Mirko Maksimovic - Specijalisticki Rad

UNIVERZITET CRNE GORE
GRAEVINSKI FAKULTET U PODGORICI
SPECIJALISTIKI RAD
(radna verzija)
PROJEKTOVANJE ARMIRANOBETONSKE ZGRADE

U SKLADU SA EC8
MENTOR: Prof. dr Sran Jankovi, dipl. in. gra

KANDIDAT: Mirko Maksimovi 68/12
Podgorica, januar 2014.
Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8
SADRAJ
1.
2.
TEHNIKI IZVJETAJ.................................................................................................. 5
1.1.
PREDMET ZADATKA ........................................................................................... 5
1.2.
OPIS LOKACIJE, USLOVI FUNDIRANJA I SEIZMIKI PARAMETRI ...... 5
1.3.
KONCEPT KONSTRUKCIJE ................................................................................ 6
1.4.
PRORAUN KONSTRUKCIJE ............................................................................. 6
1.5.
KORIENI PROPISI I STANDARDI .................................................................. 8
ANALIZA OPTEREENJA ........................................................................................... 9

2.1.
STALNA OPTEREENJA: ..................................................................................... 9
2.2.
POVREMENA OPTEREENJA .......................................................................... 10
2.2.1.
2.3.
3.
4.
5.
KORISNA OPTEREENJA.............................................................................. 10
OPTEREENJE SNIJEGOM
.................................. 11
USLOVI TLA I ZEMLJOTRESNO DEJSTVO.......................................................... 13

3.1.
USLOVI TLA........................................................................................................... 13
3.2.
SEIZMIKO DEJSTVO SEIZMIKI HAZARD ............................................ 13
3.3.
PROJEKTNI SPEKTAR ZA ELASTINU ANALIZU...................................... 14
KRITERIJUMI REGULARNOSTI KONSTRUKCIJE............................................. 16

4.1.
KRITERIJUMI ZA REGULARNOST KONSTRUKCIJE U OSNOVI ........... 17
4.2.
KRITERIJUM REGULARNOSTI KONSTRUKCIJE PO VISINI .................. 25
4.3.
ZAKLJUCI: .......................................................................................................... 26
PRORAUNSKI MODEL KONSTRUKCIJE ............................................................ 27

5.1.
KRUTOST NOSEIH ELEMENATA: ................................................................ 27
Mirko Maksimovi
6.
7.
8.
5.2.
SLUAJNI TORZIONI EFEKTI: ........................................................................ 29
5.3.
ODREIVANJE TIPA KONSTRUKTIVNOG SISTEMA ................................ 30
5.4.
FAKTOR PONAANJA ZA HORIZONTALNA SEIZMIKA DEJSTVA .... 33
SEIZMIKA ANALIZA KONSTRUKCIJE ............................................................... 35

6.1.
MULTIMODALNA SPEKTRALNA ANALIZA ................................................. 35
6.2.
METODA BONE SILE ........................................................................................ 37
6.3.
UKUPNE SEIZMIKE SILE I NJIHOVA DISTRIBUCIJA PO VISINI ........ 38
PRORAUN KONSTRUKCIJE ................................................................................... 40

7.1.
KOMBINACIJE DEJSTAVA ................................................................................ 40
7.2.
GEOMETRIJSKA OGRANIENJA I MATERIJALI ....................................... 40
7.3.
OGRANIENJE RELATIVNOG SPRATNOG POMJERANJA ..................... 42
DIMENZIONISANJE GREDE G102 ........................................................................... 44

8.1.
ODREIVANJE
TRANSVERZALNIH
SILA
PREMA
METODI
PROGRAMIRANOG PONAANJA ............................................................................... 58

8.2.
9.
GRANINA STANJA UPOTREBLJIVOSTI...................................................... 62
DIMENZIONISANjE PLOE POS 101 ...................................................................... 70

9.1.
DONJA ZONA ......................................................................................................... 72
9.2.
GRANINO STANJE UPOTREBLJIVOSTI...................................................... 74
10. DIMENZIONISANjE GREDE KASETIRANE TAVANICE .................................... 77

11. DIMENZIONISANjE PLOE KASETIRANE TAVANICE .................................... 85
11.1. Ploa POS 101 odreivanje armature ................................................................ 87
11.1.1.
Donja zona ...................................................................................................... 87
11.1.2.
Gornja zona..................................................................................................... 88
11.2. Granino stanje upotrebljivosti .............................................................................. 89

12. DIMENZIONISANjE ZIDNOG PLATNA ZP19 Y(E) ............................................ 91
12.1. Odreivanje uticaja mjerodavnih za dimenzionisanje ........................................ 93
12.2. Dimenzionisanje presjeka kritine oblasti ............................................................ 93
Mirko Maksimovi
13. DIMENZIONISANjE STUBA S4 ............................................................................... 107

13.1. PRORAUN
PODUNE
ARMATURE
PREMA
ITERAKCIONIM
DIJAGRAMIMA .............................................................................................................. 111

13.2. ODREIVANJE
ARMATURE
STUBU
S4
PREMA
METODI
PROGRAMIRANOG PONAANJA ............................................................................. 112
Mirko Maksimovi
GRAFIKI PRILOZI
1.
2.
Mirko Maksimovi
1. TEHNIKI IZVJETAJ
1.1.
PREDMET ZADATKA
Zadatkom je predviena analiza i dimenzionisanje odabranih elemenata konstrukcije
poslovnog objekta Zgrade fudbalskog saveza Crne Gore u Podgorici. Spratnost objekta je:
podrum + prizemlje + 2 sprata.
Spratna visina prizemlja i podruma iznosi 4.5 m, dok je visina ostalih spratova jednaka
4.0 m. Ukupna visina zgrade iznad terena iznosi oko 12.31m. Bruto povrina osnove
prizemlja, maksimalnih gabarita cca 45.3x15.0 m, je oko 680
. Poslednja 2 sprata su istog
oblika i gabarita u osnovi dok u odnosu na prizemlje imaju uvlacenja i kozolne prepuste od po
1.5m, dok se bruto povrina podruma poveava i iznosi nekih 1870
. Krov je projektovan
kao ravna AB ploa.
1.2.
OPIS
LOKACIJE,
USLOVI
FUNDIRANJA
SEIZMIKI
PARAMETRI
Objekat se nalazi u Podgorici. Za predmetnu lokaciju nije uraen Elaborat o
geotehnikim odlikama terena, ve su za potrebe projektovanja korieni iskustveni, odnosno
podaci inenjerskogeolokog kartiranja otvorenog temeljnog iskopa sa oblinje lokacije. Na
osnovu njih je konstatovano da je struktura tla povoljna za fundiranje objekta. Naime, radi se
o depozitu vrlo gustog pijeska, ljunka debljine barem nekoliko desetina metara, sa
poveanjem mehanikih osobina sa dubinom, to odgovara tlu tipa B prema Evrokodu 8. Sa
hidrogeolokog aspekta, teren lokacije izgrauju uglavnom dobro propusan ljunak, sa
velikom dubinom podzemne vode koja nema uticaja na temeljenje.
Fundiranje je izvreno na temeljnim trakama ispod zidova. Pri tome je na dubini
fundiranja data nosivost tla sa dozvoljenim naponima od 300 kN/m . Tlo je praktino
nestiljivo, pa problem slijeganja nije uzet u obzir.
Na osnovu seizmolokih podataka za lokaciju objekta (Podgorica), kao seizmiki
parametar u proraunu je koriena vrijednost referentnog maksimalnog horizontalnog
ubrzanja tla
=0,39g, odnosno
=0,3*9,81=3,826 m/s sa povratnim periodom od 475
godina.
Mirko Maksimovi
1.3.
KONCEPT KONSTRUKCIJE
Osnovni konstruktivni sistem ine AB zidovi, u oba pravca konstrukcije, pri emu je
na osnovu Evrokoda8 konstatovano da se radi o torziono fleksibilnoj konstrukciji. Zidovi su

debljine 25cm, stubovi dimenzija b/h=25/80, 45/45 i 25/70 cm, a grede dimenzija b/h=25/60,
oslonjene na stubove i zidove. Raster konstrukcije nije ujednaen i iznosi u podunom pravcu
od 5,0 do 9 m, a u porenom od 6 do 7,5 m. Meuspratna tavanica je AB monlitna ploa
debljine h=20 cm oslonjena na grede i zidna platna, dok je radi ljepeg izgleda i
arhitektonskih zahtjeva na ulazu isporjektovana kasetirana tavanica koja se sastoji od gredica
dimenzija 15x30 u poduznom pravcu, koje su postavljene na razmacima od 1m i ploe
debljine 8cm. Stepenini kraci i meupodesti su takoe monolitne AB ploe debljine 15 cm.
Krov je ravna monolitna AB ploa debljine 20 cm.
Fundiranje elmenata konstrukcije se izvodi na trakastim temeljima, odnosno na
temeljnoj ploi na dijelu ispod stepenita I lifta. Kota fundiranja je 5,2 u odnosu na kotu
tavance podrumske etae. AB zidna platna i zidovi krutog podruma se fundiraju na temeljnim
trakama dimenzija: irina/ visina=60/160cm.
1.4.
PRORAUN KONSTRUKCIJE
Za proraun kostrukcije, odnosno iznalaenje statikih uticaja kako u konstrukciji tako i u

tlu korieni su programski paketi ETABS 2013. Konstrukcija je modelirana kao prostorna,
linijskim i povrinskim konanim elementima.
Svi elementi koji se odupiru seizmikom dejstvu su modelirani sa redukovanom krutou
na savijanje i smicanje, pri seizmikoj proraunskoj situaciji. Njihove krutosti su zbog
simulacije isprskalosti betona u stanju graninog loma redukovane 50% u odnosu na krutosti
bruto poprenih presjeka. Gredama u ploama je usvojena minimalna torziona krutost, ime
se uticaji torzije od greda predaju savijanju ploa. Ploe su pri seizmikom dejstvu
modelirane kao membrane, odnosno bez krutosti na savijanje, a sa realnom krutou u svojoj
ravni ( semi-rigid diaphragms).
Izvrena je kontrola regularnosti konstrukcije po visini i u osnovi, pri emu su utvrene
implikacije koje ona ima na faktor ponaanja konstrukcije, model konstrukcije i seizmiku
analizu.
Mirko Maksimovi
Pri proraunu su tretirani sledei tipovi dejstava:

a) Stalna:
-
sopstvena teina konstrukcije(generie je program sam, iz geometrije elemenata i

zapreminskih teina materijala)
ostali stalni tereti (podovi, instalacije, pregradni zidovi)
b) promjenjljiva:
-
korisno optereenje
snijeg
c) seizmiko dejstvo
Intezitet svih stalnih i promjenjljivih dejstava je odreen u skladu sa EN 1991(Dejstva na

konstrukcije).
Raena je linearno-dinamika metoda ( modalna analiza) kao tip seizmike analize
konstrukcije, pri emu je koriten projektni spektr iz EN1998- 1:2004. Konstrukcija je
proglaena torziono fleksibilnom i usvojen faktor ponaanja q=1,8 za DCM konstrukciju.
Dakle raena je spektralna analiza sa referentnim horizontalnim ubrzanjima tla od 0,39g, pri
emu je usvojeno tlo tipa B i projektni spektar tipa 1. Mase za modalnu analizu su sraunate
iz cjelokupnog stalnog optereenja i snijega, odnosno 30% korisnog optereenja.
Izvrena je kontrola dimenzija elemenata prema EN 1998. Takoe je vrena kontrola
relativnih spratnih pomijeranja i konstatovano je da su u dozvoljenim granicama.
Dimenzionisani su i najoptereenije izabrano zidno platno, meuspratna tavanica i greda,
kao i kasetirana meuspratna tavanica.
Za mjerodavne kombinacije uticaja, dimenzionisanje elemenata betonske konstrukcije je
uraeno po teoriji graninih stanja, a na osnovu EC2 I EC8. Koriten je beton klase C30/37 za
sve elemente konstrukcije. Usvojena je armatura kvaliteta C400 prema EN1992-1:2004.
Izvrena je i kontrola napona u tlu i konstatovano da su svi naponi u dozvoljenim
granicama.
Mirko Maksimovi
1.5.
KORIENI PROPISI I STANDARDI
EVROKOD 0 (DIO 3): Osnove prorauna konstrukcija

EVROKOD 1 (DIO 1): Dejstva na konstrukcije. Zapreminske teine, sopstvena teina, korisna
optereenja za zgrade
EVROKOD 1 (DIO 3): Dejstva na konstrukcije. Dejstva snijega
EVROKOD 2 (DIO 1): Proraun betonskih konstrukcija. Opta pravila i pravila za zgrade
EVROKOD 8 (DIO 1): Proraun seizmiki otpornih konstrukcija. Opta pravila, seizmika
dejstva i pravila za zgrade
Pravilnik o tehnikim normativima za temeljenje graevinskih objekata
Mirko Maksimovi
2. ANALIZA OPTEREENJA
2.1.
STALNA OPTEREENJA:
Sopstvena teina konstrukcije:
{EN 1991 1 1: 2002}
Sopstvenu teinu konstrukcije generie sam program ETABS, kojim je radjena analiza
konstrukcije, a na osnovu geometrijskih karakterstika elemenata konstrukcije i zapreminskih
teina korienih materijala.
Teine nenosivih elemenata konstrukcije:
{EN 1991 1 1: 2002}
Teine podnih obloga i plafona meuspratnih tavanica:
Kancelarije i sveane sale :
Plafon (produni malter):
0,02*18=0.36 kN/
Izolacioni sloj:
0,03*2=0,06 kN/
Cementni estrih:
0,04*21=0,84 kN/
Lijepak:
Hrastov parket:
0,003*10=0,03 kN/
0,022*8=0,17 kN/
=1,13 kN/
Toaleti:
0,02*18=0.36 kN/
Izolacioni sloj:
0,035*2=0,07 kN/
Cementni estrih:
0,03*21=0,63kN/
Lijepak:
Keramike ploice:
0,003*10=0,03 kN/
0,008*24=0,19 kN/
=1,35 kN/
Hodnici, stepenita
0,02*18=0.36 kN/
Izolacioni sloj:
0,005*14=0,07 kN/
Cementni estrih:
0,035*21=0,735kN/
Lijepak:
0,008*10=0,08 kN/
Keramike ploice:
0,012*24=0,29 kN/
=1,53kN/
Mirko Maksimovi
Krovna ploa:
Izolacioni sloj:
0,02*18=0.36 kN/
0,05*2=0,1 kN/
0,005*14=0,07 kN/
=0,53 kN/
{EN 1991 1 1: 2002}

{prEN 771 1}
Teine pregradnih zidova:
Usvojneno za sve prostorije optereenje od:
Gk,2 =0,53 kN/
Optereenje od stepenita:
Stepenite je modelirano u programskom paketu ETABS, a optereenje hodika podijeljeno sa
kosinusom kraka stepenita I nanijeto kao gravitaciono optereenje
2.2.
POVREMENA OPTEREENJA
2.2.1. KORISNA OPTEREENJA

{
. . . . . . }
Za odreivanje korisnog optereenja koriteni su evropski propisi. Usvojene

vrijednosti date su u tabeli:
Povrina
Kategorija
optereenih
povrina
stambeni
prostori
poslovni
prostori
D1
D
D2
krov
Mirko Maksimovi
Specifina
upotreba
podovi
stepenita i
hodnici
balkoni
povrine u
maloprodajnim
radnjama
povrine u
robnim kuama
Krovovi koji se
ne koriste
(kN)
(kN/m )
Preporuena
Preporuena
usvojeno
usvojeno
vrijednost
vrijednost
1,5 do 2,0
1,5
2,0 do 3,0
2,0
2,0 do 4,0
2,5
2,0 do 4,0
2,0
2,5 do 4,0
2,5
2,0 do 3,0
2,0
4,0 do 5,0
4,0
3,5 do 7,0
4,0
4,0 do 5,0
4,0
3,5 do 7,0
4,0
0,0 do 1,0
0,0
0,9 do 1,5
0,0
10
Tabela 2.1. korisna optereenja zgrada prema EC1

Pri proraunu su koriene samo vrijednosti jednakopodijeljenog optereenja
je pri dimenzionisanju
optereenje
, iako
pojedinih elemenata potrebna lokalna provjera na koncentrisano
Komentar: vrijednosti jednakopodijeljenog korisnog optereenja usvojene prema evropskim

normama u potpunosti odgovaraju naim vaeim propisima za korisna optereenja zgrada.
2.3.
OPTEREENJE
SNIJEGOM
{
Optereenje snijega na krovu za stalne/prolazne proraunske situacije:

s=
, gdje su:
- koeficijent oblika optereenja od snijega

- karakteristina vrijednost optereenja snijega na tlo
-koeficijent izloenosti
-termiki koeficijent
=0,8; za krovove sa nagibom krovne ravni
30
=1,0; preporuena vrijednost

=1,0; osim za krovove sa visokom provodljivou toplote, usled koje dolazi do topljenja
snijega
=(0,498 Z 0,209) 1 +
{EN 1991 1 3: 2003; aneks C tabela C1}

Gdje su:
Z- broj zone prikazan na mapi

A- nadmorska visina lokacije iznad nivoa mora
Ovdje je za karakteristinu vrijednost optereenja snijega na tlo, usvojena vrijednost

za mediteransko podruje, dok je za zonu na mapi usvojena vrijednost Z=2.
Mirko Maksimovi
11
Kako je A=55 m, za Podgoricu, to je karakteristina vrijednost optereenje od snijega:

=(0,498 *2 0,209) 1 +
Tada je: s=
=0,8
=0,8*1*1*0,8=0,65 kN/m
Komentar: vrijednosti
jednakopodijeljenog
optereenja od snijega usvojena prema
evropskim normama priblino odgovaraju vrijednosti optereenja prema naim propisima.

Kako za nau zemlju nisu precizno definisani parametri potrebni za odreivanje
veliine optereenja prema Evrokodu, iako snijeg nije znaajno optereenjeusvojena je
vrijednost prema naim propisima za optereenje snijegom s=0,75 kN/m
Uzimajui obzir koliinu snijega koja je pala na teritoriji Podgorice a i cijele Crne
Gore, u februaru 2013. Usvajam optereenje snijega od 1,5 kN/m
Mirko Maksimovi
12
3. USLOVI TLA I ZEMLJOTRESNO DEJSTVO

3.1.
USLOVI TLA
Uticaj lokalnih uslova tla na seizmiko dejstvo uzima se u obzir preko klasifikacije tla na
tipove A, B, C, D, E, a sve u zavisnosti od geolokog profila i sledeih parametara:
-
Osrednjena brzina smiuih talasa
Broj udaraca u standardnom testu penetracije
Nedrenirana smiua vrstoa tla
{EN 1998 1: 2004, taka 3.1.2(1), (2)}

Ove podatke mogue je oitati iz geotehnikog elaborata za posmatranu lokaciju.
Kako za potrebe ovog objekta nije raen isti, kategorija tla je odreena na osnovu iskustvenih
podataka sa oblinjeg objekta, odnosno na osnovu opisa geolokog profila datog u okviru
EVROKODA 8.
Usvojeno je da je na lokaciji zastupljeno tlo tipa B Depoziti vrlo gustog ili srednje
gustog pijeska, ljinka ili vrlo krute gline, debljine barem nekoliko desetina metara, sa
poveanjem mehanikih osobina sa dubinom
{EN 1998 1: 2004, taka 3.1.2 tabela3.1}
3.2.
SEIZMIKO DEJSTVO SEIZMIKI HAZARD

Seizmiki hazard lokacije se definie preko referentnog maksimalnog horizontalnog
ubrzanja tla tipa B, a , kojem odgovara referentni povratni period T
, za zahtjev da se
objekat ne srui - granino stanje kolapsa ( preporuena vrijednost po EC8 je
= 475
godina).
{EN 1998 1: 2004, taka 3.2.1(2), (3)}
Mirko Maksimovi
13
Referentno maksimalno horizontalno ubrzanje tla, a , dato je za referentni tip objekta

kome je pridruen faktor znaaja =1. Za neke objekte veeg ili manjeg znaaja vri se
korekcija parametra a
tako to se on mnoi sa faktorom znaaja veim ili manjim od =1.

