Professional Documents
Culture Documents
Introduo
Geradores de Formas de Onda
Osciladores Controlados por Tenso
Conversores Digital-Analgicos
Conversores Analgicos-Digitais
Erros dos conversores
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Introduo
Viso Geral
Circuitos que geram ondas com forma quadrada, triangular, pulso, etc., so
chamados osciladores no-lineares.
Os osciladores so os circuitos bsicos que formam os Geradores.
Oscilador designa-se toda a fonte de sinal que fornece sinais peridicos.
Designa-se gerador a todo o instrumento capaz de produzir diferentes tipos de forma
de sinais, incluindo a sinusoidal, para alm de permitir a modulao em amplitude ou
em frequncia, do sinal de sada.
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Osciladores de Relaxao
Realimentao positiva Geradores de onda quadrada
R1
R1 R 2
`1 B
T 2R 3C1 ln
1 B
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Amplificador
Realimentado
Oscilador
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Vo
1
s F s
6
5
1
Vi
1
V
F j o
Vi
1
6
1
j
2
3
RC RC RC
5
1
6
3 RC
RC
0
a.F 180o arc.tg
5
1
RC
RC 3
6
0
RC
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Freqncia de oscilao
1
6RC
F 1 29 a 29
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
-Para um oscilador
Fazendo-se s = j:
-Freqncia de oscilao
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
(s)
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Osciladores RC Activos
Oscilador em ponte de Wien
0 s 2 3 As0 02
A=3
3 A0 3 A
2
s1, 2
2
0
202
A=1
A=0
x
A=0
O circuito dimensinado
para A aproximadamente
igual a 3 mas um pouco
maior para que as
oscilaes se iniciem
1
R
1 2 3
j0
R1
R2 / R1 2
R2 / R1 2
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
OSCILADOR CLAPP
OSCILADOR PIERCE
OSCILADOR FRANKLIN
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
OSCILADOR HARTLEY
gm.Rc
L1
L2
OSCILADOR ARMSTRONG
Onde a freqncia de oscilao :
Bloco de Realimentaao
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
OSCILADOR COLPITTS
- Estrutura para anlise AC.
- Considerar resistncia de entrada do transistor infinita.
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Vc V 1 s2 LC2
Da anlise nodal:
2 LC2
1
j LC1C2 j C1 C2
gm 0
R
R
3
C C2
o 1
LC1C2
2
1
o
LCeq
Ceq
C1C2
C1 C2
2 LC2
1
gm 0
R
R
gmR
C2
C1
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Vo
gmR
2
V s C2 L 1 sC1R sR C1 C2 1
substituindo s por j:
Vo
gmR
V 1 2C2 L jR C1 C2 2C1C2 L
Aplicando o critrio de fase:
R
C
C1C2 LR
1
2
o
1
o
Vo / V 180 tg
360
2
1 C2 L
R C1 C2 3C1C2LR 0
o : Vo
C1 C2
C1C2 L
1
o
LCeq
gmR
1
C2
V o C1 C2 C L 1
gmR
2
C1
C1C2 L
______________________________________________________________________
o mdulo da funo Vo/V em
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Rede de realimentao
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
OSCILADOR EM QUADRATURA
-Este oscilador utiliza o LTC1059 (filtro universal a capacitor chaveado) juntamente com o LTC6990
(oscilador controlado por tenso.
-A faixa de frequencia controlada por tenso e varia de 2Hz at 18kHz ( faixa de audio).
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Oscilador Trifsico
-O oscilador Trifgico gera trs tenses senoidais defasadas de 120 .
-O circuito composto de trs integradores com perdas interligados em cascata e com realimentao unitria.
-A equao caracterstica :
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
-Nesta situao pode-se determinar a funo de transferncia de cada integrador na freqncia de oscilao:
3
G( j) 180 tg 240o 120
1
o
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
OSCILADOR BUBBA
-Oscilador por deslocamento de fase.
-Leva vantagem de utilizar CIs de 4 ampops. Quatro blocos RC requerem desvios
de fase de 45, isto provoca um excelente d/dt resultando em mnimo desvio de freqncia.
-Utilizando sadas de sees alternadas leva a sadas em quadratura de baixa impedncia.
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Oscilador em Anel
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
120
120
-Modo corrente
-R do circuito dado pelo gm dos transistores
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Oscilador a Cristal
Tipos de Cristais
Sais de Rochelle: tm a maior atividade piezeltrica; para uma dada
tenso ca, eles vibram mais do que o quartzo e a turmalina.
Mecanicamente, so os mais fracos, se quebrando facilmente. Tais sais
tem sido usados para fazer microfones, toca-discos, cabeotes e altofalantes. Tartarato de sdio e potcio tetrahidratado,
Turmalina: mostra a menor atividade piezeltrica, mas o mais forte dos
trs. tambm o mais caro. Ocasionalmente usado em freqncias
muito altas.
