This paper is in a collection of

"Historic Papers in Electrochemistry"

which is part of

Electrochemical Science and Technology Information

Resource (ESTIR)

(http://electrochem.cwru.edu/estir/)

ALOYSII GALVANI

DE

VIRIBUS ELECTRICITATIS

IN

MOTU MUSCULARI.

COMMENTARIUS.

BONONT~

Ex Typographia Inftltl.ti Scicntlarum.

CUM

APPROBATJONE.

99

1791.

PA~S

1)t'

PRIMA

'1Ii,.ib,u tlectricitatis artificialil iN motu muscular;

ptanti mihi, qua: laboribus non levibus post rnulta ex

perimenta detegere in nervis, ac musculis contigit,
ad eam utilitatem perducere, ut & occu1t:e eorum fa
cultates in apertum , si fieri posset, ponerentur, &
eorumdem rnorbis tmius mederi possemus, nihil ad hujmmodi
desiderium explendum idoneum magis visum est, quam si h:ec
ipsa qualiacumque invenra publici tandem juris facerem. Docti
enim pra:stant~sque viri porerunt nostra legendo, suis meditatio
nibus suisque experimenris non solum hxc ipsa majora efficere ,
sed etiam illa assequi, qu:e nos conati quidem sumus, sed for
tasse minime consecuti.
Equidem in votis erat, sin minus perfectum, & absolu..
tum, quod numquam fone potuissem, non rude saltern, at
que vix inchoatum opus in publicam lucem proferre; at cum
neque tempus, neque otium, neque ingenii vires ita rnihi sup
petere imelligerem, ut illud absolverem, malui sane :equissimo
huic desiderio meo deesse, quam rei utilitati.
Opera: itaque pretium facturum me esse existimavi, si bre..
vern, & accuratam inventorum historiam afferrem eo ordine,
& ratione, qua mihi illa partim casus, & fortuna obtulit ,
partim industria, & diligenria detexit; non tanturn ne plus
mihi , quam fortun:e , aut plus fortuna: , quam mihi tribua
tur , sed ut vel iis, qui hanc ipsam experiendi viam inire va
luissent, facem pra:ferremus aliquam, vel saltern honesto do
ctorum hominum desiderio satisfaceremus , qui solem rerum,
qua: novitatem in se recondunt aliquam, vel origine ipsa prin..
cipioque delectari.
Experimentorurn vero narrationi corollaria nonnulla, non
nullasque conjecturas) & hypotheses adjungam eo maxime con-

101

si

silio, ur novis capiendis experimenris viam sternamus aliquam,

qua sin minus ad veritatem pervenire possimus, novus saltern
ad eamdem aditus aperiatur.
Res autem ab hujusmodi profecta initio est. Ranam dis
secui, atque pra:paravi ut in Fig. n. Tab. I., earnque in tabu
la, omnia mihi alia proponens, in qua erat machina electrica
Fig. I. Tab. I., collocavi ab ejus conductore penirus sejun
ctam , atque haud brevi intervallo dissitam; dum scalpelli cus
pidem unus ex ii~, qui mihi operam dabanr, cruralibus hu
jus rana: internis nervis D D casu vel leviter admoveret, con
tinuo omnes artuum musculi ita conrrahi visi sunt ,ut in ve
hemenriores incidisse tonicas convulsiones viderentur. Eorum
vera alter, qui nobis electricitatem tentantibus pr~sto erat,
animadvertere sibi visus est , rem contingere dum eX candu
ctore machina: scintilla extorqueretur Fig. I. .B. Rei novita
tern iIle admiratus de eadem statim me alia omnino molien
tern, ac mecum ipso cogitantem admonuit. Hic ego incre
dibili sum studio , & cupiditate incensus idem experiundi , &
quod occulrwlJ in n: toSser in lucem proferendi. Admovi pro
pterea & ipse scalpelli cuspidem uni vel alteri crurali nervo,
quo tempore unus aliquis ex iis, qui aderant, scinrillam eli
<eret. Pha:l1omenon eadem omnino ratione contigit; vehe
mentes nimirum contractiones in singulos artuum rnusculos,
perinde ae si tetano pra:paratum animal esset correptum, eo
dem ipso temporis momento inducebantur, quo scintilla: ex
torquerentur .
At metuens, ne ii ipsi motus a cuspidis potius contactu,
qui pro stimulo forte esset, quam a scintilla orirenrur, eos
dern nervos iterum eadem ratione in aliis ranis cuspide tenta
vi, & quidem gravius, quin ulla tamen scintilla tunc tempo
ris ab aliquo eliceretur; at nulli omnino visi sunt morus . Hine
mecum ipse putavi, forte ad pha:nomenol1 inducendum & con
tactum alicujus corporis, & scintiIlx jactum una requiri . Quam
obrem scalpelli aciem iterum nervis apposui irnmotamque deri
nui, tum quo tempore scintiIIa exrraheretur, tum qno tem
pore machina perfecte quiesceret. At phxnomenon educta dum
taxat scintilla prodiit.
Experimentum iteravimus eodem semper scalpello adhibi
to: verum non sine nostra admiratione interdum educta sell
tilla recensiti morus conrigebam, interdurn deficiebanr.

102

Rei novit.Hl' prrmori ;dii~, arquc alii:i r3tionibu~ rem ten

tare, &. l'xpcriri in,rirllill1l1s idt'm ramen scalpcIlum adhibenres,
ut itlopin:Hi discriminis callsa~, s; fieri poss~r, assequeremur;
nC'llll' in:lnis 1100'lIS hit: exririt labor; comp\~rimus enim rem
omnctll \',I1"ix sca1rl'11i rarti, CJua illud dieiris derineremus) esse
rribucnd:!I11: Si<jllidcll1 cum osseum manubrium scalpellum ha
bl'r~'r, dum idem manubrium manu comprehenderetur, educta
scinril1:l nulli prodibant morus, prodibanr vero digiris apposi
(is aur Jamin:l: metaIlicx) aut ferreis clavulis scalpelli laminam
firmanribus .
Iraque cum aridiora ossa idioelectricam, lamina vero me-
rallicOi, & clavi ferrei deferenrem , seu anelecrricam, ut a
junr, prxseferanr naruram , in earn suspicionem venimus,
forte contingere, ur cum digiris osseum manubrium detine
remus, rum electrico fluido , quacumque rarione in ranam a
genti , omnis cohibererur adirus , concedererur vero, cum la
minam, aur clavos cum eadem communicantes apprehendere
mus.
Hinc ut rem exrra omnem ponercrnU3 dubitationem, scal
peUi vice tenui cylindro modo vitreo H Fig. 2. ab omni hu
miditate, & pulvisculo perpolito ) modo ferreo G usi fuimus;
vitreo non tangebamus modo , 'ed veluti perfricabamus cru
rales nervos, quo tempore scintilla eliceretur, at omni ir
l"ita industria numquam pha:nomenon prodiit) licet & innu
mera:, & vehementiores scintilla: a machin<t: conductore, &
exigua ab animali distantia extorquerentur; prodiit vero vel
leviter apposito iisdem nervis ferreo cylindro , exiguisque edu
etis scintillis .
Hine plane nobis constitir, qux smpicati fuimus, vera es
se , & deferentis corporis contacrum cum nervis requiri, ut
phxnomenon conrigeret. Verum cum & corpus, quo anin
gerentur nervi, & homo, qui eosdem tangeret, adhibererur,
ferreum cylindrum G iisdem nervisapposuimus, quin tamen il.
lum manibus detineremus ,ut ea ratione constaret, utrum ha
mini, & ferreo cylindro, an huic tantum pha:nomenon esse~
adscribendum. Rebus sic disposiris nuIlus contigit, educta scin
tilla, musculorum motus. Filum propterea K K cilindri loco
valde longum Fig. 2. adhibuimus visuri, urrum illud homi
nis defectum quodammodo repararet , nee pe; cn jterum scin

tilla: jactu musculorum contractiones.

103

-6

His observatis perspicuum nobis fuit , non solum clefe

rens corpus nervis applicitum, sed certam quoque ejusdem
magnitudincm , atque extensionem ad habendum ph~nome.
non requiri. Hujusmodi deferens liceat nobis imposterum per
spicuitatis, non brevitatis causa, nervorum appellare condu
ctorem.

Hujus :lutem conductoris extremitati ranam per exiguum

uncum ejusdem spinali medull~ infixum Fig. 2. nectebamus,

atque modo ranam versus machinam collocabamus, modo col
locabamus ejusdem conductorem, ita ut rana nunc prope ma
chinam esset, nunc lange ab eadem' distaret, & propterea nunc
pedes, nunc pra:parati nervi machin:e obverteremur, nunc
ame, nunc post se conductorem haberet ; nihilominus comra
ctiones xque semper obtinebamur.
Perquisivimus pr:eterea num pha:nomenon in pr:epararis
animalibus obtineretur loco etiam a machina valde dissiro , ide
que longissimis nervorum conducroribus adhibiris. Res autem
eo deducra fuit, ut ferreo fila centum, & ultra ulnas longo
adhibito, comracriones tamen musculorum, educta scimilIa ,
tanto a machina intervallo oborirentur. Periculum hac ratione
instituimus. Ferreum filum F F , Fig. 3, filis sericis suspendi..
mus, atque, ut ajunt Physici, insulavimus. Extremitatem unam
,per fila patiter serica clavo mura infixo F alligavimus, alte
ram lange a machina pro fili longitudine in alia , atque a
cu"
lia cubicula produximus; huic filum aliud ferreum B
jus extremitati erat rana appensa, conjunximus loco C; 'atque
commodi causa in vitreo vase A ranam conclusimus, cujus
vasis fundum materia qua:dam deferens replevisset, ut acqua,
ex: causa, aut minimi globuli plumbei venatorii, quibus
melius exnerimentum cedebat. Educta autem e conductore
machinx s~intilla , mirum sane , detruncata rana in tanta die
stantia movebatur" & ferme subsiliebat. Idem conringebat,
si rana extra vitreum vas educta eadem ratione conductori
E E appendererur , ac longe promptius, si ejusdem pedibus de
fe.rens aliquod corpus adjungeretur, quod cum tellure commu
Dlcaret.
Re in conductore insulato comperta, quid non insularo
contingeret exploravimus.
. Idem propterea ferreum filum E E aliis arque aliis cardi
mbus januarum alligavimus cubiculorum nosira: domus, quOIt
sex

104

sex numero crant , cxtetis rebus, ut antea, comparati,'i; mi

nores quidem , at aliqux in pra:parata rana, dum cliceretur
scintil1a , contr~l.rtiones prodibant.
His perspectis placuit etiam experiri, an juxta omnes di
fectiones, arquc in orbem, ut par erat credere, hujusmodi e
lecrricitatis vis ageret, seseque diffunderet. Aliis itaque atque
aliis nervorum conductoribus in orbem circa machina: condu
ctorem dispositis, non exigua ab eadem distantia, eorumque
singulis prxparata rana appensa, atque scintilla educta, jucun
do sane spectaculo, uno eodemque tempore ranx singula: haud
raro movebantur, maxime dum corpus deferens, ut in supe
riori experimento , singularum pedibus apponeretur, atque po
tissimum dum illud ad tellurem usque produceretur, quod fa
cile perficiebatur, vel singulis ranarum pedibus longo filo me
tallico affixo, vel si digitis exdem apprehenderentur.
At vera deferenrium corporum , qua: pedibus addantur,

vel urilitas, vel necessitas comperta cupiditatem nobis in;e

cit alia de hac re capiendi pericula; quibus peractis consti

tit, deferentia corpora musculis addita ad contractiones obti

nendas , vel interdum absque nervorum conductoribus sola suf

fleere, vel cerre haud parum conducere; eoque magis , quo

majora eadem fuerint, majorique excelluerint deferendi pote

state, potissimum vera si cum teHure eadem communicaverinr;

at rr~inime tantum posse, quantum ill a , qua: nervis addere con

sueVlmus.

Hxc deferentia musculorum conducrores imposterum ap

pellabimus ,ut a conductoribus, quos diximus, nervorum com

mode distinguantur

Jam vero nullas subsequi educta scintilla contractione!

vidimus , licet museu lis suum adderemus conductorem, si ner

vorum conductor longe a machina productus cohibenti ali

quo corpore interciperetur, ut si partim deferenti substantia

ex. gr. metallica , partim cohibenti , ut vitrea , aut resinosa,

aut serica de industria conficiatur, quemadmodum si condu

ctor B Fig. 3. conductori E E non in puncto C nectatur,

sed laqueo serico D suspendarur; novum sane , nee uuuium

de electricitate per hujusl:10di conductores excurrcnte argumen

tum.

At non intercepto solum, sed omnino etiam interrupto

conductore rem tentavimus) interruptique conductoris ex.tre~

nu

105

Iii

mitatibus ad mUllmam etiam ab inviccm distanriam collocatis.

Phxnomenon nullum omnino fuit.
Sed alia prxterea ratione liberum clectricitati'i iter per con~
ductorem inrercipere sruduimus, pr:cparatum scilicet animal in
cohibente plano posuimus , ejus vero nervorum conductorem
minime, ut antea , aut cum nervis, :lut cum spinali medulla
conjul1ximus, sed ita in eodem plano disposuimus, ut ejllS
extremitas aliquot lineas, inrerdum etiam pollicem , ab iisdem
distaret ; contractiones elicira scintilla prodierum, prodierunt
quoque artubus deferenti plano, nervis vero cohibenti eadem
distantia superpositis , vel his ipiis nervi! inter diguos in aI~
tum suspensis, brevi demum vel lange nervorum conductore
adhibito ,proptereaque animali vel prope machinam, vel longe
ab eadem existente : penitus autem deficiebant, si nervi eorum
que conductor ab iisdem, ut supra sejunctus, in deferenti pla
no consisterent .
Neque explorare p~termisimus ,an h<tc eadem, quxcum
que fuerit elecrricita! , conductorum non superficiem, sed sub.
stantiam tantum libere pervadens contracriones nihilominus, de
quibus sxpius diximus, excitaret. Hinc filum ferreum, quod
nervorum conduetorem efficiebat, totum cohibenti materia, ceoo
ra nempe vulgari, aut obsignacoria, vel pice, ejusdem exee.
ptis extremitatibus, teximus, & obduximus. At, scintilla edu
eta, contractiones ut in libero conductore prodierunt.
His autem singulis longa experimentorum serie explora..
cis confirmatisque , licuit non modo hujusmodi comractio
!'tum pha::nomenon eleetricitati adscribere , sed conditiones e
tiam, ac veluti leges quasdam animadvertere, quibus obstrin.
geretur.
Hujusmodi itaque contractiones musculares visa: nobis sunr
ad certos usque limites rationem sequi directam cum virium
scintilla:, & animalis, tum extensionis eonductorum maxime
nervorum; inversam autem distantiarum a machinx conducto
re. Item plerumque majores nobis exdem eonrractiones appa~
ruerunt, cum animal in eadem tabula, in qua erat machina,
esset eollocatum, atgue tabula oleoso pigmemo esset obducta ,
vd cum animal a tabula remotum in cohibemi potius, quam
in deferenti substantia sterneretur.
Dixi rationem quidem direcram visam mihi fuisse in
eontractionibu! servari, sed certis dumtaxar limitibus. In
venti

106

II

Yenta enim, puta, c~rta conductoris nervorum extenlione,

.d ett(" (! um fatis fit thane fi imminuas, contraetiones
non minuuntur t fed deficiunt; Ii vero augcas, contraniones
quidem invalefcunt, at ufque dum ad certsm extenfionem
pervenias, ultra quam ncrvorum conductorem quantumvis
protrahas, vix ac ne vix quidem iJla: adaugentur: idemque
de (z{tris (;:olpo{itz rationis elementis did poteft.
A t vera tanta fcintillJ: a machinz conductore extor
tz ad excitandos mufculares motu5 facultas obfervara , majores
longe contraetiones ab electrica ilIa fJaOlma, qua: dum <lua.
drarum magleum e~oneratur erumpir, videbarur nCibis poll ce
ri. A t res feeus ornnino eeait; nuBi enim non fi ne nelha
admiratione in przpararo de more animaJi prodierunr motus
At vero his in pofitiva, ut ajunr t elecrrJcitate tenraris,
reliquum nobis virum fuit, limilia quoque in negativa peri..
clirari. Primo iraque electricam machinam, & eum, qui il.
lam verfabat, infulavimus. Hlc manu renebar ferreum cy
hndrum, cui ranas fuis eonductoribus infirucras, ut cpus
erar, appropinquabamus; ranx in plano yitreo frant collo
carx, ne quid vicina corpora illis tflbuerenr eleoricita'is.
Tunc qui machinam Yolveba~ ferreo t quem diximus, rylin..
dro fCJntillas e propinquis de induftria corporibus cl!cil b:lt :
perinde contractiones in pr:lpararis ranis h~beri vidirrus, 3t
que fd nrillis e Olachina: non infulatx cc nductore exwnis
haberentur.
Alrera przterea ratione nrgativam elecrricitatem r~nta
Yimu!, quz fuit hujufmodl. Ad certam diHantiam a ntg.1
tiva fuper6cie leidenfis phial-.,: nervocum c_onducroreOl C Fig. 4
collocavimu!, tl.!m ab oncrata, ur ajunr Phylici, fuperficie ,
feu ab illa, qua: pofitiva erat electrici[Clte donara, fcinriJ!cs
ehciebamus Fig. 5. Ranx movebanrur pari ratione, atque
adhibita electrieitate pofitiva; movebanrur etiam, lice:r fer
reUll) filum t quod nervorum conduCiorem ccr;fiiruc bat, ren ..
nihIl ab externa phialz fuperficie difiarer, & licet totUm len
go vitreo rubo fui/Tet inclufum, & ipfa quoque rana in vi
treo yafe fervara, fi hu;us tubi aperta (x:remiras j~m dietz
eXlerna: phiaL!: fuperficiei aprJrttur. Obtimbantur perroca:
de 11 contracriones, five edureretur fcintilla ab unco Jfjden{js
phi;dx t'O ipfo tempore t quo eleetr;cirate eadam fhiala,
ut ajunt, onerar:rur, five paulo p(dl, five educeretur co
D
ipfo
<)UZ

107

I:)

ipl,) in 10e.o, in quo illa. oncrau:ttur, five alibi. & longe a

mach! na alp~)(tatJ.
H ,c p.nro confpicienda occurreblnt non falum nervo
rum, fed iilu(cu[orull duntaxar conduaore ranis mftrud s:
uno verba cunCh 10 hoc ph'alz ex.penmrnro Ctdebanr, ur
in I.Bo machinx, licet prZpH3tum ani.nal neque ab exeerna
eJuldem phldl fuperfiClc, neque a vicinis corpor1bus neque
ab iJol1eo al10 fvnee pofr~t elechicieatem recipert".
. ~t:J placult eClam alia ratione negative elechicas fup~rficles tcntHe, aque ab ii/clem fcinrillulds eliciendo, In hUluf.
modi cOiltradlOnes inquirere; prxpararam nempe ranam in
fupl.rfi~le ('pr:-i1on qUddrarj magici, ad quam de JnduRria
cvnr.uebar mJ<..hmx elt:Ctr ciras, colJoc:Jvi. fcinrillam t'X in
f~rJon luptrti~ e eliclebam tum quitfcente, tum roranre rna
chill!. ~Id, ~Ilte r<iro, aliquando ramen, fed i11ico eanturn
a ma.:nin.c qJl..;{C::; rOt:ance vero numquam confuera: mufculo
rum concractlOnes non pr:dlo fuerune.
His vero eledncz fll3chinz ope tentads, eJtC1:roflhori
quoque electrlciaeem ad experirnentum vocavimus, ne uflum
ekdncir.lris gtnus lcinrillam exhibens prztermjrr('rtn~us. A b
electrophori propcerca clypto frinril1am eduximus, & roo
[uc:(um muL:ularlum conrraC1ionum (c fe ohrulit phxnomen 0 n,
ac non ad md~(1aS iJ lu::i dithnrias, ur dllm e mach nx con
duCtJre (cinrtlJ.l txrorqutretur, fed ad t"xiguas- adIT'odum:
(l)iHracriones a utem i pfz ~xigux va Ide exrieerunt. Ql.lamquam
vern tot habitis de electflciratis vinbus peri(ull~ dubirare vix,
:l.C ne vix qUI jern de phxnomeni caura n, bis licere vld{'re
IUr, [.lmen ad re-n magis "ag1fque cornprobandam ap~iuc; ni
hil occurrcb.it, quam animatis condu.crurihus exquifitlffima
e!l;ceromerra admovere
HIS I~dque ex!guu'l1 elecrrometrum more dariffimi Volez
conil,u.;tum aptavi:nus, cujus paleas, quo elr.. nr a1 expai
melHUlll aptiores, tenUlffimo flamn' folio una peirce obduxi
mus: capw periculo cum etrene conduceores infi,la'; in rota
nunc machin:.t, p.tlez haud raro ab invicem ('idui. eh<tnrur t
COll:::iJeb.lnc vero fl. pe in fcineilla: jacm; cum vero drenr I
b~n ne minimum quidem in rotarione n1achinx a ft Irue, 0
p:dex recedeban.r, in f(intill~ autem exrorll ne exiguos fub
lu,eus, m,nimJt'que edebant viDratlont's, qux (3ne aliquem
c:ec[[icit;J,t1s pa conductorcs ammalis excur[um videntur mdi.

ca

108

I I

care J quo tempore exrorta fcintilla contractiones fxcitantur.

