NOYABR

2016

#5
www.speqtri.ge

SPEKTRI
XSUS BURAXILI

MKTBLRD NKLUZV THSL

VALDEYNLR UAQLARA STATUSUN
VERLMSN NY QAR IDIRLAR
Qara, bir az qmli gzlrl
parta arxasnda oturur v rsm
dftrini nzrdn keirir.
Bizi grb utanr. Onun
haqqnda biz sinif rhbri
Elmira
Elbyili
danr.
Deyir ki, drslrdn he vaxt
qalmr. Riyaziyyat drslrin
hvsl alr. Yax yazr v
tsviri incsnti sevir.
Qzn hvslrindn biri
rsm kmkdir. sasn
ahzadlr kir. Bunlardan
birinin ad mtlq onunkudur.
Onunla nsiyyt qurmaa
yalnz dil baryeri zndn
deyil,
hminin
eitm
probleminin
olmas
v
hr iki qula n eitm
avadanlna ehtiyac olmas
zndn tinlik kdik. O,
xsusi thsil ehtiyac olan
xs statusundan faydalanr
v xsusi mllim ehtiyac
var, bununla bel bu vzif
hl d bodur.
Saqareco
bldiyysi
Yormuanl
knd
aq
mktbinin direktoru Qazax
Abdullayevin dediyin gr,
inkluziv uaqlar n xsusi
mllim vzifsin artq
df qbul elan ediblr, lakin bu gndk he ksi se
bilmyiblr.
-Bizim bura nazirlikdn
nmaynd,
psixoloq
glmidi, o, dedi ki, inkluziv agirdin mllimi baqa
drslrl yklnmmlidir.
Bizim
mlki
thsil
mllimimiz var, onun cmi
10 saat drsi var, lakin onun
tyin
olunmasna
etiraz
etdilr. mkhaqq da 280

laridir, bu kiik mbl

ilmy kim glr?
Mktbd
inkluziv
uaqlar n xsusi mllim
olmadna gr, mdiriyyt
qyyumlar urasnn razl
il frdi thsil plan trtib
edib ki, bu da hmin agirdin
ehtiyaclarna uyunladrlb.
Xsusi
mllimin
seilmsi bir nfr inkluziv
agirdin thsil ald Lmbli
knd aq mktbi n
d problemdir. Direktorun dediyin gr, mracit
ednlr tlbatlara cavab ver
bilmirlr.
-Yaxn vaxtlarda yen
d elan vercyik, blk
kimis se bildik. Mllim
mtlq hm Grc, hm d
Azrbaycan dilini bilmlidir
ki, uaqla nsiyyt qura bilsin.
Buna qdr is, bura nazirliyin nmayndsi, psixoloq
glmidi, o, hmin uaa drs
deyn mllimlrl grd
v onlara hmin uaqla nec
ilmli olduqlarn izah
etdi. DavitRostomavili
deyir.
nkluziv thsilin inkiaf
idarsinin rhbri EkaterineDqabuadze xsusi thsil
ehtiyac olan uaq n
mllimin seilmsi zaman
vacib olan prosedurlara
aydnlq gtirir.
-gr mktbd xsusi
thsil ehtiyac olan uaq
olarsa v mktbin xsusi
mllim v ya psixoloq
kimi lav insan resurslarna
ehtiyac
olarsa,
hmin
mktb Thsil Nazirliyin

mktub gndrir v bel

bir tatn lav olunmasn
tlb edir, bundan sonra
is kadr semk n aq
msabiq elan edilmlidir.
Bizim tvsiymiz bir az
tcrbli kadrlarn seilmsi
ynnddir, buna gr d
komissiyaya oxistiqamtli
komandann zv d clb
olunmaldr.
gr ilk dfdn kadr
seilmdis, o zaman yeni
msabiq elan olunur v
mktb
bu
prosedurlar
yenidn keir.
agirdin xsusi mllimin
dstyin ehtiyac duyduu
istniln vaxt bel pekar
kadr ehtiyatlar il tmin
olunmas arzuolunandr.
Bu gn etibaril xsusi
mllimin d digr inzibati
mkdalar kimi lav drs
saat gtrmk hququ var.
Ona bunun qadaan olunmas
he bir yerd yazlmayb.
lakin biz onun lav saatnn
olmamasn tvsiy edirik ki,
o, inkluziv thsil prosesin
fal kild qoulsun.