{EN 1998 1: 2004, taka 3.2.1(3)}
Na osnovu seizmolokih podataka za lokaciju objekta (Podgorica) u proraunu je

koriena vrijednost referentnog maksimalnog horizontalnog ubrzanja tla

=0,39g, odnosno
=0,39*9,81=3,8259 m/s.
Zgrada je druge (II) klase znaaja - obine zgrade koje ne spadaju u druge kategorije
(stambena zgrada). Zbog toga se usvaja faktor znaaja =1.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.5(4)}
3.3.
PROJEKTNI SPEKTAR ZA ELASTINU ANALIZU
Sa ciljem da se izbjegne eksplicitna nelinearna analiza, uzimajui u obzir kapacitet

konstrukcije za disipaciju energije kroz prevashodno duktilno ponaanje njenih elemenata,
sprovodi se elastina analiza zasnovana na projektnom spektru, odnosno elastinom spektru
koji je redukovan za vrijednost q, gdje je q faktor ponaanja.
{EN 1998 1: 2004, taka 3.2.2.5(2)}
S obzirom na ranije usvojene podatke: prije svega tlo tipa B, faktor ponaanja q=1.8
(vidi 5.5), generisan je horizontalni projektni spektar za elastinu analizu sa 5 % viskoznog
priguenja.
Mirko Maksimovi
14
Slika 3.1: projektni spektar za elastinu analizu

Navedeni projektni spektar korien je u modalnoj analizi konstrukcije, kao tipu seizmike
analize (poglavlje 6.1.).
Mirko Maksimovi
15
4. KRITERIJUMI REGULARNOSTI KONSTRUKCIJE

Ispitivanje konstrukcijske regularnosti, na osnovu kojeg se ona moe tretirati kao
regularna (pravilna) ili neregularna (nepravilna), ima znaajne implikacije u sledeim
aspektima seizmikog projektovanja:
-
model konstrukcije, koji moe da bude uproen ravanski ili prostorni model
metod analize, koji moe da bude ili uproena metoda spektra odgovora (metoda
bonih sila) ili modalna analiza
vrijednost faktora ponaanja koji e biti smanjen za konstrukcije neregularne po visini.

{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.1(1), (2)}
REGULARNOST
Dozvoljeno uproenje
Faktor ponaanja za
Linearno-elastina
linearnu analizu
U osnovi
Po visini
Model
analiza
Da
Da
Ravanski
Bone sile
Referentna vrijednost
Da
Ne
Ravanski
modalna
Smanjena vrijednost
Ne
Da
Prostorni
Bone sile
Referentna vrijednost
Ne
Ne
Prostorni
modalna
Smanjena vrijednost
Tabela 4.1: posledice konstrukcijske regularnosti na seizmiku analizu i projektovanje
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.1(3)}
Uzimajui u obzir da e se nezavisno od regularnosti/neregularnosti konstrukcije u
osnovi i po visini, raditi prostorni model konstrukcije i modalna analiza kao metod analize, to
e se kontrola regularnosti/neregularnosti raditi zarad odreivanja faktora ponaanja za
linearnu analizu.
Za zgrade koje su neregularne po visini, umanjene vrijednosti faktora ponaanja su
date preko referentnih vrijednosti koje su pomnoene sa 0,8.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.1(7)}
Da bi se ispotovao navedeni lan iz EC8 I da bi se dosledno odredio faktor ponaanja
potrebno je sprovesti kontrolu regularnosti konstrukcije po visini. to se tie regularnosti u
osnovi, iz prethodno navedenog lana jasno se vidi da detaljna kontrola nije potrebna, jer i u
sluaju njenog negativnog rezultata, dakle da konstrukcija nije regularna u osnovi, vrijednost
Mirko Maksimovi
16
faktora ponaanja nee se promijeniti.Meutim, prilikom odredjivnja tipa konstruktivnog

sistema, od koga direktno zavisi vrijednost faktora ponaanja q, shodno lanovima 5.2.2.1 i
5.2.2.2 EC8, jasno se ukazuje potreba zadovoljena minimalne torzione krutosti konstrukcije.
Odnosno potrebno je zadovoljiti izraz (4.1b) za oba horizontalna pravca. Prethodno navedeni
lanovi nas direktno vraaju na potrebu djelimine kontrole regularnosti u osnovi, pa e se u
nastavku ona i izvriti.
4.1.
KRITERIJUMI
ZA
REGULARNOST
KONSTRUKCIJE
OSNOVI
Da bi se zgrada smatrala regularnom u osnovi, moraju biti zadovoljeni svi uslovi koji e
biti
navedeni
sledeim
paragrafima:
(napomena: detaljno e biti razmatrani samo oni uslovi koji direktno mogu uticati na analizu,
odnosno proraun konstrukcije)
Sa stanovita bone krutosti i rasporeda mase, konstrukcija zgrade mora da bude

priblino simetrina u odnosu na dvije ortogonalne ose.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.2(2)}
Sa plana pozicija osnove bilo koga sprata, s obzirom da objekat nema ni jednu osu
simetrije , jasno se vidi bez ikakvih analiza, da prethodni uslov nije zadovoljen.
Konfiguracija u osnovi mora da bude kompaktna, tj. svaka tavanica mora da bude
ograniena poligonalnom konveksnom linijom. Ako postoje uvlaenja (saimanja) u osnovi (
uvlaenja uglova ili ivica), regularnost jo uvijek moe da se smatra da je zadovoljena, pod
uslovom da ova uvlaenja nemaju uticaj na horizontalnu krutost tavanice i da, za svako
uvlaenje, povrina izmeu konture tavanice i konveksne poligonalne linije koja obuhvata
tavanicu ne prelazi 5% od povrine tavanice.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.2(3)}
Mirko Maksimovi
17
Slika 4.1.
Sa skice se jasno vidi da tavanica nije ograniena poligonalnom konveksnom linijom, pa
prethodni uslov nije zadovoljen.
Krutost tavanice u svojoj ravni mora da bude dovoljno velika u poreenju sa bonom
krutou vertikalnih noseih elemenata, tako da deformacija tavanice ima mali uticaj
na raspodjelu sile izmeu vertikalnih noseih elemenata. U tom smislu, tavanice koje
u svojoj ravni imaju oblike L, C, H, I i X, treba paljivo da se razmatraju, posebno,
krutost bonih djelova, koja mora da bude uporediva sa krutou centralnog dijela da
bi zadovoljila uslov krute dijafragme. Primjena ovog paragrafa mora da bude
razmatrana u analizi globalnog ponaanja zgrade.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.2(3)}
Ovaj paragraf nee biti ovdje razmatran, jer e se kasnije izvriti analiza opravdanosti
korienja dijafragmi (beskonana krutost tavanice u svojoj
ravni) pri modeliranju
konstrukcije u okviru programskog paketa ETABS, a sve u vezi sa lanom 4.3.1(4) EC8.
Vitkost zgrade u osnovi
ne smije da bude vea od 4, gdje su:
- vea dimenzija u osnovi zgrade ,

mjereno
-manja dimenzija u osnovi zgrade ,

ortogonalnim
pravcima.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.2(4)}
Mirko Maksimovi
18
Slika 4.2.
=44.20 m
=15.20 m
=
=44.20/15.20=2.91<4,0 navedeni uslov je zadovoljen
Na svakom spratu i u svakom razmatranom

ekscentricitet
( )
0,30
( )
pravcu X i Y, konstrukcijski
i torzioni radijus r moraju da budu u skladu sa dva uslova:

( )
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.2(5)}

Gdje je:
( )-
rastojanje izmedju centra mase i centra krutosti, mjereno u pravcu x(y) ose, koja je
upravna na pravac za koji se vri analiza.
( )
- kvadratni korijen iz odnosa torzione i bone krutosti u y(x) pravcu ( torzioni
radijus)

- radijus inercije mase tavanice (kvadratni korijen iz odnosa polarnog momenta
inercije mase tavanice u odnosu na vertikalnu osu u centru mase i mase tavanice).
Mirko Maksimovi
19
Ovaj uslov je posebno znaajan zbog svih onih parametara koji su navedeni na poetku ovog
poglavlja, pa e se njegovim analiziranjem i sprovoenjem posvetiti vie panje nego to je
bio sluaj sa prethodnim uslovima.
( )-
rastojanje izmeu centra mase i centra krutosti, odreeno je pomou programskog
paketa ETABS. Za potrebe ovog prorauna potrebno je bilo usvojiti da su meuspratne

tavanice beskonano krute u svojoj ravni. Dobijeni rezultati, poloaja centara masa i centara
krutosti su dati u sljedeoj tabeli
Sprat i dijafragma
Koordinate centra mase
Koordinate centra krutosti
Ekscentricitet
slika 4.3: poloaj centra mase i centra krutosti u X pravcu

XCM(m)
YCM(m)
XCR(m)
YCR(m)
eox(m)
eoy(m)
Podrum
D1
19.99
7.42
15.07
11.59
4.92
-4.17
Prizemlje
D2
21.45
6.93
16.10
11.80
5.35
-4.87
Prvi sprat
D3
21.46
6.92
16.83
11.81
4.63
-4.89
Drugi sprat
D4
21.47
6.94
17.39
11.86
4.08
-4.92
Tabela 4.2 Koordinate centra masa i centra krutosti
POLOAJ CENTRA MASA I CENTRA KRUTOSTI U X PRAVCU

25.00
21.45
21.46
21.47
16.83
17.39
19.99
20.00
16.10
15.07
X(M
15.00
XCM
XCR
10.00
5.00
0.00
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
4.00
4.50
SPRAT/DIJAFRAGMA
Slika 4.3 Dijagram poloaja centra masa i centra krutosti u X pravcu
Mirko Maksimovi
20
POLOAJ CENTR AMASA I CENTRA KRUTOSTI U Y PRAVCU

14.00
11.59
12.00
11.80
11.81
11.86
6.93
6.92
6.94
Y(M)
10.00
7.42
8.00
YCM
6.00
YCR
4.00
2.00
0.00
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
4.00
4.50
SPRAT/DIJAFRAGMA
Slika 4.4 Dijagram poloaja centra masa i centra krutosti u Y pravcu

Za odreivanje torzionog radijusa, odnosno bone i torzione krutosti tavanice
primarno je korien programski paket ETABS 2013. Postupak se sastojao od apliciranja
horizontalnih sila, odnosno momenata savijanja u centru krutosti. Zbog samog postupka
apliciranja generalisanih
sila u centru krutosti, potrebno je bilo tavanice proglasiti za
beskonano krute u svojoj ravni, iz razloga to program ETABS 2013 nema mogunost
preciznog odreivanja centra krutosti, ako se tavanice modeliraju sa realnom krutou.
Kako je proraunom utvreno da se tavanice ne smiju posmatrati kao bekonano krute
(vidi 4.3), na ovaj nain se pravi odreena greka. Meutim, kako sam po sebi postupak
odreivanja centra krutosti nije najtaniji, prethodno navedena greka se moe zanemariti.
Interesantno je to da EC8 ne daje gotovo nikakve podatke o nainu prorauna parametara
potrebnih za ovu analizu, a istovremeno zahtjeva njeno obavezno sprovoenje.
U konkretnom sluaju analiza je sprovedena, da se pri tome to je mogue vie,
iskoristi potencijal programskih paketa pri rjeavanju problema. Korieni program nema u
sebi implementiranu mogunost samostalnog sprovoenja jedne ovakve analize, to bi u
budunosti trebalo svakako da bude pitanje kojim e se pozabaviti njegovi tvorci, jer njeno
runo sprovoenje je veoma zametan posao, naroito za objekte velikih spratnosti. Ipak
svakako je jednostavniji od runog prorauna koji bi zahtijevao iznalaenje momenata inercije
svih vertikalnih elemenata, te njihov poloaj u odnosu na centar krutosti, i to za svaki sprat
Mirko Maksimovi
21
ponaosob. Ovdje e biti prikazana i jedna takva analiza, radi poreenja sa rezultatima
dobijenih radom na raunaru, i to za samo jedan sprat zbog obima posla.
a) Kontrola regularnosti korienjem programa ETABS:
Sile i momenti koje su nanoene su mogle biti proizvoljnog inteziteta i smjera.
Konkretno u ovom proraunu usvojene su vrijednosti X=100 000 kN, Y=100 000 kN, M=100
000 kNm, gdje su:
X,Y - horizontalna sila u dva ortogonalna pravca
M - moment savijanja oko vertikalne ose
Na osnovu dobijenih pomijeranja, odnosno obrtanja tavanica usled navedenih

optereenja, te na osnovu definicije bone (torzione) krutosti, koja je jednaka sili (momentu)
pri jedininom pomjeranju (obrtanju), dobijene su vrijednosti bonih i torzione krutosti
potrebne za odreivanje torzionog radijusa,
( ).
Rezultati su dati tabelarno (tabela 4.3.) zbog preglednosti, i to za svaki sprat

pojedinano.
Matematiki zapisano to ima sledei oblik:
=
Gdje su:
Odnosno,
Gdje su:
torziona krutost
bona krutost u x pravcu
- bona krutost u y pravcu
=M/
=X/
=Y/ ,
relativno obrtanje tavanice
usled dejstva momenta M
u centru krutosti
( ) - relativno translatorno
pomijeranje tavanice
u pravcu x(y) usled sile X(Y)
postavljene u centru krutost
Mirko Maksimovi
22
SPRAT I
DIJAFRA
GMA
Krov
II sprat
I sprat
Prizemlje
drift x
usled
X=100000 Krutost u
KN
X pravcu
drift y
usled
obrtanje
Y=100000 Krutost u obrtanje sprata
relativno
torzioni torzioni
KN
Y pravcu sprata
ispod
obrtanje torziona krutost radius rx radius ry
0,041211
0,028607
2426537 0,063209
3495648 0,032941
1582053 0,005688 0,003927 0,00044

3035731 0,002978 0,001799 0,000295
0,020113
4971909 0,017692
5652272 0,001267 0,000474 0,000177
0,03002
3331113 0,021717
4604688
0,00018
227143668,37 9,675132 11,98229

339270568,28 9,851656 10,57162
3,93E-05
564943253,47
10,6596 9,997488
2544444444,44
27,6377 23,50696
Tabela 4.3.

- radijus inercije mase tavanice, odredjen je
pomou programskog paketa
AUTOCAD, za svaku tavanicu pojedinano. Uoljivo je da za tavanice I,II i III sprata

vrijednost radijusa inercije gotovo identina i to zbog iste povrine u osnovi, a malog
odstupanja poloaja centra krutosti.

= (
+ )/
14.06
10.20
17.50
4.30
Podrum:
1.50
=92409,522
12.20
15.20
=7218,1435
A=531,68
32.44
9.20
= (
+ )/A=
,
,
= 13,68m
10.20
20.00
4.30
14.00
13.70
12.20
Prizemlje:
1.50
=7165,929
=80934,715
24.20
20.00
A=499,68
= (
+ )/A=
,
,
= 13,28m
Mirko Maksimovi
23
14.00
10.20
13.70
12.20
4.30
Prvi sprat:
20.00
1.50
=7165,929
=80934,715
24.20
20.00
A=499,68
= (
+ )/A=
,
,
20.00
13.70
Krov:
10.20
12.20
14.00
1.50
= 13,28m
1.50
=9033,1774
=93230,0454
24.20
20.00
A=590,84
= (
+ )/A=
,
,
=13,16m
Sprat
i dijafragma
Krov
D5
Drugi sprat
D4
Prvi sprat
D3
Torzioni
radijus
(m)
9,67
9,85
10,65
Torzioni
radijus
(m)
(m)
<
13,16
>
<
13,28
>
<
13,28
>
11,98
10,57
9,99
27,63
23,50
Prizemlje
D2
>
13,68
<
zadovoljava
ne zadovoljava
Tabela 4.4: kontrola minimalne torzione krutosti
Mirko Maksimovi
24
Torzioni radijus
je na viim spratovima vii od radijusa inercije mase tavanice, pa se
za oba pravaca dejstva zemljotresa konstrukcija treba proglasiti za torziono fleksibilnu.
4.2.
KRITERIJUM REGULARNOSTI KONSTRUKCIJE PO VISINI
Da bi se konstrukcija smatrala regularnom po visini treba zadovoljiti sledee zahtjeve koje

propisuje EC8:
Svi elementi koji obezbjeuju bonu krutost, kao to su jezgra, konstrukcijski zidovi
ili okviri, moraju da se prostiru bez prekida od temelja do vrha zgrade ili, ako postoje
uvlaenja na razliitim nivoima, onda do vrha relevantne zone zgrade.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.3(2)}
Navedeni uslov je zadovoljen.
Horizontalna krutost, kao i masa pojedinanih spratova, moraju da ostanu konstantni
ili da se postepeno smanjuju bez naglih promjena, od osnove do vrha posmatrane
zgrade.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.3.3(3)}
Sprat i dijafragma
Krov
D4
Prvi sprat
D3
Prizemlje
D2
Podrum
D1
Tabela 4.5:
Masa
(kg)
Bona krutost u X
Bona krutost u Y
pravcu (kN/m)
pravcu (kN/m)
1085515,53
1571363,472
1503895,088
1128410,52
2195727,115
1652892,562
1098709,79
3300656,831
2609739,548
938823,58
8871540,099
5338458,253
raspodijela mase i bone krutosti po visini objekta
Nasa konstrukcija, pored saimanja ima I sirenja na dvije strane sto automatski ne
zadovoljava kriterijum (2) tako da I na osnovu prethodno analiziranih parametara vidimoa da
je masa prvog sprata veca od mase dvije tavanice ispot te dolazimo do zakljuka da je
konstrukcija neregularna po visini, i to na osnovu vie kriterijuma.Ovo direktno kao
posledicu ima smanjenje faktora ponaanja za 20% usvojene vrijednosti.
Mirko Maksimovi
25
4.3.
ZAKLJUCI:
Kontrola regularnosti konstrukcije, obavezna je za sprovoenje na svakom objektu koji se

projektuje prema EC8. I pored toga to se radi prostorni model konstrukcije, te modalna
analiza kao tip seizmike analize, obavezna je kontrola regularnosti konstrukcije kako u
osnovi, tako i po visini radi preciznog odreivanja faktora ponaanja. Odnosno radi tanog
odreivanja konstruktivnog sistema, tj. da li razmatrana konstrukcija posjeduje minimum
torzione krutosti.
to se tie regularnosti u osnovi, mogu se podjednako koristiti oba navedena naina kontrole,
uz potovanje preporuka koje propisuje EC8.
Rezultati dobijeni na oba naina istog
su reda veliine, to ih kvalifikuje podjednako
validnim za kontrolu. Prednost svakako treba dati prvom postupku, tj. postupku koji se u
potpunosti zasniva na korienju programa ETABS. Osnovna njegova pogodnost je svakako
manji obim posla koji treba da obavi ovjek. Meutim i pored toga on nam daje mogunost da
se obuhvate neki dodatni parametri znaajni za razmatranu analizu, kao to su doprinos
torzione krutosti stepeninih jezgara ukupnoj torzionoj krutosti konstrukcije, te kod
konstrukcija fundiranih na tlu male nosivosti i velike stiljivosti moemo uzeti u obzir i
interakciju tla i konstrukcije na regularnost, odnosno prije svega krutost konstrukcije.
Regularnost po visini je dosta jednostavnija za kontrolu u praksi, praktino cijela kontrola se
moe izvriti vizuelno. Ali i pored toga je svakako znaajan njen uticaj na smanjenje faktora
ponaanja.
Mirko Maksimovi
26
5. PRORAUNSKI MODEL KONSTRUKCIJE

