BAY DDK

Srte srte bir oldum. Ksmetim balanm demek. Kimse bana is

vermiyor, hibir yerde i bulamyorum. insan darda kald m, en
olmayacak eyleri bile dnyor.
Maka'dan Dolmabahe'ye doru, iste byle en olmayacak eyleri
dne dne gidiyordum. Stadyumun nne geldim, bir ana baba
gn. yle kalabalk, caddeden gemenin imkn yok. Bu adamlar
stadyuma nasl giriyorlar? insan anaforunun iinde, bir o yana, bir bu
yana frfr dnyordum. Bir dalga geliyor, elli metre aa iniyoruz.
nden itiyorlar, yirmi adm geri bas; arkadan dayanyorlar, otuz adm
ne yr. Drt yandan birden sktryorlar, o zaman olduum yerde
frldak gibi dnyorum.
Bir yere geldim dayandm ki, skp kmann imkn yok. Kendimi bu
insan seline braktm sanmayn. Ha babam zorluyorum. Ama nereye?
Bir saat kadar debelendim, abaladm, rpndm, o insan dmnn
iinden bir trl kendimi skp karamadm. Bana yle geldi ki, iine
dtm bu insan anaforundan bir daha mrm olduka artk
kurtulamayacam. O yana itile, bu yana kakla son soluumu urackta
verip gme gideceim.
te tam o umutsuzluk sramda, bir ddk tt. Ddk ama, ne
ddk... Anadan doma sarn duyaca bir ddk. Ddn tmesiyle
o birbirine kenetlenmi insan kalabal ak diye ikiye ayrld. Ddkl
adama yol verdiler. Bir de baktm: Aaa...
Bizim Musa deil mi?

Musaaaa!... diye bardm.

''Ulan Musaaa!...'' diye de barabilirdim. Ama dde olan saygmdan

olacak, byle diyemedim. Sesimi duyunca Musa elimden tuttu, beni o
kalabalktan kard.

Yrmeye baladk. nmz tkandka, Musa ddne aslyordu.

Dd duyanlar birbirlerini ezerek kayorlar, bize yol ayorlard.
Musa nde, ben arkasnda, byle ilerleyerek stadyumun kapsna geldik.
Musa bir ddk de kapda ttrd. Kapdaki memur,
Buyurun! diye bize yol verdi. Turnikeden getik ieri girdik. Geni
bir soluk alnca,

Ulan Musa, sen Beden Terbiyesi Genel M dr m oldun? Nedir bu,

ddk elinde frfr ttrnce herkes sana yol veriyor? dedim
Beni brak da sen kendini anlat, ne i yapyorsun? dedi.

Hi bir i yaptm yok. Be aydr i aryorum. Ama erkeklere i yok.

imdi gelirken onu dnyordum. Bir iki makyaj yapp kadn klna
m girsem? Ama onlar doruluyorum. Ben de yanmda altrmak iin
birisini arasam, kazk gibi bir erkek alacama, gzel bir kadn seerdim,
iimde ktlk olduundan deil. Nasl olsa ikisi de ayn ii yapmayacak
m, hi olmazsa, karnda gzel bir kadn grrsn de gnln gzn
alr.
Musa,

Anlalan, sen iyice bitiksin... dedi.

Hem de nasl! Be ay isizlik ne demek?

Ondan sonra man heyecanyla konumadk.

Matan ktk. Musa, frfr dd ttrp bize yol ayor. Dzle

knca,

 Arabaya binelim, dedi.

Binelim binmesine, ama nasl bineceiz? Ben diyeyim be yz kii, siz

deyin bin kii araba, otobs bekliyor. Bir bos araba geldi mi, yz kii
birden kouyor.
Bize iki gnde sra gelmez
Musa,

Sen dur! dedi.

nmzden bir taksi geerken, cebinden dd karp, fr fr

ttrd. Dd ttrmesiyle hzla giden taksi dnd; geldi nmzde
durdu. Biz taksiye bindik. in alacak yan, bo arabaya bakalar
saldrmad. Arabada,
Ulan Musa, yoksa sen Trafik Mdr m oldun? dedim.

Parman dudana gtrp ''sus!'' iareti yapt. Nianta'nda

taksiden indik.
Musa czdana davrand. ofr:

Ayan peyim bi, para istemez kurban olaym... dedi. Para almad.
ofr tandk m? dedim.
Yoo... dedi.

Ulan Musa, yoksa sen Polis Mdr m oldun?

Yine bir ''sus!'' iareti verdi.

Surdan teberi alalm da eve gidelim, dedi.

Kasaba gittik. Kasap dkknnn nnde bir kuyruk var, sonu

grnmyor.

Kuyruktakiler sra kavgas yapyorlar, birbirlerine girmiler. Bizim

Musa hemen dde sarld. Ddn tmesiyle, herkes yerli yerine
ekildi. Kasap da dar urayp, Musa'ya,
Buyurun! dedi.

Biz kuyruu yarp ieri girdik.

Bir kilo bonfile...
Kasap soruyor:

Baka emriniz?
Beyin var m?

On tane yeter mi?

Kasap paketi yapt. Musa czdan kard. Kasap,

Vallahi olmaz Beyefendi... diye paray almad. Ama biz etleri aldk,
dar ktk.
Ulan Musa, yoksa sen Belediye Mdr m oldun?
Benim sorularma hep, sus, diyor.

Bu aksam yemei darda yeriz. Bu aldklarm yarna, dedi.

Ertesi gn pazar.

Neler istersin? dedi.

Hi bir ey istemem, dedim.

Efendim oradan gittik manava. Oradan gittik bakkala. Bizim Musa,

dkkndan ieri girmeden nce bir kere dde aslyor. Ondan sonra
ieri giriyor. Elimiz kolumuz paket doldu. Hi bir yere de on para verdii
yok.

Bir ddk daha ttrp bir taksi evirdi. Apartmanna gittik ofre:
Bekle! dedi.

Musa bekr. Apartmannda bir bana oturuyor. Elimizdekilerini

braktk. Kapda bekleyen taksiye bindik. Bir gazinoya gittik. O ofr de
para almad.
Gazino tklm tklm dolu. Musa dd fora etti. Daha azna
gtrmeye kalmadan gazinonun nce garsonlar, arkadan sahibi olacak,
biri kotu.

Bize, sahnenin nnde, bir masa koydular. Biz biey istemeden

masay donattlar.
Ulan Musa, yoksa mfetti misin?

Ben sorduka, sus, diyor, baka bir ey demiyor. Musa byk biey
olmu ama ne olmu? Bir trl karamyorum. Sazlar, arklar balad.
Biz de kafalar ekiyoruz.

Garsonlar etrafmzda pervane olmular. Derken arkada bir grlt

koptu. Sarholar birbirlerine girdiler. Onlar baklar fora ederken bizim
Musa da dde asld. O aslan kesilmi kavgaclar, ddn bir frt
etmesiyle uyuz it gibi kuyruklarm ksp oturdular.
Bu bizim Musa ne olmu? Dnyorum, dnyorum, bir trl
bulamyorum.

Gazinodaki hesap yle byle ikiyz liray buldu. Gazinocu ''para

almam da almam'' diyor.
Bir arabaya bindik, eve geldik. Ertesi gn pazar. Musa kollar svayp
kendi eliyle yemekler yapt. Ben gidecek oldum.
Olmaz, dedi, bir hafta misafirim ol da akln bana gelsin.

Bir hafta Musa'nn evinde yan gelip yattm. Geziyoruz, tozuyoruz,

eleniyoruz.
Musa'nn hi bir yere on para verdii yok. O verse de almyorlar.

Ulan Musa, sen bir byk adam olmusun ama ne? Syle unu!
diyorum.
Sylemiyor. En sonunda,

Sylerim, ama kimseye sylemeyeceksin, dedi.

Sylemem,
Dinine?

Sylemem.
imanna?

Sylemem.

Yemin yemin stne. Kimseye sylemeyeceime iyice inandktan

sonra, cebinden dd kard, pt, bana koydu.

iste birader, dedi, btn keramet bu mbarek ddkte. Bir gn

Karaky'de dolmu bekliyordum. Kuyrukta bekle bekle, sra gelecei
yok. Elimdeki zincire bal dd sallayp dururken her naslsa
dalgnlkla dd azma gtrp ttrmm.
Oradan bir memur koup geldi, selm akt. Sen olsan ne yaparsn?
Bilmem!