Yormuanl
aq
mktbinin
mllimlri
bildirirlr ki, mktbd xsusi thsill ehtiyac olan bir
ne agird var, lakin, onlarn
mvafiq statusu yoxdur.
-Mnim
sinfimd
grm
problemi
olan
agird var, kifayt qdr
yaxn msafdn fiqurlar
qavramaqda tinlik kir.
Hminin
sinif
yoldalar il mnasibt
qurmayan agirdim d var,
qapal uaqdr. Mniml
d nsiyyt girmir, n
etmli olduunu baa sala
bilmirm, digr mllimlrl
d problemlri var, fikrimc
onun da xsusi mllim
ehtiyac var.
44 ildir ki, ibtidai
sinif
mllimiym,
hr
cr
agirdlrastlamam
v hmi d x yolu
tapmam, lakin onlarla
ilmk ox tindir hmin
mktbin ibtidai sinfinin
rhbri Durna Mrdanova
dedi.
>>2

XSUS BURAXILI #5

NOYABR, 2016

MKTBLRD NKLUZV THSL VALDEYNLR

UAQLARA STATUSUN VERLMSN NY QARIDIRLAR

<<1

Direktorun
dediyin
gr, mktbd cmi 1270
agird thsil alr, onlardan
txminn
8-10
nfri
inkluziv agirddir. Bununla
bel, yalnz birinin mvafiq
statusu var. Qazax Abdullayev deyir ki, problem
valideynlrddir.
-Xalqn
mentaliteti
beldir, uaqlarnn problemi olduuna inanmaq
istmirlr. Biz bu uaqlarn
shhti haqqnda mlumat
ver bilck Forma 100
lazmdr, lakin bu sndlr
yoxdur.
Bizim mktbin binas
600-700 nfr n nzrd
tutulub. nkluziv uaqlar n
ayrca otaq lazmdr ki, bu da
bizd yoxdur, lakin mvafiq
infrastruktur
yaratmaa
kmk etslr, z kabinetimi d verrdim. Hminin,
mllim
semliyik
v
sonra valideynlr izah ed
bilrik ki, bu onlarn uaqlar
ndr. Ola bilsin ki, bundan sonra onlar inanalar.
nkluziv Thsilin nkiaf
darsinin rhbri deyir
ki, resurs otan tmiri v
mvafiq thsil resurslar il
tmin olunmas mktbin
slahiyytinddir.
-Uan
statusu
olduuna gr bu mktb avtomatik olaraq lav maliyy
alr. Fikrimc bir otaq
ayrmaq, bu lav krln
vsaitl tmir etmk v

mvafiq thsil resurslar

il tchiz etmkonlar n
problem olmamaldr. Bu
mktbin vzifsidir. Onlar daha ox mllim tyin
olunana qdr bu mbli
toplama v mllim maa
olaraq dmyi stn tutur.
Hans thsil resurslarna
ehtiyac
olduunu
myynldirmk
n
Kaxeti oxistiqamtli qrupa mracit etmlidirlr.
Bundan baqa, bu siyahn
btn
aq
mktblr
gndrmiik.
Lmbli aq mktbind
1070 agird thsil alr v
cmi 1 nfr inkluziv agird
var.
Lakin
valideynlri
uaqlarnn xsusi mllim
ehtiyacnn
olduuna
inandrmaq burada da tin
msly evrilib.
-Bizim
mktbin
agirdlrindn
birinin
hrkti
qeyri
adekvat
olaraq dyrlndiril bilr.
Mllimlr d, agirdlr
d tinlik yaradr. Mllim
lindn tutur v drsi o cr
izah edir ki, n is etmsin.
Bu agirdin ta vvldn
bel hrktlri var idi, lakin valideyn onun uann
xsusi mllim ehtiyac
olmasn qbul ed bilmir. Uaq sasnbabas il
yaayr v o diqqt yetirir.
Vziyyti izah etdik, bizim
mslhtimiz v zlrinin
d istyi il nhayt hkim
apardlar. Onun sndlrini
ken il aldq. Hkimin

