∆ΕΗ Α.Ε.

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

9. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ................................................................... 9-1

9.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ....................................................................................................... 9-1
9.2. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ – ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14001:2004..... 9-2
9.2.1. Γενικά ........................................................................................................................ 9-2
9.2.2. ∆οµή του Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης .............................................. 9-4
9.3. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ............................................................... 9-5
9.3.1. Γενικά µέτρα.............................................................................................................. 9-5
9.3.2. Μέτρα για την ενίσχυση της γεωτεχνικής ευστάθειας εκσκαφών & αποθέσεων...... 9-6
9.3.3. Μέτρα για την προστασία των Εδαφικών Πόρων ..................................................... 9-8
9.3.4. Μέτρα για την προστασία των Υδάτινων Πόρων ..................................................... 9-9
9.3.5. Μέτρα προστασίας Οικοσυστηµάτων - Χλωρίδας - Πανίδας ................................. 9-11
9.3.6. Μέτρα για την προστασία του Τοπίου .................................................................... 9-14
9.3.7. Μέτρα για τη ∆ιαχείριση Αποβλήτων ..................................................................... 9-16
9.3.7.1. Στερεά απορρίµµατα - ιλύες – τοξικά απόβλητα – αστικά απορρίµµατα....... 9-16
9.3.7.2. Υδατικά απόβλητα......................................................................................... 9-18
9.3.8. Μέτρα για την προστασία του Ατµοσφαιρικού Περιβάλλοντος ............................. 9-20
9.3.9. Μέτρα για την προστασία του Ακουστικού Περιβάλλοντος & ∆ονήσεις............... 9-23
9.3.10. Μέτρα εξοικονόµηση ενέργειας.......................................................................... 9-24
9.3.11. Μέτρα για την προστασία του Κοινωνικοοικονοµικού περιβάλλοντος.............. 9-25
9.3.12. Μέτρα χρήσεων γης ............................................................................................ 9-26
9.3.13. Ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον ................................................................. 9-28
9.3.14. Συνοδά – τεχνικά έργα ........................................................................................ 9-29

Σχήµα 9.2-1: Πιστοποιητικό Συµµόρφωσης κατά ISO 14001:2004 για το Σύστηµα

Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης από τον ΕΛΟΤ (Πηγή: ∆ΕΗ Α.Ε, ∆.Λ.Κ.∆.Μ.)............................. 9-3
Σχήµα 9.3-1: Προτεινόµενα επανορθωτικά µέτρα που θα εφαρµοσθούν πριν το έτος 2020........ 9-15

Πίνακας 9.3-1. Κατηγορίες και είδη στερεών αποβλήτων που υφίστανται διαχείριση στο Λ.Κ.∆.Μ.
....................................................................................................................................................... 9-16

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ i
ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

9. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

9.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Στο σχεδιασµό του Έργου, όπως περιγράφεται αναλυτικά στο Κεφάλαιο 5 της παρούσας Μελέτης,
έχουν ενσωµατωθεί κατάλληλα µέτρα και παρεµβάσεις που στοχεύουν στην πρόληψη δυνητικών
επιπτώσεων και στην Προστασία του Περιβάλλοντος κατά τη λειτουργία του Έργου. Παράλληλα
στο Κεφάλαιο 6, επίσης, παρουσιάζονται τα µέτρα που σχεδιάζονται κατά τη φάση ολοκλήρωσης
της εξορυκτικής δραστηριότητας του Έργου και περιβαλλοντικής αποκατάστασης της άµεσης
περιοχής επέµβασης.

Στις επόµενες παραγράφους γίνεται µια συνοπτική περιγραφή του συνόλου των προληπτικών,
αντιρρυπαντικών και επανορθωτικών µέτρων που έχουν ενσωµατωθεί στο σχεδιασµό του Έργου
για την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Τα προτεινόµενα µέτρα
αναφέρονται ανά περιβαλλοντική παράµετρο και συµπληρώνονται µε τα Γενικά Μέτρα. Κατά τη
διάρκεια λειτουργίας του Έργου είναι δυνατόν να ληφθούν πρόσθετα µέτρα για την περαιτέρω
ενίσχυση ή/ και βελτίωση των περιβαλλοντικών παραµέτρων, εάν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Επίσης, γίνεται αναφορά στα προληπτικά, αντιρρυπαντικά και επανορθωτικά µέτρα που αφορούν
τη φάση κατασκευής των τεχνικών συνοδών έργων και συγκεκριµένα:
• Παραλλαγές Σ.Γ. ΟΣΕ Κοζάνης – Πτολεµαΐδας – Αµυνταίου
• Παραλλαγές Π.Ε.Ο. Κοζάνης – Πτολεµαΐδας
• Εργοταξιακοί δρόµοι και τεχνικά έργα
• Εκτροπή τάφρου Σουλού
• ∆ιευθέτηση ρεµάτων περιοχής Έργου
• Αγωγός υδροδότησης του ΑΗΣ IV
• Αντλιοστάσιο, υπόγειος αγωγός και δεξαµενή πετρελαίου Κ. Πεδίου

Σηµειώνεται ότι το εξεταζόµενο Έργο συµβάλλει τα µέγιστα στη βιώσιµη ανάπτυξη, καθώς η
εκµετάλλευση ενός στρατηγικής σηµασίας εγχώριου ενεργειακού καυσίµου, όπως ο λιγνίτης
παρέχει σταθερότητα και συµβάλλει στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασµού για τη χώρα.

Με την υλοποίηση του Έργου εξασφαλίζεται η παράταση του παραγωγικού χρόνου λειτουργίας
των ορυχείων και των ΑΗΣ Πτολεµαΐδας, µε την αξιοποίηση νέων λιγνιτικών αποθεµάτων, της
τάξης των 180x106 t λιγνίτη, που τεκµηριώνουν τεχνικοοικονοµικά την κατασκευή και λειτουργία
της νέας σύγχρονης Λιγνιτικής Ατµοηλεκτρικής Μονάδας Πτολεµαΐδας V ισχύος 550-660 MW
στην περιοχή Πτολεµαΐδας. Η λειτουργία της νέας Μονάδας έχει σχεδιαστεί αξιοποιώντας τις
Βέλτιστες ∆ιαθέσιµες Τεχνικές (Β.∆.Τ.), µε δυνατότητα µελλοντικής εγκατάστασης συστήµατος
δέσµευσης διοξειδίου του άνθρακα (RFCCS), και καλύτερο µικτό βαθµό απόδοσης > 41,5 %,
συµβάλλοντας έτσι τα µέγιστα στη σηµαντική µείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-1

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Η λειτουργία της νέας Μονάδας Πτολεµαΐδα V, µε προγραµµατισµένη έναρξη λειτουργίας το

2017, θα επιτρέψει την σταδιακή διακοπή λειτουργίας και καθαίρεση ΑΗΣ παλαιότερης
τεχνολογίας και τη συνολική Βελτίωση της απόδοσης και Περιβαλλοντικής επίδοσης του
συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη της χώρας.

9.2. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ – ΕΛΟΤ ΕΝ ISO

14001:2004

9.2.1. Γενικά

Σηµαντικό µέτρο – πλαίσιο για την προστασία του Περιβάλλοντος στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας
συνιστά το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης (Σ.Π.∆.).

Το Σύστηµα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης που εφαρµόζεται από τη ∆/νση Λιγνιτικού Κέντρου

∆υτικής Μακεδονίας (∆.Λ.Κ.∆.Μ.) έλαβε Πιστοποιητικό Συµµόρφωσης κατά το πρότυπο ISO
14001:2004 από τον ΕΛΟΤ τον Ιούνιο του 2007 (ιδέτε Σχήµα 9.2-1). Οι απαιτήσεις του διεθνούς
προτύπου ISO 14001:2004 προϋποθέτουν τη συµµόρφωση µε την Ελληνική και Ευρωπαϊκή
περιβαλλοντική νοµοθεσία και τη συνεχή βελτίωση όλων των δραστηριοτήτων των ορυχείων
πέραν των απαιτήσεων της νοµοθεσίας, µε στόχο την αποτελεσµατικότερη προστασία του
περιβάλλοντος.1

Παράλληλα, η Γενική ∆ιεύθυνση Ορυχείων, έχοντας ως στρατηγική της επιλογή την εφαρµογή
των αρχών της ∆ιαχείρισης Ολικής Ποιότητας (T.Q.M) σε όλες τις δραστηριότητές της,
προχώρησε στην εφαρµογή Συστήµατος ∆ιαχείρισης Ποιότητας σύµφωνα µε το πρότυπο ISO 9001
σε όλες τις κεντρικές της υπηρεσίες.

1
∆ελτίο Τύπου από το Γραφείο Τύπου της ∆ΕΗ Α.Ε., Αθήνα, 5 Ιουνίου 2007.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-2

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Σχήµα 9.2-1: Πιστοποιητικό Συµµόρφωσης κατά ISO 14001:2004 για το Σύστηµα Περιβαλλοντικής
∆ιαχείρισης από τον ΕΛΟΤ (Πηγή: ∆ΕΗ Α.Ε, ∆.Λ.Κ.∆.Μ.)

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-3

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

9.2.2. ∆οµή του Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης2

Η ∆/νση Λ.Κ.∆.Μ. (∆.Λ.Κ.∆.Μ.) έχει δεσµευτεί επίσηµα µέσω της Περιβαλλοντικής Πολιτικής
της, αλλά και του συνολικά εφαρµοζόµενου Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης (Σ.Π.∆), να
συµµορφώνεται µε την περιβαλλοντική νοµοθεσία και να ενεργεί µε στόχο την πρόληψη των
περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τη βελτίωση των περιβαλλοντικών της επιδόσεων. Το Σ.Π.∆
διασφαλίζει:
¾ Την υιοθέτηση της Περιβαλλοντικής Πολιτικής.
¾ Τον εντοπισµό των περιβαλλοντικών πτυχών κάθε λειτουργικής διεργασίας της
∆.Λ.Κ.∆.Μ. και καθορισµό της βαρύτητας των επιπτώσεών τους.
¾ Τον εντοπισµό και τήρηση των νοµοθετικών και κανονιστικών απαιτήσεων που αφορούν
στις δραστηριότητές της.
¾ Την αναγνώριση των προτεραιοτήτων σε σχέση µε το περιβάλλον, θέσπιση αντικειµενικών
σκοπών και στόχων και εφαρµογή προγραµµάτων για την επίτευξη των σκοπών και των
στόχων.
¾ Τη συνεχή εφαρµογή δράσεων και µέτρων για σχεδιασµό, παρακολούθηση, διόρθωση και
πρόληψη, έλεγχο και ανασκόπηση δραστηριοτήτων.

Η Περιβαλλοντική Πολιτική της ∆.Λ.Κ.∆.Μ. καλύπτει όλες τις δραστηριότητές της, ήτοι:
¾ Υφιστάµενα ή/και σχεδιαζόµενα ορυχεία.
¾ Συνεργεία του κλάδου ηλεκτροµηχανολογικής υποστήριξης του πάγιου και βοηθητικού
εξοπλισµού.
¾ Λοιπές υποστηρικτικές υπηρεσίες της ∆.Λ.Κ.∆.Μ.
¾ Μονάδα Περιβάλλοντος και Μεταλλευτικής Υποστήριξης.
¾ Αποθήκες υλικών και ανταλλακτικών.
¾ Βιοµηχανικό Συγκρότηµα (ΑΗΣ Λ.Κ.∆.Μ. κλπ).
¾ Κτιριακές εγκαταστάσεις της ∆.Λ.Κ.∆.Μ. και των επιµέρους µονάδων.

Η Περιβαλλοντική Πολιτική στηρίζεται στους παρακάτω βασικούς άξονες:

1. Πιστή τήρηση της Κοινοτικής και Εθνικής Νοµοθεσίας για το περιβάλλον.
2. Τήρηση των εγκεκριµένων περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των Ορυχείων.
3. Εφαρµογή Βέλτιστων ∆ιαθέσιµων Τεχνικών (Best Available Techniques, BAT) που
εφαρµόζονται διεθνώς σε παρόµοιες δραστηριότητες εξόρυξης, για την πρόληψη, τον
έλεγχο και τον περιορισµό της ρύπανσης.
4. Ανάπτυξη επικοινωνίας και έγκαιρης ενηµέρωσης των αρµόδιων αρχών, των
ενδιαφεροµένων φορέων και των πολιτών και τη συνεργασία µε αυτούς σε θέµατα
περιβάλλοντος.
5. Ορθολογική εκµετάλλευση και αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασµάτων και ορθή
διαχείριση των λοιπών φυσικών πόρων (νερά, ενέργεια κ.λπ.).

2
Στοιχεία από το ΕΓΧΕΙΡΙ∆ΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ της ∆/νσης Λ.Κ.∆.Μ. (∆.Λ.Κ.∆.Μ.).

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-4

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

6. Ελαχιστοποίηση των επιβλαβών αέριων ρύπων, υγρών και στερεών αποβλήτων,

παράλληλα µε τη µεγιστοποίηση της επαναχρησιµοποίησης και ανακύκλωσης των υλικών.
7. Ανάπτυξη και υλοποίηση ρεαλιστικών προγραµµάτων ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης
του προσωπικού της ∆.Λ.Κ.∆.Μ. για τα περιβαλλοντικά θέµατα µε στόχο τη συνεχή
βελτίωση του περιβάλλοντος.

Με βάση τα παραπάνω για την προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, η ∆.Λ.Κ.∆.Μ.,
παράλληλα µε τις εξορυκτικές δραστηριότητες σχεδιάζει και υλοποιεί εκτεταµένες εργασίες
ανάπλασης των τελικών επιφανειών των νέων εδαφών των ορυχείων, τηρώντας τις ακόλουθες
αρχές:
¾ Ανάπλαση τοπίου
¾ Ορθολογικά µελετηµένη δασοκάλυψη και δηµιουργία καλλιεργήσιµων εκτάσεων.
¾ Προστασία της χλωρίδας και της πανίδας.
¾ Βιώσιµη διαχείριση υδατικών πόρων.
¾ Αξιοποίηση της γονιµότητας των εδαφών.