''intizam temin edin olum!'' dedim, yrdm;

Biraz gittim. Kalabalktan, caddeden karya geemiyorum. Dd

karp ttrdm. Btn tatlar durdu. Karsya getim, ''Yahu bu ne i?''

dedim kendi kendime. Dd ttrdn m, iler istediin gibi yryor.

Sonra anladm birader.

Bizde btn iler ddkle yrmez mi? Vapur ddkle kalkar, tren
ddkle kalkar.

Araba ddkle durur. Kavgac ddkle bar gr olur. Hatt

ddn sesini duyan kaar. Bak, imdi u meydanda bir ddk
ttreyim, il yavrusu gibi herkes bir yana dalr... O zaman anladm,
bizde btn iler ddkle yryor. O gn bugn ite bu ddn
sayesinde geinip gidiyorum. Bak, dinine, imanna bakasna syleme.
Yoksa eline bir ddk geiren frlar ortaya. e kesat girer.

Sylemeyeceime yemin ettim, ama, yazmam diye yemin etmedim

ya... te yazyorum. Simdi benim de sizden bir ricam var. Su
syleyeceklerimi siz de sakn bakasna sylemeyin. Musa'dan ayrlnca
hemen bir ddk de ben sath aldm. Taksim meydannda bir ddk
ttrdm. Gelgelelim, hi kimse dde aldr etmedii gibi, ilk
ttrte beni yakaladlar. Ertesi gn de gazeteler ''Sahte mfetti
yakaland'', ''Kendine polis ss veren biri tutuldu'' gibi benim iin
yazmadk sz brakmadlar. Oysa, Tanr bilir ya, ddk ttrmekten
bakaca hi bir suum yoktu.
Ondan sonra anladm ki, bizde ddk geiyor gemesine ama,
ttrmesini bileceksin.
Benim gibi, dd ttrrken, elin ayan titrer, ttrsem mi,
ttrmesem mi diye kukuya dersen hap yuttuun gndr.
Benim de sizden ricam, ddn nasl ttrleceini bakalarna
sylememenizdir.
Yoksa ddk, ttrmesini bilen iin ok ilere yaryor.
UURUMA GDYORUZ

Kahvede ''rrak!...'' diye bir tokat sesi duyuldu. Tavla, aznif, kt

oyunu, konuma, her ey durdu. Balar tokat sesi gelen masaya evrildi.
Tokad yiyen iriyar biriydi. Tokat atan da tersine, ince, sska, ufak tefek
biri. riyar adamn sol yananda, sskann be parmann izi yer
etmiti. Polis bile, bu parmak izinden tokad kimin attn bulabilirdi.
Kahvedekiler, iri adamn, kendisim tokatlayan kck adam altna
alp yol keesi gibi ezeceini sandlar, yle olmad.
Davacym! diye bard.

Kimseden ses kmad... Tokad yiyen daha sonra,

Hepiniz grdnz, dedi.

Boyu omuzuna bile gelmeyen sskaya dnd:

Yr karakola!

Tokat atan, cevap yerine, sinek kovalar gibi eliyle bir hareket yapt.

Psssuurn!... diye de azndan istim gibi bir ses kt. iri adam dar
frlad.
Kahvedekiler yine oyunlarna, konumalarna daldlar. iri adam biraz
sonra, yannda bir polisle geldi. Polise sskay gsterdi:
ite bu!

Sonra, oturanlar tank gsterdi:

Bunlar da grdler!

Polis, tokat atan sska ile, onlarn oturduu yere yakn oturan drt
tan, karakola gtrd.
Karakolda, iri adam hl kzark sol yanan tutarak,

 Bu adamdan davacym, komiser bey, beni tokatlad. Bunlar da

grdler, dedi.
Komiser, ilkin dvl ile davacnn, sonra tanklarn kimliklerini
daktiloda yazdrd.

Davac, kendisine tokad atan hi tanmadn sylyordu. Tanklar

da,
Biz biey grmedik... dediler.
Davac iri adam,

Tokadn sesini de duymadnz m? dedi.

Hayr, tanklar ne biey grmler, ne biey duymulard.

Ksack boylu sska adam,

Evet, dedi, ben inkr etmiyorum. Bu adam tokatladm.

Komiser,

Neden? diye sordu, aranzda biey mi var?

Size hakaret mi etti?

Aramzda hi biey yok. Kendisini tanmam bile.

Peki, nasl oldu?

Ksack boylu sska adam anlatmaya balad:

Dn akam iten eve geldim. Baktm, elektrii kesmiler. Parasn

verememitik. Btn geceyi karanlkta geirdik. Gece uyuyamadm da.
zerinize afiyet, annem iki senedir hasta. Mide ars ldryor
zavally. Doktor bir il veriyor. lc alnca arlar duruyor. Ama il
imdilerde nerede?

Sabahleyin yataktan kalktm, sol yanm hi tutmuyor. Yattmz

odann pencere cam ay nce krld. Cam bulamyoruz. O da
gelmiyormu. Pencereye yatak araf gerdik. Ama faydas yok. Sabaha
kadar rzgr, souk, ieride. Sol yanm tutulmu. Yataktan kalktm,
affedersiniz, helaya gittim. Sular kesilmi. Darda akr akr yamur,
muslukta su yok.
Odaya girdim. Tirtir titriyoruz. Bize kmr ordinosu vermiyorlar.
Biraz odun almtk. Bitti. imdi de odun bulamyoruz, yok.

Gazeteci gazete brakm. Her sabah ie gitmeden gazete okurum.

Gazeteye baktm: ''Gzellik Msabakas'', ''Galatasaray lig ampiyonu
oldu'', ''Gmrkteki ton kahve ne olacak?'', ''Abidin Daver ilebinin
teknesi dura dura rd'' gibi balklar.
Canm evden dar atmak istedim. Tam karken icra memuru ile
avukat kapya dayand. Kiray veremediimizden ev sahibi bizi icraya
vermiti. Evde haczedilecek eya bulamadlar. Hi bir zaman icra
memurunun, haciz memurunun evime gelmelerini istemem.
Haczedilecek bir ey bulamazlar, insan mahcup olur. Avukat,

Bu kanapeyi alalm! diye saldrd. Kanape diye elini atmasyla,

eker sandklarnn stndeki eskipsk pantalonlar, paavra paralar,
yrtk yorganlar ortaya kt.
Avukat bu sefer,
Radyo... dedi.

u radyo belsn bamdan alsalar da kurtulsam. Senenin on ay

tamirdedir. Kazan kazan, radyo tamirine ver. Zaten bizi bu hle getiren
radyo...
Kapdan karken karm,

Kz mektebe gitmiyor, dedi.

 Neden?

Jimnastik hocas ortla beyaz lstik pabu istiyormu. Olmazsa derse

almam, demi.
Peki, peki...

Zeytinya da yok...

Kendimi sokaa attm. Nasl olsa ie ge kalmtm. Bugn de gitmem,

dedim.

akr akr yamur. Bizim oradan tramvay kaldrdlar. Otobs geliyor

yarm saatte bir. Binmenin imkn yok. Tklm tklm dolu. Dolmular
dersen tka basa dolmu.
Arabalar vzr vzr geiyor, ama hi biri durmuyor. Ayakkab su alr.
Yamur kovadan boanr gibi. Srl sklam oldum. Tirtir titriyorum. Bir
delikanl yanma geldi,
Affedersiniz amca, dedi.

Ben saati soracak sandm.

Dnk matan haberiniz var m? demez mi!

Tvbe Yarabbi... Yrdm. Orada bir kahve var. Kahveye girdim.

stmden bamdan sular szyor. Kahveciye bir ay syledim. Yanmda
da ite bu tokat attm adam oturmu, gazete okuyor. Ben, kendi
kendime,
Yahu, bu benim halim ne olacak? Sonumuz nereye varacak? diye
dnyorum. Ben byle dnp dururken, bu adam hrsla elindeki
gazeteyi frlatp att,
Yahu, memleket uuruma gidiyor! diye bard.

