FORMATI GRAFIKIH DATOTEKA

( Seminarski rad )
Predmet: Digitalna fotografija

Student:

Mentor:

Darko Kurui 86-13/rpi

Prof. dr Nedim Smailovi

Banja Luka, Maj 2016. godine

1.UVOD
Raunarska grafika predstavlja oblast ije je vrijeme dolo, bez obzira na skupe hardverske zahtjeve,
na resurse raunara i na karakteristine softverske pakete. Grafika je u mogunosti da vri komunikaciju
pomou slika i predstavlja glavni oslonac kada je u pitanju HCI, odnosno interakcija izmeu ovjeka i
raunara. Ono to je bitno napomenuti je to da je raunarska grafika postala neizostavni dio svakodnevnog
ivota, ak se i djeca predkolskog uzrasta susreu sa njom.
Za razliku od slike koja se nalazi na papiru, slika u raunaru mora imati precizno utvrenu strukturu
zapisa. Poto je za prikaz slike u raunarskom okruenju u upotrebi ekranski ureaj, povrina ekrana e
initi podlogu slike.
Svi podaci koje uvamo u raunaru su sauvani u binarnom obliku, npr. kad sauvamo jednu sliku na
hard disk ona je sauvana u binarnom obliku. Nain na koji e se slika pretvoriti u binarni oblik zove se
format grafikih datoteka. Za spremanje slika na raunaru koristi se mnogo raznih naina konverzije slika u
binarni zapis, tako da moemo rei da danas postoji mnogo grafikih formata. Razni formati mogu koristiti
ili ne koristiti kompresiju podataka i mogu biti sa gubitkom ili bez gubitka podataka. Kompresija
predstavlja konverziju podataka u oblik koji zauzima to manje memorije.
Ne bi bilo mogue govoriti o grafikim formatima a da ne znamo razlikovati dvije osnove vrste
raunarske grafike, a to su Vektorska i Rasterska grafika.
Vektor u grafici predstavlja pojam koji ima svoju duinu i smjer. Vektorska grafika oznaava nain
crtanja pomou odreenih vektorskih linija, koje kreiraju vektorske objekte. Svaka linija pored spomenute
duine, smjera sadri i podatak o boji ispunjavanja. Vektorskim objektom se smatra svaki sastav jedne ili
vie linija koje su spojene. Prednosti nad rasterskom grafikom su: mala koliina podataka omoguava
viestruko manju veliinu datoteke, mogunost uveavanja bez gubitka na kvalitetu slike,svi podaci su
memorisani i mogu se kasnije mjenjati, to nam govori da skaliranje, rotiranje i popunjavanje ne smanjuje
kvalitet slika kao to je to sluaj sa rasterskom grafikom.
Raster kao teorijski pojam oznaava ono neto to je napravljano od vie elemenata u nekom
dvodimenzijalnom sistemu. Ti elementi se nazivaju pikseli, dok broj piksela na povrini odreene veliine
se naziva rezolucija. Rasterska grafika predstavlja crtanje pomou piksela pri emu svaki piksel nosi
informacije o boju koju reprodukuje. Veliina slike zavisi od broja piksela koju ju ine, pored veliine broj
piksela jos odreuje i kvalitet slike i memoriju koju ta slika fiziki zauzima u raunaru. Ako korisnik eli da
povea kvalitet slike to e uraditi dodavanjem novih piksela, dok se smanjivanje vri oduzimanjem
postojeih piksela. Logino tim postupkom se dobija fiziki vea ili manja slika takoe veeg ili manjeg
kvaliteta

2.ESTO KORIENI GRAFIKI FORMATI

Unutar ANSI i ISO standarda su tano definisani odreeni grafiki formati i metode saimanja
podataka za optu upotrebu. Grafiki format predstavlja specijalan format u kojem je fajl sa slikom
sauvan. Naziv svakog fajla se sastoji iz dva dijela iz imene fajla i ekstenzija. Formati se identifikuju
pomou tri slova ekstenzije, mada ima i onih koji imaju ekstenziju sa etiri slova.
Slike koje se koriste i obrauju na PC-jevima se memoriu u razliitim formatima, razliiti formati su
sposobni da sadre razliite kvalitete boja. Formati mogu da se razvrstavaju prema broju bitova po pikselu
koje taj format podrava. Tako razlikujemo:

1 bitne bitmape jednobojne, monohromatske,

8 bitne bitmape u sivoj skali ili u paleti od 256 boja,
16 bitne bitmape 65.536 moguih boja,
24 bitne bitmape 16.777.216 moguih boja,
32 bitne bitmape - slike u punoj CMYK boji, gdje se svakoj od CMYK boja dodaje po 8 bita
8 x 4 = 32 bita

Slika 1 Razlika izmeu rasterske i vektorske grafike

U nastavku ovog seminarskog radu naveu samo neke od grafikih formata koji se koriste jer je
skoro nemogue navesti sve formate koji danas postoje.

