Professional Documents
Culture Documents
DOCTYPE html>
<html lang="en">
<!-- __ _ _ _ __| |_ (_)__ _____
/ _` | '_/ _| ' \| |\ V / -_)
\__,_|_| \__|_||_|_| \_/\___| -->
<head>
<title>Full text of "Observaciones sobre la "Comedia Tidea""</title>
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0"/
>
<script>window.archive_setup=[]</script>
<script src="//archive.org/includes/jquery-1.10.2.min.js?v1.10.2" type="
text/javascript"></script>
<script src="//archive.org/includes/analytics.js?v=d8b3f1b" type="text/javas
cript"></script>
<script src="//archive.org/includes/bootstrap.min.js?v3.0.0" type="text/java
script"></script>
<script src="https://archive.org/includes/node_modules/react/dist/react.js?v
15.1.0" type="text/javascript"></script>
<script src="https://archive.org/includes/node_modules/react-dom/dist/reactdom.js?v15.1.0" type="text/javascript"></script>
<script src="https://archive.org/includes/archive.min.js?v=d8b3f1b" type="te
xt/javascript"></script>
<link href="//archive.org/includes/archive.min.css?v=d8b3f1b" rel="styleshee
t" type="text/css"/>
<link rel="SHORTCUT ICON" href="https://archive.org/images/glogo.jpg"/>
</head>
<body class="navia ">
<a href="#maincontent" class="hidden-for-screen-readers">Skip to main conten
t</a>
<!-- Wraps all page content -->
<div id="wrap">
<div id="navwrap1">
<div id="navwrap2">
<div id="nav-tophat" class="collapse">
o;">
<div class="col-xs-12">
<div class="wayback-txt">
Search the history of over 273 billion
<a style="display:inline" href="https://blog.archive.org/2016/10/23/defini
ng-web-pages-web-sites-and-web-captures/">web pages</a> on the Internet.
</div>
<div class="roundbox7 wayback-main">
<div class="row">
<div class="col-sm-6" style="padding-left:0; padding-r
ight:0;">
<a style="padding-bottom:0" href="https://archive.or
g/web/"><img src="https://archive.org/images/WaybackLogoSmall.png" alt="Wayback
Machine"/></a>
</div>
<div class="col-sm-6" style="padding-top:13px;">
<form style="position:relative;" onsubmit="if(''==$(
'#nav-wb-url').val()){$('#nav-wb-url').attr('placeholder', 'enter a web address'
)} else {document.location.href='//web.archive.org/web/*/'+$('#nav-wb-url').val(
);}return false;">
<span class="iconochive-search" aria-hidden="true
"></span><span class="sr-only">search</span>
<label
for="nav-wb-url" class="sr-only">Search the Wayback Machine</label>
<input id="nav-wb-url" class="form-control input-s
m roundbox20" type="text" placeholder="http://www." name="url" onclick="$(this).
