You are on page 1of 392

VISIT DEPED TAMBAYAN

http://richardrrr.blogspot.com/
1. Center of top breaking headlines and current events related to Department of Education.
2. Offers free K-12 Materials you can use and share.

YUNIT 1

Isa, Dalawa, Tatlo


Basahin ang sumusunod pagkatapos ng guro.

Ang dalawa ay labis ng


isa sa isa.

Ang tatlo ay labis ng isa


sa dalawa.

Ang isa ay kulang ng isa


sa dalawa.

Ang dalawa ay kulang


ng isa sa tatlo.

Pagsasanay 1-1: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

Pagsasanay 1- 2: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

Pagsasanay 1-3: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

Pagsasanay 2: Bilangin ang hayop sa bawat


larawan. Isulat sa iyong papel ang simbolo at
salitang bilang nito.
1.

2.

3.

4.

5.

6.

Gawaing-bahay: Ilan ang sa kaliwang kahon.


Gumuhit ng sa kanang kahon para ipakita
ang labis ng isa o kulang ng isa. Isulat din
ang simbolo at salita.
1.

Ipakita ang labis sa isa.

2.

Ipakita ang kulang ng


isa.

3.

Ipakita ang labis pa ng


isa.

Apat, Lima, Anim


Basahin ang sumusunod pagkatapos basahin ng
guro.

Ang lima ay labis ng isa


sa apat.

Ang anim ay labis ng isa


sa lima.

Ang apat ay kulang ng


isa sa lima.

Ang lima ay kulang ng


isa sa anim.

Pagsasanay 1-1: Sabihin ang bilang. Kopyahin ang


simbolo at salitang bilang sa iyong papel.

10

Pagsasanay 1-2: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

11

Pagsasanay 1-3: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

12

Pagsasanay 2: Bilangin ang hayop sa bawat


larawan. Sa iyong papel isulat ang simbolo
at salitang bilang nito.
1.

2.

3.

4.

5.

6.

13

Gawaing-bahay: BiIangin ang


sa bawat plorera.
Sa iyong papel isulat ang simbolo at salitang bilang
nito. Gumuhit ng
para ipakita ang labis ng isa
o kulang ng isa.
1.

Ipakita ang labis ng isa.

2.

Ipakita ang kulang ng


isa.

3.

Ipakita ang labis ng isa.

14

Pito, Walo, Siyam


Basahin ang sumusunod pagkatapos basahin
ng guro.

15

pito

walo

siyam

Ang walo ay labis ng


isa sa pito.

Ang siyam ay labis ng


isa sa walo.

Ang pito ay kulang


ng isa sa walo.

Ang walo ay kulang


ng isa sa siyam.

16

Pagsasanay 1-1: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

17

Pagsasanay 1-2: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
sagutang papel.

18

Pagsasanay 1-3: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

19

Pagsasanay 2: Bilangin ang prutas sa bawat kahon.


Isulat ang simbolo at salitang bilang nito sa iyong
papel.
1.

2.

3.

4.

5.

6.

20

Gawaing-bahay: Isulat kung ilan ang


sa bawat
kahon, gamit ang simbolo at salita. Gumuhit ng
mga
para ipakita ang labis ng isa o kulang ng isa.
Isulat sa iyong sagutang papel.
1.
Ipakita ang labis ng isa.

2.

Ipakita ang kulang ng


isa.

3.

Ipakita ang kulang ng


isa.

21

Zero

Ilan ang mangga sa loob ng basket?


1

isa

Ilan ang laman ng basket?


0

zero

Ang isa ay labis ng isa sa zero.


Ang zero ay kulang ng isa sa isa.
22

Pagsasanay 1: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang sa iyong
papel.

23

Pagsasanay 2: Bilangin ang bagay sa kolum A at B.


Sa iyong papel isulat ang letra ng kolum na
nagpapakita ng zero.
1.

2.

3.

4.

24

Gawaing-Bahay: Bilangin ang bangka sa bawat


larawan. Sa iyong papel, isulat kung ilan ang
gamit ang simbolo at salitang bilang. Gumuhit ng
para ipakita ang labis ng isa at kulang ng isa.
1.

Ipakita ang labis ng isa.

2.

Ipakita ang kulang ng


isa.

3. Ipakita ang labis ng


isa.

25

Sampu
Basahin ang sumusunod pagkatapos basahin
ng guro.

10

Ang sampu ay labis ng


isa sa siyam.

Ang siyam ay kulang ng


isa sa sampu.

26

Sampu

Pagsasanay 1: Sabihin ang bilang. Pagkatapos,


kopyahin ang simbolo at salitang bilang
sa iyong papel.

27

Pagsasanay 2: Masdan ang larawan sa bawat


kahon. Sa iyong papel gumuhit ng bola
ayon sa bilang na nasa kaliwa. Kulayan din ito.

28

10

29

Pagsasanay 3: Bilangin ang laruan sa bawat kahon.


Sa iyong papel, isulat ang simbolo at salitang bilang
nito.
1.

2.

3.

4.

5.

6.

30

Gawaing-bahay: Bilangin ang bagay sa bawat


larawan. Sa iyong papel isulat kung ilan ang nasa
larawan gamit ang simbolo at salitang bilang.
Gumuhit ng bagay na hinihingi para ipakita
ang labis ng isa o kulang ng isa.
1.

Ipakita ang kulang ng


isa.

2. Ipakita ang labis ng


isa.

3.

Ipakita ang kulang ng


isa.

31

Labing-isa hanggang Dalawampu


Basahin ang sumusunod pagkatapos basahin
ng guro.
sampuan isahan
1
1

11

Sampuan isahan
1
2

12

sampuan isahan
1
3

13

sampuan isahan
1
4

14

sampuan isahan
1
5

15

sampuan isahan
1
6

16

sampuan isahan
1
7

17

sampuan isahan
1
8

18

sampuan isahan
1
9

19

sampuan isahan
2
0

20

32

Pagsasanay 1: Masdan ang larawan. Bilangin


ang patpat sa bawat kahon. Kopyahin ang simbolo
sa iyong papel.

33

34

Pagsasanay 2: Masdan ang bawat larawan. Bilangin


ang papat sa bawat kahon at isulat ang simbolo
sa iyong papel.

35

Pagsasanay 3: Sa iyong papel, gumuhit ng mga


bagay ayon sa bilang na nasa kaliwa. Isulat

ang simbolo sa ilalim ng iyong drowing.


Bilang

Guhit

17
11
15
20
13
16
18
12
19
14

36

Gawaingbahay: Masdan ang larawan. Bilangin


ang bagay sa bawat kahon. Sa iyong papel,
isulat ang kabuuang bilang. Isulat din kung ilang
sampuan at isahan mayroon.
1.

2.

lahat
sampuan
isahan

lahat
sampuan
isahan

3.

4.

lahat
sampuan
isahan

lahat
sampuan
isahan

37

5.

6.

lahat
sampuan
isahan

lahat
sampuan
isahan
7.

8.

lahat
sampuan
isahan

lahat
sampuan
isahan

38

Dalawamput Isa hanggang Limampu


Basahin ang sumusunod pagkatapos basahin
ng guro.
Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

39

21

22

23

24

25

26

27

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

40

28

29

30

31

32

33

34

35

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

41

36

37

38

39

40

41

42

43

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

42

44

45

46

47

48

49

50

Pagsasanay 1: Pag-aralan ang larawan sa bawat


kahon. Sa iyong papel, isulat ang kabuuang bilang
ng patpat. Isulat din kung ilan ang sampuan
at isahan.
34

sampuan

isahan

sampuan
isahan
sampuan
isahan
sampuan
isahan
sampuan
isahan
sampuan
isahan

43

sampuan
isahan

Pagsasanay 2: Bilangin ang bilog sa bawat pangkat.


Sabihin kung ilang sampuan at isahan mayroon
sa bawat kahon.
1.

Sampuan Isahan

[[[[[

2.

Sampuan Isahan

44

3.

Sampuan Isahan

4.

Sampuan Isahan

5.

Sampuan Isahan

45

Pagsasanay 3: Masdan ang larawan sa bawat


kahon. Sa iyong papel kulayan ang mga bilog
ayon sa nakasaad na bilang.
1. 37 bilog

2. 40 bilog

3. 25 bilog

46

4. 28 bilog

5. 33 bilog

Gawaing-bahay: Kopyahin ang tsart sa iyong


kuwaderno. Isulat ang nawawalang bilang.
1

2
12

21

4
13

15

34
43

9
18

23
32

41

45

26

28

36

38
47

47

20

40
49

Limamput isa hanggang Isangdaan


Basahin ang sumusunod pagkatapos basahin
ng guro.
Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

48

51

52

53

54

55

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

49

56

57

58

59

60

61

62

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

50

63

64

65

66

67

68

69

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

51

70

71

72

73

74

75

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

52

76

77

78

79

80

81

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

53

82

83

84

85

86

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

54

87

88

89

90

91

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

55

92

93

94

95

96

Place Value
Bilang Sampuan Isahan
(Tens)
(Ones)

56

97

98

99

100

10

Pagsasanay 1: Bilangin ang patpat sa bawat kahon.


Sa iyong papel, isulat ang kabuuang bilang.
Isulat din kung ilan ang sampuan at isahan. Ginawa
na ang una para sa iyo.

77

7 sampuan
7 isahan
sampuan
___ isahan

sampuan
___ isahan
sampuan
___ isahan
sampuan
___ isahan
sampuan
___ isahan

57

sampuan
___ isahan
Pagsasanay 2: Bilangin ang bagay sa bawat kahon.
Sabihin kung ilang sampuan at isahan mayroon ito.
1.

Sampuan Isahan

2.

Sampuan Isahan

58

3.

Sampuan Isahan

4.

Sampuan Isahan

5.

Sampuan Isahan

59

Pagsasanay 3: Bilangin at piliin ang tamang sagot.


1.

100

99

97

45

54

60

53

66

70

2.

3.

60

4.

89

99

100

70

76

80

5.

61

Gawaing-bahay: Kopyahin ang tsart sa iyong


kuwaderno. Isulat ang nawawalang bilang.

2
11

4
13

22
31

6
15

17

24
33
43

51

38
46
56

65

58

76
84

93

49
67

73
91

19
30

35

62

10

26

54

82

69
78

87
95

80
89

98

62

60

Labis ng Isa
Ito si Paolo. Nakatanggap siya ng dalawang
pangkat ng regalo sa kanyang kaarawan.
Sinabi niya na mas marami ang laruang kotse
na natanggap niya kaysa bola.
Tama ba si Paolo?
Paano mo nalaman?

Mga Laruang Kotse

Mga Bola

63

Pagsasanay 1: Piliin sa mga bilang na nasa loob


ng panaklong ang labis ng isa sa bilang
na nasa kaliwa.
1.

( 7

9)

2.

27

(26

28

29)

3.

42

(45

44

43)

4.

51

(52

53

55)

5.

74

(71

73

75)

Pagsasanay 2: Isulat sa iyong kuwaderno


ang tamang sagot.
1. Ang bilang na labis ng 1 sa 17 ay _____.
2 . Ang bilang na labis ng 1 sa 24 ay _____.
2. Ang bilang na labis ng 1 sa 66 ay _____.
3. Ang bilang na labis ng 1 sa 71 ay _____.
5.

Ang bilang na labis ng 1 sa 97 ay _____.

64

Pagsasanay 3: Isulat ang wastong sagot sa iyong


papel.
1.

Anong bilang ang labis ng isa sa 18? _____

2.

Anong bilang ang labis ng isa sa 45? _____

3.

Anong bilang ang labis ng isa sa 79? _____

4.

Ang 84 ay labis ng isa sa anong bilang? ____

5.

Ang 92 ay labis ng isa sa anong bilang? ____

Gawaing-bahay: Isulat ang tamang sagot sa iyong


kuwaderno.
1.

Ang 7 ay labis ng isa sa _____.

2.

Ang 15 ay labis ng isa sa _____.

3.

Ang _____ ay labis ng isa sa 99.

4.

Ang _____ ay labis ng isa sa 53.

5.

Ang _____ay labis ng isa sa 81.

65

Kulang ng Isa

Ito si Luchie. Mayroon siyang dalawang pangkat


ng damit. Sabi niya ay mas kakaunti ang palda niya
kaysa mga blusa.
Tama ba si Luchie? Paano mo nalaman?

Mga palda

Mga blusa

Ang palda ay 3. Ang blusa ay 4. Ang tatlo ay


mas kaunti ng isa sa apat. Tama si Luchie.

66

May isang blusa na walang kapares na palda.


Ang ibig sabihin nito, ang bilang ng mga palda
ay mas kakaunti ng isa sa bilang ng mga blusa.
Ang 3 ay mas kaunti ng isa sa 4 o kulang ng isa sa 4.
Tama si Luchie.

Bilang ng palda

Bilang ng blusa

Para magkaroon ng 3 patpat, kailangang


bawasan ng isang patpat ang 4 na patpat.
Kaya ang 3 ay mas kaunti ng isa sa 4 o kulang ng isa
sa 4. Kaya, tama si Luchie.
67

Pagsasanay 1: Anong bilang sa kanan


ang mas kaunti ng isa sa bilang na nasa kaliwa?
Piliin ang tamang sagot.

1.

24

A. 22

B. 23

C. 25

2.

35

A. 36

B. 34

C. 33

3.

63

A. 61

B. 62

C. 64

4.

73

A. 71

B. 72

C. 74

5.

98

A. 99

B. 97

C. 96

Pagsasanay 2: Isulat ang nawawalang bilang


sa iyong kuwaderno.
1. 25 bawasan ng isa ay _____.
2. 31 bawasan ng isa ay _____.
3. 47 bawasan ng isa ay _____.
4. 76 bawasan ng isa ay _____.
5. 100 bawasan ng isa ay _____.
68

Pagsasanay 3: Isulat ang sagot sa iyong papel.


1. Ano ang bilang kapag inalis ang isa sa 15?
2. Ano ang bilang kapag inalis ang isa sa 33?
3. Ano ang bilang kapag inalis ang isa sa 54?
4. Ang 99 ay mas kaunti ng isa sa _______ .
5. Ang apatnaput anim ay mas kaunti ng isa
sa _____ .
Gawaing-bahay: Isulat ang letra ng tamang sagot sa
iyong kuwaderno.
1. Ang 3 ay kulang ng isa sa

A. 6

2. Ang 16 ay kulang ng isa sa

A. 15 B. 17

C. 18

3. Ang 29 ay kulang ng isa sa

A. 27 B. 28

C. 30

4. Ang 35 ay kulang ng isa sa

A. 38 B. 36

C. 34

5. Ang 50 ay kulang ng isa sa

A. 53

69

B. 5

C. 4

B. 51 C. 49

Mas Kaunti at Mas Marami

Ito sina Bob at Ann.


Pumitas ng 6 na gumamela si Ann.
Si Bob naman ay pumitas ng 8 na gumamela.
Gagamitin nila ito sa kanilang proyekto sa Sining.
Sino ang may mas maraming pinitas na gumamela?
Sino ang may mas kaunting pinitas na gumamela?
Ann
Bob

Sino ang mga bata sa kuwento?


Ano ang kanilang pinitas?
Ilang gumamela ang pinitas ni Ann?
Ilan ang kay Bob?
Sino ang may mas maraming pinitas na gumamela?
Gaano karami?
70

Pagsasanay 1: Paghambingin ang dalawang


pangkat ng mga bagay sa bawat bilang. Kopyahin
sa iyong kuwaderno ang mas marami.

1.

2.

3.

4.

5.

71

Pagsasanay 2: Paghambingin ang dalawang


pangkat ng mga bagay. Kopyahin sa iyong papel
ang pangkat ng bagay na mas kaunti.

1.

2.

3.

4.

5.

72

Pagsasanay 3: Paghambingin ang dalawang


pangkat. Piliin ang tamang sagot.

1.

ay (mas kaunti,
mas marami)
kaysa

2.

ay
(mas kaunti, mas
marami) kaysa

3.

ay
(mas kaunti, mas
marami) kaysa

4.

ay
(mas kaunti, mas
marami) kaysa

5.

ay
(mas kaunti, mas
marami) kaysa

73

Gawaing-bahay: Sundin ang panutong nakasaad


sa bawat bilang.
1. Gumuhit sa iyong kuwaderno ng mas kaunting

lollipop kaysa sa nakikita sa larawan.

2. Gumuhit sa iyong kuwaderno ng mas maraming


tasa kaysa sa nakikita sa larawan.

74

Kasindami Ng

Ito si John.
Siya ay may 3 bola.

Ito si Roy.
May 3 bola rin siya.

bola ni John

bola ni Roy

Pangkat A

Pangkat B

Sina John at Roy ay may magkaparehong dami


o bilang ng bola.
Masasabi natin na ang bilang o dami ng bagay
sa Pangkat A ay kasindami ng bagay sa pangkat B.
Kapag naghahambing tayo ng 2 pangkat na may
magkaparehong dami o bilang ng bagay,
ginagamit natin ang katagang kasindami ng.
75

Pagsasanay 1: Piliin ang letra ng pangkat ng bagay


na kasindami ng nasa itaas na pangkat ng bagay.
1.
a.

b.

2.
a.

b.

3.
a.

b.

4.
a.

b.

5.
a.

b.

76

Pagsasanay 2: Paghambingin ang dami o bilang


ng bagay sa pangkat A at B. Isulat sa iyong papel
ang letra sa pangkat B na kasing dami o kapareho
ang bilang ng bagay ng nasa pangkat A

1.

2.

3.

4.

5.

77

Gawaing-bahay: Gumuhit sa iyong kuwaderno


ng bagay na kasindami ng nasa larawan.

1.

2.

3.

78

Pagsusunod-sunod ng mga Pangkat ng Bagay


mula Kaunti - Marami o Marami - Kaunti
na Bilang ng Elemento
Nagpunta si Mark sa tindahan ng mga aklat upang
bumili ng mga lapis. Bumili siya ng 3 puti, 5 pula, at
1 dilaw na lapis. Isulat lahat ang iyong napansin.
Pagsusunod-sunod ng bilang ng lapis mula kaunti
marami

Pagsusunod-sunod ng bilang ng lapis mula sa


marami - kaunti
.

79

Pagsasanay 1: Pagsunod-sunurin ang letra ng kahon


ng bagay ayon sa hinihingi sa bawat bilang.
1.
A
B
Marami - Kaunti : ____, _____, _____

Kaunti - Marami : ____, _____, _____

2.

Kaunti - Marami : ____, ____, ____


Marami Kaunti : ____, ____, ____

3.
A

Kaunti - Marami : ____, ____, ____


Marami - Kaunti : ____, ____, ____

80

4.

A
B
Marami - Kaunti : ____, ____, ____

Kaunti - Marami : ____, ____, ____


5.

A
B
Kaunti - Marami : ____, ____, ____

Marami Kaunti : ____, ____, ____


Pagsasanay 2
A. Sa iyong papel iguhit sa loob ng kahon
ang tamang bilang ng bagay upang ipakita
ang marami - kaunti na pagkakasunod-sunod.
1.
2.

81

3.

B. Sa iyong papel iguhit sa loob ng kahon


ang tamang bilang ng bagay upang ipakita
ang kaunti - marami na pagkakasunod-sunod.
1.

2.

Gawaing-bahay: Iguhit ang pangkat ng bagay


sa iyong kuwaderno. Pagkatapos, lagyan ng tsek ()
ang pangkat na may pinakakakaunti at ekis ()
sa pangkat na may pinakamaraming bagay.

1.

82

2.

3.

4.

5.

83

Paghahambing ng mga Bilang Hanggang 100


Gamit ang mga Simbolo

Pangkat A

Pangkat B

Pangkat C

Tingnan ang mga pangkat ng larawan sa itaas.


Magbigay ng iyong mga napansin.
Ang bilang ng sa pangkat A ay mas kaunti
sa bilang ng na nasa pangkat B.
Ang bilang ng sa pangkat A ay mas kaunti
sa bilang ng na nasa pangkat C.
Ang bilang ng sa pangkat B ay mas marami
sa bilang ng na nasa pangkat A.
Ang bilang ng sa pangkat C ay mas marami
sa bilang ng na nasa pangkat A.
Ang bilang ng sa pangkat B ay kapareho
sa bilang ng na nasa pangkat C.

84

Pagsasanay 1: Punan ang patlang ng sumusunod:


a. mas marami sa, mas kakaunti sa, o kapareho ng
b. >, <, o =. Isulat ang iyong sagot sa kuwaderno.
1. a.
b.
2. a.

Ang 35 ay _________________ 25
35 _____ 25
Ang 88 ay _________________ 89

b. 88 _____ 89
3.

a. Ang 67 ay _________________ 67
b. 67 _____ 67

4.

a. Ang 41 ay _________________ 31
b.

5.

41 _____ 31

a. Ang 55 ay _________________ 55
b. 55 _____ 55

85

Pagsasanay 2: Piliin ang tamang sagot sa loob


ng panaklong at isulat sa iyong papel.
1. Ang 28 ay mas marami kaysa (18, 38).
2. Ang 15 ay mas kaunti kaysa (45, 5).
3. Ang 88 ay kapareho ng (77, 88).
4. Ang 54 ay kapareho ng (54, 64).
5. Ang 90 ay mas kaunti sa (91, 90).
Pagsasanay 3: Piliin ang tinutukoy na bilang. Isulat
ang tamang sagot sa papel.
1. Mas marami sa 24

21

23

25

2. Mas kaunti sa 81

81

80

84

3. Kapareho ng 35

30

37

35

4. Mas marami sa 15

18

15

14

5. Mas kaunti sa 72

70

72

74

86

Gawaing-bahay: Sagutan ang bawat bilang sa


iyong kuwaderno.
1. Sumulat ng bilang na mas marami kaysa:
a. 4
b. 7
2. Sumulat ng bilang na mas kaunti kaysa:
a. 10
b. 8
c. 5
3. Sumulat ng bilang na mas kaunti sa 12 pero mas
marami sa 5.
4. Sumulat ng bilang na mas marami sa 47 pero
mas kaunti sa 80.

87

Pagsusunod-sunod ng mga Bilang


Tingnan ang pangkat ng kendi.

11

14

16

Mga bilang ng kendi sa bawat pangkat:


6
7
11 14 16
Nakaayos nang parami ang mga bilang.
Tingnan ang pangkat ng mga bituin.

47

44

16

Bilang ng mga bituin sa bawat pangkat:


47 44 30 16
Nakaayos nang pakaunti ang mga bilang.

88

30

Pagsasanay 1: Isaayos ang mga pangkat ng bagay


nang pakaunti. Isulat ang mga letra ayon sa hinihingi
na pagkakasunod-sunod sa iyong kuwaderno.

