BELANGRIJKSTE WIJZIGINGEN NIEUWE VERSIE MACHINERICHTLIJN

2006/42/EG
Zoals in een vorige editie van CE Nieuws is aangegeven, is de nieuwe versie van de Machinerichtlijn
(2006/42/EC) gepubliceerd. Hierin is opgenomen dat de lidstaten de bepalingen van deze richtlijn uiterlijk
29 juni 2008 moeten vastleggen in nationale wetgeving.
Vanaf 29 december 2009 moeten machines aan de nieuwe richtlijn voldoen. Nu is 2009 nog redelijk ver
weg, maar door dit artikel willen wij u toch vast op de hoogte stellen van enkele belangrijke punten.
Gelukkig is de richtlijn zelf niet echt veranderd. Diverse onduidelijkheden in de huidige versie zijn
aangepast waardoor de nieuwe richtlijn meer houvast geeft. Daar kunt u uw voordeel mee doen.
Hieronder worden de hoofdlijnen van de wijzigingen weergeven. Mocht u daar mee te maken hebben,
heeft u voldoende tijd om er iets mee te doen.
Indeling nieuwe richtlijn
De richtlijn heeft in essentie nog dezelfde indeling en ook de nummering is grotendeels hetzelfde
gebleven. De werkwijze van de richtlijn blijft ook hetzelfde, dus dit valt allemaal reuze mee. Wel worden er
nu aanvullende eisen gesteld aan:
machines voor voedingsnijverheid, farmaceutische en cosmetische industrie, met de hand
vastgehouden machines alsmede machines voor de bewerking van hout (paragraaf 2 van Bijlage I);
de mobiliteit van machines (paragraaf 3 van de Bijlage I);
hijs en hefinrichtingen (paragraaf 4 van Bijlage I);
machines bestemd voor ondergronds gebruik (paragraaf 5 van Bijlage I);
machines waaraan zijn verbonden in verband met het heffen van personen (paragraaf 6 van Bijlage I)
Risicoanalyse
De verplichting tot het uitvoeren van een risicoanalyse door de fabrikant blijft ongewijzigd. Wel wordt er
nader gespecificeerd wat men moet doen bij het uitvoeren van de risicoanalyse, namelijk:
bepaal de grenzen van de machine, zowel uitgaande van beoogd gebruik als van elk redelijkerwijs
voorzienbare verkeerde gebruik daarvan;
bepaal de gevaren die door de machine worden veroorzaakt;
bepaal de gevaarlijke situaties die daaraan verbonden zijn.
De nadruk wordt sterk gelegd op veiligheid door risicos bij het ontwerp van de machine te elimineren of te
verminderen.
Definities
De definities in Bijlage I (punt 1.1.1) zijn uitgebreid. Behalve de bestaande definities gevaarlijke zone,
blootgestelde persoon en bediener, zijn de volgende definities toegevoegd: gevaar, gevarenzone,
risico, afscherming, beveiligingsinrichting, beoogd gebruik en redelijkerwijs voorzienbaar verkeerd
gebruik. Dit maakt de risicoanalyse toch wat duidelijker voor de machinebouwer.
De omschrijving van rekening houden met ergonomische beginselen is in de huidige versie vrij vaag
gedefinieerd. In de nieuwe richtlijn staat: Onder de beoogde gebruiksomstandigheden moeten hinder,
vermoeidheid, fysieke en psychische belasting waarmee de bediener wordt geconfronteerd tot het
minimum beperkt blijven, met inachtneming van ergonomische beginselen zoals:
het rekening houden met de verscheidenheid aan fysieke afmetingen, kracht en uithoudingsvermogen
van de bedieners;

het voorhanden zijn van voldoende ruimte opdat de bediener zijn lichaamsdelen vrijelijk kan bewegen;
het vermijden dat de machine het werktempo bepaalt;
het vermijden dat langdurige concentratie is vereist;
het aanpassen van het raakvlak tussen mens en machine op de te voorziene eigenschappen van de
bedieners.