Za proraun kostrukcije, odnosno iznalaenje statikih uticaja kako u konstrukciji tako
i u tlu korieni su programski paketi ETABS 2013. Konstrukcija je modelirana kao
prostorna, linijskim i povrinskim konanim elementima.
Zadate su karakteristike materijala betona (klasa C30/37) i elika (klasa C400).
Grede i stubovi su modelirani linijskim FRAME elementima, dok su zidna platna i
temeljna konstrukcija modelirane povrinskim SHELL elementima. Ploe su za potrebe
globalne analize pri seizmikom dejstvu modelirane kao povrinski elementi tipa
MEMBRANE, dok su za potrebe njihovog dimenzionisanja korieni povrinski
SHELL elementi.
Svi elementi koji se odupiru seizmikom dejstvu su modelirani sa redukovanom
krutou na savijanje i smicanje, pri seizmikoj proraunskoj situaciji. Njihove krutosti su
zbog simulacije isprskalosti betona u stanju graninog loma redukovane 50% u odnosu na
krutosti bruto poprenih presjeka. Gredama u ploama je usvojena minimalna torziona
krutost, ime se uticaji torzije od greda predaju savijanju ploa (vidi 5.1). Ploe su pri
seizmikom dejstvu modelirane kao membrane, odnosno bez krutosti na savijanje, a sa
realnom krutou u svojoj ravni ( semi-rigid diaphragms). (vidi 5.2)
5.1.
KRUTOST NOSEIH ELEMENATA:

Za seizmiku analizu konstrukcije usvojena je fleksiona i smiua krutost armirano
betonskih vertikalnih noseih elemenata, koja je jednaka polovini krutosti neisprskalih

presjeka. Razlog tome je to to se u toku seizmikog dejstva u presjecima javljaju prsline pa
se ne moe raunati sa punom vrijednou krutosti presjeka, jer bi u tom sluaju dobili
precijenjenu nosivost i krutost elemenata i znaajno vee seizmike sile koje napadaju
objekat . Iz tog razloga ovdje je usvojena preporuka EVROKODA 8 i stubovima, gredama i
zidnim platnima je redukovana krutost na savijanje i smicanje za 50%.
Mirko Maksimovi
27
Slika 5.1: fleksiona i smiua krutost greda i stubova
Slika 5.2: fleksiona i smiua krutost zidova
Mirko Maksimovi
28
Slika 5.3: 3D model konstrukcije
5.2.
SLUAJNI TORZIONI EFEKTI:

Da bi se uzela u obzir nepouzdanost odreivanja centra masa u prostornoj varijaciji
seizmikih kretanja, moramo izraunati sluajni ekscentricitet spratne mase
, za koji e
biti izmjeten centar mase i to za svaki pravac dejstva horizontalnih sila. Pri tome se
uzima u istom smjeru za sve spratove.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.3.2(1)}
Mirko Maksimovi
29
moemo izraunati kao:

=0,05
dimenzija tavanice upravno na pravac seizmikog dejstva
-za X pravac dejstva zemljotresa:
= 1,105 m
-za Y pravac dejstva zemljotresa:
= 0,75 m
Iz razloga korienja seizmike analize pomou programa ETABS, sluajni torzioni efekti
uzeti su automatski od strane programa.
5.3.
ODREIVANJE TIPA KONSTRUKTIVNOG SISTEMA

Na osnovu kriterijuma koje predlae EVROKOD 8, bie izvrena klasifikacija
konstrukcije u neki od osnovnih tipova konstuktivnog sistema, shodno lanu 5.2.2.1(1)P.

I pored toga to je pri kontroli regularnosti konstrukcije zakljueno da se radi o
torziono fleksibilnoj konstrukciji, moe se izvriti kontrola, kako bi pokazali koji to
konstrukcijski element ( zidovi; stubovi i grede-ramovi) dominantno prihvataju seizmike
sile, ili se pak radi o kombinovanom sistemu ( dvojni sistemi ). U svrhu ove klasifikacije bie
tabelarno prikazane vrijednosti smiuih sila na nivou prizemlja, tj. iznad krutog podruma za
pojedina zidna platna , za dva ortogonalna pravca, izazvane seizmikim dejstvom (tabele 5.2 i
5.3). Tanije, bie prikazane sile u PIER elementima.
Pri tome je za seizmiku analizu
razmatrano nezavisno dejstvo zemljotresa u dva ortogonalna pravca.
Mirko Maksimovi
30
Vrijednost seizmike sile u x pravcu na nivou prizemlja

Optereenje
PIER
Zemljotres x pravca(Sx)
P1
P2
P3
P4
P5
P6
P7
P8
P9
P10
P11
P12
P13
P14
P15
P16
P17
P18
P19
P20
P21
P22
P23
P24
P25
Ukupna seizmika sila koju prihvataju
zidana platna (kN)
Smiua sila u x pravcu

(KN)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1017,2268
1053,6806
10016,1488
578,2021
945,6635
1443,7719
455,7077
387,931
402,9057
726,5802
335,6773
374,8186
17738,3142
Ukupna seizmika sila na nivou prizemlja

(kN)
18513,3341
Procentualno uee zidnih platana u

prihvatanju seizmike sile x pravca(%)
17738,31/18513,3*100=95,81 %
Tabela 5.2: distibucija ukupne sizmike sile x- pravca na primarne

seizmike elemente-zidove, na nivou prizemlja
Mirko Maksimovi
31
Vrijednost seizmike sile u x pravcu na nivou prizemlja

Optereenje
PIER
Zemljotres Y pravca(Sy)
P1
P2
P3
P4
P5
P6
P7
P8
P9
P10
P11
P12
P13
P14
P15
P16
P17
P18
P19
P20
P21
P22
P23
P24
P25
Ukupna seizmika sila koju prihvataju
zidana platna (kN)
Smiua sila u Y pravcu

(KN)
196,0188
3383,4788
1191,8306
1625,9584
1894,8209
541,2467
221,1411
5614,5617
779,8347
347,5612
774,1518
948,0909
531,1476
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
18049,8432
Ukupna seizmika sila na nivou prizemlja

(kN)
18199,108
Procentualno uee zidnih platana u

prihvatanju seizmike sile x pravca(%)
18049,84/18199,1*100=99,2 %
Tabela 5.3: distibucija ukupne sizmike sile y- pravca na primarne

seizmike elemente-zidove, na nivou prizemlja
Mirko Maksimovi
32
Na osnovu izvrene analize moe se zakljuiti da zidna platna dominantno prihvataju smiue
sile u osnovi objekta, tanije na nivou prizemlja.
Konstruktivni sistem se moe klasifikovati kao sistem zidova gdje je smiua nosivost u
osnovi, povezanih i nepovezanih zidova, vea od 65 % ukupne nosivosti cijelog sistema za dva
ortogonalna
pravca.
{EN 1998 1: 2004, taka 5.1.2}
5.4.
FAKTOR PONAANJA ZA HORIZONTALNA SEIZMIKA

DEJSTVA
Faktorom ponaanja q redukuju se seizmike sile koje bi se inae javile u elastinom
sistemu konstrukcije (koji se nosivou odupire seizmikom dejstvu). Zbog toga je

konstrukciji potrebno nedovoljnu nosivost nadomijestiti duktilnou.
Vrijednost faktora ponaanja zavisi od tipa konstrukcije i od klase duktilnosti konstrukcije.
Vrijednost faktora ponaanja moe se odrediti prema sledeem izrazu:
q=
gdje su:

zidovima
1,5
- osnovna vrijednost faktora ponaanja, koja zavisi od tipa konstruktivnog sistema
- faktor koji uzima u obzir preovlaujuu vrstu loma konstrukcijskih sistema sa
Usvojene su sledee vrijednosti:
=2,0 , za DCM konstrukciju, pri emu je ranije potvreno da se radi o torziono

fleksibilnom sistemu kao tipu konstrukcije
DCM klasi duktilnosti je data prednost u odnosu na DCH, jer kod konstrukcije sa P+3
etaze bi bilo vrlo zahtjevno, obezbijediiti H klasu duktilnusti, stoga je racionalnija
odabrana M
=(1+
1,0
, gdje je
0,5
)/3
preovlaujui odnos dimenzija zidova konstrukcijskog
sistema koji se moe sraunati kao :

= /
Mirko Maksimovi
33
- visina zida i
-duina poprenog presjeka zida i
=10,3+2,25+0,75+1,8+2,7+0,85+1,8+4,85+5+3,6+1,9+2+0,7+1,8+1,75+2,20=44,25 m
=12*17,5+5*11,5=267,5 m
= /
=267,5/44,25=6,04
=(1+6,04)/3=2,34
Pri emu je za proraun koeficijenta
=1,0
, prema EC8, potrebno da se odnos /
svih zidova znaajnije ne razlikuje. Kako EC8 ne daje alternativni nain prorauna korien je
navedeni, iako uslovi za njegovo korienje nisu u potpunosti zadovoljeni.
Ipak ako analiziramo izraz za proraun
2,0, dobijamo da je
, moe se zakljuiti da za vrijednost
=1,0. Kako na objektu imamo znaajno velike visine zidova u
odnosu na njihovu duinu u osnovi (izuzev PIER-a 4), reda veliine 4, moe se pretpostaviti
duktilno ponaanje takvog zida, odnosno da e se formirati plastini zglobovi iznad temelja.
Stoga se moe doi do zakljuka da je opravdano usvojiti vrijednost faktora
=1,0.
Naravno, treba naglasiti da se pri ovakvoj jednoj konstataciji ne uzimaju u obzir

zidovi koji formiraju kruti podrum.
Usvojeni faktor ponaanja iznosi q=2,0 za DCM konstrukciju. Meutim zbog
neregularnosti konstrukcije po visini potrebno ga je dodatno umanjiti za 20%. Nakon
toga dobijamo da faktor ponaanja iznosi q=2,0*0,8=1,8 q=1,8 ***
Mirko Maksimovi
34
6. SEIZMIKA ANALIZA KONSTRUKCIJE
Kao seizmika analiza konstrukcije raena je multimodalna spektralna analiza, to je i

zahtjevano EVROKOD -om 8, iz razloga neregularnosti konstrukcije po visini i u osnovi.
Meutim pored toga raena je i metoda bone sile, pa je izvreno poreenje ostvarenih
seizmikih sila i pomjeranja konstrukcije dobijenih kao rezultat ove dvije analize.
Napomena:
Za dimenzionisanje temeljne konstrukcije i kontrolu napona u tlu korieni su rezultati
dobijeni metodom bone sile. Razlog za to je nemogunost prenoenja optereenja i uticaja
od spektralne analize iz programa ETABS u program SAFE, gdje su iznalaeni uticaji u
temeljnoj konstrukciji i naponi u tlu. S obzirom da su seizmike sile dobijene metodom
bone sile vee u odnosu na one u modalnoj analizi ovakvim postupkom smo na strani
sigurnosti. Za dimenzionisanje nadzemnih elemenata korieni su rezultati modalne analize.
6.1.
MULTIMODALNA SPEKTRALNA ANALIZA

{EN 1998 1: 2004, taka 4.3.3.3)}
Analiza je sprovedena programom u kojem je modelirana konstrukcija (ETABS).

Stoga
se
nee
detaljnije
zalaziti
teorijsku
osnovu
ove
analize.
Seizmiko optereenje je uzeto preko spektra odgovora definisanog u poglavlju 3.3.

Plastino ponaanje konstrukcije je obezbjeeno preko faktora ponaanja q=2,40. (vidi 5.5.)
Seizmiki hazard lokacije definisan je preko referentnog horizontalnog ubrzanja
=0,39g
(vidi 3.2).
Mase za modalnu analizu su raunate iz gravitacionih optereenja koja se javljaju u sledeoj
kombinaciji dejstava:
Mirko Maksimovi
- koeficijent kombinacije za promjenjljiva dejstva i,
35
{EN 1998 1: 2004, taka 4.2.4)}

=0,5 za korisna optereenja koja se klasifikuju u kategoriju od A do C,
=1,0 za korisna optereenja koja se klasifikuju u kategoriju od D do F(H)
Kako je korisno optereenje u modelu tretirano kao jedinstven sluaj optereenja
bez
razdvajanja za razliite kategorije, iako je u analizi optereenja konstatovano da se u objektu

one javljaju,
to je pri proraunu masa koriena jedinstvena vrijednost
Dok je za vrijednost
=1,0.
, koeficijent kombinovanja uticaja, usvojena manja od dvije
preporuene vrijednosti, normom EN 1990 : 2002- Annex A1:
=0,3 (kategorija od A do
C).
Modalnom analizom je potrebno uzeti u obzir sve svojstvene oblike koji znaajno doprinose
globalnom odgovoru zgrade. Tj. potrebno je uzeti one koji su potrebni kako bi sledea dva
uslova bila zadovoljena:
-
Zbir efektivnih modalnih masa za razmatrane svojstvene oblike vibracija iznosi

najmanje 90% od ukupne mase konstrukcije,
Svi tonovi sa efektivnim modalnim masama koje su vee od 5% od ukupne mase

konstrukcije su uzeti u obzir.
Prvi od dva navedena uslova nije ispunjen iz razloga to se u konkretnom sluaju radi o
konstrukciji sa znaajnim doprinosom torzionih tonova, pa i ukljuivanjem realno
maksimalnog broja tonova koji se javlja u konstrukciji, 18 tonova ( est tavanica * tri
generalisana pomijeranja), zbir efektivnih modalnih masa ne prelazi potrebnu vrijednost od
90%. Iz tog razloga je raena modalna analiza sa 12 tonova (tabela 6.1), koje automatski
tretira program ETABS, a to je u potpunosti u saglasnosti sa EC8,odnosno lanom
4.3.3.3.1(5) koji zahtjeva da u takvoj situaciji treba koristiti minimalno k tonova.
k-ti ton treba da zadovolji sledee uslove:
k3 ;
0,2 s .
gdje su: k - broj tonova koje treba uzeti u obzir

n broj spratova iznad temelja ili krutog
podruma
- period vibracija za ton k.
Mirko Maksimovi
36
k 3 = 36 7 dovoljno je tretirati 7 tonova.

= 0,069 s < 0,2
Kao potkrepljenje opravdanosti korienja samo 12 tonova, uporeene su seizmike sile u
osnovi objekta za dva pravca dejstva zemljotresa kada modalna analiza obuvata 12, odnosno
18 tonova. Utvreno je da je razlika u vrijednosti sila u ta dva sluaja manja od 1,3 %, to se
moe smatrati zanemarljivom razlikom.
Kombinacija
pojedinih tonova izvrena je takozvanom kompletnom kvadratnom
kombinacijom, kao najtanijim vidom kombinovanja koje zahtjeva EC8. Torzioni efekti kao
to je bilo rijei i ranije uzeti su u obzir preko ekscentriciteta poloaja centra mase od 0,05 u
svakom pravcu.
Mode Period
UX
1
0,844
0,1442
2
0,556
0,436
3
0,456
0,2172
4
0,308 3,13E-05
5
0,222 3,35E-05
6
0,206
0,0302
7
0,147
0,0005
8
0,141
0,1069
9
0,107 2,80E-05
10
0,101
0,0113
11
0,095
0,0001
12
0,092
0,0055
UY
SumUX SumUY
0,1174 0,1442 0,1174
0,3387 0,5802
0,456
0,3111 0,7974 0,7671
0,0006 0,7975 0,7677
0,0023 0,7975 0,7699
0,0193 0,8277 0,7892
0,0002 0,8282 0,7894
0,0303 0,9351 0,8197
0,0018 0,9351 0,8215
0,1233 0,9464 0,9449
0,0001 0,9465 0,9449
0,0001
0,952
0,945
RX
0,0454
0,1387
0,1284
0,0165
0,0045
0,0983
0,0002
0,0841
0,0046
0,3076
0,0002
0,0006
RY
RZ
SumRX SumRY SumRZ
0,0551
0,534 0,0454 0,0551
0,534
0,1618
0,0066 0,1841
0,217 0,5406
0,0662
0,2259 0,3124 0,2832 0,7665
2,65E-05
0,0001
0,329 0,2832 0,7666
0,0001 2,67E-05 0,3335 0,2833 0,7667
0,1164
0,0945 0,4317 0,3996 0,8612
0,0018 3,89E-06 0,4319 0,4015 0,8612
0,3947
0,0094 0,5161 0,7962 0,8706
0,0001
0,0005 0,5207 0,7963
0,871
0,0384
0,0432 0,8283 0,8347 0,9142
0,0002
0,0008 0,8285 0,8349
0,915
0,0159
0,0452 0,8291 0,8508 0,9602
Tabela 6.1: periodi i modalne mase prvih 12 tonova oscilovanja konstrukcije
6.2.
METODA BONE SILE

{EN 1998 1: 2004, taka 4.3.3.2}
Kao i modalna analiza i metoda bone sile je sprovedena pomou programa ETABS.
Razmatrana su dva upravna horizontalna pravca dejstva zemljotresa.

Pri tome su svi potrebni parametri za analizu dati pri obrazloenju modalne analize.
Tu se prije svega misli na seizmiko optereenje, faktor ponaanja, proraun prvog tona
oscilovanja konstrukcije.
Mirko Maksimovi
37
Ono to ranije nije dato, a specifino je za metodu bone sile odnosi se na korekcioni
faktor
. Ovaj faktor uzima u obzir injenicu da je efektivna masa prvog tona za svaki
horizontalni pravac manja u prosjeku za 15% od ukupne mase zgrade. Naravno da je u

konkretnom sluaju ta granica dosta nia.
Usvojeno je:
=0,85, jer zgrada ima vie od dva sprata i perioda prvog tona je
=0,49s 2 =2*0,4=0,8s
{EN 1998 1: 2004, taka 4.3.3.2.2}
6.3.
UKUPNE SEIZMIKE SILE I NJIHOVA DISTRIBUCIJA PO

VISINI
MODALNA ANALIZA
seizmika
seizmika
sprat
optereenje
sila u x
sila u y
pravcu (kN) pravcu (kN)
KROV
6951,70
7037,99
MODAL SPEC Max
I SPRAT
MODAL SPEC Max
12757,25
12861,74
PRIZEMLJE MODAL SPEC Max
16742,07
16632,19
PODRUM
MODAL SPEC Max
18513,33
18199,11
ukupna seizmika sila
18513,33
18199,11
Tabela 6.2: vrijednosti seizmikih sila u dva ortogonalna pravca , dobijene modalnom analizom
METODA BONE SILE
seizmika
seizmika
sprat
optereenje
sila u x
sila u y
pravcu (kN) pravcu (kN)
ZX
0,00
8619,39
KROV
ZY
0,00
8619,39
ZX
8048,07
0,00
I SPRAT
ZY
0,00
8047,07
ZX
5753,25
0,00
PRIZEMLJE
ZY
0,00
5753,25
ZX
2793,30
0,00
PODRUM
ZY
0,00
2793,33
ukupna seizmika sila
25214,01
25213,04
Tabela 6.3: vrijednosti seizmikih sila u dva ortogonalna pravca , dobijenih metodom bone sile
Seizmike sile dobijene metodom bone sile su viestruko vee u odnosu na one dobijene
modalnom analizom. Razlog za to je to, konstrukcija ne osciluje dominantno u prvom tonu
Mirko Maksimovi
38
za pojedine pravce dejstva zemljotresa, ve su znaajni doprinosi torzionih svojstvenih oblika

oscilovanja konstrukcije. Iz tog razloga se rezultati metode bone sile ne mogu smatrati
validnim. I pored toga su za dimenzionisanje temeljne konstrukcije korieni uticaji dobijeni
njome. Ali pri tome nije napravljena vea greka, odnosno predimenzionisanje temelja, jer
kada je uzeta u obzir interakcija tla i konstrukcije dolo je do promjena u oblicima oscilovanja
konstrukcije i poveanja frekvencija oscilovanja konstrukcije pa su se i seizmike sile
dobijene metodom bone sile pribliile vrijednostima dobijenim modalnom analizom (tabela
6.4 i tabela 6.5)
Veliina seizm
ikih sila u odnosu na teinu objekta:
tabela 6.6: masa objekta i njen raspored po visini