Set A

Set B

Set C

Set D

Set E

Set F

89

Pagsasanay 2: Ayusin ang mga bilang


nang pakaunti. Isulat ang sagot sa iyong papel.
1.

14

26

84

72

35

2.

98

43

11

29

57

3.

28

75

64

4.

88

36

21

17

Pagsasanay 3: Kopyahin ang bilang sa iyong papel.


Punan ng bilang ang patlang upang mapagsunodsunod nang parami.
1.

24

35

56

_____

75

2.

_____

27

34

67

3.

15

20

_____

_____

54

25

45

52

_____

_____

36

_____

98

4.
5.

22

90

Pagsasanay 4: Pagsunod-sunurin nang pakaunti


ang pangkat ng mga bagay. Isulat ang wastong
pagkakasunod-sunod ng letra ayon sa hinihingi
sa iyong kuwaderno.

Set A

Set B

Set C

Set D

Set E

Set F

91

Pagsasanay 5: Pagsunod-sunurin nang pakaunti


ang mga bilang. Isulat ang sagot sa iyong
kuwaderno.
1.

24

16

72

42

64

2.

89

34

11

39

47

3.

10

28

25

14

36

4.

66

37

51

47

Pagsasanay 6: Kopyahin ang bilang sa iyong


kuwaderno. Punan ng bilang ang patlang
upang mapagsunod-sunod nang pakaunti.
1.

44

36

2.

76

3.

85

70

4.

_____

65

5.

78

_____

_____

25

15

48

34

17

_____

46

54

47

_____

_____

_____

98

_____

92

Pagbilang nang Dalawahan


Magsimula tayo sa 2 at makukuha natin
ang mga bilang na ito kapag bumilang tayo
nang dalawahan.

2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20,


22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38,
40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56,
58, 60, 62, 64, 66, 68, 70, 72, 74,
76, 78, 80, 82, 84, 86, 88, 90, 92,
94, 96, 98, 100

93

Pagsasanay 1: Isulat sa iyong papel ang angkop


na bilang sa bawat patlang.
1. 2, 4, ___, 8, ___, 12
2. 12, 14, 16, ___, 20
3. ___, 34, 36, ___, 40
4. 52, ___, 56, ___, 60
5. 92, ___, 96, 98, ___
Pagsasanay 2: Ilan lahat ang mga ito? Isulat ang
bilang sa iyong papel.

1.
2.
3.

4.
5.

94

Gawaing-bahay: Kopyahin ang talaan sa iyong


kuwaderno. Bumilang nang dalawahan. Magsimula
sa 2 at bilugan ang sunod na bilang hanggang 50.

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

95

Pagbilang nang Limahan

May 20 balot ng kendi si Ana na ipagbibili.


Bawat balot ay may 5 kendi.
Ilan lahat ang kendi na kailangan niyang ipagbili?
Bumilang tayo nang limahan upang makuha
ang sagot. Magsisimula tayo sa 5 sa pagbilang
nang limahan at magdaragdag ng 5 sa bawat
pagbilang upang makuha ang sunod na bilang.
96

Simula sa 5, sa pagbilang nang limahan ay


makukuha ang sumusunod na bilang:
5
15
25
35
45
55
65
75
85
95

10
20
30
40
50
60
70
80
90
100

Kaya, may 100 kendi si Ana na ipagbibili.


Isa pang halimbawa, kung magsisimula tayo sa
2, makukuha ang sumusunod na bilang sa
pagbilang nang limahan:
2
12
22
32
42
52
62
72
82
92

7
17
27
37
47
57
67
77
87
97
97

Pagsasanay 1: Bumilang ng limahan at ibigay ang


tamang bilang.

_____ 1.

_____2.

_____3.

_____ 4.

98

_____5.

_____ 6.

_____7.

_____ 8.

99

Pagsasanay 2: Isulat ang nawawalang bilang sa


iyong kuwaderno.
1.
2.
3.
4.
5.

5, 10, 15, ___, 25, 30


1, 6, 11, 16, 21, ___
55, ____, 65, 70, ____, ____
24, 29, 34, ____, 44, ____
____, 13, 18, 23, _____, 33

Gawaing-bahay
A. Kopyahin ang talaan sa iyong papel. Bumilang
nang limahan. Magsimula sa 5 at bilugan
ang sunod na bilang hanggang 100.
1

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

B. Simulan sa 6 ang pagbilang nang limahan


hanggang 100. Isulat ang mga sagot sa iyong
papel.
100

Pagbilang nang Sampuan

May 100 holen si John. Pinangkat niya ito nang


sampuan. Ilang pangkat ang nabuo ni John?
May 10 pangkat na tig-10 holen ang 100 holen.
May 10 holen sa bawat pangkat.
Kapag bumilang tayo nang mula sa 10 hanggang
100, nagdaragdag tayo ng 10, para makuha ang
sunod na bilang at patuloy na magdagdag
hanggang makaisandaan.

101

Pagsasanay 1: Sabihin kung ilang sampu mayroon


ang bawat pangkat.

1.

____ 10s
2.

____ 10s

102

3.

____ 10s
4.

____ 10s

103

5.

____ 10s

Pagsasanay 2: Kopyahin ang mga bilang at bilog


sa iyong kuwaderno. Pagkatapos, isulat sa bawat
bilog ang kasunod na 3 bilang.
1.

20, 30,

2.

40, 50,

3.

10, 20,

4.

30, 40,

5.

50, 60,

104

Pagsasanay 3: Kopyahin ang larawan


sa iyong papel. Magsimula sa 10, bumilang
nang sampuan. Isulat ang sagot sa

Simula

Gawaing-bahay: Kopyahin sa iyong kuwaderno


ang pagsasanay. Pagkatapos pagtapatin
ang Hanay A at Hanay B. Lagyan ng guhit.

B
1.

B
50

a.

105

2.

10

b.

3.

30

c.

4.

20

d.

5.

40

e.

106

Pagbubuo (Composing)
at Paghihiwalay (Decomposing) ng Bilang

Hi! Ako si Joey. May 8 holen


ako. Ang iba ay bigay sa akin
ng tatay ko at ang iba naman
ay bigay ng nanay ko. Kaya
mo bang hulaan kung ilan
ang ibinigay ng tatay
at ng nanay ko?

Ilan ang holen na ibinigay ng tatay ni Joey?


Ilan ang holen na ibinigay ng nanay ni Joey?
Ang 8 holen ay maaaring:
7 holen mula kay tatay at 1 holen
mula kay nanay o ang 8 ay 7 at 1.
6 na holen mula kay tatay at 2 holen
mula kay nanay o ang 8 ay 6 at
5 holen mula kay tatay at 3 holen
mula kay nanay o ang 8 ay 5 at 3.
4 na holen mula kay tatay at 4 na holen
mula kay nanay o ang 8 ay 4 at 4.
3 holen mula kay tatay at 5 holen
mula kay nanay o ang 8 ay 3 at 5.
107

2 holen mula kay tatay at 6 na holen


mula kay nanay o ang 8 ay 2 at 6.
1 holen mula kay tatay at 7 holen
mula kay nanay o ang 8 ay 1 at 7.
8 holen mula kay tatay at 0 holen
mula kay nanay o ang 8 ay 8 at 0.
0 holen mula kay tatay at 8 holen
mula kay nanay o ang 8 ay 0 at 8.
Kaya ang 8 ay maaaring ipakilala gamit
ang iba pang bilang na kapag pinagsama
ay 8 ang katumbas.
Kung ang tatay ni Joey ay nagbigay ng 10 holen at
ang nanay niya ay 3, ilan ang holen na natanggap
ni Joey?
Pagsamahin ang 10 at 3, 13 ang sagot.
Pagsasanay 1: Alin ang dalawang bilang sa kanan
na kapag pinagsama ay mabubuo ang bilang
ng mga bagay na ibinigay sa kaliwa. Isulat ang letra
ng tamang sagot sa iyong kuwaderno.
1.
2.
3.

9 ay _____
12 ay _____
18 ay _____

A. 4 at 3

C. 7 at 2

B. 6 at 2

D. 8 at 3

A. 7 at 3

C. 10 at 1

B. 9 at 2

D. 11 at 1

A. 10 at 8

C. 8 at 8

B.

D. 6 at 7

9 at 7
108

4.

20 ay _____

A. 2 at 0

B. 15 at 5

C. 10 at 2

D. 17 at 2

Pagsasanay 2: Isulat ang nawawalang bilang


sa iyong papel.
1.

6 ay 4 at _____.

2.

10 ay _____ at 3.

3.

13 ay 9 at _____.

4.

17 ay _____ at 6.

Pagsasanay 3: Isulat ang tamang sagot sa iyong


papel.
1.

5 ay___ at _____.

2.

14 ay____ at ____.

3.

____ ay 1 at 5.

4.

____ay 7 at 4.

5.

9 ay ____ at ____.

Gawaingbahay: Kopyahin sa iyong kuwaderno at


punan ang patlang.
1.

4 ay ____ at _____.

2.

10 ay _____ at _____.

3.

12 ay _____ at_____.

4.

9 at 8 ay _____.

5.

7 at 6 ay _____.
109

Sampuan at Isahan
May 47 bituin.

Maaaring pangkatin nang sampuan


ang mga bituin upang ipakita na may
4 na sampuan at 7 isahan.

May 4 na sampuan at 7 isahan o 40 at 7.


Sa 47, ang halaga ng 4 ay 4 na sampuan o 40
samantalang ang halaga ng 7 ay 7 isahan o 7.
Kaya sa Tsart ng Halagahan, ang 4 ay ilalagay
sa ilalim ng kolum ng Sampuan. Ang 7
ay ilalagay sa ilalim ng kolum ng Isahan
gaya ng ipinakikita sa ibaba,
Bilang

Sampuan

Isahan

47

7
110

Pagsasanay 1: Bilangin ang bawat pangkat na may


lamang 10. Sabihin kung ilang pangkat ng sampuan
mayroon.
1.
Ilang lahat ang tinidor?
Ilang set ng 10 mayroon?
2.

Ilan ang mangga?


Ilang sampuan mayroon?
3.
Ilan ang suklay?
Ilang sampuan mayroon?
4.

Ilan ang laso?


Ilang sampuan mayroon?
5.
Ilan ang lobo?
Ilang sampuan mayroon?
111

Pagsasanay 2: Iguhit sa loob ng parihaba ang bilang


ng mga pangkat ng bagay. Gawin sa inyong
kuwaderno.
1.

2 pangkat ng 10 dahon

2.

3 pangkat ng 10 na laso

3.

4 pangkat ng 10 na krayola

4.

3 pangkat ng 10 lapis

5.

5 pangkat ng 10 na bola

112

Pagsasanay 3
A. Isulat ang wastong sagot sa loob ng
Gawin sa inyong papel.

1.

ay 7 sampuan at 9 na isahan.

2.

ay 6 na sampuan at 2 isahan.

3.

ay 8 sampuan at 5 isahan.

4.

ay 5 sampuan at 7 isahan.

5.

ay 3 sampuan at 3 isahan.

6.

ay 0 sampuan at 4 na isahan.

7.

ay 1 daanan, 0 sampuan at 0 isahan.

8.

ay 10 sampuan at 0 isahan.

B. Pangalanan ang sumusunod na bilang.


Isulat sa iyong sagutang papel.
1. 56 ay ____ sampuan at ____ isahan.
2. 45 ay

____ sampuan at ____ isahan.

3. 39 ay

____ sampuan at ____ isahan.

4. 84 ay

____ sampuan at ____ isahan.

5. 97 ay

____ sampuan at ____isahan.


113

Gawaing-bahay
A. Sagutin ang sumusunod sa iyong kuwaderno.
1. Kung ikaw ay may 40 patpat, ilang pangkat
ng sampuang patpat mayroon ka?
2. Kung ikaw ay may 68 goma, ilang pangkat
ng sampuang goma mayroon ka?
3. Kapag pangkatin mo sa sampuan ang 81
patpat, ilang pangkat ang mabubuo mo?
B. Kopyahin sa iyong kuwaderno. Isulat ang mga
bilang sa chart sa tamang place value.
Bilang

Sampuan

47
5
23
79
64
98
20
57
60
114

Isahan

YUNIT 2
Barya ng Pilipinas
Ang mga ito ang ibat ibang perang barya
ng Pilipinas at ang halaga ng mga ito .
Barya

Ngalan
sa Salita

Halaga
sa Simbolo

5 sentimo

10 sentimo

10 c

25 sentimo

25 c

1 piso

1.00

5 piso

5.00

10 piso

10.00

115

Pagsasanay 1: Iugnay sa pamamagitan ng linya


ang harapang bahagi ng bawat barya sa likurang
bahagi nito. Gawin sa iyong sagutang papel.
1.

2.

3.

4.

5.

6.

116

Pagsasanay 2: Sabihin ang tamang halaga


ng bawat barya.

1.

10

2.

10 c

1.00

3.

5.00

4.

5.00

5.

25 c

5.00

6.

10 c

10.00

117

10.00

Pagsasanay 3: Isulat sa sagutang papel


ang tamang halaga ng bawat barya.

1.

2.

3.

4.

5.

118

Gawaing-bahay: Nais ni Kim na bayaran


ng eksaktong halaga ang bawat bagay. Isulat
sa sagutang papel ang baryang gagamitin niya.

10

10 c

1.

2.

3.

4.

5.

119

25 c

Perang Papel
Narito ang mga bagong salaping papel ng Pilipinas.
Tinatawag din itong perang papel. Ang simbolong
gamit sa halaga ng pera ay .
Perang papel

1.

Sinasabi
Natin

Isinusulat
Natin

Dalawampung piso 20.00

2.

Limampung piso

50.00

3.

Isandaang piso

100.00

120

Pagsasanay 1: Isulat sa sagutang papel ang letra


ng tamang halaga ng perang papel na nasa
larawan. Pumili sa sumusunod.
a. 50.00

b. 100.00

1.

2.

3.

121

c. 20.00

Pagsasanay 2: Piliin ang halaga ng bawat perang


papel na nasa larawan. Isulat ang tamang sagot
sa sagutang papel.
1.

50.00

20.00

100.00

2.

50 .00

100.00

20.00

3.

20.00

100.00
122

50.00

Pagsasanay 3: Nais ni Clark na sumama sa kaniyang


nanay sa pamimili. Piliin ang perang kailangan niya
upang mabili ang mga bagay na nasa gitna.

1.

P 20.00

2.

P 100.00

3.

P50.00

123

Gawaing-bahay: Piliin ang angkop na perang papel


upang mabili ang bawat bagay na nakalarawan.
Isulat ang sagot sa kuwaderno.

1.

a.

100.00

2.

b.

20.00

3.

c.

50.00

124

Mga Ordinal na Bilang Una, Pangalawa,


Pangatlo hanggang Pansampu
Ang klase ng Baitang I - Mabini ay may isang
programa. Sampung bata ang nakasuot ng kanilang
paboritong kasuotan para sa programa. Isa-isa
silang tatayo sa harap ng klase.

Mary

Marlon

Josie

Jose

Bea

1st

2nd

3rd

4th

5th

una

pangalawa

pangatlo

pang-apat

panlima

Jun

Jona

Nely

Pat

Jane

6th

7th

8th

9th

10th

pang-anim

pampito

pangwalo

pansiyam

pansampu

Ang una (1st), pangalawa (2nd), pangatlo (3rd),


pang-apat (4th), panlima (5th), pang-anim (6th),
pampito (7th), pangwalo (8th), pansiyam ( 9th), at
pansampu (10th) ang tinatawag na ordinal na
bilang. Ipinakikita nito ang pagkakasunod-sunod
ng mga tao, bagay, o hayop.

125

Pagsasanay 1: Kopyahin sa iyong kuwaderno.


Pagdugtungin ang mga simbolo ng bilang na ordinal
sa Hanay A sa mga salita sa Hanay B. Gumamit
ng linya.
A

1st

pansiyam

2nd

pang-apat

3rd

pangalawa

4th

panlima

5th

pang-anim

6th

pangwalo

7th

pansampu

8th

una

9th

pangatlo

10th

pampito

126

Pagsasanay 2: Magsanay sa pagsusulat ng ordinal


na bilang. Isulat ang mga bilang nang dalawang
beses sa iyong kuwaderno.

1st

2nd

3rd

4th

5th

127

6th

7th

8th

9th

10th

128

Pagsasanay 3: Tingnan ang mga bagay. Sagutan


ang mga tanong sa pamamagitan ng pagsulat
ng ordinal na bilang at simbolo nito. Isulat ang mga
sagot sa kuwaderno.
1. Saang kahon nakalagay
ang sepilyo?

10th

2. Saang kahon nakalagay


ang tasa?

9th

3. Saang kahon nakalagay


ang martilyo?

8th

4. Saang kahon nakalagay


ang panyo?

7th

5. Saang kahon nakalagay


ang gunting?

6th

6. Saang kahon nakalagay


ang lapis?
7. Saang kahon nakalagay
ang eskoba?
8. Saang kahon nakalagay
ang Kutsara?

5th
4th
3rd

9. Saang kahon nakalagay


ang bolpen?

2nd

10. Saang kahon nakalagay


ang cellphone?

1st

129

Gawaing-bahay: Sa iyong kuwaderno isulat


ang salita nang dalawang beses.

una
pangalawa
pangatlo
pang-apat
panlima
pang-anim

130

pampito
pangwalo
pansiyam
pansampu

131

Pagtukoy sa Pagkakasunod-sunod
ng mga Bagay
Nagpunta sa zoo si Jason at ang kanyang pamilya.
Nakakita siya ng iba't ibang hayop doon.

Ang unang (1st) hayop mula sa kaliwa ay ang aso.


Ang pangalawang (2nd) hayop mula sa kaliwa
ay ang kabayo.
Ang pangatlong (3rd) hayop mula sa kaliwa
ay ang elepante.
Ang pang-apat (4th) na hayop mula sa kaliwa
ay ang manok.
Ang panlimang (5th) hayop mula sa kaliwa
ay ang leon.
Ang pang-anim(6th) na hayop mula sa kaliwa
ay ang unggoy.
Ang pampitong (7th) hayop mula sa kaliwa
ay ang zebra.
Ang pangwalong (8th) hayop mula sa kaliwa
ay ang tigre.
Ang pansiyam (9th) na hayop mula sa kaliwa
ay ang kalabaw.
Ang pansampung (10th) hayop mula sa kaliwa
ay ang baboy.
132

Pagsasanay 1: Isulat sa iyong papel ang sagot sa


mga tanong.

M A T H E M A T I
Ano ang unang letra?
Ano ang pang-apat na letra?
Ano ang pansampung letra?
Ano ang pampitong letra?
Ano ang pangwalong letra?
Ano ang panlimang letra?
Ano ang pangalawang letra?
Ano ang pansiyam na letra?
Ano ang pangatlong letra?
Ano ang pang-anim na letra?
Anong letra ang magkapareho?
Ano ang kanilang pagkakasunod-sunod?

133

C S

Pagsasanay 2: Kopyahin ang mga bagay sa iyong


kuwaderno. Kulayan ang mga bagay, simula
sa kaliwa.

1.

Kulayan ng dilaw ang unang (1st) bagay.

2.

Kulayan ng pula ang pang-apat (4th ) bagay.

3.

Kulayan ng berde ang pangwalong (8th) bagay.

4.

Kulayan ng asul ang pansampung (10th ) bagay

5.

Kulayan ng rosas ang panlimang (5th ) bagay.

6.

Kulayan ng lila ang pansiyam (9th ) na bagay.

7.

Kulayan ng kahel ang pangalawang (2nd)


bagay.

8.

Kulayan ng kulay tsokolate ang pampitong (7th )


bagay.

9.

Kulayan ng lilang asul ang pangtatlong (3rd)


bagay.

10. Kulayan ng berdeng dilaw ang pang-anim (6th)


na bagay.

134

Pagsasanay 3: Isulat sa papel ang simbolo ng


Ordinal na bilang ng bawat prutas at gulay
sa pangkat. Simulan sa kaliwa.

1.

6.

2.

7.

3.

8.

4.

9.

5.

10.

135

Gawaing-bahay: Kopyahin ang mga larawan.


Gawin ang sinasabi sa iyong papel. Magsimula sa
kanan.

1. Bilugan ang pang-anim (6th) na bagay.


2. Iguhit nang malaki ang pansampung (10th)
bagay.
3. Ikahon ang pangatlong (3rd) bagay.
4. Salungguhitan ang pampitong (7th) bagay.
5. Lagyan ng ekis ang unang (1st) bagay.
6. Salungguhitan ng tatlong beses ang
pangwalong (8th)bagay.
7. Lagyan ng ekis ang pang-apat (4th ) na bagay.
8. Lagyan ng tsek ang pansiyam (9th) na bagay.
9. Ikahon at bilugan ang pangalawang (2nd)
bagay.
10. Bilugan ng dalawang beses ang panlimang
( 5th )bagay.

136

Ang Pagdaragdag Ay Pagsasama-sama;


ang Pagbabawas Ay Pag-aalis o Pagtatanggal

Suliranin 1

Suliranin 2

Si Ronald ay
may 5 holen.
Binigyan siya ng
kanyang kuya ng
2 pa. Ilan lahat
ang holen ni
Ronald?
Pagsasalarawan ng
sagot

Halimbawang sa
7 holen ni Ronald ay
ibinigay niya ang 3
sa kanyang pinsan.
Ilang holen ang
natira kay Ronald?

Pagsasalarawan ng
sagot

5 at 2 ay 7

7 bawasan ng 3 ay 4

Kaya, si Ronald ay may 7 Kaya, 4 na holen ang


holen.
natira kay Ronald.

137

Ipakita natin ang ilustrasyon sa pamamagitan


ng paggamit ng pamilang na pangungusap.
5

Addend

Addend

Sum

Minuend

Subtrahend

Difference

Ang Pagdaragdag o Addition ay pagsasama


ng mga pangkat ng bagay.
Ang mga bilang na pinagsasama ay
tinatawag na addends.
Ang + ang simbolo na ginagamit sa
pagdaragdag o addition.
Ang sagot sa pagdaragdag ay tinatawag na
sum.
Ang = ang simbolo na nagpapakita na
pareho ang dami ng dalawang pangkat.
Halimbawa:

6
Addend

Addend

6 + 4 = 10 ay halimbawa ng pamilang
na pangungusap o number sentence.
Ito ay pangungusap na nagdaragdag.

138

10
Sum

Ang proseso ng pag-aalis o pagtatanggal


mula sa pangkat ng bagay ay tinatawag
na pagbabawas o subtraction.

5
Minuend

4
Subtrahend

1
Difference

Ang minuend ay ang bilang na binabawasan.