9.3. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

9.3.1. Γενικά µέτρα

Τα γενικότερα µέτρα προστασίας του περιβάλλοντος που εφαρµόζει η ∆ΕΗ Α.Ε συνοψίζονται
στα ακόλουθα:
¾ Απαρέγκλιτη τήρηση των Εγκεκριµένων Περιβαλλοντικών όρων για τη λειτουργία των
Ορυχείων και την υλοποίηση του Προγράµµατος Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης.
¾ Σχεδιασµός του Έργου µε στόχο την ορθολογική εκµετάλλευση των ενεργειακών ορυκτών
πόρων, δηλαδή τη βελτιστοποίηση της απόδοσης των ορυχείων σε όλη τη διάρκεια ζωής τους.
Για το σκοπό αυτό συνυπολογίζονται η απόδοση του Έργου, το κόστος ανάπτυξης και
λειτουργίας των ορυχείων σε όλη τη διάρκεια ζωής τους, καθώς και οι ανάγκες σε ζήτηση
λιγνίτη (τακτικές και έκτακτες) για την εξασφάλιση του ενεργειακού ανεφοδιασµού της χώρας.
¾ Σχεδιασµός του Έργου µε στόχο την κατά το δυνατόν µείωση της επιφάνειας επέµβασης και
την ελαχιστοποίηση της κατάληψης αδιατάρακτων περιοχών.
¾ Σχεδιασµός του Έργου µε στόχο την πρόληψη των δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων,
µέσω της υιοθέτησης βέλτιστων µεθόδων και τεχνικών για την αποφυγή κατάληψης νέων
περιοχών και τον περιορισµό των διαταραχών που προκαλούνται από την εξορυκτική
δραστηριότητα (εσωτερική απόθεση αγόνων εντός εξοφληµένων εκσκαφών και υφιστάµενων
εγκαταστάσεων κ.λπ.) αντί της απόθεσης σε αδιατάρακτους χώρους εξωτερικής απόθεσης.
¾ Εφαρµογή Συστήµατος Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης πιστοποιηµένο κατά το διεθνές πρότυπο
ISO 14001:2004 στο σχεδιασµό και την υλοποίηση του Έργου.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-5

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων και µείωση, κατά το δυνατόν, των απαιτήσεων σε
νερό και ενέργεια.
¾ Μέγιστη αξιοποίηση των αγόνων της εξόρυξης λιγνίτη σε εργασίες αποκατάστασης
εξοφληµένων ορυχείων.
¾ Μείωση όγκου παραγόµενων εξορυκτικών αποβλήτων.
¾ Επιλογή σύγχρονου µηχανολογικού εξοπλισµού και βέλτιστων τεχνολογιών λειτουργίας, για
την µειωµένη κατανάλωση καυσίµων, βελτίωση της απόδοσης και γενικότερα την πρόληψη,
ελαχιστοποίηση και αντιµετώπιση των δυνητικών επιπτώσεων στο φυσικό και εργασιακό
περιβάλλον.
¾ Εφαρµογή προγραµµάτων προληπτικής συντήρησης και επισκευής όλων των τύπων
εξοπλισµού των ορυχείων (πάγιος εξοπλισµός, συµβατικός ντιζελοκίνητος εξοπλισµός).
¾ Σταδιακή συστηµατική περιβαλλοντική αποκατάσταση των περιοχών επέµβασης του Έργου,
για τον περιορισµό της όχλησης και τη σταδιακή, οµαλή εναρµόνιση των αποκατεστηµένων
περιοχών µε το φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής.
¾ Εφαρµογή µεθόδων αποκατάστασης που προσαρµόζονται στις ιδιαίτερες περιβαλλοντικές
συνθήκες της περιοχής (π.χ. ιδιόκτητο φυτώριο κ.λπ.) και χρήση εναλλακτικών υλικών και
τρόπων φύτευσης (π.χ. ενδηµικά είδη, δοκιµαστικές φυτεύσεις κ.λπ.).
¾ ∆ιατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της φυσιογνωµίας του τοπίου.
¾ Λήψη όλων των απαραίτητων µέτρων για την αντιπυρική προστασία της βλάστησης και των
οικισµών γύρω από το Έργο.
¾ Εκτεταµένη συνεργασία µε έγκριτους Ερευνητικούς Φορείς, Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα και
άλλους κοινωνικούς εταίρους για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στην άµεση και
ευρύτερη περιοχή του Έργου, και την ενίσχυση της απόδοσης των έργων περιβαλλοντικής
αποκατάστασης.

9.3.2. Μέτρα για την ενίσχυση της γεωτεχνικής ευστάθειας εκσκαφών & αποθέσεων

Τα ειδικότερα µέτρα για την προστασία των εσκαφών, των κοιλοτήτων που έχουν πληρωθεί µε
άγονα και αποθέσεων αγόνων και την ενίσχυση της γεωτεχνικής τους ευστάθειας
περιλαµβάνουν τα παρακάτω:
¾ Η εσωτερική απόθεση των αγόνων στις κοιλότητες των εξοφληθέντων ορυχείων να γίνεται
κατά τέτοιο τρόπο ώστε το τελικό ανάγλυφο να προσοµοιάζει, κατά το δυνατόν, µε το αρχικό
ανάγλυφο πριν τις εκσκαφές, µε τη δηµιουργία οµαλής επιφάνειας.
¾ Το ύψος των βαθµίδων των σωρών απόθεσης αγόνων να µην υπερβαίνει τα προβλεπόµενα από
τον Κ.Μ.Λ.Ε ώστε να διασφαλίζεται η ευστάθειά τους.
¾ ∆ιαµόρφωση των τελικών κλίσεων πρανών αποθέσεων αγόνων από 1:2,5 (υ:β) έως 1:4 (υ:β),
ενώ οι γενικές κλίσεις λειτουργίας κυµαίνονται από 1:4 έως 1:10 εξαρτώµενες από το ύψος, τη
φύση των υλικών καθώς και από το υλικό του υποβάθρου, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η
ευστάθεια των αποθέσεων υπό συνθήκες στατικής και δυναµικής φόρτισης.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-6

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Στη βάση των πρανών των εξωτερικών αποθέσεων για την ασφαλή έδραση των αγόνων να
διαµορφώνονται (και ενσωµατώνονται στο πρανές) σταθεροποιητικό επίχωµα κατάλληλου
ύψους (βλ. Σχέδιο ∆ιαχείρισης Εξορυκτικών Αποβλήτων) από άγονα υλικά των ανώτερων
εδαφικών στρώσεων (π.χ. τεταρτογενή, κροκαλοπαγή Προαστίου, ιλυώδη αµµοχάλικα κλπ)
και γενικώς από τα πλέον κοκκώδη υλικά των αναγκαίων εκσκαφών.
¾ Ιδιαίτερα για τις εξωτερικές αποθέσεις αγόνων, µετά την ολοκλήρωση της διαµόρφωσης των
πρανών (σε όλες τις θέσεις) θα εγκατασταθεί σύστηµα παρακολούθησης των µετακινήσεων
που θα περιλαµβάνει :
o Τοποθέτηση τοπογραφικών µαρτύρων για την παρακολούθηση των µετακινήσεων του
πρανούς µε τοπογραφική µέθοδο σε τρείς διαστάσεις.
o Σε περίπτωση που σε κάποιες διατοµές ελέγχου παρατηρηθούν αυξηµένοι ρυθµοί
µετακινήσεων, θα τοποθετηθούν επιπλέον και:
ƒ Αποκλισιοµετρικοί σωλήνες για την εις-βάθος παρακολούθηση των µετακινήσεων.
ƒ Ηλεκτρικά πιεζόµετρα για την µέτρηση, παρακολούθηση, έλεγχο και αξιολόγηση των
υδατικών υπερπιέσεων πόρων.
ƒ Πέραν των ανωτέρω να γίνεται µέτρηση των µηχανικών χαρακτηριστικών των υλικών της
απόθεσης µε την εκτέλεση δοκιµών εδαφοµηχανικής (µετρήσεις φυσικής υγρασίας µε το
βάθος, µετρήσεις ορίων Atterberg, µετρήσεις αστράγγιστης διατµητικής αντοχής,
µετρήσεις ενεργών παραµέτρων διατµητικής αντοχής, κλπ), µε σκοπό να διερευνηθεί το
αίτιο των αυξηµένων µετακινήσεων του πρανούς.
¾ Συναπόθεση αγόνων και τέφρας των ΑΗΣ, ως συνδετικό υλικό, στις κοιλότητες των
εξοφληθέντων ορυχείων.
¾ Η συναπόθεση της τέφρας σε ανάµιξη µε άγονα υλικά να διενεργείται σε επίπεδα πάνω από τη
στάθµη του νερού των τεχνητών λιµνών που θα δηµιουργηθούν στην περιοχή των ορυχείων
µετά το τέλος της εκµετάλλευσής τους.
¾ Kαταγραφή κατάλληλων γεωτεχνικών παραµέτρων για την έγκαιρη πρόληψη και
αντιµετώπιση τυχόν αστοχιών στους χώρους απόθεσης αγόνων.
¾ Όρυξη υδρογεωτρήσεων αποστράγγισης, περιµετρικά των ορυχείων και εκτέλεση
συστηµατικών αντλήσεων για την προστασία των εκσκαφών από την είσοδο υπόγειων νερών
στα δάπεδα των βαθµίδων, τη βελτίωση της ευστάθειας των πρανών των ορυχείων και την
αποφυγή φαινοµένων κατολισθήσεων.
¾ Συστηµατικές αντλήσεις επιφανειακών νερών (νερά φυσικής αποστράγγισης πρανών
ορυχείων, µετεωρολογικά κατακρηµνίσµατα και νερά λεκάνης απορροής ορυχείων) από τα
δάπεδα των εν λειτουργία ορυχείων για την προστασία των εκσκαφών.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-7

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

9.3.3. Μέτρα για την προστασία των Εδαφικών Πόρων

Τα ειδικότερα µέτρα για την προστασία των Εδαφικών Πόρων κατά τη λειτουργία των ορυχείων
και στη φάση αποκατάστασης περιλαµβάνουν τα παρακάτω:

¾ Έλεγχος της γονιµότητας των επιφανειακών στρωµάτων των αποκατεστηµένων

αποθέσεων και κοιλοτήτων και διάστρωση φυτικής γης/αγόνων όπου και εάν απαιτείται.
¾ Πλήρης αξιοποίηση του φυτικού καλύµµατος που συγκεντρώνεται κατά την έναρξη των
εξορυκτικών εργασιών στις εργασίες αποκατάστασης
¾ Αξιοποίηση ενδιάµεσων αγόνων υλικών, πλούσιων σε οργανική ύλη ως εδαφικό υλικό,
κατάλληλο για τις φυτεύσεις, έναντι φυτικής γης από αδιατάρακτες περιοχές.
¾ Τα πλούσια σε οργανική ύλη άγονα υλικά που οδηγούνται σε αποθέσεις να αποτίθενται
κατά το δυνατό σε τελικές επιφάνειες, ενισχύοντας µε αυτό τον τρόπο τη γονιµότητα των
εδαφών.
¾ Έλεγχος των κλίσεων των τελικών βαθµίδων των ορυχείων και των πρανών στην
περίµετρο των αποθέσεων αγόνων για την πρόληψη της εδαφικής διάβρωσης.
¾ Κατά την επισκευή ή συντήρηση των µεγάλων µηχανηµάτων (καδοφόροι εκσκαφείς -
αποθέτες) στο χώρο των ορυχείων, να λαµβάνονται όλες οι απαραίτητες προφυλάξεις
αποτροπής της ρύπανσης του εδάφους.
¾ Αξιοποίηση των λιγνιτικών ενδιαµέσων για την κάλυψη των προς αποκατάσταση τελικών
επιφανειών.
¾ ∆ηµιουργία εδαφών για αγροτική χρήση και καλλιέργεια και απόδοσή τους στους
κατοίκους των περιοχών.
¾ ∆εντροφύτευση µε δασικά είδη που επιλέγονται βάσει της προσαρµοστικότητάς τους στις
εδαφολογικές και κλιµατολογικές συνθήκες της περιοχής, σε συνδυασµό µε ποώδη είδη
που δηµιουργούν αναχλόαση, ούτως ώστε να επιτυγχάνεται άµεση συγκράτηση και
εξυγίανση των αποθέσεων αγόνων.
¾ Συστηµατικές δειγµατοληψίες και αναλύσεις για τον έλεγχο (α) της γονιµότητας των
εδαφών (έλεγχος µηχανικής σύστασης, περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και
συγκεκριµένα ιχνοστοιχεία, κλπ), (β) της περιεκτικότητάς τους σε βαρέα µέταλλα, τοξικές
ή επικίνδυνες ουσίες.
¾ Εκπόνηση, σε συνεργασία µε έγκριτα πανεπιστηµιακά και ερευνητικά ιδρύµατα (ΕΘΙΑΓΕ,
Α.Π.Θ, κ.ά) ειδικών γεωργοοικονοµικών και τεχνικοοικονοµικών µελετών που θα
προσδιορίζουν και θα περιγράφουν τις καλλιέργειες που αξιοποιούν καλύτερα τα εδάφη,
καθώς και τα κατώτατα βιώσιµα µεγέθη αυτών, µε άµεση προτεραιότητα στις ξηρικές
καλλιέργειες.
¾ Βιώσιµα µεγέθη οικονοµικών συστηµάτων ή καλλιεργειών.
¾ Σχεδιασµός των έργων αποκατάστασης σύµφωνα µε τις εγκεκριµένες Ειδικές Τεχνικές
Μελέτες Εφαρµογής (ΕΤΜΕ), που εκπονήθηκαν από τη ∆ΕΗ, καθ’ υπόδειξη των
εγκεκριµένων Περιβαλλοντικών Όρων των Ορυχείων Πτολεµαΐδας, και τις σχετικές
παρατηρήσεις από τους αρµόδιους φορείς παρακολούθησης της Νοµαρχιακής

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-8

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Αυτοδιοίκησης Κοζάνης και των οικείων ∆ασικών υπηρεσιών, όπως επίσης και τα
αποτελέσµατα ερευνητικών προγραµµάτων από ειδικευµένα ιδρύµατα και ΑΕΙ (ΕΘΙΑΓΕ,
ΑΠΘ κ.α.).
¾ Βελτίωση της περιβαλλοντικής λειτουργίας των Ορυχείων µε ειδικά προγράµµατα
αποκατάστασης εδαφών και µείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
¾ Στενή συνεργασία µε τους αρµόδιους φορείς της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης
και των οικείων ∆ασικών υπηρεσιών.