Onu da benim gibi dertli sandm. Konuur, birbirimize derdimizi

dkeriz diye,
Ne oldu beyefendi? Affedersiniz, karmak gibi olmasn, neye
kzdnz? dedim.
O, yine kzgnlkla,

Daha ne olsun yahu, dedi, memlekette hakem yok be!... Hakem yok,
namussuzum. Dnk mata hakem yine taraftarlk etmi...
Ondan sonra bana ne oldu, bilemiyorum. Vallahi ben de anlamadm
komiser bey.
Hayatmda kimseye fiske vurmu insan deilim. Sanki vcudumda bir
dmeye baslm, elektrik kuvvetiyle kalkm gibi, bu sa elim birden
havaya kalkt. u herifin suratna bir tokat ektim. Ben inkr etmiyorum.
Tokad yaptrdm. Ama isteyerek deil. Vallahi kastm yok. rademin
dnda biey bu. Sonra aklm bama geldi. Bu adam imdi beni
paralar, diye de korktum. Ama oldu bir kere. Cenab-
Allah, bu sa koluma, Zalolu Rstem pehlivann kuvvetini verip, u
herifin surat budur, diye bir amar ektim.

Komiser, tokad yiyen iri adama bakt. Dilerini gcrdatt. Ayaa

kalkar gibi yapt.
Sa elinin ayasn kamaa balad. iriyar adama,
Hadi, uzatmayn, barn! dedi.
Tokad yiyen,

Barmam! diye direndi.

Kzan komiser, daktilodaki polise,

 Yaz! dedi ''Dvl, memleket uuruma gidiyor, demi olup,

memleketin yksek menfaatlerine ve hkmetin manev ahsiyetine...''
Bir daha iri adama dnd:
Barn hadi!

ri adam, elini hl tokadn izi duran sol yananda gezdirerek,

Peki efendim, baralm, dedi.
YCE KATINA

Reat bey, birbirinden yakarak, cgaray ard-arda iti. Dmana

taarruza gemeden nce silhna, tehizatna bakan bir asker gibi,
burnunun stnde durup durmadn anlamak iin iki eliyle gzln
yoklad, iyice yerine yerletirdi. Sonra, kzgnlkla, masann stnde
duran eski daktilo makinesine doru yrd. Reat beyin mi, yoksa
daktilo makinesinin mi daha yal olduunu anlamak ilk bakta gt.

Sandalyeyi hzla altna ekip oturdu. Daktilo makinesine bir kt

geirdi.
Gzlnn saplarn bir kere daha kulaklarna iyice yerletirdi. insan
bir yerden atlamak iin, nasl gerilir gerilir hz alrsa, Reat bey de
umum mdre yazaca yaz iin, kide bir gzln yerletirip hz
almaya alyordu.

Bugne kadar daktiloda hi yaz yazmamt. Oldum olasya

makinelere kar tiksintiye benzer bir rkeklii vard. Tezkere brakp
on yl candarma onbal yaptktan sonra memurlua getii zamanlar,
daha bu dairede daktilo makinesi yoktu, st'e olsun, ast'a olsun, yazlar
elle yazlrd. Kald ki, Reat bey yirmi iki yldr hep bu dairede
memurdu ama, bir gnden bir gne de kayt kuyut iiyle, yazyla,
hesapla, kitapla, defterle mefterle uram deildi. almas ile,
doruluu ile yksele yksele zamanla kasabadaki bu kk dairenin

mdr olmutu. Yazlacak yazlar, verilecek cevaplar, dairedeki iki

ktip yazard. O da imzay basard. Ama imdi is deimiti. Umum
mdre dorudan doruya kendisi cevap yazacakt. Bugne kadar
st'lerine saygda en kk bir eksiklik gstermemiti. Ama, artk
yooo!... Hakszln bu kadarna hi kimse dayanamazd. Umum
mdrden gelen yaz yenir yutulur ey deildi, Buna kar, hi de altta
kalmayacak, gereken cevab verecekti. te bu yzden, emrindeki
memurlarn, ne umum mdrn kendisine yazdn, ne de kendisinin
ona verecei cevab bilmelerini istemiyordu. Daktilonun bana gemesi
bundand.

Gzln bir kere daha yoklayp hz aldktan sonra, daktiloda ''C''

harfinin yerini aramaya balad. Yoksa bu makinede ''C'' yok mu? Peki
bu Sha Bey, yazd bunca yazy ''C'' siz mi yazyor? Bak ie... Dairede
topu topu bir tek daktilo makinesi var, onda da ''C'' harfi yok. Reat Beye
lzm olmyan ne kadar harf varsa gznn iine giriyordu da bir tek
''C'' harfi kayplara karmt. te ''A'' burada, ''S'' burada, ''J'' burada...
Btn harfler tam tekmil, candarma bl gibi hizaya girmiler de bir
tek
''C'' yok. Reat Bey, kendi kendine sylenmeye balad:

Ulan ''C'', firar m ettin? Alak ''C'' hangi cehennemin dibine gittin?
Byledir zaten, insan araynca bulamaz. imdi baka bir harfi arasam u
''C'' gzmn iine girerdi ya...
Zile bast, gelen hademeye,

Sha Beyi bana ar! dedi.

Elbette Sha'ya ''C'' harfinin adresini soracak deildi. Bunu bir

kurnazlkla renecekti. Sha Bey girdi.
Sha Bey!

 Buyurun efendim.

, Yahu ''C'' harfi iyi basmyor. Neden silik kyor?

, ''C'' mi? ''C'' mi bozuk? Ne olacak, eski makine beyefendi... Yalnz

''C'' mi, hepsi yle...
Sha, daktilonun bana geti, ''C'' harfine parman bast: at...
Kda ''C'' yazlmt.
Bak, biraz silik deil mi?
Siliktir beyefendi,
Teekkr ederim.

Sha kt. Reat Bey, bir kere daha hrsla gzln burnunun stne
iyice yerletirip hz ald. yle ar bir yaz yazacakt ki... Grsn umum
mdr... Reat Bey hakszla hi gelemezdi. Bu sefer makinede ''E'' yi
aramaya balad. Yahu bu ''E'' nerede? Deminden beri gznn iine
girip duran ''E'' birden utu mu? Deli olacak...
Yine sylenmeye balad:

Simdi buradayd, ne cehennemin dibine gitti? Umad ya bu alak?

Ayaa kalkp daktilonun btn harflerine kubak bakt. Tefti eden

gibi btn harfleri teker teker gzden geirdi. Hah... ''E'' ite burada.
Reat Bey ocuk gibi sevindi. Gzln bir daha dzeltip, sinek yakalar
gibi sa elini havaya kaldrd.
Sonra ''E'' nin stne birden hcum etti: at... Eilip bir de kda
bakt. Tamam,

''E'' kmt. kmt ama, ilk yazd ''C'' harfinden satr aa, be
santim de saa yazlmt.

Reat Bey, imdi de ''Z'' harfini aramaya balad. Gzleriyle,

parmaklaryla, makinede ''Z'' yi ararken bir yandan da, kedi, kpek
arr gibi:
Ze, ze, ze, ze, zel... diye syleniyor, ''Z'' harfini aryordu; ''Z''
yoktu.
Yine ayaa kalkt. Tepeden harflere bakt. ''Z'' yi grmesiyle stne
pike yapt:

at... Bu sefer de ''Z'' harfi, br iki harfin be alt santim yukarsna

yazlmt.
Reat Bey yazaca her harfi er beer dakika aradktan sonra
buluyor, sonra birden kaybolacak korkusuyla harfin stne
saldryordu. Yumruk sallar gibi her harfe iddetle parman bastka,
biraz da umum mdrden hncn alm oluyordu.

Harflere bu kadar hzla bastna gre, yaz da zehir gibi iddetli bir
yaz olacakt. ki defa bulduu bir harfi, drdnc araynda
bulamyordu. Hele u ''T''... ''T'' yi aramaktan o kadar yoruldu ki, bir
kda ''T'' nin adresini yazd: stten ikinci srada, soldan saa doru
altnc harf... Zor bulduu harflerin yerini kda yazyor, sonra bu adres
kdna bakp bakp harflerin yerini buluyordu.
Ama ne yapsa olmyacakt. Kdn orasna burasna sinek konmu
gibi harfler rastgele serpilmiti. Reat Bey yazmaya yazyordu ama, bu
yazdklarm ne kendisi ne de bakas okuyabilirdi.