2.1. JPEG format

Kratica JPEG ima porijeklo od engleskog naziva Joint Photographics Experts Group, to nam govori
da je ovu rije formirala zajednika grupa fotografskih strunjaka. Ako se pogleda sa realne strane JPEG i
nije grafiki format, nego je rije o posebnoj tehnici saimanja grafikih podataka sa gubicima. Ovom
tehnikom moemo bez vidljivih gubitaka u kvalitetu slike za ljudsko oko, smanjiti veliinu fotografije i do
nekoliko puta. To nam govori da JPEG pravi dogovor izmeu saimanja i gubitaka podataka, ili reeno
kroz primjer moe da postie koeficijent saimanja 100 : 1 sa velikim gubicima i 20 :1 sa malim gubicima1

JPEG koristi osobinu ljudskog oka da slabije uoava razlike izmeu nijansi boja od intenziteta
svjetlosti. Zato se ovom tehnikom najbolje saimaju slike u punoj boji. Kad je slika prebaena u sivu skalu
tada su rezultati dosta loiji jer su nijanse sive ustvari nijanse svjetlosti.
Kod teksta i kod crtea rezultati su daleko najslabiji, jer se i pri malom stepenu saimanja uoavaju
nedostaci, odnosno nepravilnosti. Glavni problem u JPEG tehnici je taj da su oteenja trajna, i pored toga
jo vei problem je to se ti gubici nagomilavaju prilikom viestruke obrade fotografija. Nakon nekog broja
editovanja jedne te iste fotografije, ta fotografija vie nikad nee izgledati kako treba tj bie dosta loija od
originala.

Slika 2 Razlika izmeu originalne slike i slike sa JPEG kompresijom

Zbog ovog problema nije preporuljivo raditi obradu JPEG fotografija. Preporuka je da se slike
obrauju u nesaimovanom obliku ili slike koje se saimaju bez gubitaka odgovarajuom metodom. To
nam govori da korisnik moe da radi testiranja sa nesaimanim originalom koliko god hoe, ali JPEG sliku
pravi poslije svih izmjena, kada eli napraviti malu datoteku za slanje.
Ovaj format ima mogunost da sadri slike koje imaju od 2 do 16.777.216 boja ili nijansi sive boje.
JPEG predstavlja jedan od najpopularnijih formata za prenos slika na Internetu zbog velikog stepena
saimanja i podrke skoro svih WWW browsera.
Maksimalna veliina fotografije koju podrava ovaj format je 65535 x 65535, takoe ovaj format ne
podrava prozirnost.

2.2. RAW format

Ovaj format predstavlja sirovi formati zapisa grafikih datoteka u kojem ne postoji gubitak podataka,
tj. ovaj format predstavlja izvorni oblik grafikog fajla prilikom snimanja neke fotografije. RAW format
sadri sve podatke koje je prilikom fotografisanja foto-aparat zabiljeio bez ikakvog editovanja ili
saimanja.
RAW ili sirovi format se zove tako zbog toga to fotografije u RAW formatu nisu editovane i nisu
spremne za izradu. Fajl u RAW formatu posjeduje minimalno editovane informacije iz senzora fotoaparata, odnosno skenera.

Slika 3 Primjer "sirove" fotografije

Ovaj format se pokazao kao zahvalan format jer je omoguio da se proces generisanja slika u
potpunosti preseli iz foto-aparata na raunar. Ali mana ovog formata je da je on vei od ostalih formata pa
dostie veliinu i do nekoliko desetina megabajta to ga ini nepodobnim za skladitenje, slanje i sl.
RAW formati se esto nazivaju i digitalni negativi jer imaju istu ulogu kao i filmovi u analognoj
fotografiji, tj. ne moe se direktno koristiti kao fotografija, ali ima sve podatke potrebne za stvaranje
fotografije.
Jedan senzor kakav se nalazi u digitalnim foto-aparatima je organizovan na sledei nain: foto
elementi koji sakupljaju svijetlost koja prada kroz objektiv na njegovu povrinu, ta svijetlost se preko
fotodioda i AD konvertora pretvara u digitalni oblik. U zavisnosti od AD konvertora, jaina svakog piksela
5