css('padding-left','').parent().find('.iconochive-search').hide()"/>
</form>
</div>
</div><!--/.row-->
</div><!--/.wayback-main-->
</div>
</div><!--./row-->
<div class="row toprow fivecolumns texts">
ush-4">
<div class="linx">
<h5>Featured</h5>
<a href="https://archive.org/details/texts"><span cl
ass="iconochive-texts" aria-hidden="true"></span><span class="sr-only">texts</s
pan> All Texts</a>
<a href="https://archive.org/search.php?query=mediat
ype:texts&sort=-publicdate"><span class="iconochive-latest" aria-hidden="true">
</span><span class="sr-only">latest</span> This Just In</a>
<a href="https://archi
ve.org/details/smithsonian" title="Smithsonian Libraries">Smithsonian Libraries<
/a>
<a href="https://ar
chive.org/details/fedlink" title="FEDLINK (US)">FEDLINK (US)</a>
<a href="https://archive.org/details/g
enealogy" title="Genealogy">Genealogy</a>
<a href="https://archive.org/details/lincolncollection" title
="Lincoln Collection">Lincoln Collection</a>
<a href="https://archive.org/details/additional_collection
s" title="Additional Collections">Additional Collections</a>
</div>
ull-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/texts"><img class=" clipW clipH" src="ht
tps://archive.org/services/img/texts" style="height:180px"></a></div><a class="s
tealth boxy-label" href="https://archive.org/details/texts">eBooks & Texts</
a></center>
</div><!--/.widgets-->
ush-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7 col-sm-p
<div class="linx">
<h5>Top</h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/americana" title="American Libraries">American Libraries</a>
<a href="https://archive.or
g/details/toronto" title="Canadian Libraries">Canadian Libraries</a>
<a href="https://archive.org/detai
ls/universallibrary" title="Universal Library">Universal Library</a>
<a href="https://archive.org/detai
ls/cdbbsarchive" title="Shareware CD-ROMs">Shareware CD-ROMs</a>
<a href="https://archive.org/details/o
pensource" title="Community Texts">Community Texts</a>
<a href="https://archive.org/details/gutenberg"
title="Project Gutenberg">Project Gutenberg</a>
<a href="https://archive.org/details/biodiversity" titl
e="Biodiversity Heritage Library">Biodiversity Heritage Library</a>
</div>
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
ull-4">
<div class="widgets">
<center>
<a href="https://openlibrary.org"><img src="https://archive.org/images/widgetOL.
png" class="img-responsive" style="margin-bottom:15px"/><b>Open Library</b></a><
/center>
</div><!--/.widgets-->
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7">
<div class="linx">
<h5 class="hidden-xs"> </h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/iacl" title="Children's Library">Children's Library</a>
</div>
</div><!--/.col-sm-2-->
</div><!--/.row-->
<div class="row toprow fivecolumns movies">
ush-4">
<div class="linx">
<h5>Featured</h5>
<a href="https://archive.org/details/movies"><span c
lass="iconochive-movies" aria-hidden="true"></span><span class="sr-only">movies
</span> All Video</a>
<a href="https://archive.org/search.php?query=mediat
ype:movies&sort=-publicdate"><span class="iconochive-latest" aria-hidden="true"
></span><span class="sr-only">latest</span> This Just In</a>
<a href="https://archi
ve.org/details/prelinger" title="Prelinger Archives">Prelinger Archives</a>
<a href="https://archive.or
g/details/democracy_now_vid" title="Democracy Now!">Democracy Now!</a>
<a href="https://archive.org/det
ull-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/tv"><img class=" clipW clipH" src="https
://archive.org/services/img/tv" style="height:180px"></a></div><a class="stealth
boxy-label" href="https://archive.org/details/tv">TV News</a></center>
</div><!--/.widgets-->
ush-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7 col-sm-p
<div class="linx">
<h5>Top</h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/animationandcartoons" title="Animation & Cartoons">Animation
& Cartoons</a>
<a href=
"https://archive.org/details/artsandmusicvideos" title="Arts & Music">Arts &
Music</a>
<a href="htt
ps://archive.org/details/opensource_movies" title="Community Video">Community Vi
deo</a>
<a href="https:
//archive.org/details/computersandtechvideos" title="Computers & Technology"
>Computers & Technology</a>
<a href="https://archive.org/details/culturalandacademicfilms" title="Cultu
ral & Academic Films">Cultural & Academic Films</a>
<a href="https://archive.org/details/ephemera"
title="Ephemeral Films">Ephemeral Films</a>
<a href="https://archive.org/details/moviesandfilms" title=
"Movies">Movies</a>
</div>
ull-4">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/911"><img class=" clipW" src="https://ar
chive.org/services/img/911" style="height:135px"></a></div><a class="stealth box
y-label" href="https://archive.org/details/911">Understanding 9/11</a></center>
</div><!--/.widgets-->
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7">
<div class="linx">
<h5 class="hidden-xs"> </h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/newsandpublicaffairs" title="News & Public Affairs">News & Pu
blic Affairs</a>
<a hre
f="https://archive.org/details/spiritualityandreligion" title="Spirituality &
; Religion">Spirituality & Religion</a>
