonicilerinin Eski Ahit zerinde younla
malarnn, onlara, d insizleri yok etmekle grevli seilmi bir halk
olduklar inancn verdiini" savunmaktadr. Amerikal sosyolog
Thomas Gossett ise, ''srailliler Kenan halkn nasl yok ettilerse,
Massachusetts kolonisindeki srailliler (yani Pritenler) de Kzl
derililer'i yle yok ettiler" diye yazar. CS)
Pritenlerin ve dier kolonicilerin Kzlderililer'e uyguladk
lar vahet yntemleri olduka arpcdr. Chomsky, "vahetin fel
sefesi"ne de deinerek anlatyor:
Kolonizasyon hareketinin ilk dnemlerinde Virginia korsan
larn ve smrgecilerin merkeziydi. Smrgeciler, Kzlderililer'i
vahi kpeklerle avlyor, kadnlarn ve ocuklarn katlediyor,
ekinlerini yamalyorlard. Bir de Kzlderililer'e battaniye satyor
lard. Ama zerlerine iek hastal mikrobu enjekte edilmi olan
battaniyeler! . . George Washington, 1 783't yle yazmt: 'Bizim
yerleim blgelerimizin yaylmas, belli bir iddet gerektirecektir;
ayn bir kurt gibi. ekilletimiz tmyle farkldr ama her ikimiz
de avcyz.' Bu szlerin sahibi Washington resmi literatrde 'prag
matik' olarak tantlr. yledir, b ask, hile ve tehditle Kzlderili
topraklarn (yok pahasna) satn almtr.
Bugn, 'Tanrnn izni altnda' yurduna ballk yemini eden
her Amerikan ocuu, aslnda, bu katliam uygulayan Pritenle
rin tad retorii ve Eski Ahit'ten (M. Tevrat) kaynaklanan d
nceyi dn almaktadr. Pritenlerin Eski Ahit'ten aldklar d
nce ise udur: 'Bilinli bir biimde, Tanrnn seilmi halkna ait
olan Vaadedilmi Topraklar'daki Kenan halkn yok etmek'. Katli
am uygulayan Pritenler, yaptklar ii tmyle dini liderlerinin
kontrolnde gerekletiriyorlar, 'kutsal misyon'larn yerine getiri
yorlard. yle ki, Kzlderili erkek, kadn ve ocuklar tmyle Es
ki Ahit emirlerine gre katlediliyorlard. Kendi kullandklar Tev
rat deyimlerine gre, Pritenler, Kzlderili adrlarn 'kzgn ate
li frnlara' dndryorlar, iindeki kurbanlar Tevrat deyimiyle
'olabilecek en kt lmle' ldryorlard. Bir baka Tevrat aye
tinin deyimiyle lenler 'atein iinde kzaryor, ancak oluk oluk
1 15
ismail vura!
akan kanlar atei sndryor'du. Katliami uygulayanlar ise 'Ye

hova'nn vgsne layk' oluyorlard. Bundan birka yl sonra ise
New York blgesindeki yerlilerin 'temizlenmesi' operasyonu d
zenlendi. rnein, ubat 1643'te Gney Manhattan'da Hollanda
l askerler tarafndan Algonquin Kzlderilileri'ne kar gerekle
tirilen ve David de Vries tarafndan aktarlan katliam yleydi:
'Askerler pek ok Kzlderili'yi uykularnda ldrdler. Anneleri
nin gslerinden ekilip alnan bebekler anne-babalarnn gz
leri nnde klla paralanyor ve bebeklerin paralar atee at
lyordu. Kundaktaki bebekler beikleri iinde paralanyor, kafa
lar eziliyor, en ta-yrekli adamn bile vicdann szlatacak bir
vahilikle ldrlyorlard. Baz bebekler nehire atld, onlar
kurtarmak iin anne ve babalar da suya atlad. Ama askerler ne
ocuklarn "ne de anne-babalarn sudan kmalarna izin verdiler,
hepsi bouldu. (6)
Kolomb, Amerika'y kefettiinde 30 milyon Kzlderili ya
yordu. imdi 2 milyonluk kayp bir rk oldular.
Chomsky'e gre, ABD'nin 20. yzylda dnyann drt bir ya
nnda uygulad ya da uygulattrd terr (terrizm kltr) de
kaynan P.ritenlerin Amerika'ya ykledii vahet geleneinden
almaktadr:
Pritenlerin gerekletirdikleri katliamlar, asrlar sonra hali'
ABD tarafndan ilenen toplu cinayetlere de fikir babal yapyor.
Yzlerce rnek arasnda akla gelenlerden biri, 1980'de EJ. Salva
dor'da ABD'nin kard Salvador-Honduras sava srasnda ger
eklesen Rio Sumpul katliami. Saysz benzeri gibi bu katliam da,
ABD tarafndan eitilmi, ABD tarafndan silahlandrlm ve elitle
re hizmet eden birliklerin isledii bir cinayetti. Asrlardr ABD'nin
rettii doktrinlerin yeni bir uygulamas olan bir cinayet ...
Bu yaylmaclk Meksika topraklarna kadar ulamt. Ame
rikan halk elini her att topra bir Kenan saymaya balamt.
Btn Amerika ktas ele geirilmeden de yaylmacln durmas
biraz akl d grnyordu. Bakan Taft, 1 9 1 2'de apak meydan
okuyordu: "Meksika hkmeti srail'de bir Tanr bulunduunu ve
O'na itaat etmenin bir vazife olduunu anlayncaya kadar, halk
mz ve onun Meksika'daki mlklerini korumaya mecburum."
1 16
ou zaman ABD iin kullanlan "Tanr'nn Yeni srail'i" ifade