Sprat i
Masa
(kg)
dijafragma
Krov
D4
1085515,53
Prvi sprat
D3
1128410,52
Prizemlje
D2
1098709,79
Podrum
D1
938823,58
Ukupno:
4251459
Seizmika sila X pravca: =

Seizmika sila Y pravca: =
Mirko Maksimovi
,
,
,
,
*100=4,27%
*100=4,28%
39
7. PRORAUN KONSTRUKCIJE
Projektovanje za klasu duktilnosti M
7.1.
KOMBINACIJE DEJSTAVA
Kombinacje pri dimenzionisanju nadzemnog dijela konstrukcije:

Primarni seizmiki elementi:
KOMB 1: 1,35
+1,50
KOMB 2: 1,0
+1,50
KOMB 3: 1,0
+0,30
KOMB 4: 1,0
1,0
7.2.
1,0
GEOMETRIJSKA OGRANIENJA I MATERIJALI
Korieni materijali:
beton:
klasa C30/37 ( to je vie od C16/20, kao donje granice)

karakteristina vrijednost vrstoe na pritisak
karakteristina vrijednost vrstoe na zatezanje
=30 MPa
=2,9 MPa
proraunska vrstoa betona na pritisak:

=
gdje je
/ =1,0*3,0/1,50=2,0 kN/ cm
=1,5, parcijalni koeficijent sigurnosti za materijal beton
{EN 1992 1 1: 2004, taka 3.1.6}
Mirko Maksimovi
40
armatura:
klasa C400
karakteristina vrijednost granice razvlaenja
proraunska vrijednost granice razvlaenja
= 400 MPa
=
/ =40/1,15=34,78
kN/ cm
gdje je
=1,15, parcijalni koeficijent sigurnosti za materijal armaturu

{EN 1992 1
1: 2004, taka 3.2}
Geometrijska ogranienja:
GREDE: (60/25 cm)
Minimalna irina primarnih seizmikih greda je 200 mm: to je i usvojena irina,
Odnos irine prema visini rebra primarnih seizmikih greda mora zadovoljiti sledei izraz:
h/b3,5
h/b=60/25=2,43,5
Za obezbjeenje povoljnih efekata pritiska u stubovima na prijanjanje horizontalnih ipki

koje prolaze kroz vor, irina
min{
primarnih seizmikih greda mora da ispuni sledee:
+ ; 2 }
=20 cm min{40 + 50; 80}=80 cm

STUBOVI: (40/40 cm)
Ukoliko je
0,1, dimenzije poprenog presjeka glavnih seizmikih stubova ne smije
biti manje od desetine veeg rastojanja izmeu taaka infleksije i kraja stuba, za savijanje
u ravni paralelno posmatranoj dimenziji stuba.
Kako je
0,1 (poglavlje 7.4.6), tada za sve spratove izuzev prizemlja:
> 400/10=40 cm;

prizemlje:
> 480/2/10=24 cm;
napomena: prizemlje je visine 4,8 m, a na osnovu seizmike analize uoljivo je da su

take infleksije u stubovima priblino u sredini njihove visine. Za ostale spratove je
koriena maksimalna mogua vrijednost
rastojanja izmeu taaka infleksije i kraja
stuba.
Mirko Maksimovi
41
Uslov ograniavanja normalne sile pritiska:

0,55 ; gdje su:
- normalizovana normalna sila pritiska

- normalna sila u stubu pri seizmikoj proraunskoj situaciji
- bruto povrina poprenog presjeka
- proraunska vrijednost vrstoe betona pri pritisku
Mjerodavni za kontrolu su stubovi u presjeku osa E i 6 (C13), odnosno presjeku osa C i 5
(C11).
C13:
=2228,76 kN
usled
kombinacije
dejstava:
1,0stalno+0,3
korisno+1,0zemljotres)
=
= 0,69 >0,55 poveanje dimenzija stuba:
= =45 cm
ZIDOVI:
Debljina rebra
(m) treba da zadovolji sledei izraz:
(m)max{0,15; h /20} , h - ista spratna visina

(m)max{0,15; 480/20}=24cm usvojeno
7.3.
OGRANIENJE
=25 cm na svim spratovima
RELATIVNOG
SPRATNOG
POMJERANJA
Pravilnik EVROKOD 8 uvodi sledee ogranienje relativnog spratnog pomjeranja:

Za zgrade koje posjeduju nenosee elemente od krtih materijala koji su vezani za
konstrukciju
0,005 h
Gdje je
-meuspratno
relativno
horizontalno
pomjeranje
usljed
projektnog
seizmikog dejstva
-faktor redukcije koji uzima krai povratni period seizmikog dejstva koji se
odnosi na
Mirko Maksimovi
42
granino stanje upotrebljivosti

h- spratna visina
Drift (meuspratno relativno horizontalno pomjeranje)
, kada se radi linearna
analiza konstrukcije sa projektnim spektrom raunaju se tako to se dobijena pomjeranja iz

takve analize pomnoe sa faktorom ponaanja za pomjeranja
, odnosno sa faktorom
ponaanja q. Takoe pri proraunu drifta treba uzeti torzione efekte seizmikog dejstva.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.4.3.2(1)}
Preporuena vrijednost faktora redukcije prema EVROKODU 8, je 0,5
za klasu znaaja objekta.
{EN 1998 1: 2004, taka 4.4.3.2(2)}
U tabeli 7.1 su date vrijednosti driftova X i Y pravca, za projektno seizmiko dejstvo sa
uzetim u obzir torzionim efektima, a zatim maksimalne vrijednosti driftova uporeene sa
dozvoljenim.
Tabela 7.1: vrijednosti spratnih driftova dobijenih programom ETABS
sprat
dejstvo I pravac
Z(m)
DriftX
DriftY
KROV
I SPRAT
PRIZEMLJE
PODRUM
MODAL SPEC
MODAL SPEC
MODAL SPEC
MODAL SPEC
17.5
14.5
5.5
0
0,003175
0,003589
0,002363
0,001399
0,004982
0.005372
0.004665
0.002581
MAX
0.004589
0.006472
Treba napomenuti da su vrijednosti spratnih driftova u tabeli podijeljeni sa vrijednou

spratne visine posmatranog sprata.
=0,006472*1,8*400=3,867 cm
=53,867*0,5=2,689 cm < 0,005 h=0,005*400=2 cm
Mirko Maksimovi
43
8. DIMENZIONISANJE GREDE G102

Dimenzionisat emo gredu G102 na mjerodavnu kombinaciju optereenja. Ova greda je
najoptereenija kontinualna greda od svih greda, u oba ortogonalna pravca, X i Y, pa je zato i
odabrana kao reprezentativna za dimenzionisanje.
Greda G302 je kontinualna greda na tri polja, u X pravcu, koja se nalazi na drugom spratu.
Najvei raspon grede je 10 m.
Dimenzije grede su b/h = 25/60 cm, a ukupna duina joj je l = 20 m.
5m
10m
5m
9.1 Dimenzionisanje grede na savijanje

Analizom modela dolo se do zakljuka da je za dimenzionisanje grede POS302
mjerodavna prva kombinacija optereenja, a to je kombinacija stalnog i povremenog
optereenja.
KOMB1: 1.35 (DEAD + OSTALO STALNO) + 1.50 POVREMENO
Gredu emo dimenzionisati u naznaenim presjecima.
Karakteristike materijala:
Beton C30/37 fcd =
Mirko Maksimovi
fck = 30 MPa;
c=
1.5 ; fcd =
.
.
= 2.0 KN/cm
44
Armatur S400 (RA400/500) fyd =

fyd =
fyk = 400 MPa;
s=
1.15 ;
= 34.78 KN/cm
Gdje je
fcd proraunska vrijednost vrstoe betona pri pritisku
fck karakteristina vrijednost vrstoe betona pri pritisku na cilindar u starosti od 28 dana
parcijalni koeficijent za beton

fyd proraunska vrijednost granice razvlaenja (teenja) armature
fyk karakteristina vrijednost granice razvlaenja (teenja) armature
s
parcijalni koeficijent za elik za armaturu ili za prethodno naprezanjed = 0.9 h
:
d efektivna visina presjeka
h ukupna visina presjeka
d = 0.9 60 = 54 cm
Presjek 1 1
Odreivanje podune zategnute armature, gornja zona
Mjerodavna je prva kombinacija optereenja za koju je oitan moment iz programa
ETABS.
Msd,A = 380,2 KNm

= 0.209
= 3.5 / 10 lom po armaturi
= 0.259 x =
d = 0.254 54 = 13,716 cm
= 0.895 z =
d = 0.895 54 = 48,33 cm
Mirko Maksimovi
45
As1 =
= 22,61cm
Odreivanje podune pritisnute armature, donja zona

Armaturu u donjoj zoni emo odrediti iz uslova da pritisnuta armatura mora biti jednaka
polovini zategnute armature.
s2 =
= 11,31 cm
Minimalna armatura u presjeku 1 1

bt d 0.0013 bt d ;
s1,min = 0.26
1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (1)

:
f
srednja vrijednost vrstoe betona pri aksijalnom zatezanju koja treba da se odredi u
zavisnosti od klase vrstoe betona, prema tabeli 3.1
bt srednja irina zategnute zone; za T gredu sa pritisnutom flanom za proraun vrijednosti

bt
.
s1,min = 0.26
25 54 = 2,544 cm 0.0013 25 54 = 1,755 cm
Kako se naa konstrukcija nalazi u seizmiki aktivnom podruju i projektuje se za klasu

duktilnosti M neophodno je odrediti minimum armature i po EK8, koja je vea od one
propisane sa EK2.
s1,min = 0.5
s1,min = 0.5
bt d
.
1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (1)P
25 54 = 4,893 cm
Maksimalna armatura u presjeku 1 1

As1,max = 0.04 b d
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (3)
As1,max = 0.04 25 56 = 54 cm
Mirko Maksimovi
46
Moramo odrediti maksimalnu koliinu armature i prema EK8.

Maksimalni koeficijent armiranja prema EK8 se rauna pomou sledeeg izraza:
=
'
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (4)

gdje su:
i
'
redom, koeficijenti armiranja u zategnutoj i pritisnutoj zoni, normalizovani sa b d,

gdje je b irina pritisnute flane grede. Ako zategnuta zona ukljuuje i plou,
koliina
armature ploe paralelna sa gredom unutar aktivne irine ploe definisane u lanu
5.4.3.1.1 (3), ukljuuje se u
proraunska vrijednost dilatacije elika pri teenju
duktilnost krivine
Prema EN 1998 1: 2004, 5.2.3.4 (3)

= 2 q 1 ; q = 1,8
= 2 1,8 1 = 2,6
=
= 0.00166
gdje je:
q faktor ponaanja konstrukcije
Es moduo elastinosti elika (E = 210 GPa)
=
As1,max =
.
, .
.
.
+ 0.005 = 0.03365
bd
As1,max = 0.03365 25 54 = 45,43 cm
Mirko Maksimovi
47
Presjek 2 2
Odreivanje podune zategnute armature, donja zona
Mjerodavna je prva kombinacija optereenja za koju je oitan moment iz programa ETABS.
Msd,A = 296,02 KNm
Presjek 2 2 se nalazi u polju, to znai da je donja ivica presjeka zategnuta a gornja
pritisnuta. U povrinu pritisnutog betona ulazi i dio ploe, jer je greda povezana sa ploom,
tkz. sadejstvu-jua povrina, medjutim, kako se mjerodavna greda nalazi na kraju ploe, kao
efektivnu irinu betona koja ucestvuje u primanju sila pritiska uzecemo samo irnu grede.
(EN 1992 1 1: 2004, 5.3.2.1 (3)).
= 0.203
= 3,375 / 10 lom po armaturi
= 0.048 x =
d = 0,252 54 = 13,608 cm
= 0.984 z =
d = 0.895 54 = 48,33 cm
As1 =
,
,
= 17,61 cm
Odreivanje podune pritisnute armature, gornja zona

Armaturu u gornjoj zoni emo odrediti iz uslova da je ona jednaka polovini armature iz donje
zone.
As2 =
= 8,81 cm

bt d 0.0013 bt d ;
As1,min = 0.26
EN 1992 1 1:
2004, 9.2.1.1 (1)

As1,min = 0.26
Mirko Maksimovi
25 54 = 2,544 cm 0.0013 25 54 = 1,755 cm
48
As1,min = 0.5
bt d
.
As1,min = 0.5
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (1)P
25 54 = 4,89 cm

As1,max = 0.04 b d
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (3)
As1,max = 0.04 25 54 = 54 cm
.
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (4)
'
As1,max =
, .
+ 0.005 = 0.03365
bd
As1,max = 0.03365 25 54 = 45,43 cm

Presjek 3 3
Odreivanje podune zategnute armature, gornja zona
Msd,A = 234,13 KNm

= 0.16
= 0.213 x =
d = 0.213 54 = 11,502 cm
= 0.916 z =
d = 0.916 54 = 49,46 cm
As1 =
,
,
= 16,356 cm
Odreivanje podune pritisnute armature, donja zona
Mirko Maksimovi
49
Armaturu u donjoj zoni emo odrediti iz uslova da pritisnuta armatura mora biti jednaka
polovini zategnute armature.
As2 =
= 8,17 cm

bt d 0.0013 bt d ;
As1,min = 0.26
.
As1,min = 0.26
As1,min = 0.5
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (1)
25 54 = 2,544 cm 0.0013 25 54 = 1,755 cm

bt d
As1,min = 0.5
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (1)P
25 54 = 4,89 cm

As1,max = 0.04 b d
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (3)
As1,max = 0.04 25 54 = 54 cm
=
=
As1,max =
.
, .
'
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (4)
.
.
+ 0.005 = 0.03365
bd
As1,max = 0.03365 25 54 = 45,43 cm

9.2 Dimenzionisanje na transverzalnu silu
Mirko Maksimovi
50
Beton C30/37 fcd =
fck = 30 MPa;
Armatura S400 (RA400/500) fyd =

fyd =
c=
1.5 ; fcd =
fyk = 400 MPa;
.
.
= 2.0 KN/cm
s=
1.15 ;
= 34.78 KN/cm
Presjek 1 1
Vsd = 211,66 KN
Za elemente sa vertikalnom armaturom za smicanje, nosivost pri smicanju, jednaka je manjoj
od sledeih vrijednosti
(EN 1992 1 1: 2004, 6.2.3 (3)):
VRdS =
VRd,max =
z fywd ctg

gdje je:
= 45 nagib pritisnutih betonskih dijagonala
Asw povrina poprenog presjeka armature za smicanje
s rastojanje uzengija
fywd proraunska granica razvlaenja armature za smicanje

1 koeficijent kojim se smanjuje vrstoa betona zbog prslina od smicanja
acw koeficijent kojim se uzima u obzir stanje napona u pritisnutom pojasu
= 0.6 za fck 60 MPa
acw = 1.0 za konstrukcije koje nijesu prethodno napregnute
Mirko Maksimovi
51
Maksimalna efektivna povrina presjeka armature za smicanje Asw,
max
za
= 45 iznosi
acw 1 fcd
Proraunska nosivost

VRd,max =
. .
= 874.8 KN
Vsd = 211,6 KN VRd,max = 874.8 KN

Maksimalna efektivna povrina presjeka armature za smicanje iznosi:
Asw, max =
. . .
= 14.49 cm
Odabrana je poprena armatura f10 (0.79 cm) uz sjenost m = 2, razmak uzengija iznosi:

sw =
m z =
.
,
= 8,4375cm
Minimalni koeficijent armiranja za smiuu armaturu iznosi:

=
= 0.00109
Koeficijent armature za smicanje:

=
s=
Pa je maksimalni razmak uzengija:

Sw,max =
= 36,69 cm
sw = 16,875 cm Sw,max = 36,69 cm

Meutim, maksimalno dozvoljeno poduno rastojanje uzengija nije srazmjerno
minimalnom koeficijentu armiranja poprenom armaturom ve je propisano izrazon
(EN 1992 1 1: 2004, 9.2.2 (6)(9.6N)):
sl,max = 0.75 d = 0.75 54 = 40,05 cm
Mirko Maksimovi
52
sw = 39,096 cm sl,max = 40,05 cm

Rastojanje noica uzengija u poprenom pravcu u presjeku ne treba da bude vee od:
St,max = 0.75 d = 0.75 54 = 40,05 cm
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.2 (8)(9.8N)
St = 25 2 2.5 = 20 cm
St = 20 cm St,max = 40,05 cm
S obzirom na to da se konstrukcija nalazi u seizmiki aktivnom podruju neophodno je
ispoto-vati maksimalno dozvoljeno rastojanje uzengija po EK8 (EN 1998 1: 2004,
5.4.3.1.2 (6)P)
Poduno rastojanje uzengija treba da zadovolji najmanju od sledeih vrijednosti:
s = min 225mm
24 d
8d
gdje je:
hw visina poprenog prsjeka grede
d
prenik armature uzengija
d minimalni prenik podune armature

= 15cm
22.5cm
s = min
24 1.0 = 24cm
8 1.6 = 12.8cm
pa usvajamo najvee rastojanje uzengija od 10 cm
Duina kritine zone (plastinog zgloba) kod grede iznosi:
cr = 1.5 h = 1.5 60 = 90 cm
cr = 90 cm
Presjek 3 3
Mirko Maksimovi
53
Vsd = 110,53 KN
(EN 1992 1 1: 2004, 6.2.3 (3)):
VRdS =
z fywd ctg

VRd,max =
= 0.6 za fck 60 MPa

acw = 1.0
Proraunska nosivost
.
VRd,max =
= 874,8 KN
Vsd = 110,53 KN VRd,max = 874,8 KN

Asw, max =
. . .
= 14.49 cm

sw =
m z =
.
,
= 16,11 cm

=
= 0.00109

=
s=

Sw,max =
Mirko Maksimovi
= 36,69 cm
54
sw = 16,11 cm Sw,max = 36,69 cm

Meutim, maksimalno dozvoljeno poduno rastojanje uzengija nije srazmjerno minimalnom
koeficijentu armiranja poprenom armaturom ve je propisano izrazon
(EN 1992 1 1: 2004, 9.2.2 (6)(9.6N)):
sl,max = 0.75 d = 0.75 54 = 40,5 cm
sw = 16,11 cm sl,max = 40,5 cm
St,max = 0.75 d = 0.75 54 = 40,5 cm
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.2 (8)(9.8N)
St = 25 2 2.5 = 20 cm
St = 20 cm St,max =40,5 cm
5.4.3.1.2 (6)P)
s = min 225mm
24 d
8d
= 15cm
22.5cm
s = min
24 1.0 = 24cm
8 1.6 = 12.8cm
cr = 1.5 h = 1.5 60 = 90 cm
cr = 90 cm
Dodatna zategnuta armatura u presjeku 1 1:
Mirko Maksimovi
55
Asl =
,
.
= 3,043 cm
Dodatna zategnuta armatura u presjeku 3 3:

Asl =
,
.
= 1,59 cm
USVAJANjE ARMATURE
PRESJEK 1 1
Potrebna armatura:
Od savijanja
22,61 cm
Od poprene sile
3,04 cm
Ukupno 25,65cm u gornjoj zoni

Ukupno 25,65/2 = 12,825 cm u donjoj zoni
Poprena armatura fu10 na maksimalnom rastojanju od 10 cm
USVAJAMO:
Poduna armatura:
8Sf20 ( 25,13 cm) u gornjoj

zoni
,
100 = 2,016% 5%
4Sf20 (12,56cm) u donjoj zoni

,
Poprena armatura:
100 = 2,02% 5%
Sfu 10/7,5 na duini od 90 cm od oslonca, a na ostalom dijelu Sfu
10/15
Mirko Maksimovi
56
PRESJEK 2 2
Potrebna armatura:
Od savijanja
16,356 cm
Ukupno 16,356 cm u donjoj zoni

Ukupno 16,35/2 = 8,175 cm u gornjoj zoni
USVAJAMO:
Poduna armatura:
5Sf20 (15,707 cm) u donjoj zoni

,
100 = 3,9% 5%
3Sf20 (9,424 cm) u gornjoj zoni
PRESJEK 3 3
Potrebna armatura:
Od savijanja
17,69 cm
Od poprene sile
1.59 cm
Ukupno 19,28 cm u gornjoj zoni

Ukupno 19,28/2 = 9,64 cm u donjoj zoni
Poprena armatura fu 10 na maksimalnom rastojanju od 10 cm
USVAJAMO:
Poduna armatura:

,
100 = 2,23% 5
3Sf20 (9,43 cm) u donjoj zoni

,
,
,
Mirko Maksimovi
100 = 2,16% 5%
57
Poprena armatura: Sfu 10/10 na duini od 90 cm od oslonca, a na ostalom dijelu Sfu 10/20
8.1.
ODREIVANJE TRANSVERZALNIH SILA PREMA METODI

PROGRAMIRANOG PONAANJA
U primarnim seizmikim gredama, proraunske transverzalne sile odreuju se prema
metodi programiranog ponaanja, sa aspekta kapaciteta na osnovu ravnotee grede, usled:

1. Poprenog optereenja koje djeluje na nju u seizmikoj proraunskoj situaciji
2. Momenata na krajevima grede Mid (i = 1,2, oznaava krajnje presjeke grede) koji
odgovaraju formiranju plastinih zglobova za pozitivne i negativne pravce seizmikog
optereenja
Potrebno je obezbijediti formiranje plastinih zglobova na krajevima greda.
(EN 1998 1: 2004, 5.4.2.2 (1)P)
Paragraf (1)P se mora uvesti prema:
-
U krajnjem presjeku i, dvije vrijednosti transverzalnih sila, tj. maksimalna VED,max i

minimalna
VED,min
odgovaraju
maksimalnim
pozitivnim,odnosno
negativnim
momentima nosivosti Mid koji se mogu razviti na krajevima grede.