<a href="https://archive.org/details/sports" title="Sports Vide
os">Sports Videos</a>
<
a href="https://archive.org/details/television" title="Television">Television</a
>
<a href="https://arch
ive.org/details/gamevideos" title="Videogame Videos">Videogame Videos</a>
<a href="https://archive.org/
details/vlogs" title="Vlogs">Vlogs</a>
<a href="https://archive.org/details/youth_media" title="Youth M
edia">Youth Media</a>
</div
>
</div><!--/.col-sm-2-->
</div><!--/.row-->
<div class="row toprow fivecolumns audio">
ush-4">
<div class="linx">
<h5>Featured</h5>
<a href="https://archive.org/details/audio"><span cl
ass="iconochive-audio" aria-hidden="true"></span><span class="sr-only">audio</s
pan> All Audio</a>
<a href="https://archive.org/search.php?query=mediat
ype:audio&sort=-publicdate"><span class="iconochive-latest" aria-hidden="true">
</span><span class="sr-only">latest</span> This Just In</a>
<a href="https://archi
ve.org/details/GratefulDead" title="Grateful Dead">Grateful Dead</a>
<a href="https://archive.org/detai
ls/netlabels" title="Netlabels">Netlabels</a>
<a href="https://archive.org/details/oldtimeradio" title=
"Old Time Radio">Old Time Radio</a>
<a href="https://archive.org/details/78rpm" title="78 RPMs and Cyli
nder Recordings">78 RPMs and Cylinder Recordings</a>
</div>
ull-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/etree"><img class=" clipW clipH" src="ht
tps://archive.org/services/img/etree" style="height:180px"></a></div><a class="s
tealth boxy-label" href="https://archive.org/details/etree">Live Music Archive</
a></center>
</div><!--/.widgets-->
ush-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7 col-sm-p
<div class="linx">
<h5>Top</h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/audio_bookspoetry" title="Audio Books & Poetry">Audio Books &
Poetry</a>
<a href="ht
tps://archive.org/details/opensource_audio" title="Community Audio">Community Au
dio</a>
<a href="https:
//archive.org/details/audio_tech" title="Computers & Technology">Computers &
Technology</a>
<a href
ull-4">
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/librivoxaudio"><img class=" clipW clipH"
src="https://archive.org/services/img/librivoxaudio" style="height:180px"></a><
/div><a class="stealth boxy-label" href="https://archive.org/details/librivoxaud
io">Librivox Free Audiobook</a></center>
</div><!--/.wi
dgets-->
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7">
<div class="linx">
<h5 class="hidden-xs"> </h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/radioprograms" title="Radio Programs">Radio Programs</a>
<a href="https://archive.org/de
tails/audio_religion" title="Spirituality & Religion">Spirituality & Religio
n</a>
<a href="https://
archive.org/details/IronCrow" title="Iron Crow">Iron Crow</a>
</div>
</div><!--/.col-sm-2-->
</div><!--/.row-->
<div class="row toprow fivecolumns software">
ush-4">
<div class="linx">
<h5>Featured</h5>
<a href="https://archive.org/details/software"><span
class="iconochive-software" aria-hidden="true"></span><span class="sr-only">so
ftware</span> All Software</a>
<a href="https://archive.org/search.php?query=mediat
ype:software&sort=-publicdate"><span class="iconochive-latest" aria-hidden="tru
e"></span><span class="sr-only">latest</span> This Just In</a>
<a href="https://archi
ve.org/details/tosec" title="Old School Emulation">Old School Emulation</a>
<a href="https://archive.or
g/details/softwarelibrary_msdos_games" title="MS-DOS Games">MS-DOS Games</a>
<a href="https://archive.o
rg/details/historicalsoftware" title="Historical Software">Historical Software</
a>
<a href="https://arc
hive.org/details/classicpcgames" title="Classic PC Games">Classic PC Games</a>
<a href="https://archive
.org/details/softwarelibrary" title="Software Library">Software Library</a>
</div>
ull-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/internetarcade"><img class=" clipW" src=
"https://archive.org/services/img/internetarcade" style="height:64px;position:re
lative;left:-50px"></a></div><a class="stealth boxy-label" href="https://archive
.org/details/internetarcade">Internet Arcade</a></center>
</div><!--/.widgets-->
ush-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7 col-sm-p
<div class="linx">
<h5>Top</h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/open_source_software" title="Community Software">Community Softwa
re</a>
<a href="https:/
/archive.org/details/softwarelibrary_msdos" title="MS-DOS">MS-DOS</a>
<a href="https://archive.org/deta
ils/apkarchive" title="APK">APK</a>
<a href="https://archive.org/details/softwaresites" title="Software
Sites">Software Sites</a>
<a href="https://archive.org/details/tucows" title="Tucows Software Library"
>Tucows Software Library</a>
<a href="https://archive.org/details/vintagesoftware" title="Vintage Softw
are">Vintage Software</a>
<a href="https://archive.org/details/vectrex" title="Vectrex">Vectrex</a>
</div>
ull-4">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/consolelivingroom"><img class=" clipW" s
rc="https://archive.org/services/img/consolelivingroom" style="height:127px"></a
></div><a class="stealth boxy-label" href="https://archive.org/details/consoleli
vingroom">Console Living Room</a></center>
</div><!--/.