si ve anlay; Myflower ve Plymouth'ta ilk gmenlerin yerletik
leri tarihten (1 620) beri, Amerikan tarihinde sk sk dile getirilir.
1 805 ylnda Thomas Jefferson'in 'Tanr, srailoullar'na ta
rih boyunca nasl rehberlik ettiyse, Amerika'nn kurucularna da
yle rehberlik etmitir" demiti. Gossett, bu stn rk inancnn
19. yzyln rk havasyla daha da glendiini anlatyor ve
"1840'larla birlikte, seilmi rk dncesi, 'Anglo-Sakson Irk'nn
stn zelliklerinin belirlenmeye balamasyla daha da glendi"
diyor. yle ki 1 846'da, Senatr Thomas Hart Benkon, bu "stn
rk"n Pasifik sahillerine kadar tm Amerika'y ele geireceini,
daha sonra da Asya'y koloniletirmeye balayacan mjdele
miti. Gossett'in anlattna gre, 1 9 . yzyl boyunca Amerikal ve
ngiliz Protestan d in adamlar, Sosyal Darwinizm'le, Eski Ahit'in
rk retilerini birbiriyle kaynatrp, Anglo-Sakson stnl
n kantlamaya altlar. ( 7)
Amerikal yazar Peter Grose, lsrael in the Mind of America
(Amerika'nn Zihnindeki srail) adl kitabnda, Amerika'nn Yahu
diler ve Yahudilikle olan ilgin beraberliinin yksn anlatyor.
Amerikan-Yahudi ilikisinin kkeninde Priten geleneinin yatt
n vurgulayan Grose, Amerikan elitlerinin Yahudilere bak a
snda da hep bu gelenein etkili olduunu ortaya koyuyor. Bu
arada, Yahudilerin ekonomik glerinin de gittike arttna dik
kat eken Grose, 1 9 . yzyln yarsna gelindiinde, "ilk balarda
seyyar satclk yapan" Yahudilerin artk "pazarn prensi" haline
gelmi olduklarn vurguluyor. (8)
Yahudi yazar Eli Barnavi de Amerikan-Yahudi ilikisinin ar
pc boyutlarndan sz ederek, "Amerika'da .antisemitizme rastla
mak pek mmkn deildi. Nefret Yahudilere deil, Katoliklere y
nelikti. Hatta kimi durumlarda 'philosemitism' (Yahudi sevgisi)
gzlemlenebiliyordu . Yahudilere ait zellikler olarak kabul edilen
aba, hrs, sosyal aktivite, cemaat bilinci, Amerikan ruhunun da
yand temel prensipler olarak kabul ediliyordu" diyor. (9)
1 17
ismail vural
i lahi m isyon: Emperyal izm