Σηµειώνεται ότι, µέχρι σήµερα, στο Λιγνιτικό Κέντρο ∆υτικής Μακεδονίας:

¾ Έχουν αποκατασταθεί ήδη περίπου 30.000 στρέµµατα.
¾ Έχουν διαµορφωθεί 10.000 στρέµµατα σε καλλιεργήσιµες εκτάσεις και µισθώνονται σε
αγρότες, γειτονικών µε τα Ορυχεία οικισµών.
¾ Υλοποιείται πρόγραµµα δειγµατοληψιών και εργαστηριακών αναλύσεων για τη
διαχρονική παρακολούθηση της γονιµότητας των αποκατεστηµένων εδαφών των
αποθέσεων των Ορυχείων.
¾ Έχει δηµιουργηθεί θερµοκήπιο Υδροπονικής καλλιέργειας φράουλας και τριαντάφυλλων
σε υπόστρωµα περλίτη.
¾ Έχει δηµιουργηθεί Οπωρώνας καλλιέργειας οπωροφόρων δένδρων.

Επίσης η ΛΚ∆Μ έχει προγραµµατίσει για το έτος 2010 σειρά παρεµβάσεων, µεταξύ των οποίων
προβλέπεται:
¾ ∆ιάστρωση 3.000 στρεµµάτων σε τελικές επιφάνειες.
¾ Φύτευση 380.000 δενδρυλλίων στα τελικά πρανή των αποθέσεων.

9.3.4. Μέτρα για την προστασία των Υδάτινων Πόρων

Τα ειδικότερα µέτρα για την προστασία των Υδάτινων Πόρων κατά τη λειτουργία των ορυχείων
και στη φάση αποκατάστασης περιλαµβάνουν τα παρακάτω:
¾ Τα αντλούµενα υπόγεια νερά από τις αποστραγγιστικές υδρογεωτρήσεις να αξιοποιούνται
για την κάλυψη των αναγκών της ∆ΕΗ και για την κάλυψη υδρευτικών και αρδευτικών
αναγκών της περιοχής, ενώ το υπόλοιπο να διατίθεται στο ρέµα Σουλού εφόσον
πληρούνται οι προϋποθέσεις διάθεσης σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις.
¾ Από τις γεωτρήσεις υδρογεωλογικής προστασίας (αποστραγγιστικές γεωτρήσεις), στην
περίµετρο των εκσκαφών των ορυχείων, να αντλούνται µόνο οι αναγκαίες ποσότητες
υπόγειων νερών. Προς τούτο να παρακολουθείται συνεχώς η στάθµη του νερού και να
γίνεται διακοπή της άντλησης όταν επιτυγχάνεται η επιθυµητή πτώση στάθµης του
υδροφόρου ορίζοντα.
¾ Τα αντλούµενα επιφανειακά (όµβρια) νερά από τα δάπεδα των ορυχείων, πριν τη διάθεσή
τους να διέρχονται από τεχνητό σύστηµα καθίζησης, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η
κατακράτηση των αιωρουµένων στερεών. Στη συνέχεια να διατίθενται για τις ανάγκες των

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-9

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

ορυχείων (διαβροχή δρόµων, άρδευση φυτεύσεων) εάν τηρούνται τα όρια για την
εκάστοτε χρήση τους και το υπόλοιπο να διατίθεται στο ρέµα Σουλού, εφ’ όσον τηρούνται
τα όρια διάθεσής τους σύµφωνα µε τις υφιστάµενες διατάξεις.
¾ Όλα τα αναγκαία έργα αντιπληµµυρικής προστασίας – διευθέτησης (τάφροι εκτροπής) να
διαστασιολογηθούν µε περίοδο επαναφοράς T= 50 έτη.
¾ Όλα τα έργα αντιπληµµυρικής προστασίας (τάφροι εκτροπής συµπεριλαµβανοµένης της
τάφρου Σουλού) να διατηρούνται ελεύθερα φερτών υλικών και βλάστησης και να
συντηρούνται σε περιοδική βάση µε σκοπό τη διασφάλιση της παροχετευτικής τους
ικανότητας.
¾ Πραγµατοποίηση µετρήσεων παροχής του ρέµατος Σουλού 4 φορές το χρόνο σε δύο
κατάλληλα διαµορφωµένα σηµεία της κοίτης του, ανάντη και κατάντη της περιοχής
επέµβασης των ορυχείων.
¾ Πραγµατοποίηση αναλύσεων ποιότητας νερών ρέµατος Σουλού 4 φορές το χρόνο σε
δείγµατα από τις θέσεις µετρήσεων της παροχής του
¾ Έλεγχος σε συνεχή βάση (µέσω σταθµών τηλεµέτρησης) και σε περιοδική βάση
(τουλάχιστον ανά τρίµηνο) της ποιότητας των υπόγειων και επιφανειακών νερών.
o Σε συνεχή (24ωρη) βάση να παρακολουθούνται οι εξής παράµετροι:
ƒ στα υπόγεια νερά: θερµοκρασία νερού, αγωγιµότητα, pH και πίεση.
ƒ στα επιφανειακά νερά: παροχή, pH, θερµοκρασία και αγωγιµότητα.
o Σε περιοδική (τουλάχιστον ανά τρίµηνο) βάση να παρακολουθούνται οι εξής παράµετροι:
ƒ SS, TDS, Cd, As, Pb, Cr, Zn, Hg, Ni, V, C.
ƒ Άλλες παράµετροι, ανάλογα µε την τελική χρήση των νερών, σύµφωνα µε την
κείµενη νοµοθεσία.
¾ Ενσωµάτωση των επεξεργασµένων στοιχείων των µετρήσεων / αναλύσεων ποιότητας των
υπογείων και των επιφανειακών υδάτων στις ετήσιες Εκθέσεις Ποιότητας Περιβάλλοντος.
Ανάλογα µε την αξιολόγηση των στοιχείων σε σχέση µε τα σχετικά όρια για κάθε χρήση, να
συµπεριλαµβάνονται στις εν λόγω εκθέσεις σχέδιο και δράσεις για την ορθολογική διαχείριση
των υδάτινων πόρων.
¾ Παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτινων πόρων στα κατάντη των χώρων απόθεσης
εξορυκτικών αποβλήτων και των κοιλοτήτων που έχουν πληρωθεί µε άγονα σε συναπόθεση µε
τα υποπροϊόντα καύσης των ΑΗΣ.
¾ Τα γεωχηµικά χαρακτηριστικά των αποτιθέµενων αγόνων (µαργαϊκοί σχηµατισµοί, άργιλοι
κλπ), η χαµηλή διαπερατότητα των αποθέσεων, και τα αδιαπέρατα µαργαϊκά στρώµατα του
υποβάθρου εξασφαλίζουν την προστασία των υδάτινων πόρων στην περιοχή των εξωτερικών
αποθέσεων αγόνων και των αποκατεστηµένων κοιλοτήτων των εξοφληθέντων ορυχείων.
¾ Στη βάση των πρανών των εξωτερικών αποθέσεων για την οµαλή απορροή των κατεισδυόντων
υδάτων, διαµορφώνονται (και ενσωµατώνονται στο πρανές) σταθεροποιητικά επιχώµατα
κατάλληλου ύψους (βλ. Σχέδιο ∆ιαχείρισης Εξορυκτικών Αποβλήτων) από άγονα υλικά των
ανώτερων εδαφικών στρώσεων (π.χ. τεταρτογενή, κροκαλοπαγή Προαστίου, ιλυώδη
αµµοχάλικα κλπ) και γενικώς από τα πλέον κοκκώδη υλικά των αναγκαίων εκσκαφών.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-10

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Καταγραφή και εκπόνηση υδρολογικών ισοζυγίων σε ετήσια βάση και ενσωµάτωση στις
ετήσιες Εκθέσεις Ποιότητας Περιβάλλοντος των ορυχείων.
¾ Συνεχής παρακολούθηση της πιεζοµετρικής επιφάνειας του υδροφορέα υπερκειµένων των
ορυχείων µέσω συστήµατος πιεζοµετρικών γεωτρήσεων. Η θέση των πιεζοµετρικών
γεωτρήσεων να µεταβάλλεται σύµφωνα µε την εξέλιξη των εργασιών της εξόρυξης.
¾ Έλεγχος και λεπτοµερής συντήρηση των τηλεµετρικών συστηµάτων συνεχούς
παρακολούθησης των υπογείων και επιφανειακών νερών των Ορυχείων.
¾ Τήρηση βιβλίου, θεωρηµένου από τις αρµόδιες Υπηρεσίες της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης
Κοζάνης, µε τα αποτελέσµατα των µετρήσεων.
¾ Καταχώρηση των αποτελεσµάτων των µετρήσεων στις βάσεις δεδοµένων του Γεωγραφικού
Συστήµατος Πληροφοριών Περιβάλλοντος που διαθέτει η Υπηρεσία της ∆ΕΗ.
¾ Πέντε έτη πριν την ολοκλήρωση της εκµετάλλευσης στα Ορυχεία Μαυροπηγής, Νοτίου
Πεδίου και Νοτιοδυτικού Πεδίου – Υψηλάντη να υποβληθεί προς αξιολόγηση στις αρµόδιες
Υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρµογής για τη δηµιουργία µόνιµων
ταµιευτήρων νερού (λιµνών) στα τελικά κενά των εκσκαφών που θα προκύψουν µε το τέλος
των επεµβάσεων, η οποία πέραν των άλλων να εξετάζει τους φυσικούς και τεχνητούς τρόπους
τροφοδοσίας τους µε νερά, καθώς και τη λειτουργικότητα των λιµνών σε σχέση µε τα άλλα
υδρολογικά συστήµατα της περιοχής (ρέµα «Σουλού» και λίµνη «Βεγορίτιδα»).
¾ Στις θέσεις που θα δηµιουργηθούν τεχνητές λίµνες στο τέλος της επέµβασης να γίνει:
α) αποκατάσταση σε όλες τις τελικές επιφάνειες (βαθµίδες εκµετάλλευσης, αποθέσεις
αγόνων υλικών) που βρίσκονται πάνω από την αναµενόµενη τελική στάθµη των υδάτων
τους,
β) οργάνωση του υδρολογικού ισοζυγίου και εξασφάλιση των πρανών του λιµναίου
συστήµατος, ώστε να βοηθηθεί η ανάπτυξη της παρυδάτιας και υδροχαρούς βλάστησης
στα νέα λιµναία οικοσυστήµατα ή και ενίσχυση στα υπάρχοντα οικοσυστήµατα όπου αυτό
απαιτηθεί.

9.3.5. Μέτρα προστασίας Οικοσυστηµάτων - Χλωρίδας - Πανίδας

Τα ειδικότερα µέτρα προστασίας του Βιοτικού Φυσικού Περιβάλλοντος, Οικοσυστήµατα,

Χλωρίδα Πανίδα, περιλαµβάνουν:

Οικοσυστήµατα
¾ Αποκατάσταση και ενίσχυση των οικοσυστηµάτων της περιοχής µε γνώµονα τα οικολογικά
χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής.
¾ Τα οικοσυστήµατα που θα προκύψουν µετά τις εργασίες αποκατάστασης να ενσωµατωθούν
οπτικά, αλλά και λειτουργικά, στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
¾ Τα οικοσυστήµατα αυτά να είναι υγιή και σταθερά.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-11

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

∆ενδροφυτεύσεις - Χλωρίδα
¾ Συλλογή και διαφύλαξη του εδαφικού υλικού ώστε να χρησιµοποιηθεί στην αποκατάσταση
αντίστοιχων εκτάσεων.
¾ Ενίσχυση της δενδρώδους βλάστησης µε αναδασώσεις και αποκαταστάσεις στην ευρύτερη
περιοχή των ορυχείων.
¾ Επαναδηµιουργία του ∆ρυοδάσους της Μαυροπηγής, µετά το κλείσιµο της δραστηριότητας
των Ορυχείων, στην ίδια θέση που υπήρχε πριν την επέµβαση, σύµφωνα µε τους
εγκεκριµένους Περιβαλλοντικούς Όρους.
¾ Επιλογή των νεαρότερων δένδρων Μακεδονικής ∆ρυός (Quercus Macedonica) από το δάσος
της Μαυροπηγής, συλλογή αυτών µε επαρκή µπάλα χώµατος, µε περιορισµό της κώµης των,
και µεταφύτευσή τους σε θέσεις των ορυχείων, που βρίσκονται υπό αποκατάσταση µε
σταθεροποιηµένα εδάφη.
¾ Συλλογή καρπών Μακεδονικής ∆ρυός, κατά την περίοδο καρποφορίας, και µε τη βοήθεια
δασολόγου, την παραγωγή ικανού αριθµού φυταρίων, τα οποία θα χρησιµοποιηθούν για την
αναδάσωση.
¾ ∆ηµιουργία για λόγους αισθητικής, προστασίας και βελτίωσης του εδάφους, ενός µικτού
δάσους κωνοφόρων και πλατύφυλλων δασικών ειδών. Η δηµιουργία µικτού δάσους είναι
ιδιαίτερα σηµαντική για την επιτυχία του προγράµµατος περιβαλλοντικής αποκατάστασης
της άµεσης περιοχής επέµβασης σε βάθος χρόνου, καθώς το µικτό δάσος, εκτός από το
γεγονός ότι αναβαθµίζει αισθητικά την περιοχή, έχει την ιδιότητα να αυτοπροστατεύεται από
πυρκαγιές και από ασθένειες.
¾ Φυτεύσεις, κατά το δυνατόν, αυτοχθόνων φυτικών ειδών, τα οποία προσαρµόζονται
καλύτερα στις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή και συνεπώς εξασφαλίζουν την
επιτυχία του προγράµµατος περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
¾ Η δενδρώδης βλάστηση που θα δηµιουργηθεί να περιλαµβάνει είδη µε πλούσιο υπέργειο
τµήµα, πυκνό και βαθύ ριζικό σύστηµα, καθώς και είδη όπως η ακακία και το σπάρτο που
έχουν την ιδιότητα να δεσµεύουν το άζωτο (Ν) της ατµόσφαιρας και να εµπλουτίζουν µε
αυτό το δάσος.
¾ ∆ιενέργεια µετρήσεων σε θέσεις που προορίζονται για δασική χρήση που θα περιλαµβάνουν:
• ∆ηµιουργία βάσης δεδοµένων µε τα δασοπονικά είδη που θα χρησιµοποιηθούν και την
εγκατάσταση σε διάφορους φυτευτικούς συνδέσµους.
• ∆ιαχρονική παρακολούθηση των αυξητικών και οικολογικών χαρακτηριστικών των
νεοφύτων των ξυλωδών ειδών σε τέσσερις (4) εποχές του έτους, θνησιµότητα των ειδών,
καταγραφή των εποχιακών επιδράσεων των κλιµατικών και εδαφικών παραγόντων στα
αυξητικά και ποιοτικά στοιχεία, επίδραση της χλωρίδας, αγροτικών ζώων, πανίδας και
ανθρωπογενών παραγόντων στην αύξηση και προστασία των ξυλωδών ειδών.
¾ ∆ιενέργεια µετρήσεων σε θέσεις που προορίζονται για λιβαδική-κτηνοτροφική χρήση
(δασολιβαδικό σύστηµα) που θα περιλαµβάνουν:
• ∆ιαχρονική παρακολούθηση των αυξητικών και οικολογικών χαρακτηριστικών των
ξυλωδών ειδών και καταγραφή της εποχιακής µεταβολής των ποιοτικών και ποσοτικών
χαρακτηριστικών της βοσκήσιµης ύλης της βλάστησης του υπορόφου.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-12

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Λήψη στοιχείων και συνέχιση της καλλιέργειας των φυτειών.