widgets-->
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7">
<div class="linx">
<h5 class="hidden-xs"> </h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/atari_2600_library" title="Atari 2600">Atari 2600</a>
<a href="https://archive.org/detai
ls/library_magnavox_odyssey2" title="Magnavox Odyssey 2">Magnavox Odyssey 2</a>
<a href="https://archiv
e.org/details/bally_astrocade_library" title="Bally Astrocade">Bally Astrocade</
a>
<a href="https://arc
<div class="linx">
<h5>Featured</h5>
<a href="https://archive.org/details/image"><span cl
ass="iconochive-image" aria-hidden="true"></span><span class="sr-only">image</s
pan> All Image</a>
<a href="https://archive.org/search.php?query=mediat
ype:image&sort=-publicdate"><span class="iconochive-latest" aria-hidden="true">
</span><span class="sr-only">latest</span> This Just In</a>
<a href="https://archi
ve.org/details/flickrcommons" title="Flickr Commons">Flickr Commons</a>
<a href="https://archive.org/de
tails/flickr-ows" title="Occupy Wall Street Flickr">Occupy Wall Street Flickr</a
>
<a href="https://arch
ive.org/details/coverartarchive" title="Cover Art">Cover Art</a>
<a href="https://archive.org/details/m
aps_usgs" title="USGS Maps">USGS Maps</a>
</div>
ull-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/metropolitanmuseumofart-gallery"><img cl
ass=" clipW clipH" src="https://archive.org/services/img/metropolitanmuseumofart
-gallery" style="height:180px"></a></div><a class="stealth boxy-label" href="htt
ps://archive.org/details/metropolitanmuseumofart-gallery">Metropolitan Museum</a
></center>
</div><!--/.widgets-->
ush-2">
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7 col-sm-p
<div class="linx">
<h5>Top</h5>
<a href="https://archi
ve.org/details/nasa">NASA Images</a>
<a href="https://archive.org/details/solarsystemcollection">Solar
System Collection</a>
<
a href="https://archive.org/details/amesresearchcenterimagelibrary">Ames Researc
h Center</a>
</div>
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-5 col-sm-p
ull-4">
<div class="widgets">
<center class="items_list"><div class="items_list_im
g"><a href="https://archive.org/details/brooklynmuseum"><img class=" clipW clipH
" src="https://archive.org/services/img/brooklynmuseum" style="height:180px"></a
></div><a class="stealth boxy-label" href="https://archive.org/details/brooklynm
useum">Brooklyn Museum</a></center>
</div><!--/.widgets
-->
</div><!--/.col-sm-2-->
<div class="col-sm-2 col-xs-7">
<div class="linx">
<h5 class="hidden-xs"> </h5>
</div>
</div><!--/.col-sm-2-->
</div><!--/.row-->
n">
</div><!--/#nav-tophat-->
den="true"></span><span class="sr-only">software</span></a>
</li>
<li class="dropdown dropdown-ia pull-left righ
tmost">
<a title="Image" class="navia-link image" data-top-kind="ima
ge" href="https://archive.org/details/image" data-toggle="tooltip" target="_top"
data-placement="bottom"><span class="iconochive-image" aria-hidden="true"></sp
an><span class="sr-only">image</span></a>
</li>
<li class="navbar-brand-li"><a class="navbar-brand" href="https:
//archive.org/" target="_top"><span class="iconochive-logo" aria-hidden="true">
</span><span class="sr-only">logo</span></a></li>
<li class="nav-hamburger dropdown dropdown-ia pull-right hiddensm hidden-md hidden-lg">