Amerikan yaylmaclnn bir nevi "Mesihi" meruiyet zemi
nine dayand dncesi, belirgin olarak, Amerika'da 1 9. yzyl
da gelitirilen "Manifest Destiny" (Belirlenfi?-i Yazg) teorisinde
grlebilir. Amerikallarn Tanr tarafndan seilmi bir halk oldu
u ve buna bal olarak askeri, kltrel ve ekonomik ynden ya
ylma hakkna sahip olduunu ne sren bu teori, esasen tahrif
edilmi Tevrat'ta yer alan seilmi halk safsatasnn yalnzca yeni
bir yorumudur. Britannica'nn ngilizce basksnda, "Manifest Des
tiny" ve Priten etkisi ile ilgili olarak unlar yazyor:
Manifest Destiny: Amerikan tarihinde yer alan ve Amerikal
larn seilmi ve kutsanm bir halk olduu ve dolaysyla Tanr ta
rafndan vahi ve ilkel milletlere uygarlk modeli oluturmakla
grevlendirildiini ne sren dnce gelenei. Bu nedenle, Ma
nifest Destiny'nin ortaya knn temellerinin 1 630'da Massac
husetts'de kurulan Priten kolonisiyle birlikte atldn syleyebi
liriz. Kullanlan terim, corafik anlamda 1800'lerde Amerikan s
mrgecilerinin, ABD'nin snrlarn Pasifik Okyanusuna kadar ge
niletme isteklerini tarif eder.
Amerikan yaylmacl iin felsefi altyap oluturma gayreti
olarak tanmlayabileceimiz Manifest Destiny teorisi, 19.yzylda
Amerika'nn, Meksika, Kba ve Filipinler'e mdahalesinin ve bu
lkeleri igalinin merulatrlmas iin kullanlmt. Bylece Ku
zey erika'y 'Vaadedilmi toprak", zerindeki Kzlderilileri de
bu topra gasp etmi olan "Kenan halk" olarak deerlendiren
Priten Amerikan gelenei, hem Vaadedilmi toprak hem de Ke
nan Halk anlaylar bir kez daha deitirilerek, tm kta apn
da uygulanm oluyordu.
New York Times yazar Jackson Lears, Bush'un bugnk y
netim anlaynn o dnemin bir mirass olduunu sylyor ve
yle diyor: "Her eye ramen genellikle Amerikal politikaclar ve
trebilimciler, Takdir-i lahi kavramn kontrolsz g kullanm
iin dini bir_ onay anlamna indirgemektedirler. 1 840'larda Birleik
Devletlerin Pasifik'e doru yaylmasnn ak bir alnyazs olduu
dncesinin ortaya kmas ile, geleneksel Hristiyan doktrinde
inanld ekliyle Tanr'nn takdiri artk bir sr olmaktan karlm
1 18
ve Amerikan yaylmaclna dntrlmtr. Byk topraklarn

yerli verimsiz sahipleri(!) iin 1859'da gazeteci Horace Greeley
unlar sylemiti: "Bu insanlar lmeli, onlar iin bir k yolu
yok. Tanr dnyay onu sahipleneceklere ve ileyeceklere vermi
tir. Ve O'nun bu erdemli hkmne kar gelmeye almak bo bir
abadr." Yzyln sonunda senatr Albert Beveridge ve dier em
peryalistler Manifest Destiny'yi (Belirlenmi Yazg) Tanr'nn Ame
rikan halkn 'dnyay esaretten kurtarmak iin' setii inancn
.
ne srerek kresel bir proje haline getirdiler."00)
Amerikan emperyalistleri, yaylmac hrslarn szde meru
latran bu Priten geleneine byk bir evkle sarldlar. Dier
halklar smrmeyi ve aalamay doal hak sayan Yahudi re
tisi, bylece Amerikan emperyalizmine kaynak olmaya devam et
ti. 27 Nisan 1898'de, Senatr Albert J. Beveridge, stn rk teori
sinden dayanak bulan yaylmac Amerikan hedeflerini syle ak
lyordu : " ... Daha soylu ve daha erkek insanlardan doan yksek
uygarlklar nnde, alak uygarlklarn ve rmekte olan rkla
rn ortadan kalkmas Tanrnn snrsz tasarsnn bir parasdr.
Amerikan fabrikalar Amerikan halknn kullanabileceinden da
ha fazlasn yapmaktadrlar. Amerikan topra tketebildiinden
daha fazlasn karyor. Tutacamz yol bizim iin izilmi bir
.
yazgdr, dnya ticareti bizim olmaldr, olacaktr. Ve bunu anam
zn (ngiltere) rnek olduu biimde yapacaz. Btn yeryzn
de Amerikan rnlerinin datm noktalar olarak ticaret karakol
lar kurulacak, okyanusu ticaret filomuzla kuatacak ve bykl
mzle orantl bir donanma meydana getireceiz. Ticaret kara
kollarmzn evresinde bizim bayramz dalgalandran ve bi
zimle ticaret yapan, kendi hkmetlerine sahip byk smrge
ler kurulacak, kurumlarmz ticaretin kanatlar altnda bayram
z izleyecektir."
Beveridge, bir baka konumasnda ise, "Amerikan Cumhuri
yeti, tarihin en stn rknn kurduu bir cumhuriyettir. Tanr ta
rafndan ynlendirilen bir devlettir" diyor ve syle devam ediyor
du; " ... bu cumhuriyetin liderleri de yalnzca devlet adam deil,
ayn zamanda Tanrnn peygamberleridir" diyordu.
Manifest Destiny, Amerika'nn ktann dier blgelerine ve
Pasifik'e yaylmasn merulatrmak iin ortaya atlmtr. Mani1 19
ismail vural
fest Destiny teorisini savunanlarn banda, eski Priten kolonisi