• Επίδραση της χλωρίδας, αγροτικών ζώων, πανίδας και ανθρωπογενών παραγόντων στην
αύξηση και προστασία των ξυλωδών ειδών και
• Καταγραφή των εποχιακών επιδράσεων των κλιµατικών και εδαφικών παραγόντων στα
αυξητικά και ποιοτικά στοιχεία των ξυλωδών ειδών, καθώς και της ποώδους βλάστησης
του υπορόφου, ανάλογα µε τον εδαφικό τύπο.
¾ Περίφραξη, κατά µήκος του ορίου, των χώρων που θα αποκαθίστανται, όπου αυτή
απαιτείται και δεν εµποδίζει άλλες δραστηριότητες, όπως π.χ. τη διέλευση των αγροτών προς
τις καλλιεργούµενες εκτάσεις, για να υπάρξει προστασία των φυτών από τη βοσκή.
¾ Συντήρηση των φυτευτικών ειδών (πότισµα, σκάλισµα, λίπανση) και αντικατάσταση όσων
από αυτά για οποιοδήποτε λόγο καταστρέφονται, µέχρι να έχουν τη δυνατότητα να
αναπτυχθούν χωρίς φροντίδα. Το ποσοστό επιτυχίας των φυτεύσεων να είναι τουλάχιστον
80%, η δε συντήρηση των φυτών να γίνει µε ευθύνη της ∆ΕΗ για τρία τουλάχιστον χρόνια
µετά τη λήξη της εξορυκτικής δραστηριότητας,
¾ Σε περιπτώσεις που η αποκατάσταση της φυσικής βλάστησης δεν εξελίσσεται
ικανοποιητικά, έλεγχος των κατάλληλων παραµέτρων, όπως τα θρεπτικά στοιχεία
(ενδεχόµενα χαµηλά εκχυλίσιµα, χαµηλό ολικό και ανόργανο άζωτο), η συµπίεση (πορώδες
< 5%), το pΗ (< 4,5), συντήρηση των φυτών στο διάστηµα από τη µεταφορά τους από το
φυτώριο κλπ. Τυχόν συµπληρωµατικές φυτεύσεις να γίνονται εντός ενός έτους από τη
διαπίστωση της αποτυχίας, έτσι ώστε να είναι δυνατή µία ευνοϊκή συνάθροιση µεταξύ των
νεοφυτεµένων φυταρίων και των αντιστοίχων της αρχικής φύτευσης.
¾ Επιπλέον δενδροφυτεύσεις κατά µήκος των οδών πρόσβασης προς τους οικισµούς , έτσι
ώστε να αναβαθµιστεί γενικότερα η αισθητική του χώρου..
¾ Καταπολέµηση της παρεδαφιαίας ανταγωνιστικής βλάστησης (βρύα, πόες, χόρτα και τυχών
θάµνων), για να µην υπάρχει ανταγωνισµός όσον αφορά το νερό και τα θρεπτικά συστατικά
του εδάφους.
¾ Κατά την τελική φάση πριν την οριστική ολοκλήρωση της εξορυκτικής δραστηριότητας, την
πλήρωση των λιµνών και την τελική αποκατάσταση των ορυχείων, να γίνεται
δενδροφύτευση των πρανών και των ζωνών γύρω από τις λίµνες, µε κατάλληλα είδη.
¾ Οι όχθες και οι παραλίµνιες περιοχές να διαµορφωθούν µε ήπιες κλίσεις και σχετικά ρηχές
παραλίµνιες ζώνες, ώστε να διευκολυνθεί η ανάπτυξη υδρόβιας χλωρίδας και να ευνοηθεί η
ανάπτυξη λιµναίων συστηµάτων.

Πανίδα
¾ Αναπαραγωγή ορισµένων ειδών ζώων στο καταφύγιο αγρίων ζωών που βρίσκεται σε χώρο
της απόθεσης του Κύριου Πεδίου, και στη συνέχεια απελευθέρωσή τους στις
αποκατεστηµένες περιοχές των ορυχείων.
¾ Ενίσχυση των συνθηκών διαβίωσης της άγριας πανίδας, µετά την πλήρη αποκατάσταση της
περιοχής των ορυχείων. Ιδιαίτερα για τα άγρια πτηνά, τα λιµναία συστήµατα που θα
δηµιουργηθούν, θα αποτελέσουν δυνητικά σηµαντικούς βιοτόπους. Οι υγρότοποι αυτοί θα
αποτελέσουν συνέχεια των φυσικών λιµναίων οικοσυστηµάτων της ευρύτερης περιοχής

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-13

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

(Βεγορίτιδα, Χειµαδίτιδα, Ζάζαρη, Πετρών) µε δυνατότητες να γίνουν σηµαντικό καταφύγιο

για τα µεταναστευτικά πτηνά.

9.3.6. Μέτρα για την προστασία του Τοπίου

Τα ειδικά µέτρα για την προστασία του Τοπίου περιλαµβάνουν:

¾ Η εσωτερική απόθεση των αγόνων στις κοιλότητες των εξοφληθέντων ορυχείων να γίνεται
κατά τέτοιο τρόπο ώστε το τελικό ανάγλυφο να προσοµοιάζει κατά το δυνατόν µε το αρχικό
ανάγλυφο.
¾ ∆ηµιουργία ζωνών πρασίνου για την προστασία της αισθητικής του τοπίου σε επιλεγµένες
θέσεις περιµετρικά των εκσκαφών των Ορυχείων και γύρω από ∆ηµοτικά ∆ιαµερίσµατα που
γειτνιάζουν µε τα Ορυχεία.
¾ ∆ηµιουργία πράσινων ζωνών προστασίας µε δενδροφυτεύσεις, σε ορισµένα τµήµατα κατά
µήκος των προτεινόµενων νέων ορίων επέµβασης του Έργου που στοχεύουν στην
αναβάθµιση της θέας και στην κατά το δυνατόν απόκρυψη των εξορυκτικών
δραστηριοτήτων (ιδέτε Σχήµα 9.3-1), για τον περιορισµό της οπτικής όχλησης. Τα δένδρα
αυτά θα λειτουργούν επίσης ως πετάσµατα συγκρατώντας την σκόνη που τυχόν
δηµιουργείται από τις εξορυκτικές δραστηριότητες.
¾ Φυτεύσεις δένδρων κατά µήκος της Παραεγνατίας Οδού που στοχεύουν στην αναβάθµιση
της θέας και στην κατά το δυνατόν απόκρυψη των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, ανάλογα
µε τη σχετική υψοµετρική διαφορά του αυτοκινητοδρόµου. Τα δένδρα αυτά θα λειτουργούν
επίσης ως πετάσµατα συγκρατώντας την σκόνη που τυχόν δηµιουργείται από τις εξορυκτικές
δραστηριότητες.
¾ Οι δενδροφυτεύσεις στις προς αποκατάσταση επιφάνειες να γίνουν µε κατάλληλη µίξη
φυτών για τη βέλτιστη οπτική εντύπωση από της κατοίκους των οικισµών. Η συγκεκριµένη
παρέµβαση να πλαισιωθεί από επιπλέον δενδροφυτεύσεις κατά µήκος των οδών πρόσβασης
στους οικισµούς καθώς και εντός των οικισµών, έτσι ώστε να αναβαθµιστεί γενικότερα η
αισθητική του χώρου διαβίωσης των κατοίκων.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-14

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Σχήµα 9.3-1: Προτεινόµενα επανορθωτικά µέτρα που θα εφαρµοσθούν πριν το έτος 2020

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-15

ECHMES Ltd.
 ∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

9.3.7. Μέτρα για τη ∆ιαχείριση Αποβλήτων

9.3.7.1. Στερεά απορρίµµατα - ιλύες – τοξικά απόβλητα – αστικά απορρίµµατα

Γενικά µέτρα που λαµβάνονται σχετικά µε τη διαχείριση των στερεών απορριµµάτων και
αποβλήτων και την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων είναι τα εξής:
¾ Μείωση του όγκου των παραγόµενων εξορυκτικών και άλλων αποβλήτων.
¾ Μέγιστη αξιοποίηση των αγόνων µε την επαναπλήρωση των κοιλοτήτων στα εξοφληµένα
ορυχεία.
¾ Η Επιχείρηση συµµετέχει σε κατάλληλα πιστοποιηµένο Σύστηµα Συλλογικής Εναλλακτικής
∆ιαχείρισης, µε έµφαση στην ανακύκλωση και επαναξιοποίηση υλικών.
¾ Επιλογή, κατά προτίµηση, εξοπλισµού και υλικών που περιλαµβάνουν στο µεγαλύτερο
δυνατό ποσοστό ανακυκλώσιµα µέρη.
¾ ∆ιαχωρισµός και συλλογή των πάσης φύσεως στερεών αποβλήτων στην πηγή, για τη
διευκόλυνση της µετέπειτα διαχείρισής τους και την επίτευξη κατά το δυνατόν «καθαρών»
ποσοτήτων προς διάθεση. Ιδιαίτερη µέριµνα θα δοθεί στην εκπαίδευση, ενηµέρωση και
ευαισθητοποίηση του προσωπικού του Λ.Κ.∆.Μ. για την εκκένωση των περιεκτών που
τυχόν περιέχουν υγρά (τρόφιµα, λιπαντικά, κ.λπ.) και το σωστό διαχωρισµό των
διαφορετικών ρευµάτων αποβλήτων.
¾ Μεταφορά σε προκαθορισµένους χώρους συγκέντρωσης και αποµάκρυνση σε τακτά χρονικά
διαστήµατα, των διαφόρων ειδικών κατηγοριών αποβλήτων. Τα απόβλητα που διέπονται
από τις διατάξεις του Ν.2939/2001 και των συνοδευτικών αυτού Π.∆. (απόβλητα
συσκευασιών, έντυπο χαρτί, συσκευασίες λιπαντικών, χρησιµοποιηµένα ελαστικά,
ηλεκτρικές στήλες, ηλεκτρικοί συσσωρευτές, Α.Η.Η.Ε., Οχήµατα Τέλους Κύκλου Ζωής,
καταλύτες και εξαρτήµατα οχηµάτων) διατίθενται κατά προτεραιότητα για
επαναχρησιµοποίηση και στη συνέχεια για ανακύκλωση – εναλλακτική διαχείριση σε
αδειοδοτηµένα από το Υ.Π.Ε.Κ.Α. Συστήµατα Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης.

Στον ακόλουθο Πίνακα 9.3-1 παρουσιάζονται οι κατηγορίες και τα είδη στερεών αποβλήτων που
υφίστανται διαχείριση στα Ορυχεία Πτολεµαΐδας –Λ.Κ.∆.Μ. Στον Πίνακα 5.7-2 του Κεφαλαίου 5
παρουσιάζονται οι εργολάβοι που παρέλαβαν στερεά απόβλητα την τριετία 2006-2008 από τα
Ορυχεία Πτολεµαΐδας.

Πίνακας 9.3-1. Κατηγορίες και είδη στερεών αποβλήτων που υφίστανται διαχείριση στο
Λ.Κ.∆.Μ.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΤΕΡΕΩΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΡΟΠΟΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
Περιορισµένη ποσότητα, 5%, των συνολικά
παραγόµενων αγόνων αποτελούν εξορυκτικά
Απορριπτόµενα άγονα απόβλητα και αποτίθενται σε εξωτερικές
Άγονα εξόρυξης
εξορυκτικής δραστηριότητας αποθέσεις. Το 95% των αγόνων αξιοποιείται για
την αποκατάσταση - πλήρωση των κοιλοτήτων
των εξοφληθέντων ορυχείων.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-16

ECHMES Ltd.
 ∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΤΕΡΕΩΝ
ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
Λεπτόκοκκα στερεά
Περιέκτες υγρών
Ελαστικά µέρη εξοπλισµού
Μέταλλα
Συσσωρευτές και ηλεκτρικές
στήλες
Αµίαντος
Πλαστικά συσκευασιών
Πλαστικά µέρη εξοπλισµού
Χαρτί
Ξύλο συσκευασίας και
µεταφοράς
Απόβλητα µηχανών
εκτύπωσης
Απόβλητα ηλεκτρολογικού
και ηλεκτρονικού εξοπλισµού
Γυαλί
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΡΟΠΟΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
Τέφρα προερχόµενη από
τους ΑΗΣ, Γύψος Συναπόθεση µε άγονα ως συνδετικό υλικό
αποθείωσης
Βαρέλια ορυκτελαίων και
λιπαντικών, λοιπά πλαστικά
και µεταλλικά βαρέλια
Ιµάντες, επίσωτρα,
τσιµούχες, παρεµβύσµατα
κ.λπ.
Χάλυβας κατασκευών,
χυτοχάλυβας, ανοξείδωτος
χάλυβας, αλουµίνιο, χαλκός
διαµόρφωσης, ορείχαλκος
Σύστηµα Εναλλακτικής
διαµόρφωσης, ορείχαλκος
∆ιαχείρισης/Ανακύκλωση/Επαναξιοποίηση
σε µορφή χυτού, λευκό
µέταλλο, λοιπά µέταλλα,
ρινίσµατα διάφορα, κουτιά
αλουµινίου
Συσσωρευτές αυτοκινήτων,
άλλοι συσσωρευτές,
ηλεκτρικές στήλες
διάφορές, ηλεκτρικές
στήλες και συσσωρευτές
καδµίου-νικελίου κ.λπ.
Προϊόντα που περιέχουν Περιβαλλοντικά Ελεγχόµενη
αµίαντο και προέρχονται ∆ιάθεση σε Αδειοδοτηµένο
κατά κύριο λόγο από τους Χ.∆.Β.Α εντός του χώρου παλαιών ορυχείων
ΑΗΣ της περιοχής
Πλαστικές παλέτες,
αφρώδη πλαστικά,
Σύστηµα Εναλλακτικής
πλαστικό φύλλο
∆ιαχείρισης/Ανακύκλωση/Επαναξιοποίηση
συσκευασίας, πλαστικά
τσέρκια
Μέρη αυτοκινήτων κ.λπ.
Χαρτόκουτα, χαρτί
συσκευασίας, γραφική ύλη
Ξυλοκιβώτια, παλέτες
Γραφίτης και ταινίες
φωτοτυπικών, αναλώσιµα
εκτυπωτών, ταινίες και
µελάνι fax κ.λπ.
Ηλεκτρολογικός
εξοπλισµός γραφείου,
ηλεκτρολογικός εξοπλισµός
οχηµάτων, κινητήρες,
γεννήτριες,
µετασχηµατιστές,
πυκνωτές, ηλεκτρονικές
συσκευές επιτήρησης της
λειτουργίας εξοπλισµού,
ηλεκτρολογικός εξοπλισµός
οικιακού τύπου κ.λπ.
Υαλοπίνακες, καθρέπτες,
µπουκάλια κ.λπ.
9-17
ECHMES Ltd.
 ∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΤΕΡΕΩΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΡΟΠΟΣ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ
Καταλύτες των επιβατικών
Καταλύτες οχηµάτων
οχηµάτων