e imati odreeni broj tonova (256, 4096, 16384 ). Izlazni podatak je matrica piksela gdje svaki piksel
sadri samo podatke o svom intenzitetu. Na ovaj nain dobijamo samo mohohromatsku sliku, boju smo
dobili zahvaljujui dr Bajer-u iz kompanije Kodak koje je izmislio emu rasporeda RGB (Red, Blue, Green)
u matrici, po kojoj bi svaki od elemenata trebao da proputa samo jednu od tri RGB komponente. Po
njegovoj emi 50% filtera proputa kroz sebe samo zelenu, 25% crvenu i 25% plavu komponentu upadnog
svijetla.2

Slika 4 Bajerov filter

Ono zbog ega je zelena boja dominantna je zbog toga to ljudsko oko moe da prepozna mnogo vie
nijansi u zelenom dijelu spektra, a i zbog toga to zelena boja zauzima najvei dio vidljivog spektra.
Dokazano je da ljudsko oko mnogo bolje reaguje na razliku izmeu tamnog i svijetlog nego na razliku
izmeu dvije boje. Na slici 4. prikazan je raspored filtera u Bayer-ovoj matrici.
Danas postoji mnogo razliitih tipova RAW fajlova, uglavnom oni zavise od proizvoaa, tako su
meu najzastupljanijim sledei tipovi: .KDC, .DCR Kodak, .SRF, .SR2, ARW Sony, .CRW, .CR2
Canon, .NEF Nikon, .RAF Fuji, .ORF Olympus i dr.
2.2.2. Razlika izmeu RAW i JPEG formata
Prva razlika je u zauzeu prostora, poto se radi o saetom fajlu JPEG je 4-5 puta ,manji od RAW-a,
druga razlika je u jednostavnosti korienja gdje je JPEG dosta jednostavniji za korienje, dok RAW
format ne moemo ni otvoriti bez posebnog softvera, jo jedna razlika je u cijeni korienja gdje je dosta
jeftinije koristiti JPEG, RAW je dosta skuplji jer zahtjeva vee memorijske kartice, vee hard diskove,
napredniji foto-aparat itd. Ovo su bile neke od prednosti JPEG formata u nastavku u spomenuti samo neke
od prednosti RAW formata. Posjeduje veu dugotrajnost zapisa od JPEG datoteka, kontrola nad rezultatima
mnogo vie podeavanja moemo podesiti na RAW fajlu, jo jedna od prednosti RAW formata je kvalitet
zapisa, RAW fajl takoe posjeduje mogunost da ispravlja nastale greke.
Neki moj subjektivni zakljuak je da ni jedan format nije bolji sam po sebi i jedan i drugi imaju svoje
prednosti i mane u zavisnosti od situacije gdje se koristi. Npr. kada bi se slikalo vjenanje ceremonija u
crkvi bi bila u RAF formatu dok bi slavlje u restoranu bilo sauvano u JPEG formatu, osim nekih
najvanijih detalja.

Slika 5 RAW naspram JPEG formata

2.3. BMP format

BMP je kratica od engleske rijei Bitmap. Rije bitmap ima porijeklo iz programskog okruenja
odnosno fraze mapa bitova. BMP je uobiajeni format za bitmapiranu grafiku unutar operativnog sistema
Windows. Pri stvaranju BMP formata ili pretvaranja nekog drugog formata u ovaj format, korisnik moe da
izabere dubinu boje. BMP format podrava sve dubine boja, dok to se saimanja tie ovaj format
podrava i RLE algoritam saimanja za fotografije sa 4 ili 8 bita po pikselu.
Mjenjanjem veliine BMP fajla mjenja se i veliina svakog piksela ponaosob, to za rezultat ima
nejasne i zamuene oblike. Jedan od nedostataka ovog formata je taj to ne podrava proizrnost ili
transparentnost i animaciju. Ovaj format se koristi za razliite namjene od uvanja crtea i jednostavnih
slika do uvanja fotografija. Digitalni zapis koji je sauvan unutar fajla BMP formata je jednostavan i
pogodan za oitavanje iz programskog okruenja.

