SPIS TRECI

Spis treci
1 Podstawy wymiarowania wedug Eurokodu

2 Klasykacja przekrojw i jaki ma wpyw na nono elementu

3 Nono elementu ze wzgldu na zwichrzenie

4 Nono przekroju na cinanie

5 Stan graniczny uytkowania

6 Projekt

1.1 Stan graniczny nonoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.1 Nono przekroju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1.2 Nono elementu i utrata statecznoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1 Klasykacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2
2
3
4

1 Podstawy wymiarowania wedug Eurokodu

Przy wymiarowaniu konstrukcji wyrnia si dwie podstawowe sytuacje obliczeniowe:
SGN - stan graniczny nonoci
SGU - stan graniczny uytkowania

1.1 Stan graniczny nonoci

W eurokodach stan graniczny nonoci sprawdza si przez porwnanie efektu oddziaywania w postaci
siy przekrojowej do nonoci elementu. Naley tutaj pamita o moliwoci utraty statecznoci
elementu jak i caej konstrukcji. Przy sprawdzaniu nonoci przekroju koysta si ze wzoru:
XEd
<= 1
XRd

gdzie:
XEd - efekt oddziaywa (moment, sia tnca, sia osiowa)
XRd - nono przekroju

Jednak gdy jest moliwa utrata statecznoci decydujcy jest warunek:

XEd
<= 1
XRd

gdzie:
XEd - efekt oddziaywa (moment, sia tnca, sia osiowa)
XRd,b - nono elementu ze wzgldu na utrat statecznoci

1.1.1 Nono przekroju

Naley najpierw okreli charakterystiki geometryczne przekroju takie jak:
Iy - moment bezwadnoci
Wy - wskanik na zginanie

Iy
z

Rys. 1: Charatkterystyki przekroju dwuteowego

Na przykad nono przekroju na zginanie obliczana jest ze wzoru:
MRd = Wy

fy
M 1

1.1.2 Nono elementu i utrata statecznoci

Elementy w konstrukcji trac stateczno na skutek dziaania si zewntrznych co powoduje, e nie
osiga si penej nonoci przekroju. W eurokodzie preferowane jest podejcie polegajce na stosowaniu
wspczynnikw redukcyjnych , ktrych warto jest mniejsza od 1.
Majc to na uwadze wzr na nono elementu z uwzgldnieniem utraty statecznoci jest nastpujcy:
MRd,b = LT Wy

fy
M 1

Filmiki o utracie statecznoci

2 Klasykacja przekrojw i jaki ma wpyw na nono elementu

Klasykacji przekroju dokonuje si ze wzgldu na proporcje geometryczne ciskanych elementw
skadowych przekroju przy zginaniu lub ciskaniu.
Wyrnia si 4 klasy przekrojw z czego kada ma inne zdolnoci do przenoszenia obcie.
Charakteryzuje si je w nastpujcy sposb:
klasa 1 - Wykazuj pen nono plastyczn Mpl (pene uplastycznienie przekroju)
klasa 2 - Wykazuj nono plastyczn Mpl (pene uplastycznienie przekroju, z ograniczonymi

moliwociami do obrotu plastycznego)

klasa 3 - Wykazuj nono spryst Mel (nono ograniczona pocztkiem uplastycznienia strefy

ciskanej; nie osiga nonoci plastycznej)

klasa 4 - Wykazuj nono nadkrytyczn, efektywn Mef f (w nonoci naley uwzgldni

niestateczno miejscow cianek)

Rys. 2: cieki rwnowagi statycznej wszystkich klas przekrojw

To nie znaczy, e przekroje klasy 4 s gorsze od klasy 1, gdy klasy wynikaj z proporcji
geometrycznych a co za tym idzie gdy chce si odchudzi konstrukcj stosuje si ciesze przekroje. Na
przykad ksztatuje si pasy blachownicy w klasie 1 a rodnik w klasie 4, poniewa tak na prawd
udzia rodnika jest duo mniejszy ni pasw.
W przypadku stosowania przekrojw klasy 2 i 1 w konstrukcjach statycznie niewyznaczalnych
momenty oraz siy tnce oblicza si metod plastycznej redystrybucji si, jednak dozwolonej jest
rwnie, eby korzysta ze sprystego wykresu momentw i jednoczenie z plastycznej nonoci
przekroju. Wskanik plastyczny przekroju oblicza si jako suma momentw statycznych czci
ciskanej i rozciganej przekroju z czego pola przekrojw czci ciskanej i rozciganej s rwne.
Wskanik sprysty oblicza si jako iloraz momentu bezwadnoci do odlegoci od rodka cikoci do
skrajnych wkien.
3