Ang subtrahend ay ang bilang na binabawas.
Ang difference ay ang sagot sa pagbabawas.

139

Pagsasanay 1: Basahin ang suliranin. Ilarawan ito


sa pamamagitan ng guhit na larawan o diagram.
Pagkatapos, isulat ang pamilang na pangungusap
o number sentence.
1. May 8 pula at 4 na berdeng lobo.
Ilan lahat ang lobo?

Pamilang na pangungusap:

___

2. Nakapulot si Ronald ng 2 shell. Nakapulot


naman si Michelle ng 10. Ilan lahat ang napulot
nilang shell?

Pamilang na pangungusap:

___

3. Si Anna ay may 5 kendi at si Maria ay may 4. Ilan


lahat ang kendi nila?

Pamilang na pangungusap:

140

___

Pagsasanay 2: Basahin ang bawat suliranin. Ilarawan


ito sa pamamagitan ng diagram. Pagkatapos, isulat
ang pamilang na pangungusap.
1. May 10 bata sa pangkat. Umalis ang 6, ilan ang
naiwan?

Pamilang na pangungusap:

___

2. Umiinom si Lea ng 8 basong tubig sa isang araw.


Kung 2 basong tubig ang naiinom niya sa
umaga, ilang basong tubig ang dapat pa
niyang mainom?

Pamilang na pangungusap:
3.

___

May 10 ibon sa hawla. Lumipad ang 5.


Ilang ibon ang natira sa hawla?
Pamilang na
pangungusap:

___

141

Pagsasanay 3: Piliin ang tamang pamilang na


pangungusap. Isulat sa papel ang letra ng tamang
sagot.
1. Ilan lahat ang elepante?
a

2. Ilan ang natirang ibon?

3. Ilan ang mga lobo kapag pinagsama-sama?

142

= 11

= 12

4. Ilan lahat ang mga bata?


a

5. Ilan ang mga batang natira?


a

143

Pagsasanay 4: Piliin and letra ng tamang sagot.


1. Bumili ang nanay ng 13 hinog na mangga.
Ibinigay niya ang 8 sa kanyang mga anak
babae. Ilan ang natirang mangga?

13 + 8 = 21

13 - 5 = 8

13 - 8 = 5

2. May 6 na berde at 5 pulang isda? Ilan lahat


ang isda?

6 + 5 = 11

6 - 5 = 1

6 + 8 = 14

144

na

3. Si Karen ay may 3 lapis sa bag. Inilagay niya


ang pito pang lapis. Ilan lahat ang lapis niya
sa bag?

7 + 5 = 12

7 - 3 = 4

3 + 7 = 10

4. Naghanda si Liza ng 5 kulay kahel at 3 kulay


pulang plato. Ilan lahat ang inihandang plato
ni Liza?

5 + 3 =8
813 + 8 =
A
11

2 + 3 = 5

5 - 3 = 2

9 + 5 = 14

14 - 9 = 5

9 - 5 = 4

A
5. May 14 na kamatis. Kung hilaw ang 9,
ilan ang hinog?

145

Pagsasanay 5: Isulat sa iyong papel ang pamilang


na pangungusap para sa bawat isa.
1. May limang batang babae at 4 na batang
lalaki sa pangkat. Ilan lahat ang bata
sa pangkat?
=
2. May 10 ibon sa sanga. Lumipad ang 4.
Ilang ibon ang naiwan sa sanga?
=
3. 6 na batang babae ang naglalaro habang
3 naman ay nag-aaral.
Ilan lahat ang mga batang babae?
=
4. May 10 isda sa aquarium.
Dinagdagan ni Gale ng 2 pang isda.
Ilan lahat ang isda?
=
5. May 8 bata sa pangkat.
Kung ang 2 ay umuwi na, ilang bata ang
naiwan?
=

146

Gawaing-bahay
Gawain 1: Hanapin ang mensahe.
Tulungan natin ang batang babae
na makauwi sa kanyang bahay. Isulat
ang letrang kaugnay ng wastong pamilang
na pangungusap bilang sagot.
1. Bumili si
nanay ng 3
mansanas
at 2 saging.
Ilang lahat
ang prutas?

3+1=4

3+2= 31=2
5

32=
1
S

2. Pinakakain
ni Vicky ang
kanyang 5
aso. Kung
5+2=7 52= 2+6=8 42=
may
3
2
nadagdag
na 2 aso,
A
T
N
L
ilan lahat
ang aso?
3. Ako ay may
12 pula at
12 - 10 = 2 12 5 = 10 + 5 = 12 + 10
10 asul na
7
15
= 22
lobo. Ilan
lahat ang
F
P
M
O
mga lobo?
147

4. Nagluto si
nanay ng 12
12 + 6 =
itlog. Kinain
18
nila ang
anim. Ilan
U
ang natira?

12 6 = 12 + 8 = 12 8 =
6
20
4

5. May 14 na
lobo sa silid.
Pumutok
ang 6, ilan
ang natira?

14 + 6 = 6 + 14 = 15 6 =
20
20
9

6. Bumili si
nanay ng 10
itlog. Iniluto
niya ang
dalawa. Ilan
ang natira?
7. Pumitas si
tatay ng 13
mangga,
kung
ibinigay niya
ang 5 kay
Luz, ilan ang
natira sa
kanya?
8. May
sampung
batang
babae at

14 6 =
20

10 + 2 =
12

2+8=
10

10 2 =
8

82=
6

13 + 5 =
18

13 5 = 5 + 10 = 2 + 13 =
8
15
15

1+5=6

10 5 = 10 + 5 = 10 1 =
5
15
9

Y
148

limang
batang
lalaki. Ilan
lahat ang
mga bata?
9. Pito
bawasan ng
4

7+4=
11

74=3
H

7 + 14 = 14 7 =
21
7

Mensahe:

Gawain 2: Iguhit ang tamang bilang ng prutas


upang mabuo sa hinihinging bilang. Isulat ang
pamilang na pangungusap sa iyong kuwaderno.
1.

at

ay

Pamilang na Pangungusap: ________________


2.

at

ay

Pamilang na Pangungusap: _______


149

3.

at

ay

Pamilang na Pangungusap: ________________

4.

at

ay

Pamilang na Pangungusap: _______________

5.

at

ay

Pamilang na Pangungusap: _______________

150

Pagbabawas ng may Pagpapares-pares


at Pagdaragdag Pa

Suliranin 1
Nagbigay si nanay ng 5 cookies kay Cora
at 3 cookies kay Allan. Ilan ang higit na cookies
ni Cora sa cookies ni Allan?

151

Solusyon 1: Pagbabawas ng may pagpaparespares


5 cookies
Cora
Allan
3 pares

2 cookies
na
walang
kapares

May 2 cookies si Cora na walang kapares. Kaya mas


marami ng 2 ang cookies ni Cora sa cookies ni Allan.
5 3 = 2 , ang pagbabawas na pangungusap
sa gawaing pagbabawas.
Solusyon 2: Pagbabawas ng may pagdaragdag pa.
Ang suliraning ito ay masasagot sa pamamagitan ng
paghahanap ng nawawalang addend. Kaya, ang
sagot sa tanong na, Ano ang dapat idagdag sa 3
upang makuha ang sagot na 5? ay maaaring isulat
na
3+
=5
Kapag idinagdag ang 1 sa 3, 4 ang magiging sagot
at kapag dinagdagan ng 1 pa, 5 ang makukuhang
sagot. Kaya, kailangan mong pagsamahin ang 2
at 3 para makuha ang sagot na 5. Kaya mas marami
ng 2 ang cookies ni Cora sa cookies ni Allan.
5 3 = 2 ang pangungusap na pagbabawas.
152

Suliranin 2
Si Ana ay may 5 tig- isang piso. Gusto niyang bumili
ng 1 biskuwit na ang halaga ay 8 piso. Magkano pa
ang halagang kailangan niya?

Solusyon1: Pagbabawas na may pagpapares-pares


Sa pamamagitan ng pagpapares, tingnan ang
sumusunod na paliwanag.
5 pares
May 5 tig-piso si Ana.
Halaga ng 1 biskuwit.
3 tig-piso na
walang
kapares

153

Kaya, kailangan niya ng 3 piso para makabili


ng 1 biskuwit.
Ang pagbabawas na pangungusap ay 8 5 = 3.
Solusyon 2: Pagbabawas na may pagdaragdag pa
Ang iba pang paraan ng pagbibigay ng kasagutan
ay ang pag-iisip ng halaga ng pera na kailangang
idagdag sa 5 piso para makuha ang sagot na
8 piso. Kaya, ang sagot sa tanong na, Ano ang
idadagdag sa 5 para makuha ang 8? Maaari
nating isulat ito ng
5+ =8
Kung idaragdag ang 1 sa 5, 6 ang sagot. Kung
daragdagan ito ng 1 pa magiging 7 ang sagot at
kung dagdagan ng 1 pa ay magiging 8.
Kaya, kailangang idagdag ang 3 sa 5 para makuha
ang sagot na 8. Kaya, kailangan ng 3 piso pa para
makabili si Ana ng 1 biskuwit.
8 5 = 3, ang pagbabawas na pangungusap sa
gawaing pagbabawas.
Tandaan
Ang suliranin na may Ilan pa ang kailangan?
at Magkano pa ang kailangan? ay
nasasagot sa pamamagitan ng pagbabawas.
Ang sagot sa pagbabawas ay makikita sa
pagpapares-pares o sa paghahanap ng
nawawalang addend.
Ang parehong paraan ay maaaring gamitin
sa gawain ng pagbabawas.
154

Pagsasanay: Sagutin ang suliranin sa ibat ibang


paraan. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. May 5 tsokolate si Edna.
May 7 naman si Kim.
Ilang tsokolate mayroon si Kim na mas marami
sa tsokolate ni Edna
2. May 3 piso si Dana.
Gusto niyang bumili ng ballpen na ang halaga
ay 8 piso. Magkano pa ang kailangan niyang
pera para makabili siya ng ballpen?
3. May 6 na laruang kotse si Lino .
May 4 naman si Rico.
Ilan ang higit na kotse ni Lino kay Rico?
4. Pinagdala ni Mr. Ruiz ang bawat mag-aaral
ng 10 krayola.
May 6 na krayola si Beth.
Ilan pa ang krayolang kailangan ni Beth?
5. May 3 dalandan si Lily.
May 7 siyang kaibigan.
Nais niyang bigyan ng 1 dalandan
ang bawat isa. Ilan pa ang dalandan
na kailangan para mabigyan ang bawat isa?

155

Gawaing-bahay
A. Sagutin ang suliranin sa ibat ibang paraan.
Isulat ang sagot sa kuwaderno.
1. Ito ang pera mo.

a. May sapat na pera ka ba para makabili


ng bagay na nasa ibaba? Ipaliwanag ang
iyong kasagutan.

Chocolate Bar

Halaga: 10 piso
b. Magkano pa ang halaga na kailangan
para makabili ng tsokolate?

156

2. Makikita sa ibaba ang asul at pulang lobo.


Ilan ang higit ng asul na lobo sa pulang lobo

asul na lobo

pulang lobo

B. Sumulat ng sariling suliranin. Gamitin ang


paraang pagpapares o paghahanap ng
nawawalang addend.
Sagutin ang suliranin na iyong ginawa.

157

Ang Pagdaragdag Ay Kabaligtaran


ng Pagbabawas
May anim na ipit sa buhok sa bag ni Nita.
Ibinigay niya ang 2 ipit sa kapatid niyang
babae. Ilang ipit sa buhok ang natira sa loob
ng bag niya?
Solusyon:

6 bawasan ng 2 ay 4
Kaya may 4 na ipit sa buhok na natira sa loob
ng bag. Ang 6 bawasan ng 2 ay 4.
Sa pamilang na pangungusap: 6 2 = 4
Pansinin na ang 4 kapag idinagdag sa 2
ang kabuuan ay 6.
Sa pamilang na pangungusap: 2 + 4 = 6
Kaya, sinasabi natin na ang 6 2 = 4 .
Gayundin, kung 2 + 4 = 6 kabaligtaran ito ng 6 2 =
4 at 6 4 = 2.
Ipinakikita ng prosesong ito na ang pagdaragdag
ay kabaligtaran ng pagbabawas o ang
pagbabawas ay kabaligtaran ng pagdaragdag.
158

Pagsasanay 1: Piliin ang letra sa Hanay B


na kabaliktaran ng nasa Hanay A. Isulat ang sagot
sa iyong papel.
Hanay A
1.

Hanay B
b.

a.

2+3=5
2.

52=3
a.

4+1=5
3.

b.

53=2
a.

4+3=7

54=1

51=4
b.

64=2
159

73=4

Hanay A
4.

Hanay B
b.

a.

42=2
5.

2+2=4
a.

10 5 = 5
6.

b.

5 + 5 = 10
a.

6 - 2 =4

1 + 2 =3

4 + 6 = 10
b.

4+3=7

160

4+2=6

Pagsasanay 2: Iguhit ang nawawalang bagay


sa bawat pangkat sa iyong papel. Isulat
ang tamang bilang ng nawa walang bagay sa loob
ng kahon
.
Isulat sa patlang ang pamilang na pangungusap
na nagpapakita na ang pagdaragdag
ay kabaligtaran ng pagbabawas.

1.

2.

at

ay

at

ay

161

3.

at

ay

4.

ay

5.

ay

162

6.

ay

Gawaing-bahay: Naghanda si Mara ng 7 plato para


sa hapunan. Subalit 3 plato lamang ang nagamit.
Ilang plato ang hindi nagamit?
1. Lutasin ang suliranin sa ibat ibang pamaraan.
2. Gamitin ang suliranin upang maipakita na
ang pagdaragdag ay kabaligtaran
ng pagbabawas.

163

Magkatumbas na Pamilang na Pangungusap


sa Pagdaragdag at Pagbabawas
Suliranin 1
Inutusan ng nanay si Lina
at Nena na pumitas ng
bulaklak sa hardin para sa
kanyang 2 plorera.
Pumitas si Lina ng 3 at
apat pang rosas. Pumitas
naman si Nena ng 2 rosas
at 5 pang rosas. Ilang
lahat ang pinitas na rosas
ng 2 bata?
Solusyon
Kay Lina

and

3
+
4
=
7
Kaya, 7 rosas ang pinitas ni Lina.
Kay Nena

a
n
Kaya,
d

2
+
5
=
7
7 rosas lahat ang pinitas ni Nena.
164

Sapagkat ang 3 + 4 = 7 at 2 + 5 = 7, masasabi natin


na ang pamilang na pangungusap na 3 + 4
at ang pamilang na pangungusap na 2 + 5
ay magkapareho ang sagot. Kaya isinusulat natin ito
ng 3 + 4 = 2 + 5. Ang pamilang na pangungusap na
3 + 4 and 2 + 5 ay magkatumbas na pamilang na
pangungusap.
Suliranin 2
Naghanda ng sandwiches sina Gina at Elsa
para sa kanilang kamag-aral na pupunta sa
bahay nila. Naghanda si Gina ng 8 sandwiches,
9 na sandwiches naman ang inihanda ni Elsa.
Subalit hindi lahat ng kaklase nila ay dumating.
Binigyan ni Gina ng tig-isang sandwich ang 4
niyang kaklase. Binigyan rin ni Elsa ng tig-isa ang
kaklase niyang 5. Ilang sandwiches ang natira
sa bawat isa?

165

Solusyon:
Kay Gina

Kay Elsa

5 =

kaya 4 na sandwiches ang natira kay Gina at 4 din


ang natira kay Elsa .
Sapagkat ang 8 - 4 = 4 at 9 - 5 = 4, masasabi natin
na ang pamilang na pangungusap na 8 - 4
at pamilang na pangungusap na 9 - 5
ay magkapareho ang sagot. Kaya, isinusulat natin ito
ng 8 - 4 = 9 - 5.
Ang pamilang na pangungusap na 8 4 at 9 - 5 ay
magkatumbas na pamilang na pangungusap.
Tandaan
Ang Magkatumbas na Pamilang
na Pangungusap ay pamilang
na pangungusap na magkapareho
ang halaga o dami.

166

Pagsasanay 1: Kopyahin sa iyong papel ang


dalawang mangga na magkapareho ang sagot.

3+2

4+3

5+2

4+2

3+6

7+3

2+8

6+2

2 + 10

2+5

7+5

3+8

1.

2.

3.
167

7+0

1+6

0+6

2+3

8-6

5-3

10 - 2

4-3

10 - 6

6-4

8-2

12 - 8

10 - 6

6-4

8-2

12 - 8

4.

5.

6.

7.
168

Pagsasanay 2: Tulungan ang bawat aso na makita


ang buto. Iugnay ang pamilang na pangungusap
sa Hanay A sa katumbas na pangungusap sa Hanay
B. Isulat ang letra ng tamang sagot sa iyong papel
Hanay A
1.

2.

3.

4.

5.

6.

Hanay B

8+2

a.

3+6

9-2

8-5

b.

10 - 4

c.

2+6

d.

3+5

e.

9-3

f.

169

7-4

1+9

1+8

7-0

Gawaing-bahay: Isulat ang nawawalang bilang


upang magkaroon ng magkatumbas na pamilang
na pangungusap. Isulat ang mga sagot sa iyong
kuwaderno.

1.

6+

4+3

6.

2.

4+4

+3

7.

3.

+9

10 + 0

8.

4.

5.

0+9

7+

9.

2+

10.

8+4

170

-4

6+0

7-2

8-

+1

10 - 6

9-1

12 - 4

4-

+3

Tularan sa Pagbubuo (Composing)


at Paghihiwalay (Decomposing) ng Bilang
Gamit ang Pagdaragdag

Ilan ang isda


na ilalagay ko
sa bawat isa?

Nagdala ng 6 na isdang buhay si Ronald sa


bahay. Nais niya itong ilagay sa dalawang
aquarium. Ilan ang isda na ilalagay niya sa bawat
aquarium?

B
171

Solusyon 1

Solusyon 2

Solusyon 3

Solusyon 4

Solusyon 5

172

Sa bawat solusyon pinagsama natin ang dalawang


pangkat ng isda sa bawat aquarium
sa pamamagitan ng pagsulat ng pangungusap
na pagdaragdag :
Solusyon 1

Solusyon 2

Solusyon 3

Solusyon 4

Solusyon 5

Solusyon 6

Isaayos natin ang mga pangungusap


na pagdaragdag sa ganitong paraan:
6+0=6
5+1 =6
4+2=6
3+3=6
2+4=6
1 +5=6
0+6=6
173

Maaari nating sabihin na ang isang bilang ay may 2


o higit pang kombinasyon sa pagdaragdag.
Matatamo ang mga kombinasyon sa pagdaragdag
sa pamamagitan ng pagsunod sa paraang ito.
Simulan ang unang pangungusap na pagdaragdag
sa mismong bilang na sagot bilang addend at zero
bilang pangalawang addend. Pagkatapos, sa
pagkakasunod-sunod na pagbaba ng unang
addend, ay siya namang pagtaas ng
pagkakasunod-sunod ng pangalawang addend.
Tingnan natin kung makasusunod tayo sa tularan o
pattern para sa bilang 5.
5+0=5
4+1=5
3+2=5
2+3=5
1+4=5
0+5=5
Tandaan
Ang isang bilang ay maaaring buuin sa ibat
ibang kombinasyon ng bilang gamit ang
pagdaragdag.
Ang isang bilang ay maaaring magkaroon ng
2 o higit pang pagdaragdag
na
kombinasyon.
Makukuha ang mga kombinasyong ito
ng isang bilang sa pagsunod sa tularan o
pattern sa pagbubuo o paghihiwalay.
174

Sinisimulan ang unang pangungusap na


pagdaragdag sa mismong bilang na sagot bilang
addend at zero bilang pangalawang addend.
Pagkatapos, sa pagkakasunod-sunod na pagbaba
ng unang addend, ay siya namang pagtaas ng
pagkakasunod-sunod ng pangalawang addend.
Pagsasanay 1: Kopyahin sa iyong kuwaderno ang
lahat ng pagdaragdag na kombinasyon na angkop
sa ibinigay na bilang.
2

0+2

1+2

1+1

3+1

3+4

1+4

2+3

5+0

5+3

3+6

1+7

6+2

1+2

2+1

3+0

4+0

7+3

1+8

7+2

6+ 3

5+2

6+1

7+1

3+4

175

Pagsasanay 2: Kopyahin sa iyong papel ang lahat


ng isda na may tamang pagdaragdag na
kombinasyon para sa ibinigay na bilang.

1+5

2+5

7+5

2+6

4+2

3+4

9+2

4+5

0+6

3+3

9+0

3+6

6+5

2+8

2+5

4+3

5+5

6+4

6+1

7+2

1+7

7+3

5+3

7+0

10

176

Pagsasanay 3: Isulat sa iyong kuwaderno


ang lahat na maaaring maging pagdaragdag
na kombinasyon para sa ibinigay na bilang.
11

12

14

13

15

177

Gawaing-bahay: Tuklasin ang nakatagong larawan.


Gamitin ang panuntunan sa ibaba sa pagkukulay
ng addends para sa ibinigay na bilang.
10 + 0

5+5
6+2

4 +4

1+8

2+7
10 ASUL
8 DILAW
ITIM
2+4
4+2
9 KULAY TSOKOLATE
8+0

9+1

+2

6
7 - PULA

6+1
2

5+4

0 + 10
6+3

0+6

1+9
9+0
3+6

2+8

7+2

1+5

8+2

3+3

8+1

3+7

7+3

0
4+5
4+6

2 +7
6+2

2+6

6+4

10 + 0

10 - Asul

5+5

8 - Dilaw

9 Kulay Tsokolate

6 - Itim
7- Pula

178

Pagdaragdag ng Dalawang Tig-isahang


Bilang na ang Kabuuan Ay hanggang 18
na Ginagamit ng Ayos o Kakanyahan ng Zero
sa Pagdaragdag

Suliranin 1
Inutusan ng nanay sina Grace at Jasmine na
mamitas ng bulaklak sa hardin. Sinabihan niya si
Grace na pulang rosas ang pitasin at puti naman
ang kay Jasmine.Walang nakitang puting rosas si
Jasmine kaya wala siyang napitas. Ilan lahat ang
napitas nilang bulaklak?
Ibigay ang kabuuan ng sumusunod
at pangatuwiranan ang inyong sagot.
a. 9 + 0

b. 4 + 0

c. 0 + 7

d. 0 + 6

Pansinin na ang 9 + 0 = 9, 4 + 0 = 4, 0 + 7 = 7,
at 0 + 6 = 6. Kung gayon, anumang bilang
na dagdagan ng zero ay iyon ding bilang na iyon
ang sagot.
Ang kabuuan ng 0 at ng anumang bilang
ay ang bilang mismo.
179

Suliranin 2
Ipagpalagay na noong sumunod na linggo ay
namulaklak na ang puting rosas. Kung inutusan ng
nanay si Grace na mamitas ng 8 pulang rosas at si
Jasmine ng 7 puting rosas, ilan ang bulaklak na
mapipitas nila?

at

ay
at

ay

b. 4

8 pulang rosas + 7 puting rosas =

180

15 rosas

at

ay

7 puting rosas + 8 pulang rosas = 15 rosas


Kung mayroon tayong 8 puting rosas at 7 puting
rosas, mayroon tayong kabuuang 15 rosas.
Kaya isinusulat natin na 8+7=15.
Gayundin naman, kung mayroon tayong 7 puting
rosas at 8 pulang rosas, mayroon tayong kabuuang
15 rosas. Kaya isinusulat natin na 7+8 = 15.
Tandaan
Ang pagpapalit ng ayos ng addends ay hindi
nagbabago ng kabuuan.