J1 'I vero ut res extra omnem dubitationem p( nt HI ur
varils ratlOnJbus adirum omnem eleurlco IT achinx HUlda
qU;J('umque ratione agenti cum in anJrr al J tum In ('jus (en
du .., torcs coh bere molitl fuimus. Primo itdque animal virrto
vare mduli, deinde perforato panue, prope qUtm erar n,a
china eleClrica, & huic foramini quod totom n~un cr:' ffii itln
p,rvauf'bat, vitreo tubo infeno, oflficium vafis ita ghJiJnIS
ope pt:rforato muro aptavi, ut nervorum (OfldUlWr per in.
ft:rtu;j. cuburn tranfiens ex oppofira muri facie In pre XIO lJm
eubiculum p optndertr. ScintJlla c rr,a,hu;x conducl()(t tdu
eta en mufrulares morus.
Jnverfa quoque ratione animal J & ejus conductorem cc 1
locavi: conductorem fcilicer in vare ubI pnmo t:far an. n".il ,
animal uhi primo .propendebar conductor J tum llfet m J ac
antea arrificlis cuncta difpofui) fcintiUamque extolfi iicemque
prod erune morus.
At quainquam hoc experimenti genere via onlnis eIe.
errico mathinz Buido videretur inrerc1ufa nihilominus ma
chmulam excogiravi J atque conftruxi Fig. 6. quz longe fim.
plit:ior J arque comn.odior erat hactenus defuipto appararu t
qu:Y que ad varlas e machina dlftanrias facile collocari, &
intra quam non modo anirral, fed cum nervorum J tum
mufculorum poterat conductor apte recondi, & claudi
.Eft amem machinl'la hlljufmodi. E duobus viueis valis
~omponi[ur quorum unum altcri fuperincurnbit. In {upe
riori nervorum conductor adeH: , quem commodi c.:lufa plum
bei minutique 8Jobuli venarorii pcffunt (fEef re; in inferiori
animal una cum fimiJibus gJobulis, qui vices gerere cor.du
croris mu{cuJorum queunt. cum in i;s animal pedibus veJuti
infiftendo habeat eordem quafi mufculis adj~unctos .
Animal & in eo firu facile detinetur J & cemrr unicatio
.~rn habet cum conductore fuperioris valis ope ferrei fiji 1 cui
per fpinaJem medulJam appenditur, quod & t"jufdem valis
obturamento ex fubero confeclO infixum ell, & in iplius ca
va eminet plumbeifque globulis circumducilur J & ttgitur.
Hujufmodi porro obruramenro przcavetur, nf' dum vas
fuperius invertitur J ut alreri fuperimponarur, ~kbuli plum.
bei ab eodem exeant; ne vero idem vas facile ab inffriori
disjungatur) neve clcctricum fluidulll per rima5 J qLZ f~ciJe
B1
in..

109

12
inter vafis utriurque orificia fupcretre po{funr, viam fibi ali
quam queat fternere, pcculiari quodam glutine ex cera, &
terebinrhina compofito vaforum or:l nectuntur, & congluti
nantur firmiter quidem, ftd iu tamen, ut pro Jubitu, &
epportunitate feparari , iterumque iungi vafa poffint.
Hac autem machinula in ea tabula co11ocata, in qua eft
electrica machina, ad cerra:n ab ejufdem machinx conducto..
re difiantiam, eduetaque fcinrilla non iidem rr.odo, fed ve
hementiores vifi funt morus, quam dum libero aeri animal
ejufque conductores paterent, & leges, quas fupra indica
vimus, in ipfis moribus mufcularibus data proportione fer
vabantur. His vifis facile a prima fententia difceffilfem, qua
excitatam electricitatem conductoris machin~ quacumque ra
tione ac via in fcintill~ exrorfione agenrem horum mufcula
rium rnotuum originem, & caufam exHlimabam, niG ad
eamdem me revocaffent & habita fuperius pericula, & obor
ta potiffimum mihi qu~dam fufpicio, ne interiori6 vitre~ fu
perficiei electricirati in animal e;ufque conductores tempore
ejaculation is fcintillz agenti phznomenon effet maxime ad..
fcribendum; in qua quidem fufpicione cum alia deinceps
inftituta pericula, rum in primis confpecti morus elecrrome
tri in eadem machinula collocati omnmo me confirmarunt.
Leviffimi enim globuli, filaque, quibus erat electrometrum
compo(j[Um , dum verfabarur machina, fitum confeLtim mu
tabanr, argue ab invicem diducebantur, dum vero elide
bantur fcintillz t in prifiinum firum arque conracturn refti
ruebantur.
J1m vero his arque a)iis peractis arque compertis illud
demu~ ad majorem e nollris periculis utilirarem dtpromen
dIm reliquum videbatur, ut ca in vivelllibus quoque ani
malibus inlliruerenrur.
ld aute~ll fecimus crura)j nervo non intra vcntretn, ne
facile animalia occiderent, fed in femore di(fecto, & a con
riguis partibus fe;untlo, argue extra mufcuJos dcducro, ei
que conductore appoliro; conrracdones per fcinril!z jacrum
in f((pondenre crure utique prodierunt, minores durnraxat)
llr vifum nobis fuit, quam in mortuo animali.
At curn in fingulis hattenus e~po(iris experimenris per
inrerjectuiTJ aerem animal, & rnachina, ejufque conductor
inter fe communicarenr, placult etlam cxpefiri, quid con

tin

110

13

tingerer hac ipfa communicatione pnmo interrupta, deinde

penitus fublata.
Pnmum fie perfeci j machinulam una cum prxparato
animali, fuifgue condutl:oribus in(lruao, ut in Fig. 6 fub
vitreo vafe col1ocavi, loco ab eleCl:rica rnachina parum diffi
to; fcintillam tum eduxi, motus de more prodierunt.
Hoc ipfum vas una cum inclufa rnachinula fub altero
lange majori, atque hoc fub alio adhue majori pofui: ite
rum fcinnlla elicira iimiles conrigerunr motus, languidiores
quidern , quo major erat recipienriurn numerus, eorumque pa
IJeturn craffities.
Poil ha:c omnem aeris communicarionern intra animal,
& elearicam machinam cohibui. Pofita nempe machinula,
in qua erat animal, fub recip,ente machinz pneumaric~ lo
co ab electrica: machinx conduaore nonnihil diffiro, & tupe
riori machinulz vafe perforato, quo poffee aer per repetitas
cxantlationes ab eadem educi: aere autern modo edutl:o;
modo non, fcintillam extorquebam : habItx funt contratliones
in utroque caru, neqlie, ut viCum eft, adznodum ddIimiles.
Age vero ta m variis rentata rarionibus elearilirare per
fcintillam agente, non fine ddigentia & labore perquifivJn1US
num eadem aliis quoque viribus ac rationibus in rnuCculari
motu imperium excrceret fuum. Licuit velro in'erdum mu
(culares contratl:iones obCervare, fa ne'rvorum conduClor B Fig J
eleCl:ricx machin c conductori C Fig. I qUlm pr;:,xime collo
caretur, tum clypeus electrophxi a rclinofo plano atrollere
tur, vel fa idem clypeus prc':-.ime ad eurndem conducrorem
transferretur, ubi elecrrophoru'TI fLJerir ab eadem conducro
re valde diffiturn, Quin tamen Linrilla elicererur ulla .
. H.ec in anirnal;btJs, qux frigida "lppdlantur. ~libus ten
taus arque inventis n'hil magis fu:t in votis, quam vel ea
dem, vel fimilia in calidis quoque experiri, ut es. gr. in
pullis, in ov,bus. Facto periculo idem prorfus in Lis fll)l)
ac in illis exitus. Sed aLa opus in ifilS fuit pLt par;;:ionc ;
oportuit fclieee eruralem navum non intra ventrem, C-:d
extra, atque in femore ipfo prirnum rcfecare, & a c.~reris
partibus fejungere , atque edu,:ere, tum eidem conductorem
addere, fcintillamque deinde e mach n:t canduetorc clicere,
crure vel viventi animali conjuntto, vel ab eadem qua m
primum refcC1o; fecus enirn confuera adhibira pr;-'paranda
l'utn

111

14
rom ranarum r3tione phznC\menon om nino deficicbat, forte
fe contrahtndorum n ukulorum fifcuhare priUS dl ficit:n(C~ ,
qU.1m abfolvi Ionga iUa, & mulripitlC przparatJo qut'<tr.
At vera nonnulla in hoc exper.memorum genere five
in calidis, five In frigldls animaJ bus funt potlremo loco,
caque pecubaCla, neque , U[ arbirror, il1uriha i1nimadverren
da, qux fe fe nobIs numquClm non ob r ulelUl1r. Altt'rum fd
lic{t, pra:parata animalia to dle ad pha:nomtna apl10ra quo
provecbori efTent a:tate, item quo mag~s cllbi eorum 11 ufculi
c:{fenr, & fangume deficerent, atc,ue hine (one mufculares
conrradiones promptius & fClulius, & Jonge diu fxcJtari
peffe In frigidis, qUdm in caltdl' a,,'n~C!I'bLJs; h: bfl1t fnun
Wa prz itt,s faJ'lguintm' dilunoH n1 , dlfficihu~ lC I1crt'fcenrt m ,
acque a mufculis proprerea Jcrge facil1w: dtf1urntem : alttlum
vero przparaca animal'3, in ql.llhus hzc eltthj(irans periru
la capta furrunr, lange (Hius cor;lJp p; & purrefcere \ qUi>rn
illa, quz nullam elfdrtCJtCftis vim paffa tUtl nr; pcHren 0 ,
enarrara hach:nus ph<r:nomena conringeJ e quidem, fi fUt rint J
qua diximus ratione, animalia ad expertmentum pr:tp;.rata,
{eeus vero deficere. Si cnJm (onduttores non ddT; ttl: fpi
nali meduHz, aut nervis, ur confuevimus, fed vel (t'rl'bro ,
vel mufeuI!s apponan'ur, aut etlam ir,fj1!3nrUr, vel fi ner
vorum c nduttores ad mukulos ufgue prot:ahanrur, vel Ii
nervi rie m' re a circumpotiris partlbus n:irin e {ljLr:gantur,
conrracbones vel nullz, vd adn'odllm t'X!gIJx funr. Pluaque
certe, quz ex his pt'ri.::ulis deteximus, ace' pca maxirne refe
rimus huic pr;r;parandi, & fejungendi nervos artificlo.
PARS

SECUNDA

1Jt ruiribuJ tleflricitatis IItmofph4ric,t in mot" II/feu/ar;.

E~ettis, qux

haltenus expoCuimu5 de v;r;hus eltllricit.1

tis arCl ficial 5 in mufcularibus (onrratlionibu~, OIhil fuit
nobis pnrius, quam expforare utrum eadem phznomena prz
ftarer elrchicir3s atmofph:uica qu:r dicirur, nec ne: an fciIi
eet, i,fJem adhlbiris artificlis, ur CcinriJIarum fie fulgurum ja
llus murcularts cxcirarent contrdaionts.

112

I'

Longum itaque aptu11Ique,Jn libero Itre condutl-orem, fer

reum nempe filum In edlttori domus loco erodmus, arque in..
{ulavirnus Fi~ 7. TIIiJ. 1., eique, cempeltate in czlo (Jorta, vel
pra:pariltas ranas , vel przparara ealidorum anima1ium crura, uC
in Fig. 10., 11. Tab. 4. per fuos nrrvos appendimus. AJium eti
am conduetorem, ferreum (cilieet allud filum eorumdem ptdi
bus addld,mus, Jlludqu.e longiaimurn, quod ad indieati in Ii,.
,ura putei aquas ufque pertingeret. Res autem ex voto, per
mde :Ie in aru6ciali electrieilate omnino ceit; queries nem
pe erumpebant futgura, toues eodem temporis momento mu
fcull omnes in Ythemenres muftiplicefque ineidtbant contra
cbones, ita ut quemadmodurn .fulgurum fPlendor, & lux (a
lent, fie mllfl.:ulues corum animalium morus conrratlionelque
ronitruis prXlrent, arque de eifciem v.eluti comrnonefacerent i
qUID Immo. raDtus fuit phznomenorum confenfu., ut contr.,.
chones contingerenr, tum nuHo etlam addito mufculorulD
conduCtore, tum iIIo nt-rVOlum minirne iufuJaro, quin im
mQ przter fpern, Itque opinionem eadem liGult c:bftrvare ,.
conduttore JD humilioribus quoque locis collocato Fi"., I.
Tab. 1., pot ffimum fi aut magna fuiffent fulgura, aut. nu
bibus expcrimenrorum loco p.ropioribus erum~rcnt, aut G
~U.9 ferreum filum F manibus tenuilfet,., quo tempore eadem
fulgura ;acierentur.
Phznomenon aurem.C'onringebat live animal Lbero aeri
pareret , live cornmodi C.tUfd fuiffet in. apto VOlfe jodufum, ut
in Fig. 7. aut intra cubicu)um detentum. Contingebat etiam ,
erfi R.! rvor.um conductor nonnihil a nervis. ipGs diftaret, ful
guriDu9 potjffi~ um aut' vehemenrioribus, aut propinquiori.
bus,. quemadmo:fum evenire d,ximus in artitlc ali eledricita
te tcintillis aut fortioribus aut propius animal extortis..
mum iJlud animadverfione dignum occurrt bat, quod non u
na rantum mufculorum contractione reg in fujgure, u[ in
{cinrida, abfolvererur omnis, fed pIun bus fibi m utuo uno vee
luu tern paris momenro fucce.dentibus, qtJarum numerus fr.....
g rum qua" numrro, quos edere tonitruum confucvit ,. re
fp'.Jndett videbatur.,
Jam vero nnn flilguribus tanrum nles prodibant con
ua8iones,. fed fxviente c3:lo, nubibufque pr(.. pe elaros- ncr
vorum conduB:ores tfanfi.unlibl1~, fponte f/"rme oboriebantur"
quod cum 6ontlgi{fet, & eleBrometra baud levia dabant

ne.

d(

113

10
ele8riciratis indicia, & fcintiIlz non raro poterant e2torque
ri ab ipfiL.et in altum erectis conducroribus, feeus at ubi
per ejaculata fulgura ronrractioncs obtinerentur; tunc enim
fzpius feint'lIz ehcitbantur nullz, & exquifit.ora electrome
tIa VIX uUam movebdnt de electricitate fufpicionem.
Hujufmodi auttm pertcula non modo in extinctis ani
malibus, ftd vel in vivenribus fuerunr capta , & in urrilque
apparuit phznomenon, nihJlque eorum prztermHfum fult,
quz in artifidah electricitcite experti fuimus, at (uneta. ta
dem ferme contigerunt ratione. tHud quidem haud leve in
tereffe difcrimen primo adfpectu vifum fui[, quod przp.uatZ
ran%, quz cum apto conductore In vitrea rna, hinuJa Fig. 6.
Tllb. I. concludebantur cerro ab electricz machinz condu
crore intervallo dlsjunctz fcintiHz jactu vehementer, ut dixi
mus, commoverentur, fulgure autem e nubl bus erumpente
om nino quiefcerent; forte quia vel fi quz ab eleetrica nu
be conductoris ope ad machinulam deferretur eJectridras,
ca exigua nimis eiTer, nimJfque ex guam txternz iplius fu
prrficiei partern occuparet, ut proinde ad eontracriones in.
ducendas non valerer, vel quia nuIJa f, ,rte ad ea 71dem rna
chinulam deferretur; quemadmodum eadet'll ft:rme de caufa
ezdem deficiunt in fcintillz jactu contractiont:s, {j machinu.
1a non prope electricam rnachinam, fed prope ilJam ,~ondu.
ctoris E E Fig. 3. Tab. I. extremitatem cuHocetur, quz Ion
ge ab eadem machina diftet.
Re propterea. diligenter animadverfa fimiJis apparer inter
artificialem, & atmofphzricam dectriciratem agendi ratio j
forte ad eas obtinendas intra machinulam vitream contracrio.
nes, oportet, ut electrica atmo(phzra vel tota, vel maxima
fui parr~ eamdem machinulam circumder, quod an hJctenus
expofito machinu]z fitu , & experimento lenge abeffe videwr.
Verum non tantum phznomeno exp]orato, fed le~ bUi
quoque ad examen vocatis competimus, eafdem ncn dillimi
Ii ratione in atmofph:uiea electricitate lervari ae in artificia
Ii [erventur.
Jam vero viribus perqui(i(is procellorz, ut ajunt t ele
ctricitaris, nee non fulgurum , fulminuflque, in mentem ve
nit experiri eflam, quid zftivx, ae ferotina: corufcariones
p.-a:1tarent in pr:rpa!'aris de more animalbus: hinc eadem a
nimJlia nofiro conducton atrnorphzrico aptavimus, non (0

lum

114

17
]um fuJgurante, fed etiain coru{canre C%Jo. .At conrraClio
nes tunc nullz hahitz umquarn fum, fcrte quia, aut hujuf.
modi corufeationes ab eJeetrieitate non pendeanr, aut {j pen
deant, vel loco nimis diffiro, vel alia longe ratione con tin
lam, quam fulgura {olent. Sed hzcPhyfici maxime viderint.
'A~S

TERTIA

De fl,Iiribus tleEiricitatis animaIi! in motu mufculari.