Massachusetts'den Kongre aday olan Robert C. Winthrop'un gel
mesi de olduka ilgin;bir durumdur. Winthrop, bu geniletilmi
yaylmaclk anlay ile ilgili unlar sylemitir: 'Manifest Des
tiny, tarihte yeni bir r amaktadr. Umuyorum ki, yaylmaya
hak kazandran bylesine bir ak yazg (Manifest Destiny) dier
uluslara deil, yalnzca bizim ulusumuza bahedilmitir.' Manifest
Destiny dncesinin ulat en u nokta, 1900 ylnda Filipin
ler'in Amerika tarafndan ilhak edilmesinin dnlmesidir.
lhak savunanlarn banda gelen Senatr Albert Beveridge,
fundamentalist Protestanlarn en nemli yerleim merkezlerin
den biri olan Indiana'dan seilmiti. Manifest Destiny'i savunan
konumas ise konuyu vurgulamas ynnden dikkat ekicidir:
(a) Emperyalizmin merulatrlmas, (b) Priten anlayn vur
gulanmas ve (c) Amerika'nn Mesihi misyonunun iJan edilmesi.
Bu noktada Amerika'nn 'Yahudilemesinin' iki farkl boyutu
olduunu syleyebiliriz. Bunlardan birincisi, Pritenlikle doan
ve Yahudilerin Kitab- Mukaddes hkmlerine gre "seilmi
halk" olduunu kabul eden dini gelenein bir sonucuydu. Yahudi
lere kar olaanst bir hayranlk duyuluyordu. Bu hayranlk, Si
yasi Siyonizm'in ortaya kmasyla birlikte "Hristiyan Siyonizmi"
olarak adlandrlmtr. Bylece Yahudi olmadklar halde, Yahudi
lerin Filistin'de devlet kurma davasna byk destek veren ve bil
fiil hizmet eden Hristiyanlar ortaya kmtr. Bu anlay gn
mzde Amerika'nn fundamentalist Protestan cemaatlerinde hiila
srmektedir. C l l )
Yahudilemenin bir _dier boyutu da Priten geleneinin et
kisinde kalm olan Amerikallarn, Eski Ahit'in Yahudilerle ilgili
tasvirleri ile kendilerini zdeletirmeleri ile ortaya kmtr. By
lece, Yahudi siyonizminde olduu gibi kendilerini 'seilmi rk'
olarak tanmlayarak Kzlderilileri muharref Tevrat hkmlerine
gre katleden Pritenler gibi, Amerikan toplum yapsnda "yapay
Yahudilik" gelenei ba gstermitir. Bu yeni tr siyonist anlay,
Yahudi karakteri ve felsefesinin kopya edilmesi temeline dayan
yordu. Anglo-Sakson rklarnn kendilerini "Yahudi" saymalar,
Yahudiler gibi kendilerinin de dnyay ynetme hakkna sahip ol
duklarn iddia etmeleri de ,bu zorlama yorumun doal sonucu
1 20
olarak ortaya kmtr. Amerikan emperyalizmini rasyonelize et

meye alan Manifest Destiny teorisi erevesinde gelien olaylar
da bu sahte "Yahudileme" srecinin tipik bir rneidir.
Yahudilemenin oluturduu bu sosyoloj ik zemin, ABD'nin
emperyalist bir g olarak dnya sahnesine kmas iin gerekli
"emperyalist kltr" oluturmutur.
Nathan C. Belth, A Promise to Keep: A Narrative of the American Enco