181

Pagsasanay 1
A. Kopyahin at isulat ang tamang sagot sa iyong
papel:
1. 19 + 0 =
2. 12 + 0 =
3. 0 + 13 =
4. 7 + 0 =
5. 13 + 0 =
B. Isulat sa iyong papel ang nawawalang bilang.
1. 18 +

= 18

2. 0 + 15
3.

+ 0 = 16

4. 8 + 0 =
5.

+ 17

= 17

Pagsasanay 2
A. Isulat sa sa iyong papel ang nawawalang
bilang.
1. 16 +
2.

= 2 + 16

6.

+ 11 = 11 + 7

7.

4 + 14 =

8.

7+

3. 4 + 14 =

+4

+ 13 = 13 + 7
+4
=9+7

4. 12 + 6 = 6 +

9.

5. 3 + 15 = 15 +

10. 15 + 7 = 7 +
182

+ 12 = 12 + 5

Gawaing-bahay: Isulat ang nawawalang pamilang


na pangungusap sa iyong kuwaderno.
1.

at

ay

at

=
2.

at

a
y

at

=
3.

a
t

a
y

a
t

=
183

4.

a
t

a
y

a
t

=
5.

a
t

a
y

a
t

184

Pagdaragdag ng Tatlong Isahang-Bilang


nang Pahalang at Patayo na may Kabuuang
18 Gamit ang Kaayusan at Katangiang
Pagpapangkat sa Pagdaragdag

Para sa ikagaganda ng Mathematics na hardin,


ang mga namumuno sa Mathematics Club
ay nagtanim ng mga halamang namumulaklak,
9 na gumamela, 4 na rosas, at 5 santan. Ilan
lahat ang itinanim na halaman?

185

Solusyon 1: Paggamit ng Counters

I I I I I I I I I at I I I I at I I I I I ay I I I I I I I I I I I I I I I I I I
9

18

Solusyon 2:

(9 + 4) + 5 = 13 + 5
13 + 5 = 18 ang lahat ng halaman

Solusyon 3:

9 + (4 + 5) = 9 + 9
9 + 9 = 18 ang lahat ng halaman

Solusyon 4:

(9 + 5) + 4 = 14 + 4
14 + 4 = 18 ang lahat ng halaman

Solusyon 5:

9
4
+5

13

9
4
+5

Solusyon 6:

5
18 ang lahat ng halaman

9
18 ang lahat ng halaman

Tandaan
Ang pagbabago ng pangkat ng addends
ay hindi nakaaapekto sa kabuuan. Kung
nakasulat ang addends nang patayo
o pahalang , ang kabuuan nito
ay magkapareho rin.
186

Pagsasanay 1: Gumamit ng mga panaklong


upang ipakita ang pagpapangkat ng addends at
hanapin ang kabuuang sagot. Isulat ang sagot sa
iyong kuwaderno.
1. 3 + (7 + 5) =

6. (4 + 7) + 5 =

2. (2 + 8) + 6 =

7. 5 + (9 + 4) =

3. 7 + (6 + 5) =

8. (6 + 2) + 10 =

4. (5 + 3) + 10 =

9. 5 + (4 + 6) =

5. 6 + (4 + 8) =

10. (3 + 9) + 6 =

Pagsasanay 2: Isulat ang nawawalang bilang sa


iyong kuwaderno.
1. (9 + 3) + 6 = ___ + (3 + 6)
2. (7 + 5 ) + 4 = ___ + (5 + 4)
3. 8 + (9 + 1) = (___ + 9 ) + 1
4. 3 + (10 + 4) = (3 + ___) + 4
5. 7 + (2 + ___) = 7 + (6 + 2)
6. (5 = 8) + ___ = 5 + (4 + 8)
7. 4 + (___ + 6) = (4 + 8) + 6
187

8. ___ + (1 + 5) = (9 + 1) + 5
9. (8 + 3) + 5 = 5 + (3 + ___)
10. 7 + (___ + 2) = 6 + (2 + 7)
Gawaing-bahay: Kuhanin ang kabuuan.
Pagkatapos, paghambingin at ipaliwanag
ang sagot sa ibat ibang letra ng bawat bilang.
1. a. (4 + 6) + 2 =
b. 4 + (6 + 2) =
c. 4
6
+2
d. 4
6
+2
2. a. 7 + (9 + 3) =
b. (7 + 9) + 3 =
c. 7
9
+3
d. 7
9
+3

188

3. a. 15 + (6 + 8) =
b. (15 + 6) + 8 =
c. 15
6
+ 8
d. 15
6
+ 8
4. a. (20 + 9) + 7 =
b. 20 + (9 + 7) =
c. 20
9
+ 7
d. 20
9
+ 7
5. a. 15 + 28 =
b. 28 + 15 =
c. 15 + 28 = 28 +

189

Paggamit ng Expanded Form o Mahabang


Pamamaraan sa Pagpapaliwanag
ng Kahulugan ng Pagdaragdag

Bumili si Nanay ng 2 tray ng itlog. May 12 itlog


ang laman ng isang tray at ang isa naman
ay 24 ang laman. Ilan lahat ang itlog?
Solusyon 1: Paggamit ng counters
Gamitin ang counters para sa bilang ng itlog.
Bumilang ng 12 patpat. May 36 na patpat lahat,
kaya 12 + 24 = 36 na itlog.
190

Solusyon 2: Sa pamamagitan ng pagbilang


Bumilang pa ng 12 pagkatapos ng 24. Ang mga
ito ay 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36.
Kaya may 36 na itlog. Kaya 12 + 24 = 36.
Paglutas 3: Sa pamamagitan ng paggamit
ng expanded form ng bilang
Kapag pinagbukod sa sampuan at isahan,
ang expanded form o mahabang
pamamaraan
sa pagdaragdag ng 12 ay 10
+ 2 at ang expanded form ng 24 ay 20 + 4.
Kaya,
12 + 24 = (10 + 2) + (20 + 4)
(10 + 2) + (20 + 4) = (10 + 20) + (2 + 4)
(10 + 20)+ (2 + 4) = 30 + 6
30 + 6 = 36
Kaya, 12 + 24 = 36.

191

Pagsasanay 1: Isulat ang expanded form ng bawat


bilang sa iyong kuwaderno.
1. 18

6. 61

2. 30

7. 78

3. 35

8. 80

4. 48

9. 92

5. 54

10. 99

Pagsasanay 2: Isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.


1. 25 + 4

6. 50 + 29

2. 43 + 12

7. 78 = 20

3. 34 + 13

8. 44 + 54

4. 52 + 37

9. 83 + 10

5. 65 + 21

10. 93 + 5

Gawaing-bahay
1. Sagutan ang suliranin sa ibat ibang pamaraan.
Nagdala si Maria ng 33 kahel samantalang
nagdala naman si John ng 56.
Ilan lahat ang dinala nilang kahel.
2. Bumuo ng sariling suliranin at sagutan ito nang
wasto.

192

Pagdaragdag ng mga Bilang na ang Kabuuan


Ay hanggang 99 na Walang Pagpapangkat
Bumili ang nanay ng 24 na pulang lobo at 15
asul na lobo para sa kaarawan ng kanyang
anak na babae. Ilan lahat ang biniling lobo ng
nanay?
Sa pamamagitan ng pagdrowing, isa itong
paraan upang makuha ang sagot:

Sa pamamagitan ng pagbilang ng lobo na


nasa loob ng parisukat, malalaman natin na
may 39 na lobo. Kaya, 39 na lobo lahat ang
binili ng nanay.

193

Makukuha rin ang sagot na 39 sa pamamagitan


ng mga haba at yunit.
Makikita ang pamamaraan sa ibaba:
1 yunit
1 haba = 10 yunit

1 sampuang yunit

24

15
3 sampuan 9 isahan

May 30 yunit sa 3 haba. Kaya may 39 na yunit.

194

Ngayon, 24 + 15 = 39 na maaaring isulat ng


tulad nito:
24
+ 15
39
Makukuha rin ang sagot sa pamamagitan
ng pagsasama ng mga bilang na nasa isahang
yunit, 4 + 5 = 9 at pagsasama ng mga bilang na
nasa sampuang yunit, 2 + 1 = 3.
Tandaan
Para makuha ang kabuuan ng dalawahang
bilang na walang pagpapangkat, gawin
ang sumusunod:
Isulat ang dalawang bilang ng patayo o
hanay.
Pagsamahin ang mga bilang na nasa
isahang yunit. Isulat ang sagot sa ilalim
ng linya sa tapat ng isahang yunit.
Pagsamahin ang mga bilang na nasa
sampuang yunit. Isulat ang sagot sa ilalim
ng linya sa tapat ng sampuang yunit
Halimbawa:
Hanapin ang kabuuan ng 64 + 32.
Solusyon:
64
+ 32
96

Addition line

195

Pagsasanay
A. Sagutan ang sumusunod na pamilang na
pangungusap gamit ang mahaba at maikling
pamamaraan.
1.
2.
3.
4.
5.

32 + 26 =
27 + 30 =
33 + 44 =
58 + 11 =
46 + 32 =

6. 63 + 36 =
7. 27 + 32 =
8. 30 + 40
9. 54 + 45 =
10. 36 + 41 =

B. Sagutan ang mga pamilang na pangungusap na


nasa itaas gamit ang tinalakay na pamaraan sa
pagdaragdag ng mga dalawang bilang na may
pagpapangkat.
Gawaing-bahay: Isulat ang sagot sa iyong
kuwaderno.
1. Sumulat ng dalawahang bilang na ang kabuuan
ay 99. Ihambing ang sagot mo sa sagot ng
katabi mo Ano ang nakita mo?
2. Isulat ang mga bilang na 1, 2, 3, at 4 sa mga
puwang upang makuha ang:
a. Pinakamataas na sagot
+
b. Pinakamababang sagot
+

196

Pagdaragdag ng mga Bilang


na ang Kabuuan Ay hanggang 99
na Gumagamit ng Pagpapangkat
Nagpunta sa hardin sina Betty at Beth.
Pumitas ng 24 na bulaklak si Betty.
18 bulaklak naman ang pinitas ni Beth. Inilagay nila
ang lahat ng bulaklak sa isang plorera. Ilan lahat
ang bulaklak sa plorera?
Solusyon: Paggamit ng pinahaba at pinaikling
paraan

24

Ito ay
maaaring
gawin na
pinahabang
paraan

18

4 na
mahaba
at 2 maikli

1. Pagsamahin ang mga bilang.


4 yunit + 8 yunit = 12 yunit
Paghatiin ang mga yunit na sampuan at yunit
na isahan
Ang 12 ay 1 sampu at 2 isahan.
197

2. Pagkatapos, pagsamahin ang nasa sampung


yunit

4 2
1 sampu dagdagan ng 2 sampu at dagdagan
ng 1 sampu ay 4 na sampu
o di kaya ay 40 sa sampuang yunit (tandaan na
1 haba = 10 isahan).
Kaya, 40 + 2 isahan ay 42
o 24 + 18 = 42 na maaaring isulat ng +
42
Kaya, may 42 bulaklak sa plorera.
Ang iba pang paraan ng paglutas sa suliranin
ay,

42
kaya, may 42 bulaklak sa plorera,
Tandaan
Sa pagsasama-sama ng dalawang bilang na
may pagpapangkat:
Isulat nang papangkat ang addends.
Pagsamahin muna ang mga bilang
sa isahang yunit at pangkatin ang sagot
sa sampuan at isahang yunit.
Pagkatapos, pagsamahin ang mga bilang
na nasa sampuang yunit.

198

Pagsasanay 1: Isulat ang sagot sa iyong papel.


1. Sagutan gamit ang maikli at mahabang
pamaraan.
a.
24 + 37 = ?
b.

46 + 35 = ?

c.

43 + 39 = ?

d.

36 + 47 = ?

2. Hanapin din ang tamang sagot gamit ang


pamaraang ipinakita sa itaas.
3. Paghambingin ang sagot sa 1 at 2. Ano
ang masasabi mo? Ipaliwanag kung bakit.
Pagsasanay 2: Isulat ang sagot sa iyong papel.
1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

199

Pagsasanay 3: Sagutan ang bawat suliranin. Isulat


ang iyong sagot sa kuwaderno.
1. May 19 na goma si Tony.
14 naman ang goma ni Roy.
Ilan lahat ang goma nila?
2. Si Connie ay may 18 manikang papel.
May 16 namang manikang papel si Cynthia.
Ilan lahat ang manikang papel nila?
3. May 24 na popsicle stick si Ludy.
May 28 namang popsicle stick si Trina.
Ilang lahat ang popsicle stick?
4. Si Tracy ay may 38 na card.
Si Kara ay may 14 na card.
Ilang lahat ang card nila?

200

Gawaing-bahay: Sagutan gamit ang ibat ibang

paraan. Isulat ang sagot sa kuwaderno.


1. May _____ na kahel sa supot.
Dinagdagan ito ni Tony ng ______ kahel.
Ilan na ang kahel ni Tony ngayon?

2. Si Mira ay may 34 na patpat.


Kumuha pa siya ng 19 na patpat.
Inilagay niya ang mga ito sa kahon.
Ilang lahat ang patpat niya?
201

Pagsasama-sama ng Tatlo na Isahang


Bilang na may Kabuuan hanggang 18,
sa Pamamagitan ng Isip Lamang

Sina Malou, Mira, at Mary ay nagpunta


sa bookstore.
Bumili si Malou ng 3 asul na kahon.
Bumili si Mira ng 7 pulang kahon.
Bumili si Mary ng 5 dilaw na kahon.
Ilan lahat ang binili nilang kahon?
Solusyon 1:
(3 + 7) + 5 = 10 + 5 or
= 15

3 + (7 + 5) = 3 + 12 or
= 15

(3 + 5) + 7 = 8 + 7
= 15
Kaya,15 kahon ang binili ng tatlong babae
202

Solusyon 2:

3
7
5

10
5
15

3
7
5

3
12
15

3
5
7

8
7
15

Kaya, 15 kahon ang binili ng tatlong babae


Sa pagkuha ng kabuuan ng 3, 7, at 5 sa
pamamagitan ng isip lamang, kuhanin muna ang
sagot sa 3 at 7. Pagkatapos ay idagdag sa kabuuan
nito ang 5. Kaya may,
3 + 7 = 10
10 + 5 = 15
Tandaan
Sa pagsasama-sama ng 3 na isahang bilang
sa pamamagitan ng isip lamang:
Tingnan ang 2 addends na ang kabuuan ay 10
pagkatapos ay idagdag ito sa natitirang
addend.
Kung walang addends na may 10 ang
kabuuan, kuhanin ang kabuuan ng kahit alin
sa 2 addends. Pagkatapos, idagdag ang
kabuuang ito sa natitirang addend.

203

Pagsasanay 1: Isulat ang pagdaragdag


na pangungusap sa iyong kuwaderno at isipin
ang kabuuan. Ipaliwanag kung paano mo nakuha
ang sagot.
1.

+
_____

+ _____

2.

_____
3.

+ _____

+ _____

+ _____

= _____

_______ + ______ + _______

4.

+
_______

5.

= _____

+ ______ + _______
+

_______

= _____

= ____

+ ______ + _______ =
204

Pagsasanay 2: Isipin ang sagot. Ipaliwanag kung


paano mo nakuha ang kabuuang sagot.

9
6
+ 2

7
4
+ 3

8
4
+ 5

5
6
+ 3

8
3
+ 5

7
5
+ 3

6
6
+ 4

8
6
+ 4

9
3
+ 4

205

Pagsasanay 3: Isipin at sagutan. Ipaliwanag kung


paano mo nakuha ang sagot.
1.

2.

5+4+6=
4.

3.

8+4+3=
5.

4+4+3=
7.

9
4
+2

10.

7
5
+6

6+4+8=
6.

5+3+2=

9+2+5=

8.

9.

7
5
+4

7
3
+8

11.

12.

8
3
+5

7
6
+4

206

Gawaing-bahay: Pag-isipan ang sagot sa bawat


suliranin. Ipakita kung paano nakuha ang sagot.
1. Si Tin-tin ay may 9 na krayola.
Si Tracy ay nagdagdag ng 5 pa.
Si Tom ay nagbigay ng 3 pa.
Ilan lahat ang krayola ni Tin-Tin?
Kabuuang bilang ng krayola: ___________
2. Pumitas ng 8 dilaw na Santan si Corina.
Pumitas ng 6 na rosas na Santan si Trina.
Pumitas naman ng 5 pulang Santan si Toni.
Inilagay nila sa basket ang mga bulaklak.
Ilan lahat ang bulaklak sa basket?
Kabuuang bilang ng bulaklak: ____________
3. May 8 holen si Billy.
Nagbigay ng 5 pang holen si Tim kay Billy.
Nagdagdag pa ng 3 si Jose.
Ilan lahat ang holen ni Billy?
Kabuuang bilang ng holen: ___________
4. Nakapulot ng 2 kabibi si Luis.
Nakapulot ng 9 na kabibi si Ben.
Nakapulot ng 5 kabibi si Rico.
Ilan lahat ang kabibi na napulot ng tatlo?
Kabuuang bilang ng Kabibi: _____________

207

5. Bumili si Cathy ng 8 pandesal.


Bumili si Luz ng 7 pandesal.
Bumili si Rey ng 3 pandesal.
Ilan lahat ang pandesal na binili ng tatlong
bata?
Kabuuang bilang ng pandesal: ___________

208

Pagsasama-sama ng 2-Digit at 1-Digit


na Bilang ng may Pagpapangkat
sa Pamamagitan ng Isip Lamang

Magkaibigan sina Tom at Totoy.


Nag-iipon sila ng stickers.
Si Tom ay may 18 stickers.
Binigyan siya ni Totoy ng 9 pang stickers.
Ilan lahat ang stickers ni Tom?

209

Solusyon:
1

18
+9
27
kaya, may 27 stickers si Tom.
Sa pagsasama ng 18+9 sa pamamagitan ng isip
lamang, ginagamit natin ang sumusunod:
Tandaan
Sa pagsasama-sama ng dalawa at isahang bilang
na may pagpapangkat sa pamamagitan ng isip
lamang:
Isulat muna ang expanded form o mahabang
pamamaraan ng pagdaragdag ng dalawang
bilang.
Pagkatapos, pagsamahin ang 3 bilang
sa pamamagitan ng isip lamang.
Kaya,

18 + 9

= (10 + 8) + 9
= 10 + (8 + 9)
= 10 + 17
= 27

210

Pagsasanay 1: Piliin ang tamang sagot. Ipaliwanag


kung paano mo nakuha ang sagot.
1.

2.

27
+
5
32

33

34

38
+
4
35

42

3.

43

44

45

4.

29
+
5
32

33

34

18
+
5
35

22

5.

23

24

25

6.

19
+
8
27

26

25

4 5
+
6
24

39

211

51

54

55

Pagsasanay 2: Isipin ang kabuuang sagot.


Ipaliwanag kung paano mo nakuha ang sagot.
1.

2.
25
+ 9

4.

3.

5.
23
+ 8

7.

6.
24
+ 7

8.
45
+ 8

10.

28
+ 6

9.
35
+ 7

11.
38
+ 5

35
+ 6

15
+ 8

28
+ 8

12.
35
+ 6

212

42
+ 9

Gawaing-bahay: Lutasin ang bawat suliranin.


1.

2.
May 25 batang lalaki
at 8 batang babae.
Ilan lahat ang mga
bata?

May 17 kalapati at 9 na
loro. Ilan lahat ang mga
ibon?

3.

4.

May 26 na inahing
manok at 9 na
tandang. Ilan lahat ang
manok?

May 19 na pula at 5
asul na lobo. Ilan lahat
ang lobo?

5.

6.
Sa Paaralang
Elementarya ng Rizal
ay may 28 lalaking
guro at 9 na babaeng
guro sa Baitang I.
Ilan lahat ang guro sa
Baitang I?

May 19 na puting Rosas


si Ana at may 6 na
pulang Rosas si
Maria.Ilan lahat ang
mga Rosas?

213

7.

8.
May 15 bayabas at 8
mangga. Ilan lahat
ang mga prutas?

Bumili ng kendi si Jane


para sa pagdiriwang ng
kanyang kaarawan.
May 36 na tsokolateng
kendi at 9 na mint na
kendi. Ilan lahat ang
kendi ni Jane?

214

Paglutas sa IsangHakbang na Pasalitang


Suliranin Gamit ang Pagdaragdag
ng Buong Bilang at Pera

Inimbita ni Cathy ang kanyang mga kaibigan


para sa kanyang ika-7 kaarawan.
Naghanda si Nanay ng sandwiches, spaghetti,
at pritong manok.
May 18 lalaki at 15 babae na dumalo
sa pagdiriwang.
Ilan lahat ang bilang ng mga bata na dumalo
sa pagdiriwang?
Sa paglutas ng suliranin hanapin ang sumusunod:
1. Ano ang ibinibigay na impormasyon?
Ang mga impormasyon: 18 lalaki at 15 babae
ang dumalo sa pagdiriwang.
215

2. Ano ang itinatanong?


Itinatanong sa suliranin ang kabuuang bilang
ng mga bata na dumalo sa pagdiriwang.
3. Paano natin ipakikita ang pamilang na
pangungusap ng suliranin?
Ipinakikilala natin ang pamilang na
pangungusap ng suliranin:
Kabuuang Bilang ng Bata = 18 + 15
At sagutan ang pamilang na pangungusap.
18
+ 15
33
Kaya ang kabuuang bilang ng mga bata na
dumalo sa pagdiriwang ay 33.
Tandaan
Sa paglutas ng suliranin, sundin ang sumusunod:
Basahin at unawaing mabuti ang suliranin.
Alamin ang ibinibigay na impormasyon
at kung ano ang tinatanong.
Planuhin ang pamaraan sa paglutas ng
suliranin.
Ipakita ang suliranin sa pamamagitan
ng drawing kung kailangan, pagkatapos
ay pamilang na pangungusap.
Isagawa ang plano. Sagutan ang pamilang na
pangungusap.
Alamin at tiyakin kung tama ang sagot.
216

Pagsasanay 1: Kopyahin sa iyong kuwaderno at


buuin ang tsart. Nasagutan na ang unang bilang
para sa iyo
Kuwentong
Suliranin

May 4 na pusa si
Pat.
May 6 na tuta si
Pilar.
Ilan lahat ang
alagang hayop
nina Pat at Pilar?