nticsi gln kimi nazirliy

bu bard mlumat verdik. Sentyabrdan tat lav
etdilr v biz d i qbul
elan etdik, mktbin direktoru
DatoRostomavili
bildirdi.
nkluziv
Thsilin
nkiaf Mrkzinin rhbri
EkaterineDqebuadzenin
dediyin
gr,
uan
qiymtlndirilmsi
n
valideynin icazsi vacibdir. ks halda onlarn buna
hququ yoxdur.
-Thsil
statusunun
myynldirilmsi
il
bal
qiymtlndirm
valideynin icazsi sasnda
olmaldr. lbtt, mktbin
tbbs d lazmdr, lakin
buna valideynin razl d
lav olunmaldr. Bizim
mvafiq mracit formamz
var ki, valideyn d bunu
doldurur v imzalayr, bu
snd d Thsil Nazirliyin
gndrilir. Bununla bel
mktb referatladra bilr
v sosial xidmt agentliyin
mracit ed bilr.
Sosial Xidmt Agentliyinin
QyyumluqHimaydarlq v Sosial
Proqram departamentindn
bildirdilr
ki,
onlarn
xidmti bel hallarda o zaman qoulur ki, uaq dvlt
himaysind olsun.
-Bizd bel hal olub
ki, mktb mracit edib
v bildirib ki, uaq dvlt
himaysinddir v bel
xidmt ehtiyac var. Bel

vziyytd biz komissiyaya

mracit etmliyik ki, uaa
status versin. Mhz bu zaman biz i qouluruq.
gr uan qanuni
nmayndsi varsa, o zaman bu msl valideyn
v mktb arasnda hll
olunmaldr. gr valideyn
uann
bel
ehtiyac
olduunu baa dmrs,
mktb bunu gstrmlidir.
Bununla bel, gr mktb
valideynin ua ayaqlar
altna aldn v onun fundamental
hquqlarnn
pozulduunu hesab edirs,
bu motiv sasnda, hminin
referatladrmarivsind
valideynin uan hququnu
pozmas il bal Sosial Xidmt Agentliyin
mracit ed bilrlr, lakin
bu saslandrlm olmaldr.
lbtt, biz valideyni he
bir ey mcbur ed bilmrik,
lakin mktb trfindn
uan thsil sahsind
fundamental
hquqlarnn
pozulmas il bal mracit
daxil olsa v grsk ki, uaq
daha oxumur, mktbdn
xarlb,
mktb
gl
bilmir, lakin valideyn bunu
baa dmr v sbbini
baqa yerd axtarr, lbtt,
bel mracitdn sonra sosial xidmt iisi gedib
valideynl shbt etmsi,
uaqlarn hquqlarn izah
etmsi mmkndr. Bununla bel, mktbin d eyni
hdliyi var.
>>4

NOYABR, 2016

XSUS BURAXILI #5

NKOTNN ZRRL NTCLR V

SRTLDRLM QANUNLAR
Bizim
Yormuanl
icmasnn
Muanl
kndin
sfrimiz
gnli bir gn tsadf
etdi. Yerli sakinlr kndin
birjasna toplablar,
bzilri kart oynayrlar,
bzilri kndin aktual
problemlrini mzakir
edirlr, bzilri is siqaret
kmkl muldur.
43 yal Mahmad
Nsibov da Muanlda
yaayr. Siqaret kmy
15 yandan balayb.
Milir ki siqaret kmk
salamla bir ox ziyan
vura bilr, atmaq istyir,
lakin bacara bilmir.
-Bzilri
siqareti
buraxb, lakin mn
hllik bunu bacara
bilmirm. Bilirm ki,
mnim n pisdir, drd
df buraxmaq istdim,
lakin alnmad. Mn
gnd iki qutu siqaret
lazm olur. N is el
bir tdbir keirilsin ki,
daha he ks kmsin,
bununla zmz mhv
edirik.
Mahmad
Nsibov
hrdn siqaret almaq
n 13 yal qarda
uan gndrir. Bilmir
ki,
hddi-blua
atmam
uaqlara
siqaret satlmas qanunla
czalandrlr. Bu haqda
ilk df bizdn eidib.
Dzyrm
aq
mktbinin agirdlrinin
siqaretin
zrrli
xsusiyytlri haqqnda
mlumatlar var, buna
gr d bu mktbd