Iribus proeello(z atmofph:trie% eleetricitatis tentads ex

arlit anImus cupiditate diurnz, & placioz quoque tic
ctricitatis potefiatem experiundi.
OEa de caufa cum Jnterdum vidiffem prxpararas rana.
in ferre:s cancelJis, qui horrum quemdam penfilem nofir:r d~
mus clreumdahant , collocatas uncis quoque a:reis in fpmali
medulla inlhuctas in confuetas contractiones incidirre, non
folum fuJguranre ca:Io, fed interdum et!am quiefcente, ac
fereno , 'putavi eas contractiones a mutationibus, qua: imer
a"iu In arrnofphzrica eleetricitate contmgunt, orrum ducere.
Hmc non fine fpe c~pi harum murarionum tffeetus in mu
fcularibus hi fee moribus ddigenter perquirere, & aJiis atque
allis rariombus experiri. Quapropter diver{is horis, idque
per mulros d:es, anirralja "d rem ~ppofite aecornmodata in..
fpiciebarn; at vix ullus In eorum mufculis morus. Vana tan..
dem expecrarione defat'gatus c~pi xreos uncos, quibus fpi
nales m~dL)Jz mfigf bantur, adverl"us fernos canceJlos urgere,
& comprimere, vdurus an hoc arrtficii genere ce nrrilctionu
roufi:ularc-s excicarentur, & pro vane arrr ofpb:trz, & ele..
crricitatls flatu an quidquam var etatis, & mutarion:s przfe..
ferrenr; conrracriones quictem haud raro obfervavi, fed nul
la ad varium armofpha:ra:, atque eleetncItatis flarurn ratione
habita .
Ha~ fa men rgo contr~ctiones, cum non n:{j in 1 hero ae
re in (pfxdl'c>m , nondu'll f'mn1 rem .l!iis in locis tentavtrarn ,
parum abFuir, qU'n db armorphzr::t electricirare ;n animal
irrf'pra , arl1ue in to CI,n u Ti1ta & In unci cum canedlis ferre s
conraClu ab eodem Iaplde ex" unre, tales (ontractiones repe

It5

t~

IS
terem ; f!cite enim eft: in experfundo decipi, &: quod Yide
re, & invenire optarnus, & vidilfe, If invenitTe arbitrari ~
At cun b claurum cubiculum animal tranU:ul,trem, &
Cuper planum ferreum collocalfem, in6xumque {pinali medul.
lz un cum adverfus illud urgere crepilfem en ezdem conrra
cdones , iidem motus. Idem continuo aliis ufus metallis, alii,
in locis, aliifque horis, ac diebus przftiri; arque idem even
tus; niG quod conrracdones pro metcllJorum diverCirare e{[ent
diverf~, vehementiores fcHieet In diis, in aliis languidiore!.
Alia deinde corpora, fed quz p~rum, aut nihil ele'ctricitatis
deferrent, vitrea fcilieet, gummofa, refinofa, lapidea, lignea.,
caque arida, ad idem experimentum adhibere continuo in
mentcm venit; nihil limile contigit, nullas licuit mufculares
conrractiones, motionefque infpicere. Hujufmodi fane even
tus & admiration em attulit nobis haud levem, & c<rpir de
electricitare ipri 3nimali inhzrenre fufpicionem movere ali
quam. Urramque aurem auxit tenuiffimi fluidl nervei cireui
tus veluti quidam, quem a nervis d mufculos, dum phz
nomenon comingerer, fieri, atque ad elecrricum circuirum
qui in leidenli phiala abfolvitur, accedere, cafu annnadver..
timus.
Nam dum ipfe una manu przparatam ranam per uncum
{pinali medullae infixum renerem, idque agerem, ur pedibul
in argenrea in{jfteret capfula, altera Vero manu ejufdem
capfulz planum, cui pedibus rana incumbebat, aut ejufdem
latera, corpore ali quo metallico percuterem, przrer {pern ra,..
nam vidi in contracciones haud leves incidere, & quidem to..
ties, quoties eodem urerer artJ6cii genere.
His confpectis Rialpum rogavi Hifpanum VIrum doctiAi..
mum olim Societatis Jefu {ocium, qui tunc mecum in villa
optimi, ae nobiJiffimi Viri Jacobi Zambeccari rufticabatur,
rogavi, inquarn, ur ipCe quemadmodum in aliis experimen.
tis perhumaniter confi evit, ira in hoc operam, acque ad.
jutricem manum prxb ret, ranamque, ut ipfe aotea feci,
teneret, dum ego capfulam irerum peleuterem, idque tu rn
commodi cauf.. , t m ut experiundi rarionem pauhfper im..
murarem. At przrer expelhtionem cunrracriones defece.
runt; experimentum COQti uo ur antea,. arque {olu. inftirui;
ftarim redierunt.
Hoc fane me movit, ut ipfe UDa manu animal, Uf an.
tea

116

J9

tea tenerem, altera Rialpi manum, eurnque rogarem, lit ipfe

alrera manu capfulam vel attingeret, vel percureret, quo elechi
t:z catenz (pecJes veluti quxdam conHirueretur: idem ilatim con.
tra8:ionum phznomenon non fine noilra voluptate, arque ad.
n;iratione conrigit, quod iterum deficiebat, fi manm disjunge
remus, apparebar iterum fi manus denuo conjungeremus.
Q!1amquam vero hxc ad fluidi nervei elettricum veluti
excurtum per hominum catenam demonfirandum faris ef.
fe polfe viderentur, nihilominus ut rem tam am , tantarnque
recondentem novitarem magis, magifque confirlT r mus,
voluimus, ut non manuum complexu, ~ per mrermecium
ahquod corpus modo cohibens, cylmdrum nempe vitreum,
mojo deferens, cyiindrurn fcilicet metallicum, Rialpus, &
ipfe catenam conflirueremus; periculo aurem faao on tine
vOluptdte vidimus phxnomeoon adhibiro metalllco (" lindro
pradlre, adhibito aurem vineo omnino definere, fruftraque
aut attingi, aut gravioribus ictibus deferentis corporis cap(u
lam percuti j ut comperrufll propterea nos habere purar mLS,
elethiciratem hujufmodi contrafriones excitare, quae
que de
mum id efllceret ratione.
Verllm, ut rem in aperro rna is ponerem, pporrunilli
mum mihi fwtranarn (uper COhl ens planuG'1 , vitreum fei
licer, aut refrnofutTI collocare; tum arcum n.O 0 deferenrem J
modo vel totum, vel aliqua {;:;lrem ex art eohlbenrem a
hlbere , ejuique ~xrremjrart.m unam unco fpin:e wfixo, alte~
ram aut crurtlm mu(cuJis, aut pN!J b s 3Fponere. Periculo au
tern fddo vidImus dderenri adblbiLO reu Fig. 9. Tab. . cc
trdttlontS perfici , def)cere vero penitus adhlblt
areu par i
ddtrcnri , partim <:ohibenri, ut in FIg. 10.
reus ceferens
ex ft:HC-O fi10 erat, u~eus vero ex fi;o :l:reo.
HIS porro detert1s virum nobis tuit c nrrarrionrs, qua
ranis in plano metaJlico colJocaris fieri ciixirr us, dum uncus
fpinalls medullx adverll!s idem pI .urn urgerewr, a {irr,ili
allU [('puel1d"s eiTe, cUJus quidem vic s pI nllm rr:etallicum
quodam:T'ocio gerf'ret, <ltque h:nc Ii i, t illz 110n (s jra
rer;tuT ranIs tUllr.l cchi bens aliquod laDum pOfiClS) adhlbi
tis llcet llfdtm ornnino an fici,s.
HiJnc 11cih"m npinionen' ofu obfelvatl1 nen injuCl' cit m
ph:rnon-enon pbne, fi Quid judico, confirmavit: {j nim rana
ita uno Clu.:e fufpenfa digl r S tcnea ur, ut une s pinal, n~

C z

117

dull

10
dulLe. infiJ;us planum aliquod argenteum attingar, altern",
crus lihere in idem planum labatur Fig. I I . Tab. J. ttatim
ac ho~' idem crus ipfum planum attingit t conr~nuo mufculi
contrahuntur t uncle crus affurgit t anolliturque t mox aurem
fponte relax.arum t arque irerum in planum relapfum t flmul
ac ad ejufdem conracrum pervenit t iterum in altum eadem
fertur de caufa , ficque alrerne arrolli ~ & labi pergit dein
ceps, ita ut elecrricum velmi pendulum idem crus ZIT! ulari
non fine aliqua obfervatoris admiratione, & vOluprare vi
deawr .
Hoc fane phznomenon facile eft: videre t quam commo
de & apre reperi poffit ~ plano vices gerenre cujufdam ar
cus przdicro circuitui aptiffimi dum lIberum crus ad idem
planum appellit t eidem vera circuitui am nino imparis fimul
Arque crus ab eadem recefferit. Hzc de metallico plano ar
cus vices gerenre t neque dubia, negue obfcura indiria funt.
Dici aurem vix pateR- t quz: fit t~;'"'s plani ad exciran
das mufculares conrractiones facultas t & aptitudo t ea fcIli
eet t qua contractiones obtineantur & magnz t & frequentes ,
interdum etiam aliquandiu confiantes, non modo fi uncus
fpinali medullz in{j'xus, aut contra ipfum planum rnetalli
cum urgeatur, aut fupra. idem perfricerur, verum etlam G.
mul atque ipfe uncus idem planum atringat, atgue G polt
quam attigerit) non nihil ejufdem cum plano contactus im
mutentur, ut G levircr vel planum percutias, fupra quod eft
animal, vel corpora, in qua: idem planum incumbit. Sed de
arcus veluri fpecle, quam metalJicurn planum rffert, haClenus.
Anrequam vera ab arcus ufu, arque viribus fermo hie
noller recedat, illud l10lumus prz.rerrnittere ad ejurdem facut
urem, ae pene d: xerim neceffiratem in hujufmodi murcula
ribus contract ani bus dernonllrandarn quam rnaxime accomrno
darum, eafdem fcilieer oorineri, & haud raro darius', prom
priu(que non uno tanrurn, fed duobus quoque arcubus, ea
ratione difpofitis , arque adhibiris, ut unius arcus ex-tremiras
una rnufclllis, alt~rius arcus exrremitas pariter una. nervis ad
rnoveatur, duz rehauz ad rnutuos contacrus adducanrur. aut

Ii opus eft invicem perfricenrur

Fig. 12. In quo (ane id pee
culJare vlderur, ele8:riciratem hujufrnodi conrra.ctiones indue
centem , neque per manuum cum utroque arcu conractum,
neque per repetitos c0nracrus arCllum cum partibus animalis
.ddfundi admodum , ae diffipaIi.
Sed

118

21

Sed iIJud przterea peculiare, atque animadverGone die

gnum, languentlbus potiffimum przparatorum animalium vi
ribus, circa cOBductores arcus,. aut deferemia plana contigit
nobis fZ"piffime obfervarc)' variam. nerope' eorum, ac multiplice:n
meraIJicam fubftanriam cum ad obtinendas, tum ad adaugendas
conrracr,ones; mufculares multum poffe, & quidem longe ma
gis, quam una, eademquc merallica fubllantia. Ita ex. gr. fi
arcus torus, ferreus fuerit, aut ferreus uncus, & ferreum item
planum deferenS', {zpe {zpius aut deficient conrractiones, aut
erunr perexiguz. 5i vero eorum alrerum ferreum. ex. gr. fue
rit, x:reum alterum, multo magis: fi argemeum [argemum e
nim prr czteris. metallis. ad defercndam animalem eIectrici
tatem vifum eft- nobis; idoneum J conrraetiones continuo, &
Jonge majores, & ronge diutius' prodibunt.. Idem eontjgit
una eademque cohibentis plani fup~dicie, duobus: ah invicem
disjunctis lods, foJj'o parittr' meraH:co fed difl'imili obducta,
ut fcilieet 6, uno in loco ftamni folium adhlbeas: ~ in, altero
aurichald " eontraetiones ur pJurimum longe majores conrin
ganr, quam Ii uno- eodemque metaUo " ac folio, argenteo Ii
eet , fueri[ uterque- locus: obdu8:us', feu ur inquium armatus
A [ vero hufufmodi, cireuitu: fluidi nervei, quafi elechi\:i
ignis, deteeto illud fane confequens videbarut', duplieem ,
eamque aut: diffimdem', aut pot1uS' contrariam elechicharem
hoc ph:cnomenon producere" quemadmod'um duplex, vel is
leidenfi phlal'a-, vel: in quacfraro, maglco elecrricitas: i11a eft,
per quam electricum, fluidum; fuurn' in: iis veJuti: circulum
abfoJvit; nequit enim dectriciratis:excurfus', atque' circuitus
demonftrantlbus Phyfieis haDeri= ,: n'{i in; zq,udibrii reparar one,
atque: vel folum , veJ potlffJ"mum- inter conrratlas: erectricitates.
In, unQ; autem- eodemque metallo larere illas: omnino a; narura
alienum ,. & lJbfervationibus contrarium videbatur: rellquum
igitur erat,- urin: allimali utraque infi'deret. Ne qua' vero fu
{pieio. etfet me' in experiundo electli'citatis quidpiam. potui{fe
animahbus, tribuere, xreum arcum folio obductUlTIi argenteo
virreo; cyJindro, affixi , quem, rnanibus tenerem', dum arcum
ipfum animaLbus, apponerem; ha'c: adhibita; cautione contra
c.riones nt/hilo minus prdo fuerunr'.
HIS in libero aere pt:ractis {ubiir animum cogitatio quid
el~ctrj-citati animalis conringeret ,. 6 animal ipfum fub aqua
dbnergerem: id itaque przititi , ae de more ei~em arcus ex.rre

ml

119

mitatcs admovi, unam fcilieet uneo (erreo {pinalis medulllE ,

pedibus altelam: eontl:aeriones perinde IC in libero acre
contigerunt.
At illud peeuIiare in hoc experimento (e (e mihi obtu
Ht, quod fi aut eo~em arcu, aut alio quovis deferente cor
pore uncum dumt3xat fpinalis medulIz animalis fub aqua Ia.
tentis att;giffem, continuo conrractiones oborirentur; quod
(ane ad aquam arcus vices gerentem ipfe retuli. Hinc ani
mal non fub aqua ut antea, fed Cub olea demerfi, vifurus
utrum contractiones perinde ae fub aqua contingerent, an
omnino deficerent. Idem itaque deferens corpus uneo {pina.
lis medulla: ut antea appo(ui; contracriones omnino defece
runt, oleo fcilicer deferentis arcus vicibus gerendis om nino
impari, id quod fane me in przconct pta opinione haud
parum confirmavit.
.
His com perris argue animadverrts dupJicem illam con
trariamque electricirarem in ipfo pr:l parato animali reperiri
vifus fum mihi poffe fine ulla cuncratione infene. atgue vel
unam in mufculo, alteram in nervo, vel utrarnque in alteru.
trO fedem habere, ut in Turmalino lapide affirwan Phyfici.
Omni idcirco Hudio c<Epi hujufmodi fedem perquirere, & in
vefiigare; atgue primum cujus indolis electricitatem nervi
przfeferrenr. haque detruncata: fpinali medulJz ranarum,
quas quantum fieri palTer recenrer necatas ad experimenmm
paraverarn, cylindrum prope admovi, nunc vitreum, nunc
ex ob(jgnatoria cera confeltum j at numquarn primo adh bi
ro mufeulares contigerunt matus, obCervabantur vero lbi al.
ter adhibebatur, immo plerumque ad quarruor, aur pllltium Ii
nearum diHanriam, durnmodo vertebrahs tubus Uamni fo..
lio fuilfer, ut infra dieemus, obducrus. loeo vitrei cylindri
electricx machinz di[co pluribus ac pluribus circumvolutio
nibus acto fzpe uli fuimus, ut comperrum haberen us an
n:,ajor elecrr'cltaris copia, qu~ erat" in difto colJelta, eas ex
dtaret mu[culares conrractiones, quas cylindrus non pore
rar, fed eumdem exirum habuit experiaJtntum j ne rniRimi
quidem motus in mufculis cont;gerunt.
Erit iraque elecrricitas nervorum juxta experilnenta po
{iliva, cum demordhent Phy(jci inter contrar;as {olum de
~tricitates notos efftllu5, & motus PI fTe obrineri
Ad mu[cltlorum deinde electrICllatem perquirendam am
mum

120

23

m\;Jm convercitnus, hine adem '0 his ar ue illi pcricula

cepimus; at nullos nequ poli iva, neque ncga 'va' adhibita
alectricitate licuir in mufculis motus bfervare.
Iterum itaque ad n rvorum e tl'ri irate nofrris obtem
perantcm experillilentis redivlmus; e md roque obraon.uoria
cera cxplorando iifl em uli fumus ani6cii , q Ibus urebamur,
ilJam ipfam renr bamus . 1::a.:
dum per fcintilla: eItorfione
dem fere prodierunr contraction urn pha:nomena, mfi quo
cran~ illz longe minores, quz obCignatoria cera habeban
tur, quam quz (cintilla) eletl:riciritls viribus nempe refpon..
dentes. Ead m quoque fUlt condutlorum uti}iras, ea em
que lex, arque ea em plane ratione rnotus mufculares pr
dlcrunt.
At quoniam nihil ptius
tam abdi am , diffidJemql:le
cern, fedem nempe utri ~ ue elefuicitatis) detegendam eire
videbarur, qua e ecrri irarem adaugere, arque intendere,
hine de ratione id per6ciendi m cum ipfe ~ dulo cogirare
ca:pi ,arque analogia duce ea fe fe mihi primo rati ohtu
lit, ur nervos i quibus emin re electricita videba ur, &
cujus naturarn com ertam abuimus, folio aliquo met Hieo
obdueerem po iffimum ex. framno, non feeus ae Phylici in
fuo quadrato magieo, atque lei nli phiala efficere tonfueve
runt Fig. 9 Tab. ~.
Huju(-nodi ar 'ficio mir m qu ntum mureularc$ c'ontra
tliones invaluerint) tantum fCllicet) ut tiam fine areu, U
uno corporis eujufellmque naturz vel d ferentis vel etilm
cchibentis cum armatis nervis confaetu eontr cdones prodi.
rent, dummodo anim lia effenr reeenter rzparata t & viri
bus confiarent; ut arcus ali rumque arri cior m vis, & uti
li[as longe major evaderet"; ut demum ontr etion s fiere t
vehementlffima:) & diuturnz, ac ferme conllantes in vegeris
ante fecbonem animalibus, femoto eriam vel areu, vel cor
pore. quocum arm ti nervi aftl gerentur.
Qyid plura? Ea oit h jus artificii i
augendis viri
bus hujufmodi
ethicitltis virtus, atque faeultas) ut qui
circuitus vix ac n vix quide uncis, tque areu adhibit.
appareret, tam felix promptu que evaderet, ut non per duos
modo, fed vel per tre inrerdu '0 & pI res homines ele
bfolveretuf,
ctricam veluti
teoam contti u t 5 in ranul
mufcuJarefquc de more czcltar t
on rattiooeli, z iva prz
fcr