2.1 Klasykacja

2.1 Klasykacja

Rys. 3: Czci skadowe dwuteownika

Naley obliczy smukoci wszystkich czci skadowych:
=

c
t

gdzie:
c - dugo cianki
t - grubo cianki

i tak na przykad dla ciskanego rodnika, jeeli jest speniona nierwno:

c/t <= 33

gdzie  to wspczynnik uzaleniony od granicy plastycznoci stali fy

q
235/fy

Przedziay klasykacyjne mona znale w EC 1993-1-1 w Tablicy 5.2

Rys. 4: Maksymalne stosunki szerokoci do gruboci dla czci ciskanych

3 Nono elementu ze wzgldu na zwichrzenie

Warunek nonoci elementu zginanego w EC 1993-1-1 jest nastpujcy:
MEd
<= 1
Mb,Rd

Nono elementu na zwichrzenie mona obliczy ze wzoru:

Mb,Rd = LT Wy

fy
M 1

W EC 1993-1-1 przedstawiona jest procedura obliczania wspczynnika zwichrzeniowego LT . Wyraa

si go wzorem:
1
q
2
+ 2LT
LT

LT =
LT

gdzie:
LT - funkcja pomocnicza przy zwichrzeniu
LT - smuko wzgldna przy zwichrzeniu

Funkcja pomocnicza przy zwichrzeniu ma nastpujc posta:

LT 0, 2) +
2 ]
LT = 0, 5[1 + LT (
LT

gdzie:
LT - wspczynnik imperfekcji
LT - smuko wzgldna przy zwichrzeniu

Smuko wzgldn oblicza si ze wzoru:

s
LT =

Wy fy
Mcr

gdzie:
Wy - wskanik na zginanie w zalenoci od klasy przekroju
fy - granica plastycznoci
Mcr - moment krytyczny przy zwichrzeniu sprystym

Moment krytyczny przy wyboczeniu sprystym oblicza si ze sprystej analizy wyboczeniowej.

Mona do tego celu wykorzysta program LTBeam dostpny na stronie metale.pwr.wroc.pl. Jest tam
rwnie instrukcja jak korzysta z tego programu. Do projektu zaczy stron z wynikiem momentu
krytycznego i schemat przyoenia obcienia i podparcia.
Uwaga! W punkcie 6.3.2.2 s przedstawione zasady oglne wyznaczania wspczynnika
zwichrzeniowego, natomiast zasady dla dwuteownikw walcowanych przedstawione s w punkcie
6.3.2.3 i z tych naley korzysta. Wzory s troch inne:
LT =
LT

1
q
2
+ 2LT
LT

LT
LT,0 ) +
2 ]
LT = 0, 5[1 + LT (
LT

gdzie:
LT,0 = 0, 4

= 0, 75
LT - wspczynnik imperfekcji naley dobra z Tablicy 6.3 po uprzednim przypisaniu projektowanego

przekroju do odpowiedniej krzywej zwichrzeniowej wedug Tablicy 6.5.

5

4 Nono przekroju na cinanie

Rys. 5: Maksymalne stosunki szerokoci do gruboci dla czci ciskanych

Jeeli sia poprzeczna nie przekracza 50% nonoci plastycznej przekroju na cinanie to nie trzeba
dokonuwa redukcji nonoci na zginanie ze wzgldu na cinanie. W innym wypadku naley posuy
si norm 1993-1-5.

5 Stan graniczny uytkowania

Naley w pierwszej kolejnoci obliczy spryst strzak ugicia elementu dla kombinacji
charakterystycznej, a oblicza si j ze wzoru:
y=

5
ql4

384 E Iy

Obliczon warto trzeba porwna z ugiciem dopuszczalnym, ktry znajduje si w zaczniku

krajowym NA.22 do normy PN EN 1993-1-1. Dla belek stropowych drugorzdnych ta warto
dopuszczalna to L/250.
W przypadku duych rozpitoci moe si okaza, e ten warunek jest decydujcy.

6 Projekt
Kolejnym etapem jest zatem zwymiarowanie belki drugorzdnej wedug EC. Jeeli zebrane s
obcienia obliczeniowe to naley wyliczy moment zginajcy ze wzoru:
MEd =

q l2
8

Obliczy nono przekroju i sprawdzi czy jest wystarczajca jeeli nie to od nowa.
Analogicznie naley sprawdzi nono przekroju na cinanie.
Pniej obliczy ugicie i porwna je z wartoci dopuszczaln.