Sha Beyi artt. Sha Bey ieri girdii zaman, Reat Bey ayaa
kalkm, yukardan bakarak daktiloda ''M'' harfini aramaktayd. ''M'' yi
grd. Grmesiyle harfin stne saldrd.
Sha Bey, glmemek iin kendini zor tuttu.
Beni istemisiniz, dedi.

 Ha... Evet... Sha Bey, umum mdre bir yaz yazlacak.

Memurlar renirse rensin... Kendi yazd kd kard,

buruturdu sepete att. Sha Bey daktilo makinesinin basna geti. Reat
Bey, ellerini arkasnda balayp, odann iinde kzgn kzgn, kabaday
kabaday gezinmeye balad.
Yaz... Yaz Sha Bey!.. ''.. Umum mdrl makam- aliyesine.''

Sha Bey tkr tkr yazd. Reat Bey, elleri arkasnda, hem geziniyor,
hem de syleniyordu:
Ne demek yahu... Ben yirmiiki senelik memurum. Ha?... Bir gnden
bir gne iimi ihmal ettim mi? Efendim?... Ben yni umum mdre
eyvallah m edeceim?

Etmem!... Vallahi de etmem, billahi de etmem... Ona bir cevap deyim

de grsn...
Alsn aznn paym... Yni memur olduksa... Allah Allah!...
On dakika kadar byle sylendikten sonra:
Ne yazdk Sha Bey? diye sordu.
Sha Bey yazlan okudu:

'' Umum mdrl makam- aliyesine...''

Olmad... kar onu.

Sha Bey, makinedeki kd kard, baka bir temiz kt geirdi.

Yaz, Sha Bey... ''... Umum mdrl yksek makamna...'' Yaz,

yksek makamna. sterse beni kovsunlar. Ben yazaym da, onlar beni
kovsun. Herkes bu dnyada izzetinefsi iin yaar... Umum mdrse
umum mdr... Ben ona bir cevap vereyim, grsn nasl olurmu. Ha?

Reat Beyin syledikleri bu kadar deildi. ok ar szler sylyordu.

O kadar ki,
Sha Bey bunlar daktiloda yazm olmaktan bile zerine bir sorum
gelir diye korkmaya balad. Reat Bey, elleri arkasnda, odann iinde
gezinerek, umum mdre on dakika kadar atp tuttuktan sonra sordu:
Ne yazdk?

Sha Bey yazlan okudu:

''... Umum mdrl yksek makamna''.

A-ah!... Olmad. kar o kd.

Sha Bey, yazl kd kard, yeniden bir kt geirdi makineye:

Yaz... ''...Umum mdrl yksek katna''. Bu daha iyi... Yksek

katna...

Ka para eder, kat yksek ama... Biz... Olmaz... Bir yaz yazaym... Ne
demek?

Kimse kimsenin haysiyetiyle oynayamaz. Efendim? Neler yazacam,

neler...
Korkma! Altna imzay ben basacam. O umum mdrse ben de...
Reat Bey, umum mdr iin sylemedik lf brakmad.

Bir umum mdr, umum mdrln bilmeli. Biz ne umum

mdrler grmz. Ben yirmi iki senelik memurum. insan yama sayg
gsterir be... Ne yazdn Sha Bey?
''...Umum mdrl yksek katna.''

Olmad. kar onu! Makama bir yaz yazarken saygda kusur

etmemeli. kar onu... Yaz! ''... Umum mdrl yce katna''. Yazdn

m? Hah!... Yce mce ben anlamam. Bana vz gelir. Ben pire iin yorgan
yakarm.
Reat Bey, belki yirmi dakika att tuttu Sonra,
Ne yazdk Sha Bey? diye sordu.

''... Umum mdrl yce katma...''.

Olmad. kar onu... Resm evrakta kullanlan kelimelere dikkat

etmeli.
Olmad... Daha bir mnasibini bulalm.

Sha Bey makineye yeni bir kt geirdi.

Sha Bey, saat ka?
Alt, beyefendi...

Oooo... O kadar oldu mu? Dur sen... Biz imdi bu iten vazgeelim.
Ben bu gece iyi bir kafay ekeyim... Kendim yaparm msveddesini, sen
yarn yazarsn.
Ertesi gn daireye gelir gelmez Sha Beye sordu:
Nerede kalmtk?

''... Umum mdrl yce katna''.

kart onu. ''... Umum mdrl pek yksek huzuruna''. Yaz! Bana,
umum mdr deil, ey olsa vz gelir. Ben...
Odann iinde hem geziniyor, hem sayp dkyordu.
Ne yazdk Sha Bey?

''... Umum mdrl pek yksek huzuruna''...

 Olmad Sha Bey... ''Pek yksek huzurlarna'' diye yaz...

Reat Bey o gn de akama kadar odasnda gitti geldi, umum mdre

sylendi.

Be on kere yazdrd kd deitirtti. Bir trl uygun bir balk

bulamyordu.

''Yce katma, yksek katna... Huzurlarna, yksek huzurlarna, pek

yksek ve yce katma...''
Bu alma iki aydan uzun srd. Bu zaman iinde Reat Bey, umum
mdre neler de neler sylemedi. Bu sylediklerinin hepsini
yazdrtacakt ama, ksmet olmad. Bir sabah gazetelerden umum
mdrn deitirildiini rendiler. Reat Bey bir oooh ekti. Sonra
Sha Beye,
Neler yazdm u umum mdre deil mi? dedi.

O gnden sonra ne zaman cesaretini etrafndakilere anlatmak istese.

, Hi dinlemem, yazarm. Ben kimseden korkmam... Ne varm

korkacak?
Yazarm! derdi.

Sonra kendisini dinleyen arkadalarna Sha Beyi tank gsterir,

Syle Sha Bey... Syle Allah akna, ben neler yazmtm o umum
mdre?
Yenir yutulur eyler miydi? diye sorard.
Sha Bey de,

Hakikaten yle, beyefendi, derdi.

EZ KURMANCIM

Ne asker lisede okumu, ne Harb okulunda. Daha dorusu hibir

okula gitmemi.

Mrekkep yalamam. Ama tepeden inme pasa olmu. mzasn da

atmasn bilmediinden aal srasnda imza yerine parmak baarm.
Sonra rade-i Seniyye ile ''Bey'' olunca parmak basmann ayp olacan
dnerek nal kadar bir mhr yaptrm. Cemal Bey deyip de
gememeli; ran snrndaki dalar, yaylalar hep ondan sorulurmu.
Onun yannda, Vali, Sancak beyi ka paralk adam?
Valiler Krt Cemal Beyle ho geinmek zorunda... Yoksa Krt Cemal
Bey,
Padiaha bir haber iletti mi o valinin ii bitiktir.

Bu sra sra dalarda msr patlar gibi mermiler atlmyorsa Valiye

kimsenin metelik verdiinden deil, airetlerin Krt Cemal Beye olan
sayglarndan...

Krt Cemal devlet iinde bir devlet. Ama hi bir zaman Tanrnn
yeryznde glgesi ''zlullah- fillem'' efendisine bas kaldrm da deil.
Tam tersine ''Hazret-i
Hilfet-i Penah'' ye ba kaldranlarn ban eziyor. Padiah da Krt
Cemal kulunun kendisine balln karlksz brakmyor.
Dalarn, yaylalarn, derelerin hkimi Krt Cemal'in neye ihtiyac var
ki? Altn dersen dolu, avrat dersen ok, toprak dersen ucu buca yok.
Padiah da Krt Cemal'i ok sevindirecek armaanlar yolluyor. Nedir
onlar?.. Rtbe ile nian. ''Makam- muall-y hilfet'' ten gelen nianlarn
hepsini takan Krt Cemal'in ne gsnde, ne srtnda, ne kollarnda, ne
paalarnda yer kalm. yle nian alm...
Krt Cemal giydii elbiseyi bastan sona nisanla donatt halde
nianlarn birka kat da elinde kalyor.