¾ Η διαχείριση και τελική διάθεση των απορριµµάτων αστικού τύπου από το προσωπικό των
Ορυχείων, να πραγµατοποιείται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στη σχετική νοµοθεσία,
ΚΥΑ 114218/1997 (ΦΕΚ1016/Α/17.11.1997) «Κατάρτιση πλαισίου προδιαγραφών και
γενικών προγραµµάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων». Η διαχείριση των στερεών
απορριµµάτων στους χώρους των λιγνιτωρυχείων της ∆.Ε.Η. γίνεται σήµερα µέσω του
Περιφερειακού Χ.Υ.Τ.Α. στα πλαίσια του Ολοκληρωµένου Συστήµατος ∆ιαχείρισης
Απορριµµάτων της ∆υτική Μακεδονίας, που βρίσκεται εντός του Λ.Κ.∆.Μ.
¾ Για τη συλλογή των αστικών απορριµµάτων τοποθετούνται κατάλληλοι κάδοι και η
διαχείριση και τελική διάθεση να γίνεται ως ανωτέρω.
¾ Η διάθεση της προκύπτουσας από την επεξεργασία των αστικών λυµάτων ιλύος να γίνεται
σε κατάλληλους χώρους, οι οποίοι θα υποδεικνύονται από τις αρµόδιες Υπηρεσίες της
Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης. Σε περίπτωση που η ιλύς διατεθεί στη γεωργία ως
βελτιωτικό εδάφους, να υλοποιηθεί ειδική µελέτη, σύµφωνα µε τις διατάξεις της κείµενης
νοµοθεσίας.

9.3.7.2. Υδατικά απόβλητα

Τα ειδικά µέτρα για τη διαχείριση των υδατικών αποβλήτων περιλαµβάνουν:

¾ Τα υγρά απόβλητα (αστικά λύµατα καθώς και λύµατα από τη λειτουργία των συνεργείων
που δεν περιέχουν ελαιώδεις και χηµικές ουσίες) των κτιριακών εγκαταστάσεων των
ορυχείων να επεξεργάζονται στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυµάτων (βιολογικοί
καθαρισµοί) που βρίσκονται εντός των χώρων των ορυχείων, σύµφωνα µε εγκεκριµένες, από
το Τµήµα Υγιεινής της Νοµαρχίας Κοζάνης, µελέτες.
¾ Αποφυγή κάθε µορφής καύσης υλικών στην περιοχή του Έργου καθώς και ανεξέλεγκτης
διάθεσης µεταχειρισµένων ορυκτελαίων επί του εδάφους. Η αλλαγή των µεταχειρισµένων
ορυκτελαίων θα γίνεται σε συγκεκριµένο χώρο, στον οποίο να υπάρχει πρόβλεψη αποφυγής
ρύπανσης του εδάφους µε τσιµεντόστρωση και δίκτυο συλλογής των διαρροών. Η
διαχείριση των χρησιµοποιηµένων ορυκτελαίων να γίνεται σύµφωνα µε ης διατάξεις του
Π.∆. 82/2004.
¾ Τα κατεργασµένα υδατικά απόβλητα των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυµάτων που
βρίσκονται στους χώρους των ορυχείων, µετά την επεξεργασία τους, να διατίθενται µέσω
δικτύου σωληνώσεων στα κανάλια και µέσω αυτών θα οδηγούνται στο ρέµα Σουλού,
σύµφωνα µε τις µε αρ. πρωτ. 11395/21.10.1988, 6510/01.12.2005, 13574/31.09.19879 και
5622/07.06.2009 Αποφάσεις του Νοµάρχη Κοζάνης αντίστοιχα, µε τις οποίες χορηγήθηκαν
άδειες διάθεσης λυµάτων για τις µονάδες αυτές.
¾ Να εκσυγχρονιστούν οι Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυµάτων (Ε.Ε.Λ.) των ορυχείων µε
κατάλληλα συστήµατα αποµάκρυνσης φωσφόρου, αζώτου και χλωρίωσης – αποχλωρίωσης,

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-18

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

έπειτα από σχετική τροποποίηση της άδειας διάθεσης λυµάτων από τη Νοµαρχιακή
Αυτοδιοίκηση Κοζάνης.
¾ Στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυµάτων να γίνεται έγκαιρη και τακτική αποκοµιδή των
εσχαρισµάτων, της άµµου και των λιπών, ώστε να µην δηµιουργούνται εστίες συγκέντρωσης
εντόµων, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς µήνες.
¾ Η εγκατάσταση της Ειδικής Μονάδας Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων (Ε.Μ.Ε.Υ.Α.) να
περιλαµβάνει συστήµατα επίπλευσης των ελαιοειδών ουσιών και καθίζησης των
αιωρούµενων σωµατιδίων µε προσθήκη κροκιδωτικών µέσων.
¾ Να γίνονται δειγµατοληψίες και αναλύσεις κατάλληλων χηµικών, φυσικοχηµικών και
µικροβιολογικών παραµέτρων σε όλα τα στάδια λειτουργίας των Εγκαταστάσεων
Επεξεργασίας Λυµάτων σε µηνιαία βάση.
¾ Ενσωµάτωση των επεξεργασµένων στοιχείων των µετρήσεων / αναλύσεων ποιότητας των
επεξεργασµένων υγρών αποβλήτων στις ετήσιες Εκθέσεις Ποιότητας Περιβάλλοντος.
Ανάλογα µε την αξιολόγηση των στοιχείων σε σχέση µε τους σχετικούς όρους διάθεσής
τους, να συµπεριλαµβάνονται στις εν λόγω εκθέσεις σχεδία και δράσεις για την ορθολογική
διαχείριση των υγρών αποβλήτων.
¾ Στην εγκατάσταση της ειδικής µονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων τα ελαιώδη υλικά
να συγκεντρώνονται σε βαρέλια και η διαχείρισή τους να γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις
του Π.∆. 82/2004. Τα στερεά σωµατίδια που αποµακρύνονται µετά την επεξεργασία µε την
καθίζηση, να συγκεντρώνονται σε ειδικούς κάδους και να διατίθενται σύµφωνα µε τις
ισχύουσες διατάξεις.
¾ Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αποβλήτων (Ε.Ε.Λ. και Ε.Μ.Ε.Υ.Α.) να είναι καλά
προστατευόµενες (περίφραξη - σήµανση) ώστε να εµποδίζεται η είσοδος ζώων ή
αναρµόδιων προσώπων. Οι επί µέρους µονάδες επεξεργασίας να είναι ορατές και
επισκέψιµες σε όλη την έκτασή τους.
¾ Στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων να υπάρχουν εγκατεστηµένοι εφεδρικοί
µηχανολογικοί εξοπλισµοί (αεροσυµπιεστές, αντλίες, συσκευές απολύµανσης, κ.λπ.) µε τους
αντίστοιχους αυτοµατισµούς για την εναλλάξ λειτουργία και σήµανση συναγερµού σε
περίπτωση βλάβης, καθώς και εφεδρική πηγή ενέργειας που θα τροφοδοτεί αυτόµατα το
σύστηµα και θα αποτρέπει τα προβλήµατα από τυχόν διακοπές του ηλεκτρικού ρεύµατος.
¾ Η επεξεργασία της ιλύος (πάχυνση, αφυδάτωση) να γίνεται µε τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε η
επεξεργασµένη ιλύς να είναι πλήρως σταθεροποιηµένη, προκειµένου να διατεθεί κατάλληλα.
¾ Για τη σωστή λειτουργία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυµάτων, να γίνονται τακτικοί
εργαστηριακοί έλεγχοι, επίβλεψη χειρισµών από επιστηµονικό και τεχνικό προσωπικό,
καθώς και προγραµµατισµένη, περιοδική συντήρηση για τον έλεγχο απόδοσής τους µε
στόχο την προστασία του περιβάλλοντος.
¾ Στις εγκαταστάσεις υγρών καυσίµων των ορυχείων να λαµβάνονται όλα τα απαραίτητα
µέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα µέτρα για την αποφυγή εκδήλωσης
πυρκαγιάς καθώς και διαρροής ποσότητας καυσίµων στο υπέδαφος από οποιαδήποτε αιτία
(ανθρώπινο σφάλµα, αστοχία εξοπλισµού κ.λπ.).

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-19

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Τα υγρά απόβλητα που παράγονται από τη διαδικασία πλύσης των ραούλων, µε

συγκεντρώσεις αιωρούµενων στερεών και ελαιοειδών ουσιών, τα υγρά που αφαιρούνται από
τους συσσωρευτές µετά την εξουδετέρωση τους µε χηµικά προϊόντα καθώς και πάσης
φύσεως υδατικά απόβλητα που παράγονται από την παραγωγική διαδικασία και περιέχουν
ελαιώδεις και χηµικές ουσίες, να επεξεργάζονται στην ειδική µονάδα επεξεργασίας υγρών
αποβλήτων, σύµφωνα µε εγκεκριµένη από το Τµήµα Υγιεινής της Νοµαρχίας Κοζάνης,
µελέτη.
¾ Τα υγρά απόβλητα που παράγονται από τη διαδικασία πλύσης των προς επισκευή οχηµάτων,
µηχανηµάτων και εξαρτηµάτων τους καθώς και αυτών που παράγονται από τους χώρους
εστίασης και υγιεινής των ηλεκτροτεχνείων να διοχετεύονται µέσω του αποχετευτικού
συστήµατος στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας υδατικών αποβλήτων.
¾ Τα υγρά απόβλητα που παράγονται από τη διαδικασία πλύσης των προς επισκευή ιµάντων,
και κάδων, να διοχετεύονται µέσω του αποχετευτικού συστήµατος των εγκαταστάσεων στις
εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.
¾ Τα υγρά απόβλητα που παράγονται από τη λειτουργία των µηχανουργείων να συλλέγονται
και να διοχετεύονται στο σύστηµα αποχέτευσης των εγκαταστάσεων και από εκεί στις
εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων.
¾ Στις εγκαταστάσεις ηλεκτροτεχνείων -ηλεκτρολογείων των ορυχείων να λαµβάνονται όλα τα
απαραίτητα µέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα µέτρα για την αποφυγή
διαρροής ποσότητας λιπαντικών στο υπέδαφος και την ανεξέλεγκτη απόρριψη
χρησιµοποιηµένων και φθαρµένων υλικών/ανταλλακτικών.
¾ Οι χρησιµοποιηµένοι συσσωρευτές, οι χρησιµοποιηµένες ηλεκτρικές στήλες, τα απόβλητα
ηλεκτρονικών συσκευών και τα απορροφητικά υλικά που χρησιµοποιούνται από τα
συνεργεία για τον περιορισµό της εξάπλωσης κηλίδων καυσίµων ή λιπαντικών, να
αποθηκεύονται προσωρινά και να διατίθενται σε τακτική βάση σε εξουσιοδοτηµένους
φορείς, σύµφωνα µε όσα προβλέπονται από την κείµενη νοµοθεσία.