Dit lijkt een aanscherping, maar het is eigenlijk een verduidelijking van de huidige versie. Men keek tot nu
toe als het ware over de ergonomie eis heen, omdat de meeste fabrikanten daarvan te weinig weten.
Enkele andere onderwerpen
1. Machines met verhoogd risico (Bijlage IV).
Hiervoor is de richtlijn ook aangepast: Voor machines met verhoogd risico kan gekozen worden uit:
a.
overeenstemmingbeoordeling op basis van toegepaste geharmoniseerde normen (Bijlage IX);
b.
EG typeonderzoek van de machine (Bijlage X);
c.
volledige kwaliteitsborging (Bijlage VIII).
2. Pseudo machines.
Voor pseudo machines (samenstelling van delen die bijna een machine vormen, maar niet zelfstandig een
bepaalde toepassing vormen, geldt de verplichting het volgende te leveren:
a.
een inbouwverklaring (Bijlage II, deel B)
b.
een montagehandleiding (Bijlage V)
3. Artikel 17 geeft een verbeterde definitie van niet-conforme markeringen in geval de machine niet onder
de richtlijn valt en het ontbreken van de markering.
Aanpassingen in de bijlagen
In alle bijlagen zijn aanpassingen en wijzigingen aangebracht. De meeste zijn tekstueel, maar er zijn ook
wijzigingen die verder gaan.

Bijlage I (de essentile veiligheidseisen):

Een aantal eisen die in de huidige tekst golden voor machines waaraan gevaren in verband met de
mobiliteit zijn verbonden of voor hijs- en hefmachines, zijn in het voorstel op alle machines van
toepassing, met name:
onverhoedse verplaatsingen bij het hanteren (punt 1.1.6),
enkele bepalingen voor machines met meer dan een bedieningspost,
de verplichting werkplekken en/of bestuurdersplaatsen te beschermen tegen vervuiling van buitenaf
(punt 1.5.1),
de verplichting over zitplaatsen te beschikken, met name in geval van machines die aan trillingen
onderhevig zijn (punt 1.5.2),
gevaren door blikseminslag (punt 1.6.3).
De tekst met betrekking tot de gebruiksaanwijzing (punt 1.10 en volgende) is gewijzigd om de
begrijpelijkheid te vergroten:
aan alle hoofdstukken betreffende bijzondere risico's is een waarschuwing toegevoegd om de aandacht
erop te vestigen dat de machines in kwestie aan alle in de bijlage opgenomen fundamentele
veiligheids- en gezondheidseisen moeten voldoen;
er zijn aanvullingen geformuleerd in verband met machines die aan het toepassingsgebied van de
richtlijn zijn toegevoegd.
De fundamentele eisen die op alle machines van toepassing worden gevolgd door aanvullende eisen voor
bepaalde categorien:
machines voor de voedingsnijverheid en machines bestemd voor de cosmetische en farmaceutische
industrie,
met de hand vastgehouden en/of geleide draagbare machines,
draagbare werktuigen met explosieve lading,
machines voor de bewerking van hout en soortgelijke materialen,
machines waaraan gevaren in verband met de mobiliteit zijn verbonden,

CE Info

Koninklijke Metaalunie, oktober 2006

machines waaraan gevaren in verband met hijs- of hefverrichtingen zijn verbonden,

machines bestemd om bij ondergrondse werkzaamheden te worden gebruikt,
machines waaraan gevaren in verband met het heffen of verplaatsen van personen zijn verbonden,
machines bestemd voor het heffen van personen met een verminderde mobiliteit,
bouwliften, bestemd voor het heffen van personen of personen en goederen.

Conclusie
De meeste aanpassingen en wijzigingen bestaan uit een verduidelijking van de huidige richtlijntekst. Bij
veel zaken waar u als fabrikant tegen de zogenaamde grijze gebieden aanliep, is de tekst nu duidelijker
geworden. Toch zijn er ook eisen bijgekomen voor speciale toepassingen van machines.
Dat geldt dan wel niet voor alle machinebouwers, maar de categorien die ermee te maken hebben
moeten daar wel aan gaan voldoen.
De volledige tekst van de nieuwe versie kunt u downloaden via europa.eu.int/eur-lex/lex/nl/index.htm =>
eenvoudig zoeken => zoeken op documentnummer => referentienummer document => richtlijn => 2006
(jaar) en 42 (nummer).

CE Info

Koninklijke Metaalunie, oktober 2006