-
Momenti na krajevima grede se odreuju prema:

Mid =
rd
MRb,i min (
, 1)
gdje je:
faktor kojim se uvodi poveanje nominalne vrijednosti usled ovravanja elika,
rd
koji se u sluaju greda klase duktilnosti M moe uzeti da je jednak 1.0

MRb,i proraunska nosivost grede na kraju i u smjeru seizmikog momenta savijanja za
razmatrani smjer seizmikog dejstva
M
i M
zbir proraunskih momenata nosivosti stubova i greda redom kojim se

sustiu u voru
EN 1998 1: 2004, 5.4.2.2 (2)
Mirko Maksimovi
58
Kada je M
vea od M
moe se oekivati formiranje plastinih zglobova u krajevima
greda jer imaju manji moment nosivosti i prije e se plastifikovati od presjeka u stubu.
Odreivanje smiuih sila:
PRESJEK 1 1
Postojea armatura:
-
8Sf20 gornja zona
4Sf20 donja zona
Transverzalna sila prema seizmikoj proraunskoj situaciji

Ved = 211,67 KN
Moment nosivosti usvojene armature u gornjoj zoni

8Sf20 = 25,13 cm =
= 0.175
= 0.851
As1 =
M = As1
df
.
.
= 0,2913
= 25,13 0.851 54 34.78 = 401,64 KNm
M = 401,64 KNm
Mirko Maksimovi
59
Moment nosivosti usvojene armature u donjoj zoni:
4Sf20 = 12,56 cm =
= 0.1456
As2 =
.
.
= 0.1456
= 0.923
M = As2
df
= 12,56 0.923 54 34.78 = 217,728 KNm
M = 217,728 KNm
M1
M2+
Momenti savijanja pri djelovanju seizmike sile pri formiranim plastinim zglobovima na
krajevima grede (DCM
rd =
1.0):
M1 = 1.0 401,64 = 401,64 Nm
M2+ = 1.0 217,728 = 217,728 KNm
Transverzalna sila pri formiranim plastinim zglobovima na krajevima grede
Ts
+
Ts =
Mirko Maksimovi
= 61,93 KN
60
Transverzalna sila od gravitacionog optereenja

g+2p=g+0.6p
10 m
+
-
Ved = 145.55 KN
Transverzalna sila odreena prema metodi programiranog ponaanja za presjek 1 1 iznosi:
maxV1d =
rd
+ Ved = 61,93 + 145,55 = 207,48 KN
Zakljuak: Transverzalna sila dobijena po metodi programiranog ponaanja iznosi

207,48 KN i priblino je jednaka transverzalnoj sili dobijenoj iz mjerodavne
kombinacije optereenja koja iznosi 211,66 KN, tako da ve usvojena armatura
zadovoljava potrebnu prema metodi programiranog ponaanja.
PRESJEK 3 3
Postojea armatura:
-
6Sf20 gornja zona
3Sf20 donja zona
Kako je u presjeku 3 3 ista armatura i u gornjoj i u donjoj zoni, kao i u presjeku 1 1 to e

i momenti nosivosti biti isti.
M = 304,45 KNm
M = 166,03 KNm
Transverzalna sila pri formiranim plastinim zglobovima je takoe iste vrijednosti kao i u
presjeku 1 1.
Ts =
Mirko Maksimovi
= 47,04 KN
61
Transverzalna sila od gravitacionog optereenja

g+2p=g+0.6p
5m
+
-
Ved = 62.87 KN
Transverzalna sila odreena prema metodi programiranog ponaanja za presjek 3 3 iznosi:

maxV1d =
rd
+ Ved = 62,87 + 47,04 = 109,91 KN
Zakljuak: Transverzalna sila dobijena po metodi programiranog ponaanja iznosi

109,91 KN i priblino je jednaka transverzalnoj sili dobijenoj iz mjerodavne
kombinacije optereenja koja iznosi 110,52 KN, tako da ve usvojena armatura
zadovoljava potrebnu prema metodi programiranog ponaanja.
8.2.
GRANINA STANJA UPOTREBLJIVOSTI

Analiza graninih stanja upotrebljivosti sprovedena je za uticaje ekspoatacionih dejstava
koje se mogu javiti u toku vijeka trajanja konstrukcije.

Parcijalni koeficijenti sigurnosti za dejstva pri dokazu graninog stanja upotrebljivosti jednaki
su 1.0 izuzev ako nije drugaije zahtijevano
(EN 1990: 2002, 6.5.4 (1)).
Na osnovu prethodnog lana, dokaz graninog stanja upotrebljivosti bie sproveden za
kombinaciju broj 8, tj.:
1.0 (DEAD + OSTALO STALNO) + 1.0 POVREMENO
Mirko Maksimovi
62
Proraun prslina za presjek 1 1

Minimalna povrina poprenog presjeka armature za ogranienje irine prsline grede
optereene momentom savijanja i torzijom
(EN 1992 1 1: 2004, 7.3.2 (2)):
Asl,min = Kc K fct,eff
gdje je:
Asl,min minimalna povrina armature u zategnutoj zoni
Act povrina betona u zategnutoj zoni. Zategnuta zona je dio presjeka koji je prema
proraunu,
stanju zatezanja neposredno prije pojave prve prsline

apsolutna vrijednost maksimalnog doputenog napona u armaturi neposredno poslije
pojave
prve prsline
fct,eff srednja vrijednost efektivne vrstoe betona pri zatezanju u trenutku pojave prvih
prslina, fct,eff = fctm ili manje (fctm(t)), ako se prsline oekuju u starosti manjoj od 28
dana
K koeficijent kojim se uzima u obzir uticaj linearno podijeljenih ravnotenih napona za
smanjivanje sila usled sprijeenih deformacija; K = 0.65, za rebra visine h > 800 mm ili
flane ija je irina vee od 800 mm,dok za meuvrijednosti vai princip interpolacije.
Kc koeficijent kojim se uzima u obzir dijagram napona u presjeku neposredno prije pojave
prsline, kao i promjena kraka unutranjih sila
Act =
= 750 cm
fct,eff = 0.3 KN/cm (ova vrijednost je preporuena i kao takva je na strani sigurnosti)
Mirko Maksimovi
63
K = 0.9 za h = 750 mm
Kc = 0.4 za naprezanje izazvano savijanjem
Proraunski moment savijanja iznosi:
Msd,s = 1.0 Mg + 1.0 Mp
Msd,s = 271,5 KNm
Naprezanje u armaturi:
=
,
,
,
,
= 22,23 KN/cm
Minimalna povrina armature je:

= 0.4 0.9 0.3
= 3,64 cm
Usvojena armatura 8Sf20 (25,13 cm) zadovoljava uslov minimalne armature

Asl,usv = 25,13 cm Asl,min = 3,64 cm
Maksimalna irina prsline, wmax

Odreuje se na osnovu klase izloenosti konstrukcije, prema EN 1992 1 1: 2004, 4.2
Tabela 4.1
Usvojena je klasa izloenosti XC1 (opis sredine Beton u unutranjosti zgrada sa niskom
vlanou vazduha)
Za usvojenu klasu izloenosti konstrukcije XC1 odreujemo maksimalnu irinu wmax pomou
tabele 7.1N prema EN 1992 1 1: 2004, 7.3.1
Tabela 7.1 N: Preporuene vrijednosti za wmax (mm)
Mirko Maksimovi
64
Klasa izloenosti
X0, XC1
Armiranobetonski i PN
elementi sa kablovima bez
prijanjanja sa betonom
Kvazi-stalna sombinacija
optereenja
0.41
PN elementi sa kablovima sa
prianjanjem
esta kombinacija optereenja
0.2
XC2, XC3, XC4

0.2
0.3
XD1, XD2, XS1, XS2,
Dekompresija
XS3
Napomena 1: Za klase izloenosti X0, XC1, irina prsline nema uticaja na trajnost i to
ogranienje treba samo da obezbijedi prihvatljiv izgled konstrukcije. Ako nema uslova
koji se odnose na izgled ovo ogranienje moe da se ublai.
Napomena 2: Za te klase izloenosti, osim toga, treba da se provjeri i dekompresija za kvazistalnu kombinaciju optereenja.
Za klasu izloenosti XS1 maksimalna irina prsline iznosi wmax = 0.4 mm

I za nas slucaj vazi Napomena 1 boldovana u tabeli iznad.
Kontrola prslina bez direktnog prorauna, prema EN 1992 1 1. 2004. 7.3.3

Odreivanje maksimalnog prenika ipke
Maksimalni prenik ipke koja se moe ugraditi odreuje se na osnovu maksimalne
dozvoljene irine prsline i vrijednosti maksimalnog doputenog napona u armaturi,
neposredno poslije pojave prsline.
Prema EN 1992 1 1: 2004, 7.3.3 Tabela 7.2N maksimalniprenik ipke za wmax = 0.3 mm i
naprezanje u armaturi od = 222.3 MPa iznosi 22 mm (linearnom interpolacijom)
Mirko Maksimovi
65
Tabela 7.2 N: Maksimalni prenik ipki fS* za kontrolu prslina
Napon u eliku (MPa)
wk = 0.4 mm
Maksimalni
prenik
wk = 0.3 mm
ipke
wk =
0.2 mm
160
200
240
280
320
360
400
450
40
32
20
16
12
10
8
8
32
25
16
12
10
8
6
5
25
16
12
8
6
5
4
-
Usvojena armatura je prenika f = 20 mm to zadovoljava

Odreivanje maksimalnog rastojanja ipki
Prema EN 1992 1 1: 2004, 7.3.3 Tabela 7.3N za wmax = 0.3 mm i naprezanje u armaturi od
= 222.3 MPa, maksimalno rastojanje ipki je 220 mm (linearnom interpolacijom).
Tabela 7.3 N: Maksimalni prenik ipki fS* za kontrolu prslina

Napon u eliku (MPa)
wk = 0.4 mm
Maksimalni
prenik
wk = 0.3 mm
ipke
wk =
0.2 mm
160
200
240
280
320
360
300
300
250
200
250
100
300
250
200
150
100
50
200
150
100
50
-
Rastojanje ipki usvojene armature 8Sf20 (8.04 cm) je ef = 33,3 mm to zadovoljava
Mirko Maksimovi
66

Msd,s = 1.0 Mg + 1.0 Mp
Msd,s = 181,53 KNm
=
,
,
, .
= 23,79 KN/cm

= 0.4 0.9 0.3
= 3,404 cm


Maksimalna irina prsline je ista i za presjek 1 1 i za presjek 3 3 wmax = 0.3 mm

naprezanje u armaturi od = 198.1 MPa iznosi 25 mm.
Mirko Maksimovi
67

= 200.7 MPa, maksimalno rastojanje ipki je 250 mm.
Rastojanje ipki usvojene armature 5Sf20 (18,85 cm) je ef = 60 mm to zadovoljava
ZAKLJUAK: Nije potreban direktan proraun prslina za presjeke 1 1 i 2 2.

Msd,s = 1.0 Mg + 1.0 Mp
Msd,s = 166,53 KNm
=
,
,
,
,
= 18,17 KN/cm

= 0.4 0.9 0.3
= 4,45 cm

Maksimalna irina prsline je ista i za presjek 1 1 i za presjek 3 3 wmax = 0.3 mm
Mirko Maksimovi
68

naprezanje u armaturi od = 198.1 MPa iznosi 25 mm.
= 200.7 MPa, maksimalno rastojanje ipki je 250 mm.
Rastojanje ipki usvojene armature 6Sf20 (18,85 cm) je ef = 60 mm to zadovoljava
ZAKLjUAK: Nije potreban direktan proraun prslina za presjeke 1 1, 2 - 2 i 3 3.
Mirko Maksimovi
69
9. DIMENZIONISANjE PLOE POS 101

Za dimenzionisanje meuspratnih tavanica ovog objekta analiziranjem modela utvreno je
da je mjerodavna za dimenzionisanje ploa drugog sprata, ploa POS 301, kao
najoptereenija.
Geometrijske karakteristoke ploe:
h = 20 cm
d = 20 2 1/2 = 17,5 cm
Beton C30/37 fcd =
fck = 30 MPa;
Rebrasta rmatura S400 fyd =

fyd =
1.5 ; fcd =
fyk = 400 MPa;
s=
.
.
= 2.0 KN/cm
1.15 ;
= 34.78 KN/cm
Mreasta Armatura S500 fyd =

fyd =
c=
fyk = 500 MPa;
s=
1.15 ;
= 43.48 KN/cm
Minimalna armatura u ploi:

Minimalnu armaturu u ploi odreujemo pomou izraza:
As1,min = 0.26
bt d 0.0013 bt d ;
EN 1992 1 1: 2004,
9.2.1.1 (1)(9.1N)
EN 1992 1 1:
2004, 9.3.1.1(1)
Za mreastu armaturu:
As1,min = 0.26
bt d = 0.26
100 17,5 = 2,63 cm/m`
0.0013 bt d = 0.0013 100 17.5 = 2,275 cm/m`
Mirko Maksimovi
70
Za rebrastu armaturu:
As1,min = 0.26
bt d = 0.26
100 17,5 = 3,28 cm/m`
0.0013 bt d = 0.0013 100 17.5 = 2,275 cm/m`

U zonama u blizini oslonaca za glavnu armaturu u gornjoj zoni podeona armatura nije
potrebna, ukoliko nema transverzalnih momenata savijanja.
EN 1992 1 1: 2004, 9.3.1.1(2)
Prema EN 1992 1 1: 2004, 9.3.1.1 (3):
Meusobno rastojanje ipki armature ne treba da je vee od smax,slabs,preporuene vrijednosti
su:
-
Za glavnu armaturu
3 h 400 mm
Za podeonu armaturu
3.5 h 450 mm
Na djelovima ploe sa koncentrisanim optereenjem ili u zonama maksimalnih momenata

savijanja ove vrijednosti su:
-
Za glavnu armaturu
2 h 250 mm
Za podeonu armaturu
3 h 400 mm
Statiki uticaji dobijeni pomou programa ETABS I mogu se oitati sa dijagrama:
Mirko Maksimovi
71
slika 7.5: momenti M11 ( momenti oko ose Y)
slika 7.6: momenti M22 ( momenti oko ose X)
9.1.
DONJA ZONA
X pravac
Za dimenzionisanje ploe mjerodavna je kombinacija stalnog i povremenog optereenja
(KOMB1)
Msd = 1.35 Medg + 1.50 Medp = 50,54 KNm
Odreivanje armature:

, .
= 0.0825
= 1,7 / 10.0 lom po armaturi
= 0.333 x =
d = 0.366 17.5 = 6,405 cm
= 0.870 z =
d = 0.947 17.5 = 16,572 cm
As1 =
,
,
= 7,014 cm/m`
As1 = 7,014 cm/m` As1,min = 2,63 cm/m`
Mirko Maksimovi
72
Y pravac
Statiki uticaji dobijeni pomou programa ETABS iznose:
Msd = 1.35 Medg + 1.50 Medp = 49,49 KNm

. .
= 0.0808
= 0.364 x =
d = 0.364 17.5 = 6,37 cm
= 0.950 z =
d = 0.950 17.5 = 16,625 cm
As1 =
= 6,846 cm/m`
As1 = 6,846 cm/m` As1,min = 2,63 cm/m`

Usvajamo u donjoj zoni ploe mreu Q785(7,85cm/m`)
11.1.2 Gornja zona

X pravac
Msd = 1.35 Medg + 1.50 Medp = 60,015 KNm

. .
= 0.098
= 0.370 x =
d = 0.370 17.5 = 6,475 cm
= 0.943 z =
d = 0.943 17.5 = 16,5 cm
Mirko Maksimovi
73
As1 =
= 10.45 cm/m`
As1 = 10.45 cm/m` As1,min = 3,45 cm/m`

Usvajamo u gornjoj zoni u X pravcu ploe rebrastu armaturu Sf12/10 (11.31 cm/m`)
Y pravac
Msd = 1.35 Medg + 1.50 Medp = 66.58 KNm

. .
= 0.108
= 0.374 x =
d = 0.3704 17.5 = 6,485 cm
= 0.938 z =
d = 0.938 17.5 = 16,414 cm
As1 =
,
,
= 11,30 cm/m`
As1 = 11,3 cm/m` As1,min = 3,45 cm/m`

Usvajamo u gornjoj zoni u Y pravcu ploe rebrastu armaturu Sf12/10 (11,31 cm/m`)
9.2.
GRANINO STANJE UPOTREBLJIVOSTI

Za granino stanje upotrebljivosti parcijalni koeficijenti za dejstva treba da se uzmu da
su jednaki 1.0, osim ako je drugaije utvreno.

EN 1990: 2002, A1.4.1(1)
Uzimajui u obzir gore navedeni lan, dokaz graninog stanja upotrebljivosti
sproveden je za kombinaciju 8.
1.0 g + 1.0 p
Mirko Maksimovi
74
Ugib u ploi POS 101

Deformacije elemenata ili konstrukcije ne smiju da djeluju nepovoljno na njihovo ispravno
funkcionisanje ili izgled.
EN 1992 1 1: 2004, 7.4.1 (1)P
Generalno, nije potrebno da se eksplicitno proraunavaju ugibi ako mogu da se
formuliu jednostavna pravila kao to je, npr. ogranienje odnosa raspon/visina presjeka, koja
su adekvatna da se u uobiajenim sluajevima izbjegnu problemi ugiba. Preciznije provjere
potrebne su za elemente koji su van takvih granica ili u sluajevima kada se zahtijevaju
ogranienja ugiba drugaija od onih koja se implicitno koriste u uproenim postupcima,
prema EN 1992 1 1: 2004, 7.4.2 (1)P.
Granini odnos raspon/visina moe da se odredi prema sledeem izrazu i multipliciranjem tih
vrijednosti korekcionim koeficijentima kojima se uzimaju u obzir vrsta armature koja se
koristi, i drugi parametri pri izvoenju tih izraza nije uzeto u obzir nikakvo prethodno
nadvienje
(EN 1992 1 1: 2004, 7.4.2 (2) ).
= K [ 11 + 1.5
] ; ako je
gdje je:
granini odnos raspon / statika visina
K koeficijent kojim se uzimaju u obzir razliiti konstrukcijski sistemi

referentni odnos (koeficijent) povrine armature
potreban odnos povrine zategnute armature i betona (koeficijent zategnute armature) u
sredini raspona za moment savijanja od proraunskog optereenja
` potreban odnos povrine pritisnute armature i betona (koeficijent pritisnute armature)
u sredini raspona za moment savijanja od proraunskog optereenja
f
karakteristina vrijednost vrstoe betona u MPa
Mirko Maksimovi
75
Granini odnos raspon / statika visina:

K = 1.3 za krajnje polje ploe koja nosi u dva pravca
f
= 30 MPa
= 30 10-3 = 0.0055
=
`=
.