demk olar ki, he ks

siqaret kmir.
- Ttn salamlq
n ox pisdir, xsusil
d yeniyetmlr n.
Aild atam kir, bununla bel mnd maraq
olmayb, n d dadna
baxmamam. Bilirm
ki yetkinlik yana atmayanlara siqaret satmaq olmaz, bu qanunla qadaandr. on
ikinci sinif agirdi Elvin
Sadqov deyir.
Onun sinif yolda
Hseyn Hseynov da
bu fikirddir. Siqaret
salamlq
n
zrrlidir, buna gr d
vrdi etmk istmirm.
Aild n atam, n d
babam kir. Fikrimc
aild byklr siqaret
kirs, uaqlarda da
maraq yaranr v onlar da siqaret kmy
balayrlar. Yqin ki,
onlar gnclr nmun
olmaldrlar.
Elvin v Hseyn
deyirlr ki, hddi bulua
atmayanlara
siqaret
satlmas yolverilmzdir.
Yal nsildn frqli
olaraq onu da bilirlr
ki, bu eyni zamanda
cinaytdir.
Ttn
nzart
sahsind
Grcstan
qanununa
uyun
olaraq siqaret satlan
yerlrd nazir trfindn
tsdiqlnmi
tibbi
xbrdarlq v ttndn
imtina etmk istynlrin
mslht almas n

laq nmrlri (qaynar xttin nmrsi

116 001), hminin,
hddi bulua atmayanlara siqaret satnn
qadaan
olunduu
haqqnda
mlumat
yerldirmlidir.
Bel
tibbi xbrdarlq n
az
A4
kaznda
yerldirilmlidir. Bu icmada bu qanun haqda da
mlumat yoxdur.
Xstliklr
Nzart
v
ctimai
Shiyy Milli Mrkzi
trfindn
keirilmi
aradrmaya gr, ttn
mmulatlarna qoyulmu
mhdudiyytlr ilmir.
Aradrlm
ticart
obyektlrinin
92%i ttn mmulatlar
satr, mktb 50 metr
msafd
yerln
ticart
obyektlrinin
85%-i ttn satr. Ttn
mmulatlar satan ticart
obyektlrinin
2%-i
ttn
mmulatlarn
uaqlar n nzrd
tutulan
mhsullarn
yerldirildiyi blmd

yerldirib,
27.7%
siqareti aq kild
ddl
satr,
34%d ttn mmulatlar
ldn grnr. Ttn
mmulatlar satanlardan
96% ttn sat haqqnda
qanunu bilmirlr.
Shiyy Nazirliyinin
mlumatna gr, Grcstanda ttn istifadsi il
bal vziyyt thlk
hddinddir.
Siqaretin yaratd xstliklr
zndn hr il 11 000
insan dnyasn dyiir,
bunlardan
3
000
nfri passiv siqaret
knlrdir.
Siqaret
knlrin ksriyyti
gn rzind 20 siqaret
kir ki, bu da siqaretdn
aslln ar olduunu
gstrir.
Geo Hospitals n
Qurcaani tibb mrkzinin
daxili tibb sahsi zr
rhbri Marina Natsauri
siqaretin sbb olduu
xstliklr
haqqnda
shbt ar.
>>7

XSUS BURAXILI #5

NOYABR, 2016

MKTBLRD NKLUZV THSL VALDEYNLR

UAQLARA STATUSUN VERLMSN NY QARIDIRLAR
<<2
Hminin, mktbin mandaturun psixoloji mrkzin
mracit etmsi d mmkndr v ehtiyac olarsa, biz

ynlndirilcklr. Ola bilr

ki, bu uan daha kompleks
qiymtlndirmy ehtiyac
var, biziml shbtind
Sosial Xidmt Agentliyinin

Qyyumluq-Himaydarlq
v Sosial Proqramlar departamentinin rhbri Mari
Tsereteli bildirdi.
nkluziv uaqlar Saqare-

coda 18 aq mktbd thsil

alrlar, bunlardan yalnz
Yormuanl v Lmbli
kndlrind xsusi mllim
se bilmyiblr.