121

24
{ertim tempore, provetHoribu5 animalibus, pallentibus muf
culis, arque c:tli terJlpefiate imminenti. Eodem autem metal
lieo folio denudatum .ceribrum in przparatis animalibus,
& denuclata fpinalis medullaaliqua parte 6 CJbdllceretur,
contractlOnes areu de more adhib to, & vehementes, &
promptz prodire tunc caperunr, quas tamen fine hl;jus ge
~erjs artificio, areu, aut alia quavis ratione fruftra excitare
molitus anrea fUlffem.
Tanta autemftamnei folii nervis appliciti in adaugrnda
animali electricitate vi eomperta ftatui etiam experiri, qUid
idem folium poffet in mufeulis; at non rnultum ex eo incre
.JJ1enti contraecionfs fumere vlf< {unt, quin immo re fzpiU!
tentata illud demum ammadvecumus, eonrractionum incremrn
tum eontingere aliguod fi tantum mufculi, maximum fi tan
tum nervi, aut [pinalis medulla, aut cerebrum, vix verO
ullum fi cum ha:: partes, rum mufcul eadem fiamni lamina
umul obdueerenrur ,argue armatis locis arcus aprarerur.
Non tanrurn porro intendebantur conrrattlOnrs per me
tallicum folium denudatz: [pinali medullz fuperaddirum, fed
codem etiam obduCla [pina verrebrali cum extus in dorfo
luis adhuc mufculis inftruClo, rum inrus in venrre, 1l18X;ne
vero co 10 loco, e quo nervi cgrediuntur. Neque rt'frrtb~t
fi magno folio, aut ex guo eas partes, atque nervos in pri
mis obtegiffes, (at enimerat fi aliquo, arql:e eidem tlnafll
arcus extremitatcm apponeres, alteram mufculis . Loco autem
folii metallici adhlbuio:us pari cum urllitate amaJgama ele
Aricum vel adCpergenres nervum ejus pulvere, vt-I nervo pa
itjHum apranfes ex eodem pulvere una cum oleo conftctum.
~lOd ft alio metaJlico pulvere, ferreo ex. gr., aut <reo ute
remur eadem etjam ratione, vix ullumerat mufcuL,rium mo
tuum incrementurn.
Jam vero ratione inventil, qua hujufmodi electricira5 ran
tum (umeret incrementi , ejufdem delnde fedem alaccius, at
que Iidentius perquifivimus. Hinc rodeon folio nunc nrrvo,
nunc mufculo obducto, primo mufculum cum refpondente
Dervo ab animali eduxlmus, .& fupa eohitwm aliquod. pla
num eollocavimus, eique areum de mo! e app (ulmm, jdfOm
I'rxtbtimus in rnufculo cum integro, tum fr.-a: , unam (eili
~r ejus partem metallico folio ft'pfimus, run' arcus fxrre
autatem unam armat~ mufculi paId, ahelam nudo mukulo

ap.

122

appofuimus; fed vix, Ie ne

2'

VtX

quidem licuit n( his hifce

tenramimbus ad ea, quz qua:n bamus qUldquam prcfieue.

JIlud tamum a!,lmadvertimus, in mukuJo cum nuvo
extra animal tduClo contractiones longe mlnores prodJre,
quam fi illi in animali fUls naturaliter lucis confritdfent; in
mufcuJo aurem imegro ex 'guas adhuc magis leviorefque, q'.Jin
xgre _omnirio contingere; fed tamen haud raro al.quas, fi u
na arcus exrremitas armato mu(culi loco accommodaretur, al
tera adjacentl ac nudz iptius mufculi fupediciei; fecus Vt ro
tenrato experimemo nuJIas prodire: idem quoque evenire, fed
longe ddncilius in inrerna mufculi fubftantia; fed facilius lon
ge, & promptius conrraCliones oboriri, fi eadem rat;one ar
maro nervo arcus adhlbt:.relur, immo fi anus loco dtfnenris
alicujus corporis exigua llcet exrremiras in ufum vocaretur,
atque parrim limbus meta11ici fobi, parti m nlld~s nelVUS
eadem alti ngererur .
Hec Circa perquiliram animalis clethicitaris fedem ten..
tavimus, quibus conilar rem, qua: exptnmenrls f,His illulhari
non poruerat, fuitre conjeClulis ma~ume commlttendam. Sed

de his paulo infra.

NonnulJa nunc pr~fequemur, qua: nobis in hujufmodi
eleCl:ricitatem diligenrius lnquirenribus animadverlione digna
fe fe obtulerunt; inter qua: dlud in primis fun, earn a com.
muni excitatam elcc,tricitate agere quidem, ur n'onuimus, ad
aliquot iinearum diHantiam, at per I"e folam ne a j mmimam
qUidem ditlanriam, fed v~l ipfu:n femper (ontifctum potlula
re) ut vim exerceat fuam; veruntamen comract,ones cerrius,
promptius, nHjorcfque fa:pe obrineri virlimus, ti arcus exrre.
mitas extrema: orz meraliica: laminx nervos, aut mukulos
obducenti apponeretur, quam fi t)ufdem plana: fupt rfinei ;

ittm ti unci (xt[emitad, quam fi reliquis ejufdetlJ parribus:

qu!bus fane apparet anirnalem eleuflcltatem comrnunem

quodammodo ac vulgarem h.tu'l plrum xmului, cuju~ pecu

llrlce ingeniurri etl angulos, curpldef~ue dthgere ac fequ;.

H;,t~ jane tam perlpicua, arqut eipt'l ta, {j quid IU ~ico , cle

clectncirate in mufculJs, <Ie ntnis indicia, an:,mum nob:s ad

dlderunr. IH aha etiam a~que alia ltndlo(]LS de eadem exqui

rC'r~11US. H nc prit;Jum l)Co metdllici jim dldl folii, (chi..

)t>!Hr. fn:Jr f11 CU;,l n~ rves, tUI) mukulcs ahqua pdrre obre

~WIUS) icrica fciiicd tda, ,)Ieo, in quo pix erat f iura,

I
I

i
I
~

I
I

I
:

I
t

omni,

123

Ii

26
oflmino imbura , vifuri utrum contraftionea adhibito ucu peni.
fuS ddlcerenc, nee ne. Defeeerunr urique omnino. Oportuit
vero & fericarn telam adhlbere, & ~a ratione przparare, ut
conruel ;ones cohiberenrur i neque ~nim unica fenca tela ad
cohibendas concraCljones fat erat, quippe quz facite deferenti
animali lympha imbuebacur, & humeClahatur ,. neque fofum
oleum, quippe quod arcus extremitari ita locum concedebat,
ut ad ipfum cum fubjech parte conractu m omnino veniret.
Inveftigavimus deinde, an communis electricicacis racio
nem, & ingeniurn hujufmodi elelhicitas fequerctur vel in
eo, ut faciliorem per q ~dam deferentia corpora, per alia
d ffi ciliorem fibimet fterneret viam: fequi autern adamuf.
um fere vidimus, atque primum ut iIJam, lie iftam feliciu.
per metalla, quam per ligna iter fuum con6cere i inter
meralla vero felieius potiffimum per aurum, & argentum,
zgrius p::r plumbum, ferrum, potiftimum Ii rubigine in
f.ectum, ira ur fi vel arcus, vel plana arcus vices gerentia
ex merallis fuerint conflata, atque potiffimurn ex argento,
vel, quod commodius cerJit, ex ejufdem tenuiffimis foliis ob
duc.h, conrraCtionum ph4tnomena, & darius longe, &.
longe prom prius prodirenr, quam fi eadem fUiffent vel ex
plu.nbo ex. gr., aut ttiam ex ferro conllruch. At deferen
di facuhate in folidis corpa ibuJ explorata, & in Suidis
quoqu.e eamdem perqui(jvimus', & eodem ferme rediit en i
per aquofa nempe feliciffime iter fuum expedire hujufmo
di elechicitatem comperimus, detineri autem omnino, &
impediri ab oleofis. Hoc autern ut expeoriremur uft fuimus
tubis vitreis exiguis, quos una extremitate aliqua matnia
occludebamus ,per uam metallicum filum, argenteum nempt',
aut zreum & Gamnl folio obte8um ita trajiciebamus, ut ai
tera fui pane intra tubi caviratem liberum dfet J altera lon
ge ab eo produceretur; rubos autem , accommodara ad expe.
rimemum materie, mndo aquofa fci 1icet, modo oleofa reple
bamus, & liinili arr:6cio altera ~tremitate cl udeb&lrnus, Ii.
milique merallico fila udem rati0l1e in ruebamus. Rebu.
fie difpolitis hujufmorli tubls ita urebamur, or vel integrum
arcurn flexis nempe 6lis rnHal1icis, vel arcus partem loniH.
tuerent, cujU5 cxrremirat 5 de ,., ore animali aprarcntur.
His autem tubis arlh iris Fig. '4. Tab ~. nullx fiehant
contralliones ubi oleo, utiquc vera ubI fudfent illi ClCJua re
pleti;.
V CIUffi

124

27
Venam Dihil ad depromendam ex hqjuf1l'1o(H ptricuIis
ytiutatem cond..cere mag's videbatur, quam vel cohibendi.
vel deferendi facultatetn in diverGs quoque animalium parti
bus diliscntcr inveftigare. Periculo autem faao compertum
habuimus omnes omnino dilfeClorum animalium partes uti..
que hberc deferre, & commode traducere hujufmodi clettri..
cirarem, ob humiditatem fane, qua vel natura, vel in fee
Bionibus , & przpar~tionibus alluuntur; nam Ii variz & re
center dlffcCtz folidz panes, ur mufculorum fibrz, eartila.
gincs, nervi, offa, membranz; vd 8uidz, ur fanguis, Iym.
pha, ferum, urina, exceptz vitreo plano, am in diais tu
bis conclufz apponantur aptenrurque przparatis, & armatis
maxime nervis, tum iJfdem partibus una arcus extremitas ac..
commodetur, altera mufculi attingantur, perindc fcrme contra..
t\iones conringunt, ae fi nervis Jpfis fuiffet eadem arcus tx..
tremitas applicita. Idem autem fieri comperimus, Ii inverfa
veluti ratione res difponantur, experimcDlumque capiatur, di.
ais nempe partibus, non nervis, ted mufculi'S apr.atis, arcus
vero extremitate altera iifdem parrlbus accommodata, aItera ar
maTis nervis. Secus vero rem fe habere vidimus, Ii fohdz
BIz partes potiffimum non recenter fella: lint, fed vel natu..
ra vel arte aru.erinr. Nequc vero folum prodit phznomenon
partj,bus hifce artc difpolitis, veru etiam iifdem vel natura
in animafi adhuc collocatis, vel ratione eene parum a natu.
rali recedente; nam fi una arCUI extremita"s infuJatis nervis
ponllimul1I armatis apponatur, alter quamcumque aliam cor.
poris panem inregre & natural iter conftitutam, quz mufcu
lis ad eofdem nervos fpe8antibus tandem utcumque refpon.
deat , ~ttingat, phznomenon fere conringit perinde ac Ii ipfis
mufcuJis eadem arcus extremitas admovearur; fed idem por.
ro fieri non line aliqua admirationc vidimus cum nervis,
tum mufculis primo quidem ab inviccm fetlis, atque fejun.
ais, tum irerum artificiaJj quadam ratione conjunais. Si c
nim ranis de more paratis, earumque tubo vertebrali {la.
mni f<;>lio obdud:o, anus ab inviccm ita cu]rro dvdanrur,
ut quilibet ~rtus rcfpondenti durntaxat fuo nervo conjuntlu.
funerfit, tum unu& artus ab altero lange" removearur Fig 15
Tab. 3., arcus deind~ cxtremir3s una eidem vertebraJi tuba
inniratur, altera mufcuHs, vet pe j unius t Dtum cruris, mo
veJltur tunc J a.c contrahunrur mufculi ejufdcm dumtaxat cru
1

125

nl.

ris. Si vero iide'm ,rtus de indulhia iterum conjungantur

itl, ut in mutuum contactttm veniant, tum arcus eadem ad...
hibeatul' ratione, eHemql:le omnlno cruTi applicerur, moven..
tunc, & contrahuntur mufculi ornnes utriufque crnris.
Idem autem omnino evenit bifariam juxta axem feao verte
brali tubo cum fpinali medulla, feCl:ique deinde tubi partibus
cum fois refpondentlbus nervis. ab invicem diduCtis, artubus
vero, ut natura fllllt, conruncbs; in contraaio~es nempe unius
tantum artus mufculi incidun[ , ubi una arcus extremiras uni ran
tum ex dictis tubi vertebral is panibus appof.lirur, altera refpan
denti cruri ; incidunt vero mriu.(que cruris mufculi, ubi dis;un
ax fpinalis meduUz partes fuerint irerum arte conjuntlz,
& arcus una fui exrremitare cuiKbet artui, alrera fuerir ilfdem
coniunctis parribus admorus: eadem demum olTlDino contin
gunt phznomena five integro przparari anima'lis nunco, h.
ve per medium a fummo ad imum dit'fecro, dummodo divi
{z partes, iterum arte, & induftria coniungantur, arque ad
mutlliOs contacrus adducantur Fig. I~- Tab. 3
Hzc fane phxnomena non faris apre explicari poffe vi
demur, n fi per inrerjectam partium h~midiratemaditum ae
tranl1tum excurrenri animali electricitati ultro concedenrem.
An aligu)d hxc lumen obfcurz adhuc confenfus nervorum
c-aufz & rarioni porerunr afferre? Utinam fapient;ores Phy
fiologi id videant aliquando. Sed nihil ad confenfus vires
demonfhandas forte aptius, quam fi crurales nervi de more
in ranis parenrur, integraque rel1nquatur fpinalis medulla,
in egrumque caput t arque inregri natura & firu artus fupe.
riores ; acm'ato e01m tunc vel nervo' crurali, vel verrebrali
tubo" atque arcu partim cruralis nervi armaro loco, parrim
refpondenti arrui admoro ,. non modo inferiores anus con
trahunrur, fed fuperiores quoque moventur, rnovenrur
palpebu:, alizque movenrur capitis partes, ur propterea
arcus contaau commotum nerveo elelhicum fluidum ma.
xinu quidem parte ab indicaro nervorum loco ad mufculos
con6'uere, fed parrim etiam fupenora per nerves perere, c!lt
ad cerebrum ufque deferri, eamqlie in ipfum vim facere vi.
deatur, u~ aliorum inde rnufculorum quacumque de caufa
motus exCtfenrur
At vero quamquam de confirmata & experiinentis, &
an..alogiz , & rationum momentis animali elechicitate dubi
tare

tur

126

29
rare ViI. Ie ne vix quidem Iicere videretur , aut de ejufdem in
nervis, ac muCcu!!s pra:fentia ac motu, aut de ipfius five ab il
lis, five ab ifiis , five ab utrifque exiru, arque per appofita de ..
ftrentia corpora libero excurfu ; & quamquam non ex guum no..
b~s experlmenrorum fruelum forrunarn, & induilriam rribuiffe
inrelJigeremus, dum rnodum nobis forte primis aperuiffer, quo
eamdem eJeclrieirarem & fub oculis fume ponere, & ex animali
educere, & mambus veluti per-tractare licerer, nihilominus, ve
rum ur fateamur ,_nee penitus res demonfirata, omnlbufque nu ..
rnerls abfolura, nee faris nobis ex {ententia comigiffe videbarur,
nili modum & ratjonem etiam comperire heuiffet, qua eadem
conrractionum pfi~nomena obtinerenrur, quin ul1a ratione,
ulloque- corpore aut nervi, aut mufculi arringerentur. Vere
bamur fci.licer ne f\}rte aut arcus, aut aliorum infirumento
rum mechanic:!: cuidam irritationi ea ph:cnomena aliqua pof..
fent rarione adfcribi, neque ideireo his ipfis periculis {aris
conftaret de tenuifJimo fluido, eoque eletl:rico per nervos
excurrenre, mufcularefque contracbones indueente. Subiit au
tem animum experiri utrum nervis uni quadrati magici fu
per6ciei, ut f'J?eriori ex. gr., mu(culis vero inferiori apta..
tis Fig. 20. Tab. 4., vel contra, ut in Fig. I ~. Tab. 3" at
que una arcus exnemirate illi, alrera huie fuperficiei appo(i.
ta hco a difpofiris animalis parribus valde diffito contratl:io ..
Res eomingerent, nec ne. Hoc enim experimenti genere fa
cile intelligebam , fi excurrens per nervos fluidum fuiifet ele
8ricum, atque ab ejus excur[u a nervis ad mufculos con
trattiones profieiJcerenrur, perinde eife, ae fi cum mu{cuJis t
tum nervis Ipfis arcurn apponerem, Quin ramen ulJa de me
chanico tlirnulo eifdem adhibito ?offet obori ri fufpicio. Pe
riculo autern faclo, hlberi non fine aliqua deleCtatione con
trathones vidimus, qUin haberi etiam eadem merhodo, Ii
yirrea: aut refinof.c fuperficie~ Phyficorum more artnarx in
uno eodemque plano fuitTenr difpofitx, dum modo aliquo
f;Jiffent ab inviccm fpario disjtmcra:, ita ut nervi in una ex
illis fuperficiebus, in alrera muCculi confiiterem, nullaque
inter ipfos fuilfet oer inrermedium deferens corpus commu
nicat 0 Fig. 18. Tab. 4.
Haberi przterea hoc arrificio contracriones obfervavi..
mus, quin aut nervi, aut mufculi effem con[ucra merodo
metalllco folio obrecti; & haberi eriam demum animadver..