Ano ang
tinatanong

Impormasyon

Kabuuang
bilang ng 4 pusa
pusa at
6 tuta
tuta

Kumain si Sid ng
12 jelly kendi.
Kumain din si Pit
ng 9.
Ilan lahat ang
jelly kendi na
kanilang kinain?
Lumukso si Sam
nang 10 beses.
Lumukso naman
si Tina nang 8
beses.
Ilang beses lahat
ang ginawa
nilang paglukso?

217

Pagdaragdag na
Pangungusap

Kabuuang
bilang ng
alagang
hayop = 4 +
6

Kuwentong Suliranin

Ano ang
tinatanong

Impormasyon

Pagdaragdag na
Pangungusap

May 26 na piso si
Cora.
Binigyan siya ng
nanay ng 5 piso pa.
Magkano lahat ang
pera ni Cora?
Si Pedro ay may 22
piraso ng dahon.
Si Tin-Tin ay may 3
piraso.
Ilan lahat ang dahon
kapag pinagsama?
Nagbayad si Cindy
ng 11 piso para sa art
na papel. Nagbayad
rin siya ng 5 piso para
sa felt na papel.
Magkano lahat ang
ibinayad ni Cindy?

Pagsasanay 2: Basahin ang bawat suliranin. Sagutan


ang mga tanong sa iyong papel.
Nagpunta sa parke sina Thomas at Peter.
Nakakita sila ng 10 babae at 9 na lalaki.
Ilan lahat ang batang nakita nila?
1. Anong impormasyon ang ibinigay na?
2. Ano ang itinatanong sa suliranin?
218

3. Ano ang pamilang na pangungusap?


4. Anong pamaraan ang gagamitin?
5. Ano ang sagot?
Nagbayad ng 12 piso si Terry para sa kahel.
Nagbayad naman si Cindy ng 15 piso para sa
bayabas.
Magkano lahat ang ibinayad nila?
1. Ano ang impormasyong ibinigay na?
2. Ano ang tinatanong sa suliranin?
3. Ano ang pamilang na pangungusap?
4. Paano mo lulutasin ang suliranin?
5. Ano ang sagot?
Pagsasanay 3: Lutasin ang bawat suliranin. Isulat ang
solusyon sa sagutang papel.
1. Gumamit ang nanay ng 12 itlog sa pagluluto ng
cupcake.
Gumamit rin siya ng 24 na itlog sa pagluluto ng
leche plan.
Ilang itlog lahat ang ginamit ng nanay?

219

2. May 11 kandila si Mina.


May 24 na kandila si Bert.
Ilan lahat ang kandila nila?
3. Kumita si Toti ng 25 piso sa pagtitinda
ng pandesal noong Lunes .
Kumita ulit siya ng 20 piso noong Martes.
Magkano lahat ang kinita niya noong Lunes
at Martes?
4. Si Betty ay may 45 piso.
inigyan siya ng tatay niya ng 40 piso.
Magkano lahat ang pera ni Betty?
Gawaingbahay: Lutasin ang suliranin sa ibat ibang
pamaraan.
Bumili si Nicky ng ____na gayat ng
para sa
kanyang mga kaibigan.
Bumili si nanay ng ____ na gayat ng
.
Inilagay nilang lahat ang gayat ng
bag na papel.
Ilan lahat ang gayat ng cake?

220

sa isang

YUNIT 3
Pagbabawas ng Isahang Bilang
na May Minuend Hanggang 18

Si Ben ay may 9 na holen.


Ibinigay niya ang 4 sa kanyang
kaibigan.
9 na holen bawasan ng 4.
Ilang holen ang natira sa kaya.
9 4 = 5. Kaya, 5 holen ang natira kay Ben.
9 4 ay maaring basahin ng
9 bawasan ng 4 ay 5
9

Minuend

Subtrahend

221

Natira o Difference

Pansinin na ang 5 + 4 = 9 sapagkat ang


pagdaragdag ay kabaligtaran ng pagbabawas.
Kung magbabawas ng isahang bilang na may
minuend hanggang 18:
Ipakita ang detalye ng pagbabawas sa
pamamagitan ng pagdrowing ng parehong
dami ng bagay.
Alisin ang mga bagay na itinuturing na
subtrahend sa pamamagitan ng paglalagay ng
ekis .
Bilangin ang mga bagay na walang ekis. Natira
o Difference ang tawag dito.
Pagsasanay 1: Pag-aralan ang set ng mga larawan.
Piliin ang wastong pamilang na pangungusap.
Isulat ang inyong sagot sa inyong kuwaderno.
1.
a. 7 + 2 = 9

b. 7 - 5 = 2

c.

5+2= 7

a. 9 6 = 3

b. 9 3 = 6

c. 6 + 3 = 9

a. 12 8 = 4

b. 12 - 4 = 8

c. 8 + 4 = 12

2.

3.

222

4.
a. 16 5 = 11

b. 16 11 = 5

c. 10 + 6 = 16

a. 12 + 6 = 18
18

b. 18 12 = 6

c. 18 6 = 12

5.

Pagsasanay 2: Isulat ang pamilang na pangungusap


para sa sumusunod na set ng bagay.
Halimbawa:

11

1.

______________________
2.
_______________________
223

3.

_______________________
4.

_______________________
5.

_______________________
Pagsasanay 3: Gumuhit ng anumang set ng bagay
upang ipakita ang bawat pangungusap na
pamilang na pagbabawas. Isulat ang inyong sagot
sa inyong kuwaderno.
1. 9 - 7 =

2. 14 3 =

224

3. 16 5 =

4. 17 8 =

5. 18 9 =

Gawaing-bahay: Magdrowing ng anumang set


ng bagay na nagpapakita ng pagbabawas. Isulat
ang angkop na pagbabawas na pamilang
na pangungusap. Gawin ito sa inyong kuwaderno.

225

Pagbabawas ng Isahan-Dalawahang Bilang


Hanggang 99 nang Walang Pagpapangkat

May 25 lobo ang tindero.


Nakabenta siya ng 12 lobo.
Ilang lobo ang natira?
Ang suliranin ay maaaring lutasin sa ibat ibang
paraan.

226

Solusyon 1: Paggamit ng Hundred Chart


1

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

1. Hanapin ang minuend sa Hundred Chart.


2. Simula sa minuend, bumilang pabalik
na ang katumbas ng dami ng subtrahend .
3. Kulayan ang simbolo o numero na iyong
binilang .
Kaya, 13 lobo ang natira sa tindero.

227

Solusyon 2: Gamit ang Sampuan (Longs) at Isahan


(Unit)
Ginagamit natin ang 2
sampuan at 5 isahan upang
ipakita ang 25. Nilalagyan
natin ng ekis ang 1 sampuan
at 2 isahan upang ipakita
ang 12, ang bilang na
ibinawas sa 25.
Ang 1 sampuan at 3 isahan
na walang ekis () ang
nagpapakita ng sagot na 13.
Kaya, 25 -12 = 13.
Maaari nating mapaikli ang mga pamaraan ng
pagbabawas ng dalawahang bilang mula sa
dalawahang bilang nang walang pagpapangkat
gaya ng:
25
- 12
13
Isulat ang subtrahend sa ibaba ng minuend.
Tiyaking magkakatapat ang mga bilang.
Bawasin ang isahang bilang na subtrahend mula
sa isahang bilang na minuend. Ihanay rin ito
sa tapat ng isahang bilang.
Bawasin ang sampuang bilang ng subtrahend
mula sa sampuang bilang ng minuend. Isulat
ang sagot sa ibaba ng linya. Ihanay rin ito sa tapat
ng sampuang bilang.
228

Pagsasanay 1: Gamitin ang Hundred Chart upang


makita ang sagot sa sumusunod na pamilang na
pangungusap na pagbabawas. Isulat ang inyong
sagot sa inyong kuwaderno. Maaaring gamitin
ang sariling Hundred Chart.
1

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

1. 26 23 = ___________

6. 77 12 = ___________

2. 59 - 35 = ___________

7. 79 - 55 = ___________

3. 68 44 = ___________

8. 98 83 = ___________

4. 75 42 = ___________

9. 96 54 = ___________

5. 78 46 = ___________

10. 99 47 = ___________

229

Pagsasanay 2: Gamitin ang sampuan (longs) at


isahan (unit) upang ipakita ang sumusunod
na pamilang na pangungusap na pagbabawas.
Isulat ang inyong sagot sa inyong kuwaderno.
1. 26 - 13 = _______

2. 38 - 27 = _______

3. 35 - 22 = _______

4. 48 - 35 = _______

5. 58 - 47 = _______

230

Pagsasanay 3: Hanapin ang sagot o difference nang


hindi gumagamit ng sampuan (longs) at isahan( unit)
o Hundred Chart. Isulat ang inyong sagot sa inyong
kuwaderno.
1. 25 4 = _____

11. 85 63 = _____

2. 28 5 =

12. 86 55

_____

= _____

3. 39 8 = _____

13. 87 32 = ____

4. 48 7 = ______

14. 89 63 = _____

5. 48 16 = ______

15. 96 54 = _____

6. 56 11 = ______

16. 97 45 = ______

7. 66 23 = ______

17. 96 67 = ______

8. 75 32 = ______

18. 98 73 = ______

9. 73 41 = ______

19. 99 57 = ______

10. 76 44 = ______

20. 99 82 = ______

231

Gawaing-bahay: Basahing mabuti ang sumusunod


na suliranin. Isulat ang pamilang na pangungusap
at sagot sa papel.
1. Bumasa si Mel ng 68 pahina ng isang aklat.
Bumasa rin si Joel ng 36 na pahina
ng kaparehong aklat. Ilang pahina
ang kalamangan ng binasa ni Mel kay kay Joel?
Pamilang na Pangungusap: ___________________
Solusyon:
2. Si Bb. Cruz ay may 68 papel na may kulay.
Ibinigay niya sa kanyang mag-aaral ang 45
para sa kanilang gawain sa sining. Ilang papel
na may kulay ang natira sa kanya?
Pamilang na Pangungusap: ___________________
Solusyon:
3. May 58 holen si Ricky. Ibinigay niya ang 25 holen
sa kanyang mga kaibigan. Ilang holen
ang natira sa kanya?
Pamilang na Pangungusap: ___________________
Solusyon:
232

4. May 57 kendi si Hanesa. Si Loraine naman


ay may 43. Ilang kendi ang lamang ni Hanesa
kay Loraine?
Pamilang na Pangungusap: ___________________
Solusyon:
5. Nangangailangan ng 32 dosenang rosas
si Aling Alice para sa pagdiriwang ng kanilang
pista. Binigyan siya ng kanyang anak na lalaki
ng 21 dosenang rosas. Ilan pang dosenang
rosas ang kailangan niya?
Pamilang na Pangungusap: ___________________
Solusyon:

233

Pagbabawas ng Bilang na May Pangkatan


sa Pinahabang Pamamaraan
o Expanded Form

May 28 babae sa Baitang 1- Camia. May 54


na mag-aaral sa klase? Ilan ang lalaki?
Solusyon 1: Gamit ang Sampuan( Longs)
at Isahan( Units)
Sa bilang na 54 gamit ang sampuan (longs)
at isahan(unit) hindi maaaring ibawas ang 8 isahan
sa 4 na isahan kaya magpapangkat tayo. Papalitan
natin ang 1 sampuan ng 10 isahan. mayroon na
tayong 4 na sampuan at 14 na isahan.
234

regroup

Ang sampuan at isahan na walang ekis ang bilang


ng lalaki. Ito ay 2 sampuan at 6 na isahan na ibig
sabihin ay 26. Kaya, may 26 na lalaki sa klase.
Ang pamamaraan ay nagpapakita sa atin
na 54 28=26.
Subalit, ang paggamit ng pamamaraaan
na sampuan at isahan ay sadyang matagal
at nakapapagod. Kaya, gagamitin natin ang
pinahabang pamamaraan.
Solusyon 2: Gamit ang Pinahabang Pamamaraan
o Expanded Form
40

14

50

20

20

Pansinin na 20 + 6 = 26. Kaya, may 26 na lalaki


sa klase.
Sa pagbabawas ng dalawahang bilang na may
pagpapangkat sa pinahabang pamamaraan
o expanded form :
1. Ipahayag ang minuend at subtrahend.
2. Kunin ang 1 sampuan mula sa minuend.
235

3. Pangkatin sa pamamagitan ng pagpapalit ng 1


sampuan sa 10 isahan.
4. Bawasin ang bilang na nasa isahan.
Pagkatapos, ang bilang naman sa sampuan.
5. Pagsamahin ang kinalabasang bilang upang
makuha ang sagot.
Pagsasanay 1: Gamitin ang sampuan at isahan
upang makita ang bawat sagot. Isulat ang inyong
sagot sa inyong kuwaderno.
1.

25 18 = _______

2.

32 26 = _______

3.

44- 35 = _______

4.

51 - 37 = _______

5.

67 - 29 = _______

236

Pagsasanay 2: Gamitin ang pinahabang


pamamaraan ng bilang upang masagot
ang sumusunod. Isulat ang inyong sagot
sa inyong kuwaderno.
1. 61 - 47 =

2. 72 - 59 =

3. 53 - 24 =

4. 84 - 66 =

5. 91 - 35 =

237

Gawaing-bahay: Lutasin ang sumusunod na suliranin


sa ibat ibang paraan. Gawin ito sa inyong
kuwaderno.
1. May 34 na kahon ng tsokolate si Ken. Ibinigay niya
ang 16 na kahon sa kanyang nanay. Ilang kahon
ng tsokolate ang natira kay Ken?
2. Si Minda ay may 46 na popsicle sticks at 29
naman ang kay Maricar. Ilan ang lamang
ng popsicle sticks ni Minda kay Maricar?
3. Namitas ng 42 mangga si Lito samantalang 28
naman ang napitas ni Marlyn. Ilan ang lamang
ng manggang pinitas ni Lito sa pinitas ni Marlyn?
4. May 85 pahinang aklat si Ruth. Nabasa na niya
ang 48 pahina. Ilang pahina pa ang kailangang
basahin ni Ruth?
5. Umorder si Dita ng 90 kilo ng arina sa isang
tindahan. Kaninang umaga, 68 kilo ang nadala
na sa kanya. Ilang kilo pa ang kailangang ihatid
sa kanya?

238

Pagbabawas ng Isahan-Dalawahang Bilang


Hanggang 99 na May Pagpapangkat

May 65 pirasong balut ang magtitinda.


Naibenta niya ang 38. Ilang piraso pa ng balut
ang kailangan niyang ibenta?

239

Solusyon1: Paggamit ng Pakitang-larawan


Magdrowing ng 65 balut. Lagyan ng ekis ang 38
balut. Ang bilang ng balut na walang ekis ay 27. Ito
ang bilang ng balut na kailangang ibenta ng
magtitinda.

Solusyon 2: Paggamit ng Sampuan at Isahan


Ipakita ang 65 sa pamamagitan ng 6 na sampuan
at 5 isahan. Sa ipinakita na 65 gamit ang sampuan
at isahan , hindi maaaring ibawas ang 8 sampuan
sa 5 isahan. Kaya, ang 1 sampuan ay ipapalit
sa 10 isahan na ang kabuuan ay 15 isahan. Kaya
naman, maaari nang ibawas ang 3 sampuan
at 8 isahan o 38.

240

Ang sampuan at isahan na walang ekis ang bilang


ng balut na kinakailangan pang ibenta ng
magtitinda. Ito ang dalawang sampuan at 7 isahan.
Kaya, may 27 balut na kailangan pang ibenta ng
magbabalut.
Solusyon 3: Paggamit ng Pinahabang Pamamaraan
o Expanded Form
Ipinakikita natin ang 65 at 38 sa pinahabang
pamamaraan o expanded form.
Magiging ganito:
15

50

60

30

20

Pansinin na 20+7 = 27. Kaya may 27 balut pa ang


dapat ibenta ng magbabalut.

241

Solusyon 4: Paggamit ng Algorithm


Pansinin na ang 3 paraan ng paglutas ay maaaring
ipakita sa kaparehong pamilang na pangungusap.
Ito ay,
65 38 = 27
5

6 15
3 8
2 7
Kabuuan
Sa pagbabawas na may pagpapangkat ng mga
bilang na may minuends na hanggang 99, sinusunod
natin ang mga hakbang na ito:
Halimbawa: Hanapin 83 29.
1. Isulat ang pagbabawas na pamilang na parirala
83
nang pahanay.
-

29

2.

Pangkatin ang minuend. -

81 3
2 9

3.

Magbawas mula sa isahan.

81 3
2 9
5 4

Kaya, 83 29 = 54.

242

Pagsasanay 1: Magdrowing ng set ng bagay na


nagpapakita ng pagbabawas sa ibaba. Isulat ang
tamang sagot sa papel.
1. 22 16 = ________

2. 24 17 = ________

3. 31 18 = ________

4. 33 24 = ________

5. 40 29 = ________

243

Pagsasanay 2: Hanapin ang sagot gamit


ang pinahabang pamamaraan o expanded form.
Isulat ang tamang sagot sa papel.
1.

2.

3.

22
16

6.

35
27

7.

45
18

8.

42
24

53
25

61
49

77
58

83
69

4.

9.

94
56

52
35
5.

10.

244

Pagsasanay 3: Hanapin ang sagot gamit


ang algorithm. Isulat ang sagot sa isang papel.
1.

25 - 19 =

6.

64 - 35 =

2.

35 - 27 =

7.

76 - 39 =

3.

43 - 24 =

8.

82 - 65 =

4.

51 - 23 =

9. 96 - 47 =

5.

54 - 38 =

10. 98 - 89 =

245

Gawaing-bahay: Lutasin ang sumusunod na suliranin.


Ipakita kung paano mo nakuha ang sagot. Isulat
ang inyong sagot sa inyong kuwaderno.
1. May 46 na selyo si Rose sa kanyang album.
Ibinigay niya ang 29 sa kaibigan niyang si Anne.
Ilang selyo ang natira kay Rose?
2. Naghain si Lola ng 72 biskuwit sa mga panauhin.
May natirang 38 biskuwit. Ilang biskuwit ang
nakain?
3. May 84 na bata sa Baitang I - Rosal.
Ang lalaki ay 45. Ilan ang babae?
4. May 65 balot ng kendi si Jennifer.
Samantalang 81 balot naman ang kay
Florence. Ilang balot ng kendi ang lamang
ni Florence kay Jennifer?
5. Kailangan ni Sam na bumili ng 92 hamburgers
para sa pagdiriwang ng kanyang
kaarawan. Nangako na magbibigay ng 59 na
hamburgers ang kanyang kaibigan na si
Jenia. Ilang hamburger pa ang kailangang
bilhin ni Sam para sa kanyang kaarawan?
246

Pagkukuwenta sa Isip ng Pagbabawas


ng Isahang Bilang mula sa Minuends
na Hanggang 18

Si Ian ay may 18 prutas sa basket.


Kinuha niya ang 6 na prutas mula sa basket
at ibinigay ito sa kanyang nanay.
Ilan ang natirang prutas sa basket?
Solusyon 1: Paggamit ng algorithm

18
- 6
12

86=2
Pagkatapos ilagay
ang 1 sa unahan ng
2 at basahin ito
bilang 12.

Samakatuwid, 12 prutas ang natira sa basket.


247

Solusyon 2: Pagbabawas ng bahagi


18
- 6

86=2
10 + 2 = 12

Gamit ang isip, bawasin ang isahang bilang ng


subtrahend mula sa isahang bilang ng minuend.
Pagkatapos, idagdag ang difference sa sampu.
Kaya, 18 6 = 12.
Samakatuwid, 12 prutas ang natira sa basket.
Paglutas 3: Pag-uugnay sa Sampu
18
- 6

10 6 = 4
8 + 4 = 12

Gamit ang isip, tanggalin ang isahang bilang


ng minuend upang maging 10. Sunod, bawasin
ang subtrahend mula sa 10. Pagkatapos idagdag
ang isahang bilang ng minuend sa natira
o difference.
Kaya, 18 6 = 12.
Samakatuwid, 12 prutas ang natira sa basket.
248

Pagsasanay 1: Tulungan natin ang tsuper upang


marating niya ang dulo ng linya sa pamamagitan
ng pagsagot sa sumusunod gamit ang isip :
S
I
M
U
L
A

14 1 = ___

15 3 = ___

16 5 = ___

17 5 = ___

18 6 = ___

Tapos

249

Pagsasanay 2: Tulungan natin ang kuneho na


maubos ang carrot sa pamamagitan ng pagsagot
sa sumusunod. Isulat ang iyong sagot sa papel.

13 1 = ___

14 3 = ___

15 2 = ___

16 4 = ___

17 5 = ___

18 7 =
___

19 6 =
___
250

Gawaing-bahay: Tulungan natin si Kiko na pitasin


ang mga bayabas sa pamamagitan ng pagsagot
sa sumusunod. Isulat ang sagot sa isang papel.

13
-2
.

15
-1
.
17
-4
.
16
-5
.

18
-6
.

251

19
-7
.

Pagkukuwenta sa Isip ng Pagbabawas


ng Isahang Bilang mula sa Minuend
Hanggang 99

Bumili ng 37 bayabas si Marie sa palengke.


Sa kanyang pag-uwi, nasalubong niya
ang kanyang kaibigan. Ibinigay niya
ang 6 na bayabas sa kanyang kaibigan.
Ilang bayabas ang natira sa kanya?
252

Solusyon 1
37
-6
31

37 = 30 + 7
7-6=1
1 + 30 = 31

Gamit ang isip, ipakita ang


minuend sa pinahabang
pamamaraan. Ibawas
ang subtrahend mula sa
mas mababang addend
ng pinahabang
pamamaraan. Idagdag
ang kalabasan sa mas
mababang addend ng
pinahabang pamamaraan.
Ang kabuuan o sum ang
sagot.

Kaya, 37 6 = 31, 31 bayabas ang natira.