P.S.
gr sizin vladnzn xsusi mllimin kmyin ehtiyac olduunu dnrsnzs, mktbin mdiriyytin mracit
edin. Xsusi forman tlb edin, sizin, hminin, vladnzn mlumatlarn yazn v imzalayn.
Hmin sndi, hminin,sizin vladnzn mllimlri d doldurur v Saqareco Thsil Resurs Mrkzi bu mlumatlar mvafiq
orqana gndrir, bundan sonra is sizin vladnz komissiyadan keir v ehtiyac olarsa, status verilir. Ona thsil prosesind
kmk edck xsusi mllim tyin olunur.
Natalya Barbakadze

NOYABR, 2016

XSUS BURAXILI #5

DRMAN PREPARATLARININ
NZARTSZ QYMT
Saqareco
bldiyysinin
Yormuanl
icmasnn
halisidrmanlarn
baha
olmasndan shbt ar v
bildirirlr ki, problem daim
mvcuddur, onun hlli yollar is
hllik grnmr.
Muanl kndinin sakini 49
yal Alan Talbov bir mddt
vvl onurasndan mliyyat
olunub, grm il bal problemi
var. Deyir ki, daimi malicy
ehtiyac var, lakin drmanlar
bahal olduuna gr ala bilmir.
Fiziki i gr bilmir, yegan gliri
shhtin gr nzrd tutulan
100 larilik tqaddr.
Alann dediyin gr, kndd
drmanlarn
qiymti,
rayon
mrkzin nisbtn bahadr, onu da
qeyd edir ki, digr czaxanalarda
da qiymtlr mnasib deyil.
-N is lazm olsa, Lmbli
v Keliczaxanalarndan alram,
lakin drmanlar ox bahadr.
Saqareco czaxanalarnda seim
oxdur, qiymtlri d frqlidir,
buna gr d soruuram, harada
nisbtn ucuzdur, ora gedirm.
Drmanlarn
bahal
v
qiymtlrinin
mxtlifliyi
haqqnda
Qazlar
kndinin
sakinlri d danrlar. Cahan
Mmmdovann ryi narahat
edir v buna gr d daim malic
altnda olmaldr.
-Nfs darlm var v
shrlri ox tin aram. Hmi
drman lazm glir. Baha olduuna
gr tqadm da drman almaa
atmr. Ailm bykdr v indi
d bu problemi lav olunub.
Kndimizd czaxana yoxdur
v buradan Saqarecoya getmk
n pul lazmdr. Endirim
kartndan da istifad edirm, lak-

in drmanlar yen d ox baha

baa glir. Hakimiyyt mtlq
diqqt yetirmlidir ki, qiymtlr
tnzimlnsin. Xalq el d ehtiyac
iind yaayr v bir trfdn d
bu problem lav olunur.
Spektr mvzu il maraqland
v bir ne czaxana bksind
bel xstlr n mhm olan
drmanlarn qiymtlrini yoxlad.
Bronxial astmann malicsi
n nzrd tutulan v reseptsiz satlan Puroksan preparatnn
qiymti drd czaxanada radikal
kild frqlnirdi. Bir dd hbin
minimal qiymti 1,37, maksimal
qiymti is 1,81 laridir.
Cahan Mmmdova mntzm
olaraq bu qrupa aid olan preparatlar qbul edir. Bundan baqa, ona
kardioloji vasitlr d lazmdr
ki, bunun alnmas da onun ailsi
n el d asan deyil.
Yerli sakinlrin bildirdiyi
problemlrdn biri d odur ki,
hkimlr ox vaxt xstlr el
drmanlar tyin edirlr ki, o
drmanlarn distribterilri il
myyn mqavillr balayblar.
Drmanlarn qiymtin nzart
edn Dvlt Xidmtinin olub
olmamas il bal Grcstan
mk, Shiyy v Sosial Mdafi
Nazirliyi il laq saxladq. Onlarn