9.3.8. Μέτρα για την προστασία του Ατµοσφαιρικού Περιβάλλοντος

Μερικά από τα σηµαντικότερα µέτρα, όροι, παρεµβάσεις, περιορισµοί και προϋποθέσεις που
λαµβάνονται, κατά τη λειτουργία των Ορυχείων, για τον περιορισµό των δυνητικών επιπτώσεων
στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Ατµοσφαιρικού Περιβάλλοντος της άµεσης περιοχής
επέµβασης του Έργου είναι:
¾ Σχεδιασµός ανάπτυξης των ορυχείων µε τα εξής χαρακτηριστικά:
• Σταδιακός Περιορισµός έκτασης ενεργών επιφανειών ορυχείων και µη αποκατεστηµένων
εξωτερικών αποθέσεων και κοιλοτήτων.
• Περιορισµός συνολικού µήκους ταινιόδροµων για τη µεταφορά των προϊόντων εκσκαφής
• Περιορισµός διακινήσεων µε συµβατικό εξοπλισµό (φορτηγά αυτοκίνητα, φορτωτές
κ.λπ.), και µείωση του συνολικού µήκους των απαιτούµενων διαδροµών των φορτηγών
µεταφοράς

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-20

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• ∆ιερεύνηση εναλλακτικών τρόπων µεταφοράς της τέφρας. Έως ότου υλοποιηθεί το

παραπάνω, εφαρµόζεται ήδη µε επιτυχία και σχεδιάζεται η επέκταση του συστήµατος
διαβροχής µε περιστρεφόµενα µπεκ σε µήκος άλλων 4km του υφιστάµενου ταινιοδρόµου
τέφρας (βλ. Ενότητες 5.4.2, 5.6.2, Έγγραφο µε Α.Π.841/23.04.2010, Παράρτηµα ΙΙ)
εµποδίζοντας αποτελεσµατικά τη διαφυγή της.
¾ Επέκταση του προαναφερθέντος µόνιµου συστήµατος διαβροχής, που έχει εφαρµοσθεί µε
επιτυχή αποτελέσµατα στους Τ/∆ µεταφοράς τέφρας των ΑΗΣ Αγ. ∆ηµητρίου και
Αµυνταίου, σε όλους τους αντίστοιχους ανοικτούς ταινιοδρόµους.
¾ Σε όλους τους Τ/∆ τέφρας προβλέπεται εφεδρικός κλάδος για την απόθεσή της σε περιοχές
κοντά τους ΑΗΣ και την άµεση µεταφορά της µε σκεπασµένα αυτοκίνητα στο χώρο
συναπόθεσής της µε τα άγονα.
¾ Συνεχής διαβροχή των Τ/∆ τέφρας
¾ Εγκατάσταση σωληνωτού ταινιοδρόµου µεταφοράς τέφρας στη νέα µονάδα του ΑΗΣ
Πτολεµαΐδας V.
¾ Συστηµατική αποµάκρυνση τυχόν συσσωρευµένων διαρροών από τις µεταφορικές ταινίες,
περιοδικά και µε συχνότητα ικανή να περιορίσει τις διάχυτες εκποµπές σωµατιδίων.
¾ Συνέχιση της εφαρµογής ασφαλτόστρωσης των κύριων δρόµων µεταφοράς που
παρουσιάζουν αυξηµένη κυκλοφορία
¾ Συστηµατική διαβροχή για την καταστολή της διάχυτης σκόνης στους δρόµους διέλευσης
(χωµάτινοι δρόµοι) µε µόνιµα δίκτυα ή (σε περίπτωση βλάβης των συστηµάτων διαβροχής)
µε ειδικού τύπου υδροφόρα οχήµατα.
¾ Χρήση όπου απαιτείται επικουρικά βυτιοφόρων οχηµάτων για διαβροχή
¾ Ελεγχόµενη ταχύτητα µετακίνησης των φορτηγών της µεταφοράς (<30km/h), για λόγους
αποφυγής δηµιουργίας σκόνης και PM10.
¾ Συνέχιση λειτουργίας αυτόµατων συστηµάτων εκνέφωσης στις θέσεις µεταφόρτωσης των
Τ/∆ τέφρας στο Ορυχείο Νότιου Πεδίου (και Αµυνταίου).
¾ Ολοκλήρωση του Ερευνητικού προγράµµατος: «Ποσοτικοποίηση της συνεισφοράς των
Ορυχείων της ∆ΛΚ∆Μ στις εκποµπές και συγκεντρώσεις αιωρούµενων σωµατιδίων ΑΣ10
από τις σηµερινές και από τις προγραµµατιζόµενες δραστηριότητες, στις πηγές και τους
αποδέκτες3», που στοχεύει στην ποσοτικοποίηση των αέριων εκποµπών των Ορυχείων της
∆ΛΚ∆Μ στο σύνολό τους, στο πλαίσιο του κανονισµού 166/2006, ενώ παράλληλα
προσδιορίζεται η συνεισφορά στις συνολικές εκποµπές σκόνης, της κάθε επιµέρους
δραστηριότητας, στη διαδικασία εκσκαφή - µεταφορά - απόθεση, µε το συνδυασµό στείρα -
λιγνίτης - τέφρα.
¾ Με σκεπασµένα φορτηγά οχήµατα να γίνεται η µεταφορά της τέφρας (στο βαθµό που γίνεται
οδικώς) και του λιγνίτη που µεταφέρεται από τους χώρους προσωρινής αποθήκευσης στους
ΑΗΣ.

3
ΤΕΙ ∆υτικής Μακεδονίας (ΤΕΙ∆Μ), Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Επιτροπή ερευνών, 2009

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-21

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Εφαρµογή ρητής εντολής από τη ∆/νση του ΛΚ∆Μ απαγόρευσης διάστρωσης δρόµων και
τοµών των Ορυχείων µε ακατέργαστη τέφρα και συνεχής έλεγχος για την τήρηση της σε όλα
τα µέτωπα της εξορυκτικής δραστηριότητας.
¾ Καταγραφή και παρακολούθηση των αιωρούµενων σωµατιδίων εντός των εγκαταστάσεων
των Ορυχείων µε δύο (2) φορητούς αναλυτές.

Σηµειώνεται ότι τα φορτηγά που µεταφέρουν λιγνίτη µπορούν να µένουν ακάλυπτα στην
περίπτωση που µεταφέρουν λιγνίτη από τα µέτωπα εξόρυξης, διότι στη συγκεκριµένη περίπτωση ο
λιγνίτης έχει αρκετή υγρασία από τη φύση του (περίπου 40% - 50%) που συγκρατεί τη σκόνη.

Ειδικότερα για θέµατα ποιότητας ατµόσφαιρας σχετικά µε PM10, ενθαρρύνεται η ορθή λειτουργία
της Οµάδας ∆ιαχείρισης Περιβαλλοντικών Θεµάτων Αιχµής (Ο∆ΠΕΘΑ), αποτελούµενη από
στελέχη των Γενικών ∆ιευθύνσεων Ορυχείων και Παραγωγής, µε σκοπό την καθηµερινή
παρακολούθηση:
1. Των µετρήσεων των συγκεντρώσεων PM10 όπως καταγράφονται στο δίκτυο µέτρησης
ποιότητας ατµόσφαιρας ∆ΕΗ.
2. Των µετεωρολογικών παραµέτρων και προγνώσεων για την περιοχή
3. Των δεδοµένων παραγωγής των ΑΗΣ και των Ορυχείων του Λεκανοπεδίου
4. Των µετρήσεων των εκποµπών σωµατιδίων από τις καπνοδόχους των ΑΗΣ.
5. Των δεδοµένων ζήτησης φορτίου για την ευστάθεια και επάρκεια του συστήµατος
και υποβολή προτάσεων στους Γενικούς ∆ιευθυντές για τη λήψη µέτρων

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του περιορισµού των εκποµπών αλλά και της παρακολούθησης της
ποιότητας της ατµόσφαιρας θα εφαρµόζεται η σχετική νοµοθεσία καθώς και τα προβλεπόµενα στο
Σύστηµα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης (βλ. Ενότητα 10) και ειδικότερα:
¾ Τήρηση της υφιστάµενης νοµοθεσίας σχετικά µε τις εκποµπές καυσαερίων µηχανηµάτων
και οχηµάτων εργοταξίου, µε ιδιαίτερη µέριµνα στην εφαρµογή σχετικού προγράµµατος
προληπτικής συντήρησης.
¾ Εφαρµογή της σχετικής νοµοθεσίας για τις Κάρτες Ελέγχου Καυσαερίων (ΚΕΚ) για τα
βενζινοκίνητα οχήµατα και τα µικρά οχήµατα επίβλεψης και µεταφοράς προσωπικού µε
κινητήρες diesel.
¾ Εφαρµογή εκτεταµένου προγράµµατος περιβαλλοντικής αποκατάστασης, µετά τη λήξη των
εργασιών, που θα ελαχιστοποιήσει µακροπρόθεσµα τις εκποµπές σκόνης από τις
διαταραχθείσες περιοχές.
¾ Παρακολούθηση της ποιότητας της ατµόσφαιρας µέσω του υφιστάµενου δικτύου συλλογής
περιβαλλοντικών πληροφοριών της ∆ΕΗ (κοινού για τους ΑΗΣ και τα Ορυχεία), µε τους
υπάρχοντες σταθµούς µέτρησης, οι οποίοι έχουν εγκριθεί από τις αρµόδιες Υπηρεσίες του
ΥΠΕΚΑ και της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης και Φλώρινας. Στους σταθµούς
αυτούς µεταξύ άλλων καταγράφονται οι συγκεντρώσεις SΟ2, ΝΟ2, ΝΟx, αιωρούµενων
σωµατιδίων < l0µm (PM10), ολικών αιωρούµενων σωµατιδίων, η διεύθυνση, ταχύτητα.
θερµοκρασία και σχετική υγρασία του αέρα κλπ. Τα αποτελέσµατα των µετρήσεων να

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-22

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

κοινοποιούνται, στην αρµόδια Υπηρεσία της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης και του
ΥΠΕΚΑ.
¾ Τήρηση των σχετικών θεσµοθετηµένων ορίων συγκέντρωσης αέριων ρύπων που
αναφέρονται στον Πίνακα 4.2-21 της ενότητας 4.2 της παρούσας ΜΠΕ.

9.3.9. Μέτρα για την προστασία του Ακουστικού Περιβάλλοντος & ∆ονήσεις

Μερικά από τα σηµαντικότερα µέτρα, όροι, παρεµβάσεις, περιορισµοί και προϋποθέσεις που
πρόκειται να ληφθούν για τη µείωση των επιπτώσεων στο Ακουστικό Περιβάλλον της άµεσης
περιοχής µελέτης είναι:

¾ Εφαρµογή των προβλεπόµενων περιορισµών από τον Κανονισµό Μεταλλευτικών και

Λατοµικών Εργασιών (Κ.Μ.Λ.Ε.), καθώς και εφαρµογή σύγχρονων τεχνικών εκρήξεων,
όπου αυτές είναι αναγκαίες για την αποκάλυψη του λιγνίτη.
¾ Περιορισµός των σχετικών αποστάσεων διακίνησης των υλικών, λόγω κατάλληλης
χωροθέτησης των χώρων απόθεσης των αγόνων και της εγγύτητας των ΑΗΣ.
¾ Χρησιµοποίηση σύγχρονου και µεγάλης ισχύος χωµατουργικού εξοπλισµού µε ιδιαίτερη
µέριµνα στην εφαρµογή σχετικού προγράµµατος προληπτικής συντήρησης, για τον
περιορισµό των επιπέδων εκποµπής θορύβου και της χρονικής διάρκειας των σχετικών
εργασιών αντιστοίχως.
¾ Καλή και συχνή συντήρηση των φορτηγών µεταφοράς µε στόχο την οµαλή λειτουργία των
κινητήρων τους και τη βελτιστοποίηση της ποιότητας κύλισης αυτών, εξασφαλίζοντας έτσι
κατά το δυνατόν χαµηλά επίπεδα θορύβου. Για τον ίδιο σκοπό προβλέπεται ο περιορισµός
στην ταχύτητα κίνησής τους (< 30km/h).
¾ Συνέχιση προγράµµατος παρακολούθησης της στάθµης του εκπεµπόµενου θορύβου στα
όρια των κοντινών οικισµών.
¾ Παροχή µέτρων ατοµικής προστασίας (π.χ. ωτοασπίδες) σε όλους τους εργαζόµενους που
δυνητικά µπορεί να εκτεθούν σε υψηλά επίπεδα θορύβου.
¾ Εκτέλεση µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου διάρκειας 5min σε µηνιαία βάση, σε
καθορισµένες θέσεις που βρίσκονται επί του ορίου των απαλλοτριωµένων εκτάσεων των
ορυχείων και προς την πλευρά των οµόρων προς τα ορυχεία οικισµών.
¾ ∆ιεξαγωγή µετρήσεων των επιπέδων θορύβου διάρκειας 24 ωρών δύο φορές το χρόνο, σε
καθορισµένες θέσεις που βρίσκονται επί του ορίου των απαλλοτριωµένων εκτάσεων των
ορυχείων και προς την πλευρά των πλησιέστερων οικισµών που γειτνιάζουν µε εξορυκτικές
δραστηριότητες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Τα επίπεδα θορύβου στα όρια των οικισµών δε
θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 55 dB(A) και στα όρια της δραστηριότητας τα 65 dB(A).
¾ Εκτέλεση επιπλέον µετρήσεων, είτε στις προκαθορισµένες ή σε νέες θέσεις, αν αυτό
κρίνεται αναγκαίο, για την ορθότερη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών προβληµάτων που
µπορεί να έχουν σχέση µε αυξηµένη στάθµη περιβαλλοντικού θορύβου.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-23

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου µε τα αποτελέσµατα των µετρήσεων θορύβου, σύµφωνα µε

τις δυνατότητες που δίνει ο χρησιµοποιούµενος εξοπλισµός µετρήσεων και το λογισµικό που
τον συνοδεύει.
¾ Τήρηση βιβλίου, θεωρηµένου από τις αρµόδιες Υπηρεσίες της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης
Κοζάνης, µε τα αποτελέσµατα των µετρήσεων.
¾ Καταχώρηση των αποτελεσµάτων των µετρήσεων στις βάσεις δεδοµένων του Γεωγραφικού
Συστήµατος Πληροφοριών Περιβάλλοντος που διαθέτει το αρµόδιο τµήµα της ∆ΕΗ.
¾ Τα εκπεµπόµενα επίπεδα θορύβου από µηχανολογικό εξοπλισµό να πληρούν τις
προδιαγραφές εκποµπών καθώς και τη σχετική νοµοθεσία (Κ.Υ.Α. 37393/2028/2003 - ΦΕΚ
1418/Β/1.10.2003, τροποποίηση από Κ.Υ.Α. 9272/471/2007 - ΦΕΚ 286/Β/2.3.2007, βλ.
Πίνακα 4.2-28).

Σηµειώνεται πως µε το προτεινόµενο Έργο, η στάθµη θορύβου από τις εργασίες εξόρυξης θα
διατηρείται στα υφιστάµενα, εντός των ορίων επίπεδα, όπως αυτά αποτυπώνονται στις µετρήσεις
του Κεφαλαίου 4, µετατοπισµένη προφανώς στις περιοχές επέκτασης των ορυχείων.

Τα µέτρα, όροι, παρεµβάσεις, περιορισµοί και προϋποθέσεις που θα ληφθούν για την
ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από τις δονήσεις είναι:
¾ Τήρηση των προβλεπόµενων περιορισµών από πλευράς Κ.Μ.Λ.Ε. σχετικά µε την ασφαλή
χρήση εκρηκτικών υλών σε επιφανειακά εξορυκτικά έργα, (δηλ. χρήση εκρηκτικών υλών σε
απόσταση >500 m από κατοικηµένες περιοχές, σε απόσταση >300 m από εθνικούς,
επαρχιακούς ή δηµοτικούς δρόµους και σε απόσταση >150 m από γραµµές µεταφοράς
ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών).
¾ Εκτέλεση επιπλέον µετρήσεων, εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο από την ∆ΕΗ ή ύστερα από
αίτηµα των αρµοδίων ελεγκτικών υπηρεσιών ή των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης ή
άλλων φορέων και οργανώσεων.
¾ Καταχώρηση των αποτελεσµάτων των µετρήσεων στις βάσεις δεδοµένων του Γεωγραφικού
Συστήµατος Πληροφοριών Περιβάλλοντος που διαθέτει το αρµόδιο τµήµα της ∆ΕΗ.
¾ Σύνταξη εκθέσεων µετρήσεων περιβαλλοντικού θορύβου σε ετήσια βάση, στο πλαίσιο της
υποβολής στο ΥΠΕΚΑ έκθεσης µετρήσεων ποιότητας περιβάλλοντος.