un ter with Anti-Semitism, New York: Times Book, 1 979, s. 3 .
(2) Karen Armstrong, Holy War, s . 347
(3) Karen Armstrong, Holy War, s. 347
(4) Year 501 : The Conquest Continues (Yl 501 : gal Hala Sryor) adl ki
tabinda, Noam C homsky
(5) Thomas F. Gossett, Race: The History of an idea in America, s. 25.)
(6) Year 501 : The Conquest Continues (Yl 501 : gal Halii Sryor) adl ki
tabnda, Noam Chomsky
(7) Thomas F. Gossett, Race: The History of an idea in America
(8) Noam Chomsky, Year 50 1 , ss. 2 1-23.
(9) Eli Barnavi, A Historical Atlas of the Jewish People, s. 1 74
( 1 0) http://www.members.partisan.net/sds/sds02 103.html
( 1 1) Bkz. Evanjelizm balkl blm
(1)
121
1 1 . Bl m
H ristiyan Siyonist rgtler
Kuds Kutsal Tapnak Kurumu
Uerusalem T emple Foundation):
Ksa ad JTF olan Kuds Kutsal Tapnak Kurumunun amac,
El-Aksa Camisi'ni ve Muallak Tan ykmak ve yerine 3. Yahudi
Tapnan ina etmeleri iin Yahuai mfrit gruplara yardm et
mektir. Yeniden Douu Hristiyan olan Terry Reisenhoover tara
fndan kurulmutur. Reisenhoover hem srail hem de Amerikan
vatandadr. Kurumun uluslararas szcs Stanley Goldfoot'tur.
Goldfoot ayn zamanda eski bir "Stern Gang" yesidir. (Stern
Gang ilk Yahudi gerilla gruplarndan biri olup Filistin'den ngiliz
leri karmak ve srail devleti kurmak iin terorist eylemler ger
ekletirmitir. Stern Gang yeleri; Araplar katledip, Kral Davut
Otelini bombalayarak hedeflerine ulamlardr.)
JTF'nin El-Aksa Camisi'ni ve Muallak tan ykmay istemesi
nin nedeni; Reisenhoover'n, bugn bunlarn bulunduu Tapnak
tepesinde eskiden 2. Yahudi Mabedi'nin bulunduuna dair Yahu
di inancn desteklemesidir. Baz ar u Yahudi mezheplerinde,
3. Yahudi Mabedi'nin, Yahudi rkn eski saflna dndreceine
inanlmaktadr. Yeniden Douu bir Hristiyan olmasna ramen
Reisenhoover, Yahudi terristlerin motive edici bu eylemlerini
desteklemektedir. Ayn zamanda Reisenhoover, slam 'lekesinin'
Hristiyanln da kutsal ehrinden silinmesini istemektedir.
Stanley Goldfoot, her ne kadar ICEJ (Kuds Uluslararas H
ristiyan Bykelilii ) bunu reddetse de, JTF'nin ICEJ'den finan
sal destek aldn aklamtr. Goldfoot, Hristiyanlardan para
1 22
evanjelizrn / beyaz saray'n gizli dini
toplamak iin birok kez ABD'ye seyahat etmi, burada birok H

ristiyan radyo ve TV programlarna km ve kiliselerde konu
malar yapmtr. JTF'nin tapnan yeniden inas iin toplad
para, yllk 100 milyon dolar civarndadr. Goldfoot ve Reisenho
over'n yansra, birok Amerikal evanjelik-muafiyeti lider de
JTF'ye destek vermektedir. Reisenhoover'n kurduu bir baka or
ganizasyon da Yahudi-Hristiyan ttifak Amerikan Forumu'dur
(the American Forum for Jewish-Christian Cooperation) . Bu or
ganizasyonun amac da srail'i desteklemek iin para toplamak ve
Reisenhoover'n hedeflerine ulamaktr. JTF'nin parasal destek
verdii eylemlerden bazlar unlardr:
JTF, El-Aksa Camisi'nin bulunduu yerde yaplmas planla
nan 3. Tapnan fizibilitesi iin parasal kaynak salamaktadr.
1983 ylnda, srail yanda kktenci 29 kii, El-Aksa Camisi
ni kuatma altna alm ve yaptklar eylemin sonucunda tutukla
np mahkemeye karlmlardr. Avukat paralarn JTF karlam
ve zgrlklerine kavumalarn salamtr.
JTF, Ateret Cohanim Yeshiva gibi enstitlere para salamak
tadr. Ateret Cohanim Yeshiva, ina .edilecek Tapnakta yapla
cak olan hayvan kurban etme gibi eski, mistik dinsel trenlerin
baaryla yerine getirilebilmesi iin Yahudi din adamlar yetitir
mektedir. . .
Kuds Uluslararas H ristiyan Bykelil ii