Krt Cemal uzun bir yolculua karken ardndan gelen birka adam
da onun nianlarn tayor. Sonra Krt Cemal karsndaki adamn
adamlna gre nian takyor... Olur olmaz adama kar gsnde 40-50
nian tasa yeter.
Onu aa yapan, sonra da rtbesini arttrp Bey yapan Padiah. Her
hizmetinden sonra Padiahn kap kadar da rtbe berat geliyor.
Krt Cemal altta kalr m?.. Padiahtan her kurdell nian madeni
geldike o da
''Makam- saltanat'' a olan balln bildirecek delil olmak zere,
hazineye olsun, hmayun'a olsun kpler dolusu altn yolluyor.

Krt Cemal yetmi yanda ak sakall bir Krt Beyi olunca iinde bir
umut kald:
Paa olup Dersaadet'e kapa atmak. Bu dileini uygun bir ekilde
padiahn kulana duyurdu. Padiah kendisine bu kadar candan,
yrekten bal kulunun bu dileini de yerine getirdi. Onu Selimiye
klasna paa yapt. Yapt ama bu, bir klesinin gnln etmek iin
verilen paalkt. Dorusu, okuryazarl bile olmayan Paaya gerekten
hi bir yetki verilmemiti.
Krt Cemal Paa srmalar, pskller, parlak dmeler, krmz zrhlar
iindeki elbisesini giyer, nianlarn takar taktrr, kulaklarna varan
byklarn burarak, ak sakaln svazlyarak Selimiye Klasnn iinde
bir baba hindi gibi kabara kabara gezinirdi. Gsnde maltz keilerinin
stl memeleri gibi sarkan nianlarn akrts taa teki koridorun
bandan duyulurdu.
Salma salma gezmekten baka ii yoktu.

Harbiye Nazr, Krt Cemal Paaya hi bir i braklmamasn sk sk

emretmiti.

O yalnz bir operet mareali gibi klann iinde gezmekteydi. Ama bir
iler yapmak istiyordu.
Her sabah klaya geliinde yaverine sorard:
Ula Yoover!

Buyrun Paam.
Ne var ne yoh?

yiliiniz paam.

He biey yoh mi?

Yok Paam...

Krt Cemal Paa her sabah byle sorar, yaveri de ona hep byle cevap
verirdi.
Oysa Krt Cemal Pasa, bir eyler yapmak, kendini gstermek
istemekteydi.
Sonunda bir sabah istedii oldu.

O zamanki hafta ba gn Cumartesi sabah idi. Bir mlzim-i evvel

(yani temen) tatil gn olan Cuma gn disipline aykr bieyler
yapmt.
Krt Cemal Paa ieri girdiinde uzun boylu, geni omuzlu, kara
pskl kal, kara bykl bir mlzim-i evvel odann bir kesinde sulu
sulu duruyordu.
Krt Cemal Paa her zamanki gibi yaverine sordu:
Ula Yoover!

Buyur paam.

 Ne var ne yoh?

iyilik salk paam.

He biey yoh mi?
Yok paam.

Bu dikilen mlzim ne?

Efendim, inzibat dairesinden hakknda bir jurnal var da.

Aylardan beri bekledii ii bulmann sevinciyle Krt Cemal Paann

kalar atld, byklar biraz daha havaya dikildi.
Curnal miii?..

Evet paa hazretleri.

Krt Cemal Paa ate saan gzlerini mlzim-i evvele evirdi.

Mlzimi baklar ile i i yiyecekti.
Ohu u curnali yover. Curnali ohu...
Yaver jurnali okumaya balad:

''Rebilevvelin 21 ine msadif Cuma gn, svari alay

zabitanndan mlzimievvel Zlfi, Apostol'un meyhanesine girerek iret
eyledii...''
Krt Cemal Paa,

Neee!... diye bard. Ne, rah m imi... Voy, voy voy, rah imek,
heeee...
Arkasn ohu unun yover, arkasn ohu!

''iret eyledii, badehu Moda'daki kadnlara mahsus deniz

hamamna giderek zorla ieri girmek istedii, deniz hamamcs Kirkorun

mmanaatna kar da mezburu bandan cerh ile kadnlara mahsus

deniz hamamna girdii...''
Dilerini gcrdatan Krt Cemal Paa,

Neee! diye bir daha bard... bekinin gafasn m grm?.. Onun da

gafasn goparalar...
Onun da gafasn gralar... Curnalin arhasn ohu yoover...
Yaver okudu:

''Bilhare kadnlara mahsus deniz hamamna girerek hatunlardan

birine taaruzla...''
Krt Cemal Paa,

Neee!.. diye bard yine, garilere mi saldrm? Voy babasini,

voooy... Onun da erkekliini goparalar.
Ate pskren Cemal Paa kzgnlktan ak sakal titriyerek,

Yaz, yoover! dedi... Dediklerimi yaz. Rah itiinden rtbesinin

sklerek geri alnmasna, fendime deyim, bir herifin gafasn
grdndan iki ay hapsine... Ve...
Garilerin namisine tariz eylediinden Fizan'a srgn edilmesine... Ve...

Krt Cemal Paa yavere daha ok eyler yazdracakt ama, uzun boylu,
yakkl yaz svari temeni Cemal Paaya yaklaarak, ba nnde,
Krte yle syledi:
Ez di bahti teme Poe... Ez krmone...

Svari temeni ''Aman Paa, sana sndm, ben krdm'' diyordu.

Bunu duyar duymaz Krt Cemal Paann eli sakalna gitti. Sakaln
svazlyarak,

 Eyle disene canm... dedi.

Birden yumuamt. Yavere dnd:

Yoover..,

Buyur paam.

Hele u curnali bir daha oku, iyi anlayamamm.

Yaver okumaya balad:

''Rebilevvelin 21 ine msadif Cuma gn 2 nci svari

zabitanndan mlzimievvel Zlf, Apostol'un meyhanesine girerek
iret eyledii...''
Jurnalin burasnda Krt Cemal Paa,

ier ya yover, dedi ier ya yover. Padiahmzn koskoca bir zabiti

ier. Allah
Allah, az bile imi. Hele ohu yover...

''iret eyledii, badehu Modadaki kadnlara mahsus deniz hamamna

giderek zorla ieri girmek istedii...''
Girer ya yover... Padiahmn koskoca bir zabiti az bile etmi. Hele
ohu yoover.

''Deniz hamamcs Kirkor'un mmanaatna kar mezburu bandan

cerh ile...''
Gafasini mi girmi, az bile yapm. Grar ya caniim... Padiahn
koskoca bir zabiti. Grar da goparr da. O kffar, bu mselman. Hele ohu
yover.
''Kadnlara mahsus deniz hamamna girdii...''

 Girer ya canimm...

''Bilhare hatunlardan birine taarruzla...''

Eder ya canimm... Taarruz da eder, istil da eder, padiahn koskoca

bir zabiti.
Yaz yover. Mlzimin yzbala terfiine ve... Curnali yazann
rtbesinin sklmesine ve... iki ay hapsine ve... Fizan'a srlmesine ve...
HERKES KAZANIYOR

Bu konuma, Kadky'e giden bir vapurun lks gvertesinde geti.

Konuanlarn biri irikym, biri ufak tefekti. Ben, masann br
basndaydm. O ikisi yan yana oturmulard. Ufak tefek olan,

Ben Ankara'dan ayrlrken iki arkadam ''Aman, senin kat

boaltma!'' diye yalvardlar, dedi. iriyar olan sordu:
Ev byk myd?

ki oda, bir hol. Ama iyi yerde. Kiras da ucuz.

Haaa... kisi de bekrsa, oraya sacaklar demek.

Deil... ikisi de evli. Onu anlatacam ya. Neden bu kadar ev sknts

ekiyoruz, biliyor musun? Grdn evlerin yans garsoniyer... Anladn
m? iri adam, ufak tefek arkadana,
Mbala ediyorsun, dedi, herkeste garsoniyer tutacak para nerede?