Πέραν των ανωτέρω θα πρέπει να επισηµανθεί πως µε εξαίρεση το Ν. Πεδίο, στα υπόλοιπα
µέτωπα εκµετάλλευσης δε απαιτείται η συστηµατική χρήση εκρηκτικών, καθώς η απόληψη του
λιγνίτη µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε τη χρήση µηχανικών µέσων.

9.3.10. Μέτρα εξοικονόµηση ενέργειας

Για την εξοικονόµηση και βέλτιστη διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας στα ορυχεία
Πτολεµαΐδας, λαµβάνονται τα ακόλουθα µέτρα:
¾ Αντιστάθµιση άεργου ισχύος µε χρήση πυκνωτών.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-24

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

¾ Τηλεθέρµανση και γενικότερα χρήση ενέργειας χαµηλότερης ενθαλπίας για τις ανάγκες
θέρµανσης, αντί της ηλεκτρικής ενέργειας. Σηµειώνεται πως πέραν των ήδη υφιστάµενων
έργων τηλεθέρµανσης (βλ. Ενότητα 3.5.7), προγραµµατίζεται η δυνατότητα παροχής
140ΜWth από το νέο ΑΗΣ Πτολεµαΐδας V.
¾ Προµήθεια εξοπλισµού µόνο µετά από συγκριτική αξιολόγησή του ως προς την κατανάλωση
ενέργειας, την πιστοποίηση µε οικολογικά σήµατα κ.λπ.
¾ Παρακολούθηση της ενεργειακής απόδοσης του εξοπλισµού, έλεγχο των παραµέτρων
λειτουργίας του και κατάλληλη συντήρησή του, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες
ενέργειας και να αυξάνεται ο ωφέλιµος χρόνος ζωής του.
¾ Χρήση όπου είναι δυνατό λαµπτήρων φθορισµού αντί των ενεργοβόρων λαµπτήρων
πυράκτωσης.
¾ Κατάλληλη συντήρηση όλης της υποδοµής και του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας (έλεγχος
και συντήρηση εξοπλισµού Μέσης και Χαµηλής Τάσης, καθαρισµός επαφών διακοπτών,
έλεγχος απωλειών ισχύος κ.λπ.).

9.3.11. Μέτρα για την προστασία του Κοινωνικοοικονοµικού περιβάλλοντος

Τα γενικά µέτρα που εφαρµόζονται για την προστασία τον κοινωνικοοικονοµικού περιβάλλοντος
είναι τα παρακάτω:
¾ Υιοθέτηση πολιτικής κάλυψης των αναγκών σε προσωπικό από το εργατικό δυναµικό της
ευρύτερης περιοχής του Έργου.
¾ Συνεχής εκπαίδευση και κατάρτιση προσωπικού.
¾ Παροχές στο προσωπικό της εταιρείας όπως ειδικά τιµολόγια προσωπικού, χορήγηση
δανείων, οικονοµικά βοηθήµατα, προγράµµατα κοινωνικής αναψυχής, κλπ.
¾ Απαρέγκλιτη τήρηση των νοµοθετικών απαιτήσεων τόσο για την Υγεία όσο και την
Ασφάλεια των εργαζοµένων και εξωτερικών συνεργατών
¾ Καταβολή στο Νοµό Κοζάνης ανταποδοτικού Τέλους ίσο µε το 0,4% της αξίας της
παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας. Τα έσοδα µπορούν να αξιοποιηθούν για την υλοποίηση
έργων αναβάθµισης του περιβάλλοντος, υποδοµών και ανάπτυξης.
¾ Οργάνωση και συνεργασία µε τοπικές επιχειρήσεις µε στόχο την υλοποίηση βιώσιµων και
εποικοδοµητικών συνεργασιών, υπό το πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
¾ Στενή συνεργασία µε τους τοπικούς φορείς και την τοπική κοινωνία σε περιβαλλοντικά
θέµατα που είναι πιθανό να ανακύψουν κατά τη διάρκεια λειτουργίας του Έργου.
¾ Έργα για λογαριασµό τοπικών Ο.Τ.Α και φορέων, όπως αγροτική οδοποιία, έργα πρασίνου,
κατασκευή αθλητικών χώρων, χώρων αναψυχής, φυτεύσεις, έργα καθαριότητας δηµόσιων
χώρων, καθαρισµούς αρδευτικών καναλιών, διάφορες χωµατουργικές εργασίες κλπ.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-25

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Επισηµαίνεται επίσης ότι η ∆ΕΗ Α.Ε. υλοποιεί σηµαντικό χορηγικό έργο στην οικονοµία και την
κοινωνία, που περιλαµβάνει µεταξύ άλλων τα ακόλουθα4:
• Ενίσχυση του κατασκευαστικού τοµέα της χώρας µέσω της κατασκευής µεγάλων και
πρότυπων τεχνικών έργων.
• Προσφορά απασχόλησης, τόσο στην ίδια την Επιχείρηση, όσο και στους εξωτερικούς
συνεργάτες της και µεταφορά της τεχνογνωσίας σε χιλιάδες εργαζόµενους.
• Συµβολή στην αειφορική διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας και στην κάλυψη των
αναγκών σε νερό των κοινοτήτων της ευρύτερης περιοχής (παροχή δωρεάν νερού από τα
φράγµατα σε γεωργικές καλλιέργειες, παροχή νερού για ύδρευση, αντιπληµµυρική
προστασία µέσω των φραγµάτων των Υδροηλεκτρικών Έργων, προστασία από ξηρασία –
λειψυδρία, παροχή νερού για άρδευση στις περιοχές των λιγνιτωρυχείων ΛΚ∆Μ, ανόρυξη
γεωτρήσεων για ύδρευση δήµων).
• Κοινωνικές παροχές όπως: επιδοτήσεις αγροτικού εξηλεκτρισµού, ειδικά τιµολόγια
παροχής Η/Ε για πολύτεκνες οικογένειες, ∆ηµοτικό Φωτισµό, καθώς και ειδικές
τιµολογιακές εκπτώσεις παροχής ηλεκτρισµού σε ευπαθείς οµάδες πληθυσµού.
• Παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε αποµακρυσµένες περιοχές, σε τιµές ίδιες µε της
υπόλοιπης Ελλάδας.
• Παροχή τηλεθέρµανσης σε συνεργασία µε τους ∆ήµους, στις περιοχές όπου λειτουργούν οι
Ατµοηλεκτρικοί Σταθµοί.
• Υποστήριξη πρωτοβουλιών κοινωνικού ή πολιτιστικού χαρακτήρα σε τοπικές κοινωνίες,
ιδιαίτερα εκεί που η ∆ΕΗ Α.Ε. δραστηριοποιείται έντονα (ορυχεία, σταθµοί παραγωγής),
εντασσόµενη σε ένα ευρύ πρόγραµµα χορηγιών.
• Συνεισφορά στην βελτίωση του εκπαιδευτικού επιπέδου της χώρας (ενίσχυση συνεδρίων-
ηµερίδων, στα οποία η Εταιρεία συµµετέχει άµεσα ή έµµεσα).
• Συνεισφορά στην πολιτιστική και αθλητική ανάπτυξη της χώρας.
• Προσφορά υπηρεσιών υψηλής αλλά και συνεχώς βελτιούµενης ποιότητας πέραν των
συµβατικών υποχρεώσεων ή προσδοκιών τους.

Σηµειωτέον ότι από τις δραστηριότητες της ∆ΕΗ στην περιοχή του ΛΚ∆Μ εξασφαλίζεται
απασχόληση σε 8.071 άτοµα, µε πολλαπλά σηµαντικά οικονοµικά και κοινωνικά οφέλη για τις
τοπικές κοινωνίες.

9.3.12. Μέτρα χρήσεων γης

Στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού σχεδιασµού και µε στόχο την προσέγγιση µιας αειφόρου
ανάπτυξης στις λιγνιτικές δραστηριότητες, η επανακαλλιέργεια των αποθέσεων αγόνων, στις
περιοχές που έχουν ολοκληρωθεί τα µεταλλευτικά έργα, είναι ουσιαστική.

4
Αναλυτικά στοιχεία παρουσιάζονται στο έντυπο «Κοινωνικό Έργο» που επισυνάπτεται στο Παράρτηµα ΙΙΙ

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-26

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

Για το σκοπό αυτό δηµιουργήθηκαν πειραµατικές καλλιέργειες από το 1986 έτσι ώστε να
προσδιοριστεί η εξέλιξη της γονιµότητας των επιφανειακών στρωµάτων των προαναφερόµενων
αποθέσεων.

Οι καλλιέργειες που επιλέχθηκαν είναι το σκληρό και το µαλακό σιτάρι, λόγω του ότι η περιοχή
καλλιεργείται µε αυτά τα είδη.

Από την αξιολόγηση των µέχρι τώρα αποτελεσµάτων φαίνεται ότι η παραγωγικότητα των
αποθέσεων κυµαίνεται στα ίδια επίπεδα µε την παραγωγικότητα της ευρύτερης περιοχής και σε
ορισµένες περιπτώσεις την ξεπερνά.

Μέχρι σήµερα έχει πραγµατοποιηθεί σειρά µελετών και ερευνητικών προγραµµάτων σε

συνεργασία µε πανεπιστηµιακούς φορείς της χώρας µας τα αποτελέσµατα των οποίων έχουν
αναφερθεί σε ετήσιες εκθέσεις προηγούµενων ετών.
Με πρόσφατη Απόφαση του ∆.Σ. της ∆ΕΗ Α.Ε. υπ. αρ. 284/11.12.2007, αποφασίστηκε:
1. Να παραχωρηθούν γεωργικές εκτάσεις στην Περιφέρεια ∆υτικής Μακεδονίας, ως εξής:
5.000 στρέµµατα στην περιοχή της Ν.Α. Κοζάνης για παραχώρηση σε αντίστοιχο
αριθµό δικαιούχων για αγροτική χρήση µε ευθύνη της Περιφέρειας.
1.500 στρέµµατα στην περιοχή της Ν.Α. Φλώρινας για παραχώρηση σε αντίστοιχο
αριθµό δικαιούχων για αγροτική χρήση µε ευθύνη της Περιφέρειας.
150 στρέµµατα στην περιοχή της Ν.Α. Κοζάνης για δηµιουργία πίστας µηχανοκίνητου
αθλητισµού.
2. Οι ειδικότεροι όροι θα µελετηθούν σε συνεργασία µε το Υπουργείο Αγροτικής
Ανάπτυξης, την Περιφέρεια της ∆υτικής Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο
Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, ώστε να προσδιοριστεί ο βέλτιστος τρόπος διάθεσης της
παραχωρούµενης γης µε βάση το είδος των καλλιεργειών που θα αναπτυχθούν και το
ύψος της έκτασης ανά δικαιούχο.
3. Η παραχώρηση θα γίνει σε νεοεισερχόµενους αγρότες, οι οποίοι θα ασκούν κατ’
αποκλειστικότητα το επάγγελµα και δεν είναι ήδη υπάλληλοι της ∆ΕΗ.
4. Τα έξοδα παραχώρησης, συµπεριλαµβανοµένων των φόρων, θα επιβαρύνουν τη ∆ΕΗ.

Στο πλαίσιο αυτό, εκπονείται στο Α.Π.Θ. µία γεωργοοικονοµική και τεχνικοοικονοµική µελέτη
που θα προσδιορίζει και περιγράφει τις καλλιέργειες που αξιοποιούν καλύτερα τα εδάφη, καθώς
και τα κατώτατα βιώσιµα µεγέθη αυτών. Η ειδική αυτή µελέτη θα αφορά µόνο ξηρικές
καλλιέργειες.

Αναλυτικά η µελέτη θα περιλαµβάνει:

1. Σκοπός και µεθοδολογία εργασίας
2. Περιγραφή ευρύτερης περιοχής (Νοµοί Κοζάνης και Φλώρινας)
3. Περιγραφή στενότερης περιοχής (15 όµορα της αποδιδόµενης έκτασης δηµοτικά
διαµερίσµατα)

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-27

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

4. Χαρακτηριστικά επαναποδιδόµενης έκτασης (για κάθε αγροτεµάχιο)

5. Σηµερινή χρήση της έκτασης
6. Προτεινόµενη χρήση της έκτασης
7. Γεωργοοικονοµική και τεχνικοοικονοµική ανάλυση προτεινόµενων καλλιεργειών
8. Οικονοµικότητα προτεινόµενων καλλιεργειών
9. Προτεινόµενα συστήµατα
10. Οικονοµικότητα προτεινόµενων οικονοµικών συστηµάτων
11. Βιώσιµα µεγέθη οικονοµικών συστηµάτων ή καλλιεργειών.

Κατά συνέπεια τα σηµαντικότερα µέτρα, όροι, παρεµβάσεις, περιορισµοί και προϋποθέσεις που
προβλέπεται να ληφθούν σύµφωνα µε το σχεδιασµό του Έργου σε σχέση µε τις χρήσεις γης είναι:

¾ Σχεδιασµός των εργασιών αποκατάστασης µετά την ολοκλήρωση των εξορυκτικών εργασιών,
µε στόχο την εναρµόνιση της περιοχής του Έργου µε το φυσικό περιβάλλον και διατήρηση
των χρήσεων γης της περιοχής των ορυχείων.
¾ Στόχοι του προγράµµατος αποκατάστασης αποτελούν η ανάπτυξη δράσεων, πλέον των
υφιστάµενων χρήσεων γης, όπως:
o ∆ηµιουργία εκτάσεων δασικής βλάστησης.
o ∆ηµιουργία τεχνητών λιµνών.
o Επέκταση των γεωργικών καλλιεργειών.
o ∆ηµιουργία καταφυγίου αγρίων ζώων.
o ∆ηµιουργία παρατηρητήριων σε διάφορα σηµεία των περιοχών αποκατάστασης.
o ∆ηµιουργία πίστας Moto-cross, µε κατάλληλη διαµόρφωση αποκατεστηµένης
περιοχής, για τη διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων και την προσέλκυση τουριστών.
o ∆ιατήρηση άλλων ειδικών χρήσεων γης, όπως οι χώροι ΧΥΤΑ ∆ΙΑ∆ΥΜΑ, Χ.∆.Β.Α.
Ορυχείων Καρδιάς και χώροι εγκατάστασης ΑΠΕ.