(l nternational Christian Embassy Jerusalem):
Ksa ad ICEJ. 1980 ylnda, uluslararas kanunlara gre Filis
tin'e ait olan Dou Kuds' igal eden srail'in tm ehri baken
ti yapma giriiminin uluslararas kamuoyu tarafndan kabul edil
memesi zerine kuruldu. Kuds'n tamamnn srail topra ol
mas ve ehrin srail'in bakenti saylmas fikrine Hristiyan deste
ini ifade etmek iin kuruldu. Bu da muafiyeti-milenyalist bir
organizasyondur. ICEJ, Hristiyan Siyonist Kongresi adn verdik
leri bir toplant organize etmektedir. Hatta I. Hristiyan Siyonist
Kongresi, Basel'de Theodore Herlz'in ilk siyonist kongreyi tertip
ledii salonda yaplmtr. Bu toplantlarda hem srailli hem de
1 23
ismail vura!
Hristiyan siyonist delegeler konuma yapmakta ve yelerin oyla

malaryla organizasyonun hedefleri ve ideolojisini ortaya koyan
kararlar alnmaktadr. ICEJ'in III. Uluslararas Hristiyan Siyonist
Kongresi'nin bildirisinde ortaya konulan nemli maddelerden bi
risi de uydu: ICEJ; Byk srail topraklar ierisinde bir Filistin
Devleti'nin kurulmasn knamaktadr.
ICEJ eitli yaynlarnda; Filistin Ynetimi hakknda Filistin
Kurtulu rgt diye bahsetmektedir ve FK'n bir devlet tem
silcisi olmaktan ziyade illegal bir rgt olarak tanmlamaktadr.
srail'de yaayan Yahudilerin bir ksmnn gsterdii lml yakla
ma ramen ICEJ Siyonizm'e ar bir mana yklemektedir. sra
il hkmeti zaman zaman kendisinden ok daha fazla radikal ta
vr sergilemesine ramen ICEJ'e srekli destek vermektedir. Her
srail babakan ICEJ'in kuruluundan bu yana ICEJ'in trenlerin
de konuma yapmtr. ICEJ mensuplar, Kitab- Mukaddes'teki
kehanetlerin yerine getirilmesi iin ilahi vazifeleri olduuna ve
vazifelerinin Yahudileri ve srail ulusunu desteklemekten ok da
ha fazla mana ierdiine inanmaktadrlar. Alman Jan van der Ho
even, I. Hristiyan Siyonist Kongresi'nde muhtemel Filistin-srail
barn savunan Yahudileri hedef alarak yle sylemitir: "sra
illilerin ne istedii umurumuzda deil! Bizi Tanrnn dedii ilgi
lendirir! Tanr o topraklar Yahudilere verdi!" (Grace Halsell,
Prophecy and Politics, s . 1 33)
Siyonist amalarna hizmet amacyla ICEJ, dnyann drt bir
yanndan kktenci Hristiyanlar srail turuna (Bat eria'nn bir
blmne) karmaktadr. srail hkmetiyle koordine bir ekilde
alarak dzenledii turlar vastasyla mesajn uluslararas d
zeyde duyuran ICEJ ayn zamanda Arap ve eski Sovyetler Birlii
lkelerinden srail'e Yahudi gn desteklemektedir. Bu g
menlere tartmal srail yerleim birimlerinin oluturulmas gibi
eitli sosyal ve parasal yardmlar da salamaktadr. ICEJ'in;
Avusturya, Yeni Zelanda, Almanya ve ABD'deki kiliselerden top
lad balardan, El-Aksa Camisi gibi Mslmanlar asndan
kutsal saylan yerleri ykmaya alan Yahudi terrist gruplara pa
rasal destek verdiine dair iddialar da bulunmaktadr.
srail hkmeti tarafndan kendisine verilen ak onay, uzun
1 24
zamanda elde ettii yksek mevki ve merkezinin Kuds'.te bulun