Gamit ang isip, ipakita ang
minuend sa pinahabang
37 = 30 + 7
37
pamamaraan. Pagkatapos,
-6
30 10 = 20
tanggalin ang 10 sa mas
31
mataas na addend ng
10 6 = 4
pinahabang pamamaraan.
4 + 7 = 11
Ibawas ang subtrahend sa
10. Idagdag ang
11 + 20 = 31 kinalabasang ito sa mas
mababang addend ng
pinahabang pamamaraan.
Pagkatapos, pagsamahin
ang sagot sa nakuhang
bilang nang ibawas ang 10
sa mas mataas na addend.
Ang kabuuan o sum ang
Kaya, 37 6 = 31, 31 na bayabas ang natira.
sagot.
Add253
this result to the smaller
addend of the expanded
form.
Paglutas 2:

Pagsasanay 1: Tulungan natin ang batang lalaki


upang mabilis siyang makarating sa itaas. Sagutin
ang sumusunod gamit ang isip.

98 8 = ___
79 7 = ___
68 5 = ___
59 6 = ___
47 4 = ___
36 3 = ___
24 2 = ___

254

Pagsasanay 2: Tulungan natin ang batang babae


na pitasin ang lahat ng bulaklak sa pamamagitan
ng pagsagot sa sumusunod gamit ang isip.

36 3 = ___

27 6 = ___

59 6 = ___
48 5 = ___

68 5 = ___

83 2 = ___

99 7 = ___

255

Gawaing-bahay: Ano ang ginagawa mo kapag


ikaw ay nagbabawas ng bilang? Sagutin ang
sumusunod. Isulat sa kahon sa ibaba ang letrang
makikita sa bawat bintana na tutugma sa iyong
sagot. Isulat sa inyong kuwaderno ang inyong sagot.
A

29 3 =
___

37 5 =
___

39 6 =
___

45 4 =
___

56 2 =
___

77 6 =
___

80

41

89 9 =
___

71

26

54

256

32

98 7 =
___

33

80

27

91

Paglutas ng Suliranin na Ginagamitan


ng Pagbabawas

Namitas si Elvira ng 37 kamatis?


Inilagay niya ang 16 na kamatis sa basket.
Ilang kamatis ang wala sa basket?

257

Solusyon 1: Paggamit ng Drowing


Gumuhit ng 37 kamatis at lagyan ng ekis ang 16.

Ang bilang ng kamatis na walang ekis ay 21.


Kaya, 21 kamatis ang wala sa basket.
Solusyon 2: Paggamit ng Algorithm na Pagbabawas
37
- 16
21

Unahing ibawas ang nasa isahang


bilang at isulat ang sagot sa
ibaba. Pagkatapos, ibawas ang
nasa sampuang bilang at isulat
ang sagot sa ilalim ng guhit.

Kaya, 21 kamatis ang wala sa basket


Solusyon 3: Paggamit ng Pinahabang Pamamaraan
o Expanded Form
30 +
7
10
+6

30 - 10 = 20
7 - 6 = 1
20 + 1 = 21

Kaya, 21 Kamatis ang wala sa basket


258

Tandaan
Sa paglutas ng suliranin, sinusunod natin ang mga
hakbang na ito.
Basahin at unawain ang suliranin. Upang
maunawaan ang suliranin, tandaan ang ibinigay
na detalye at kung ano ang suliraning
itinatanong.
Pag-isipan kung paano lulutasin ang suliranin.
Maaaring gumamit ng drowing, sumulat ng
pamilang na pangungusap, magdula-dulaan o
magsagawa ng iba pang paraan.
Isagawa ang naisip na paraan. Gawin ang
paraang sa palagay mo ay siyang
pinakaangkop.
Patunayan ang sagot. Tiyakin kung ang sagot ay
makatuwiran o makabuluhan.
Pagsasanay 1: Sagutin ang mga suliranin gamit
ang ibat ibang paraan. Isulat sa inyong kuwaderno
kung paano ang paglutas.
1. May 45 kandila si Riza. Ang kay Ruth ay 24. Ilan
ang kalamangan ng kandila ni Riza sa kandila ni
Ruth?
2. Bumili ng 42 itlog ang nanay. bPagkatapos niyang
gumawa ng biskuwit, may 13 na natira. Ilang itlog
ang ginamit ng nanay sa paggawa ng biskuwit?

259

3.

Kumita ng 55 piso si Lea sa pagtitinda ng


pandesal noong nakaraang linggo. Gusto
niyang makabili ng krayola na may halagang
64 piso. Magkano pa ang perang kailangan
niya para makabili ng krayola?
4. Pumunta sa palengke si Rowena at bumili ng 75
pirasong popsicle stick para sa kanyang
proyekto. Nang bilangin nya ang popsicle stick,
nakita niyang 23 dito ang sira. Ilang popsicle
stick ang hindi sira?

Gawaing-bahay: Sagutin ang suliranin gamit


ang ibat ibang paraan. Isulat sa inyong kuwaderno
kung paano ang paglutas.
1. Nag-uwi ng 26 na bayabas si Rebecca at 67
naman ang iniuwi ni Tino. Binigyan nila ng 28
bayabas ang kanilang nanay. Ilang bayabas
ang natira sa kanilang dalawa?
2. May 25 piso si Kris. Gusto niyang bumili ng
bagong lalagyan ng lapis na nagkakahalaga
ng 98 piso. Binigyan siya ng 30 piso ng kanyang
nanay at sinabing humingi siya ng karagdagan
sa kanyang tatay. Magkano ang hihingin ni Kris
sa kanyang tatay para makabili siya ng
bagong lalagyan ng lapis.

260

Kalahati ng Isang Buo

Si Karen ay may isang


piraso ng kuwadradong
papel, nais siyang
ibigay kay Carlo ang
kalahati ng papel.
Kung ikaw si Karen,
paano mo hahatiin ang
papel?

Isang buo

kalahati

Isang buo

kalahati

Isang buo

kalahati

261

Pagsasanay 1: Bilugan ang hugis na nagpapakita


ng kalahati ng isang buo. Isulat ang sagot sa inyong
kuwaderno.

Isang buo

Isang buo

Isang buo

Isang buo

Isang buo

262

Pagsasanay 2: Kulayan ang bahagi ng larawan na


nagpapakita ng . Gawin ito sa inyong kuwaderno

263

Pagsasanay 3: Iguhit ang kalahating bahagi ng


isang buo. Gawin ito sa inyong kuwaderno.

264

Gawaing-bahay: May isang baso ng juice si Luisa.


Hinati nya sa dalawang baso ang juice.
Iguhit sa papel ang dami ng juice sa bawat baso.

265

Sangkapat ng Isang Buo

Nakaguhit sa ibaba ang larawan ng isang buong


papel.

Ang buong papel ay hinati sa ibat ibang paraan


upang ipakita ang apat na bahagi na may
magkaparehong laki. Ang bawat bahagi ng
buong papel ay sinasabing one-fourth o
sangkapat,

sangkapat

sangkapat

sangkapat

266

sangkapat

sangkapat

Pagsasanay 1: Lagyan ng ang loob ng bilog kung


ang bahaging may kulay ay nagpapakita ng
sangkapat. (Magbibigay ang guro ng sipi ng
pagsasanay).
1.

5.

2.

6.

3.

7.

4.

8.
267

Pagsasanay 2: Hanapin ang sangkapat na bahagi


ng isang buo. Padugtungin ng linya ang sangkapat
na nawawalang bahagi at ng natitirang bahagi.
Gawin ito sa isang papel.
Natitirang Bahagi
ng Isang buo

Sangkapat na Bahagi

268

Pagsasanay 3: Isulat ang sangkapat sa may kulay


na bahagi kung pare-pareho ng isang buo at ekis (X)
kung hindi. Sinagutan na ang bilang 1. Isulat ang
inyong sagot sa inyong kuwaderno.
1.

1
4

5.

2.

6.

3.

7.

4.

8.

269

Gawaing-bahay: Ipinakikita sa larawan ang


one-fourth o sangkapat na bahagi ng isang buo.
Idrowing ang nawawalang bahagi upang mabuo
ang larawan. Gawin ito sa inyong kuwaderno.
1.

2.

3.

270

Kalahati ng Isang Set

May anim na yoyo si Nora. Gusto niyang


ibigay ang kalahati ng anim na yoyo
sa kanyang kuya. Ilang yoyo ang ibibigay
niya?

271

Solusyon 1: Isagawa

3 yoyo

Nora

3 yoyo

Kuya
Kalahati ng 6 ay 3.
Tatlong yoyo ang ibibigay ni Nora kay kuya.

272

Solusyon 2: Paggamit ng pakita-larawan


Magdrowing ng anim na yoyo. Lagyan ng ekis (X)
at tsek ( ) ang mga yoyo. Gawin ito nang salitan
ang yoyong may markang ekis (X) ay para kay Nora
at ang may markang tsek ( ) ang bilang ng yoyong
ibinigay kay kuya. Tatlong yoyo ang hawak ni kuya.

X X X

Nora

Kuya

Nora

Kuya

Nora

Kuya

Or

X X X
Kuya

Nora

Kuya

Nora

273

Kuya

K uya

Binigyan ni Nora ng 3 yoyo ang kanyang kuya.


Kung ito ay kalahati o kalahati ng kabuuang
bilang ng kanyang yoyo, ilan lahat ang yoyo
ni Nora?
Maaaring paraan ng paglutas:

ng set

ng set

Kabuuang bilang ng yoyo ni Nora.


May 6 na yoyo si Nora bago nya binigyan
ng kalahati ang kanyang kuya.

274

Pagsasanay 1: Lagyan ng ekis (X) ang

ng bawat

set. Isulat sa inyong kuwaderno ang bilang na


kumakatawan sa

ng set.

1.

2.

3.

4.

5.

275

Pagsasanay 2: Gamit ang linya, hatiin ang mga


bagay sa dalawang set na may magkaparehong
dami. Ilan ang mga bagay sa bawat set? Piliin
ang sagot sa mga bilang sa kanan at bilugan.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng pagsasanay).
1.

2.

10

3.

12

4.

5.

276

14

Pagsasanay 3: Iguhit sa loob ng bilog ang kalahating


dami ng mga bagay sa set. Gawin ito sa inyong
kuwaderno.
1.

2.

3.

4.

277

Pagsasanay 4: Basahin at sagutin ang mga


sumusunod na tanong. Piliin ang letra ng tamang
sagot. Isulat sa inyong sagot sa sagutang papel.
1. Ang 2 laruan ay nagpapakita
ng kalahati ng isang set ng laruan.
Alin ang nagpapakita ng set ng laruan?

2. Ang mga bolang ito ay kalahati ng


isang set.
Sa aling set nagmula ang kalahati ng
bola?

278

3. Ang tatlong tatsulok ay nagpapakita ng kalahati


ng isang set ng tatsulok.

Alin ang nagpapakita ng set ng tatsulok?

Gawaing-bahay
1. May malaking garapon ng mga holen si Popoy.
Gusto niyang ilipat ang mga holen sa
dalawang maliit na garapon. Idrowing ang mga
holen na may parehong dami sa bawat
garapon.

2.

Ang 6 na lapis ay kalahati ng


isang set ng lapis. Idrowing
ang set ng lapis na may
tamang bilang.
279

Sangkapat ng Isang Set

May pasalubong na isang kahong hopia


ang tatay para sa kanyang apat na anak.
Kung ang isang kahon ay may walong hopia,
ilang hopia ang matatanggap ng bawat
bata?
Solusyon 1: Isagawa
Bata 1
Bata 2
Bata 3
Bata 4

280

Bawat bata at makatatanggap ng dalawang hopia


mula sa tatay.
Solusyon 2: Paggamit ng Counters
1. Bumuo ng 4 na pangkat. Sa unang round
bigyang 1 counter ang bawat pangkat.
Pagkatapos bigyan muli ng 1 counter sa
pangalawang round. Bawat pangkat ay may
2 counters.
st

1 round 2nd round

Bata 1

st

1 round 2nd round

Bata 2

st

1 round 2nd round 1st round nd


2 round

Bata 3

Bata 4

Bawat bata ay may makatatanggap ng 2


pirasong hopia mula sa tatay.
2. Bumuo ng 4 na pangkat. Bigyan ng 2 counter
ang bawat pangkat nang sabay-sabay. Kaya
bawat bata ng tumanggap ng 2 counter.

Bata 1

Bata 2

Bata 3

Bata 4

Bawat bata ay makatatanggap ng dalawang


hopia. Pansinin na ang dalawang hopiang
ibinigay sa 4 na bata ay ng 8 hopia na
pasalubong ng tatay.

281

Tandaan
Upang makuha ang ng isang set sa apat
na magkakaparehong dami ng bagay ng isang set
o pangkat na mga bagay sa bawat set ang
bumubuo ng ng set.
Ngayong alam mo na, na ang ay bahagi ng isang
pangkat. Paano mo malalaman kung saang
pangkat nagmula ang na bahagi?
Ang bawat anak ni tatay ay nakatanggap ng
tigdawalang hopia. Kung ang 2 hopia ay ng
kabuuang bilang ng mga hopia, ilang pirasong
hopia ang pasalubong ni tatay?
Maaaring paraan ng paglutas:
A.
Bata 1

Bata 2

Bata 3

Kabuuang bilang ng hopia

282

Bata 4

B.
2+2=4
4+2=6
6+2=8
Walong pirasong hopia ang pasalubong ni tatay.
Tandaan
Kung ang ibinigay na set ng mga bagay ay ng
isang set, upang malaman kung saang set o
pangkat ito nagmula:
Bumuo ng 3 iba pang pangkat na may
magkakasindami ng laman. Pagsama-samahin
ang laman ng 4 na pangkat upang makabuo
ng isang bagong pangkat. Sa pangkat na ito
nagmula ang .
o
Bilangin ang mga bagay sa loob ng pangkat.
Isulat ang bilang sa ilalim ng bawat pangkat.
Pagsamahin ang mga bilang. Ang sagot sa
pinagsamang bilang ay ang pangkat kung
saan nagmula ang .

283

Pagsasanay 1: Alin ang nagpapakita ng ng bawat


set o pangkat ng mga bagay. Isulat sa inyong
kuwaderno ang letra ng iyong sagot.
1. Ibinigay na set o pangkat:

2. Ibinigay na set o pangkat:

284

3. Ibinigay na set o pangkat:

4. Ibinigay na set/pangkat:

285

Pagsasanay 2: Kulayan ang ng bawat set. Gawin


ito sa inyong kuwaderno.
1.

2.

3.

4.

5.

286

Pagsasanay 3: Hatiin sa apat na magkakapareho


ng dami ang mga bagay sa pangkat. Gamitin
ang patayong guhit sa paghahati. Isulat
sa nakalaang patlang ang inyong sagot. Sinagutan
na ang bilang 1.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng pagsasanay).
1.
Bilang ng mga bagay sa bawat pangkat:

___1___

2.

Bilang ng mga bagay sa bawat pangkat:

______

3.

Bilang ng mga bagay sa bawat pangkat:

287

______

4.

Bilang ng mga bagay sa bawat pangkat:

______

5.

Bilang ng mga bagay sa bawat pangkat:

288

______

Pagsasanay 4: Iguhit sa inyong kuwaderno


ang angkop na dami ng bagay na dapat idagdag
upang mabuo ang bawat pangkat.
1. Ang 2 holen ay ng isang pangkat ng holen.

2. Ang 3 tatsulok ay ng isang pangkat ng tatsulok.

3. Ang 4 na parihaba ay ng isang pangkat ng


mga parihaba.

289

Gawaing-bahay
A. Iguhit sa kanang kahon ang ng mga bagay
mula sa pangkat na nasa pagkatapos
ng tanong. Iguhit sa isang papel.
1.

ng 12?
2.

ng 20?
3.

ng 24?

290

B.

Ang 5 mangga ay na ng isang set ng


mangga. Iguhit sa loob ng bilog ang tamang
bilang ng mangga na dapat nalaglag upang
mabuo ang pangkat.

C.

Ang ng set o pangkat ng itlog ay 6. Ilang itlog


ang kailangan upang mabuo ang set o
pangkat. Iguhit ang iyong sagot sa isang papel.

291

Hugis ng mga Bagay

Bilog

Tatsulok

Ang bilog ay hugis na


walang sulok at gilid.

Ang tatsulok ay hugis na


may 3 sulok at 3 gilid.

Parihaba

Parisukat

Ang parihaba ay hugis


na may 4 na sulok at 4
na gilid. Ang 2
magkatapat na gilid ay
may pantay na sukat.

Ang parisukat ay hugis


na may 4 na sulok at
apat na gilid.
Magkakasinghaba o
magkakapareho ng
haba ng bawat gilid.

292

Pagsasanay 1: Bilugan ang angkop na hugis


ng mga bagay na nasa kaliwa.

293

Pagsasanay 2: Gupitin ang mga hugis. Pangkatin


ang mga ito ayon sa gusto mong pagpapangkat.
Idikit ang mga itosa isang hiwalay na papel.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng pagsasanay.)

Gawaing-bahay: Tingnan ang mga bagay sa inyong


tahanan na may hugis parisukat, parihaba, bilog,
at tatsulok. Iguhit ng mga bagay at kulayan.

294

Pagguhit ng Hugis
Ang parisukat ay may
Parisukat

4 natuwid at
magkakasing habang
gilid.
4 na sulok.
Ang parihaba ay may

Parihaba

4 na tuwid na gilid, ang 2


magkatapat na gilid ay
may pantay na haba.
4 na sulok.
Ang tatsulok ay may

Tatsulok

3 tuwid na gilid.
3 sulok.

Ang bilog ay
Bilog

walang gilid.
walang sulok.

295

Pagsasanay 1: Bakatin ang mga hugis. Sundin


ang putol-putol na guhit.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng pagsasanay.)

Parisukat

Parihaba

Tatsulok

Bilog

296

Pagsasanay 2: Idrowing ang hugis sa inyong


kuwaderno.
tatsulok

parihaba

parisukat

bilog

Pagsasanay 3: Idrowing sa inyong kuwaderno


ang susunod na hugis.

Gawaing-bahay: Magdrawing o magdisenyo gamit


ang hugis na tatsulok, parisukat, bilog, at parihaba.
Kulayan ang inyong drowing o disenyo.
297

Three-Dimensional Objects

Ang parihabang kahon


rectangular
ay may 6 na
box
parihabang gilid.

Ang parisukat na kahon


Square box o cube ay may 6 na
parisukat na gilid.

cylindrical
can

Ang pabilog na lata ay


may 2 pabilog na gilid
at isang surface.

cone

Ang apa ay may isang


pabilog na gilid at
isang surface.

ball

Ang bola ay may isang


surface.

298

Pagsasanay 1: Alamin kung paano pinangkat


ang mga bagay. Sinagutan na ang unang bilang
para sa iyo. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
1.

Hugis ng
mga gilid

Bilang ng mga
gilid
2.
Kulay
Materyal
3
Haba
Hugis

4
Kulay
Sukat

299

Pagsasanay 2: Saang pangkat kasama ang bagay?


Ituro ang pangkat sa pamamagitan ng arrow.
Sinagutan na ang unang bilang isa para sa iyo.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng pagsasanay.)
1.

2.

3.

300

Pagsasanay 3: Bakatin ang larawan sa panglawang


hanay, iguhit sa pangatlo at isulat ang ngalan nito
sa pang-apat. (Magbibigay ang guro ng sipi ng
pagsasanay.)

Gawaing-bahay: Tingnan ang mga bagay sa inyong


tahanan na may hugis ang parihabang kahon,
pabilog na lata, apa at bola. Iguhit ang mga ito.

301

Pagbuo ng mga Salitang Hugis


Kung itutupi o ititiklop ang mga net at lalagyan
ng tape ang mga gilid, mabubuo ang sumusunod
na bagay.

302

Pagsasanay 1: (Magbibigay ang guro ng sipi ng mga


pagsasanay.)
1. Gupitin ang net at bumuo ng isang parihabang
kahon.

303

2. Gupitin ang net at ng isang pabilog na


kahon.

304

3. Gupitin ang net at bumuo ng isang cube.

305

4. Gupitin ang net at bumuo ng isang hugis-apa.

306

Pagsasanay 2: Anong bahagi ng net ang wala?


Iguhit ang nawawalang bahagi upang mabuo
ang hugis.

307

Gawaing-bahay
1. Ipinakikita sa ibaba ang isang net ng isang cube.

Ang dalawang net ba sa ibaba ang siya ring net


ng isang cube?

2. Humanap ng isang parihabang kahon, isang


cube, isang pabilog na kahon, o isang sumobrang
papel. Kopyahin ang net nito. Gupitin ang net na
ito at buuin ang bagay. Ihambing ito sa orihinal.

308

Bilang at Katangian ng mga Patterns

Nakadalo ka na ba sa pagtitipon sa isang birthday


party?
Ano-ano ang nakita mo sa party?
Tingnan ang mga payaso sa itaas.
1. Ano-anong kulay ang nakita mo?
2. Ano-anong hugis ang nakita mo?
3. Ano-anong hugis ang paulit-ulit?
4. Ano-anong kulay ang inulit-inulit?

309

Tingnan ang mga litratong ito.

Ano-anong bagay ang nakikita mo


1. Ano-anong kulay ang nakikita mo?
2. Nakakikita ka ba ng mga paulit-ulit
na pattern sa mga bagay?
Pagsaliksik sa Payak na Patterns
Masdan ang mga sumusunod na pattern
mula sa kaliwa papunta sa kanan. Ano
ang nagbabago? Ano ang nanatiling pareho?
1.
Ano ang kasunod?
2.
Ano ang kasunod?

310

3.
Ano ang kasunod?
4.

10

12

Ano ang kasunod?


5.
Ano ang kasunod?
Tandaan
Ang pattern ay isang bagay na paulit-ulit
ayon sa karaniwang paraan. Maaaring
ang hugis, kulay, direksiyon, o bilang
ang pag-uulit.

311

Pagsasanay 1: Aling anyo sa kanan ang kapareho


ng nasa kaliwa? Bilugan mo ang sagot. Sinagutan na
ang unang bilang isa para sa iyo.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng mga pagsasanay.)

Pahina 328

312

Pagsasanay 2: Kulayan ang bagay upang mabuo


ang pattern. Sinagutan na ang bilang isa para sa iyo.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng mga pagsasanay.)

Pahina 329

313

Pagsasanay 3: Iguhit at kulayan ang dapat


na kasunod sa pattern. Bilugan kung ano
ang nabago sa pattern.
Halimbawa:

Pagbabago sa
1.

2.

3.

4.

5.