dmu,

127

3
UmUI ,

li intra aqua in uno vi reo vare ez. Ir. fpinalis medull. I

aLJt nervi, in alrero pedes collocarenrur, tum de mote arcus ~~[f,rc

mitatibul utriu{q e aquz Ii mcies tri geretur FiX- 19- T.b. ofId ueem occaGonem obis przbuit invcftigandi quid
elfet 6 ufculi in plano vineo rmat , f1 inalis yero medul
la wo incluLa rubo, (uill ue conj eta nervis in plano de
{creDte , vel unco inftruct J el de mor armata coHoe.
renrur j qUid deindc contingcrct, Ii feeul inftitueretur csp4:
rimentu , pi li nempe mcdull in vitreo plano difpo{rtl,
in deferentc mufe lis, at e arcus, ut i Cupcnori c peri men
to , duobus 0 politis locis apponcretur, quorum unus fpin. e
lem mcduUam , alter mu los ref! ice et; quid demum, fi cum
ilIa, tum mufeuli in uno eodemque vit 0 pI no .arm.to eK
tenderenrur. At vcro ontr ttiones langui lores Mrunl, dlili
ciliufque escirab otur, ubi lTJufculi in plano vi reo, f! in.
lis vero medulla in plano dc~ re te jacer nt; co tra ve
ro vehementes pr die uot, urn (pIn Ji~ med HI in plano
virr 0, mufculi in defl Ie te effc Dr collocati j led 10 ge
vehementiores J diut rni refque, {pont i rer m, Ie fine
uUo arcus
fu prodeunres, ae velut! r Dafcelltes, Ii cum
mufcuti, tum nervi in eodem arm to vltreo I 0 c n
ftitiffi nr, m xime 6 vel levis pereuffi ,aur mot 5 io aI a
ro vitreo p ano fieret, ut ii animaHum trunci in gravi ImUID
ferme rctanum incidilfc viderentur. Quod li qui' hzc cum
iis co ferat, quz initio eontingere di};imus t cum (ei 'eet mu
fculi, & (, inali medulla in eodem deferente pIa 0 collo
carenrur, arque vel preflione unci adver(us idem planum,
vel aliis indieatis rlrionibu. eontratlio es exeit rentur, facile
intcllige r , eas longe minores tunc ex itlffi , quam dU'n in
plano vineo armato 6milia peragereDtur: haud I ve fane ar
gumentum a imalem letlricitatem mi us quidcm per defe
rentia corpora d.~ erdi, quam camm is & v 19aris; dif
p rdi tamen t & cohib nribue corpori us non (ceus ae ilia..
coerceri , arque cumuJ ri, i
laod in iii, quz fubCequunrur,
periculis 10 ge adbuc clarius, Ii quid j die ,appanbit.
Nam antequam manus, Be op~ram ab his pcricul's ren~ove
rem, periditari olui, an adem eonrraaio um ph no",ena
evenirent, non tantum vitreis aut rcftno planis, {l d mar
moreis etiam iifque probe levig tis adhlbi is, t cam fcilicet
mibi demercm dubitationem, qUE Czpe nim obvcrfab tur,

ne

128

3 J

lie' c~.tr..1ctiones, 1~'" ipfe ab animali eleddcieare repete

rem ,_ a vierei potius aut refinoh armati plan~ clecericitare pro
'cifcerentur ... Ar-rnatis itaque marmorejs planis, cunct.fque
periculis in- his-. ut in v-iereis & refinofis, (U[ccptlS cunaa
ferme eadem contigerunt ratione, fed languidlorcs exelrerunt
con[raClioneJ, ita ue ca artifitia eff"ent adhibenda, qui bus
vires animalis elearieira~is contracnone. cxcitanris adaugca
tur.. Hinc f%pe unam fuperfic'em unius plani rnarmorei, aut
ejufdem fuperliciei partem [' idem enim eft, live duo plana
adhibeas, five unum per armaturas in pa-rtes divifum] une
metallo, {bmno el:. gr. aut argento, zre alteram aut auri
~halco munire oportuit, ut concracHones prodirent, forte
quia animalis elelbicitat, ut communi, ae vulgaris, minus
apce a marmorei., quam &- vitreis aut refino1is fubftantiis (e
len cotrceri.
lliud vero liIentio prz'tereurtdum non en ,quod fi arcus
uftam extremitatem ex cohibenti materia habuerit, tunc ille
.dmotus, ut (upr., armatis planis nullar omnino excitar con..
ttatliones; cxcieantur veto i1lz, Ii vel eadem exrremicas " vel
allUd quodcumque cohibens corpuS' armatis nerVIS, aut fpi.
nali medullz, ut jam monuimus, admoveatur.
At rem in morruis ranis, diffectifque ncnis admirari
follieiri fuimus eamdem in vivencibus quoque, ac nerwis cum
in-regris tum dHfedis cxperiri. Hint feparatis integumentis,
deteCloque, & armato cruris nervo, ubi nudus ille ferme' in
cedit, fub co nempe CfUrlS loco, qui cum poplite compa
rari poteft, arcum de more cum eidem nervo, tum cruris
mufculis admovimlls; contratliones baud raro contigcrunr;
contigerunt autem femper diff"f80 nervo, atque armato, in
vitreu.tnqoe planum armatum dedutlo, tum arcu five nelvo,
6ve eidem dumtaxat p1ano, & mufculis eadem ae antea ra..
tione admoeo; de6tiebant vero vel penitus, vel magna ex
parte, Ii planum t (upra quod nervus ex[endererur, & defe
rens, & nulla fuifTet rarione infularum; ut confiare in-de vi
deacur, eamdem erme eire ani malis e1etlr ' citatis agendi ra..
tionem cum in vivenribus t tum in mortuis animalibus.
Toe habrris, neque, ut opinor, obfcnris virium eltcrri..
dra!is animaJis indiciis, experlri volui) num ad rjus VIres
colli~f'nd3s t parefaciendafque quidquam, ut in t'xtrinft<::1,
6: Yulgari decuicitare contingere monuimus, conferrer con
{UCla

129

32
fucta nervorum pr2'paratio, & diHgtns a cztcris partmus fee

'I

junctio. lnveni aurem conferre plurimum. Nam {j crania

du mtaxat, vel mbo vertebrali apcrto, rehquo an mali lOte
gro, cerebrum, aut fpinalis mcdulla fuo ftamni folio obdu.
ceretur, tum una an us extnmitas armarz parti t altC~ra cru
ri apponererur, conrractionu aJ c;ua: quidem in fuperionbus,
at nulla:, aut vix ulJa: in inferior; bus artubus conrmg('bant,
fenfim autem , atque gradarim aliquz prodlbanr, prout de
nudaro, atque exenterato animali, nervi, mJgis, mag.fque
a vicinis partlbus fe;ungerenrur, donee randem nervis oroni
no ab iif .em fejuncris, ac liberis, & aere tan'um circum
daris magna: ilJz, ac vehem~ntes eodem al( u, eadem que
ahlbira ratione ptodirent, ut contta~e inde vldeatur vias,
atque aditum an;rnali electr:citatl a nervis ad contiguas
partes patere forte aliquem, five per humlditatem, five
per vaia aut lymphat ca, aut fanguinea nervis inferra,
qui bus diiTectis I1beri nervi, atque mfulati cum fupertint,
parata ad motum electr 1 citas ad armatum locum aut rora,
aut magna pane confluens, fuumque arcus ope ptr mufcu
los ac nervos circuirum abfoluens con rae ionf's edit .,eafque
longe majores, quam ante hujufmodi p ..;t'pararione'11.
Hujufmodi autem plu~nomenon novum fuppedi(are t ne
que leve animalis electricitans argumenrurn. v;detur: & ali
qua fone inde potell: obor'ri fufplCIO, acceleratJonem (angui
nis, & humorum clrcurrum In mufculari moru veJ poriffimum,
vel allqul parte ab ipfa elecrr'cHate pendere a nerVlS ad
vafa affluente, in eorumque humores Imp. rum faciente: cui
fane conjecrurz fi locus fuerrt, ali qua forratIe lnde emanaret
cxplicatio, cur in fenibus, in qUlbus vafa rrulra coalefcunt,
uberius per nervos ad cerebrum recta conrendtns electriciras
itlud haud raro graviter 1:tdat, reddatque [enitem :ttatem hac
eriam de caufa & paralyfi, & apoplex'a:, alJifque huju
{modi morbis magis ( bnoxiam . Sed de his al bi.
Verum nihil ad ali quam e noO:ri'i perieul s depro'llen
dam utilitarem con,ju'ere magis virum nobis fuit, quam ha
ctenus in frlgidis tenrata animalJbus ad calida quoque fedulo
tramfnre.
Facile ~n:m intelFgfhilm, li qu~ invent"ram ,ea <ld fd
gida t,:lntum pl:r~1nuiI1enr, horum (umr 'xar propneratfs quae.
dam Jue inveniiTe VIX forte ailqua (Will utilitale conJunctclS j

ca

1:1

130

II

33
eadem Ytro Ii ill cali"!, quoque reperiri licuitret, magna tnj.
h. (pe. oftendebatur fore, ut ad mufcularium nervearumque
vinum indolem, & naturam {in minus enodate explanan.
dam) at paulo magis aperiendam, non parum proficerern;
quod fone fine aliquo cum Phyfiologiz incremento, tum
mediciDz utilitate eKe non poterat. Periculis :mtem factis
in volari Ii bus , quadrupedibufque nee feme!, fed pluries,
ae pluries, non modo przcipua phznornena ex voto ~ ut
in frigidi. animalibus, ranis nempe, teftudmibus cefferunt ,
fed & facilius prodierunt, & longe fuerunt illuftriora. Li
cuit ttiam peculiare illud animadvertere, in viventi animali,
puta in agno, diffecto nervo crunli, & rnet~JJico folio ob
(lucto, & fupra planum vitreum armatum extenfo obrineri
contractiones fine arcus artificio, fed folo contacm corpcris
alicujus deferentis cum eodem plano; nervo autem lupra
metallicum planum producto, numquam, nifi arcus de me re
animali adhiberetur, eafdem cxcitari
Q!10 fane quid aptius, quid Eirmius, ut demonllrcrur
animalem clectricitatem a nervil ad conrigua corpOla diffun
di, & non feeus ac communis, atque vulgarIs f lectricitas
confueverit, cohibentibus colligi, & difpergi defuenubus
fubftantiis? Hze ea funt quz experiundo comperimus.
Monitum autem pofiremo loco lectorem vdun U!,. anj
malem electricitatern a nobis detectam, quemadmodum rr ul.
tis aliis proprietatibus, fie maxime inconfiamia, varletate, &
fui poft cerrum tempus quadam veluti infiauratione l um
communi electricitate haud parum confentire. D:fferunt enim
vaJde contractiones maxi me in pofirema hac perlculorum par
te habita: non folum pro vario animalium genere, fed pro va
ria cujufque eorum natura, zrare, varioque flatu, & robo
re; ita ut in quibufdam promptjffime & magnz contmganr, z
gre in aliis, ac vix fenlibiles: differunt item pro varia an
ni tempetlare, & vel ipfius cadi conftitutione.
If.tlivo namque tempore, & fulgura minante czlo majo
res, promptiorefque elfe eontractiones confueverunt, quam
hieme, & placido ezlo , quamquam tunc dtms m animali
extingui vim illam obfervavimus, qua excirantur; majores
item promptiorefque in fenjori) quam in iuniori; in vegctio
ri, quam in hebetiori animali; exanguibu! dfmum, ac
pallidis, quam Caoguine oppletJs J & rubns mufcuIis.
E
Sunt

131

54
Sunt przterc. coarractione. in uno eodemque przpar..
to ani mali nunc esiguz, nunc magnz, interdum etiam nul
Ix j qUindoque primis tent.minibul contingunt, interdum
poll alia atque alia.
Hzc porro tanta effectuum, feu contracrionum Ylriee
tiS non magnis tantum, fed brevibus etiam tem poris inter
vallis [e prodit.
Tandcm imminut'l' poa eertum tempus, eertamque quie
tem eontractiones iterum augentur inrerdu m qua6 fponte,
& invalefeunt, quin deficientes quoque veluti fponte inftau
rantur, czteris exrernis eaufts & rerum adjunctis vix, ae ne
vi.. quidtm, ut apparer, immucatis, non feeus ae re6ci, &
in(laurari quau per quietem, &. otium ad cerrum tempus vi
detLlr quadrati magicl, aut leidenfis phialz; diffipata per rcpc
tita experi menta electriciras.
Q!lo vero melius qiii huic experimenromm generi ope
ram dederint arcus urum & ucilitarem agnofcant, illud no
tare eXpt'dit, quod de6eienribus contraetionibus, quz arma
tis potiffi'llum nervis interdum folo corporis cujuslibet in
primis deferentis tactu exeitantur, fi ad arcus tunc urum con
fugiant" eafdt'm denuo inlt<tlJrari videbunt; quod fi vero
eumdem arcum armaris pJani fuper6debus aptare ve1int,
tunc vel continuo I vel palalo poLl: animalis przparationem
in ufum advocent.
Hzc aucem eo conftli() monemus, ne quis hzc notira
iterando pericula, in zllimandls contracrionum , & clectriei
utis vir. bus , aur ipfe fe decipiat, aut fuj{fe nos deceptos
arbitretur; (i enim pluries hzc eadem inll~tuat perieula,
pluries etiam, qu~ nos attulimus phznomena ufu, & expc...
nCQtia ,omperiet.
P A Jt. S

ConjeElur~) (S

Q...U A. R T A.

c(JnfeElaria. nonnull

baCl:enus cognitis t exploratifque fatis contlare arbi

tror, ele8ricitarem Animallbus indre, quam liceat no
bis cum Bartolonio, aliifque geneuli quodam nomine a
Ilimalcm appellare. Hzc J fin minus omnibus, plerifque ra
men

132

.,

men animaIiuwn pl"'bu. eontinetur; fed ia mu(culil., Ie

nervls lucuJcludlime fe cxhlbcl. HujUi peculiare DC' anlca co
gmtum ingenium dTe videtur, ut a mu(cu!i. ad nerva., vel
ab hIS potius ad illos tendat vchemcnter, fubeatque iUico
vel arcum, vel hominum catenam t vd quzcumque alia de
ferentia corpora, quz a nervis ad muCculos brevJori, & es
pedl[iori ducant itmere, celerrimeque per eadem ab iBis ad
hos exeurrat.
Ex hoc autem dUQ maxi"ne protluere videntur, dupli.
eern fe,heet in his partibus eleclricltatem dfe, olitivam a
)jam, ut credere elt, aliam nc=garivam, at ue alteram ab
ahera penirus elfe natura fejunaam; feeus cnim zquHibrio
h.brto, nullus motus, excurfus eJetl:rieiratis nullus, nuJlum
rnuleularis cOntratbonis phznomenon.
Cuinam vero ex ditbs parribus inlidear una elfClrici
tas, cuinam alrera; utrum fCJiicet alia in mufeuJo, in ner
vo alia, an urraque in uno eodemquc mufculo, & ex qua
parte fluat, difficile fane eft definire. In hac tamen rerum
ohfcurir te fi ()pinari liceat, inclinat animus ad utriufque ele
ricitaris fedem in mufculo collocandam.
Licet enim ad mufculares conrradiones obrinenda! ne
eelfe plerumque {it arcus exrremirarem unam nervis extra rou
{culos apponere t alteram ur diximus mufculis; non inde ta
men fequi viderur, nervos propria pollere eletlricirare, ur
proinde una in his ,in rr.ufculis altera fedem habeat; quem
admodum in leidenli phiala, err. una arcus extremiras e
ternz ejufdem phialz fuperficiei, airera e;ufdt'm cond Clori
(olear appllcari, ur e1eClriciratis xcurfus ah una ad alteram
fiar fuperficiem, minime ramen inferre licet tleCtricitatem)
quz in conductore fe prodir, peculiarem elfp, & ab ea, qu
intra phialz fundum Euedr collecta, diffimilem; q in im 0
conftat earn ad intimam oneraramque fuper6ci
oJ11nino
fpeClare, ambafque eletl:ricitates, erfi conrrarias ,i eadem ipf.
phiala contineri.
Qllo circa {i magnu! contratlion m, qU% in przparato
ani mali obtlnentur, numerus fpe8:erur, ui fane minJme re
fpondere potTe videruf exigua il1a elechicitatts quanrita , qux
in exigua nervi parte poft fecrionem in rzparatis IT ufl u is
It a fune iOn! us
fuperft're contineretur; {i przter a e
aaimaJibUI petira argumenta conG er ntur, q z n v u
1

133

tlui

J~

fluidulTl jam .1 nobis electricum demonttutum libere pel" ntr

vos ceJernmeque excurrere aperte decJaunt; fi demum non
obfcuu J neque difficilis artendarur phznornenorum ex utla
que eJedricirate in ipfo mufculo in~denre explicCltio ~ uE
pollea oftendemus ~ non abs re elfe videbirur conjicere J mu
fcuJum p(':)priam eiTe explorau: a nobi~ eleCtricitaris fedeS] ,
fttrvum aurem coducloris munere fungi.
His admiffis non inepta fone, neque a verirate omni..
no abludens hyporhefis J arque conjectura iJIa e{fet, quz mu
fcularem libram ad exiguam vel uri quamdam leidenfem phia.
lam, aur ad fimile aliud c1ecrricum corpus referret duplici,
eaque conrraria electricitate inftructum; nervum aurem phia.
Ix conducrori- quodammodo compararet J arque tatum pro
pre rea mufculum cum leidenfium phialarum congerie quafi
co:nponerct. Duplicem aurem, arque conrrariam electriclta
tern pcffe in uno eodemque mufculo infidere a veri tare non
alienum ille facile concedet, qui confideraverit J mufcularem
fibra.m , quamvis primo adfpectu fimpliciffimam, divedis ta..
men cum folidis, rum fluidis partibus componi, qua: fu b
ftantiz in ea varietatem haud levem inducent: nerveam cer
,e fubftantiam in ea reperiri a mufculari amnino cliffimiiem
haud. obfcure fenfus monet J qui in quocumque libra: pun
cto przilo eft. QiJ:c quidem nervea. in quocumque librz
puncto [ubfiantia cum neque nervum referar, neque oculis
pateat, fed fenfu ranrum dignofcatur, quid prohiber quin
earn a fubftanria viGbilis nervi aliqua faltem ex parte diffi.
milem, aut varia ratione diCpo{jtam conjiciamus, arque pro
pte rea electricam forte naturam habere; deferenrem vero ner
vum extra mufcularcm fibram productum? Vcrum id darius
forte ex iis, 'lux de ncrvis paulo infra dicemus. prod1bir
Multo autem diffi~iJius, duplicem ele8ricitatem in una
eadem que libra rnufculan ille negare poterit, qui eamdem
fibram oppofitas inter fe fuperficies externam fcilicet & in
ternam habere neque d:fficile, neque fine aliqua veri fpecie
<::1Te vident t live fpt'tlata c<lviUtl", 'lu.nll nonnulli (idem Hi
buunr, live fubibrwarum diyerfitate, qUJ componi diximus,
<jux IH~1uit ctTe fine vanis mufcularis. fubHantix fovcolis ve
Juri, tlC luperfi.::ieblIS.
DCll1um, fi q lis animum vel parumper TII:,mal;no bpidi
.djeccr t) In C\ wa; <.b pi :cem rontrouiamque eltlhicltatlln re~
r('~