bildirdiyin gr, bu drman

agentliyinin
slahiyytlrin
daxildir. Lakin aydn oldu ki,
qiymtlr onlar da nzart etmir.
Drman agentliyind bildirirlr
ki, onlarn slahiyytilrin yalnz
drmanlarn keyfiyytin nzart
daxildir.
Struktur formalama v lav
nzart ehtiyac olmas il bal
qeyri hkumt tkilatlarnn
nmayndlri dandlar.
-Grcstan Avropa ttifaq il
Assosasiya sazii imzalayb v
uzunmddtli perspektivd yqin
ki, zv d olacaq. Buradan irli
glrk ki, gr Avropa ttifaqna
zv lklri gtrsk, drmanlarn
qiymtin bu v ya digr kild
hr yerd nzart olunur.
mumiyytl,
tnzimlmnin
bazarda olan boluqlar birthr
dzltmk funksiyas var. Drman
qiymtlrin hr zaman nzart
olunmaldr,
nki
czalq
irktlri byk glirlr ld
edirlr. mumiyytl, shiyy
sahsind ox byk problemlr
var.
Strategiyann
ilnib
hazrlanmas il mul olan
dvlt idarsi olmaldr. Baqa cr,
z arzular il, czalq irktlri
qiymtlri tnzimly bilmz.
>>6

XSUS BURAXILI #5

NOYABR, 2016

DRMAN PREPARATLARININ
NZARTSZ QYMT

<<5
Lakin bzn strategiya ilnib
hazrlanr, lakin onun hyata
keirilmsini he ks z hdsin
gtrmr. Buna gr d qeyri
hkumt tkilat olaraq n qdr
dansaq da he n dyimyck.
biziml shbtind WelfareFoundation tkilatnn icra direktoru SimonQabriidze bildirdi.
Onun
dediyin
gr,
drmanlarn rasional istifadsi
istiqamtind d nzart olmaldr.
-Shiyyd mumi xrclrin
kifayt qdr byk hisssi
45 faizi drmanlara gedir, digr
lklrd is bu nadir hallarda olur.
Bu is birbaa onu gstrir ki, bu
sahd tnzimlmlr qaydasnda
deyil. czalq irktlrinin
hm hkimlr, hm d aqressiv marketinqdn irli glrk
haliy tsiri ox gcldr. Yalnz
qiymtlr yuxar deyil, tez-tez
ortaya xan problemlrdn biri
d hkimlrin xsty ehtiyac
olduundan artq drman tyin
etmsidir, nki onlarn maddi
maraqlar var. Bel hallar Grc-

standa geni yaylmdr. czalq

irktlri hkimlr gcl tsir
gstrir, bu is drmanlarn hali
arasnda qeyri-rasional kild
istifadsin sbb olur.
ndiki dvrd insan drmanlara
ehtiyac duymayacaq drcd
saalam tsvvr etmk mmkn
deyil. Xstnin hkimin tyin etdiyi drmann az olduunu v
malicy kifayt etmycyini
hesab etmsi hallar da tez-tez ba
verir. Bu istiqamtd d insanlar
maariflndirmk lazmdr. Baqa
cr arzu olunan nticni ld
etmk ox tindir.
Hkimlrin czalq irktlri
il
mqavil
balanmasn
Muanl ambulatoriyasnn meneceri, ail hkimi Bir Mahmudov inkar edir. O, mssisd
bel faktlarn mvcud olmasnn
mmkn
olmadn
bildirir v deyir ki, he ks il bel
mqavil balanmayb. Lakin
qeyd edir ki, distributorlar onlarn
ambulatoriyasn tez-tez ziyart
edir.
-Bu dzgn yanama deyil.