6.

hugis

kulay

laki

Pagbabago sa

hugis

kulay laki

Pagbabago sa

hugis

kulay

laki

Pagbabago sa

hugis

kulay

laki

Pagbabago sa

hugis

kulay

laki

Pagbabago sa

hugis

kulay

laki

Pagbabago sa

hugis

kulay

laki

314

Pagsasanay 4: Isulat sa iyong papel ang kasunod


na bilang ayon sa pattern.
Halimbawa:

11

13

20

25

30

12

1.

2.

10

3.

4.

5.

6.

13

17

21

25

7.

11

14

17

20

8.

10

20

30

40

50

60

70

9.

10

14

18

22

26

10.

11

16

21

26

31

15

15

315

18

35

21

Gawaing-bahay:
1. Gumawa ng mga pattern gamit ang mga
kapareho na hugis na ito.

Halimbawa:

2. Maghanda ng pattern na magagamit sa gilid


ng bulletin board sa silid-aralan.

316

YUNIT 4
Paggamit ng Kalendaryo-Mga Araw
sa Isang Linggo

Nais ni Nico na lumahok sa camping bukas.


Iniempake niya kahapon ang bag at mga gagamitin
sa camping.
Kung ngayon ay Biyernes,
1.
2.

anong araw niya iniempake ang kanyang bag


at mga gagamitin sa camping?
anong araw ang camping nila?
317

Solusyon 1: Sa pamamagitan ng pagtatala


Sa pamamagitan ng pangtatala ng mga araw:
Linggo, Lunes, Martes, Miyerkules, Huwebes, Biyernes,
Sabado. Makikita natin na ang Huwebes ay nauuna
sa araw ng Biyernes, at Sabado ang sunod na araw.
Kaya, nag empake si Nico noong Huwebes at ang
camping nila ay sa Sabado.
Solusyon 2: Paggamit ng kalendaryo
Sa paggamit ng kalendaryo, makikita natin na
nauna ang Huwebes sa Biyernes. Kaya, araw ng
Huwebes nang nag-empake ng gamit si Nico at ang
camping nila ay araw ng Sabado.
Tandaan
May pitong araw sa loob ng isang linggo.
Ito ang pagkakasunod-sunod ng mga araw:
Llinggo, Lunes, Martes, Miyerkules, Huwebes,
Biyernes, Sabado.
Linggo ang unang araw sa isang linggo at
Sabado ang ikapitong araw.

318

Pagsasanay 1: Hanapin ang kaukulang bilang


ng bawat araw. Idugtong sa pamamagitan ng linya.
Isulat ang ngalan ng araw sa patlang. Gawin ito
sa inyong kuwaderno.
Huwebes

1st

Martes

2nd

Lunes

3rd

Miyerkules

4th

Biyernes

5th

Linggo

6th

Sabado

7th

319

Linggo

Pagsasanay 2: Bilugan ang tamang sagot. Isulat


ang sagot sa inyong kuwaderno.
1. Ano ang araw na
sumunod sa
Martes?
2. Ano ang araw
bago ang
Miyerkules?
3. Ano ang araw sa
pagitan ng Lunes
at Miyerkules?
4. Ano ang araw sa
pagitan ng
Huwebes at
Sabado?
5. Anong araw
bago ang
Sabado?
6. Ano ang
ikalawang araw
sa isang linggo?
7. Ano ang araw
bago ang
Biyernes?
8. Ano ang ikaapat
na araw sa isang
linggo?
9. Kung Miyerkules
ngayon, ano ang
araw pagkalipas
ng dalawang
araw?
10. Kung ngayon ay
Huwebes,
anong araw
bago ang
kahapon?

Miyerkules

Huwebes

Biyernes

Martes

Miyerkules

Huwebes

Linggo

Lunes

Martes

Lunes

Miyerkules

Biyernes

Martes

Huwebes

Biyernes

Lunes

Martes

Miyerkules

Miyerkules

Huwebes

Biyernes

Martes

Miyerkules

Huwebes

Huwebes

Biyernes

Sabado

Lunes

Martes

Miyerkules

320

Gawaing-bahay: Dadalaw si Anna ng dalawang


araw sa kanyang lola. Nag-empake siya
ng kanyang gamit kahapon. Aalis siya sa
makalawa. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.

Kung ngayon ay Martes,


1. Anong araw nag-empake ng gamit si Anna?
_____________________________________
2. Anong araw siya dadalaw sa kanyang lola?
_____________________________________
3. Anong mga araw siya mananatili sa kanyang
lola?
_____________________________________
4. Anong araw siya uuwi?
_____________________________________
321

Paggamit ng Kalendaryo - Mga Buwan


sa Isang Taon

Hindi natuloy ang camping nina Nico dahil sa


bagyo.
Ang bagong iskedyul ng camping ay sa susunod na
buwan.
Kung ngayon ay Agosto, anong buwan ang
camping ni Nico?

322

Solusyon 1
Natutuhan ko na ang Setyembre ang susunod sa
Agosto. Kaya sa Setyembre sasama sa camping si
Nico.
Solusyon 2
Itinala ko ang lahat ng ngalan ng buwan: Enero,
Pebrero, Marso, Abril, Mayo, Hunyo, Hulyo, Agosto,
Setyembre, Oktubre, Nobyembre, Disyembre.
Setyembre ang sunod na buwan sa Agosto, kaya
ang camping ni Nico ay sa Setyembre.
Tandaan
May labindalawang buwan sa isang taon.
Enero, Pebrero, Marso, Abril, Mayo, Hunyo,
Hulyo, Agosto, Setyembre, Oktubre,
Nobyembre, at Disyembre ang mga buwan .
Enero ang unang buwan at Disyembre ang
panlabindalawa (12th).
Hindi magkakapareho ang bilang ng araw sa
bawat buwan. May mga buwang may 28, 30,
at 31 araw.

323

Pagsasanay 1: Hanapin ang kaukulang bilang


ng bawat buwan. Idugtong ito sa pamamagitan
ng linya. Isulat ang ngalan ng buwan sa isang papel.
Agosto

1st

Enero

2nd

Setyembre

3rd

Hunyo

4th

Nobyembre

5th

Abril

6th

Pebrero

7th

Marso

8th

Hunyo

9th

Oktubre

10th

Disyembre

11th

Mayo

12th

324

Enero

Pagsasanay 2: Isulat ang tamang ngalan ng buwan


sa inyong kuwaderno.
1. Enero,
2.

, Marso
, Hunyo, Agosto

3. Marso, Abril,
4. Agosto,

, Oktubre

5.

, Nobyembre, Disyembre

6.

, Marso,

7. Abril, Mayo,
8.

, Agosto, Setyembre

9.

, Hunyo

10. Hunyo, Hulyo,

325

Gawaing-bahay:
Sa unang linggo ng Nobyembre ay kaarawan ni
Karen.
Binabalak niyang magdiwang ng kanyang
kaarawan nang mas maaga ng isang buwan.
Kailan siya magdiriwang ng kanyang kaarawan?

1. Sa iyong palagay bakit gagawin niya nang mas


maaga ang pagdiriwang ng kanyang
kaarawan?
2. Sino ang batang nasa kuwento?
3. Ano ang binabalak niyang gawin?
4. Ano ang buwan ng kanyang kaarawan?
5. Anong buwan binabalak niyang magdiwang?
326

Paggamit ng Kalendaryo-Petsa ng Buwan


Setyembre 14 ang kaarawan ni Abby.
Binabalak ng kanyang magulang na
idaos ito sa isang restauran sa mismong
araw ng kanyang kaarawan.
Kung ang Setyembre 10 ay araw ng
Lunes, anong araw ipagdiriwang ni
Abby ang kanyang kaarawan?

Solusyon 1: Sa pamamagitan ng pagtatala


Ang mga araw at petsa ay maaaring itala tulad ng
sumusunod.
Setyembre10
Lunes
Setyembre 11
Martes
Setyembre 12
Miyerkules
Setyembre 13
Huwebes
Setyembre 14
Biyernes
Kaya, Biyernes ang Setyembre 14.
Nangangahulugan ito na ipagdiriwang ni Abby ang
kanyang kaarawan sa Biyernes.
Solusyon 2: Sa pamamagitan ng pagbabawas
Lunes ang Setyembre 10 at ang pagdiriwang
sa kanyang kaarawan ang Setyembre 14.
327

Babawasin ko ang 10 mula sa 14 at 4 ang magiging


sagot. Kaya, ang Setyembre 14 ay may 4 na araw
pagkatapos ng Lunes. Magtatala tayo ng apat na
araw na Martes, Miyerkules, Huwebes, at Biyernes.
Ang Setyembre 14 ay Biyernes. Kaya araw ng
Biyernes ipagdiriwang ni Abby ang kanyang
kaarawan.
Solusyon 3: Paggamit ng Kalendaryo
Gamit ang kalendaryo, tiningnan ko ang buwan ng
Setyembre at ang petsa na 14. Nakita ko na ito ay
nasa iisang hanay sa araw ng Biyernes. Sa
makatuwid, Biyernes ang Setyembre 14. Kaya, araw
ng Biyernes ipagdiriwang ni Abby ang kanyang
kaarawan.
Tandaan
Para malaman ang araw ng petsang ibinigay,
hanapin:
o ang ibinigay na buwan.
o ang ibinigay na petsa.
o kung saang hanay ng araw makikita ang
petsang ibinigay.
Para malaman ang petsa ng araw sa buwang
ibinigay, hanapin ang:
o ibinigay na buwan.
o ibinigay na araw.
o petsa kung saang hanay ng araw ito
makikita.

328

Pagsasanay 1: Gamitin ang kalendaryo upang


masagutan ang talahanayan sa ibaba.

Marso
Linggo

Lunes

Martes

Miyerkules

Huwebes

Biyernes

Sabado

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Mga tala:

Isulat sa iyong papel ang petsa na angkop


sa ibinigay na araw.
Martes

Marso 3

Marso 12

Marso 27

Lunes

Marso 4

Marso 23

Marso 14

Biyernes

Marso11

Marso 16

Marso 20

Miyerkules

Marso 2

Marso 11

Marso 30

Linggo

Marso 8

Marso 14

Marso 28

Huwebes

Marso 1

Marso 19

Marso 24

329

Pagsasanay 2: Gamitin ang kalendaryo upang


maibigay ang ngalan ng araw sa bawat petsa.
Sinagutan na ang una para sa iyo.

Enero
Linggo

Lunes

Martes

Miyerkules

Huwebes

Biyernes

Sabado

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Enero 11

Mga tala:

Biyernes

Enero 31
Enero 7
Enero 21
Enero 15
Enero 28

330

Gawaing-bahay: Tanungin ang lima mong kamagaral tungkol sa kanilang kaarawan. Alamin ang araw
ng kanilang kaarawan ngayong taong ito.
Pangalan

Petsa ng
Kaarawan

Araw sa Isang
Linggo

Abby

September 14

Friday

331

Paggamit ng Araw-Pagsasabi
at Pagsusulat ng Oras
Pagsasabi ng Oras
Papasok si Pamela sa paaralan isang
oras mula ngayon.
Kung ngayon ay ika-6:00 ng umaga,
anong araw siya papasok sa paaralan?
Solusyon 1
Ang oras ngayon ay ika-6:00 ng umaga.
Papasok si Pamela sa paaralan 1 oras
mula ngayon. Kaya, dadagdagan ng 1
ang 6. Kaya, ika-7:00 ng umaga papasok si Pamela
sa paaralan.
Solusyon 2
Ayon sa orasan, ika-7:00 ang sunod sa ika-6:00.
Kaya, papasok si Pamela ng ika-7:00 ng umaga.
Malulutas din ito ayon sa pag-ikot ng kamay ng
orasan. Ilagay ang kamay ng orasan sa ika-6:00.
Paikutin ang minutong kamay ng orasan hanggang
sa makabalik sa 12. Nangangahulugan ito na isang
oras na ang nakaraan mula ika-6. Kaya, sa ika-7:00
ng umaga papasok si Pamela sa paaralan.
332

Tandaan
Karamihan sa mga orasan ay may tatlong
kamay: oras, minuto, at segundo. Ang maikling
kamay ay ang oras at ang mahabang kamay
ay ang minuto at ang segundo.
May bilang sa loob ng orasan na 1 hanggang
12.
Pakanan ang pag-ikot ng kamay ng orasan.
Kung nagsimulang umikot ang minutong kamay
mula 12 at balik uli sa 12, isang oras na ang
nakalipas
Sa pagsasabi ng oras, basahin ang bilang
kung saan nakaturo ang kamay ng orasan.
Siguraduhin na ang minuto ay nakaturo sa 12.
Halimbawa, ang oras na ipinakikita sa larawan
sa ibaba ay ika-9:00.

Ang oras ay maaaring isulat sa salita


(Halimbawa, Ikaanim)o paggamit ng bilang
(halimbawa, ika-6:00)

333

Pagsasabi ng oras ng kuwarter o kalahating oras


Kung ang oras ay ika-8:15, saan dapat nakaturo
ang mga kamay ng orasan?
Kung ang oras ay ika-8:15, ang kamay
para sa oras ay nasa pagitan ng 8 at 9,
at ang kamay para sa minuto ay
nakaturo sa 3.
Tandaan
Sa pagsasabi ng oras na kuwarter o kalahating
oras
Kung ang oras ay nasa kuwarter, ang kamay
para sa oras ay nakaturo sa pagitan ng
dalawang bilang at ang kamay para sa minuto
ay maaaring nakaturo sa 3 o 9.
Kung kalahating oras, ang kamay para sa oras
ay nasa pagitan ng dalawang bilang at ang
kamay para sa minuto ay nakaturo sa 6.
Sa pagsasabi ng oras na kuwarter, maliban sa
12:15, 12:30 at 12:45, basahin ang bilang na
maliit bilang oras. At pagkatapos basahin ang
minuto nang labindalawa o kuwarter kung ang
kamay para sa minuto ay nakaturo sa 3, bilang
tatlumpu kung nakaturo ang kamay para sa
minuto sa 6, o bilang apatnaput lima kung
nakaturo ito sa 9.

334

Sa pagsasabi ng oras na 12:15, 12:30 at 12:45,


basahin ang 12. Pagkatapos, basahin ang minuto
bilang labinlima o kuwarter kung nakaturo ang
minuto sa 3, bilang tatlumpu kung nakaturo ang
minuto sa 6 o bilang apat napu at lima kung
nakaturo ang minuto sa 9.
Halimbawa nito ay ang oras na ipinakikita sa
ibaba ay ika-2:00 at labinlimang minuto.

Ang oras na kuwarter ay maaaring isulat gamit


ang salita.
Halimbawa, ika-pitong oras at labinlimang minuto
o mga bilang kagaya ng ika-7:15.

335

Pagsasanay 1: Iugnay sa pamamagitan ng linya


ang oras na ipinakikita ng mga orasan sa unang
hanay, sa mga oras na nasa ikalawang hanay.
Isulat sa papel ang letra ng tamang sagot.
1.

a.

2.

12:00

b.

11:00

c.

8:00

d.

3:00

e.

5:00

3.

4.

5.

336

Pagsasanay 2: Isulat ang oras na ipinakikita


ng bawat orasan. Isulat sa papel ang inyong sagot.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

337

Pagsasanay 3: Iguhit ang kamay ng orasan


upang ipakita ang oras na ibinigay. Isulat sa papel
ang inyong sagot.

1:00

3:00

6:00

8:00

11:00

12:00

338

Pagsasanay 4: Gumuhit ng linya upang iugnay


ang oras na ipinakikita ng orasan sa unang hanay
patungo sa oras na nasa ikalawang hanay. Isulat
ang letra ng tamang sagot sa inyong kuwaderno.
1.
a.

3:45

2.
b.

2:30

3.
c.

8:30

4.
d.
5.

9:30

e.
1:15

339

Pagsasanay 5: Isulat ang oras ng ipinakikita sa bawat


orasan. Isulat ang inyong sagot sa inyong
kuwaderno.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

340

Pagsasanay 6: Iguhit ang oras at minutong kamay


ng orasan upang ipakita ang ibinigay na oras.
(Magbibigay ang guro ng sipi ng pagsasanay).

2:15

1:30

6:45

7:15

11:30

12:15

341

Gawaing-bahay
A. Ang nasa ibaba ay pang araw-araw na iskedyul
ni Pamela kapag araw na walang pasok. Iguhit
ang mga kamay ng orasan upang ipakita ang
oras at isulat ito sa inyong kuwaderno.
Oras na
ipinakikita
ng orasan

Pang-araw-araw na
iskedyul ng gawain
1. Kumakain ng
meryenda si Pamela
tuwing ikasampu ng
umaga

Oras

10:00 or
10 oclock0

2. Kumakain siya ng
tanghalian tuwing
ikalabindalawa ng
tanghali.
3. Kumakain siya ng
kanyang meryenda
tuwing ikatlo at
kalahati ng hapon.
4. Umuuwi siya sa bahay
tuwing ikalima.
5. Kumakain siya ng
hapunan labinlimang
minuto makalipas ang
ikapito.
342

B. Sagutin ang bawat suliranin.


1. Ginagawa ni Pamela ang kanyang takdang
aralin isang oras araw-araw. Kung nagsisimula
siyang mag-aral sa ika-8:00, anong oras siya
matatapos?
2. Nagsisimula ang klase ni Pamela sa
mathematics tuwing ika-9:30 ng umaga. Kung
isang oras ang klase, anong oras matatapos
ang klase sa mathematics?

343

Paghahambingin ng Bagay ang Salitang


Maikli, Mas Maikli, Pinakamaikli at Mahaba,
Mas Mahaba, Pinakamahaba

Nagpagupit ng buhok sina Charm, Althea, at Crystal.


Kung pagsusunod-sunurin sila ayon sa haba ng
kanilang buhok, sino ang dapat na nasa una,
pangalawa, at pangatlo?

344

Maaaring pagsunod-sunurin ang tatlo mula sa may


maikli hanggang sa may pinakamaikling buhok.

Maikli

Mas maikli

Pinaka maikli

Maaaring pagsunod-sunurin ang tatlo mula sa may


pinakamaikling buhok.

Pinakamaikli

Mas Maikli

345

Maikli

Nakapalda sina Charm, Althea, at Crystal. Kung


pagsusunod-sunurin sila ayon sa haba ng kanilang
palda, sino ang nasa una, pangalawa, pangatlo?
Maaaring pagsunod-sunurin ang tatlo mula sa may
pahaba hanggang sa may pinakamahabang
palda.

Mahaba

Mas Mahaba
346

Pinakamahaba

Maaaring pagsunud-sunorin ang tatlo mula sa may


pinakamahaba hanggang sa may mahabang
palda.

Pinakamahaba

Mas Mahaba

Mahaba

Pagsasanay 1
A. Isaayos ang mga bagay mula sa maikli
hanggang sa pinakamaikli. Ipakita ang iyong
sagot sa pamamagitan ng bilang mula 1
hanggang 3. Ang bilang 3 ang kumakatawan sa
maikling bagay. Isulat ang inyong sagot sa
inyong kuwaderno.
1.

347

2.

B. Isaayos ang mga bagay mula sa mahaba


hanggang sa pinakamahaba. Ipakita ang iyong
sagot sa pamamagitan ng bilang mula sa 1
hanggang 3. Ang ilang 3 ang kumakatawan
sa pinakamahabang bagay. Isulat ang inyong
sagot sa inyong kuwaderno.
1.

2.

348

Pagsasanay 2

1. Isaalang-alang ang haba ng mga ibinigay na


bagay sa hanay upang makumpleto ang
sumusunod na pangungusap.
a. Ang lapis ay_______________.
b. Ang pambura ay___________________ kaysa sa
____________.
c. Ang paper clip ang ________________ sa tatlo.

2. Isaalang-alang-alang ang haba ng mga ibinigay


na bagay sa hanay upang makumpleto ang
pangungusap.
a. Ang saging ay _______________ subalit ang carrot
ay ___________________ kaysa sa saging.
b. Ang abokado ay____________________ kaysa sa
saging.
c. Ang carrot ay_____________________ kaysa sa
abokado.
d. Ang carrot ang_____________________ sa tatlong
bagay.
349

3. Isaalang-alang ang haba ng mga ibinigay na


bagay sa hanay upang makumpleto ang
pangungusap.
a. Ang sinturon ay _________________ kaysa sa lapis
at ruler.
b. Ang ruler ay _________________ kaysa sa lapis
ngunit ang sinturon ay___________________ kaysa
sa ruler.
c. Ang sinturon ang _______________________ sa
tatlong bagay.
Gawaing-bahay
1. Kulayan ng dilaw ang mahabang laso. Kulay
kahel sa mas mahaba at kulay lila sa
pinakamahaba.

350

2. Gumawa si Ana ng 3 palda para sa kanyang


manikang papel. Gumawa siya ng isang
mahabang palda na kulay asul ang papel mas
mahaba na kulay pula at pinakamahaba na
kulay berdeng papel. Iguhit ang tatlong palda
na ginagawa si Ana.
3. Gumuhit ng 5 bagay na may ibat ibang haba.
Iayos ang mga ito ayon sa kanilang haba.

351

Paghahambingin ng Taas Gamit


ang Salitang Matangkad, Mas Matangkad,
Pinakamatangkad at Mataas, Mas Mataas,
Pinakamataas

Ito ay si Nilo, ang kanyang kuya, at tatay. Paano mo


sila pagsusunod-sunurin ayon sa kanilang taas o
tangkad?
Maaaring pagsunod-sunurin sina Nilo ang kanyang
kuya at tatay ayon sa kanilang taas.
352

Tangkad Mas Matangkad Pinakamatangkad

Mataas Mas Mataas Pinakamataas


(Ang naaabot ng kamay)
353

Pagsasanay 1: Gamitin ang matangkad,


mas matangkad at pinakamatangkad
sa paghahambing ng sumusunod.
1. Matangkad si Mario, ngunit
higit ang taas ni Jose kay
Mario. Kaya si Jose ay
_____________.

2.Ang elepante ay
mataas subalit ang
giraffe ay
_________________
kaysa elepante.

3. May tatlong kaibigan si Dindo.


Mas matangkad siya sa
sinoman sa kanyang mga
kaibigan.
Samakatuwid,______________ si
Dindo sa kanilang lahat.

354

Pagsasanay 2
Nagpunta si Letty at ang kanyang mga kaibigan
sa parke. Nakakita sila ng apat na slides na may ibat
ibang kulay. Magkasintaas ang asul at dilaw na slide
at mas mataas ang pulang slide kaysa asul.
Pinakamataas ang berdeng slide sa lahat ng slide.
Masasabi mo ba kung alin ang kulay dilaw, berde,
asul, at pula? Kopyahin at kulayan ang mga ito.

