You are on page 1of 8

Mayroong iba't ibang uri ng mga punong-kahoy na matatagpuan sa Pilipinas sapagkat mayroon

tayong malalawak na kagubatan. Ang mga punong-kahoy na ito ay kinabibilangan ng tangili,


yakal, apitong, lauan at molave na kadalasang makikita sa mga bulubunduking bahagi ng
Luzon, Bukidnon at Mindanao. Ang tangili, yakal, apitong, lauan at molave ay madaling dumami
at yumabong sa mga lupain na medyo basa at makakapal sapagkat malalaki ang mga ugat nito.
Kailangan ng ganitong uri ng kahoy ng direktang init ng araw at katamtamang dami ng ulan
upang mas lumaki at dumami pa.

Ang mga punongkahoy katulad ng tangili, yakal, apitong lauan at molave ay karaniwang
matatagpuan sa Palawan, Quezon, sa mga lalawigang bulubundukin ng Luzon, Bukidnon at
Mindanao. Ang mga ganitong uri ng punong-kahoy ay mas madaling lumaki at dumami sa
mamasa-masa at makakapal na lupain. Kailangan din na direkta itong makatatanggap ng init o
sinag ng araw at ulan upang mas mapadali ang pagyabong. Dahil sa dami, ito ay bumubuo ng
halos 75 porsiyento ng mga makakapal na puno sa bansa.

Pagpapalaki at Pagpaparami
Ang mga punong-kahoy gaya ng tangili, apiton, yakal, lauan at molave ay ang mga punong
kahoy na mas nangangailangan ng mamasa-masa at makakapal na uri ng lupain dahil na rin sa
malalaking mga ugat nito na kakapitan ng mga lupa para hindi tuluyang gumuho kapag may
baha. Makakatulong sa mabilis na paglaki at pagdami ng mga ganitong uri ng punong-kahoy
ang direktang sinag ng araw at tamang dami ng ulan kung kaya't malinaw na karamihan sa mga
ito ay matatagpuan sa bulubunduking bahagi ng Luzon, Mindanao at Bukidnon. Dahil sa tamang
mga salik at pag-aalagang natanggap kung kaya't dumarami ang ganitong uri ng mga punongkahoy sa bansa.

http://binhi.ph/database/future/tree_facts/

TANGILI

Ang tangili o Tanguile na kahoy ay nanggaling may 50 metro mataas na puno at makuha sa
loob ng isang 4 na talampakang diameter trunk. Ito ay madalas na matatagpuan sa mababang
kabundukan. Ito ay may iba't-ibang mga pangalan tulad ng "dark red Philippine mahogany",
"tangile" at "shorea polysperma".
Ang Tanguile o tangili ay nabibilang sa Dipterocarpaceae pamilya na inuri sa isang shorea,
isang genus o rank taxonomy ginamit sa biological uuri ng pamumuhay at fossil organismo.
Ito ay hindi itinuturing na isang tunay mahogany. Ang Tanguile na kahoy o iba pang Philippine

mahogany ay magaan ang timbang kumpara sa American o African mahogany. Gayunman, ang
mga gaan nito ay lubhang mas mababa kaysa sa ibang mga solid wood na matatagpuan dito sa
Pilipinas.
Ang tangili ay isa lamang sa maraming punongkahoy na nangangailangan ng medyo basa at
makakapal na uri ng lupain upang mas lalong lumaki at dumami. Dahil sa malalaking ugat nito
kung kaya't kailangan ng makakapal na lupain upang hindi ito mabuwal. Isa rin sa
pinakakinakailangan ng tangili upang mas yumabong pa ay ang direktang sinag ng araw at
katamtamang dami ng ulan. Sinasabing dahil sa salik na ito kung kaya't hindi namamatay ang
lahi ng ganitong mga punong-kahoy na karaniwang matatagpuan sa kabundukan ng Luzon,
Bukidnon at Mindanao.
Ang tangili katulad ng mayapis, apitong, lauan, at yakal ang siyang bumubuo sa 75 porsiyento
ng mga puno sa makakapal na kagubatan sa bansa kung kaya't masasabi natin na ang natural
na tirahan ng tangili ay nasa kagubatan. Ito ay umaabot sa 200 talampakan ang laki at
kadalasang matatagpuan sa ibaba ng mga punong ito ang mga baging. At kagaya ng iba pang
puno sa kagubatan ay kailangan ng tamang sinag sa araw, tamang pinagkukunan ng tubig
sapagkat ang mga puno na katulad ng tangili ay mas madaming tubig ang kailangan sapagkat
may mga malalaki itong mga ugat. Mas maigi din na sa medyo malamig na lugar nakalagay ang
mga batang tangigi upang mabilis itong lumaki.

YAKAL

Isang uri ng puno na likas sa Pilipinas. Shorea malibato ang siyentipikong pangalan nito.
Bibihira nang makita ang mga yakal dahil sa walang habas na pagputol.
Isang uri ng kahoy hango sa puno ng yakal.
Paborito ng mga eskrimador ang mga arnis na yari sa yakal.