2.4. GIF format

Kratica GIF vodi porijeklo od engleskog naziva Graphics Interchange Format. GIF predstavlja jedan
od starijih formata, nastao je 1987. godine. ali i danas se koristi za prikaz prostih slika na web-u. On je
jedan od prva dva slikovna formata za internet, taj drugi format je XBM, ali on je samo prikazivao crno
bijele motive. Ovaj format podrava 256 boja, to nam govori da je dubina GIF-a od 1 do 8 bita po pikselu.
Fotografije u GIF formatu su uvijek saete odnosno komprimovane, a metoda koja je koritena za
saimanje je LZW metoda saimanja grafikih podataka. GIF format se upotrebljava kada su u pitanju
jednostavni crtei, sitniji tekst i crno bijele slike. Proste slike u GIF formatu se vrlo dobro saimaju, tako
da je njihov izlaz vrlo mali fajl, to je ujedno jedan od glavnih razloga zato se GIF esto koristi na web-u.
Ovaj format ima jo neke od glavnih osobina koje utiu na to da se on i dalje zadrava na tritu, a to
su providnost ili transtarentnost i mogunost animacije. Rasterske fotografije u raunaru su prikazane
pravougaonom piksel matricom. Providnost prua varijantu da slika u GIF formatu ne mora da ima
pravougaonu konturu, kao to je to sluaj sa ostalim formatima. Ako je neki piksel providan ili
transtarentan to nam govori da se kroz njega providi pozadina na kojoj se nalazi GIF fotografija.
7

Slika 6 GIF animacija

Pokazalo se da GIF formati pored statikih podravaju i animirane slike npr. Slika 6. Da bi to odradili
potrebno je da kreiramo nekoliko slika, koje kada ih posmatramo u nizu ine animaciju. To bi moda
najlake bilo odraditi kroz slojeve u Photoshopu, a nakon toda pomou programa ImageReady formirati
animaciju gdje e svaki sloj predstavljati pojedinaan kadar u animaciji. Prikazivanje svakog kadra na
ekranu se dodatno podeava, tako da na taj nain korisnik ima veliku slobodu prilikom kreiranja eljene
animacije. Ova animacija je predviena samo za jednostavne pokrete, i ne moe se praviti paralela sa TV
slikom npr.
Kao to sam ve naglasi GIF formati koriste kompesovanje podataka bez gubljenja na kvalitetu slike,
to nam govori da se biljee svi podaci slike i da pri tome slika ne gubi na kvalitetu.

2.5. PNG format

Kratica PNG ima porijeklo od engleskog naziva Portable Network Graphics. PNG format je format sa
saetim grafikim informacijama tkz. Lossless kompresiju ili kompresiju bez gubitaka , koje ima
mogunost da koristi svako, bez nekakvih posebnih ogranienja i sputavanja.
PNG je predvien da bude klasini grafiki format na web-u, ali to ide neto sporije. Kada bi povukli
neku paralelu i napravili poreenje izmeu PNG i GIF formata, oni bi se preplitali na vie mjesta, ali PNG
format ima nekoliko znaajnih prednosti u odnosu na GIF te prednosti su:
Alfa kanali (ovdje je rije o mogunosti podeavanja providnosti),
Gama korekcije (mogunost da se kontrolie koliko e slika biti svijetla ili tamna),
2D preplitanje ( ovdje je rije o primjenjenoj metodi za progresivno prikazivanje).
Kada je rije o saimanju podataka PNG ima neto bolju mogunost saimanja od GIFF, ta razlika se
kree u intervalu izmeu 5% i 25%, ali mana ovog formata je da ne podrava animaciju kao to je to sluaj
sa GIF-om. Pored toga kod PNG formata je poboljana providnost za razliku od GIF-a koji ima samo dva
nivoa ili je providan ili nije PNG ima 254 nivoa providnosti, ali takoe koristi 24 ili 32 bita po pikselu.
8

PNG format je prvenstveno zamiljen za prenos slika na internet nekog srednjeg kvaliteta, zbog toga
ga to ne ini omiljenim formatom kada je profesionalna upotreba u pitanju, takoe ne podrava ni CMYK
boje, pa iz tog razloga ne moe nai svoju primjenu u tampi. 2004. godine je dobio ISO/IEC standard. I
pored kvaliteta PNG formata njegova upotreba na internetu je ograniena zbog toga to nema podrku svih
pretraivaa, ali isto tako moemo rei da je ovo najkvalitetniji grafiki format kada je u pitanju RGB
model boja.