xsn mn bel bir ey he vaxt

csart etmrm. Mnim n
byk ayb olar ki, mn kims
drman yazm, sonra oradan pul
alm. Baqa yerd n ba verir,
bilmirm, amma bizd bel hallar
olmur. irkt nmayndlri bizim
ambulatoriyaya tez-tez glirlr,
lakin mnim mvqeyimi bildiklri
n mn he n demirlr. Baqa
hkimlr n edirlr, bunu dey
bilmrm. o, qeyd etdi.
Drmanlarn qiymtinin frqli
olmas il bal czaxana sahiblri
d dandlar v bildirdilr ki, he
bir idar v qiymtlr nzart ed
bilmyck.
Aversi, PSP zl irktlrdir.
Onlar drmanlar zlri hazrlayr
v sat n bazara daxil edirlr.
Ona gr d qiymtlri d zlri
qoyurlar. Baqa irktlr d onlardan drman alanda, lbtt ki,
zlri d qiymti artrr. Bundan
irli glrk bel fikirlirm ki,
qiymtlr nzart tin olacaq.
mumiyytl fikirlmirm ki,
hanssa idar bu il mul olmaq istsin.
Aversidn bildirdilr ki, srt
rqabt v larinin inflyasiyas
il laqdar olaraq drmanlarn
qiymtin lavlr minimaldr.
Bundan aa qiymt ilmk
mmkn deyil. Bu sahdn kimin
mlumat var, onlar yax bilir.
darnin yaradlmasna glinc is
bizim he bir etirazmz yoxdur.
Aversi klinikasnn mtbuat v
ictimaiyytl laqlr xidmtinin
rhbri Lali Breqvadze bildirdi.
Bu msl il bal Spektr PSP
il d laq saxlad, lakin onlar hr
hans rh vermk istmdilr.
Marina Berovili

NOYABR, 2016

XSUS BURAXILI #5

NKOTNN ZRRL NTCLR V

SRTLDRLM QANUNLAR
-O da mlumdur ki, ild
txminn 50 000 nfr passiv
siqaret kmnin sbb olduu
mxtlif patologiyalar zndn
dnyasn dyiir. Passiv siqaret
knlr sasn siqaret knlrin
vladlar olur. Myyn olunub ki, onlar tez-tez xstlnirlr
v yolxucu patologiyalara qar
mqavimtlri ox aa olur. Hr
bir xstlik siqaret kmynlrin
vladlarna nisbtn uzun srr.
2013-c
ild
mumdnya Shiyy Tkilatnn ttn
nzart
riv-konvensiyasn
ratifikasiya edrk Grcstan
Nikotin aciyr xrnginin dnyann baqa 178 lksi il
inkiaf riskini artrr. Statis- brabr lkd ttn nzart
mkmml
tik mlumatlara gr, siqaret istiqamtind
tdbirlrin
keirilmsini
z
knlrd aciyr xrcngi
kmynlr nisbtn 20 qat hdliyin gtrb. Bununla
artq srtl inkiaf edir. Statis- Grcstan aydn kild gstrdi
tikaya gr, aciyr xrngin ki, ttn nzart lk n pritutulanlarn
90%-i
siqaret oritet msllrdn biridir, bu-

<<3
-Nikotin qan damarlarnn
daralmasna sbb olur, bu da
btn orqanlarn faliyytinin
pozulmas demkdir. O orqanlara
qan v oksigen getmir. Nikotinin
tsiri az boluundan balayr,
di emal zdlnir, mvafiq
olaraq kariyes inkiaf edir, di
sar rng alr. Selikli hissy d
tsir gstrir v azda stomatit
yaranr, di tinin iltihab ml
gllir. Siqaret knlrd xroniki
bronxit d inkiaf edir ki, bu da
bronxlarn daralmasna sbb
olur v aciyrin xroniki obstruktiv xstliyini yaradr. Bu
n ar xstliklrdndir v dnyada nc yerddir. Nikotinin
md-barsaq sistemin tsirin
glinc, md irsinin gcl
sekresiyas zndn md v
onikibarmaq barsan iltihab,
kolit v md xoras ml glir.
Nikotin rk zlsinin iemik
xstliyin, o cmldn miokard infarktna da sbb olur. O da knlrdir.
mlumdur ki, siqaret knlrd
Hkimin dediyin gr, siqaret
miokard infarktndan lm hallar passiv knlr d zrr vurur,
kmynlrdn iki df artqdr. mxtlif xstliklr yaradr.