Quartzo: constitui-se num compromisso entre a atividade piezeltrica dos
sais de Rochelle e a rigidez da turmalina. Por ele ser barato e facilmente
encontrado na natureza, o quartzo amplamente usado em filtros e
osciladores de RF.
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Efeito Piezeltrico
Se conseguirmos cortar o cristal de forma que reste apenas uma pequena
placa, orientada perpendicularmente ao eixo X. Ao aplicarmos uma fora nessa
placa (paralela ao eixo Y) teremos como conseqncia o surgimento de cargas
eltricas em ambas as faces, mas de polaridades opostas.Se aplicarmos uma
fora em sentido inverso ao anterior (trao), ocorre a inverso da polaridade
destas cargas.
Analogamente ao aplicarmos entre as faces opostas da placa uma
tenso, ocasionar a deformao mecnica da mesma.
Z
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Oscilador a Cristal
-Cristais de quartzo Alto fator de qualidade Q (na faixa de 10000).
-Cp Representa a capacitncia eletrosttica entre as placas paralelas do cristal.
-L tem um valor grande (na faixa de 100H).
Smbolo
Circuito
Equivalente
Circuito equivalente
simplificado
Reatncia do cristal em
funo da freqncia
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
A frmula anterior se refere vibrao com relao a espessura, porm podemos calcular a
freqncia de oscilao com relao a largura, para isso basta substituir na frmula dada, a
espessura (T) do cristal pela largura (W) do mesmo. De tal modo que temos:
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
XO
= Oscilador a cristal
VCXO = Oscilador a cristal com tenso controlada
TCXO = Oscilador a cristal com temperatura controlada
OCXO = Oscilador a cristal com aquecimento controlado
TCVCXO= Oscilador a cristal com temperatura compensada e
tenso controlada
OCVCXO= Oscilador a cristal com tenso e aquecimento controlado
MCXO = Oscilador a cristal compensado para microcomputador
RbXO = Oscilador a cristal de Rubidium
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
-Como Q elevado Rs pode ser desprezado, assim a impedncia vista nos terminais do cristal :
-Substituindo s por j:
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Oscilador Pierce
- um oscilador do tipo Colpitts
onde o indutor foi substitudo
por um cristal.
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Oscilador Butler
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Cdigo de
Manufatura
Descrio
101310
IQXO-36C-4.9152MHZ
101357
FPXO-013772
24.576000MHZ
101436
X124K
8.192000MHZ
103868
A103A
0.032768MHZ
103915
X19M660800L307
19.660800MHZ
170679
SPG8640CN
PROGRAMVEL
221521
SG531PH50MHZ
50.000000MHZ
3002809
DO2500A
25.000000MHZ
4.915200MHZ
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Filtro na 3rd
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Oscilador de 1MHz
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
ICL8038 (Intersil)
XR2206 (Exar)
MAX038 (Maxim)
NE566 (National)
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
ICL8038
-Gera ondas do tipo senoidal, triangular, quadrada, dente de serra e pulso.
-Tem uma exatido elevada e necessita o mnimo de componentes externos.
-A freqncia pode ser escolhida externamente de 0,001Hz a mais de 300kHz.
-Modulao em freqncia e Sweeping podem ser implementadas.
Pinagem:
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
2.Vcc/3
Vcc/3
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
VANTAGENS
Controde da frequncia;
Operao em alta
frequncia;
Simplicidade e simetria;
- Utiliza um oscilador controlado por Corrente;
- Tem etapas Darlington em sua estrutura;
- Frequncia de oscilao inversamente proporcional ao valor
do capacitor;
- Permite operao em alta frequncia;
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Sada Triangular
Sada do multiplicador
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
XR2206
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
Gerador de Rampa
(Integrador inversor)
-A composio deste circuito a mesma do oscilador de onda triangular. A diferena est no tempo de carga e
descarga do capacitor. Quando a sada do IC1 negativa (tenso de saturao na sada de IC1 Vsat)) o
capacitor se carrega lentamente atravs de D2 e R2. Quando a tenso na sada de IC2 atingir +VsatR4/R3 o
IC1 chaveia mudando sua sada para +Vsat. Agora o capacitor ir se descarregar rapidamente atravs de D1 e
R1 fazendo com que a sada de IC2 tenda para Vsat., contudo, ao atingir VsatR4/R3 o IC1 chaveia e sua
sada muda para +Vsat. O ciclo se repetir indefinidamente gerando uma onda dente de serra.
- necessria a condio R3 > R4 para garantir a oscilao.
-Controle de feixe de eltrons para televiso
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Eletrnica Aplicada
Prof. Volney C. Vincence
______________________________________________________________________
LTC6990 - ver
______________________________________________________________________