<div class="container-fluid">
<div class="navbar-header">
<button type="button" class="navbar-toggle collapsed" data
-toggle="collapse" data-target="#nav-hamburger-menu" aria-expanded="false">
<span class="sr-only">Toggle navigation</span>
<span class="icon-bar"></span>
<span class="icon-bar"></span>
<span class="icon-bar"></span>
</button>
<div class="navbar-collapse collapse" id="nav-hamburger-me
nu" aria-expanded="false">
<ul class="nav navbar-nav">
<li><a target="_top" href="https://archive.org/about/"
>ABOUT</a></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/about/c
ontact.php">CONTACT</a></li>
<li><a target="_top" href="//blog.archive.org">BLOG</a
></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/project
s">PROJECTS</a></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/help">H
ELP</a></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/donate"
>DONATE</a></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/about/t
erms.php">TERMS</a></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/about/j
obs.php">JOBS</a></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/about/v
olunteerpositions.php">VOLUNTEER</a></li>
<li><a target="_top" href="https://archive.org/about/b
ios.php">PEOPLE</a></li>
</ul>
</div><!-- /.navbar-collapse -->
</div>
</div><!-- /.container-fluid -->
</li>
a pull-right">
<pre>
STOP
JSTOR is a digital library of academic journals, books, and primary source objec
ts. JSTOR helps people
discover, use, and build upon a wide range of content through a powerful researc
h and teaching
platform, and preserves this content for future generations. JSTOR is part of IT
HAKA, a not-for-profit
organization that also includes Ithaka S+R and Prtico. For more information about
JSTOR, please
contact support@jstor.org.
ndices expurgatorios de 1539 y 1583. La primera fecha es indudablemente errata de imprenta por 1559, pues el primer catlogo de este
gnero, conteniendo libros herticos impresos en Alemania, con
algunas adiciones, no aparece hasta 1551, y Comedia Tidea se incluye
en el Index et Catalogus Librorum prohibitorum, primero peninsular,
publicado por el inquisidor general D. Fernando de Valds el ao 1559
en Valladolid, as como en el Index de 1583. Gallardo 6 cita una
traduccin de la Eneida hecha por Francisco de las Natas: "Sigese
el segundo libro de las Eneidas de Virgilio, trobado en metro-mayor
de nuestro romance castellano por Francisco de las Natas, derigo
presbtero beneficiado en la iglesia parroquial de Santo Tom de la
villa de Cuevas-rubias, y en la iglesia de Sancta-cruz del lugar de
Revilla-Cabriada, de la dicesis de Burgos. (Al fin.) Fue impreso
Teatro espaol del siglo XVI (Madrid, 1913), pgs. 1-80.
2 Orgenes del teatro espaol, en Bibl. Aut. Esp. (Madrid, 1846), t. II, pg. 193.
3 Historia, etc. (ed. de Mler, Madrid, 1885), t. I, pg. 345.
1 Catlogo del teatro antiguo espaol (Madrid, 1860), pg. 283.
s Claro est que perrochial no es burlesco, ni mucho menos requiere el sic, sino v
oz
antigua que trae el Diccionario de Autoridades en la forma substantiva de perroc
hia,
as como Covarrubias en su Tesoro con la variante ortogrfica perroqvia, y que se en
cuentra
a menudo en las obras del siglo XVI.