APITONG

Isang uri ng puno na likas sa Timog-Silangang Asya. Dipterocarpus grandiflorus ang


siyentipikong pangalan nito.
Isang uri ng matigas na kahoy na hinango sa puno ng apitong. Karaniwang ginagamit bilang
panglapag/pinakasahig ng mga trak o bilang panabing na plywood.

LAUAN

Isang uri ng mga puno na likas/sibol sa Pilipinas. Kinabibilangan ng mga ito sa genus
ng Shorea.

Pinakamaraming bilang ang mga lauan sa kagubatan ng Pilipinas.


Isang uri ng kahoy hango sa mga punong lauan.
Madalas gamitin sa pagtayo ng mga bahay ang kahoy ng lauan.

MOLAVE

Ang Molave, Mulawin, o Malaruhat ay isang uri ng puno sa pamilyang Verbenaceae, at


ng kahoy na nakukuha sa punong ito. Ang ngalang-agham nito ay Vitex parviflora, ngunit itinuturing
na rin na "molave" ang kahoy mula sa punong Vitex cofassus. Nanganganib itong maubos dahil sa
kawalan ng lupaing kinatatamnan.

Madalas hiramin ang pangalan ng punong ito bilang pangalan ng mga lugar, tulad ng Molave,
Zamboanga del Sur at Ilog Mulawin ng Los Baos, Laguna, ng mga institusyon at organisasyon, at
bilang apelyido o palayaw ng tao.
Isang uri ng puno na likas sa Pilipinas, Indonesia, at Malaysia. Vitex parviflora ang
siyentipikong pangalan nito.
Isang tulang pinamagatang "Like the Molave" ang isinulat ni Rafael Zulueta da Costa.
Isang uri ng kahoy hango sa puno ng molave.
Nag-iiba ang lapad ng molave depende sa panahon at temperatura.
ree Propagation and Management

SEEDS: Dipterocarp seeds are recalcitrant and easily lose viability when dried or stored long. During
seed year, dipterocarp seeds can be propagated as follows: sow freshly collected dewinged seeds in
plastic bags with 1:1 dipterocarp forest soil and river sand; keep in shade for 1.5-2 months and
regularly water; gradually expose to full light and reduce watering to harden them prior to outplanting.
WILDLINGS: Dipterocarps could be propagated using wildlings collected from the natural forest
(caution - DO NOT OVERCOLLECT; leave adequate number of wildlings for natural regeneration).
Collect newly germinated wildlings with 2-4 leaves; bigger wildlings require more care, are difficult to
handle and store and have higher mortality rates; transport wildlings promptly and protect from
desiccation by wrapping in bundles, mud puddling the roots then placing them in banana sheaths, or
plastic bags or burlap sacks and tied; trim leaves of big wildlings (15-50cm) to reduce transpiration;
prune the roots and dip in rooting hormone (IBA at 10-100ppm); pot immediately and place in a
recovery chamber where adequate shade and water is provided. Protect from desiccation and too
much light by covering with plastic sheets and shading nets. Maintain wildlings in recovery chamber
for about 2 months and they gradually hardened.
CUTTINGS: During seed off years, dipterocarps can be propagated vegetatively following the nonmist system secure healthy cuttings from nursery grown seedlings/wildlings or hedge garden; cut the
stems of stockplants using sharp pruning shear leaving at least 2 nodes on the stumps of the
seedlings; place cut stems in a pail or tray half-filled with water; remove the tip, and divide the rest
into 2-node cuttings and make a slanting cut at the base of the cuttings; cut the leaves into half; soak
the cuttings in 200ppm Benlate solution for 1hr; scrape 1cm of the base and dip in appropriate
concentration of IBA for one hour; plant in plastic bags with a sun-sterilized media of 50:50 coconut
coir and river sand; the non-mist system is constructed as follows: use a 62 x 25cm plastic bag and
3/16 wire; use the wire to have a support structure to fit in the tray or plastic bags with cuttings; seal
the plastic bag to maintain humid conditions; depending on species, cuttings are kept for 2-4 months
or until lignified roots are formed; cuttings are watered using mist sprayer weekly; subsequently,
rooted cuttings are transplanted to plastic bags with a 1:1 dipterocarp forest soil and river sand
medium; place transplants in a plastic tent for about a month; cuttings are hardened by gradually
moving them from the shade to full light.

PLANTING: Enrichment plantings of dipterocarps under the canopy of nurse trees is usually
practiced. Use of potted stocks is preferred; planting holes should be deep enough to accommodate
the ball of earth; fertilizers should be included particularly for poor sites; the soil is firmed to close the
air spaces and mulched with organic materials to conserve moisture and provide additional nutrients.
Suppress competing weeds by regular weeding and cleaning. Pole-sized trees should be provided
greater light to promote growth.

You might also like