Garsoniyer en ucuz i kardeim. Zenginsen bir bana garsoniyer

tutarsn. Daha zenginsen, bir ka garsoniyer tutarsn. Zengin deilsen, o
zaman da kendi btenize gre, iki arkada, arkada, be arkada, her
neyse, birleik bir garsoniyer tutuyorsunuz. irket gibi bir is. Yirmi
kiilik garsoniyerler bile var.

 alacak ey!

Sen uyuyorsun. imdi erkek olsun da garsoniyeri olmasn, hi yok...

Yoksa biz bu kadar ev sknts eker miyiz? Hep garsoniyer. Bir evin
perdeleri hi almyorsa, anla ki oras garsoniyerdir. Ben Ankara'dan
ayrlrken ''Senin kat bize ver!'' diye yalvardlar Kira ucuz. yi yerde de.
Gelgelelim kontrat benim stme. Bakasna devir hakkm da yok.
Arkadalar: ''kontrat yine senin stne kalsn, kiray biz verelim''
dediler. ''Bir artla'' dedim:
''Ankara'ya geldike ben de burada kalacam.'' Raz oldular, benim
kat onlara braktm. stanbul'a geldim.
Aradan ay m, drt ay m ne geti, ben Ankara'ya gittim. Eh, evimiz
var ya, otel parasndan kurtulduk. Bende evin anahtar var. Kt bir
karlama olmasn diye, benim eski evimi garsoniyer olarak kullanan
iki arkadaa, akama eve geleceimi haber verdim.
Gndz saa sola komaktan yorulmuum. Erkenden eve gidip yattm.
Gzm dald dalmad, darda bir tkrt Kap alr gibi oldu. Sonra ayak
sesleri, daha sonra bir kadn cilvesi, fkrdama. Yattm odann kaps
ald, elektrik yand. Karmda hi tanmadm bir sarho erkekle
kadn... Ben ona sormadan erkek bana sordu:
Sen kimsin be?..

Yataktan yle bir doruldum,

Yanl geldiniz, dedim, her halde baka kata girecektiniz. Buras

benim evim.
Adam,

Ne yanl kat? dedi, benim elimdeki maymuncuk deil, anahtar. Bu

anahtar her kapy amaz ya...

 Her kapy amaz ama, bu kapy am ite. Ltfen evimden kn,

beni de rahat brakn.
Sarho sz anlar soyundan deil.

Arkada, dedi, ok konuma, ek araban!..

Gecenin bu vakti bam belya sokma.

Ama ben sizi ''mesken masuniyetini ihll'' den, ''haneye taarruz'' dan
karakola ikyet ederim.
Sen hele defol git de, sonra ne halt edersen et!...

Ankara'da gecenin bir vakti, otellerde de yer bulunmaz. Sarhoa,

Bak arkada, dedim. ok gzel bir dnce geldi aklma. Burada iki
oda var. ikimize de yeter. Sabah olunca, gn nda kimin hakl, kimin
haksz olduu anlalr.
Sarhoun buna akl yatt,

iyi, dedi, ama sen teki odada yatacaksn.

Biz bu odaya almz.

Ben temi berimi toparladm, teki odaya getim. Daha gzm

yummamtm.

Sokak kaps bir daha ald. Elektrik yand. Bir kadn, bir erkek, benim
yattm odaya dald. Koridorun lmbas yanyor ama, oda karanlk..
Adam, gelini gerdek odasna sokan bir Frenk gibi kadn kucaklad.
Sonra hop diye stme frlatt. Ben, kadn stme dnce ''hh!'' diye
bir sradm. Sramamla neye uradn aran kadn.
Altmda biri var!... diye l bast.
Hemen yataktan frladm. Adama,

 Bu ne rezalet!... diye bardm.

Adam.

Asl rezalet seninki... dedi, sen programn armsn. Bugn

gnlerden ne?
Sal...

Tamam, sal... Saat ka? ikiyi eyrek geiyor.

Bunlar syledikten sonra, cebinden kard deftere bakt,

te program, dedi, her hafta sal gnleri gece saat ikiden sabahn
altsna kadar bu oda benim. Benden ncekine vakit kalsn diye on be
dakika da ge geldim. Nbet benim.
Sakn sizin nbetiniz baka bir yerde olmasn?
Nasl olur? Ben her hafta buraya gelirim.

Hi bir sal sektirmem. Daha geen sal geldim.

Adam, bunu syler sylemez kadn yakasna yapt:

Vay alak, utanmaz! Hani sen geen Sal evindeydin? Hani karn
brakmamt?..

antay adamn kafasna vurmaya balad. antay kafasna yiyen

adam aknlktan.

Yahu, dur! dedi, buraya geldikse, hemen ktlk iin mi geldik

bakalm?
Vallahi billahi karmla beraber geldik.

Kadn, antay az buldu. Ayandan iskarpini karp, kesini adamn

kafasna indirmeye balad.

 Sus ahlksz! Senin gibi namussuz bir herif yznden aslan gibi
kocama ihanet ediyorum. Tuuu sana!
Adam, temelli ard:

Anlayp dinlemeden, hemen suratma tkrme... Bizim eve gece

yatsna misafirler gelmiti.
Evde yer kalmad ekerim. Biz de karmla buraya geldik. Vurma Allah
akna...
Kadnn sinirlerini yattrmak iin, yataktan kalktm,
Rica ederim, siz buyurun... dedim.

Elbiselerimi kolumun altna alp koridora ktm. Koridorda bir

kanape vard.

Kanepeye uzanp bzldm. Ceketimi, pardesm de stme ektim.

Orada uyuya kalmm. Yar uyur, yar uyankken, kulamn dibinde bir
mrlt duydum:
Yavrum, canm!...

Tatl bir rya olacak. Kendimi ryann lklna braktm.

ki kiiii!.. diye bir lk koptu.

Adamn biri kadn alm gelmi. Besbelli aceleden lmbay da

yakmamlar, hemen kanapeye uzanmlar. Kadn, benimle br erkein
arasnda kalm, mz de frladk. Onlar elektrik dmesini aryorlar,
yerini bilmediklerinden bulamyorlar.
Kadn karanlkta boyuna syleniyor:

Samda yatyordun ekerim. Birdenbire soluma getin. Bu ne i

demeye kalmad, bir de baktm, yine samdasn. Demek bunun huyu da

bir o yana, bir bu yana gemek dedim. Ama sonra, seni hem samda,
hem de solumda grnce...

Lmbann dmesini evirdim. Erkek ince biriymi. brleri gibi,

stme yrmedi.
Affedersiniz, dedi, acaba saati mi ardk?

Karmda yumuak adam bulunca diklendim:

Bu ne edepsizlik!.. Buras benim evim.
Adam,

Bana bir anahtar verdiler, dedi. Her ayn nde sabaha kadar bu
kanepe benim.
Kim verdi anahtar?

Vallahi... Ad dilimin ucunda... Zeki mi, Zeki mi? ''Z'' li bir ey ad.
Aydan aya be lira, anahtar kiras veriyorum.
Sabaha bir iki saat kalm. Hemen giyinip dar ktm. Kapdan
karken baka bir ift de merdivenden kyordu.

Sabaha kadar sokaklarda dolatm, saat dokuzda, benim evi

kendilerine braktm iki arkada buldum. Yukardan aa bir iyi
svadm:
Bre alaklar! Kontrat benim zerime diye bu edepsizlik yaplr m?
Ahlk zabtasna sicilimi geirteceksiniz.
Arkadan biri,

Vallahi, dedi, kira bize ok geldi. Aylm bizim evdekileri

geindirmeye bile yetmiyor. Bir de ayda ikiyzyetmi lira garsoniyer
paras nasl verelim? Zaten senin evi, ayda bir-iki kere ancak

kullanyoruz. ki kii daha bulalm, kiray blelim, dedik Onlara da

birer anahtar yaptrdk. Kira onlara da ok gelmi. Onlar da ayda ellier
lira verecek drt arkadaa drt anahtar yaptrmlar. Biz, ondan sonra
ipin ucunu kardk.
Peki, ne olacak imdi

Biz de onu dnyoruz.

Kimlere anahtar verdinizse aln geriye.