mas sebebiyle ICEJ, Hristiyan Siyonist eylemlerin merkezidir. Di
er birok Hristiyan Siyonist rgt, onun politik tutumunu taklit
etmekte ve Ortadou konularna ilikin onun 'Hristiyan' yorumla
rna gvenmektedir. ICEJ, Middle East Digest (Ortadou Raporu)
adl bir dergi karmaktadr. Bu dergi, Ortadou'da yaanan olay
lar srail yanls bir perspektifle yorumlamaktadr. Derginin yayn
politikasn gsteren baz konu balklarn rnek olarak verebili
riz: "Hitler'in Yahudileri yok etme grevini Arafat ald" Haziran
1997, "Orta Dou Masal: Filistin sorunu Blgesel barn merkezi
deil" Ocak 1997, "srail'e kar sava komplosu: ran, Irak, Suri
ye ve FK ittifak" Mart 1997. Middle East Digest dergisi, Filistin
Ynetimi ile Hamas, el-Fetih gibi rgtler arasnda bir fark olma
dn belirtmekte ve Filistin hkmetini terrist rgtlerle bir tut
maktadr. Bu uygulama btn Hristiyan Siyonist edebiyatnn or
tak temas ve anti-Filistin eilimini krkleyen argmandr.
l s rail Topl umunu Gelitirme Kurumunun Hristiyan

Dostlar (Christian Friends of The lsrael Community
D evelopment Foundation):
srail Toplumunu Gelitirme Kurumu (ICDF) Yahudi yerle
imcileri destekleyen srail'in bir organizasyonudur. srail Toplu
munu Gelitirme Kurumu-Hristiyan Dostlar (CF/ICDF) ise, ama
c Bat eria ve Gazze eridindeki Yahudi yerleimcileri, parasal
yardm ve gnll projelerle desteklemek olan, Hrisityan-muafi
yeti bir Amerikan organizasyonudur. Motive edici programlar
"Bir Yerleimci Edinme Program"dr. Bu program, Amerika'daki
kiliselerin, CF/ICDF araclyla, belli bir Yahudi yerleime gnl
l olarak sponsor olmalarn iermektedir. Kilise, CF'nin belirledi
i bir yerleimciye parasal kaynak salamakta ve yine CF'nin des
teiyle srail'e bu yerleimciyi ziyaret gezileri dzenlemekte ve
gnll projelere katlmaktadr. CF/ICDF, hangi kilisenin hangi
yerleimciyi edindiini websitesinden duyurmaktadr. Ayrca in
sanlar Middle East Digest dergisi okumaya ynlendirerek Orta
dou hakknda srail yanls bir bak asyla 'bilgi sahibi' olma1 25
ismail vural
!arn salamaktadr. Kendileri de kk bir gazete yaynlamakta

dr. Yaymladklar bu gazete ile srail taraftarl yapmakta ve s
railci bir bak as sergilemektedirler. Mesela bu gazeteden bir
haber kpr yledir:
"Birok asker toplayarak, konvensiyonel, biyolojik ve kimye
vi silah yna yaparak, srekli sava hazrl yapan dmanlar
srail'i kuatmtr. Daha gl silahlara sahip uluslar tarafndan
kuatlmak, muhasara altna alnm bir devlet iin yeni bir ey
deildir. ... FK, Bat eria ierisinde otomatik silahl, eitilmi,
gezici, 50.000'den fazla polise sahiptir." CF!ICDF Gazetesi.
Bu tarz yorumlar ile Ortadou'daki duruma srailci bir bak
as ile yaklamalarnn arkasndaki neden gerei yanstmaktan
ziyade Hristiyan destekiler arasnda srail'e bir sempati uyandr
mak ihtiyacdr. Oysa, her yl ald 5-6 milyar dolar yardm iin
Amerika'ya mteekkir olan srail, silahlanma konusunda komu
larndan daha gl durumdadr. Onlarn aksine srail nkleer si
laha sahip lkelerden biridir. stelik, burada bahsedilen polis
gleri, srail ile yaplan Oslo Antlamas'na uymakta ve Filistin
sivil gvenlik blgesi olan Bat eria ierisinde bulunmaktadr.
Hatta, baz blgelerde bulunan srail ve Filistin ortak devriye po
lislerinin bulunuyor olmas da Kuds'teki durumu anlatan bu
alntlarn nasl bile bile yanl aktarldn gstermektedir. Hris
tiyan Siyonist gruplarn bar olanana yava ve sinsice zarar
vermek iin yanl haber yaymalar aktivitelerinden bir tanesidir.
ICEJ ve CF/ICDF'in yannda, Ortadou hadiselerine yine ar a
dan yaklaan yaynlarda bulunan, daha lml Hristiyan Siyonist
organizasyonlar da bulunmaktadr. Bunlar arasnda; srail Milli
Hristiyan Liderlii Konferans, srail'in Hristiyan Dostlar, Hris
tiyan Koalisyonu ve Ahlakl ounluk. Bu gruplar terrizmi veya
Yahudi yerleimlerini aktif olarak desteklememekteyse de, politik
tutumlar hi lml deildir ve Filistinliler tarafndan da sevilme

mektedirler. Bu organizasyonlarn hedefi, blgesel bar ansnn
azaltlmas ve srail politikalarna gerek Amerika'nn gerekse di
er lkelerin destek vermesini salatmaktr.
1 26