355

Gawaing-bahay
A. Gamit ang mga baso sa ibaba, ipakita ang
sumusunod:
Mas marami ang juice na nasa baso C kaysa
sa juice na nasa baso B.
Mas marami ang juice sa baso A kaysa sa
juice na nasa baso C.
Sagutin ang mga tanong sa ibaba:

A
B
C
1. Ilang baso ang may pinakamaraming lamang
juice? _______
2. Aling baso ang may mas maraming juice kaysa
sa basong B? _______
3. Aling baso ang may mas maraming juice kaysa
basong A? _______
B.

Batay sa drowing sa ibaba, masasabi mo bang


si Leni ang pinakamatangkad sa tatlo? Bakit?

356

Paghahambing ng mga Bagay Gamit


ang Magaan, Mas Magaan, Pinakamagaan
at Mabigat, Mas Mabigat, Pinakamabigat
Ang mga bagay sa ating paligid ay may
magkakaibang bigat. Mapaghahambing natin ang
bigat ng mga bagay sa pamamagitan ng nagsasabi
kung alin ang magaan, mas magaan, at
pinakamagaan. Maihahambing din natin ang mga
bigat ng mga ito sa pamamagitan ng pagsasabi
kung alin ang mabigat, mas mabigat, at
pinakamabigat. Malalaman natin kung mas
magaan o mas mabigat ang isang bagay kaysa sa
ibang bagay sa pamamagitan ng pagbuhat o
pagtulak sa mga ito.
Maaari nating ayusin ang mga bagay ayon sa kung
alin ang magaan, mas magaan, at pinakamagaan.

magaan

mas magaan

pinakamagaan

Maaari rin nating ayusin ang mga bagay ayon sa


kung alin ang mabigat, mas mabigat at
pinakamabigat.

mabigat

mas mabigat
357

pinakamabigat

Hindi totoo na ang lahat ng malalaking bagay ay


mas mabigat kaysa sa maliliit na bagay. Halimbawa
mas malaki ang unan kaysa sa hollow block pero
mas magaan ang unan kaysa sa hollow block.
Pagsasanay 1
1. Itala sa loob ng kahon ang dalawang maliliit na
bagay at dalawang malalaking bagay na
makikita sa loob ng silid-aralan. Lagyan ng tsek
( ) kung ang bagay ay malaki o maliit. Lagyan
din ng tsek ( ) kung ito ay madali o mahirap
buhatin at itulak. Isulat ang sagot sa iyong
kuwaderno.
Sukat
Bagay

Maliit

Malaki

Magaan Mabigat
Buhatin Buhatin
o Itulak o Itulak

2. Ano ang masasabi mo sa bigat ng mga bagay


na madaling buhatin at itulak?
3. Ano ang masasabi mo sa bigat ng bagay na
mahirap buhatin at itulak?
358

Pagsasanay 2
A. Pagsunud-sunurin ang mga bagay mula sa
magaan hanggang sa pinakamagaan. Isulat
ang 1 kung magaan, 2 kung mas magaan, at 3
kung pinakamagaan.
1.

2.

B. Pagsunud-sunurin ang mga bagay mula sa


mabigat hanggang sa pinakamabigat. Isulat
ang 1 kung mabigat, 2 kung mas mabigat, at 3
kung pinakamabigat.
1.

359

2.

Pagsasanay 3
1. Pag-aralan ang bigat ng mga bagay
sa larawan. Buuin at isulat ang tamang sagot
sa ibinigay na pangungusap. Isulat ang iyong
sagot sa kuwaderno.

a. Ang tsokolate ay _________________ kaysa sa


isang juice.
b. Ang tsokolate ay _________________ pero ang
kendi ay ______________ kaysa sa tsokolate.
c. Ang isang bote ng juice ay __________________
pero ang kendi ay ______________ kaysa sa
isang bote ng juice.
d. Ang kendi ang __________________ mula sa
tatlong bagay na nasa larawan.
360

2. Pag-aralan ang bigat ng mga bagay


sa larawan. Buuin at isulat ang tamang sagot
sa mga ibinigay ng pangungusap. Isulat ang
sagot sa iyong kuwaderno.

a. Ang buko ay ___________________ pero


ang refrigerator ay _____________________
kaysa sa buko.
b. Ang timba ng tubig ay __________________
kaysa sa buko.
c. Ang timba ng tubig ay __________________
pero ang refrigerator ay _________________
kaysa sa timba ng tubig.
d. Ang refrigerator ang ___________________ sa
tatlong bagay na nasa larawan.
Gawaing bahay: Magdrowing ng 5 bagay na may
magkakaibang bigat. Pagsunod-sunurin ang bagay
ayon sa kanilang bigat.

361

Pagsukat ng Haba
Gamit ang mga Walang Batayang Yunit

Si Rose ay may lapis at paper clips. Gusto niyang


malaman kung gaano kahaba ang lapis gamit
ang paper clips. Kung ikaw si Rose, paano mo ito
gagawin?

362

Ito ang lapis ni Rose.

Ito naman ang paper clips na gagamiting panukat


sa kanyang lapis.
Tantiyahin ang katumbas na bilang ng paper clips sa
haba ng lapis. Sa iyong palagay, ilang paper clips
ang katumbas na haba ng lapis ni Rose?
Ang pagtantiya ay pagbibigay na hulang sagot
malapit sa aktuwal na sukat ng haba ng lapis.
Tingnan natin kung tama ang inyong pagtantiya.
Sukatin ang haba ng lapis gamit ang paper clips.
Para malaman ang haba ng lapis gamit ang paper
clips, ihanay nang tuwid at walang laktaw
ang paper clips mula sa dulo ng tasa hanggang sa
dulo ng pambura.

363

May 7 paper clips ang haba ng lapis.


Isa pang paraan ng pagkuha ng haba ng lapis ay
ang pagsukat gamit ang isang paper clip. Sukatin
ang paper clip gamit ang lapis mula sa dulo ng tasa
at paulit-ulit na sukatin hanggang sa dulong
pambura .

May 7 paper clips ang haba ng lapis.


Pagsasanay 1: Piliin ang bagay na kasing haba ng
mga ginagamit na panukat. Isulat ang sagot sa
inyong kuwaderno.
1. Aling bagay ang halos kasing haba ng 2
popsickle stick?

2. Aling bagay ang halos kasing haba ng 3


palito ng posporo?

364

3. Aling bagay ang kasing haba ng 4 na paper


clips?

4. Aling bagay ang kasing haba ng isang


panambol?

Pagsasanay 2
1. Gamit ang panambol
, sukatin
ang haba ng isang paa ng bangkito.
Ang isang paa ng bangkito ay kasinghaba
ng _____ panambol.

365

2. Gamit ang patpat


ng baseball bat.

, sukatin ang haba

Ang baseball bat ay kasinghaba ng _____


patpat.

Pagsasanay 3: Idrowing sa kuwaderno ang bagay


ayon sa hinihinging haba ng sukat.
1. Patpat na kasing haba ng 3 hair pins

2. Lapis na kasing haba ng 2 toothpicks.

3. Kabinet/Aparador na
patpat ng kawayan.

366

kasingtaas

ng

Gawaing-bahay
A. Buuin ang larawan sa inyong kuwaderno.
1. Ang putol na larawan ay bahagi ng parihaba
na may 3 palito ng posporo ang haba. Idrowing
ang buong parihaba.

2. Ang piraso ng tabla ay kasing haba ng 2 lapis.


Buuin ang larawan ayon sa ibinibigay na sukat.

B. Sagutin ang tanong.


Ang isang putol ng bakal ay kasing haba ng 2
lapis. Gaano kahaba ang bakal kung ang
gagamiting panukat ay patpat?

367

Pagtantiya at Pagsukat ng Laki, Timbang,


o Bigat Gamit ang Walang Batayang Yunit

Nagkakaiba sa laki o bigat ang mga bagay


sa paligid. May bagay na mabigat at ang iba
ay magaan.
Binigyan ka ng dalawang magkatulad na kahon.
Maihahambing mo ang bigat ng bawat kahon
kung ipapatong ang bawat isa sa iyong mga palad.

368

May iba pang paraan sa paghahambing ng bigat


ng kahon A at kahon B. Ito ay ang pagtimbang
gamit ang pansamantalang timbangan (improvised
balance).

Ipinapakita sa larawan na mas mabigat ang kahon


A kaysa sa kahon B. Sapagkat ang kahon A ay
nakatagilid o nakahapay. Ibig sabihin, kahit
magkasinglaki ang dalawang kahon ay magkaiba
naman ang kanilang bigat.

369

Ano ang dahilan at mas mabigat ang kahon A?

May bagay sa loob ng kahon A kaya mas mabigat


ito kaysa sa kahon B. Ngayon parehong walang
laman ang mga kahon at muli itong inilagay sa
pansamantalang timabangan (improvised balance),
ano ang nangyari sa kanilang timbang?

Pantay ang timbang ng dalawang kahon. Ibig


sabihin magkasing bigat ang kahon A at kahon B.
370

Maaaring gumamit ng ibang bagay tulad ng holen


upang masukat ang bigat ng kahon A at kahon B.
Maghanda ng holen na may parehong bilang at
bigat ng bawat kahon.

Ipinapakita sa larawan na ang kahon A


ay kasimbigat ng 10 holen at ang kahon B
ay kasimbigat din ng 10 holen. Maaaring sabihin
na magkasingbigat ang kahon A at kahon B.
Pagsasanay 1: Kopyahin ang talaang kahon sa
iyong kuwaderno at ditto isulat ang iyong sagot.
1. Tantiyahin ang dami ng holen na kasing bigat
ng bawat kahon. Isulat ang sagot sa talaang
kahon.
2. Kunin ang aktuwal na bigat ng kahon A at
kahon B gamit ang pansamantalang
timabangan (improvised balance) at mga
holen. Isulat ang sagot sa talaang kahon.
Gamit
panukat ng
bigat
Set ng maliit
na holen

Kahon A
Tantiya

Aktuwal

371

Kahon B
Tantiya

Aktuwal

Pagsasanay1: Isulat ang letra ng tamang sagot sa


iyong papel.
1. Aling larawan ang nagpapakita ng balanseng
bigat ng 1 aklat at 2 kuwaderno?
A.

B.

C.

D.

372

2. Aling larawan ang nagpapakita na ang bigat


ng 5 holen ay katumbas ng 1 bato?

A.

B.

C.

D.

373

Pagsasanay 2: Sagutan ang sumusunod sa iyong


kuwaderno:
1. Batay sa larawang nasa ibaba, paano mo
ihahambing ang bigat ng cube sa bigat ng 4
na tansan?

2. Batay sa larawang nasa ibaba, paano mo


ihahambing ang bigat ng cube sa bigat ng 2
tansan?

374

3. Batay sa larawang nasa ibaba, paano mo


ihahambing ang bigat ng cube sa bigat ng 3
tansan?

Gawaing bahay
1. Magdrowing ng pansamantalang timbangan
(improvised balance) na nagpapakita na ang
mansanas ay mas mabigat kaysa sa 2 bayabas.
2. Magdrowing ng pansamantalang
timbangan(improvised balance) na ang
rectangular box ay kasingbigat ng 5 holen.

375

Pagtantiya ng Kapasidad o Laman


Gamit ang Walang Batayang Yunit
Gusto mong malaman, kung ilang tasa ng buhangin
ang pupuno sa isang garapon. Paano mo ito
gagawin?
Solusyon
Una, lalagyan ko ng buhangin ang tasa, hanggang
sa mapuno ito. Dahan-dahan kong isasalin ang
buhangin sa garapon para walang matapon. Uulitin
ko ang pagsasalin ng buhangin hanggang sa
mapuno ang garapon.
Tandaan
Ang kapasidad o laman ng isang lalagyan ay
nasusukat mula sa dami ng laman ng maliit na
lalagyan.
Gawin ang sumusunod para masukat ang laman
ng isang lalagyan :
o Lagyan ng buhangin, tubig, o asin ang maliit
na lalagyan hanggang sa antas ng kanyang
taas.
o Dahan-dahang isalin sa malaking lalagyan
ang laman mula sa maliit na lalagyan upang
hindi matapon.
o Ulit-ulitin ang pagsasalin hanggang sa
mapuno ang malaking lalagyan.
o Bilangin kung ilang beses inulit ang
pagsasalin.
376

Pagsasanay 1
Mga kagamitan:
Garapong walang kulay
Tasang plastik
Buhangin
Pamamaraan:
1. Isulat ang mga pangalan sa unang hanay ng
kahon na nasa ibaba.
2. Tantiyahin muna kung ilang tasa ng buhangin
ang pupuno sa garapon, pagkatapos ay isagawa
ng aktuwal upang malaman kung ilang tasa
ng buhangin ang ginamit.
3. Itala sa inyong kuwaderno ang inyong tantiya
at ang aktuwal na sagot ayon sa talahanayan
sa ibaba.
Pangalan ng
Bata

Tantiyang
Bilang ng
tasa

377

Aktuwal na
bilang ng
tasa

Pagsasanay 2: Apat na baso ng gatas


ang kailangan upang mapuno ang isang karton.
Pag-ugnayin ng linya ang unang hanay patungo
sa ikalawang hanay. Gawin ito sa inyong
kuwaderno.
1.

2.

3.

4.

5.

378

Gawaing-bahay
A. Limang basong tubig ang kailangan upang
mapuno ang isang pitsel. Sipiin sa inyong
kuwaderno ang talahanayan.

Ilang baso ng tubig ang kailangan upang


mapuno ang mga pitsel sa ibaba?

B. Sampung baso ng juice ang kailangan ni Katrina


sa kanyang kaarawan. Kung ang isang pitsel ay
naglalaman ng 5 baso ng juice, ilang pitsel ang
gagamitin nya?
379

Pagkilala ng Datos
Gamit ang Pictograph

Hilig ni Marie ang gumawa ng gawaing


paghahalaman tuwing hapon. Maraming
mga kulisap ang paikot-ikot sa halaman. Ilang
kulisap ang nakikita ninyo sa larawan?
Solusyon 1
Isa-isang bilangin ang mga kulisap. Dalawaput pito
ang mga kulisap.

380

Solusyon 2
Bilangin ang kulisap ayon sa kanilang uri.
Paruparo 10
Bubuyog 2
Tipaklong 6
Tutubi
4
Gagamba 5
Dalawamput pito ang mga kulisap.
Ang pagbibilang ay madaling maisagawa kung ang
datos ng mga bagay ay maayos na naipapakita sa
talaan gamit ang mga larawan at talaang marka.
Pagsasanay 1: Sipiin sa inyong kuwaderno ang
talaan. Punan ng datos ang talaan sa ibaba.
Isulat sa kaliwang bahagi ng talaan ang pangalan
ng mga kulisap.
Mga kulisap na makikita sa hardin ng paaralan.
Pangalan ng mga
kulisap
(salita)

Bilang ng mga kulisap


(larawan)

381

Pagsasanay 2: Sipiin sa inyong kuwaderno ang


talahanayan. Pumili ng pinakapaborito mong prutas
mula sa ibinigay na mga larawan sa inyong
pangkat. Pagsunod-sunurin ang mga prutas ayon sa
dami ng bilang.
Isulat ang pangalan sa unang hanay mula sa may
pinakamaraming bilang hanggang sa may
pinakakaunting bilang. Idikit ang larawan ng mga
prutas sa ikalawang hanay.
Pangalan
Larawan ng mga prutas
ng prutas

Sagutin ang mga sumusunod na tanong:


1. Ilang uri ng prutas mayroon sa talahanayan?
2. Ilan ang bilang ng prutas?
3. Ilang bata ang pumili ng mangga? Bayabas?
Saging? Santol?
4. Ilan ang dami ng batang pumili ng mangga
kaysa sa santol?
382

Pagsasanay 2: Sipiin sa inyong kuwaderno ang


talahanayan. Itanong sa 20 mong kaklase kung ano
ang paborito nilang kulay. Itala ang iyong sagot sa
inyong kuwaderno.
Paboritong kulay ng mga mag-aaral
Kulay

Bilang

Kabuuan

Asul
Dilaw
Pula
Berde
Kahel
Rosas
Ibang Kulay
Sagutin ang mga tanong.
1. Ilang bata ang pumili ng pula? Berde? Rosas?
2. Ilan ang dami ng batang pumili ng asul kaysa sa
kahel?
3. Aling kulay ang pinakapaboritong pinili ng mga
bata?
Gawaing-bahay
Nais mo bang malaman kung ilang kasapi ng iyong
mag-anak o kapitbahay ang naka-uwi na ng bahay
mula sa trabaho o paaralan? Tanungin ang mga
kasama sa bahay o mga kapitbahay kung paano
sila nakauwi. Ipakita ang sagot sa talahanayang
kahon gamit ang mga larawan at listahan.
383

Ugnayang Sanhi at Bunga

Ipaskil sa pisara ang larawan at ipabasa nang


tahimik ang tanong na nasa ibaba.
Araw-araw ng-aaral ng mabuti si Marvin. Alin sa
mga sumusunod ang maaaring mangyari
pagkatapos ng pagsusulit?
100

70

Mataas na iskor

Mababang iskor

Inaasahang sagot:
Mataas ang makukuhang iskor ni Marvin sa
pagsusulit.
384

Mataas ang nakuhang iskor ni Marvin sapagkat


araw-araw siyang nag-aaral nang mabuti ay
halimbawa ng sitwasyong sanhi at bunga. Ang sanhi
ay nag-aaral araw-araw at ang bunga ay nakuha
nang mataas na iskor.
Tandaan
Ang bunga ay nangyayari sapagkat may dahilan.
Pagsasanay 1: Tingnan ang larawan sa unang
hanay. Lagyan ng bilog ang larawang nagpapakita
ng maaaring mangyari.
1.

2.

3.

4.

385

Pagsasanay 2: Basahin ang mga pangungusap sa


ibaba. Sabihin kung ang pariralang may salungguhit
ay sanhi o bunga. Isulat ang tamang sagot sa iyong
papel.
Halimbawa: Kumain ng maraming kendi si Irene.
Kaya sumakit ang ngipin nya. sanhi / bunga
1.

2.
3.
4.
5.

6.

7.

8.

Nagaaral nang mabuti si Lea sa


pagsusulit kaya nakakuha siya
ng mataas na iskor.
Nakasindi ang flash light
buong magdamag kaya
naubos ang baterya.
Suspendido ang klase sapagkat
malakas ang ulan.
May mga lugar na may baha
dahil sa malakas na ulan.
Siya ay nagkasakit sapagkat
naglaro siya sa ulan.
Nanonood siya ng TV
hanggang hatinggabi kaya
nahuli siya sa pagpasok sa
paaralan.
Nakakuha si Lea ng mataas na
grado, kaya binigyan siya ni
nanay ng regalo.
Ginawa nang maaga ni Ana
ang kanyang proyekto kaya
natapos niya ito nang mas
maaga.
386

Sanhi Bunga

Sanhi Bunga
Sanhi Bunga
Sanhi Bunga
Sanhi Bunga

Sanhi Bunga

Sanhi Bunga

Sanhi Bunga

Nagkaroon ng brown out sa


buong lugar dahil sa sunog.
Kilala tayong mga Filipino sa
10. buong mundo dahil sa ating
pagiging magiliw sa mga bisita
9.

Sanhi Bunga
Sanhi Bunga

Gawaing-bahay: Idrowing o ilarawan ang maaaring


sanhi o bunga ng bawat sitwasyon.
Sanhi

Bunga

387

388

Alamin at Itala ang Kinalabasan


ng Pagsubok at Pakikipagsapalarang Laro

Reeze, mayroon akong


takdang-gawain. Maaari
mo ba akong tulungan?

Oo, ba. Ano ang iyong


takdang-gawain?

Kailangan kong malaman kung


ilang beses tumatapat sa mga
kulay ang arrow ng paikutin ko
ng 20 beses.

Madali lang, subukan nating


paikutin ang arrow at itala
natin ang magiging resulta.

asul

berde

pula
389

Maaaring kinalabasan:
Pula
|||

Talaang Iskor
Asul
Berde
||||
||||
||
||||

Kabuuan
20

Pinapakita sa talaang iskor na:


1. Ang arrow ay tatlong beses nakaturo sa kulay
pula.
2. Ang arrow ay sampung beses nakaturo sa kulay
berde.
3. Ang arrow ay pitong beses nakaturo sa kulay asul.
Sinasabi sa kinalabasan na ang arrow ay mas
maraming beses na tumapat sa kulay berde at may
kakaunting bilang sa kulay pula.
Tingnan ang bilog na may arrow. Maaari kayang
paikutin ang arrow at hihinto sa tapat ng kulay
dilaw? o sa tapat ng kulay puti?

Tiyak na palaging hihinto ang arrow sa kulay dilaw


sapagkat dilaw ang kulay ng buong bilog.
Ang salitang tiyak ay nagsasabi na ang kinalabasan
ay palaging nangyayari.
Di maaaring huminto ang arrow sa kulay puti tuwing
ito ay paiikutin. Ang salitang di-maaari ay nagsasabi
na ang kinalabasan ay hindi maaaring mangyari.
390

Pagsasanay
Sa pagsasanay na ito, kukuha ka ng isang holen
mula sa bag. Tandaan ang kulay ng holen na iyong
kinuha. Ibalik ang holen sa loob ng bag at ihalo sa
ibang holen. Muling kumuha ng isang holen.

Bago mo gawin ang gawaing ito ay naiisip mo na


ang kalalabasan ng pagsasanay.
1. Aling kulay ng holen ang mahirap kunin? Bakit?
2. Aling kulay ang madaling kunin? Bakit?
3. Sa anong pagkakataon maaaring makuha
ang berdeng holen? Bakit?
Ngayon, gawin ang pagsasanay. Itala ang resulta
sa talahanayang kahon. Gamitin ang resulta
sa pagtama ng iyong kinuha.
Kulay ng
Iskor
Kabuuan
Holen
Dilaw
Pula
Asul
1. Kung ang isang berdeng holen ay idinagdag sa
ibang mga holen na nasa bag, anong kulay ng
holen ang iyong makukuha?
391

2. Ano ang pagkakataong makukuha mo ang itim


na holen sa bag?
Gawaing-bahay
Kailangan mo ng 2 pisong barya. Ang pisong barya
ay may dalawang mukha. Ang isang mukha ay may
larawan ng ulo ng tao at ang isang mukha ay may
nakasulat na Bangko Sentral ng Pilipinas.

Ano ang magiging resulta kapag inihagis pataas


ang pisong barya? Aling mukha ang palaging
lalabas?
Ihagis pataas ang dalawang pisong barya. Ihagis ito
ng 20 beses. Itala ang iskor sa talaan sa ibaba.
Maaaring Kumbinasyon
ng Resulta

392

Iskor

You might also like