Hangi birini alacaksn. Herkes birbirine anahtar vermi. Ankara'da

herkes bizim garsoniyeri kullanyor. Cebinde bizim garsoniyerin
anahtar olmayan tek dar gelirli kalmad. Hepsinin tarifesi var.

Ulan alaklar, ulan reziller! Namusumu iki paralk ettiniz, diyerek

sylemedik lf brakmadm.
Ben, imdi gidip kapnn kilidini deitiriyorum, dedim. ikisi birden,
Aman etme! diye elime sarldlar.
Daha etmesi var m

Aman, btemiz sarslr.

Ne btesi? Aydan aya bir de garsoniyer kiras verince bteniz

sarslmyor mu?
Yahu, sen ne diyorsun arkada. Bize garsoniyer bedavaya geldii gibi
o yzden aydan aya cebimize para giriyor.

Kiras ikiyzyetmi lira deil mi? Ben kiiye yetmibeer liradan

kiraladm.
Bu da kiiye kiralad. Alt tane yetmibe, eder drtyzelli lira.
ikiyzyetmii kira, kalr yzseksen lira. Doksanar lira da bize kalyor.

 Siz beni dnmediniz. Ben de sizi dnmem.

Bizi dnmezsen baka zavalllar dn. Bizden yetmibe liraya

her anahtar alan da drt anahtar yaptrm, ellier liraya kiralam. Her
ay yzyirmibe lira kazanyor, garsoniyer de bedava ya geliyor onlara.
Ondan elli liraya kiralayanlar, yirmibeer liraya drt kiiye anahtar
kiralamlar. Ayda elli lira kazanyorlar... Onlar da bakalarna
kiralamlar.

Ben dndm, tandm, bir trl hesabn iinden kamadm. Bizim

garsoniyer herkese bedavaya geldii gibi, anahtar her eline geiren de
havadan ayda elli lira, yz lira kazanyor. Ne bereketli i be kardeim.
Para makinesi gibi. Ama bu paralarn kimden kt hi belli deil.
Boyuna para yayor. Sen byle ey grdn m? Bir kilidi deitirsem,
hepsi yand. Bteleri allak bullak olacak. Anahtarn kiras be liraya
kadar dtne gre artk ka kiinin, kaar lira kazandklarn dn.
riyar adam ufak tefek arkadana,
- Sonra ne yaptn? diye sordu.

Hemen kilidi deitirdim. Ev sahibine de evden kyorum, dedim. Ev

sahibi, kendim tanacam, dedi. Ben stanbula dndm. Onbe gn
sonra ev sahibinden bir mektup aldm. Sabahtan akama, akamdan
sabaha kadar, eline anahtar alan kapnn kilidini zorluyormu. Kapy
aamaynca,

Yahu bu ne i? Programda benim saatim!.. diye sylene sylene

gidiyormu. Ev sahibi bana bir iyi svp saym.
Sonradan duyduuma gre, ev sahibi oradan km. Kiraya vermi.
Ama hibir kirac bir haftadan ok dayanamyormu.
riyar adam, arkadana,

 Yahu, dedi, bizim arkadalar hep birlesek de, ayda beer lira
katsak... Ha? Ne dersin?
AYAK

YEMEDEN

DURAMIYORUM

Otobs tklm tklm doluydu. Yolculardan birinin grnne

baklrsa, adam yanl tata binmi olmalyd. Onun yeri otobs deil,
ancak cankurtaran arabas olabilirdi. Sol kolu sarg beziyle omuzuna
balyd. Kafas sarlyd. Gznn biri morarm, imi, br gz de
kanlanmt. Bastonuna dayanarak, kalabalk otobsn iinde kendisine
yer amaya alyordu. Adam, saatin tk-taklar gibi hi durmadan,
Ih!... Aaah!... Amaaan!!... Ooof!. diye inli yordu.

Bu grne baklrsa, adam, otobsn byk bir sarsntsyla

dalacak, eli, kolu, bacaklar yerlere dklverecekti.

Oturan yolculardan biri haline acyarak yer verdi, adam inleyerek

oturdu.
Kendisine yer verene,

Allah raz olsun, dedi.

Yanndaki adam onu tand:

Merhaba Selman Bey...

Ooof... Aaay... Merhaba erafeddin Bey... Amaan, bittim... Ih...

Gemi olsun, ne oldu yahu?

Aaah.. Amaan.. Hi sorma, aydanberi byleyim.

 Vah vah... Gemi olsun Selman Bey... Hasta msnz? Nedir

rahatszlnz?
Eeeh... Bu da bir hastalk saylr ya... Bu da bir trl hastalk. Ooof,
bittim, amaan...
Vah vah vah... Doktor ne diyor? Tehis koydular m?

Amaaan... Ih... Doktorluk birey deil ki bu, kardeim. Doktorun

yapaca hibiey yok... Vayyy... Allah dmanmn bana vermesin.
Amaaan... Her tarafm aryor, kopacak gibi... Kalam oynatamyorum.
Ih...
Doktora gitmeden olmaz Selman Bey... Hi olmazsa bir hastaneye
yatn.

Hastanelik i deil erafeddin Bey... Belki, belki tmarhanelik bir i...

Vay vay vayyy... Aaah...
ok da sri bir hastalk...

erafeddin bey, biraz geri ekildi,

yleyse sokaa hi kmamalydnz, dedi.

Aaah... Ooof... kmadan duruluyor mu? Sylemesi kolay. Bu

hastala yakalan da sokaa kma bakalm. . Bana bu hastalk bizim
olandan geti.
O da m hasta?

Sorma. Hem de nasl... Onunki bsbtn berbat... Mzmin... Ayy...

Efendim, bakn nasl tutuldum bu hastala... Anlataym size: Bizim
olan, bir trl liseyi bitiremedi. Dokuzuncu snfta iki sene okudu, ona
geti. Onda iki sene kald. Hep top yznden.. Ih.. Amaaan. ''Olum,
brak u topu'' diyorum. ''Nasl brakaym baba?'' diyor. ''Yahu, istikbalin

mahvoldu.'' istikbalden getik, hayat da mahvolacak. Ma gn oldu

mu, akama eve, muharebeden km gibi gelir. Bereket versin, sol
baca krld da top oynayamaz oldu. Bacann krlmasna bile razym,
anla artk... Aman... Ooof... Baca krlmasa da yine oynasa bir gn olan
temelli ldrecekler. Giden bacak olsun, bamzn gzmzn sadakas
olsun da tek olan kurtulsun, dedik. Vay vay vay.. Kemiklerim kopuyor.
Sonra efendim, bu sefer de olan ma delisi oldu.
Oynayamasa bile maa gitmeden duramyor. Ankara'da ma olur,
Ankara'ya gider,

zmirde olur, zmire gider. Gittii biey deil, her matan dnnde
yataklara serilir. Sesi kslr. ''Olum, neye sesin ksld?'', ''Barmaktan
baba'', ''yleyse barma evldm'', ''Sylemesi kolay, sen gel de barma
bakalm..''. Bir matan gelir kafas patlam. Bir matan gelir, burnu
krlm, gz patlam... ''Olum, nedir bu halin?'' ''Mata kavga ettik.''
''Yahu, oynarken hadi anladm, seyrederken de kavga edilir mi?'', ''Edilir
elbet''. ''Peki kavga etme.'' ''Sylemesi kolay, sen gel de kavga etme
bakalm.''

Bu nasl i? Ne desem ''Elimde deil, sylemesi kolay.. Sen gel de

yapma bakalm'' diyor. Bir seferinde gidip olan karakoldan aldk.
Mata kavga edip karakola dmler. ki sefer de ilkyardm
hastanesinden aldk, getirdik.

Yalvaryorum, ''Olum, evldm, yavrum, canna yazk deil mi? En

sonunda sen bu yolda can vereceksin'' diyorum. ''Biliyorum, yazk ama
duramyorum. Uzaktan sylemesi kolay. Gel de sen durdur bakalm''
diyor. Artk merak ettim, bir gn ''Beni de gtr u maa bakaym''
dedim. Olumla beraber maa gittik. Oyun balad. Benim takm makim
tuttuum yok. Kim yenerse yensin, bana vz gelir. Ben oyunculardan ok
seyircilere bakp bakp alay ediyorum. Derken efendim, Gazhane
tarafndaki kaleye bir gol girdi. Ama, Allah iin gol... Beyim, gz gre

gre hakem saymad. Ben katiyen hakszla dayanamam. ''Yuu yuu...