.

= 0.00442
= 0.0056
= 1.3 [ 11 + 1.5 30
=
.
.
30
.
.
] = 54.90
= 45,0 ( )gr = 54.90
Ugib zadovoljava
Usvojena armatura:
Za donju zonu usvojena je mreza Q785 (7,85 cm/m`).
Za gornju zonu usvojena je rebrasta armatura zonu Sf12/10 (11.31 cm/m`) za X pravac i
Sf12/12 (11,31 cm/m`) za Y pravac..
Mirko Maksimovi
76
10. DIMENZIONISANjE GREDE KASETIRANE TAVANICE

Dimenzionisat emo gredu kasetirane tavanice, koja se sastoji od 10 greda u X pravcu I
same ploe.
Greda je prosta greda raspona 10m
Dimenzije grede su b/h = 15/30 cm.
9.1 Dimenzionisanje grede na savijanje

Analizom modela dolo se do zakljuka da je za dimenzionisanje grede POS302
mjerodavna prva kombinacija optereenja, a to je kombinacija stalnog i povremenog
optereenja.
KOMB1: 1.35 (DEAD + OSTALO STALNO) + 1.50 POVREMENO + 0.75 SNIJEG
Beton C30/37 fcd =
fck = 30 MPa;
c=
1.5 ; fcd =
.
.
fyk = 400 MPa;
= 2.0 KN/cm
s=
1.15 ; fyd =
= 34.78
KN/cm
gdje je:
fcd proraunska vrijednost vrstoe betona pri pritisku
fck karakteristina vrijednost vrstoe betona pri pritisku na cilindar u starosti od 28 dana
c
parcijalni koeficijent za beton
Mirko Maksimovi
77
fyd proraunska vrijednost granice razvlaenja (teenja) armature

fyk karakteristina vrijednost granice razvlaenja (teenja) armature
s
parcijalni koeficijent za elik za armaturu ili za prethodno naprezanje
d = 0.9 h
gdje je:
d efektivna visina presjeka
h ukupna visina presjeka
d = 0.9 30 = 27 cm
Odreivanje podune zategnute armature, donja zona

Msd,A = 27.15 KNm
Presjek se nalazi u polju, to znai da je donja ivica presjeka zategnuta a gornja pritisnuta. U
povrinu pritisnutog betona ulazi i dio ploe, jer je greda povezana sa ploom, tkz. sadejstvujua povrina, koja je odreena veliinom beff
(EN 1992 1 1: 2004, 5.3.2.1 (3)).
beff = beff,i + bw b
beff,i = 0.20 bi + 0.10 0 0.20 0
beff,i bi
gdje je:
bi rastojanje do sledee grede, paralelne posmatranoj
0 = 0.7 2 rastojanje izmeu nultih taaka momentnog dijagrama (prosta greda)
beff,i = 0.20 1+ 10 = 10.2 m = 1200 cm
Mirko Maksimovi
78
= 0.015
= 0.057 x =
d = 0.057 27 = 1.54 cm
= 0.981 z =
d = 0.981 27 = 26,48 cm
As1 =
= 2,95 cm
Odreivanje podune pritisnute armature, gornja zona

Armaturu u gornjoj zoni emo odrediti iz uslova da je ona jednaka polovini armature iz donje
zone.
As2 =
= 1,48 cm

bt d 0.0013 bt d ;
As1,min = 0.26
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (1)

.
As1,min = 0.26
As1,min = 0.5
15 27 = 0,763 cm 0.0013 15 27 = 0.526 cm

bt d
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (1)P
As1,min = 0.5
15 27 = 1,46 cm
Maksimalna armatura u presjeku

As1,max = 0.04 b d
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (3)
As1,max = 0.04 15 27 = 16,2 cm
Mirko Maksimovi
79

=
'
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.1.2 (4)

=
As1,max =
. .
.
.
+ 0.003 = 0.0269
bd
As1,max = 0.0269 15 27 = 10,93 cm
9.2 Dimenzionisanje na transverzalnu silu

Beton C30/37 fcd =
fck = 30 MPa;

fyd =
c=
1.5 ; fcd =
fyk = 400 MPa;
.
.
= 2.0 KN/cm
s=
1.15 ;
= 34.78 KN/cm

Vsd = 10.76 KN
(EN 1992 1 1: 2004, 6.2.3 (3)):
Mirko Maksimovi
80
VRdS =
z fywd ctg

VRd,max =
gdje je:
= 45 nagib pritisnutih betonskih dijagonala
Asw povrina poprenog presjeka armature za smicanje
s rastojanje uzengija
fywd proraunska granica razvlaenja armature za smicanje

1 koeficijent kojim se smanjuje vrstoa betona zbog prslina od smicanja
acw koeficijent kojim se uzima u obzir stanje napona u pritisnutom pojasu
= 0.6 za fck 60 MPa
acw = 1.0 za konstrukcije koje nijesu prethodno napregnute
Maksimalna efektivna povrina presjeka armature za smicanje Asw,
max
za
= 45 iznosi
acw 1 fcd
Proraunska nosivost

VRd,max =
= 262.44 KN
Vsd = 10.76 KN VRd,max = 262,44 KN

Asw, max =
.
. . .
= 14.49 cm

sw =
m z =
Mirko Maksimovi
.
.
= 78,54 cm
81

=
= 0.00109

=
s=

Sw,max =
= 45.87 cm
sw = 22.55 cm Sw,max = 45.87 cm
Meutim, maksimalno dozvoljeno poduno rastojanje uzengija nije srazmjerno minimalnom

koeficijentu armiranja poprenom armaturom ve je propisano izrazon
(EN 1992 1 1: 2004, 9.2.2 (6)(9.6N)):
sl,max = 0.75 d = 0.75 36 = 27 cm
sw = 22.55 cm sl,max = 27 cm
St,max = 0.75 d = 0.75 36 = 27 cm
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.2 (8)(9.8N)
St = 20 2 2.5 = 15 cm
St = 15 cm St,max = 27 cm
5.4.3.1.2 (6)P)
Mirko Maksimovi
82
s = min 225mm
24 d
8d
gdje je:
hw visina poprenog prsjeka grede
d
prenik armature uzengija
d minimalni prenik podune armature

= 10cm
22.5cm
s = min
24 1.0 = 24cm
8 1.6 = 12.8cm
cr = 1.5 h = 1.5 40 = 60 cm
cr = 60 cm
USVAJANjE ARMATURE
U polju
Potrebna armatura:
Od savijanja
2,95 cm
Ukupno 2,95 cm u donjoj zoni

Ukupno 2,95/2 = 1,48 cm u gornjoj zoni
Mirko Maksimovi
83
USVAJAMO:
Poduna armatura:
2Sf16 (4.02 cm) u donjoj zoni
Poduna armatura:
Iznad oslonca
USVAJAMO:
Poduna armatura: 2Sf12 (2,261 cm) u gornjoj zoni (konstruktivna armatura)
2Sf16 (4.02 cm) u donjoj zoni
Poprena armatura: Sfu 10/8 na duini od 60 cm od oslonca, a na ostalom dijelu Sfu 10/20
Mirko Maksimovi
84
11. DIMENZIONISANjE PLOE KASETIRANE TAVANICE

Dimenzionisati emo plou kasetirane tavanice, koja nosi samo u jednom pravcu i oslanja se
na grede koje sun a razmacima od po 100cm. Tako da ploa nosi samo u jednom pravcu.
Geometrijske karakteristoke ploe:
h = 8 cm
d = 8 2 1/2 = 5,5 cm
Beton C30/37 fcd =
fck = 30 MPa;

fyd =
1.5 ; fcd =
fyk = 400 MPa;
s=
.
.
= 2.0 KN/cm
1.15 ;
= 34.78 KN/cm

fyd =
c=
fyk = 500 MPa;
s=
1.15 ;
= 43.48 KN/cm
Minimalna armatura u ploi:

Minimalnu armaturu u ploi odreujemo pomou izraza:
As1,min = 0.26
bt d 0.0013 bt d ;
EN 1992 1 1: 2004, 9.2.1.1 (1)(9.1N)
EN 1992 1 1: 2004,9.3.1.1(1)
Za mreastu armaturu:
As1,min = 0.26
Mirko Maksimovi
bt d = 0.26
100 5,5 = 0,8294 cm/m`
85
0.0013 bt d = 0.0013 100 5.5 = 0,715 cm/m`

Za rebrastu armaturu:
As1,min = 0.26
bt d = 0.26
100 2,5 = 1,036 cm/m`
0.0013 bt d = 0.0013 100 2.5 = 0,893 cm/m`
U zonama u blizini oslonaca za glavnu armaturu u gornjoj zoni podeona armatura nije
potrebna, ukoliko nema transverzalnih momenata savijanja.
EN 1992 1 1: 2004, 9.3.1.1(2)
Prema EN 1992 1 1: 2004, 9.3.1.1 (3):
Meusobno rastojanje ipki armature ne treba da je vee od smax,slabs,preporuene vrijednosti
su:
-
Za glavnu armaturu
3 h 400 mm
Za podeonu armaturu
3.5 h 450 mm
Na djelovima ploe sa koncentrisanim optereenjem ili u zonama maksimalnih momenata

savijanja ove vrijednosti su:
-
Za glavnu armaturu
2 h 250 mm
Za podeonu armaturu
3 h 400 mm
Mirko Maksimovi
86
11.1. Ploa POS 101 odreivanje armature

Statiki uticaji dobijeni pomou programa ETABS I mogu se oitati sa dijagrama:
slika 11.1: momenti M22 ( momenti oko ose X)
slika 11.2: momenti M11 ( momenti oko ose Y)

11.1.1. Donja zona
Y pravac
Msd = 1.35 Medg + 1.50 Medp = 9.02 KNm
Mirko Maksimovi
87

. .
= 0.15
= 0.203 x =
d = 0.203 5.5 = 1,116 cm
= 0.920 z =
d = 0.920 5.5 = 5,06 cm
As1 =
= 4,1cm/m`
As1 = 4,1 cm/m` As1,min = 0,8294 cm/m`

Usvajamo u donjoj zoni ploe mreu R424(4,24cm/m`)
11.1.2. Gornja zona
Y pravac
Msd = 1.35 Medg + 1.50 Medp = 7,25 KNm

. .
= 0.119
= 0.374 x =
d = 0.3704 5.5 = 2,057 cm
= 0.938 z =
d = 0.938 5.5 = 5,159 cm
As1 =
,
,
= 4,04 cm/m`
As1 = 4,04 cm/m` As1,min = 0,8294 cm/m`

Usvajamo u gornjoj zoni ploe mreu R424(4,24cm/m`)
Mirko Maksimovi
88
11.2. Granino stanje upotrebljivosti

Za granino stanje upotrebljivosti parcijalni koeficijenti za dejstva treba da se uzmu da su
jednaki 1.0, osim ako je drugaije utvreno.
EN 1990: 2002, A1.4.1(1)
Uzimajui u obzir gore navedeni lan, dokaz graninog stanja upotrebljivosti sproveden je za
kombinaciju 8.
1.0 g + 1.0 p
Ugib u ploi POS 101

Deformacije elemenata ili konstrukcije ne smiju da djeluju nepovoljno na njihovo ispravno
funkcionisanje ili izgled.
EN 1992 1 1: 2004, 7.4.1 (1)P
Generalno, nije potrebno da se eksplicitno proraunavaju ugibi ako mogu da se formuliu
jednostavna pravila kao to je, npr. ogranienje odnosa raspon/visina presjeka, koja su
adekvatna da se u uobiajenim sluajevima izbjegnu problemi ugiba. Preciznije provjere
potrebne su za elemente koji su van takvih granica ili u sluajevima kada se zahtijevaju
ogranienja ugiba drugaija od onih koja se implicitno koriste u uproenim postupcima,
prema EN 1992 1 1: 2004, 7.4.2 (1)P.
Granini odnos raspon/visina moe da se odredi prema sledeem izrazu i multipliciranjem tih
vrijednosti korekcionim koeficijentima kojima se uzimaju u obzir vrsta armature koja se
koristi, i drugi parametri pri izvoenju tih izraza nije uzeto u obzir nikakvo prethodno
nadvienje
(EN 1992 1 1: 2004, 7.4.2 (2) ).
= K [ 11 + 1.5
] ; ako je
gdje je:
granini odnos raspon / statika visina
Mirko Maksimovi
89
K koeficijent kojim se uzimaju u obzir razliiti konstrukcijski sistemi

referentni odnos (koeficijent) povrine armature
potreban odnos povrine zategnute armature i betona (koeficijent zategnute armature) u
sredini raspona za moment savijanja od proraunskog optereenja
` potreban odnos povrine pritisnute armature i betona (koeficijent pritisnute armature)
u sredini raspona za moment savijanja od proraunskog optereenja
f
karakteristina vrijednost vrstoe betona u MPa
Granini odnos raspon / statika visina:

K = 1.5 unutranje polje ploe koja nosi u jednom pravcu
f
= 30 MPa
= 30 10-3 = 0.0055
=
`=
,

,

= 0.0053
= 0.0053
= 1.5 [ 11 + 1.5 30 ] = 28,82

=
= 12,5 ( )gr = 28,82
Ugib zadovoljava
Usvojena armatura:
Za donju i gornju zonu usvojena je mreza R424(4,24cm/m`)
Mirko Maksimovi
90
12. DIMENZIONISANjE ZIDNOG PLATNA ZP19 Y(E)
Mjerodavno zidno platno za dimenzionisanje je ZP19 Y(1) duine 1,7 metara i debljine
25 centimetara. Pri analizi zidnih platana imali smo dvije mogunosti. Prva mogunost je da
posmatramo zidove koji su povezani iz dva ili vie djelova pod pravim uglom (T, L, U, ...)
kao da rade zajedno a druga mogunost je da ove zidove posmatramo kao da su odvojeni
zidovi. Odlueno je da se razmatra sluaj da zidovi rade odvojeno i nezavisno u X i u Y
pravcu. Neki od razloga za to su: jednostavnije projektovanje i dimenzionisanje kao i
injenica da je objekat koji se projektuje male spratnosti (P + P + 2) pa je i optereenje
objekta malo. Objekat nema neka izuzetno velika optereenja tako da za primanje seizmike u
X pravcu dovoljni su zidovi X pravca, nije potrebno angaovanje zidova iz Y pravca, i
obratno.
Na sledeoj slici bie prikazano zidno platno koje se dimenzionie u osnovi objekta.
Zidno platno emo dimenzionisati u dva karakteristina presjeka, prikazana na slici.
Mirko Maksimovi
91
Kako je zidno platno ukljeteno u temelj za oekivat je da se za mjerodavan presjek za

dimenzionisanje izabere presjek u ukljetenju jer bi tu trebalo da se javljaju najvei uticaji.
Meutim, to nije sluaj, razlog za to je to se u podrumu nalazi znatno vei broj zidnih platana
koja primaju seizmiko optereenje nego to je to sluaj sa prizemljem i ostalim etaama, pa
samim tim zidovi u podrumu imaju manje uticaje od zidova u presjeku 1 1.
Uticaji u presjeku 1 1 su najvei uticaji koji se javljaju u zidnom platnu. Odredit
emo armaturu za ovaj presjek a zatim usvojiti istu armaturu u presjeku u ukljetenju, kao i na
etai iznad prizemlja kod koje su uticaji malo manji nego u presjeku 1 1. U presjeku 2 2
su uticaji znaajno manji nego u presjeku 1 1 pa je to i razlog zato dimenzioniemo ovaj
presjek, kako bi smo bili na strani racionalnosti i usvojili manju koliinu armature od one koju
bi usvojili kada bi armaturu iz 1 1 vukli do vrha objekta. Na poslednjoj etai su uticaji slini
kao i u presjeku 2 2, tako da armaturu iz ovog presjeka emo vui do vrha objekta.
Mirko Maksimovi
92
12.1. Odreivanje uticaja mjerodavnih za dimenzionisanje

Visina kritine oblasti iznad osnove zida moe se procijeniti korienjem sledeeg izraza:
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.4.2 (1)
hcr = max(lw , hw / 6)
2 l
h , za n 6 spratova
2 h , za n 7 spratova
hcr
gdje je:
h ista spratna visina, pri emu je osnova definisana kao nivo temelja ili vrh podrumske
etae sa odgovarajuim dijafragmama i obimnim zidovima
hw ukupna visina zida
lw duina zida
hcr = max(1,7 m , 17,16 m / 6) = max(1,7 m , 2,86 m) = 2,86 m
hcr
2 l
2 1,7 m
3,4 m
=
=
h
4.50 m
4.50 m
Visina kritine oblasti je: hcr = 4,58 m
12.2. Dimenzionisanje presjeka kritine oblasti

Geometrijske karakteristike zidnog platna
-
lw / bwo = 170 / 25 cm
Karakteristike materijala
Beton C30/37 fcd =
fck = 30 MPa;

fyd =
c=
1.5 ; fcd =
fyk = 400 MPa;
s=
.
.
= 2.0 KN/cm
1.15 ;
= 34.78 KN/cm
Mirko Maksimovi
93

fyd =
fyk = 500 MPa;
s=
1.15 ;
= 43.48 KN/cm
12.2.1 Presjek 1 1
Odreivanje glavne vertikalne armature
Za dimenzionisanje je mjerodavna KOMB. 4 (kombinacija sa seizmikom)
Uticaji oitani iz programa ETABS:
Med = 4 512.8 KNm
Ned = 1 723,4 KN
Odreivanje vertikalne armature prema iterakcionim dijagramima

.
,
.
S400 RA 400/500
a/h = 0.05
A = A
As1 = As2 =
= 0.312
= 0.202
= 0.27
b d = 0.27
.
.
25 170 = 65,9 cm
Usvajamo 14Sf25 (68,9 cm) u uglovima zidnog platna

Povrina vertikalne armature treba da bude izmeu As,vmin i As,vmax
(EN 1992 1 1:2004,9.6.2 (1))
Napomena 1: Vrijednost As,vmin koja se primjenjuje u odreenoj zemlji data je u njenom
Nacionalnom aneksu. Preporuena vrijednost je 0.002 Ac
Napomena 2: Vrijednost As,vmax koja se primjenjuje u odreenoj zemlji data je u njenom
Nacionalnom aneksu. Preporuena vrijednost je 0.04 Ac
Mirko Maksimovi
94
As,min = 0.002 25 170 = 8,5 cm2

As,max = 0.04 25 170 = 170 cm2
As,min = 8,5cm2 As1 = As2 = 68,9 cm As,max = 170 cm2
Usvojena armatura zadovoljava potrebne ekstremne vrijednosti propisane pravilnikom.
Odreivanje vertikalne armature po licima zidnog platna
Usvojena je vertikalna armatura As1 = As2 = 68,9 cm
Za oba lica zida:
Po jednom licu zida:
= 15,043 cm/m'
= 4.32 cm/m'
Odreivanje horizontalne armature po licima zidnog platna