134

37
perirl reeentiorum inventa videntur {uadere, novam ille ab
.!lalogia defumpram rationem profpexerH, qua non inanis
omnino hujufmodi reddarur hyporhelis At quacumque ra
tione fe fe rcs habeat, rantum tine caufarum, phznomeno
rumque conCenfum inrer electrici fluidi e leidenli phiaJa eru
prionem , & notiras contraCl:iones animadvertere viti (urn us ,
ur ab hac hyporhefi, & compararione vix, ae ne vix qui
dem potuerlmus animum removere, ac nos cohibere) quin
a fimili caufa cum illam,. tum iftn repereremus ..
Nam [ribus poriRimum adhibitis artificiis erumpir ab in
terna lei.enfi! phiala: fu perficie e1ectrlcitas;. conraCtu nem pe
ejufdem conduCloris cum deferenre maxime aliquo corpore,
arcus appofitione,. arque fcimillz ab eleClricz machinz con
duClore, ur nuperrime obfervavimus , eduaione ..
His autem ipfis tribus artificilS mufculorum eonrraCtio
IICS jam obrineri vidimus,. contallu nempe arrnati nervi,
quem mufcuH conduCtorem fecimus, arcu cum eidem ner
vo I tum. mufculo fuis exrrcmiraribus appolito, fcintilb: de
mum jallu ..
Inter arrificia vero ilIa ur omnibus aptius, & validius
ad promovendam eleCtricitatis e leidenfi phiala eruprionem
eft arcus, 6c eumdem omnibus eire magis. ad mufcularcs:
excltandas conrratliones idoneum jam vidimus; item quem
admodum niii conductor extra phialz orificium, ae maxi
me exrra iJlam fedem emineat, ab eaque dillet,. in qua de
ferens mareria intra phialam continctur, arcus ufus vix quid
quam ad earn promovendam eruptionem potell, fic vix quid
quam poffe ad Cas inducendas mufculares contraCtiones eum
dem arc.um, fi. nervi prope mufculos fuerint refetb, jam.
demouftravimus.
Jam vero ad fcintillz edu8ionem quod attiner, Iongiu~
edam quam haCtenus expofuimus procedit fimilirudo; quod
ut reete intelligarur animadvertimus, cafu nos obfervaffe re
nebris factis lucidum penicillum jugirer in acuminato leiden6s
I1m-at~ pbJaik conductore micare, & polt aliquoi inde rem
pus fponre deficere. Poftquam autem illud defecerit, fi fue
rir phiaJa ad certarn e machinx conductore diftanriam collo
cara, arqlJe ab eodem conjuctore fcinrilla eliciarur, iterum
idem pro;Ht peniciHum eo ipro remporis momenro, QUO fein
tilla cducitur, mox evanefcit, "cque cducra fcintilla orimr

ale

135

38
alterne, & extinguitur. Hujufmodi penicilJum illud eft,
quod variis modIs a nobis tentatum exploratumque novum
nee leve obrulir analogia: jam propofita: argumentum; nam
ut fcimiJlx jlCtu fe prodir hujufmodi penieil1um, fic exciran
tur, ut monuimus, conrraCtlOnes; pr:uerea, quemadmodum
{j dtferens corpus maxI me cum lellure communicans eX!trnz
phialzfuperfiClei addarur, quo tempore idem pt:nicilllJITl fein
tillxjactll vel deficir, vel languefcit, c()f\rinuo elicHa ircrum
fcinrilla revivifcir, & infiaurarur; {ie eodem ddertnre mu(cu
lis appofiro vel infiaurari defieientes, vel adaugeri languen
tes, du:n teinrillz elieerentur, mufeulorum contracriones Jam
rnonuimus. Item, ur educra fcinril1a !llud peniciJlum appa
ret, five conductor phiala: machinam refpexetir, live in op
pofira fuerit regione; fie perinoe eonrraetones, ut dixunu s ,
conringunt, five e regione n~alhir.a: fuerinr nervi, eorumque
GnJucrares, five in oppGfira. Tuba aurem, vel virrfo, \ltl
HGnOrO) fi ea conductons pars eonc]uoarur, qU:l extra phia..
Ix onficium eminet, deficit fcinrillz jaeru penicilJum, nan
[C(llS ae eode m tubo inc1ufis nervis defieium contractic,TiCS,
etfi reliquul11 animal aeri libere pateat.
Qlemadm0dum przterea {i phiala intra virreum alrud
vas eollocerur meraltico folio extus obduCl:um, fdo conra
ctu extenoris hujus vafis, dum scintilla elicirur, languens
infiauratur, & revivifeir deficiens penicillum; fic phiala , in
qua ell: animal, ur in Fig. 3 Tab I. intra idem vas colloe.
ta, eju(jem vafis contaeru, revvJcunt in fcinrilla: jactu Ian..
guenres conrractiones, & definentes iterum infurgunt .
Ut omnis vero elecrrici eju5 pfnicilli in fcintiHa: jacru
confpenus evanefcit, fi aut conductor inrerna: fuperfieie-i ul
tra phiala: orificium non eminear, aut licet emineat, fi con
ductor alter eidem adda!ur, ifque ad es ternam ufque phialz
fuperficiem protraharur; {ic cetTant in fcimillz jactu , lit nar..
ravimus, contract'ones, {i aut nervus extra refpondenres fibi
mufculos, conriguafque partes non emineat, am licet ellli.
neat, Ii alius conductor eidem aptetur ,qui ad mufculos uf.
que, vel ad eorum conductores dirigatur.
At vero licet non Jevem veri fpeeiem hzc pr:rfeferat
hV'1orhefis & comparatio, nonnulla tamen fum, qua: e'idem
haud levirer videnrur adverfari. Nam vel nervi idJoe]ectricz
funt indoJis, ut nonnulJi autumant, atque conduClorum [unc
mu

136

39

munere fungi mlnJrne porerunt, vel funt anclcarici; & qui

fieri tunc poterir, ur inrra cos eleerrlcum Lontinrarur anima~
Ie fIuldum , neque vagari eidem, atque ad vieinas partes fe
diffundere liceat, nen line nJagno fane contraetionu'Tl mu
flularium derrimento? Huie aurem ineommocio ae ddllcuhari
haud ddncile occurret ille, qui nervos ira com paratos fibi fin
gat, ut inrus eavi lint, au[ aliqua falrern rr.arerie com politi
ad eJeClrieum vehendum fluidum apta, exrus vero vel oleo
f411, vel alia eoalefeant fubHanria, quz eleClnei ejufdem f;ui..
di per eos excurrentis dlift pationem , etfufionemque eoh bear.
T .. Jis quidem nervorurn ttrucrura, arque com ages illud effi
der, utroque ur munere pofIint fungi, defercndl fe,licer ner..
veo dettrici fJu~. d i, & una, ejufdem przeavendl effufionem,
eritque & animali ceconomlX, &. expt:rimf'nris admodum ac
eOmmOd..lla j anim"ls fiquidem ccconomia femper f rrrus a
nimalts intra nervos eoercitos poftulare viderur; experimenta
Olurc:rn demonHranr, oleofa maxime fubHantia nervos confla
ri j nam non ingens modo a nervis per diihllarionem obri
nerur olei quanriras, & longe major, quam a mufculis, fed
major fuit a nobis recenriorum methodo educra a ii in
flamrr.abilis aeris eopia, quam ab ulla alia animalis parte e
lieere u ,nquam licuir" ejufque fuir hie aer indolis, ut ac
cenrus vividlorem, purioremque fJammam, & longe perma
nenrern emi{erit t quam foleat inflammabilis 'pre 'aer a reli
quis parnbus eduaus; Lberions fane o!eofa: in nervis fub
ftantlx haud leve indicium
Neque vero idioelethica hxc in nervis fubflantia, qux
prxfidlo eITe videtur, n~ ele8ricum nerveum fJuidum non
fine gravi detrimcnto di{perdarur, impedill enco erit, quomi.
nus idem fluidum per deferenteffi nervorum intimam fub
fiantiam excurrens ab iifdem nervis, ubi opus fuerir, ad con..
tractiones perficiendas exeat') atgue per arcum ad mufculo~
fuo more & ingenio velociffirre transferatur.
Q1emadmodum enim edi cera obducrus leidenfis phia.
I:;: eonduCl:or, nihilominus fidem appo ItO arcu explofio ob
tinerur t . fi vel renue fuerit cerz lharum, vel etll crailiu.. ,
tenui tamen metallico folio fuerir obcuc'um, dumnlodo
eenos craffitiei non prztereat limires, ut nos f:tpius (xperti
fui mus; fie a nervo timili forte ratione a natura L b;-f'fJClo ,
maxirneque acre arrnaro, porerit eleCl:ricum lui dum eff]uere,
contraclionefque perficere
Li
o

137

4
Liceat itaque nobis haud forte improbabiJem {equi hu
jufmodl hypothelim, quam tamen contInuo abjicierr.us, ft
mul ac aut docti homines ab ea dilfenferint, ~ut aptlOrem
aJiam Phyficorum inventa, vel nova hac de re fufcepta pe.
ricula demonttraverint.
Pauca nunc de animalis hujus electricitatis indole ab iis
defumpta, quz ex enarratis perieulis licui( inferre. Sunt ita
que huic eleClricitati alia cum artlficiali, & vulgari, alia
cum Torpedinis, aliorumque hujus cenfus ammaJium elecui.
citate communia.
Communiacurn vulgari elecbicitate {unt; primo liberum
ac facile iter per eadem corpora, per quz communis ilIa
excurrere confuevit, per metaJ]a fcilicet in primis , atque in
ter hzc per perfetliora, &' .nobiJiora, ut funt aurum, &
argentum, deinde per minus nobllia, zs nernpe, ferrum,
fiamnum, ptumbum, przterea per imperfecta, (ujufrrJodi
funt antimonium, ac pofiremo per mintrll! j facilis ltcm ac
libera via per aquam, per humida corpora; diffidlior per
lapides, terras, ligna; interrupta dc-mum, ac penirus mter
elufa per vitrea, refinofa, oleofaque corpora, quo fit ut fi
metalJa cohibenti plano fuerint fuperlhata, nf:n fceus ae com
munis, & artificialis cumulari in lifdem, & longe majores
edere effectus confueverit, contractiones fCJlieet vehemenrio
res, diururniorefque excitare, quam fi eadem metalla cum
deferentibus aliis corporibus libere ,:ommunlcannt.
Secundo delectus in excurfu brevions, expeditiori{que
viz, arcus nempe, angulorum, cufpldum
Tertio duplex eju5, atque contralla indoles, alia fcilicet
pofidva, negativa alia.
QiJarto diuturna ejufdem, & per horas conllans mufeulis
adhxCio, non fecus ac communis electricis natura corporibu.
adhxrere diu confuefcit.
Quinto fpontanea, neque ad exiguum temporis fpatiul1l
prod ueta ej ufdem veluti intlauratio
Sexto inCigne ipfius virium incrementum armaturz, ut
ajunt, artificio adhibito, eoque ipfo metaJlo confee ' Z, quo
refinofa, & vitrea corpora fepire Phylici in more habent.
Communes vero cum Torpedmis, aliorumque hujus cen
{us animalium eleetrlcira'e proprietates hz maxi me funt.
Circuitus nempe veluti quidam decrricitatis ~b una animalis
parte

138

4 1

parte ad alteram , j(que vel pe~ arcum, vel per ipf.m aquam
arcus vices gerentem, ut phyfici animadverterunt. Q!10 fane
conftat taJem circuitum non tOlpedinis folum, aut 6milium,
led plerorumque forte animahum nofiris adhJbitis artJficiis
eae proprium. Pr~terea ut in illa, fie in itta defunt & Ie
vioris quafi lurz Cenfatio & attractio, aut repulfio levilJi
morum corporum, & minimi demum motus in e1cctrometris
laactenus inventis indicia.
Jd vero etJam commune habet animalis nollra electrici
tas cum hujufmodi elcctricitate, ut nullo przvio artificio,
frietione nempe, calore, aut hujufmodi aliis indigeat, qui
bus excitetur, ted parata veluti a natura ae prompta jugiter
fit, foloque contactu fe prodat. Immo tanta eft ad agendum
promptirudo in ea animalium electricitate, quam experti fui
rnus, ur fi corpore licet cohJbente attingatur verttbralis tu
bus quo loco eft armatus, nihllominus haud raro contnetio
nes fe prodant, anlmali potiffim urn recenter mactato, & p~z
pararo, (zpe autem cORtingant fi idem cohibens corpus ad
vufus metallicum folium ita urgeatur, ut folii (ontactus
cum nervo e tubo egr~dienti aut augeatur, alit irr.mutetur,
quod ne(cio an de torpedinjs electricitate poflit affi rmari
Id porro unum torpedinis maxi me , atque affiOlum a
nimalium proprium, ac peeuliare videtur, ut pro arbario,
~c volunrate txtra eutim valeanr electricit.tem dirigere, at
que expellere ita, ut (uum Ilia extra corpus circuirum c( nfi
tiat,& taJ1ra copia, & vi, ut fcintillam , fi Phyticos audia
ut concufflonem, vthemcntemque (enfatio
n,us -, ~xhlbt'a"
Dem inducat, eumque interdum impetum in animaJcula,
Cluz in ipfius cireuitus femitam incidunr, faciat, ut eadem
vel neeCI, vel fiupi~a reddat, & confternata. Verum hzc u
beriorem fi)rre in hujus .ceofus an;mal~ bus electricitat.s co
piam , & vim delignanr, non vero diffimilem naruram; &
forte aliquando inveniri po'erunt arrificia, quibus hujufmodi
dreaus in alii$ eriam animal bus obt:neantur.
fnventz autem a nobis atque indicatz ejufmodi electri
ci circuitus in czreris animaltbus cum vires, & rationes,
tum viz, & infrrumenta aliquam forte lucrm circa eLJmdem
in mrpedine, affimbufque a"imaJibus circuirum porerunt affer
re, & rurfus ab horum anin'alium organorum, quz ad id
muneri$ apta fint. diligeotiori difquifatione. & oblelvatione
p
po

139

41
porerunr h:r:c noRra lucem recipere. InA:rumenta forre crunr
familia, iidcm electrlci circuitlis termini, mufculi nempe, &
nervI.
H xc de indole, atque ingenio anirna]is elcctriciraris.
Pauca nunc de ejufdem fonte. Hunc non dillimilem ab eo ef
fe putarem, quem Phyfiologi ad hxe ufque rempora pro fpi
ritibus an,maLbu5 indicarunr, cerebrum nempe. Licet enim
elecrrieiratem mufculis inh:uentem indicaverimus, non in ea
tamen verfamur opinione , ut ab iis quoque tantquam a pro
prio, & naturali fonre emaHer.
Nam cum omnes nervi, tum qui ad mufeulos, tum qui
ad ca:tera.s feruntur corporis partes, ur fpecie, fie natura iidtrn
videanrur omnino effe; qUls jure negabir ejufdem indolis
fluidum omnes vehere? Sen jam fupra ottendimus, per mu
fculorum nervos eleetricum ferri fluidum; feretur igirur per
univerfos: ab uno itaque, & communi fonte, cerebro nem
pe, omnium principio & origine idem haurlent: fecus e'nim
tot effenr fontes, quot funr parres , in quas nervi deGnunt;
qua: cum natura, & confrructione fint aornodum dlfJimdes,
non unius ejusdem que , tit oponer, fJuidi elaborarioni, &
fecretioni apra: eife videntur.
Eleerricum igitur fluidum cerebri vi prrparari, atque e
fanguine extricari fimile veri credlmus, illudque nervos in
gredi, atque incus per eos excurrere live cavi & liberi fier,
live, ut probabilius videtur, tenuiffimam lympham, vel limile
aliud peeuliare tenuiffimum flurdum vehant a corticali cere
bri fubllCinria, ut plerique opinanrur, [ecreturn. Quod Ii
erit, recondita, ac diu frufrra perquifita fpirituum animaliu
natura baud obfcure forte tandem prodiblt. At, ut ut res 6t,
corum certe electricitatem In p< frnum poft ha:c noara ten
tamina in dubium) ut opnor, revocab t nemo. Quam et
6 ratione, & nonnullis tantum rueti obfervatiC'n1bus in pu
blicum noarum Ana'om.cum Theatrum prin- i forte arruli
mus, celeberrimiqui viri quamplurrs jam pridem indicaffent,
numquam tamen amicam adeo nobis fortunam arbirrati e{[e
mus" ut eamd~m in nervis larenrem, & ma01bus veluti
pertractare, & exrra nervos dedueere, ac pene fub oeulos
ponere nobis forte pnmis concederet._
His prz'niflis cirque indicatis ad ea nunc primum me
confer\l, quz a.d explicuionem pertinent ali quam rn~(cula.
IJum

140

4J

mum maime eOlltraaiellum. que Doftd. nperimeftti. obd.

aentur, ea deinde prolaruru., qua cum ad nlturll.. , Ie VO
IUDtarios motus, tum ad invito., lIJorbo(ofque (pettant, ut
Ilottrarum obfervationum uti!itati aditu. aperiatur aliqui., 6
quidem ab aDlmalibus, arque maxime a calidi. ad hominem
hee uottra, ut DOn fine eaufa arbirramur, HeRt trlnsferre_
Ex captis itaque experimentis illud baud diJ&cile erui
tor, celerem vehemeatemque nerveo elettrici fluidi excur
fum per mufcuJum ad newum iUum efTe, quo maxime murcu
ares contrattiones, ae motus excit.ntur.
Q!la vero ratione hujufmodi eledricitatis excur(us con
tr.aiones inducat, utrum ex. gr. mechanica quadam irrita
tione, a.c ftimulo, aut nervos, aut mufcularem fibram per
cellendo, ejDfdemque, ut ajunt, irritabilitatem excirando,
an more, & ingenio communis vaporis electrici peculiarcm ve
hementemque attraaionem inter particulas ex. gr. mufcularem
fibram componentes celerrimo fuo per eamdem ncurfu in
ducendo, ut propiuB iUis ad fe mutuo aCl:edenribu5 reddatur
libra brevior, an aHa, ut proclivius ell credere, nondum cc)
gnita ratione agar, fcitu perdjffictlis nimis res eft, atque te
nebris nimis obvoluta. Alia forte, atque alia hac de re in
1bruta perkula ali quod forte lumen aliquandoafferenr. Sed
nunc illud prJmum quzrendum venit, qua fcilicet ratione,
qUlbus de caufis talis a mufculis ad nervo! elc$:tricitatis C'x
cur(us in enarrar;s pericu]is contingat, quod in allata fupra
hyporhefi haud difficile erit invenire.
Diligenrer itaque velim in primis animadverfum, duo vel
maxi me requiri, vel cerre fummopere conducere ad rnufcu
1arts cxcitandas contraCliones, de quibus haaenus ditTcrui
mus.
Primo nempe aliquid, quod fluidum nerveo - eleClricum
a mufculo ad nervum advocer, atque ad exitum folliciret;
ali quid deinde, quod idem e nervo e~dens in fe recipiar, at
que vel ad mufculos deferar, ac veluti reRituat, vel alio de
ducat, ac diftrahat. Una fiquidem, vel altera ex his condi
tionibus ddiciente contraClionum phxnomenon quoque ddidt.
Q:.IZ autem nerveo - elearicum flu:dum a mufculo ad ner
vum invltant, ae veluti compellunt hzc maxime videntur j
fLlblatum fcilicet repente zqUlhbrium inrer internam mufculo
rum, nervorumque eleetricituem, & exrcrnam corporum
F %
cum