8 Ensayo de una biblioteca espaola (Madrid, 1888), t. III, columnas 95152.
[Modern Philologt, November, 1921] 187
188 M. Romera-Navarro
en Burgos por Juan de Junta, impresor de libro 5 , a 3 de agosto
de 1528 aos." 1 Menndez y Pelayo 2 y Creizenach 3 le dedican
media docena de lneas a Comedia Tidea, que parecen demostrar,
aun siendo pocas, que ninguno de ellos tuvo ocasin de leerla.
Ni por razn del pensamiento o de la forma, es grande la poesa
de esta comedia. La sintaxis aparece dislocada en unos pocos pasajes,
pero en general la forma es correcta, y apropiada y natural la expresin
de los afectos. El estilo es mediocre : ni resalta por el color y bro ni
fatiga por fro y desmayado. Natas, fcil versificador, no es verdadero
poeta, pero s hombre de teatro, diestro en el manejo de los recursos
dramticos. La mayora de sus contemporneos fueron, por el
contrario, buenos poetas y psimos dramaturgos. La ejecucin es
tan acertada en la Tidea que bien merece figurar esta comedia, por
su traza armnica, por su desarrollo regular, por su dilogo rpido
y vivo, por su arte escnico, entre las ms felices de nuestro primitivo
teatro. La observacin aguda, el modo impersonal del autor, su
seguridad en los trazos, la sobriedad en el epteto y la ausencia de
toda nota excntrica que rompa la naturalidad de los caracteres o la
armona del conjunto, 4 revelan una mentalidad lcida y grave, rica
en experiencia. 6
1 Gallardo reproduce a continuacin parte de la dedicatoria y varias estrofas.
190 M. Romera-Navakko
Lese en el Invitatorium de la gloga de Plcida y Vitoriano, de
Juan del Encina 1 los mismos tres primeros versos, recitados por
Vitoriano :
Circumdederunt me
Dolores de amor y fe ;
Ay! circumdederunt me ...
192 M. Romera-Navarbo
El sacristn,
el cura y el capitn,
me rogaron ayer tarde
que me acuerde de como estn
muy pobres de nueua carne;
que andada!
estos no me dieron nada;
mas dexame hora her,
no porne yo mi jornada
sino pagan mi texer;
pero andar,
algo quiero procurar
porque buelua descansada,
porque quando mi yantar
algo quede reposada.
Por
yre
ala
que
agora
por Nuestra Seora
fuente (h)a me sentar,
alli vienen a tal hora
' Las tres primeras coplas de tal monlogo fueron las que motivaron, sin duda, que
fuese incluida esta comedia en los ndices expurgatorios. Las dos puyas
que la
comedia contiene (versos 524 y 582) eran lugares comunes en aquel siglo
ismo,
que a nadie asustaban ni ponan de malhumor y que la Inquisicin dejaba
como las rocinadas carnales del pastor del introito. Pero cosa de mayor
deba
de parecerle a aquella la nada reverente mezcla de lo divino con lo mas
de lo
humano, en dichas coplas.
clericales
del eram
pasar, asi
gravedad
abyecto
194 M. Romera-Navarro
Entrambas viejas prorrumpen en encendidas alabanzas:
Beroe :
O mi rosa,
O mi perla muy preciosa!
O ymagen singular!
En mi fe vengo ganosa
por quererte abracar!
Celestina: O anglica ymagen! O perla preciosa, e como te lo dizes!
Gozo me toma en verte fablar.
Despus de quedar solas, Celestina con Melibea, Beroe con
Faustina, declranles que el objeto de su visita no es precisamente el
hilado, mas antes de manifestarles el verdadero, tratan de captarse
las simpatas de las doncellas con alabanzas, y atenuar as la posible
tormenta de su indignacin :
Beroe:
Con aquesso que te oy,
mi seora, escucha:
gentil dama,
tu gran linage y fama,
196 M. Romeka-Navarro
Las oportunas y sapientsimas alcahuetas hacen, en ocasin
propicia, la alabanza del amor y el elogio de los galanes, pintndoles
llenos de gracia, valor, hermosura, gentileza, etc. Finalmente, en la
primera entrevista Beroe, y Celestina en la segunda, logran de las
damas una cita, para aqullos, a las doce de la noche.