2.6. TIFF format

TIFF je kratica koja vodi porijeklo iz engleskog naziva Tag Image File Format. TIFF format
projektovao konzorcijum raunarskih kompanija u cilju prelaska rasterskih fotografija razliitih sistema i
aplikacija. Imajui u vidu da je ovaj format vrlo kompleksan, treba odati priznanje da je on krajnje
prilagodljiv i da moe da se prilagodi pojedinanim aplikacijama. Takoe treba napomenuti da ovaj format
podrava razliite metode saimanja podataka.3
LZW ili Lempel Ziv Welch je format saimanja bez gubitka kvaliteta i moe se itati iz razliitih
programa. on je smjeten u TIFF tek 2003. godine, jer je do tada bio pod patentom.
ZIP format saimanja takoe ne gubi na kvalitetu, ali treba imati u vidu da njegovo saimanje traje
due i ne podrava da dosta programa. JPEG format saimanja je format sa gubitkom podataka i o njemu je
ve bilo rijei.
Obino se fotografije u TIFF formatu koriste u stonom izdavatvu, prilikom prikaza medicinskih
slika, prilikom prikazivanja satelitskih snimaka, u grafikim korisnikim interfejsima, takoe i prilikom
transmisije putem faxa. Neki od nastavaka TIFF formata su: .FR, .FP, .TIFF, .LW, .CT, .HC, .MP, .BP i dr.

Slika 7 Opcije koje nam nudi Photoshop prilikom uvanja slike u TIFF formatu
Slika 8 TIFF opcije

Ovaj format moe sadravati fotografije koje sadre od 2 do 16.777.216 boja ili nijansi sive. Neke
vrste foto-aparata imaju mogunost snimanja direktno u TIFF formatu, ali vrijeme snimanja na memory
karticu se moe produiti i do pola minute.
Ono to moemo zakljuiti u vezi TIFF formata je to da je on memorijski vrlo zahtjevan grafiki
format koji se koristi za profesionalnu upotrebu, tehnike fotogradije sa najpreciznijim razlaganjem detalja,
postere i sl. Odlikuje se manje izraenim nepravilnostima slike, koristimo ga za sve namjene polazei od
uvanja crtea i jednostavnih fotografija do slika gdje odlino izcrtava najsitnije detalje. Prednost ovog
formata u odnosu na JPEG format je dofinitivno kvalitet slike, dok je njegova prednost u odnosu na BMP
format manje zauzimanje memorije.

2.7. PDF format

PDF format ili na engleskom Portable Document Format je grafiki format koji je kreirala amerika
firma Adobe Systems 1993. godine. On se koristi za zapisivanje dvodimenzionalnih fajlova nezavisno o
vrsti ureaja i rezoluciji ispisivanja.
Svaki PDF fajl posjeduje kompletan opis dokumenta ukljuujui tekst, slike, vektorsku i rastersku
grafiku, ima mogunost da sadri i fontove potrebne za prikazivanje teksta. Da bi se PDF fajl mogao
prikazati potrebno je da korisnik ima odgovarajue programe na raunaru koji su besplatni i mogu se vrlo
lako pronaio putem Interneta.
PDF format je zasnovan ja jeziku PostScript, moe se prepoznati po tome to su prva 4 bita uvijek
PDF, a ime fajla se obino zavrava sa nastavkom .pdf.
PDF slui da nezavisno o vrsti hardvera, softvera ili operativnog sistema prezentuje podatke
ujednaeno onakvima kakvi jesu tj. bez gubitka podataka.
Znajui da moemo editovati pojedine elemente PDF dokumenta bez gubitaka podataka odnosno
kvaliteta zapisa, ovdje imamo mogunost i zakljuavanja dokumenata to je imalo veliki uticaj na
poveanje bezbjednosti odnosno smanjenju mogunosti falsifikovanja fajla.