Mjerodavna smiua sila: V = 1 437,7 KN
Mora se uzeti u obzir poveanje transverzalne sile nakon pojave teenja u osnovi primarnog
zida.
EN 1998 1: 2004, 5.4.2.4 (6)P
Uslov zahtijevan u stavu (6)P moe biti ispunjen ako se uzme da je proraunska transverzalna
sila 50% vea od transverzalne sile dobijene iz analize.
EN 1998 1: 2004, 5.4.2.4 (7)
Mjerodavna transverzalna sila prema gore navedenim lanovima iznosi:
V = 1.5 1437,7 = 2156,55 KN
Za oba lica zida: Ash =
.
,
,
. .
= 34,92cm/m'
= 17,46 cm/m'
Horizontalna armatura paralelna stranama zida (i slobodnim ivicama) treba da se predvidi na

svakoj povrini zida. Ta armatura ne treba da bude manja od As,hmin.
EN 199211:2004,9.6.3(1)
Mirko Maksimovi
95
Napomena: Vrijednost As,hmin koja se primjenjuje u odreenoj zemlji data je u njenom

Nacionalnom aneksu. Preporuena vrijednost ne treba da bude manja od 25% od vertikalne
armature, niti od 0.001 Ac.
1) As,hmin = 0.001 b x H = 0.001 x 25 x 1786 = 44,65 cm2
Za oba lica zida:
=
.
= 2.5 cm2/m'
= 1.25 cm/m'
2) As,hmin = 0.25 x As,vmin = 0.25 x 68,9 = 17,225 cm2

Za oba lica zida:
,
,
= 1,0 cm2/m'
Po jednom licu zida: = 0.5 cm/m'
Usvajamo 2 Q524 (2 5.24 cm2/m')
Rastojanje izmeu dvije susjedne vertikalne ipke ne smije da bude vee od trostruke
vrijednosti debljine zida, niti od 400 mm.
EN 1992 1 1: 2004, 9.6.2 (3)
Rastojanje izmeu dvije susjedne vertikalne ipke ne smije da bude vee od 400 mm.
EN 1992 1 1: 2004, 9.6.2 (2)

Usvojena mrea Q524 sastoji se od podunih i poprenih ipki prenika 10mm koje se nalaze
na meusobnom rastojanju od 150mm tako da su prethodno navedeni uslovi zadovoljeni.
12.2.2 Oblikovanje detalja za lokalnu duktilnost
Visina kritine oblasti je ve odreena i iznosi hcr = 4.58 m
U kritinim oblastima zidova treba da se obezbijedi vrijednost faktora duktilnosti krivine
2 q0 1, sa osnovnom vrijednou faktora ponaanja q0 koja se u ovom izrazu zamjeruje

proizvodom q0 i maksimalnoe vrijednosti odnosa M
prorau-nskoj situaciji, gdje je M
/ M
u osnovi zida u seizmikoj
moment savijanja iz analize a M
proraunski moment
nosivosti na savijanje.
Mirko Maksimovi
96
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.4.2 (2)

Ukoliko se rezultati preciznijih analiza ne koriste, vrijednost faktora duktilnosti krivine
propisana u paragrafu (2) ove podtake moe biti odreena posredstvom armature za utezanje
u ivinim oblastima poprenog presjeka koje se nazivaju ivini (granini) elementi, a ije se
dimenzije odreuju prema paragrafu (6) ove podtake. Koliina armature za utezanje odreuje
se prema paragrafima (4) i (5) ove podtake.
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.4.2 (3)
Odreivanje zahtijevane vrijednosti faktora duktilnosti krivine presjeka 1 1

Proraunski moment nosivosti presjeka zida na savijanje bie odreen prema usvojenoj
armaturi u uglovima - 14Sf25 (68,9 cm)
=
Kako je
= 0.212
= 0.202 a
za koje smo odredili armaturu je imalo vrijednost 0.202 to je
priblino isto, razlika je svega 0.01, razlika izmeu M
iM
je veoma mala, tako da se moe
zanemariti i smatrati da je njihov odnos jednak 1.0

M
= 2 q0 M
/ M
/ M
= 1.0
1 = 2 1,8 1.0 1 = 2,6
Za zidove pravougaonog poprenog presjeka mehaniki zapreminski koeficijent

armiranja za utezanje
vrijednou
wd
odreenoj
u ivinim elementima treba da zadovolji sledei izraz, sa
prema paragrafu (2) ove podtake.

EN 1998 1: 2004, 5.4.3.4.2 (4)
wd 30
v)
sy,d
0.035
gdje je:
wd
zapreminski procenat armiranja uzebgija za utezanje presjeka u kritinim oblastima
zahtijevana vrijednost faktora duktilnosti krivine
Mirko Maksimovi
97
proraunska normalizovana aksijalna sila
proraunska vrijednost dilatacije zatezanja elika na granici teenja
h visina utegnutog jezgra (do osa uzengija)

b ukupna irina poprenog presjeka
b irina utegnutog jezgra (do osa uzengija)
faktor globalne efikasnosti utezanja
=
Za pravougaoni popreni presjek:

=1
= (1
) (1
Gdje je:
n ukupan broj podunih ipki popreno obuhvaenih uzengijama
b odstojanje osa obuhvaenih ipki
Utezanje definisano u prethodnim paragrafima se produuje vertikalno na visini hcr kritine
oblasti i horizontalno na duini s mjereno od krajnjeg pritisnutog vlakna zida do take gdje
moe doi do odvajanja neutegnutog betona zbog velikih dilatacija pri pritisku. Kao minimalni uslov duina s utegnutog ivinog elementa ne treba da je manja od 0.15 lw ili 1.50 bw.
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.4.2 (6)
Mirko Maksimovi
98
Slika: Utegnuti ivini elementi na slobodnoj ivici zida

(gore: dilatacije za graninu krivinu / dolje: poprecni presjek zida)
Debljina bw utegnutog dijela presjeka zida (ivini element) ne smije biti manja od 200
mm. Osim toga, ako duina utegnutog elementa ne prelazi vrijednost 2 bw ili 0.20 lw
debljina bw ne smije biti manja od h / 15, gdje je sa h oznaena visina sprata. Ako duina
utegnutog betona premauje veu vrijednost od 2 bw ili 0.20 lw vrijednost bw ne smije biti
manja od h / 10.
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.4.2 (10)
Minimalna duina s ivinog elementa je:
s = max(0.15 lw , 1.50 bw) = max(0.15 170 , 1.50 25) = max(25,5 , 37,5) = 37,5 cm
Usvojeno: s = 40 cm
bw = 25 cm
Mirko Maksimovi
99
bw=25cm
Lc=40cm
Lw=170cm
Poprena armatura (EN 1992 1 1: 2004, 9.6.4)

(1)
U svakom dijelu zida u kojem je ukupna povrina vertikalne armature sa obje strane zida
vea od 0.02 AS treba predvidjeti poprenu armaturu u obliku uzengija ili vezne armature,
prema zahtjevima za stubove (9.5.3). Vea dimenzija, na koju se odnosi 9.5.3 (4) (i) ne
treba da se uzme vea od 4 debljine zida.
(2)
Kada je glavna armatura rasporeena najblie stranama zida poprenu armaturu treba
isto predvidjeti u obliku uzengija ili vezne armature, takve armature treba da budu najmanje 4
ipke po m povrine zida.
Napomena:
Poprena armatura ne treba da se predvidi kada se zid armira zavaranim
armaturnim mreama sa ipkama f 16 mm i sa zatitnim slojem betona veim od 2 f.

U presjeku 1 1 glavna armatura za prijem momenata savijanja nije vea od 0.02 As = 208
cm na obje strane zidnog platna.
U presjeku 1 1 zid se po licima armira zavarenim armaturnim mreama sa ipkama f 16
mm i sa zatitnim slojem betona veim od 2 f.
Meutim, poto se u sklopu ivinih elemenata zidnoh platna nalaze stubovi oni se moraju
armirati odgovarajuom poprenom armaturom, u skladu sa propisima za stubove.
Da bi se osigurala minimalna duktilnost i sprijeilo lokalno izvijanje podunih ipki u

primarnim seizmikim stubovima, moraju se upotrijebiti uzengije prenika ne manjeg od 6
mm na odgovarajuim rastojanjima.
EN 1998 1:
2004, 5.4.3.2.2 (10)P
Mirko Maksimovi
100
Smatra se da su minimalni uslovi iz paragrafa (10)P ove podtake ispunjeni ako su ispunjeni
sledei uslovi:
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (11)
a) Maksimalni razmak uzengija (u mm) nije vei od:
s min(b0 / 2 ; 175 ; 8 dbL)
gdje je:
b0 najmanja dimenzija (u mm) betonskog jezgra
dbL najmanji prenik podunih ipki armature (u mm)
b) Rastojanje izmeu dvije susjedne podune ipke, pridrane poprenim vezama ili
uzengij- jama, nije vee od 200 mm, imajui u vidu
EN 1992 1 1: 2004, 9.5.3 (6)
Pretpostavljamo uzengije fu10

s min(b0 / 2 ; 175 ; 8 dbL) = (200 / 2; 175; 8 25) = (100; 175; 200) = 100 mm = 10 cm
dbw 6 mm
Prenik poprene armature ne treba da bude manji od 6 mm, niti manji od 1/4 maksimalnog
prenika podunih ipki.
EN 1992 1 1: 2004, 9.5.3 (1)
dbw 6 mm
dbw 0.25 25 = 6,25 mm
Rastojanje poprene armature du stuba ne treba da je vee od scl,tmax .
EN 1992 1 1:2004, 9.5.3(3)
Napomena:
Vrijednost scl,tmax koja se primjenjuje u odreenoj zemlji data je u njenom
Nacionalnom aneksu.
Mirko Maksimovi
101
Preporuena vrijednost je najmanja od sledee tri:

- 20 puta minimalni prenik podunih ipki
- manja dimenzija poprenog presjeka stuba
- 400 mm
s min(20 25 ; 200 ; 400) = (500 ; 200 ; 400) = 200 mm = 20 cm
Na osnovu prethodno navedenih uslova usvaja se poprena armatura fu10/10 na visini hcr =
4.58 m kritine oblasti zida, a na ostalim djelovima fu10/20
Odreivanje vrijednosti faktora duktolnosti krivine
Proraunska normalizovana aksijalna sila
d
= 0.202
Maksimalni koeficijent armiranja vertikalnom armaturom rebra

v =
, ,

= 0.0151
v = v fyd / fcd = 0.0151
= 0.328
Zapremina uzengija za utezanje

Vu = (2 44 + 5 11) 0.5
= 112,31 cm
Zapremina betonskog jezgra

Vj = 20 40 10 = 8 000 cm
Minimalna vrijednost wd od 0.08 mora biti obezbijeena u kritinim oblastima u dnu
(osnovi) primarnih seizmikih stubova
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (9)
Mehaniki zapremisnki procenat armiranja uzengija za utezanje presjeka u kritinim
oblastima iznosi:
Mirko Maksimovi
102
wd
= 0.244 0.08
Faktor globalne efikasnosti utezanja

n
=1-
= (1
/ (6 x b0 x ho) = 1
) x (1
) = (1
= 0.234
) x (1
) = 0.639
= 0.234 0.629 = 0.147
Zahtijevana vrijednost faktora duktilnosti krivine
= 2,6
Proraunska vrijednost dilatacije zatezanja elika na granici teenja

sy,d =
=
wd 30
= 0.001656
v)
sy,d
0.035
0.147 0.328 30 2,6 (0.202 + 0.328) 0.001656
0.035
0.048 0.0451
Zadovoljen je uslov definisan prema EN 1998 1: 2004, 5.4.3.4.2 (4), odnosno ostvarena je
vrije-dnost faktora duktilnosti krivine vea od zahtijevane za presjek 1 1 u osnovi zidnog
platna.
12.2.3 Presjek 2 2
Za dimenzionisanje je mjerodavna KOMB 3. (kombinacija sa seizmikom)
Uticaji oitani iz programa ETABS:
Med = 2 417,8 KNm
Ned = 907,5 KN
Mirko Maksimovi
103
Odreivanje vertikalne armature prema iterakcionim dijagramima

.
,
= 0.167
= 0,106
= 0,05
As1 = As2 =
b d = 0.05
.
.
25 170 = 12,22 cm
Usvajamo 4Sf25 (19,6 cm) u uglovima zidnog platna

Povrina vertikalne armature treba da bude izmeu As,vmin i As,vmax
(EN 1992 1 1:2004,9.6.2 (1))
Napomena 1: Vrijednost As,vmin koja se primjenjuje u odreenoj zemlji data je u njenom
Naciona-lnom aneksu. Preporuena vrijednost je 0.002 Ac
Napomena 2: Vrijednost As,vmax koja se primjenjuje u odreenoj zemlji data je u njenom
Naciona-lnom aneksu. Preporuena vrijednost je 0.04 Ac
As,min = 0.002 25 170 = 8,5 cm2

As,max = 0.04 25 170 = 170 cm2
As,min = 8,5cm2 As1 = As2 = 19,6 cm As,max = 170 cm2
Usvojena armatura zadovoljava potrebne ekstremne vrijednosti propisane pravilnikom.
Odreivanje vertikalne armature po licima zidnog platna

Usvojena je vertikalna armatura As1 = As2 = 19,6 cm
Za oba lica zida:
Mirko Maksimovi
=
,
,
.
= 4,28 cm/m'
= 2,14 cm/m'
104
Odreivanje horizontalne armature po licima zidnog platna

Mjerodavna smiua sila: V = 1 437,7 KN
Mora se uzeti u obzir poveanje transverzalne sile nakon pojave teenja u osnovi primarnog
zida.
EN 1998 1: 2004, 5.4.2.4 (6)P
Uslov zahtijevan u stavu (6)P moe biti ispunjen ako se uzme da je proraunska transverzalna
sila 50% vea od transverzalne sile dobijene iz analize.
EN 1998 1: 2004, 5.4.2.4 (7)
Mjerodavna transverzalna sila prema gore navedenim lanovima iznosi:
V = 1.5 1437,7 = 1033,3 KN
Za oba lica zida: Ash =
.
,
,
. .
= 16,35cm/m'
= 8,17 cm/m'
Horizontalna armatura paralelna stranama zida (i slobodnim ivicama) treba da se predvidi na

svakoj povrini zida. Ta armatura ne treba da bude manja od As,hmin.
EN 199211:2004,9.6.3(1)
Napomena: Vrijednost As,hmin koja se primjenjuje u odreenoj zemlji data je u njenom
Naciona-lnom aneksu. Preporuena vrijednost ne treba da bude manja od 25% od vertikalne
armature, niti od 0.001 Ac.
1) As,hmin = 0.001 b x H = 0.001 x 25 x 1786 = 44,65 cm2
Za oba lica zida:
=
.
= 2.5 cm2/m'
= 1.25 cm/m'
2) As,hmin = 0.25 x As,vmin = 0.25 x 68,9 = 17,225 cm2

Za oba lica zida:
Mirko Maksimovi
,
,
= 1,0 cm2/m'
105
Po jednom licu zida: = 0.5 cm/m'
Usvajamo 2 Q524 (2 5.24 cm2/m')
Rastojanje izmeu dvije susjedne vertikalne ipke ne smije da bude vee od trostruke
vrijednosti debljine zida, niti od 400 mm.
EN 1992 1 1: 2004, 9.6.2 (3)
Rastojanje izmeu dvije susjedne vertikalne ipke ne smije da bude vee od 400 mm.
EN 1992 1 1: 2004, 9.6.2 (2)

Usvojena mrea Q524 sastoji se od podunih i poprenih ipki prenika 10mm koje se nalaze
na meusobnom rastojanju od 150mm tako da su prethodno navedeni uslovi zadovoljeni.
USVOJENA ARMATURA
Presjek 1 1 :
- 14Sf25 (68,74 cm) - vertikalna armatura u ivinim elementima

- horizontalna armatura u ivinim elementima stuba fu10/10 za kritinu
visinu
od
hcr
4.4m
fu10/20
na
ostalom
dijelu
stuba
- mreasta armatura du oba lica zida 2 Q524 (2 5.24 cm2/m')

Presjek 2 2 :
- 14Sf25 (68,74 cm) - vertikalna armatura u ivinim elementima

- mreasta armatura du oba lica zida 2 Q378 (2 3.78 cm2/m')
Mirko Maksimovi
106
13. DIMENZIONISANjE STUBA S4

Na osnovu analize statikih uticaja dobijenih iz modela u programu ETABS dolazi se do
zakljuka da je za dimenzionisanje stuba mjerodavan presjek na pretposlednjoj etai
konstrukcije.
Mjerodavna je 3. kombinacija optereenja (stalno + povremeno + seizmika).
Uticaji dobijeni iz programa iznose:
Msd = 282,734 KNm
Nsd = 1229,13 KN
Dimenzije poprenog presjeka stuba su:
b / d = 45/45 cm
Beton C30/37 fcd =
fck = 30 MPa;

fyd =
c=
1.5 ; fcd =
fyk = 400 MPa;
.
.
= 2.0 KN/cm
s=
1.15 ;
= 34.78 KN/cm
10.1 Analiza vitkosti stuba

Vitkost stuba je definisana sledeim odnosom (EN 1992 1 1: 2004, 5.8.3.2 (1)):
=
gdje je:
0 efektivna duina, prema slici 5.7
i poluprenik inercije betonskog presjeka bez prslina
Mirko Maksimovi
107
Slika 5.7
Za pritisnute elemente u geometrijski pravilnim ramovskim konstrukcijama kriterijum vitkosti treba da se provjeri sa efektivnom duinom 0, odreenom pomou sledeeg izraza:
0 = 0.5
(1 +
) (1 +
EN 1992 1 1: 2004: 5.8.3.2 (3)

Izraz se primjenjuje za ukruene elemente. Za ukruene elemente pogledati sliku 5.7 (f).
Posmatrani stub u konstrukciji moemo smatrati ukruenim, pomou meuspratnih tavanica.
gdje je:
K1, K2 relativna elastinost ulljetenja koja spreavaju rotaciju na krajevima elemenata 1 i 2
ista visina pritisnutog elementa izmeu ukljetenih krajeva
Napomena:
K = 0 je teorijska granica za kruto rotaciono ukljetenje a K = predstavlja
granicu kada uopte nema ukljetenja. S obzirom da je potpuno kruto ukljetenje u praksi
veoma rijetko za K1 i K2 preporuene su minimalne vrijednosti 0.1.
= 4.58 m
K1 = K2 = 0.10
0 = 0.5 4.58
i=
(1 +
.
.
) (1 +
.
.
) = 2.70 m
; I = 45 45 / 12 = 341 718,75 cm4 ; A = 45 45 = 2025 cm
Mirko Maksimovi
108
i=
= 12,99 cm
= 20,78
Prema EN 1992 1 1: 2004, 5.8.3.1 (3)

Uticaji drugog reda mogu da se zanemare ako je vitkost
manja od veliine
lim
lim =
gdje je:
A=(
V = 1 + 2
ako nije poznato

ako nije poznato
ef
moe da se uzme A = 0.7

moe da se uzme V = 1.1
C = 1.7 rm ako nije poznato rm moe da se uzme C = 0.7

efektivni koeficijent teenja (vidjeti 5.8.4)
=
mehaniki odnos armature i betona
AS ukupna povrina podune armature

n=
relativna normalna sila
rm = M01 / M02 odnos momenata

M01, M02 momenti prvog reda na krajevima elementa
Prema EN 1992 1 1: 2004, 5.8.4 (2)
= (, t0)
Mirko Maksimovi
109
gdje je:
(, t0) konana vrijednost koeficijenta teenja
M
moment savijanja prvog reda za kvazi stalnu kombinaciju optereenja u GSU
moment savijanja prvog reda za proraunsku kombinaciju optereenja u GSN
(, t0) 2.8
Provjera veliine
lim
e se uraditi za prve dvije etae objekta (podrum i prizemlje), zato to su
ovo etae sa najveom normalnom silom i najveom slobodnom duinom izvijanja.
PODRUM
= 4,58 m
0 = 0.5
(1 +
(1 +
) (1 +
= (, t0)
A=(
) (1 +
=(
. .
) = 0.5 4,58
) = 2,7 m
.
,
= 2.8
= 0.163
= 0.968
B = 1.1
,
C = 1.7 rm = 1.7
n=
lim =
= 1,069
= 0.754
. ,
.
= 26,217
Vitkost stuba u prvoj etai iznosi:

=
=
; 0 = 2,77 m ; i = 12,99 cm
= 21,324
Mirko Maksimovi
lim
= 26,217 nije potrebno uzimati u obzir uticaje drugog reda
110
PRIZEMLjE
= 4.00 m
0 = 0.5
(1 +
(1 +
) (1 +
= (, t0)
A=(
.
.
. .
) = 0.5 4.5
) = 2.35 m
,
= 2.8
=(
) (1 +
= 0.164
= 0.968
V = 1.1
,
C = 1.7 rm = 1.7
n=
lim =
= 0,81
= 0.531
. ,
= 18,249
Vitkost stuba u prvoj etai iznosi:

=
; 0 = 2.66 m ; i = 11.55 cm
= 18,15
lim
= 18,249 nije potrebno uzimati u obzir uticaje drugog reda
13.1. PRORAUN PODUNE ARMATURE PREMA ITERAKCIONIM

DIJAGRAMIMA

.
,
= 0.155
= 0.303
= 0.05
As1 = As2 =
Mirko Maksimovi
b d = 0.05
.
.
45 45 = 5,82 cm
111
Minimalna armatura u stubu:

As,min =
ili As,min = 0.002 b d
EN 1992 1
1: 2004, 9.5.2 (2)

As,min = 0.002 45 45 = 4,05 cm
Maksimalna armatura u stubu:
As,max = 0.04 Ac = 0.04 b d
As,max = 0.04 45 45 = 81 cm
13.2. ODREIVANJE ARMATURE U STUBU S4 PREMA METODI

PROGRAMIRANOG PONAANJA
Odreivanje mjerodavnih momenata savijanja za dimenzionisanje stuba bie uraeno
pomou metode programiranog ponaanja. Za potrebe dimenzionisanja stuba
Dimenzionisanje na savijanje grede G302 za potrebe dimenzionisanja stuba S3 u
presjeku tacno iznad sutba
Mirko Maksimovi
112
Mjerodavna
kombinacija
za
dimenzionisanje
greda
na
savijanje
je:
g
p
s
M SD 1.0M ED
0.3M ED
1.0M ED
Presjek 1-1 (gornja zona)

Uticaji dobijeni pomou programa ETABS su:
M Sd 276.8 kNm
Odreivanje podune zategnute armature, gornja zona:
As
M ED
bxf cd
54
2.816
276,8 x100
25 x2
1 13, 455%
10
s
c 2,325
13, 455
2.0
x 25 x 60 x
14, 035cm 2 usvojeno: 7R16 (14,07cm2)
100
34.78
Moment nosivosti: 7R16 (14,07cm ) 1
As f yd 14,07 34.78
x
x
18,1% k=2,469
bxd fcd 25x64
2
54
d
M Rb1 xf cd xb
x 2.0 x0.4 382, 679kNm
k
2, 469
Presjek 1-1 (donja zona)

Uticaji dobijeni pomou programa ETABS su:
M Sd 265.3kNm
Odreivanje podune zategnute armature, donja zona:
As
d
M ED
b x f cd
54
3,1 1 1
2 6 5 , 3 x1 0 0
25x2
1 10, 926%
10
s
c 1.97
10, 926
2.0
x 25 x54 x
8, 48cm 2 usvojeno: 5R16 (10,05cm )
100
34.78
Mirko Maksimovi
113
Moment nosivosti: 5R16 (10,05cm ) 1
As f yd 10,05 34.78
x
x
12,9% k=2,885
bxd fcd 25x54
2
54
d
M Rb1 xf cd xb
x 2.0 x 0.4 280, 275kNm
k
2,885
Odredit emo potrebnu armaturu u stubu S4 na drugom spratu, prema metodi

programiranog ponaanja. Razlog zato odreujemo armaturu za drugi sprat jeste taj
Mirko Maksimovi
114
to smo dimenzionisali gredu G302 pa smo za tako usvojenu armaturu grede odredili
momente nosivosti na osnovu kojih emo odrediti i armaturu u stubu. Dobijenu
armaturu u stubu, po metodi programiranog ponaanja emo uporediti sa onom koju
smo dobili iz mjerodavnih kombinacija optereenja i usvojiti veu od njih. Usvojena
armatura e se pruati itavom visinom stuba.
Kod viespratnih zgrada mora se sprijeiti formiranje plastinog mehanizma mekog
sprata jer takav mehanizam moe da sadri prekomjerne zahtjeve lokalne duktilnosti
u stubovima mekog sprata.
EN 1998 1: 2004, 4.4.2.3 (3)P
Prema EN19981:2004,4.4.2.3(4)
Osim ako nije drugaije zahtijevano, da bi se zadovoljio zahtjev paragrafa (3)P kod okvirnih
zgrada sa dva ili vie spratova, ukljuujui i ekvivalentne okvirne sisteme, sledei uslov mora
biti zadovoljen u svim vorovima primarnih ili sekundarnih seizmikih greda sa primarnim
seizmikim stubovima:
MRC 1.3 MRB (4.29)
gdje je:
MRC zbir proraunskih vrijednosti momenata nosivosti stubova vezanih u voru.
Minimalna
vrijednost momenata nosivosti stubova unutar opsega aksijalnih sila u stubovima
nastalih u seizmikoj proraunskoj situaciji, moraju da se koriste u izrazu (4.29).
MRB zbir proraunskih vrijednosti momenata nosivosti greda koje su vezane u voru
Prema EN 1998 1: 2004, 5.4.2.3 (1)P:
Proraunske vrijednosti transverzalnih sila u primarnim seizmikim stubovima moraju biti
odreene prema pravilu programiranog ponaanja sa aspekta kapaciteta, na osnovu ravnotee
stuba pod momentima na krajevima Mid (sa i = 1,2, su oznaeni krajnji presjeci stuba)
saglasno formiranju plastinih zglobova za pozitivne i negativne smjerove djelovanja
seizmikog optereenja. Smatra se da se plastini zglobovi formiraju na krajevima greda.
Mirko Maksimovi
115
Slika 5.2: Proraun transverzalnih sila u stubovima po MPP sa aspekta kapaciteta
Momenti na krajevima Mid u (1)P ove podtake mogu se odrediti korienjem sledeeg
izraza:
Mid =
rd
MRc,i min (1,
)
EN 1998 1: 2004, 5.4.2.3 (2)
gdje je:
rd
faktor kojim se uvodi poveanje nominalne vrijednosti usled ovravanja elika i

utezanja betona pritisnute zone presjeka, koji se uzima da je jednak 1.1
Mirko Maksimovi
116
MRc,i proraunska vrijednost momenta nosivosti stuba na kraju i za razmatrani smjer

seizmikog dejstva
M
i M
zbir proraunskih momenata nosivosti stubova i greda redom kojim se
sustiu u voru
Vrijednosti M
i M
treba da odgovaraju aksijalnim silama stubova u seizmikoj
proraunskoj situaciji za razmatrani smjer seizmikog dejstva (EN 1998 1: 2004, 5.4.2.3
(3)).
10.3.1 Odreivanje mjerodavne podune armature

Momenti nostivosti grede G302 u gornjoj i donjoj zoni iznose:
M1- = 382,68 KNm - gornja zona
M2+ =280,2 KNm - donja zona
VOR 1
RC1
MRB1
MRB
MRC1
Primjenom izraza 4.29 dobijamo:
Mrc1d + Mrc1g 1.3 (Mrb1l + Mrb1d) = 1.3 (382,68 + 280,2) = 861,744 KNm
gdje je:
Mrc1d moment nosivosti armature stuba neposredno ispod posmatranog vora
Mirko Maksimovi
117
Mrc1g moment nosivosti armature stuba neposredno iznad posmatranog vora

Mrb1l moment nosivosti armature grede neposredno lijevo od posmatranog vora
Mrb1d moment nosivosti armature grede neposredno desno od posmatranog vora
Mrc1d + Mrc1g 861,744 KNm
Da bi se odredili momenti nosivosti Mrc1d i Mrc1g iskoristit emo jo jednu jednakost u kojoj je
definisan odnos momenata u posmatranim presjecima za elastinu seizmiku analizu.
,
Mrc1d / Mrc1g =
= 0.929 Mrc1d = 0.929 Mrc1g
Mrc1g + 0.929 Mrc1g = 861,744

1,929 Mrc1g = 861,744
Mrc1g = 446,7 KNm
Mrc1d = 415,013 KNm
Mjerodavan je moment nosivosti u presjeku iznad posmatranog vora
Mrc1g = 446,7 KNm
Poduna armatura u stubu se odreuje prema iteracionim dijagramima na osnovu
zahtijevanog momenta nosivosti i normalne sile u seizmikoj proraunskoj situaciji.
M
= 446,7 KNm
= 1.0 Ng + 1.0 Ns = 1.0 Ng = 1245,13 KN

.
,
= 0.245
= 0.3074
= 0.13
As1 = As2 =
b d = 0.13
.
.
45 45 = 15,13 cm - du jednog lica stuba
Usvojeno 4Sf22 (15,2 cm) po jednom licu zida
Mirko Maksimovi
118
Prema EK8 ukupni koeficijent armiranja podunom armaturom ne smije biti manji od 0.01
niti vei od 0.04 (EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (1)P).
As1,min = 0.01 Ac = 0.01 45 45 = 20,25 cm
As1,max = 0.04 Ac = 0.04 45 45 = 81 cm
- usvojeno je 4Sf22 po jednom licu zida

As1,min = 20,25 cm As = 45,6 cm As1,max = 81 cm
- odnosno ukupna armatura u stubu je 8Sf19

As = 12 3,8 = 45,6 cm
Usvojena armatura zadovoljava ekstremne vrijednosti propisane pravilnikom.
10.3.2 Odreivanje mjerodavne smiue sile

M2
lcl
M1d
Mjerodavnu smiuu silu odreujemo pomou izraza:
maxVc =
gdje je:
M1d moment na jednom kraju stuba
M2d moment na drugom kraju stuba
cl ista visina stuba
Mirko Maksimovi
119
Napomena: Momenti nosivosti e biti odreeni u presjeku na prvoj etai, jer taj presjek ima
najveu normalnu silu to rezultira i veim momentom nosivosti.
Odreivanje momenta nosivosti u stubu

=
.
.
= 0.13
usvojeno 4Sf22 (15,2 cm) po jednom licu stuba
= 0.307
0.09
Mrc1 = Mrc2 =
b d fcd = 0.09 45 45 2.0 = 364.5 KNm
Mrc1 = Mrc2 =364,5 KNm

Momenti na krajevima stuba
M1d =
rd
Mrc1 = 1.1 364,5 = 381,15 KNm
M2d =
rd
min (1,
) = 1.1 364,5
,
,
= 351,4 KNm
Mjerodavna smiua sila

maxVc =
= 192,8 KN
Duina kritine zone stuba iznosi:

Oblasti na rastojanju cr od oba kraja primarnog seizmikog stuba moraju se razmatrati kao
kritine oblasti (EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (3)P)
U nedostatku preciznijih podataka, duina kritine oblasti cr (u metrima) moe se sraunati
prema izrazu (EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.3 (4)):
h
cr = max
0.45 m
Mirko Maksimovi
120
gdje je:
hc vea dimenzija poprenog presjeka stuba (u metrima)
cl ista duina stuba (u metrima)
0.45 m
cr = max 0.68 m
0.45 m
cr = 70 cm = 0.7 m
Uslov minimalnog prenika uzengija

dbw 0.4 dbl,max
fydl =
fydw =
= 0.4 1.9
.
.
= 0.98 cm
= 34.78 KN/cm
= 20.87 KN/cm
usvajamo uzengije fu10 (0.79 cm)

Odreivanje poprene aramture
Pretpostavljamo etvorosjene uzengije fu10.

m z =
.
,
4 32.4 = 11,08 cm
bi
sw =
Mirko Maksimovi
121
Rastojanje izmeu susjednih podunih ipki obuhvaenih uglom uzengije ne smije prelaziti
sledee vrijednosti:
bi 20 cm za DCM konstrukcije
bi = (45 2 2.5 2 1.0 4 2,2) / 3 = 9,73 cm
usvojena armatura zadovoljava
Maksimalni razmak uzengija

b /2
s = min 17.5 cm
8d
gdje je:
b najmanja dimenzija betonskog jezgra (u teinoj liniji uzengija)
d - najmanji prenik podunih ipki armature
= 17 cm
s = min
17.5 cm
8 1.9 = 15.2 cm
b = 45 2 2.5 2 1/2 = 39 cm
Usvajamo s = 10 cm
U kritinoj oblasti u osnovi (na spoju sa temeljem) primarnih seizmikih stubova, potrebno je
zadovoljiti minimalni mehaniki zapremiski procenat armiranja wwd poprenom armaturom,
radi obezbjeivanja minimuma duktilnosti poprenog presjeka stuba, odnosno minimuma
duktilnosti krivine
5.
(EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (6)P).
Na osnovu EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (7)P:
Mirko Maksimovi
122
Ako je za odreenu vrijednost faktora duktilnosti krivine dilatacija betona vea od
=0.0035
potrebna na bilo kom mjestu u tpoprenom presjeku, nadoknada za gubitak nosivosti usled
odvajanja betona postie se adekvatnim utezanjem jezgra presjeka, na osnovu svostava
utegnutog betona u EN 1992 1 1: 2004, 3.1.9
Smatra se da su zahjevi propisani u (6)P i (7)P ispunjeni ako je:
wwd 30
0.0035
gdje je:
wwd zapreminski procenat armiranja uzebgija za utezanje presjeka u kritinim oblastima

zahtijevana vrijednost faktora duktilnosti krivine

=
proraunska normalizovana aksijalna sila
proraunska vrijednost dilatacije zatezanja elika na granici teenja
h visina utegnutog jezgra (do osa uzengija)

b ukupna irina poprenog presjeka
b irina utegnutog jezgra (do osa uzengija)
faktor globalne efikasnosti utezanja
=
Za pravougaoni popreni presjek:

=1
= (1
) (1
Gdje je:
n ukupan broj podunih ipki popreno obuhvaenih uzengijama
b odstojanje osa obuhvaenih ipki
Mirko Maksimovi
123
EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (8)

Minimalna vrijednost wwd od 0.08 mora biti obezbijeena u sritinim oblastima u dnu
(osnovi) primarnih seizmikih stubova
(EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (9))
Proraunska normalizovana aksijalna sila

= 0.303
Proraunska vrijednost dilatacije zatezanja elika na granici teenja

,
= 0.00166
b = h = 45 cm
b = h = 41 cm
Faktor globalne efikasnosti utezanja
=1
= (1
=
=1
) (1
= 0.112
) = (1
) (1
) = 0.771
= 0.771 0.112 = 0.086
Mehaniki zapremiski procenat armiranja uzengija na utezanje:

wwd =
. .

.
.
= 4,20
wwd = 4,20 wwd = 0.303

Prema EN 1998 1: 2004, 5.4.3.2.2 (8):
wwd 30
0.0035
0.086 4,2 30 5 0.303 0.00166
Mirko Maksimovi
0.035
124
0.361 0.052
Usvojena poprena armatura zadovoljava zahtjeve za utezanje betona a
samim tim i potrebnu duktilnost krivine.
USVOJENA ARMATURA U STUBU

Usvojena je poduna armatura stuba 4Sf22 (15,2 cm) po jednom licu zida, odnosno
12Sf22 (45,61 cm) u cijelom poprenom presjeku, od podruma do vrha objekta.
Usvojena je poprena armatura fU10/10 na duini 70 cm od oslonaca i fU10/20 na ostalom
dijelu stuba.
Mirko Maksimovi
125

Mirko Maksimovic - Specijalisticki Rad

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mirko Maksimovic - Specijalisticki Rad

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

UNIVERZITET CRNE GORE

GRAEVINSKI FAKULTET U PODGORICI

PROJEKTOVANJE ARMIRANOBETONSKE ZGRADE

MENTOR: Prof. dr Sran Jankovi, dipl. in. gra

Podgorica, januar 2014.

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

PREDMET ZADATKA ........................................................................................... 5

OPIS LOKACIJE, USLOVI FUNDIRANJA I SEIZMIKI PARAMETRI ...... 5

KONCEPT KONSTRUKCIJE ................................................................................ 6

PRORAUN KONSTRUKCIJE ............................................................................. 6

KORIENI PROPISI I STANDARDI .................................................................. 8

ANALIZA OPTEREENJA ........................................................................................... 9

STALNA OPTEREENJA: ..................................................................................... 9

POVREMENA OPTEREENJA .......................................................................... 10

USLOVI TLA I ZEMLJOTRESNO DEJSTVO.......................................................... 13

SEIZMIKO DEJSTVO SEIZMIKI HAZARD ............................................ 13

PROJEKTNI SPEKTAR ZA ELASTINU ANALIZU...................................... 14

KRITERIJUMI REGULARNOSTI KONSTRUKCIJE............................................. 16

KRITERIJUMI ZA REGULARNOST KONSTRUKCIJE U OSNOVI ........... 17

KRITERIJUM REGULARNOSTI KONSTRUKCIJE PO VISINI .................. 25

PRORAUNSKI MODEL KONSTRUKCIJE ............................................................ 27

KRUTOST NOSEIH ELEMENATA: ................................................................ 27

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

SLUAJNI TORZIONI EFEKTI: ........................................................................ 29

ODREIVANJE TIPA KONSTRUKTIVNOG SISTEMA ................................ 30

FAKTOR PONAANJA ZA HORIZONTALNA SEIZMIKA DEJSTVA .... 33

SEIZMIKA ANALIZA KONSTRUKCIJE ............................................................... 35

MULTIMODALNA SPEKTRALNA ANALIZA ................................................. 35

METODA BONE SILE ........................................................................................ 37

UKUPNE SEIZMIKE SILE I NJIHOVA DISTRIBUCIJA PO VISINI ........ 38

PRORAUN KONSTRUKCIJE ................................................................................... 40

KOMBINACIJE DEJSTAVA ................................................................................ 40

GEOMETRIJSKA OGRANIENJA I MATERIJALI ....................................... 40

OGRANIENJE RELATIVNOG SPRATNOG POMJERANJA ..................... 42

DIMENZIONISANJE GREDE G102 ........................................................................... 44

PROGRAMIRANOG PONAANJA ............................................................................... 58

GRANINA STANJA UPOTREBLJIVOSTI...................................................... 62

DIMENZIONISANjE PLOE POS 101 ...................................................................... 70

DONJA ZONA ......................................................................................................... 72

GRANINO STANJE UPOTREBLJIVOSTI...................................................... 74

10. DIMENZIONISANjE GREDE KASETIRANE TAVANICE .................................... 77

Donja zona ...................................................................................................... 87

11.2. Granino stanje upotrebljivosti .............................................................................. 89

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

13. DIMENZIONISANjE STUBA S4 ............................................................................... 107

DIJAGRAMIMA .............................................................................................................. 111

PROGRAMIRANOG PONAANJA ............................................................................. 112

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

. Poslednja 2 sprata su istog

kao ravna AB ploa.

=0,3*9,81=3,826 m/s sa povratnim periodom od 475

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

na osnovu Evrokoda8 konstatovano da se radi o torziono fleksibilnoj konstrukciji. Zidovi su

Za proraun kostrukcije, odnosno iznalaenje statikih uticaja kako u konstrukciji tako i u

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

Pri proraunu su tretirani sledei tipovi dejstava:

sopstvena teina konstrukcije(generie je program sam, iz geometrije elemenata i

ostali stalni tereti (podovi, instalacije, pregradni zidovi)

Intezitet svih stalnih i promjenjljivih dejstava je odreen u skladu sa EN 1991(Dejstva na

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8

KORIENI PROPISI I STANDARDI

EVROKOD 0 (DIO 3): Osnove prorauna konstrukcija

Specijalistiki rad: Projektovanje armiranobetonske zgrade u skladu sa EC8