İsmail Vural Evanjelizm Beyaz Saray'ın Gizli Dini PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

İsmail Vural Evanjelizm Beyaz Saray'ın Gizli Dini PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Karakutu Yaynlar:

Karakutu Yayn Sanayi ve Ticaret A.

Bu kitabn her trl yayn haklar Fikir ve

Yayn Ynetmeni: Asya alar

Kapak Tasarm: Osman Turhan

Bask: Melisa Matbaas-stanbul

okul ve lise :!itimini de zmir'de tamamlad. Daha sonra

Amerika'nn Kuruluunda Cemaatler ve Siyonist Anlay

... . .... . .. . . .. .. .. . .. ... . 112

Evanjelizm'in szlk anlam, Kutsal Kitap'a ynelmek, dn

nin salanmas ile bir devrimcilik anlam da tamaktayd. Bir ta

Evanjel izm'in temeli, muafiyetilik

1870'lerde Plymouth Kardelii (Plymouth Brethern) hare

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

eden 'dnyevi' insanlarna (srail) farkl ilgi gstermitir, imtiyaz

I. Dnya Sava (1914-1918) Yahudiler iin bir devlet kurma

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

Ne kadar Evanjel i k var?

ve muhafazakar bir grnm arzden Eva11jelik kiliseler % 27 ile

-- Jerry Falwell'e gre Arriefika apnda yaklak 200.000 evan

Teolojik altyap lar

Time dergisinin yapt bir ankete gre Amerikallar'n

% 59'u Kitab- Mukaddes'in kehanetlerinin yerine geleceine, aa

Evanjelik Protestanlar, Eski Ahit'in; Yahudilerin Tanr'nn Se

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

nedenle de, bu konuda kendileri iin en byk misyonun, Yahu-

Bu ilgin inanca gre, Yahudiler Tanr'nn Seilmi Halk'dr ve

Bir evanjelik prototipi

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

vab verdi: 'Elbette, 3.000 yl ya da daha da fazla bir sre nce

!er iin Mesih'in geliinin ok yakn olduunu ve Tanr'nn kutsal

Birok nde gelen evanjeliin (Dobson, Falwell, Robenson,

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

dr. Medyann evanjelikler arasnda yaygn kullanm ile beraber

mas beklenirken, -enl;.!i_kleri - detek verdii G;:org W, Bus

Nuclear War, Connecticut: Lawrence Hill & Company, 1986 s. 6 Not.

il, kontrol altnda bir "baka dnyada" yaadn vurgulamak

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

meye almas, dnyann birok blgesine zgrlk ve demokra

ortaya kacaktr. Armageddon savann gerekleebilmesi iin

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

ufak bir aba sarf etme dncesinde deiller. Tpk inanlarnn

Mark H itchcock'a gre byk istikrarszlk dnemlerinde ge

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

geici bir dnem soutulmas ve dikkatlerin bir baka atma ek

( 1 ) ("ABD'yi Kyamet Korkusu Sard", Cumhuriyet, 25 Haziran 2002, s. 20.)

Bekledikleri Sava Armageddon

2- Byk srail'in kurulmas.

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

3- srailoullar dahil Dnyann tm uluslarna ncil'in vaaz edil

Evanjeliklerin son yllarda misyonerlik faaliyetleri hzla art

ve gkler yukarda kararacak" (Yeremya Jer. 4: 23-28) . Yeryz

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

yardm etmek ve kyametin abuklatrlmas iin ne gerekiyorsa

Tabi bu savata bahsi geen iki ordunun Eski Ahit'ten kay

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

adm daha yaklalmas anlamna gelmektedir. Irak'n veya ran'n

(Taha Kvan, Yeni afak, 08.04.2003)

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

irdelemek gerekir. Bunlardan bazlar unlardr: a) Kltr ve top

dklar Hristiyan Siyonist bak as, ynetimler zerinde nfuz

evanjelizm / beyaz saray'n gizli dini

ABD'nin imza att BM Antlamas (zerk olmayan blgelere