Slika 9 Adobe PDF

10

3. VANIJI FORMATI ZA SMJETAJ VEKTORSKE GRAFIKE

Formati za uvanje vektorske grafike najvie zavise od programa u kojem je sadraj fajla napravljen.
Formatima za vektorsku grafiku mogu se smatrati uglavnom svi oni namjenjeni programima za obradu
tekstualnih dokumenata, jer je poznato da je font kojim je pisan tekst nita drugu nego skup jednostavnih
vektorskih objekata. Takoe, vektorskim formatima se smatraju i svi oni namjenjeni za smjetaj
trodimenizionalne grafike, raznih ema, nacrta i sl.
Isto tako svi moderni vektorski programi podravaju mogunost unoenja rasterske grafike unutar
vektorskog fajla. Danas postoji sigurno nekoliko hiljada vektorskih formata ali nabrojau samo neke od
njih koji se najee koriste.
.TTF True Type Font je najei format koji sadri podatke o fontu namjenjenom za pisanje
tekstova na raunaru.
.AI, .XAR, .FH, .CDR - su matrini formati programa za izradu i editovanje vektorskih slika i
crtea, to su redom: Adobe Illustrator, Xara-X, Macromedia Freehand, CorelDraw. Njih
odlikuje veliki broj mogunosti i velika svestranost jer je njima mogue napraviti skoro sve
to ulazi u podruije rada sa vektorskom grafikom. Njihova mana je meusobna
komunikacija, jer je skoro nemogue raditi na istom fajlu u vie njih odjednom.
.DWG ovaj format predstavlja grafiki format programa za projektovanje AutoCAD
kompanije Autodesk. Ovo je osnovni fajl za crtanje unutar ovog paketa i u poslednje vrijeme
postaje kompatibilna sa veim brojem drugih grafikih aplikacija.
.DXF kratica od engleskog naziva Drawing eXchange Format. Ovaj format je vektorski
format programa za projektovanje AutoCAD kompanije AutoDesk i jedan je od najpodranijih
vektorskih formata u svijetu. Velika veina grafikih paketa ovaj format posjeduju u sebim
tako da postoji mogunost razmjene informacija bez gubitaka pomou ovog formata.
.3DS je grafiki format programa 3D Studio MAX, koji je i danas neprevazien po pitanju
vizuelizacije i animacije. Ovaj format postaje sve vie kompatibilan sa novijom generacijom
odreene vrste gragikih programa.
.MAX je grafiki format programa 3DS MAX koji je neprevazien po pitanju animacije i
vizuelizacije. Ovdje je rije o istom paketu samo postoji razlika u razliitim dodacima i
verzijama. MAX grafiki format je sve vie kompatibilan sa novijom generacijom odreene
vrste grafikih aplikacija.

4. VANIJI FORMATI ZA SMJETAJ RASTERSKE GRAFIKE

U sluaju rasterske grafike postoji mnogo formata namjenjenih najrazliitijoj upotrebi. Ve sam
spomenuo da je rasterska grafika vrlo osjetljiva na promjene bilo kakve vrse zbog mogunosti degradacije
kvaliteta. Iz tog razloga je veoma bino da vodimo rauna o idealnom grafikom formatu koji nam je
potreban u datom trenutku. Treba napomenuti i to da tekst smjeten u obliku datoteke koja je rasterskog
formata nije mogue vie nikako promjeniti.
Velike mogunosti pruaju fajlovi programa za editovanje i izradu rasterske grafike, ali veliki
problem predstavlja komunikacija takvih fajlova sa drugim programima i raunarima. Neki od izvornih
fajlova programa za rastersku grafiku pored univerzalnih :BMP, .TIFF, .JPG, .GIF o kojima je ve bilo
govora su:

11

 . PSD fajlovi programa Adobe Photoshop podravaju sve dubine boja, spremaju slike svih
drugih fajlova, i imaju kompresiju bez gubitaka, do 100 slojeva slika u jednom fajlu.
.CPT fajlovi programa Corel PHOTO-PAINT podravaju sve vrste fotografija i slika,
kompresija bez gubitaka, spremanje slika u slojevima, ali njihova mana je ta da zauzimaju
puno prostora na medijima za uvanje podataka.