Hakeme gzlk'' diye barmaya baladm. Benim gibi bakalar da
baryor. Derken efendim, oradan efendiden birisi bana ''Hakem hakl,
gol deil'' dedi. ''Bal gibi de gold. Hakem hakszlk ediyor.
br takmdan para ald besbelli'' dedim. O efendiden adam bana
''Ulan inek olu inek, yle gol olur mu?'' dedi. Ben de ona ''Sznz
iade ederim. inek olu inek babanzdr'' dedim. Maa ilk gidiim
olduundan usuln, erknn bilmiyorum. Mata birisi sana inek dedi
mi, iade edilmezmi. Ben byle syler sylemez, adam burnumun
stne bir yumruk indirip beni yere ykt. Bereket versin araya
bakalar girip, ayrdlar. Yoksa adam beni daha ok dvecekti. Ben
yumruktan sonra yere yklp burnumdan kan boannca, benim olan
yardmma koar sandm. Neredeee...
Ben ona ''Aman olum, yeti!'' diye sesleniyorum, o bana,
Dur baba, dur yahu... Gol oluyor, diyor.

Burnuma mendil tkayp kalktm. Bu sefer hakszlkla gol saylmayan

takma iimde bir sevgi balad. O takmdan birinin ayana top geldi mi
beyim, ben kendimi tutamyorum, sanki top benim ayamdaym gibi,
cangnlden topa vurur gibi ayam bir sallyorum. Sonra arada bir
aklm bama geliyor, yahu ben deli miyim, diyorum. Ayam tutmaya
alyorum. Sonra yine kendimi kaybedip, topa bir tekme savurur gibi
ayam havaya frlatyorum. Hem yle bir iddetle ki, topa vursam, top
kale alarn delip getikten sonra sputnik gibi havaya frlayp aya kadar
gidecek.

Bana yle geliyor. Ben byle heyecandan topa vuruyorum diye

ayam savururken nmdeki adamn k budur diye tekmeyi
indirmeyeyim mi? Adama ''Pardon, affedersiniz...'' filn dedim. Adam,
''Olur yahu, mata her ey olur. imdi tra brak, gol giriyor.'' dedi.
Derken bu sefer benim arkama bir tekme indi. iddetine bakn ki,

arkama inen tekme, gzmden imek kard. Eh, anladm, burada

tekmelemek ayp deil... nk herkes birbirini tekmeliyor. Hem de
kimsenin kast yok.. Seni tanmaz etmez, bir dmanl yok. Adam,
heyecana gelmi, top diye sana vuruyor. Anlalr bir i deil erafeddin
Bey... Yahu, top senden bir kilometre uzakta, sen buradan topa tekme
savuruyor-sun. Biz baladk tekmelemeye. Onlar bana tekme atyor,
ben onlara. Ama hibirimizin kalbinde kt niyet yok. insan o zaman
heyecandan yedii tekmelerin acsn da duymuyor. Sonra efendim,
bizim kaleye bir gol girdi. Namussuz hakem bu gol sayd. Saynca artk
ben bu hakszla dayanamadm. Avazm kt kadar:
Kovaaaa!... diye barmaya baladm.

Kendimi tutamyorum. Elim, ayam zangr-zangr titriyor. Yanmda

gazozcu varm. Gazoz ielerini kaptm gibi hakeme frlatmaya
baladm. yi ki o srada yanmda gazoz iesi var da baka biey yok.
Bomba olsa hakeme bomba frlatacam.
Bir karklk oldu. Gold deildi derken, biz seyirciler bir kaptk.
Hep birbirimize girdik. Herkes birini yakalad. Ben o hzla, on yanda
bir ocuu kaptm gibi altma almm, ocuu boacam. Yoktan
kaatil olacam. Bereket ocuk, ''Amca ben de sizin takmdanm'' dedi de
elimden kurtuldu. Ben ocuu brakr brakmaz, Izbandut gibi bir herif
beni altna ald. Vurur da vurur.. Bizim olana bakyorum, olan
neredeee... O sahaya atlam, hakemin hakkndan geliyor.

''Poliiis!'' diye bardm. Polisler de birbirine girmi. Kimi oyuncular

dvyor, kimi seyircilerden dayak yiyor. Beni altna alan adama ''Yahu
sen hangi takmdansn arkada, sakn ikimiz de bir takmdan olmayalm.
Beni bouna dvp durma!'' dedim iyi ki demiim. kimiz de ayn
takmdanmz. Ama adam insafsz. ''Ben simdi kar takmdan birisini
nereden bulaym...'' diye yumruklar indirdi. Can acsyla frladm,

kurtuldum. Seyircilerden birine kapacak adam kalmam da, zavall

hrsndan, tribn tahtalarn sryor.

Nasl olduysa ortalk dzelir gibi oldu, ma yeniden balad. Bizim

takm taraftarlar takm coturmaya baladk: '' Ya ya ya, a a a, bizim
takm ok yaa..,''
Benim artk barmaktan sesim soluum kesilmi. Oradan birinin
elindeki tenekeye ben de vurmaya baladm. Asl kyamet de ondan
sonra koptu. Sahada iki oyuncu birbirine girdi. Biz de birbirimize
yaptk. Birisi beni bacamdan yakalayp havaya savurdu. yle bir
havada utuumu biliyorum. Ondan sonrasn hatrlamyorum, birader.
Gzm hastanede atm.
erafeddin Bey,

Demek bu haliniz ondan... dedi.

O kadarla kalmadm ki... Ertesi pazar bizim takmn baka takmla

ma varm.

Artk durabiliyor muyum? Uzaktan sylemesi kolay. Sen ol da dur

bakalm.
Balasalar duramazsn... Ih... Amaaan.. Ooof.. Her tarafm kopuyor.
Selman Bey'in sargl elinden bir paket dt. Eilip onu alrken,

Bu da tenekeyle kaynana zrlts, dedi. Barmaktan sesim kslnca

teneke alyorum.
Otobs durdu. Sarglar iindeki adam inleyerek kalkt,
Allahasmarladk erafeddin Bey, dedi.
Nereye imdi? Doktora m?

 Yok canm, maa.. Aaaah.. Ooof . Ih..

AL

BEYLE
BR

KONUMA

Ali Bey de kim, diye sormayn. Ali Beyi hepiniz tanrsnz. Bam
belya girmesin diye adn deitirdim, onun adn Ali Bey yaptm. Siz
ona, kendi adn verin. ok tannm adamdr. Sk sk gazetelerde resmi
kar. Halk Frkasnda vard, Serbest
Frkada vard. Halk Partisinde saylavd. Simdi yine mhim iler
banda... Artk Ali
Beyi tandnz.

Kymetli fikirlerinden yararlanmak iin, geenlerde ziyaretine gittim.

Aman bugn, btn terslii zerinde. Konumasan daha iyi olur,

dediler.
Niye yle?.. Tersinden mi kalkm?
Sen bilirsin... stersen konu!

Sayn politikacmzn odasna girdim. Bir kitaba dalmt.

Ne okuyorsunuz stad? dedim.

Demokrasinin canna okuyorum, dedi. Sahiden de terslii

zerindeydi.
Konuturmak iin,

Demokrat Partiden ekileceiniz doru mu? diye sordum.

 Kemal Yahya, ne gzel sylemi: ''Bildiin yalnz yolda hak

gideceksin''
Aman efendim Kemal Yahya deil, Yahya Kemal... Sonra, msra da
yanl buyurdunuz, stelik bu msra Tevfik Fikretindir.
Haa... tandm Fikret Tevfik deil mi? Sahi, ne yapyor imdi o?
Sizi yanna aryor.
Teekkr ederim.

Maallah hi ihtiyarlamyorsunuz, hafzanz yerinde.

Elbette... Yuvarlanan pas, ta tutmaz. Il dayan demir iler.

Ataszdr. Yalnz kelimeler yer deitirmi.
L kuvvete l ve havle ill billh...
Cannz m sn h