9.3.13. Ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον

Τα σηµαντικότερα µέτρα, όροι, παρεµβάσεις, περιορισµοί και προϋποθέσεις που προβλέπεται να

ληφθούν σύµφωνα µε το σχεδιασµό του Έργου σε σχέση µε το ιστορικό/πολιτιστικό περιβάλλον
είναι:
¾ Όλες οι σχετικές εργασίες αρχικής εξόρυξης, συµπεριλαµβανοµένης και της αφαίρεσης του
επιφανειακού στρώµατος, να γίνονται µε την επίβλεψη εκπροσώπων από τις αρµόδιες
Εφορείες Αρχαιοτήτων, οι οποίοι θα αµείβονται από τις πιστώσεις του Έργου.
¾ Σε περίπτωση που οι επιβλέποντες των εργασιών, από µέρους της ∆.Ε.Η. Α.Ε., εντοπίσουν
αρχαιολογικά, π.χ. παλαιοντολογικά ευρήµατα, να ενηµερώνουν τις αρµόδιες Εφορείες
αρχαιοτήτων, αποφεύγοντας κάθε καταστροφή η µετακίνησή τους χωρίς την άδειά τους.
¾ Εφόσον σε κάποιες θέσεις εντοπισθούν αρχαιότητες να πραγµατοποιηθούν δοκιµαστικές
τοµές χειρονακτικά και µε µικρό εκσκαπτικό µηχάνηµα και εφόσον απαιτηθεί να

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-28

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

ακολουθήσει ανασκαφική έρευνα µε δαπάνη της εταιρείας. Από τα αποτελέσµατα της

έρευνας θα εξαρτηθεί η συνέχιση των εργασιών, µετά από γνωµοδότηση των αρµοδίων
Αρχαιολογικών Φορέων.
¾ Η δαπάνη όλων των εργασιών που θα αναλάβουν να εκτελέσουν οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ,
συµπεριλαµβανοµένου του κόστους συντήρησης, µελέτης και δηµοσίευσης των πιθανών
ευρηµάτων, να καλυφθεί από τις πιστώσεις του Έργου, σύµφωνα και µε το άρθρο 37, παρ. 6
του Ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής
Κληρονοµιάς».

9.3.14. Συνοδά – τεχνικά έργα

Τα σηµαντικότερα µέτρα, όροι, παρεµβάσεις, περιορισµοί και προϋποθέσεις που προβλέπεται να

ληφθούν κατά τη φάση κατασκευής των τεχνικών συνοδών έργων, όπως αυτά παρουσιάζονται
αναλυτικότερα στις επί µέρους ΜΠΕ είναι:

α. Λειτουργία των εργοταξιακών χώρων

• Εφαρµογή οργανωµένου χρονοδιαγράµµατος των επιµέρους εργασιών που θα απαιτηθούν, µε
κύριο στόχο την υλοποίηση παράλληλων εργασιών κατασκευής για τον περιορισµό της
κατασκευαστικής περιόδου (αφορά κυρίως παραλλαγές δρόµου και Σ.Γ.).
• Πριν από την έναρξη των εργασιών κατασκευής πρέπει να έχουν χορηγηθεί όλες οι
προβλεπόµενες από την ισχύουσα νοµοθεσία άδειες και εγκρίσεις των αρµοδίων Υπηρεσιών.
• Ενηµέρωση της αρµόδιας Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισµού ώστε οι εργασίες
εκσκαφών να γίνουν κάτω από την επίβλεψη της αρµόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας.
• Χρήση σύγχρονου µηχανολογικού εξοπλισµού µε διεθνείς προδιαγραφές.
• Χρήση ιδίου εργολαβικού εξοπλισµού ορυχείων για τις χωµατουργικές εργασίες.
• Εφαρµογή όλων των απαραίτητων µέτρων για περιορισµό των επιπτώσεων από τα
παραγόµενα απόβλητα (στερεά, υγρά), τις εκποµπές ατµοσφαιρικών ρύπων και τις εκποµπές
θορύβου.
• Η διαχείριση και τελική διάθεση των απορριµµάτων αστικού τύπου από το προσωπικό του
εργοταξίου και τις εργασίες κατασκευής, να πραγµατοποιείται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα
στη σχετική νοµοθεσία, ΚΥΑ 114218/1997 (ΦΕΚ1016/Α/17-11-1997) «Κατάρτιση πλαισίου
προδιαγραφών και γενικών προγραµµάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων».
• Αποφυγή κάθε µορφής καύσης υλικών στην περιοχή των έργων καθώς και ανεξέλεγκτης
διάθεσης µεταχειρισµένων ορυκτελαίων επί του εδάφους. Η αλλαγή των µεταχειρισµένων
ορυκτελαίων θα γίνεται σε συγκεκριµένο χώρο, στον οποίο να υπάρχει πρόβλεψη αποφυγής
ρύπανσης του εδάφους µε τσιµεντόστρωση και δίκτυο συλλογής των διαρροών. Η διαχείριση
των χρησιµοποιηµένων ορυκτελαίων να γίνεται σύµφωνα µε ης διατάξεις του Π. ∆/γµατος
82/2004 (ΦΕΚ 64/A/04).
• Ανακύκλωση συσκευασιών λιπαντικών και εναλλακτική διαχείριση φθαρµένων ελαστικών σε
συνεργασία µε αδειοδοτηµένη για το σκοπό αυτό εταιρεία.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-29

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Περίφραξη, οριοθέτηση και σήµανση των εργοταξιακών χώρων.

• Καθαρισµός των εργοταξιακών χώρων.
• Μείωση των εκποµπών ατµοσφαιρικών ρύπων και θορύβου των µηχανηµάτων, οχηµάτων
εργοταξίου κ.λπ., µε χρήση µηχανηµάτων νέας τεχνολογίας τα οποία θα συντηρούνται µε βάση
τις προδιαγραφές των κατασκευαστών.
• Μετά τη λήξη κάθε φάσης κατασκευής θα αποµακρυνθούν τα υλικά και τα µηχανήµατα που
χρησιµοποιήθηκαν και οι χώροι επέµβασης θα επαναφερθούν / αποκατασταθούν στην
προηγούµενη µορφή τους.

β. Αποκατάσταση πρανών και επιχωµάτων της Παραλλαγής σιδηροδροµικής γραµµής ΟΣΕ,

Παραλλαγής Παλαιάς Εθνικής οδού και Εκτροπής κοίτης ρέµατος Σουλού
• Αποκατάσταση των πρανών και των επιχωµάτων των εν λόγω έργων µε αυτόχθονα είδη.
• Περίφραξη των φυτεµένων χώρων για να προστατευθούν από τη βοσκή.
• Φροντίδα των φυτών για τρία έτη από τη φύτευσή τους.

Ειδικότερα, όσον αφορά στην περιοχή της υφιστάµενης κοίτης Σουλού, µακροπρόθεσµα, µετά το
πέρας των εργασιών εξόρυξης, αυτή θα αποκατασταθεί ως εξής:
- θα πραγµατοποιηθεί διάστρωση - εξοµάλυνση των τελικών επιφανειών,
- θα γίνει έλεγχος των κλίσεων των παραµένουσων βαθµίδων των ορυχείων και των πρανών στην
περίµετρο των αποθέσεων,
- θα γίνει έλεγχος της γονιµότητας των εδαφών και
- θα πραγµατοποιηθεί δεντροφύτευση δασικών ειδών.

γ. Οδικό δίκτυο
• Η µεταφορά των υλικών θα γίνεται σε ώρες διαφορετικές των ωρών αιχµής οδικής
κυκλοφορίας.
• Κάλυψη των οχηµάτων µεταφοράς υλικών, σύµφωνα και µε την κείµενη Νοµοθεσία.
• Απαγόρευση της υπερπλήρωσης ή υπερχείλισης µε υλικό της καρότσας των φορτηγών
αυτοκινήτων µεταφοράς, ώστε να αποφεύγεται η πτώση κοµµατιών υλικού και η διαφυγή
σωµατιδίων και σκόνης στην ατµόσφαιρα.
• Έγκαιρη βελτίωση ελαττωµατικών σηµείων του οδοστρώµατος (ανωµαλίες, λακκούβες κ.ά.)
έτσι ώστε να µην υπάρξει επιδείνωση της κατάστασής του κατά τη διέλευση βαρέων τύπου
οχηµάτων.

Μετά το πέρας των εργασιών προτείνεται η επισκευή ή ανακατασκευή των οδοστρωµάτων που
υπέστησαν ζηµιές από την εκτέλεση των έργων (κυρίως λόγω της διέλευσης βαρέων οχηµάτων)
προκειµένου να διασφαλισθεί η οµαλή κυκλοφορία στη µετέπειτα χρήση των οδοστρωµάτων.

δ. Ατµοσφαιρικό περιβάλλον
• Τήρηση του χρονοδιαγράµµατος εργασιών κατασκευής, έτσι ώστε να αποφευχθεί η
ταυτόχρονη κίνηση πολλών εργοταξιακών οχηµάτων.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-30

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Οργάνωση των δροµολογίων των οχηµάτων που σχετίζονται µε την κατασκευή στο οδικό
δίκτυο µε στόχο την ελαχιστοποίηση των χρόνων κίνησης, έτσι ώστε να µειώνονται στο
ελάχιστο οι εκποµπές ατµοσφαιρικών ρύπων που προέρχονται από τις κινήσεις βαρέων
οχηµάτων.
• Βελτίωση των οδικών τµηµάτων (εξοµάλυνση ανωµαλιών, κάλυψη οπών) που
χρησιµοποιούνται από τα οχήµατα που σχετίζονται µε τη φάση κατασκευής, έτσι ώστε να
αποφευχθούν οι άσκοπες επιβραδύνσεις/επιταχύνσεις/χρήση φρένου, φθορά ελαστικών τα
οποία επιβαρύνουν το περιβάλλον (αύξηση εκποµπών κατά την επιτάχυνση, σωµατίδια που
παράγονται από τη φθορά των ελαστικών και τη χρήση φρένων).
• Συχνή συντήρηση των οχηµάτων που σχετίζονται µε τη φάση κατασκευής και έλεγχος της
κατάστασης και της πίεσης αέρα των ελαστικών.
• ∆ιαβροχή των µεταφερόµενων στα έργα αδρανών υλικών και κάλυψη των φορτηγών
µεταφοράς τους µε κατάλληλο ύφασµα.
• Αποθήκευση µόνο των αναγκαίων ποσοτήτων αδρανών υλικών για την κατασκευαστική
περίοδο του Έργου σε σωρούς ύψους 2 m – 3 m και µε έµφαση στη µείωση του χρόνου
παραµονής των σωρών εντός των εργοταξίων.
• Ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από την παραγόµενη σκόνη κατά τη µεταφορά των αδρανών
υλικών, µε τα παρακάτω µέτρα:
- Ειδική σήµανση «ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΕΡΓΑ» σε όλο το µήκος της διαδροµής µεταφοράς
των υλικών
- Σήµανση στις εξόδους των εργοταξίων
- Αποφυγή υπερπλήρωσης των φορτηγών µεταφοράς των αδρανών υλικών
- Κάλυψη των υλικών
• Συνετή χρήση των µηχανηµάτων από τους χειριστές, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι εκποµπές
σκόνης.
• Οµαλή και χαµηλή ταχύτητα κίνησης των βαρέων οχηµάτων.

ε. Ακουστικό περιβάλλον
• Οργάνωση των δροµολογίων των οχηµάτων που σχετίζονται µε την κατασκευή στο οδικό
δίκτυο µε στόχο την ελαχιστοποίηση των χρόνων κίνησης, έτσι ώστε να µειώνεται στο
ελάχιστο ο παραγόµενος θόρυβος
• Βελτίωση των οδικών τµηµάτων (εξοµάλυνση ανωµαλιών, κάλυψη οπών) που θα
χρησιµοποιηθούν από τα φορτηγά οχήµατα, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι άσκοπες
επιβραδύνσεις/επιταχύνσεις/χρήση φρένου τα οποία και προκαλούν αυξηµένα επίπεδα
θορύβου.
• Αποφυγή κυκλοφορίας βαρέων οχηµάτων από και προς τα εργοτάξια τις ώρες κοινής ησυχίας
• Οργάνωση των επιµέρους εργασιών κατασκευής µε τήρηση της κείµενης Νοµοθεσίας ώστε τα
εκπεµπόµενα επίπεδα θορύβου από µηχανολογικό εξοπλισµό να πληρούν τις προδιαγραφές
εκποµπών καθώς και τη σχετική νοµοθεσία (Κ.Υ.Α. 37393/2028/2003 - ΦΕΚ
1418/Β/1.10.2003, τροποποίηση από Κ.Υ.Α. 9272/471/2007 - ΦΕΚ 286/Β/2.3.2007, βλ.
Πίνακα 4.2-28).

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-31

ECHMES Ltd.
∆ΕΗ Α.Ε.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΣ, Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ

• Τήρηση του Π.∆. 1180/81, όπου καθορίζεται το ανώτερο επιτρεπόµενο όριο θορύβου που
εκπέµπεται στο περιβάλλον από εγκαταστάσεις, που στην προκειµένη περίπτωση αφορά τόσο
στα µηχανήµατα όσο και στις εγκαταστάσεις που θα χρησιµοποιηθούν κατά τη διάρκεια της
κατασκευαστικής περιόδου.
• Για τις εντατικές εργασίες θα υιοθετηθεί ωράριο εντός του εργάσιµου ωραρίου της ηµέρας.

στ. Υδατικοί πόροι

• Απαγόρευση της απόρριψης υγρών αποβλήτων σε επιφανειακά ή υπόγεια νερά.
• Έλεγχος της στεγανότητας τόσο των υποδοµών (δεξαµενές, βυτιοφόρα οχήµατα κ.λπ.), όσο
και των δικτύων, έτσι ώστε να περιορισθούν στο ελάχιστο δυνατόν οι διαρροές νερού.
• Όσον αφορά τις οδεύσεις της σιδηροδροµικής γραµµής και του δρόµου, κατασκευή τάφρων
ικανής διατοµής για τη συλλογή και παροχέτευση των οµβρίων.

ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 9-32

ECHMES Ltd.