nunla bel bu gn qdr hmin

hdliklrin ox czi bir hisssi
yerin yetirilib.
>>8

XSUS BURAXILI #5

NOYABR 2016

NKOTNN ZRRL NTCLR V

SRTLDRLM QANUNLAR
<<7
TTN HAQQINDA QANUNA HANSI DYKLKLR EDLCK
Konvensiyaya
uyun olaraq lkmiz
strategiyann bilavasit
taprqlarn
da
myynldirib
ki,
bu da halinin btn
qruplarnda
aktiv
siqaret
istifadsinin
aradan qaldrlmasna
dstyi nzrd tutur. Strategiyaya gr,
hminin,
siqaret
balamann qarsnn
alnmas , xsusil
gnclr
arasnda,
tsty mruz qalmann
(passiv siqaret km)
azalmas,
halinin
siqaret kmyin v
siqaret
tstsnn
zrrlri
haqqnda
mlumatlandrlmas;
hddi bulua atmayanlar
arasnda
siqaret
kmnin
yaylmasnn ildn-il
1% azaldlmas hyata

keirilmlidir.
Assosiasiya sazii
rivsind
Ttn
Nzart Haqqnda Qanuna bu il nzrd
tutulan
dyiikliklr
edilib.
Qanun
layihsi
Grcstan
Parlamentinin
nsan
Hquqlarnn
Mdafisi Komitsind
mzakir edilib v
yekdillikl dstklnib.
Dyiikliy sasn, mehmanxanalara siqareti
tam kild qadaan
etmk n 2017-ci il
iyul aynn 1- qdr
vaxt verilir, bu vaxta qdr nmrlrin
n ox 50%-d ttn
istifadsin
icaz
verilck.
ctimai
ia obyektlri, ictimai
mssislr,
gzllik salonlar v
maazalar bu vaxta

qdr sahsinin 20%ni siqaret kmk

n ayra bilrlr.
Thsil mssislrin
100
metr
qdr
msafd ttn v
onun aksesuarlarnn
sat yolverilmz olacaq. Siqaret reklam
da qadaan olunacaq,
hminin bundan sonra satda olan siqaret
pitaxta
zrin,
grnn yer qoyulmayacaq.
Hal-hazrda qvvd
olan
Grcstan
nzibati
Xtalar
Mcllsinin 1553-c
maddsin sasn ttn
mhsullarnn satna
qoyulan tlblr ml
olunmamas mxtlif
crimlr nzrd tutur. Uaq geyimlri
v oyuncaqlar satlan
maazalarda
siqaret

satna gr 100 lari

mblind
crim
nzrd tutulur.
Ttn mhsullarnn
mktbqdr
thsil
mssislrind,
mktbd, 18 yana
qdr xslr n
nzrd
tutulmu
mssislrdtkilatlarda v onlarn
razisin 50 metr
qdr
msafd,
hminin btn tibb v
thsil mssislrind
satna gr lli lari
crim nzrd tutulur.
18
yaa
qdr
xslr
siqaret
satlmas 100 lari
hcmind crim olunur. Siqaretin ddl
satlmas, siqaret qutusunda 20 dddn
az olarsa, bu qutunun satlmas 10 lari
hcmind crimlnir.
Tamar Kapanadze

Redaksiya heyti:
Maya Kalabegavili
Natalya Barbakadze
Marina Berovili
Tamar Kapanadze
Nr Grcstanda hyata keiriln islahatlarn gndliyi il bal nsiyytd Grcstan
mtbuatna dstk (M-GEA) layihsi rivsind hazrlanb. IREX-in hyata keirdiyi
M-GEAlayihsi Yax Hakimiyyt fondu trfindn Britaniyann Tbilisidki sfirliyi
vasitsil maliyyldirilib. Nrin mzmuna tamamil onun mlliflri cavabdehdirlr
v he bir halda IREX, Byk Britaniya v imali rlandiya Birlmi Krall sfirliyinin
mvqeyini ks etdirmir.

Qzet Pirveli Peri

poliqrafiya evind ap
olunub
nvan: Qurcaani,
Nonevili prospekti, 4
Tel: 0353 22 53 54