5. RAZLIKA U FORMATIMA SLIKA

Slika 10 Raster sa lijeve i Vektor grafika sa desne strane

Slika 11 JPEG naspram RAW grafikog formata

12

Slika 12 Upotreba JPEG, GIF i PNG grafiih formata

Slika 13 PNG naspram GIF grafikog formata

13

6. ZAKLJUAK
Pored svih ovih grafikih formata koje sam opisao u kratkim crtama, postoji jo nebrojno puno
drugih. Jedan od najveih problema predstavlja koji format odabrati? Odgovor na to pitanja u isto vrijeme
je i sloen i prost, najvanije je da znamo ta radimo i koji format bi nam u tom trenutku najbolje
odgovarao.
Npr. PDF format nam je u mnogome pomogao tj. olakao posao jer sve elemente rada ugrauje u
sebe, i zadrava raspored i odnos elemenata na onaj nain na koji smo napravili, nezavisno o operativnom
sistemu, hardveru i softveru na kojem to reprodukujemo.
Bitnu odluku je potrebno donijeti kada je u pitanju korienje formata koji stvaraju grafike gubitke
tj. kada ih trebamo koristiti, a kad ne. Njihova upotreba dolazi do izraaja kada radimo na Webu jer zbog
velikog prostora koji zauzimaju tee se uitavaju. S tim da u dananje vrijeme brzine Interneta su se
umnogome poveale tako da danas imamo internet brzine od 100Mb po sekundi. Takoe je vrlo bitno
donoenje odluke kad u i kojim situacijama emo koristiti vektorsku, a kad rastersku fotografiju. Iz ovog
seminarskog se namee zakljuak da rasterske formate koristimo kada elimo da dobijemo realistinu sliku,
dok vektorske formate koristimo ako elimo da pravimo animacije ili razne projektne crtee.
U sluaju da trebamo spremiti sliku sa malo boja u tom sluaju je najbolje da koristimo GIF format,
jer nam on daje najbolji odnos izmeu kvaliteta slike i prostora koji ta slika zauzima u memoriji raunara.
Ukoliko radimo sa fotografijama koje imaju mnogo boja ili nijanse sive ili sa mnogo prelaza boja da
bi one bile kvalitetne tada preporuujem upotrebu TIFF formata. Za istu ovu namjenu, ali ukoliko nam
kvalitet nije presudan, a memorija nam je bitna u tom sluaju svakako trebamo koristiti JPEG format. U
dananje vrijeme formati koji se najvie koriste na Internetu su GIF i JPEG.

14

LITERATURA
Prof. dr, D. C. (2009.). Vektorska i rasterska grafika. Beograd: Univerzitet "SINGIDUNUM".
Prof.dr Nedim, S. (2007). Kompjuterska prezentaciona grafika u poslovnoj komunikaciji. Banja Luka:
Panevropski univerzitet "Apeiron".
Svjetlopisi. (n.d.). Retrieved 05 13, 2016, from Svjetlopisi:
http://www.svjetlopisi.com/2008/02/04/raw-format-princip-rada-i-alati-za-njegovukonverziju/

POPIS SLIKA
Slika 1 Razlika izmeu rasterske i vektorske grafike2
Slika 2 Razlika izmeu originalne slike i slike sa JPEG kompresijom................................3
Slika 3 Primjer "sirove" fotografije......................................................................................4
Slika 4 Bajerov filter............................................................................................................5
Slika 5 RAW naspram JPEG formata...................................................................................6
Slika 6 GIF animacija...........................................................................................................7
Slika 7 Opcije koje nam nudi Photoshop prilikom uvanja slike u TIFF formatu...............9
Slika 8 TIFF opcije...............................................................................................................9
Slika 9 Adobe PDF.............................................................................................................10
Slika 10 Raster sa lijeve i Vektor grafika sa desne strane..................................................11
Slika 11 JPEG naspram RAW grafikog formata..............................................................12
Slika 12 Upotreba JPEG, GIF i PNG grafiih formata......................................................12
Slika 13 PNG naspram GIF grafikog formata..................................................................12

15

16

SADRAJ
1.UVOD...............................................................................................................................1
2.ESTO KORIENI GRAFIKI FORMATI..................................................................2
2.1. JPEG format..............................................................................................................2
2.2. RAW format..............................................................................................................4
2.2.2. Razlika izmeu RAW i JPEG formata...............................................................5
2.3. BMP format...............................................................................................................6
2.4. GIF format.................................................................................................................6
2.5. PNG format...............................................................................................................7
2.6. TIFF format...............................................................................................................8
2.7. PDF format................................................................................................................9
3. VANIJI FORMATI ZA SMJETAJ VEKTORSKE GRAFIKE..................................10
4. VANIJI FORMATI ZA SMJETAJ RASTERSKE GRAFIKE...................................11
5. RAZLIKA U FORMATIMA SLIKA.............................................................................11
6. ZAKLJUAK................................................................................................................13
LITERATURA...................................................................................................................14
POPIS SLIKA....................................................................................................................14
SADRAJ..........................................................................................................................15

17