141

44
cum nervis maxime communicantium j irritatio przrerea
eorurndem nervorum; contactus corporis ahcujus, maxi me
dcferentis, aut cu~ iifdem ip6s nervis, aut cum corponbus
deferentibus cum iifdem nervis communicantibuS'; nervez de
mum (ubftantlz commotio veJuft aliqua, aut leviffimi aWri
ttus (pecies, ur durn limplici percuffione plani, in quo prz
paratum animal jacet, contraCl:iones excitantur.
Patet aUlem hujufmodi incitamenta parrim ad fublatum
zquilibrium, partim ad genus q!10ddam impulfus in nrrvos,
edi minimi, referri demum potre.
Eletlricum vern fluidum ad nervum his de caufrs accurrens
excipierur corpore quocumque dcferenri, quod illud a neryis
ad mufculos transferet, fi ab illis ad hos fnerit clearici ar
cus more produtlum j alio autem deducet, 6 CDm nervis tan
tum, aut eum corporibus nervos contingentibus idem com
municaverir, ac certam habueri[ magDitudmem
Jam vera his adnoratis, atque lhtutis venio nunc ad
explicationem mufcularium motuum, quos obfervavimus,
atque eorum primo, qui fcintillz jaCtu obrinentur.
JaCtu enim fcintillz eripitur eled:ricitas, cum ex ae
ris firads machinz condutlorem circomambientibus, tura
ex nervorum conduCloribus cum iifdem ftralis communican
tibus; fitque propterea eorum eleClncifas negativa. Hinc in
tima mufculorum poGtiva eleClriciras vlr.bus cum propriis,
tum ab extrinfeca ele8ricitate live artificldi, five naturali
mutuatis uberior ad nervos accurret, ut ab eorum condu
tloribus exce}'ta, atque per eos fe fe dift"undens deficientem
cum in iis, tum in paulo allte diClis aereis ilratis ele8rici
tatem inR:;,urcr, fefeque cum eadem ad zquilibnum componati
non feeus ac in leidenfi phiala internz (uper6ciei pofiriva ele
6ricitas in fcintillz eduttJone uberius ad ilbu5 conducrorem
iifde'll de cauGs affluir, & ab eodem exit, quemadmodarD
lu<:idi electricJ penicIlli forma aperre dec1arar.
Hmc lane haud diflicile inrelligirur conductorum in ncr.
vis ad excipicndam, & transferendam electricitatem five u.
tiliras, five necetliras, eorumque conltans cum Dlufculanbu.
contractionibus ratio, & proportio.
Si'1lilis caura, & ratio cITe videtur contractionum fT'u
fcularium, quz Lint lIx jacru in animali obt'ncnrur virrea
DoilIa machinula induCo; intcrna enim mufculorum el-ectl'ie
(&

142

4'
cita! ad intema'" vitti ruprrficiem per nerVos, eorumque con
ductores ob eamdem zqullibrii legem videtur at'f'luere, ut
tantum {c1heet electricltatis fld internam vitri (uperficie~
confluat, quantum per CcintiIIz jaclum ab exteriori fUerlC
abreptum.
.
.
f.adem quoque viderur phznomeni ratio, & caufa 1ft
contraetionibus, quz contingunt. conducto~ibus przpa!ato
rum antrnalium ad externam leldenfis phlalz fuperfielem. J
aur prope c3mdem appofitis, dum fcintilla e conduclore ill
ternz fuper6ciei elicitur.
Immo tam apte, & perfpicue hae fuperficierum, & zqui
librij lege phznomenon explicatur, ut eum non racile re
prehenderem, qui ab eadem lege contractiones qlloque illas
expliearet, quz obtinentur in fcintillz a conducrore electri
cz maehinz extorfione, duplicemqne iHe in aereis ftratis
eumdem conductorem circumamblentibus Velllt fuperficiem
confiderarer, inrernam aheral11 conduetorem, c.x.teU:lam altC'e
ram animal refpic enrem
At (jve hac, live ina ratione, aut aIia nondum cognit~
res contingat, dubirabit nemo, quin czdetn fint phznomeni
caufz , & rationes in contraetionlbus IlTi!, quas fulgurante c:t
10 fieri diximus-; i<!em enim in fuTgurum jactu aereis drad!
electricam nuhem eircumambientibus contingere videtUT, ae
iBis coaringar, quz electrican' machlnam circnmdant.
Tandem ex ead'em zquilibr,i lege inter politivam IT'U
feulorum J & negarivam ob6gn'aroriz cerz eltctricitau'm
Demo non vid'et, faede eonrricriol'les iHas orrum ducere, quat
ex admora nervis eadem cera perfrtcara contingere dixirnus t
4e6cere vera admoto perfricaro vino; item tx. eadem zqui.
librir lege itJas quoque ronrractiont'S' derivare, quas dum
clypem d~ctrophori e fuo refinofo pfano inoll'itur, contin
lete jam monuimus.
Sed venio n Dnc ad el'$, quz fJvt' :ireD, five corporurrr
aeferenrium cum nervis conractu, five eorumdem nervornm:
irritarrone, five aliis, quos Cupra indiravirr.us, n-,odis exdtan
rur; ad quas quidem quod aniner "emo animatis elfcrrid
taris, quam l!tLJhtrus indolem, atque ingeniom vel' parum
per ani.."advertet, OUln faclte inreltigar, quam ina tint arriK.
cia ad internam pofirivsm murrulorum elecrridratem ad ner"
a4V9candam') camque excipiendam, atque aei CJftema.

,os.

In..

143

4~

muCculorum partem, ftfJative at pofuilDUJ, eletlric.. In. .

fereDdam apta. '&, accommodata
Verum his feme! admifli. quzri poteft, quid fit, qu04l
Ii corpore aliquo cohibcDte ncrvu. vel t.ngltur dumta.,t.
quemadmodum intudum contingit fi fUeJ:it dIe armatu., veJ
eodem , vel Ii mavis artificiali elearjci~te irritetW', nihilo
minus prodeant contraaionci.
Nam adeft tunc qu'dem & contaau. & impulfu.,
qui erG levis forte poterit nerveo elearicum f1uidulD ad
nervi esteriora revocare: at corpus, quod idem Suidum exci
piat, atque vel alio zquihbrii ,auCa ducat, vel multo ma
lis ad mufculos rcahuat, decfI'e omnino videtur.
Verum expolitis phznomenis accurate perpenGs, Itque
nerveo elechici Buidi indole, & i.genio confiderato, quo
per deferentia dum,axal corpora liberum aditum, ae para
tam libi viam invenire confuevit, & a nervis ad mufculOi
veh ementer contendere, ne ,tum quidem deferens corpus ar
cus quafi vices gerens deeffe forte VJdt bilur , fluidz fcilicet
humidzque extrinfecz nervorum parttl, vrl cra11z potifti
mum. & durz corum membranz, vel utrzque id munem
potcrunt prztlare. Hinc forte cranio aperto, ae nudo ccre
bro, item fpinaIi m duUa c (uo vutcbrali tubo eouaa, ae
nuda, mu(cuJorum contraaiones, ut dixiIbuJ J excitaDlur nul
lz , Heel arcus eidem adrnoveatur; rxcitanrur veto 6 mctalli
co fulio eadem inftruatur, q1lod deficif>nti, membranz vice.
longe cxpleat j feeys vt'ro, ut onuimus, in n~rvis 'OOtiD
gft, quos erallis membranis extra certbrum cum obduxerit
natura, flc mttallico foJio m nire perutile quidem femper
ei, at minimc nccctfarium. ~od fi metal1Jcum folium,
quo nervos obdueere confuevimus, vcluti ad partem arcul
referas, atque in mentcm revoccs, quz de multi pHd. arcus
fubftantiz utilitate in adaugcndis ~oft[raajoDlbus atrulrmul,
forte contraClionum, quz folo conratlu contingerc, ur jam
diximus, videbantur, pltrafquc ab arcu eriam re-percs, quem
parrim mctallicum folium, parrim deferentes jam dietz ncr
vorum fubftantiz veluti confident.
H%c autem fi conccdantur t aditus fortt aperietur aliquis
ad expJicandos mufculare. motus, qui in Yivenre animaJi
6unr, ~uofque confiderarc nunc aggredimur. Nam ad vo
luntarios quod attinet, patcrit forte uimus mua f",a vi,
aut

47

aut in cerebrum, ut proclivius eft credere, aut extra idem,

in eum, quem libi lIbuerit, nervum impetum quali quem dam
facere, quo fiet ut nerveo- eleClricum fluidum a refponden
te mufculo confeLtim ad earn nervi partern confluat, ad quam
fuerit per impulflJm revocatum, quo cum perventum erit,
cchibenti nerve~ fubftantiz parce per auClas tunc vires fupe
rata, ab eaque exiens exc! pietur, aut ab excrinfeca nervi hu
midi tate , aut a membranis, aut a contiguis aliis deferenti
hus partibus, per eafque ceu per arcum ad mufcuIum, a
quo difcdJit, reftltuetur, ut nempe juxta zquillbrii legem ad
negative mufcularium fibrarurn elearicam partern ea copia
tandem confluelt, qua a politive elechica earurr:dem pane
per impulfum in nervo, ut op;nari placuit, antea effiuxerit_
1'on diffimili forte, immo minus diffieili, fi quid judico, ra
tIone expe.diri res poterit in invitis, & przternaturalibus mo
tibus, acribus feilicet, & fiimulantibus principiis nervos, vel
{pinalem medullam, vel cerebrum irritantibus, nerveurnque
limul fluidum advocantibus, ut a deferentibus partibus ex
ceptum ad mufculos tandem tamquam per arcum reftituatur.
Pro dlvelfa autem acrium humorum ftimulandi, & de
ferendi vi , ae facultate contractiones quoque erUD[ dJnmi
les, item pro vario fitu, quem iidem in nerveis partibus oc
cupabunt.
Facile enim eft intelligere, ubi hujufmodi hurnores extra.
vafa effu6 inter nervofz fubflantiz fuperficiem ,_ & ipfius in
volucra fubfideant, contraCl:io.es tunc vehementiores, diu
turnioreCque fieri debere, quod: eff'uli tunc fcilieet, & {la
gnantes acres- humores non- vehementius modo nervum ir
ritabunt, fed aptiorem qUf'que- armatUIz & arcus quali fpe
ciem nerveo- elttl:rico fluido exhbtbunr .
Hine in gravioribus rheumaticis affeClionibus, atque po
tiRimum in iCchiade _nervofa, in qua ftagnat monente Cot'-l
lJio humor inter involucrum, & fuperficiem nervi, non acer
hiores. modo dolores, fed graves adeo, & adeo conftantes
contract-ones mufculorum male affetl:i artus eife eonfueve
runt, ut fzpe. ideJB artus vel diu, vel femper contraCtus
maneat.
Hine forte etiarn, urn vehemenres, tam diuturnz.., ram
facile, & brevibus. intervallis redeuntes, & lethales plfrum
que muf,ulolum contrathones, feu eonvulliones infur~unt ,

ubi.

145

48
ubi acres) ac pravi humortl vel intra certbrum, & pia.. t
vel intra piam, & duram matrem, vel intra cerebrt venrri
culos) vel intra fpinalis medullz, aut nervorum fuperficiem,
&. involucra ftagnant, ut plerumque in tetano eontingit, in
quo fane morbo ilIud maxime mirandum venit, primum u
Dlverfos fere mu{~ulo. in graviffimas tonieas eontrattioncs in
cidere, licer unus dumtaxat nervus interdum fir aifectus, ur
in tetano, qui nervi puncturz aliquando fupervenit j deinde
mufeulos in eafd(m eontraetionrs & fponte, & fzpe relabi
Colo quandoque vel levi tremore, aut pereuffione Ieed, aut
plani J eui :egrotantis lectulus inniritur. Verum 6mile qu.dpiam
contingere jam vidimus in przparatis, armatifque animali
bus, in qUI bus licer arcus uni dumraxat crurab nerve ap
plicaretur, tamen omnes mufculi non unius tantum , fed u
rriu(que artl1S in tonicas vel uti comracriones incidt banr, in
eafque aur lola tremore) aut percuffione plani, in quo ja
eebant animaIia, fponte interdum recidebanr) ur prop'erea
pericula hzc noilra videantur hujus morbi, ejufque peculia
rium fymptomarum tin ml1lUS caufam, & raticnem detcxif.
fe, fufpicionem faltern aliquam medicis injecHfe.
Jam yero his de lIlufculorum contractionibus cum blaa
dis) ac naturalibus, tUID vehementionbus, & morbofis po
(itis, ae perpen6s, f.cile uat ur c.ontrarjorum viriorum, pa
ralyfis nempe &c., nova veluti caufa, & rario animo objicieretur,
cohibitus nempe nerveo e1ecuici fluidi expofitus jam c1rcuitlJS
vel a mufculo ad nervum) vel a nervo ad mufculum.
Primum forte conrigerit) fi oleofa, aut alter'us cohiben
tis indolis (ubftantia intimam nervi panero oblideat) altelum
fi fimilJs materia aut exrimam nervi humiditatem, aut mem.
branas ipfas infecerit, aut alias quafcumque parres, per quas
nerveo electricum fluldum indicatum jam c_rcuirum abfol.
vit) utrumque autem, fi ab acribus, & cnrro.-ienr bus rna
xime principiis ejufdem materiei effufio, tongrftioque pro
moveatur, & nervorum, vel cerebri fubllanta rexrurilque Jz
darur. Verum hzc edi forte fpeciem al quam ven habere
pofi"e videantur in iis potiffimum paralyfbus, atque apopIe
xii!, quz lente, & pederenrim zgros invadunt, in illis ra
men, qux momenro temporis mift'Cos ag~rediunrur, longe
alia phznomeni caula vi jebatur {'XCI gitc1nda
Hzc atque timilia dum animo volvtbam J non apopJexiz
m~

146

49
-.odo, fed epilepfia no qudi eaur. mihi obver{abarur ab
ii. maxime defumpta, quz artificiali in animalibus adhlbita
eJeenicitate fzpe occurrunt obfervanda
QEematimodum enim artifidalis electricius dum de in
duftria vel contra cerebrum, vel contra nervos, vel contra
{pinalem medullam leidenfts phialz ex. gr. conductori, ope
dirigitur, eadem fi cerra copia, ac vi in eas partes irruat,
eafdem irritat, & animaHa in vehementes qua6 convulfiones
impel1it; 6 vera copia lange majori earum fubftantiam l:rdit,
ae vehementer labefactat, paralytica, aut apopleCtica ea
dem animalia reddit , aut, 6 yehementior fueril, interimir: fie
eadem, aut fimiJia potTe animalem eleltriciratem in homine
przGare quafi divinabam, maxime fi, ut communis eletlrici
tas folet, lie illa tenuiffima principia raperer, promptiffime
que fibimet adlungeret, quibus wis eidem lange major adde
retur; cujufmodi effent, quz fub acrium principiorum nomi
ne veniunt, quzcumque demum ea fucrint; itaque 6c coin
quinatam animalem elecrricitatem vel a mufculis, vel ab
alijs partibus ad cerebrum per nervos contendentem, in H
ludque irruentem nunc epilepftam, nunc apoplexiam induce
re porre arbitrabar, prout fcilicet major, vel minor effer ejuf
dem in cerehri, aut nervorum fubftantiam vis, atque impe
tus, ejufdemque gravius , vel Jevius coinquinam~ntum. Advo
cui enim vehemens ad cerebrum elecrricitatis animahs per
nervos excurfus, & impetus poffe videbatur a pravorum co
pia, ac qualit.te in eodem cerebro ftagnantium humorum, i
demque cerebrum, vel nervos ftimulanrium, ac lace;ffentium,
aut demum, ut alia pr:cteream, ab ingenti aliqua, & fubi
tanea atmofph:lric~ elechicitatis rnutatione, maxime fi fubira
fiat ejufdem a pofitiva ad negativam converfio illi forte haud
abfimilis, quam in ftratis aereis tum elechicz machinz con
dua-orem, tum electricam nubern circumdannbus fieri con
jecimus vel fcintilJa: extorfione, vel fulminis jacm.
Hactenus aurern recenfirz caufz neminem non videre
putabam quam vehementius, prornprius, f.1ciliufque vi res por.
fent exercere fuas ~ 6 acres, ftimulanrefque materies in cere
bro inlu:ferinr, quam fi in nervls; idiopathicos enim in jJ.
10, fympathicos in his poterunt eo! morbos forte de6gnare:
fcd erunt przterca longe etiam graviCtr~s, & facilius contin
gent hujufmodi morbi, fi animalis electricitlS, eaque viriat&
G
i.