En la jornada segunda vemos tambin claramente el influjo
de Encina. Dos pastores, Menalcas y Damon, al servicio de Rifeo,
padre de la protagonista, refieren las burlas y tundas de que acaban
de ser objeto a manos de los mozos del pueblo; en particular Damon
ha sido fieramente repelado, manteado y soplado con un fuelle en
salva sea la parte por los escolares, en la plaza del mercado. Los
rasgos de los personajes, su lenguaje y la situacin recuerdan vivamente el Auto del Repeln de Juan del Encina. Esta escena de los
pastores la usa el autor para dar la nota ligera y festiva. Falto
de verdadero y fecundo ingenio humorstico, Natas recurre a la
estereotipadas chocarreras de los pastores, cuyo solo lenguaje y
actitud hacia la gente de la ciudad bastaba para causar seguro
efecto cmico en una audiencia. Lo jocoso no era el fuerte de
198 M. Romeba-Navarro
Comedia Aquilana. El desenlace, con el matrimonio de los amantes,
y a gusto de todos, es el mismo en una y otra comedia, ajustada la
obra de Natas en esto, como en todo lo dems, al patrn que Torres
Naharro haba dado en su proemio de que la comedia es "artificio
ingenioso de notables y finalmente alegres acontecimientos."
M. Romera-Navarro
Univebsitt op Pbnnsylvania
</pre>
</div><!--/.container-->
</div><!--/#wrap-->
<!-- Timing ...
rendered on: www12.us.archive.org
seconds diff sec
message stack(file:line:function)
=========================================================
0.0000 0.0000
petabox start var/cache/petabox/petabox/www/sf/downl
oad.php:1:require
|common/ia:55:require_once
|setup.php:314:log
0.0021 0.0021
call get_redis() var/cache/petabox/petabox/www/sf/downl
oad.php:1717:main
|download.php:649:getItem
|common/Item.inc:63:parseMetadata
|Item.inc:95:get_obj
|Metadata.inc:206:get_json_obj
|Metadata.inc:1265:_get_json_obj
|Metadata.inc:1611:log
0.0091 0.0070
redis_read start var/cache/petabox/petabox/www/sf/downl
oad.php:1717:main
|download.php:649:getItem
|common/Item.inc:63:parseMetadata
|Item.inc:95:get_obj
|Metadata.inc:206:get_json_obj
|Metadata.inc:1265:_get_json_obj
|Metadata.inc:1709:log
0.0467 0.0376
redis_read finish var/cache/petabox/petabox/www/sf/downl
oad.php:1717:main
|download.php:649:getItem
|common/Item.inc:63:parseMetadata
|Item.inc:95:get_obj
|Metadata.inc:206:get_json_obj
|Metadata.inc:1265:_get_json_obj
|Metadata.inc:1714:log
0.0529 0.0062 begin session_start var/cache/petabox/petabox/www/sf/downl
oad.php:1717:main
|download.php:882:stream
0.0532 0.0003
oad.php:1717:main
done session_start
|download.php:1329:head
|common/Nav.inc:66:__construct
|Nav.inc:135:session_start
|Cookies.inc:61:log
var/cache/petabox/petabox/www/sf/downl
0.1524 0.0992
oad.php:1717:main
bug dump
|download.php:882:stream
|download.php:1329:head
|common/Nav.inc:66:__construct
|Nav.inc:135:session_start
|Cookies.inc:67:log
var/cache/petabox/petabox/www/sf/downl
|download.php:882:stream
|download.php:1355:footer
|common/setup.php:152:footer
|Nav.inc:1616:dump
|Bug.inc:120:log
-->
<script type="text/javascript">
if (window.archive_analytics) {
var vs = window.archive_analytics.get_data_packets();
for (var i in vs) {
vs[i]['cache_bust']=Math.random();
vs[i]['server_ms']=152;
vs[i]['server_name']="www12.us.archive.org";
vs[i]['service']='ao_2';
}
if ($(".more_search").size()>0) {
window.archive_analytics.send_scroll_fetch_base_event();
}
}
</script>
</div>
</body>
</html>