147

'0

II

In corpore, arque in murcularibus, & nervo(i, maxime par

lib~ls redundarir. Hinc forte mnurn ipfe reputil bam hujuf
modi morbos maXlme in fenibus fzvire, quod in iis tum
ob lntermilfos labores, atque exerciria , tum ob induchm a
fent'C\:ure parrium aridirarem, oleofacque in primis nervorurn
fubltantiz denlitatem, rum demum ob imminur.am inftnlibi
lem per[pirationem, a qua tanta extra corpu' & elearicita
fs, & acrium, tenuiffimofumque principiorum copia afporta
tur, uberior vitiat% animalis elec1riciratis copia cumulari vi
deretur; fie etiam fzvire eadem de caufa fatales h 5 mor
bos eonjiciebam, gravioribus maxime ii' eacli tempeftatibus,
& rnurationibus imminenribus, quibus major in atmofphacra
electricitatis copia elfe confuevit, aut paulo poft; major e
nim tunc tempori! reperitur in animalibus electricitas, ut
f.~pius dietz eontractiones & promptius, & vehemenriu,
tunc contingentes haud obfcure lignifieare videntur. His por
ro aliifque de caufis przter moduli} aucta, ae vitiara eleetriciras
animalis videbatur rali vi,. arque impetu in cerebri fubftan
tiam polfe momento rempori. irruere, ur ejus ftrueturam eo
dem temporis momento lzderet vehementer, vafaque difrum.
peret, unde & paralyfes continuo facile confequerentur, lk
humores etfunderenrur, df'ufique, ac fiagnames ,ut facpe COR
tingit, in eadaverum feetionibus reperirentur. Hzc porro,
atque alia in mentem venitbanr circa horum morborum cau
{am, & invadendi rationem; fed fimul intelligebam hujufmo..
di hypothe[es in multas, & graviffimas apud doctos homines
difficultates, in eorumque forte reprehenfionem polfe multi.
de caulis offendere, at que potiffimum quod communi, & in
(cholis receprz opinioni adverfanrur, mufculares fcilieer motus
nervei fluidi excur{u a cerebro ad mufculares partes perfici,
non ab his ad iUud.
Verum fi quis inter cztera ad mentem revocaverit jJ
lam quafi auram, quam vel ab inferioribus artubus, vel a
ftomacho,. vel ab imo ventre ad cerebrum afcendentem faci
le, ae perfzpe fentiunt epileptici, & accufant momento,
quo eonvuHionibus corripiuntur; 6 confideraverit deinde, in
terdum ejufdem morbi progreffum arceri, 6 laqueus cruri
injiciatur, qui afcendentis aurz iter quafi impediar, atquc
inre rcipiat j fj quis, inquam, ad hOle omnia, atque ad no..
ira pericula ani.um adverut) is helle ignofcel DobIs, fi in

haa

148

, I

Ilas tODjtituru de{cenderimus. Sed hzc, ur ajebam, animo

~uafi fingcbam, eo maxime con6Jio, ut a doctiftimis viris

ad tlutinam reyocarenrur.
Propolira non naturalium modo, {cd morbofarum con..
traaionum, & paralyfis caufa ex com perro animaHs cleelri..
citatis ingenio lI1axime pctita, n,onnulla {upcrdfe vidcntur
de eorumdem vitiorum cuntione attingenda.
Atque in primis illud e noaris pcriculis crui potre vi
detur, quod quzcumque ad eos toJlcndos morbos adhibcan
tur remedia, atque vel ipfa exuinfccus adminiftrata c)etlrici..
tas, hzc omnia, fi quid boni affcrre dcbcnr, in animalem
maxime elecuicitatem vim exerceant fuam oporteat, atque
tam, ejufque circuitum vel augeant, vel imminuant, vel alia
ratione immutent. Q!.1am propterea electricitatcm, ejufque
.arum prz oculis in curatione maxime habcat medicus ne
c:effe eft.
Itaque cEteris remediis omiffis, quorum yim in anima
Hum cle8ricitatem diligens maxi'me perquHitio, & ufus in
dies patefaciet, me llatlm confero ad cxternz c)echiciratis
adminithationem: & quo cJarius res procedat, cam primo in
convuJfivis, & rhcumaticis mufculorum comraelionibus, moK
in paralyfi confiderabo.
Sed alue omnia triplex in artificiali f'lcctricitate huma
no corpori adhibita facultas venit mea quidem judicio con
ftderanda; ea {cilicet, quz extemporaJis quali dici potea,
& continuo in fibi objeC[as humani corporis partes vim fa
Cit, ut dum pcr {cintJ1lam agit, & maximc per electricum
Yeluti fulmen, quando Jeidenfis phiala exoneratur j alter.a, qua
electricitas non continue, {ed fucce.live, & tracru tern poris
actionem ~dit {uam, conJuncta forte, & fere, d'xerim cum
Chcmicis, combinata cum fluidls rnaxime parribus animalis
corporis, ut electricltas ,JJa, qua rn per balneu m recentiores
appellant Phylici; poarema demum, quz eleCH'citatem ex a
nlmali eripit, ut dum neganva, quam appellant lid m P y
'ci, eleClricltas adhibetur.
Has nunc lingulas facultatcs in recenCitis "1orbis brevi
tcr conliderernus. Ad convullivas autem quod attinet mu
{culorum contractiones, facile quifque vidft eas in noilr.
hyporheli pencfere plerumque vel ob exuberante, ac vitiara
in lIlufculis .Aimali electricitate, quz leviffimii de caulii a
G 2
RlU

149

'2

mufculis ad nervOJ, atque ad cerebrum .dYocetur. ftla~

acribus maxi me , ac tlimulantlbus principiis five cerebrum,
five nenos percellentibu5, Yel, ut fzpe fit J ab utraque
(alJfa
Si primum, po&tiva t ut ajunt, electrieitu vix, Ie De yix
"uidquam util/taus, immo damni plurimum aff'erre poffe vi
dttur quacumque adminiftrata ratione; poterit qaidem ac
~ativa, ur patet, haud leviter proddfe.
Si vcro fuerit alterum, a po6tiva electricitlte aliquid Ii
crbit rr:edico utilitatis ftbi paUieeri, fi hzc per Irtificium all
aff'ec(os nerYos diriatur; ea enim poterit aeria principia a
nervis rua vi repelleIe, atque removere.
Hze pro pterea cOJ1vuHionum, earumque caufarum die
fcrimina erunt a medico diligenter auendenda, & pcrquiren
fla: & quamquam uu.que fzpe adfit fane eaufa, fedulo ta
Rlen videndum, quz EU,erit carum potior, quod etG difficile J
Don omnis tamen abjicienda fpes eft, quin id aliquando tan
dem affcqui poflimus. Nam exuberantis elecbicitati. aliqu.
ex. ~r. nec forte levia efTc poterunt indicIa, przfen., vel
JNulo ante przgreffa in atmofphzra electricitatis copia, quz
quantum animalis elechicitatis Yircs adaugeat vel noftr.
comprobanr experimenta. Hujufmodi autem copia ~Iearoflle
trorum armofph:uicorum artilicio explonri, & dignofci po
teft, nee noD nubium confpeau 7 Inni tempore 7 czlj rem..
peftatibu! 7 ventorum qualitatihus 7 lunz: phaftbus 7 aliifquc
traditis. a cJuiflimis Phyiicis ftgnis, at~ue a Bartolonio ia
primi., & Gardinio. Przter hzc electricitatis in nob!s co
piam indicare etlam poterunt in(ueta quzdam moruum, ae
maxime oeulorum alacritas. & celeritas a nulla alia manife
~a caufa pendens fumma cum varietate, & inconltantia COile
,unrta.
Item fufpidonem mo.tr~ porerunr forte ilJz ip(z mu
ratione" quas gignere in nobi, artificiali! con(uevit electri
citas; internus nempe infuetu9 caJor, auctz kcrerlones ex
crerionefque, ut alvi, urinarum, falivz, rudori!, infenlibi.
lis perfpirarioni! , pulfuum celeritas , magnitudo, vibratio, ufu.
,rzterea alimenrorum, in quibu! pfin(ipia idj(.)e}ecrrica con.
tinrantur, ut aromatum, oleo(orum, fpirituo(orurr.Que Ii..
quorum, przcipue li harum mutarionum cau(z non aliz for
Ie appareant. Cute przire hzc plcraque folent Iravior1bUl
111&

150

maxime convu16onibus, aliifque nervorum atf'ectionibus, ut

epilepfix, mania:) aliifque ftmilibus.
Contraria ~urem monere nos de negariva , vel defieien..
te elecrr ciure haud obfcure porerunr. Ar vero pravx, ac
coinquinatx e1eetriciratis, ft qu..: fucrint, indicia przbebunt
forre aliqua ea ipfa zgroranrium incommoda, ac morborum
(ympromata, quz fignificare medicis confueverum acrium
pflnclpiorum vim, arque imperium.
tied hzc artigifTe fufficiat, lit aliqua ad varium animali!
c1ectriciraru fiatum invefiigandum, & dignofcendum pateal
YJI.

Ad rheumatic!! vera muCcuIorum contracrione~ quod at

~net, cum Jllx plerumque ab acri, ac ftimulanre materie
in nervis fubfidente originem potiffimum ducanr, facile eft
conjlcere, in iis fingulas fere adminifirandx pofitivz elecrrici
tati5 methodos ufui efT'e pofT'e, eo ramen ordine, Ie ratio
ne aJhibitas, ut primo ilIa method us adhibearur, qux per
balneum appellarur ad uberiorem in mu(culis colligendarll
tleclriciratem; tum ea, qua: per fcimillas' poRremo qux
per concuffionem adminifirarur; ur primo fcilicet mechani..
Ca , ac repel/ente electricitatis vi fiagnantes humores ant
nuenrur, -indeque facilius ab affecra parte lucro impuHu re:..
l!1o'Jeantur.
Neque minus eadem de caufa prodeffe quoque poreril
electricitas negativa in affecta pane noitra porifIimum me
thodo 3dhibita) extorfione fcilicet fcintillz five a machinx
conductore--, rive a leidenfi phiiJa, potiffimum fi fuis condu
croribu!' affecta pars inHruatur, quorum nel11pe alii machi.
nam refpicianr, alii eurn telJure communicent; qu~ quidem
method us porerit forte utilior reddi, fi aur magnx leidenfes
phiaLr;o, aut earum mult~ uni eidemque communi conducro..
ri con;unet:t:, aut grandiorrs rlecrricz maehinz adhibean..
tur, quales noth,s temp',ribue; haud difficile conftruunrur;
aut multo rragic; fi ratio inveniatur, qua animalem elecrrici
Utem a certic; mufeulis ad cenos nervos rlirigere, ac impel e..
re liceat. Neminem cnin] fugi t , ex iis, qux prorulimus, ve
he"entiorem hac merhodo per aff,cro maxim nervo ex
(urfum elenricitatis anllllalis promoveri, apti ifnurn, ut vi..
detur, pr.c ('~teris adjumentum ad Hagnanria,
irnpJcra in
.ervis p.:inci pia disji~ienJa J folv ncia, atqu
b ip{ifmcr ~er0

V15

151

'4
yis expellenda. Hine forte mureuJares motu!, ttui ab ele'
(trieir.His e mufcuJo ad nervos excur(u, ur dlximus, forte
prolieifcunrur, haud parum boni , arque JevamlDls in rheu
maricis aff.:etionibus afferre c"n(ueverunt, arque eo magis I
quo affectz parres, licer cum allquo illcommodo J ac dolo.
Ie, vehemenrius moveantur.
Quod fi nova hzc negarivz adminiftrandz electricirati.
mer hod us aut in his morbis fucrit aliqua cum unJitatc con
juncrl, aut in aliis, quanto majora ,adjumenra Jkebir nobi'
ex atmofphzrica dectriciure polJiceri, Ii (zvientibus ex. gr.
tonitruis, ac fulguribu5 affectz partes (uis conducroribul, ut
in artificiali monuimus, caute prudenterque inHruantur: an
forre h:cc fuit caufa, cur aut contracra a prima zrare, 141
paralytica per morbos membra naruralem fJ(xlbiJirirem, ro
bur, & fe movendi faculratem, ut narrat Barrolonius, neu
perarint poft fulmina non longe ab z~rotanribus jacta?
Ad paralyfis vero curarioncm quod {pecrat, rem plenam
difficultaris, & periculi video; difficile enim dignofcere eft,
utrum a viriara nervorum, vel cerebri fiructura morbus oria..
tur, an a cohibenri marerie vel inrimas nervi partes, vd
alias, qui bus eJecrricitatis abfolvi in nobis opmamur cireui
tum, obfidenre. Si priJllum, parum prodelfc. multum forte
obeffe artificiaJis decrriciriS poterit quacumque ratione ad.
minitlurl; fi alterum, uriliratls quidem aliquid aur .cl.,hiben.
tern materiam di(cutiendo, aut animalis decrricltatls virCi
adaugendo, afferre poffe Yiderur
.Sed rem omnem ufus aliquando, & experientia forte
apenet.
Jam vero nonnulla nee levia, neque inutilia ex noLlri'
perieulis confecraria poftremo loco arringamui.
Ex his itaque contlare viderur, cum artificialem, tum
atmefplu:ricam elrClricirirem imperium in mufculos, ae ner
vos habere longe majus, quam ame hzc tempor~ cognltunl
fuerit; rantamQue facultarem ab ~arum maxlrne viribus in
animalem e1eClricitarem proficifci, quanta feiliret vifl el
in noftris perieulis poffe eamdem animalem eJeClricirattm ad
motum , ejufque e mufeulis exirum, velocioffmque per ner
YOS fOxeurfum promovel'e, vehcmentefque muflulorum con
f.ractioncs exeitare.
His autem cognitil aditus force major J quam Intea pa
(cle

152

"

tere poKe videtur vel ad novlS inveniendas adminillrandz

eleClricitatis t uriliorefgue pr% ha8cnus compertis methodos,
.tJ ad confenfus caufas detegendas inter atmofphzricz ele
llricitlris t & noRrz valetudinis vicifficudines, interque fubi
tiS iUius mutationes t & quofdam morbos.
Monere videntur przterea hujufmodi pericula t in fulgu
rum fcintillarumque jaltu non atmofphzricam tantum ele
aricitatem t fed forte etia01 terreftrem czlum verfus refluere
.An vero ex hoc refJUxu fit t ut magnis coorris in czIo tem
peftatibus in atmofphzrico aere mutationes t viciffirudinefque
<:ontingant non modo propter divcrfi generis principia, quz
variis czli regionibus t verum eciam propter ca, qua: a tel
lure in aClem fecum transferet t fi id habeat elearicum fIui
dum libi proprium t quod Phyfici bene multi illi concedunt t
ut corporum nempe t per qu:!: tranfit. t fubtiliorum principio
rum alia quidem expellar, diflipetque ,fed alia quoque raplat,
fibiq'!emet adjungat? Verum hzc Phyfici mu:ime videant.
Talis autem terreftris elethicitatis in atmofphzram reBu.
2US ubi contingat t vel magnam t vel non mediocrem certe
libi vindicare porerit partem in celerioribus illis t ac magnis
plantarum incrementis t quz clariflimus Gardinius poll fulgu-
ra J & tonitrua animadvertit t & atmofphzricz poriffimum e~
learicitati vaporibus conjunClz adfcrip6t.
Tandem cum hujufmodJ mufculorum conrraaiones, qUai
Cub czli tempefiatibus haberi diximus, novum vel uti, atque
non dubium atmofpzricz eleClricitatis t ejufque virium in ani
maJem o=conomiam lignum pra:beant, ez ad terrzmotus non
tam caufas t quam in eadem <:rconomia effeCtus parefaciendos
poreruot forte haud leviter conducere; ut proptcrca non inu
tile videatur, hzc eadem ipfa, ubi terrzmotus fzviant, experici
Sed conjetluris fit modus, arque adeo finis. Hxc maxi
me erant t quz doCliffimis viris circa vires cum artificialis , tum
Itmofphzricz J & procellofz, tum naturalis electricltuis in
~oru mufculari, qui animi imperio fub6t t comperta com
municarem, ut earn afferre aliquando utilitatem po{fent, qU%
nobis maxime fuir in votis.
Qpz autem pertinent ad earum elethicitatum vires in
lZat~ralibus motibus t in fanguinis circuitu, & humorum fe
cr~~JOne '. ea quamprimum altero commentario, ubi paulo plUB
OUI Daal crimus, in lucem atferemus.
T.j,.

153

FII..n

Rana ad esperimentum przparatl.

C C Crura.

D D Nervi facri, qui in crorales nervos abeunt, quos cru

rales internos placet appellare.
f
Filum metallicum, quod per foramina {pinz dori
trajeaum {pinalem medullam perioral.

G Cylindrus ferrcus.

M Spina dodi.

Fig. J. Machina electrica.

A
Difcus.
B
Cylindrus ferreus, quo fcintilla cxtorquct11J'.
C
Conductor.
Fig. t.
ce Crura.

D 0 Crurales nervi interni.

E
Filum ferreum per medullam F trajectum.

G
Ferreul cylindrus, quo rangitur filum fcrrcum, dura

{cinrilla e condu8ole machinz extorquetur.

H Cylindrus vitreus, quo tangitur filum ferreum E, duna
{cintilla elicirur.
K K NerY'orum conductor.
Fig. 3.
A
Phiala vitrea, intra quam przparata rana eft condu(a.
B
Filum {ereeum cum unco ranx conjunCtum
C
Extremitas fufpenfi fili Cerrei, cui adnectitur filum
{erreum B.
D Laqueus fericlis.
E E E Filum ferreum, quod conjunflum cum fila ferreo ~
efficit nervorum condu8orern, eumque longitlimutll
F
Uncus ferreus, cui adneClirur filum ferHum E.
Fig. 4.
C
Nervorum conductor.

D
MufcuJorum conductor.

Fig. s. Leidenfis phiaJa.

A
Minuti gIobuli venawrii Intra phialam contend.
B
Conductor phiala:.
C
Manus ejus, qui fcinrilJam e conductore B extor
quet.
Fit

154

17

Fig. 8.

Phiala inverfa, intra quam continentur globuli vena

torii.
Similis phiala J intra quam eft eu'll animal J turn glo
buli veneratorJi conJucroris mufcuJorum vices ge
rentes.
Tah. 2. Fig. 7.
A A. Filum ferreum inful.uUI11, feu nervorum conductor.
B B B Tubi vitrei, quibus filum ferreum eft inclufurn, ut
infulerur.
C VJtreum vas, intra quod rana de more przparata con
dnetur.
D Filum ferr-eum J feu conductor mu(cu[orum, cuj
extremiras una artus attingit, altera ad putei aqua,
etl produeta.
Fig. 8.
E
Rana de more parata (upra tabulam oJeofo pigmento
obductam ftrata.
F
Nervorum conductor' non infulatus J qui una Cui exere
mitate fpinali medullz infigitur, altera ferreo unco
muro infixo 4UIJ~aJlUr.
Tilb. ~. Fit! . 9
A
FollUllT metallicum ex llamno lObo vertebrali przpa
ratz- ranz appo(irum.
B B Crura.
C
Folium alterum meraHicum ex aurichalco.
D
Arcus zneus argeareo folio obduct us
polirum.
F
Planum vitreum, fupra quod aOlma}
Fig. 10.
A A A reus duo, qui vitreo, vel relinofo eyIindro B funt
inferri.
C Uncus fpinali medulla: infixus.
Fig. 11. Przparata rana) cujus crus alrerum fufpenfum deri
netur, alterum vera cum vertebralt tuba fuo unco
inftructo planum argenrez capfulz E auinglt.
FifT. 11.
"F F Arcus dno merallici J quorum unus' %reus ell, alter
ex argenta confettus .
Fig. (~.
G G M~tallid conductores, quorum nnus (uperiori, .altel
H
JD
B

i'

ea

155

II

I:

II

inferiori armatz fuperficici quadrati magici eft ap.

polirus.
Nervi ita ad oram quadrati magici inflexi, ut inferio
rem fu.perfi<;iem atringant, una cum fpinali meduUa.

:1ig. 14'
K
Vitreus tubus, qui diverfis ftuidis repletur.

Fig.

S.

Crura ab invicem fejunCla.

Fig. 16.

Crura ab invicem fcjuntta, & vertebralis tubus hi.

fclriam feaus.
Tllb. 4. Fig.

7.

'Reina fupra planum vitreum coBocata, ejufque fpina

lis medulI.1 mecallico folio E armata_

Fig. J8

Rana fupra planum vitreum duobus lods foWs metal.

has diveriis arrnatum.
F
Folium drgenteum.
G Folium zreum
'ig. 19
A A Arcus metanicus.

B 8 Vafa vitrea aqua replera, in quorum

merfa rolDZ crura C, in altero nervi

Fig~ 10.

nnn

o.

limt im

Conductor mctallicul; appotirus ;nferiori quadrati ml

gici armarz ft1perficiei", qtJz fuper denudaros cruris
mufculos eft pouta _
BAlter conduct...>r n,etaIFcu~, quo fuperior rjuriem qUI
drati magici armata fuperfi(ies 'lrrint:irur, fUpfl
quam armatus cnaraJ:s nervus ell fxten(us_

.C C Libera fuptrficies quadrati magtci

Elg. 1 (.

Crus pulli.

A A Arcus metalJicu~.

B
Nervu'i cruralis.

C
FolIum fiamni.

Femoris d}ffdli mu(cwi.

156